Najważniejsi poeci

Najważniejsi poeci XX wieku

Konstandinos Petrou Kawafis (Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης) (1863- 1933)(Grecja)

Περιμένοντας τους βαρβάρους

Τι περιμένουμε στην αγορά συναθροισμένοι

Είναι οι βάρβαροι να φθάσουν σήμερα

Γιατί μέσα στην Σύγκλητο μια τέτοια απραξία Τι κάθοντ οι Συγκλητικοί και δεν νομοθετούνε

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν

Γιατί ο αυτοκράτωρ μας τόσο πρωϊ σηκώθη και κάθεται στης πόλεως την πιο μεγάλη πύλη στον θρόνο επάνω επίσημος φορώντας την κορώνα

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα Κι ο αυτοκράτωρ περιμένει να δεχθεί τον αρχηγό τους Μάλιστα ετοίμασε για να τον δώσει μια περγαμηνή Εκεί τον έγραψε τίτλους πολλούς και ονόματα

Γιατί οι δυο μας ύπατοι κ οι πραίτωρες εβγήκαν σήμερα με τες κόκκινες τες κεντημένες τόγες γιατί βραχιόλια φόρεσαν με τόσους αμεθύστους

και δαχτυλίδια με λαμπρά γυαλιστερά σμαράγδια γιατί να πιάσουν σήμερα πολύτιμα μπαστούνια μ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα και τέτοια πράγματα θαμπώνουν τους βαρβάρους

Γιατί κ οι άξιοι ρήτορες δεν έρχονται σαν πάντα να βγάλουνε τους λόγους τους να πούνε τα δικά τους

Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα κι αυτοί βαρυούντ ευφράδειες και δημηγορίες

Γιατί ν αρχίσει μονομιάς αυτή η ανησυχία κ η σύγχυσις (Τα πρόσωπα τι σοβαρά που εγίναν) Γιατί αδειάζουν γρήγορα οι δρόμοι κ η πλατέες κι όλοι γυρνούν στα σπίτια τους πολύ συλλογισμένοι

Γιατί ενύχτωσε κ οι βάρβαροι δεν ήλθαν Και μερικοί έφθασαν απ τα σύνορα και είπανε πως βάρβαροι πια δεν υπάρχουν

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις


Czekając na barbarzyńcoacutew

Na coacuteż czekamy zebrani na rynku

Dziś mają tu przyjść barbarzyńcy

Dlaczego taka bezczynność w senacieSenatorowie siedzą - czemuż praw nie uchwalą

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcyNa coacuteż by się zdały prawa senatoroacutewBarbarzyńcy gdy przyjdą ustanowią prawa

Dlaczego nasz cesarz zbudził się tak wcześniei zasiadł - w największej z bram naszego miasta -na tronie w majestacie z koroną na głowie

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcyCesarz czeka u bramy aby tam powitaćich naczelnika Nawet przygotowałobszerne pismo ktoacutere chce mu wręczyć -a wypisał w nim wiele godności i tytułoacutew

Czemu dwaj konsulowie nasi i pretorzyprzyszli dzisiaj w szkarłatnych haftowanych togachPo co te bransolety z tyloma ametystami

i te pierścienie z blaskiem przepysznych szmaragdoacutewCzemu trzymają w rękach drogocenne laskitak pięknie srebrem inkrustowane i złotem

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcya takie rzeczy barbarzyńcoacutew olśniewają

Czemu retorzy świetni nie przychodzą jak zwykleby wygłaszać oracje ktoacutere ułożyli

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcya ich nudzą deklamacje i przemowy

Dlaczego wszystkich nagle ogarnął niepokoacutejSkąd zamieszanie (Twarze jakże spoważniały)Dlaczego tak szybko pustoszeją ulicei place Wszyscy do domu wracają zamyśleni

Dlatego że noc zapadła a barbarzyńcy nie przyszliJacyś nasi co właśnie od granicy przybylimoacutewią że już nie ma żadnych barbarzyńcoacutew

Bez barbarzyńcoacutew - coacuteż poczniemy terazCi ludzie byli jakimś rozwiązaniem

(przełożył Zygmunt Kubiak)

2


William Butler Yeats (1865 - 1939)(Irlandia)

Death

Nor dread nor hope attendA dying animalA man awaits his endDreading and hoping allMany times he diedMany times rose againA great man in his prideConfronting murderous menCasts derision uponSupersession of breathHe knows death to the bone --Man has created death

Śmierć

Trwoacuteg i nadziei wyzbyta Jest śmierć zwierzęcia w kniei Człowiek koniec swoacutej wita W trwodze pełen nadziei On umarł wiele razy Raz w raz znowu powstaje Wielki człowiek bez skazy Widzi mordercoacutew zgraję Drwina jest w jego dumie I drwiąc żegna się ż życiem On śmierć na pamięć umie -- Człowiek śmierci stworzyciel

przekład Leszek Engelking

3


Robert Frost (1874 - 1963)(USA)

Fire and Ice

Some say the world will end in fire Some say in ice From what Ive tasted of desire I hold with those who favour fire But if it had to perish twice I think I know enough of hate To say that for destruction ice Is also great And would suffice

Ogień i loacuted

Moacutewią że świat zabije ogień Albo że loacuted Poznawszy żądzę stanąć mogę Po stronie tych co wolą ogień Lecz gdyby miał on zginąć znoacutew Myślę że wiem o nienawiści Dosyć by stwierdzić że i loacuted Też by go zniszczył Też by go zgnioacutetł

[przełożył Maciej Froński]

4


Rainer Maria Rilke (1875 - 1926)(Austria)

Bangnis

Im welken Walde ist ein Vogelruf der sinnlos scheint in diesem welken Walde Und dennoch ruht der runde Vogelruf in dieser Weile die ihn schuf breit wie ein Himmel auf dem welken Walde Gefuumlgig raumlumt sich alles in den Schrei Das ganze Land scheint lautlos drin zu liegen der groszlige Wind scheint sich hineinzuschmiegen und die Minute welche weiter will ist bleich und still als ob sie Dinge wuumlsste an denen jeder sterben muumlsste aus ihm herausgestiegen

Trwoga

W zmarniałym lesie słychać ptaka krzykco dziwny się wydaje w tym zmarniałym lesieA przecież tkwi zamknięty ptaka krzykw tej jednej spośroacuted wszystkich chwiljak niebo wielki w tym zmarniałym lesieI wszystko w tym wołaniu się zawieraKraj cały się rozciąga w nim bezgłośniepotężny wiatr się tuli doń miłośniea chwila co na przyszłość się otwierajest blada cicha jakby coś wiedziałajak gdyby śmierć każdego przeczuwałaco z tego krzyku rośnie

Przełożył Andrzej Lam

5


Guillaume Apollinaire (1880 - 1918)(Francja)

Zone

Agrave la fin tu es las de ce monde ancien Bergegravere ocirc tour Eiffel le troupeau des ponts becircle ce matin Tu en as assez de vivre dans lantiquiteacute grecque et romaine Ici mecircme les automobiles ont lair decirctre anciennesLa religion seule est resteacutee toute neuve la religionEst resteacutee simple comme les hangars de Port-Aviation Seul en Europe tu nes pas antique ocirc ChristianismeLEuropeacuteen le plus moderne cest vous Pape Pie XEt toi que les fenecirctres observent la honte te retientDentrer dans une eacuteglise et de ty confesser ce matinTu lis les prospectus les catalogues les affiches qui chantent tout hautVoilagrave la poeacutesie ce matin et pour la prose il y a les journauxIl y a les livraisons agrave 25 centimes pleines daventures policiegraveresPortraits des grands hommes et mille titres

divers Jai vu ce matin une rue dont jai oublieacute le nomNeuve et propre du soleil elle eacutetait le claironLes directeurs les ouvriers et les belles steacutenodactylographesDu lundi matin au samedi soir quatre fois par jour y passentLe matin par trois fois la siregravene y geacutemitUne cloche rageuse y aboie vers midiLes inscriptions des enseignes et des muraillesLes plaques les avis agrave la faccedilon des perroquets criaillentJaime la gracircce de cette rue industrielleSitueacutee agrave Paris entre la rue Aumont-Thieacuteville et lavenue des Ternes Voilagrave la jeune rue et tu nes encore quun petit enfantTa megravere ne thabille que de bleu et de blancTu es tregraves pieux et avec le plus ancien de tes camarades Reneacute DalizeVous naimez rien tant que les pompes de lEacutegliseIl est neuf heures le gaz est baisseacute tout bleu vous sortez du dortoir en cachetteVous priez toute la nuit dans la chapelle du collegravegeTandis queacuteternelle et adorable profondeur ameacutethysteTourne agrave jamais la flamboyante gloire du ChristCest le beau lys que tous nous cultivonsCest la torche aux cheveux roux que neacuteteint pas

le ventCest le fils pacircle et vermeil de la douloureuse megravereCest larbre toujours touffu de toutes les priegraveresCest la double potence de lhonneur et de leacuteterniteacuteCest leacutetoile agrave six branchesCest Dieu qui meurt le vendredi et ressuscite le dimancheCest le Christ qui monte au ciel mieux que les aviateursIl deacutetient le record du monde pour la hauteur Pupille Christ de loeilVingtiegraveme pupille des siegravecles il sait y faireEt changeacute en oiseau ce siegravecle comme Jeacutesus monte dans lairLes diables dans les abicircmes legravevent la tecircte pour le regarderIls disent quil imite Simon Mage en JudeacuteeIls crient sil sait voler quon lappelle voleurLes anges voltigent autour du joli voltigeurIcare Eacutenoch Eacutelie Apollonius de ThyaneFlottent autour du premier aeacuteroplaneIls seacutecartent parfois pour laisser passer ceux qui portent la Sainte-EucharistieCes precirctres qui montent eacuteternellement en eacutelevant lhostieLavion se pose enfin sans refermer les ailesLe ciel semplit alors de millions dhirondellesAgrave tire daile viennent les corbeaux les faucons les hibouxDAfrique arrivent les ibis les flamands les

6


maraboutsLoiseau Roc ceacuteleacutebreacute par les conteurs et les poegravetesPlane tenant dans les serres le cracircne dAdam la premiegravere tecircteLaigle fond de lhorizon en poussant un grand criEt dAmeacuterique vient le petit colibriDe Chine sont venus les pihis longs et souplesQui nont quune seule aile et volent par couplesPuis voici la colombe esprit immaculeacuteQuescortent loiseau-lyre et le paon ocelleacuteLe pheacutenix ce bucirccher qui soi-mecircme sengendreUn instant voile tout de son ardente cendreLes siregravenes laissant les peacuterilleux deacutetroitsArrivent en chantant bellement toutes troisEt tous aigle pheacutenix et pihis de la ChineFraternisent avec la volante machine Maintenant tu marches dans Paris tout seul parmi la fouleDes troupeaux dautobus mugissants pregraves de toi roulentLangoisse de lamour te serre le gosierComme si tu ne devais jamais plus ecirctre aimeacuteSi tu vivais dans lancien temps tu entrerais dans un monastegravereVous avez honte quand vous vous surprenez agrave dire une priegravereTu te moques de toi et comme le feu de lEnfer ton rire peacutetilleLes eacutetincelles de ton rire dorent le fond de ta vieCest un tableau pendu dans un sombre museacuteeEt quelquefois tu vas le regarder de pregraves Aujourdhui tu marches dans Paris les femmes

sont ensanglanteacuteesCeacutetait et je voudrais ne pas men souvenir ceacutetait au deacuteclin de la beauteacute Entoureacutee de flammes ferventes Notre-Dame ma regardeacute agrave ChartresLe sang de votre Sacreacute-Coeur ma inondeacute agrave MontmartreJe suis malade douiumlr les paroles bienheureusesLamour dont je souffre est une maladie honteuseEt limage qui te possegravede te fait survivre dans linsomnie et dans langoisseCest toujours pregraves de toi cette image qui passe Maintenant tu es au bord de la MeacutediterraneacuteeSous les citronniers qui sont en fleur toute lanneacuteeAvec tes amis tu te promegravenes en barqueLun est Nissard il y a un Mentonasque et deux TurbiasquesNous regardons avec effroi les poulpes des profondeursEt parmi les algues nagent les poissons images du Sauveur Tu es dans le jardin dune auberge aux environs de PragueTu te sens tout heureux une rose est sur la tableEt tu observes au lieu deacutecrire ton conte en proseLa ceacutetoine qui dort dans le coeur de la roseEacutepouvanteacute tu te vois dessineacute dans les agates de Saint-VitTu eacutetais triste agrave mourir le jour ougrave tu ty visTu ressembles au Lazare affoleacute par le jourLes aiguilles de lhorloge du quartier juif vont agrave

reboursEt tu recules aussi dans ta vie lentementEn montant au Hradchin et le soir en eacutecoutantDans les tavernes chanter des chansons tchegraveques Te voici agrave Marseille au milieu des pastegraveques Te voici agrave Coblence agrave lhocirctel du Geacuteant Te voici agrave Rome assis sous un neacuteflier du Japon Te voici agrave Amsterdam avec une jeune fille que tu trouves belle et qui est laideElle doit se marier avec un eacutetudiant de LeydeOn y loue des chambres en latin Cubicula locandaJe me souviens jy ai passeacute trois jours et autant agrave Gouda Tu es agrave Paris chez le juge dinstructionComme un criminel on te met en eacutetat darrestation Tu as fait de douloureux et de joyeux voyagesAvant de tapercevoir du mensonge et de lacircgeTu as souffert de lamour agrave vingt et agrave trente ansJai veacutecu comme un fou et jai perdu mon temps Tu noses plus regarder tes mains et agrave tous moments je voudrais sangloterSur toi sur celle que jaime sur tout ce qui ta eacutepouvanteacute Tu regardes les yeux pleins de larmes ces pauvres eacutemigrants

7


Ils croient en Dieu ils prient les femmes allaitent les enfantsIls emplissent de leur odeur le hall de la gare Saint-LazareIls ont foi dans leur eacutetoile comme les rois-magesIls espegraverent gagner de largent dans lArgentineEt revenir dans leur pays apregraves avoir fait fortuneUne famille transporte un eacutedredon rouge comme vous transportez votre coeurCet eacutedredon et nos recircves sont aussi irreacuteelsQuelques-uns de ces eacutemigrants restent ici et se logentRue des Rosiers ou rue des Eacutecouffes dans des bougesJe les ai vu souvent le soir ils prennent lair dans la rueEt se deacuteplacent rarement comme les piegraveces aux eacutechecsIl y a surtout des juifs leurs femmes portent perruqueElles restent assises exsangues au fond des boutiques

Tu es debout devant le zinc dun bar crapuleuxTu prends un cafeacute agrave deux sous parmi les malheureux Tu es la nuit dans un grand restaurant Ces femmes ne sont pas meacutechantes elles ont des soucis cependantToutes mecircme la plus laide a fait souffrir son amant Elle est la fille dun sergent de ville de Jersey Ses mains que je navais pas vues sont dures et gerceacutees Jai une pitieacute immense pour les coutures de son ventre Jhumilie maintenant agrave une pauvre fille au rire horrible ma bouche

Tu es seul le matin va venirLes laitiers font tinter leurs bidons dans les rues La nuit seacuteloigne ainsi quune belle MeacutetiveCest Ferdine la fausse ou Leacutea lattentive Et tu bois cet alcool brucirclant comme ta vieTa vie que tu bois comme une eau-de-vie Tu marches vers Auteuil tu veux aller chez toi agrave piedDormir parmi tes feacutetiches dOceacuteanie et de GuineacuteeIls sont des Christ dune autre forme et dune autre croyanceCe sont les Christ infeacuterieurs des obscures espeacuterances Adieu Adieu Soleil cou coupeacute

8


Jakub Kołas (Якуб Колас) (1882 - 1956)(Białoruś)

Беларусам

Ўстаньце хлопцы ўстаньце браткіЎстань ты наша старанаЎжо глядзіць к нам на палаткіЖыцця новага вясна

Ці ж мы хлопцы рук не маемЦі ж нам сілы бог не даўЦі ж над родным нашым краемПромень волі не блішчаў

Выйдзем разам да работыДружна станем як сцянаI прачнецца ад дрымотыЗ намі наша старана

9


Ezra Pound (1885-1972)(USA)

A Pact

I make a pact with you Walt Whitman - I have detested you long enoughI come to you as a grown childWho has had a pig-headed fatherI am old enough now to make friendsIt was you that broke the new woodNow is a time for carvingWe have one sap and one root - Let there be commerce between us

Pakt

Zawieram z tobą pakt Walcie Whitmanie ndash Moja niechęć do ciebie trwała już zbyt długo Przychodzę dzisiaj do ciebie jako dorosłe już dzieckoKtoacutere miało za ojca kogoś z zakutym łbemDziś jestem w wieku kiedy mogę sam zawierać przyjaźnieTo ty naciąłeś nowego drewna ndash Pora coś z niego wyrzeźbićKrąży w nas ten sam sok korzenie mamy wspoacutelne ndash Niech więc się zacznie coś dziać między nami

[przełożył Stanisław Barańczak]

10


Thomas Stearns Eliot (1888 - 1965)(USAWielka Brytania)

The Waste Land I Burial of the Dead[excerpt]

April is the cruellest month breedingLilacs out of the dead land mixingMemory and desire strirringDull roots with spring rainWinter kept us warm coveringEarth in forgetful snow feedingA little life with dried tubersSummer suprised us coming over the StarnbergerseeWith a shower of rain we stopped in the colonnadeAnd went on in sunlight into the HofgartenAnd drank coffee and talked for an hourBin gar keine Russin stamm aus Litauen echt deutschAnd when we were children staying at the arch-dukesMy cousins he took me out on a sledAnd I was frightened He said MarieMarie hold on thight And down we wentIn the mountains there you feel freeI read much of the night and go south in the winter

What are the roots that clutch what branches growOut of this stony rubbish Son of manYou cannot say or guess for you know onlyA heap of broken images where the sun beatsAnd the dead tree gives no shelter the cricket no reliefAnd the dry stone no sound of water OnlyThere is shadow under this red rock(Come in under the shadow of this red rock)And I will show you something different from either

Your shadow at morning striding behind youOr shadow at evening rising to meet youI will show you fear in a handful of dust

Jałowa ziemiaI Grzebanie umarłych[fragmenty]

Najokrutniejszy miesiąc to kwiecień WywodziZ nieżywej ziemi łodygi bzu mieszaPamięć i pożądanie podniecaGnuśne korzenie sypiąc ciepły deszczZima nas otulała i kryłaZiemię śniegiem łaskawym karmiłaMaleńkie życie strawą suchych kłączyZaskoczyło nas lato idąc nad StarnbergerseeRzęsistym deszczem Chwila pod kolumnadąI wyszliśmy na blask słoneczny do HofgartenPiliśmy kawę i rozmawiali godzinęBin gar keine Russin stammrsquo aus Litauen echt deutschKiedy byliśmy dziećmi w domu arcyksięciaMego kuzyna brał mnie na saneczkiA ja się bałam Moacutewił tak MarieTrzymaj się Marie Pędziliśmy w doacutełO w goacuterach człowiek czuje się swobodnyCzytam nocami w zimie jadę na południe

Jakie korzenie tu tkwią jakie gałęzie rosnąZ tych kamiennych rumowisk O synu człowiekaRzec nie potrafisz ni zgadnąć bo ty znasz jedynieStos pokruszonych obrazoacutew i słońce tam paliI martwe drzewo nie daje schronienia ulgi świerszczNi suchy kamień dźwięku wody Cień

11


Jest tylko tam pod czerwoną skałą(Wejdźże w ten cień pod czerwoną skałą)Ja pokażę ci coś co roacuteżni się tak samo

Od twego cienia ktoacutery rankiem podąża za tobąI od cienia ktoacutery wieczorem wstaje na twoje spotkaniePokażę ci strach w garstce popiołu

12


Anna Achmatowa [Aнна Ахматова] (1889-1966)(Rosja)

Приговор

И упало каменное словоНа мою еще живую грудьНичего ведь я была готоваСправлюсь с этим как-нибудь

У меня сегодня много делаНадо память до конца убитьНадо чтоб душа окаменелаНадо снова научиться жить

А не то Горячий шелест летаСловно праздник за моим окномЯ давно предчувствовала этотСветлый день и опустелый дом

Wyrok

Padło słowo w kamieniu ciosaneNa mą żywą pierś niosąc zagładęTo nic byłam przygotowanaDam sobie jakoś z tym radę

Spraw mam tyle że pęka mi głowaTrzeba aby pamięć odrętwiałaTrzeba aby dusza skamieniałaTrzeba uczyć się żyć od nowa -

Jeśli nie Szelest lata gorącyJakby święta za oknem nastałyJakże dawno przeczułam ten lśniącyJasny dzień i dom opustoszały

Tłumaczenie Leopold Lewin

13


Ceacutesar Vallejo (1892 ndash 1938)(Peru)

Poema Piedra Negra Sobre Una Piedra Blanca

Me morireacute en Pariacutes con aguaceroun diacutea del cual tengo ya el recuerdoMe morireacute en Pariacutes y no me corrotal vez un jueves como es hoy de otontildeoJueves seraacute porque hoy jueves que prosoestos versos los huacutemeros me he puestoa la mala y jamaacutes como hoy me he vueltocon todo mi camino a verme soloCeacutesar Vallejo ha muerto le pegabantodos sin que eacutel les haga nadale daban duro con un palo y durotambieacuten con una soga son testigoslos diacuteas jueves y los huesos huacutemerosla soledad la lluvia los caminoshellip

Czarny kamień na białym kamieniu

Umrę w Paryżu gdy deszcz się rozpada w dzień ktoacutery dzisiaj wspominam przedwcześnie Umrę w Paryżu - i ja nie przesadzam być może w czwartek tak jak dziś jesienny

W czwartek ponieważ w ten czwartek ja wiersze układam prozą choć bolą mnie kości ramion od trudoacutew i zdrożony wielce nigdy nie czułem większej samotności

Cesar Vallejo umarł biją go tym zdaniem wszyscy - choć on im nic złego nie zrobił - kijem po grzbiecie z całej siły smagnie

szorstki powroacutez świadkami zebrane czwartki i ramion obolałe kości samotność deszcze i drogi rozwiane

przeł Krystyna Rodowska

14


Edward Estlin Cummings (1894-1962)(USA)

Buffalo Bills

Buffalo Bills defunct who used to ride a watersmooth-silver stallion and break onetwothreefourfive pigeonsjustlikethat Jesushe was a handsome man and what i want to know is how do you like your blueeyed boy Mister Death

Buffalo Bill

Buffalo Bill niech muziemia lekką będzie jak on dosiadał swego ogiera z płynnego srebrai spadał razdwatrzyczterypięć gołębiedokładnietaksamo Chrystejaki to był przystojny mężczyzna i jednego tylko jestem ciekawczy lubi pan swoich niebieskookich chłopcoacutewPanie Śmierć

tłum Artur Międzyrzecki

15


Federico Garciacutea Lorca (1898 - 1936)(Hiszpania)

Soneto de la dulce queja

Tengo miedo a perder la maravilla de tus ojos de estatua y el acento que de noche me pone en la mejilla la solitaria rosa de tu aliento

Tengo pena de ser en esta orilla tronco sin ramas y lo que maacutes siento es no tener la flor pulpa o arcilla para el gusano de mi sufrimiento

Si tuacute eres el tesoro oculto miacuteo si eres mi cruz y mi dolor mojado si soy el perro de tu sentildeoriacuteo

no me dejes perder lo que he ganado y decora las aguas de tu riacuteo con hojas de mi otontildeo enajenado

Sonet z łagodną skargą

Boję się stracić cudowność wspaniałątwoich oczu posągu i słoacutew twoich brzmieniaktoacutere mi nocą kładą na policzek małąroacuteżę samotną twojego westchnienia

Na tym brzegu ja dźwigam ciężar utrapieniażem jest pniem bez gałęzi mękę cierpię stałąbo nie mam kwiatu miąższu ni w glebie korzeniadla czerwia ktoacutery drąży mą istotę całą

Jeśli ty jesteś skarbem mym skrywanymjeśliś ty moim krzyżem moim boacutelem ciężkimjeśli ja psem twym ty mym panem władnym

nie pozwoacutel zgubić tego co mi dał trud wielkii wodę swojej rzeki maluj liściem każdymmej jesieni zbłąkanej ratuj ją od klęski

(przełożyła Zofia Szleyen)

16


Nazim Hikmet (1901 - 1963)(Turcja)

OTOBİYOGRAFİ 1902de doğdum doğduğum şehre doumlnmedim bir daha geriye doumlnmeyi sevmem uumlccedil yaşımda Halepte paşa torunluğu ettim on dokuzumda Moskovada komuumlnist Uumlniversite oumlğrenciliği kırk dokuzumda yine Moskovada Tseka-Parti konukluğu ve on doumlrduumlmden beri şairlik ederim

kimi insan otların kimi insan balıkların ccedileşidini bilir ben ayrılıkların kimi insan ezbere sayar yıldızların adını ben hasretlerin

hapislerde de yattım buumlyuumlk otellerde de accedillık ccedilektim accedillık gırevi de iccedilinde ve tatmadığım yemek yok gibidir

otuzumda asılmamı istediler kırk sekizimde Barış madalyasının bana verilmesini verdiler de otuz altımda yarım yılda geccediltim doumlrt metre kare betonu elli dokuzumda on sekiz saatta uccediltum Pırağdan Havanaya

Lenini goumlrmedim noumlbet tuttum tabutunun başında 924de 961de ziyaret ettiğim anıtkabri kitaplarıdır

partimden koparmağa yeltendiler beni soumlkmedi yıkılan putların altında da ezilmedim

951de bir denizde genccedil bir arkadaşla yuumlruumlduumlm uumlstuumlne oumlluumlmuumln

52de ccedilatlak bir yuumlrekle doumlrt ay sırtuumlstuuml bekledim oumlluumlmuuml

sevdiğim kadınları deli gibi kıskandım şu kadarcık haset etmedim Şarloya bile aldattım kadınlarımı konuşmadım arkasından dostlarımın

iccediltim ama akşamcı olmadım hep alnımın teriyle ccedilıkardım ekmek paramı ne mutlu bana

başkasının hesabına utandım yalan soumlyledim yalan soumlyledim başkasını uumlzmemek iccedilin ama durup dururken de yalan soumlyledim

bindim tirene uccedilağa otomobile ccediloğunluk binemiyor operaya gittim ccediloğunluk gidemiyor adını bile duymamış operanın ccediloğunluğun gittiği kimi yerlere de ben gitmedim 21den beri camiye kiliseye tapınağa havraya buumlyuumlcuumlye ama kahve falıma baktırdığım oldu

17


yazılarım otuz kırk dilde basılır Tuumlrkiyemde Tuumlrkccedilemle yasak

kansere yakalanmadım daha yakalanmam da şart değil başbakan filacircn olacağım yok meraklısı da değilim bu işin bir de harbe girmedim sığınaklara da inmedim gece yarıları yollara da duumlşmedim pike yapan uccedilakların altında ama sevdalandım altmışıma yakın soumlzuumln kısası yoldaşlar buguumln Berlinde kederden gebermekte olsam da insanca yaşadım diyebilirim ve daha ne kadar yaşarım başımdan neler geccediler daha kim bilir

Autobiography

I was born in 1902I never once went back to my birthplaceI dont like to turn backat three I served as a pashas grandson in Aleppoat nineteen as a student at Moscow Communist Universityat forty-nine I was back in Moscow as the Tcheka Partys guestand Ive been a poet since I was fourteensome people know all about plants some about fish I know separationsome people know the names of the stars by heart I recite absences

Ive slept in prisons and in grand hotelsIve known hunger even a hunger strike and theres almost no food I havent tastedat thirty they wanted to hang meat forty-eight to give me the Peace Prize which they didat thirty-six I covered four square meters of concrete in half a yearat fifty-nine I flew from Prague to Havana in eighteen hoursI never saw Lenin I stood watch at his coffin in 24in 61 the tomb I visit is his booksthey tried to tear me away from my party it didnt worknor was I crushed under the falling idolsin 51 I sailed with a young friend into the teeth of deathin 52 I spent four months flat on my back with a broken heart waiting to dieI was jealous of the women I lovedI didnt envy Charlie Chaplin one bitI deceived my womenI never talked my friends backsI drank but not every dayI earned my bread money honestly what happinessout of embarrassment for others I liedI lied so as not to hurt someone else but I also lied for no reason at allIve ridden in trains planes and carsmost people dont get the chanceI went to opera most people havent even heard of the operaand since 21 I havent gone to the places most people visit mosques churches temples synagogues sorcerers

18


but Ive had my coffee grounds readmy writings are published in thirty or forty languages in my Turkey in my Turkish theyre bannedcancer hasnt caught up with me yetand nothing says it willIll never be a prime minister or anything like thatand I wouldnt want such a lifenor did I go to waror burrow in bomb shelters in the bottom of the nightand I never had to take to the road under diving planesbut I fell in love at almost sixty

in short comradeseven if today in Berlin Im croaking of grief I can say Ive lived like a human beingand who knows how much longer Ill live what else will happen to me

This autobiography was written in east Berlin on 11 September 1961

19


Langston Hughes (1902 ndash 1967)(USA)

Negro Speaks of RiversIve known riversIve known rivers ancient as the world and older than theflow of human blood in human riversMy soul has grown deep like the rivers

I bathed in the Euphrates when dawns were youngI built my hut near the Congo and it lulled me to sleepI looked upon the Nile and raised the pyramids above itI heard the singing of the Mississippi when Abe Lincolnwent down to New Orleans and Ive seen its muddybosom turn all golden in the sunset

Ive known riversAncient dusky rivers

My soul has grown deep like the rivers

Murzyn moacutewi o rzekach

Znam rzekiZnam rzeki odwieczne jak świat starsze niż bieg ludzkiej krwi w żyłach ludzi

Moja dusza nabrała głębi takiej jak głębia tych rzek

Kąpałem się w Eufracie gdy świty były młodeStawiałem szałas nad brzegiem Konga i jego szum kołysał mnie do snuSłyszałem śpiew Mississippi gdy Abe Lincoln wyruszał do Nowego Orleanu i widziałem jak jej błotnista pierś o zachodzie przemienia się cała w złoto

Znam rzekiOdwieczne mroczne rzeki


[Przekład S Barańczak]

20


Patrick Kavanagh (1904 - 1967)(Irlandia)

Stony Grey Soil

O stony grey soil of MonaghanThe laugh from my love you thievedYou took the gay child of my passionAnd gave me your clod-conceived You clogged the feet of my boyhoodAnd I believed that my stumbleHad the poise and stride of ApolloAnd his voice my thick tongued mumble

You told me the plough was immortalO green-life conquering ploughThe mandrill stained your coulter bluntedIn the smooth lea-field of my brow

You sang on steaming dunghillsA song of cowards broodYou perfumed my clothes with weasel itchYou fed me on swinish food

You flung a ditch on my visionOf beauty love and truthO stony grey soil of MonaghanYou burgled my bank of youth

Lost the long hours of pleasureAll the women that love young menO can I still stroke the monsters backOr write with unpoisoned pen

His name in these lonely versesOr mention the dark fields whereThe first gay flight of my lyricGot caught in a peasants prayer

Mullahinsa Drummeril Black Shanco-Wherever I turn I seeIn the stony grey soil of MonaghanDead loves that were born for me

21


Pablo Neruda (1904 - 1973)(Chile)

PADRE DE CHILE

Recabarren hijo de Chilepadre de Chile padre nuestro en tu construccioacuten en tu liacutenea fraguada en tierras y tormentos nace la fuerza de los diacuteas venideros y vencedores

Tuacute eres la patria pampa y pueblo arena arcilla escuela casa resurreccioacuten puńo ofensiva orden desfile ataque trigo lucha grandeza resistencia

Recabarren bajo tu mirada juramos limpiar las heridas mutilaciones de la patria

Juramos que la libertad levantaraacute su flor desnuda sobre la arena deshonrada

Juramos continuar tu caminohasta la victoria del pueblo

22


Wystan Hugh Auden (1907 - 1973)(Wielka Brytania)

If I Could Tell You

Time will say nothing but I told you soTime only knows the price we have to payIf I could tell you I would let you know

If we should weep when clowns put on their showIf we should stumble when musicians playTime will say nothing but I told you so

There are no fortunes to be told althoughBecause I love you more than I can sayIf I could tell you I would let you know

The winds must come from somewhere when they blowThere must be reasons why the leaves decayTime will say nothing but I told you so

Perhaps the roses really want to growThe vision seriously intends to stayIf I could tell you I would let you know

Suppose all the lions get up and goAnd all the brooks and soldiers run awayWill Time say nothing but I told you soIf I could tell you I would let you know

Gdybym moacutegł to powiedzieć

Czas nic nie powie lecz moacutewiłem ci tak Czas zna tylko cenę ktoacuterą trzeba zapłacić Gdybym moacutegł to powiedzieć dałbym ci znać

Jeśli powinniśmy płakać na widok cyrkowych barw Jeśli powinniśmy jąkać się przy muzyce trębaczy Czas nic nie powie lecz moacutewiłem ci tak

Nie ma szczęść do powiedzenia a jednak Ponieważ kocham cię mocniej niż znam wyrazoacutew Gdybym moacutegł to powiedzieć dałbym ci znać

Wiatr musi skądś przychodzić jeśli już zaczął wiać Muszą być powody dla ktoacuterych liść jest wywietrzały Czas nic nie powie lecz moacutewiłem ci tak

Być może roacuteże naprawdę pragną wzrastać A ich widok mijać nie chciałby nigdy Gdybym moacutegł to powiedzieć dałbym ci znać

Załoacuteżmy że wszystkie gwiazdy wstają i idą A wszystkie strumyki i żołnierze biegną w doacuteł Czy czas nic nie powie jak cię uprzedzałem Gdybym moacutegł to powiedzieć dałbym ci znać

Tłumaczenie Kamil Kwidziński

23


24


Theodore Roethke (1908- 1963)(USA)

In A Dark Time

In a dark time the eye begins to seeI meet my shadow in the deepening shadeI hear my echo in the echoing wood--A lord of nature weeping to a treeI live between the heron and the wrenBeasts of the hill and serpents of the den

Whats madness but nobility of soulAt odds with circumstance The days on fireI know the purity of pure despairMy shadow pinned against a sweating wallThat place among the rocks--is it a caveOr winding path The edge is what I have

A steady storm of correspondencesA night flowing with birds a ragged moonAnd in broad day the midnight come againA man goes far to find out what he is--Death of the self in a long tearless nightAll natural shapes blazing unnatural light

Darkdark my light and darker my desireMy soul like some heat-maddened summer flyKeeps buzzing at the sill Which I is IA fallen man I climb out of my fear The mind enters itself and God the mindAnd one is One free in the tearing wind

25


Anna Świrszczyńska (1909 - 1984)(Polska)

Zawsze jest wyjście

Jeśli nie mogę uciec od nieszczęściazawsze mogę się schronić w nieszczęściu

Jeśli nikt z przyjacioacuteł nie poda mi ręki uratuje mnie zabijająca ręka wroga

26


Elizabeth Bishop (1911 ndash 1979)(USA)

One Art

The art of losing isnt hard to masterso many things seem filled with the intentto be lost that their loss is no disaster

Lose something every day Accept the flusterof lost door keys the hour badly spentThe art of losing isnt hard to master

Then practice losing farther losing fasterplaces and names and where it was you meantto travel None of these will bring disaster

I lost my mothers watch And look my last ornext-to-last of three beloved houses wentThe art of losing isnt hard to master

I lost two cities lovely ones And vastersome realms I owned two rivers a continentI miss them but it wasnt a disaster

-- Even losing you (the joking voice a gestureI love) I shant have lied Its evidentthe art of losings not too hard to masterthough it may look like (Write it) a disaster

Ta jedna sztuka

W sztuce tracenia nie jest trudno dojść do wprawytak wiele rzeczy budzi w nas zaraz przeczuciestraty że kiedy się je traci - nie ma sprawy

Trać co dzień coś nowego Przyjmuj bez obawystraconą szansę upływ chwil zgubione kluczeW sztuce tracenia nie jest trudno dojść do wprawy

Trać rozleglej trać szybciej ćwicz - wejdzie ci w nawykutrata miejsc nazw schronień dokąd chciałeś ucieclub chociażby się wybrać Praktykując te sprawy

Przepadł mi gdzieś zegarek po matce Jaskrawyblask dawnych domoacutew Dzisiaj - blady cień ukłuciew sercu W sztuce tracenia łatwo dojść do wprawy

Straciłam dwa najdroższe miasta - ba dzierżawyogromniejsze dwie rzeki kontynent Nie wroacutecędo nich już nigdy ale trudno Nie ma sprawy

Nawet gdy stracę ciebie (ten gest śmiech chropowatyktoacutery kocham) nie będzie w tym kłamstwa Tak w sztucetracenia nie jest wcale trudno dojść do wprawytak straty to nie takie znowu (Pisz) straszne sprawy

Przełożył Stanisław Barańczak

27


Czesław Miłosz (1911 ndash 2004)(Polska)

KTOacuteRY SKRZYWDZIŁEŚ

Ktoacutery skrzywdziłeś człowieka prostegoŚmiechem nad krzywdą jego wybuchającGromadę błaznoacutew koło siebie mającNa pomieszanie dobrego i złego

Choćby przed tobą wszyscy się skłoniliCnotę i mądrość tobie przypisującZłote medale na twoją cześć kującRadzi że jeszcze jeden dzień przeżyli

Nie bądź bezpieczny Poeta pamiętaMożesz go zabić - narodzi się nowySpisane będą czyny i rozmowy

Lepszy dla ciebie byłby świt zimowyI sznur i gałąź pod ciężarem zgięta

Washington DC 1950

28


Elizabeth Smart (1913 - 1986)(Kanada)

Trying To Write

Why am I so frightenedTo say Im meAnd publicly acknowledgeMy small masteryWaiting for sixty yearsTill the people take out the horsesAnd draw me to the theatreWith triumphant voicesI know this wont happenUntil its too lateAnd the deed done (or not done)So I prevaricate Eggingthem on and keepingRoads open (just in case)Go on Go on and do itIn my placeGiving love to get it(The only way to behave)But hated and nakedCould I stand up and sayFuck off or Be my slaveTo be in a very unfeminineVery unloving stateIs the desperate needOf anyone trying to write

29


Ronald Stuar Thomas (1913 - 2000)(WaliaWielka Brytania)

An Old Man Looking upon this tree with its quaint pretensionOf holding the earth a leveret in its clawsOr marking the texture of its living barkA grey sea wrinkled by the winds of yearsI understand whence this mans body comesIn veins and fibres the bare boughs of boneThe trellised thicket where the heart that robinGreets with a song the seasons of the blood

But where in meadow or mountain shall I matchThe individual accent of the speechThat is the ears familiar To what sun attributeThe honeyed warmness of his smileTo which of the deciduous brood is germanThe angel peeping from the latticed eye

30


Dylan Thomas (1914 - 1953)(Walia)

Do Not Go Gentle Into That Good Night

Do not go gentle into that good night Old age should burn and rave at close of day Rage rage against the dying of the light

Though wise men at their end know dark is right Because their words had forked no lightning they Do not go gentle into that good night

Good men the last wave by crying how bright Their frail deeds might have danced in a green bay Rage rage against the dying of the light

Wild men who caught and sang the sun in flight And learn too late they grieved it on its way Do not go gentle into that good night

Grave men near death who see with blinding sight Blind eyes could blaze like meteors and be gay Rage rage against the dying of the light

And you my father there on the sad height Curse bless me now with your fierce tears I pray Do not go gentle into that good night Rage rage against the dying of the light

Nie idź łagodnie w tamtą dobrą noc

Nie idź łagodnie w tamtą dobrą noc Starość u schyłku dnia niechaj płonie Wściekaj się na gasnącą światła moc Mędrcy- wiedząc że nadejść musi mrok Nie zbiło wszak gromu ich wołanie- Nie prą łagodnie w tamtą dobrą noc Dobry w ostatnim żalu przypływieNad tym jak wątłe ludzkie staranie Wścieka się na gasnącą światła moc Szaleńcy co słońce łapią w locie Choć w tren przemienia czas ich śpiewanie- Nie prą łagodnie w tamtą dobrą noc Chmurny nad grobem oślepiony co Znalazł w tym blasku upodobanie- Wścieka się na gasnącą światła moc Ojcze moacutej z tej smutnej wysokości Klnij i błogosław mnie przez łez lanie Nie idź łagodnie w tamtą dobrą noc Wściekaj się na gasnącą światła moc

Przełożyła Alina Szpakiewicz

31


Octavio Paz (1914 - 1998)(Meksyk)

Faacutebula

Edades de fuego y de aireMocedades de aguaDel verde al amarillo Del amarillo al rojoDel suentildeo a la vigilia Del deseo al actoSoacutelo habiacutea un paso que tuacute dabas sin esfuerzoLos insectos eran joyas animadasEl calor reposaba al borde del estanqueLa lluvia era un sauce de pelo sueltoEn la palma de tu mano creciacutea un aacuterbolAquel aacuterbol cantaba reiacutea y profetizabaSus vaticinios cubriacutean de alas el espacioHabiacutea milagros sencillos llamados paacutejarosTodo era de todos Todos eran todoSoacutelo habiacutea un palabra inmensa y sin reveacutesPalabra como un solUn diacutea se rompioacute en fragmentos diminutosSon las palabras del lenguaje que hablamosFragmentos que nunca se uniraacutenEspejos rotos donde el mundo se mira destrozado

A la espantildeola el diacutea entra pisando fuerteUn rumor de hojas y paacutejaros avanzaUn presentimiento de mar o mujeresEl diacutea zumba en mi frente como una idea fija

En la frente del mundo zumba tenaz el diacuteaLa luz corre por todas partesCanta por las terrazasHace bailar las casasBajo las manos frescas de la yedra ligeraEl muro se despierta y levanta sus torresY las piedras dejan caer sus vestidurasY el agua se desnuda y salta de su lechoMaacutes desnuda que el aguaY la luz se desnuda y se mira en el aguaMaacutes desnuda que un astroY el pan se abre y el viento se derramaY el diacutea se derrama sobre el agua tendidaVer oiacuter tocar oler gustar pensarLabios o tierra o viento entre velerosSabor del diacutea que se desliza como muacutesicaRumor de luz que lleva de la mano a una muchachaY la deja desnuda en el centro del diacuteaNadie sabe su nombre ni a queacute vinoComo un poco de agua se tiende a mi costadoEl sol se para un instante por mirarlaLa luz se pierde entre sus piernasLas rodean mis miradas como aguaY ella se bantildea en ellas maacutes desnuda que el aguaComo la luz no tiene nombre propioComo la luz cambia de forma con el diacutea

32


Bajka

Wieki ognia i wieki powietrzaDziecięce lata wodyOd zieleni do słonecznej żoacutełciOd żoacutełci do czerwieniOd snu do jawyOd pragnienia do czynubył krok zaledwiestawiany jak w tańcuMucha była olbrzymim klejnotemUpał odpoczywał nad brzegiem stawuDeszcz był wierzbą z rozwianym włosem

W dolince twej dłoni rosło jakieś drzewoTo drzewo śpiewało wybuchało śmiechem i przepowiadałoJego proroctwa uskrzydlały przestrzeńByły zwyczajne cuda zwane też ptakamiWszystko było wszystkimIstniało jedyne słowoogromne i nieodwracalneSłowo jak słońcePewnego dnia rozprysło się w drobne kawałkiSą to słowa języka ktoacutery używamyFragmenty ktoacutere nigdy się nie połącząZbite lusterka w ktoacuterych świat się przeglądaroztrzaskany


33


Nicanor Parra Sandoval (1914 - )(Chile)

La mujer

La mujer llena de hijos no teniacutea donde vivir Una mujer que era madre que era hermana Esposa no era habiacutea sido Una maldicioacuten pesaba sobre ellaSobre su cabeza pesaba un cielo lleno de nubes Y sobre sus pies pesaba todo Yo estaba ahiacute de paso Una especie de antimujer que lo vislumbra todo El otro platillo de la balanza Pues podiacutea ser hijo como que efectivamente lo era Podiacutea ser padre hermano Podiacutea ser esposo

La mujer habiacutea elegido el lecho de un riacuteo para levantar sus tablas Los utensilios domeacutesticos yaciacutean amontonadosPaisajes matorrales se veiacuteanSe veiacutean piedras Todo esto ocurriacutea en el corazoacuten de una isla Queacute isla era aquella dios santo Dios Santo quieacuten era yo para reiacuterme de Cronos Preguntaba a la hija idiota queacute es aquello Apuntando con el iacutendice hacia unos cerros proacuteximos iexclNieve respondiacutea ella

Correcto era nieve En verdad era nieve Me daba vuelta y sin dejar de reiacuter preguntaba de nuevoMirando ahora hacia el otro confiacuten Nieve respondiacutea de nuevo Estaacutebamos rodeados de nievePero era el corazoacuten del verano

Pensamiento profeacutetico Toda esta gente va a desaparecer Penseacute que esa gente podiacutea desaparecer Los hijos mayores podiacutean ser hermanos Porque la sangre se habiacutea mezclado haciacutea tiempo Los hijos mayores hablaban Deciacutean frasesPartiriacutean ellos Ellos se presentaban en forma de imaacutegenes Tomaban sus sombreros y se retiraban

El friacuteo los haraacute desaparecer Ese pensamiento siniestro se apoderoacute de miacute El lecho del riacuteo se llenaraacute de agua Etc etc

Entonces yo partiacute en busca de viacuteveres Prometiacute volver con algo seguroHaciacutea esfuerzos para no fracasar Pero las piernas me temblaban Saliacute al camino Pero no felizmente no

Aqueacutella no era una tierra desolada A ambos lados del camino descubriacute chozas Los pequentildeos palacios de los campesinos Chozas miserables es cierto Pero chozas de tierra no de tablas Poco a poco me fui acercando a ellas De ellas saliacutea humo Con el rabo del ojo vi un corredor Ensayeacute una pregunta fracaseacute Ensayeacute otra pregunta que extraje del fondo del espiacuteritu Fracaseacute Aquellas mujeres me enjuiciaban Dios Santo para queacute me enjuiciaban aquellas mujeres Si yo soacutelo era un transeuacutente Un quijote que no conoce los caminos (Con el nombre de la isla me hubiera bastado) Pero ellas haciacutean muecas Se reiriacutean seguramente Pregunteacute doacutende podriacutea alquilar una casa Habraacute por aquiacute una casa que se alquileLa imagen de la mujer anterior no desapareciacutea Yo trabajaba para ella Sufriacutea posiblemente sufriacutea Queriacutea sacarla del abismo Seguiacute entonces por los caminos El camino mismo me haciacutea marchar

34


Deambulando siempre Sin perder completamente las esperanzas Siempre mirando hacia atraacutes Llegueacute a un villorrio Pero las chozas habiacutean sido quemadas Solo quedaban los esqueletosEn un recodo del camino encontreacute una posada Un anciano que vendiacutea menestras Vendiacutea vino Descripcioacuten del anciano Recuerdo que usaba un guardapolvo Recuerdo las botellas de diferentes tipos Pidioacute a otro cliente que me llevase en su automoacutevil Cuando el motor ya estaba en marcha se acercoacute a la cabina Hizo un obsequioY me animoacute para que siguiera indagando Siguiera buscandoEl chofer no era un islentildeo Pero habiacutea llegado antes que yo Fumaba Teniacutea una casa por armar Veinticinco mil costaba esa casa La armariacutea en el lecho del riacuteo Aquiacute no hay doacutende levantar unos palos Soacutelo existe el lecho del riacuteo Y el invierno No hay que pensar en el invierno No correraacute maacutes agua El agua estaraacute en todas partes Pero no en el riacuteo Los tranques (Respuesta enigmaacutetica)

Pero yo estaba seguro de la cataacutestrofe Descripcioacuten de la cataacutestrofe Cuando asomamos al valle vimos avanzar las aguas turbulentas El riacuteo se llenaba raacutepidamente Corriacute hacia el puente Habriacutean escapado los miacuteos Las aguas empezaban a apoderarse de todo Pero aquella mujer valiente no ha sido derrotada Da voces Refunfuntildeando despierta esa mujer maldita No quiere salvar a sus hijos Despueacutes los ireacute a buscar Primero hay que averiguar quieacuten destapoacute los tranques La culpa recae sobre un zorro que andaba en busca de alimento Lo acorralan contra la ribera Gime

Escupen sus ojos Yo rescato mi hija La acerco al fuego Froto su cuerpo Mueve los pies Trato de volverla a la vidaPero aquello parece una caja De su cabeza salen llamasTengo que volverla al agua Recriminaciones de la mujer Tuacute eres el culpable de todoTuacute eres el culpable de todo

KobietyKobieta niemożliwa Kobieta wysoka na dwa metry

Pani kararyjskich marmuroacutew Ta ktoacutera nie pije i nie pali Kobieta ktoacutera nie chce się rozebrać W obawie że zajdzie w ciążę Nienaruszona westalka Ktoacutera nie pragnie być matką rodziny Kobieta oddychająca ustami Kobieta ktoacutera wchodzi Dziewicą do małżeńskiej sypialni Ale reaguje jak mężczyzna Ta co się obnaża z czystej sympatii (ponieważ uwielbia muzykę klasyczną) Rudowłosa w pozycji uniżonej Ta co się oddaje wyłącznie z miłości Panienka z przymrużonym okiem Ta co pozwala się posiąść Wyłącznie na tapczanie na skraju przepaści Ta co nienawidzi seksu Ta co się parzy tylko ze swoim psem Kobieta ktoacutera udaje że śpi (mąż oświetla jej twarz zapałką) Kobieta ktoacutera się kocha nie wiedzieć dlaczego Bo samotność bo zapomnienie Ta co dotrwała w panieństwie do starości Kroacutetkowzroczna nauczycielka Sekretarka w czarnych okularach Okularnica z wyblakłą twarzą (nie chce mieć nic wspoacutelnego z męskim członkiem) Wszystkie te walkirie Te wszystkie szanowne matrony Wraz ze swymi wargami większymi i mniejszymi

Doprowadzą mnie w końcu do szaleństwa

35



36


Paul Celan (1920 - 1970)(Rumunia)

Die Todesfuge

Schwarze Milch der Fruumlhe wir trinken sie abendswir trinken sie mittags und morgens wir trinken sie nachtswir trinken und trinkenwir schaufeln ein Grab in den Luumlften da liegt man nicht engEin Mann wohnt im Haus der spielt mit den Schlangen der schreibtder schreibt wenn es dunkelt nach Deutschland dein goldenes Haar Margareteer schreibt es und tritt vor das Haus und es blitzen die Sterne er pfeift seine Ruumlden herbeier pfeift seine Juden hervor laumlszligt schaufeln ein Grab in der Erdeer befiehlt uns spielt auf nun zum Tanz

Schwarze Milch der Fruumlhe wir trinken dich nachtswir trinken dich morgens und mittags wir trinken dich abendswir trinken und trinkenEin Mann wohnt im Haus der spielt mit den Schlangen der schreibtder schreibt wenn es dunkelt nach Deutschland dein goldenes Haar MargareteDein aschenes Haar Sula mith wir schaufeln ein Grab in den Luumlften da liegt man nicht eng

Er ruft stecht tiefer ins Erdreich ihr einen ihr andern singet und spielter greift nach dem Eisen im Gurt er schwingts seine Augen sind blaustecht tiefer die Spaten ihr einen ihr andern spielt weiter zum Tanz auf

Schwarze Milch der Fruumlhe wir trinken dich nachtswir trinken dich mittags und morgens wir trinken dich abendswir trinken und trinkenein Mann wohnt im Haus dein goldenes Haar Margaretedein aschenes Haar Sulamith er spielt mit den SchlangenEr ruft spielt suumlszliger den Tod der Tod ist ein Meister aus Deutschlander ruft streicht dunkler die Geigen dann steigt ihr als Rauch in die Luftdann habt ihr ein Grab in den Wolken da liegt man nicht eng

Schwarze Milch der Fruumlhe wir trinken dich nachtswir trinken dich mittags der Tod ist ein Meister aus Deutschlandwir trinken dich abends und morgens wir trinken und trinkender Tod ist ein Meister aus Deutschland sein Auge ist blauer trifft dich mit bleierner Kugel er trifft dich genauein Mann wohnt im Haus dein goldenes Haar Margareteer hetzt seine Ruumlden auf uns er schenkt uns ein Grab in der Lufter spielt mit den Schlangen und traumlumet der Tod ist ein Meister aus Deutschland

dein goldenes Haar Margaretedein aschenes Haar Sulamith

37


Fuga śmierci

Czarne mleko świtania pijemy je zmierzchempijemy południem i rankiem pijemy je nocąpijemy i pijemysypiemy w przestworzach hen groacuteb tam nie leży się ciasnoMieszka w domu oacutew mąż ten igra z wężami i piszei pisze gdy się ściemnia do Niemiec twe włosy złociste Margareteto pisze i staje przed dom a gwiazdy się iskrzą on gwiżdże na psy swe gończei gwiżdże na Żydoacutew też swych i każe groacuteb sypać pod ziemiąrozkaz nam daje no grajcież do tańca

Czarne mleko świtania pijemy cię nocąpijemy cię rankiem południem pijemy cię zmierzchempijemy i pijemyMieszka w domu oacutew mąż ten igra z wężami i piszei pisze gdy się ściemnia do Niemiec twe włosy złociste MargareteTwe włosy spopielone Sulamit sypiemy w przestworzach hen groacuteb tam nie leży się ciasno

On krzyczy ryć głębiej w głąb ziemi wy jedni wy drudzy śpiewać i graći sięga do pochwy po stal wygraża ma oczy niebieskieryć głębiej łopatą wy jedni wy drudzy do tańca wciąż grać

Czarne mleko świtania pijemy cię nocąpijemy południem i rankiem pijemy cię zmierzchempijemy i pijemymieszka w domu oacutew mąż twe włosy złociste Margaretetwe włosy spopielone Sulamit on igra z wężami

On krzyczy grać słodziej tę śmierć śmierć mistrzem co rodem jest z Niemiecon krzyczy ciemniej pociągnąć po skrzypcach potem w przestwoacuter wstąpicie jako dympotem groacuteb posiądziecie pośroacuted chmur tam nie leży się ciasno

Czarne mleko świtania pijemy cię nocąpijemy południem śmierć mistrzem co rodem jest z Niemiecpijemy cię zmierzchem i rankiem pijemy i pijemyśmierć mistrzem co rodem jest z Niemiec jego oczy niebieskiei trafia cię kulą z ołowiu i trafia dokładniemieszka w domu oacutew mąż twe włosy złociste Margaretepsy szczuje na nas swe gończe w przestworzach daruje nam groacutebon igra z wężami i marzy śmierć mistrzem co rodem jest z Niemiec

twe włosy złociste Margaretetwe włosy spopielone Sulamit

Tłumaczenie z języka niemieckiego Jacek Filek

38


Tadeusz Roacuteżewicz (1921 - )(Polska)

Ocalony

Mam dwadzieścia cztery lata Ocalałem Prowadzony na rzeź To są nazwy puste i jednoznaczne Człowiek i zwierzę Miłość i nienawiść Wroacuteg i przyjaciel Ciemność i światło Człowieka tak się zabija jak zwierzę Widziałem Furgony porąbanych ludzi Ktoacuterzy nie zostaną zbawieni

Pojęcia są tylko wyrazami Cnota i występek Prawda i kłamstwo Piękno i brzydota Męstwo i tchoacuterzostwo Jednako waży cnota i występek Widziałem Człowieka ktoacutery był jeden Występny i cnotliwy Szukam nauczyciela i mistrza Niech przywroacuteci mi wzrok słuch i mowę Niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia Niech oddzieli światło od ciemności Mam dwadzieścia cztery lata Ocalałem Prowadzony na rzeź

39


Philip Larkin (1922 - 1985)(Wielka Brytania)An Arundel Tomb

Side by side their faces blurredThe earl and countess lie in stoneTheir proper habits vaguely shownAs jointed armour stiffened pleatAnd that faint hint of the absurd -The little dogs under their feet

Such plainness of the pre-baroqueHardly involves the eye untilIt meets his left-hand gauntlet stillClasped empty in the other andOne sees with a sharp tender shockHis hand withdrawn holding her hand

They would not think to lie so longSuch faithfulness in effigyWas just a detail friends would seeA sculptors sweet commissioned graceThrown off in helping to prolongThe Latin names around the base

They would no guess how early inTheir supine stationary voyageThe air would change to soundless damageTurn the old tenantry awayHow soon succeeding eyes beginTo look not read Rigidly they

Persisted linked through lengths and breadthsOf time Snow fell undated LightEach summer thronged the grass A brightLitter of birdcalls strewed the sameBone-littered ground And up the pathsThe endless altered people came

Washing at their identityNow helpless in the hollow ofAn unarmorial age a troughOf smoke in slow suspended skeinsAbove their scrap of historyOnly an attitude remains

Time has transfigures them intoUntruth The stone fidelityThey hardly meant has come to beTheir final blazon and to proveOur almost-instinct almost trueWhat will survive of us is love

40


Grobowiec w Arundel

Jedno obok drugiego twarze ocienione Spoczywają w kamieniu hrabina i hrabia Jak niegdyś świetność manier tak teraz ozdabia Oboje sztywność stroju suknia z zakładkami Płyty żelaznej zbroi zmyślnie połączone I ta szczypta absurdu - pieski pod stopami

Trudno się po prostocie tego pre-baroku Spodziewać że przykuje czyjś wzrok nim spostrzeżesz Pustą ściśniętą w prawej dłoni zdjętą z lewej - Rękawicę I nagle szok niespodziewany I tkliwy zauważasz że oto wzdłuż boku Złożył ramię i ujął rękę ukochanej

Nigdy nie pomyśleli że będzie im dane Tak długie spoczywanie Tylko przyjaciołom Ten szczegoacuteł - dwu posągoacutew wierność - przeznaczono Obstalowali przecież u rzeźbiarza (ktoacutery Wykonał pracę z wdziękiem) przedłużenie trwania Pasa łacińskich imion dookoła tumby

Nigdy nie przypuszczali jak prędko zaskoczy Ich w tej dziwnej podroacuteży na wznak nieruchomej Powietrze w moc bezgłośnie niszczącą zmienione Ktoacutere odprawi dawnych dzierżawcoacutew jak szybko Zaczną patrzeć - nie czytać - ich następcoacutew oczy

Przez czasu szerokości i długości sztywno

Płynęli połączeni Śnieg spadł poza datą Co lato blask się tłoczył u szyb Ptasie trele Jak okruchy sypały się w tę samą ziemię Gęsto przesianą kośćmi I szli w goacuterę zmienną I nieskończoną linią ludzie ich tożsamość Zmywając Teraz w pustce stulecia bez herboacutew

W korycie dymu wolno zwijanym na nieba Szpulę nad ich historii strzępem trwa to jedno Czas zmienił ich w zmyślenie ich kamienna wierność Prawie niezamierzona ostatnim się staje Wykładem znaczeń herbu i wyjaśnia niemal Coś niemal przeczuł tylko miłość z nas zostanie

Przełożył Jacek Dehnel

41


Vasko Popa (1922 - 1991) (Serbia)

КОЊ

Oбично Осам ногу има Између вилицаЧовек му се настаниоСа своје четири стране светаТада је губицу раскрвавиоХтео јеДа прегризе ту стабљику кукурузаДавно је то билоУ очима лепимТуга му се затворилау кругЈер друм краја немаА целу земљу требаЗа собом вући

Koń

ZazwyczajOsiem noacuteg maMiędzy szczękamiCzłowiek mu zamieszkał Ze swoimi czterema stronami świataWtedy jego pysk zaczął krwawićChciałPrzegryźć tę łodygę kukurydzyDawno to było

W ładnych oczachSmutek zamknął mu sięW krągBo droga końca nie maA całą ziemię trzebaZa sobą wlec

tłum Goran Injac

42


Nizar Qabbani (1923 - 1998) (Syria)

القدسللشاعر نزار قباني

بكيت حتى انتهت الدموعصليت حتى ذابت الشموعركعت حتى ملني الركوعسألت عن محمد فيك( وعن يسوعيا ق6دس6 يا مدينة تفوح أنبياءيا أقصر الدروب( بين الرض( والسماءيا قدس6 يا منارة= الشرائعيا طفلة جميلة محروقة= الصابعحزينةD عيناك( يا مدينة= البتوليا واحة ظليلة مرE بها الرسولحزينةD حجارة6 الشوارعحزينةD مآذن6 الجوامعيا ق6دس يا جميلة تلتفK بالسوادمن يقرع6 الجراس= في كنيسة( القيامةصبيحة= الحادمن يحمل6 اللعاب= للولدفي ليلة( الميلديا قدس6 يا مدينة= الحزانيا دمعة كبيرة تجول6 في الجفانمن يوقف6 العدوانعليك( يا لؤلؤة= الديان

من يغسل الدماء= عن حجارة( الجدرانمن ينقذ6 النجيلمن ينقذ6 القرآنمن ينقذ6 المسيح= ممن قتلوا المسيحمن ينقذ6 النسانيا قدس6 يا مدينتييا قدس6 يا حبيبتيغدا غدا سيزهر الليمونوتفرح6 السنابل6 الخضراء6 والزيتونوتضحك6 العيونوترجع6 الحمائم6 المهاجرةإلى السقوف( الطاهرهويرجع6 الطفال6 يلعبونويلتقي الباء6 والبنونعلى رباك الزاهرةيا بلدييا بلد السلم والزيتون

Jerusalem

I wept until my tears were dryI prayed until the candles flickeredI knelt until the floor creakedI asked about Mohammed and ChristOh Jerusalem the fragrance of prophetsThe shortest path between earth and skyOh Jerusalem the citadel of laws

A beautiful child with fingers charredand downcast eyesYou are the shady oasis passed by the ProphetYour streets are melancholyYour minarets are mourningYou the young maiden dressed in blackWho rings the bells in the NativityOn Saturday morningWho brings toys for the childrenOn Christmas eveOh Jerusalem the city of sorrowA big tear wandering in the eyeWho will halt the aggressionOn you the pearl of religionsWho will wash your bloody wallsWho will safeguard the BibleWho will rescue the QuranWho will save ChristWho will save manOh Jerusalem my townOh Jerusalem my loveTomorrow the lemon trees will blossomAnd the olive trees will rejoiceYour eyes will danceThe migrant pigeons will returnTo your sacred roofsAnd your children will play againAnd fathers and sons will meetOn your rosy hillsMy townThe town of peace and olives

43


Wisława Szymborska (1923 - )(Polska)

Nic dwa razy

Nic dwa razy sie nie zdarza I nie zdarzy Z tej przyczyny Zrodzilismy sie bez wprawy I pomrzemy bez rutyny

Choćbyśmy uczniami byli Najlepszymi w szkole świata Nie bedziemy repetować Żadnej zimy ani lata

Żaden dzień sie nie powtoacuterzy Nie ma dwoacutech podobnych nocy Dwoacutech tych samych pocałunkoacutew Dwoacutech jednakich spojrzeń w oczy

Wczoraj kiedy twoje imię

Ktos wymoacutewił przy mnie głośno Tak mi było jakby roacuteża Przez otwarte wpadła okno

Dziś kiedy jesteśmy razem Odwroacuteciłam twarz ku ścianie Roacuteża Jak wygląda roacuteża Czy to kwiat A może kamień

Czemu ty sie zła godzino Z niepotrzebnym mieszasz lękiem Jesteś- a więc musisz minąć Miniesz- a więc to jest piękne

Uśmiechnięci wpoacutełobjęci Sproacutebujemy szukać zgody Choć roacuteżnimy sie od siebie Jak dwie krople czystej wody

44


Zbigniew Herbert (1924 -1998) (Polska)

Przesłanie Pana Cogito

Idź dokąd poszli tamci do ciemnego kresupo złote runo nicości twoją ostatnią nagrodęidź wyprostowany wśroacuted tych co na kolanachwśroacuted odwroacuteconych plecami i obalonych w prochocalałeś nie po to aby żyćmasz mało czasu trzeba dać świadectwobądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważnyw ostatecznym rachunku jedynie to się liczya Gniew twoacutej bezsilny niech będzie jak morzeilekroć usłyszysz głos poniżonych i bitychniech nie opuszcza ciebie twoja siostra Pogardadla szpicloacutew katoacutew tchoacuterzy - oni wygrająpoacutejdą na twoacutej pogrzeb i z ulgą rzucą grudęa kornik napisze twoacutej uładzony życiorysi nie przebaczaj zaiste nie w twojej mocyprzebaczać w imieniu tych ktoacuterych zdradzono o świcie

strzeż się jednak dumy niepotrzebnejoglądaj w lustrze swą błazeńską twarzpowtarzaj zostałem powołany - czyż nie było lepszychstrzeż się oschłości serca kochaj źroacutedło zaranneptaka o nieznanym imieniu dąb zimowyświatło na murze splendor niebaone nie potrzebują twego ciepłego oddechusą po to aby moacutewić nikt cię nie pocieszyczuwaj - kiedy światło na goacuterach daje znak - wstań i idźdopoacuteki krew obraca w piersi twoją ciemną gwiazdępowtarzaj stare zaklęcia ludzkości bajki i legendybo tak zdobędziesz dobro ktoacuterego nie zdobędzieszpowtarzaj wielkie słowa powtarzaj je z uporemjak ci co szli przez pustynię i ginęli w piaskua nagrodzą cię za to tym co mają pod rękąchłostą śmiechu zaboacutejstwem na śmietnikuidź bo tylko tak będziesz przyjęty do grona zimnych czaszekdo grona twoich przodkoacutew Gilgamesza Hektora Rolandaobrońcoacutew kroacutelestwa bez kresu i miasta popiołoacutewBądź wierny Idź

45


Yehuda Amichai (1924 - 2000)(Izrael)

If I forget thee Jerusalem

If I forget thee JerusalemThen let my right be forgottenLet my right be forgotten and my left rememberLet my left remember and your right closeAnd your mouth open near the gate

I shall remember JerusalemAnd forget the forest -- my love will rememberWill open her hair will close my windowwill forget my rightWill forget my left

If the west wind does not comeIll never forgive the wallsOr the sea or myselfShould my right forgetMy left shall forgiveI shall forget all waterI shall forget my mother

If I forget thee JerusalemLet my blood be forgottenI shall touch your foreheadForget my ownMy voice changeFor the second and last time

To the most terrible of voices --Or silence

46


Edgar Bowers (1924 - 2000)(USA)

Amor Vincit Omnia

Love is no moreIt died as the mind dies the pure desireRelinquishing the blissful form it woreThe ample joy and clarity expire

Regret is vainThen do not grieve for what you would effaceThe sudden failure of the past the painOf its unwilling change and the disgrace

Leave innocenceAnd modify your nature by the griefWhich poses to the will indifferenceThat no desire is permanent in sense

Take leave of meWhat recompense or pity or deceitCan cure or what assumed serenityConceal the mortal loss which we repeat

The mind will change and change shall be relief

47


Ernesto Cardenal (1925 -)

(Nikaragua)

En pascua resucitan las cigarras

En Pascua resucitan las cigarras mdashenterradas 17 antildeos en estado de larvamdash millones y millones de cigarras que cantan y cantan todo el diacutea y en la noche todaviacutea estaacuten cantando Soacutelo los machos cantan las hembras son mudas Pero no cantan para las hembras porque tambieacuten son sordas Todo el bosque resuena con el canto y soacutelo ellas en todo el bosque no los oyen iquestPara quien cantan los machos iquestY porque cantan tanto iquestY que cantan Cantan como trapenses en el coro delante de sus Salterios y sus Antifonarios cantando el Invitatorio de la Resurreccioacuten Al fin del mes el canto se hace triste y uno a uno van callando los cantores y despueacutes soacutelo se oyen unos cuantos y despueacutes ni uno Cantaron la resurreccioacuten

Na wielkanoc zmartwychwstają cykady

Przez siedemnaście lat uśpione jako larwy - niezliczone miliony cykad śpiewają przez calutki dzień i nie przestają śpiewać jeszcze w nocy Tylko samce śpiewają samice są nieme Lecz śpiew nie jest dla samic bo one są także głuche Cały las rozbrzmiewa tym śpiewem i tylko one w lesie nic nie słyszą Dla kogo śpiewają samce I dlaczego aż tyle I o czym śpiewają

Śpiewają jak trapiści w choacuterze zapatrzeni w swoje psałterze antyfonarze zapraszając śpiewem do Zmartwychwstania Pod koniec miesiąca śpiew staje się smętny jeden po drugim milkną śpiewacy Potem słychać już tylko nielicznych w końcu ani jednego Wyśpiewali Zmartwychwstanie


Ingeborg Bachmann (1926 - 1973)

48


(Austria)

Nord und Suumld

Zu spaumlt erreichten wir der Gaumlrten Gartenin jenem Schlaf von dem kein dritter weiszligIm Oumllzweig wollte ich den Schnee erwartenim Mandelbaum den Regen und das Eis Wie aber soll die Palme es verwindendaszlig du den Wall aus warmen Lauben schleifstwie soll ihr Blatt sich in den Nebel findenwenn du die Wetterkleider uumlberstreifst Bedenk der Regen machte dich befangenals ich den offnen Faumlcher zu dir trugDu schlugst ihn zu Dir ist die Zeit entgangenseit ich mich aufhob mit dem Vogelzug

Poacutełnoc i południe

Za poacuteźno do ogrodu weszliśmy ogrodoacuteww tym śnie o ktoacuterym nikt inny nie wieW gałęzi migdałowca chcę deszczu i loduśniegu chcę w oliwnym doczekać zaś drzewie Ale jak palma to przeboleć zdołaże ty jej osłonę z ciepłych liści burzyszjak pośroacuted mgły jej liść odnaleźć się zdołakiedy ty suknie przyoblekłeś burzy Lecz się zastanoacutew Deszcz cię onieśmieliłgdym ci ten wachlarz otwarty oddałaTyś zamknął go Od ciebie czas się oddzieliłkiedym wśroacuted ptakoacutew wędrownych wzleciała

PrzełożyłGrzegorz Prokop

49


James Wright (1927 - 1980)(USA)

Autumn Begins In Martins Ferry Ohio

In the Shreve High football stadiumI think of Polacks nursing long beers in TiltonsvilleAnd gray faces of Negroes in the blast furnace at BenwoodAnd the ruptured night watchman of Wheeling SteelDreaming of heroes

All the proud fathers are ashamed to go homeTheir women cluck like starved pulletsDying for love

ThereforeTheir sons grow suicidally beautifulAt the beginning of OctoberAnd gallop terribly against each others bodies

Jesień idzie w Martins Ferry w Ohio

Na stadionie piłki nożnej Shreve HighMyślę o Polaczkach ciągnących piwo w TiltonsvilleO szarych twarzach Negroacutew przy piecach hutniczych BenwoodI o przepuklinie nocnego stroacuteża w Stalowni WheelingŚniącego o bohaterach

Wszyscy ci dumni ojcowie wstydzą się wracać do domuIch kobiety gdaczą jak głodne kuryBez miłości zdychając

To dlategoU progu październikaIch synowie samoboacutejczo piękniejąI w starszliwym galopie atakują swe ciała

tłum Grzegorz Musiał

50


Hiroshi Kawasaki (1930 ndash 2004)

(Japonia)

MY OLD LADY SAID

This morningmy old lady in her bedsaidtoo clearly for deliriumldquoCrazyrdquoThatrsquos all ndashonly that

She was about to wake up

So I knewstraight away ndashldquoOh itrsquosabout merdquo

She is not insane

Sorry

Translation William I Elliott and Kazuo Kawamura

51


Derek Walcott (1930 - )(Saint LuciaWyspy Karaibskie)

Dark August

So much rain so much life like the swollen skyof this black August My sister the sunbroods in her yellow room and wont come out

Everything goes to hell the mountains fumelike a kettle rivers overrun stillshe will not rise and turn off the rain

She is in her room fondling old thingsmy poems turning her album Even if thunder fallslike a crash of plates from the sky

she does not come outDont you know I love you but am hopelessat fixing the rain But I am learning slowly

to love the dark days the steaming hillsthe air with gossiping mosquitoesand to sip the medicine of bitterness

so that when you emerge my sisterparting the beads of the rainwith your forehead of flowers and eyes of forgiveness

all with not be as it was but it will be true(you see they will not let me love

as I want) because my sister then

I would have learnt to love black days like bright onesThe black rain the white hills when onceI loved only my happiness and you

Ponury sierpień

Tyle deszczu tyle życia ktoacutere jest jak wezbraneniebo tego czarnego sierpnia Moja siostra słońcerozmyśla w swoim żoacutełtym pokoju i nie chce wyjśćWszystko diabli biorą goacutery dymiąjak czajnik rzeki wylewają mimo tonie chce wstać i zakręcić deszczuJest w swoim pokoju czule pieści jakieś starociemoje wiersze przegląda album Nie wychodzi nawetkiedy z hukiem spadają talerzeniebieskiego gromuCzy nie wiesz że cię kocham i tylko nie potrafięzakręcić deszczu Ale powoli uczę siękochać te ponure dni parujące wzgoacuterzapowietrze pełne plotkujących komaroacutewuczę się sączyć lekarstwo goryczytak że kiedy się wyłonisz rozchylającpaciorki deszczu moja siostroo czole zdobnym w kwiaty i wyrozumiałych oczachnic już nie będzie takie jakie było lecz będzie prawdziwe(widzisz nie pozwalają mi kochać

52


tak jak chcę) ponieważ moja siostro wtedybędę już umiał kochać czarne dni tak samo jak jasne

czarny deszcz białe wzgoacuterza gdy kiedyśkochałem tylko moje szczęście i ciebieprzełożył Andrzej Szuba

53


Tomas Venclova (1937 - )(Litwa)

Užupis

Liepų šurmuly prieš akmens krantinęties skubria srove panašia į Tibrąsu jaunais barzdočiais gurkšnoju bdquoGilbeysldquoSutema stiklų skambesys ir dūmaiNepažįstu jų Pažinau jų tėvus

Ką gi kartos keičiasi Diktofonasšlama ir užsikerta Pašnekovamsrūpi lygiai tas kas ir man kadaisear kančia ir gailestis turi prasmęir ar menas tvers jei nebus taisyklių

Aš buvau kaip jie kol patyriau keistąuž kitas tikrai ne geresnę lemtiir žinau jog blogis nežūva niekadbet aklybę galima prasklaidytiir eilės vertos daugiau nei sapnas

Vasarą dažnai nubundu prieš aušrąir be baimės juntu kad artėja laikaskai naujoms gentims pasiliks žodynasdebesis griuvėsiai druska ir duonao man jau nieko išskyrus laisvę

Zarzecze

W rozgwarze lip przy kamiennym nabrzeżunad bystrym nurtem podobnym do Tybrupiję Gilbeys z młodymi brodaczamiZmierzch dźwięki szkieł i dymy papierosoacutewNie znam ich Kiedyś poznałem rodzicoacutew

Coacuteż zmiana warty Dyktafon szeleścii zacina się Mych rozmoacutewcoacutew obchodzicałkiem to samo co mnie dawno temuczy męka i litość mają jakiś sensi czy sztuka przetrwa nieobecność zasad

Byłem jak oni zanim mnie nie spotkałlos dziwny pewnie od innych nie lepszyteraz już wiem że zło nie ginie nigdyale ślepotę daje się rozproszyći że wiersze warte są więcej niż sen

Latem dziś często budzę się przed świtemczując bez lęku że nadchodzi porakiedy potomnym pozostanie słownikobłok ruiny takoż soacutel i chleba mnie już nic nic poza wolnością

Przełożyła Alicja Rybałko

54


Włodzimierz Wysocki (Владимир Высоцкий) (1938-1980)(Rosja)

Мой черный человек в костюме сером

Мой черный человек в костюме серомОн был министром домуправом офицеромКак злобный клоун он менял личиныИ бил под дых внезапно без причины

И улыбаясь мне ломали крыльяМой хрип порой похожим был на войИ я немел от боли и бессильяИ лишь шептал Спасибо что живой

Я суеверен был искал приметыЧто мол пройдет терпи все ерундаЯ даже прорывался в кабинетыИ зарекался Больше - никогда

Вокруг меня кликуши голосилиВ Париж мотает словно мы в Тюмень-Пора такого выгнать из РоссииДавно пора- видать начальству лень

Судачили про дачу и зарплатуМол денег прорва по ночам куюЯ все отдам - берите без доплатыТрехкомнатную камеру мою

И мне давали добрые советыЧуть свысока похлопав по плечуМои друзья - известные поэтыНе стоит рифмовать кричу - торчу

И лопнула во мне терпенья жила -И я со смертью перешел на тыОна давно возле меня кружилаПобаивалась только хрипоты

Я от суда скрываться не намеренКоль призовут - отвечу на вопросЯ до секунд всю жизнь свою измерилИ худо-бедно но тащил свой воз

Но знаю я что лживо а что свято-Я это понял все-таки давноМой путь один всего один ребята-Мне выбора по счастью не дано

Moacutej czarny człowiek

Moacutej czarny człowiek w szarym garniturzenomenklaturze biurze i w cenzurzeZłowrogi clown w coraz to innych maskachuderzał celnie mocno i znienacka

Jakże mi skrzydła podcinali chętniebolało tak że czasem chciałem wyćbezsilnym gniewem dławiąc się i wstrętemszeptałem tylko trzymaj się to nicMyślałem sobie To się da przeczekaćmoże odmieni się za jakiś czasi przyrzekałem w ważnych gabinetachże ja już nigdy że ostatni razA wokoacuteł mnie wzbierały jadem głosyNa Zachoacuted jeździ taki kiedy chceNajwyższy czas wypędzić toto z RosjiNie wypędzili Czemu Czort ich wieNa ręce mi patrzyli i liczylidacza samochoacuted - żyje jak ten kroacutelZazdrości ktoś To oddam w każdej chwilitrzypokojowy apartament moacutejA przyjaciele twoacutercy zapoznaniciut pobłażliwie w goacuterę wznosząc brewcedzili zwolna - W wierszu moacutej kochanytrzeba unikać rymoacutew krew i gniewWreszcie przelała się goryczy czaszai śmierć mnie w serce uderzyła wprostchciała już wcześniej tylko ją odstraszałzadyszany i ochrypły głosPrzed Stwoacutercą stanę z podniesionym czołemdo ukrywania nie mam nic a nicdobrze czy źle ale swoacutej woacutez ciągnąłem

55


i żyłem tak jak się powinno żyćRozroacuteżniam też co święte a co podłe -przynajmniej w to mnie wyposażył Boacuteg

i jedną mam lecz za to prostą drogęi nie chcę szukać żadnych innych droacuteg

Tłum Michał B Jagiełło

56


Wasyl Stus (Bасиль Cтус) (1938 - 1985)(Ukraina)

Невже ти народився чоловіче щоб зазирати в келію мою Невже твоє життя тебе не кличе Чи ти спізнав життєву путь свою на цій безрадісній сумній роботі де все людською мукою взялось Ти все стоїш в моїй тяжкій скорботі твоїм нещастям серце пойнялось моє недужне Ти ж mdash за мене вдвоє нещасніший Я mdash сам А ти mdash лиш тінь Я є добро а ти mdash труха і тлінь а спільне в нас mdash що вязні ми обоє дверей обабоки Ти mdash там я mdash тут Нас порізнили мури як статут

2611972

Czyżbyś narodził się człowieczeaby zaglądać w moją pieczaręCzyż twoje życie do ciebie nie krzyczyCzy poznałeś już swą karężałosną pracę co jest życia soląco złożona jest z ludzkich mąkNadal stoisz nad moją niedoląserce twe objęte nieszczęściem rąkmoje chorobą Ty za mnie za dwojenieszczęśliwszy Ja ndash sam A ty ndash ledwie cieńJa jestem dobro a ty proch i pleśńa wspoacutelne w nas ndash że więźniami my obojedwie strony tych samych drzwi Ty ndash tam ja ndash tuNas poroacuteżniły mury niczym statut

tłumaczenie Wiktor Woroszylski

57


Joseacute Emilio Pacheco (1939 - )(Meksyk)

Inscripciones en una calavera

Si cuando vivos somos diferentes en cambiotodas las calaveras se parecenSon la imagen y el fruto de la muerte

El craacuteneo con textura ya de marfil observa detenidamente la nochey visto al sesgo en el espejo pareceun cascaroacuten de huevo que ya dio alasa quien latiacutea en su interior fecundante

Estaacute vaciacuteo ya es vaciacuteo pero sin eacutel no habriacutea existido la existencia Y sin decirlo quiere interrogarnos hacer de nuevo las preguntas eternas

iquestLlevamos siempre adentro la propia muerte o (contra Rilke) carga el esqueleto pesadumbre de carne corrupcioacuten sobre la calavera incorruptible

Es la piedra pulida por ese maral que no vemos sino encarnado en sus obrasEl tiempo hizo la mueca de este horrorpero tambieacuten esculpe con su transcurrirla belleza del mundo Y asiacute pues resulta un acto de justicia poner sobre su frente la gastada inscripcioacuten

Este craacuteneo se vio como hoy nos ve Como hoy lo vemos nos veremos un diacutea

Inskrypcja na czaszce

Za życia roacuteżnimy sięale za towszystkie czaszki są do siebie podobneKażda obrazem i owocem śmierci

Czaszka co nieomal przypomina marmurwpatruje się uważnie w ciemnośća zobaczona ukosem w zwierciadlewygląda jak skorupka jajka z ktoacuterego uleciałktoś kto oddychał w życiodajnym wnętrzu

Jest pusta Jest pustką lecz bez niejnie byłoby istnieniaNic nie moacutewiąc chce o coś zapytaćZadawać na nowo odwieczne pytaniaCzy człowiek w sobie nosi własną śmierćczy (wbrew Rilkemu) - to szkielet dźwigauciążliwe ciałoCzy to co skazane na zepsuciepowleka niezniszczalną czaszkę

Gładki otoczak wydany przez morzeto ktoacuterego nie widaćZnamy je tylko poprzez jego dzieła

Przeraźliwym grymasem wystraszył nas czasten ktoacutery rzeźbiswoim przepływem piękno wszystkich rzeczy

58


Słusznie wyryto na czolezatartą inskrypcję

Ta czaszka widziała siebie jak dziś nas ogląda Jak my w nią wpatrzeni - tak siebie ujrzymy(przeł Krystyna Rodowska)

59


Seamus Heaney (1939 - )

(Irlandia)

Punishment

I can feel the tugof the halter at the napeof her neck the windon her naked front

It blows her nipplesto amber beadsit shakes the frail riggingof her ribs

I can see her drownedbody in the bogthe weighing stonethe floating rods and boughs

Under which at firstshe was a barked saplingthat is dug upoak-bone brain-firkin

her shaved headlike a stubble of black cornher blindfold a soiled bandageher noose a ring

to storethe memories of loveLittle adultressbefore they punished you

you were flaxen-hairedundernourished and yourtar-black face was beautifulMy poor scapegoat

I almost love youbut would have cast I knowthe stones of silenceI am the artful voyeur

of your brainrsquos exposedand darkened combsyour musclesrsquo webbingand all your numbered bones

I who have stood dumbwhen your betraying sisterscauled in tarwept by the railings

who would connivein civilized outrageyet understand the exactand tribal intimate revenge

60


Kara

Czuje tamto szarpnięciepostronka na jejszyi wiatrna jej nagich piersiach

ściągający sutkiw krople bursztynukołyszący kruchymrusztowaniem żeber

Widzę jej ciałozatopione w bagnieciężki kamieńunoszące się drągi i gałęzie

Pod nimi była młodymokoronowanym drzewemwydobytym terazjak kość dębu szkatułka moacutezgu -

jej ogolona głowajak ścierń czarnego zbożaoczy związane ziemistą opaskąpętla jak pierścień

do przechowywaniawspomnień miłościMała cudzołożnicozanim cię ukarali

byłaś lnianowłosaniedożywiona i twojaczarna jak smoła twarz była pięknaMoacutej biedny ofiarny koźle

kocham cię prawielecz wiem że rzucałbymkamieniami ciszyJestem podstępnym podglądaczem

odsłoniętych i pociemniałychzwojoacutew twojego moacutezgusiatki mięśnii wszystkich porachowanych kości -

ja kiedy stałem niemygdy twe zdradzieckie siostryw czepku ze słomyłkały pod płotem

ktoacutery tolerowałem

61


gwałt cywilizacjirozumiem tę intymnąi dokładną plemienną zemstę

Tłumaczenie Piotr Sommer

62


Margaret Atwood (1939ndash )(Kanada)

We are hardi

We are hard on each otherand call it honestychoosing our jagged truthswith care and aiming them acrossthe neutral table

The things we say aretrue it is our crookedaims our choicesturn them criminal

ii

Of course your liesare more amusingyou make them new each time

Your truths painful and boringrepeat themselves over and overperhaps because you ownso few of them

iii

A truth should existit should not be usedlike this If I love you

is that a fact or a weapon

iv

Does the body liemoving like this are thesetouches hairs wetsoft marble my tongue runs overlies you are telling me

Your body is not a wordit does not lie orspeak truth either

It is onlyhere or not here

63


Josif Brodski (Иосиф Бродский) (1940 - 1996)(Rosja)

ОДНОМУ ТИРАНУ

Он здесь бывал еще не в галифе mdashв пальто из драпа сдержанный сутулыйАрестом завсегдатаев кафепокончив позже с мировой культуройон этим как бы отомстил (не имно Времени) за бедность униженьяза скверный кофе скуку и сраженьяв двадцать одно проигранные им

И Время проглотило эту местьТеперь здесь людно многие смеютсягремят пластинки Но пред тем как сестьза столик как-то тянет оглянутьсяВезде пластмасса никель mdash все не тов пирожных привкус бромистого натраПорой перед закрытьем из театраон здесь бывает но инкогнито

Когда он входит все они встаютОдни mdash по службе прочие mdash от счастьяДвижением ладони от запястьяон возвращает вечеру уютОн пьет свой кофе mdash лучший чем тогдаи ест рогалик примостившись в креслестоль вкусный что и мертвые о давоскликнули бы если бы воскресли

Январь 1972

Pewnemu tyranowi

Bywał tu niegdyś jeszcze nie w bryczesach -w palcie flauszowym Czesał się pod goacuteręPoacuteźniej bywalcoacutew kawiarni wyczesałaresztem i tak wykończył kulturęmszcząc się jak gdyby (nie na tych denatachlecz na Epoce) za pustki w kieszeniachnudę złą kawę i upokorzeniajakich doznawał gdy przegrywał w skata

Epoka jakoś przełknęła tę zemstęDzisiaj tu pełno śmiech krzeseł szuraniemuzyka z płyt Lecz nim się zajmie miejscecoś korci by się obejrzeć przez ramięWszystko plastikiem i niklem pokrytociastka smakują bromkiem sodu Aleczasami tuż przed zamknięciem lokaluwstąpi z teatru on sam - incognito

Gdy wchodzi wszyscy już na baczność stojąJedni - służbowo a drudzy - ze szczęściaOn kroacutetkim ruchem od napięstkadaje znak że im nie chce psuć nastrojuPopija lepszą niż przed laty kawę

64


i zagłębiony w fotel je rogalikktoacutery tak smaczny jest że martwym nawetbyłby smakował gdyby zmartwychwstali

Tłumaczenie S Barańczak

65


Mahmoud Darwish (1941 - 2008) (Palestyna)

Żołnierz śniący o białych liliach

On śni o białych liliacho oliwnej gałązceo piersi ukochanej ktoacutera rozkwita wieczoremmarzy - powiedział mi - o ptakuo cytrynowych kwiatachnie zastanawia się nad marzeniami a rzeczy pojmujetak jak je czuje i odbierarozumie - powiedział do mnie - że ojczyznato znaczy pić matczyną kawęi wracać wieczorem do domu

Spytałem go a ziemiaPowiedział nie znam jejnie czuję żeby była moją skoacuterą i pulsemjak piszą w poematachi nagle ją ujrzałemtak jak widzi się sklepik ulicę i gazety- Kochasz ją - zapytałem- Dla mnie miłość to spacerek kieliszek wina lub przygoda- Umarłbyś za nią- NieWszystko co wiąże mnie z tą ziemiąto płomienny artykuł i przemowaNauczyli mnie kochać miłość do niejlecz nie poczułem by jej serce było moimnie czułem trawy korzeni ani gałęzi- Więc jakże miłość do niejkłuć mogła tak jak słońce jak tęsknotaOdpowiedział wyzywająco- Narzędziem mej miłości jest karabini święta przywroacutecone spod ruin

i milczenie dawnego posągu co zatracił swoacutej czas i tożsamośćOpowiedział mi o chwili pożegnaniao tym jak jego matkapłakała cicho gdy go uwoziliw nieznane gdzieś na frontTrwożny głos matki nową nadzieję żłobił mu pod skoacuterągdybyż więcej było gołębi w Ministerstwie Obronygdybyż więcej gołębiZapalił papierosa i powiedziałjak gdyby wybrnąć chciał z krwawego błota- Śniłem o białych liliacho oliwnej gałązceo ptaku ktoacutery wita poranekw pomarańczowym gaju- A co ujrzałeś- To co uczyniłemkrwawe cierniesprawiłem że wybuchły w piasku w piersiach i brzuchach- Ilu zabiłeś- Trudno mi wyliczyćale dostałem jeden medalPrzemogłem się i poprosiłem- Opisz mi więc jednego zabitego

Usiadł wygodniej bawiąc się zwiniętą gazetąi zaczął moacutewić jakby śpiewał mi piosenkę- Jak namiot zwalił się na piachi objął roztrzaskane gwiazdymiał krwawy wieniec na szerokim czoleale medali nie miałNie umiał widać dobrze walczyćBył chłopem robotnikiem może sklepikarzemJak namiot zwalił się na piach i skonał

Ramiona miał długie jak dwa wyschłe potokia gdy szukałem mu w kieszeniachdowodu tożsamości znalazłem dwa zdjęciana jednym była jego żonana drugim była jego coacuterka

- Smutno ci było - zapytałemOn przerwał mi - Mahmudzie przyjacielu smutek to biały ptaknie zbliża się do pola bitwy a żołnierzegrzech popełniają gdy się smucąJa byłem tam maszyną śmierć siejącą śmierć i ogieńw czarnego ptaka zamieniałem niebo

Opowiedział mi o swej pierwszej miłościo dalekich ulicach o reakcjach po wojnieo bohaterstwie mikrofonu i gazetya kiedy w chustkę ukrył kaszelspytałem go - Czy się spotkamyOdrzekł - W dalekim mieścieGdy po raz czwarty napełniłem mu kieliszekzażartowałem - Więc wyjedziesz a ojczyznaPowiedział - Daj mi spokoacutejJa śnię o białych liliachrozśpiewanej ulicy oświetlonym mieszkaniupragnę dobrego serca a nie kuli do karabinuchcę słonecznego dnia nie chwili zwycięstwaobłąkanej morderczej chcę dziecka ktoacutere będzie śmiało się do dnianie armatniego mięsana świat przyszedłem żeby żyć wschodami słońcaa nie jego zachodemPożegnał mnie bo szuka białych lilii

66


ptaka witającego ranekw pomarańczowym gaju a rzeczy pojmuje

tylko tak jak je czuje i odbieraRozumie - sam powiedział - że ojczyznato znaczy pić matczyną kawę

i bezpiecznie powracać wieczorem do domu

tłum Hanna Jankowska

67


Michael Ondaatje (1943 - )(Kanada)

The Cinnamon Peeler

If I were a cinnamon peelerI would ride your bedAnd leave the yellow bark dustOn your pillow

Your breasts and shoulders would reekYou could never walk through marketswithout the profession of my fingersfloating over you The blind wouldstumble certain of whom they approachedthough you might batheunder rain gutters monsoon

Here on the upper thighat this smooth pastureneighbour to you hairor the creasethat cuts your back This ankleYou will be known among strangersas the cinnamon peelers wife

I could hardly glance at youbefore marriagenever touch you--your keen nosed mother your rough brothersI buried my hands

in saffron disguised themover smoking tarhelped the honey gatherers

When we swam onceI touched you in the waterand our bodies remained freeyou could hold me and be blind of smellyou climbed the bank and said

this is how you touch other womenthe grass cutters wife the lime burners daughterAnd you searched your armsfor the missing perfume

and knew

what good is itto be the lime burners daughterleft with no traceas if not spoken to in the act of loveas if wounded without the pleasure of a scar

You touchedyour belly to my handsin the dry air and saidI am the cinnamonPeelers wife Smell me

68


69


Robert Adamson (1944 - )(Australia)

The Ravens After Trakl

The ravens launch themselvesinto the air

dropping harsh calls as theysail across midday

their shadows follow themalong the glassy rivermdash

you can see them at timesalmost resting

They rupture the silenceat twilight At other times

their sound is like the stenchof drunks bickering over

carrion in the beer gardenLook up into the spotted

gum tree they fly offlike a funeral procession

their caws small shuddersof rapture

70


Adam Zagajewski (1945 - )(Polska)

Brama Czy kochasz słowa tak jak nieśmiały czarodziej kocha chwilę ciszy -już po występie kiedy jest sam w pustej szatni w ktoacuterejpłonie smolistym tłustym płomieniem żoacutełta świecaJaka miłość dozwoli ci pchnąć ciężką bramę tak żebyś znowupoczuł zapach tego drewna i rdzawy smak wody z archaicznej studnii żebyś raz jeszcze ujrzał wysoką gruszę dumną matronę ktoacutera w jesieniarystokratycznie oddawała nam swe doskonałe w kształcie owocepoczym niemo pogrążała się w rozpatrywaniu nieszczęść zimyTuż obok dymił obojętny komin fabryki i milczało brzydkie miastoale w ogrodach głęboko pod cegłami pracowała niestrudzona ziemianasza czarna pamięć i przepastna spiżarnia umarłych dobra ziemia Jakiej odwagi trzeba żeby pchnąć ciężką bramęjakiej odwagi żeby zobaczyć was wszystkich znowuzebranych w jednym pokoju pod gotycką lampą -mama nieuważnie czyta gazetę ćmy uderzają o szybęnic się nie dzieje nic zaledwie wieczoacuter modlitwa czekamyTylko raz żyliśmy

71


Władimir Nieklajew (Уладзімір Някляеў) (1946 - )(Białoruś)

Жыві Беларусь

Жыві Беларусь Веру будзеш жыць заўсёдыСвятло laquoПагоніraquo будзе сэрцы нашы акрыляцьЖыве жыве наш край пакутны і свабодныНескароная нікім і святая зямляБеларусь Беларусь Хай цябе мінуць усе нягодыВек у шчасці жыві ты Радзіма мая

Жыве Беларусь mdash нашай долі абуджэннеКраіна-маці ты прызнанне шчырае прыміЖыве Жыве Гучыць узнёсла блаславеннеБеларускі вольны дух уваскрос з даўніныБеларусь Беларусь Мы тваё вітаем адраджэннеБудзеш вечна вольнай ты будзем вольнымі мы

Жыве Беларусь Нас нядоля не здалелаМагутны Божа беражы Айчыну з году ў годЖыве Жыве Як непагасны сімвал верыБудзе вечна на зямлі паспаліты наш родБеларусь Беларусь Пад штандарам бел-чырвона-белымВек у шчасьці жыві беларускі народ

72


Julian Kornhauser (1946 - )(Polska)

Umrzeć bracia za świat

Siedzimy w żoacutełtym reflektorzeokna umierają za nas na frontachliteratury i wojny Godzinasnu przybliża się i czekamytylko na szybkie strzały deszczuśmierć ktoacuterą śpiewano wmarszu jest migotliwym fioletowympetitem Siedzimy przytłoczenigorącym brzuchem sufitu i niechcemy umrzeć ani za Irlandczykoacutewani za Wietnam ani za PartięGrot ciężkiej jesieni wwierca sięw tarczę serca nucimy podnosem naprzoacuted młodzieży światajest suchy poranek wywieszonyza oknem rok cieknie jak ślinaNiech nas drzazga strzału przebijena wylot niech ze zmiętychust wypadnie granat

73


Stanisław Barańczak (1946 - )(Polska)

Spoacutejrzmy prawdzie w oczy

Spoacutejrzmy prawdzie w oczy w nieobecne

oczy potrąconego przypadkowo

przechodnia z podniesionym kołnierzem w stężałe

oczy wzniesione ku tablicy z odjazdami

dalekobieżnych pociągoacutew w kroacutetkowzroczne

oczy wpatrzone z bliska w gazetowy petit

w oczy pośpiesznie obmywane rankiem

z nieposłusznego snu pośpiesznie ocierane

za dnia z łez nieposłusznych pośpiesznie

zakrywane monetami bo śmierć także jest

nieposłuszna zbyt śpiesznie gna w ślepy zaułek

oczodołoacutew więc dajmy z siebie wszystko

na własność tym spojrzeniom stańmy na wysokości

oczu jak napis kredą na murze odważmy się spojrzeć

prawdzie w te szare oczy ktoacuterych z nas nie spuszcza

ktoacutere są wszędzie wbite w chodnik pod stopami

wlepione w afisz i utkwione w chmurach

a choćby to jedno będzie nas umiało rzucić

na kolana

74


Bei Dao (1949 - )(Chiny)

Reading of History

As plum flowers revolt the hostile dews Safeguard the darkness engraved by the midday sword The revolution will start next morning The plaint of widows is like a wolf pack racing across the frozen plain

Due to a prophecy ancestors retreat into That river where faith argues hectically with desireThere is no end there is only a vortical recluse Experiencing another meditative tranquillity

Climbing high to behold sunset over the throneAs civilisation drifts off with the flute music in the empty valleySeasons stand up from the debris and Fruits creep over the walls to chase tomorrow

Translation Tao Naikan and Simon Patton

75


Yang Lian (1955 - )(ChinySzwajcaria)

LONGHUA TEMPLE

being chewed by the crocodile structured the eve of this poemin dreams the terrifyingly real temple court-yard at the waterrsquos edge on the mountain peakonly if the handrsquos lotus still opens like that day petal by petalemptiness our arrival half plum half bloodneeds only the cold of a vow to stayin the incense burner the fragmentary life of a cameratwisted moss twists the stonersquos eyeball again

the eve of finding this poemskeleton hugging skeleton strolls behind the silence of the bellsthe direction of our surmise settled in a budplums drift down to blend with perfumed bloodbloodstains leak out from behind the knee from numbers one [to seven againonly to believe what comes back enjoying in memoryflashbulbs periscoping the newly-formed fleshwe vaguely remember the pleasure of sex with crocodiles was [lovely and sore

Translation Brian Holton and William N Herbert

76


Kim Hyesoon (1955 -)(Korea Południowa)

THE NAKED BODY OF ICEHave you ever been to a place where white snow is keptand to a storeroom full of hail

Have you ever been to an ice locker beneath the seaHave you ever seen fish kneaded by water holding their breath

A towering snowbank for snow fell in your heart have you ever seen someone hiding inside the snow When the person awoke and opened his eyeshave you ever seen the dark moon crying as it rose

Have you ever tried to catch the fleeing white mountainsfrom a bullet train Have you ever endured the cold stare of the mountains

Have you ever seen someone holding a large chunk of ice wrapped in a blanketlike a sick person wiping her tears under the blazing summer sun Have you ever touched the scorching naked body of ice

Have you ever eaten the tears from those who awake in the middle of the nightHave you ever thought about how it must feel for the hard ice to meltSo listen up The ice princess is speaking

Have you ever been to a storeroom full of hailHave you ever stood mindlessly in a storeroom where ice has melted away

Translation Choi Don Mee

77


78


Joseacute Aacutengel LEYVA (1958 - )(Meksyk)

(Meksyk)

Poeta Al final uno se convierte en lo que escribeo no con mano propiaQuieacuten habraacute de creer en tu nagualsi no olfatea el temblor de la imagen ateridamuerta de miedo ante los ojos que la observan Borroacuten mancha signo tipograacuteficoTinta sin control en el papel desiertoChorro de sombras en la hoja infestada de olvidospredadores de lo nuevoUrgencia de oxiacutegeno en la cumbre o en el fondodonde no volamos ni anduvimos con las branquias puestas Levantas la tapa y ves tu propia muerteBulle el gusanero de letras debajo de un tiacutetulo y de otroParecen luces de neoacuten cubiertas de cenizaTu maacutescara y tu nombre ocupan el lugarde esa persona que no llegaste a serUn diacutea cualquiera la ahogaste con la almohadaAlgo de ti quedoacute en su testamentoAcabas de nacerAlguien te lee

Poezja1

Mijały mnie chyże drzewa mojego dzieciństwa Autobus wyrywał mi z oczu jedno po drugim sosny chmury i pożerał drżący asfalt między wzgoacuterzami Powiedziałem niepotrzebne słowo i napotkałem spojrzenie śmierci jej sztywne oblicze i surowość powietrza ktoacutere nie waży i nigdzie nie zmierza Czym są obsiane groby że nie wyrzucają z siebie robakoacutew tylko kwiaty

Puk puk puk Puk puk puk rozległo się w mojej głowie lub pustej czaszce Ktoś wołał z głębi lasu mijały mnie cienie drzew i znoacutew mamrotałem słowo oddech Zasłona na szybie okna przekręciła je brzmiało jak zaklęcie Doły cmentarne ziemi urodziły moacutej własny język


1 Nie jestem pewna ale to chyba nie jest tłumaczenie bdquoPoetardquo ndash nie znam hiszpańskiego więc nie mogę tego sprawdzić dokładnie

79


Yosuke Tanaka (1969 - )(Japonia)

A Day When the Moutains are Visible

Being nice to peoplemdashwhat was that again People who arenrsquot used to being nice just act worn out People who arenrsquot used to being treated kindly just keep on living their cold lives In any case it doesnrsquot do any good to complain about that

The fact that the sky is clear doesnrsquot necessarily mean yoursquoll be able to see the mountains out there in Okutama but itrsquos impossible to see them if it isnrsquot When was it I realized you can see the Okutama Mountains on the horizon from the hills of Suginami Thinking the small outlines of those lovely mountains are probably visible right now I lean out the window and find I can see the khaki-colored mountains clearly Theyrsquore even bigger than I had remembered

On days when your heart is clear itrsquos fun to be nice to people When you canrsquot be nice you probably wonrsquot have much fun either Most likely yoursquoll spend the day alone gloomy and cheerless Just look at all that frustration offered under the guise of high literature Still there must be something on the other side of that mountain Itrsquos hard to always be gentle and thatrsquos why for instance the temples in those mountains have been so important for so long Thatrsquos why

Itrsquos hard to be nice to people you work with Selflessness isnrsquot a virtue to them and if you run off to paradise yoursquod be distancing yourself from your work Even so one canrsquot indulge the serpent of the ego when it slithers out from the boundaries of charisma Therersquos something wrong with itmdashthat serpent of the ego which lives by consuming distorted dark energy

I needed the proper grandness of nature so as not to get tangled up in the twisted unreasonable serpent I needed the quiet gentle power of nature so that I not bow my head as the cruel double-headed serpent stuck its head from under the invisible table and flicked its tongue

How wonderful it must be to live without feeling animosity toward people The bus is driving down the tree-lined street toward me while the mountains are visible in the distance

Translation Jeffrey Angles

80


81


82

Pablo Neruda (1904 - 1973)

Wystan Hugh Auden (1907 - 1973)



Czekając na barbarzyńcoacutew

Na coacuteż czekamy zebrani na rynku

Dziś mają tu przyjść barbarzyńcy

Dlaczego taka bezczynność w senacieSenatorowie siedzą - czemuż praw nie uchwalą

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcyNa coacuteż by się zdały prawa senatoroacutewBarbarzyńcy gdy przyjdą ustanowią prawa

Dlaczego nasz cesarz zbudził się tak wcześniei zasiadł - w największej z bram naszego miasta -na tronie w majestacie z koroną na głowie

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcyCesarz czeka u bramy aby tam powitaćich naczelnika Nawet przygotowałobszerne pismo ktoacutere chce mu wręczyć -a wypisał w nim wiele godności i tytułoacutew

Czemu dwaj konsulowie nasi i pretorzyprzyszli dzisiaj w szkarłatnych haftowanych togachPo co te bransolety z tyloma ametystami

i te pierścienie z blaskiem przepysznych szmaragdoacutewCzemu trzymają w rękach drogocenne laskitak pięknie srebrem inkrustowane i złotem

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcya takie rzeczy barbarzyńcoacutew olśniewają

Czemu retorzy świetni nie przychodzą jak zwykleby wygłaszać oracje ktoacutere ułożyli

Dlatego że dziś mają przyjść barbarzyńcya ich nudzą deklamacje i przemowy

Dlaczego wszystkich nagle ogarnął niepokoacutejSkąd zamieszanie (Twarze jakże spoważniały)Dlaczego tak szybko pustoszeją ulicei place Wszyscy do domu wracają zamyśleni

Dlatego że noc zapadła a barbarzyńcy nie przyszliJacyś nasi co właśnie od granicy przybylimoacutewią że już nie ma żadnych barbarzyńcoacutew

Bez barbarzyńcoacutew - coacuteż poczniemy terazCi ludzie byli jakimś rozwiązaniem

(przełożył Zygmunt Kubiak)

2



Death


Śmierć



3



Fire and Ice


Ogień i loacuted



4



Bangnis


Trwoga



5



Zone




6





7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Death


Śmierć



3



Fire and Ice


Ogień i loacuted



4



Bangnis


Trwoga



5



Zone




6





7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Fire and Ice


Ogień i loacuted



4



Bangnis


Trwoga



5



Zone




6





7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Bangnis


Trwoga



5



Zone




6





7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Zone




6





7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








7





8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








8



Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Беларусам




9



A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






A Pact


Pakt



10










11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82













11




12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







12



Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Приговор




Wyrok





13











14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82














14



Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Buffalo Bills


Buffalo Bill



15














16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82

















16















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82


















17




Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







Autobiography



18





19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








19














20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82

















20



Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Stony Grey Soil








21



PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






PADRE DE CHILE






22



If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






If I Could Tell You















23


24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





24



In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






In A Dark Time





25






26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82









26



One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






One Art







Ta jedna sztuka








27








Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82











Washington DC 1950

28



Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Trying To Write


29





30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








30













31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82
















31



Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Faacutebula




32


Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





Bajka




33



La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






La mujer








34








35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82











35



36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






36



Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Die Todesfuge







37


Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





Fuga śmierci









38



Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Ocalony



39










40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82













40


Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





Grobowiec w Arundel









41



КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






КОЊ


Koń



tłum Goran Injac

42






Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82









Jerusalem



43



Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Nic dwa razy









44






45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82









45









46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82












46



Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Amor Vincit Omnia






47



(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






(Nikaragua)








48


(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





(Austria)

Nord und Suumld





49












50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82















50



(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






(Japonia)

MY OLD LADY SAID




She is not insane

Sorry


51



Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Dark August










Ponury sierpień


52




53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







53



Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Užupis





Zarzecze






54
















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82



















55





56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








56




2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







2611972



57
















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82



















58




59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







59



(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






(Irlandia)

Punishment












60


Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





Kara












61




62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







62



We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






We are hardi



ii



iii



iv




63







Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82










Январь 1972

Pewnemu tyranowi




64




65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







65











66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82














66






67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82









67



The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






The Cinnamon Peeler








and knew



68


69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





69













70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82
















70




71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82







71







72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82










72





73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82








73






















na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82

























na kolana

74



Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






Reading of History





75



LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






LONGHUA TEMPLE




76











77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82














77


78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82





78



(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82






(Meksyk)


Poezja1





79











80


81


82














80


81


82





81


82





82




Najważniejsi poeci

Documents

Transcript of Najważniejsi poeci