7 มีนาคม 2557

มาตรการส ินเช ือ่เพ ื่อสนับสนุนการเข ้า ถึงแหลง่เง ินท ุนของประชาชนรายย่อย

( มาตรการส ินเช ื่อ Nano – Finance)

ม.ล. พงศ์ระพีพร อาภากร

1

ภาพรวมการนำาเสนอ

ว ัตถ ุประสงค์ของมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

1.

ปัญหาหนีน้อกระบบ2.

แนวทางการดำาเนนิมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

3.

2

คณะรัฐมนตรีได้มีมติเม่ือวันที่ 6 ส.ค. 2556 เหน็ชอบมาตรการสนับสนุนการขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่างมีเสถียรภาพ โดยมีกระทรวงการคลังและ ธปท. เป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลัก

ว ัตถ ุประสงค์

หนึ่งในมาตรการสนับสนุนฯ ค ือ มาตรการส ินเช ื่อ Nano-Finance - การอนุญาตให้นิติบุคคลสามารถให้สินเชื่อเพื่อให้ผู้ประกอบการรายยอ่ยสามารถเข้าถงึแหล่งเงินทุนได้สะดวกมากยิง่ขึ้น และแก้ไขปัญหาภาระดอกเบี้ยจากการกู้ยมืเงินนอกระบบ โดยกำาหนดให้ธุรกจิสินเชื่อเพื่อประชาชนรายยอ่ยสามารถคิดอัตราดอกเบี้ยได้ตามความเหมาะสมและอยูใ่นระดับที่ไม่เป็นภาระมากจนเกินควร ต้องกำาหนดเกณฑ์การกำากับดูแลสินเชื่อรายย่อยเพื่อการประกอบอาชีพ โดยส่งเสริมให้การประกอบธุรกิจดังกล่าวมีความเป็นธรรม ไม่เอาเปรียบผู้บริโภค และมีผลตอบแทนจากการประกอบธุรกจิที่คุ้มค่ากบัความเสี่ยงที่เกิดขึน้

3

ภาพรวมการนำาเสนอ

ว ัตถ ุประสงค์ของมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

1.

ปัญหาหนีน้อกระบบ2.

แนวทางการดำาเนนิมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

3.

4

ปัญหาหนี้นอกระบบ (1)

ที่มา : ธปท. (2556) 5

จากการสำารวจข้อมูลของ ธปท. ในปี 2556– ครัวเรือนที่ใช้บริการหน้ีนอกระบบร้อยละ 2.9 ของครัวเรือนทั้งหมด (6 แสน

ครัวเรือน)– ครัวเรือนที่เข้าไม่ถึงบริการทางการเงินใด ๆ ร้อยละ 6 (1.34 ล้านครัวเรือน)รายงานภาวะสังคมไทยของ สศช. ปี 2556 เฉลี่ยครัวเรือนเป็นหน้ีนอกระบบ

3,136 บาท/ครัวเรือน (มูลหน้ี 63,661 ลบ.)

ปัญหาหนี้นอกระบบ (2) จากการส ำารวจล ูกหนี้นอกระบบของ สศค . จำานวน 400 ราย

ในปี 2554 - มีรายได้ไม่สูงมากนัก (ร้อยละ 75 มีรายได้น้อยกว่า 20,000 บาทต่อเดือน) จึงไม่เพียงพอกบัค่าใช้จ่าย - ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพอิสระ (ร้อยละ 75) ทำาใหไ้ม่มีหลักฐานแสดงรายได้เพื่อใช้กูเ้งินกับสถาบันการเงิน - อัตราดอกเบี้ยสูง (ร้อยละ 5-20 ต่อเดือน) กู้ยมื 1-2 ครั้งต่อเดือน และวงเงินสินเชื่อไม่เกนิ 100,000 บาท - เหตุผลหลักในการใช้ เร็ว ง่าย สะดวก (ร้อยละ 76 เป็นการกู้ไม่มีหลักประกัน) จากการส ำารวจเจ ้าหนี้นอกระบบของ สศค . จำานวน 50 ราย

ในปี 2554 - ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพอิสระ (ร้อยละ 75) และมีรายได้เกิน 50,000 บาทต่อเดือน - ร้อยละ 80 มีลูกหน้ีน้อยกว่า 10 คน - อัตราดอกเบี้ยสูง (ร้อยละ 5-20 ต่อเดือน) และให้กู้ส่วนใหญ่ไม่เกิน 100,000 บาท

6

การให้บร ิการส ินเช ือ่รายย่อย

ธนาคารพาณิชย ์ส ินเช ื่อไม ่โคร

ไฟแนนซ์

ธนาคารพาณิชย ์ส ินเช ื่อส ่วนบ ุคคลภายใต ้

การก ำาก ับ

Non-bank สินเช ื่อส ่วนบ ุคคลภายใต ้

การก ำาก ับ

ประเภทสนิเช ื่อ สนิเช่ือเพือ่ประกอบอาชีพ

สนิเช่ือสว่นบุคคล สินเช่ือส่วนบุคคล

วงเง ินสนิเช ื่อสงูสดุ ไมเ่กิน 200,000 บาท ไม่เกิน 5 เทา่ของรายได้เฉลี่ยตอ่เดือน

ไม่เกิน 5 เท่าของรายได้เฉลี่ยตอ่เดือน

อตัราดอกเบ ี้ย ค ่าปร ับและค่าบร ิการ

ไมเ่กินร้อยละ 28 ตอ่ปี ไม่เกินร้อยละ 28 ตอ่ปี ไม่เกินร้อยละ 28 ต่อปี

ค ุณสมบัตผิ ู้ก ู้ - บุคคลธรรมดา/นิตบุิคคล

บุคคลธรรมดา บุคคลธรรมดา

ทุนจดทะเบ ียน ตามเกณฑ ์ธพ. ตามเกณฑ ์ธพ. ไม่ตำ่ากว่า 50 ล้านบาท

จำานวนผู้ใหบ้ร ิการ 1 16 27

7

• ระบบสถาบ ันการเง ินเอกชนยงัไม ่ม ีการอนุญาตใหส้ถาบ ันการเง ินท ี่ไม ่ใช ่ธนาคารสามารถประกอบธุรกจิใหส้ ินเช ื่อธ ุก ิจรายยอ่ย

รายการความ

ต้องการใช้

บร ิการ

ธพ. SFIsสหกร

ณ์กล ุ่มออม

ทรัพย ์กองทุนหมู่บ ้าน

เข ้าไม ่ถ ึงสถาบันการ

เง ินใด

Gap(% ต่อผ ู้

ต ้องการใช้)

สินเช ื่อเกษตร 39% 1% 28% 12% 10% 17% 8% 20% สินเช ื่อบ ุคคล 32% 3% 13% 6% 12% 23% 11% 35% สินเช ื่อธ ุรก ิจ 15% 1% 3% 0% 1% 5% 9% 64%

ที่มา : สศค. (2554)

• สินเช ื่อธรุกจิอ ื่น (นอกภาคเกษตร) ยงัม ีความต้องการใช้บร ิการส ูงเม ื่อเท ียบก ับจ ำานวนที่ได ้ร ับบร ิการ

ภาพรวมการนำาเสนอ

ว ัตถ ุประสงค์ของมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

1.

ปัญหาหนีน้อกระบบ2.

แนวทางการดำาเนนิมาตรการส ินเช ื่อNano-Finance

3.

8

การประกอบธุรก ิจส ินเช ื่อNano-Finance

แนวทาง

1. ผู้ให ้บร ิการ นิต ิบ ุคคล (บริษ ัทส ินเช ื่อเพ ื่อประกอบ อาชีพรายย่อย : บย.)

2. ประเภทสินเช ื่อ ส ินเช ื่อรายยอ่ยเพ ื่อการประกอบอาชีพ3. ทุนจดทะเบ ียน 10 ล ้านบาท4. วงเง ิน ไม ่เก ิน 100,000 บาท

5. อัตราดอกเบ ี้ย ไม ่เก ินร ้อยละ 36 ต่อป ี ( ดอกเบ ี้ย ค ่าปร ับและค ่าบร ิการอ ื่น)

6. คุณสมบัตผิ ู้ก ู้ บ ุคคลธรรมดา/เป ็นผ ูท้ ี่ม ีฐานะทางการเง ินเพ ียงพอสำาหร ับช ำาระหนี้ได ้

7. หลักประก ัน ม ี/ไม ่ม ีหลกัประกนั

8. การระดมทุน ทุนตนเอง + หุ้นก ู้ + ตั๋วเง ิน (P/N) แบบเฉพาะเจาะจง

บย. ให้บร ิการส ินเช ื่อธ ุรก ิจรายย่อย (วงเง ินจ ำาก ัดและอ ัตราดอกเบ ี้ยส ูงกว ่าปกติ)

9

การกำาก ับด ูแล บย.

แนวทางก ำาก ับด ูแล บย .1. พื้นท ี่ให ้บร ิการ

ให้บริการเฉพาะจังหวัดที่ได้จัดตั้งสำานักงานใหญ่ตามที่ได้จดทะเบียนไว้กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า

2. การขออนุญาต

มีคณะกรรมการระดับจังหวัดพิจารณากลั่นกรองคำายื่นขอใบอนุญาตตามเง่ือนไขดังน้ี(1)มีการจัดตั้งสำานักงานใหญ่ในจังหวัดที่ต้องการจะประกอบธุรกิจ(2)ไม่มีส่วนร่วมในการประกอบธุรกิจที่ผิดกฎหมาย หรือที่มีลกัษณะเป็นการหลอกลวงผู้อื่น(3)ไม่มีมีประวัติหรือพฤติกรรมที่เป็นการกระทำาอันไม่เป็นธรรม หรือเอารัดเอาเปรียบผู้บริโภค(4)ไม่มีหรือเคยมีพฤติกรรมที่แสดงถึงการทำางานอันส่อไปในทางไม่สุจริตหรือฉ้อฉล

3. หนี้ส ินต ่อท ุน บย. สามารถระดมทุนจากการออกหุ้นกู้ และการออกตั๋วเงินที่เสนอต่อผู้ลงทุนในวงจำากดั (Private Placement) แต่ต้องมีหน้ีสินไม่เกิน 9 เท่าของส่วนของทุน

4. เกณฑ์การก ำาก ับด ูแล

กำาหนดหลักเกณฑ์คุ้มครองผูบ้ริโภคในลักษณะเดียวกันกับที่ให้ผู้ประกอบธุรกจิ “สินเชื่อส่วนบุคคล

ภายใต้การกำากบั” ถือปฏิบัติ เช่น แนวทางการเรียกให้ชำาระหน้ีและการทวงถามหน้ี การจัดการ

ขอ้มูลผู้บริโภค การปฏิบัติเม่ือมีขอ้ร้องเรียน การจัดทำาบัญชี และการรายงานผลการดำาเนินงาน

5. หน่วยงานกำาก ับด ูแล

กระทรวงการคลัง

10

ว ิธ ีด ำาเน ินการ

(1) การก ำาหนดเกณฑ์การประกอบธุรกจิและการก ำากบัด ูแล บย .รมว. คลัง ออกประกาศกระทรวงการคลัง เรื่อง กจิการที่ต้องขออนุญาตตาม

ขอ้ 5 แห่งประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 58 (เรื่อง สินเชื่อรายย่อยเพื่อการประกอบอาชีพ) อาศัยอำานาจตาม ปว.

58 เพื่อกำาหนดใหส้ินเชือ่รายย่อยเพื่อการประกอบอาชีพเป็นกิจการภายใต้การกำากบั

(2) อัตราดอกเบ ี้ยรมว. คลัง โดยคำาแนะนำาของ ธปท. ออกประกาศกระทรวงการคลังออกตาม

ความในมาตรา 3(4) และมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติดอกเบี้ยเงินให้กู้ยืมของสถาบันการเงิน พ.ศ. 2523 เพื่อ

กำาหนดให้ บย. เป็นสถาบันการเงินตามกฎหมายดังกล่าว และให้สามารถคิดอัตราดอกเบี้ยได้ไม่เกินร้อยละ 36 ต่อปี

11

ประโยชน์ท ี่คาดว ่าจะได้ร ับ

การจัดตั้ง บย. เป็นมาตรการสง่เสริมกลไกตลาดในระบบสถาบัน

การเงิน ผ่านการอนุญาตให้มีผูเ้ล่นรายใหม่เข้ามาให้บริการรายย่อยเพิ่มขึ้น

โดยคาดว่าจะก่อให้เกิดประโยชน ์ดังนี้ 1. ส่งเสร ิมการเขา้ถงึแหล่งเงนิทนุ

ของประชาชนรายย่อย2. ลดปัญหาการใช้บร ิการเจ ้าหนี้

นอกระบบ

12

ขอขอบคุณ

7 มนีาคม 2557สำาน ักงานเศรษฐกิจ

การคลัง13