Nadciśnienie Nadciśnienie TętniczeTętnicze

Wartości prawidłowe ciśnieńWartości prawidłowe ciśnień

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) Górną wartość ciśnienia tętniczego skurczowego Górną wartość ciśnienia tętniczego skurczowego

-139 mmHg-139 mmHg ciśnienia rozkurczowego -89 mm Hg. ciśnienia rozkurczowego -89 mm Hg. Ciśnienie tętniczym optymalne -120/80 mm HgCiśnienie tętniczym optymalne -120/80 mm Hg Prawidłowe, gdy wartość jest niższa od130/85 Prawidłowe, gdy wartość jest niższa od130/85

mm Hg, mm Hg, Ciśnieniu tętniczym wysokim prawidłowym, Ciśnieniu tętniczym wysokim prawidłowym,

od 130-139 mm Hg (ciśnienie skurczowe) oraz od 130-139 mm Hg (ciśnienie skurczowe) oraz 85-89 mmHg (ciśnienie rozkurczowe).85-89 mmHg (ciśnienie rozkurczowe).

NadciśnienieNadciśnienie

Nadciśnienie tętnicze to utrwalone Nadciśnienie tętnicze to utrwalone podwyższenie ciśnienia tętniczego podwyższenie ciśnienia tętniczego powyżej normy.powyżej normy.

Tylko wielokrotne pomiary, dokonywane w Tylko wielokrotne pomiary, dokonywane w różnych porach dnia, zawsze w różnych porach dnia, zawsze w warunkach spoczynku, wykazujące warunkach spoczynku, wykazujące podwyższone lub wysokie wartości podwyższone lub wysokie wartości upoważniają lekarza do rozpoznania upoważniają lekarza do rozpoznania nadciśnienia tętniczego.nadciśnienia tętniczego.

WystępowanieWystępowanie

Najczęściej ujawnia się w czwartej i piątej Najczęściej ujawnia się w czwartej i piątej dekadzie życia. dekadzie życia.

W Polsce na tę chorobę cierpi 12-16% W Polsce na tę chorobę cierpi 12-16% mężczyzn i 18-30% kobietmężczyzn i 18-30% kobiet

Nadciśnienie tętniczeNadciśnienie tętnicze

Pierwotne- bezpośrednia przyczyna nie Pierwotne- bezpośrednia przyczyna nie została ustalona, została ustalona,

Wtórne- przyczyna jest znana. Wtórne- przyczyna jest znana. Dotyczy ok. 5% wszystkich chorych na Dotyczy ok. 5% wszystkich chorych na

nadciśnienie. Spośród wszystkich postaci nadciśnienie. Spośród wszystkich postaci nadciśnienia wtórnego najczęściej zdarza nadciśnienia wtórnego najczęściej zdarza się nadciśnienie nerkowopochodne, się nadciśnienie nerkowopochodne, nadciśnienie naczyniowo-nerkowenadciśnienie naczyniowo-nerkowe

Czynniki ryzykaCzynniki ryzyka

Wiek powyżej 60 lat, Wiek powyżej 60 lat, płeć męska, płeć męska, obciążenie rodzinne, obciążenie rodzinne, cukrzyca typu 2,cukrzyca typu 2, zaburzenia lipidowe zaburzenia lipidowe palenie papierosówpalenie papierosów

Czynniki ryzyka Cd.Czynniki ryzyka Cd.

Inne czynniki, takie jak Inne czynniki, takie jak

1.1. otyłość (na ogół współistniejąca z otyłość (na ogół współistniejąca z zaburzeniami lipidowymi i cukrzycą),zaburzeniami lipidowymi i cukrzycą),

2.2. nadmierne picie alkoholu, nadmierne picie alkoholu,

3.3. zmniejszona aktywność fizyczna,zmniejszona aktywność fizyczna,

4.4. częściej dotyczy osób o niższym statusie częściej dotyczy osób o niższym statusie społeczno-ekonomicznym.społeczno-ekonomicznym.

Zmiany w naczyniach Zmiany w naczyniach Istotnym zjawiskiem jest zaburzony mechanizm Istotnym zjawiskiem jest zaburzony mechanizm

regulujący stan napięcia ściany naczyń regulujący stan napięcia ściany naczyń tętniczych, z rozbudowaną błoną mięśniową. tętniczych, z rozbudowaną błoną mięśniową.

Dochodzi więc do nadmiernego wzrostu Dochodzi więc do nadmiernego wzrostu napięcia mięśni. napięcia mięśni.

Napływająca w wyniku skurczu serca krew Napływająca w wyniku skurczu serca krew napotyka na coraz mniej elastyczną, ścianę napotyka na coraz mniej elastyczną, ścianę naczynia. naczynia.

Dokonuje się zmiana struktur naczyń Dokonuje się zmiana struktur naczyń oporowych. Jej wynikiem jest zwiększenie oporowych. Jej wynikiem jest zwiększenie oporów i co za tym idzie - ciśnienia tętniczego.oporów i co za tym idzie - ciśnienia tętniczego.

Przebieg chorobyPrzebieg choroby

Nadciśnienie tętnicze samoistne jest Nadciśnienie tętnicze samoistne jest chorobą przewlekłą i postępującąchorobą przewlekłą i postępującą

Początkowo ma charakter zmiennyPoczątkowo ma charakter zmienny czasem przez dłuższy czas może czasem przez dłuższy czas może

przebiegać bez żadnych odczuwalnych przebiegać bez żadnych odczuwalnych objawów klinicznychobjawów klinicznych

Stadia rozwojuStadia rozwoju Wg. Światowa Organizacja ZdrowiaWg. Światowa Organizacja Zdrowia

stadium I: nadciśnienie bez zmian narządowych, stadium I: nadciśnienie bez zmian narządowych, stadium II: nadciśnienie z niewielkimi zmianami stadium II: nadciśnienie z niewielkimi zmianami

narządowymi, takimi jak białkomocz, przerost narządowymi, takimi jak białkomocz, przerost lewej komory, retinopatia (zmiany w siatkówce) lewej komory, retinopatia (zmiany w siatkówce) nadciśnieniowa I-II stopnia, nadciśnieniowa I-II stopnia,

stadium III: nadciśnienie z ciężkimi stadium III: nadciśnienie z ciężkimi uszkodzeniami narządowymi, takimi jak uszkodzeniami narządowymi, takimi jak niewydolność lewokomorowa, retinopatia niewydolność lewokomorowa, retinopatia nadciśnieniowa III-IV st., powikłania mózgowe, nadciśnieniowa III-IV st., powikłania mózgowe, niewydolność nerek. niewydolność nerek.

ObjawyObjawy

W fazie początkowejW fazie początkowej poranne bóle z tyłu głowyporanne bóle z tyłu głowy zawroty głowyzawroty głowy Chorzy gorzej tolerują wysiłek fizyczny: w Chorzy gorzej tolerują wysiłek fizyczny: w

czasie większego wysiłku pojawia się czasie większego wysiłku pojawia się uczucie duszności i kołatania serca.uczucie duszności i kołatania serca.

Objawy Cd.Objawy Cd.

Przy dramatycznym wzroście ciśnienia Przy dramatycznym wzroście ciśnienia uczucie niepokoju, uczucie niepokoju, ściskania w klatce piersiowej, nudności,ściskania w klatce piersiowej, nudności, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy,

neurologiczne objawy ubytkowe. neurologiczne objawy ubytkowe. Mówimy o przełomie nadciśnieniowym, Mówimy o przełomie nadciśnieniowym,

bardzo groźnej, nawet współcześnie bardzo groźnej, nawet współcześnie czasem śmiertelnej postaci choroby.czasem śmiertelnej postaci choroby.

PowikłaniaPowikłania

Nadciśnienie prowadzi do zmian w większości Nadciśnienie prowadzi do zmian w większości narządów i tkanek: serce, mózg, nerki, oczy narządów i tkanek: serce, mózg, nerki, oczy (siatkówka), duże naczynia. (siatkówka), duże naczynia.

W przebiegu nieleczonego lub leczonego W przebiegu nieleczonego lub leczonego nieskutecznie nadciśnienia dochodzi do nieskutecznie nadciśnienia dochodzi do przerostu lewej komory i jej niewydolności.przerostu lewej komory i jej niewydolności.

Sprzyja przyspieszonemu rozwojowi choroby Sprzyja przyspieszonemu rozwojowi choroby niedokrwiennej serca;niedokrwiennej serca;

czynnik ryzyka zawału serca.czynnik ryzyka zawału serca.

PowikłaniaPowikłania

Jest przyczyną arytmii sercaJest przyczyną arytmii serca Prowadzi do trwałych ubytków w istocie Prowadzi do trwałych ubytków w istocie

białej i szarej kory. białej i szarej kory. Jest przyczyną ostrych niedokrwień Jest przyczyną ostrych niedokrwień

mózgu, udarów niedokrwiennych i mózgu, udarów niedokrwiennych i wylewów krwi wewnątrzczaszkowych, wylewów krwi wewnątrzczaszkowych, oraz ostrej encefalopatii nadciśnieniowej oraz ostrej encefalopatii nadciśnieniowej bez udaru.bez udaru.

PowikłaniaPowikłania

Nadciśnienie tętnicze prowadzi do Nadciśnienie tętnicze prowadzi do uszkodzenia nerek (nefropatii uszkodzenia nerek (nefropatii nadciśnieniowej), do ich niewydolności. nadciśnieniowej), do ich niewydolności.

charakterystyczne są zmiany w charakterystyczne są zmiany w naczyniach siatkówki, widoczne podczas naczyniach siatkówki, widoczne podczas badania dna okabadania dna oka

DiagnostykaDiagnostyka

Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się po Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się po uzyskaniu wyników wielokrotnych uzyskaniu wyników wielokrotnych pomiarów ciśnieniapomiarów ciśnienia

Holter ciśnieniowy, czyli całodobowy Holter ciśnieniowy, czyli całodobowy automatyczny pomiar ciśnienia tętniczegoautomatyczny pomiar ciśnienia tętniczego

Badania dodatkoweBadania dodatkowe

Pomagają ustalić, czy nadciśnienie ma Pomagają ustalić, czy nadciśnienie ma charakter pierwotny, czy wtórny.charakter pierwotny, czy wtórny.

Ważna jest ocena stopnia uszkodzenia Ważna jest ocena stopnia uszkodzenia narządów przez chorobę. narządów przez chorobę.

Badanie EKG :spoczynkowe i wysiłkowe Badanie EKG :spoczynkowe i wysiłkowe oraz 24-godzinne badanie metodą Holtera. oraz 24-godzinne badanie metodą Holtera.

Wskazane jest wykonanie badania Wskazane jest wykonanie badania echokardiograficznego.echokardiograficznego.

Monitorowanie wydolności nerek. Monitorowanie wydolności nerek. Badanie dna oczuBadanie dna oczu

LeczenieLeczenie

Zmiana stylu życiaZmiana stylu życia1.1. zredukować wagę ciała, zredukować wagę ciała, 2.2. ograniczyć spożycie soli kuchennej ograniczyć spożycie soli kuchennej 3.3. zwiększyć spożycie potasu i magnezu. zwiększyć spożycie potasu i magnezu. 4.4. rzucić palenie rzucić palenie 5.5. ograniczyć do minimum spożycie ograniczyć do minimum spożycie

tłuszczów zwierzęcych. tłuszczów zwierzęcych. 6.6. zwiększyć fizyczną aktywność życiową.zwiększyć fizyczną aktywność życiową.

Leczenie farmakologiczneLeczenie farmakologiczne

Beta- blokeryBeta- blokery Leki moczopędne (tiazydy)Leki moczopędne (tiazydy) inhibitory konwertazy angiotensyny- które inhibitory konwertazy angiotensyny- które

aktywnie ingerują w układ renina-aktywnie ingerują w układ renina-angiotensynaangiotensyna

blokery kanału wapniowegoblokery kanału wapniowego