MUSICA VOCAL E CANTO 1º bach IES de · PDF fileCUARTETO MASCULINO: Pode estar formado por...
Transcript of MUSICA VOCAL E CANTO 1º bach IES de · PDF fileCUARTETO MASCULINO: Pode estar formado por...
MUSICA VOCAL
E CANTO
1º bach IES de Sar
NORMAS XERAIS
1. É obriga do alumno traer libreta e bolígrafo a clase.
2. É obriga do alumno facer os deberes e entregalos no tempo estipulado.
3. É obriga do alumno realizar ou entregar todos os traballos de clase. Para facer os
traballos presenciais atrasados por falta de asistencia é imprescindible entregar
xustificante oficial do centro asinado polo titor.
4. Valorarase negativamente e entenderase como desinterese cara á materia a falta
de asistencia a concertos didácticos e actividades organizadas polo
departamento. As ausencias computarán como falta de asistencia ao centro
durante esas horas salvo que os pais declaren expresamente que non desexan que
o seu fillo asista á actividade. A perda ou non entrega de autorización baixará
0,5 a nota da avaliación.
5. Toda saída didáctica irá asociada a un traballo de clase ou a unha crítica musical
que levará a súa correspondente cualificación.
6. Os exames non se cambiarán de data baixo ningún concepto salvo casos de forza
maior, p.e. enfermidade do profesor. Neste caso o exame trasladarase
automaticamente ao día da súa reincorporación.
7. Se un alumno falta a un exame, sexa teórico ou práctico, o mesmo día da súa
reincorporación deberá entregar un xustificante especial á profesora (policía,
xulgado, médico...). O exame se lle repetirá o mesmo día. Do contrario fará a
recuperación na avaliación seguinte.
8. As faltas de asistencia e puntualidade rexistraranse na folla de faltas do titor,
para que este informe aos pais. A perda da avaliación continua será por 18 faltas.
9. Os mobéis deberán estar apagados ou en silencio durante a clase, e fóra da vista
de profesor e alumno. Do contrario requisaranse ata que o pai ou nai os recolla
na xefatura.
10. Queda terminantemente prohibido introducir comida na clase, mesmo gomas de
mascar. A conduta contraria pode ser obxecto de sanción.
CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN
O exame teórico e o práctico (práctica vocal ou corporal) puntuarán sobre 10 e farán
media entre si e cos traballos complementarios.
Non se fará media e entenderase suspensa a avaliación de non presentar o alumno algún
traballo ou non asistir a algún exame.
Outros comportamentos avaliables como participación, puntualidade, coidado da aula,
material e deberes, etc. tamén serán cualificábeis e subirán ou baixarán 0,5 puntos da
media segundo sexan positivos ou negativos.
Gardarase o aprobado dun ano para o seguinte sempre que o alumno asista a clase e
participe activamente nela.
Clasificación das voces AGUDO
Soprano lixeira ou coloratura (apta para executar as longas
vocalizacións das arias di bravura). P.e. A raíña da noite
Soprano Soprano lírica
Soprano dramática (voz de timbre denso e expresivo). P.e.
Tosca.
MULLER Mezzosoprano
(e neno)
Contralto--------------------------Contratenor
Tenor lixeiro
Tenor Tenor lírico
Tenor dramático
Tenor cómico HOME
Barítono
Baixo serio / bufo (ópera bufa
do s. XVIII)
GRAVE
Castrados: son cantantes adultos aos que de nenos se lles somete a unha operación
para conservaren a voz aguda. Esta voz, ademais dun timbre especial, estaba dotada de
gran axilidade, potencia e fiato, por mor da gran caixa de resonancia, a caixa torácica,
maior que as das mulleres, e, claro está, dos nenos. O barroco tardío (1º metade do s.
XVIII) é a súa época de esplendor. O último castrado serviu ao Papa na capela sixtina a
principios do s. XX.
Recoñece as seguintes voces a partir das audicións (só as voces soprano, contralto, tenor
e baixo)
Agrupacións vocais
DÚO OU DUETTO, TERZETTO... SEXTETTO:
Conxunto de solistas (dous, tres...ata seis) de igual ou diferente tesitura ou sexo, que
adoitan interpretar unha peza melódica de forma similar á aria e que recebe o mesmo
nome.
CUARTETO MASCULINO:
Pode estar formado por catro solistas adultos (contratenor-tenor-barítono-baixo) ou ben
sustituirse o contratenor por un neno soprano. É unha formación moi utilizada para
interpretar polifonía sacra e en xeral, renacemento.
CORO MIXTO:
Agrupación vocal formada por varias voces dispostas en catro grupos segundo as
tesituras: soprano-contralto-tenor-baixo.
CORO DE CÁMARA:
É unha agrupación vocal pequena que non sobrepasa os vinte cantantes. Normalmente
constitúe unha variante do coro mixto, pero na historia da música hai outras
combinacións, e é frecuente atopar un coro de cámara masculino que canta gragoriano
ao unísono ou un grupo masculino con dous ou tres homes por voz e un grupo de
arredor de seis nenos na voz aguda na música sacra do renacemento, barroco e
clasicismo. Non esquezas que na relixión católica as mulleres tiveron prohibido o canto
na igrexa ata o romanticismo.
ORFEÓN:
É un coro mixto numeroso de arredor de 100 compoñentes.
CORO DE VOCES BRANCAS:
É un coro de mulleres ou nenos dispostos en soprano-mezzo-contralto.
Recoñece as seguintes agrupacións vocais a partir das seguintes audicións
APARATO FONADOR
O CANTO GREGORIANO
Parece que ten as súas orixes nos cantos xudeus da sinagoga. Outras teorías
sosteñen que provén do rito romano antigo, que convivía con outros ritos coma o
ambrosiano, o mozárabe ou o galicano. No s. VII S. Gregorio Magno e outros papas
compilan e unifican os cantos litúrxicos da igrexa cristiá. O nome “gregoriano” tómase
deste papa.
Características:
1. É un canto relixioso.
2. a súa textura é monódica
3. carece de acompañamento instrumental, é dicir, cántase a capella.
4. é vocal. Como se cantaban nos mosteiros, os intérpretes eran un grupo de
monxes ou monxas
5. o texto está escrito en latín
6. utiliza como escalas os oito modos gregorianos
7. escríbese en tetragramas mediante notas cuadradas que dan idea exacta da altura
do son, máis non da duración. Non hai compases. As barras verticais indican
pausas ou respiracións. Sérvese de dúas claves, fa e do que se escriben en
calquera liña. Como alteracións só existe o b para a nota si, aparecendo de forma
accidental. Non existen # nen becuadros.
8. o ritmo é libre e depende dos acentos das palabras e a prosodia do texto.
Tipos de gregoriano:
1. Conforme a interpretación:
- antifonal: diálogo entre dous coros que alternan antífona e retrouso
- responsorial: diálogo entre coro e solista que alternan versos e retrouso
- directo: un solista ou un coro ao unísono entonan o canto
2. Conforme o número de notas por sílaba:
- estrófico: o verso cántase sobre unha soa nota, excepto a cadenza
- silábico: entóase unha nota por sílaba
- melismático ou pneumático: entóanse dúas ou tres notas por sílaba
- moi melismático: entóanse máis de tres notas por sílaba
Formas:
1. Misa: abrangue a liturxia da palabra e da eucaristía. Pode ser
- propia do tempo litúrxico. É variabel segundo a cuaresma, advento, pascua...
- ordinaria. Ten forma fixa
2. Oficio divino: cántase nas horas de oración e o texto está extraído da Biblia, en
especial do Libro dos Salmos:
- Antífonas (antífona-retrouso)
- Responsorios (verso-retrouso)
- Himnos (estróficos)
¿Sabías que...? O nome das notas que coñecemos debémosllo ao monxe
benedictino Guido D´Arezzo que, para ensinar o canto litúrxico aos seus
alumnos inventou as claves e puxo nome as notas partindo da primeira sílaba dos
versos do himno de s. Xoan.
Velahí tes o himno de S.Xoan en notación cadrada. Cara o s.XVI
engádese a nota musical si, derivada das primeiras letras de Sancte Ioannes, e no
s.XVIII cambiase o nome de ut por do (por Dominus ou Señor). En Francia
siguese a utilizar a nota ut. Aprende a cantalo.
UT QUEANT LAXIS
En la fiesta de S. Juan Bautista
Himno de Vísperas
Ut queant laxis resonare fibris
mira gestorum famuli tuorum
solve polluti labii reatum.
Sancte Joannes.
Nuntius celso veniens Olympo,
te patri magnum fore nasciturum,
nomen et vitae seriem gerendae
ordine promit.
Ille promissi dubius superni
perdidit promptae modulos
loquelae: sed reformasti genitus
peremptae organa vocis.
Ventris obstruso recubans cubili
senseras Regem thalamo
manentem
hinc parens nati meritis uterque
abdita pandit.
Sit decus Patri, genitaeque proli,
et tibi compar utriusque virtus,
Spiritus semper, Deus unus, omni
temporis aevo. Amen.
Para que estos tus siervos puedan,
con toda su voz, cantar tus
maravillosas hazañas,
limpia el reato de nuestro
manchados labios ¡Oh San Juan!
Vino del cielo un ángel a anunciar a
tu padre la grandeza de tu
nacimiento, dictándole el nombre
que deberías llevar y descubriéndole
el curso de tu destino.
Él (Zacarías) dudó de estas
promesas divinas y fue privado del
uso del habla; pero cuando naciste
recobró la voz que había perdido.
Encerrado todavía en el seno de tu
madre, sentiste la presencia del Rey
alojado en el vientre virginal. Y
profeta, antes de nacer, revelaste
este misterio a tus padres.
Gloria al Padre y al Hijo por Él
engendrado; gloria igual al Espíritu
Santo, que es lazo de entrambos, por
todos los siglos. Amén.
1. Comproba que cumpre as características do gregoriano.
2. Clasifíca a peza segundo a interpretación.
3. ¿Pertence á misa ou ao oficio divino? ¿Por qué?
4. Análise da partitura:
- Número de liñas e nome que se lle da a dita pauta.
- Sabendo que o primeiro signo é unha clave de fa en 3ª, ponlle nome ás notas da
primeira liña.
- Clasifica a 2ª frase segundo o número de notas por sílaba.
- Sinala alguna sílaba melismática.
Imitando a idea de Guido D´Arezzo, a institutriz dos sete fillos do barón von Trapp
ensínalles as notas cun sistema mnemotécnico semellante na película “Sonrisas y
lágrimas”. A traducción ao castelán perde, obviamente. En inglés é así:
Doe, a deer, a female deer
Ray, a drop of golden sun
Me, a name I call myself
Far, a long, long way to run
Sew, a needle pulling thread
La, a note to follow Sew
Tea, a drink with jam and bread
That will bring us back to Do (oh-oh-oh)
¿Sabías que...? Os anglosaxóns non utilizan esta notación, senón a alfabética. Deste
xeito A = la, B = si, C = do, D = re, E = mi, F = fa e G = sol. Así aparecen tamén os
acordes da música pop. P.e. C = DoM ou Cm = do m
My favourite things Em
Raindrops on roses and whiskers on kittens
C7
Bright copper kettles and warm woolen mittens
Am7 D7 G C
Brown paper packages tied up with strings
G C F#m B7
These are a few of my favorite things
Cream colored ponies and crisp apple streudels
Doorbells and sleigh bells and schnitzel with noodles
Wild geese that fly with the moon on their wings
These are a few of my favorite things
E
Girls in white dresses with blue satin sashes
A
Snowflakes that stay on my nose and eyelashes
Silver white winters that melt into springs
These are a few of my favorite things
Em
When the dog bites
Am B/D#
When the bee stings
Em C
When I'm feeling sad
C Am G C
I simply remember my favorite things
Am D7 G
And then I don't feel so bad
Algunhas formas vocais:
CANTIGA
Forma vocal medieval e profana composta por trobadores que consta de estrofa e
refrán, podendo ser éste unha soa frase musical ou varias. A súa partitura é monódica,
aínda que adoitan interpretarse con instrumentos que doblan a melodía ou fan un
bordón. Seguramente coñeces os cancioneiros que recollen a lírica galegoportuguesa,
pero ningún deles conteñen música.
Cantigas coa partitura so temos as de amigo, compostas por M. Códax e D.
Dinís e asde Santa María, compostas na corte de Afonso X, que pola temática poden
ser de loor ou de miragre.
¿Sabías que...? As cantigas de Santa María teñen fans por todo o mundo e causan
especial furor en Xapón e Estados Unidos. http://www.pbm.com/~lindahl/cantigas/ é
unha páxina interesantísima e moi completa na que podes atopar as partituras orixinais e
transcripcións modernas, escoitar o son dos instrumentos que aparecen nas miniaturas e
Esta XXIX é como Santa María fez parecer nas pedras omagens a sa semellanza
R./ Nas mentes sempre tener
Debémolas sas feituras
Da virgen pois receber
As foron as pedras duras.
Per cuanto eu dizer oí
A homes que foron í
Na santa Gessemaní
Foron achadas figuras
Da madre de Deus así
Que non foron de pinturas.
Nen ar entalladas non
Foron, se Deus me perdón,
Et había i faiçón
Da señor das aposturas
Co seu fillo e per razón
Feitas ben per sas mesura
Porén as resprandecer
Fez tan muito e parecer
Per que debemos creer
Que é señor das naturas
Que nas cousas a poder
Que facer craras de escuras.
Deus xas que se figurar
En pedra por nos mostrar
Que a sa madre honrar
Deben todas creaturas
Pois deceu carne fillar
En ela das sas alturas.
Analiza a partitura moderna e completa:
Está transcrita en compás de .........., é dicir que ten ..........................por compás ou os
seus equivalentes. O seu ritmo, por tanto, é ................................, de xeito que a
acentuación é................................................. O seu ámbito é dunha......................., pois a
nota máis grave é.............e a máis aguda é......... Hai poucos saltos interválicos. O
máximo é de................ no compás................e predominan as notas seguidas que en
música chámanse................................................. Aínda que na partitura orixinal non hai
alteracións na armadura, a versión moderna está ............................. polo que na
armadura hai.......................que afecta a todos os...................... Conforme o número de
sílabas por nota é case sempre............................., aínda que hai algún
exemplo.............................no compás ........................... Conforme a interpretación é
....................xa que………………………………………………………………………..
¿Sabías que...? A música tradicional galega vense pasando de pais a fillos desde a Idade Media,
polo que está entroncada coas cantigas e co gregoriano e comparte moitas das súas características
Imos comprobalo. Escoita a cantiga narrativa “Alá cando eu era mozo”, recollida en Neira deo
Rei, Baralla, Lugo no 85. O informante, Xosé Abilleira tiña 75 anos cando o gravaron.
Alá cando eu era mozo, tiña doce anos cumpridos,
Fun ver unha nena guapa filla de Xan dos Despidos.
Eu levaba un pau tan grande como o fungueiro dun carro,
Unhas zocas de chinela, fumando un gran cigarro.
Entrei, dei as boas noites, sale o can moi apurado;
Resgoume o calzón de estrena e mais tiroume deitado
Saliu a vella da casa: foiche bo milagro, home,
Este can heche escollido; carne mala non a come.
A rapaza non estaba, dis que iba nun viaxiño,
Salín pra esperala no alboio dun veciño.
Saliu outro can tan feio como a cabeza dun sapo;
Arrastroume pola lama mesmo que se fora un trapo.
Eu o sentir tal barullo deixei as zocas chinelas
E, pra que non me pillasen, dei bon sebo ás canelas.
Unha vella no camiño (que, pensando ben, non creio)
Pegoume tres bofetadas decindo que era moi feio.
Miña nai, ó entrar na casa fíxome unhas boas sopas,
Cantoume as cuarenta en bastos e tamén as vinte en copas.
E meu pai, que estaba cerca, pra quentarme ben as moas,
Deume sete bofetadas. ¡Encima de mel, filloas!
Completa o seguinte cadro comparativo:
Himno de s. Xoan Cantiga de Sta María Alá cando eu era mozo
Tipo de escala Modo re auténtico Modo re plagal Modo mi auténtico
Textura
Idioma
Ritmo
Temática
A capella ou con instr.
Tipo de notación
Estrutura
Intérpretes
VILANCICO:
Forma vocal profana polifónica do Renacemento español e portugués. Características:
- a tres ou catro voces, sustituibles ou acompañadas por instrumentos
- idioma español ou portugués
- musicalmente sinxelos e populares. Etimolóxicamente provén de “vila”, pois parece que os
cantaban os seus habitantes
- normalmente homofónicos e silábicos
- formalmente responden ao esquema retrouso-copla-retrouso
- a temática non ten por que ser navideña, senón que abundan os temas pastorís, amorosos,
satíricos e mesmo históricos
No barroco desenrólase o vilancico para solista, coro e baixo continuo e pervive mesmo ate o
clasicismo.
¿Sabías que...? Os vilancicos e os romances do renacemento recóllense en cancioneiros para tocarse na
corte. É frecuente atopar vilancicos repetidos, seica eran os “hits” da época.
Moitos dos cancioneiros medievais de lírica trobadoresca (Lisboa, Collocci- Brancuti, Ajuda...) contiñan
tan só o texto. Seguramente porque as melodías sobre as que se cantaban os poemas eran máis sinxelas
por ser monódicas, ademáis de ser moi coñecidas. Coa chegada da polifonía a música complícase e
escríbese tamén nos cancioneiros (Palacio, Medinaceli, Upsala, Colombina, Sablonara..)
Imos estudar o vilancico “Dale si le das”, extraído do Cancioneiro de Palacio.
1. Fíxate no contido do texto. ¿Cal destes adxectivos lle aplicarías?: amoroso, pícaro, pastoril,
filosófico, sinxelo, inocente, mitolóxico, repetitivo, relixioso, histórico, enrevesado, piadoso,
desenfadado....
2. Conta os compases que ocupa cada verso e dí se son ou non proporcionais
3. Sinala os signos de repetición. Chamando cunha letra diferente a cada parte distinta, cal dirías
que é a estrutura?
4. Para cantas voces está escrita? Cal é o ámbito de cada unha?
5. Que voces discurren por grados conxuntos? Cal é a voz que ten os saltos interválicos máis
importantes?
6. Observa a partitura verticalmente e di se é homorrítmica ou polirrítmica?
7. En canto a textura di se é monódica, homofónica ou contrapuntística
10. Repasa as características do vilancico aplicándoas a este.
Escoita dúas versións e compara:
Voces Instrumentos Ritmo e textura velocidade forma
LIED:
Forma vocal para voz e piano e en idioma alemán que se desenrola e acada o seu apoxeo durante o
Romanticismo. O piano non é un mero acompañante, senón que se implica na expresión do carácter e
contido do texto cantado. O seu equivalente noutras linguas é a chanson francesa, diferente da chanson
renacentista, que era polifónica, e a canción española.
Frage
Wärst du nicht, heil'ger Abendschein!
Wärst du nicht, sternerhellte Nacht!
Du Blütenschmuck! Du üpp'ger Hain!
Und du, Gebirg', voll ernster Pracht!
Du Vogelsang aus Himmeln hoch!
Du Lied aus voller Menschenbrust!
Wärst du nicht, ach, was füllte noch
In arger Zeit ein Herz mit Lust?
Pregunta
¡Si no existieras, santa luz crepuscular!
¡Si no existieras, noche de brillantes estrellas!
¡Exuberantes flores! ¡Tú, frondoso bosque!
¡Y tú, montaña esplendorosa!
¡Canto de pájaros elevándose al cielo!
¡Tú, melodía del corazón humano!
Si no existieras ¡ah! ¿quién llenaría de gozo
mi corazón en los aciagos días?
Xéneros musicais dramáticos
Xorden no barroco e teñen a particularidade de ter trama e estrutura semellante a das obras de teatro. De
feito fálase de teatro cantado, aínda que os xéneros relixiosos non se interpretan nun teatro, se non na
igrexa e non se representan.
ORATORIO:
Forma vocal relixiosa dramática, máis non representada, en alemán ou inglés nos países
protestantes e en latín nos católicos. Consta de varios actos que constan de partes solistas, arias,
recitativos, e partes para coro. É acompañado por orquestra e, no barroco, polo baixo continuo.
As temáticas son extraídas dos textos da Biblia, sendo os máis abundantes o nacemento, a paixón,
que da lugar a un xénero propio, e a morte de Cristo. Os cantantes non sempre son persoaxes en sí, pero
normalmente aparece o narrador, historicus ou evanxelista. Ex: O Mesías de Haendel. A paixón segundo
s. Mateo de Bach
ÓPERA:
Forma vocal profana dramática e, a diferencia do oratorio, representada, que aparece ao redor de
1600. Con ela iniciase o período barroco. Consta de varias partes solistas, arias, recitativos, e partes para
coro. É acompañado por orquestra e baixo continuo, que tras o clasicismo desaparece. Divídese en varios
actos, que oscilan entre dous, nas óperas bufas, poidendo chegar ata cinco. As súas orixes remóntanse ao
teatro grego, que os barrocos pretendían resucitar. Destacan no barroco “Orfeo” de Monteverdi, no
clasicismo “D. Giovanni”, de Mozart, no romanticismo “A traviata”, de Verdi, e no verismo, “Tosca”, de
Puccini.
ZARZUELA:
Forma vocal profana dramática e representada que, a diferenza da ópera, consta de partes faladas e
partes cantadas. É un xénero típicamente español, e introduce ritmos, instrumentos, cadros de costumes e
outros elementos do folclore autóctono. Xorde ao carón da ópera no barroco, pero tras a súa decadencia
no clasicismo, restaurase e acada o seu auxe na segunda metade do s. XIX. Un exemplo é “La verbena de
la Paloma” de Bretón, que pola súa duración pertence ao xénero chico, ou “El barberillo de Lavapiés”,
pertencente ao xénero grande.
SINGSPIEL:
Ao igual que a zarzuela é unha forma vocal profana dramática e representada que consta de partes
faladas e partes cantadas. Ao ser un xénero alemán está escrito en dito idioma. Destaca “A frauta
máxica”, de Mozart.
MUSICAL: (Completa tí a definición tras facer o exercicio seguinte)
FORMACIÓN DE PERSOAS USUARIAS DA BIBLIOTECA
UN PAÍS: PUERTO RICO
BIBLIOTECA: Mapas, atlas, enciclopedias, andeis de xeografía e historia
Busca os seguintes datos sobre Puerto Rico:
1. Continente ao que pertence
2. Localización dentro do continente
3. Elixe entre estas opcións: península, illa, terra firme.
4. Países ou accidentes xeográficos limítrofes
UN PERSOEIRO: LEONARD BERNSTEIN
BIBLIOTECA: Nas enciclopedias especializadas non hai información. Nas xerais podemos buscar en
“La Enciclopedia. El País”,
“Enciclopedia Universal Galega”
“Diccionario básico Espasa”,
“EnciclopediaSantillana-El País, tomo Música”
1. Data de nacemento e morte
2. País de orixe
3. Por que era coñecido?
4. Nome dalgunha das súas obras
UN LIBRO: ROMEO Y JULIETA/ ROMEO E XULIETA
BIBLIOTECA: andeis de literatura galega e castelá, enciclopedias, películas...
1. Título dalgunha película relacionada co título ou co argumento
2. Significado da palabra “traxedia”
3. Nome de tres escritores de traxedia grega
4. Nome do autor da ópera co mesmo título
PARA BUSCAR EN INTERNET
WEST SIDE STORY:
1. ¿Que é ?
2. En que consiste unha obra desas carcterísticas?
3. Resumo do argumento
4. En que lugar e momento histórico transcurre a trama?
5. Nome das persoaxes principais.
6. Relación entre eles
7. Relación coas outras persoaxes
8. Título doutra obra do mesmo xénero.
America: (Anita) Puerto Rico, My heart's devotion,
let it sink back in the ocean
Always the hurricanes blowing,
always the population growing
And the money owing,
and the sunlight streaming
and the natives steaming
I like the isle of Manhattan,
smoke on your pipe and put that in!
(Girls) I like to be in America,
OK by me in America,
Everything free in America
(Bernardo) For a small fee in America
(Anita) Buying on credit is so nice
(Bernardo) One look at us and they charge twice
(Rosalia) I'll have my own washing machine.
(Indio) What will you have, though, to keep clean?
(Anita) Skyscrapers bloom in America
(Rosalia) Cadillacs zoom in America
(Girl) Industry boom in America
(Boys) Twelve in a room in America.
(Anita) Lots of new housing with more space
(Bernardo) Lots of doors slamming in our face
(Anita) I'll get a terrace apartment
(Bernardo) Better get rid of your accent
(Anita) Life can be fresh in America
(Boys) If you can fight in America
(Girls) Life is all right in America
(Boys) If you're all white in America
(Girls) Here you are free and you have pride
(Boys) Long as you stay on your own side
(Girls) Free to be anything you choose
(Boys) Free to wait tables and shine shoes
(Bernardo) Everywhere grime in America,
organized crime in America,
terrible time in America
(Anita) You forget I'm in America
(Bernardo) I think I'll go back to San Juan
(Anita) I know what boat you can get on
(Bernardo) Everyone there will give big cheer
(Anita) Everyone there will have moved here.
América:
M- Puerto Rico, querido da alma,
Oxalá te afundas no océano.
Os furacáns zoando todo o día,
A población a medrar
E a empeñarse.
E o sol abrasando
E os nativos, veña a suar.
Prefiro a illa de Manhattan;
Así que faite a idea e déixame en paz!
M- Gústame vivir en América,
Síntome a gusto en América,
Todo é de balde en América,
H-Por un módico prezo en América.
M-É fantástico comprar con tarxeta
H-Mírannos e xa nos cobran o doble
M-Teño lavadora propia
H-¡Se non tes nada que lavar!
M-Os rañaceus florecen en América,
Os cádilacs voan en América,
A industria medra en América,
H-Doce nun cuarto en América.
M-Hai tantos edificios novos e espaciosos…
H-Hai tantas portas que nos pechan nos fociños
M-Terei un apartamento con terraza
H-Mellor era que perderas o teu acento
M-A vida pode ser agradable en América,
H-Se sabes loitar en América,
M-A vida está ben en América,
H-Se es branco en América.
M-Aquí es libre e tes orgullo
H-Sempre que te manteñas no teu sitio
M-Podes chegar a ser o que queiras
H-Como camareiro ou limpabotas
H-Cotra por todas partes en América,
Crime organizado en América,
Pásase fatal en América,
M-Esqueces que estou eu en América.
H-Creo que vou voltar a S. Juan
M-Pois sei a que barco podes subir
H-virán todos a aclamarme
M-¡se non viñeron todos para aquí!
EN INTERNET Velaí tés varios títulos como se coñecen en castelán para facilitar a súa busca en internet. Imos repartir ao
chou un para cada alumno, que terá que atopar a resposta ás seguintes preguntas. Nun segundo momento,
cada un expoñerá para o resto da clase sobre esa obra utilizando esas respostas como guión.
Dafne, Orfeo, Euridice, la Vida Breve, Goyescas, la Traviata, Lohengrin, los Maestros Cantores de
Nürenberg, Dido y Eneas, la Púrpura de la Rosa, il Trovatore, Nabucco, las Bodas de Fígaro, Cosí fan
tutte, Julio César, Fidelio, Acis y Galatea, Jerjes, Fidelio, los Elementos, la Bohème, el Barbero de
Sevilla, Rinaldo.
Agua, azucarillos y aguardiente, Salir el amor del mundo, la Verbena de la Paloma, la Rosa del Azafrán,
el Barberillo de Lavapiés, la Alegría de la Huerta, la Chulapa de Pontevedra, Maruxa, el Caserío, el
Huésped del Sevillano, el Rey que rabió, Bohemios, Adiós a la Bohemia.
La flauta mágica, Bastián y Bastiana, el Rapto en el Serrallo
Sonrisas y lágrimas, Hair, Jesucristo Superstar, Cantando bajo la lluvia, Siete novias para siete hermanos,
Flashdance, Footloose, Mamma mía, Cats, Yentle, Across the Universe, Hoy no me puedo levantar
Semele, Salomon, Jephte, la Creación, el Mesías, la Pasión según S. Mateo, Judita triunphans, Judas
macabeo, Teodora, Historia de la Navidad, Membra Jesu Nostri
1.Título, autor, nacionalidade, lingua do libreto orixinal, estilo e época
2.Personaxes principais e tipo de voz que as interpretan
3.Número de actos
4.Lugar e época onde se desenvolve a acción
5.Resumo do argumento
6.Clasificación do argumento (histórico, fantástico, mitolóxico, relixioso...)
7.Clasificación da obra (ópera, zarzuela, oratorio, musical, singspiel...) Razoa a resposta
“Carmen” , de Bizet Imos estudar un exemplo: “La Carmen” , do francés George Bizet, escrita a finais do s. XIX.
Aínda sendo unha ópera romántica, considérase o antecedente da ópera verista, que é aquela que ten
como argumento un suceso da vida real con final tráxico.
Aínda que a acción transcorre en Sevilla a principios do s. XIX, o libreto está escrito en francés e
está baseado na novela de Prosper Merimée. Os protagonistas son a xitana Carmen (mezzosoprano o
contralto), unha muller libertina de oficio cigarreira, o soldado D. José (tenor), que deserta por amor a
Carmen, Escamillo (barítono), toureiro e Micaela (soprano), ex moza de D. José.
O argumento, dividido en 4 actos trata o triángulo amoroso entre o soldado D. José, a cigarreira
Carmen e o toureiro Escamillo. O final tráxico provoca a morte de Carmen a mans do soldado nun arrouto
de ciumes.
Aínda que o argumento se desenvolve en España, Bizet nunca estivo aquí, polo que a visión
musical dos ritmos, do carácter e o tipo de melodías empregados son froito da súa imaxinación e dos
tópicos que se tiñan en Francia do español.
L´Opera Comique encargoulle unha obra alegre e lixeira. Cando Bizet presentou Carmen, á
empresa non lle gustou aquel ambiente ateigado de libertinas, contrabandistas e desertores polo que
obrigou a introducir a personaxe de Micaela para moralizar a acción. Tamén esixiu unha escena de ballet
e un coro pintoresco no último acto para compensar o asasinato final.
Existen pois dúas versións de 3 e 4 actos respectivamente e unha delas con partes faladas e
cantadas.
Feita a presentación, imos ao acto último. (Nº 25,26,27)
Se temos humor faremos unha primeira escoita (dura casi 20 min.) e a continuación apuntaremos
as nosas impresións.
Agora imos estudalo con detalle:
L'Alcade est entré dans le cirque. Derrière
l'alcade, le cortège de la quadrille reprend sa
marche et entre dans le cirque. Le populaire
suit... L'orchestre joue le motif ``Les voici, voici
la quadrille,'' et la foule en se retirant a dégagé
don José... Carmen reste seul au premier plan.
Tous deux se regardent pendant que la foule se
dissipe et que le motif de la marche va diminuant
à l'orchestre. Sur le dernières notes, Carmen et
don José restent seules, en présence l'un de
l'autre.
[Carmen va résolument à Don José.]
El alcalde entra en el ruedo. Tras él, el cortejo
de la cuadrilla retoma el paseíllo y entra en el
ruedo. El populacho sigue… La orquesta toca la
melodía “aquí está la cuadrilla..” y el gentío se
retira dejando ver a D. José…Carmen queda
sola en primer plano:Se miran mientras se
dispersa el gentío y el motivo de la marcha de al
orquesta va disminuyendo. Sobre las últimas
notas, Carmen y D. José quedan solos.
Carmen va hacia D. José resuelta.
¿Sabías que...? No s. XVIII as óperas bufas, que constaban de dous actos, representábanse nos
intermedios das óperas serias (que por tanto tiñan ... actos), de xeito que a duración total do evento
podía chegar ás 6 horas en total. Iso sí, o público entraba, saía, comía, falaba... Parecíase máis a un
macro concerto de rock actual que a ópera de hoxendía.
Scène II
Carmen, Don José
27. Duo final
Carmen [bref]
C'est toi!
José C'est moi!
Carmen
L'on m'avait avertie
que tu n'étais pas loin, que tu devais venir;
l'on m'avait même dit de craindre pour ma vie;
mais je suis brave! je n'ai pas voulu fuir!
José Je ne menace pas! j'implore... je supplie!
Notre passé, Carmen, notre passé, je l'oublie!...
Oui, nous allons tous deux
commencer une autre vie,
loin d'ici, sous d'autres cieux!
Carmen Tu demandes l'impossible!
Carmen jamais n'a menti!
Son âme reste inflexible;
entre elle et toi... c'est fini!
Jamais je n'ai menti!
entre nous c'est fini!
José Carmen, il est temps encore,
oui, il est temps encore...
O ma Carmen, laisse-moi
te sauver, toi que j'adore,
ah! laisse-moi te sauver
et me sauver avec toi!
Carmen Non! je sais bien que c'est l'heure,
je sais bien que tu me tueras;
mais que je vive ou que je meure,
non, non, non, je ne te céderai pas!
José Ah! il est temps encore.. oui, il est temps
encore... O ma Carmen, laisse-moi
te sauver, toi que j'adore!
ah! laisse-moi te sauver
Escena II
Carmen, D. José
27. Dúo final
Carmen (tajante)
Eres tú
José Soy yo
Carmen
Me habían advertido que no estabas lejos, que
tenías que venir ; incluso me dijeron que temiese
por mi vida, pero soy valiente ; no quise huir
José
No me amenaces, ¡te lo imploro! ¡te lo suplico!
Nuestro pasado, Carmen, olvidaré nuestro
pasado…Sí, ¡ empecemos una nueva vida lejos
de aquí bajo otro cielo !
Carmen
Pides lo imposible !
¡Carmen jamás te mintió !
Su ama es inflexible
Entre ella y tu…todo se acabó !
José
Carmen, aún estamos a tiempo
Sí ; aún estamos a tiempo…
Oh, Carmen, déjame salvarte,
pues te amo,
¡Ay ! ¡déjame salvarte
y salvarme contigo !
Carmen
¡No ! Sé bien que es la hora
Sé que me matarás ;
Pero viva o muera,
¡No cederé !
José
¡Ay ! aún estamos a tiempo…
Oh, Carmen, déjame salvarte,
pues te amo,
¡Ay ! ¡déjame salvarte
y salvarme contigo !
et me sauver avec toi...
O ma Carmen, il est temps encore...
ah! laisse-moi te sauver, Carmen,
ah! laisse-moi te sauver,
toi que j'adore!
Et me sauver avec toi!
Carmen
Pourquoi t'occuper encore
d'un coeur qui n'est plus à toi!
Non, ce coeur n'est plus à toi!
En vain tu dis: je t'adore!
Tu n'obtiendras rien, non, rien de moi,
ah! c'est en vain...
Tu n'obtiendras rien, rien de moi!
José [avec anxiété]
Tu ne m'aimes donc plus?
Silence de Carmen et don José répète [avec
désespoir]
Tu ne m'aimes donc plus?
Carmen [simplement]
Non! je ne t'aime plus.
José [avec passion]
Mais moi, Carmen, je t'aime encore,
Carmen, hélas! moi, je t'adore!
Carmen A quoi bon tout cela? que de mots superflus!
José
Carmen, je t'aime, je t'adore!
Eh bien! S'il le faut, pour te plaire,
je resterai bandit... tout ce que tu voudras...
Tout! tu m'entends... tout, tu m'entends... tout!
Mais ne me quitte pas,
o ma Carmen! ah! souviens-toi,
souviens-toi du passé! Nous nous aimions,
naguère!
[désespéré]
Ah! ne me quitte pas, Carmen,
ah! ne me quitte pas!
Carmen
Jamais Carmen ne cédera!
Libre elle est née et libre elle mourra!
Carmen
¡¿Qué más te da un corazón
que ya no es tuyo ?!
¡No ! Este corazón ya no es tuyo
En vano dices : te amo
No tendrás nada, no, nada de mi
José (con ansiedad)
Entonces, ¿ya no me amas ?
Silencio de Carmen y D. José repite
(desesperadamente)
¿Ya no me amas ?
Carmen (simplemente)
¡No ! Ya no te amo.
José (apasionadamente)
Pero yo, Carmen, aún te amo,
Carmen, pobre de mí, ¡aún te amo !
Carmen
¿A qué viene ésto ? ¡Qué de tonterías !
José
Carmen, te adoro, te adoro
Y además, si hace falta, para gustarte
Me haré bandido…lo que quieras
¡Todo ! ¿me oyes ?... ¡Todo !
Pero no me dejes
Ay, Carmen, ay, acuérdate
Acuérdate del pasado : hace poco nos amábamos
(desesperado)
Ay, no me dejes, Carmen
¡No me dejes !
Carmen
¡Carmen jamás cederá !
¡Nació libre y morirá libre !
Choeur et fanfares ( dans le cirque)
Viva!
Viva!
Viva! la course est belle!
Sur le sable sanglant
le taureau qu'on harcèle
s'élance en bondissant...
Viva!
Bravo!
Victoire!
Pendant ce choeur, silence de Carmen et de don
José... Tous deux écoutent... En entendant les
cris de: ``Victoire, victoire!'' Carmen a laissé
échapper un ``Ah!'' d'orgueil et de joie... Don
José ne perd pas Carmen de vue... Le choeur
terminé, Carmen fait un pas du côté du cirque.
José se plaçant devant elle
Où vas-tu?
Carmen Laisse-moi.
José
Cet homme qu'on acclame,
c'est ton nouvel amant!
Carmen voulant passer
Laisse-moi... laisse-moi...
José Sur mon âme,
Tu ne passeras pas,
Carmen, c'est moi que tu suivras!
Carmen Laisse-moi, don José, je ne te suivrai pas.
José Tu vas le retrouver, dis...
[avec rage]
tu l'aimes donc?
Carmen Je l'aime!
Je l'aime et devant la mort même,
je répèterais que je l'aime!
Fanfares et reprise du Choeur dans le cirque
Viva! Bravo!
Coro y pasacalles (en el ruedo)
¡Viva !
¡La corrida es hermosa !
Sobre la arena sangrienta
el toro hostigado
se abalanza…
¡Viva, bravo, victoria !
Durante este coro, silencio de Carmen y de D.
José…Ambos escuchan…Al escuchar los gritos
de victoria, Carmen déjà escapar un « Ah » de
orgullo y alegría…D. José no pierde de vista a
Carmen…Cuando acaba el coro, Carmen da un
paso hacia el ruedo.
José plantándose delante de ella
¿A dónde vas ?
Carmen
Déjame
José
El hombre a quién aclaman
¡Es tu nuevo amante !
Carmen queriendo pasar
Déjame…Déjame…
José
¡Por encima de mi cadáver !
Carmen, ¡vendrás conmigo !
Carmen
Déjame, D. José, no iré
José
Vas a verlo, dime…
(con rabia)
Entonces ¿le amas ?
Carmen
¡Le amo
Le amo, e incluso ante la muerte
Repetiré que le amo !
Pasacalles y vuelta del coro en el ruedo
¡Viva, bravo !
Bravo! victoire!
Frappe juste en plein coeur!
Le taureau tombe!
Gloire au torero vainqueur!
Victoire!
José [avec violence]
Ainsi, le salut de mon âme
je l'aurai perdu pour que toi,
pour que tu t'en ailles, infâme,
entre ses bras rire de moi!
Non, par le sang, tu n'iras pas!
Carmen, c'est moi que tu suivras!
Carmen Non, non! jamais!
José
Je suis las de te menacer!
Carmen [avec colère]
Eh bien! frappe-moi donc, ou laisse-moi passer.
Choeur Victoire!
José [éperdu]
Pour la dernière fois, démon,
veux-tu me suivre?
Carmen Non! non!
[à demi voix, avec rage]
Cette bague, autrefois, tu me l'avais donnée...
Tiens!
elle la jette à la volée
José le poignard à la main, s'avançant sur
Carmen
Eh bien! damnée!
Carmen recule... José la poursuit...
Pendant ce temps fanfares et choeur dans le
cirque
Choeur
Toréador, en garde!
Toréador! Toréador!
Et songe bien, oui, songe en combattant
qu'un oeil noir te regarde
et que l'amour t'attend,
Toréador, l'amour t'attend!
Bravo, victoria
¡Estocada en medio del corazón !
El toro cae
¡Gloria al torero vencedor !
¡Victoria !
José con violencia
Así que he enfermado el alma
para que tú, infame,
te halles en sus brazos
riéndote de mí
¡No! Por mi sangre No irás, Carmen.
Vendrás conmigo.
Carmen
No, no. ¡Jamás!
José
Te estoy amenazando
Carmen (encolerizada)
Bueno, pues pégame o déjame pasar
Coro
¡Victoria!
José
Por última vez, demonio,
¿quieres venir conmigo?
Carmen
¡No, no!
( a media voz, con rabia)
Este anillo que me diste…
¡Tómalo!
Lo tira por el aire
José puñal en mano, avanza hacia Carmen
¡Toma, condenada!
Carmen retrocede…José la sigue…
Mientras el pasacalle y el coro en el ruedo
Coro
¡Torero, en guardia !
¡Torero !
Y sueña, sí, sueña que al luchar
Unos ojos negros te miran
Y que le amor te espera,
Torero, ¡te espera el amor !
José a frappé Carmen... Elle tombe morte... Le
vélum s'ouvre. La foule sort du cirque.
José [se levant]
Vous pouvez m'arréter... c'est moi qui l'ai tuée!
Escamillo paraît sur les marches du cirque
[entouré de la foule qui s'acclame, entr'elle
Mercédès, Frasquita, Zuniga, Andrès. Escamillo
aperçoit Carmen étendue morte par terre].
Ah! Carmen! ma Carmen adorée!
Rideau
Fin de l'Opéra
José ha golpeado a Carmen…Cae muerta…el
velo se abre. El gentío sale de la plaza.
José (levantándose)
Podeis detenerme…¡Soy yo el que la ha matado!
Escamillo aparece en las escaleras de la plaza
rodeado de la muchedumbre que lo aclama,
entre ellos Mercedes, Frasquita, Zúñiga, Andrés.
Escamillo repara en Carmen muerta en el suelo.
Ay Carmen, mi adorada Carmen
Telón
Fin de la ópera
¿Sabías que...? Os auténticos afeccionados á ópera estudan ben o libreto antes de asistir a unha
representación, para non perder detalle do argumento. Tamén adoitan facer turismo operístico,
contratando paquetes que inclúen avión, hotel e entrada, p.e. en La Scala de Milán.
Hoxendía moitas salas de ópera contan cun sistema consistente nun cartel luminoso que pasa a traducción
do libreto a modo de subtítulos.
A ópera é un espectáculo moi caro, pois os cantantes de renome teñen un caché moi elevado e a escea e o
vestiario encarécenna, por iso hoxe tamén abondan as óperas en versión concerto, é dicir, sen
representación.
Imos estudar tamén outra intervención de Carmen, a famosa habanera “L´amour est un oiseaux
rebelle”, toda unha declaración de principios.
1.Carmen
L'amour est un oiseau rebelle
que nul ne peut apprivoiser,
et c'est bien en vain qu'on l'appelle,
s'il lui convient de refuser!
Rien n'y fait, menace ou prière,
l'un parle bien, l'autre se tait;
et c'est l'autre que je préfère,
il n'a rien dit, mais il me plaît.
Choeur des cigarières et jeunes gens
(SATT)
L'amour est un oiseau rebelle
que nul ne peut apprivoiser,
et c'est bien en vain qu'on l'appelle,
s'il lui convient de refuser!
Carmen
L'amour! l'amour! l'amour! l'amour!
Refrain : Carmen
L'amour est enfant de Bohême,
il n'a jamais, jamais connu de loi,
El amor es un pájaro rebelde
que nadie puede domesticar
y en vano lo llamamos
cuando más nos valdría rechazarlo.
De nada sirven amenazas o ruegos,
uno habla bien, el otro se calla:
prefiero al otro:
no ha dicho nada pero me gusta
¡El amor !¡El amor ! ¡El amor !
El amor es un niño bohemio,
jamás, jamás ha conocido ley,
si tu ne m'aimes pas, je t'aime,
si je t'aime, prends garde à toi!
Choeur (cigarières, jeunes gens et
soldats) (SATB)
Prends garde à toi!
Carmen Si tu ne m'aimes pas,
si tu ne m'aimes pas, je t'aime!
Choeur (SATB)
Prends garde à toi!
Carmen
Mais si je t'aime,
si je t'aime, prends garde à toi!
Cigarières et jeunes gens (SAT)
L'amour est enfant de Bohême,
il n'a jamais, jamais connu de loi,
si tu ne m'aimes pas, je t'aime,
si je t'aime, prends garde à toi!
Jeunes gens et soldats (TB)
L'amour est enfant de Bohême!
Choeur (SATB)
Prends garde à toi!
Carmen Si tu ne m'aimes pas,
si tu ne m'aimes pas, je t'aime!
Choeur (SATB)
Prends garde à toi!
Carmen
Mais si je t'aime,
si je t'aime, prends garde à toi!
Choeur (SATBB)
à toi!
2.Carmen
L'oiseau que tu croyais surprendre
battit de l'aile et s'envola;
l'amour est loin, tu peux l'attendre,.
tu ne l'attends plus, il est là
Tout autour de toi, vite, vite,
il vient, s'en va, puis il revient;
tu crois le tenir, il t'évite,
tu crois l'éviter, il te tient!
Cigarières et jeunes gens (SATT)
Tout autour de toi, vite, vite,
il vient, s'en va, puis il revient;
tu crois le tenir, il t'évite,
tu crois l'éviter, il te tient!
Carmen
l'amour! l'amour! l'amour! l'amour!
si no me amas, te amo,
y si te amo, ¡ten cuidado!
El pájaro al que creías que ibas a sorprender
Batió las alas y emprendióel vuelo,
el amor está lejos y te obstinas en esperarlo,
cuando ya no lo esperas, aparece
alrededor de tí, rápido, rápido,
viene, se va, vuelve,
crees tenerlo, te evita,
crees que lo evitas, y es qél quien te ha cazado.
.
Despois de ler estes fragmentos do libreto,
1. ¿cómo definirías o carácter de Carmen?
2. ¿e o de D. José?
3. ¿Qué opinión che merece Carmen? ¿Pensas que o desenlace da ópera era inevitable? ¿Por qué?
4. Analiza a habanera desde o punto de vista musical.
5. Sendo a habanera un tipo de ritmo cubano, ¿Por qué se lle ocurriría a Bizet encaixala nun solo
dunha xitana sevillana?
Agora xa podes volver a escoitar o acto 4º e contrastar as túas impresións co que escribiches ao
principio da unidade didáctica.
Estes xéneros dramáticos (oratorios, óperas e cantatas, e tamén zarzuela e singspiel) constan de
diferentes partes, na súa maioría vocais, sen esquecer as oberturas e intermezzos. Estas formas vocais
son:
ARIA:
Forma vocal para solista e orquestra na que a melodía predomina sobre o texto. Utilizase para
lucimento do cantante e detén a acción da obra.
- Segundo a estructura distínguense catro tipos:
- estrófica: consta dunha única parte que se repite. Atende ao esquema A,A,A...P.e a aria de
Papageno de “A frauta máxica” de Mozart ou “Vi ricorda” do “Orfeo” de Monteverdi.
- dúas seccións: consta de dúas partes A e B
- da capo: consta de dúas partes e repetición desde o principio con ornamentos. É típica do
barroco e responde ao esquema A, B, A´
- dal segno: é unha variante da anterior, que en lugar de repetir toda a sección A, repítese só a
partir do signo, que acostuma omitir a introducción instrumental.ç
- Segundo a dificuldade distínguense dous tipos:
- cantabile: prima a melodía
- di bravura: prima a dificuldade técnica. P.e a aria da raíña da noite de “A frauta máxica” de
Mozart.
DUETTO OU DÚO, TERZETTO... SEXTETTO:
Formas vocais para conxunto de solistas (dous, tres...ata seis) nas que a melodía predomina sobre
o texto. Poden ter tratamento de diálogo ou ben ser homofónicas ou contrapuntísticas.
RECITATIVO:
Forma vocal, que normalmente precede á aria e que está escrita en estilo declamatorio, é dicir, que
o texto cos seus acentos e prosodia predominan sobre a melodía, Utilízase para que avance a acción.
Conforme o tipo de acompañamento distínguense dous tipos de recitativos, un anterior no tempo
ao outro:
- recitativo secco: con acompañamento do baixo continuo, típico no barroco.
- rectativo accompagnato: con acompañamento de toda a orquestra, máis frecuente no clasicismo.
COROS:
Forma vocal para conxunto de voces que poden cantar ao unísono, como no brindis da "Traviata"
de Verdi, e en moitas zarzuelas, ou en estilo polifónico ou homofónico.
Nas óperas e outros xéneros dramáticos utilízanse os coros para comentar os sucesos que lles
acaecen aos protagonistas. Con Verdi na ópera e Barbieri na zarzuela cobran maior importancia e
protagonismo.
AUDICIÓNS
Este é un modelo de análise de audicións. Só tes que elixir o que proceda e plaxiar a redacción. Por
suposto admítense outras análises máis persoais sempre que conteñan todos os datos que este guión:
Atendendo á interpretación escoitase un/varios solista/s con tesitura de soprano /mezzo /contralto
/contratenor /tenor /barítono /baixo acompañados polo baixo continuo / pola orquestra de corda fretada.
O idioma é latín /italian/ alemán/ inglés /castelán e a temática é relixiosa /profana, polo que sabemos que
pertence ao xénero dramático chamado ópera /oratorio /zarzuela/ singspiel. Dito xénero caracterízase
porque ten partes faladas e cantadas /é totalmente cantado e é representado / non é representado. A súa
interpretación tiña lugar nun teatro/ nunha corrala/ nunha igrexa ou catedral. Na época barroca / clásica o
baixo continuo non existía / adoitaba estar interpretado por un cravo /órgano.
A súa forma musical é recitativo/aria xa que a melodía predomina sobre o texto/ o texto predomina sobre
a melodía e serve para lucimento do cantante / que avance a trama. Segundo o acompañamento / a
estrutura/ a dificultade interpretativa se clasifica como recitativo secco / accompagnato /aria estrófica /de
dúas seccións /da capo / di bravura / cantabile.
1. A raíña da noite: Der Hölle Rache. “A frauta máxica”. Mozart. S.XVIII
Der Hölle Rache kocht in meinem Herzen,
Tod und Verzweiflung flammet um mich her!
Fühlt nicht durch dich Sarastro
Todesschmerzen,
So bist du meine Tochter nimmermehr.
Verstossen sei auf ewig,
Verlassen sei auf ewig,
Zertrümmert sei'n auf ewig
Alle Bande der Natur
Wenn nicht durch dich!
Sarastro wird erblassen!
Hört, Rachegötter,
Hört der Mutter Schwur
¡La furia del infierno hierve en mi corazón
la muerte y la desesperación arden en mí!
si Sarastro no siente a través de ti
el dolor de la muerte
entonces ya no serás mi hija más.
repudiada seas para siempre,
abandonada seas para siempre,
que se destruyan para siempre.
todos tus vínculos con la naturaleza
¡si no logras
que Sarastro palidezca!
¡Oíd, dioses de la furia,
¡Oíd el juramento de una madre!
2. Almirena: Lascia ch´io pianga. “Rinaldo”. Haendel. S. XVIII
Lascia ch'io pianga mia cruda sorte,
E che sospiri la libertà!
Il duolo infranga queste ritorte
De' miei martiri, sol per pietà
Deja que llore mi cruel suerte,
y que suspire por la libertad;
El dolor infringe este sesgo
de mi martirio sólo por piedad;
3. And suddenly. “O Mesías”. Haendel. S. XVIII
And suddenly there was with the angel
a multitude of the heavenly host
praising God, and saying,
De pronto había junto al angel
Una multitud de la hueste celestial
Loando a Dios y diciendo:
4. Donde vas con mantón de manila. “La verbena de la Paloma” de Bretón. S.XIX
JULIÁN: ¿Dónde vas con mantón de Manila?
¿Dónde vas con vestido chiné?
SUSANA: A lucirme y a ver la verbena,
y a meterme en la cama después.
J: ¿Y por qué no has venido conmigo
cuando tanto te lo supliqué?
S: Porque voy a gastarme en botica
lo que me has hecho tú padecer.
J: ¿Y quién es ese chico tan guapo
con quien luego la vais a correr?
S: Un sujeto que tiene vergüenza,
pundonor y lo que hay que tener.
J: ¿Y si a mí no me diera la gana
de que fueras del brazo con él?
S: Pues me iría con él de verbena
y a los toros de Carabanchel.
J: Si, ¡eh! Pues eso ahora mismo
lo vamos a ver. (Se lanza sobre Hilarión para pegarle;
y ellas le sujetan y gritan.)
HILARIÓN: ¿Qué es esto? (Acobardado.)
S: ¡Julián! (Luchando con él.)
RITA: (Tirándole de un brazo.) ¡Quítate!
ANTONIA (Saliendo con los perros.)
¡Canalla, chulapo, guripa, soez!
¡Si te echo los perros te arrancan la piel!
(Achucha a los perros, sin soltarlos,
para que le ladren.)
CASTA: ¡Guardias! (Llamándolos.)
5. Coro e escea Carmen. Bizet. Romanticismo. S. XIX
ENFANTS
(au dehors)
Les voici, les voici,
voici la quadrille!
(Entrée des enfants)
ENFANTS, CHOEUR
Les voici! voici la quadrille,
la quadrille des toreros.
Sur les lances, le soleil brille!
En l'air toques et sombreros!
Les voici, voici la quadrille,
la quadrille des toreros!
(Défilé de la quadrille. Entrée
des alguazils)
Voici, débouchant sur la place,
voici d'abord, marchant au pas,
l'alguazil à vilaine face.
À bas! à bas! à bas! à bas!
(Entrée des chulos)
Et puis saluons au passage,
saluons les hardis chulos!
Bravo! viva! gloire au courage!
Voici les hardis chulos!
(entrée des banderillos)
Voyez les banderilleros,
voyez quel air de crânerie!
Voyez quels regards, et de quel éclat
étincelle la broderie
de leur costume de combat!
Voici les Banderilleros!
(Entrée des picadors)
Une autre quadrille s'avance!
Voyez les picadors!
Comme ils sont beaux!
Comme ils vont du fer de leur lance
harceler le flanc des taureaux!
L'Espada! Escamillo!
(Paraît enfin Escamillo ayant près
de lui Carmen radieuse et dans un
costume éclatant)
C'est l'Espada, la fine lame,
celui qui vient terminer tout,
qui paraît à la fin du drame
et qui frappe le dernier coup!
NIÑOS
(desde afuera de escena)
¡Aquí están! ¡Aquí están!
¡Aquí está la cuadrilla!
(Los niños entran a escena.)
CORO, NIÑOS
¡Aquí están, aquí está la cuadrilla!
¡La cuadrilla de toreros!
¡El sol brilla en las picas!
¡Tiren al aire gorros y sombreros!
¡Aquí están, aquí está la cuadrilla!
¡La cuadrilla de toreros!
(El paseillo comienza: abren
la marcha los alguaciles)
Aquí están entrando en la plaza.
Va primero, marcando el paso,
el alguacil con cara de villano.
¡Abajo con él! ¡Abajo con él!
(Entrada de los peones)
¡Y saludemos el pasar,
saludemos a los valientes peones!
¡Bravo! ¡Viva! ¡Gloria al coraje!
¡Aquí están los valientes peones!
(Entrada de los banderilleros.)
¡Miren a los banderilleros!
¡Miren qué fanfarrones!
¡Las miradas intrépidas
y los luminosos destellos del bordado
de sus trajes de luces!
¡Aquí están los banderilleros!
(Entrada de los picadores.)
¡Otra cuadrilla avanza!
¡Aquí están los picadores!
¡Que hermosos!
¡Con el hierro de sus puyas
pican los lomos del toro!
¡El diestro! ¡Escamillo!
(Escamillo aparece, acompañado
de Carmen, quien está radiante y
magníficamente vestida.)
Este es el diestro, el espada,
que viene a acabar con todo,
que aparece al final del drama
¡y es quien dará el último golpe!
Vive Escamillo!
Ah! Bravo!
Les voici, voici la quadrille,
la quadrille des toreros!
Sur les lances, le soleil brille!
en l'air toques et sombreros!
Les voici, voici la quadrille,
la quadrille des toreros!
Escamillo! Bravo!
Vive Escamillo! Ah!
Bravo! Vive! Bravo!
¡Viva Escamillo!
¡Ah! ¡Bravo!
¡Aquí están, aquí esta la cuadrilla!
¡La cuadrilla de toreros!
¡El sol brilla en las picas!
¡Tiren al aire gorros y sombreros!
¡Aquí están, aquí está la cuadrilla!
¡La cuadrilla de toreros!
¡Escamillo! ¡Bravo!
¡Viva Escamillo! ¡Ah!
¡Bravo! ¡Viva! ¡Bravo!
Un superviviente de Varsovia (Arnold Schönberg) S. XX
"I cannot remember ev´rything. I must have been
unconscious most of the time...! I remember only
the grandiose moment when they all started to
sing, as if prearranged, the old prayer they had
neglected for so many years - the forgotten
creed! But I have no recollection how I got
underground to live in the sewers of Warsaw for
so long a time...
The day began as usual. Reveille when it still
was dark. "Get out!" Whether you slept or
whether worries kept you awake the whole night.
You had been separated from your children,
from your wife, from your parents. You don´t
know what happened to them... how could you
sleep?
The trumpets again. "Get out! The sergeant will
be furious" They came out; some very slow: the
old ones, the sick ones; some with nervous
agility. They fear the sergeant. They hurry as
much as they can. In vain! Much too much noise,
much too much commotion... and not fast
enough! The Feldwebel shouts:
"Achtung! Stilljestanden! Na wirds mal? Oder
soll ich mit dem Jewehrkolben nachhelfen? Na
jut; wenn ihrs durchaus haben wollt!" The
sergeant and his subordinates hit everyone:
young or old, strong or sick, guilty or innocent...
It was painful to hear them groaning and
moaning. I hear it though I had been hit very
hard, so hard that I could not help falling down.
We all on the ground who could not stand up
were then beaten over the head...
No puedo recordarlo todo. Debí de haber estado
inconsciente la mayor parte del tiempo...
Recuerdo solamente el grandioso momento
cuando comenzaron a cantar, como si lo
hubiesen acordado previamente, la antigua
plegaria que habían abandonado durante tantos
años, el Credo olvidado. Pero no puedo recordar
cómo conseguí vivir bajo tierra en las cloacas de
Varsovia durante tanto tiempo...
El día comenzó como de costumbre. Recuerdo
cuando todavía era de noche. ¡Afuera! Tanto
si dormías como si las preocupaciones te dejaban
en vela toda la noche. Habías sido separado de
tus hijos, de tu mujer, de tus parientes. No podías
saber lo que les había ocurrido... ¿Cómo podías
dormir?.
Las sirenas de nuevo. ¡Afuera!. ¡El sargento
estará furioso!. Salían. Algunos muy lentamente:
los ancianos, los enfermos; algunos con nerviosa
agilidad. Tenían miedo al sargento. Corrían tanto
como podían. ¡Era en vano! Demasiado ruido;
demasiada conmoción... ¡y aún así no era
demasiado rápido! El sargento gritó:
“¡Atención! ¡Silencio! ¿Estáis preparados?, ¿o
necesitáis la ayuda de la culata de mi rifle?.¡
Muy bien, si es eso lo que queréis…!” El
sargento y sus subordinados golpeaban a todos:
jóvenes o ancianos, fuertes o débiles, culpables o
inocentes... Era doloroso escucharles quejándose
y gimiendo. Los escuchaba aunque yo había sido
duramente golpeado, tan fuerte que no pude
evitar caer al suelo. Quienes no podían
levantarse eran golpeados en la cabeza...
I must have been unconscious. The next thing I
knew was a soldier saying: "They are all dead",
whereupon the sergeant ordered to do away with
us. There I lay aside half-conscious. It had
become very still -fear and pain. Then I heard the
sergeant shouting: "Abzählen!" They started
slowly and irregularly: one, two, three, four....
"Achtung" the sergeant shouten again, "Rascher!
Nochmal von vorn anfangen! In einer Minute
will ich wissen, wie viele ich zur Gaskammer
abliere! Abzälen!"
They began again, first slowly: one, two, three,
four, became faster and faster, so fast that it
finally sounded like a stampede of wild horses,
and all of a sudden, in the middle of it, they
began singing the Shema Yisroel.
Schema Ysroel Adônoy elôhenoo Adônoy ehod
Veohavto es Adônoy elôheo behol
levoveho oovehol nafsheho oovehol meôdeho
Vehoyoo haddevoreem hoelleh asher onôhee
metsavveho hayyôm al levového Veshinnantom
levoneho vedibbarto bom beshivteho beveteho
oovelehteho baddereh ooveshohbeho
oovekoomeho.
Debí de haber quedado inconsciente. Lo
siguiente que escuché fue a un soldado decir:
“¡Están todos muertos!”, después de lo cual el
sargento les ordenó quitar a los muertos de en
medio. Allí al lado quedé semi-inconsciente. Se
creó una situación de extrema calma: miedo y
dolor. Entonces escuché al sargento gritar:
“¡Numeraos!”. Comenzaron lenta e
irregularmente: uno, dos, tres, cuatro...
”¡Atención! “gritó de nuevo el sargento,
“¡Más rápido! ¡Empezad de nuevo! ¡En un
minuto quiero saber a cuántos de vosotros voy a
enviar a la cámara de gas! ¡Numeraos!”
Comenzaron de nuevo, primero lentamente; uno,
dos, tres, cuatro… cada vez más y más rápido,
tan rápido que llegó a sonar como una estampida
de caballos salvajes, y todos, de repente, en
medio de todo aquello, comenzaron a cantar el
Shema Yisroel.
Escucha, Oh Israel: El Señor nuestro Dios, es el
único Señor. Amarás al Señor, tu Dios,
con todo tu corazón, con toda tu alma y con toda
tu fuerza.
Queden en tu corazón estas palabras que yo te
dicto hoy. Se las repetirás a tus hijos, les
hablarás de ellas tanto si estás en casa como si
vas de viaje, cuando te acuestes y cuando te
levantes
Penny lane. The Beatles. S. XX
In Penny Lane there is a barber showing
photographs
Of every head he´s had the pleasure to know
And all the people that come and go
Stop and say hello.
On the corner is a banker with a motorcar,
The little children laugh at him behind his back.
And the banker never wears a mac
In the pouring rain, very strange.
Penny Lane is in my ears and in my eyes.
There beneath the blue suburban skies
I sit and meanwhile back
In penny Lane there is a fireman with an
hourglass
And in his pocket is a portrait of the Queen.
He likes to keep his fire engine clean,
It´s a clean machine.
En Penny Lane hay un barbero enseñando las
fotografías
De todas las cabezas que ha tenido el gusto de
conocer Y toda la gente que viene y va
Se detiene a saludarse
En la esquina hay un banquero con un coche
Los niños se ríen de él a sus espaldas
Pero el banquero nunca lleva impermeable
Cuando llueve a cántaros, eso es muy raro
Penny Lane está en mis ojos y en mis oídos
Allí, bajo los azules cielos de los barrios de la
periferia Me siento, y volviendo al tema
En Penny Lane hay un bombero con un reloj de
arena
Y en su bolsillo lleva una foto de la Reina
Le gusta tener limpio su camión de bomberos
Es una máquina limpia
Penny Lane is in my ears and in my eyes.
A four of fish and finger pies
In summer, meanwhile back
Behind the shelter in the middle of a roundabout
The pretty nurse is selling poppies from a tray
And though she feels as if she´s in a play
She is anyway.
In Penny Lane the barber shaves another
customer,
We see the banker sitting waiting for a trim.
And then the fireman rushes in
From the pouring rain, very strange.
Penny lane is in my ears and in my eyes.
There beneath the blue suburban skies
I sit and meanwhile back.
Penny lane is in my ears and in my eyes.
There beneath the blue suburban skies, Penny
Lane.
Penny Lane está en mis ojos y en mis oídos
Un cuarto de pescado y pastel de dedos
En verano, y volviendo al tema
Tras la marquesina, en medio de la isleta
La guapa enfermera esta vendiendo amapolas en
una bandeja
Y aunque se siente como si estuviera actuando
No hay duda de que lo está haciendo
En Penny Lane el barbero afeita a otro cliente
Vemos al banquero sentado esperando a que le
corten el pelo
Y el bombero entra corriendo
Bajo una lluvia torrencial, eso es muy raro
Penny Lane está en mis ojos y en mis oídos
Allí, bajo los azules cielos de los barrios de la
periferia
Me siento, y volviendo al tema
Penny Lane está en mis ojos y en mis oídos
Allí, bajo los azules cielos de los barrios de la
periferia, Penny Lane.
Tutti frutti. Elvis Presley. S. XX
Wop-bop-a-loom-a-boom-bam-boom tutti frutti
au rutti tutti frutti au rutti tutti frutti
au rutti tutti frutti au rutti tutti frutti
au rutti wop-bop-a-loom-bop-a-boom-bam-boom
Got a gal named Sue
She knows just what to do
She rocks to the east
She rocks to the west
She's the gal I love best
I got a gal named Daisy
She almost drives me crazy
She knows how to love me
Yes indeed, boy you don't know
What she does to me
Mi chica se llama Sue
Sabe lo que hace
Me lleva al Este
Me lleva al Oeste
Es a quien mas quiero
Mi chica se llama Daisy
Casi me vuelve loco
Sabe quererme
Sí, lo sabe
Ay, chico, no sabes
lo que me hace
SINFONÍA DE PRIMAVERA Cuestionario sobre a película
1. Resume o argumento en tres ou catro liñas. 2. Nome e perfil das tres personaxes principais. (Polo menos escribe tres rasgos do
seu carácter) 3. ¿Quen deles pensas que é o protagonista?¿Por que?
4. ¿Cal é o obxectivo principal de cada un deles na trama?
5. ¿Cal é a relación entre eles?
6. Describe o aparello utilizado por Schumann para desenrolar a musculatura nos dedos.
7. Fai unha relación de todos os músicos famosos que se nomean na película. 8. Elixe unha escena que che impresione e escribe o motivo de dita escolla. 9. O final da película é un final aberto e un pequeño relato do que foi de Clara
despois de casada. Fai unha reflexión sobre ese final.
ROMEO Y JULIETA
Érase que se era, que en Verona vivían dos familias -los Montesco y los Capuleto- que estaban peleadas desde muchas generaciones. Y no sólo ellas, también sus amigos, y hasta sus
criados, se abalanzaban los unos contra los otros allá donde se encontraran; de modo que la ciudad
entera estaba dividida en dos bandos irreconciliablemente enemigos: a un lado los partidarios de los Capuleto y al otro los de los Montesco.
Así las cosas, ocurrió que el señor Capuleto dio un gran baile de máscaras en honor de su hija Julieta. A ese baile se invitó especialmente a las más hermosas damas y a los más valientes
caballeros de Verona… aunque también todo el que llegara, lujosamente disfrazado, sería admitido. ¡Siempre que no se tratara de un Montesco, claro!
Pero, he aquí, que precisamente Romeo Montesco, con la osadía de su edad –pues era muy
joven- decidió ir disfrazado al baile de los Capuleto. ¡A ver qué tal estaba! Y sin que nadie le reconociera, consiguió colarse en él.
Y mira por dónde, en el baile de los Capuleto, Romeo Montesco descubrió una beldad case demasiado bella para andar por este mundo. ¡Vaya!, alguien que, comparada con las otras damas,
parecía una blanquísima paloma rodeada de cuervos. Se trataba, fatalmente, de Julieta Capuleto. Pero ya hemos dicho que Romeo no era tímido
que digamos, con que le faltó tiempo para ir a hablarle. Y le salieron, casi sin que se diera cuenta,
tantos y tan elegantes piropos que la llama del amor brotó incontenible, incendiando los corazones de Julieta y Romeo, por muy enemigas que fueran sus familias.
A media noche, acabó el baile. Romeo, sin poder dormir, rondó el palacio de Julieta, saltó el muro del jardín y, cuál no sería su sorpresa, al comprobar que ella tampoco podía dormir.
Estaba en su balcón, tan hermosa como un sol que apagara la blanca luna. Allí estaba,
hablando a solas, contándole a la noche en alta voz su amor por Romeo. ¡Figuraos cómo debía de sentirse nuestro joven enamorado!
Julieta en su balcón, creyendo que nadie la escuchaba, decía:
-¡Ay, Romeo! ¡Mi Romeo! Niega a tus padres. Deja a tu familia por mi amor… pero, si no quieres, jura sólo que me amas y yo abandonaré a los Capuleto y correré allá donde te encuentres.
Romeo, que la escuchaba oculto en las sombras del jardín contestó –dejándose ver- que él
también la amaba sobre todas las cosas y que estaba dispuesto a todo por ella. Diciéndose cómo se querían, la noche se les pasó en un suspiro, y como ya empezaba a
amanecer tuvieron que separarse, no sin jurarse que se casarían en secreto. El sol comenzaba a alumbrar, cuando Romeo se fue a consultar la difícil situación a su
confesor y amigo, el anciano Fray Lorenzo.
El buen fraile, ingenuamente, pensó que un matrimonio por amor podría suponer la reconciliación de las dos familias rivales. De modo que, a la mañana siguiente, Julieta Capuleto y
Romeo Montesco se arrodillaron ante Fray Lorenzo quien, en una sencilla ceremonia, los casó ante Dios y ante los hombres.
Pero ahora debían separarse, pues hasta que no llegara el momento apropiado, nadie
debería verlos juntos. Así es que los enamorados tuvieron que decirse de nuevo adiós, mientras que
esperaban ilusionados la noche en la que Romeo, ya como esposo volvería al balcón de su amada Julieta.
INDICE:
Normas ...........................................................................................................................................
Clasificación das voces..................................................................................... ..............................
Agrupacións vocais.........................................................................................................................
Aparato fonador................................................................................................ ..............................
O canto gregoriano e o nome das notas..........................................................................................
Ut queant laxis.................................................................................................. ..............................
Sonrisas y lágrimas........................................................................................... ..............................
Algunhas formas vocais. Cantiga “nas mentes sempre tener......................................................
Alá cando eu era novo....................................................................................................................
Dale si le das…………..................................................................................... ..............................
Vilancico...................................................................................................................... ...................
Lied....................................................................................................... ..........................................
Xéneros musicais dramáticos..........................................................................................................
Formación de persoas usuarias da biblioteca.................................... ..............................................
América........................................................................................................... ................................
En internet.......................................................................................................................................
Carmen............................................................................................................................. ...............
Habanera .........................................................................................................................................
Arias e recitativos............................................................................................................................
Audicións e modelos de análise........................................................................ ...............................
Sinfonía de Primavera.....................................................................................................................