Nadzór weterynaryjny nad zdrowiem zwierząt akwakultury
description
Transcript of Nadzór weterynaryjny nad zdrowiem zwierząt akwakultury
Nadzór weterynaryjny nad
zdrowiem zwierząt
akwakultury
Główny Inspektorat Weterynarii
Podstawy prawne sprawowania nadzoru weterynaryjnego nad
podmiotami sektora akwakultury
Dyrektywa Rady 2006/88/WE z dnia 24 października 2006 r. w sprawie wymogów w zakresie zdrowia zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz zapobiegania niektórym chorobom zwierząt wodnych i zwalczania tych chorób (Dz. U. L 328 z 24.11.2006, str. 14, z późn. zm.);
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.);
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 33, poz. 287, z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury (Dz. U. z 2008 r. Nr 190, poz. 1167);
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie zwalczania chorób zakaźnych zwierząt akwakultury (Dz. U. z 2009 r. Nr 30, poz. 198).
Główne aspekty nadzoru weterynaryjnego
1. Rejestracja i zatwierdzanie podmiotów sektora akwakultury;
2. Kontrole urzędowe;3. Programy nadzoru stanu zdrowia zwierząt;4. Programy zwalczania i nadzoru;5. Powiadamianie i zwalczanie chorób podlegających
obowiązkowi zwalczania;6. Nadzór nad zdrowiem zwierząt umieszczanych na
rynku
1. Rejestracja i zatwierdzanie
Wzrost świadomości branży oraz właściwe zatwierdzanie zmierzają do ochrony, kontroli i zwalczania chorób zwierząt akwakultury.
Zatwierdzenie:• Przedsiębiorstwa produkcyjne sektora akwakultury
- PPSA (nr 92);• Zakłady przetwórcze przetwarzające lub poddające
ubojowi zwierzęta akwakultury w ramach zwalczania chorób zakaźnych tych zwierząt (nr 93).
Rejestracja:• Miejsca inne niż PPSA, w których zwierzęta wodne
utrzymywane są bez zamiaru umieszczania na rynku (nr 27);
• Łowiska typu „wpuść i złów” (nr 27);• PPSA umieszczające na rynku zwierzęta
akwakultury wyłącznie w celu spożycia przez ludzi (nr 27).
Rejestr podmiotów nadzorowanych zawiera przede wszystkim następujące dane:
Nazwa i adres;Weterynaryjny numer weterynaryjny;Położenie geograficzne;Utrzymywane gatunki;Stwierdzony stan zdrowia;Typ gospodarstwa i rodzaj prowadzonej produkcji;Źródło poboru i miejsce usuwania wody
2. Kontrole urzędowe
Obowiązek przeprowadzania kontroli urzędowych podmiotów prowadzących działalność w zakresie sektora akwakultury wynika z § 24 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury (Dz. U. z 2008 r. Nr 190, poz. 1167).
Kontrole urzędowe podmiotów prowadzących działalność w sektorze akwakultury przeprowadza powiatowy lekarz weterynarii.
Szczegółowe zasady dotyczące przeprowadzania kontroli urzędowych określone zostały w Instrukcji Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWz.400/R-01/2011 z dnia 18 marca 2011 r. w sprawie przeprowadzania kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie sektora akwakultury.
Kontrole urzędowe: powinny być przeprowadzane regularnie, w oparciu
o zagrożenie, oraz z właściwą częstotliwością; przeprowadzane są bez wcześniejszego
uprzedzenia, z wyjątkiem takich przypadków jak audyt. Mogą być również przeprowadzone ad hoc;
przeprowadzane są na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji pasz lub żywności oraz zwierząt i produktów zwierzęcych.
obejmują co najmniej:•regularne inspekcje;•regularne wizyty;•pobieranie próbek (jeżeli jest to konieczne), z uwzględnieniem ryzyka, jakie stanowi prowadzenie danego przedsiębiorstwa produkcyjnego sektora akwakultury oraz zakładu w związku z chorobami zakaźnymi zwierząt akwakultury;
są przeprowadzane z uwzględnieniem statusu epizootycznego danej strefy lub enklawy.
Częstotliwość przeprowadzania kontroli w ramach kontroli urzędowych
Występujące gatunki
Status epizootyczn
y
Poziom zagrożeni
aTyp
nadzoru
Zalecana częstotliwość
kontroli urzędowych
brak gatunków
podatnych na choroby
Kategoria Iuznane za
wolne niski bierny 1 co 4 lata
obecne gatunki
podatne na jedną lub
więcej chorób
Kategoria Iuznane za
wolne
wysoki aktywny, ukierunkow
any lub bierny
1 w roku
średni 1 co 2 lata
niski 1 co 2 lataKategoria II
objęte programem
nadzoru
wysoki
ukierunkowany
1 w rokuśredni 1 co 2 lata
niski 1 co 2 lata
Kategoria III nieokreślony
wysoki
aktywny
3 w rokuśredni 2 w rokuniski 1 w roku
Kategoria IVobjęte
programem zwalczania
wysoki
ukierunkowany
1 w rokuśredni 1 co 2 lata
niski 1 co 2 lata
Kategoria Vskażone
wysoki
bierny
1 w rokuśredni 1 co 2 lataniski 1 co 4 lata
3. Programy nadzoru stanu zdrowia zwierząt
Program nadzoru stanu zdrowia zwierząt akwakultury realizuje, we własnym zakresie i na własny koszt, podmiot prowadzący działalność:- przedsiębiorstwo produkcyjne sektora akwakultury;- zakład przetwórczy przetwarzający lub poddający ubojowi
zwierzęta akwakultury w ramach zwalczania chorób zakaźnych tych zwierząt.
Program nadzoru prowadzony jest:- w sposób dostosowany do danego typu produkcji;- w celu wykrycia podwyższonej śmiertelności i chorób
podlegających obowiązkowi zwalczania.
Częstotliwość przeprowadzania kontroli w ramach programu nadzoru określona jest w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 października 2008 r. w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenia działalności w zakresie sektora akwakultury.
4. Programy zwalczania i nadzoru
Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii opracowuje:
programy zwalczania chorób zakaźnych zwierząt;
programy nadzoru nad chorobami zakaźnymi zwierząt akwakultury mające na celu osiągnięcie przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, strefę lub enklawę statusu wolnego od danej choroby zakaźnej.
Stanowisko Zespołu ds. Śródlądowej Gospodarki Rybackiej i Wędkarskiej w sprawie kierunków działań mających na celu stworzenie lub poprawę istniejących mechanizmów zwalczania KHV w Polsce oraz pomocy dla gospodarstw rybackich dotkniętych chorobą z dnia 01.02.2012:
„Zespół rekomenduje podjęcie przez administrację następujących działań:1. Odejście od idei wdrażania w Polsce programu
zwalczania KHV, jako choroby zwalczanej z urzędu.2. Zaprzestanie prowadzenia krajowego monitoringu KHV
(przywrócenie monitoringu mogłoby nastąpić po wykreśleniu KHV z listy chorób nieegzotycznych).
3. Wystąpienie do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wykreślenie KHV z listy chorób nieegzotycznych – podlegających notyfikacji.
4. Analizę prawną możliwości sprowadzenia do Polski z Izraela lipcówki karpia szczepionej przeciw KHV.”
5. Powiadamianie i zwalczanie chorób podlegających obowiązkowi zwalczania
W przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt, a w szczególności podwyższonej śmiertelności zwierząt akwakultury, posiadacz zwierzęcia jest obowiązany m.in. do:
niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
Choroby ryb podlegające obowiązkowi zwalczania
Choroby nieegzotyczne:
1) Wirusowa posocznica krwotoczna (VHS);2) Zakaźna martwica układu krwiotwórczego
ryb łososiowatych (IHN);
3) Zakaźna anemia łososi (ISA);4) Zakażenie herpewsirusem koi (KHV)
Choroby egzotyczne:
1) Epizootyczna martwica układu krwiotwórczego (EHN);
2) Zakaźny zespół owrzodzenia (EUS).
Zwalczanie chorób ryb z mocy prawa
Ogólne zasady zwalczania chorób zakaźnych zwierząt:Rozdział 8 „Zasady zwalczania chorób zakaźnych zwierząt” ustawy z dnia11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt
Szczegółowe zasady zwalczaniachorób zakaźnych zwierząt akwakultury:Rozporządzenie Ministra Rolnictwai Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2009 r.w sprawie zwalczania chorób zakaźnychzwierząt akwakultury
Podejrzenie wystąpienia choroby nieegzotycznej
Pobieranie próbek do
badańObjęcie
gospodarstwa nadzorem
urzędowym
Zakaz przemieszczania
zwierząt akwakultury z i do
gospodarstwaKategoria I + + +
(ewentualnie zezwolenie na
wniosek posiadacza zwierząt)
Kategoria II
Kategoria III + + +(ewentualnie zezwolenie na
wniosek posiadacza zwierząt)
Kategoria IV
Kategoria V
Stwierdzenie wystąpienia choroby nieegzotycznej Dochodze
nie epizootyc
zne
Uznanie gospodar-stwa za skażone
Określenie obszaru
zapobiegania rozprzestrzenia-niu się
choroby (obszar
ochronny i obszar
nadzoru)
Zakaz odnowy populacji zwierząt
wodnych i przemieszczania
zwierząt akwakultury w obrębie/do i z
obszaru zapobiegania
rozprzestrzenianiu się choroby
Spożycie przez ludzi lub
przetwarzanie zw.
akwakultury, które
osiągnęły rozmiary
handlowe i nie wykazują objawów
klinicznych choroby
Usuwanie i unieszkodli
wia-nie martwych
ryb i żywych ryb
wykazujących objawy kliniczne choroby
Kat. I + + + + + +
Kat. II + + +
Kat. III + + + +
Kat. IV + + +
Kat. V + + +
Stwierdzenie wystąpienia choroby nieegzotycznej c.d.
Usuwanie i unieszkodliwiani
e zwierząt akwakultury,
które nie osiągnęły rozmiarów
handlowych i nie wykazują objawów
klinicznych choroby
Usuwanie i unieszkodli
wia- nie martwych zwierząt
Odłogowanie,
oczyszczanie i
odkażanie skażonych gospodarst
w
Program
zwalczania
Zgoda na prowadzenie
chowu zwierząt akwakultury
niewykazujących objawów
klinicznych choroby do
czasu osiągnięcia rozmiarów
handlowych lub na
przemieszczanie do innej
skażonej strefy lub enklawy
Przemieszcza-nie
zwierząt do
skażonych gospodarst
w
Kat. I + + + +
Kat. II + +
Kat. III + +
Kat. IV + +
Kat. V + +
6. Nadzór nad zdrowiem zwierząt umieszczanych na rynkuRegulują:
1. Rozdział 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt „Wymagania weterynaryjne dla umieszczania na rynku zwierząt akwakultury”;
2. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1251/2008 z dnia 12 grudnia 2008 r. wdrażające dyrektywę Rady 2006/88/WE w zakresie warunków oraz wymagań certyfikacji w odniesieniu do wprowadzania do obrotu i przywożenia do Wspólnoty zwierząt akwakultury i produktów akwakultury oraz ustanawiające wykaz gatunków-wektorów (Dz. U. L 337 z 16.12.2008, str. 41, z późn. zm.)
Zwierzęta akwakultury przeznaczone do chowu lub hodowli umieszcza się na rynku, jeżeli:
1. nie wykazują klinicznych objawów chorób;2. pochodzą z gospodarstw, w których nie
stwierdzono podwyższonej śmiertelności;3. nie są zwierzętami, które powinny być zabite lub
poddane unieszkodliwieniu w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych tych zwierząt.
Przemieszczanie zwierząt akwakultury
Kategoria
Status epizootycz
ny
Można wprowadz
ać zwierzęta
z:
Wydawanie świadectw zdrowia
Można wysyłać
zwierzęta do:Wstęp Wysyłka
I Wolny I Tak Nie do III, VTak do I, II,
IV
wszystkich kategorii
II Program nadzoru
I Tak Nie III, V
III Nieokreślony
I, II, III Nie Nie III, V
IV Program zwalczania
I Tak Tak V
V Skażony wszystkie kategorie
Nie Tak V
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ