Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief
Transcript of Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief
![Page 1: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/1.jpg)
Nederlands taalbeschouwing
woorden speurend verwoorden : speurdersverslag
Ria Van den EyndeVeerle Frateur
![Page 2: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/2.jpg)
Woord vooraf
“Taal gebruik je altijd in concrete situaties…je kan nadenken over welke
soorten woorden er zijn en hoe ze gebruikt en gevormd worden.” deelleerplan TB p.14
. VVKBa 2010
Om hiermee aan de slag te kunnen in je klas, fris je best je eigen kennis over de
woordsoorten even op.
![Page 3: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/3.jpg)
Speur je mee?
![Page 4: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/4.jpg)
Speur je mee? • Het voorbeeldmateriaal bij dit cursus-
deel komt uit volgende publicatie:• Je vindt het geheel ook hier• Onderzoek zelf één moordzaak • (Her)ontdek ondertussen de
woordleer• Vind je de dader aan het eind?• Elke dia die verwijst naar deze publicatie
herken je aan de afbeelding van de voorpagina• Veel speurplezier!
![Page 5: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/5.jpg)
Het lidwoord
![Page 6: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/6.jpg)
Het lidwoord
•Onbepaald
•Onzijdig
•Enkelvoud
een
•Bepaald
•Mannelijk -vrouwelijk
•Enkelvoud - meervoud
de
•Bepaald
•Onzijdig
•Enkelvoud
het
![Page 7: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/7.jpg)
Het lidwoord
![Page 8: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/8.jpg)
Het lidwoord
•Bepaald
•Mannelijk
•Enkelvoud
De kok
•Onbepaald
•Mannelijk
•Enkelvoud
Een diefstal
•Bepaald
•Onzijdig
•Enkelvoud
Het passagiersschip
•Bepaald
•Vrouwelijk
•Enkelvoud
De kaars
•Bepaald
•Vrouwelijk
•Meervoud
De kaarsen
![Page 9: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/9.jpg)
Kenmerken
• Een identieke tweeling
Komt steeds voor met zelfstandig naamwoord
• De twee (daders) die hem aangevallen hadden
Dat zelfstandig naamwoord kan verzwegen zijn
• Ik heb het gezien
Een of het niet in combinatie met een zelfstandig naamwoord is geen lidwoord
![Page 10: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/10.jpg)
Het zelfstandige naamwoord
Het substantief
![Page 11: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/11.jpg)
Kenmerken
•Een tweeling, de kip, de koksmuts, het humeur,de inspiratie, de keuken,de middag, de liter
Benoemt mensen, dieren, dingen, eigenschappen, idealen, ruimten, tijden en hoeveelheden
•Een tweeling, de kip, de koksmuts, het humeur,de inspiratie, de keuken,de middag, de liter
Wordt meestal voorafgegaan door een lidwoord
•Een kipje, een keukentje
Je kan het meestal verkleinen.
•De kippen, de middagen
Je kan het meestal in het meervoud zetten ( getal)
•Het moorden moet stoppen
Soms kan je van een andere woordsoort een zelfstandig naamwoord maken.
![Page 12: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/12.jpg)
Zelfstandige naamwoorden:3 indelingen
Concreet versus abstract
Eigennaam versus soortnaam
Telbaar versus ontelbaar
![Page 13: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/13.jpg)
Zelfstandige naamwoorden : indeling 1
Zelfstandige naamwoorden
Concreet
Stofnaam Verzamelnaam
Voorwerpsnaam
Persoonsnaam Diernaam Zaaknaam
Abstract
![Page 14: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/14.jpg)
Zelfstandige naamwoorden : indeling 1
Zelfstandige naamwoorden
Concreet
water politie Voorwerpsnaam
kok kip pollepel
Abstract
angst
![Page 15: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/15.jpg)
De reconstructie
![Page 16: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/16.jpg)
De reconstructie
• Maak kennis met de crime scene en orden volgende woorden in bovenstaande tabel :Taart - gevogelte- koksmuts- tomaat- pan- voorproever- snor- water - wijn – kip - angst
• Voeg aan ieder woord het juiste lidwoord toe en benoem het.
• Bekijk oplossing
![Page 17: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/17.jpg)
Zelfstandige naamwoorden : indeling 2
•Specifieke zelfstandigheid uniek gemaakt :Paco Paasei
Eigennamen
•Specifieke zelfstandigheid :kok
Soortnamen
![Page 18: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/18.jpg)
De verdachten
• Maak kennis met de verdachten.
• Plaats de persoonsgegevens van één van de verdachten in de tabel op de vorige dia.
• Ga terug naar de plaats van de misdaad.
• Bekijk oplossing
![Page 19: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/19.jpg)
Zelfstandige naamwoorden : indeling 3
•Komen voor in het enkelvoud met het lidwoord een
•Komen voor in het meervoud
telbaar
•Komen niet voor met het lidwoord een
•Komen enkel voor of in het enkelvoud of in het meervoud
•Stofnamen, verzamelnamen,abstracte substantieven en eigennamen
ontelbaar
![Page 20: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/20.jpg)
Eerste aanwijzing
• Los de eerste aanwijzing op.
• Plaats de bekomen woorden in de tabel op de vorige dia.
• Bekijk oplossing
![Page 21: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/21.jpg)
Tweede aanwijzing
• Plaats het woord ‘kaviaar’ in de drie schema’s.
• Zoek het genus en het getal van dit woord.
• Los de tweede aanwijzing op.
• Bekijk oplossing
![Page 22: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/22.jpg)
Het bijvoeglijk naamwoord
Het adjectief
![Page 23: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/23.jpg)
Kenmerken
Staat meestal bij een zelfstandig naamwoord en geeft hierover meer informatie: de grote kok
Kan meestal verbogen worden en heeft trappen van vergelijking: de lippenstift is roder dan de jurk.
Staat meestal vlak voor het zelfstandig naamwoord of erna als ze verbonden zijn door een koppelwerkwoord.De jurk is rood
![Page 24: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/24.jpg)
Derde aanwijzing
• Zoek aan de hand van aanwijzingen de onschuldige kok. Beschrijf hem. Gebruik hierbij minstens 5 bijvoeglijke naamwoorden en de trappen van vergelijking. Markeer de zinnen waarin een koppelwoord aanwezig is. Vergelijk je beschrijving met één andere student.
![Page 25: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/25.jpg)
Vierde aanwijzing
• Noteer alle bijvoeglijke naamwoorden in de vierde aanwijzing.
• Toets vier zelfstandige naamwoorden naar keuze aan de kenmerken van het zelfstandig naamwoord.
• Vergelijk met een andere student.
![Page 26: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/26.jpg)
Het werkwoord
![Page 27: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/27.jpg)
3 soorten werkwoorden
Zelfstandige werkwoorden Hulpwerkwoorden Koppelwerkwoorden
![Page 28: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/28.jpg)
Kenmerken•Kan
zelfstandig het gezegde van de zin vormen.
•In een zin met WWG is het zelfstandig ww. het belangrijkste werkwoord
Zelfstandig werkwoord
•Komt nooit zelfstandig in de zin voor. Het ondersteunt steeds een zelfstandig werkwoord.
•In een zin met meerdere werkwoorden is de persoonsvorm altijd een hulpwerkwoord.
Hulpwerkwoord
•Is een werkwoord dat samen met één of meerder woorden van een ander woordsoort , het gezegde vormt.
•In een zin met een NWG is het koppelwerkwoord het belangrijkste werkwoord.
Koppelwerkwoord
![Page 29: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/29.jpg)
Belangrijkste hulpwerkwoorden
Zijn
Hebben
Worden
Zullen
Moeten
Mogen
Kunnen
Willen
![Page 30: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/30.jpg)
9 koppelwerkwoorden
Zijn
Heten
Worden
Blijven
Blijken
Lijken
Schijnen
Dunken
Voorkomen
![Page 31: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/31.jpg)
ZWoBBeLS?
Zijn
Worden
Blijven
Blijken
Lijken
Schijnen
![Page 32: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/32.jpg)
Koppelwerkwoorden
• Zoek in het deel ‘Zinnen spinnen, uitgesponnen’ de tips op om de stiekemerds onder de koppelwerkwoorden terug op te frissen.
![Page 33: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/33.jpg)
TijdenHeden Verleden tijd Toekomende tijd
![Page 34: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/34.jpg)
Vijfde aanwijzing
• Volg de instructies en vind de volgende tip.
• Duid alle werkwoorden aan in een kleur : zelfstandig werkwoord, hulpwerkwoord, koppelwerkwoord. Vergelijk.
• Vertel je partner in 4 zinnen welke route je gevolgd bent. Gebruik hierbij de verleden tijd en gebruik de kleurencode zoals hierboven aangegeven.
• Bekijk oplossing
![Page 35: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/35.jpg)
De voornaamwoorden
![Page 36: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/36.jpg)
KenmerkenVoornaamwoorden duiden personen en zelfstandigheden zonder ze zelf te noemen.
• Deze acht bordjes bevatten een woord.
Ze verwijzen naar een zelfstandig naamwoord
• De letters op de bordjes staan op het bord. Ze vormen een woord.
Ze vervangen een zelfstandig naamwoord en zijn dan ook zelfstandig.
![Page 37: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/37.jpg)
Zesde aanwijzing
![Page 38: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/38.jpg)
Soorten voornaamwoordenPersoonlijk voornaamwoord
Bezittelijk voornaamwoord
Aanwijzend voornaamwoord
Vragend voornaamwoord
Betrekkelijk voornaamwoord
Onbepaald voornaamwoord
Wederkerig en wederkerend voornaamwoord
![Page 39: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/39.jpg)
Persoonlijk voornaamwoord
EnkelvoudIk,mij,je
Jij,je,jou,uHij, hem,zij, ze,
haar,het
Verwijzen naar een persoon
en komen zelfstandig
voor
MeervoudWij,we,ons
Jullie,uZij,ze,hen,hun
Kenmerken
![Page 40: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/40.jpg)
Persoonlijk voornaamwoord
• Let op : sommige werkwoorden kunnen voorkomen met zich/
• De vormen van zich : me, je, zich, ons zijn GEEN persoonlijke voornaamwoorden.
“Wij amuseren ons!”
![Page 41: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/41.jpg)
Bezittelijk voornaamwoord
EnkelvoudMij
Jouw, je, uwZijn, haar
Zijn smaak
Duiden een bezit aan.
Staan gewoonlijk voor een
zelfstandig naamwoord.
MeervoudOns, onze
Jullie, je, uwHun
Hun huwelijk
kenmerken
![Page 42: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/42.jpg)
Zevende aanwijzing
• Bekijk de aanwijzing, vind de tip.
• Bekijk deze prachtige taart en schrijf een korte recensie waarin je in geuren en kleuren de taart en het vakmanschap van de kok beschrijft.Gebruik 10 persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden.
![Page 43: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/43.jpg)
Aanwijzend voornaamwoord
Meest voorkomendeDie, deze, dat, dit,
zo’n, zulke, hetzelfde, diezelfde, dezelfde, datzelfde
Dezelfde kok
Wijzen nadrukkelijk personen of zaken
aan.Je kan ze vervangen
door een ander aanwijzend
voornaamwoord
AndereZulke,
dusdanige, zodanige, dergelijkeZulke kok
kenmerken
![Page 44: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/44.jpg)
Vragend voornaamwoord
WieWatWelk
Wat voor eenWiens
Wat voor een blik is dat?
Vragen naar personen, begrippen
of dingen.Staan vaak van het begin van een zin.
LET OP : Waarom,wanneer,Waar,hoe zijn geen
vragende voornaamwoordenmaar bijwoordenWanneer werd de moord gepleegd?
kenmerken
![Page 45: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/45.jpg)
Betrekkelijk voornaamwoord
Die ,dat,wiewat,welke,hetgeen
Het gebak dat klaargemaakt werd
Verwijzen naar personen of zaken die al eerder in
de zin genoemd zijn.
Datgene waarop ze betrekking hebben,
noemt men het antecedent.
LET OP : Soms is het antecedent verzwegen. Het zit dan
al ingesloten in het betrekkelijk
voornaamwoord wieWie de dader is , is
onbekend = Degene die de dader …
kenmerken
![Page 46: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/46.jpg)
Achtste aanwijzing
• Vertaal het gebrabbel van de kok.
• Bevat deze tip één van de reeds aangehaalde voornaamwoorden?
• Bekijk oplossing
![Page 47: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/47.jpg)
Onbepaald voornaamwoord
Zelfstandige onbepaalde
voornaamwoordenMen, iemand, niemand,iets, niets,geen,
al,alles,wat,iedereen,het, sommige
Het is een schande!
Geven een algemene aanduiding van
personen en zaken. Ze kunnen zelfstandig
en bijvoeglijk voorkomen.
Bijvoeglijke onbepaalde
voornaamwoordenEen of andere, zekere,
enige, iedere, elke
Iedere kok kan het gedaan hebben!
kenmerken
![Page 48: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/48.jpg)
Onbepaald voornaamwoord• Let op : “het”
- indien je niet duidelijk weet wie wat vertelt onbepaald voornaamwoord
Het spookt. - indien je wel weet wie wat vertelt persoonlijk voornaamwoord Het probleem is moeilijk. Het is een
raadsel.
![Page 49: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/49.jpg)
Wederkerig en wederkerend voornaamwoord
WederkerendVerwijzen naar
zichzelfMe(zelf), je(zelf)(zelf),
zich(zelf), ons(zelf)
Hij verveelt zich
Verwijzen naar de persoon zelf .
Verwijzen naar elkaar.
Wederkerig Verwijzen naar
elkaarElkaar, elkander
Mekaar
Ze beschuldigen mekaar
kenmerken
![Page 50: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/50.jpg)
Wederkerig en wederkerend voornaamwoord
• Let op :Ik vergis me : me = wederkerend voornaamwoordHij vergist zich ( mogelijk te vertalen naar ‘zich’)
Geef me een goed voorbeeld : me = persoonlijk voornaamwoordGeef zich een goed voorbeeld * ( niet te vertalen
naar ‘zich’)
![Page 51: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/51.jpg)
Telwoorden
![Page 52: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/52.jpg)
TelwoordenHoofdtelwoord•Bepaald•Onbepaald
Rangtelwoord•Bepaald•Onbepaald
![Page 53: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/53.jpg)
Telwoorden
HoofdtelwoordenBepaald : twee, honderd, duizend
Drie koks hebben een snor.
Onbepaald : enkel, verschillende,som-mige,verscheidene,
enigeEnkele koks hebben een
snor
Geven een hoeveelheid of een plaatsaanduiding in
en volgorde aan.
RangtelwoordenBepaald : tweede,
honderdsteDe derde kijkt boos.
Onbepaald : zoveelste, laatste,
middelsteDe laatste kijkt weg.
kenmerken
![Page 54: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/54.jpg)
Voorzetsel, voegwoord en tussenwerpsel
![Page 55: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/55.jpg)
Voorzetsel
• De fles staat op de eerste plank. Naast de fles ligt een tomaat.
Staat vaak aan het begin van een zin en zinsdelen
• Na heel wat speurderswerk kennen we over enkele dagen kennen de dief.
Komt vooral voor in plaats- en tijdsaanduidingen
• Daarom zal de dief nu snel bekennen, misschien vandaag al.
Kan een onzekerheid , een ontkenning,tijd, plaats, of reden aangeven
![Page 56: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/56.jpg)
Negende aanwijzing
• Bekijk de aanwijzing, vind de tip.
• Bekijk de inhoud van de wandkast.
• Beschrijf ieder de inhoud van twee planken.
• Maak samen de inventaris van de kast op. Duid de verschillende telwoorden aan en benoem ze.
• Duid de voorzetsels aan.
![Page 57: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/57.jpg)
Voegwoord
• De vrouw kan het niet gedaan hebben maar de andere passagiers blijven verdacht.
Nevenschikkend : verbindt twee evenwaardige zinnen.En, maar, want, of, dus, noch, doch
• De kok herinnert zich niets omdat hij een slag op het hoofd kreeg.
Onderschikkend : verbindt twee zinnen met elkaar waarvan één ondergeschikt is aan de andere.Dat, doordat, voordat, omdat, zodat, als, zoals, aangezien, hoewel, terwijl
![Page 58: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/58.jpg)
Tussenwerpsel
• Plop, de kurk springt van de fles.
Uitroepen van emoties en klanknabootsingen
• Ja, we komen dichterbij de waarheid, hoor!
Ze staan altijd los van de zin voor of na een komma
![Page 59: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/59.jpg)
Tiende aanwijzing
![Page 60: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/60.jpg)
Het bijwoord
![Page 61: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/61.jpg)
Kenmerken
• De zeer ingewikkelde zaak is bijna opgelost.
Kan iets vertellen over een bijvoeglijk naamwoord, een telwoord of een ander bijwoord
• De speurders werken hard. Ze werken zelfs zeer hard.
Kan iets vertellen over een werkwoord
• Daarom zal de dief nu snel gevat worden , misschien vandaag nog.
Kan een onzekerheid , een ontkenning,tijd, plaats, of reden aangeven
![Page 62: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/62.jpg)
Identificatie• Identificeer de dief.• Schrijf een kort krantenbericht
over de dader( 10 lijnen). • Gebruik hierbij volgende
bijwoorden : zeer, erg, geniepig, zenuwachtig,aarzelend.
• Geef je beschrijving door aan je kwartet en controleer samen het juiste gebruik van het bijwoord.
• Overloop samen de gebruikte woordsoorten uit je tekst.
• Deadline : 14 november 2011
![Page 63: Nederlands taalbeschouwing woordleer (1).pptx definitief](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070319/55851791d8b42ac10a8b536c/html5/thumbnails/63.jpg)