NACRT

ZAKON O VISOKOM OBRAZOVANJU U HERCEGOVAKO-NERETVANSKOM KANTONU

I. OPE ODREDBE

lan 1. ( Predmet zakona ) Ovim Zakonom ureuje se djelatnost visokog obrazovanja, osnivanje, licenciranje, akreditiacija, finansiranje organizacija i djelokrug rada visokokolskih ustanova, izdavanje obrazovnih isprava, prava i obaveze studenata i druga bitna pitanja za ureenje sistema visokog obrazovanja u Hercegovako-neretvanskom kantonu/upaniji ( u daljnjem tekstu: Kanton). lan 2. ( Djelatnost visokog obrazovanja ) (1) Djelatnost visokog obrazovanja je od posebnog drutvenog interesa za Kanton i dio je bosanskohercegovakog, meunarodnog, a posebno evropskog obrazovnog, naunog, odnosno, umjetnikog prostora. (2) Djelatnost nauno-istraivakog rada regulisati e se posebnim zakonom. lan 3. ( Osnovni ciljevi visokog obrazovanja ) Osnovni ciljevi visokog obrazovanja su: a) ustanovljavati, razvijati, tititi i prenositi znanje i sposobnosti kroz nastavu i naunoistraivaki rad i time doprinositi razvoju sposobnosti pojedinca i drutva; b) pruiti mogunost graanima da, u skladu s propisima, pod jednakim uslovima imaju pravo na sticanje visokog obrazovanja i cijeloivotno obrazovanje; c) razvijati nauku i unapreivati umjetniko stvaralatvo i d) uspostavljati i razvijati saradnju u prostoru evropskog visokog obrazovanja. lan 4. ( Naela visokog obrazovanja ) Djelatnost visokog obrazovanja se zasniva na sljedeim naelima: a) akademskim slobodama, akademskoj samoupravi i autonomiji visokokolske ustanove; b) jedinstvu nastave i naunoistraivakog, odnosno, umjetnikog stvaralatva; c) otvorenosti visokokolske ustanove prema javnosti, graanima i lokalnoj zajednici;

1

d) uvaavanju evropskih, humanistikih i demokratskih vrijednosti, te usklaivanju s evropskim sistemom visokog obrazovanja; e) potivanju ljudskih prava i graanskih sloboda, ukljuujui zabranu svih oblika diskriminacije; f) interakciji s drutvenom zajednicom i obavezi visokokolske ustanove da razvija drutvenu odgovornost studenata i drugih lanova akademske zajednice; g) sudjelovanju studenata u upravljanju i odluivanju, posebno u vezi s pitanjima koja su od znaaja za kvalitet nastave; h) ravnopravnosti visokokolskih ustanova; i) afirmisanju konkurencije obrazovnih i istraivakih usluga radi poveanja kvaliteta i efikasnosti visokokolskog sistema; j) osiguranju kvaliteta i efikasnosti studiranja i k) konceptu cijeloivotnog obrazovanja. lan 5. ( Akademske slobode ) (1) Akademske slobode su: a) pravo akademskog osoblja i studenata na slobodu miljenja, izraavanja i djelovanja, bez opasnosti od sankcija, a pod uslovom da vre svoju akademsku djelatnost u skladu sa ustavom i ovim Zakonom, ne ugroavajui ljudska prava i slobode drugih subjekata akademske, odnosno, drutvene zajednice u cjelini; b) sloboda visokokolskih ustanova u nastavnom i naunoistraivakom radu i umjetnikom stvaralatvu u okviru svojih ovlasti, bez mijeanja tijela javne vlasti, ukljuujui slobodu objavljivanja i javnog predstavljanja naunih rezultata i umjetnikih dostignua i c) sloboda meusobne saradnje i udruivanja, u skladu s vaeim propisima. (2) Akademske slobode e se poblie definisati statutom visokokolske ustanove. lan 6. ( Autonomija ) Visokokolske ustanove imaju pravo: a) izabrati svoja upravna i rukovodea tijela; b) urediti svoju strukturu i aktivnosti u skladu sa osnivakim aktom, ovim Zakonom i statutom; c) birati i zapoljavati nastavno i drugo osoblje; d) primati studente i odrediti metode nastave i provjere znanja studenata; e) samostalno donositi, izvoditi i unapreivati nastavne planove i programe i istraivake projekte; f) u skladu s nastavnim programima i standardima izabrati predmete koji e se predavati; g) dodjeljivati nauno-nastavna, nauno-umjetnika, nastavna i saradnika zvanja i h) druga prava propisana ovim Zakonom i opim aktima.

2

lan 7. ( Nepovredivost akademskog prostora ) (1) Prostor visokokolske ustanove je nepovrediv i u njega ne mogu ulaziti pripadnici policije i drugih tijela za gonjenje i sprjeavanje kaznenih djela bez dozvole rektora, dekana/direktora visoke kole ili lica koja su oni ovlastili. (2) Izuzetno od stava 1 ovog lana, s ciljem sprjeavanja kaznenog djela ili zaustavljanja izvrenja kaznenog djela mogu se poduzimati neophodne mjere, s tim da se o poduzetim radnjama odmah obavijesti uprava visokokolske ustanove. lan 8. ( Jezik studija ) (1) Visokokolska ustanova e statutom odrediti slubeni jezik, odnosno slubene jezike. (2) Visokokolska ustanova moe organizovati i izvoditi studije, odnosno pojedine dijelove studija, kao i izradu i obranu zavrnog, diplomskog, magistarskog rada i doktorske disertacije na stranom jeziku i jeziku konstitutivnog naroda koji nije odreen kao slubeni jezik, to se odreuje statutom visokokolske ustanove.

II. VISOKOKOLSKE USTANOVE

lan 9. ( Visokokolske ustanove ) (1) Djelatnost visokog obrazovanja obavljaju univerziteti i visoke kole. (2) Univerzitet je akreditovana visokokolska ustanova koja se bavi nauno-nastavnim i istraivakim radom, koja nudi akademske stupnjeve sva tri ciklusa, s ciljevima koji ukljuuju unapreenje znanja, misli i kolstva, obrazovnog, kulturnog, drutvenog i ekonomskog razvoja Bosne i Hercegovine, promovisanje demokratskog graanskog drutva i postizanje najviih standarda nastave i istraivakog rada i koja realizuje najmanje pet razliitih studijskih programa iz najmanje tri nauna podruja prirodnih nauka, tehnikih nauka, drutvenih nauka, biomedicine i zdravstva, biotehnikih i humanistikih nauka. (3) Visoka kola je visokokolska ustanova koja je akreditovana za stepen prvog ciklusa, s ciljevima koji ukljuuju pripremu i obuku pojedinaca za struni, ekonomski i kulturni razvoj Bosne i Hercegovine i promociju demokratskog graanskog drutva, te postizanje visokih standarda nastave i uenja i koja realizira najmanje jedan studijski program iz jednog naunog ili umjetnikog podruja te ispunjava druge uslove u skladu sa ovim Zakonom. (4) Univerzitet moe u okviru svojih organizacionih jedinica organizovati struni studij prvog ciklusa. lan 10. ( Javnost rada ) (1) Rad visokokolske ustanove je javan.

3

(2) Na visokokolskoj ustanovi nije doputeno politiko ili vjersko organizovanje. lan 11. ( Imovina visokokolske ustanove ) Visokokolska ustanova stie imovinu, upravlja njome i koristi je u skladu sa zakonom.

III. OSNIVANJE I PRESTANAK RADA VISOKOKOLSKE USTANOVE

lan 12. ( Status visokokolske ustanove ) (1) Visokokolske ustanove mogu se osnivati kao javne i privatne. (2) Visokokolske ustanove obavljaju svoju djelatnost kao javnu slubu. (3) Visokokolska ustanova ima status pravnog lica. lan 13. ( Osnivai visokokolske ustanove ) (1) Visokokolsku ustanovu moe osnovati domae ili strano pravno ili fiziko lice. (2) Visokokolsku ustanovu mogu osnovati dva ili vie osnivaa, a njihova meusobna prava, obaveze i odgovornosti se utvruju sporazumom - ugovorom. (3) Visokokolsku ustanovu kao javnu ustanovu moe osnovati opina, kanton, dvije ili vie opina, dva ili vie kantona, te jedna ili vie opina i jedan ili vie kantona zajedno. lan 14. ( Elaborat o osnivanju visokokolske ustanove ) (1) Osniva/i visokokolske ustanove imenuje/u ekspertnu komisiju, koja e pripremiti elaborat o osnivanju visokokolske ustanove. (2) U ekspertnu komisiju imenuju se univerzitetski nastavnici iz naunog i strunog podruja, za koje se osniva visokokolska ustanova. (3) Elaborat sadri ocjenu postojanje drutvene potrebe za osnivanjem visokokolske ustanove na podruju Kantona, duinu trajanja studija, okvirni nastavni plan i program, struni naziv koji se stie po zavretku studija, ispunjavanje opih i posebnih uslova u skladu sa standardima visokog obrazovanja, sredstva potrebna za ispunjavanje tih uslova i nain njihovog osiguravanja. (4) Osniva ustanove prije donoenja akta o osnivanju usvaja elaborat. (5) Elaborat o osnivanju visokokolske ustanove dostavlja se Ministarstvu obrazovanja, nauke, kulture i sporta (u daljnjem tekstu: Ministarstvo), uz zahtjev za donoenje rjeenja o ispunjavanju uslova za poetak rada i obavljanja djelatnosti visokog obrazovanja. (6) Miljenje o elaboratu daje posebna ekspertna komisija, sastavljena od najmanje pet istaknutih naunih radnika, koje imenuje Ministar obrazovanja, nauke, kulture i sporta

4

Kantona ( u daljnjem tekstu: Ministar), a u njegov sastav se obavezno imenuje najmanje jedan predstavnik osnivaa. (7) Odluku o davanju saglasnosti na elaborat donosi Ministarstvo na prijedlog ekspertne komisije. Odluka Ministarstva o elaboratu mora biti donesena najkasnije u roku od 60 (esdeset) dana, raunajui od dana dostavljanja elaborata Ministarstvu. Nakon to donese odluku, Ministarstvo e u roku od 8 (osam) dana obavijestiti osnivaa o odluci. (8) U sluaju da je Ministarstvo odbilo dati saglasnost na elaborat, osniva moe traiti da se osnuje posebna ekspertna komisija, koja e jo jednom razmotriti elaborat i razloge odbijanja davanja saglasnosti. Miljenje ove komisije dostavit e se Vladi Kantona (u daljnjem tekstu: Vlada) na daljnje odluivanje. (9) Posebnu ekspertnu komisiju imenuje Ministar iz reda istaknutih naunih radnika, koji nisu bili u prvostepenoj komisiji, s tim da se obavezno jedna treina lanova komisije imenuje na prijedlog osnivaa. (10) Miljenje posebne komisije dostavlja se Vladi Kantona na odluivanje. Odluka Vlade Kantona je konana lan 15. ( Komisija matiara ) (1) Komisiju matiara nakon usvojenog elaborata imenuje osniva/i. (2) Akt o imenovanju komisije matiara iz stava 1 ovog lana sadri i rok za podnoenje izvjetaja komisije matiara o ispunjavanju uslova za rad, s predloenim kalendarom aktivnosti za donoenje akata o osnivanju visokokolskih ustanova od strane osnivaa, rok za provjeru uslova, datum poetka rada visokokolske. (3) Komisija matiara obavlja sljedee poslove: a) donosi nastavni plan i program; b) donosi opi akt o pravilima studiranja; c) objavljuje konkurs i vri izbor nastavnika i saradnika za sve ue naune, odnosno umjetnike oblasti ili nastavne predmete i za predviene godine studija u skladu sa standardima i normativima i jedinstvenim kriterijima za izbor u akademska zvanja koje donosi Ministarstvo; d) utvruje prijedlog statuta; e) objavljuje konkurs i vri izbor lanova upravnog odbora; f) predlae broj studenata za upis u prvu godinu studija; g) prati proces ispunjavanja drugih uslova neophodnih za poetak rada i daljnji rad visokokolske ustanove koja se osniva. lan 16. ( Akt o osnivanju visokokolske ustanove ) (1) Nakon usvojenog elaborata osniva/i donosi akt o osnivanju visokokolske ustanove. (2) Akt o osnivanju visokokolske ustanove sadri: a) naziv osnivaa/suosnivaa; b) naziv i sjedite visokokolske ustanove; c) djelatnost visokokolske ustanove; d) iznos sredstava za osnivanje, poetak rada i nain njihovog osiguravanja; e) izvori i nain osiguravanja sredstava za rad visokokolske ustanove; f) odgovarajui prostor; g) potrebno akademsko osoblje;

5

h) nain raspolaganja vikom prihoda nad rashodima i nain na koji se pokriva viak rashoda nad prihodima; i) prava, obaveze i odgovornost visokokolske ustanove u pravnom prometu; j) osoba koja e do imenovanja rukovoditelja predstavljati i zastupati visokokolsku ustanovu i njena ovlatenja i odgovornosti; k) rok za donoenje statuta visokokolske, imenovanje tijela upravljanja i rukovoenja visokokolske ustanove i l) druga pitanja od znaaja za rad visokokolske ustanove. (3) Visokokolska ustanova upisom u sudski registar stie svojstvo pravnog lica. lan 17. ( Rjeenje o ispunjavanju uslova za poetak rada ) (1) Zahtjev za donoenje rjeenja o ispunjenosti uslova za poetak rada visokokolske ustanove podnosi osniva Ministarstvu najkasnije est mjeseci prije poetka akademske godine. (2) Ministarstvo formira komisiju koja utvruje ispunjenost uslova za poetak rada i obavljanja djelatnosti visokog obrazovanja. (3) Komisija broji pet lanova i ine ga univerzitetski nastavnici iz naunog i strunog podruja za koje se osniva visokokolska ustanova, u iji sastav ulazi najmanje jedan predstavnik osnivaa. Ako visokokolska ustanova ima vie osnivaa, osnivai e sporazumom odrediti svog predstavnika/e. (4) Na osnovu pozitivne ocjene komisije, Ministarstvo donosi rjeenje o ispunjavanju uslova za poetak rada i obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja. lan 18. ( Standardi i kriteriji ) (1) Visokokolska ustanova moe poeti s radom i obavljanjem djelatnosti ako ispunjava kriterije, iz standarda i normativa ( u daljem tekstu: standardi i normativi) za visoko obrazovanje koje propisuje Ministarstvo. (2) Visokokolska ustanova moe poeti s radom i obavljanjem djelatnosti ako ispunjava kadrovske uslove i ima u radnom odnosu najmanje polovinu od ukupnog broja nastavnika potrebnih za izvoenje nastave na obaveznim nastavnim predmetima za prvi i drugi ciklus koje organizuje utvrenim nastavnim planom i programom, osim na umjetnikim akademijama. (3) Izuzetno, za studij medicinske grupe nauka, broj angaovanih zaposlenika iz zdravstvene institucije u nastavnom procesu u visokokolskoj ustanovi ulazi u broj nastavnika iz stava 2 ovog lana, a isto se regulie posebnim ugovorom izmeu visokokolske ustanove i zdravstvene institucije. lan 19. ( Dozvola za rad ) Nakon donoenja akta o osnivanju, rjeenja o ispunjavanju uslova za poetak rada i obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja, Ministarstvo izdaje dozvolu za rad (licencu).

6

lan 20. ( Visokokolska ustanova sa sjeditem izvan upanije ) (1) Visokokolska ustanova sa sjeditem u Bosni i Hercegovini ili u drugoj dravi, moe organizovati studij na podruju Kantona, uz saglasnost Vlade Kantona koja utvruje postoji li drutvena opravdanost za organizovanje takvog studija. (2) Saglasnosti iz stava 1 ovog lana daje se na osnovu prijedloga Ministarstva koje utvruje ispunjenost uslova za poetak rada visokokolske ustanove i opravdanost potrebe za rad te ustanove. lan 21. ( Utvrivanja uslova za rad ) (1) Ministarstvo u skladu s pravilnikom o akreditaciji obavlja postupak akreditacije i reakreditacije, odnosno, ispunjenosti uslova za rad visokokolske ustanove. (2) Ako Ministarstvo utvrdi da visokokolska ustanova, odnosno, organizaciona jedinica visokokolske ustanove ne ispunjava uslove, odrediti e rok za otklanjanje utvrenih nedostataka, koji ne moe biti krai od 6 (est) mjeseci. (3) U roku iz stava 2 ovog lana ne moe se obavljati upis studenata u prvu godinu studija u visokokolskoj ustanovi, odnosno, organizacijskoj jedinici, koja ne ispunjava uslove iz ovog Zakona, niti obavljati druge aktivnosti koje su uslovljene otklanjanjem utvrenih nedostataka. (4) Ukoliko se u odreenom roku nedostaci ne otklone, visokokolskoj ustanovi ili njenoj organizacijskoj jedinici koja ne ispunjava uslove iz Standarda i normativa, Ministarstvo e zabraniti obavljanje djelatnosti i o tome obavijestiti osnivaa. (5) Pravomono rjeenje o trajnoj zabrani rada Ministarstvo dostavlja osnivau, nadlenom sudu i nadlenoj agenciji za visoko obrazovanje i osiguranje kvalitete (u daljnjem tekstu: agencija), radi brisanja visokokolske ustanove iz registra. lan 22. (Statusne i duge promjene) Visokokolska ustanova moe, u skladu sa ovim Zakonom i statutom visokokolske ustanove, proiriti odnosno promijeniti djelatnost, naziv i sjedite, kao i obavljati statusne promjene: spajanje, podjelu i izdvajanje. lan 23. ( Prestanak rada visokokolske ustanove ) (1)Visokokolska ustanova prestaje s radom: a) ako je visokokolskoj ustanovi izreena mjera zabrane obavljanja djelatnosti; b) ako vie ne postoji potreba za obavljanjem djelatnosti visokokolske ustanove; c) ako se pravosnanom odlukom suda utvrdi nitavnost upisa u sudski registar; d) ako se izvre statusne promjene spajanja i podjele; e) ako se prestane baviti djelatnou visokog obrazovanja kao osnovnom djelatnou, odnosno ako se organizuje u privredno drutvo i f) u drugim sluajevima utvrenim zakonom ili aktom o osnivanju. (2) Odluku o prestanku rada visokokolske ustanove donosi osniva, odnosno, osnivai, o emu je obavezan, odnosno, su obavezni, obavijestiti Ministarstvo u roku od 8 (osam) dana od dana donoenja Odluke.

7

(3) Prije donoenja akta o prestanku rada visokokolske ustanove iz razloga utvrenog u alineji b) stava 1 ovog lana, Vlada na prijedlog Ministarstva, formira ekspertnu komisiju sa zadatkom da pripremi elaborat o razlozima prestanka rada visokokolske ustanove. (4) Odlukom o prestanku rada visokokolske ustanove utvruje se, u skladu sa ovim Zakonom i statutom, nain zatite prava korisnika usluga i druga pitanja od znaaja za prestanak rada visokokolske ustanove, u skladu sa zakonom i statutom visokokolske ustanove.

IV. LICENCA I AKREDITACIJA

lan 24. ( Poetak rada ) Visokokolska ustanova moe poeti s radom i obavljati svoju djelatnost nakon dobivanja dozvole za rad ili licence (u daljnjem tekstu licenca). lan 25. ( Licenca ) (1) Licencu kojom se visokokolskoj ustanovi dozvoljava obavljanje djelatnosti visokog obrazovanja izdaje Ministarstvo (2) Licencom se utvruje vrsta visokokolske ustanove, studijski programi kao i vrste obrazovnih isprava koje se mogu dodjeljivati. (3) Kriterije za dobivanje licence iz stava 1 ovog lana utvruje Ministarstvo. lan 26. ( Akreditacija ) (1) Akreditacija je postupak u kojem se utvruje ispunjavanje opeprihvaenih standarda i normativa u pogledu organizacije rada, raspoloivih prostornih, materijalnotehnikih i kadrovskih resursa, kvaliteta obrazovnog procesa, studijskih programa i kvalifikacija, odnosno, zvanja koja dodjeljuje visokokolska ustanova, a to ima za rezultat izdavanje rjeenja o akreditaciji visokokolske ustanove od strane Ministarstva. (2) U postupku akreditacije doktorskog studijskog programa utvruje se da li su ispunjeni uslovi za obavljanje naunoistraivakog, odnosno, umjetnikog rada u skladu sa standardima i normativima. lan 27. ( Postupak izdavanja akreditacije ) (1) Zahtjev za akreditaciju visokokolska ustanova podnosi Ministarstvu u skladu sa pravilnikom o akreditaciji. (2) U postupku akreditacije Ministarstvo, na osnovu preporuke agencije moe: a) izdati potvrdu (uvjerenje) o akreditaciji visokokolske ustanove, odnosno, studijskog programa;

8

b) utvrditi nedostatke u pogledu ispunjavanja uslova, kvaliteta rada visokokolske ustanove, odnosno studijskog programa i odrediti rok za otklanjanje navedenih nedostataka, s tim to po isteku roka odluuje o zahtjevu i c) donijeti rjeenje kojim se zahtjev odbija. (3) Akreditacija po zahtjevu iz stava 1 ovog lana izdaje se najdue na razdoblje od 4 (etiri) godine nakon ega se mora provesti ponovna akreditacija. (4) Ponovni zahtjev za akreditaciju moe se podnijeti po isteku roka od godinu dana od donoenja rjeenja kojim je zahtjev za akreditaciju odbijen. (5) Postupak akreditacije poblie e se urediti pravilnikom o akreditaciji kojeg donosi Ministarstvo. lan 28. ( Ovlatenje akreditirane visokokolske ustanove ) (1) Akreditirana visokokolska ustanova je ovlatena dodjeljivati akademske titule i zvanja i izdavati diplome navedene u rjeenju o akreditaciji. (2) Akademske titule, struna i nauna zvanja i diplome koje su izdale visokokolske ustanove bez akreditacije nee se priznati. lan 29. ( Oduzimanje licence ) (1) Ako se na osnovu inspekcijskog nadzora utvrdi da je visokokolska ustanova prestala ispunjavati uslove iz licence i akreditacije, a uoeni propusti se ne mogu otkloniti bez ozbiljnih posljedica na kvalitet studija, Ministarstvo e rjeenjem oduzeti licencu. (2) Ako se uoeni nedostaci mogu otkloniti Ministarstvo e ostaviti rok, ne dui od 6 (est) mjeseci, u kojem visokokolska ustanova mora otkloniti uoene nedostatke. lan 30. ( Zabrana rada ) Nadlena inspekcija e po slubenoj dunosti zabraniti rad i zapeatiti prostorije visokokolskoj ustanovi koja obavlja rad bez licence izdane u skladu s ovim Zakonom ili ako joj to odobrenje bude ukinuto u skladu s ovim Zakonom. lan 31. ( Samo-vrednovanje osiguranja kvaliteta) (1) Senat visokokolske ustanove izrauje i donosi akt o osiguranju kvaliteta i metode samo-vrednovanja za sva tri studijska ciklusa. (2) Visokokolske ustanove e razviti vlastiti sistem osiguranja kvaliteta i njegovu realizaciju. (3) Visokokolska ustanova provodi kontinuirano, po pravilu na kraju akademske godine, a najvie u intervalima od tri akademske godine, postupak samo-vrednovanja i ocjene kvaliteta svojih studijskih programa, nastave i uslova rada. (4) Postupak iz stava 3 ovog lana visokokolska ustanova, odnosno njene organizacijske jedinice provode u skladu sa ovim Zakonom, statutom, opim aktima visokokolske ustanove i metodama samo-vrednovanja koje utvruje senat (5) Izvjetaj o samo-vrednovanju i ocjeni kvaliteta objavljuje se na nain da bude dostupan akademskom osoblju i studentima u toj visokokolskoj ustanovi.

9

(6) Na zahtjev Ministarstva, odnosno agencije, visokokolska ustanova dostavlja informaciju o postupku i rezultatima, kao i druge podatke od znaaja za ocjenu kvaliteta. lan 32. ( Uspostavljanje informacijskog sistema ) Visokokolska ustanova e uspostaviti informacijski sistem kojim e se osigurati realizacija mjera osiguranja kvaliteta i stalni pristup informacijama to e se blie urediti posebnim aktom visokokolske ustanove

V. DOKUMENTACIJA, EVIDENCIJA, JAVNE ISPRAVE I REGISTAR

lan 33. ( Matine knjige i evidencije ) (1) Visokokolska ustanova vodi matine knjige studenata i lica koje su zavrile prvi, drugi i trei ciklus, kao i evidencije o ispitima, uspjehu studenata na kraju akademske godine, izdanim diplomama i dodacima diplomi kao i druge evidencije utvrene opim aktima visokokolske ustanove. (2) Matine knjige i evidencije o izdanim diplomama i dodacima diplomi (supplement) uvaju se trajno. (3) Blii propis o sadraju, nainu voenja i uvanja matinih knjiga i evidencija o izdanim diplomama i dodacima diplomi donosi Ministarstvo. (4) Opim aktima visokokolske ustanove uredit e se nain voenja drugih evidencija. lan 34. ( Javne isprave ) (1) Na osnovu slubene evidencije, visokokolska ustanova izdaje javne isprave. (2) Javne isprave u smislu ovog Zakona su: diploma o steenoj akademskoj tituli i strunom zvanju, dodatak diplomi, indeks, ispisnice, uvjerenje o diplomiranju, uvjerenje o poloenim ispitima, uvjerenje o uspjehu u studiju i uvjerenje o ueu u pojedinim oblicima strunog usavravanja. (3) Blii propis o sadraju javnih isprava, osim diplome i dodatka diplomi donosi visokokolska ustanova. (4) Blii propis o sadraju diplome i dodatka diplomi donosi Ministarstvo. lan 35. ( Izdavanje javne isprave na stranom jeziku ) (1) Ukoliko se nastava izvodi na stranom jeziku, javne isprave se izdaju na obrascu koji je tampan dvojezino, s tim da se na zahtjev studenta moe izdati javna isprava odvojeno na slubenom i stranom jeziku.

10

(2) Na zahtjev studenta, visokokolska ustanova izdaje javnu ispravu o zavrenom dijelu studijskog programa, koja sadri podatke o razini, prirodi i sadraju studija, kao i postignute rezultate. lan 36. ( Nitavnost javnih isprava ) (1) Javne isprave izdane od strane visokokolske ustanove koja nema licencu izdanu od strane Ministarstva, potpisane od neovlatene osobe te ako vlasnik diplome nije ispunio sve ispitne obaveze pravno su nitavne. (2) Rjeenje o oglaavanju nitavnih javnih isprava iz stava 1 ovog lana donosi Ministarstvo. lan 37. ( Nostrifikacija i ekvivalencija ) Visokokolska ustanova u skladu sa vaeim propisima obavlja nostrifikaciju i ekvivalenciju stranih obrazovnih isprava koje su izdale licencirane i akreditovane visokokolske ustanove. lan 38. ( Registar ) (1) Ministarstvo vodi evidenciju visokokolskih ustanova (u daljnjem tekstu Registar). (2) Sadraj i nain voenja Registra propisuje Ministarstvo.

VI. OPA AKTA VISOKOKOLSKE USTANOVE

lan 39. ( Opa akta visokokolske ustanove ) (1) Statut je osnovni akt kojim se ureuju pitanja znaajna za obavljanje djelatnosti visokokolske ustanove. (2) Statut donosi senat visokokolske ustanove uz prethodnu saglasnost upravnog vijea. (3) Ocjenu usklaenosti statuta s ovim Zakonom daje Ministarstvo. (4) Visokokolska ustanova ima i druga opa akta, a njihovo donoenje regulie se statutom. lan 40. ( Sadraj statuta ) Statutom se reguliu pitanja: a) organizacija visokokolske ustanove; b) zastupanje i predstavljanje visokokolske ustanove;

11

c) d) e) f) g) h) i) j) k) l) m) n) o) p)

izbor lanova upravnog odbora koje imenuje senat; naine organizovanja i izvoenja studija; pravila studiranja i prava studenata; izbor u nauno-nastavna, nastavna i umjetniko-nastavna zvanja; organizovanje, nain i uslovi rada studentskog predstavnikog tijela; nain implementacije Evropskog kreditnog transfer sistema (u daljem tekstu: ECTS); kriterije za dodjelu akademskih titula; obaveze visokokolske ustanove prema osnivau; ovlatenja visokokolske ustanove u pravnom prometu; organizacija i nadlenosti organizacijskih jedinica; statusne promjene, formiranje novih organizacijskih jedinica i studijskih odsjeka; ostvarivanje prihoda, upravljanje sredstvima i imovinom; organizacija naunoistraivakog i umjetnikog rada; kriterije za provoenje procesa i objavljivanje rezultata samo-vrednovanja osiguranja kvaliteta i primjenu njihovih zakljuaka; r) sastav i nain izbora lanova senata; s) oblik i nivo uestvovanja studenata u radu visokokolske ustanove; t) nain izjanjavanja i donoenja odluka po pojedinim pitanjima, kao i preciziranje odluka koje se mogu donositi tajnim glasanjem; u) peat, znak i suhi ig i v) druga pitanja u skladu sa ovim Zakonom i osnivakim aktom.

VII. TIJELA VISOKOKOLSKE USTANOVE

lan 41. ( Tijela visokokolske ustanove ) (1) Tijela univerziteta su: upravni odbor, senat i rektor. (2) Tijela visoke kole su: upravni odbor, senat i dekan direktor. (3) Visokokolska ustanova ima nadzorni odbor a moe imati i druga struna i rukovodea tijela. Osnivanje, sastav, djelokrug i nain rada tijela visokokolske ustanove ureuje se statutom visokokolske ustanove. lan 42. (Sastav, mandat, izbor i rad tijela) Nadlenost, sastav, trajanje mandata, nain izbora i razrjeenja, kao i nain rada i odluivanja tijela visokokolske ustanove ureuje se ovim Zakonom i statutom.

1. Upravni odbor lan 43. ( Upravni odbor ) Upravni odbor je najvie tijelo upravljanja visokokolske ustanove.

12

lan 44. ( Broj, sastav, mandat i izuzee ) (1) Upravni odbor visokokolske ustanove ima najmanje sedam, a najvie jedanaest lanova. (2) Jednu treinu lanova upravnog odbora visokokolske ustanove imenuje osniva/i, a ostale imenuje senat u skladu sa statutom u proceduri propisanoj statutom u proceduri javnog konkursa. Ako jedna treina nije cijeli broj zaokruivanje se vri na vie. (3) Mandat lanova upravnog odbora traje etiri godine. (4) Rektor, prorektori i dekan/direktor te pomonici organizacione jedinice visokokolske ustanove i lanovi senata visokokolske ustanove ne mogu biti lanovi upravnog odbora te visokokolske ustanove. lan 45. ( Razrjeenje lana upravnog odbora ) (1) Senat, odnosno, osniva mogu razrijeiti lana upravnog odbora kojeg su imenovali i prije isteka vremena na koje je imenovan: a) ako se utvrdi da je odgovoran za neuspjean ili nezakonit rad visokokolske ustanove; b) ako se utvrdi da ima line ili druge interese koji su u suprotnosti s interesima visokokolske ustanove; c) ako svojim radom povrijedi ugled visokokolske ustanove; d) ako ne ispunjava dunost lana upravnog odbora; e) na njegov lini zahtjev i f) u drugim sluajevima utvrenim zakonom i statutom. (2) Postupak razrjeenja lana upravnog odbora blie se ureuje osnivakim aktom i statutom visokokolske ustanove. lan 46. ( Djelokrug rada upravnog odbora ) (1) Upravni odbor obavlja poslove utvrene ovim Zakonom, osnivakim aktom i statutom visokokolske ustanove, a naroito: daje prethodnu saglasnost na statut visokokolske ustanove, donosi pravilnik o unutranjem ureenju i sistematizaciji radnih mjesta na prijedlog rektora, odnosno, dekana/direktora; utvruje planove finansiranja i razvoja; donosi godinji program rada visokokolske ustanove na prijedlog senata visokokolske ustanove; donosi finansijski plan i usvaja godinji obraun; usmjerava, kontrolie i ocjenjuje rad rektora ili dekana/direktora u domenu finansijskog poslovanja; odluuje o koritenju sredstava u skladu sa statutom; odgovara osnivau za finansijske rezultate rada visokokolske ustanove; podnosi osnivau izvjetaj o poslovanju visokokolske ustanove najmanje jednom godinje; donosi odluku o osnivanju i prestanku rada organizacijskih jedinica na prijedlog senata

a) b) c) d) e) f) g) h) i) j)

13

donosi odluku o osnivanju, ukidanju i statusnim promjenama, u skladu sa zakonom i statutom; l) donosi i druge ope akte u skladu sa zakonom i statutom visokokolske ustanove; m) odluuje o prigovorima zaposlenika na odluke tijela visokokolske ustanove koja su u prvom stepenu odluivala o pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenika iz radnog odnosa i n) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom. (2) Upravni odbor donosi odluke veinom glasova ukupnog broja lanova upravnog odbora.

k)

2. Rektor i dekan/direktor lan 47. ( Rektor univerziteta i dekan / direktor visoke kole ) (1) Univerzitetom rukovodi rektor, a visokom kolom dekan / direktor u skladu sa zakonom i statutom visokokolske ustanove. (2) Za rektora univerziteta moe biti izabran nastavnik u nauno-nastavnom zvanju redovnog profesora. ako ispunjava uslove za to zvanje na univerzitetu na kojem se bira za rektora. (3) Za dekana/direktora visoke kole moe biti izabrano lice koje ispunjava uslove za profesora te visoke kole. lan 48. ( Izbor rektora univerziteta i dekana/direktora visoke kole ) (1) Rektora univerziteta ili dekana/direktora visoke kole bira senat na osnovu javnog konkursa, na mandat od 4 (etiri) godine, i isti moe biti ponovno izabran. (2) Postupak izbora i razrjeenja, uslovi i kriteriji za izbor i razlozi razrjeenja rektora univerziteta i dekana/direktora visoke kole utvruju se statutom. lan 49. ( Poslovi rektora univerziteta i dekana/direktora visoke kole ) (1) Rektor univerziteta, odnosno, dekan/direktor visoke kole obavlja poslove utvrene zakonom i statutom, a naroito: a) zastupa i predstavlja visokokolsku ustanovu; b) organizuje i rukovodi radom visokokolske ustanove i odgovoran je za zakonitost rada visokokolske ustanove; c) predlae ope akte i donosi pojedinane akte u skladu sa zakonom i statutom visokokolske ustanove; d) predlae upravnom odboru i senatu mjere za unapreenje rada visokokolske ustanove; e) predlae upravnom odboru mjere za efikasno i zakonito obavljanje djelatnosti visokokolske ustanove; f) predlae upravnom odboru i senatu planove rada i razvoja visokokolske ustanove; g) izvrava odluke upravnog odbora i drugih tijela visokokolske ustanove; h) odluuje o koritenju sredstava do iznosa utvrenog statutom visokokolske ustanove; i) odluuje o prijemu, pravima, obavezama i odgovornostima zaposlenika iz radnog odnosa; 14

j)

podnosi upravnom odboru izvjetaj o finansijskom poslovanju visokokolske ustanove; k) naredbodavac je za izvrenje finansijskog plana; l) uestvuje u radu Rektorskog zbora; m) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom, osnivakim aktom i statutom visokokolske ustanove. (2) Rektor univerziteta, odnosno dekan/direktor visoke kole je odgovoran za provoenje zakona i izvravanje odluka nadlenih organa vlasti i tijela visokokolske ustanove u obavljanju registrovane djelatnosti. (3) Rektor univerziteta, odnosno dekan/direktor visoke kole obavezan je ponititi, odnosno obustaviti od izvrenja odluku rukovodioca organizacione jedinice ili drugog tijela organizacione jedinice, ako je protivna zakonu, pod-zakonskim i provedbenim aktima te statutu visokokolske ustanove. O ponitenju, odnosno, obustavljanju od izvrenja odluke obavezan je rektor ili dekan/direktor, u roku od sedam dana od dana donoenja odluke, obavijestiti senat, odnosno, upravni odbor, u skladu s njihovom nadlenou, kao i organ uprave koji vri nadzor nad zakonitou rada visokokolske ustanove. (4) Rektoru u radu pomau prorektori. Dekanu/direktoru visoke kole pomau pomonici. (5) Broj, mandat, uslovi i nain izbora prorektora, odnosno, pomonika blie se ureuju statutom visokokolske ustanove. lan 50. ( Odgovornost rektora i dekana/direktora ) (1) Rektor, odnosno, dekan/direktor odgovorni su za zakonitost rada i poslovanja visokokolske ustanove. (2) Rektor, odnosno, dekan/direktor jednom godinje podnosi upravnom odboru i senatu izvjetaj o svom radu.

lan 51. ( Prestanak mandata rektora i dekana/direktora ) (1) Rektoru univerziteta, odnosno, dekanu/ direktoru, prorektorima i pomonicima prestaje mandat: a) istekom mandata na koji je biran; b) ispunjenjem zakonskih uslova za penziju; c) prijevremenim razrjeenjem; d) ostavkom i e) izborom na neku drugu funkciju nespojivu s funkcijom rektora univerziteta, odnosno direktora visoke kole. lan 52. ( Razrjeenje rektora univerziteta i dekana/direktora visoke kole ) (1) Rektor i dekan/direktor, odnosno, prorektori i pomonici mogu biti razrijeeni dunosti i prije isteka vremena na koje su imenovani: a) ako ostvaruju loe poslovne rezultate; b) ako budu pravosnano osueni za krivino djelo;

15

c) ako ne izvravju zadatke propisane zakonom i statutom ili ih izvravaju protivno njima; d) ako prekorae ovlatenja i time nanesu tetu visokokolskoj ustanovi u veem obimu, a to se preciznije ureuje statutom visokokolske ustanove; e) zbog odsutnosti ili sprijeenosti da u neprekidnom periodu duem od 3 (tri) mjeseca obavlja dunost; f) ako svojim ponaanjem teti ugledu funkcije rektora, odnosno, dekana/direktora i g) u drugim sluajevima utvrenim zakonom i statutom viskokolske ustanove. (2) Odluku o razrjeenju iz stava 1 donosi senat. (3) Postupak razrjeenja ureuje se statutom visokokolske ustanove. (4) U sluaju razrjeenja rektora, odnosno, dekana/direktora, prorektora i pomonika prije isteka mandata, mandat prestaje izborom novih lica.

3. Senat lan 53. ( Sastav senata ) (1) Senat je najvie akademsko tijelo u visokokolskoj ustanovi. (2) Senat ine rektor i prorektori, odnosno, dekan/direktor i pomonici, dekani organizacionih jedinica, predstavnici studenata, te drugi lanovi odreeni statutom visokokolske ustanove. (3) Najmanje 15% lanova senata su predstavnici studenata koje bira studentsko predstavniko tijelo. lan 54. ( Djelokrug senata ) (1) Senat visokokolske ustanove odluuje o svim akademskim pitanjima, posebno: o pitanjima nastavne, naune, umjetnike i strune djelatnosti visokokolske ustanove; donosi statut visokokolske ustanove uz prethodnu saglasnost upravnog odbora; donosi etiki kodeks, kojim se utvruju etika naela u visokom obrazovanju; objavljivanju naunih rezultata, odnosu prema intelektualnom vlasnitvu, odnosima izmeu nastavnika i saradnika, drugih zaposlenika i studenata, odnosu prema javnosti i sredstvima javnog informisanja i uope o nastupanju ustanove, nastavnika, saradnika i studenata u pravnom prometu; donosi ope akte u skladu sa ovim Zakonom i statutom visokokolske ustanove; donosi nastavne planove i nastavne programe svih ciklusa studija, na prijedlog nauno-nastavnog vijea organizacione jedinice; - bira rektora i dekana/direktora, - bira prorektore na prijedlog rektora, - bira dekane organizacijskih jedinica sa liste koju utvruje nastavno nauno vijee organizacijske jedinice i - pomonika/e dekana/direktora na prijedlog dekana/direktora predlae upravnom odboru unutranju organizaciju i sistematizaciju radnih mjesta; vri izbor u nauno- nastavna, umjetniko-nastavna i nastavna zvanja; imenuje komisije u postupku sticanja doktorata nauka na prijedlog vijea organizacione jedinice; dodjeljuje poasno zvanje "profesor emeritus, te poasni doktor nauka; 16

a) b) c)

d) e) f)

g) h) i) j)

k) daje inicijativu upravnom odboru za osnivanje i ukidanje organizacijskih jedinica visokokolske ustanove; l) imenuje stalna ili privremena tijela, radne grupe, grupe za praenje i slino; m) utvruje kriterije i rad tijela koja imenuje senat; n) odluuje o koritenju sredstava u skladu sa statutom i o) obavlja i druge poslove u skladu sa zakonom i statutom ustanove. (2) Senat visokokolske ustanove odluuje o akademskim pitanjima na prijedlog strunih tijela organizacijskih jedinica, kao i drugih tijela ustanove i predstavnikih tijela studenata. (3) Broj lanova, sastav, nain izbora i razrjeenja te nain rada senata utvruje se statutom visokokolske ustanove.

VIII. ORGANIZACIJA VISOKOKOLSKE USTANOVE

lan 55. ( Vrste organizacijskih jedinica ) (1) Visokokolska ustanova moe imati organizacione jedinice kao to su fakulteti, instituti, centri, akademije ili kole, kao i druge organizacione jedinice koje izvode nastavni, naunoistraivaki i umjetniki rad u jednom ili vie obrazovnih i naunih podruja. (2) Organizacione jedinice mogu osnivati svoje jedinice uz saglasnost senata visokokolske ustanove. (3) Organizacija i nadlenosti organizacionih jedinica blie se utvruju statutom visokokolske ustanove . (4) Visokokolska ustanova ima svojstvo pravnog lica. Organizacione jedinice visokokolske ustanove iz stava 1 ovog lana nemaju svojstvo pravnog lica. (5) Organizaciona jedinica visokokolske ustanove koristi peat i tambilj visokokolske ustanove dopunjen svojim nazivom, u skladu sa odlukom upravnog odbora. lan 56. ( Organizacione jedinice ) (1) Fakultet je organizacijska jedinica visokokolske ustanove koja izvodi univerzitetske studije i razvija struni i nauni rad u jednom ili vie naunih i strunih podruja. (2) Akademija je organizacijska jedinica visokokolske ustanove koja organizuje i izvodi univerzitetske umjetnike studije te razvija umjetniko stvaralatvo i naunoistraivaki rad na podruju umjetnosti. (3) kola je organizaciona jedinica koja organizuje strune studije prvog ciklusa. (4) Nauni institut je naunoistraivaka organizacijska jedinica visokokolske ustanove koja obavlja fundamentalna, primijenjena i razvojna istraivanja iz odgovarajueg naunog podruja.

17

lan 57. ( Osnivanje i izvoenje naunih, strunih i umjetnikih studija ) (1) Fakultet i umjetnika akademija mogu osnivati i izvoditi univerzitetske, naune, strune, odnosno, umjetnike studije u skladu sa ovim Zakonom. (2) kole mogu izvoditi strune studije. (3) Nauni institut u sastavu visokokolske ustanove moe ostvarivati dio studijskih programa iz svih ciklusa studija na univerzitetu, u skladu sa statutom, odnosno, opim aktom visokokolske ustanove. lan 58. ( Ovlatenja u pravnom prometu ) (1) Organizacijske jedinice visokokolske ustanove mogu imati odreena ovlatenja u pravnom prometu i poslovanju, u skladu s osnivakim aktom i statutom visokokolske ustanove. (2) Organizacijske jedinice visokokolske ustanove mogu istupati u pravnom prometu pod nazivom visokokolske ustanove u ijem su sastavu i svojim nazivom, u skladu sa statutom. lan 59. ( Tijela organizacijskih jedinica u sastavu visokokolske ustanove ) (1) Tijela fakulteta, centara, akademije ili kola kao organizacijskih jedinica visokokolske ustanove su: a) dekan i b) nauno-nastavno, umjetniko-nastavno i struno vijee. (2) Tijela instituta kao organizacijske jedinice visokokolske ustanove su: a) direktor i b) struno vijee. (3) Organizacijske jedinice visokokolske ustanove iz stava 1 i 2 ovog lana mogu imati i druga tijela u skladu sa statutom. lan 60. ( Nauno-nastavno i umjetniko-nastavno vijee ) (1) Nauno-nastavno, odnosno, umjetniko-nastavno vijee je akademsko tijelo organizacijske jedinice i ine ga utvren broj nastavnika i saradnika koji su u radnom odnosu u visokokolskoj ustanovi, i koji uestvuju u nauno-nastavnom procesu organizacijske jedinice, kao i studenti izabrani od studentskog predstavnikog tijela, u skladu sa statutom visokokolske ustanove. (2) Nauno-nastavno, odnosno, umjetniko-nastavno vijee: a) predlae nastavni plan i program za organizacijsku jedinicu kao dio integralnog nastavnog plana i programa visokokolske ustanove, b) obrazuje komisije u postupku sticanja akademske titule magistra i imenuje mentore te predlae obrazovanje komisije u postupku sticanja doktorata nauke/umjetnosti; c) utvruje listu kandidata za dekana i predlae je senatu; d) bira i razrjeava prodekane na prijedlog dekana;

18

e) odluuje o prigovorima studenata na odluku dekana o pojedinanim pravima; obavezama i odgovornostima; f) predlae senatu izbor u zvanje nastavnika i saradnika; g) obavlja i druge poslove u skladu sa Zakonom i statutom visokokolske ustanove. lan 61. ( Dekan ) (1) Dekan rukovodi radom te predstavlja i zastupa fakultet, akademiju i kolu kao organizacijsku jedinicu visokokolske ustanove i ima prava i obaveze utvrene statutom visokokolske ustanove. (2) Postupak, kriteriji i uslovi za imenovanje te postupak i razlozi razrjeenja i trajanja mandata dekana blie se ureuju statutom visokokolske ustanove.

IX. IZBOR U ZVANJA

lan 62. ( Nauno-nastavna, umjetniko-nastavna i nastavna zvanja )

A) Univerzitet (1) Univerzitet dodjeljuje nauno-nastavna, umjetniko-nastavna i nastavna zvanja i to: a) b) c) d) e) f) redovni profesor; vanredni profesor; docent; lektor; vii asistent i asistent. (2) Izuzetno, visokokolska ustanova moe dodjeljivati i akademska zvanja predavaa i vieg predavaa za izvoenje nastave iz predmeta stranih jezika i sportskih aktivnosti na organizacijskim jedinicama gdje ti predmeti nisu matini kao i na predmetima metodike nastave na nastavnikim fakultetima.

B) Visoka kola (1) Visoka kola dodjeljuje nastavna i umjetnika zvanja, i to: a) profesor visoke kole; b) predava visoke kole i c) asistent.

19

lan 63. ( Nain izbora akademskog osoblja ) (1) Izbor akademskog osoblja se obavlja na osnovu konkursa koji raspisuje senat na prijedlog nauno-nastavnog ili umjetnikog vijea, a objavljuje se u sredstvima dnevnog javnog informisanja. (2) Akademsko osoblje zakljuuje ugovor o radu s visokokolskom ustanovom. lan 64. ( Razdoblje na koji se bira akademsko osoblje ) (1) Razdoblje na koje se bira akademsko osoblje na visokokolskoj ustanovi je: a) asistent na razdoblje od etiri godine bez mogunosti reizbora; b) vii asistent na razdoblje od pet godina s mogunou reizbora iskljuivo ako postigne stepen treeg ciklusa; c) lektor na razdoblje od pet godina bez mogunosti reizbora; d) docent na razdoblje od pet godina s mogunou reizbora; e) vanredni profesor na razdoblje od est godina s mogunou reizbora; f) redovni profesor trajno i g) predava i vii predava na razdoblje od pet godina s mogunou reizbora. Predava i vii predava mogu se i prije isteka razdoblja na koje su izabrani birati u zvanje docenta ukoliko ispune uslove za izbor predviene ovim Zakonom. (2) Razdoblje na koji se bira akademsko osoblje na visokoj koli je: a) asistent na razdoblje od 4 (etiri) godine bez mogunosti reizbora; b) predava visoke kole na razdoblje od 5 (pet) godina s mogunou reizbora; c) profesor visoke kole trajno. lan 65. ( Struna komisija ) (1) Radi pripremanja prijedloga za izbor nauno-nastavno ili umjetniko vijee imenuje strunu komisiju iz reda nastavnika. (2) Struna komisija iz stava 1 ovog lana sastoji se od najmanje tri lana koji ne mogu biti u niem zvanju od zvanja u koje se kandidat bira i od kojih veina moraju biti iz nastavnog predmeta ili ueg nauno/umjetnikog podruja na koje se kandidat bira, a ostali mogu biti iz srodnog naunog/umjetnikog podruja. lan 66. ( Registar domaih i meunarodnih asopisa ) (1) Senat visokokolske ustanove e uraditi registar domaih i meunarodnih asopisa i zbornika radova sa naunih skupova koji e se smatrati referentnim za bodovanje nastavnika i saradnika u postupku izbora u odgovarajua zvanja. (2) Nain upisa u registar asopisa i zbornika radova visokokolske ustanove blie e se regulisati pravilnikom i procedurama za izbor i napredovanje nastavnika i saradnika koji donosi senat. (3) Pri ocjeni validnosti publikacija vodit e se rauna o meunarodnom ugledu, referentnosti, nainu recenzija radova i drugim relevantnim pokazateljima.

20

lan 67. ( Publikacije ) (1) Pod publikacijom se podrazumijeva objavljena knjiga, monografija, univerzitetski udbenik ili umjetnika knjiga. (2) Publikacija mora biti recenzirana od strunih lica iz podruja na koje se publikacija odnosi. (3) Publikacija mora biti katalogizirana po meunarodnim standardima (ISBN i ISSN). lan 68. ( Uslovi za izbor u nauno-nastavna i nastavna zvanja ) (1) Uslovi za izbor akademskog osoblja u nauno-nastavna i nastavna zvanja na visokokolskoj ustanovi su: a) redovni profesor: provedeno najmanje jedno izborno razdoblje u zvanju vanrednog profesora, najmanje dvije objavljene knjige, najmanje osam naunih radova objavljenih u priznatim publikacijama, sve nakon sticanja zvanja vanrednog profesora, te uspjeno mentorstvo kandidata za stepen drugog i treeg ciklusa. b) vanredni profesor: provedeno najmanje jedno izborno razdoblje u zvanju docenta, te najmanje pet naunih radova objavljenih u priznatim publikacijama, objavljena knjiga, sve nakon izbora u zvanje docenta te mentorstvo kandidata za stepen drugog ciklusa; c) docent: nauni stepen doktora nauka u datom podruju, najmanje tri nauna rada objavljena u priznatim publikacijama, pokazane nastavnike sposobnosti, te da ima potvrdno ocijenjeno nastupno predavanje pred nastavnicima i studentima; d) lektor: zavren stepen drugog ciklusa (magisterij); e) vii asistent: zavren stepen drugog ciklusa (magisterij); f) asistent: odgovarajui univerzitetski stepen s najmanje 240 ECTS bodova i najniom prosjenom ocjenom 3,50 ili 8. (2) Postupak i uslovi izbora u nauno-nastavna i nastavna zvanja visokokolskim ustanovama poblie se odreuju opim aktima visokokolske ustanove. lan 69. ( Uslovi za izbor u umjetniko-nastavna zvanja ) (1) Uslovi za izbor u umjetniko-nastavna zvanja u koja se bira akademsko osoblje na studijskim profilima na univerzitetu, ako je za nastavni predmet od naroitog znaaja umjetniki kriterij, su: a) redovni profesor: zavren stepen najmanje drugog ciklusa, vei broj javno predstavljenih oblika umjetnikog stvaralatva koji su znaajno doprinijeli razvoju kulture i umjetnosti i doprinos podizanju nastavnog i umjetnikog kadra; b) vanredni profesor: zavren stepen najmanje drugog ciklusa, vei broj javno predstavljenih oblika umjetnikog stvaralatva, priznanja za uspjeno djelovanje u odgovarajuem podruju i pokazani rezultati u nastavnom radu; c) docent: zavren stepen najmanje drugog ciklusa, vei broj javno predstavljenih oblika umjetnikog stvaralatva i pokazani rezultati u nastavnom radu; d) vii asistent: zavren stepen drugog ciklusa i javno predstavljeni oblici umjetnikog stvaralatva i e) asistent: odgovarajui univerzitetski stepen s najmanje 240 ECTS bodova i prosjenom ocjenom najmanje 3,5 ili 8.

21

(2) Postupak i uslovi izbora u umjetniko-nastavna zvanja poblie se ureuju opim aktima visokokolske ustanove. lan 70. ( Uslovi za izbor u nastavna zvanja na visokoj koli ) (1) Minimalni uslovi za izbor u nastavna zvanja na visokoj koli su: a) profesor visoke kole: zavren stepen treeg ciklusa i pokazana nastavna sposobnost; b) predava visoke kole: zavren stepen drugog ciklusa i pokazana nastavna sposobnost i c) asistent: zavren stepen prvog ciklusa, s najmanjom prosjenom ocjenom 3,5 ili 8. (2) Na visokoj koli nastavu mogu izvoditi i lica koja imaju zvanja redovnog profesora, vanrednog profesora i docenta birana na univerzitetima. (3) Postupak i uslovi izbora u nastavna zvanja na visokoj koli poblie se odreuju opim aktima visoke kole. lan 71. ( Uslovi za izbor u umjetnika zvanja na visokoj koli ) (1) Minimalni uslovi za izbor u umjetnika zvanja na visokoj koli su: a) profesor visoke kole: zavren stepen drugog ciklusa, istaknuti javno predstavljeni oblici umjetnikog stvaralatva i pokazana nastavna sposobnost; b) predava visoke kole: zavren stepen najmanje prvog ciklusa, javno predstavljeni oblici umjetnikog stvaralatva i pokazana nastavna sposobnost i c) asistent: zavren stepen prvog ciklusa, s najmanjom prosjenom ocjenom 3,5 ili 8. (2) Na visokoj koli nastavu mogu izvoditi i lica koja imaju zvanja na umjetnikonastavnim predmetima na univerzitetima. (3) Postupak i uslovi izbora u umjetnika zvanja na visokoj koli poblie se ureuju opim aktima visoke kole.

X. RADNI ODNOSI

lan 72. ( Zasnivanje i prestanak radnog odnosa u javnoj visokokolskoj ustanovi ) (1) Radni odnos u javnoj visokokolskoj ustanovi zasniva se putem javnog konkursa, odnosno javnog oglasa. (2) Kriteriji, postupak i druga pitanja vezana za zasnivanje radnog odnosa u javnoj visokokolskoj ustanovi, ureuju se opim aktom ustanove. lan 73. ( Dodatno radno angaovanje ) (1) Nastavnik, odnosno, saradnik moe zakljuiti ugovor kojim se radno angauje na drugoj visokokolskoj ustanovi ili kod drugog pravnog lica u skladu sa zakonom samo ako takav rad ne bi negativno utjecao na rad u visokokolskoj ustanovi kod koje je u radnom

22

odnosu, niti bi dovodio do sukoba interesa, a uz prethodno odobrenje visokokolske ustanove u kojoj je zaposlen. (2) Opim aktom visokokolske ustanove propisuju se uslovi i postupak za davanje odobrenja iz stava 1 ovog lana. lan 74. ( Plaeni dopust ) Nastavniku i saradniku, poslije jedne godine provedene u nastavi u javnoj visokokolskoj ustanovi, moe se odobriti plaeni dopust u trajanju do dva semestra radi strunog, odnosno umjetnikog usavravanja, u skladu sa statutom visokokolske ustanove. lan 75. ( Mirovanje radnog odnosa ) Pored razloga utvrenih zakonom, nastavniku i saradniku u javnoj visokokolskoj ustanovi se moe odobriti neplaeni dopust, u trajanju do jedne godine za koje razdoblje mu miruju prava i obaveze iz radnog odnosa, u sluajevima utvrenim statutom visokokolske ustanove. lan 76. ( Mirovanje rokova za izbor ) Nastavniku i saradniku koji je na neplaenom dopustu, porodiljskom dopustu i dopustu radi njege djeteta, bolovanju preko tri mjeseca, obavljanju javne dunosti i u drugim sluajevima utvrenim zakonom, kolektivnim ugovorom ili statutom, rokovi za izbor u zvanja i na radno mjesto miruju i nee se uraunavati u izborno razdoblje. lana 77. ( Umirovljenje nastavnika ) Nastavnik koji je ispunio uslove za penziju u skladu saopim propisima o radu i penziskom i invalidskom osiguranju, prestaje radni odnos. Ako za to postoji potreba, odnosno, ako se na konkurs, koji se raspisuje jednom godinje, za popunu radnog mjesta nastavnika, ne prijavi osoba koja ispunjava uslove, moe se zakljuiti ugovor o radu s nastavnikom koji je ispunio uslove za penziju na period od jedne godine, a najdue do navrenih 70 (sedamdeset) godina ivota. lan 78. ( Poasni doktorat i titula profesor emeritus ) (1) Univerzitet moe dodijeliti poasni doktorat (honoris causa) istaknutim naunim i javnim licima iz zemlje i inostranstva za izuzetne doprinose u pojedinim podrujima naunog, nauno-nastavnog, kulturnog i umjetnikog stvaralatva, kao i za izuzetne doprinose u duhovnom i materijalnom razvoju i djelovanju na promociji mira, tolerancije i humanosti. (2) Univerzitet moe dodijeliti, na prijedlog fakulteta ili druge organizacijske jedinice, titulu profesora emeritusa penzionisanom redovnom profesoru koji je u ovom zvanju proveo najmanje 5 (pet) godina, koji se posebno istakao svojim naunim, odnosno, umjetnikim radom u podruju za koje je izabran. (3) Profesor emeritus moe uestvovati u nastavnom procesu na treem ciklusu.

23

(4) Postupak dodjele i oduzimanja poasnog doktorata utvruje se opim aktom visokokolske ustanove. lan 79. ( Prava i obaveze iz radnog odnosa ) U pogledu prava i obaveza iz radnog odnosa zaposlenika u visokokolskoj ustanovi primjenjuju se odredbe Zakona o radu, ako ovim Zakonom nije drukije ureeno.

XI. STUDENTI

lan 80. ( Upis studenata ) (1) Na odobrene, odnosno akreditovane studijske programe mogu se upisati kandidati putem konkursa, na nain utvren zakonom i opim aktom ime stiu status studenta. (2) Visokokolska ustanova donosi odluku o upisu na osnovu koje upisuje studente. (3) Odlukom o upisu utvruje se za svaki studij: a) broj redovnih studenata koji studiraju uz finansijsku pomo Ministarstva, uz saglasnost ministarstva; b) broj redovnih studenata koji sami plaaju studij; c) broj vanrednih studenata i d) broj studenata stranih dravljana. (4) Na osnovu odluke o upisu, visokokolska ustanova raspisuje konkurs za upis studenata. Konkurs se objavljuje u javnoj tampi. (5) Statutom visokokolske ustanove odreuje se sadraj konkursa za upis, izbor kandidata i nain upisa. lan 81. ( Pravo na visoko obrazovanje ) (1) Pravo na status studenta i upis na visokokolsku ustanovu imaju sva lica koja su zavrila etverogodinju srednju kolu u Bosni i Hercegovini, kao i lica koja su zavrila etverogodinju srednju kolu u inostranstvu. (2) Uenici koji su srednju kolu zavrili u inostranstvu podnose visokokolskoj ustanovi obrazovne isprave i rjeenje o ekvivalenciji, odnosno nostrifikaciji, a ako je postupak u toku dostavljaju i dokaz o podnijetom zahtjevu. (3) Visokokolska ustanova e osigurati pristup studiju stranim dravljanima i licima bez dravljanstva u skladu s naelima evropskog sistema visokog obrazovanja, osiguravajui studij pod istim uslovima kao i dravljanima Bosne i Hercegovine. lan 82. ( Studentska knjiica ) (1) Studenti koji su primljeni i upisani u visokokolsku ustanovu imaju prava i obaveze u skladu sa zakonom i opim aktima visokokolske ustanove.

24

(2) Licu koje se upie na studijske programe izdaje se studentska knjiica (indeks). (3) Oblik indeksa utvruje visokokolska ustanova. lan 83. ( Upisna politika ) (1) Upisnom politikom definiu se uslovi, procedure i kriteriji za prijem studenata svih studijskih ciklusa na visokokolsku ustanovu. (2) Na osnovu upisne politike visokokolska ustanova e osigurati sljedee: a) propisati pravila i procedure za prijem i upis studenata uz jasan i eksplicitan kriterij koji e se primjenjivati konzistentno, koristei transparentne i jasno definisane uslove za upis; b) osigurati promotivni materijal s relevantnim sadrajem, tanim podacima koji se odnose na vrijeme upisa, a koji e biti dostupan zainteresovanim kandidatima; c) osigurati transparentnost procedura selekcije kandidata za upis, paljivo i uinkovito provoenje istih, vodei rauna o povjerljivosti podataka o studentima; d) osigurati da potencijalni kandidati budu obavijeteni o svim informacijama relevantnim za prijem i upis; e) osigurati da odabrani studenti budu obavijeteni o svim znaajnijim promjenama od vremena kada je objavljen konkurs za upis, kao i o svim opcijama koje imaju na raspolaganju u datim okolnostima; f) upoznati studente koji su uspjeno proli prijemne procedure o pravilima upisa, eventualnim pripremama za nove studente i mogunostima koje se pruaju studentima kao podrka uenju ili poboljanju standarda. lan 84. ( Upis stranih dravljana i lica bez dravljanstva ) (1) Strani dravljanin i lice bez dravljanstva moe se upisati na studijske programe u skladu sa opim aktima visokokolske ustanove. (2) Trokovi kolarine za lica iz stava 1 ovog lana utvrdit e se odlukom visokokolske ustanove. lan 85. ( Status studenta ) (1) Upis se moe izvriti u statusu redovnog i vanrednog studenta, te studenta koji studira uenjem na daljinu. (2) Status redovnog studenta imaju studenti koji studiraju prema programu koji se zasniva na punoj nastavnoj satnici. Trokovi studija redovnih studenata se finansiraju iz Budeta ili ih plaaju sami studenti. (3) Vanredni studenti studijski program pohaaju uz rad ili drugu aktivnost. Trokove studija plaaju sami studenti. (4) Studenti koji studiraju uenjem na daljinu studiraju prema posebnom programu, utvrenim statutom visokokolske ustanove. Trokovi studija ovih studenata se finansiraju iz Budeta ili ih plaaju sami studenti.

25

lan 86. ( Prava studenata ) (1) Studenti imaju sljedea prava: a) prisustvovati svim predavanjima, seminarima i drugim oblicima nastave organizovanim u okviru njihovih predmeta u skladu s njihovim statusom i zavisno od mogunosti i drugih oblika organizovane nastave; b) na konsultacije i mentorski rad; c) na zavretak studija u kraem roku; d) na izjanjavanje o kvalitetu nastave i nastavnika; e) na prigovor u sluaju povrede studentskih prava utvrenih zakonom, statutom ili drugim opim aktom visokokolske ustanove; f) na koritenje biblioteke i drugih usluga za studente koje se nalaze u visokokolskoj ustanovi; g) na sudjelovanje na izborima za studentska mjesta u studentskim predstavnikim tijelima i drugim tijelima ustanovljenim u skladu sa statutom visokokolske ustanove; h) na blagovremeno i tano informisanje o svim pitanjima koja se odnose na studije; i) na samoorganizovanje i izraavanje vlastitog miljenja; j) na ravnopravnost u pogledu uslova studija i tretmana u visokokolskoj ustanovi kao i na povlastice koje nosi status studenta; k) na razliitost i zatitu od diskriminacije; l) na priznavanje i prenos bodova izmeu visokokolskih ustanova i m) druga prava utvrena statutom i drugim opim aktom visokokolske ustanove. (2) Statutom visokokolske ustanove se naroito utvruju te blie ureuje ostvarivanje slijedeih prava: a) sudjelovanje u odluivanju, u skladu sa statutom visokokolske ustanove i b) sudjelovanje u strunom i naunom radu. (3)Visokokolska ustanova e osigurati adekvatne preduslove za pristup studiju, studiranje i rad licima sa posebnim potrebama. (4) Studenti imaju pravo na nagrade u skladu sa statutom visokokolske ustanove. (5) Nain ostvarivanja prava studenata blie se ureuje statutom. lan 87. ( Obaveze visokokolske ustanove ) Visokokolska ustanova obavezna je: a) osigurati slobodu studenata da, u skladu sa zakonom, ispituju i testiraju primljena znanja i nude nove ideje i kontraverzna i nepopularna miljenja, a da se time ne izlau opasnosti od gubitka svog statusa ili bilo koje druge privilegije koju eventualno u visokokolskoj ustanovi uivaju; b) osigurati, u skladu sa zakonom, slobodu govora, organizovanja i okupljanja studenata; c) tititi studente od diskriminacije prema bilo kojem osnovu kao to je spol, rasa, brani status, boja koe, izgled, vjera, jezik, politiko ili drugo miljenje, nacionalno, etniko ili socijalno porijeklo, povezanost s nekom nacionalnom zajednicom, imovina, roenje ili bilo koji drugi status, d) pruati pravine i nepristrasne mehanizme rjeavanja disciplinskih pitanja koja se tiu studenata i e) osigurati studentu pravo iznijeti svoja vienja u pogledu kvaliteta nastave ili drugih usluga visokokolske ustanove, a statut mora sadravati odredbe za pravino rjeavanje takvih pritubi.

26

lan 88. ( Obaveze studenata ) Studenti imaju sljedee obaveze: a) pridravati se pravila koja je propisala visokokolska ustanova; b) ispunjavati nastavne i druge obaveze studenata; c) iskazivati duno potovanje prema pravima osoblja i drugih studenata u visokokolskoj ustanovi, d) ukazivati dunu i punu panju svom studiju i uestvovati u akademskim aktivnostima i e) uestvovati u donoenju odluka u skladu sa zakonom i statutom. lan 89. ( kolarina i participacija u trokovima studija ) (1) Studenti visokokolskih ustanova kao javnih ustanova plaaju kolarinu, iju visinu, na prijedlog senata visokokolskih ustanova, utvruje upravni odbor. (2) Visina kolarine iz stava 1 ovog lana moe biti razliita za pojedine javne visokokolske ustanove i za razliite studijske programe u okviru njih, zavisno od trokova realizacije studijskih programa. (3) Redovni studenti participiraju u trokovima studija. Visinu participacije utvruje upravni odbor na prijedlog senata. lana 90. ( Disciplinska odgovornost studenta ) (1) Student odgovara za povredu obaveze koja je u vrijeme izvrenja bila utvrena opim aktom visokokolske ustanove. (2) Za teu povredu obaveze studentu se moe izrei i mjera iskljuenja sa studija na visokokolskoj ustanovi. (3) Disciplinski postupak ne moe se pokrenuti po isteku 6 (est) mjeseci od dana saznanja za povredu obaveze i studenta, a najkasnije 12 (dvanaest) mjeseci od dana kada je povreda uinjena. (4) Opim aktom visokokolske ustanove utvruju se tee i lake povrede obaveza, disciplinska tijela, postupak za utvrivanje odgovornosti studenta te disciplinske mjere koje se mogu izrei za povredu obaveze. lan 91. ( Pravo na sudsku zatitu ) Studenti imaju pravo pred nadlenim sudom osporavati sve konane odluke visokokolske ustanove koje se na njih odnose. lan 92. ( Mirovanja prava i obaveza studenata ) (1) Prava i obaveze studenta miruju dok je na porodiljskom odsustvu i/ili dok dijete navri godinu dana, za vrijeme due bolesti i u drugim opravdanim sluajevima kada nije mogao pohaati nastavu i polagati ispite. Postojanje navedenih razloga za mirovanje prava i obaveza utvruje dekan, na osnovu dostavljenog miljenja ljekara.

27

(2) Izvan sluajeva normiranih u stavu 1 ovog lana visokokolska ustanova moe, na zahtjev studenta, odobriti da mu, iz opravdanih razloga, odreeno vrijeme, a najdue godinu dana, miruju prava i obaveze. Zahtjev za mirovanje se podnosi u vrijeme upisa zimskog semestra tekue godine. (3) Vrijeme u statusu mirovanja ne uzima se u obzir pri odreivanju participacije u trokovima studija po osnovu obnavljanja studijske godine. lan 93. ( Prestanak statusa studenta ) (1 ) Status studenta prestaje zavretkom studijskog programa i dobivanjem stepena za koji se koluje, ispisom iz visokokolske ustanove prije zavretka studija, odnosno kada student ne upie narednu godinu studija, ne obnovi upis u istu godinu u propisanom roku a ne miruju mu prava i obaveze studenta, ako visokokolska ustanova studentu izrekne disciplinsku mjeru prestanka statusa studenta u postupku utvrenim opim aktom visokokolske ustanove. (2) Status redovnog studenta prestaje i kada redovni student dva puta obnovi istu studijsku godinu i ne stekne uslove za upis u viu godinu studija. lan 94. ( Odluivanje o pojedinanim pravima i obavezama studenata ) Visokokolska ustanova postupa po Zakonu o upravnom postupku kada odluuje o pojedinanim pravima i obavezama studenata, a naroito o: (a) upisu kandidata u prvu godinu studija; (b) upisu studenata u narednu godinu studija; (c) pravu studenata na izdavanje diplome; (d) mjeri iskljuenja; (e) obavezi plaanja trokova studija i (f) drugim sluajevima utvrenim zakonom. lan 95. ( Studentsko organizovanje ) (1) Na visokokolskoj ustanovi osnivaju se studentska udruenja za zatitu interesa studenata i sudjelovanje u organizaciji rada i odluivanju o akademskim pitanjima. (2) Studentska udruenja predstavljaju i zastupaju studente. (3) Studentska udruenja s prostora Kantona mogu se udruivati u asocijacije udruenja studenata u Bosni i Hercegovini putem kojih ostvaruju lanstvo u meunarodnim organizacijama i asocijacijama studenata. lan 96. ( Uspostavljanje i djelokrug rada ) (1) Studentska udruenja uspostavljaju se na univerzitetu ili visokoj koli, a mogu se osnovati i u organizacijskim jedinicama. (2) Na nivou Kantona u cilju koordinacije moe se osnovati poslaniko tijelo ili unija studenata. (3) Djelokrug rada studentskog udruenja sastoji se u izboru predstavnika u tijela visokokolske ustanove, doprinosu u drutvenim, kulturnim, akademskim, tjelesnorekreativnim i drugim aktivnostima koje su u interesu studenata.

28

lan 97. ( Obaveze visokokolskih ustanova, uspostava i nain rada ) (1) Visokokolske ustanove imaju obavezu studentskom udruenju pruiti pomo u pogledu osnivanja, osiguranja prostora za rad, finansijske pomoi i drugo u skladu sa svojim mogunostima i demokratskim principima. (2) Opim aktima visokokolske ustanove ili posebnim propisom ureuju se pitanja uspostave, nain i djelokrug rada studentskih udruenja, kao i prava, obaveze, odgovornosti, studentskog standarda i druga pitanja koja su u interesu studenata.

XII. VISOKOOBRAZOVNA DJELATNOST

lan 98. ( Nain studiranja ) (1) Visoko obrazovanje moe se sticati redovno, vanredno, uenjem na daljinu ili kombinovanjem ova tri naina studiranja, na nain utvren statutom. (2) Visokokolska ustanova, odnosno njezine organizacijske jedinice u okviru svoje djelatnosti mogu obavljati naunoistraivaku, umjetniku, ekspertno-konsultantsku i izdavaku djelatnost, a mogu obavljati i druge poslove iz naunog, strunog, istraivakog i umjetnikog rada, pod uslovom da se tim poslovima ne ugroava kvalitet nastave. (3) Visokokolska ustanova i njene organizacijske jedinice u okviru svoje djelatnosti moe realizovati programe obrazovanja tokom cijelog ivota van okvira studijskih programa za koje je dobila dozvolu za rad, na nain utvren opim aktom visokokolske ustanove. (4) Lice koje je upisano na program iz stava 3.ovog lana nema status studenta i nakon uspjeno svladanog programa izdaje mu se uvjerenje. (5) Nain studiranja je usmjeren na studente tako da studenti postignu potrebne kompetencije da bi stekli ve odreene ishode za svaki studijski program. lan 99. ( Stalno struno usavravanje ) (1) Stalne i povremene oblike strunog usavravanja organizuje visokokolska ustanova putem organizacijskih jedinica. (2) Program strunog usavravanja donosi senat na vlastitu inicijativu ili na prijedlog nauno-nastavnog vijea fakulteta, odnosno nastavno-umjetnikog vijea akademije. (3) O uestvovanju u pojedinim oblicima strunog usavravanja kandidatu se izdaju odgovarajue potvrde. lan 100. ( Organizacija nastave ) (1) Visokokolska ustanova je duna organizovati predavanja i druge oblike nastave za sve studente u skladu s opim aktom visokokolske ustanove. (2) Visokokolska ustanova je duna na odgovarajui nain informisati studente o nainu, vremenu i mjestu odravanja nastave, ciljevima, metodama i sadrajima nastave, o

29

sadrajima, metodama, kriterijima i mjerilima ispitivanja, o nainu osiguranja javnosti na ispitu i nainu uvida u rezultate, kao i o drugim pitanjima od znaaja za studente. (3) Nain organizovanja i vrijeme odravanja oblika studija i informisanja studenata ureuju se opim aktom visokokolske ustanove. (4) Visokokolska ustanova moe angaovati istaknute strunjake ili umjetnike da odre predavanja o odreenoj temi. lan 101. ( Informisanje studenata o odravanju nastave ) 1) Visokokolska ustanova je duna na odgovarajui nain informisati studente o nainu, vremenu i mjestu odravanja nastave, ciljevima, metodama i sadrajima nastave, o sadrajima, metodama, kriterijima i mjerilima ispitivanja, o nainu osiguranja javnosti na ispitu i nainu uvida u rezultate, kao i o drugim pitanjima od znaaja za studente. (2) Nain organizovanja i vrijeme odravanja oblika studija i informisanja studenata ureuju se opim aktom visokokolske ustanove. lan 102. ( Angairanje studenta ) (1) Zbir od 60 ECTS bodova odgovara prosjenom ukupnom angamanu studenta u obimu 40-asovne radne sedmice tokom jedne kolske godine. (2) Ukupno angaovanje studenta sastoji se od nastave (predavanja, vjebe, praktikumi, seminari i dr.), samostalnog rada, kolokvija, ispita, izrade zavrnih radova, dobrovoljnog rada u lokalnoj zajednici i ostalih vidova angaovanja. lan 103. ( Ciklusi studiranja ) (1) Visoko obrazovanje organizuje se u tri ciklusa: a) prvi ciklus ili dodiplomski studij vodi do akademskog zvanja zavrenog dodiplomskog studija svrenik prvog stepena - the degree of Bachelor ili ekvivalenta, steenog nakon najmanje 3 (tri) i najvie 4 (etiri) godine redovnog studija nakon sticanja svjedoanstva o zavrenoj srednjoj koli, koji se vrednuje s najmanje 180 odnosno 240 ECTS bodova; b) drugi ciklus ili diplomski studij vodi do akademskog zvanja magistra struke ili ekvivalenta, steenog nakon zavrenog dodiplomskog studija i traje jednu ili dvije godine, a vrednuje se sa 60 odnosno 120 ECTS bodova, i to tako da u zbiru s prvim ciklusom iznosi 300 ECTS bodova; c) trei ciklus ili doktorski studij vodi do akademskog zvanja doktora (nauka) ili ekvivalenta, traje tri godine i vrednuje se sa 180 ECTS bodova i to tako da u zbiru s prva dva ciklusa nosi 480 ECTS bodova. (2) Jedan semestar studija vrednuje se sa 30 ETCS bodova. (3) Iz odredbi stava 1 ovog lana izuzima se studij medicinske grupe nauka u prvom ciklusu koji se vrednuje sa 360 ECTS bodova, te izuzetno i drugi studij o emu odluuje visokokolska ustanova.

30

lan 104. ( Akademske titule i struna zvanja ) (1) Zavretkom odreenog ciklusa studija stie se pravo na akademsku titulu u odreenom podruju, u skladu s zakonom i pravilnikom o koritenju akademskih titula te sticanju naunih i strunih zvanja. (2) Izuzev zvanja koja se dodjeljuju u vidu poasnih doktorata nauka (honoris causa), ne mogu se dodjeljivati zvanja koja nisu predviena zakonom. lan 105. ( Studijski program ) (1) Studij se uspostavlja prema studijskom programu. (2) Studijski program je skup obaveznih i izbornih studijskih podruja, odnosno predmeta, s okvirnim sadrajem, ijim se savladavanjem osiguravaju neophodna znanja i vjetine za sticanje diplome odgovarajueg nivoa i vrste studija. lan 106. ( Donoenje studijskog programa ) (1) Studijski program donosi senat na prijedlog nauno-nastavnog vijea (fakultetsko vijee) ili umjetniko-nastavnog vijea, a sadri: a) struni i akademski naziv i stepen koji se stie zavretkom studija; b) uslove za upis na studijski program; c) listu obaveznih i izbornih predmeta i broj sati potrebnih za njihovu realizaciju; d) bodovnu vrijednost svakog predmeta i zavrnog rada iskazanu u ECTS bodovima; e) uslove za prelazak s drugih studijskih programa u okviru istih ili srodnih podruja studija; f) nain izbora predmeta iz drugih studijskih programa; g) uslove upisa u sljedei semestar ili tromjeseje, odnosno sljedeu godinu studija te nain zavretka studija; h) nain izvoenja studija i nain provjere znanja za svaki predmet i i) druga pitanja od znaaja za izvoenje studijskog programa. (2) Usklaivanje studijskog programa s organizacijom rada i dostignuima nauke i umjetnosti ne smatra se novim studijskim programom. (3) Kod utvrivanja studijskog programa organizacijska jedinica treba osobito brinuti da studij bude: a) savremen i primjeren mogunostima i interesima studenata, te potrebama poslodavca i b) usporediv sa srodnim programima na referentnim stranim visokokolskim ustanovama. lan 107. ( Zajednika diploma ) (1) Studijski program za sticanje zajednike diplome jeste program koji organizuju i izvode dvije ili vie visokokolskih ustanova koje imaju dozvolu za rad za odgovarajui studijski program. (2) Studijski program iz stava 1 ovog lana moe da se izvodi kada ga usvoje nadleni organi visokokolskih ustanova koje ga organizuju.

31

lan 108. ( Provjera znanja ) (1) Uspjenost studenata u svladavanju pojedinog nastavnog predmeta kontinuirano se prati tokom nastave, na nain predvien nastavnim planom i programom, odnosno, studijskim programom i izraava u bodovima. (2) Opim aktom visokokolske ustanove blie se ureuje nain polaganja ispita i ocjenjivanja studenata. (3) Opim aktom visokokolske ustanove ureuje se i postupak prigovora na dobivenu ocjenu. lan 109. ( Oblici provjere znanja u visokokolskoj ustanovi ) (1) Ispit je jedinstven i polae se usmeno, pismeno, odnosno, praktino. (2) Ispit se polae u sjeditu visokokolske ustanove, odnosno u objektima navedenim u dozvoli za rad. (3) Izuzetno, visokokolska ustanova moe organizovati polaganje ispita izvan sjedita samo ako se radi o ispitu iz predmeta iji karakter to zahtijeva. lan 110. ( Statutarno ureenje reima studiranja ) Statutom visokokolske ustanove ili drugim opim aktom blie se ureuju naroito: a) vrijeme odravanja nastave za redovne i vanredne studente; b) nain polaganja ispita i izvravanja drugih obaveza; c) nain i vrijeme obavjetavanja studenata o ostvarivanju prava i izvravanju obaveza iz nastave, o datumu i mjestu odravanja ispita i o rezultatima ispita i drugih izvrenih obaveza; d) pravo prigovora na ocjenu; e) blii uslovi za upis u narednu godinu studija; f) uslovi sticanja diplome; g) prava i obaveze studenata koji su obnovili upis; h) uslovi i nain ponovnog sticanja statusa studenta; i) nain priznavanja poloenih ispita na drugoj visokokolskoj ustanovi; j) uslovi za nastavak studija prilikom prelaska s druge visokokolske ustanove; k) uslovi pod kojima zainteresirana lica mogu pohaati nastavu i polagati ispite iz odreenih nastavnih predmeta; l) uslovi za prijevremeno zavravanje studija; m) uslovi i nain ukljuivanja studenata u naunoistraivaki rad; n) pohvale i nagrade; o) lake i tee povrede obaveza studenata; p) zatita prava studenata, nadlenih tijela i postupak odluivanja o pravima, obavezama i odgovornostima studenata i o zatiti prava kandidata koji nisu primljeni po konkursu za upis u prvu godinu studija i q) obaveze nastavnika i saradnika u izvoenju nastave i dr.

32

lan 111. ( Polaganje ispita ) (1) Polaganjem ispita student stie odreeni broj bodova u skladu sa studijskim programom. (2) Student koji ne poloi ispit iz obaveznog predmeta do poetka naredne akademske godine, upisuje isti predmet. (3) Student koji ne poloi izborni predmet moe se ponovo upisati na isti predmet ili se opredijeliti za drugi izborni predmet. (4) Studijskim programom moe se uslovljavati opredjeljenje studenata za odreeni predmet prethodno poloenim ispitima iz jednog ili vie predmeta utvrenih studijskim programom. (5) Pravila studija blie se ureuju statutom. lan 112. ( Ocjenjivanje ) (1) Uspjenost studenata prati se kontinuirano tokom nastave i izraava u bodovima. (2) Studijskim programom utvruje se odnos bodova steenih u pred-ispitnim obavezama i na ispitu, s tim da pred-ispitne obaveze ne mogu iznositi manje od 50% bodova. (3) Uspjeh studenta na ispitu ocjenjuje se brojnom, opisnom ili slovnom ocjenom. Minimalan broj bodova za prolaznu ocjenu je 55% od ukupnog broja bodova. (4) Raspon bodova od najnie do najvie prolazne ocjene te brojno, opisno i slovno izraavanje ocjena utvrdit e se statutom ili drugim opim aktom visokokolske ustanove. lan 113. ( Zavrni rad, diplomski rad i disertacija ) (1) Studijskim programom prvog ciklusa moe biti predvien zavrni rad. (2 ) Studijski program drugog ciklusa obavezno sadri diplomski rad. (3) Doktorska disertacija je zavrni dio studijskog programa treeg ciklusa, osim doktorata umjetnosti, koji je umjetniki projekt. (4) Broj bodova kojima se iskazuje zavrni rad, odnosno zavrni dio studijskog programa ulazi u ukupan broj bodova potrebnih za zavretak studija. (5) Nain i postupak pripreme i odbrane diplomskog rada, odnosno disertacije ureuje se opim aktom visokokolske ustanove. lan 114. ( Nastavni plan i program ) (1) Nastava se izvodi po nastavnom planu i nastavnom programu. (2) Nastavnim planom utvruju se nastavni predmeti, ukupan broj sati predavanja, vjebi i drugih oblika nastavnog rada (u daljem tekstu: nastava). (3) Nastavnim programom utvruje se sadraj nastavnog predmeta, nain izvoenja nastave i polaganja ispita i drugih vidova provjere znanja, obavezni udbenici, prirunici i druga obavezna literatura na osnovu koje se polae ispit iz tog nastavnog predmeta, kao i broj ECTS bodova. (4) U skladu sa Evropskom poveljom o sportu visokokolske ustanove osiguravaju mogunosti bavljenja sportom i rekreativnim tjelesnim aktivnostima.

33

lan 115. ( Donoenje nastavnih planova i programa ) (1) Nastavne planove i nastavne programe svih ciklusa donosi senat na prijedlog nauno-nastavnih, odnosno umjetniko-nastavnih vijea organizacijskih jedinica. (2) Visokokolska ustanova e osigurati uinkovitu dostupnost i transparentnost nastavnih planova i programa. lan 116. ( Primjena nastavnih planova i programa ) Primjenu nastavnih planova i nastavnih programa prati senat visokokolske ustanove koji je duan svake etiri godine od poetka njihove primjene pokrenuti postupak za njihovo cjelovito preispitivanje. lan 117. ( Zavretak zapoetog studija ) Studenti imaju pravo da zavre zapoeti studij po nastavnom planu i programu koji je vaio prije izvrene izmjene, u roku utvrenom statutom visokokolske ustanove. lan 118. ( Nastavni predmeti ) (1) Nastavni predmeti su obavezni, struni, izborni, zajedniki i opi. (2) Nastavni predmeti mogu se nastavnim planom definisati kao obavezni za pojedine studijske programe i izborni. (3) Visokokolska ustanova moe utvrditi da neki od strunih predmeta budu zajedniki predmeti kojima se daje zajednika struna osnova studentima koji studiraju komplementarna nauna, odnosno umjetnika podruja. (4) Nastava i ispiti iz odreenih predmeta mogu se obavljati i na drugoj visokokolskoj ustanovi koja je matina za taj predmet, to se ureuje ugovorom izmeu visokokolskih ustanova. (5) Matinost za ope nastavne predmete utvruje senat. lan 119. ( Ureenje nastave ) (1) Nastava i ispiti obavljaju se tokom akademske godine. (2) Akademska godina poinje 1. oktobra, a zavrava 30. septembra naredne godine. (3) Poetka nastave, vremenski plan realizacije nastavnih planova i ispitivanja studenata utvruje senat. (4) Nastava se ureuju po semestrima ili tromjesejima, to se utvruje statutom. lan 120. ( Sedmino optereenje studenata ) Sedmini broj nastave za studente odreuje se na osnovu nastavnog plana i programa te standarda i normativa visokog obrazovanja.

34

lan 121. ( Dobrovoljni rad ) (1) Dobrovoljni rad je rad studenata bez naknade, koji organizuje visokokolska ustanova na projektima od znaaja za lokalnu zajednicu i koji se vrednuju u sistemu visokog obrazovanja. (2) Uslovi, nain organizovanja i vrednovanja dobrovoljnog rada ureuju se opim aktom visokokolske ustanove.

XIII FINANSIRANJE

lan 122. ( Finansiranje visokokolskih ustanova ) (1) Visokokolska ustanova stie sredstva za obavljanje svoje djelatnosti: iz sredstava osnivaa; iz sredstava fondova; donacija, oporuka i poklona; od kolarine; prodajom intelektualnih, kulturnih, materijalnih i komercijalnih dobara i usluga; iz prihoda na osnovu autorskih prava i patenata i iz drugih izvora u skladu sa zakonom. (2) Nain finansiranja visokokolske ustanove ureuje se osnivakim aktom i statutom. lan 123. ( Vlastiti prihodi ) (1) Vlastiti prihodi javne visokokolske ustanove pripadaju toj ustanovi i troe se u skladu sa zakonom, pod-zakonskim propisima, statutom i usvojenim finansijskim planom. (2) Organizacijske jedinice visokokolske ustanove imaju pod-raune u okviru iro rauna visokokolske ustanove. (3) Lica ovlatena za rukovanje pod-raunom organizacijske jedinice su dekan i lica ovlatena od dekana. organizacijske jedinice slobodno upravljaju i raspolau sredstvima na svom pod-raunu. (4) Blie odredbe o finansiranju visokokolske ustanove i njenih organizacijskih jedinica regulisati e se statutom visokokolske ustanove.

a) b) c) d) e) f) g)

35

XIV NADZOR

lan 124. ( Nadzor nad provoenjem ovog Zakona ) (1) Nadzor nad provoenjem zakonitosti rada visokokolskih ustanova obavlja Ministarstvo. (2) Nadzor iz stava 1 ovog lana obavlja se na nain koji ne naruava autonomiju visokokolske ustanove i ne ometa njen redovni rad. (3) Visokokolske ustanove dune su blagovremeno Ministarstvu dostavljati traene podatke.

XIV KAZNENE ODREDBE

lan 125. (1) Novanom kaznom do 10.000 KM kaznit e se za prekraj visokokolska ustanova: a) ako se na visokokolskoj ustanovi obavlja politiko ili vjersko organizovanje (lan 10. ovog Zakona); b) ako rektor ili direktor ne obustavi izvrenje opeg akta koji nije u saglasnosti s Ustavom ili je u suprotnosti sa zakonom, kao i pojedinanog akta kojim se nanosi teta visokokolskoj ustanovi ili drutvenoj zajednici i o tome ne obavijesti Ministarstvo (lan 49. ovog Zakona). (2) Za prekraje iz prethodnog stava ovog lana kaznit e se i odgovorno lice u visokokolskoj ustanovi novanom kaznom do 500 KM. lan 126. (1) Novanom kaznom do 8.000 KM kaznit e se za prekraj visokokolska ustanova: a) ako otpone s radom prije izdavanja dozvole za rad suprotno lanu 19. ovog Zakona; b) ako visokokolska ustanova pone s radom bez dobivanja licence i akreditacije suprotno odredbama lanova 24., 25., 26., 27., 28 i 29. ovog Zakona; c) ako izvodi nastavu po nastavnom planu i programu koji nije donio nadleni organ suprotno lanu 115. ovog Zakona; d) ako provodi izbor nastavnika i saradnika suprotno odredbama lanova 68., 69., 70. i 71. ovog Zakona; e) ako ne pokrene i provede postupak za izbor nastavnika i saradnika u isto ili vie zvanje u skladu s odredbama ovog Zakona; f) ako ne provede postupak upisa studenata u skladu s odredbama lanova 83., 84., 85., ovog Zakona i g) ako upie studenta, suprotno odredbama lana 103. ovog Zakona; (2) Za prekraje iz prethodnog stava ovog lana kaznit e se i odgovorno lice u visokokolskoj ustanovi novanom kaznom do 1.500 KM.

36

lan 127. (1) Novanom kaznom do 5.000 KM kaznit e se za prekraj visokokolska ustanova: a) ako rektor ili direktor bude imenovan ili razrijeen suprotno odredbama lanova 48. i 53. ovog Zakona i b) ako dekan bude imenovan suprotno odredbi lana 61. ovog Zakona. (2) Za prekraje iz stava 1 ovog lana kazniti e se i odgovorno lice na visokokolskoj ustanovi, novanom kaznom do 1.000 KM.

XV. PRIJELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 128. ( Organizacijske promjene ) (1) Danom stupanja na snagu ovog Zakona visokokolske ustanove u Kantonu nastavljaju sa radom. (2) Visokokolske ustanove u Kantonu uskladit e svoje statute s novim propisima u roku od est mjeseci od dana stupanja na snagu istih. (3) lanovi upravnog odbora, senata/nastavno-naunog vijea, rektor i prorektori te dekani i prodekani fakulteta i drugih organizacijskih jedinica izabranih prije stupanja na snagu ovog Zakona, ostaju na istoj dunosti do isteka mandata na koji su izabrani ukoliko to nije u suprotnosti s odredbama lana 77. ovog Zakona. (4) Proces integrisanja na visokokolskim ustanovama u Kantonu vriti e se prema programu koji utvrde njihova nadlena tijela, a zavriti e se najkasnije 2 (dvije) godine nakon stupanja na snagu ovog Zakona. lan 129. ( Donoenje provedbenih propisa ) Ministarstvo e u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog Zakona donijeti blie propise o: a) radu komisije matiara; b) nainu voenja matinih knjiga; c) sadraju javnih isprava; d) sadraju i nainu voenja registra; e) minimalnom sadraju indeksa; f) akademskim titulama i g) drugim pod-zakonskim aktima potrebnim za implementaciju ovog Zakona lan 130. ( Finansiranje visokokolske ustanove ) (1) Danom stupanja na snagu ovoga Zakona, Kanton e nastaviti finansirati djelatnost Sveuilita u Mostaru i Univerziteta "Demal Bijedi" u Mostaru

37

(2) Visokokolske ustanove iz stava 1 ovog lana e, uz saglasnost osnivaa, u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog Zakona, na temelju standarda i normativa, predloiti nain finansiranja ciklusa obrazovanja iz sredstava Budeta. lan 131. (Zavretak zapoetog studija) (1) Student upisan na viu kolu ili studijski odsjek u dvogodinjem trajanju prije stupanja na snagu ovog Zakona ima pravo zavriti zapoeti studij prema nastavnom planu i programu koji je vaio prilikom upisa, u roku utvrenom opim aktom visokokolske ustanove. (2) Student upisan na dodiplomski etverogodinji studij ili postdiplomski studij na dan stupanja na snagu ovog Zakona ima pravo dovriti zapoeti studij prema nastavnom planu i programu koji je vaio prilikom upisa u prvu godinu studija i stei odgovarajui struni, odnosno nauni naziv prema propisima koji su vaili prije stupanja na snagu ovog Zakona u roku utvrenom opim aktom visokokolske ustanove. (3) Lica koja su prema propisima koji su vaili prije stupanja na snagu ovog Zakona stekla ili e stei prema stavu 2 ovog lana akademsko zvanje magistra nauka mogu stei akademsko zvanje doktora nauka obranom doktorske disertacije prema propisima koji su vaili prije stupanja na snagu ovog Zakona, a najkasnije u roku od 5 (pet) godina od dana stupanja na snagu ovog Zakona. (4) Studenti iji je postdiplomski studij za sticanje zvanja magistra ili ekvivalenta u toku, mogu po zavretku istog stei akademsko zvanje doktora nauka na isti nain i u istom roku kao i lica iz stava 3 ovog lana. lan 132. ( Izbor nastavnika i saradnika ) Postupci za izbor nastavnika i saradnika, zapoeti prije stupanja na snagu ovog Zakona, okonat e se pod uslovima, u postupku i u rokovima utvrenim ranijim propisima. lan 133. (Steena znanstvena i struna zvanja) (1) Lica koja su stekla odreena struna i nauna zvanja zadravaju pravo njihovog koritenja u skladu s propisima prema kojima su ih stekli. (2) Lica iz stava 1 ovog lana mogu traiti od visokokolske ustanove na kojoj su stekli zvanje da im u postupku i pod uslovima predvienim statutom visokokolske ustanove izda dokument (potvrdu, diplomu ili dodatak diplomi) o ekvivalenciji ranije steenog akademskog naziva s novim akademskim nazivom. (3) Akademsko zvanje doktor nauka steeno po propisima koji su bili na snazi prije stupanja na snagu ovog Zakona izjednaeni su s doktoratom nauka steenim po ovom Zakonu, lica koja su ih stekla imaju ista prava kao i lica koja su akademsko zvanje doktora nauka stekla po ovom Zakonu. lan 134. ( Steena nauno-nastavna, nastavna i saradnika zvanja ) (1) Danom stupanja na snagu ovog Zakona nastavnici u nauno-nastavnim zvanjima i saradnici zadravaju zvanje do isteka vremena na koje su izabrani. Ako je ranijim propisima

38

bilo odreeno vrijeme trajanja izbora ili reizbora a izbor ili reizbor nisu obavljeni, obaviti e se prema odredbama ovog Zakona u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog Zakona. Ako ranijim propisima nije bilo odreeno vrijeme trajanja izbora ili reizbora mora se izvriti izbor ili reizbor prema odredbama ovog Zakona u roku od dvije godine od dana stupanja na snagu ovog Zakona. (2) Nastavnici u zvanju predavaa i vieg predavaa koji su izabrani prije stupanja na snagu ovog Zakona moraju uskladiti svoj status prema odredbama ovog Zakona. Ako su steena zvanja predavaa i vieg predavaa u skladu s ovim Zakonom zadravaju to zvanje do isteka roka na koji su izabrani. Ako steena zvanja predavaa i vieg predavaa nisu u skladu s odredbama ovog Zakona moraju u roku od 2 (dvije) godine stei zvanje docenta, u protivnom gube zvanje predavaa ili vieg predavaa. lan 135. ( Ravnopravnost spolova ) Gramatika terminologija u ovom zakonu podrazumijeva ukljuivanje oba spola.

lan 136. ( Teoloki fakultet, visoke teoloke kole i akademije ) Odredbe ovog Zakona ne odnose se na teoloke fakultete, visoke teoloke kole i akademije. Ove institucije mogu biti u sastavu visokokolske ustanove to se regulie posebnim ugovorom. lan 137. ( Prijelazno razdoblje za akreditaciju i licenciranje ) (1) Visokokolske ustanove u Kantonu stupanjem na snagu ovog Zakona dobivaju privremenu akreditaciju (dopusnicu). Privremenom akreditacijom odreuje se rok u kojem e se obaviti akreditacija svakog pojedinog programa koji se izuava na ovim visokokolskim ustanovama, a sve u skladu sa kriterijima, procedurama i standardima akreditacije. (2) Akreditacija visokokolskih ustanova u Kantonu obavit e se u razdoblju od najvie 2 (dvije) godine od dana stupanja na snagu ovog Zakona. lan 138. ( Studentske organizacije ) (1) Studentski predstavnici u senatu visokokolske ustanove i drugim tijelima, nastavljaju s radom do izbora studentskih predstavnika prema ovom Zakonu. (2) Studentske organizacije osnovane prema propisima koji su vrijedili na dan stupanja na snagu ovoga Zakona nastavljaju svoj rad. Svoje ope akte i ureenje dune su uskladiti s ovim Zakonom u roku od 90 (devedeset) dana od dana stupanja na snagu ovoga Zakona. lan 139. ( Prestanak vaenja ranijih propisa ) (1) Danom stupanja na snagu ovog Zakona prestaje primjena Zakona o univerzitetu (Sl. list SR BIH br. 39/1990; Slubeni list RBIH br.3/93, 24/93 i 13/94) i Zakona o

39

Sveuilitu u (Narodni list HR HB broj 32/94, 24/95, 38/95, 16/96 i 44/96) na teritoriji Hercegovako-neretvanskog kantona. (2) Do donoenja izvrnih propisa iz lana 130. ovog Zakona primjenjivat e se zateeni izvrni propisi u visokokolskim ustanovama ukoliko nisu u suprotnosti sa ovim Zakonom i drugim propisima. (3) Preuzimanje osnivakih prava Univerziteta Demal Bijedi u Mostaru i Sveuilita u Mostaru regulisati e se posebnim propisom. Do donoenja propisa o preuzimanju osnivakih prava postojei osnivai zadravaju osnivaka prava. lan 140. ( Stupanje na snagu ) Ovaj Zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u ''Slubenim novinama Hercegovako-neretvanskog kantona''.

40