THỰC HÀNH DƯỢC LÂM SÀNGSlide - Nhóm I – Tổ 2

Trình bày các bước/ chiến lược tìm thông tin để trả lời câu hỏi: Liều của các thuốc đã hợp lý

chưa? Có tương tác thuốc nào không?

Cách xử lý

Nguồn thông tin

Cấp 1

• Nghiên cứu lâm sàng

• Báo cáo khoa học• Bài báo, tạp chí, …

Cấp 2

• Mục lục các thông tin

• Các bài tóm tắt của nguồn thông tin

Cấp 3

• Sách giáo khoa• Sách hướng dẫn

điều trị• Sách tham khảo

Các bước tìm kiếm thông tin

Xác định thông tin về người đặt câu

hỏiXác định câu hỏi thực sự

Phân loại câu hỏi thực sự

Phát triển chiến lược tìm kiếm và

tiến hành tìm kiếm

Đánh giá, phân tích, tổng hợp

thông tin

Soạn và cung cấp câu trả lời

Lưu trữ

Theo dõi

1. XÁC ĐỊNH THÔNG TIN VỀ NGƯỜI ĐẶT CÂU HỎI

Bác sĩ kê đơn/ điều trị

Dược sĩ phát thuốc

Sử dụng ngôn ngữ và kiến thức chuyên môn

Bệnh nhânSử dụng ngôn ngữ và kiến thức cơ bản, dễ

hiểu và đời thường

Chưa xác định rõ

Sử dụng làm tài liệu tham khảo

2. XÁC ĐỊNH CÂU HỎI THỰC SỰ

Câu hỏi định tínhMô hình PS

( Bệnh nhân/ Tình huống)

Đây là câu hỏi liên quan đến bệnh

nhân cụ thể

- Nữ 67 tuổi, 57 kg- Chẩn đoán: Viêm phổi mắc phải tại cộng đồng, suy thận, tăng HA, nhồi máu cơ tim đã đặt cầu nối động mạch vành.- Tiền sử- Chỉ số sinh hóa- Thuốc sử dụng và các thuốc kê đơn.

Câu hỏi thực sự phải trả lời

- Liều các thuốc được kê đơn đã hợp lý chưa. + Tuổi + Bệnh lý kèm theo + Chức năng gan thận + Thời điểm dùng - Tương tác giữa các thuốc đang sử dụng, các thuốc điều trị,

thực phẩm và bệnh mắc kèm,… + Tương tác thuốc – thuốc / thuốc-thức ăn

- Với thuốc thông thường có thể dùng kiến thức trả lời trực tiếp: liều Paracetamol 500mg mỗi 4-6h, không quá 4g/ngày- Vì sử dụng phối hợp nhiều thuốc và các bệnh lý mắc kèm, nên cần tìm hiểu thông tin chính xác cho từng thuốc đối với tình trạng bệnh nhân

3. PHÂN LOẠI CÂU HỎI THỰC SỰ

Ta có thể tìm kiếm thông tin dựa vào các nguồn, tài liệu: Sách dược lý, Sách dược lâm sàng, Drugs facts and comparisons, Dược thư quốc gia Việt Nam…

- Loại câu hỏi về LIỀU:

- Loại câu hỏi về TƯƠNG TÁC THUỐC:

Ta có thể tìm kiếm thông tin dựa vào các nguồn, tài liệu: Sách dược lý, Sách dược lâm sàng, Trang Stabilis, Handbook on injectable Drugs, Drugs.com,…

4. PHÁT TRIỂN CHIẾN LƯỢC TÌM KIẾM VÀ TIẾN HÀNH TÌM KIẾM

Cấp 3

Cấp 2

Cấp 1

Sách DLS, Dược lý,…

Trang web Drugs.com, Pubmed,…

Bài báo cáo, nghiên cứu, báo khoa học,…

Dễ đọcTìm nhanhTính cập nhật kém

Cập nhậtCần kỹ năng tìm thông tin, đánh giá độ tin cậy

Thủ thuật tìm kiếm:

• P: Bệnh nhân cao tuổi, suy thận• S: Liều sử dụng và tương tác

thuốcTừ khóa

• P: Old, the elderly,...• S: Dose, Interaction.Từ tiếng Anh

• Liều cho bệnh nhân suy thận• Tương tác thuốc-thuốc, thuốc-

thức ăn• Drug interaction,...• Dose of drug,...

Các thuật toán tìm kiếm

• http://ykhoanet.com• http://www.dieutri.vn• http://www.drugs.com,...

Trang web

Tìm thông tin cấp 3: Dược thư quốc gia Việt Nam

Liều dùng

Thông tin cấp 2: Trang web tin cậy

Thông tin cấp 1: Các bài nghiên cứu

Tương tác thuốc

Cách xử lý:- Dựa vào phác đồ chuẩn của bộ y tế- Theo bệnh án của bệnh nhân, kinh nghiệm của bác sĩ- Theo công bố quốc tế

Đưa ra cách giải quyết

Trang webhttp://cimsi.org.vnhttp://ykhoanet.comhttp://mims.comhttp://medlineplus.govhttp://who.inthttp://merck.comCanhgiacduoc.org.vn …

SáchDược thư quốc gia Việt NamThuốc biệt dược và cách sử dụng thuốcMims drug referenceVidal Việt Nam…

Các tài liệu tham khảo:

5. ĐÁNH GIÁ, PHÂN TÍCH, TỔNG HỢP THÔNG TIN

- Từ nhiều nguồn thông tin tìm được, đánh giá đối chiếu các thông tin để đảm bảo sự thống nhất.

- Tập hợp các thông tin, chọn lọc những thông tin có độ tin cậy cao nhất, phân tích và đi đến kết luận.

- Lập danh sách, thống kê lại các thông tin theo bảng tham khảo, dễ theo dõi.

6. SOẠN VÀ CUNG CẤP CÂU TRẢ LỜI

- Bằng miệng, văn bản hoặc cả hai.

7. LƯU TRỮ

Câu hỏi

Tài liệu tham khảo

Câu trả lời

- Lưu bằng văn bản- Lưu trong máy

tính

- Vai trò của dược sĩ- Tra cứu trong tương lai- Bằng chứng pháp lý

8. THEO DÕI

Mục đích:

- Cung cấp thêm bằng chứng xác minh tính hợp lý, đúng đắn của thông tin đã đưa ra trước đó

- Cập nhật , xem xét những thay đổi liên quan đến thông tin và tình huống

Phương pháp:

- E-mail- Văn bản- Điện thoại

Tổng kết vấn đề- Các tương tác thuốc có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc:

Thuốc Thuốc Tác hạiCeftriaxon Enoxaparin Tăng tác dụng của thuốc chống đông máu

enoxaparinRamipril Furosemid Nguy cơ hạ huyết áp cấp tính, suy thậnEnoxaparin Ramipril Tăng độc tính của ramiprilAtenolol Amlodipin Nguy cơ hạ HA nặngAtenolol Furosemid Có nguy cơCeftriaxon Furosemid Tăng độc tính của furosemide, nguy cơ độc

thậnParacetamol Enoxaparin Tăng tác dụng của enoxaparinThuốc Thức ăn Ảnh hưởngAtenolol Nước Cam Giảm sinh khả dụng của AtenololRamipril Thức ăn giàu

KNguy cơ tăng K huyết ở người đang dùng ACE

Amlodipin Nước ép bưởi Tăng nồng độ Amlodipin/ máu

Thuốc Thuốc Tác hạiCeftriaxon Enoxaparin Tăng tác dụng của thuốc chống đông máu

enoxaparinCeftriaxon Furosemid Tăng độc tính của furosemide, nguy cơ độc

thận

Có thể chỉ sử dụng Moxifloxacin mà không cần thêm Ceftriaxon để giảm các tương tác thuốcHoặc giảm liều các thuốc Enoxaparin, Furosemid

Thuốc Liều dùng Liều lưu ý cho bệnh nhânCeftriaxon 2g/lần/ngày,

IV Liều bình thường nếu Clcr >10Nếu Clcr <10không quá 2g/ ngày

Paracetamol

500mg, sốt> 380

10< Clcr <50: dùng 6h/ lầnClcr <10: dùng 8h/ lần

Enoxaparin 40mg/lần/ngày, tiêm dưới da

Clcr <30: 30mg/lần/ngày, tiêm dưới da

Atenolol 25mg/lần/ngày

Clcr <15: 25mg/lần/ngày15<Clcr <35: 50mg/lần/ngày

Ramipril 5mg/lần/ngày 10<Clcr <40: 5mg/lần/ngàyClcr <10: giảm 25%-50% liềuTăng huyết áp dùng đơn độc: khởi đầu 2.5mg 1 lần/ngày

Furosemid 20mg/lần/ngày

PO: 20-80mgCao huyết áp: 1/2 – 1 viên x 1 – 2 lần/ngày

Tất cả các thuốc sử dụng đều nằm trong liều khuyến cáo cho bệnh nhân suy thận, cao tuổi và tăng HA

Thuốc Liều dùng Liều lưu ý cho bệnh nhânMoxifloxacin 400mg/lần/ngày,

truyền TMKhông cần điều chỉnh liều

Amlodipin 10mg/lần/ngày Người cao tuổi THA: liều khởi đầu 2,5mg 1 lần/ngày

Cách xử lý

Thay thế thuốc

Giảm các thuốc không cần thiết

Theo dõi chức năng Gan, Thận và điều chỉnh liều dùng

Chú ý thời gian bán thải của thuốc, điều chỉnh thời gian dùng thuốc để tránh tương tác

Báo cáo bác sĩ điều trị về các vấn đề tương tác thuốc, các dấu hiệu bất ổn

Sinh Viên:- Đặng Bảo Châu- Trần Thị Lan Chi- Ngô Thị Kim Cúc- Trần Quốc Đạt- Nguyễn Thị Diễn- Võ Thị Duyên