NBS Tagalog

2
ILIGTAS ANG INYONG ANAK Sa Mental Retardation Para sa karagdagang katanungan, makipag-ugnayan: sa health workers ng ospital o lying-in clinic/birthing homes o health centers O Newborn Screening Center - National Institutes of Health Building H, UP Ayala Land Technohub Complex Brgy. UP Campus, Commonwealth Ave., Diliman, Quezon City Newborn Screening Center - Central Luzon Angeles University Foundation Medical Center MacArthur Highway, Brgy. Salapungan, Angeles City Newborn Screening Center - Visayas West Visayas State University Medical Center E. Lopez St., Jaro, Iloilo City Newborn Screening Center - Mindanao Southern Philippines Medical Center J.P. Laurel Ave., Bajada, Davao City Newborn Screening Reference Center National Institutes of Health University of the Philippines Manila 625 Pedro Gil St., Ermita, Manila 1000 E-mail: [email protected] URL: http://www.newbornscreening.ph Isinalin sa Filipino ng SENTRO NG WIKANG FILIPINO Unibersidad ng Pilipinas - Manila Anu-anong mga kondisyon ang kasama sa newborn screening? Sa kasalukuyan, ang mga kondisyon na sinusuri sa newborn screening ay ang sumusunod: 1. Congenital Hypothyroidism (CH) Ang CH ay resulta ng kakulangan o kawalan ng Thyroid Hormone na mahalaga sa pisikal at mental na paglaki ng bata. Kung sa loob ng 2 linggo ay di kaagad masuri at di mabigyan ng hormone ang batang may CH, maaring maging bansot at mentally retarded ang bata. 2. Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH) Ang CAH ay isang kondisyon na nagdudulot ng kawalan ng asin sa katawan, pagkatuyot at mataas na antas ng male sex hormones sa mga babae at lalaki. Kung di agad masuri at di mabigyan ng angkop na gamot, ang sanggol na may CAH ay maaaring mamatay sa loob ng 7-14 araw mula ng ipinanganak. 3. Galactosemia (GAL) Ang GAL ay isang kondisyon kung saan ang sanggol ay di makapagproseso ng galactose o isang uri ng asukal na makikita sa gatas. Ang pagdami ng galactose sa katawan ng tao ay makapagdudulot ng maraming problema tulad ng pagkasira ng atay at utak, at pagkakaroon ng katarata sa murang edad. 4. Phenylketonuria (PKU) Ang PKU ay isang kondisyon kung saan ang sanggol ay walang kakayahang iproseso ang phenylalanine, isang importanteng sangkap sa paggawa ng protina sa katawan. Ang sobrang pagdami ng phenylalanine sa katawan ay nakakapagdulot ng mental retardation. 5. Glucose-6-Phosphate-Dehydrogenase Deficiency (G6PD Deficiency) Ang G6PD deficiency ay isang kondisyon kung saan ang katawan ay kulang sa enzyme na G6PD. Ang mga sanggol na kulang sa G6PD ay maaring magkaroon ng Hemolytic Anemia na nakukuha sa pagkalantad sa oxidative substances na matatagpuan sa mga gamot, kemikal at pagkain. Maple Syrup Urine Disease (MSUD)* Ang MSUD ay isang genetic metabolic disorder na resulta ng abnormal na gawain ng enzyme branched-chain alpha-keto acid dehydrogenase (BKCD). Ang pagdami ng BKCD ay maaaring magdulot ng matinding sakit sa utak na maaaring humantong sa pagkamatay. *Idadagdag sa mga kondisyong sinusuri Pagtulungan nating iligtas ang 33,000 na mga sanggol na maaaring maapektuhan ng mga sakit na ito. Magtanong tungkol sa Newborn Screening sa inyong health workers PAALALA SA MGA MAGULANG: Ang G6PD Deficiency ay ang pinaka-karaniwang uri ng kondisyon na kasama sa newborn screening (NBS). Ang naptalina o moth ball, ilang gamot kabilang ang halamang gamot ay bawal sa mga taong may G6PD Deficiency. Habang hinihintay ang resulta ng NBS, pinapaalala sa mga magulang na iwasang ilantad ang kanilang mga anak sa naptalina. Lahat ng gamot na ibibigay sa bata ay dapat may preskripsyon ng doktor. Kung ang resulta ng NBS ay G6PD Deficiency, kumunsulta sa doktor at magpa- confirmatory test upang malaman kung talagang kulang sa G6PD ang bata. Ipakita ang resulta ng confirmatory test sa inyong doktor. NBS-PBT-01202012 PAKIUSAP: HUWAG ITAPON. IPASA ITO SA KAPWA MAGULANG.

Transcript of NBS Tagalog

Page 1: NBS Tagalog

ILIGTASANG INYONG

ANAK Sa

Mental Retardation

Para sa karagdagang katanungan, makipag-ugnayan:

sa health workers ng ospital o lying-in clinic/birthing homes

o health centersO

Newborn Screening Center - National Institutes of HealthBuilding H, UP Ayala Land Technohub Complex

Brgy. UP Campus, Commonwealth Ave., Diliman, Quezon City

Newborn Screening Center - Central LuzonAngeles University Foundation Medical Center

MacArthur Highway, Brgy. Salapungan, Angeles City

Newborn Screening Center - VisayasWest Visayas State University Medical Center

E. Lopez St., Jaro, Iloilo City

Newborn Screening Center - MindanaoSouthern Philippines Medical CenterJ.P. Laurel Ave., Bajada, Davao City

Newborn Screening Reference CenterNational Institutes of Health

University of the Philippines Manila625 Pedro Gil St., Ermita, Manila 1000

E-mail: [email protected]: http://www.newbornscreening.ph

Isinalin sa Filipino ng SENTRO NG WIKANG FILIPINO

Unibersidad ng Pilipinas - Manila

Anu-anong mga kondisyon ang kasama sa newborn screening?

Sa kasalukuyan, ang mga kondisyon na sinusuri sa newborn screening ay ang sumusunod:

1. Congenital Hypothyroidism (CH) Ang CH ay resulta ng kakulangan o kawalan ng Thyroid Hormone na mahalaga sa pisikal at mental na paglaki ng bata. Kung sa loob ng 2 linggo ay di kaagad masuri at di mabigyan ng hormone ang batang may CH, maaring maging bansot at mentally retarded ang bata.

2. Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH) Ang CAH ay isang kondisyon na nagdudulot ng kawalan ng asin sa katawan, pagkatuyot at mataas na antas ng male sex hormones sa mga babae at lalaki. Kung di agad masuri at di mabigyan ng angkop na gamot, ang sanggol na may CAH ay maaaring mamatay sa loob ng 7-14 araw mula ng ipinanganak.

3. Galactosemia (GAL)

Ang GAL ay isang kondisyon kung saan ang sanggol ay di makapagproseso ng galactose o isang uri ng asukal na makikita sa gatas. Ang pagdami ng galactose sa katawan ng tao ay makapagdudulot ng maraming problema tulad ng pagkasira ng atay at utak, at pagkakaroon ng katarata sa murang edad.

4. Phenylketonuria (PKU)

Ang PKU ay isang kondisyon kung saan ang sanggol ay walang kakayahang iproseso ang phenylalanine, isang importanteng sangkap sa paggawa ng protina sa katawan. Ang sobrang pagdami ng phenylalanine sa katawan ay nakakapagdulot ng mental retardation.

5. Glucose-6-Phosphate-Dehydrogenase Deficiency (G6PD Deficiency)

Ang G6PD deficiency ay isang kondisyon kung saan ang katawan ay kulang sa enzyme na G6PD. Ang mga sanggol na kulang sa G6PD ay maaring magkaroon ng Hemolytic Anemia na nakukuha sa pagkalantad sa oxidative substances na matatagpuan sa mga gamot, kemikal at pagkain.

Maple Syrup Urine Disease (MSUD)* Ang MSUD ay isang genetic metabolic disorder na resulta ng abnormal na gawain ng enzyme branched-chain alpha-keto acid dehydrogenase (BKCD). Ang pagdami ng BKCD ay maaaring magdulot ng matinding sakit sa utak na maaaring humantong sa pagkamatay.

*Idadagdag sa mga kondisyong sinusuri

Pagtulungan nating iligtas ang 33,000 na mga sanggol na maaaring

maapektuhan ng mga sakit na ito.Magtanong tungkol sa Newborn Screening

sa inyong health workers

PAALALA SA MGA MAGULANG:

Ang G6PD Deficiency ay ang pinaka-karaniwang uri ng kondisyon na kasama sa newborn screening (NBS).

Ang naptalina o moth ball, ilang gamot kabilang ang halamang gamot ay bawal sa mga taong may G6PD Deficiency.

Habang hinihintay ang resulta ng NBS, pinapaalala sa mga magulang na iwasang ilantad ang kanilang mga anak sa naptalina. Lahat ng gamot na ibibigay sa bata ay dapat may preskripsyon ng doktor.

Kung ang resulta ng NBS ay G6PD Deficiency, kumunsulta sa doktor at magpa-confirmatory test upang malaman kung talagang kulang sa G6PD ang bata. Ipakita ang resulta ng confirmatory test sa inyong doktor.

NBS-PBT-01202012

PAKIUSAP: HUWAG ITAPON. IPASA ITO SA KAPWA MAGULANG.

Page 2: NBS Tagalog

Ano ang Newborn Screening? Ang newborn screening (NBS) ay isang simpleng pamamaraan upang malaman kung ang sanggol ay may congenital metabolic disorder na maaring maging sanhi ng mental retardation o maagang pagkamatay.

Bakit mahalaga ang NBS?

Karamihan sa mga sanggol na may congenital metabolic disorders ay mukhang normal pagkapanganak. Sa pamamagitan ng NBS, ang mga kondisyong ito ay maaaring malaman na bago pa lumabas ang mga sintomas. Dahil dito, mabibigyan kaagad ng karampatang lunas upang maiwasan ang mental retardation o maagang pagkamatay.

Kailan ginagawa ang NBS?

Ang NBS ay nararapat ng isagawa mula 48 hanggang 72 oras pagkapanganak. Subalit, maaari na itong gawin 24 oras pagkapanganak.

Paano ginagawa ang NBS?

Kumukuha ng ilang patak ng dugo mula sa sakong ng sanggol, inilalagay sa isang espesyal na papel (filter card), at ipinapadala sa Newborn Screening Center (NSC).

Sino and maaaring kumuha ng dugo para sa NBS?

Ang NBS ay maaaring gawin ng mga sumusunod: doktor, nars, medical technologist o nasanay na midwife.

Saan maaring magpa-newborn screening?

Maaaring magpa-newborn screening sa mga ospital, lying-in o paanakan, health centers, at pribadong klinik.

*Ang newborn screening ay bahagi ng Philhealth Newborn Care Package

Paano makukuha ang resulta ng NBS?

Kunin ang resulta sa ospital/lying-in kung saan ito isinagawa. Ang resulta ng NBS ay maaaring makuha 7-14 working days pagkatanggap ng NSC.

Ang positibong resulta ay agad na ipinapapaalam sa mga magulang. Siguraduhing tama ang mga impormasyon ng tirahan at telepono na ibibigay sa ospital/lying-in/health center.

Ano ang ibig sabihin ng mga resulta?

Negatibong resulta (Negative) ay nangangahulugan na NORMAL ang test.

Positibong resulta (Positive) ay nangangahulugan na dapat dalhin kaagad ang sanggol sa doktor para sa karagdagang pagsusuri.

Bakit may mga ilang sanggol na kailangang ulitin ang test?

Ito ang mga posibleng kadahilanan sa pag-ulit ng test:

- Maaaring ang sanggol ay kinunan ng dugo kulang sa 24 oras mula pagkapanganak.

- Maaaring may problema sa blood sample ng bata

- Maaaring ang unang test ay nakitaan ng posibleng problema sa kalusugan.

Sasabihan kayo ng doktor kung kailangang ulitin ang test kaagad.

Ano ang dapat gawin kung positibo ang resulta sa alinmang kondisyon?

Ipa-konsulta kaagad sa pinakamalapit na ospital o espesyalista ang sanggol para sa confirmatory test at sa iba pang dapat gawin.

Ano ang mangyayari sa dried blood spot matapos ang screening?

Matapos dumaan sa pagsusuri, ang dried blood spot ay mananatili sa isang ligtas na lugar. Ito ay itatago at maaring gamitin para sa pananaliksik na binigyang-pahintulot ng lupon ng etika para sa kapakinabangan ng nakararami.

Maari bang tumanggi ang magulang na ipa-newborn screening ang kanyang anak?

Ang isang magulang ay maaring tumanggi na ipa-newborn screening ang kanyang anak. Gayunman, kailangan niyang lagdaan ang Katibayan ng Pagtanggi. Kinikilala ng pagtangging ito na maaring malagay sa panganib ang sanggol kung mayroon siyang isa sa mga kondisyong sinusuri ng NBS.

Mga dapat malaman tungkol sa

Newborn Screening

Bakit kailangang ipa-NBS ang inyong sanggol?

Kondisyong sinusuri

CH (Congenital Hypothyroidism)CAH (Congenital Adrenal Hyperplasia)GAL (Galactosemia)PKU (Phenylketonuria)G6PD DeficiencyMSUD (Maple Syrup Urine Disease)

Epekto pag HINDI na NBS

Malubhang Mental RetardationKamatayanKamatayan o KatarataMalubhang Mental RetardationMalubhang Anemia, KernicterusKamatayan

Epekto pag na-NBS at Nagamot kaagadNormalBuhay at normalBuhay at normalNormalNormalBuhay at normal