mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris...

10
nino xundaZe 1921 wlidan, saqarTvelos „gasabWoebis“ Semdgom pirvel xanebSi, erovnuli kultura Cveu- li formiT agrZelebda ganviTarebas. Tumca, sabWoTa saxelmwifos ideologiis ganmtkicebas- Tan erTad, viTareba icvleboda. xelovnurad inergeboda socialisturi realizmis principe- bi, rac, ZiriTadad, martivad aRsaqmeli formiT mSromelebis, glexebis, aqtivistebis, wiTeli anderZis daweridan or TveSi gigo gabaSvili cixisZirSi gardaicvala, sadac is mTavrobis davalebis Sesasruleblad – socialisturi Sromis Temaze didi zomis suraTis Sesaqmnelad iyo mivlinebuli. Seecadnen eiZulebinaT sazogadoebasTan sasaubrod „Tanamedrove“ mxatvru- li ena, drois Sesatyvisi mxatvruli forma moeZebna mxatvars, romelmac 15 welze metxans ar Se- imCnia socialisturi realobis „swrafi ganviTareba“. iZulebam Sedegi ar gamoiRo. gigo gabaS- vils am viTarebam guli gauxeTqa an, „daumorCilebels“, sicocxle mouswrafes. ojaxma misi gar- dacvaleba mxolod 1 kviris Semdeg Seityo. „usazRvro erTgulebiTa da siyvaruliT vuZRvni Cems ers Cem mravalwlian Sromas... Tu Se- saZlebelia sxvadasxva galereebsa da dawesebulebebSi gabneul Cem suraTebs dauTmeT erTi darbazi an oTaxi muzeumSi...“ – es amonaridia gigo gabaSvilis anderZidan, romelic 1936 wlis 1 seqtembriT TariRdeba. „feradebiT weris profesori“ gigo gabaSvili mxatvroba 84

Transcript of mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris...

Page 1: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

nino xundaZe

1921 wlidan, saqarTvelos „gasabWoebis“ Semdgom pirvel xanebSi, erovnuli kultura Cveu-li formiT agrZelebda ganviTarebas. Tumca, sabWoTa saxelmwifos ideologiis ganmtkicebas-Tan erTad, viTareba icvleboda. xelovnurad inergeboda socialisturi realizmis principe-bi, rac, ZiriTadad, martivad aRsaqmeli formiT mSromelebis, glexebis, aqtivistebis, wiTeli

anderZis daweridan or TveSi gigo gabaSvili cixisZirSi gardaicvala, sadac is mTavrobis davalebis Sesasruleblad – socialisturi Sromis Temaze didi zomis suraTis Sesaqmnelad iyo mivlinebuli. Seecadnen eiZulebinaT sazogadoebasTan sasaubrod „Tanamedrove“ mxatvru-li ena, drois Sesatyvisi mxatvruli forma moeZebna mxatvars, romelmac 15 welze metxans ar Se-imCnia socialisturi realobis „swrafi ganviTareba“. iZulebam Sedegi ar gamoiRo. gigo gabaS-vils am viTarebam guli gauxeTqa an, „daumorCilebels“, sicocxle mouswrafes. ojaxma misi gar-dacvaleba mxolod 1 kviris Semdeg Seityo.

„usazRvro erTgulebiTa da siyvaruliT vuZRvni Cems ers Cem mravalwlian Sromas... Tu Se-saZlebelia sxvadasxva galereebsa da dawesebulebebSi gabneul Cem suraTebs dauTmeT erTi darbazi an oTaxi muzeumSi...“ – es amonaridia gigo gabaSvilis anderZidan, romelic 1936 wlis 1 seqtembriT TariRdeba.

„feradebiT weris profesori“

gigo gabaSvili

mxatvroba

84

Page 2: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

mxatvarTa da saxelmwifo samsaxurebis warmomadgenelTagan Seqmnilma komisiam detalurad aRnusxa da xelovnebis muzeums gadasca mxatvris ara marto ferweruli da grafikuli memkvid-reoba, aramed misi piradi biblioTeka da aveji, aseve piradi dokumentebi, Canawerebi, statiebi, gamofenebis katalogebi, minis negativebi. mtkiceba Znelia, Tumca amboben, rom misi suraTebisa da nivTebis erTi saintereso nawili komisias adgilze ukve aRar daxvda da, Sesabamisad, mxatv-ris memkvidreobam Cvenamde, albaT, arasruli saxiT moaRwia. cota mogvianebiT ki mxatvris dam, olRam, muzeums gigo gabaSvilis mier sicocxlis riskis fasad Segrovebuli xevsuruli sabrZo-lo nivTebisa da sakravebis mniSvnelovani nimuSebi usaxsovra. oficialuri mimarTvis werilSi qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita man, rom am eTnogra-fiul koleqciasac, gigo gabaSvilis SemoqmedebasTan erTad, xelovnebis muzeumSi miCenoda ad-gili.

armiis Tematikaze Seqmnili ferweruli suraTebis da qandakebis nimuSebis Seqmnas gulisxmob-da: adamianebi – bednieri da daculi, cxovreba – uzrunveli da mSvenieri. xelovanTa mier for-malur ZiebebSi gamovlenili Sinagani Tavisufleba da individualizmi „formalizmis“ bralde-biT, am sityvis pirdapiri mniSvnelobiT, isjeboda. cenzura ulmobeli iyo msgavsi gamovlinebe-bis mimarT. xelovnebam agitaciur-propagandistuli saxe SeiZina – sabWoTa xelisuflebisa da „diadi sabWoTa momavlis“ mexotbed iqca. Tumca am epoqaSi da am urTules viTarebaSi, kultu-ris yvela dargSi, xan SeniRbulad, xan farulad, xan ki gacxadebulad iqmneboda Tavsmoxveuli meTodisagan sruliad Tavisufali, WeSmaritad mxatvruli nimuSebi. gigo gabaSvili erTi maT-gani iyo, vinc socrealizms sruliad „wauyrua“.

������� ��������������������������������

„უსაზღვრო ერთგულებითა და სიყვარულით ვუძღვნი ჩემს ერს ჩემ მრავალწლიან შრომას. გულითადი თხოვნით მივმართავ ახლანდელ მთავრობას, გამო-იჩინოს კეთილი ნება და მიიღოს ეს ძღვენი და თუ შე-საძლებელია სხვადასხვა გალერეებსა და დაწესე-ბულებებში გაბნეულ ჩემ სურათებს დაუთმეთ ერთი დარბაზი ან ოთახი მუზეუმში, რათა ჩემი სული მუდამ იქ ტრიალებდეს.სახალხო მხატვრის წოდების მონიჭებისთვის უღრ-მეს მადლობას მოვახსენებ ხალხს და მთავრობას.“

���������������������������������������������� 85

gG igo gabaSvilis anderZi

muzeumisTvis gadacemuli xevsuruli sabrZolo nivTebi

gigo gabaSvili

Page 3: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

gigo gabaSvili, romlis Semoqmedebac udidesi „naxtomia“ qarTuli mxatvrobis is-toriaSi da Tavisi masStaburobiTa da Se-moqmedebiTi bunebiT erTgvarad moulodne-ladac ki gamoiyureba XIX saukunis meore na-xevris qarTuli mxatvrobis fonze, 1862 wels daibada TbilisSi. saqarTvelos erov-nuli muzeumis Salva amiranaSvilis saxelo-bis xelovnebis muzeumis axali da Tanamed-

rove qarTuli xelovnebis fondSi sxva mraval saintereso dokumentTan er-Tad daculia 1852 wels gamocemuli sa-eklesio krebuli. xmarebisagan gacre-cili mcire zomis krebulis bolo gve-rdze gakruli xeliT Canaweria gake-

Tebuli: „giorgi 1862 daibada gior-gobis Tvis cxrasa Tvarisa paras-kebsa xuTs saaTze da SafaTs gi-orgoba Tendeboda Teu 3; gior-gi moinaTla 1863 m(a)isisa 19 su-lis fenvis dResa...“. es patara

zomis locvani, romlis war-weris kidev erTi nawili gi-

go gabaSvilis Zmis dabade-

celqi da onavari patara gigo gabaSvili, rogorc iqve, fondSi daculi mxatvris ger-maneli meuRlis olimpia miulbaumis (gigom olimpia germaniidan saxlis saqmeebSi dam-xmared Camoiyvana, mogvianebiT ki colad Se-irTo) mogonebebis stenografiul Canawer-Si vkiTxulobT, dedam TbilisSi mcxovreb pedagogs, umkacres fon der nenies miabara, visTanac gigom franguli da germanuli ene-bi iswavla. momdevno xanebSi mxatvari rea-lur saswavlebelSi swavlobda, sadac gansa-kuTrebul interess tanvarjiSis, xatvisa da geografiis mimarT iCenda. 1882-1883 wlebSi TbilisSi k. kepenis kerZo skolis moswavle iyo, 1884-1885 wlebSi ki asistentobas uwev-da batalist mxatvars franc rubos, mefis ruseTis mTavrobis SekveTas rom asruleb-da samxedro-istoriuli muzeumisTvis, igi-ve „didebis taZrisTvis“. am muzeums kavkasi-aSi ruseTis imperiis Zlevamosileba unda warmoeCina da rusuli iaraRis Zlierebisa da didebis simbolo unda gamxdariyo. am saq-misTvis, rubos garda, TbilisSi ramdenime saintereso mxatvari iyo mowveuli – maqs

bisa da naTlobis Sesaxeb gvamcnobs, Cans, mxatvris dedas ekuTvnoda da, rogorc uZ-virfases nivTs, gigo cxovrebis bolomde saTuTad inaxavda.

86

ivane aivazovski (1817-1900)

oskar Smerlingi (1863-1938)

mxatvroba

Page 4: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

tilke, ivane aivazovski, aleqsandre kolCi-ni da sxvebi, romelTac im dros araerTi di-di zomis ferweruli kompozicia Seqmnes. muzeumma saboloo saxe ver miiRo, Tumca am mxatvrebTan siaxlovem qarTvelebs sainte-reso gamocdileba SesZina.

1886 wels gigo gabaSvili jer Tavisuf-al msmenelad, cota mogvianebiT ki studen-tad Cairicxa peterburgis samxatvro akade-miaSi, profesor vilevaldes batalur klasSi. sakmaod xelmokled cxovrobda, Tumca, miuxedavad amisa, bevrs da didi mon-domebiT muSaobda. misi suraTebi profe-sorTa yuradRebas gamorCeuli mxatvruli SesaZleblobebisa da kompoziciis agebis Se-udarebeli unaris gamo ipyrobda. daintere-sebuli, mondomebuli da mizanswrafuli mxatvari TandaTan finansuradac moZlier-da. sxvadasxva saxis stipendiis garda, rac man akademiisgan daimsaxura, SekveTiT qmni-da suraTebs da TanamSromlobda peterbur-gis JurnalebTan. mciredi Semosavali gauC-nda Tu ara, mxatvari dedasac exmareboda TbilisSi da peterburgis akademiaSi – ax-lad SeZenil Tu Zvel megobrebsac. misi uax-loesi adamianebi am dros iyvnen arqiteqto-ri tiliakovski, oskar Smerlingi, Sio beri-Ze, samokiSi da romanoz gvelesiani. romanoz gvelesianis mimarT gigos sruliad gansa-kuTrebuli damokidebuleba hqonda, siTbo-

peterburgSi gigo gabaSvils studenti me-gobrebis garda saintereso saaxloblo wre hyavda, niko nikolaZis ojaxisa da mxatvar da-viT guramiSvilis xSiri stumari iyo. daviT guramiSvils, rogorc warmosadegi garegno-bis mamakacs da saucxoo mojiriTes, ungreli mxatvari mixai ziCi vefxistyaosnis ilustra-ciebisTvis cxenze jiriTisas naturidan xa-tavda. cocxali scenebis Canaxatebsa da eski-zebs ziCTan erTad gigo gabaSvilic akeTebda. am urTierTobebma igi ilia WavWavaZesTan daa-kavSira. ziCis suraTebs rom aTvalierebda, ilia WavWavaZem gigos Canaxatebsac Seavlo Tvali, moewona axalgazrda mxatvris namuSev-rebi da im droidan akvirdeboda mis Semoqme-debiT ganviTarebas, SigadaSig finansuradac exmareboda. jer kidev sruliad damwyeb Se-moqmedze da momdevno wlebSic xSirad aqvey-nebda werilebs gazeT „iveriaSi“ mxatvris ga-

Ti da pativiscemiT gajerebuli, romelTan urTierTobac mas Semdgom, sicocxlis umZi-mes wuTebSi, simSvides aniWebda. olimpia mi-ulbaumis mogonebebSi erTi monakveTia, sadac romanoz gvelesianis gardacvalebidan mrav-ali wlis Semdeg, ukve akademiis pedagogma gi-go gabaSvilma, erTmaneTs wakidebuli da „dan-durebuli“ uaxloesi megobrebis, misi mowa-feebis gamo danaRvlianebulma, ase gamoxata sakuTari wuxili: isini xom iseTive axloble-bi arian, rogorc me da romanozio.

bazari samaryandSi. 1895. tilo, zeTi. 80,6 X 160. kristis auqcionze 2006 wels gayiduli suraTi

87

gigo gabaSvili

Page 5: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

peterburgidan dabrunebis Semdeg gigo gabaSvilma kavkasiaSi imogzaura, Seqmna uam-ravi Canaxati, etiudi, Seagrova eTnogra-fiuli masalis udidesi koleqcia, romelic mogvianebiT saqarTvelos eTnografiul mu-zeums usaxsovra.

mofenebisa da misi warmatebebis Sesaxeb. il-ia WavWavaZesTan gigos megobroba mxatvris TbilisSi dabrunebis Semdeg kidev ufro gaRrmavda. swored ilia WavWavaZem gaugzav-na mxatvars 200 maneTi peterburgSi, riTac gigo gabaSvilma fotoaparati SeiZina – mom-devno wlebSi misi ganuyreli „megobari“. igi aqtiurad iyenebda winaswar Seqmnil foto-kadrebs ferweraze muSaobis procesSi. gar-da damxmare masalisa, gigos fotoebs Soris bevria fotografiis TviTkmari da sakmaod maRalprofesionaluri rangis nimuSi. gigos fotografiis interesi mixai ziCis foto-aparatiT muSaobis maneram gauRviva.

gigo gabaSvilma peterburgis akademia 1888 wels vercxlis medliTa da mxatvris wodebiT daasrula. samSobloSi dabrune-bulma, erTgvari angariSi Caabara qarTul sazogadoebas da sakuTari suraTebis damo-ukidebeli, sakmaod warmatebuli gamofena gamarTa. msgavsi „saangariSo“ gamofenebi mxatvars Cvevadac ki eqca. wlebis ganmavlo-baSi, sxvadasxva xangrZlivi mogzaurobidan dabrunebuli, igi yovelTvis marTavda did gamofenas da sazogadoebas drois im monak-veTSi Seqmnil namuSevrebs warudgenda.

88

1891 wels amerikeli milioneri Carlz kreni kavkasiaSi mogzaurobisas gaecno Tbi-lisel mxatvarTa Semoqmedebas. SeiZina qar-Tvel mxatvarTa suraTebi, maT Soris gigo-sic da amas garda, gigo gabaSvils kavkasiisa da Sua aziis Temaze suraTebi SeukveTa. Sek-veTis Sesasruleblad 1893-1894 wlebSi gigo gabaSvilma kavkasiasa da Sua aziaSi imogzau-ra. am mogzaurobisas Seqmnili 28 ferweru-li suraTi man amerikaSi gagzavna (2006 wels gigo gabaSvilis 2 namuSevari krenis ojaxma saerTaSoriso auqcionze uzarmazar Tanxad gayida ).

1894 wels gigo gabaSvilma franc rubos rCeva gaiTvaliswina da amerikelisagan mi-Rebuli anazRaurebiTa da Tavisi megobris, daviT sarajiSvilis, finansuri daxmarebiT

bazari samaryandSi. 1897. tilo,zeTi. 81X160

divanbegis auzi. samaryandi. 1897. tilo, zeTi. 80X160

mxatvroba

Page 6: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

swavla miunxenis samxatvro akademiaSi gaag-rZela. am periodSi gigo gabaSvilma mravali nawarmoebi Seqmna. Sua aziis Temaze Sesru-lebuli ori suraTi – „bazari samaryandSi“ da „divanbegis auzi“ – warmodgenili iyo mi-unxenis gamofenaze. amave gamofenaze ilia repinis namuSevrebic iyo eqsponirebuli. repinis suraTebma gigo aRafrTovana. man sa-kuTari damokidebuleba mxatvrisaTvis gag-zavnil werilSi gamoxata. repinma sapasuxo weriliT, sadac is mxatvars „momxibvlel ucnobs“ uwodebs, gigo ruseTSi, TavisTan dapatiJa. ilia repinTan uSualo urTier-Toba gigo gabaSvils arasodes hqonia, Tum-ca misi xelovnebis da zogadad, realizmis mimarT gansakuTrebuli damokidebuleba miunxenSi yofnisas Tanamedrove mxatvreb-Tan uSualo kavSirisa da axal mxatvrul stilebTan siaxlovis fonzec ki ar Secvli-la.

1896-1897 da 1902-1903 wlebSi mxatvarma imogzaura evropis mraval qveyanaSi, xelov-nebis Zeglebis gasacnobad. samSobloSi dabrunebis Semdeg ki saqarTvelos sxvada-sxva kuTxe moinaxula. gansakuTrebiT mniSv-nelovani iyo misi mogzauroba xevsureTSi. saqarTvelos am kuTxiT aRfrTovanebulma Seasrula Canaxatebi da eskizebi suraTebis-Tvis, fotoze aRbeWda saintereso kadrebi da detalebi, xevsureTis Taviseburebebi, Seagrova mniSvnelovani eTnografiuli ma-sala, swored is, rac Semdgom misma dam xe-lovnebis muzeums usaxsovra.

dauRalavi da mudam interesiani mxatva-ri mTeli Segnebuli cxovrebis manZilze cdilobda daexvewa da srulyofilebamde aeyvana sakuTari SemoqmedebiTi SesaZleb-lobebi. muSaobda dRisiT da RamiT. dRe ima-

ze muSaobda, risi Seqmnac bunebrivi ganaTe-bis gareSe SeuZlebeli iyo, RamiT ki ufro xels iwafavda savarjiSo CanaxatebiT. zog-jer Wamac ar axsendeboda. miunxenidan dab-runebulma gigo gabaSvilma moswavleTaT-vis samxatvro studia daaarsa. 1901 wels ki kavkasiis natifi xelovnebis wamaxalisebeli sazogadoebis ferwerisa da qandakebis sko-la Caabares. 1922 wlidan, samxatvro akademi-is daarsebisTanave, „feradebiT weris“ pir-vel profesorad airCies (Tbilisis samxatv-ro akademiis pirveli reqtoris – giorgi Cu-binaSvilis xelmowerili mowmobaa gacemu-li mxatvar gigo gabaSvilis saxelze 1922 wlis 22 noembers, sadac igi feradebiT we-ris profesorad aris moxseniebuli). igi ak-ademiuri ganaTlebisa da realisturi for-mis erTguli darCa sicocxlis bolomde, im-is miuxedavad, rom wlebis ganmavlobaSi al-

89

gigo gabaSvili

Page 7: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

90

firosmanis portreti. tilo, zeTi. 32,5X30

rodesac aanalizeb, Tu rogor mniSvne-lobas aniWebda gigo gabaSvili klasikuri codnis SeZenas da mxatvruli ostatobis daxvewas, SeiZleba axsnac ki mouZebno mxat-var niko firosmanaSvilis TviTmyofadi Se-moqmedebis mimarT mis uaryofiT damokide-bulebas. rogorc Cans, igi miiCnevda, rom fi-rosmanaSvilis fenomenis aRiarebiT niWieri axalgazrdebi ganaTlebis aucileblobas eWvqveS daayenebdnen. amitomac ar aRiarebda firosmans, rogorc movlenas. es mosazreba mas Semdeg gamiCnda, rac xelovnebis muzeu-mis qarTuli ferweris fondSi gigo gabaSvi-lis mier Sesrulebuli niko firosmanaSvi-lis portretis ferweruli eskizi vnaxe. mcire zomis tiloze keTili saxis, Tumca dardiani da cota mkacri WaRara kaci pro-filSia gamosaxuli. Cemi azriT, am suraTze warmodgenili adamianis mxatvrul saxeSi av-toris Tbili, keTilganwyobili damokide-buleba vlindeba.

egoriuli xasiaTis da metic, simbolizmiT STagonebuli mxatvruli saxeebis saintere-so koleqcia Seqmna ara marto mxatvrobaSi, aramed fotografiaSic. rogorc amboben, akademiuri ganaTlebis TvalsazrisiT, gan-sakuTrebulad momTxovni iyo studentebis mimarT.

gigo gabaSvili realizmis udidesi war-momadgenelia. misi ferwera mxatvrul-saxe-obrivi struqturiT, stilistikiT, Temati-

kiTa da siuJetiT, Janruli sistemiT XIX sa-ukunis II naxevris rusuli da evropuli rea-listuri ferweris ZiriTad principebs iz-iarebs da, amave dros, individualobiTa da erovnuli TaviseburebebiT xasiaTdeba. di-di SemoqmedebiTi diapazonis mxatvris fer-wera Janrul-Tematuri mravalferovnebiT gamoirCeva: bataluri Janri, portreti, portreti-tipi, qalaqis scenebi, peizaJi, naturmorti. gigo gabaSvilisaTvis axlobe-lia samyaros movlenebisa da sagnebis gan-zogadebuli aRqma. mis SemoqmedebaSi inte-resi realuri movlenis, mxatvruli saxis zogadi, tipuri xasiaTis mimarT Warbobs in-teress konkretulisa da ganumeoreblisa. gabaSvili qarTul mxatvrobaSi monumentu-ri tendenciebis damamkvidrebelia.

aseve uaRresad mniSvnelovania gigo ga-baSvilis mier umetesad grafikuli teqni-kiT Sesrulebuli suraTebis seriebi, sadac mxatvari sruliad gansxvavebuli rakursiT warmoCndeba. misi suraTebi fantaziebiTa da alegoriebiT, religiur-miTologiuri Te-matikiT, cotac erotikuli zmanebebiTaa ganmsWvaluli, riTac mxatvris isedac mra-valferovani Semoqmedeba kidev ufro sain-tereso da mravalwaxnaga xdeba. Tu am sura-Tebs mxatvris foto namuSevrebis konteqs-tSi ganvixilavT, ueWvelad aRmovaCenT gi-go gabaSvilis moulodnel interesebsa da Taviseburebebs. rogorc Cans, evropaSi mog-zaurobam mis msoflmxedvelobas meti siTa-mame SesZina da samyaros mimarT damokidebu-leba ufro ironiuli da mistikuric ki gaxada, sadac wamieri da warmavali maradi-ul faseulobebTan Tanaarsebobs.

arxotis dacva. 1899. tilo, zeTi. 55X113

mxatvroba

Page 8: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

buxarelebi 1894. qaRaldi, tuSi. 24X33.5

gigo gabaSvilis fotoxelovneba misi Se-moqmedebis kidev erTi saintereso aspeqtis gamomxatvelia. mxatvari, rogorc natura-listi da kompoziciis WeSmariti ostati, iy-enebda ra uaxles teqnologiur miRwevebs, winaswar, kinokadriviT dgamda kompozici-ebs. rogorc Cans, Tavdapirvelad qmnida maT fotoversias da Semdeg, maT mixedviT – fer-werul kompozicias. Tumca, misi fotoebi mxatvruli TvalsazrisiT iseve Rirebulia, rogorc dazguri suraTebi. am nimuSebiT gi-go gabaSvili, sruliad damsaxurebulad, fotoxelovnebis erT-erT fuZemdeblad unda miviCnioT. es fotoebi ara mxolod dazguri suraTisaTvis mosamzadebeli sa-muSaoa, aramed daxvewili mxatvruli for-miT da xasiaTiT xelovnebis TviTkmar nimu-Sebs warmoadgens.

de rozas portreti. 1902. tilo, zeTi. 91X68

Zveli Tbilisi. 1885. tilo, zeTi. 62X47

2017 wels saqarTvelos erovnuli muze-umis Salva amiranaSvilis saxelobis xelov-

Tbilisis samxatvro akademiis reqtorma grigol (guguli) buxnikaSvilma 1935 wlis 15 noembers, specialurad gigo gabaSvilis-Tvis gamarTul sadResaswaulo saRamoze, mas saqarTvelos saxalxo mxatvris wodeba mianiWa. ramdenime wliT adre akademiidan daTxovnis gamo uzomod guldawyvetili mxatvrisaTvis es RirSesaniSnavi movlena iyo, ramac didad gaabedniera. gigo gabaS-vilma anderZSi amis gamo sazogadoebas uRr-mesi madloba gadauxada. es wodeba WeSmari-tad Seesatyviseba gigo gabaSvils, rogorc pirovnebas, aseve Semoqmeds – mxatvarma mTe-li Tavisi cxovreba da Semoqmedeba Tavis qveyanas, qarTvel xalxs miuZRvna da usax-sovra.

naturmorti. tilo, zeTi. 61X75

91

gigo gabaSvili

Page 9: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

nebis muzeumSi gigo gabaSvilis 155 wlis iubi-lesaTvis did gamofenas vamzadebdiT. zafxu-lis erT cxel dRes muzeumSi gigo gabaSvilis koleqciiT dainteresebuli ori ucxoeli, sandomiani saxis momxibvleli qalbatoni gves-tumra. saubrisas erTma maTganma, miqaela ap-elma, moridebiT miTxra, yvelaferi maintere-sebs, rac gigos exeba, me misi SvilTaSvili va-ro. gavocdi. dokumentebsa da CanawerebSi gi-go gabaSvilis mxolod erTi germaneli meuR-lea naxsenebi – olimpia miulbaumi. qalbaton-ma mikim (gvTxova, ase migvemarTa misTvis) gvi-ambo, rom miunxenSi cxovrebisas gigosa da mis did bebias – matilda francs, sasiyvarulo urTierToba hqoniaT. gigos TbilisSi dabru-nebis Semdeg matilda TbilisSic yofila Ca-mosuli, rac irkveva gigos mier matildasTvis miwerili werilidan. mikim es werili gviCvena kidec. 1902 wels gigo evropaSi mogzaurobi-sas miunxenSic Casula da matilda mounaxule-bia. 1903 wels miunxenSi matilda francs gi-gosgan qaliSvili SeeZina – jeorjina paulina franci. rogorc misi SvilTaSvili darwmune-biT gviambobs, matilda, qaliSvilTan erTad, daaxloebiT 1906 wels saqarTveloSi Camovida da qveynis gasabWoebamde TbilisSi, gigosTan cxovrobda, rogorc misi kanonieri meuRle. 1921 wels matilda SeuSinda revoluciur rep-resiebs, romelic germanelebis cimbirSi ga-dasaxlebas gulisxmobda da SvilTan erTad germaniaSi dabrunda. monayolidan Cans, rom gigos ar undoda matilda saqarTvelodan gam-gzavrebuliyo, Tumca qalma mxatvari datova

xevsuri qali dairiT da frinveliT. tilo, zeTi. 281X159

992

mxatvroba

gigo gabaSvili

Tavadis portreti. 1902.tilo, zeTi. 63X63

Page 10: mxatvroba - gfsis.org · qalbatoni olRa werda, rom es nivTebi wlebis ganmavlobaSi mxatvris suraTebisaTvis naturis rols asrulebda da mxatvars isini usazRvrod uyvarda. amitom gadawyvita

bazari samaryandSi. 1896. tilo, zeTi. 79X125

mikis da mis megobars bevri ram davaTva-lierebineT. saocrad sentimentaluri iyo gigos nivTebTan misi Sexeba – cremlebs ver ikavebda. vigrZeni, rom es misTvis Zalian mniSvnelovani, mSobliuri, Tbili da Tan mtkivneulic iyo. 2018 wlis gazafxulze mi-ki kvlav Camovida TbilisSi, didi babuis ga-mofenis dasaTvaliereblad. man, batoni go-gi sarajiSvilis, gigo gabaSvilis cxovrebi-sa da Semoqmedebis mkvlevris, wyalobiT, gi-go gabaSvilis naTesavebi gaicno da bednier-ma miTxra – ise mimaspinZles, rogorc mefe-so. naTesavebTan erTad miki qarTlSi im so-fels estumra, sadac misi didi bebiis mogo-nebebis Tanaxmad, gigo xSirad Cadioda samu-Saod, jeorjina ki iq bevrs jiriTobda da sa-siamovnod atarebda dros.

wasvlisas miki sinanuliT savse dagvem-Svidoba: me Svilebi ar myavs, es imas niSnavs, rom gigo gabaSvilis genealogia Cemze Sewy-debao.

xevsuri wiTelSi. tilo, zeTi. 38,5X30,5

da wavida. miki Tavisi bebiis monaTxrob bevr saintereso detals yveba saqarTveloSi cxovrebis Sesaxeb. gigos misamarTi matildam 1932 wels germaniis saelCos saSualebiT moiZia, Tumca elCma mas urCia, ar dakavSireboda mxatvars sabWoTa kavSirSi arsebuli situaciis gaTvaliswinebiT. matilda franci 1937 wels gardacvlila. qalma Svili da SviliSvilic, mariana (profesiiT xeze kveTis ostati), gigo gabaSvilis siyvaruliT gazarda, maT ki gigo SvilTaSvilsac Seayvares.

1968 wels gigos qaliSvili jeorjina (jina) Tavis SvilTan erTad Camosula saqarTveloSi da muzeumSi mamis gamofena mounaxulebia. Tavisi istoria maSinac gaumxelia muzeumis TanamSrom-lebisTvis. samaxsovrod Tbilisidan waRebul gigo gabaSvilis gamofenis katalogs dRemde ina-xavs miki, iseve, rogorc gigos werils da misi didi bebiis Canawers, sadac Tbilisidan misi gamg-zavrebis Sesaxebaa moTxrobili.

gigo gabaSvili

93

gigo gabaSvili saxelosnoSi