کتاب آموزشی واحد تصفيه  نفتای سبک 

شرکت پااليش نفت شهيد تندگويان تهران  شرکت مهندسين مشاور چگالش  

  

1

Light Naphtha Hydrotreating

2

3

4......................................................................................................................مقدمه

Hydrotreatment ..............................................................................8فرآيند تصفيه نفتا

8..............................................................................................................کاتاليست ها

11.................................................................................................... تصفيهواکنش های

13.................................................................................................. پارامترهای عملياتی

15......................................................................................................شرح فرآيند واحد

26....................................................................................................... راه اندازی واحد

35...............................................................................ها عمليات سولفوره کردن کاتاليست

43...................................................................................... از سرويس خارج کردن واحد

49............................................................................................... راه اندازی مجدد واحد

52...................................................................... از سرويس خارج کردن اضطراری واحد

61............................................................................................ کاتاليستی عمليات احياء

75......................................................................................…… اری کاتاليست هاذبارگ

79.................................................................................................... تخليه کاتاليست ها :پيوست ها

HR-538مشخصات فني كاتاليست

PFD

PP&ID

ESD Diagram

4

مقدمه

واحد تصفيه نفتا در فرآيند توليد بنزين مورد استفاده قرار می گيرد٬ لذا به عنوان مقدمه تاريخچه

.مختصری از صنعت توليد بنزين بيان می شود

):نگرش انبساطی به بنزين( پيدايش بنزين و رشد سريع مصرف بنزين  .۱

نفتا يکی از شوند٬درون سوز ساخته و قبل از اينکه موتورهای در اواخر قرن نوزده ميالدی

محصوالت حاصل از پااليش نفت بود که به دليل نقطه اشتعال بسيار کم به عنوان سوخت حرارتی قابل

و به عنوان يک محصول زائد دور ريخته می شد ولی با ابداع مو تورهای درون سوز٬ استفاده نبود

حاصل از البته در ابتدا از نفتای بسيار سبک. اين ماده با عنوان بنزين در اين خودروها استفاده شد

.٬ به عنوان سوخت٬ در اين خودروها استفاده می شدتقطير نفت خام و يا تار حاصل از ذغال سنگ

بدين . نيز از فشار بخار بنزين حکايت داشتشد ردی که برای تعريف بنزين وضع اولين استاندا

٬ در ريخته شوددر هوای آزاد و از ارتفاع يک متری در هوا بنزين اگر يک پيمانه از " صورت که

ر ب. "مدت زمان مورد نياز برای سقوط آزاد٬ همه نفتا تبخير شود و حتی يک قطرۀ آن به زمين نرسد

و خطرناک بود٬ لذا برخالف نفت سفيد٬ ذخيره و نگهداری قابل اشتعال اين اساس بنزين ماده ای بسيار

.بنزين در خانه ها ممنوع شد و بدينوسيله استفاده از جايگاه های سوختگيری ابداع شد

رسنل نياز به حداقل سه نفر پو ودندبوتور بخار مجهزبه مخودروهای خودکششی اوليه که برخالف

موتورهای درون خيلی گران بودند و فقط افراد متمول توان استفاده از آنها را داشتند٬ و هعملياتی داشت

يافته و مورد توسعه از اين خودروها به سرعت استفاده لذا ند٬ سوز بنزينی بسيار ساده و ارزان بود

.مصرف عمومی واقع شد

و اين ماده نمود٬ نيز افزايش ی سبکنفتا با رشد سريع استفاده از خودروهای بنزينی٬ مصرف

برای استفاده در اين موتورها مورد نيز وحتی نفت سفيد لذا برش های سنگين تر نفتا . بسيارناياب شد

بطوريکه يکی از مخترعان صاحب نام موتورهای درون سوز به نام .توجه قرار گرفت

Kettering F. استفاده نمايداز نفت سفيد در اين موتورها نمودبا تغييراتی در اين موتورها سعی.

اين پديده . گرديد) Knock(کوبشناشناخته پديده توليد استفاده از برش های سنگين تر نفتا موجب

با توجه به عدم آگاهی از درجه آرام سوزی سوخت . موجب صدمه ديدن سرسيلندر و سوپاپ ها می شد

. از حد موجب صدمه ديدن سرسيلندر و سوپاپ ها می شود ابتدا فرض می کردند که گرمای بيشها٬

لذا مهندسين به دليل شناختی که از ارگانومتاليک ها در پوشش دهی و حفاظت قطعات فلزی درون

ترکيبات مختلف ارگانومتاليک را مورد آزمايش قرار دادند اموتور داشتند با آزمايش های سعی و خط

مورد ٬سرسيلندرو سوپاپ هابه عنوان راه حل مشکل صدمه ديدن TELو درنهايت ماده معروف

.استفاده قرار گرفت

از نفت سفيد مشکل جدی برای موتور بوجود می آورد بطوريکه موجب ترک خوردن بدنه استفاده

. سيلندر نيز می شد

تشکيل Cooperation Fuel Research committeeبه منظور حل اين مشکل يک کميته با نام

اين گروه يک موتور که مجهز به ميکروفن و سنسورهای متعدد بود را طراحی نمود که به موتور . شد

CFR برای اندازه گيری درجه آرام سوزی معرف شد و امروزه نيز باهمين نام د رآزمايشگاه ها

آزمايش بر روی سوخت های اقدام به با استفاده از اين موتور٬. مورد استفاده قرار می گيردمواد٬

را با تبخير ناگهانی قطرات مشکل کوبش بر خالف باور رايج که مختلف نمودند و مشاهده کردند که

و از درون سيلندر شروع می شودنفت سفيد و قبل از ورود به سيلندر مرتبط می دانستند٬ پديده کوبش

درجه آرام سوزی سوخت به ين کميته٬ با ادامه آزمايشات ا. نداردعوامل قبل از احتراق ربطی با

) Spark ignition engine(هز به شمعجسوخت موتورهای درون سوز ماصلی عنوان يک پارامتر

5

آن نيز از همان Researchکه کلمه ,RON Research Octane Number (اکتان عدد. شدشناخته

سوخت می باشد به کار ضد کوبش به عنوان يک پارامتر کمی که بيانگر کيفيت )کميته گرفته شده است

برای ماده نرمال هپتان و ۱۰۰برای ماده ايزواکتان درجه آرام سوزی اساس قرار داد بر . گرفته شد

موادی که بين اين دو ماده بودند نيز با ترکيب اين دو ماده مورد .منظور شد صفردرجه آرام سوزی

می باشد در واقع مشابه ۸۷بطور مثال سوختی که دارای درجه آرام سوزی . رار گرفتندمقايسه ق

.درصد نرمال هپتان می باشد ۲۳درصد ايزواکتان و ۸۷مخلوطی از ايزواکتان و نرمال هپتان با

با افزايش تعداد خودروهای درون سوز و مصرف بيشتر نفتا بخصوص در اوايل قرن بيستم و

ام سوزی و روشن از درجه آربيشتر همچنين افزايش علم بشر از سوخت و آگاهی ٬جنگ جهانی اول

يند ٬ از فرآادامۀ تزريق ترکيبات سرب به نفتاعالوه بر شدن نقش ترکيبات سرب در بهبود عدد اکتان٬

.های بهبود درجه آرام سوزی نفتا نيز استفاده گرديد

در اين فرآيند . بود (Thermal reforming)تبديل حرارتی فرآيند ٬ی که استفاده شداولين فرآيند

به مواد با داده و تغيير آرايش مولکولی ٬نفتا تحت فشار و دمای باالبعضی از مولکول های متشکله

از ليست رفته رفته با توجه به بازده محصول کم٬ اين فرآيند .تبديل می شونددرجه آرام سوزی باالتر

استفاده تا شروع جنگ تحميلی و پااليشگاه آبادان فرآيند در اين از . واحدهای پااليشگاهی خارج شد

.می شد

Catalytic Crackingبه صنعت نفت٬ فرآيند با افزايش علم بشر نسبت به کاتاليست ها و ورود آنها

از برش های سنگين تر حاصل به جای نفتا در اين فرآيند . در پااليشگاه ها مورد استفاده قرار گرفت

در اين فرآيند ضمن .می شودبعنوان خوراک استفاده ٬از تقطير نفت خام مانند ته مانده برج خالء

های سبک تر که عمدتا الفين می باشند ضمن افزايش مقدار ن مولکولهای سنگين تر به مولکولشکست

قابل . يافتدرجه آرام سوزی بنزين نيز به دليل وجود الفين ها بهبود ها٬ پااليشگاهدر بنزين توليدی

ذکر است اين واحد بطور سنتی در اياالت متحده آمريکا مورد استفاده وسيع قرار می گيرد و در اروپا

و به دليل استفاده بيشتر از خودروهای ديزلی٬ واحدهای هيدروکراکر بيشتر مورد استفاده قرار

ز زير سلطه مرداد و خارج شدن صنعت نفت ا ۲۸کودتای از در کشور ايران نيز پس . ميگيرند

اختصاصی انگلستان و ورود کنسرسيوم شرکت های نفتی امريکائی يک واحد کت کراکر نيز در

.در سرويس می بادشدو پس از انجام مدرن سازی پااليشگاه آبادان نصب شد که در حال حاضر نيز

ه محصوالت بدين ترتيب نفتا که ابتدا به عنوان يک ماده زائد دور ريخته می شد آنقدر ناياب شد ک

. تبديل می کردندبنزين نفتا يا مواد در محدوده برش سنگين تر را نيز در مجاورت کاتاليست ها به

با شروع جنگ بين الملل دوم و افزايش ناگهانی مصرف بنزين٬ فعاليت های گسترده ای برای افزايش

گرفت بلکه در فراخوانهای توليد بنزين شد٬ و نه تنها کليه فرآيند های ذکر شده مورد استفاده قرار

و ابداعی که می توانند پيشنهاد بيشتر٬ هرگونه گسترده از مردم دعوت می شد که برای توليد بنزين

به طور مثال در يکی از اين فراخوانها يک خانم خانه دار با ذوب کردن کره در آشپزخانه .دهندارائه

دنی بنزين را نمود که در رسانه های آن زمان به شوهرش پيشنهاد استفاده از کره به عنوان يک اقزوبه

.عنوان پروژه کره معروف شد

همزمان و با پيشرفت تکنولوژی مو تورهای درون سوز و افزايش نسبت تراکم برای بيشتر کردن

لذا از کاتاليست های . توان موتور لزوم استفاده از سوخت های با درجه آرام سوزی بيشتر احساس شد

ستی پای خود را به جديد ابداع شده برای فرآيند تبديل در واحدهای تبديل استفاده شد و فرآيند تبديل کاتالي

فرآيند در پتروشيمی و بمنظور توليد اين از الزم به ذکر است که . فرآيند های پااليشگاهی باز نمود

مواد آروماتيکی همچون بنزن٬ تولوئن و زايلين ها استفاده می شود و اصوال اين فرآيند يک فرآيند

که نی و پارافينی موجود در نفتا ولکول های مواد نفتدر اين فرآيند م. پتروشيمی محسوب می شود

درجه که دارای همچون بنزن٬ تولوئن و زايلين ها یمواد آروماتيکبه هستنددرجه آرام سوزی کمی

گفته می شود که BTXبه اين واحد در صنايع پتروشيمی .تبديل می شوند, ميباشندئی آرام سوزی باال

.شداول نام انگليسی مواد آروماتيکی فوق الذکر می با

6

در اين . يکی ديگر از فرآيندهائی که در توليد بنزين مورد استفاده قرار گرفت٬ فرآيند الکيالسيون بود

يک مولکول هشت کربنی که به الکيليت با يکديگر ترکيب و دو مولکول بوتان و ايزوبوتان فرآيند

.دشوبه عنوان يکی از اجزاء بنزين به بنزين اضافه می شده و موسوم است توليد

استفاده از ترکيبات سرب دار عالوه بر همانطورکه در سير تاريخی توسعه و مصرف بنزين گفته شد٬

برای توليد بنزين بيشتر و الکيالسيون شکست مولکولی , تبديل کاتاليستی, تبديل حرارتیاز فرآيندهای

. استفاده شد باالترو با درجه آرام سوزی

دانشمندان ادامه داشت و سعی ميالدی ۶۰بنزين تا اواخر دهه مصرف اين سير فزاينده و لجام گسيخته

.ابداع فرآيند هايی برای افزايش توليد بنزين بوده استدر

تاثيرات زيست محيطی و نگرش انقباضی به بنزين  .۱

٬و افزايش قيمت بنزينميالدی ۷۰و دههه ۶۰ پس از بروز بحرانهای نفتی اواخر دهه

همچنين آشکار شدن اثرات مخرب مصرف بی رويه بنزين بر سالمت انسان و محيط زيست٬ رفته

ضمن توليد بطوريکه , ی نمودندابداع روش ها و فرآيند های جديدسعی در رفته مهندسين و دانشمندان

.اثرات مخرب زيست محيطی آن را نيز کاهش دهند ٬اقتصادی تر بنزين

آشکار شدن تاثير سوء دليل اين اقدام نيز . اولين اقدام کاهش و حذف ترکيبات سرب دار از بنزين بود

طی حدود سه دهه اکثر کشورهای جهان اقدام به حذف . بود ترکيبات سرب دار بر روی سالمت انسان

برای در تاريخ بنزين سازی اولين اقدام ٬مشاهده می شودهمانطورکه .اين ترکيبات از بنزين نمودند

استفاده از ترکيبات سرب دار بود٬ که در اين مرحله نيز حذف اين ترکيبات ٬ افزايش درجه آرام سوزی

ستفاده از ابا حذف ترکيبات سرب از بنزين شرايط برای .به عنوان يکی از اولين گامها منظور شد

لذا استفاده از .مهيا شدنيززوز خودروها گازهای خروجی از اگو بمنظور تصفيه مبدل های کاتاليستی

.اين مبدلهای کاتاليستی گسترش نمود

موجب شد تا مواد ديگری به عنوان جايگزين اين ماده و برای افزايش , حذف ترکيبات سرب از بنزين

مواد اکسيژنه به عنوان کانديدای مناسبی برای . درجه آرام سوزی بنزين مورد بررسی قرار گيرند

اصطالح بنزين های اکسيژنه وارد بود که از اين زمان .ترکيبات سرب در بنزين پيشنهاد شد جايگزينی

مهمترين ماده اکسيژنه ای که به صورت وسيع مورد استفاده قرار گرفت .صنعت نفت جهان شد

به عنوان يکی از ۱۹۷۴بود که اولين بار در ايتاليا و در سال MTBEماده ای از جنس اتر به نام

بعد ها مواد ديگری از اين جنس و انواع الکل ها از جمله الکل .اجزاء بنزين مورد استفاده قرار گرفت

در . نيز به عنوان اجزاء بنزين مورد استفاده قرار گرفتند)بيشتر در برزيل و امريکای جنوبی(اتيليک

E85و E25,E10ستفاده از الکل اتيليک با نسبت های مختلف در بنزين و با عنوان حال حاضر ا

خصوص در کشور اياالت متحده آمريکا ب) اعداد ذکر شده بيانگر در صد الکل در بنزين می باشند(

.دنمورد بررسی و مصرف می باش

کاهش ی خروجی از اگزوز گاز منو اکسيد کربن در گازها ٬به دليل وجود اکسيژن در مواد اکسيژن دار

با توجه به مضر بودن ترکبيات اکسيد نيتروژن٬ و .افزايش نمود) NOx(مواد آالينده اکسيد نيتروژن و

استفاده از ترکبيات اکسيژن دار در ٬ آنها در گازهای خروجی از اگزوز خودروهابه منظور کاهش

و ترکيبات مشابه آن يا ممنوع بوده يا MTBEشد به طوريکه در حال حاضر استفاده از محدود بنزين

ميزان استفاده به مقداری کاهش داده شده است که حداکثر اکسيژن موجود در بنزين که ناشی از اين

.باشد %2.7حدود ترکيبات می باشد

تاثير مخرب آن بر روی آب های عالوه بر مشکل اکسيدهای نيتروژن٬ MTBEاستفاده از با گسترش

بطور مثال و .گرديدو حذف اين ماده از بنزين کاهش تسريع در موجب و آشکار نيز زيرزمينی

.٬ استفاده از اين ماده به طور کامل ممنوع می باشدآمريکا درحال حاضر در ايالت کاليفرنيا

7

): OZONE(نوتشکيل اوزپديده

ماده اين . از عوامل محدود کننده اجزاء بنزين بودديگر در شهرهای پر تردد يکی زون وتوليد ا

آروماتيکی از جمله خصوصا مواد بين مواد هيدروکربنی -بدنبال يک سلسله واکنشهای زنجيره ای

بنزن که به صورت نسوخته يا از اگزوز خودرو خارج می شوند و يا در اثر تبخير از باک خودرو ها

جاورت اشعه و در م) Nox(با اکسيد های نيتروژن ٬ی شوندو مخازن ذخيره بنزين به اتمسفر وارد م

.توليد می شود -ماوراء بنفش نور خورشيد

٬ شودمی فصول گرم سال بخصوص دربروز اين پديده تاثير سوء بر سالمت ساکنين شهرهای بزرگ

آروماتيک موجود محدوديت بر فشار بخار و درصد مواد لذا به منظور کاهش اين پديده اقدام به اعمال

عالوه بر مشکل فوق٬ خود مواد آروماتيکی بخصوص بنزن به عنوان مواد سرطان زا .در بنزين شد

سعی در کاهش خطر ابتال به ٬اين مواد در بنزين استفاده ازشناخته شده و با اعمال محدوديت بر

با تبديل کاتاليستی نيز توليد بنزين در واحدهایبه اين ترتيب .سرطان ناشی از اين مواد نموده شد

. شديت مواجه محدود

نياکه قبال ذکر شد٬ همانطور. باشد یم نيموجود در بنز ینيالف باتيترک ندهياز مواد آال گريد یکي

ريغ یداشتن باندها ليدل بهها نيالف. شوند یافزوده م نيو به بنز ديدر واحد کت کراکر تول عمدتامواد

مواد ريتاث انگريب قاتيالبته تحق. محسوب می شوند سرطان زايک ماده آزاد کاليراد ديتولو اشباع

محدود زين ٬ینيالف باتيترک از استفادهاساس نيبر ا. باشد یم زيذرات معلق هوا ن شيدر افزا ینيالف

.شد

٬ تحقيق در استفاده از مواد و با اعمال محدوديت های شديد که به چند مورد آن در باال اشاره شد

از اين زمان که اواخر دهه هفتاد . فرآيندهای جديد برای تغيير ترکيبات و اجزاء بنزين شروع شد

RFGيا ) Reformulated Gasoline(اصطالح بنزين های با فرموالسيون مجدد ٬ميالدی می باشد

.شدوارد نفت جهان درصنعت

٬ قرار گرفتيکی از فرآيند های نسبتا مفيد که در تغيير ترکيبات و اجزاء بنزين مورد استفاده

اين برش که دارای درجه آرام سوزی . می باشد C5-C6برش وفرآيند ايزومراسيون نفتای سبک

پس از سودا واش و حذف مواد مرکاپتان به صورت مستقيم به بنزين تزريق ٬می باشد ۷۰-۶۵حدود

عدد افزايش 20-15ود٬ ولی با ابداع فرآيند ايزومراسيون درجه آرام سوزی اين برش حدود ش می

برای افزايش درجه آرام سوزی بنزين و کاهش و کم خطر که درحال حاضر روشی مفيد . می يابد

.استفاده از مواد اکسيژنه٬ مواد آروماتيکی و يا مواد الفينی می باشد

کاتاليست های اين واحد به سولفور٬ نفتای سبک ابتدا در فرآيند تصفيهبا توجه به حساسيت

) Hydrotreatment ( عاری از مواد سولفور و ديگر سموم شده و سپس تحت عمليات ايزومراسيون

.درجه آرام سوزی آن افزايش می يابد

.شده است تهيه ٬اين کتابچه نيز برای دوره آموزشی واحد تصفيه نفتای سبک

8

Hydrotreatmentفرآيند تصفيه نفتا

و Hydroprocessingيک کلمه عمومی بوده و کليه فرآيندهای Hydrotreatmentفرآيند

Hydrocracking و Hydrodesulphurization ولی در اينجا مراد از واحد . را در بر می گيرد

Hydrotreater ٬ واحدی می باشد که هدف اصلی آن سولفورزدائی و نيتروژن زدائی از نفتای سبک٬

تغيير در محدوده نقطه جوش برش در واحد (بدون تغيير درمحدوده نقطه جوش آن می باشد

. )هيدروکراکر که در ايران به واحد ايزوماکس معروف است صورت می گيرد

عناصری که برای محيط زيست و يا ٬کاتاليستهيدروژن و در مجاورت در اين فرآيند با استفاده از

معروفترين اين عناصر سولفور٬ نيتروژن٬ .دنمی شوحذف ديگر فرآيندهای صنعتی مضر می باشند٬

البته کليه عناصر ذکر شده . می باشند... ٬ سرب٬آرسنيک و فلزات سنگين همچون ٬اکسيژن٬ هالوژنها

.بنی آنها در برش نفتا موجود می باشندبه صورت ترکيبات هيدروکر

برای عمليات تصفيه نوع فرآيند مختلف به عنوان ليسانس های معتبر جهانی ۳۰اگرچه حدود

.می باشد ۱شمای کلی همگی اين فرآيندها مشابه شمای موجود در شکل یوجود دارد٬ ولنفتای سبک

بمنظور . وط شده و دمای آن افزايش داده می شوددر اين فرآيند خوراک با گاز غنی از هيدروژن مخل

می شوند٬ معموال دما (yield)کنترل وکاهش واکنشهای هيدروکراکينک که موجب کاهش بازده توليد

400 زيرo

C دنواکنشهای تصفيه در فاز بخار صورت می گيرالزم به ذکر است که .کنترل می شود.

وارد راکتور کاتاليستی با بستر و تبخيز کامل٬ گرم شدن مخلوط نفتا و گاز غنی از هيدروژن٬ پس از

درمجاورت کاتاليست ها٬ عناصری همچون سولفور٬ نيتروژن و اکسيژن که در ترکيبات ثابت شده و

همراه H2S,NH3,H2o هيدروکربنی موجود می باشند٬ پس از جدا شدن از آن ترکيبات به صورت

باقی ٬ روی سطح کاتاليست یبه صورت عنصر فلزنيز فلزات .خوراک از راکتور خارج می شوند

.می مانند

مواد خارج شده از راکتور سرد شده و پس از جدا شدن گاز غنی از هيدروژن به برج سبک زدا رفته

.آن جدا شده و به واحد ايزومراسيون ارسال می شود H2Sو مواد سبک و

:کاتاليست های فرآيند تصفيه

افزايش موجب و کرده در يک واکنش شرکت بدون اينکه مصرف شود ه ای است ککاتاليست ماده

نيز کاتاليست ها واحد تصفيه نفتا در فرآيند .و کاهش واکنش های نامطلوب شودی دلخواه واکنش ها

براساس تقريف فوق کاتاليست ها بايد دارای فعاليت ثابتی بوده و در يک واحد .دارندچنين نقشی

فعاليت کاتاليست ها و لی در عمل چنين نبوده و . ا کيفيت تثبيت شده توليد نمايندصنعتی محصول ب

به اين گونه مواد که موجب کاهش فعاليت کاتاليستها می شوند٬ .می يابد مواد کاهشبعضی توسط

سموم يا موجب کاهش موقتی فعاليت کاتاليست می شوند که در .اصطالحا سموم کاتاليست می گويند

ت به آنها سموم موقت گفته می شود و يا موجب کاهش دائمی فعاليت کاتاليست ها می شوند اين صور

. که به آنها سموم دائمی گفته می شود

ها کاتاليست دائمی کاتاليست موجب غير فعال شدن شبکه کريستالی ذب شدن در جفلزات و آرسنيک با

.باشند می شوند لذا اين گونه مواد سموم دائمی کاتاليست ها می

ساخته می شود با پوشاندن توليد که در طول فرآيند يک ديگر از سموم کاتاليست ها می باشد کک

احياء به دليل اينکه با انجام عمليات . سطح فعال کاتاليست موجب کاهش فعاليت کاتاليست می شود

سم يکی ه عنوان ب٬ کک فعاليت کاتاليست ها به حالت اوليه برگردانده می شود ٬)کک سوزی(کاتاليستی

.محسوب می شود موقتی

9

10

:ساختمان کاتاليست ها

. کاتاليستی روی آن گسترده شده اند که عوامل دان کاتاليست ها معموال از يک پايه تشکيل شده

آلومينا دارای شبکه کريستالی . می باشد) آلومينا(اکسيد آلومينيم مانندپايه معموال از جنس اکسيد فلزی

هر درمترمربع ۲۰۵حدود سطح مفيد آن ٬متخللساختمانی دبوده که با ايجاد خلل و فرج در آن٬ و تولي

.آلومينای با اين سطح تخلخل از نوع گاما آلومينا می باشد. شودمی گرم

که با اکسيد کبالت يا اکسيد نيکل تقويتمعموال اکسيد فلز مولبدنيوم می باشد٬ فعال عامل کاتاليستی

.می شود

در فرآيند تصفيه نفتا٬ ولی ٬واناديوم نيز استفاده می شوديا از اکسيد فلزات ديگری همچون تنگستن

٬ به داده ی را ارائهمولبدنيوم روی پايه آلومينا بيشترين فعاليت کاتاليست- مولبدنيوم يا نيکل -اکسيد کبالت

. مورد استفاده عمومی تری قرار دارندلذا راحتی احياء شده و فعاليت کاتاليستی خود را باز می يابند٬

قابل ذکر است اگر در فرآيند تصفيه٬ حذف نيتروژن از درجه باالی اهميت برخوردار باشد٬ کاتاليست

حذف نيتروژن معموال مشکلتر از . می باشند نيکل روی پايه آلومينا دارای بازده بيشتری -های کبالت

سولفور بوده لذا اگر کاتاليستی برای حذف مقادير قابل توجه نيتروژن استفاده شود٬ در حذف سولفور

.عمل می نمايدنيز بسيار موفق

به کاتاليست های کبالت مولبدنيوم٬ ٬هدف اصلی حذف سولفور باشددر نفتا مقدار نيتروژن کم و اگر

اقتصادی تر می باشند٬ در دمای پائين تر و شدت عملياتی کمتری٬ قادر به انجام اين کار دليل اينکه

كاتاليست هاي انتخاب شده براي واحد تصفيه نفتاي پااليشگاه تهران از نوع كبالت نيكل .خواهند بود

).۱ رجوع شود به پيوست(مي با شد

ستی بايد به سولفايد فلزی تبديل شوند تا اين فلزات بتوانند قابل ذکر است٬ اکسيد فلزات فعال کاتالي

در مجاورت ٬لذا با هيدروژناسيون اکسيدهای فلزی کاتاليست. فعاليت کاتاليستی از خود نشان دهند

عمليات سولفايده کردن . ترکيبات سولفوردار٬ اکسيدهای فلزی به سولفايد فلزی تبديل می شوند

ملياتی انجام می شود٬ يعنی کاتاليست ها در کارخانه سازنده به صورت کاتاليست ها در خود واحد ع

پس از انتقال به واحد صنعتی و بارگزاری در .اکسيد فلزی روی پايه کاتاليست ها گسترده شده اند

در عمليات کک سوزی (پس از عمليات احياءهای راکتور و در زمان اولين راه اندازی يا راه اندازی

٬ عمليات سولفايده )کاتاليستها سولفايدهای فلزی مجددا به اکسيد فلزی تبديل می شونددر زمان احياء

. کردن کاتاليستها انجام می شود

فيزيکی که از تخريب ٬به طور عمومی کاتاليست ها عالوه بر دارا بودن مقاوت فيزيکی و مکانيکی

دمائی و فشاری سخت عمليات در حمل و نقل و يا تحت شرايط (کاتاليست ها جلوگيری می نمايد

.در حد مطلوب بهره مند باشند نيز ٬ بايد از سه مشخصه زير)تصفيه

1.  Catalyst Activity 2.  Catalyst Selectivity 3.  Catalyst Stability

Activity

معموال در واحدهای تصفيه نفتا . توانائی کاتاليست ها در افزايش واکنش های مورد نظر می باشد

بطور مثال اگر دو . اين مشخصه با درجه حرارت مورد نياز برای انجام واکنش ها بيان می شود

ديگر شرايط مقايسه شوند٬ کاتاليستی که بتواند خوراک ورودی واحد را درحالی کهبا هم کاتاليست

عملياتی ثابت باشد٬ در دمای پائين تری به محصول با مشخصات مورد نظر تبديل نمايد٬ از درجه

.فعاليت باالتری برخوردار است

11

Selectivity

اين مشخصه کاتاليست ها مربوط به قدرت انتخاب کنندگی کاتاليست در انجام واکنش های

بطور مثال اگر کاتاليستی ضمن انجام واکنش های . وب می باشدمطلوب نسبت به واکنشهای نامطل

مطلوب سولفور زدائی و نيتروژن زدائی٬ واکنش های نامطلوب هيدروکراکينگ را تسريع ننمايد٬

. بهتری می باشد Selectivityدارای

Stability

ها کارائی کاتاليستحفظ فعاليت و ثبات و پايداری٬ در اين مشخصه کاتاليست ها بيانگر

)Activity and Selectivity (معموال سرعت کک سازی روی سطح . نسبت به زمان می باشد

. کاتاليست که موجب پوشيده شدن سطح فعال کاتاليست می گردد بيانگر اين مشخصه کاتاليست می باشد

گری مطلوب از واکنش های هيدوکراکينگ بطور مثال اگر کاتاليست به واسطه دارا بودن توان انتخاب

جلوگيری نمايد٬ سرعت کک سازی که عمدتًا حاصل اين واکنش ها می باشد نيز کاهش نموده و

درطول دوره کاری سطح فعال بيشتری در اختيار خوراک بوده و واکنش ها در سطح مطلوبتر و با

مقدار خوراک تصفيه شده به ازاء يک معموال اين مشخصه کاتاليست با. دمای کمتری انجام خواهند شد

. کيلوگرم کاتاليست در طول دوره کاری کاتاليست سنجيده و بيان می شود

مشخصه های بر اساس مطالب فوق کاتاليست های واحد تصفيه نفتای سبک بايد دارای

Activity and selectivity باال در انجامHydrogenolysis پيوندهایC-S و کمترين

Selectivity در انجام واکنش هيدروکراکينگ پيوند هایC-C به منظور جلوگيری از کاهش بازده

با توجه به اينکه از محصول اين واحد به عنوان سوخت بنزين . باشدو کک سازی ) Yield(محصول

شد٬ اين کاتاليست ها بايد دارای کمترين درجه فعاليت برای انجام واکنش های خودروها استفاده خواهد

از مصرف از اين مواد٬ یناشهيدروژناسيون مواد آروماتيکی باشند تا ضمن حفظ درجه آرام سوزی

.ناخواسته هيدروژن نيز جلوگيری شود

:واکنش های تصفيه. که در فرآيند تصفيه نفتا صورت می پذيردواکنش های مشروح زير واکنش هايی هستند

٬ واکنشهای اصلی واحد تصفيه نفتا می باشند٬ و واکنشهای ديگر و نيتروژن واکنش های حذف سولفور

.نيز متناسب با شدت عملياتی اعمال شده به کاتاليست ها صورت می گيرند

1.  Desulfurization: a.  Mercaptans: RSH+ H 2  RH+H2S b.  Sulfides: RSR+2H 2 2RH+H2S c.  Disulfides: RSSR+3H2 2RH+2H2S d.  Thiophen:

+ 4H2 C4H10 + H2S

S

12

2.  Denitrogenation:

a.  Pyrol: C4H4NH + 4H2 C4H10 + NH3 b.  Pyridine C5H5N + 5H2 C5H12 + NH3

3.  Deoxidation: a.  Phenol: C6H5OH + H2 C6H6 + H20 b.  Peroxides: C7H13OOH + 3H2 C7H16 + 2H2O

4.  Dehalogenation: Chlorides: RCl + H 2O RH+ HCl

5.  Hydrogenation: Pentene: C 5H10 + H2 C5H12

6.  Hydrocracking: C 7H16 +H2 C3H8 + C4H10

 سولفور زدائی بستگی به نوع ترکيب داشته و معموال مواد سبک تر راحتر  قابليت و بازدهسولفور زدائی از مواد پارافينی٬ نفتنيکی و آروماتيکی به ترتيب . سولفور از دست می دهند

  .می باشدسختر    و  بوده  گرمازا  شده  ذکر  واکنشهای  موجب کليه  بايد  راکتور٬  آدياباتيک بودن  به  توجه با

 نبودن  .شونددرخروجی راکتور  oC ۱۰­۳ افزايش دمای حدود  آل  ايده  دليل  به در عمل ولذا در عمل افزايش دمايی . عايقکاری راکتور مقداری انرژی از بدنه راکتور خارج می شود

  . در خروجی راکتور مشاهده نمی شود  

    ) Recombination Reaction(واکنش های بازترکيب                     واکنش های  ترکيب  باز  واکنش های  و  ناخواسته  گرمازا  باشندبشدت  اين      .می در

    H2Sگاز واکنش ها  با  اشباع  غير  Alkene(مواد  مرکاپتان می نمايدترکيب )  توليد در  .وعبارت ب. دارندها هيدروکربنی های سبک شانس بيشتری برای انجام واکنش  Alkeneگروه    ديگر٬  به  منجر  که  واکنشی  توليد  شود  می  مرکاپتان  به متيل  نسبت  بيشتری  وقوع احتمال

 کنند  می  مرکاپتان  پروپيل  يا  مرکاپتان  اتيل  توليد  که  داشت ٬واکنش هايی  دليل  .خواهد به. در نقاط با دمای کمتر٬ بهتر رخ می دهند ٬ انجام اين واکنشها گرمازا بودن اين واکنش ها

13

وقوع اين .  )E-1801(محصول راکتور /نقاطی مانند خروجی راکتور و مبدل های خوراکبه دليل . انتهای دوره که دمای ورودی راکتور بيشتر است٬ محتمل تر می باشد واکنشها در

   شانساينکه٬  راکتور٬  افزايش دمای ورودی  هيدروکراکينگ  با  واکنش های   افزايش انجام يابد  می .   واکنش های  انجام  هيدروکراکينگ با  باز  Alkeneمواد  واکنش های  نياز مورد

همانطور که قبال گفته شد در نقاط با دمای کمتر  ( H2Sاين مواد با گاز  .می شودترکيب توليد    .می نمايند ٬ ترکيب شده و توليد مواد مرکاپتانی)مانند خروجی راکتور

    متغيرهای اصلی عملياتی   بر  موثر  و  اصلی  متغيرهای  و  فشار بازده  راکتور٬  دمای  شامل  تصفيه  فرآيند عملکرد

.و سرعت حجمی خوراک نسبت به کاتاليست ها می باشند )جزئی هيدروژنفشار (راکتور  

 راکتور   :دمای  ورودی  دمای  مناسبافزايش  های  واکنش  افزايش  موجب  راکتوربا لذا .  می شود) کک سازی و هيدروکراکينگ(و نامناسب) سولفورزدائی و نيتروژن زدائی(

   افزايش  دما  که  حالی  فعاليت پارامترهادر  افزايش  در  سعی  باشند٬  می  يکسان  ديگر ی  .کاتالسيت ها می شود

 زئیجبسيار ولی اين تغييرات . دمای راکتور نيز بايد تغيير داده شودبا تغيير مقدار خوراک   .Bbl/Hr 1000بطورمثال برای افزايش هر . می باشد درجه سانتی گراد دمای  ۲­۱حدود

برای کاهش خوراک نيز به همين نسبت دمای راکتور کاهش . راکتور بايد افزايش داده شود .داده می شود

    بعد   شود٬  دمای ورودی راکتور افزايش داده برای افزايش خوراک بهتر است ابتدا

  .ش داده شودخوراک افزاي  دمای ورودی   بعد  شود٬  خوراک کاهش داده  است ابتدا  بهتر برای کاهش خوراک 

  .راکتور کاهش داده شود  

   ف :راکتورفشار  هرچه  نفتا٬  تصفيه  واحد  فرآيند  در  هيدروژن  مصرف  به  توجه شار با .افزايش می يابدنيز فشار جزئی هيدروژن راکتور افزايش داده شود براساس فرمول زير٬ 

  H2 PP = P total×     mole H2         mole  (Feed +H2) 

معموال فشار جزئی هيدروژن با نسبت هيدروژن به هيدروکربن نيز بيان برای سادگی کار٬ 

قديم بين مهندسين فرآيند  ازبرای اين منظور و برای سادگی محاسبه٬  نسبت زير . می شود  .ه استمورد موافقت بودواحد های تصفيه نفتا در کشورهای مختلف 

Recycle Gas Rate (SCFD) × H2 Purity (%) SCF Feed rate BPD BBL

14

تبادل اطالعات بين مهندسين شرکت ها و کشورهای فقط برای سادگی مبنای فوق استفاده از  . مختلف می باشد

می  زئی هيدروژنجفشار که براساس فرمول فوق موجب افزايش  افزايش فشار کلی راکتور   شود٬  شدن  موجب اشباع  بيشتر    محيط  بر  حاکم  اتمسفر  کاتاليست ها  شده  هيدروژن و از  .کک سازی می شودواکنش های کاهش موجب 

      

 هيدورژن         تزريق  افزايش  گردشی٬  گاز  جريان  افزايش  فوق  مطالب  اساس          بر)H2 Make up(شود   می  ها  کاتاليست  کارکرد  بهبود  موجب  راکتور  فشار  افزايش  و ٬ .     

بمنظور کاهش مصرف و  نسبت هيدروژن به هيدروکربن افزايش می يابد ٬با کاهش خوراکانرژی می شود جريان گازگردشی را نيز کاهش داد٬ ولی معموال افراد بهره برداری ترجيح 

ضمن کاهش واکنش های کک سازی٬ کارائی می دهند که جريان گاز گردشی ثابت باشد تا  .کاتاليست نيز بهبود يابد

  سرعت حجمی بيانگر مقدار خوراک عبور کرده از روی کاتاليست ها در : سرعت حجمی

  بر اين اساس سرعت حجمی که به دو صورت جرمی و حجمی بيان. يک ساعت می باشد  .می شود٬ از فرمول های زير محاسبه می شود

Liquid Hourly Space Velocity (LHSV) = Hourly Feed rate @ 15o

C (M3/Hr.) Hr-1

Total catalyst volume M 3

Weight Hourly Space Velocity (WHSV) = Weight of Feed per Hour (Kg/Hr) Hr-1

Weight of catalyst (Kg)

همانطور که مشاهده می شود سرعت حجمی بر عکس زمان ماند مواد واکنش گر بر روی 

  . کاتاليست می باشد  

موجب کاهش واکنشها٬ کاهش مصرف هيدروژن و  )افزايش خوراک(افزايش سرعت حجمی  .کاهش کک سازی روی کاتاليست ها می شود

  که افراد است متغيری ٬ البته اين کيفيت خوراک می باشد ٬ی از متغيرهايک :کيفيت خوراک

اينکه به عنوان يک اهرم کنترلی مورد استفاده نه عمليات نسبت به آن واکنش نشان می دهند  قرار گيرد  تنظيم ديگرمتغيرهای عملياتی سعی در جبران تغييرات کيفی خوراک می .  با لذا

  .شود   مثال  بطور  افزايش دمای  صورت  مواد  FBPدر  و  نيتروژن  افزايش سولفور٬ خوراک يا

  .الفينی نياز به افزايش دمای راکتور و جريان گاز گردشی می باشد      

15

):Severity of operation(شدت عمليات         بتوان  نمود of operation Severityشايد  ترجمه  عمليات  شدت  را  اصطالح . اين

 دارد  و در واحد های کاتاليستی کاربرد  دارای رويکردهای مختلف بوده  بيان ديگرکمی . بهبه  ٬بمنظور مقايسه شرايط مختلف کاری با يکديگر ٬کردن شرايط کيفی کارکرد کاتاليست ها

ی٬ شرايط مختلف کاری را بطور مثال در واحد تبديل کاتاليست. می شودشدت عمليات تعبير ولی  .در درجه آرام سوزی محصول خالصه کرده و شدت عمليات با اين مقدار بيان می شود

  . پارامتر خاصی به عنوان شدت عمليات بيان نمی شودواحد تصفيه نفتا در   :به عنوان افزايش شدت عمليات بيان نمودمی توان تغيير پارامترهای مختلف زير را 

راکتورافزايش دمای  ­ کاهش مقدار خوراک  ­ افزايش سولفور و نيتروژن  ­  افزايش مواد اولفينی   ­

  :شرايط زير در نظر گرفته شودبطور مثال  است ولی به دليل برنامه ريزی به  EORدر اواخر دوره که دمای   اعمال شده کاتاليست ها

افزايش نيز مقدار سولفور در خوراک باشد و ناگهان های انجام شده٬ نياز به ادامه عمليات بمنظور جلوگيری از افزايش سولفور در محصول٬ بايد شدت عمليات و  شرايط اين در . يابد

با توجه به عدم امکان افزايش دما٬ با کاهش مقدار خوراک افزايش شدت . افزايش داده شود  .عمليات امکان پذير می باشد

          

  سبک پااليشگاه تهران شرح فرآيند واحد تصفيه نفتایواحد ايزومراسيون يک فرآيند کاتاليستی بوده که بعضی از عناصر موجود در خوراک

اين عناصر در دو دسته سموم . نفتا موجب مسموم شدن کاتاليستهای گران قيمت آن می شوند

:به شرح زير می باشندو موقت و سموم دائم

٬ هالوژن هاسولفور٬ نيتروژن٬ اکسيژن: سموم موقت

... آرسنيک٬٬انواع فلزات سنگين : سموم دائم

به منظور حذف اين گونه عناصر از خوراک واحد ايزومراسيون و جلوگيری از صدمه ديدن

کاتاليست های آن٬ از فرآيند تصفيه کاتاليستی نفتا به عنوان يک سپر محافظتی استفاده شده

.است

در حذف سموم دائم بسيار باال بوده و معموال اين سموم توانائی کاتاليست های واحد تصفيه نفتا

جذب سطحی کاتاليستهای تصفيه شده و موجب مسموم شدن خود کاتاليست های واحد تصفيه

به دليل ارزان بودن کاتاليست های تصفيه نسبت به کاتاليست های ايزومراسيون٬ . می شوند

فيلتر محافظتی فدا شونده عمل کاتاليست های تصفيه در حذف سموم دائم به عنوان يک

با توجه به کم بودن فلزات سنگين در خوراک نفتا معموال اين سموم در اليه های . می کنند

و در هر عمليات احياء٬ پس از کک سوزی کاتاليست ها . اوليه بستر کاتاليستی٬ جذب می شوند

اوليه بستر کاتاليستی تخليهسانتيمتر از اليه های ۳۰-۱۰۰حدود ٬با باز کردن در راکتور

)Top Off (و با کاتاليست های جديد بارگزاری مجدد می شوند.

دو عنصر نيتروژن و سولفور که به صورت ترکيبات هيدروکربنی در خوراک وجود دارند

نيز به عنوان دو سم اصلی و شناخته شده برای کاتاليست های واحد ايزومراسيون محسوب

16

ميزان ترکيبات نيتروژن دار و سولفور دار در خوراک واحد تصفيه نفتا به ترتيب . می شوند

.می باشد) مرکاپتان ppm 1100شامل ( 1400ppmو ppm 20حدود

.انجام شده است ppm 0.5کاهش اين ترکيبات به کمتر از راساس طراحی واحد تصفيه نفتا ب

HR-538با نام تجاری Axensده توسط شرکت کاتاليست های ارائه شاز برای اين منظور

براساس ادعای شرکت سازنده٬ به دليل استفاده . استفاده شده است ٬در فرآيند واحد تصفيه نفتا

و اين کاتاليست ها توانائی بسيار خوبی در حذف سولفوراز ترکيب فلزات نيکل و مولبدنيوم٬

.دارندنيتروژن

   Turn down Ratioبشکه در روز با  ۱۸۰۰۰سبک  ظرفيت خوراک واحد تصفيه نفتای 

  . می باشد %50معادل   :خوراک اين واحد شامل جريان های زير می باشد

 LSRGبشکه در روز نفتای  ۱۰۰۰۰ .۱ بشکه در روز برش پنتان ۵۰۰۰ .۲ بشکه در روز برش نفتای توليدی واحد های هيدروکراکر ۳۰۰۰ .۳

:زير می باشد) Bulk(کلیمخلوط حاصل از اين سه جريان دارای مشخصات

1400 wt ppm Total sulfur

1100 wt ppm Mercaptans

20 wt ppm Nitrogen

0.6671 Sp.gr @15oC

C5-70 oC TBP

35-52 IBP oC

90-110 FBP oC

. در فرآيند تصفيه کاتاليستی نفتا٬ واکنشها در اتمسفری از هيدروژن صورت می گيرند

مشخصات گاز . واحد از واحد هيدروژن پااليشگاه تامين می شودهيدروژن مورد نياز

:هيدروژن ورودی به واحد به شرح زير می باشد

95.0 H2 mol. %

3.5 C1 mol. %

1.0 H2S wt ppm

20.0 H2O wt ppm

1.0 HCl wt ppm

20.0 max. CO+CO2 wt ppm

2.51 MW

خوراک واحد از محوطه مخازن خوراک و بوسيله تلمبه های مربوطه به سمت واحد

در واحد تصفيه . می باشد barg 3.5فشار خوراک در ورودی واحد حدود . ارسال می شود

نصب شده که خوراک به سمت اين مخزن ارسال V-1801نفتا٬ يک مخزن افقی به شماره

هدف از نصب اين مخزن خنثی کردن تالطم های احتمالی مسير خوراک و جلوگيری . می شود

با توجه به ابعاد اين مخزن . از بروز ضربه قوچ در ورودی تلمبه های خوراک واحد می باشد

17

يست دقيقه زمان در اختيار ٬ حدود بموجود درآن یمقدار نفتاو در صورت قطع خوراک واحد٬

را افراد عمليات واحد تصفيه قرار می دهد تا تصميم مقتضی برای برخورد با شرايط پيش آمده

. داشته باشند

به دليل سبک بودن خوراک ورودی و فشار بخار باالی خوراک٬ در مواقعی که سطح مخزن

محوطه عملياتی وجود خوراک افزايش می نمايد احتمال پراکنده شدن بخارات خوراک به

در مواقعی که سطح مخزن خوراک کاهش نمايد احتمال ورود هوا در اثر ه و برعکس٬داشت

.وجود خواهد داشتکاهش سطح مايع٬ ازخالء ايجاد شده

لذا و . ه کندجبه شدت خطرناک بوده و می تواند عمليات واحد را با خطر موافوق هردو پديده

مخزن خوراک مجهز به يک سيستم ٬رات احتمالیبه منظور جلوگيری از بروز خط

Fuel Gas blanketing سيستم و Split Rang Pressure controller که به دو عدد شير

کاهش عملکرد اين سيستم در زمانی که فشار مخزن در اثر . کنترل فرمان می دهد می باشد

کنترل اول که به مسير سوخت گاز واحد يابد بدين صورت است که شير تقليل سطح مايع٬

می باشد باز نموده و با تزريق مقداری گاز سوخت به مخزن از کاهش فشار مخزن متصل

در زمانی که فشار مخزن به . در اين شرايط شير کنترل دوم بسته می باشد .جلوگيری می نمايد

و شير دوم باز نموده و دليل افزايش سطح مايع شروع به افزايش نمايد٬ شير اول بسته بوده

بدين ترتيب و با . مقداری از گاز سوخت موجود در مخزن را به مشعل پااليشگاه ارسال ميکند

استفاده از اين سيستم ضمن جلوگيری از ايجاد تالطم و ورود هوا به مخزن از پراکنده شدن

1.5حدود فشار تنظيمی اين سيستم کنترل . بخارات خوراک به محوطه نيز جلوگيری ميشود

barg با تنظيم و ثابت شدن فشار مخزن خوراک٬ فشار در ورودی تلمبه های . می باشد

.خوراک نيز تثبيت شده و از بروز تالطم در اين تلمبه ها جلوگيری می شود

برای به دام انداختن آب ورودی همراه خوراک واحد Bootاين مخزن مجهز به يک

ود عمل جدا سازی آب از خوراک٬ اين مخزن مجهز به يک توری معموال برای بهب. می باشد

Demister Pad به دليل احتمال بسيار کم ورود آب همراه خوراک٬.می باشند Boot مربوطه

آب مشاهده Bootمجهز به سيستم کنترل سطح آب نبوده و افراد عمليات در مواقعی که در

مجهز به يک Bootاين ٬ای اطالع از وجود آببر. اقدام به تخليه دستی آب خواهند نمود ٬شد

نشان دهنده بوده که افراد عمليات می توانند در زمان گشت در محوطه از وجود آب در اين

همچنين از يک نشان دهنده که ميزان سطح آب . ظرف آگاهی يافته و اقدام به تخليه آب نمايند

عدم تخليه آب و افزايش سطح آب در اين ظرف را به اتاق کنترل منتقل نموده و در صورت

.آالرم مربوطه افراد عملياتی را از افزايش سطح آب مطلع می نمايد Boot٬در

سطح مربوط به مواد هيدروکربنی درون اين ظرف نيز توسط يک سيستم کنترل سطح که

.روی مسير ورودی خوراک تعبيه شده است٬ تنظيم می شود

تفاده از مسير مربوطه به سمت تلمبه های خوراک واحدنفتای خروجی از اين ظرف نيز با اس

P-1801 A,B تلمبه های خوراک دو عدد بوده که يکی در سرويس بوده و . منتقل می شود

در صورت بروز مشکل برای تلمبه اول٬ تلمبه دوم . تلمبه دوم به صورت آماده به کار می باشد

متر مکعب ۱۲۳٫۲ظرفيت اين تلمبه ها حدود . به صورت خودکار در سرويس قرار می گيرد

ورودی و در مسير . را توليد می نمايند Bar 38.8 عادل در ساعت بوده و اختالف فشار م

اين تلمبه ها دو عدد شير بوده که در مواقع اظطراری و به منظور جلوگيری از آتش خروجی

سوزی عمل نموده و با بسته شدن اقدام به مسدود کردن مسير جريان خوراک در ورودی و

.)UV-003, UV-010(می نمايند خروجی تلمبه های خوراک

به سمت مبدل هاینفتا پس از افزايش فشار نفتای خوراک در تلمبه های خوراک٬

E-1801A~E جريان با قبل از ورود به مبدل های ذکر شده نفتای خوراک . منتقل می شود

می آيد٬ مخلوط C-1801A/Bگاز گردشی گاز گردشی غنی از هيدروژن که از کمپرسور

E-1801A~Eشده و از اين پس به صورت جريان دو فازی وارد قسمت پوسته مبدل های

18

اين مبدل ها به صورت سری بوده و خوراک و گاز گردشی در قسمت پوسته اين . می شوند

در خروجی آخرين مبدل کليه نفتای خوراک تبخير شده و مخلوط .می شوند مبدل ها گرم

226 با دمای حدود گازگردشی و نفتا oC از اين مبدل ها خارج می گرددو در فاز بخار .

وارد به منظور افزايش دمای نهائی جريان خوراک و گاز گردشی E-1801پس از مبدل های

Fuel Gas بوده و از سوخت Natural Draftاز نوع اين کوره . دنمی شو H-1801کوره

توسط سيستم کنترل دمای ورودی راکتور کنترل دمای تنظيم و. برای احتراق استفاده می نمايد

TIC-018 سيستم کنترل احتراق الزم به اطالعات اين سيستم کنترل با ارسال . انجام می شود

.می گردد موجب تنظيم ميزان سوخت مصرفی در مشعل های کوره ٬کوره

دمای ورودی راکتور يک پارامتر عملياتی بوده که در طول دوره و با کاهش فعاليت

مشخصات نفتای مورد نياز واحد ايزومراسيون تامين ا افزايش داده می شود تا هکاتاليست

برای اين منظور دو مقدار برای دمای ورودی راکتور به شرح زير توسط سازنده . شود

.استشده کاتاليست ها اعالم

Start Of Run Temp., (S.O.R) = 280 oC

End Of Run Temp., (E.O.R) = 340 oC

340همانطور که قبال ذکر شد با رسيدن دمای ورودی راکتور به oC ٬ واحد تصفيه نفتا بايد

.برای عمليات احياء کاتاليستی از سرويس خارج شود

از روی ٬شده R-1801وارد راکتور مخلوط نفتا و گاز گردشی پس از گرم شدن در کوره٬

راکتور از باال به پائين و در امتداد محور عمودی راکتور و بستر کاتاليستی

)Down flow Reactor (کاتاليست های بارگزاری شده در راکتور از نوع . جريان می يابد

HR-538 به منظور پخش . ميليمتر و به شکل دانه برنجی سه لبه ايی می باشند ۱٫۲و با قطر

ر ورودی راکتور يک نازل پخش کننده د ٬روی بستر راکتور ٬شدن بهتر مواد ورودی

)Inlet Distributor nozzle ( به منظور جلوگيری از حرکت و پراکنده . استقرار داده شده

طم ناشی از ورود خوراک به راکتور٬ روی سطح بستر کاتاليست شدن کاتاليست ها در اثر تال

”¼اليه زيرين دارای قطر .پوشانده می شوداز جنس آلومينا ها با دو اليه گلوله های سراميکی

. می باشد mm 150 ضخامت هر اليه. می باشد ”¾و اليه باالئی دارای قطر

وارد ذرات ناخالصی جامد مثل زنگ آهن و ديگر ذرات جامد٬ به همراه خوراک٬ معموال

بتن اين ذرات روی بستر کاتاليست که موجمنظور جلوگيری از نشسبه . راکتور می شوند

تعدادی استوانه مشبک ها در وردی بستر کاتاليستافزايش افت فشار راکتور می شود٬

)Basket ( موجب گسترده نمودن ذرات جامد٬اين استوانه ها عالوه بر جمع . استنصب شده

.شدن بهتر خوراک در بستر کاتاليست ها می شوند

19

شکل شماتيک از درون راکتور

Distributor Nozzle

”¾سراميک

”¼سراميک

کاتاليست

Trash Basket

”¼سراميک

”¾سراميک

Outlet Basket

نمونه گيری کاتاليست هاتخليه ومحل

به منظور جلوگيری از خروج کاتاليست ها از راکتور در انتهای بستر کاتاليستی دو اليه

و اليه پائينی از سراميک های ”¼اليه بااليی از سراميک های . سراميکی بارگزاری می شود

در خروجی . ميليمتر از محل مشخص شده در راکتور می باشد ۱۵۰ضخامت هر اليه . ”¾

و کاتاليست ها خروجی نصب می شود که از خروج سراميک ها راکتور نيز يک نازل

.می نمايد جلوگيری

رفته و وارد قسمت E-1801A~Eبه سمت مبدل های محصول خروجی از راکتور جريان

با جريان ) Tube side(خروجی از راکتوردر اين مبدل ها جريان . تيوب اين مبدل ها می شود

جريان محصول راکتور پس از تبادل . تبادل حرارت می نمايد) Shell side( خوراک ورودی

منتقل E-1802حرارت با خوراک در مبدل های فوق الذکر به سمت مبدل های هوائی

از مواد واکنشهای انجام شده در راکتور ذکر شد٬ مقداری بخش همانطور که در . می شود

H2O,NH3,HCl H2S می باشند٬ به همراه محصول اصلی که ناشی از واکنش های تصفيه

٬ اين مواد E-1802خنک شدن محصول راکتور در مبدل های با. از راکتور خارج می شوند

ضمن انجام واکنش های اسيدی و بازی و توليد نمک مواد فوق شروع به ميعان نموده و نيز

ای ايجاد شده به منظور جلوگيری از رسوب نمک ه. می نمايند الذکر٬ يک محيط خورنده ايجاد

به جريان محصول خروجی از مقداری آب ٬و همچنين جلوگيری از خورندگی اين مواد

در فصول سرد سال که . ٬ تزريق می شودE-1802راکتور و قبل از ورود به مبدل های

وجود دارد٬ يک بخش از جريان آب E-1801A,Bاحتمال ميعان اين مواد در مبدل های

.تزريق می شود B,Cها و در محل بين مبدل های مقطر تزريقی به اين مبدل

56به حدود و کاهش دما پس از تبادل حرارت با هوا محصوالت راکتور oC به سمت مبدل

و کاهش دما به حدود و پس از تبادل حرارت با آب خنک کننده ٬ رفته E-1803 های آبی

38oC به صورت يک جريان سه فازی وارد ظرف جدا کنندهV-1802 در اين . دنمی شو

20

می باشد٬ سه فاز گاز٬ مايع هيدروکربنی و مايع آبی از Flash Drumظرف که در واقع يک

.يکديگر جدا می شوند

: جريان گازی .۱   مقداری گاز  که  باشد  می  هيدروژن  گردشی غنی از  گاز  همان  H2Sاين جريان٬

به سمت کمپرسورهای اين جريان . نيز به همراه داردناشی از واکنش های تصفيه قبل از ورود به کمپرسور گاز گردشی و . منتقل می شود C-1801A/Bگاز گردشی 

 کمپرسورها  به  مايع  هرگونه  منظور جلوگيری از ورود   به  V-1803ظرف واردبوده و  Meshمجهز به می باشد٬  Knock out Drum که اين ظرف  .می شود

   اين  از  عبور  گردشی پس از   Meshگاز  جدا  وارد و  آن٬  از  قطرات مايع شدن     کمپرسورهای  گردشی  اين  C-1801A/Bگاز  در  فشار  افزايش  از  پس  و شده

 ٬ به سمت جريان خوراک ورودی رفته و همانطور که قبال ذکر شد٬  کمپرسورها و بصورت يک جريان گردشی   مخلوط شده  نفتای خوراک واحد در  Recycleبا

Reaction Section ريان می يابدج  و پرسورهای گاز گردشی از نوع رفت کم.يک کمپرسور در سرويس و يک کمپرسور در حالت به صورت برگشتی بوده و 

 کار  به   Stand by( آماده  باشند)  می  هيدروژن .  تصفيه٬  های  واکنش  انجام بابا تخليه مقداری از . توليد می شود H2Sموجود در گاز گردشی مصرف شده و گاز 

 گاز  اين طريق از انباشته شدن اين گاز در  H2Sگاز گردشی٬  و به نيز تخليه شده گردشی جلوگيری می شود  جريان  .گاز  کنترل  طريق شير  گردشی از  گاز تخليه

FV-003 جريان  و سيستم کنترلFIC-003 گاز گردشی تخليه شده  .انجام می شودبا  .ی شودارسال مبه واحد تصفيه گاز با آمين  H2Sبه دليل دارا بودن مقداری گاز 

 خلوص هيدروژن در گاز گردشی کاهش می  ٬مصرف گاز هيدروژن . يابددرجه کاهش می نمايد  مقداری از گاز گردشی فشار سيستم  تخليه  همچنين با  منظور . به

   خلوص  درجه  درحفظ  موجود   هيدروژن  گردشی٬  گاز  فشار جريان  کنترل وReaction Section    واحد  از  که  هيدروژن  گاز  پااليشگاه مقداری هيدروژنگاز هيدروژن تزريقی . گرددتزريق می  Reaction Section دريافت می شود٬ به

  Hydrogen make upکه به جريان  ٬ پس از ورود به واحد٬ وارد استموسوماين کمپرسورها نيز از نوع رفت و برگشتی . می شود C-1802A/B کمپرسور های

 باشند  ای می  مرحله  دو   .و  ددرياهيدروژن  با فتی پس از  افزايش فشار  مرحله و    Barg 35.5فشار  فشار  کنترل  شير  طريق  از   PV-007 و  سيستم  از کنترل که   گيرد PIC-007فشار  می  شوددستور  می  تزريق  سيستم  به ٬   ترتيب ضمن . بدين

و حفظ درجه خلوص هيدروژن در  تامين هيدروژن مورد نياز واکنش های تصفيهفشار اين  .نيز کنترل می شود Reaction section در قسمت ٬ فشارگاز گردشی

  .می باشد٬ بيان می شود Barg 25که حدود   V-1802قسمت با فشار ظرف       

21

:جريان آب ترش .۲

  همراه محصول  راکتور  به E-1801,1802آب تزريق شده به مبدل های        شود V-1802 ظرف وارد   .می  دليل  به  آب  دانسيته  بودن  مواد بيشتر  به نسبت

آب  .جمع می شود٬ مربوطه Bootو در هيدروکربنی در قسمت تحتانی اين ظرف مجددا به سمت مبدل های  P-1802A/Bتوسط تلمبه  Bootدر اين شده جمع آوری 

 می شود  منتقل  گردشی  صورت جريان  به  و  الذکر  فوق  آب .  مقداری اين دارای لول می باشدبه صورت مح H2Sامالح و گاز  .  منظور حفظ مشخصات آب و به

آب  آب تخليه شده با. کاهش امالح محلول در آن مقداری از اين آب تخليه می شود   جايگزين می شودمقطر تازه  آب مقطر . قبل از تزريق٬ تحت عمليات سبک تازه

کليه از  V-1809٬ئی  در ظرف هوا زدا)  Steam Stripping(زدائی با بخار آب  سبک   Non-condensable(مواد  تلمبه)  از  استفاده  با  آن  پس از  و  شده    عاری

P-1803A/B   با . مسير خروجی تلمبه های گردشی آب مقطر تزريق می شودبه استفاده از يک نشان  توجه به ساده بودن عمليات تزريق آب تازه٬ مقدار تزريق با

 جريان  دهنده      )FI-016     است)  شده  نزديک محل تزريق تعبيه  بهکه صورت  ٬ شوددستی   می  تنظيم  ظرف .  در  آب مقطر  سطح  کنترل  منظور بر  V-1809به

که از سيستم کنترل  LV-005روی مسير ورودی آب مقطر يک شير کنترل سطح LIC-005 دستور ميگيرد٬ نصب شده است.  

    منتقل می شودآب ترش تخليه شده  آب ترش پااليشگاه٬  به سمت واحد تصفيه ٬ . آب ترش از ط  کنترل سطح آب  LV-002Aريق شير کنترل سطح تخليه و سيستم

LIC-002  که رویBoot  ت می پذيردصورنصب شده است.    P-1802A/Bکه توسط تلمبه های الزم به ذکر است ميزان جريان آب در گردش 

که تازه تزريقی مقطر مقدار آب   و٬ميزان خوراک واحد %10حدود تامين می شود    های  تلمبه   P-1803A/Bتوسط  شود٬  می  تامين  خوراک واحد %5حدود    مقدار

   .می باشد

  :جريان هيدروکربنی مايع .۳

٬ که مايعات هيدروکربنی می باشند٬ پس از V-1802جريان سوم خروجی از ظرف

سبک که در اين ظرف انجام شد٬ برای جداسازی بيشتر مواد Flashعمليات ساده

برج سبک زدا . منتقل می شود V-1805به سمت برج سبک زدای H2Sهمچون گاز

.می باشد Valve Trayعدد سينی از نوع ۳۷دارای

:شرايط عملياتی برج سبک زدا به شرح زير می باشد

Top Temp & Pressure 110oC & 15.7 Barg

Bottom Temp. & Pressure 168 oC & 16.1 Barg

Reflux Ratio

22

به سمت مبدل حرارتی V-1802پس از خروج از ظرف مواد هيدروکربنی مايع

E-1804 جريان منتقل شده و پس عبور از قسمت تيوب اين مبدل ها و جذب گرما از

به قسمت تيوب مبدل های )ی واحد تصفيهئحصول نهام( Sulfur guardخروجی از

E-1805 با منتقل شده و پس از جذب گرما از جريان محصول پائينی برج سبک زدا٬

115دمای oC 15.9فشار و Barg ز طريق شير اوFV-005 برج سبک زدا وارد

شير کنترل .می باشد ۲۸سينی شماره محل ورود خوراک در برج سبک زدا . می شود

به صورت FIC-005و LIC-012از دو سيستم کنترل سطح FV-005جريان

Cascade بدين منظور سيستم کنترل سطح به عنوان . دستور می گيردMaster و

جريان با سطح بازتنظيم مقدار عمل نموده و Slaveعنوان سيستم کنترل جريان به

)Reset (اين سيستم به منظور ايجاد يک جريان يکنواخت به سمت برج .می شود

در . ر ظرف جدا کننده تعبيه شده استسبک زدا و در عين حال کنترل سطح مايع د

اين سيستم کنترل به Reaction Sectionوچکترين تغيير يا تالطم در فشار با کعمل

افتاده و افراد بهره برداری اين سيستم کنترل را از حالت خودکار به ) Surge(تالطم

10به دليل اختالف فشار حدود در حالت کنترل دستی و . حالت دستی تغيير می دهند

Barg بين ظرف جدا کنندهV-1802 و برج سبک زدایV-1805 افراد بهره

و آالرم برداری بايد نهايت توجه خود را به سطح مايع موجود در ظرف جدا کننده

معطوف نمايند٬ زيرا در صورت تخليه کامل ظرف جدا کننده٬ گاز های مربوطه

سبک زدا منتقل شده و به دليل اينکه فشار عملياتی برج موجود در اين ظرف به برج

کمتر می باشد٬ گازهای منتقل شده به برج منبسط شده و با Barg 10سبک زدا حدود

سرعت بسيار زياد به سينی های برج برخورد کرده و موجب تخريب سينی ها و

وجود ج نيزير ايمنی برباز شدن شاحتمال در اين شرايط . می شودقطعات داخلی برج

.خواهد داشت

ورود مواد هيدروکربنی به برج سبک زدا٬ اين مواد تحت عمليات سبک زدائی قرار از پس

:زير مجهز می باشد برای اين منظور برج سبک زدا به دو سيستم. می گيرند

)O/H Reflux(سيستم باالسری

)Reboiler(سيستم جوشاننده

:)O/H Reflux(باالسری سيستم  .۱

بخارات گرم با عبور از سينی های برج سبک زدا و تبادل همزمان جرم و گرما به  و پس از عبور از چگالنده  و  E-1806 هوائیباالی برج سبک زدا صعود نموده

 V-1806ظرف جدا کننده به صورت جريان سه فازی وارد  E-1807چگالنده آبی   .می شوند

          

23

    :فاز گازی

 شده در اين ظرف که شامل گاز گازهای         از باالی اين  ٬دنمی باش H2Sجدابه سمت واحد تصفيه گاز  PV-002ظرف خارج شده و پس از عبور از شير کنترل 

   فشار برج سبک زدا با استفاده از سيستم کنترل فشار. ترش با آمين ارسال می شودPIC-002  و عمل کردن اين سيستم روی شير کنترلPV-002 م می شودتنظي.  

      :مايعات هيدروکربنیفاز 

            V-1806پس از خروج از ظرف مايعات هيدروکربنی٬  تلمبه های ٬ واردP-1804A/B شده و به صورت مايع برگشتی باالسری)Reflux(  و از طريق شيرحساسيت به دليل . می شوند به باالی برج سبک زدا ارسال FV-006کنترل جريان 

در صورت از جريان مايع برگشتی٬ کوتاه مدت نسبت به قطع کم عملکرد اين برج سرويس خارج شدن تلمبه مايع برگشتی٬ آالرم های مربطه٬ افراد بهره برداری را 

  .مطلع نموده٬ تا تلمبه يدکی را به صورت دستی در سرويس قرار دهند   عملکرد  صورت  به  زدا  سبک  مايع  Total Refluxبرج  محصول  و بوده

درون سبک هيدروکربنی مايعات در صورتيکه مقدار . هيدروکربنی باالسری ندارد يک  V-1806ظرف   باشد٬  برج  نياز  مورد  برگشتی  مايع  بيش از  و افزايش يابد

مواد اضافه به واحد تا ت سمسير در خروجی تلمبه های مايع برگشتی تعبيه شده امعموال در مواقع  .شوديدروکربنی سبک ارسال يا مخزن ضايعات ه LPGبازيافت 

 کارکرد   مواقع  در  و  داشته  وجود  مسير  اين  از  استفاده  احتمال  واحد  اندازی راه اين مسير بسته می باشد  نرمال واحد  از ين مسير اکنترل مقدار جريان .  استفاده با

می  دستور FIC-007که از سيستم کنترل جريان  FV-007يک شير کنترل جريان   .انجام می شوديرد٬ گ    

    :فاز آبی ی        درون قسمت تحتانیآب ها  Boot(جمع شده  عبور از  V-1806ظرف ) با

دستور می گيرد با  LIC-003که از سيستم کنترل سطح  LV-003شير کنترل سطح آب . را کنترل می نمايد Bootسطح آب درون  Bootتخليه آب ترش جمع شده در 

به صورت محلول در آب بوده لذا٬ برای تصفيه به واحد  H2Sتخليه شده حاوی گاز    .تصفيه آب ترش پااليشگاه ارسال می شود

):Corrosion Inhibitor(تزريق مواد ضد خورندگی

٬ احتمال برج سبک زداخوراک و آب در H2Sگاز وجود با توجه به

به نقطه شبنم خوداين مواد در نقاطی که خورندگی ناشی از اين مواد٬ بخصوص

لذا تزريق مواد ضد خورندگی .وجود دارد) در قسمت باالسری (کاهش دما می يابند

که توليد يک فيلم بين مواد خورنده و سطح وسائل و لوله ها می نمايد ضروری

ا استفاده از سيستم تعبيه شده که شامل مخزن و تلمبه های برای اين منظور ب. می باشد

24

و به غلضت اشد٬ ماده ضد خورندگی که با محصول واحد ايزومراسيون مربوطه می ب

وگيری از لبه منظور ج. تزريق می شودبه قسمت باالسری برج است رقيق شده 10%

با استفاده ٬ V-1813هوا٬ مخزن مربوطه با تماس محلول حاوی ماده ضد خورندگی

توجه به حساسيت کم با ). Inert Blanketing(می شود از گاز نيتروژن پوشانده

در سرويس برای سيستم نسبت به قطع تزريق برای مدت کوتاه٬ نياز به سيستم خودکار

به صورت دستی ) P-1806A/B(قرار دادن تلمبه های تزريق نبوده و اين تلمبه ها

ماده ضد خورندگی حدود %10محلول ميزان تزريق . در سرويس قرار داده می شوند

4 Lit/Hr. می باشد .

:)Reboiler(تحتانی سيستم جوشاننده  .۲

٬ از روی سينی های برج و به سمت قسمت تحتانی نفتای ورودی به برج سبک زدا برج سبک زدا سير نموده و ضمن تبادل همزمان جرم و گرما با بخارات متصاعد شونده٬ به تدريج عاری از مواد سبک شده و در نهايت از قسمت تحتانی برج خارج 

به منظور تامين گرمای مورد نياز برای توليد بخارات در قسمت تحتانی  .می شودبرج و انجام عمليات سبک زدائی٬ نياز به يک عامل سبک زدا می باشد که در اين 

  . برج از جوشاننده استفاده شده است های   تلمبه  سمت  به  مربوطه  مسير  طريق  از  برج٬  پائين  در  شده  جمع مايعات

    P-1805A/Bجوشاننده  افزايش فشار  پس از  و  شده  نياز (منتقل  مورد  ميزان به برج  به  برگشت  و  جوشاننده  مسير  در  گردش  )برای  کوره  سمت  به ٬H-1802 

٬ درقسمت زير و تبخير بخشی از مايع در گردشجريان يافته و پس از افزايش دما  به چهار شاخه تقسيم شده و وارد یجريان گردش .وارد برج می شود ۱سينی شماره 

 می شود  به . کوره جوشاننده به منظور کنترل مقدار جريان٬ هر يک از شاخه ها FIC-008که از سيستم کنترل جريان مجهز بوده  FV-008يک شير کنترل جريان  

 گيرند  می  دستور  مر.  دمای  فشار بکنترل  تنظيم  طريق  از  جوشاننده  کوره  به وط نبا قرار داد. و در سيستم کنترل احتراق مربوطه صورت می گيردسوخت کوره 

    SS-007کليد  وضعيت  نرمالدر  در عمليات  سعی  کوره  احتراق  کنترل  سيستم ٬ .نصب شده٬ می نمايد ۲۰سينی شماره که در محل  TI-047کنترل و تنظيم دمای 

. می گيردمايعات به ميزان اندکی صورت  راين سينی تبخيبا توجه به اينکه روی  صورت   به  گرما  تبادل  بيشتر  و  بوده  کم  بسيار  شده  تبادل  تبخير  نهان گرمای

Sensible Heat  لذا با تغييرات اندک گرما٬ تغييرات دمايی روی  .انجام می شودترموکوپل اين سينی محسوس بوده و سيستم مديريت احتراق با دريافت سيگنال از 

با دقت عمل بيشتری می تواند سوخت مورد نياز نصب شده در محل اين سينی و   . احتراق کوره را تنظيم نمايد

در شرايط راه اندازی واحد که هنوز ترافيک بخار و مايع روی اين سينی به مقدار  از کليد کافی ايجاد نشده است٬   استفاده واقع در ( TI-048ترموکوپل ٬  SS-007با

  .می شود ۲۰سينی شماره  مربوط به جايگزين ترموکوپل )خروجی کوره   و از دو نوع سوخت  Natural Draftاز نوع  H-1802کوره و     Fuel Oilبوده

Fuel Gas برای احتراق استفاده می نمايد.  

25

   های  تلمبه  بودن  سرويس  در  اهميت  به  توجه  با  زدا٬  سبک  برج در جوشانندهبه صورت خودکار در  یتلمبه يدک ٬از سرويس خارج شدن تلمبه جوشانندهصورت 

  .سرويس قرار می گيردوارد کوره جوشاننده شده و پس از تبادل  oC 169جريان گردشی جوشاننده با دمای 

  .خارج می گردد oC 173با دمای دما در اين کوره 

پس از خروج از برج وارد قسمت که محصول اصلی واحد می باشد٬ محصول تحتانی برج

155شده و پس از تبادل حرارت با خوراک ورودی واحد با دمای E-1805پوسته مبدل oC

با توجه به حساسيت کاتاليست های واحد ايزومراسيون به .از اين مبدل خارج می گردد

سولفور و به منظور حمايت حداکثری از اين کاتاليست ها٬ محصول تحتانی برج سبک زدا

می باشد٬ H2Sو گاز سولفور ترکيبات ذب که حاوی اکسيد های فلزی جا V-1804وارد ظرف

شده و پس از عبور از بستر جاذب سولفور٬ از اين ظرف خارج شده و وارد قسمت پوسته

پس از تبادل حرارت با جريان خوراک برج سبک زدا با اين جريان .می شود E-1804مبدل

100دمای oC 13.6و فشار Barg از اين مبدل خارج و به سمت واحد ايزومراسيون ارسال

.می شود

به FIC-009که با سيستم LIC-019کنترل سطح برج سبک زدا توسط سيستم کنترل

LIC-019در اين سيستم . عمل می نمايد٬ انجام می شود Cascade Controlصورت سيستم

عمل Slaveنترل کننده به صورت ک FIC-009و سيستم Masterبه صورت کنترل کننده

.می نمايند

نفتای ٬ محصول واحد به مخازن به جای ارسال محصول به واحد ايزومراسيوندر مواقعی که

تصفيه شده ارسال می شود٬ يا در شرايط راه اندازی بوده و با استفاده از مسير راه اندازی٬

دمای نفتای خروجی از برج سبک زدا در ابتدا . جريان گردشی در واحد برقرار می شود

پس از آن به واحد مخازن رفته يا به مخزن خوراک واحد . کولرهای مربوطه خنک می شود

:برای اين منظور. برگشت داده می شود

به جای FIC-011در حالت راه اندازی قرار گرفته و سيستم کنترل جريان SS-006ابتدا کليد

در اين حالت شير کنترل . در سرويس قرار داده می شود FIC-009سيستم کنترل جريان

. در سرويس قرار داده می شود FV-011بطور کامل بسته و شير کنترل FV-009جريان

وارد شير E-1810 و کولر آبی E-1809نفتای خروجی از برج پس از عبور از مبدل هوايی

و يا به سمت واحد مخازن جريان نفتا توسط اين شير کنترل شده . می شود FV-011کنترل

.رفته٬ يا با استفاده از مسير راه اندازی به مخزن خوراک واحد برگشت داده می شود

26

راه اندازی

:نکاتی برای راه بری واحد تصفيه نفتا

٬ در صنفت نفت) DCS(قبل از ورود سيستم های کامپيوتری و کنترل های گسترده

مهندسين پااليشگاه با تهيه منحنی های تغييرات پارامترهای عملياتی اصلی به صورت دستی و

تفسير اين منحنی ها٬ سعی در علت يابی و يا تنظيم شرايط عملياتی به منظور بهينه کردن

با ورود سيستم های کنترل پيشرفته٬ امکان مشاهده . شرايط کاری کاتاليست ها می نمودند

ييرات اکثر پارامترهای عملياتی به صورت ساعتی٬ روزانه٬ هفتگی و ماهيانه منحنی های تغ

سير تغييرات کند تالذا استفاده از اين امکان به مهندسين پااليشگاه کمک می . ه استشدفراهم

از بروز مشکل ضمن تنظيم شرايط کاری کاتاليست ها ايند تا تفسير نمودر واحد را مشاهده

.شودجلوگيری نيز واحدعملکرد در

منحنی دمای ورودی راکتور٬ افت فشار راکتور٬ اختالف دمای ورودی و خروجی راکتور٬

٬ مقدار Reaction sectionغلضت گاز هيدروژن٬ ميزان مصرف گاز هيدروژن٬ فشار

جريان گاز گردشی و ميزان جريان خوراک به واحد از جمله منحنی های مهمی هستند که با

توان ازعملکرد و کارائی کاتاليست ها آگاهی يافته و در صورت نياز با انجام مشاهده آنها می

. صحيحات مورد نياز٬ کارائی کاتاليست ها را بهينه نمودتتغييرات و

کروماتوگرافی و آناليز محدوده تقطير خوراک به همراه اطالعات آزمايشگاهی همچون آناليز

نيتروژن٬ می تواند به تفسير شرايط عملياتی و باالنس جرمی واحد و باالنس جرمی سولفور و

. کارائی کاتاليست ها کمک نمايد

:اولين راه اندازی واحد

به عنوان مرجع عمليات مورد استفاده ) Operation Manual(دستورالعمل راه اندازی واحد

.قرار می گيرد

Pre-commissioningبرای شروع عمليات اولين راه اندازی کليه مراحل زير بايد در زمان

:باشدانجام شده و براساس دستورالعمل راه اندازی واحد٬ commissioningو

 کليه قسمت ها بر اساس دستورالعمل عمليات)Operation Manual(  نشتی يابی شده .باشد

    کردن  خشک  بارگزاری  Reaction Sectionعمليات  و  شده  انجام  کامل بطور .انجام شده است V-1804کاتاليست ها و جاذب های مربوط به برج 

شروع عمليات راه اندازی

  هوای کليه قسمت ها براساس دستورالعمل راه اندازی واحد با گاز نيتروژن تخليه و با .اين گاز جايگزين شده است

    کننده٬  صفحات مسدود  اساس دستورالعمل عمليات واحد٬ چک ليست مربوط به برتهيه شده و وضعيت صفحات مسدود کننده بر اساس اين چک ليست در حالت مورد 

.نياز می باشند

27

:)Hydrogen sweep(جايگزينی نيتروژن با هيدروژن

و شکستن Reaction Sectionاين عمليات شامل تخليه نيتروژن با استفاده از خالء سازی

.ا هيدروژن می باشدخالء ايجاد شده ب

از آمادگی واحد هيدروژن پااليشگاه برای ارسال هيدروژن به واحد اطمينان حاصل  .۱ .شود

 اطمينان  .۲  هيدروژن  گاز  تامين  کمپرسور  و  گردشی  گاز  کمپرسوز  بودن  ايزوله از .حاصل شود

به واحد تصفيه گاز  ٬Fuel gas Flareبا مسير های  V-1802از ايزوله بودن ظرف  .۳با مسير تخليه آب ترش٬ مسير انتقال مواد هيدروکربنی به برج سبک زدا   با آمين٬

.اطمينان حاصل شوداستفاده از صفحه مسدود کننده  های  .۴  مبدل  به  آب مقطر  های تزريق  مسير  بودن  ايزوله  جريان  E-1801,02از و

.اطمينان حاصل شود)Minimum flow(حداقل جريان در  V-1803صفحات مسدود کننده مسير های تزريق و گردش آب مقطر به ظرف  .۵

. حالت بسته باشد .در حالت بسته باشد V-1803مسير تخليه ظرف صفحه مسدود کننده مربوط به  .۶که در شرايط خالء صدمه   Reaction Sectionکليه ادوات ابزار دقيق مربوط به  .۷

 شوند  ايزوله  بينند  می  مي.  دو برای مشاهده  در  خالء  دهنده  نشان  دوعدد زان خالء٬ نقطه از مسير گاز گردشی که تحت خالء قرار می گيرد٬ نصب شود در صورت .

امکان از نشان دهنده ائی که قادر به نشان دادن خالء و فشار مثبت می باشد٬ استفاده  .شود

فشار اين و کاهش  ٬Reaction Section اقدام به تخليه EJ-1851با استفاده از مکنده  .۸ .شود Barg 0.20قسمت به 

.از سرويس خارج شود EJ-1851مکنده  .۹ : عمليات شکستن خالء .۱۰

   ايی     صدمه  نفتا  تصفيه  واحد  کاتاليست های  به  مولکولی  نيتروژن  اينکه  به  توجه با

  .نمی زند يک بار عمليات ايجاد خالء و شکستن خالء با گاز هيدروژن کافی می باشد

  تا ورودی کمپرسور مسير گاز هيدروژنC-1802  را در سرويس قرار داده .کليه شيرهای ورودی و خروجی اين کمپرسور٬ بطور کامل باز شود

  .حالت راه اندازی انتخاب شود ٬ روی SS-003کليد   در اين حالت برای کنترل بهتر و سريعتر فشار سيستمReaction section  

به عنوان  ٬FV-002 شير کنترل  PIC-007با استفاده از سيستم کنترل فشاراين سيستم کنترل در حالت خودکار قرار . شير کنترل فشار استفاده می شود و مقدار فشار تنظيمی   شده  شود Barg 25داده فشار نرمال عملياتی (تنظيم

Reaction section.(  

28

 به واحد  در اين حالت برای کنترل سريع و دقيقتر جريان تزريق هيدروژن)H2 Make up ( شيراز  PV-007  که از سيستم کنترلFIC-037  دستور

 می گيرد٬ به عنوان شير کنترل جريان استفاده می شود اين سيستم کنترل .  .بطور کامل باز شود PV-007جريان در حالت دستی تنظيم شده و شير 

  شير هایUV-007,008  در حالت کامال باز قرار داده شوند .

  شيرهایPV-04,05,06  خودکار   درحالت کنترل  مربوطه  کنترل  سيستم و  .در سرويس قرار داده شود

  کمپرسورC-1802 در سرويس قرار داده شود .      فشار  Reaction Sectionفشار  وتا  تزريقی  هيدروژن  از  استفاده با

  ).Barg 25(عملياتی افزايش داده شود    دقيق  ابزار  ادوات  فشار٬  مثبت شدن  افزايش و  عمليات با  انجام  برای که

 شوند  در سرويس قرار داده  ايزوله شدند٬  خالء  از .  های خالء نشان دهنده .سرويس خارج شوند

  با استفاده ازGas Detector های دستی اقدام به نشتی يابی شود.

    فشار  افزايش   Reaction sectionبا  کاهش  Barg 25به  منظور  به وکه در حالت کنترل دستی می باشد  PV-007اتالف هيدروژن تزريقی٬ شير 

را به تدريج بسته ومقدار باز بودن اين شير در حداقل ممکن قرار داده شود  .ثابت باشد Barg 25بطوريکه با حداقل تزريق هيدروژن٬ فشار سيستم 

.ايزوله شود EJ-1851با استفاده از صفحه مسدود کننده٬ مکنده  .۱۱ .ار داده شونددرحالت کامال باز قر UV-005,006شيرهای  .۱۲ به  .۱۳  گردشی  گاز  جريان  مقدار  و  شده  داده  سرويس قرار  در  گردشی  گاز کمپرسور

. تدريج به مقدار نرمال طراحی افزايش داده شودبا توجه به اينکه جريان خوراک در . شود  Monitorافت فشار مسير گاز گردشی  .۱۴

.باشدسيستم وجود ندارد٬ افت فشار بايد بسيار کمتر از عمليات نرمال 

:عمليات برقراری نفتای گردشی و راه اندازی برج سبک زدا

در اولين راه اندازی فرض بر اين است که مخزن نفتای تصفيه شده خالی بوده و امکان راه

.اندازی با نفتای تصفيه شده وجود ندارد

از قسمت خوراکطراحی واحد٬ %60با مقدار جريان جريان نفتای گردشی

Start up lineبا استفاده از مسير شروع و ) V-1801مخزن خوراک (

)Reaction Section by pass line( خروج از پائين از پس به سمت برج سبک زدا رفته و

.برج سبک زدا و با استفاده از مسير مربوطه به مخزن خوراک برگشت داده می شود

.اطمينان حاصل شودموارد مشروح زير ٬ از انجام شدن شروع عملياتقبل از

  مسير خوراک نفتا از مخازن خوراک تا مرز ورودی واحد تصفيه نفتا٬ با نفتا پر شده .است

29

    در  هيدروژن  گردشی  گاز  Reaction sectionجريان  اين    فشار  و  بوده برقرار .می باشد Bar g 25قسمت 

    از  استفاده  مربوطهبا  ليست  برای صفح ٬چک  مناسب  حالت  در  کننده  مسدود ات  .برقراری جريان گردشی در مسير فوق الذکر قرار داده شده اند

  و با گاز نيتروژن جايگزين شده کليه مسيرها و ظروف قسمت خوراک تخليه هوای  .است

 Reaction Section  با استفاده از شيرهای مربوطه که در مسير خروجی تلمبه های .خوراک قرار دارند از قسمت خوراک ايزوله می باشد

 Reaction section  مواد   خروجی  مسير  در  که  مربوطه  شيرهای  از  استفاده با .هيدروکربنی به سمت برج سبک زدا قرار دارند از برج سبک زدا ايزوله می باشد

 استهوای برج سبک ز   گاز سوخت جايگزين شده  با  و  تخليه  دا فشار اين برج با . .استفاده از گاز سوخت و تا فشار گاز سوخت افزايش داده شده است

   .   ورودی  در  اندازی  راه  صافی  نصب شدن  از  خوراک واحد  های اطمينان تلمبه .حاصل شود

  شير های وردی و خروجی ظرفV-1804 )Sulfur guard (ته در حالت کامال بس ).Sulfur guard by pass(و شير مسير کنارگذر اين ظرف باز باشد

  شير کنترلTV-001A,B بطور کامل بسته باشند٬ ولی مسير کنار گذر شير کنترل TV-001A بطور کامل باز باشد .

  می   بسته  کامل  بطور  ايزومراسيون  واحد  و  مخازن  به  نفتا  انتقال  دستی  های شير .باشند

  با ورود نفتا به هر يک از مسيرها و مبدل ها٬ با استفاده ازVent   مربوطه اقدام به  ).اصطالحا هواگيری شوند( تخليه گاز نيتروژن از آنها شود

: V-1801وارد کردن خوراک به مخزن خوراک

.مخازن هماهنگی الزم برای دريافت خوراک انجام شودواحد با افراد بهره برداری  .۱در سرويس  PV-001 A/Bو شير های کنترل فشار   PIC-001سيستم کنترل فشار  .۲

ارتباط اين سيستم با مسير های گاز سوخت و سيستم مشعل پااليشگاه قرار داده شده و  شود  برقرار .   در  کنترل  سيستم  شوداين  تنظيم  خودکار  حالت کنترل  تنظيمی.  فشار

.می باشد Barg 1.5برای اين سيستم کنترل ضمن در . در حالت دستی در سرويس قرار داده شود LIC-001سيستم کنترل سطح   .۳

 کنترل   شير  دادن   LV-001سرويس قرار  کامل ٬  صورت دستی بطور  به  شير اين .بسته باشد

 شير .۴  های  بادستی  کامل  بطور  دارند  قرار  واحد  مرز  در  خوراک که  مسير ز روی .دنشو

30

که در حالت دستی  LIC-001از طريق سيستم کنترل  LV-001به تدريج شير کنترل  .۵ باز شود  می باشد٬  در مخزن خوراک .  اين حالت سطح مايع افزايش  V-1801در

 نمود  خواهد .   به  ظرف  اين  در  مايع  سطح  افزايش  سطح    %40با  کنترل  سيستم ٬LIC-001 در حالت کنترل خودکار قرار داده شود.

و در صورت ورود آب به مخزن و ی شده مربوطه  بازرس Bootمخزن خوراک و  .۶ .اقدام به تخليه آب شود Boot٬مشاهده آب در قسمت 

۷.    خوراک واحد  مخزن  کنترل  های  سيستم  و  ها  آالرم  صحيح  عملکرد  V-1801از .اطمينان حاصل شود

برقراری جريان گردشی بين قسمت خوراک و برج سبک زدا

۱.    شيرهای  کردن  باز  با  مربوطه٬  انتقال  های مسير  تلمبه  خوراک به  مخزن  از نفتا

. ٬ در سرويس قرار داده شودP-1801 A/B خوراک .کردن تلمبه های خوراک شود   Trimاقدام به  .۲ .شير خروجی تلمبه های خوراک بسته باشند .۳ جريان  .۴  کنترل   FV-001شير  کامل Block valve و  بطور  شير  اين های مربوط به

.بسته می باشند به  ”6مسير کنار گذر با باز کردن شيرهای .۵ که مسير خروجی تلمبه های خوراک را

 از ظرف  ”8مسير  هيدروکربنی مايع  می نمايد V-1802خروجی مواد  اين متصل ٬  .مسير در سرويس قرار داده شود

۶.    جريان  کنترل   FIC-005سيستم  کنترل  شير  سبک زدا( FV-005و ) خوراک برج .باز شود %10اين شير کنترل حدود  .بصورت دستی در سرويس قرار داده شود

 مسئولين برق پااليشگاه٬ يک .۷ از تلمبه های خوراک در سرويس  یپس از هماهنگی با شود  داده  به  .قرار  تلمبه  اين  خروجی  شير  تلمبه٬  اين  وضعيت  شدن  پايدار پس از

.تدريج و بطور کامل باز شودبصورت دستی و بتدريج باز شود تا مقدار جريان خوراک٬ به  FV-005شير کنترل  .۸

 توجه به  .طراحی عمليات نرمال واحد افزايش داده شود 60% باز کردن اين شير با در ظرف   شود V-1801سطح مايع  انجام  ناگهانی اين شير . در صورت باز کردن

 مخزن خوراک   در  مايع  سطح  و  شدت کاهش نموده شار موجب کاهش ناگهانی فبه  .می گرددتالطم در عملکرد تلمبه های خوراک و بروز مخزن خوراک 

   قسمت  وارد  نفتا  خوراک٬  تلمبه  دادن  قرار  سرويس  در  با  هایتيوب              مبدلE-1804  وE-1805  و  در محل  FV-005پس از عبور از شير کنترل جريان شده

   .اين برج وارد برج می شود ۲۸سينی شماره  . با ورود نفتا به برج سبک زدا سطح مايع در پائين برج شروع به افزايش می نمايد .۹

     SS-006کليد  حالت  در  اندازی  شودراه  داده  قرار  حالت .  اين  انتخاب با٬ محصول برج سبک زدا  به جای انتقال به مسير خوراک واحد ايزومراسيون

.مسير انتقال نفتا به مخازن می شودوارد 

31

    سطح  کنترل   و LIC-019سيستم  در  FIC-011 جريان  دستی  حالت درعمل  Cascade controlاين دو سيستم به صورت . سرويس قرار داده شوند

به طور کامل بسته در حالت دستی  FV-011شير کنترل جريان  .می نمايندهای شير  Block Valveو يکی از  By Passاز بسته بودن شير مسير . شود

شير دستی ارسال محصول به  .اطمينان حاصل شود FIC-009يان کنترل جر  .واحد ايزومراسيون که در مرز واحد واقع شده است٬ بطور کامل بسته باشد

    مايع  افزايش سطح  با  سبک زدا  برج  پائين  سيستم  %40به  از  استفاده  با ٬ باز کردن شير کنترل سطح FIC-011 جريان کنترل   شروع به   FV-011 توجه به اينکه فشار برج سبک زدا با استفاده از سوخت گاز پااليشگاه  با .شود

 ادامه   همين فشار قادر به  برج با  به  شده  نفتای وارد  است٬  شده افزايش داده .مسير گردشی می باشد

    کنترل  شير  در  جريان  مشاهده  FV-011با  مسئولين ٬  با  هماهنگی  از پسنفتا از مخازن واقع در مرز ورودی دريافت اقدام به بستن شير دستی مخازن٬ از اين شير در ابتدای اين عمليات برای ورود نفتا به واحد استفاده . واحد شودافزايش داده شده سوخت در صورتيکه فشار برج سبک زدا با گاز  .شده بود

 بمنظور جلوگيری از افزايش سطح مايع در مخزن خوراک بستن اين  باشد٬ شير ضروری می باشد  ولی .  با افزايش  هيدروژناگر فشار برج سبک زدا

در هر صورت اگر سطح . ضروری نمی باشدبستن اين شير داده شده باشد٬ مخزن خوراک در حاليکه سطح مايع در برج سبک زدا نرمال است٬ افزايش 

 .نمايد٬ اين شير دستی بسته شود بر   از  خروج  پس از  برج سبک زدا  پائين   جنفتای  سمت مبدل  E-1805به

 V-1804منتقل شده و پس از عبور از قسمت پوسته اين مبدل  به سمت ظرف  ٬E-1804 به سمت مبدل منتقل و پس از عبور از مسير کنارگذر اين ظرف

 می شود  منتقل  سمت شير.  به  مبدل  اين  قسمت پوسته  از  نفتا  عبور   پس ازTV-001A ) کنترل   باشد TV-001Bشير  بسته  کامل  بطور . منتقل می شود)

 سمت مبدل   به  کنترل  شير  اين  گذر  کنار  مسير  از  پس از عبور  نفتا جريانعبور از اين مبدل ها س از و پرفته  E-1810مبدل آبی و  E-1809هوائی  

پس از عبور نفتا از اين شير  .منتقل می شود FV-011به سمت شير کنترل    مربوط به راه اندازی  د مسيربا باز کردن شير دستی مربوطه٬ نفتا وار ٬کنترل

) 6” Start up line   (   خوراک  مخزن  به  و  داده V-1801شده      برگشت .می شود

  از اگر سطح مايع در برج سبک زدا عادی بود و سطح مخزن خوراک کمتر   بود٬  نرمال  مخازن٬  مسؤلين  با  هماهنگی  دستیضمن  شير  کردن  باز  با

به حدود  اقدام به افزايش سطح نفتا در مخزن خوراک ٬دريافت نفتا از مخازن50%    پس از  و  نموده  بسته آن  بطورکامل  مخازن  دريافت خوراک از شير .شود

32

:با انجام عمليات فوق

 در سرويس عملياتی بوده و سيستم های کنترل سطح و فشار اين ظرف٬ به  مخزن خوراک .صورت خودکار در سرويس می باشد

  بدليل نصب صافی راه اندازی در ورودی  . های خوراک در سرويس می باشديکی از تلمبهتلمبه های خوراک٬ اين تلمبه ها با يکديگر تعويض و اقدام به تميز کردن صافی ورودی اين 

پس از تميز شدن مسير ورودی نفتا٬ مخزن خوراک و مسير ورودی تلمبه . تلمبه ها می شود .رودی اين تلمبه ها حذف خواهد شدهای خوراک٬ صافی راه اندازی از و

  مبدل هایE-1804,1805,1809,1810با توجه به عدم استفاده از . در سرويس می باشند ٬   دادن  سرويس قرار  در  به  نياز  ها   Fanکوره  به  E-1809مبدل  در صورت نياز  و نبوده

اين مبدل  Fanاين مبدل٬ اقدام به در سرويس قرار دادن  Fanاطمينان از عملکرد و کارائی   .شود

  به منظور جلوگيری از صدمه ديدن کولرآبیE-1810  شير خروجی قسمت تيوب اين کولر رادر صورت نياز به اطمينان از عملکرد و کارائی اين کولر٬  . باشدبسته و شير ورودی باز  مربوطه اقدام به تخليه هوای موجود در قسمت Ventبا استفاده از  .شير خروجی نيز باز شود

  .آب اين کولر شود فشار گاز پااليشگاه گاز هيدروژن و يا فشار اين برج با  برج سبک زدا در سرويس بوده و

.افزايش داده شده است  سيستم کنترل فشار اين برج در صورتيکه از هيدروژن برای افزايش فشار استفاده شده باشد٬

.در سرويس می باشد   مقدار جريان خوراک با استفاده از شير های کنترلLV-001 ,FV-005, FV-011  به ميزان

.مقدار خوراک طراحی نرمال واحد تنظيم شده است 60%

  جريان   چرخه  در  های موجود  آالرم  و  دقيق  ابزار  های  سيستم  عملکرد  از  شرايط  اين در شود  حاصل  اطمينان  گردشی  مسئول.  صالحديد  و  امکان  صورت  از در  برداری  بهره ين

.اطمينان حاصل شود مربوط به اين سيستم نيز ESDعملکرد سيستم های 

:در سرويس قرار دادن کامل برج سبک زدا

در اين عمليتات سعی در برقراری شرايط کاری نرمال در برج سبک زدا برای مقدار خوراک

بدليل عدم وجود مواد سبک موجود در خوراک برج سبک زدا . طراحی نرمال واحد خواهد شد 60%

برج سبک زدا می شوندو به همراه نفتا وارد از راکتورکه در زمان عمليات نرمال واحد

)…,C3,C2,C1,H2,H2S( لذا استفاده از . برج سبک زدا مقدور نمی باشدو کنترل فشار افزايش ٬

ق گاز هيدروژن به مسير خوراک برج سبک زدا موجب راحتی کار و افزايش سريعتر تزري ”3مسير

.برج سبک زدا می شودفشار

33

.از نصب صافی راه اندازی در ورودی تلمبه های جوشاننده اطمينان حاصل شود .۱را در حالت خودکار در سرويس  PV-002و شير کنترل فشار  PIC-002سيستم کنترل فشار  .۲

   نرمال  فشار  مقدار  و  داده  قرار  زدا  سبک  برج  عنوان  شود Set pointبه         منظور)15.7 Barg.( تامين  ٬C-1802 که از خروجی کمپرسور  H2با باز کردن شير دستی مربوط به تزريق گاز  .۳

 به تزريق گاز   اقدام  در حداقل ممکن H2می شود٬  به برج سبک زدا مقدار تزريق . شود ٬بطور مثال (در کمترين مقدار باشد PV-002که ميزان باز بودن شيرکنترل  تنظيم شودطوری  گاز خروجی از اين شير کنترل به  ).باز باشد %5حدود  به منظور جلوگيری از ضايعات٬

.واحد تصفيه آمين ارسال شودکليه شيرهای دستی روی  P-1805 A/Bبه جز شيرهای دستی خروجی تلمبه های جوشاننده  .۴

.مسير گردشی جوشاننده برج در حالت باز قرار داده شود .در حالت باز قرار داده شود UV-009شير  .۵در حالت دستی در سرويس قرار داده  FV-008و شير کنترل  FIC-008سيستم کنترل جريان  .۶

.باز باشند %10به ميزان  و در حالت دستی  FV-008شير ها ی کنترل . شود .کردن تلمبه های جوشاننده نموده شود Trimاقدام به  .۷از تلمبه های  یضمن هماهنگی با مسئولين برق پااليشگاه اقدام به در سرويس قرار دادن يک .۸

به منظور تميز کردن صافی راه اندازی٬ تلمبه های جوشاننده بر اساس مقدار . جوشاننده شود .دنتعويض شويکديگر  بامواد موجود در صافی راه اندازی تلمبه ها٬ 

پس از اطمينان از عملکرد تلمبه های جوشاننده٬ به تدريج شير دستی خروجی تلمبه جوشاننده  .۹ شود  باز  شود.  بررسی  تلمبه  عملکرد  تلمبه .  خروجی  دستی  شير  کامل  شدن  باز  از پس

جوشاننده و در صورت مناسب بودن عملکرد اين تلمبه٬ با باز کردن  شيرهای کنترل جريان FV-008  هر يک از مسيرهای کوره مقدار جريان در ٬H-1802  کارکرد نرمال روی مقدار

.اين تلمبه ها تنظيم شود۱۰.    انتخاب شود SS-007کليد  اندازی  راه  حالت  روی  با .  کوره  احتراق  حالت سيستم  اين در

.مای مورد نياز را تنظيم می نمايدد TT-048و  TIC-048استفاده از سيستم کنترل دمای  .شود  Purgeبا استفاده از مسير بخار آب مربوطه  H-1802جوشاننده محفظه احتراق  .۱۱ .سيستم شمعک اين جوشاننده در سرويس قرار داده شود .۱۲ .در سرويس نباشد٬ اقدام به در سرويس قرار دادن آن شود E-1809کولر هوائی  Fanاگر  .۱۳ Ventبا استفاده از  نموده وبسته باشد٬ اين شير را باز  E-1810آب کولر شير خروجی اگر  .۱۴

 .مربوطه اقدام به تخليه هوای موجود در قسمت آب اين کولر شود .در سرويس قرار داده شوند E-1807و کولر آبی  E-1806چگالنده  .۱۵در حالت بسته و مابقی شيرهای روی  P-1804 A/Bشير خروجی تلمبه های مايع برگشتی  .۱۶

.مسير مايع برگشتی باز شوند۱۷.    کنترل  سيستم   LIC-020سطح   FIC-006و  صورت  به  به  Cascadeکه  نمايند٬  می عمل

را درسرويس قرار داده و با  FV-006شير کنترل . صورت دستی در سرويس قرار داده شوند   .قرار داده شود)  opening %10 (بازدر حالت  LIC-020استفاده از سيستم کنترل 

34

 به روشن کردن  TIC-048دمای در حالی که سيستم کنترل  .۱۸  اقدام در حالت دستی می باشد٬ شود  های اين کوره .يک مشعل دراين کوره  آالرم  دقيق و  کارائی ادوات ابزار  و از عملکرد

.اطمينان حاصل شود مشعل ها .۱۹  افزايش تعداد  با  شود دمای٬  افزايش داده  جوشاننده  به .  مشعل ها  افزايش تعداد با

   دمای  کنترل  سيستم  بشود  که  سيستم  TIC-0048تعدادی  اين  داد٬  قرار  خودکار  حالت  به را   .)می باشد oC 170دمای تنظيمی حدود (کنترل دما در حالت خوردکار قرار داده شود

. بازرسی شودوضعيت احتراق و عدم نشتی تيوب های کوره جوشاننده  .۲۰ منتقل  .۲۱  افزايش دمای جوشاننده مواد سبک تبخير شده و به قسمت باالسری برج سبک زدا با

انباشته  V-1806اين بخارات در چگالنده باالسری برج مجددًا مايع شده و در ظرف . می شوند .می شوند

پس از نصب صافی راه اندازی در ورودی تلمبه های مايع برگشتی اصمينان حاصل نموده و  .۲۲ ظرف  در  مايع  سطح  مشاهده   V-1806از  به  برگشتی Trimاقدام  مايع  های  تلمبه          کردن

P-1804 A/B شود.  افزايش سطح مايع در ظرف  .۲۳ يکی از تلمبه های مايع برگشتی  %٬40 به حدود  V-1806با

پس از اطمينان از عملکرد و کارائی اين تلمبه٬ شير خروجی اين . ويس قرار داده شوددر سرتلمبه های مايع  منظور تميز کردن صافی راه اندازیبه  .تلمبه به تدريج و بطور کامل باز شود

 شوداين صافیبر اساس مقدار مواد موجود در و  برگشتی  به تعويض اين تلمبه ها  اقدام با  .٬   از  استفاده  کنترل  دستی٬ و FV-006شير   بصورت  برگشتی٬  مايع  جريان  شود مقدار تنظيم   در ظرفبطوريکه  مايع  شودتثبيت  V-1806 سطح  برج .  در  تالطم  وجود در صورت عدم

 LIC-020سبک زدا و يکنواخت بودن جريان خوراک و جوشاننده اين برج٬ سيستم کنترل سطح در اين شرايط مايع هيدروکربنی  .خودکار قرار داده شود درحالت FIC-006و کنترل جريان 

لذا سيستم کنترل . به صور کامل به برج برگشت داده می شود V-1806تجمع يافته در ظرف  .در حالت کامال بسته قرار دارد FV-007در حالت دستی بوده و شير کنترل  FIC-007جريان 

اقدام به تخليه مقداری از مايعات از  V-1806در صورت افزايش ناگهانی سطح مايع در ظرف  . شودبصورت دستی اين ظرف و با استفاده از اين سيستم کنترل 

در صورت تجمع آب در . بررسی شود V-1806مربوط به ظرف  Bootجمع آب در قسمت ت .۲۴ شود  دستی آب موجود  تخليه  به  اين قسمت اقدام  ناشی از عمليات .  اين شرايط٬  آب در تجمع

.هوای برج سبک زدا با استفاده از بخار آب می باشدتخليه ۲۵.    همچون  خورنده  مواد  وجود  عدم  دليل  ضد H2Sبه  مواد  تزريق  به  نياز  شرايط  اين  در ٬

.خورندگی نمی باشد

:با انجام مراحل فوق شرايط واحد به شرح زير می باشد

Reaction section  می باشد خوراک و برج سبک زدا ايزولههای  قسمتين قسمت از ا.   کمپرسور گاز گردشی و کمپرسور تامين هيدروژن در سرويس می باشند.  فشار در اين قسمت با استفاده از گاز هيدروژن در حد نرمال می باشد.

35

:قسمت خوراک و برج سبک زدا در سرويس بوده و جريان گردشی نفتا٬ از مخزن  تلمبه خوراکو  مخزن خوراک

و پس از عبور ه از تلمبه خوراک و مسير کنارگذر خوراک شروع شده و با استفاد های   قسمت تيوب مبدل   E-1804,1805از  وارد  سبک زدا  برج  پس از شده و

 و عبور از   مبدل فوق الذکر به خروج از پائين برج سبک زدا  دو قسمت پوسته وارد شير  E-1809,1810سمت مبدل های  رفته و پس از عبور از اين مبدل ها

از طريق مسير کنارگذر مربوطه شده و ضمن کنترل جريان آن٬  FV-011کنترل  شود  می  داده  برگشت  خوراک  مخزن  به .   گردشی  جريان مقدار  %60مقدار

.خوراک نرمال واحد می باشد سيستم باالسری و جوشاننده برج سبک زدا در سرويس می باشند.  تزريق گاز هيدروژن به برج سبک زدا ادامه دارد.   برجV-1804 )Sulfur Guard ( در حالتBy pass می باشد.

:عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها همراه با ورود خوراک به راکتور

همانطور که در بخش کاتاليست های تصفيه نفتا بيان شد٬ فلزات فعال کاتاليستی به صورت سولفايد

ولی شرکت های سازنده . باشندمی انجام واکنش های تصفيه نفتا فعاليت کاتاليستی برای دارای فلزی

لذا برای . کاتاليست٬ فلزات فعال کاتاليستی را به صورت اکسيد فلزی روی پايه کاتاليست ها گسترده اند

دستيابی به فعاليت مطلوب کاتاليستی بايد در واحد بهره برداری و تحت شرايط مشخص٬ اين اکسيد

اکسيد های فلزی٬ در ه اين عمليات انجام نشود٬ در صورتی ک .های فلزی به سولفايد فلزی تبديل شوند

و پديده می شوندشرايط عملياتی و در مجاورت با هيدروژن٬ احياء شده و به يکديگر نزديک

)Metal sintering(يک شدن فلزات به يکديگر شکل پايه کاتاليست نيز تغيير دبا نز .رخ می دهد ٬

٬کاتاليست کلوخه شده Catalyst Agglomeration)(گيردی به خود منموده و شکل کلوخه ايی

برای جلوگيری از اين پديده عمليات سولفوره . فعاليت کاتاليستی مطلوب را نداشته و بايد تعويض شود

مواد حاوی اين عمليات با تزريق برای سولفور مورد نياز . دقت انجام شود اکردن کاتاليستی بايد ب

.تامين می شود DMS,DMDSسولفور مانند

پس از عمليات های راه اندازی همچنين عمليات سولفوره کردن کاتاليستی در زمان اولين راه اندازی

.احياء کاتاليستی بايد انجام شود

:عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها به دو روش زير انجام می شود

 Dry Catalyst Sulfiding : ماده در اين روش خوراک نفتا وارد راکتور نمی شود و .سولفوره کننده به گاز گردشی تزريق می شود

 Wet Catalyst Sulfiding:  ماده   و  شده  راکتور  وارد  روش خوراک نفتا  اين در  .سولفوره کننده به خوراک تزريق می شود

همزمانی وارد کردن خوراک به واحد و عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها٬ موجب کاهش زمان

بر اين . لذا در عمل روش دوم مورد استفاده قرار می گيرد. ندازی واحد می گرددمورد نياز برای راه ا

.بيان می شود Wetشرح عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها به روش ٬ در اينجا اساس

36

180به را دمای ورودی راکتورشده پس از آن راکتور وارد در اين عمليات ابتدا نفتا oC افزايش داده

به دليل . به خوراک٬ سولفوره کردن کاتاليست ها انجام می شود DMDSتزريق ماده سولفوره با و

ساعت 13-12مدت مقدار سولفور تزريقی در گرمازا بودن واکنش های سولفوره کردن کاتاليست ها٬

30انجام می شود تا از افزايش دمای خروجی راکتور به بيش از oC )T=30

oC∆(max. جلوگيری

.شود

:مقدار سولفور مورد نياز

مورد نياز برای سولفوره DMDSبر اساس دستور العمل سازنده کاتاليست ها مقدار ماده

:به شرح زير می باشدکردن کاتاليست ها

The total amount of DMDS required by stoichiometry is: 0.12Kg/Kg of catalyst

Total amount of catalyst is: 20,000 Kg So the amount of DMDS required is: 2400 Kg ~ 2300 lit.

۱۳٫۵بر اساس برنامه زمانی راه اندازی واحد٬ عمليات سولفوره کردن کاتاليست در مدت زمان

.می باشدليتر ۱۷۰ساعتی DMDSبر اين اساس ميزان تزريق ماده . ساعت انجام می شود

با توجه به . از مواد مرکاپتان می باشد ppm 1100حدود خوراک واحد دارایالزم به ذکر است٬

در باشد٬ ظرفيت طراحی در سرويس می %60اينکه در زمان سولفوره کردن کاتاليست ها واحد با

. به همراه خوراک وارد راکتور می شود ٬هر ساعت حدود نيمی از سولفور مورد نياز اين عمليات

از نفتای تصفيه نشده استفاده شود و جريان ن سولفوره کردن کاتاليست ها٬ در صورتی که در زما

پس از خروج از برج سبک زدا مجددا به مخازن خوراک خوراک شروع و ز مخازن گردشی نفتا ا

تا در محاسبات مرکاپتان مورد نياز منظور شودبايد موجود در خوراک برگشت داده شود٬ مرکاپتان

. از افزايش دمای بيش از اندازه در راکتور جلوگيری شود

The amount of Mercaptans, enter to the reactor with feed:

18000bbl/day×0.6×159÷24═ 71550 Lit/Hr÷1,000,000×1100═ 78.7 Lit/Hr

از مخزنحد و واخود در نفتا سولفوره کردن حاضر٬ جريان گردشی عمليات با توجه به اينکه در

V-1801 مقدار سولفور موجود در نفتای گردشی در دو ٬شروع و به همين مخزن نيز ختم می شود

ساعت اول مصرف می شود٬ لذا در دو ساعت اول عمليات٬ بايد مرکاپتان موجود در خوراک واحد در

ز شتری انجام شود تا امحاسبات مقدار مرکاپتان تزريقی منظور شده و تزريق مرکاپتان با دقت بي

.راکتور جلوگيری شوددر افزايش دمای بيش از اندازه

:سولفوره کردن کاتاليست ها شروع عمليات

  بر اساس چک ليست تهيه شده٬ کليه صفحات مسدود کننده در حالت مناسب برای وارد کردن . قرار داده شوند Reaction sectionخوراک به 

  از آماده بودن مسير تزريق مادهDMDS به ورودی تلمبه های خوراک اطمينان حاصل شود.

  صفحات مسدود کننده روی اين مسير در حالت باز باشند.

37

  مخزنV-1814  از ماده سولفورهDMDS  2700و تا ارتفاع mm با توجه به بوی  .پر شود   اين ماده٬  نامطبوع  مسئول پرکردن مخزن٬  ماسک تنفس استفاده افراد از پوشش مناسب و

.نمايند

: Reaction Sectionوارد کردن نفتا به

.قرار داده شونددر سرويس  E-1803و مبدل آبی  E-1802دل هوائی مب .۱ FV-001را در حالت دستی قرار داده و شير کنترل  FIC-001سيستم کنترل جريان خوراک  .۲

.باز شوند E-1801ما بقی شيرهای روی مسير خوراک به مبدل های . بطور کامل بسته باشد  .دندر حالت کامال باز باش UV-004و  UV-010شير   .۳

 به راکتور٬ شير کنترل  .۴  نفتا  باز شودبصورت دستی  FV-001برای ورود به عنوان اولين .

در اين مرحله . ظرفيت اسمی واحد باشد %10قدار جريان نفتای ورودی به راکتور ممرحله٬ از و پس شده  E-1801نفتا پس از مخلوط شدن با گاز گردشی٬ وارد قسمت پوسته مبدل های 

پس از خروج نفتا و گاز گردشی از راکتور . می شودراکتور ارد و H-1801کوره عبور از  به سمت مبدل های   و به سمت  مبدل هااين ب رفته و وارد قسمت تيو E-1801مجددا شده

در شده و  V-1802     ظرفرفته و وارد  E-1803 ,کولر آبی و E-1802مبدل های هوائی  .اين ظرف انباشته می شود

 به  .۵ و به دليل پر شدن مسير ها٬ مبدل ها٬ کوره و ظروف  Reaction sectinبا ورود نفتا لذا   نمايد٬  می  کاهش  واحد  خوراک  مخزن  در  مايع  سطح  راکتور  قسمت  در موجود

اقدام درصورتيکه شير دستی دريافت نفتا از مخازن که در مرز واحد می باشد٬ بسته باشد٬ پس از تثبيت سطح  .دتثبيت شو V-1801سطح مايع در ظرف به باز کردن اين شير نموده و 

.  و برج سبک زدا٬ اقدام به بستن اين شير شود V-1802, V-1801مايع در ظروف دستی خروجی اقدام به باز کردن شيرهای  %40به  V-1802افزايش سطح مايع در ظرف با  .۶

  V-1802ظرف  ٬   را  ظرف  اين  سبک زداکه  خوراک برج  مسير  نمايند  ٬از  می ايزولهباز کردن اين شيرها بايد بطور دقيق ميزان ). اين شيرها در زير اين ظرف قرار دارند(شود

   شير  بستن  با  همزمان  کنارگذر ”6و  Start up (قسمت راکتور روی مسير بطور  .باشد)بطوری که مجموع  تنظيم شود٬ FV-001 و FV-005     کنترل هایجريان در شيرهمزمان 

مقدار خوراک اسمی واحد تنظيم  %60مقدار خوراک نفتای ورودی به برج سبک زدا در حد  شود  افزايش ناگهانی .  از  تا  شود  انجام  همزمان  طور  به  بايد  شيرها  اين  روی عمليات بر

حفظ  %40نيز در حد  V-1802جريان نفتا به سمت راکتور جلوگيری و سطح مايع در ظرف ير مسير خوراک از مسير کنارگذر به مسير نرمال بصورت پله ای و درهر مرحله تغي .شود

.مقدار خوراک اسمی واحد باشد %10ميزان تغيير حدود       

38

  :عمليات روی شير های فوق بايدپس از   بطور کامل بسته باشد کنارگذر قسمت راکتورمسير.    مسير جريان نفتا از ظرفV-1802  کامل باز باشد و  بطوربه سمت برج سبک زدا

  .کليه جريان نفتا از اين مسير وارد برج سبک زدا شود تثبيت و از طريق مسير ظرفيت اسمی واحد  %60قدار جريان خوراک واحد روی م

.درجريان باشد E-1801ی انرمال خوراک به سمت مبدل ه .پس از تثبيت شرايط٬صفحه مسدود کننده مسير کنارگذر قسمت راکتور٬ نصب شود .۷ .شود H-1801کردن کوره  Purgeاستفاده از بخار آب اقدام به  با .۸ .شمعک های کوره در سرويس قرار داده شود .۹ . در حالت دستی قرار داده شود TIC-018سيستم کنترل دمای راکتور  .۱۰۱۱.    کوره  در  مشعل  H-1801يک عدد  شود   داده  سرويس قرار  در  بازرسی شود.  کوره در .

با روشن کردن مشعل های مورد نياز اقدام به افزايش دمای  ٬صورت عادی بودن شرايط کوره دمای ورودی راکتور به  oC/Hr 30ورودی راکتور به ميزان   تا افزايش داده  oC 180نموده

.شودتزريق ماده ضد خورنده به سيستم باالسری برج سبک زدا و به ميزان نرمال مقدار تزريق٬  .۱۲

.آغاز شود ٬ اقدام به تزريق اين ماده به  DMDSر تزريق ماده سولفوره با باز کردن شيرهای روی مسي .۱۳

ميزان تزريق به تدريج و با در نظر گرفتن افزايش دما . شود P-1801ورودی تلمبه خوراک و ميزان تزريق نيز در مدت زمان  T=30 oC∆در راکتور افزايش داده شود٬ بطوريکه حداکثر  

.ساعت انجام شود 13-14و به ميزان  oC 220و تثبيت شرايط٬ اقدام به افزايش دمای راکتور به پس از شروع تزريق  .۱۴

30 oC/Hr ساعت از شروع تزريق ماده سولفوره٬ گاز  ۵­۳عموال پس از م. شودH2S  در گازدر  H2Sو هر يک ساعت اقدام به انداره گيری . اين شرايط حفظ شود .گردشی مشاهده می شود

. گاز گردشی شود۱۵.    مشاهده  ميزان  H2Sبا  گذشت   %.H2S≥0.2 Volدر گاز گردشی به ساعت از زمان  ۴يا

   روی  راکتور  دمای  دهد(oC 220تثبيت  رخ  ديرتر  که  ماده )هرکدام  تزريق  ادامه  ضمن ٬ .شود oC/Hr 30و به ميزان  oC 340سولفوره اقدام به افزايش دمای ورودی راکتور به 

    :هاات مهم در عمليات سولفوره کردن کاتاليست نک

  مجموع سولفور موجود در گاز گردشی و سولفور حاصل از تزريق ماده سولفوره در   حدود  راکتور  باشد %1.0-0.5ورودی  ورودی .  در  سولفور  مقدار  صورتيکه در

راکتورکمتر از اين محدوده باشد و اختالف دمای راکتور اجازه دهد٬ می توان ميزان  .تزريق  ماده سولفوره را افزايش داد

 ت  در وزريق ماده سولفوره و شروع واکنش های سولفوره کردن٬ مقداری آب توليد بادر صورت نياز اقدام به تخليه آب از اين . می شودجمع  V-1802ظرف  Bootقسمت 

بهره برداری که اقدام به هر يک از پرسنل در آب٬  H2Sبه دليل وجود . ظرف شود

39

بايد در حضور تخليه آب . می نمايد بايد از ماسک تنفسی مناسب استفاده نمايدتخليه آب تا در صورت  .که در فاصله ايمنی از محل تخليه مستقر می باشد انجام شود يک شاهد

بروز هرگونه مشکل برای مسئول تخليه٬ ضمن آگاه کردن مسئولين بهره برداری اقدام  .خليه نمايدبه خارج کردن فرد صدمه ديده از محل ت

  در گاز   که  می شود  مقداری گاز بوتان توليد  کردن٬  شروع واکنش های سولفوره با   قابل  گردشی  گيری  اندازه  کاهش  موجب  و  بوده  گاز درجه  در  هيدروژن خلوص

 می شود گردشی   هيدروژن.  افزايش تزريق  با  (لذا  از  استفاده  PV-007با  تخليه ) و گاز گردشی  مقداری از  از(  استفاده  FV-002 با  سعی در ) ضمن حفظ فشار سيستم٬

برای انجام  .شود  %50تثبيت درجه خلوص هيدروژن در گاز گردشی در حد بيش از  .از حالت راه اندازی به حالت نرمال تغيير داده شود SS-003اين عمليات بايد کليد 

 ٬ له متانبا توليد بوتان در راکتور مقداری از اين ماده به همراه ديگر مواد سبک از جمبه همراه نفتا به برج سبک زدا وارد شده و موجب افزايش جريان  H2S پروپان و ٬اتان

لذا در صورت امکان اقدام . و گازهای باالسری اين برج می شوند) Reflux(برگشتی به کاهش يا قطع تزريق گاز هيدروژن به برج سبک زدا نموده و کنترل فشار برج نيز 

.انجام شود PV-002با استفاده از تخليه اين مواد سبک در شير کنترل 

بمنظور اطمينان از   .س خارج شودبا اتمام ماده سولفوره کننده تلمبه تزريق اين ماده از سروي .۱۶در گاز گردشی اندازه  H2Sانجام صحيح عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها٬ ابتدا مقدار گاز  شود  سولفوره  ماده  مجدد  تزريق  به  اقدام  آن  پس از  و  گيری شود  بودن .  صورت اشباع در

تور خارج  می شود از راک H2Sکاتاليست ها از سولفور٬ سولفور اضافه تزريق شده به صورت )H2S Breakthrough(   مقدار  و ٬H2S   نمايد   افزايش می  گردشی  گاز  مرحله  .در  اين در

.سولفوره کردن کاتاليست ها پايان يافته تلقی می شودعمليات  دوره  .۱۷  شروع  برای  کاتاليست ها  سازنده  توسط  شده  توصيه  دمای  به  راکتور دمای ورودی

)SOR=280 oC (به ميزان . کاهش داده شود  با توجه به  .انجام شود oC/Hr 30کاهش دما   هر  ازاء  به  و  خوراک  ظرفيت %10مقدار  مقدار  به  نسبت   کاهش خوراک واحد٬       اسمی

2-3 oC از دمای ورودی راکتور کاسته شود)R/A in temp.=270 oC(.  سيستم کنترل دمای .ورودی راکتور٬ در حالت خورکار تنظيم شود

 مقدار خوراک افزايش  .۱۸  متناسب با  بر اساس طراحی و  قسمت راکتور٬ تزريق هيدروژن به  . داده شود

:وارد کردن خوراک دريافتی از مخازن به واحد و قطع جريان گردشی

است که هرچه سريعتر خوراک نفتا از بهتر ٬با توجه به مصرف سولفور موجود در نفتای گردشی

لذا با اتمام عمليات . تا از کاهش سولفور موجود در کاتاليست ها جلوگيری شود. دريافت شودمخازن

270سولفوره کردن کاتاليست ها و کاهش دمای راکتور به oC مراحل وارد کردن خوراک از مخازن

.دنبال می شود

را باز نموده و پس از ) V-1804 )Sulfur Guardابتدا شيرهای ورودی و خروجی ظرف  .۱ نفتای   عبور  مسير  در  ظرف نيز  اين  تا  ظرف نموده  اين  کنارگذر  شير  بستن  به  اقدام آن

40

 گيرد  درون مخزن خوراک  .گردشی قرار  در صورت  V-1801سطح مايع  و کنترل شده .نياز و به منظور جلوگيری از کاهش سطح اين مخزن ٬ مقداری نفتا از مخازن دريافت شود

        

:Reactin sectionدر برقراری جريان گردشی آب مقطر a.  کليه شيرهای دستی روی مسير آب مقطر تا ظرف هوا زدائیV-1809  باز

.شوندb.  سيمستم کنترلPIC-003  و شير کترلPV-003  در حالت دستی در سرويس

.اين شير کنترل  باز شود %5حدود . قرار داده شودc.    بخار  مسير  روی  دستی   LPSشير  ظرف هوازدائی  سمت به  V-1809به

 Steam Hammeringبه منظور جلوگيری از بروز پديده . تدريج باز شودپس از . از نقاط تخليه تعبيه شده روی اين مسير٬ اقدام به تخليه آب مقطر شود PIC-003گرم شدن مسير بخار و خروج بخار از نقاط تخليه٬ سيستم کنترل 

خروج بخار . در حالت خودکار و روی فشار از قبل مشخص شده تنظيم شود .اين ظرف مشاهده شود Ventآب از محل 

d.    کنترل   و LIC-005سيستم  سطح  کنترل  در  LV-005شير  دستی  حالت دراقدام به ورود آب  LV-005با باز کردن شير کنترل . سرويس قرار داده شود

 ظرف هوازدائی شود  مقطر به  سيستم .  نياز٬  مورد  افزايش سطح در حد با .در حالت خودکار تنظيم شود LIV-005کنترل سطح 

e.  شير های روی ورودی و خروجی تلمبه های  . باز شود P-1803A/Bکليه   به  شود Trimاقدام  ها  تلمبه  اين   .کردن  اندازی  راه  صافی  نصب در از

.ورودی اين تلمبه ها اطمينان حاصل شودf.    به  هوازدائی  ظرف  در  مايع  افزايش سطح   %40با  هایي٬  تلمبه  از  کی

 ظرفيت کامل  P-1803 تزريق آب مقطر  شودبا بر  .در سرويس قرار دادهاساس مقدار مواد جمع شده در صافی اين تلمبه ها٬ اقدام به تعويض اين دو 

.تلمبه با يکديگر شودg. تزريق   شروع  مقطر با  قسمت آب  در  مايع  سطح ٬Boot  ظرفV-1802 

با مشاهده آب در اين قسمت اقدام به باز کردن شير های . می شود   مشاهدهاز نصب  .شوند Trimلمبه ها نموده و اين ت P-1802A/Bورودی تلمبه های 

.صافی راه اندازی در ورودی اين تلمبه ها اطمينان حاصل شودh.  سيستم کنترل جريانFIC-004  و شير کنترلFV-004  به صورت دستی در

.سرويس قرار داده شودi.  با افزايش سطح درBoot  ٬ يکی از تلمبه های  %40به حدودP-1802  در

مقدار مواد جمع شده در صافی اين تلمبه بر اساس . سرويس قرار داده شود .ها٬ اقدام به تعويض اين دو تلمبه با يکديگر شود

41

j.    جريان  شيرکنترل  دستی  تنظيم  FV-004بصورت  از  پس  و  نموده  باز را   جريان  کنترل  سيستم  اساس طراحی٬  بر  جريان  حالت  FIC-004مقدار در

.خودکار تنظيم شودk. وا   به  ترش  آب  مسير  روی  دستی  شودشيرهای  باز  ترش  آب  تصفيه . حد

 واحد   توليدی  ترش  آب  ارسال  شروع  از  ترش٬  آب  تصفيه  واحد مسئولين .مطلع شوند

l.  سيستم کنترلLIC-002 با انتخاب .در حالت دستی در سرويس قرار داده شود Bootسعی در کنترل سطح آب در  SS-004حالت عمليات نرمال برای کليد 

 از شيرکنترل   استفاده  کنترل  .ودش LV-02Aبا  باز کردن دستی اين شير با   آب در  تثبيت سطح آبBoot سطح  پس از  و  تنظيم در  به صورت دستی

   کنترل%40حدود  سيستم ٬    داده  LIC-002 سطح  قرار  خودکار  حالت در  . شود

با نمونه گيری از محصول برج . با تزريق آب مقطر به واحد٬ کليه مراحل راه اندازی انجام شده است

از کيفيت محصول اين برج اطمينان حاصل Total Sulfurو H2Sسبک زدا٬ و اندازه گيری گاز

با مناسب بودن محصول برج سبک زدا٬ با مسئولين مخازن يا واحد ايزومراسيون٬ هماهنگی . شود

.شودبرای ارسال نفتای تصفيه شده نموده و اقدام به آماده کردن مسير مربوطه

:ارسال محصول به واحد ايزومراسيون

:به منظور ارسال محصول به واحد ايزومراسيون عمليات زير انجام شود

۱.    کنترل  SS-009کليد  دمای خوراک برج سبک زدا  که  شود روی حالتی قرار داده .شود

 شود TIC-001سيستم کنترل دمای  .۲  به صورت دستی در سرويس قرار داده مسير .By Pass  شير کنترلTV-001A  بودباز طور کامل بقبال  شير کنترل دمای   .شده

TV-001B    کنترل  سيستم  از  استفاده  با  کامل  TIC-001به صورت دستی و بطور .بسته شود

اطمينان از آمادگی آن واحد برای دريافت پس از هماهنگی با واحد ايزومراسيون و  .۳محصول٬ اقدام به باز کردن شير دستی ارسال محصول که در مرز واحد قرار دارد 

.شود نمود۴.    شود SS-006کليد  داده  قرار  نرمال  عمليات  حالت  .در  کنترل در  FV-009شير

 شود  داده  قرار  سرويس .   سطح  کنترل  سيستم  از  استفاده  بصورت  LIC-019با ويکی اقدام به بستن . شودنموده  FV-009ی اقدام به باز کردن شير کنترل جريان دست و  .شود FV-011های شير  Block Valve از پس از تنطيم سطح برج سبک زدا

در حالت خودکار قرار  LIC-019 سيستم کنترل سطح ٬مقدار جريان محصول برج .داده شود

42

۵.    مخزن خوراک واحد  ) start up line(مسير برگشت محصول برج سبک زدا بهV-1801 بطور کامل بسته شود .

۶. Fan    هوائی  مبدل  به  آب خنک  E-1809مربوط  خروج  شير  و  خاموش نموده را .بطور کامل بسته شود E-1810کننده از کولر آبی 

 زدا .۷  سبک  برج  محصول  برگشتی  جريان  دستی  مخزن  )Star up line(شير به   .ته شودبطور کامل بس V-1801خوراک واحد  

ظرفيت طراحی در سرويس بوده٬ خوراک از مخازن %60با انجام مراحل فوق واحد تصفيه نفتا با

نفتای تصفيه نشده در يافت می شود و محصول واحد به واحد ايزومراسيون يا مخازن نفتای تصفيه شده

.ارسال می شود

:واحد به مخازن نفتای تصفيه شدهارسال محصول

:ارسال محصول واحد به مخازن نفتای تصفيه شده عمليات زير انجام شودبه منظور

۱.    کنترل  SS-009کليد  دمای خوراک برج سبک زدا  که  شود روی حالتی قرار داده .شود

 شود TIC-001سيستم کنترل دمای  .۲  به صورت دستی در سرويس قرار داده مسير .By Pass  شير کنترلTV-001A بو   دقبال بطور کامل باز شده شير کنترل دمای  .

TV-001B    کنترل  سيستم  از  استفاده  با  کامل  TIC-001به صورت دستی و بطور .بسته شود

 دريافت  .۳  برای  مخازن  آمادگی  از  اطمينان  و  مخازن  مسئولين  با  هماهنگی  از پسمحصول٬ اقدام به باز کردن شير دستی ارسال محصول که در مرز واحد قرار دارد 

به مخزن خوراک ) Start up line(حصول برج سبک زدا نموده و مسير برگشت م . بطور کامل بسته شود  V-1801واحد 

:افزايش خوراک به حد طراحی

برای اين منظور ابتدا سيستم کنترل . افزايش داده می شود %10افزايش خوراک در هر ساعت

دمای . در حالت دستی قرار داده شده و اقدام به افزايش دمای ورودی راکتور شود TIC-018دمای

3-2افزايش خوراک حدود %10ورودی راکتور برای هر oC پس از تثبيت دما . افزايش داده شود

. اقدام به افزايش خوراک شود

رت دستی از بروز با افزايش خوراک دمای راکتور تمايل به کاهش می نمايد که با افزودن دما بصو

در هر مرحله افزايش خوراک سطح مايع در مخزن .تالطم در دمای راکتور جلوگيری می شود

.کنترل شود و از تغييرات شديد در سطح اين ظرف جلوگيری شود V-1801خوراک واحد

.پس از تثبيت دما و مقدار خوراک٬ مرحله بعدی افزايش خوراک انجام شود

43

در حد طراحی٬ و تثبيت دمای ورودی راکتور سيستم کنترل دمای ورودی با افزايش مقدار خوراک

.راکتور در حالت خودکار قرار داده شود

و سولفور موجود در H2S در صورت نياز پس از هر مرحله افزايش خوراک٬ اقدام به اندازه گيری

.محصول برج سبک زدا شود

و متناسب با افزايش خوراک مقدار تخليه گاز ترش از ظرف FIC-002با استفاده از سيستم کنترل

V-1802 افزايش داده شود.

.از سيستم های کنترل در حالت خودکار شودحداکثری سعی در استفاده

:از سرويس خارج کردن واحد تصفيه نفتا

:از سرويس خارج کردن واحد به دو صورت انجام می شود

رنامه ريزی شدهاز سرويس خارج کردن عادی يا ب .۱  از سرويس خارج کردن اضطراری  .۲

با کليه ادارات و بخش های عمليات از مشخص بوده٬ از سرويس خارج کردن عادی٬ از قبل زمان

و برای عمليات از سرويس خارج کردن و تعميرات شده هماهنگی و مخازن جمله واحد ايزومراسيون

.احتمالی بعد از آن نيز برنامه ريزی می شود

عمليات از سرويس خارج کردن عادی واحد به گونه ای انجام می شود که احتمال وقوع هر گونه

.خطری برای افراد و وسائل پيش نيايد و عمليات راه اندازی مجدد نيز با سهولت انجام شود

در انجام مراحل از سرويس خارج کردن واحد٬ بايد از هرگونه افزايش و يا کاهش ناگهانی دما و فشار

.جلوگيری شود تا وسائل واحد در معرض انبساط و انقباض بيش از اندازه و ناگهانی قرار نگيرند

:بطور کلی در عمليات از سرويس خارج کردن کامل واحد مراحل زير بايد انجام شود

  ظرفيت اسمی واحد %60کاهش مقدار خوراک واحد به

 يا مخزن  ارسال محصول واحد به مخازن ذخيره نفتای تصفيه نشدهSlops .

  از سرويس خارج کردنReaction Section .

 تخليه کليه مايعات هيدروکربنی مايع.  تخليه کليه گازها و کاهش فشار.  

دسته تقسيم از سرويس خارج کردن عادی براساس مدت زمان از سرويس خارج بودن واحد٬ به سه

.می شود

.کوتاه مدت واحداز سرويس خارج کردن  .۱ .بلند مدت واحداز سرويس خارج کردن  .۲ .برای انجام عمليات احياء کاتاليستیواحد از سرويس خارج کردن  .۳

عمليات مربوط به حالت سوم دنبال عمليات حالت دوم بوده و عمليات مربوط به حالت دوم دنبال

واحد٬ با بطور مثال انجام عمليات از سرويس خارج نمودن بلند مدت . عمليات حالت اول می باشد

.عمليات از سرويس خارج نمودن کوتاه مدت شروع و تا انتهای مرحله دوم ادامه داده می شود

44

:کوتاه مدتاز سرويس خارج کردن

ساعت از سرويس خارج بوده و برای اجرای تعميرات ۲۴معموال واحد برای مدت زمان کمتر از

. جزئی می باشد

نمايد٬ بايد برای تعمير به Passبطور مثال اگر شير ايمنی برج سبک زدا پس از يک تخليه کوتاه٬

ود ولی اگر اين شير نيز شبرای اين منظور بايد شير ايزوله کننده شير ايمنی بسته . کارگاه ارسال شود

Pass ض شير ايزوله از سرويس خارج شود تا ضمن تعوينمايد٬ بايد برج سبک زدا برای مدت کوتاه

.کننده٬ شير ايمنی نيز برای تعميرات به کارگاه ارسال شود

: مراحل از سرويس خارج کردن کوتاه مدت

واحد تصفيه نفتا با ظرفيت اسمی در سرويس بوده و محصول واحد به واحد ايزومراسيون ارسال

. می شود

برای . مقدار ظرفيت اسمی واحد کاهش داده شود %60به ساعت  ۴در مدت ظرفيت خوراک  .۱خوراک واحد ٬خوراک و محصول برج سبک زدا  کنترل جريانهای  اين منظور ابتدا سيستم

بطور  V-1802سطح مايع در ظرف . FIC-001,005,009)(در حالت دستی قرار داده شوند   شير  به  صورت دستی  به  که  سطح  کنترل  سيستم  از  استفاده  با  و دستور     FV-005مستمر

V-1805و برج سبک زدا  V-1802به دليل اختالف فشار بين ظرف . می دهد٬ کنترل شود  .به طور کامل تخليه نشود V-1802دقت شود سطح مايع در ظرف 

 پس از   کاهش دما٬  به  در صورت تصميم  و  نبوده  راکتور ضروری کاهش دمای ورودی   روی  خوراک  مقدار  تثبيت  و  خوراک  مقدار  ورودی  %60کاهش  دمای  اسمی٬ ظرفيت

  %10راکتور برای هر   شود oC 2 کاهش مقدار خوراک حدود  در .کاهش داده کاهش دما   سمدت  شودنيم  انجام  ورودی  .اعت  دمای  کنترل  سيستم  است  بهتر  منظور  اين برای  .در حالت دستی قرار داده شود TIC-018راکتور

۲.    ايزومراسيون٬  واحد  و  مخازن  مسئولين  با  هماهنگی  از  به پس  زدا  سبک  برج محصولبرای اين ). برقراری جريان گردشی بين مخازن و واحد تصفيه(مخازن خوراک ارسال شود

:منظور  کولرهایE-1809,1810 در سرويس عملياتی قرار داده شوند.

  سيستم کنترل سطحLIC-019 وددر حالت دستی قرار داده ش.

  سيستم کنترل جريانFIC-009 در حالت دستی قرار داده شود.

  کليد انتخابSS-006   و  هداداز حالت عمليات نرمال به حالت راه اندازی تغيير راو بصورت دستی . انتخاب شود FV-009به جای شير کنترل  FV-011شير کنترل 

 FV-009های شير کنترل  Block Valveيک عدد از . در سرويس قرار داده شود .بسته شود

  مخازن که در مرز واحد واقع شده است شير دستی روی مسير ارسال محصول به   را  نموده  باز  به  محصول  ارسال  مسير  روی  دستی  شير  همزمان  بطور واحد و

.بسته شودايزومراسيون که در مرز واحد واقع شده است 

45

.کاهش داده شود oC 180و تا  oC/Hr 30دمای ورودی راکتور به ميزان  .۳ .قطع شود E-1802تزريق آب مقطر به مبدل های  .۴

 تزريق و گردش آب مقطر  تلمبه هایP-1802,1803 از سرويس خارج شوند.

    آب  بخار  تزريق  ظرف هوازدائی  V-1809به ٬   بستن  طريق  فشار  از  کنترل شيرPV-003  يکی از وBlock Valve طع شودآن قهای.

  ورود آب مقطر به ظرف هوازدائیV-1809شير کنترل سطح با بستن  ٬LV-005  و .متوقف شودآن های  Bloc Valveيکی از 

  کاهش سطح آب در قسمت   LV-002Aشير کنترل سطح  V-1802ظرف  Bootبادر صورت نياز به دليل اختالف فشار باالی دو طرف اين شير کنترل و . بسته شوددر صورت افزايش سطح  .های اين شير کنترل نيز بسته شود Block Valveيکی از سطح . خليه آب جمع شده در اين ظرف شودتبه صورت دستی اقدام به  Bootآب در 

.در حداقل کنترل شود  Bootآب در اين ۵.    به  راکتور  کاهش دمای ورودی  برق  oC 180با  و  مخازن  مسئولين  با  هماهنگی  ضمن ٬

 .از سرويس خارج شود P-1801پااليشگاه٬ تلمبه خوراک واحد 

  شير کنترل جريانFV-001  و يکی ازBlock Valve های آن بطور کامل بسته شود.

 شير دستی روی مسير ورود خوراک به واحد که در مرز واحد قرار دارد بسته شود.   ظرف با کاهش سطح مايع درV-1802   شير کنترل جريان خوراک  %30به حدود

به دليل در سرويس بودن کمپرسور . بطور کامل بسته شود FV-005برج سبک زدا  هيدروکربنی درون   شدن مواد  گاز گردشی و رانده  و مبدل کوره٬  مسيرها راکتور٬

٬ در صورت نياز و به صورت  V-1802ظرفسمت به  Reaction Sectionهای  شي  دستی  جريان  کنترل  برج  FV-005ر  ظرف به  اين  هيدروکربنی  مايعات  و باز

 شوند  تخليه  سبک زدا  تثبيت سطح در ظرف .   V-1802با  به  %30در حدود اقدام .شود FV-005شير کنترل جريان های Block Valveاز بستن يکی 

  ٬ شير کنترل جريان  %30با کاهش سطح مايع در برج سبک زدا به حدودFV-011 که قبال به منظور کاهش خوراک واحد  LIC-019و با استفاده از سيستم کنترل سطح های اين شير  Block Valveيکی از . شودبسته در حالت دستی قرار داده شده بود٬ 

.کنترل بسته شود  مبدل هایE-1809,1810 از سرويس خارج شوند.

  سيستم کنترل دمای جوشانندهTIC-047 کليد . اده شوددر حالت دستی قرار دSS-007   .کنترل کنننده دما شود TIC-048در حالتی قرار داده شود که سيستم کنترل دمای 

دمای جوشاننده برج تا جائی که يک جريان مايع برگشتی حداقلی در سيستم باالسری  .برج برقرار باشد٬ کاهش داده شود

    انتخاب  شود SS-003کليد  انتخاب  اندازی  راه  حالت  در  فشار.  کنترل        سيستمPIC-007 به منظور کاهش هيدروژن مصرفی و با . در حالت خودکار قرار داده شود

   جريان  کنترل  سيستم  از   FIC-037استفاده  کنترل  شير  صورت دستی  PV-007به   .باز شود %10حدود 

46

 مح .۶  جريان خوراک و  قطع  اينبا  صورت  برج  صول برج سبک زدا٬     Total Refluxبه  .می باشد  در صورت کاهش سطح در ظرفV-1806  تلمبه مايع برگشتی باالسریP-1804 

.از سرويس خارج شود  در صورت کاهش سطح آب در قسمتBoot  ظرفV-1806  کنترل سطح  سيستم

LIC-003  و شيرکنترل   شود   بطور کامل بسته  LV-003در حالت دستی قرار داده .شود

:با انجام مراحل فوق

  برج سبک زدا در حالتTotal reflux می باشد.

  در سرويس می باشدسبک زدا جوشاننده برج.   کمپرسور گاز گردشیC-1801 باشد در سرويس می.

 کمپرسور تامين هيدروژن C-1802  در سرويس می باشد.

    فشار  کنترل  کنترل  Reaction Sectionسيستم  سيستم  از  استفاده  با  و  حالت خودکار در   . می شود تنظيم) FV-002 )SS-003 Start up modeو شير کنترل  PIC-007فشار 

.می باشد) Stand by (واحد در حالت آماده  

  :مدتبلند از سرويس خارج کردن   :٬ عمليات زير دنبال شودبدنبال مراحل از سرويس خارج کردن کوتاه مدت

ساعت در سرويس باشد تا مواد هيدروکربنی موجود در  ۲کمپرسور گاز گردشی برای مدت  .۱ در ظرف   مبدل ها  مسيرهای ارتباطی و  راکتور٬  شوند V-1802کوره٬  تخليه سطح مايع .

درون اين ظرف کنترل شود و در صورت نياز مايعات درون اين برج به سيستم تخليه مواد  . هيدروکربنی تخليه شود

در حالت دستی می باشد٬ دمای ورودی راکتور به  TIC-018لی که سيستم کنترل دمای درحا .۲ . کاهش داده شود oC 100و تا دمای  oC/Hr 40ميزان 

۳.    کاهش دمای ورودی راکتور به    oC 100با  از سرويس خارج شود H-1801کوره کليه .مشعل ها و شمعک ها خاموش و روی مسير سوخت گاز مريوط به مشعل ها و شمعک ها 

.صفحه مسدود کننده نصب شودپس از . کمپرسور گاز گردشی در سرويس باشد٬  oC 50تا کاهش دمای خروجی راکتور به  .۴

. آن کمپرسور گاز گردشی از سرويس خارج شود کمپرسور ايزوله شود٬ ودی و خروجیبا بستن شيرهای ور.   محتويات درون کمپرسور به مشعل پااليشگاه تخليه و با گاز نيتروژن جايگزين شود.

  ۵.    اندازی  SS-003کليد  باشددر حالت راه  کنترل .  از سيستم  استفاده شير کنترل   FIC-037با

PV-007  سيستم کنترل فشار .بطور کامل بسته شودPIC-007  را در حالت دستی قرار داده .توسط اين سيستم کنترل کامال بسته شود FV-002و شير کنترل جريان 

47

در صورت کاهش فشار و نياز  .از سرويس خارج شود C-1802کمپرسور تامين هيدروژن  .۶ فشار   واحد٬  به  ورودی  هيدروژن  گاز  مسير  از  هيدروژن  گاز  تزريق  با  افزايش فشار٬ به

Reaction section 11 ~( تا فشار مسير گاز هيدروژن ورودی افزايش داده شود barg.( ۷. Fan  مبدل هوائیE-1802 از سرويس خارج شود.   :شوداز سرويس خارج برج سبک زدا بطور کامل و بشرح زير  .۸

کاهش  oC/Hr 40من حفظ جريان گردشی جوشاننده٬ دمای جوشاننده به ميزان ض  ۸٫۱ کليه مشعل های کوره   تا کليه شمعک های اين . خاموش شود  H-1802داده شود٬

 خاموش شود  برج .   سوخت  مسير  روی  کوره٬ گاز  اين  شمعک های  و  ها مشعل . صفحه مسدود کننده نصب شود

.از سرويس خارج شود P-1804تلمبه مايع برگشتی  ۸٫۲ به  ۸٫۳  مربوطه٬  دستی  شيرهای  و  شده  سرويس خارج  از  خورندگی  ضد  ماده تزريق

.طور کامل بسته شودصورتيکه به اين برج گاز هيدروژن تزريق می شود٬ تزريق گاز هيدروژن قطع  در ۸٫۴

. در حالت دستی قرار داده شود PIC-002سيستم کنترل فشار برج سبک زدا . شود .های آن بطورکامل بسته شود Block Valveو يکی از  PV-002شير کنترل فشار 

 مسئولين ب ۸٫۵  تلمبه پس از خنک شدن کامل برج و ضمن هماهنگی با رق پااليشگاه٬گردشی جوشاننده برج سيستم کنترل جريان مايع  .جوشاننده از سرويس خارج شود

گردشی  شيرهای کنترل جريان. در حالت دستی قرار داده شود FIC-008 سبک زدا .در حالت دستی بطور کامل باز شوند FV-008 جوشاننده 

 انجام عمليات فوق برج سبک زدا در حالت  قرار گرفته و در صورت  Box upبا  .می باشد Steam outآماده تخليه کامل و  ٬ اين برجنياز به تخليه

.تحت فشار هيدروژن می باشد Reaction Sectionواحد بطور کامل از سرويس خارج شده و

در صورت نياز به ورود به هريک از قسمت های واحد٬ عمليات تخليه و جايگزينی مواد هيدروکربنی

.نيتروژن و سپس هوا انجام شودبا

:ازسرويس خارج کردن واحد برای عمليات احياء کاتاليستی

تخليه Reaction sectionبرای عمليات احياء کليه مايعات و گازهای هيدروکربنی بايد از

.شده و با گاز نيتروژن جايگزين شوند

وپس از آن مراحل مشروح زير کليه مراحل از سرويس خارج کردن بلند مدت واحد انجام شده

:نيز دنبال شود

۱.    ظرف  مايعات  شود V-1802کليه  تخليه  هيدروکربنی  مواد  تخليه  سيستم  به در . نقطه تخليه  Low point(صورت وجود  در ) Reactionروی مسير های موجود

section از خروج گاز از محل های . ٬ از اين نقاط مايعات هيدروکربنی تخليه شود   شودتخليه  جلوگيری  تخليه.  نقطه  محل  صورتيکه  سيستم  ٬در  به  مربوط  محل از

تخليه مواد هيدروکربنی دور است با استفاده ار شلنگ اقدام به تخليه حداکثری مواد  .هيدروکربنی مايع شود

48

۲.    جريان  کنترل  شير  کردن  باز   FV-002با  تخليه  به به  Reaction sectionاقدامپس از هم فشار شدن اين قسمت با سيستم سوخت گاز . سيستم سوخت پااليشگاه شود

های آن بطور کامل بسته  Block valveو يکی از  FV-002پااليشگاه٬ شير کنترل  .دقت شود شير مسير کنار گذر اين شير کنترل بطور کامل بسته باشد. شوند

اقدام ) V-1802  )PSV-005از طريق مسير کنار گذر شير ايمنی مربوط به ظرف  .۳ .به مشعل پااليشگاه شود Reaction sectionاهش فشار به ک

۴.    کننده  مسدود  صفحات  نصب  حاوی  Reaction Sectionبا  مسيرهای  کليه ازهيدروکربن ايزوله شود برای اين منظور روی مسيرهای زير صفحه مسدود کننده 

:نصب شود  بعد از شير مسير خروجی تلمبه های خوراک٬UV-010.

    محل  در  دستی  شيرهای  ظرف  برج  V-1802زير  خوراک  مسير روی .ابتدا شيرهای دستی فوق بسته شوند. سبک زدا

 خوراک و محصول واحد٬ در محل شيرهای دستی ايزوله کننده مسير های . .ابتدا اين شيرها بسته شوند

  مسير خروجی گازهای ظرفV-1802  بعد از شير کنترلFV-002 .

  مسير خروجی کمپرسورهای تامين هيدروژنC-1802  از شير کنترل  بعد .PV-007فشار 

    کليه  مشعل  PSVخروجی  مسير  به  گردشی  گاز  مسير  در  موجود هایدر صورتيکه . خروجی اين شيرهای ايمنی به اتمسفر برقرار شود. پااليشگاه

   شيرها  اين ٬   خالء  با  تخليه  عمليات  بگيرند٬ در  قرار  خالء  شرايط تحتدر خالل عمليات خالء سازی بسته يمنی شيرهای ايزوله کننده اين شيرهای ا

   از  شيرها  اين  کننده٬  مسدود  صفحه  از  استفاده  Reaction sectionوبا .ايزوله شوند

 PSV-005 ايمنی ظرف  شيرV-1802.      ايمنی  شيرهای  مربوطه  زانوئی  جهت  تغيير  PSV-009A,Bبا

 شيرهای   و  خارج  سرويس  از  گردشی  گاز  کمپرسور  به مربوط      .در سرويس قرار داده شوند PSV-010A,Bايمنی 

.جدا شود EJ-1851صفحه مسدود کننده روی مسير ورودی مکنده  .۵ گاز  .۶  مسير  روی  خالء  دهنده  نشان  عدد  دو  شده  ايجاد  خالء  ميزان  مشاهده برای

ترجيحا از نشان دهنده دو منظوره که هم فشار مثبت و هم خالء . گردشی نصب شود .را نشان می دهد استفاده شود

صفحه مسدود کننده روی مسير بخار آب به مکنده جدا شده و به آرامی بخار آب به  .۷قرار  Bara 0.2خالء تحت  Reaction sectionمکنده وارد و افزايش داده شود تا 

 شود  و همزمان آب  .داده  آرامی صورت پذيرد در سرويس قرار دادن بخارآب به از   تا  شود  در اين مسير تخليه در مسير بخارآب جلوگيری  Hammeringموجود

.  شود

49

 از تزريق نيتروژن خالء ايجاد شده شکسته و فشار سيستم تا  .۸  استفاده  Barg 1.0با .شودافزايش داده 

۹.    تخليه  به  اقدام  مجددا  درون  مواد  Reaction sectionمايعات  تخليه  سيستم به . هيدروکربنی شود

مواد هيدروکربنی و . عمليات توليد خالء و شکستن خالء با گاز نيتروژن تکرار شود .۱۰ کمتر از   اين عمليات به  با  بايد  در سيستم کاهش داده  %.Vol 0.2هيدروژن موجود

با توجه به شکل . اقدام به اندازه گيری مواد هيدروکربنی موجود در سيستم شود. شود به کندی متخلخل کاتاليست ها مواد هيدروکر بنی موجود در خلل و فرج کاتاليست ها

سيستم برای مدت يکساعت تحت خالء نگه داشته شود و پس از خارج می شوند٬ لذا اگر تخليه مايعات هيدروکربنی بخوبی انجام . آن اقدام به شکستن خالء با نيتروژن شودبنی به ميزان و شکست خالء٬ مواد هيدروکر شود٬ معموال پس از دو بار عمليات توليد

.فوق الذکر کاهش می يابددر  Reaction sectionپس از عمليات توليد و شکستن خالء با گاز نيتروژن فشار  .۱۱

.گاز نيتروژن حفظ شودو با  Barg 0.1حد  و ادوات موجود در در صورت نياز  .۱۲ آماده برای  Reaction Sectionکليه مسيرها

  .باز شدن و تعميرات می باشند

راه اندازی مجددعمليات

دستورالعمل راه اندازی مجدد برگرفته از عمليات راه اندازی عمومی می باشد که در اولين راه اندازی

تغييراتی در دستورالعمل عمومی راه اندازی در هر راه اندازی و بر اساس شرايط واحد٬ . بيان شد

مختلف که در عمليات واحد تصفيه براين اساس٬ چند مثال از راه اندازی های . واحد اعمال می شود

.پيش می آيد٬ بيان می شود

در اين شرايط تا راه . اگر تلمبه خوراک از سرويس خارج شود و تلمبه يدکی در سرويس قرار نگيرد

شرايط واحد براساس دستورالعمل از سرويس خارج کردن واحد و به ٬اندازی مجدد تلمبه خوراک

:شرح زير می باشد

 يت کامل در سرويس باشداز گردشی با ظرفکمپرسور گ.   250دمای ورودی راکتور به oC کاهش داده شود.

  ظرف   شود V-1802ارتباط  می  قطع  سبک زدا  برج  با  مربوطه .  دستی شيرهای .بطور کامل بسته می شوند

  با استفاده از کليد انتخابSS-003  و  سيستم کنترل فشار واحد در حالت راه اندازیبه شير کنترل جريان  PIC-007سيستم کنترل (.می شود قرار دادهبصورت خودکار 

FV-002 فشار سيستم در حد نرمال تنطيم شود). دستور می دهد.

50

    کاهش مصرف هيدروژن  بمنظور  از  استفاده  با  و  جريان   کنترل  FIC-037سيستم .باز شود %10به صورت دستی و حدود  PV-007شير کنترل 

 سبک ز   حالت برج  در  در  Total Refluxدا  جوشاننده  تلمبه  و  کوره  داشته٬ قرار باشند  سرويس می  می شود .  کاهش داده  دمای جوشاننده  کاهش سوخت٬  منظور به .در سيستم باالسری برج برقرار باشد Refluxبطوريکه جريان 

  تزريق آب مقطر به مبدل هایE-1802  باشدقطع می.

 موجود می باشد سطح مايع در کليه ظروف .

همانطور که مشاهده می شود٬ شرايط فوق مشابه شرايط واحد در عمليات اولين راه اندازی و در

لذا براساس دستورالعمل اولين راه اندازی و . مرحله قبل از وارد کردن خوراک نفتا به راکتور می باشد

:پس از رفع اشکال از تلمبه خوراک

تلمبه های خوراک٬  جريان گردشی نفتا از مخزن خوراک  با در سرويس قرار دادن يکی از .۱ عبور از   و  Reaction sectionشروع و با  شده  از مسير وارد برج سبک زدا  استفاده با   اندازی  راه  گرددکنارگذر  می  باز  خوراک  مخزن   .به  گردشی  جريان مقدار  %60مقدار

.ظرفيت اسمی واحد می باشد مقدار قبلدمای ورودی راکتور  .۲   به  عمليات از٬   افزايش دادهاز سرويس خارج شدن واحد٬

.می شودگاز و کنترل فشار و جريان نموده  در حالت عمليات عادی انتخابرا  SS-003کليد انتخاب  .۳

   از   Reaction sectionترش خروجی  کنترل  شيرهای  از  استفاده  با   و PV-007بترتيبFV-002 کنترل می شوند.

.آغاز می شود E-1802تزريق آب مقطر به مبدل  .۴پس از نمونه گيری از محصول برج سبک زدا و اصمينان از مناسب بودن محصول٬ عمليات  .۵

.ارسال محصول به واحد ايزومراسيون و قطع جريان گردشی انجام می شود .اقدام به افزايش خوراک به حالت قبل از عمليات از سرويس خارج شدن واحد می شود .۶

:مدت بلندبعد از عمليات از سرويس خارج کردن ٬راه اندازی مجدددستورالعمل عمليات

پس از عمليات از سرويس خارج کردن واحد برای مدت طوالنی شرايط واحد به شرح زير

:می باشد

 عمليات خنک شدن واحد انجام شده و واحد خنک می باشد.  Reaction section تحت فشار هيدروژن می باشد.

  فشار گاز سوخت می باشدبرج سبک زدا تحت.

همانطور که مشاهده می شود شرايط واحد مشابه شرايط اولين راه اندازی و پس از تخليه نيتروژن و

.و گاز سوخت در برج سبک زدا می باشد Reaction sectionجايگزينی با هيدروژن در

ارد کردن هيدروژن به اس در عمليات راه اندازی مجدد مراحل اولين راه اندازی پس از وبراين اس

:سيستم و به شرح زير دنبال می شود

51

در حد عمليات  Reaction sectionفشار  C-1802با استفاده از کمپرسور تامين هيدروژن  .۱ ).Barg 25(عادی واحد افزايش داده شود

.کمپرسور گاز گردشی در سرويس قرار داده شود .۲جريان گردشی نفتا از مخزن خوراک  .شوديکی از تلمبه های خوراک در سرويس قرار داده  .۳

V-1801    از  عبور  پس از  و  با  Reaction sectionشروع  و  شده  سبک زدا  برج وارد   اندازی٬  راه  از مسير کنارگذر مربوط به برج به مخزن خارج شدن از اين از پس استفاده

می مقدار ظرفيت اس %60جريان گردشی نفتا به ميزان . برگشت داده می شودواحد خوراک  .واحد می باشد

.در سرويس قرار داده شود E-1802,1803مبدل های  .۴و تا  oC/Hr 30قرار داده شود و دمای ورودی راکتور به ميزان در سرويس  H-1801کوره  .۵

.شوددمای تعيين شده توسط مهندسی فرآيند افزايش داده  .جريان گردشی جوشاننده برج سبک زدا در سرويس قرار داده شود .۶تا را در سرويس قرار داده و دمای برج سبک زدا  H-1802 برج سبک زدا جوشانندهکوره  .۷

170 oC افزايش داده شود.  سطح مايع درون ظرف  .۸  مشاهده  مايع برگشتی باالسری برج در سرويس  V-1806با تلمبه

.قرار داده شود .شروع شود E-1802تزريق آب مقطر به مبدل  .۹حد مورد نياز٬ مناسب شدن شرايط عملياتی برج سبک  پس از افزايش دمای وردی راکتور به .۱۰

 ايزومراسيون ارسال   واحد  محصول اين برج به  نظر٬  کيفيت مورد  محصول با  توليد  و زدا .شود و بطور همزمان جريان گردشی قطع شود

دمای ورودی راکتور نيز متناسب  .خوراک واحد به مقدار برنامه ريزی شده افزايش داده شود .۱۱ .راک واحد تنظيم شودبا مقدار خو

.دم انجام عمليات احياء کاتاليستی٬ نيازی به سولفوره کردن کاتاليست ها نمی باشدبا توجه ع

برای هر يک مراحل فوق مراحل اصلی عمليات بوده و عمليات تفضيلیهمانطور که مشاهده می شود٬

.شدمی باپی گيری از دستورالعمل اولين راه اندازی قابل از مراحل فوق٬

عمليات راه اندازی پس از انجام عمليات احياء کاتاليستی و بر اساس شرايط واحد٬ و مطابق با

در اين شرايط . دستورالعمل اولين راه اندازی و از عمليات جايگزينی هوا با نيتروژن دنبال می شود

. عمليات سولفوره کردن کاتاليست ها نيز انجام می شود

52

:سرويس خارج کردن اضطراری واحدعمليات از

در طراحی و ساخت واحد تصفيه نفتا٬ سيستم های کنترلی و سيستم های از سرويس خارج کردن

در صورت بروز هرگونه مشکل عمده در عمليات واحد٬ اضطراری واحد طوری تعبيه شده اند که

پرسنل عملياتی٬ تخريب ضمن از سرويس خارج کردن واحد و برقراری شرايط ايمن٬ از صدمه ديدن

.جلوگيری شودکاتاليست ها و ادوات واحد

:بستگی به موارد زير نيز دارد ٬به طريق اولی حفاظت از پرسنل عمليات و ادوات واحد

 با تجربه که از علم و تجربه مناسبی برای راه بری و از سرويس  استفاده از پرسنل .خارج کردن اضطراری واحد برخوردار می باشند

  رعايت دستورالعمل های ايمنی در ساخت واحد٬ مانند رعايت فواصل ايمن در نصب ...و چيدمان وسائل و مسيرها و 

 نصب مناسب و کافی سيستم های تشخيص و اطفاء حريق.  آموزش و آشنائی مناسب پرسنل عمليات از دستورالعمل های ايمنی  .   

تجربه و آشنائی کامل نسبت به واکنش های صاحب دانش فنی فرآيند تصفيه نفتا نيز بر اساس

از ايمنی کامل واحد را طوری طراحی نموده که فرآيند شيميايی که در واحد انجام می شود٬

.برخوردار باشدشرايط راه بری عادی و اضطراری در

:در رابطه با حفاظت از کاتاليست های واحد نکته زير مهم می باشد

دمای کاتاليست های واحد تصفيه نفتا نبايد بيش از اندازه افزايش يابد زيرا در دمای لذا به منظور حفاظت از . تغيير ساختار خواهد داد ها پايه کاتاليست oC 700بيش از 

دمای بستر کاتاليستی تحت هرشرايطی٬  oC 700و عدم افزايش دما به کاتاليست ها  اگر دمای بستر کاتاليستی به اين دما . داده شود افزايش oC 500نبايد به دمای  زيرا

در زمان عمليات (جريان گاز گردشیکه ) Dead Zone(برسد احتمال دارد در نقاط ٬ هيدروژن به ميزان کافی برای نفتای موجود به ميزان کافی وجود ندارد) عادی واحد

 اين نقاط تامين نش  ودر   ده  نقاط کور  اين  در  افتاده  دارای زمان ماند نفتای گير که   باالئی  باشندبسيار  می  هيدروکراکينگ٬ نيز  گرمازای  بشدت  های  واکنش  تحت ٬بروز  موجبضمن تشکيل کک و يافته  oC 700 بيش از ی منطقه ايی افزايش دما

.و تخريب کاتاليستی شود agglomeration پديده موجب اين کک سوزی نيز واکنش های بسيار گرمازای در زمان احياء کاتاليستی  

 می شود  پديده  در اين نقاط کور گاز گردشی.  گفته شد  همانطور که در زمان (زيرابه ميزان کافی برای انتقال گرمای ايجاد شده وجود نداشته و دما در ) احياء نيتروژن

.افزايش می يابد oC 700اين نقاط کور بشدت افزايش يافته و به  قابل ذکر است از نقطه نظر طراحی راکتور نيز افزايش دمای بيش از اندازه بستر 

دمای طراحی راکتور بسيار کمتر از تحت فشار عملياتی کاتاليستی نبايد رخ دهد زيرا 500 oC٬ می باشد)R/A design temp.=370 oC @ 25 Barg  .(  

53

توانند موجب بروز خطر شوند بيان میرايط عملياتی که احتمال وقوع داشته و شدر اين بخش

شرايط ايمن را فراهم اگر چه ادوات تعبيه شده در واحد٬ به صورت خودکار عمل نموده و .می شود

تا در زمان وقوع داشته پرسنل بهره برداری واحد بايد با اين شرايط آشنائی کامل می آورند٬ ولی

عکس العمل مناسب از خود بتوانند ٬های خودکارعدم عملکرد سيستم در صورت و شرايط اضطراری

.نشان دهند

حالت های اضطراری عمده و محتمل بيان شده و اعمال ضروری که الزم به ذکر است٬ در اين بخش

پس از عبور از موقعيت . بايد انجام شود تا واحد از حالت اضطراری خارج شود بيان می شود

. عمل از سرويس خارج کردن عادی واحد دنبال خواهد شداضطراری٬ ادامه عمليات براساس دستورال

:قطع خوراک

:مخازن و مسير انتقال نفتای خوراکبروز مشکل در بدليل قطع خوراک  .۱ )Turn down ratio( ظرفيت اسمی %50دراين شرايط بايد مقدار خوراک واحد به  

دقيقه می توان  ۳۰با توجه به ظرفيت مخزن خوراک واحد٬ به مدت . کاهش داده شود بدون دريافت خوراک از مخازن در سرويس عملياتی راه بری نمود  در . واحد را لذا

   واحد ايزومراسيون٬ از اين مدت استفاده صورت عدم رفع اشکال٬ ضمن هماهنگی بادی واحد و براساس دستورالعمل مربوطه اقدام به از سرويس خارج کردن عانموده و  .شودنموده 

 P-1801قطع خوراک به دليل از سرويس خارج شدن تلمبه  .۲ خوراک   تلمبه  سرويس خارج شدن  تلمبه از  گرفتن خودکار  سرويس قرار  در  عدم و

افراد بهره برداری بايد اقدامات زير را يک حالت اضطراری بوده و  ٬ليليدکی به هر د  :انجام دهند

اساس شرايط واحد و بر ٬عملياتمراحل اولويت بندی شرايط اضطراری٬ درالزم به ذکر است

لذا از . بايد کليه موارد همزمان انجام شوددر صورت امکان بوده وعهده مسئولين بهره برداری بر

.استفاده نشده استعملياتی شماره گذاری برای مراحل

 مقدار نفتای موجود در برج سبک با توجه به .شود سريعا به واحد ايزومراسيون اطالع داده

دقيقه خوراک واحد ايزومراسيون را ۲۰حدود بدون دريافت خوراک زدا٬ اين برج می تواند

می توانند هريک از دو اقدام زير فراد بهره برداری در واحد ايزومراسيون لذا اتامين نمايد٬

:را در اين مدت انجام دهند

  خوراک ازمخازن نفتای تصفيه شده موجود در واحد مخازن نماينداقدام به دريافت.

  در صورت عدم امکان دريافت نفتای تصفيه شده از مخازن٬ عمليات از سرويس

.خارج کردن عادی واحد ايزومراسيون را دنبال نمايند

.از تصميم افراد بهره برداری واحد ايزومراسيون برای دريافت خوراک اطالع حاصل شود

54

 در حالی که کمپرسور گاز . يستم کنترل دمای ورودی راکتور در حالت دستی قرار داده شودس

30گردشی در سرويس می باشد٬ دمای ورودی راکتور به ميزان oC/Hr 250و تا دمای

oC

.شودکاهش داده

  با شروع کاهش سطح در ظرفV-1802 خوراک شير کنترل جرياناقدام به بستن دستی ٬

در . های آن بطور کامل بسته شودBlock valveو يکی از نموده ) FV-005 (برج سبک زدا

ظرف که روی مسير خوراک برج سبک زدا اين شير های دستی زير صورتيکه دسترسی به

های شير کنترل فوق Block valveمی باشند٬ آسانتر و سريعتر باشد٬ به جای بستن يکی از

.شود V-1802شير دستی زير ظرف قدام به بستناالذکر

  سيستم کنترل در صورتيکه خوراک واحد ايزومراسيون از واحد مخازن قابل تامين بود٬

جريان خارج نموده و با استفاده از اين سيستم کنترل Cascadeرا از حالت FIC-009جريان

FIC-009 ٬ شير کنترلFV-009 شير دستی .به طور کامل بسته شودو به صورت دستی

روی مسير ارسال نفتای تصفيه شده به واحد ايزومراسيون که در مرز واحد واقع شده است

. بطور کامل بسته شود

  در صورتيکه خوراک واحد ايزومراسيون از واحد مخازن قابل تامين نبود٬ با کاهش سطح

م کنترل ضمن هماهنگی مجدد با واحد ايزومراسيون٬ سيست ٬به حداقلدر پائين برج مايع

خارج نموده و با استفاده از اين سيستم کنترل٬ شير Cascadeرا از حالت FIC-009جريان

شير دستی روی مسير ارسال . به صورت دستی و به طور کامل بسته شود FV-009کنترل

نفتای تصفيه شده به واحد ايزومراسيون که در مرز واحد واقع شده است بطور کامل بسته

. شود

  دمای جوشاننده برج سبک زدا تا جائی که برج دارای جريان مايع برگشتی در قسمت باال

.در سرويس بماند٬ کاهش داده شود Total refluxو در حالت بوده سری

  به منظور تثبيت فشار و با استفاده از کمپرسورC-1802 اقدام به تزريق گاز هيدروژن به

Reaction section و برج سبک زدا شود.

  بمنظور کاهش مصرف هيدروژن٬ کليد انتخابSS-003 در حالت راه اندازی قرار داده شده

در حالت خودکار فشار سيستم را در حد عمليات نرمال کنترل PIC-007و سيستم کنترل

PV-007و بصورت دستی شير کنترل FIC-037با استفاده از سيستم کنترل جريان . نمايد

.باز شود %10حدود

.شرايط فوق تا رفع اشکال از تلمبه خوراک٬ برقرار باشد

55

:دروژنيقطع جريان گاز گردشی غنی از ه

قطع جريان گاز گردشی به دليل از سرويس خارج شدن کمپرسور گاز گردشی و عدم در سرويس

متوقف شدن در اين شرايط و بدليل . قرار گرفتن خودکار کمپرسور يدکی و به هر دليل می باشد

.خوراک روی بستر کاتاليست ها احتمال کک سازی بشدت افزايش می يابد

.برای مقابله با اين شرايط اقدامات زير انجام شود

    کوره  های  مشعل  کليه  کردن  خاموش  به  اقدام  سريعتر  شود H-1801هرچه از .   شود ESDسيستم  استفاده  مربوطه  از سرويس .  خوراک واحد  تلمبه بطور همزمان

 شودخ   .ارج  جريان  کنترل  سيستم  از  استفاده  شير  FIC-001با  بصورت دستی٬ و .های آن بسته شودBlock valveو يکی از  FV-001کنترل جريان 

  در صورت مشاهده افزايش ناگهانی و بيش از اندازه دمای پوسته تيوب های کورهH-1801  نموده و در صورت نياز بخار   اقدام به باز کردن دمپر های اين کوره ٬

.به اين کوره تزريق شود) Snuffing steam(آب خفه کننده 

  به منظور جلوگيری از واکنش های هيدروکراکينگ و تشکيل کک روی کاتاليست   کمپرسور  توسط  هيدروژن  گاز  تزريق  با   C-1802ها٬ ٬ Reaction sectionبه

 ضمن کاهش غلظت يان عبوری يک جر  تا  شود  در راکتور ايجاد هرچند ضعيف٬ .مواد هيدروکربنی موجود در راکتور٬ اين مواد را به خارج از راکتور هدايت نمايد

.در حالت حداکثر ظرفيت تنظيم شود C-1802 کمپرسور تامين هيدروژن

 افراد بهره برداری واحد ايزومراسيون٬ از شرايط واحد مطلع شوند.   ظرف با شروع کاهش سطح مايع هيدروکربنیV-1802 ٬ اقدام به بستن دستی شير

نموده و يکی از) FIC-005( کنترل جريان خوراک برج سبک زدا

Block valveدر صورتيکه دسترسی به شير های . های آن بطور کامل بسته شود

دستی زير اين ظرف که روی مسير خوراک برج سبک زدا می باشند٬ آسانتر و

های شير کنترل فوق الذکر اقدام Block valveسريعتر باشد٬ به جای بستن يکی از

.شود V-1802به بستن شير دستی زير ظرف   سيستم کنترل جريانFIC-009 را از حالتCascade خارج نموده و با استفاده از

به صورت دستی و به طور کامل بسته FV-009اين سيستم کنترل٬ شير کنترل

.شود

  شير دستی روی مسير ارسال نفتای تصفيه شده به واحد ايزومراسيون که در مرز

. واحد واقع شده است بطور کامل بسته شود

  کليدSS-006 دازی قرار داده شوددر حالت راه ان .

  دمای جوشاننده برج سبک زدا تا جائی که برج دارای جريان مايع برگشتی در قسمت

.در سرويس بماند٬ کاهش داده شود Total refluxباال سری باشد و در حالت

بسيار آرام نتامين می شود موجب خنک شد C-1802جريان عبوری هيدروژن که توسط کمپرسور

فشار . تا رفع اشکال از کمپرسور گاز گردشی اين جريان برقرار باشد. بستر کاتاليست ها می شود

Reaction section تثبيت شوددر حد نرمال.

  

56

:قطع جريان گردشی جوشاننده يا بروز اشکال در جوشاننده برج سبک زدابروز اشکال در جوشاننده برج سبک زدا يا از سرويس خارج شدن تلمبه جريان گردشی جوشاننده و

در اين . عدم در سرويس قرار گرفتن تلمبه يدکی مربوطه موجب بروز اين حالت اضطراری می شود

.شودو براساس موارد زير اقدام حالت

:بروز اشکال در سيستم کنترل دمای جوشاننده .۱بروز اشکال در سيستم کنترل دمای اين جوشاننده٬ بطوريکه حتی در حالت دستی نيز در صورت 

کنترل دمای برج مقدور نباشد٬ شير کنار گذر مربوط به شير کنترل دما را به صورت دستی باز نموده و با تنظيم دستی اين شير توسط يکی از افراد بهره برداری که با اتاق کنترل بطور مستمر 

ت٬ اقدام به تنطيم دمای جوشاننده نموده و تا رفع اشکال از سيستم کنترل دما به اين در تماس اس  .عمليات ادامه داد

:بروز نشتی در تيوب های اين جوشاننده .۲با . بروز نشتی در تيوب های اين جوشاننده موجب آتش سوزی درون محفظه احتراق می شود

  :بروز اين حالت سريعا اقدامات زير انجام شود مسئولين آتش نشانی اطالع داده شود تا در واحد مستقر شوند به.  واحد ايزومراسيون از شرايط واحد مطلع شوند.

:Reaction sectionعمليات مربوط به

 تلمبه خوراک از سرويس خارج شود.   ورودی   دمای  و  شود  داده  قرار  دستی  حالت  در  راکتور  ورودی  دمای  کنترل سيستم

.کاهش داده شود oC 250و تا دمای  oC/Hr 30راکتور به ميزان 

  با استفاده ازESD   مربوطه شيرUV-004 بطورکامل بسته شود.

  مايعات درون ظرفV-1802 به سيستم بسته تخليه مايعات هيدروکربنی تخليه شود.

  کليدSS-003 در حالت راه اندازی قرار داده شود.

 فشار سيستم در حد نرمال کنترل شود.   از سيستم کنترل جريان با استفادهFIC-037  شير کنترلPV-007  به صورت دستی حدود

.باز شود 10%

: عمليات مربوط به قسمت برج سبک زدا

  با استفاده ازESD  مربوطه کليه مشعل ها و شمعک های اين جوشاننده از سرويس خارج آب  .شود  بخار  و  کامل باز نموده  بطور  را  دودکش جوشاننده در صورت امکان دمپر

.خفه کننده به درون محفظه احتراق تزريق شود  با استفاده ازESD مربوطه تلمبه گردشی اين جوشاننده از سرويس خارج شود.

  کليدSS-006 در حالت راه اندازی انتخاب شود.

57

  مبدل هایE-1809,1810 در سرويس قرار داده شود.

  مايعات   مخزن  به  نفتا  ارسال  مسير  و  بسته  ايزومراسيون  واحد  به  نفتا  ارسال مسير .باز شود) Slops tank(هيدروکربنی بی کيفينت 

  شير کنترل جريانFV-011 بصورت دستی و بطورکامل باز شود.

  از سرويس خارج شودتلمبه مايع برگشتی سيستم باال سری برج.   با تخليه کامل مايعات درون برج سبک زدا٬ و با استفاده ازESD  مربوطه شيرUV-009 

.بطورکامل بسته شود پس از کاهش فشار برج و هم  .فشار برج سبک زدا به سيستم مشعل پااليشگاه تخليه شود

فشار شدن برج با سيستم مشعل پااليشگاه٬ مسير ارتباطی برج و سيستم مشعل پااليشگاه  .امل بسته شودبطورک

اطفاء حريق درون عمليات . می باشند Box upبا انجام عمليات فوق برج و جوشاننده در وضعيت

.محفظه احتراق دنبال شود

  :از سرويس خارج شدن تلمبه مايع گردشی جوشاننده .۳

در صورتيکه تلمبه گردشی جوشاننده از سرويس خارج شود و تلمبه يدکی به هر دليل در سرويس

:نگيرد٬ عمليات زير انجام شودقرار

 شرايط واحد به اطالع واحد ايزومراسيون رسانده شود .  تلمبه خوراک واحد از سرويس خارج شود.   سيستم کنترل دمای ورودی راکتور در حالت دستی قرار داده شود و دمای ورودی راکتور

.کاهش داده شود oC 250و تا دمای  oC/Hr 30به ميزان 

  استفاده ازبا ESD  کوره  و شمعک های  کليه مشعل هامربوطهH-1802 خاموش شود٬.

 دنبال شود ٬مراحل مربوط به عمليات اضطراری قطع خوراک واحد.

:از سرويس خارج شدن تلمبه مايع برگشتی باالسری برج سبک زدانخواهد بود٬ برگشتی باالسری٬ محصول برج سبک زدا دارای کيفيت مناسب مايع بدون داشتن جريان

لذا در صورت از سرويس خارج شدن تلمبه مايع برگشتی باالسری برج سبک زدا٬ و بدليل عدم وجود

٬ ابتدا اقدام به در سرويس قرار دادن تلمبه )Auto-start(سيستم راه اندازی خودکار برای اين تلمبه

:انجام شوددر صورت عدم موفقيت در راه اندازی تلمبه يدکی٬ عمليات زير . يدکی شود

  و از مدت احتمالی   ايزومراسيون اطالع داده  به واحد  را بروز اشکال در عمليات واحد .مورد نياز برای رفع اشکال آگاه شوند

  ظرفيت اسمی واحد کاهش داده شود %60مقدار خوراک واحد به.

  ورودی   دمای  و  شود  داده  قرار  دستی  حالت  در  راکتور  ورودی  دمای  کنترل سيستم .خوراک٬ کاهش داده شودراکتور متناسب با کاهش 

58

  مبدل هایE-1809,1810 در سرويس قرار داده شوند.

  کليدSS-006 در حالت راه اندازی قرار داده شود.

  سيستم کنترلFIC-009  از حالتCascade ا. خارج شود   از اين سيستم کنترل با ستفاده .شود FV-009ودر حالت دستی اقدام به بستن کامل شير کنترل 

  با استفاده از سيستم کنترل جريانFIC-011  و به صورت دستی مقدار جريان خروجی از . ظرفيت طراحی واحد کنترل شود %60پايين برج سبک زدا در حد 

  صول برج سبک زدا به مخزن خوراک واحد موسوم به راه اندازی٬ محبا استفاده از مسيرV-1801 شود   شود(برگشت داده  برقرار  واحد  درون  گردشی  نفتای  فشار  ).جريان اگرنفتای خروجی از پائين برج سبک زدا٬ در حد مجاز برای ارسال به مخازن  H2Sبخار و 

نفتای تصفيه نشده بود٬ می توان جريان گردشی نفتا را بين واحد و مخازن خوراک نفتا٬    . ايجاد نمود

  دمای پائين برج سبک زدا را کاهش داده تا مقدار مايعی که در ظرفV-1806  انباشته ممک  حداقل  به  کاهش يابدمی شود٬  ن  در صورت نياز .  و  مربوطه  مسير  از  استفاده با

  . مقداری از اين مايع به سيستم مشعل پااليشگاه ارسال شود

:)Utilities Failure(بروز اشکال در سرويس های جانبی

:قطع گاز سوختبا توجه به تامين سوخت گازی از سه منبع مختلف٬ وقوع اين حالت بسيار نادر بوده ولی در صورت

لذا عمليات زير انجام . خاموش می شود H-1801,1802مشعل های کوره های ٬قطع گاز سوخت

.شود

 شرايط واحد به اطالع واحد ايزومراسيون رسانده شود .  تلمبه خوراک واحد از سرويس خارج شود.   با کاهش سطح درون ظرفV-1802  شير کنترلFV-005 به طور کامل بسته شود.

  کليدSS-003 در حالت راه اندازی انتخاب شود.

  فشارReaction section در حد نرمال کنترل شود.

  با استفاده از سيستم کنترل جريانFIC-037  شير کنترلPV-007  حدود و به صورت دستی .باز شود 10%

 برگشتی سيستم باال سری برج از سرويس خارج شود تلمبه مايع.  استفاده از بخار آب  در زمان راه اندازی مجدد واحد٬ محوطه احتراق هر دو کوره فوق با

Purge  شوند .  

:قطع آب خنک کنندهبا توجه به استفاده بسيارکم از آب خنک کننده٬ قطع جريان آب خنک کننده تاثير چندانی روی عمليات

احتمال بروز مشکل وجود در فصل تابستان . بخصوص در فصل سرما تصفيه نفتا نخواهد گذاشتواحد

لذا در صورت قطع آب خنک کننده در فصل تابستان و بروز مشکل در خنک کردن جريانهايی . دارد

.گردد٬ کاهش داده شودبه ميزانی که مشکل رفع مقدار خوراک واحدکه از آب خنک استفاده می کنند٬

59

:قطع برق واحددرصورتيكه كمپرسور گازگردشي داراي سيستم برق اضطراري باشد٬ مراحل از سرويس خارج شدن

.تلمبه خوراك در اين شرايط دنبال شود

:در صورتيكه كمپرسور گاز گردشي داراي سيستم برق اضطراري نباشد مراحل زير دنبال شود

جمله کمپرسور گاز گردشی٬ کليه تلمبه ها٬ و کولرهای با قطع برق واحد کليه ادوات برقی واحد از

.در اين شرايط عمليات زير انجام شود. از سرويس خارج می شوند ...هوائی و

  دو کوره کليه مشعل ها و شمعک هایH-1801, 1802 از سرويس خارج شوند.

    در صورت امکان و  از سيستم  استفاده  بستن دستی شير FIC-009کنترل جريانبا  به  اقدام٬ اقدام در صورتيکه با قطع برق سيستم کنترل نيز با مشکل مواجه باشد. شود FV-009 کنترل

.های اين شير کنترل شودBlock valveيک عدد از  به بستن 

    های  کوره  تيوب های  پوسته  صورت مشاهده  H-1801, 1802دمای  در  و  شده بازرسی   اقدام  ناگهانی٬  آب خفه افزايش دمای  بخار  تزريق  و  کوره  دو  اين  دمپرهای  کردن  باز به

.به محوطه احتراق آنها شود )snuffing steam(کننده

 با استفاده از فشار مسير گاز هيدروژن ورودی به واحد سعی در جلوگيری از کاهش فشار Reaction section نموده شود.

  ورودی به واحد٬ سعی در جلوگيری از در صورت نياز با استفاده از فشار مسير سوخت گاز .کاهش فشار برج سبک زدا شود

:ابزار دقيق ا برقي قطع هوابراي برق ابزاردقيق٬ قطع برق واحد٬ موجب بروز مشكل براي سيستم UPSبا توجه به وجود سيستم

.ابزاردقيق نخواهد شد

اقدام به از سرويس خارج كردن ESD(I-106) درصورت قطع هواي ابزار دقيق با استفاده از سيستم

.كلي واحد شود

با .كاهش داده مي شود UV-001با استفاده از شير فشار قسمت واكنش ESDبا فعال شدن سيستم

در طراحي واحد براي اين شير يك هواي ذخيره به صورت ٬توجه به اهميت اين شير تخليه

Air Bottle در زمان قطع هواي ابزار دقيق از اين هواي ذخيره منظور شده٬ كه در صورت نياز و

.براي باز و بند كردن اين شير استفاده خواهد شد

الزم به ذکر است کليه شيرهای کنترل واحد طوری طراحی شده اند که در صورت قطع هوای ابزار

)Fail position safe(دقيق٬ در حالتی قرار گيرند که حداکثر ايمنی واحد تامين شود

60

:نشتی يا آتش سوزی بزرگ

واحد٬ بطور مثال نشتی از آب بند هر يک از تلمبه ها يا شيرهای در در صورت بروز نشتی بزرگ

به دليل .واحد٬ با بستن ورودی و خروجی محل نشتی٬ اقدام به ايزوله کردن محل نشتی نموده شود

.استفاده از وسائل تنفسی مناسب ضروری می باشد H2Sاحتمال پراکنده شدن گاز

حاوی گاز هيدروژن يا بخارات و گازهای سبک در صورتيکه ماده تخليه شونده در اثر نشتی٬

اگر جهت باد به سمت کوره ها باشد و در صورتيکه . ٬ جهت باد بسيار اهميت داردباشندهيدروکربنی

يع نشتی نشود٬ هرچه سريعتر و قبل از آنکه غلظت موجب قطع يا کاهش سرمحل نشتی ايزوله کردن

اين مواد در محوطه واحد افزايش نمايد و به کوره های واحد برسد٬ اقدام به خاموش کردن کليه مشعل

.هردو کوره شودشمعک های ها و

نشتی مايع هيدروکربنی٬ با ورود به سيستم جمع آوری آب های سطحی واحد٬ در کل واحد پراکنده

بخارات اين مايعات هيدروکربنی بطور مثال نفتای خوراک٬ از نقاط روباز سيستم جمع . شدد خواه

همراه هوا وارد کوره آوری آب سطحی خارج شده و درصورتيکه اين محل نزديک کوره ها باشد به

لذا . گسترش می يابدسرايت نموده و در کل واحد سيستم جمع آوری آب به شده در آنجا سوخته و آتش

در صورت بروز نشتی شديد مايعات هيدروکربنی مثل نفتا٬ کليه نقاط روباز سيستم جمع آوری آب

.های سطحی درون واحد٬ با استفاده از کف آتش نشانی پوشانده شوند

در صورتيکه نشتی مايعات و گازها و بخارات قابل اشتعال زياد ولی تحت کنترل باشد و خطر آتش

:يات زير هرچه سريعتر دنبال شودسوزی نيز حداقل باشد٬ عمل

  از سيستم   استفاده  به خام ESDبا  اقدام  و شمعک های ومربوطه ش کردن کليه مشعل ها .شود H-1801,1802هردو کوره 

  با از سرويس خارج کردن تلمبه خوراکP-1801  اقدام به قطع خوراک واحد شود.

 مسيرهای ورود خوراک و هيدروژن به واحد ايزوله شوند.  مسير خروج محصول به مخازن و واحد ايزومراسيون ايزوله شود.   برج سبک زدا ازReaction section  ايزوله شود.

  از سرويس خارج کردن کمپرسور گاز گردشی   به  به محل و مقدار نشتی اقدام  توجه بابه مشعل ايمنی پااليشگاه تخليه  UV-001با استفاده از شير  Reaction sectionنموده و 

.شدت نشتی می تواند به عنوان اولين اقدام انجام شوداين مرحله بر اساس . شود برج سبک زدا به مشعل پااليشگاه تخليه شود.  کليه ظروف به سيستم بسته تخليه مواد هيدروکربنی٬ تخليه شوند.  يابد   ظروف کاهش می  اين  فشار  ظروف٬  شدن  سرد  با  منظور .  به  و در صورت نياز

 ظروف   اين  به  نيتروژن  گاز  تزريق  به  اقدام  ظروف٬  اين  در  بروز خالء  از جلوگيری  . شود

 با کاهش مايعات درون ظروف٬ تلمبه مربوطه از سرويس خارج شود.

.شانی٬ مراحل فوق نيز انجام شوددر صورت بروز آتش سوزی٬ همزمان با فعاليت های آتش ن

61

:H-1801نشتی درون کوره

به دليل وجود هيدروژن درون تيوب های اين کوره٬ احتمال دارد آتش ناشی از نشتی با چشم قابل

لذا در صورت بروز افزايش دمای سريع و غير عادی در هريک از نشان دهنده های . رؤيت نباشد

به مثال آتش سوزی درون (مال بروز نشتی در کوره جدی گرفته شودپوسته تيوب های اين کوره احت

). کوره يک واحد تصفيه نفتا مراجعه شود

:عمليات زير انجام شود H-1801 کورهاز تيوب های بروز نشتی اطمينان از درصورت

  با فعال کردن سيستمESD مربوطه)I-106(  اقدام به از سرويس خارج کردن اضطراری واحد  .شود

عمليات احياء کاتاليستی

بتدريج و در خالل عمليات نرمال واحد تصفيه نفتا٬ کک روی سطح فعال کاتاليست را

البته . تشکيل کک روی سطح کاتاليست موجب کاهش کارائی کاتاليست می گردد. می پوشاند

کاتاليست در اثر اگر شرايط کاری کاتاليست ها نرمال و مطابق طراحی باشد٬ کاهش کارائی

شرايط غير معمول کاری کاتاليست مثل از سرويس . ماه طول می کشد ۲۴تشکيل کک حدود

افزايش نقطه جوش نهايی (خارج شدن کمپرسور گاز گردشی و يا وارد کردن خوراک سنگين

به راکتور موجب افزايش کک سازی روی سطح کاتاليست ها و کاهش طول دوره ) خوراک

.می گردد ها کاری کاتاليست

٬ با افزايش دمای ورودی ها با تشکيل کک روی سطح کاتاليست و کاهش کارائی کاتاليست

افزايش دمای ورودی راکتور . شودراکتور سعی در ثابت نگه داشتن فعاليت کاتاليست ها می

340تا oC اين دما٬ دمای .ادامه خواهد داشتEOR يا دمای کاری کاتاليست ها در انتهای

با افزايش دما . کاری می باشد و نبايد دمای ورودی راکتور از اين حد دمايی تجاوز نمايددوره

340 به oC در صورتيکه . واحد تصفيه نفتا بايد برای عمليات احياء از سرويس خارج شود

طور عمليات احياء کاتاليستی به درستی انجام شود٬ معموال کارائی و فعاليت کاتاليست ها به

.بی می شودکامل بازيا

در صورتی که عمليات احياء کاتاليست ها خارج از راکتور انجام شود٬ تنها بايد کاتاليست ها

. را در راکتوربارگزاری نمود را از راکتور تخليه نمود و کاتاليست های جديد يا احياء شده

روی سطح کاتاليست ها٬ در صورت FeSالبته تخليه کاتاليست های احياء نشده بدليل وجود

می شوند و بايد دقت شود تا عمليات تخليه در تماس با هوا به صورت خود به خودی مشتعل

.اتمسفری از نيتروژن انجام شود

62

لذا .عمليات احياء کاتاليستی با بروز هريک از شرايط زير بايد انجام شودبر اساس مطالب فوق٬

سرويس خارج کردن واحد و انجام عمليات احياء انجام شده و واحد برای هماهنگی های الزم برای از

.از سرويس خارج کردن آماده شود

  کيفيت تعريف   با  محصول  موجب توليد  افزايش دمای ورودی راکتور درصورتيکهبه دليل تشکيل کک بسيار زياد در اثر ورود خوراک با کيفيت نامناسب يا .شده نشود

 اضطراری  شرايط  موجب  بروز  دما  افزايش  دوره٬  انتهای  از  قبل  خيلی متعدد٬ .افزايش فعاليت کاتاليست ها نشود

  340دمای ورودی راکتور بهoC فزايش يافته باشدا)EOR.(

  ميزان   از  کمتر  به  هيدروژن  از  غنی  موجب کاهش گردش گاز  راکتور افت فشار .مورد نيازشود

فلزات جزء سموم دائمی کاتاليست بوده و با ورود به راکتور روی سطح کاتاليست بطور دائمی

کيکی اليه موجب بوجود آمدن يک عالوه بر جذب شدن روی کاتاليست ها٬ فلز سديم . جذب می شوند

اين اليه مانع عبور جريان خوراک و گازگردشی . شکل مستحکم در ابتدای بستر کاتاليست ها می شود

لذا در صورت افزايش افت فشار در بستر . می شودشده و موجب افزايش افت فشار بستر کاتاليستی

٬ تخليه اليه می باشد راکتور و مشاهده سديم در خوراک که معموال به دليل وجود نمک در نفت خام

تی افت ضروری می باشد٬ زيرا با انجام عمليات احياء کاتاليس) Top off(های اوليه بستر کاتاليست

معموال تخليه حدود. فشار ناشی از فلز سديم٬ باقی مانده و طول دوره بعد را نيز کاهش می دهد

.سانتيمتر اوليه بستر کاتاليستی٬ مشکل افت فشار را حل می نمايد ۳۰

:واکنش های شيميايی عمليات احياء کاتاليستی

:احياء کاتاليستی انجام می شوندواکنش های زير در زمان عمليات به صورت اختصاری

  :واکنش های کک سوزی .۱

از جرم آن را هيدروژن و مابقی جرم %10بوده که حدود CnHnکک پليمری هيدروکربنی با فرمول

سوختن کک را می توان به دو واکنش اکسيد شدن کربن و اکسيد شدن . آن را کربن تشکيل می دهد

:هيدروژن و به شرح زير بيان نمود

C + O2 CO2

2H2 + O2 2H2O

:واکنش های اکسيداسيون سولفور موجود در کاتاليست ها .۲

  

Ni3S2 + 7/2 O2 3NiO + 2SO2

MoS2 + 7/2 O2 MoO3 + 2SO2

SO2 + 1/2 O2 SO3

63

:واکنش های خنثی سازی .۳ SO3 is neutralized by ammonia injection as follow: SO3 + 2NH3 (NH4)2SO4 Part of CO2 is neutralized by caustic solution as follow: CO2 + H2O H2CO3 H2CO3 + NaOH NaHCO3 + H2O NaHCO3 + NaOH Na2CO3 + H2O Part of SO2 is neutralized by caustic soda as follow: SO2 + H2O H2SO3 H2SO3 + NaOH NaHSO3 + H2O NaHSO3 + NaOH Na2SO3 + H2O

   از گاز آمونياک و محلول سودا ) %5(همانطور که در واکنش های خنثی سازی نشان داده شد٬

  .برای خنثی سازی مواد خورنده توليد شده در اثر واکنش های احياء استفاده می شود  .دگاز آمونياک با استفاده از سيلندر آمونياک و به خروجی راکتور تزريق می شو

 سودای   %5محلول  سودای    محلول  تزريق  از  استفاده  با  در  %10نيز  آب گردشی  جريان بهReaction section ناشی از سودای مصرفی به منظور جلوگيری از خورندگی . تهيه می شود

(Caustic embrittlement) باشند   می  استيل  جنس کربن  از  که  ادواتی بخصوص در (روی  .شود oC ٬55 دمای اين ادوات نبايد بيش از ) ادواتاين  محل های جوشکاری

    :رسوب نمک در ادوات و ابزار دقيق

اسيد و باز مقداری نمک توليد می شود که در جريان آب در اثر واکنش های خنثی سازی         از ظرف ) سودا %5محلول (گردشی  و به عنوان سودای مصرف شده و از  V-1802حل شده

رسوب اين نمک ها در ادوات و ابزار دقيقی . تخليه می شود LV-02Bطريق شير کنترل سطح که با اين محلول گردشی در تماس هستند٬ موجب مختل شدن عملکرد صحيح اين ادوات و ابزار 

شوند تا  Flushبرای حل اين مشکل بايد اين ادوات و ابزار دقيق بصورت مقطعی . دقيق می شود اثر  شوند در  تميز  نمک های رسوب کرده  از  دقيق  ابزار  ادوات و  اين  تخليه٬ . سرعت باالی

  :بطور مثال  نشان دهنده هایLT-002,012: 

شناور مربوطه در باعث می شود  LT-002, 012 سطحهای رسوب نمک در نشان دهنده . مقدار سطح نشان داده شده توسط اين نشان دهنده ها کاذب باشديک نقطه ثابت شود و 

لذا هرگاه سطح نشان داده شده توسط اين نشان دهنده ها بصورت يکنواخت و خطی بود   .کردن اين نشان دهنده ها شود Flushو هيج تغييراتی نداشت٬ بايد اقدام به 

64

  شير کنترل سطحLV-02B : نشيمنگاه اين شير کنترل٬ عبور جريان محدود شده و بمرور قطع در اثر رسوب نمک در 

 می شود  و پس از .  به صورت دستی اين شير بطور کامل باز شده در اين شرايط بايدFlush به همين دليل درعمل استفاده از سيستم کنترل . شدن٬ به حالت قبل برگردانده شود

در حالت خودکار قرار داده ) V-1802 )LIC-002سطح محلول سودای موجود در ظرف   .نمی شود

  

:کک سوزیتزريق هوا برای

اکسيژن مورد . در زمان احياء کاتاليستی٬ گاز گردشی موجود در سيستم٬ گاز نيتروژن می باشد

و شير کنترل جريان FIC-003نياز واکنش های احياء٬ با تزريق هوا به گاز گردشی و از طريق

FV-003 نيتروژن .اکسيژن موجود در هوای تزريقی به مصرف کک سوزی می رسد. تامين می شود

افزايش فشار . ٬ در سيستم انباشته شده و موجب افزايش فشار سيستم می شودی تزريقیموجود در هوا

با .شی و افزايش مقدار جريان گاز گردشی می گرددسيستم موجب بهبود عملکرد کمپرسور گاز گرد

افزايش فشار تا اندازه ای که .شوداکيسژن بيشتری به راکتور وارد می گردشی مقدار گاز افزايش

اين دو پارامتر يعنی فشار سيستم و مقدار . بشود هوا به گازگردشی تزريق نمود ادامه خواهد داشت

تنظيم FIC-003و جريان PIC-008فشار جريان تزريق هوا بترتيب و با استفاده از دو سيستم کنترل

. و کنترل می شوند

مقداری از گاز گردشی را به اتمسفر ٬ PV-008شير کنترل با استفاده از PIC-008سيستم کنترل فشار

.نمايدکنترل می را فشار سيستم لذا اين سيستم کنترل با تنظيم مقدار تخليه گاز گردشی٬ . تخليه می نمايد

مقدار هوای تزريقی را FV-003کنترل جريانبا استفاده از شير FIC-003سيستم کنترل جريان

.کنترل می نمايد

يک شرايط عملياتی يکنواخت را برای براساس طراحی٬ اين دو سيستم کنترل بايد در حالت خودکار٬

و اکسيداسيون گوگرد کاتاليست ها ولی در عمل واکنش های کک سوزی . کک سوزی فراهم نمايند

سيستم آمونياک تزريقی و تبديل می نمايند که بايد توسط CO2,SO2,SO3اکسيژن تزريقی را به گاز

که خود بستگی به هاگازاين عملکرد اين سيستم در حذف . دنگردشی از سيستم حذف شوسودای

آب در گردش دارد٬ روی عملکرد دو سيستم کنترلی فشار و جريان PHپارامترهای ديگری از جمله

.نها می گردداثر گذاشته و موجب بروز تالطم در آ

بمنظور حذف تالطم در سيستم و همچنين حداکثر نمودن جريا گاز گردشی٬ افراد بهره برداری عمليات

:زير را انجام می دهند

و جريان PIC-008در حالی که هردو سيستم کنترل فشار با شروع زمان تزريق هوا به سيستم٬

FIC-003 در حالت دستی قرار دارند و هردو شير کنترل مربوطه بطورکامل بسته می باشند٬ به

سيستم فشاربا شروع تزريق هوا٬ . تدريج اقدام به باز کردن شير کنترل جريان تزريق هوا می نمايند

با کاهش تزريق هوا شير کنترل . شروع به افزايش می نمايد و موجب کاهش تزريق هوا می شود

جريان هوای تزريقی بيشتر باز ميشود تا جائی که اين شير کنترل بطور کامل باز شود ولی به دليل

شير کنترل در اين حالت ضمن باز نگه داشتن کامل . افزايش فشار سيستم تزريق هوا انجام نمی شود

با باز کردن اين شير کنترل . می شود PV-008هوا٬ اقدام به باز کردن دستی شير کنترل فشار تزريق

به اين روش ضمن حذف تالطم . سعی در افزايش جريان هوای تزريقی به ميزان مورد نظر می شود

اکثر ممکن تنظيم ناشی از عملکرد خودکار دو سيستم کنترلی فشار و جريان٬ فشار سيستم نيز در حد

.می شود

65

 نشود   افزايش داده  تزريق هوا  و  بطور همزمان دما  ابتدا  .هيچگاه  برای اين منظور لذا   .دمای راکتور افزايش داده شود و پس از تثبيت دما اقدام به افزايش تزريق هوا شود

:جدول ثبت شرايط عمليات احياءبهره برداری و به منظور ثبت وقايع عمليات احياء تهيه جدول مشابه جدول زير توسط افراد

بهتر عمليات احياء) monitoring(نسبت به زمان بسيار مفيد بوده و موجب کنترل و مراقبت

.می شودکاتاليستی

Time Hours

R/A In Temp. oC

R/A OUT Tem. oC

R/A ∆T oC

R.Gas Flow M3/Hr.

Injection Air Flow M3/Hr.

V-1802 Pressure Bar g

R/A IN O2 content %

R/A out O2 content %

Circulating water Flow M/Hr.

Circulating water PH

Circulating Water T.D.S PPM

R/A outlet NH3 wtPPM

R/A outlet SO3 wtPPM

Vent Gas flow NM3/Hr.

....

....

....

Remarks:

66

:راکتور ∆Tمنحنی

عمليات کک سوزی با پارامتر اختالف دمای مثبت بين ورودی و خروجی راکتور مشاهده و

تصفيه نفتا از نوع آدياباتيک بوده و نبايد با خارج تبادل حرارت داشته راکتور واحد . سنجيده می شود

باشد٬ ولی در عمل هيچ عايقی کامل نبوده و مقداری از انرژی درون راکتور از بدنه به خارج نشت

به همين دليل قبل از تزريق هوا اختالف دمای ورودی وخروجی راکتور منفی بوده و با . می نمايد

.يش نموده و به تدريج مثبت می شودتزريق هوا افزا

بر اساس مطالب فوق٬ کاهش اختالف دما به صفر نبايد به عنوان خاتمه کک سوزی تلقی شده و بايد

.کليه مراحل احياء و براساس دستورالعمل سازنده کاتاليست٬ انجام شود

معموال يک . شودسم و تفسير می رراکتور بر اساس زمان T∆منحنی ٬در زمان عمليات کک سوزی

.کک سوزی خوب دارای منحنی به شکل زير می باشد

oC

∆T

Hr 0

Time

.بيانگر کانال شدن بستر کاتاليستی می باشد T∆٬ برای منحنی )شکل زير(شکل سهمی دنباله دار

∆T

Time

اگر دليل اصلی شروع عمليات احياء٬ افزايش غير معمول افت فشار در راکتور باشد٬ و منحنی کک

در اين شرايط . سوزی نيز به شکل سهمی دنباله دار باشد٬ پديده کانال شدن راکتور حتمی می باشد

مثبت٬ فرار اکسيژن از راکتور صورت گرفته و مقدار اکسيژن در خروجی T∆م وجود غعلی ر

67

در چنين شرايطی٬ پس از عمليات کک سوزی٬ تخليه٬ غربال کردن و . راکتور افزايش می نمايد

.بارگزاری مجدد کاتاليست ها ضروری می باشد

:انجام آزمايشات مورد نياز عمليات احياء در محل واحد

يک نفر از در زمان عمليات احياء کاتاليستی٬ عالوه بر استفاده از آناليزر های مربوطه٬ حضور

سنج و هدايت سنج ضروری می PHپرسنل آزمايشگاه با وسائل مورد نياز از قبيل دستگاه اورست٬

.باشد

: دستورالعمل عمليات احياء کاتاليست ها

 :پارامترهای عملياتی .۱a. فشار :

   فشار  احياء٬  عمليات  فشار  از  باشد Reaction sectionمنظور  با  .می  قسمت  اين فشار فشار   کنترل  از سيستم   PIC-008استفاده  کنترل  شير  گاز  PV-008و  تخليه  مقدار  تغيير و

  .انجام می شود گردشی به اتمسفربا توجه به سه برابر شدن وزن مولکولی گاز گردشی در زمان احياء نسبت به عمليات عادی 

مقدار گاز گردشی در زمان هش موجب کاواحد٬ و ثابت بودن توان کمپرسور گاز گردشی٬ با توجه به مقدار کاتاليست موجود در راکتور٬ .و افزايش زمان احياء کاتاليستی می شوداحياء 

 شود  داده  کاهش  کاتاليستی  احياء  عمليات  و  کک سوزی  زمان  که  است  ضروری    . بسيار باشد  می  فشار  تحت  احياء  عمليات  انجام  کارها  راه  از  يکی  در.  فشار عملکرد  افزايش

کمپرسور گاز گردشی تاثير مثبت داشته و هرچه فشار افزايش يابد مقدار جريان در گردش . يکی از نقاط گلوگاهی در افزايش فشار٬ مقدار فشار هوای احياء می باشد .افزايش می يابد

تامين شود٬ فشار سيستم تا جائی )Plant Air(در صورتيکه هوای مورد نياز از هوای واحدبمنظور حذف اين . زايش است که تزريق هوای مورد نياز از هوای واحد مقدور باشدقابل اف

شده و پس از افزايش  C-1802نقطه گلوگاهی٬ بهتر است که هوای واحد ابتدا وارد کمپرسور   .فشار در اين کمپرسور به سيستم تزريق شود

b. دمای راکتور: تنظيم  TIC-018اشد که با استفاده منظور از دمای عمليات احياء دمای ورودی راکتور می ب

  .مراحل مختلف عمليات احياء در دمای مختلف انجام می شود. می شودc. اکسيژن:

 از          استفاده  با  آن  مقدار  و  در هوای تزريقی بوده  موجود  اکسيژن  اکسيژن٬  از منظور کنترل جريان هوای   کنترل  FIC-03سيستم  شير  می شود FV-003و هوای تزريقی  .تنظيم

يکی از پارامترهای مهم در کنترل واکنشهای کک سوزی بوده و با تغيير آن می توان واکنش  بطور مثال٬ اگر در زمان کک سوزی. های کک سوزی را خيلی سريع کاهش يا افزايش داد

68

مشاهده شود٬ با قطع )  Temperature Runaway( در خروجی راکتوردما افزايش سريع   .اين پديده خيلی سريع برطرف می شودهوای تزريقی 

    

:آماده کردن واحد برای انجام عمليات احياء  .۲

 کليه مراحل از سرويس خارج کرد  ن واحد بر اساس دستورالعمل مربوطه و پس از انجام :برای عمليات احياء٬ از انجام شدن موارد زير اطمينان حاصل شود

­ Reaction section از قسمت های ديگر واحد ايزوله شده باشد. ­ Reaction section باشد   هيدروکربنی و هيدروژن تخليه شده  از مواد بطوريکه .

H2+HC≤0.2 vol% کاهش نموده باشد.

  محصول راکتور      / با نصب زانوئی مربوطه قسمت تيوب و پوسته مبدل های خوراک E-1801 A~D  از مسير گاز گردشی خارج وBypass تنها مبدل . می شوندE-1801E  در

علی رغم اصل کاهش حداکثری اتالف انرژی مبدل های . مسير جريان قرار خواهد داشتدليل از سرويس خارج کردن اين مبدل ها اين است که در . فوق از سرويس خارج می شوند

بسيار کمتر از عمليات نرمال واحد H-1801 زمان احياء تعداد مشعل های در سرويس کورهدر سرويس باشند و با بازيافت انرژی  E-1801لذا در صورتيکه تمام مبدل های . می باشد

 افزايش نموده   دمای جريان ورودی به کوره  انجام دهند٬ از جريان خروجی از راکتور را. خواهد شدتامين  دمای نهائی مورد نياز عمليات احياءبسيارکم بطوريکه با تعداد مشعل های 

 کنترل دمای   دقيق دمای  TIC-018در اين صورت سيستم  تنظيم  و قادر به  افتاده  تالطم به بود  ورودی راکتور نخواهد  شرايط کک سوزی به .  کليه  دمای راکتور  در  بروز تالطم با

 افتاده و کنترل عمليات بسيار مشکل خواهد بود  تالطم در اين شرايط احتمال صدمه ديدن . داشتکاتا  خواهد  وجود  ليست ها .   برای جلوگيری  لذا  سرويس از  از  با صدمات احتمالی٬

 انجام خارج کردن   سعی در  اتالف انرژی بيشتر٬  و  الذکر٬  های فوق  مبدل  از  عدد چهار .عمليات احياء در شرايط تثبيت شده تر خواهد شد

    مسير نرمال تخليه گازها از ظرف  ٬زانوئی مربوطهتغيير جهت باV-1802 يه به واحد تصف

 فشار  کنترل  کاتاليستی  احياء  زمان  در  بطوريکه  شود  داده  تغيير  آمين  با         گازReaction section  با تخليه گاز توسط سيستم کنترل فشارPIC-008  و با استفاده از  شير

به عنوان  PSV-006در اين حالت شير ايمنی  .انجام شودبه اتمسفر   PV-008کنترل فشار با استفاده از  PSV-005لذا شير ايمنی . عمل خواهد نمود  Reaction sectionشير ايمنی 

.صفحه مسدود کننده ايزوله شود 

  مخلوط کنندهMX-1801 در محل خود نصب شود .  

69

    مربوطه٬  زانوئی  جهت  تغيير  با  ايمنی  ايمنی  PSV-010A,Bشيرهای  شير  عنوان بهخروجی اين شيرهای ايمنی به . کمپرسور گاز گردشی در سرويس عملياتی قرار داده شوند

  .اتمسفر خواهد بودبا استفاده از صفحه مسدود کننده ايزوله  PSV-009A,Bفلنج آزاد مربوط به شير های ايمنی  

  .شود  شير ايمنی ارتباطPSV-005 )  مربوط بهReaction section( مسير مشعل پااليشگاه با ٬

.ايزوله شود مسير تخليه سودای مصرف شده آماده عمليات شده باشد.   کليه ابزار دقيق که در سرويس سودای گردشی قرار خواهند گرفت براساس وزن مخصوص

... LT,FTبطور مثال . محلول سودای گردشی تنظيم شده باشند

  تلمبهP-18009A  و مسيرهای تزريق و گردش آب مقطر به ظرفV-1803  آماده عمليات .باشد

  به  %10مسير تزريق آب مقطر و سودایReaction section  آماده عمليات باشند.

  تلمبهP-1807A آماده عمليات باشد.

 وا   از  احياء  عمليات  نياز  مورد  سودای  دريافت  باشدمسير  آماده  پااليشگاه  سودای  حد با . .شودذخيره  V-1812در مخزن   %10سودای دريافت سودا اقدام به تهيه و ذخيره 

  آمونياک مورد نياز عمليات احياء موجود بوده و يک عدد سيلندر آمونياک در محل در نظر .گرفته شده در واحد نصب شده باشد

 نقاط نمونه گيری آماده شده باشند.  زر های مورد استفاده در عمليات احياء بازرسی و تنظيم شده باشندآناالي.   در صورت استفاده از کمپرسورC-1802  برای تزريق هوا٬ مسير های ورودی و خروجی

مسير دريافت هيدروژن با صفحه مسدود  .اين کمپرسور برای سرويس هوا آماده شده باشندبا استفاده از صفحه مسدود کننده٬ ارتباط شيرهای ايمنی موجود در . کننده٬ ايزوله شده باشد

 باشد  مسدود شده  مسير مشعل ايمنی پااليشگاه  مسير تزريق هيدروژن با در صورت عمل . .کردن اين شيرهای ايمنی٬ تخليه به اتمسفر انجام خواهد شد

  کليد SS-004  در حالتی انتخاب شود که سطح مايع درونBoot  ظرفV-1802  با استفاده .تنظيم و کنترل شود LV-002Bو شيرکنترل  LIC-002از سيستم کنترل 

:عمليات احياء .۳  .تنظيم شود Barg 5.8روی  PIC-008فشار تنظيمی برای سيستم کنترل فشار  ۳٫۱گاز با تزريق گاز نيتروژن فشار سيستم افزايش داده شود تا فشار برابر فشار سيستم  ۳٫۲

).Barg 5.0~(نيتروژن شود .کمپرسور گاز گردشی در سرويس قرار داده شود ۳٫۳ % vol 0.2اين مقدار بايد کمتر از . در گاز گردشی اندازه گيری شود H2+HCمقدار  ۳٫۴

 باشد  گاز گردشی بايد عاری از اکسيژن باشد.  تخليه مقداری از . در صورت نياز با .گاز گردشی و تزريق نيتروژن مقادير فوق رعايت شود

70

.در سرويس قرار داده شود E-1802,1803مبدل های   ۳٫۵۳٫۶    کوره  احتراق  محوطه  کننده  خفه  آب  بخار  از  استفاده  قابل  H-1801با  گازهای از

.داشتعال تخليه شو .در سرويس قرار داده شود H-1801شمعک های کوره  ۳٫۷ دمای  ۳٫۸  کنترل   TIC-018سيستم  کوره  به  داده  H-1801مربوط  قرار  حالت دستی در

اقدام به افزايش دمای ورودی راکتور  H-1801با روشن کردن مشعل در کوره . شوددر زمان گرم کردن بستر . افزايش داده شود   oC 250و تا دمای  oC/Hr 15به ميزان 

 اختالف دمای بين ورودی و تمامی نقاط بستر نبايد بيش از  . شود oC 30کاتاليستی٬به عنوان  TI-019 to030به عنوان دمای ورودی و از  TI-018برای اين منظور از 

راکتور پس از افزايش دمای ورودی  .دمای نقاط مختلف بستر کاتاليستی استفاده شوديک ساعت در اين بمنظور تثبيت دمای کل بستر کاتاليست٬ بمدت ٬ 0C 250به دمای 

.شرايط توقف شودو شير کنترل را در حالت دستی در سرويس قرار داده  LIC-002سيستم کنترل سطح  ۳٫۹

LV-002B با استفاده از اين پس از تزريق آب مقطر و سودا٬  .بطور کامل بسته شود %60حدود  V-1802مربوط به ظرف  Bootسعی شود سطح آب در  ٬سيستم کنترل .تنظيم شود

) Caustic pond(مسير ارسال سودای مصرف شده به محوطه سودای مصرف شده  ۳٫۱۰الزم به ذکر است . قرار دارد LV-002Bاين مسير در خروجی شير کنترل  .آماده شود

   کنترل  شير  خروجی  ر LV-002Aمسير  دستی  شير  از  استفاده  و با  مسير  اين ویBlock valve  واقع شده در ورودی اين شير کنترل بسته باشد ولی صفحه مسدود کننده

 سودای   انتقال  مسير  شدن  در صورت مسدود  تا  باشد  حالت باز  در  مسير  اين رویبا استفاده از شير کنترل ٬ )Soda pond(مصرف شده به محوطه سودای مصرف شده

LV-002A  مسدود شدن مسيرهای سودا  (تخليه شود ف شدهسودای مصر٬ اين مسيرو ).يا سودای مصرف شده بسيار محتمل می باشد

 زدائی ۳٫۱۱  و پس از تثبيت V-1809 از آب مقطر  ظرف هوا  در سرويس قرار داده رانموده و  P-1803های تلمبه يکی از در سرويس قرار دادن شرايط اين ظرف اقدام به 

   مبدل  ورودی  به  مقطر  آب  ظرف E-1802تزريق  در  آب  سطح  تا  شود         شروعV-1802  شود %60به  در سرويس قرار  P-1802يکی از تلمبه های  .افزايش داده

بمنظور شستشوی . جريان برقرار شودداده شود و جريان آب مقطر گردشی با حداکثر مدت يک ساعت در برای  و مسيرهای آب مقطر گردشی E-1802,1803 هایمبدل 

.شوداين شرايط توقف ۳٫۱۲     تلمبه  دادن  سرويس قرار  در  تزريق سودای  P-1807با  به  مخلوط  %10اقدام به

   شود MX-1801کننده .   سودای  در  %10تزريق  غلظت سودا  که  شود  انجام طوری. می باشد ۱۴اين محلول حدود  PHمقدار  .شود %6-3جريان آب مقطر گردشی حدود  

 سودای گ  محلول  به  آب گردشی  زمان جريان  اين  دهداز  می  نام  تغيير برای  .ردشی .استفاده شود P-1802نمونه گيری از محلول از مسير خروجی تلمبه های  

71

 کنترل  ۳٫۱۳  در سرويس قرار دادن سيستم بصورت  FV-008و شير کنترل  FIC-008باتزريق هوا به آهستگی در شروع . دستی اقدام به تزريق هوا به گاز گردشی نموده شود

 نمونه گيری از ورودی راکتور سعی در کنترل مقدار تزريق شود  صورت گيرد و با . شود %vol 0.1ن موجود در در ورودی راکتور حدود بطوريکه مقدار اکسيژ

با تنظيم شير دستی روی مسير و نمونه گيری٬ سعی در . تزريق آمونياک شروع شود ۳٫۱۴ .  شود ppm 100 حد خروجی راکتور در  تنظيم غلظت آمونياک در

 افزايش جريان تزريق هوا٬ مقدار  ۳٫۱۵ ضمن  کنترل شرايط و اختالف دمای راکتور٬ باسعی شود اختالف  .افزايش داده شود %vol 0.5اکسيژن در ورودی راکتور به مقدار 

همانطور  .نشود oC 55دمای ورودی راکتور و بيشترين دمای بستر کاتاليستی بيش از برای دمای ورودی راکتور  TI-018ف دما از که قبال ذکر شد برای اندازه گيری اختال

   يک از  توسط هر  شده  دمای مشاهده  بيشترين  از برای محاسبه  TT-019 to 030و .اختالف دما استفاده شود

باشد ولی اختالف دمايی  %vol 0.5در صورتيکه غلظت اکسيژن در ورودی راکتور باشد٬ اقدام به افزايش دمای ورودی راکتور  oC 55مشاهده نشد يا اختالف دما کمتر از 

در اين شرايط دمای . شود تا اختالف دمای فوق الذکر تامين شود oC/Hr 25به ميزان و غلظت اکسيژن در ورودی راکتور نبايد بيش   oC 345ورودی راکتور نبايد بيش از 

  . شود %vol 0.5از    تا  شود  توقف  شرايط  اين  در  که  زمانی  اکسيژن  راکتور درگاز مشاهده  خروجی

  ).Oxygen breakthrough(شود     با  و  اکسيداسيون شروع  و  سوزی  کک  های  واکنش ادامه

توليد می شود که  CO2,SO2سولفايد فلزی کاتاليست ها مقاديری  سودای   تزريق محلول  خنثی سازی  %10با سعی در جذب و

لذا بمنظور کاهش خورندگی حاصل از اين مواد . آنها می شود محلول   از  گيری  نمونه  با  اتالف سودا٬  از  جلوگيری همچنين

) Fresh caustic(سودای در گردش٬ سعی شود غلضت سودا  گردش  سودای در  محلول   در   %wt 6-3حدود سودای  PHو

   Spent caustic(مصرف شده  ا)  می شود که  تخليه  سيستم ز   حدود  8.0-7.5نيز  شود   انجام  .تنظيم  از  اطمينان بمنظور

 از   گردشی  گاز  از  گيری  نمونه  با  سازی٬  خنثی واکنش های  .اطمينان حاصل شود SO2حذف کامل 

 V-1802دمای ظرف بمنظور کاهش خورندگی ناشی از سودا٬ شود٬ در صورت افزايش دمای اين ظرف  oC 55نبايد بيش از 

به بيش از مقدار فوق با کاهش دمای ورودی راکتور يا کاهش    هوا٬  تزريق  تا  کاهش داده  را دمای واکنش های کک سوزی

    .يابدکاهش  V-1802ظرف 

72

با مشاهده اکسيژن در خروجی راکتور٬ مقدار هوای تزريقی کاهش داده شود تا مقدار  ۳٫۱۶ و  در  موجود  اکسيژن  به  راکتور  شود %vol 0.3رودی  داده  گاز   با .کاهش مشاهده

   Oxygen breakthrough(اکسيژن  دقت )  با  بايد  تزريقی  هوای  جريان  تنظيم ٬ مقدار اکسيژن در ورودی راکتور به صورت ناگهانی افزايش   تا  شود مضاعف انجام

 .نيابددر اين دما توقف . افزايش داده شود oC 10دمای ورودی راکتور در مدت نيم ساعت٬  ۳٫۱۷

   تا  شود  دمایديگر  دمای اختالف  بين   مثبت  ورودی  بستر راکتور  نقاط  تمامی و .مشاهده نشود کاتالسيت

در . افزايش داده شود oC 345و تا دمای  oC/hr 25دمای ورودی راکتور به ميزان  ۳٫۱۸ .شود T=0 oC∆اين شرايط توقف شود تا 

در  .افزايش داده شود oC 400و تا دمای  oC/Hr 25دمای ورودی راکتور به ميزان  ۳٫۱۹ بايد  و اکسيژن موجود در ورودی راکتور بايد  oC 30اين شرايط حداکثر اختالف دما

.کنترل شود %vol 0.5حداکثر با کاهش اختالف دمای راکتور به صفر٬ اقدام به کاهش جريان هوای تزريقی شود تا  ۳٫۲۰

.کاهش داده شود %vol 0.3مقدار اکسيژن موجود در وروددی راکتور حداکثر در اين شرايط . افزايش داده شود oC 425در مدت يکساعت دمای ورودی راکتور به  ۳٫۲۱

     مقدار اکسيژن موج oC 30حداکثر اختالف دما  در و  %vol 0.5راکتور ورودی ود  .کنترل شود

۳٫۲۲    کاهش  به با  راکتور  بستر  نقاط  کليه  و  راکتور  ورودی  دمای  بين  دما اختالفافزايش  %vol 1.0قدار اکسيژن در ورودی راکتور به م٬ به تدريج ) T=0 oC∆(صفر

حداکثر . در اين شرايط احتمال مشاهده مجدد اختالف دمای مثبت وجود دارد. داده شودلذا در صورت افزايش اختالف دما از اين . می باشد oC 30اختالف دما در اين شرايط 

 در   کاهش اختالف دما  در  سعی  راکتور  ورودی  در  اکسيژن  کاهش مقدار  با مقدار٬در صورتيکه بعد از اين . توقف شودساعت  ۸بمدت  يطدر اين شرا. محدوده فوق شود

مدت هنوز اختالف دمای مثبت مشاهده شد تا کاهش اختالف دما به صفر در اين شرايط  .توقف شود

در خروجی راکتور  CO2با کاهش اختالف دمای راکتور به صفر٬ در صورتيکه گاز بود و مقدار  %vol 1.0مشاهده نشد و در حالی که مقدار اکسيژن در ورودی راکتور 

 نيز بطور کامل قطع بود٬  است در عمليات کک سوزی پايان يافته جريان تزريق هوا  .غير اينصورت بايد در اين شرايط توقف شود تا سه شرط فوق محقق شود

آن نيز بسته  Block valveشير کنترل تزريق هوا را بطور کامل بسته و يک عدد از  ۳٫۲۳

.شودگاز گردشی سعی در کاهش مقدار اکسيژن در گاز گردشی به  با تزريق نيتروژن به ۳٫۲۴

.شود %vol 0.2کمتر از در خروجی راکتور مشاهده می شود٬ جريان گردشی محلول  SO2تا زمانی که گاز  ۳٫۲۵

.سودا ادامه داده شود

73

.تزريق آمونياک و سودا قطع شود ۳٫۲۶ جريان  ۳٫۲۷  و  مقطر  آب  تزريق  سيستم٬  از  سودا  تخليه  و  سيستم  شستشوی  منظور به

آب تخليه شده از سيستم  PHتا زمانی که . گردشی آب مقطر در سيستم ادامه داده شود آب مقطر  شود٬ به اين شستشو ادامه داده شود PHبرابر٬ 

.تزريق آب مقطر قطع شود  ۳٫۲۸۳٫۲۹    تخليه  نقاط  کليه  از  آب  تخليه  به  شوداقدام  تخليه  سيستم  در  موجود  آب  تا . نموده

.ساعت ادامه داده شود ۶ساعت و حداکثر  ۴عمليات تخليه آب در مدت حداقل  .کاهش داده شود oC 70 و تا دمای  oC/Hr 25دمای ورودی راکتور به ميزان  ۳٫۳۰

  بر اساس برنامه ريزی انجام شده٬ واحد  در صورتيکه         

دمای بستر کاتاليست ها دازی شود٬ پس از عمليات احياء راه ان  .کاهش داده شود oC 180دمای تا    

.کمپرسور گاز گردشی از سرويس خارج شود ۳٫۳۱ تخليه ۳٫۳۲   با  در  موجود  به  Reaction sectionگازهای  قسمت  اين  فشار  اتمسفر٬ به

.کاهش داده شود Barg 0.1حدود 

  :می باشد Stand byر حالت با انجام عمليات فوق واحد د   دمای بستر کاتاليست ها به در صورت نياز به تخليه کاتاليست ها٬  کاهش داده  oC 50ابتدا

 به . شود  توجه به دمای خروجی کمپرسور گاز گردشی٬ کاهش دمای بستر کاتاليست ها بابرنامه زمانی اجازه می دهد اقدام به خنک لذا تا آنجائی که . اين دما بسيار طوالنی خواهد شد

مخصوص فلزی تخليه کاتاليست ها در بشکه های پس از آن و اتاليستی نموده بستر ککردن پس از پر شدن هر بشکه اقدام به بستن . شودانجام ٬ که دارای درپوش آب بندی می باشند

بشکه کاتاليست نموده بطوريکه با خنک شدن کاتاليست های درون بشکه٬ هوا اجازه ورود      .به بشکه ها را نداشته باشد

 صورتيکه واحد بايد راه اندازی شود در:  کليه زانوئی هائی که برای عمليات احياء تغيير جهت داده شده بودند به حالت  ­ ابتدا

.اوليه و مناسب برای عمليات عادی واحد٬ برگردانده شوندکليه صفحات مسدود کننده براساس چک ليست تهيه شده در حالت مناسب نصب يا  ­

.حذف شوندآماده  ز مرحلهادازی واحد بر اساس دستورالعمل اولين راه اندازی و عمليات راه ان ­

 گاز هيدروژن دنبال  )Hydrogen sweep(سازی برای جايگزينی گاز نيتروژن با .شود

            

74

       :در خالل عمليات احياء کاتاليستیبروز اشکال 

 هوای تزريقی برای کک سوزی قطع شود و تا  در صورت قطع يا عدم تامين گاز آمونياک٬ .تامين م تزريق مجدد گاز آمونياک در اين شرايط توقف شود

  در صورت قطع تزريق سودا٬ هوای تزريقی برای کک سوزی قطع شود و بمدت يکساعت متوقف شود  شرايط  اين  در  گاز .  قطع  به  اقدام  مدت  اين  در  سودا  تامين  صورت عدم در

.ا تامين مجدد سودا در اين شرايط توقف شودآمونياک نموده و ت  به   نياز برای رقيق کردن سودای گردشی ٬  تامين آب مقطر مورد  عدم در صورت قطع يا

 تامين آب مقطر در   و در صورت عدم  داده مدت يک ساعت به عمليات کک سوزی ادامه اقدام به قطع هوای تزريقی برای کک سوزی و قطع سودای  و قطع  %10خالل اين مدت٬

.گاز آمونياک نموده و تا تامين مجدد آب مقطر مورد نياز٬ در اين شرايط توقف شود  در صورت توقف کمپرسور گاز گردشی و عدم راه اندازی خودکار کمپرسور يدکی به هر

بطور کامل از سرويس  H-1801دليل٬ اقدام به قطع تزريق هوای کک سوزی نموده و کوره  .خارج شود

 PH    کنترل شود 8.0-7.5جريان سودای گردشی در حدود بيش از اين محدوده  PHمقدار .   مقدار  و  بروز  PHموجب اتالف سودا  و  محيط  موجب اسيدی شدن  محدوده  اين  از کمتر .خورندگی در سيستم می شود

75

:اری کاتاليست هابارگذ

. انجام می شود Dense Loadingو Sock Loadingاری کاتاليست ها به دو روش بارگذ

اگر هيدروليک واحد اجازه دهد . اختالف دو روش در مقدار کاتاليست بارگزاری شده می باشد

اری می نمايد گذکه کاتاليست بيشتری را در راکتور بار Dense loadingاستفاده از روش

. ارجح می باشد

:دو روش بايد توجه شود اری کاتاليست به هرذنکاتی که در بارگ

کاتاليست های واحد تصفيه نفتا به دليل شبکه کريستالی پايه کاتاليسيت٬ به شدت جاذب الرطوبه

بوده و با جذب رطوبت اين شبکه کريستالی به شدت آسيب ديده و کارائی کاتاليستی خود را از

:سعی شوداری کاتاليست ها بايد ذبر اين اساس در زمان بارگ. دست می دهند

 کاتاليست ها  با آب هيچ گونه تماسی نداشته باشند.   هو   مرطوب بودن  دليل  عمليات بارگذبه  اتمسفر٬  در  کوتاهترين ای موجود اری در

.زمان ممکن انجام شود تا جذب رطوبت هوا توسط کاتاليست ها حداقل شود اری کاتاليست متوقف شودذدر روزهای بارانی عمليات بارگ.  اری حضور مستمر داشته و وزن کاتاليست های ذند واحد در عمليات بارگمهندس فرآي

.اری شده را به دقت اندازه گيری و ثبت نمايدذبارگ اری و در اسرع وقت راکتور مسدود شودذپس از  بارگ.

:Dense Load Machineبا استفاده از اریذعمليات بارگ

.راکتور اطمينان حاصل شوددرون راکتور بازرسی شده و از تميز بودن درون  .۱

۲.    بودن  سالم  از  و  شده  بازرسی  راکتور  خروجی  اطمينان  Meshنازل  نازل اين .نازل در محل مربوطه نصب شود. حاصل شود

با سراميک و عايق راکتور محل نمونه گيری کاتاليست٬ مطابق نقشه های طراحی   .۳ .نسوز پر شده و فلنج مربوطه مسدود شود

.اری شودذعالمت گ راکتورميک ها با گچ روی بدنه داخلی اری سراذارتفاع بارگ .۴

 تا  ”¾سراميک های  .۵  و  درون راکتور منتقل شده  از ظروف مناسب به  استفاده با گ  عالمت  شوندذارتفاع  بارگزاری  شده٬  اری  باالی .  از  ها  سراميک  ريختن از

 از   استفاده  با  يا  به صورت سقوط آزاد  درون راکتور٬ اجتناب  Sock راکتور به .شود

 تا  ”¼سراميک های  .۶  و  درون راکتور منتقل شده  از ظروف مناسب به  استفاده با گ  عالمت  بارگذارتفاع  شده٬  شوندذاری  اری  باالی .  از  ها  سراميک  ريختن از

 از   استفاده  با  يا  به صورت سقوط آزاد  درون راکتور٬ اجتناب   Sockراکتور به .اری ضروری می باشدذحضور مهندس فرآيند برای تائيد مقدار بارگ. شود

76

۷.    شوددستگاه  نصب  کاتاليست  قيف .بارگزاری  انتهای  به  دستگاه ) Hopper(اين .متصل می شود

پس از خروج افراد از راکتور اقدام به تزريق نيتروژن به درون راکتور نموده و  .۸ هوای موجود در راکتور  برای اين منظورمی توان از . شودجايگزين  نيتروژنبا

.هوای ابزار دقيق نيز استفاده نمود

 .وددهانه ورودی راکتور با مشمع پوشانده ش .۹

 شود .۱۰  داده  قرار  سرويس  در  بارگزاری  ماشين  ماشين .  نياز  مورد هوایبه دليل استفاده از هوای ابزار دقيق نياز . بارگزاری از هوای ابزار دقيق تامين شود

.ادامه تزريق نيتروژن برای جلوگيری از ورود هوای مرطوب نمی باشدبه 

 کاتاليست .۱۱  های   بشکه   Hopperيا  باالی مربوطه٬  به  جرثقيل  از  استفاده بانصب شده در باالی راکتور٬ تخليه  )Hopper(راکتور منتقل شده و به درون قيف

      .شونداز يک نور افکن قوی  بشکه کاتاليست٬ با استفاده ۱۰پس از بارگزاری حدود  .۱۲

می توان درصورت مناسب بودن کابل برق نور افکن٬ . درون راکتور مشاهده شودنور افکن را از کابل برق مربوطه آويزان و به پائين منتقل نمود تا سطح کاتاليست 

در صورتيکه . )به دليل وجود گرد و غبار در راکتور( با وضوح بهتری ديده شود   مسطح  کاتاليست  مناسبسطح  بارگزاری  دستگاه  دقيق  ابزار  هوای  فشار     باشد٬

 باشد  می  به .  راکتور  مرکز  از  شيب سطح  و  باشد  کاتاليست شيب دار  سطح اگر بارگزاری کم می باشد  فشار هوای ابزار دقيق دستگاه  بيرون باشد٬ درصورتيکه .

 دستگا  دقيق  ابزار  هوای  فشار  باشد٬  راکتور  سمت مرکز  به  اطراف و ه شيب از می باشد  بارگزاری زياد  بشکه سطح .  و پس از هر ده  نموده  تنظيم  را فشار هوا

و در صورت نياز کاتاليست بارگزاری شده با استفاده از نور افکن مذکور مشاهده   .شودهوای ابزار دقيق دستگاه تنظيم 

 با مشمع پوشانده شده و  .۱۳  ادامه ورودی راکتور مجددا بارگزاری کاتاليست ها شود  داده .   عمليات بارگزاری  ۱٫۵حدود  کاتاليست ها٬  نهائی  سطح  به  مانده متر

مهندس فرآيند واحد با استفاده از پوشش مناسب و وسائل تنفسی وارد . متوقف شود و   کاتاليست  بارگزاری  باالئی  سطوح  گذاری  عالمت  به  اقدام  و  شده راکتور

 نمايد  سراميک ها .   راکتازپس  از  افراد  خروج  و  گذاری  بارگزاری عالمت ور٬ . ادامه داده شود  ”¼کاتاليست آغاز و تا ابتدای محل بارگزاری سراميک های 

  بهتر است يک نفر بصورت خوابيده  ۱۷و۱۶و ۱۵و ۱۴برای انجام عمليات شماره 

.و آويزان اين عمليات را انجام دهد

دستگاه بارگزاری کاتاليست از محل خود جمع آوری . بارگزاری متوقف شود .۱۴با استفاده از نور افکن مربوطه محيط درون راکتور روشن . ه پائين منتقل شودو بهای مربوطه و با استفاده از پوشش   Basketپرسنل بارگزاری برای نصب . شود

 در محل خود نصب  Basketمناسب و وسائل تنفسی به درون راکتور رفته و  ها

77

 شوند .   درپوش دهانه  نص Basketدقت شود  خود  محل  در  باشدها  ب  نصب . باBasket شود   تخليه  بايد  که  آيد  می  کاتاليست اضافه  مقداری  ها  مقدار .  اين وزن

  . کاتاليست از وزن کاتاليست های بارگزاری شده کم شود   .تا محل عالمت گذاری شده٬ بارگزاری شود ”¼سراميک های  .۱۵

.تا محل عالمت گذاری شده٬ بارگزاری شود ”¾سراميک های  .۱۶

تعداد اين   . ها جدا شده و به بيرون راکتور منتقل شوند Basketدرپوش  .۱۷  درپوش ها را شمارش نموده تا اطمينان حاصل شود کليه درپوش ها تخليه           .شده اند       

پس از بازرسی نهائی توسط مهندس فرآيند٬ کليه افراد از راکتور خارج  .۱۸ . فراموش نشود دقت شود هيچ وسيله ائی درون راکتور. شوند       

.وزن کاتاليست بارگزاری شده در راکتور ثبت شود .۱۹

.نازل ورودی راکتور در محل مربوطه نصب شود .۲۰

.ورودی راکتور مسدود شود .۲۱

پايان بارگزاری کاتاليستی   .۲۲   ظرف  فلزی  اکسيدهای  توان  می  دستورالعمل  اين  در  جزئی  تغييرات  نيز  V-1804باانجام را

.بارگزاری نمود

:Sock Loadingبارگزاری به روش

 بارگزاری روشن  .۱  زمان  در خالل  راکتور  قوی درون  افکن  يک نور  از  استفاده بامی توان نور افکن را از کابل درصورت مناسب بودن کابل برق نور افکن٬ .  .شود

برق مربوطه آويزان و به پائين منتقل نمود تا سطح کاتاليست با وضوح بهتری ديده  .)دليل وجود گرد و غبار در راکتوربه ( شود

.درون راکتور بازرسی شده و از تميز بودن درون راکتور اطمينان حاصل شود .۲

 اين نازل اطمينان  Meshنازل خروجی راکتور بازرسی شده و از سالم بودن  .۳ .نازل در محل مربوطه نصب شود. حاصل شود

با سراميک و عايق تور راکمحل نمونه گيری کاتاليست٬ مطابق نقشه های طراحی  .۴ .نسوز پر شده و فلنج مربوطه مسدود شود

.عالمت گزاری شود راکتورارتفاع بارگزاری سراميک ها با گچ روی بدنه داخلی  .۵

 تا  ”¾سراميک های  .۶  و  شده  منتقل  راکتور  درون  از ظروف مناسب به  استفاده با شوند  بارگزاری  شده٬  گزاری  عالمت  ارتفاع .   ها  سراميک  ريختن  باالی از از

.اجتناب شود Sock راکتور به درون راکتور٬ به صورت سقوط آزاد يا با استفاده از 

 تا  ”¼سراميک های  .۷  و  شده  منتقل  راکتور  درون  ظروف مناسب به  از  استفاده با شوند  بارگزاری  شده٬  گزاری  عالمت  ارتفاع  باالی .  از  ها  سراميک  ريختن از

78

. اجتناب شود  Sockآزاد يا با استفاده از  راکتور به درون راکتور٬ به صورت سقوط .حضور مهندس فرآيند برای تائيد مقدار بارگزاری ضروری می باشد

تزريق . هوای درون راکتور با نيتروژن يا هوای ابزار دقيق تخليه و جايگزين شود .۸هوای ابزار دقيق يا نيتروژن به درون راکتور ادامه داشته باشد تا با تامين يک فشار 

.ار کم مثبت از ورود هوای مرطوب به درون راکتور جلوگيری شودبسي

مسئول بارگزاری درون راکتور٬ با استفاده از پوشش مناسب و ماسک هوا و سيستم  .۹ تنفسی وارد راکتور شود  به ذکر است در صورتيکه هوای ابزار دقيق برای . الزم

 بارگزا  مسئول  نيز  شود  استفاده  راکتور  در  موجود  هوای  سيستم تخليه  از  بايد ری نمايد  مسئول . هوای تميز برای تنفس استفاده  با به هر صورت ممکن و بطور دائم

 وقت   اسرع  در  خفگی  يا  حادثه  بروز  صورت  در  تا  بوده  ارتباط  در بارگزاری شود  عمليات نجات انجام  خوش صدا  یيک.  افراد  از از روش های مناسب استفاده

تا با آواز خواندن٬ افراد بيرون راکتور را . برای بارگزاری درون راکتور می باشددو عدد تخته صاف در زير کفش های مسئول بارگزاری . از سالمت خود مطلع نمايد ).مانند کفش پياده روی در برف      اسکيموها(درون راکتور نصب شود

    به آن متصل شده است٬ در باالی راکتور   Sockمربوطه که يک عدد ) Funnel(فقي .۱۰  کاتاليست ها فاصله  بايد يک متر با سطح  Sockارتفاع .و محل مربوطه نصب شود       با استفاده از  Sockبا افزايش سطح کاتاليست های بارگزاری شده٬ طول . داشته باشد       .دقت شود قطعات بريده شده به بيرون منتقل شوند. يک وسيله برنده٬ کوتاه شود     

 ۱۱.    کاتاليست يا  های  باالی راکتور  Hopperبشکه  به  جرثقيل  از  استفاده  با مربوطه٬

 قيف  درون  به  و  شده  Funnel(منتقل  شوند)  تخليه  راکتور٬  باالی  در  شده . نصبمربوطه سعی در يکنواخت و  Sockادن  مسئول بارگزاری درون راکتور با حرکت د

مسطح کردن سطح کاتاليست ها نموده و از حرکت غير ضرور روی بستر کاتاليست  .ها امتناع نمايد

 متر مانده به سطح نهائی کاتاليست  ۱٫۵حدود . بارگزاری کاتاليست ها ادامه داده شود .۱۲

ده از پوشش مناسب و مهندس فرآيند واحد با استفا. ها٬ عمليات بارگزاری متوقف شود را  تنفسی وارد  عالمت گذاریوسائل  به  اقدام  و  شده  بارگزاری  کتور  باالئی سطوح

  .کاتاليست و سراميک ها نمايد

 تا  .۱۳  و  آغاز  کاتاليست  بارگزاری  راکتور٬  از  افراد  خروج  و  گذاری  عالمت پس از  .ادامه داده شود  ”¼ابتدای محل بارگزاری سراميک های 

 متوقف .۱۴  شود بارگزاری  جمع        .  خود  محل  از  راکتور  باالی  در  شده  نصب قيف  .آوری و به پائين منتقل شود

79

خوابيده و آويزان اين ٬ بهتر است يک نفر بصورت ۱۸و۱۷و۱۶و۱۵رای انجام عمليات شماره ب

.عمليات را انجام دهد

های مربوطه و با استفاده از پوشش مناسب   Basketپرسنل بارگزاری برای نصب  .۱۵. ها در محل خود        نصب شوند Basketو وسائل تنفسی به درون راکتور رفته و 

 Basketبا نصب .       ها در محل خود نصب باشد Basketدقت شود درپوش دهانه  مقداری کاتاليست اضافه می آيد که بايد تخليه شوند وزن اين مقدار کاتاليست از . ها

  . شودوزن کاتاليست های بارگزاری شده کم        

    .تا محل عالمت گذاری شده٬ بارگزاری شود ”¼سراميک های  .۱۶

.تا محل عالمت گذاری شده٬ بارگزاری شود ”¾سراميک های  .۱۷

تعداد اين درپوش ها را . ها جدا شده و به بيرون راکتور منتقل شوند Basketدرپوش  .۱۸ .شمارش نموده تا اطمينان حاصل شود کليه درپوش ها تخليه شده اند

دقت . پس از بازرسی نهائی توسط مهندس فرآيند٬ کليه افراد از راکتور خارج شوند .۱۹ . شود هيچ وسيله ائی درون راکتور فراموش نشود

.وزن کاتاليست بارگزاری شده در راکتور ثبت شود .۲۰

.نازل ورودی راکتور در محل مربوطه نصب شود .۲۱

.ورودی راکتور مسدود شود .۲۲

  پايان بارگزاری کاتاليستی    .۲۳

را نيز V-1804باانجام تغييرات جزئی در اين دستورالعمل می توان اکسيدهای فلزی ظرف

. بارگزاری نمود

تخليه کاتاليست ها

:تخليه کاتاليست ها ی احياء نشدهرسوب کرده روی سطح کاتاليست ها٬ تماس کاتاليست FeSهمانطور که قبال ذکر شد به دليل وجود

لذا تخليه . های احياء نشده با هوا موجب بروز خودبخودی آتش روی سطح کاتاليست ها می شود

.کاتاليست ها بايد در اتمسفری از نيتروژن انجام شود

:برای تخليه کامل کاتاليست ها از راکتور شرايط واحد به شرح زير بايد باشد

 با استفاده از کمپرسور گاز گردشی کليه هيدروکربن های . ز سرويس خارج شده استواحد ا .رانده شده اند V-1802موجود در راکتور به سمت ظرف 

 دمای بستر کاتاليست ها خنک شده است)Cat bed temp. = 50 oC.(

  کليه مايعات هيدروکربنی ازReactionsection تخليه شده اند.

 فشارReaction section به مشعل ايمنی پااليشگاه تخليه شده است.

80

  و   هيدروکربنی  مواد  کليه  نيتروژن  گاز  با  خالء  شکست  و  خالء  عمليات  از  استفاده با اند  شده  %H2+HC≤0.2 vol(هيدروژن تخليه  اين )  گاز نيتروژن در  مثبت از  يک فشار و ).P=0.1 Barg(قسمت برقرار می باشد

 کاتاليست ه   در خالل عمليات تخليه  به  نيتروژن  تزريق گاز  با اين  Reaction sectionا٬ .فشار مثبت حفظ شود

 بشکه های فلزی که دارای درپوش آب بندی می باشند تهيه شده و در واحد موجود می باشد.   يک شيلنگ که به سيستم گاز نيتروژن وصل می باشد٬ در محل تخليه کاتاليستی موجود می

.زمان تخليه کاتاليست ها٬ هوای درون بشکه ها تخليه شودباشد تا با استفاده از آن و در 

) Sleeve(برای تخليه کاتاليست ها ابتدا فلنج مربوط به تخليه کاتاليست ها باز٬ و يک لوله انعطاف پذير

بمنظور . سر اين لوله در بشکه گذاشته شده و کاتاليست ها در بشکه تخليه می شوند. به آن متصل شود

هوای درون بشکه با کاتاليست های تخليه شده ٬ با تزريق گاز نيتروژن به درون جلوگيری از تماس

تزريق گاز نيتروژن با استفاده از يک . بشکه٬ هوای درون بشکه با گاز نيتروژن جايگزين می شود

.شيلنگ انجام می شود

.ده نشوداز کيسه های پالستيکی در درون بشکه ها استفا. با پر شدن هربشکه درپوش آن نصب شود

بعد از تخليه کامل کاتاليست ها و سراميک ها که در اين وضعيت با هم مخلوط شده اند٬ زانوئی

ها آماده Basketو راکتور برای تخليه . ورودی و خروجی راکتور و نازل ورودی راکتور جدا شود

که به درون افرادی . ها اتمسفر درون راکتور بايد گاز نيتروژن باشد Basketبرای تخليه . شود

پس از . راکتور می روند بايد از پوشش مناسب و ضد آتش همچنين از وسائل تنفسی استفاده نمايند

ها و کاتايست های تخليه نشده Basketورود به راکتور با جدا کردن نازل خروجی درون راکتور٬ کليه

از تخليه٬ سريعا در ها٬ پس Basketاز زير راکتور تخليه شده و بمنظور جلوگيری از آتش گرفتن

ها را با آب Basketکاتاليست های تخليه شده همراه با . غوطه ور شوند Soda ashمحلولی رقيق از

خيس نموده٬ درون بشکه ائی ريخته و در پوش بشکه را نصب نموده و به عنوان کاتاليست های غير

.قابل استفاده به محل مناسب انتقال داده شوند

. بازرسی راکتور٬ مراحل بازگزاری کاتاليست های جديد يا احياء شده دنبال شودپس از تميز کردن و

:تخليه کاتاليست های احياء شده

در صورتيکه در خالل عمليات عادی واحد تعداد از سرويس خارج شدن های واحد زياد بوده باشد و

عد از عمليات احياء کاتاليستی ٬ بافت فشار راکتور يکی از داليل انجام عمليات احياء کاتاليستی باشد

. اقدام به تخليه کاتاليست ها نموده و پس از سرنگ کردن مجددا بارگزاری می شوند

عمليات تخليه کاتاليست های احياء شده نيز مانند تخليه کاتاليست های احياء نشده بوده با اين تفاوت که

يتروژن در راکتور و بشکه های کاتاليست در زمان تخليه کاتاليست ها٬ نياز به استفاده از اتمسفر ن

.تخليه شده نمی باشد

:)Top off(عمليات تخليه اليه بااليی کاتاليست ها

در صورتيکه افت فشار راکتور خيلی قبل از پايان دوره کاری عادی کاتاليست ها افزايش قابل توجه

نمايد٬ بطوريکه کاتاليست ها دارای فعاليت مناسب بوده ولی به دليل افت فشار زياد راکتور٬ تامين

از سرويس جريان گاز گردشی غنی از هيدروژن توسط کمپرسور گاز گردشی کاهش نمايد٬ معموال با

81

از باالی بستر کاتاليست ها می cm 30خارج کردن واحد و باز کردن راکتور اقدام به تخليه حدود

همانطور که قبال گفته شد٬ عامل افزايش افت فشار تشکيل يک اليه ضخيم از کيک مانند در . شود

گزينی کاتاليست های تخليه با تخليه اين اليه از بستر کاتاليستی و جاي. باالی بستر کاتاليست ها می باشد

.شده با کاتاليست های نو٬ مشکل افت فشار نيز حل می شود

:در صورتيکه تصميم به تخليه اليه اوليه کاتاليست ها شود عمليات زير انجام می شود

.براساس دستورالعمل از سرويس خارج کردن عادی٬ واحد از سرويس خارج شود .۱۲. Reaction section از ديگر قسمت ها ايزوله شود.  اين  .۳  در  کننده  حذف صفحات مسدود  نصب يا  به  اقدام  شده٬ براساس چک ليست تهيه

.قسمت شودتخليه و با تخليه گازهای موجود در اين قسمت به  Reaction sectionمايعات درون  .۴

.مشعل ايمنی پااليشگاه٬ فشار کاهش داده شودستن خالء ايجاد شده با گاز نيتروژن٬ سعی در تخليه با انجام عمليات توليد خالء و شک .۵

).%H2+HC≤0.2 vol(کامل مواد قابل اشتعال شود .با بستن نزديکترين شيرها٬ راکتور از ديگر قسمت ها ايزوله شود .۶ :تمهيدات زير برای تخليه کاتاليست ها انجام شود .۷

 منتقل شود   واحد  به  از کاتاليست های تازه  تعدادی بشکه مقدار کاتاليستی که .بايد از راکتور تخليه و با کاتاليست تازه بارگزاری شود٬ توسط مهندسی فرآيند 

. واحد مشخص می شود تعدادی بشکه خالی برای انتقال کاتاليست های تخليه شده آماده شود .  سراميک    مقداری  قطر  با  بستر  ”¾ ,”¼کروی  باالی  در  بارگزاری برای

 شود  تهيه  راکتور  از .  شده  تخليه  های  سراميک  جايگزين  ها  سراميک اين  . راکتور می شوند

  يک دستگاه جرثقيل در محل مناسب برای انتقال کاتاليست ها وBasket  هایهای تميز شده به درون Basketدرون راکتور به پائين و انتقال کاتاليست ها و 

.ر٬ مستقر شودراکتو   رقيق   محلول  از  آن  نصف  که  مکعب  متر  يک  تقريبی  حجم  به  ظرف يک

Soda-ash پر شده است در کنار راکتور مسقر شود  .

  يک ظرف مناسب که از ورودی راکتور عبور نمايد٬ برای تخليه کاتاليست ها .از راکتور تهيه شود

  راکتور متصل است٬ از يک شيلنگ که به سيستم نيتروژن پااليشگاه و خروجیاز اين شيلنگ فقط در زمان . برای تزريق گاز نيتروژن به راکتور استفاده شود

.باز کردن زانوئی ورودی راکتور استفاده خواهد شود يک شعله نورافکن قوی برای روشنائی درون راکتور تهيه شود.  ن طول اي. يک شيلنگ که به سيستم نيتروژن پااليشگاه متصل است٬ تهيه شود

که از ورودی راکتور وارد راکتور شود و در محل  باشدشيلنگ به اندازه ايی  مناسبی درون راکتور و در باالی بستر کاتاليستی نصب شود از اين شيلنگ .

82

برای تزريق نيتروژن به راکتور و در زمان تخليه و بارگزاری کاتاليست ها  شود  می  استفاده  ش.  اين  از  نيتروژن  گاز  تزريق  شروع  از با  تزريق يلنگ٬

. شيلنگی که به خروجی راکتور وصل است قطع می شود که برای تخليه ) سعی شود حداقل افراد وارد راکتور شوند(پوشش فرد يا افرادی

با توجه . اری کاتاليست ها وارد راکتور می شوند٬ بايد ضد حريق باشدذو بارگ مج  بايد  اين افراد  در راکتور٬  اتمسفر نيتروژن موجود هز به وسائل تنفسی به

.کامل باشند

 به  .۸  هوا  برای جلوگيری از ورود  و  نموده  زانوئی ورودی راکتور  کردن  باز  به اقدام از شيلنگی که به خروجی راکتور   استفاده  تزريق گاز نيتروژن به راکتور با راکتور٬

تزريق گاز نيتروژن به مقداری باشد که يک جريان ضعيف . وصل است٬ شروع شود .راکتور به بيرون برقرار شود ازتروژن گاز ني

 راکتور٬  .۹  ورودی  نازل  نمودن  خارج  و  راکتور  ورودی  زانوئی  سازی  جدا  از پس شيلنگ   اين  از  استفاده  با  نيتروژن  گاز  تزريق  و  نموده  راکتور  وارد  را شيلنگ دوم

 شروع شود  از .  نيتروژن  تزريق گاز  شيلنگ٬  اين  از  نيتروژن  تزريق گاز  شروع با شودشيلنگ   است قطع  وصل  راکتور  خروجی  به  که  اول  گاز .  تزريق  جريان مقدار

نيتروژن بايد طوری تنظيم شود که نيتروژن مورد نياز برای فراهم شدن اتمسفری از شيلنگ تزريق . نيتروژن در راکتور و جلوگيری از ورود هوا به راکتور٬ تامين شود

.تاليست ها نباشد٬ نصب و ثابت شودنيتروژن بايد در محلی که مزاحم عمليات تخليه کا۱۰.    وارد شدن به راکتور ابتدا های درون راکتور به خارج از راکتور منتقل Basketبا

 انتقال هريک از . شوند  درون ظرف حاوی محلول Basketبا  ابتدا  پائين راکتور٬  به هاغوطه ور شده و پس از آن محتويات آن درون يک بشکه خالی تخليه  Soda-Ashرقيق  .ها بطور کامل تميز شوندBasket. شود کاتاليست از  .۱۱  تخليه  به  اقدام  از ورودی راکتور عبور نمايد؛  از ظرفی که  استفاده با

راکتور نموده و کاتاليست های خارج شده از راکتور٬ از اين ظرف در يک بشکه تخليه در صورت نياز مقداری آب روی کاتاليست های موجود . ن راکتور منتقل شوندو به پائي

 شود  نصب  بشکه  درپوش  و  ريخته  ها  کاتاليست  حامل  بشکه  در  های . سراميکبارگزاری شده در باالی بستر کاتاليستی به همراه کاتاليست های تخليه شده از راکتور 

. اکتور تخليه شوندبايد دقت شود کليه سراميک ها از ر. خارج می شوندبا تخليه مقدار کاتاليست مشخص شده توسط مهندسی فرآيند٬ عمليات تخليه پايان يافته  .۱۲

   نصب  عمليات  سريعا  Basketو  تازه  های  کاتاليست  بارگزاری  های ها٬  سراميک و   شودکروی  دنبال  عمليات .  به  مربوط  دستورالعمل  از  شود  می  منظور  اين برای

. ستفاده شودبارگزاری کاتاليست ها ا

83

۱پيوست

HR-538مشخصات فني كاتاليست