รปแบบโรงแรมเพอสขภาพในเกาะสมย

โดย นายรฐภทร ธนภทรธรานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปมหาบณฑต สาขาวชานวตกรรมการออกแบบและการจดการโรงแรมและอสงหารมทรพย แผน ก แบบ ก 2

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2561

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

รปแบบโรงแรมเพอสขภาพในเกาะสมย

โดย นายรฐภทร ธนภทรธรานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปมหาบณฑต สาขาวชานวตกรรมการออกแบบและการจดการโรงแรมและอสงหารมทรพย แผน ก แบบ ก 2

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2561

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

MUSA RETREAT: A WELLNESS RESORT FRAMEWORK FOR KOH SAMUI

By

MR. Ratthaphat THANAPHATTEERANAN

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Fine Arts (DESIGN INNOVATION AND HOTEL AND REAL ESTATE

MANAGEMENT) Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2018 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ รปแบบโรงแรมเพอสขภาพในเกาะสมย โดย รฐภทร ธนภทรธรานนท สาขาวชา นวตกรรมการออกแบบและการจดการโรงแรมและอสงหารมทรพย

แผน ก แบบ ก 2 อาจารยทปรกษาหลก อาจารย ดร. นชนภางค แกวนล

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรศลปมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. วฒนพนธ ครฑะเสน )

อาจารยทปรกษาหลก (อาจารย ดร. นชนภางค แกวนล )

อาจารยทปรกษารวม (รองศาสตราจารย ดร. อนชา แพงเกษร )

ผทรงคณวฒภายใน (ผชวยศาสตราจารย ดร. ภวนาท รตนรงสกล )

ผทรงคณวฒภายนอก (ผชวยศาสตราจารย ดร. ชมพร มรพนธ )

ง

บทค ดยอ ภาษาไทย

60906313 : นวตกรรมการออกแบบและการจดการโรงแรมและอสงหารมทรพย แผน ก แบบ ก 2 ค าส าคญ : รสอรทเพอสขภาพ, กจกรรมสงเสรมสขาพ, การทองเทยวเชงสขภาพ, พฤตกรรมนกทองเทยว

นาย รฐภทร ธนภทรธรานนท: รปแบบโรงแรมเพอสขภาพในเกาะสมย อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อาจารย ดร. นชนภางค แกวนล

ในป พ.ศ. 2560 มนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางมาเยอนเกาะสมยประมาณ 1.8

ลานคน ในจ านวนนการทองเทยวเชงสขภาพมสวนแบงการตลาดประมาณรอยละ 15 นบเปนตลาดทมศกยภาพ มรสอรทระดบหาดาวหลายแหงทใหบรการสปา การพฒนาโครงการทพกทเนนการใหบรการสงเสรมสขภาพจงมความเปนไปไดสง การศกษานจงมแนวคดทจะพฒนา MUSA Retreat ขน เพอรองรบความตองการของนกทองเทยวเชงสขภาพ งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาความตองการของนกทองเทยวในกจกรรมสงเสรมสขภาพ และเสนอแนวทางการพฒนาโครงการรสอรทเพอสขภาพ MUSA Retreat

เกบขอมลโดยแบบสอบถามกลมตวอยางทเปนนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมยจ านวน 400 คน พบวาในระหวางการทองเทยวพกผอนผตอบแบบสอบถามสวนใหญออกก าลงหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพคดเปนรอยละ 56.0 พฤตกรรมการบรโภคอาหารสวนใหญใสใจและระมดระวงในการรบประทานอาหารทงบางครงและท าเสมอ ตองการรบประทานอาหารแบบออกานคหรออาหารทปลอดสารพษคดเปนรอยละ 60.0 ผตอบแบบสอบถามคดเปนรอยละ 69.25 ยงยนดจายเงนคาอาหารเพมถาไดรบประทานอาหารทสดจากฟารมหรอเหนกระบวนการผลต ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยใชบรการนวดแผนไทยรอยละ 62.25 และใชบรการนวดแผนไทยเปนประจ ารอยละ 19.0 กจกรรมสงเสรมสขภาพทผตอบแบบสอบถามตองการเขารวมเปนล าดบตนๆ ไดแก การบ าบดโดยใชกฬา (รอยละ 37.25) โยคะและศาสตรการออกก าลงกาย (รอยละ 23.75) โภชนาการบ าบด (รอยละ 23.75)

ในบรเวณของ MUSA Retreat ควรมการแบงโซน เปนสวนของทพกอาศย บรเวณฟารมใชปลกพชและเลยงสตว บรเวณส าหรบกจกรรมกฬาทางน า หองออกก าลงกายและท ากจกรรมสงเสรมสขภาพอน หองนวดและสปา หองออกก าลงกายควรตดตงเครองออกก าลงกายทไดมาตรฐานสากลแลวควรมบรเวณทจดกจกรรม โยคะและการออกก าลงกายเพอสขภาพอนๆ โดยมผน าโยคะและการออกก าลงกายตามตารางเวลาทก าหนดไว ใหแขกไดเขารวมตามเวลาทสะดวก เนองจากนวดแผนไทยและสปาเปนทนยมของนกทองเทยว MUSA Retreat จงจดใหมหองนวดและสปาทใชผลตภณฑจากธรรมชาตมาใชในการบ าบด เพอฟนฟสขภาพแกแขกไวบรการ โดยเจาหนาททใหบรการเปนผผานการฝกอบรมและไดรบประกาศนยบตร เพอสามารถใหบรการทดแกแขกได

จ

บทค ดยอ ภาษาองกฤษ

60906313 : Major (DESIGN INNOVATION AND HOTEL AND REAL ESTATE MANAGEMENT) Keyword : wellness resort, wellness tourism, wellness program, spa

MR. RATTHAPHAT THANAPHATTEERANAN : MUSA RETREAT: A WELLNESS RESORT FRAMEWORK FOR KOH SAMUI THESIS ADVISOR : NUCHNAPANG KEONIL, Ph.D.

As of 2017 tourist arrival to Koh Samui was recorded at 1.8 million. Within this statistic the percentile for wellness tourism segment was worth 15% of the total market share. Certainly, there is a large growth potential in wellness tourism for such resort destination. Currently, most upscale resorts and hotels has an in-house spa catering to the demand of their guests. Developing any business that supports health and wellness today is greatly applicable to the current trends and demands. This study of developing a new concept namely MUSA Retreat, to seize the market share of a growing wellness tourism segment is seemingly feasible. This thesis main objective is to identify the demand of tourist, wellness activities and proposed concepts that will allow my business model to achieve the highest economy of scale.

The survey was collected through questionnaires, the survey sample aimed for international tourist that visited the island total of 400 respondents. The findings found that majority of tourist exercises and eat healthy while on holiday was worth of 56%. In extend, 60% of them prefer eating organic food. Moreover, 69.25% are willing to pay more if they could see where the ingredient was sourced from (Farm to table concept). 62.25% of the respondents has experience with Thai massage before. Including the findings of different preferred wellness programs in their point of view.

MUSA Retreat consist of different zoning to provide guests an ultimate wellness experience and comfort, which are wellness and healing area, farming and livestock area, area for watersports, relax and meditation area, sport complex, spa and treatment area, this includes F&B outlets which serves only seasonal products harvested and farmed in-house and organically. MUSA Retreat also provides chemical free, organic and handmade product used in spa that will help rejuvenate, relax or aesthetic wise chosen by our guests.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาเปนอยางสงจาก อาจารย ดร.นชนภางค แกวนล อาจารยทปรกษาหลกวทยานพนธ รองศาสตราจารย รอยต ารวจเอก อนชา แพงเกษร ทปรกษารวม อาจารย ผศ.ดร. วฒนพนธ ครฑะเสน ประธานกรรมการ ผศ.ดร.ชมพร มรพนธ กรรมการผทรงคณวฒภายนอก ผศ.ดร. ภวนาท รตนรงสกล กรรมการผทรงคณวฒ ทใหความชวยเหลอและสละเวลาใหค าแนะน าทเปนประโยชนอยางยงตอผวจย ชแนวทางในการแกปญหาตางๆตลอดจนทมเทความรดานวชาการอนเปนประโยชนในการวเคราะหและสรปผลการศกษารวมทงการแกไขงานใหสมบรณและขอกราบขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรเพอเปนพนฐานในการวจยครงนเปนอยางดยง

ขอบคณคณะเจาหนาทมหาวทยาลยศลปากรทกทานทใหความดแลชวยเหลอมาตลอด

ขอบคณหนวยงานตางๆ และผตอบแบบสอบถามทกทาน ทใหความรวมมอเปนอยางดในการตอบค าถามเพอใชเปนขอมลในการจดท าวจยฉบบนขนมา ขอขอบคณก าลงใจจากบดามารดา ญาตพนอง และเพอนๆ พๆ ทท างานทกทานทไดรวมเกอหนนและอ านวยใหการศกษาครงนประสบความส าเรจดวยด

รฐภทร ธนภทรธรานนท

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ................................................................................................................................... ฌ

สารบญภาพ ..................................................................................................................................... ญ

บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 1

1. ความเปนมาและความส าคญของปญหา ................................................................................... 1

2. วตถประสงคของการวจย ......................................................................................................... 2

3. ขอบเขตของการวจย ................................................................................................................ 2

4. นยามศพทเฉพาะ ..................................................................................................................... 3

5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบไดรบ ............................................................................................... 4

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ .......................................................................................................... 5

1. แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการทองเทยว ............................................................................... 5

2. การทองเทยวเชงสขภาพ ........................................................................................................ 12

4. การทองเทยวเชงสขภาพกบธรกจโรงแรม ............................................................................... 28

5. การทองเทยวเชงสขภาพบนเกาะสมย .................................................................................... 31

บทท 3 วธด าเนนการวจย ................................................................................................................ 34

1. ประชากรและกลมตวอยาง ..................................................................................................... 34

2. การสรางเครองมอทใชในงานวจย ........................................................................................... 35

3. เครองมอทใชในการวจย ......................................................................................................... 36

ซ

4. การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................................................ 36

5. การวเคราะหขอมลทางสถต ................................................................................................... 37

บทท 4 รายงานผล สรปและอภปรายผล ......................................................................................... 38

1. ผลทไดจากแบบสอบถามนกทองเทยวชาวตางชาต ................................................................. 38

2. สรปผลทไดจากการศกษา ...................................................................................................... 42

3. อภปรายผลและเสนอรปแบบ MUSA Retreat ...................................................................... 43

รายการอางอง ................................................................................................................................. 46

ภาคผนวก........................................................................................................................................ 52

ภาคผนวก 1 .................................................................................................................................... 53

ประวตผเขยน .................................................................................................................................. 59

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 อตราการเตบโตของ Wellness Economy ป 2558 - 2563 ........................................ 27

ตารางท 2คาใชจายทเกยวกบการทองเทยวเชงสขภาพ ป 2558 ..................................................... 30

ตารางท 3 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามทเปนนกทองเทยวชาวตางชาต ....................... 38

ตารางท 4 ปจจยทมผลตอการเลอกทพกในเกาะสมยของนกทองเทยวชาวตางชาต ......................... 39

ตารางท 5 สาเหตทเลอกพกโรงแรมในทองถนของนกทองเทยวชาวตางชาต ................................... 39

ตารางท 6 การออกก าลงกายหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพระหวางวนพกผอนของนกทองเทยว ........................................................................................................................................................ 39

ตารางท 7 พฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกทองเทยวชาวตางชาต ...................................... 40

ตารางท 8 การใชบรการนวดแผนไทยของนกทองเทยวชาวตางชาต ................................................ 40

ตารางท 9 กจกรรมเพอสงเสรมสขภาพทนกทองเทยวชาวตางชาตตองการ ..................................... 41

ตารางท 10 พฤตกรรมการพกแรมของนกทองเทยวชาวตางชาต ..................................................... 42

สารบญภาพ

หนา

No table of figures entries found.

บทท 1 บทน ำ

1. ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ

การทองเทยวเชงสขภาพ (Health and Wellness Tourism หรอ Wellness Tourism)

เปนภาคสวนหนงของอตสาหกรรมการทองเทยวระดบโลกทมการเตบโตสง เนองจากมการคาดการณ

วาจะมการเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพในระดบโลกในป พ.ศ. 2561 ประมาณรอยละ 10 สราง

มลคาเพมใหกบทางการตลาดการทองเทยวประมาณ 500,000 ลานเหรยญสหรฐตอป โดยเฉพาะภาค

สวนทเกยวกบการรกษาและฟนฟสขภาพ (Medical Segment) หรอการทองเทยวเชงการแพทยและ

สขภาพ (Medical Tourism) มอตราการเตบโตสงถงรอยละ 20 เนองจากผเดนทางบางสวนตองการ

ลดคาใชจายและเวลาทใชในการรอเพอรบการรกษาพยาบาลในประเทศของตน ตวอยาง เชน ในส

หราชอาณาจกร (U.K) ซงควในการรอรบการรกษาพยาบาลของรฐบาล (National Health Service:

NHS) ใชเวลารอนานทสดประเทศหนงในยโรป ในป 2557 จงมผเดนทางไปตางประเทศเพอ

วตถประสงคหลกทางสขภาพเพมจาก 48,000 คน เปน 144,000 คน ดงนนในป พ.ศ. 2561 จงม

การคาดการณวาจะมผเดนทางเพอวตถประสงคทางสขภาพถง 14 ลานคนทวโลก มคาใชจายเฉลย

ตอการเดนทางแตละครงตอคน ประมาณ 3,800 ถง 6,000 เหรยญสหรฐ (Eyefor Travel Europe

2018 2018)

ประเทศทเปนทนยมส าหรบผเดนทางเพอสขภาพจากสหรฐอเมรกา ไดแก อนเดย มาเลเซย

ไทย และตรก ตามล าดบ ประเทศไทยเปนทนยมมากทสดส าหรบผเดนทางเพอสขภาพของ

สาธารณรฐเอมเรส (UAE) (Eyefor Travel Europe 2018 2018) จากดชนประสทธภาพในการ

รกษาพยาบาลของบรมเบรก (Bloomberg Health Care Efficient Index: BHCEI) ซงจดอนดบ

ประเทศทประชากรจ านวน 5 ลานคนขนไปและประชากรมอายยนเฉลยมากกวา 70 ป และม GDP

มากวา 5,000 เหรยญสหรฐตอป ประเทศไทยอยในล าดบท 27 (ขนจากล าดบท 41 ในป พ.ศ.

2560) ของ BHCEI จาก 56 ล าดบของประเทศทวโลก นบเปนล าดบท 9 ในเอเชย รองจาก ฮองกง

สงคโปร เกาหลใต ญปน ออสเตรเลย ไตหวน นวซแลนด และสาธารณรฐประชาชนจน นอกจากนน

เปนทนาสงเกตวาประเทศไทยยงมล าดบของ BHCEI ดกวาประเทศทพฒนาแลวหลายประเทศ

2

ตวอยางเชน เนเธอรแลนดอยในล าดบท 28 สหราชอาณาจกรล าดบท 35 เดนมารคล าดบท 41

เยอรมนล าดบท 45 และสหรฐอเมรกาล าดบท 54 (Sullivan 2018)

ในป พ.ศ. 2557-2559 การทองเทยวเชงสขภาพของประเทศไทยมอตราการเตบโตเฉลยรอย

ละ 7 ตอป มรายไดเฉลยปละประมาณ 9.2 ลานเหรยญสหรฐ และคาดวาในป 2561 จะมนกทองเทยว

เพอสขภาพจากนานาประเทศเดนทางมาเยอนไทยถงหนงลานคน (Headline Editor 2018) นอกจาก

ล าดบ BHCEI ของไทยจะดขนอยางกาวกระโดดแลว ปจจยอนทสงผลทางบวกตอการทองเทยวเชง

สขภาพของไทยยงมคารกษาพยาบาลทสมเหตสมผลกบบรการทลกคาไดรบ การบรการแบบไทยทม

ไมตรจต อาหารไทยทประกอบดวยสมนไพรหลายชนดทดตอสขภาพ แพทยแผนไทย และนวดแผน

ไทย นอกจากนนการเพมขนของโรคทไมตดตออยาง เบาหวาน ความดนโลหตสง โรคอวน โรคหวใน

ในระยะ 20 ปทผานมาท าใหประชาชนทวไปมแนวโนมในเรองการดแลสขภาพมากขนทกป กจกรรม

สงเสรมสขภาพ เชน สปา อาหารและผลตภณฑเพอสขภาพจงกลายเปนสวนหนงของไลฟสไตลของ

คนทวโลก จงเปนโอกาสใหธรกจทเกยวเนองกบการทองเทยว เชน ธรกจโรงแรมและทพกสามารถ

พฒนากจกรรมและผลตภณฑเพอสงเสรมสขภาพแกนกทองเทยวทเขาพกได (Headline Editor

2018)

ในป พ.ศ. 2560 มนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตเดนทางมาเยอนเกาะสมย

ประมาณ 1.8 ลานคน ในจ านวนนการทองเทยวเชงสขภาพมสวนแบงการตลาดประมาณรอยละ 15

นบเปนตลาดทมศกยภาพ มรสอรทระดบหาดาวหลายแหงทใหบรการสปา การพฒนาโครงการทพก

ทเนนการใหบรการสงเสรมสขภาพจงมความเปนไปไดสง การศกษานจงมแนวคดทจะพฒนา MUSA

Retreat ขน เพอรองรบความตองการของนกทองเทยวเชงสขภาพ

2. วตถประสงคของการวจย

2.1 เพอศกษาความตองการของนกทองเทยวในกจกรรมสงเสรมสขภาพ

2.2 เสนอแนวทางการพฒนาโครงการรสอรทเพอสขภาพ MUSA Retreat

3. ขอบเขตของการวจย

การพฒนาโครงการรสอรทเพอสขภาพ MUSA Retreat มขอบเขตการศกษาดงน

3

3.1 ดานพนท

เกบขอมลในพนท เกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน

3.2 ดานประชากรและกลมตวอยาง

3.2.1 ประชากรทใชในการวจยครงน คอ

นกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาเยอนเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน

3.2.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ

นกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาเยอนเกาะสมยจ านวน 400 คน โ ด ย

ใชวธสมแบบสะดวกจากผทยนดใหขอมล

3.3 ดานเนอหาของการวจย

ศกษาแนวคดทฤษฎทเกยวของกบการทองเทยวเชงสขภาพและความตองการของ

นกทองเทยวในกจกรรมสงเสรมสขภาพ

3.3.1 ขอมลทตยภม การศกษาครงนไดท าการศกษาและเกบรวบรวมขอมลจาก

แหลงขอมลทมผศกษาและเกบขอมลไวแลวเชน ต าราและเอกสารทางวชาการ วทยานพนธ

สารนพนธ รายงานการวจย ขอมลดานสถต คนควาจากวารสาร เอกสาร หนงสอจากหองสมดตางๆ

รวมทงขอมลทางอนเตอรเนตจากหนวยงานทเกยวของ

3.3.2 ขอมลปฐมภม ศกษาจากการใช แบบสอบถามเกบขอมลจากกลมตวอยางท

เปนนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมยจ านวน 400 คน

3.4 ดานเวลา

ระยะเวลาในการศกษาวจยระหวาง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2560 ถงเดอนตลาคม พ.ศ.

2561

4. นยามศพทเฉพาะ

นกทองเทยว หมายถง นกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาเยอนเกาะสมย จงหวดสราษฎร

ธาน

โรงแรม หมายถง โรงแรมทตงอยในเกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน

4

5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบไดรบ

เมอทราบความตองการของนกทองเทยวในกจกรรมสงเสรมสขภาพ แนวทางในการพฒนารสอรท

เชงสขภาพสามารถน าไปประยกตใชไดกบธรกจโรงแรมและทพกอนได

5

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรอง MUSA Retreat: รปแบบโรงแรมเพอสขภาพในเกาะสมย มการศกษาเอกสาร

ต าราและงานวจยทเกยวของตามล าดบ ดงน

1. แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการทองเทยว

2. การทองเทยวเชงสขภาพ

3. การเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพในระดบประเทศไทยและระดบสากล

4. การทองเทยวเชงสขภาพกบธรกจโรงแรม

5. การทองเทยวเชงสขภาพบนเกาะสมย

1. แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการทองเทยว

1.1 การทองเทยว

ในป พ.ศ. 2506 (ค.ศ. 1963) องคการสหประชาชาตไดท าการจดประชมเรองการเดนทาง

และทองเทยวระหวางประเทศขนทกรงโรม ประเทศอตาล จากการประชมครงนนท าใหไดค าจ ากด

ความของค าวา “การทองเทยว” ไวดงน “การเดนทางเพอความบนเทงรนเรงใจ เยยมญาต หรอการ

ไปรวมประชมแตมใชเพอการประกอบอาชพเปนหลกฐานหรอไมพ านกอยเปนการถาวร” (Bilbil

2017) เชนเดยวกนกบองคการทองเทยวโลก (World Tourism Organization : W.T.O) ไดให

ความหมายของการทองเทยวดงน การทองเทยว หมายถง การเดนทางของบคคลจากทอยอาศยปกต

ไปยงทอนเปนการชวคราว (ไมมากกวา 1 ป ตดตอกน) เดนทางดวยความสมครใจเพอการพกผอน

หยอนใจ ตดตอธระและวตถประสงคใดๆกได แตไมใชเพอการประกอบอาชพ หรอหารายได

(McIntyre 1993) ซงสอดคลองกบส านกงานพฒนาการทองเทยวทใหความหมายไววา การทองเทยว

หมายถง การเดนทางเพอผอนคลายความเครยด แสวงหาประสบการณแปลกใหม โดยมเงอนไขวา

การเดนทางนน เปนการเดนทางเพยงชวคราว ผเดนทางจะตองไมถกบงคบใหเดนทาง (น าฝน เจน

สมบรณ 2561)

การทองเทยว เปนกจกรรมการเดนทางจากจดหนงไปยงอกจดหนง ซงนบตงแตจดเรมตน

จนถงปลายทางจะตองประกอบดวยปจจย 3 ประการ (Chamchan and Soparat 2012) คอ

6

1) การเดนทาง ตองเปนการเดนทางทไมไดถกบงคบหรอเพอคาจาง โดยจะตองมการวางแผน

เดนทางจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนง และใชยานพาหนะไปเปนระยะทางใกลหรอระยะ

ทางไกลกได

2) จดหมายปลายทาง คอ มจดหมายปลายทางทจะไปอยเปนการชวคราวแลวตองเดนทาง

กลบทอยเดมหรอภมล าเนาเดมโดยเปนสถานททนกทองเทยวเลอกเดนทางไปเยอนและใชชวงเวลา

หนงอย ณ ชวงเวลาหนง โดยจดหมายปลายทางนนมสงอ านวยความสะดวกและการบรการทเพยงพอ

ส าหรบตอบสนองความตองการและความพอใจใหกบนกทองเทยวทมาเยอน

3) ความมงหมาย หมายถง มความมงหมายหรอวตถประสงคในการเดนทางใดกไดทไมใชเพอ

ประกอบอาชพหรอหารายได โดยมความมงหมายในการเดนทางมากกวาหนงอยางกได

อตสาหกรรมการทองเทยว ประกอบดวยธรกจหลากหลายประเภททเกยวของทงโดยตรง

และโดยทางออม รวมถงธรกจเกยวของอนๆ ทสนบสนนในดานตางๆ ชวยสรางงาน เกดการหมนเวยน

ทางเศรษฐกจ นบเปนแหลงทมาของรายไดทส าคญของประเทศ และประเทศไทยไดจดท ายทธศาสตร

การพฒนาประเทศไทยใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (พ.ศ.2559-2568) และเปนศนยกลางการ

เดนทางทองเทยวในอาเซยน จงมงเนนโดยเฉพาะอยางยงกบกลมนกทองเทยวทมรายไดดและ

นกทองเทยวเชงสขภาพ ทมการสนบสนนดวยกจกรรมหลก 5 กจกรรม ไดแก การทองเทยวเชงกฬา

(Sports Tourism) การทองเทยวเชงสขภาพ (Medical & Health and Wellness Tourism) การ

จดงานแตงงาน (Wedding & Romance) การทองเทยวทางน า (Marine Tourism)และ MICE

(Meeting, Incentive, Convention and Exhibition) (Rongruang and Suknuntapong 2011)

อตสาหกรรมการทองเทยวมความส าคญตอเศรษฐกจโลก และมการขยายตวอยางตอเนอง

องคการการทองเทยวโลก (UNWTO) ประมาณระยะยาวป พ. ศ. 2563 ประมาณการจ านวน

นกทองเทยวทวโลก 1.4 พนลานคน และในป พ.ศ. 2573 จะสงถง 1.8 พนลานคน อตราการเตบโต

เฉลยระหวางป 2553-2573 คดเปนรอยละ 3.3 ตอป หรอนกทองเทยวเพมขนเฉลยปละ 43 ลานคน

โดยในชวง 10 ปแรก (2553-2563) จะมอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 3.8 ตอป หรอเพมขนเฉลยปละ

42 ลานคน และชะลอตวลงในชวง 10 ปหลง (2563-3573) โดยมจ านวนนกทองเทยวเพมขนเฉลยป

ละ 45 ลานคน หรอคดเปนอตราการเตบโตรอยละ 2.9 ตอป (Sittichai and Khunon 2015)

องคประกอบของแหลงทองเทยวตามคดของ Collier & Harraway (1997) กลาววาสงท

นกทองเทยวสวนมากตองการคอความเพลดเพลนบนเทงใจและความสนกสนานในการเดนทาง

7

ทองเทยว การมสงแวดลอมทดรองรบใหแกนกทองเทยวเพอตอบสนองความตองการ แหลงทองเทยว

ทมศกยภาพจะตองประกอบดวยองคประกอบหลกส าคญ 3 ประการ หรอ 3 As ไดแก

(Pongwiritthon, Pakvipak et al. 2016)

1. สงดงดดใจ (Attraction) ทเกดจากสถานท (Site) หรอเหตการณ (Event) โดยสถานท

อาจเกดจากธรรมชาตหรอมนษยสรางขน แตเหตการณทนาประทบใจเกดจากมนษยเปนผสรางขน

2. สงอ านวยความสะดวก (Amenities) หมายถง บรเวณพนทและโครงสรางสงปลกสราง

ตางๆ ทสรางขนรองรบกจกรรมของผมาเยอนและกจกรรมในการบรหารจดการพนท เพมความ

สะดวกสบายทท าใหนกทองเทยวหรอคนเดนทางเขาไปถงสถานทไดรวดเรวปลอดภย และ

สะดวกสบายมากยงขน ดงนนการสรางปจจยฐานในการผลต ( Infrastructure) เชน ระบบขนสง

ระบบ การสอสาร ระบบสาธารณปโภค เชน ไฟฟา ประปา จงเปนสงส าคญยงในแหลงทองเทยว

เพราะจะชวยใหนกทองเทยวไดรบความสะดวกสบายและเปนการสรางภาพลกษณของแหลง

ทองเทยวดวย

3. การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility) การเขาไปถงแหลงทองเทยวตองมระบบการ

ขนสง (Transportation) ซงประกอบดวยเสนทาง (The Way) พาหนะ (The Vehicle) สถาน(The

Terminal) และผประกอบการ (The Carrier) การขนสงมวตถประสงคในการล าเลยงคนและสงของ

ไปยงจดหมายปลายทางโดยเสนทางล าลยง

Cooper & Boniface (2016)กลาววา แหลงทองเทยวเปนสถานทส าคญทจะสนองความ

ตองการของนกทองเทยว จะตองประกอบดวย 4 As คอ

1. สงดงดดใจ (Attractions) แหลงทองเทยวควรมสงดงดดความสนใจของนกทองเทยวได

หรอมลกษณะชวนใจ มเสนหเฉพาะตว

2. การเขาถง (Accessibility) แหลงทองเทยวจะดงดดความสนใจไดมากหากมความสะดวก

ในการเขาถง

3. สงอ านวยความสะดวก (Amenities) แหลงทองเทยวควรกอใหเกดความประทบใจ สขใจ

และซาบซงในการเทยวชม

4. บรการเสรมทคนในทองถนเปนผจดหาขนมาเอง (Ancillary Service) แหลงทองเทยวควร

จดสรรบรการดานตางๆ ใหกบนกทองเทยว หนวยงาน และภาคธรกจทเกยวของ เพออ านวยความ

สะดวกและดงดดนกทองเทยวมายงสถานททองเทยว

8

นอกจากองคประกอบทางการทองเทยวแลว การทองเทยวในประเทศไทยไดมพฒนาการมา

ตงแต พ.ศ. 2467 สมยพระเจาบรมวงศเธอกรมพระก าแพงเพชรอครโยธน ครงทรงด ารงต าแหนงผ

บญชาการรถไฟ ซงในครงนนการทองเทยวในประเทศไทย ยงเปนการทองเทยวเพอชมธรรมชาตและ

สถานทราชการ หรอสถานทส าคญททางชาวตางประเทศทเขามาในประเทศไทยสรางขน แตเมอ

ประมาณ 10 ป ทผานมาทางองคการทองเทยวโลก ไดมการก าหนดรปแบบการทองเทยวได 3

รปแบบหลก ไดแก 1) รปแบบการทองเทยวในแหลงธรรมชาต (Natural Based Tourism) 2)

รปแบบการทองเทยวในแหลงวฒนธรรม (Cultural Based Tourism) และ 3) รปแบบการทองเทยว

ในความสนใจพเศษ (Special Interest Tourism) ซงแตละรปแบบสามารถสรปไดดงน (Waewsak,

Chindaruksa et al. 2006)

1. รปแบบการทองเทยวในแหลงธรรมชาต (Natural Based Tourism) (ปรนธ ชณโชต

2016) ประกอบดวย

1.1 การทองเทยวเชงนเวศ (Ecotourism) หมายถง การทองเทยวในแหลง

ธรรมชาตทมเอกลกษณเฉพาะถนและแหลงวฒนธรรมทเกยวเนองกบระบบนเวศ โดยม กระบวนการ

เรยนรรวมกนของผทเกยวของภายใตการจดการสงแวดลอมและการทองเทยว อยางมสวนรวมของ

ทองถนเพอมงเนนใหเกดจตส านกตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน

1 . 2 กา รท อ ง เท ย ว เ ช งน เ ว ศทา งทะ เล ( Marine Ecotourism) หมายถ ง

การทองเทยว อยางมความรบผดชอบในแหลงธรรมชาตทางทะเลทมเอกลกษณเฉพาะถน และแหลง

ทองเทยวทเกยวเนองกบระบบนเวศทางทะเล โดยมกระบวนการเรยนรรวมกนของ ผทเกยวของ

ภายใต การจดการสงแวดลอมและการทองเทยวอยางมสวนรวมของทองถน เพอมงใหเกดจตส านก

ตอการรกษาระบบนเวศอยางยงยน

1.3 การทองเทยวเชงธรณวทยา (Geo-Tourism) หมายถง การทองเทยวในแหลง

ธรรมชาตทเปนหนผา ลานหนทราย อโมงคโพรง ถ าน าลอด ถ าหนงอกหนยอย เพอดความงามของภม

ทศนทมความแปลกของการเปลยนแปลงของพนทโลก ศกษาธรรมชาตของหน ดน แรตางๆ และ

ฟอสซล ไดความรไดมประสบการณใหม บนพนฐานการทองเทยวอยางรบผดชอบ มจตส านกตอการ

รกษาสภาพแวดลอม โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการการทองเทยว

1.4 การทองเทยวเชงเกษตร (Agro Tourism) หมายถงการเดนทางทองเทยวไปยง

พนทเกษตรกรรมสวนเกษตร วนเกษตร สวนสมนไพร ฟารมปศสตวและเลยงสตวเพอชนชมความ

9

สวยงาม ความส าเรจและเพลดเพลนในสวนเกษตร ไดความรมประสบการณใหมบนพนฐานความ

รบผดชอบ มจตส านกตอการรกษาสภาพแวดลอมของสถานทแหงนน

1.5 การทองเทยวเชงดาราศาสตร (Astrological Tourism) หมายถงการเดนทาง

ทองเทยวเพอการไปชมปรากฏการณทางดาราศาสตรทเกดขนในแตละวาระ เชน สรยปราคา ฝนดาว

ตก จนทรปราคา และการดดาวจกราศทปรากฏในทองฟาแตละเดอน เพอการเรยนรระบบส รย

จกรวาล ไดรบความรความประทบใจ ความทรงจ าและประสบการณเพมขน

2. รปแบบการทองเทยวในแหลงวฒนธรรม (Cultural Based Tourism) (Foomooljareon

and Fernando 2002) ประกอบดวย

2.1 การทองเทยวเชงประวตศาสตร (Historical Tourism) หมายถงการเดนทาง

ทองเทยวไปยงแหลงทองเทยวทางโบราณคด และประวตศาสตร เพอชนชมและเพลดเพลนในสถานท

ทองเทยวไดความรมความเขาใจตอประวตศาสตรและโบราณคด ในทองถนพนฐานของความ

รบผดชอบและมจตส านกตอการรกษามรดกทางวฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอม โดยท

ประชาชนในทองถน มสวนรวมตอการจดการการทองเทยว

2.2 การทองเทยวงานชมวฒนธรรมและประเพณ (Cultural and Traditional

Tourism) หมายถงการเดนทางทองเทยว เพอชมงานประเพณตางๆ ทชาวบานในทองถนนนๆ จด

ขน ไดรบความเพลดเพลนตนตาตนใจในสนทรยะศลป เพอศกษาความเชอ การยอมรบนบถอ การ

เคารพพธกรรมตางๆ และไดรบความรมความเขาใจตอสภาพสงคม และวฒนธรรม มประสบการณ

ใหมๆ เพมขนบนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านก ตอการรกษาสภาพแวดลอมและมรดก

ทางวฒนธรรม โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการทองเทยว

2.3 การทองเทยวชมวถชวตในชนบท (Rural Tourism / Village Tourism)

หมายถงการเดนทางทองเทยวในหมบาน ชนบททมลกษณะวถชวต และผลงานสรางสรรคทม

เอกลกษณพเศษมความโดดเดนเพอความเพลดเพลนไดความรดผลงานสรางสรรคและภมปญญา

พนบาน มความเขาใจในวฒนธรรมทองถน บนพนฐานของความรบผดชอบและมจตส านกตอการ

รกษามรดกทางวฒนธรรมและคณคาของสภาพแวดลอม โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการ

จดการการทองเทยว

10

3. รปแบบการทองเทยวในความสนใจพเศษ (Special Interest Tourism) ประกอบดวย

3.1 การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) หมายถงการทองเทยวในแหลง

ธรรมชาตและแหลงวฒนธรรมเพอการพกผอนและเรยนรวธการรกษาสขภาพกายใจไดรบความ

เพลดเพลน และสนทรยภาพ มความรตอการรกษาคณคา และคณภาพชวตทดมจตส านกตอการรกษา

สงแวดลอมและวฒนธรรมทองถนโดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการทองเทยวทยงยน

อนง การทองเทยวเชงสขภาพนบางแหงอาจจดรปแบบเปนการทองเทยวเพอสขภาพและความงาม

(Health Beauty And Spa)

3.2 การทองเทยวเชงทศนศกษาและศาสนา (Edu-Meditation Tourism)

หมายถง การเดนทางเพอทศนศกษาแลกเปลยนเรยนรจากปรชญาทางศาสนา หาความร

สจธรรมแหงชวตมการฝกท าสมาธเพอมประสบการณและความรใหมเพมขน มคณคาและคณภาพ

ชวตทดเพมขนมจตส านกตอการรกษาสงแวดลอมและวฒนธรรมทองถน โดย ประชาชนในทองถนม

สวนรวมตอการจดการการทองเทยวทยงยน นอกจากนน นกทองเทยว บ า ง ก ล ม ม ง ก า ร เ ร ย น ร

วฒนธรรมและภมปญญาไทย เชน การท าอาหารไทย การนวดแผนไทย ร าไทย มวยไทย การชางและ

งานศลปหตถกรรมไทย รวมถงการบงคบชางและเปนควาญชาง เปนตน

3.3 การทองเทยวเพอศกษากลมชาตพนธหรอวฒนธรรมกลมนอย (Ethnic

Tourism) หมายถง การเดนทางทองเทยวเพอเรยนรวถชวตความเปนอย และวฒนธรรมของชาวบาน

วฒนธรรมของชนกลมนอยหรอชนเผาตาง ๆ เชน หมบานชาวไทยโซง หมบานผไทย หมบานชาวกย

หมบานชาวกะเหรยง หมบานชาวจนฮอ เปนตน เพอใหมประสบการณและความรใหมเพมขนมคณ

คาและคณภาพชวตทดเพมขน มจตส านกตอการรกษาสงแวดลอม และวฒนธรรมทองถน โดย

ประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการการทองเทยวทยงยน

3.4 การทองเทยวเชงกฬา (Sports Tourism) หมายถงการเดนทางทองเทยวเพอ

เลนกฬาตามความถนดความสนใจ ในประเภทกฬา เชน กอลฟ ด าน า ตกปลา สนกเกอร กระดานโต

คลน สกน า เปนตน ใหไดรบความเพลดเพลนความสนกสนานตนเตน ไดรบประสบการณและความร

ใหมเพมขน มคณคาและคณภาพชวตทดเพมขน มจตส านกตอการรกษาสงแวดลอมและวฒนธรรม

ทองถน โดยประชาชนในทองถนมสวนรวมตอการจดการการ ทองเทยวทยงยน

3.5 การทองเทยวแบบผจญภย (Adventure Travel) หมายถง การเดนทางทอง

เทยวไปยงแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทมลกษณะพเศษ ทนกทองเทยวเขาไปเทยวแลว ได ร บความ

11

สนกสนานตนเตน หวาดเสยว ผจญภย ม ความปลอดภย และไดประสบการณใหมและความทรงจ าท

ด

3.6 การทองเทยวแบบโฮมสเตยและฟารมสเตย (Home Stay & Farm Stay)

หมายถง นกทองเทยวกลมทตองการใชชวตใกลชดกบครอบครวในทองถนทไปเยอนเพอการเรยนร

ภมปญญาทองถนและวฒนธรรมทองถน ไดรบประสบการณในชวตเพมขน โดยมจตส านกตอการ

รกษาสงแวดลอมและวฒนธรรมทองถน เปนการจดการทองเทยวอยางมสวน ร ว ม ข อ ง ช ม ช น ใ น

ทองถนทยงยน

3.7 การทองเทยวพ านกระยะยาว (Long stay) หมายถง กลมผใชชวตในบน

ปลายหลงเกษยณอายจากการท างาน ทตองการมาใชชวตตางแดนเปนหลก เพอเพมปจจยทหาของ

ชวตคอ การทองเทยว โดยเดนทางทองเทยวตางประเทศเฉลย 3 – 4 ครงตอป ครงละนานๆ อยาง

นอย 1 เดอน

3.8 การทองเทยวแบบใหรางวล ( Incentive Travel) หมายถงการจดน าเทยว

ใหแกกลมลกคาของบรษททประสบความส าเรจ (มความเปนเลศ) ในการขายสนคานนๆ ตาม

เปาหมายหรอเกนเปาหมาย เชน กลมผแทนบรษทจ าหนายรถยนต ผแทนบรษทจ าหนาย

เครองใชไฟฟา ผแทนบรษทจาหนายเครองส าอาง จากภมภาคหรอจงหวดตางๆ ทสามารถขายสนคา

ประเภทนนไดมากตามทบรษทผแทนจ าหนายในประเทศตงเปาหมายไว เปนการใหรางวลและจดน า

เทยว โดยออกคาใชจายในการเดนทาง คาพกแรมและคาอาหารระหวางการเดนทางใหกบผรวม

เดนทาง เปนการจดรายการพกแรมตงแต 2 – 7 วน เปน รายการน าเทยวชมสถานทองทตางๆ

อาจเปนรายการน าเทยวแบบผสมผสาน หรอรายการน าเทยวในรปแบบใดรปแบบหนง

3.9 การทองเทยวเพอการประชม (MICE หมายถง M=meeting/I= incentive/

C=conference / E=exhibition) เปนการจดน าเทยวใหแกกลมลกคาของผทจดประชม มรายการ

จดน าเทยวกอนการประชม (Pre-tour) และการจดรายการน าเทยวหลงการประชม ( Post-tour)

โดยการจดรายการทองเทยวในรปแบบตาง ๆ ไปทวประเทศ เพอบรการใหกบ ผ เ ข า ร ว ม ป ร ะ ช ม

โดยตรง หรอส าหรบผทรวมเดนทางกบผประชม (สามหรอภรรยา) อาจเปน รายการทองเทยววน

เดยว หรอรายการเทยวพกคางแรม 2 – 4 วน โดยคดราคาแบบเหมา รวมค าอาหารและบร ก า ร

ทองเทยว

12

3.10 การทองเทยวแบบผสมผสานเปนอกรปแบบหนงทผจดการการทอง เทยวคด

สรรรปแบบการทองเทยวทกลาวมาแลวขางตน น ามาจดรายการน าเทยว เพอใหนกทองเทยวไดรบ

ความแตกตางระหวางการเดนทางทองเทยวในระยะยาวนานตงแต 2 – 7 วนหรอมากกวา เชน การ

ทองเทยวเชงนเวศและเกษตร (Eco–Agro Tourism) การทองเทยวเชงเกษตรและประวตศาสตร

(Agro-Historical Tourism) การทองเทยวเชงนเวศและผจญภย (Eco-Adventure Travel) การ

ทองเทยวเชงธรณวทยาและประวตศาสตร (Geo- Historical Tourism) การทองเทยวเชงเกษตร

และวฒนธรรม (Agro-Cultural Tourism) เปนตน

รปแบบการทองเทยวนนมหลากหลายรปแบบขนอยกบความชอบของนกทองเทยวแตละคน

ซงในปจจบนนมนษยหนมาสนใจรปแบบการทองเทยวเชงสขภาพ เนองจากในระยะ 20 ปทผานมา

ประชากรโลกมความเจบปวยจากโรคทไมตดตอ เชน โรคอวน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง

และโรคหวใจ เพมขนอยางมาก ท าใหผคนหนมาสนใจสขภาพและมแนวโนมการใชชวตเพอสงเสรม

สขภาพ ปองกนโรคภยไขเจบเหลานเพมขน โดยการใสใจเรองอาหาร การเลนกฬา และการออกก าลง

กายหลากหลายรปแบบ ทงการเลนโยคะ การเขาฟตเนตตาง ๆ หรอแมกระทงการชกมวยไทย เพอให

ตนเองมสขภาพและรปรางทด

2. การทองเทยวเชงสขภาพ

การทองเทยวเชงสขภาพนนมจดก าเนดแรกคอ สปา (Spa) มาจากภาษาลาตน วา “Sanus

per Aquam” หรอ Sanitas per Aquas แปลวาสขภาพจากสายน า การบ าบดดวยน า การดแล

สขภาพโดยการใชน า ซงเรมตนในสมยอาณาจกรโรมน (Roman Empire) กจการของสปา ในสมยนน

มชอเสยงในฐานะเปนแหลงบ าบดโรคโดยใชน า มคนเจบปวยจ านวนมากจะเดนทางไปรกษาตวโดย

การอาบน าแร ตงแตเรมตนจนถงตลอดสมยกลาง (Middle Age) กยงมความนยมอาบน าแรกนอย

อยางสม าเสมอในเชงของการรกษาพยาบาล ตอมาในราวศตวรรษท 16 แนวความคดในเรองสปา

เปลยนแปลงไป คอ นกเดนทางทงหลายเรม มความคดวา สปานาจะเปนแหลงพกผอนไดประกอบกบ

การพฒนาการขนสงในสมยนน ทสามารถประดษฐคดคน Stage Coach ไดจงท าใหสปาทเคย

ใหบรการในลกษณะการรกษาโรคกลายเปนแหลงพกผอนหยอนใจ (Relaxation) ปรากฏวาใน

ระยะแรกทสปาจะเรมเปลยนไปเปนแหลงพกผอนหยอนใจนนคนทมาใชบรการมกจะเปนคนทมฐานะ

ความเปนอยดเทานนแตเมอตลาดทเปนลกคาระดบสงแคบลงรายไดจงจ ากดเฉพาะส าหรบลกคาฐานะ

13

ดเหลานเทานน ถาเปนไปในท านองนตลอดไปธรกจกจะอยไมไดจงไดมการเปลยนแปลงแหลงอาบน า

ใหเปนทพกอาศยแบบรสอรทควบคกนไป (Erfurt-Cooper and Cooper 2009) แตตอมาเมอธรกจ

ทพก (Accommodation) เจรญเตบโตอยางรวดเรวจงไดมการสรางทพกตามชายทะเล (Seaside

Resort)เปนเหตใหนกทองเทยวนยมไปพกแรมตามสถานทพกประเภทน ธรกจสปาจงเรมเขาสภาวะ

ถดถอยลงอยางรวดเรวและรนแรง โดยเฉพาะความถดถอยดงกลาวเกดกบแหลงอาบน าแร สปา ทอย

ภาคพนดน (Inland Spa) มากกวาตามชายหาด

การพฒนาและสงเสรมประเทศไทยใหเปนศนยกลางดานการทองเทยว เชงสขภาพเพอ

ยทธศาสตรการพฒนาไทยใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต 10 ป (พ.ศ. 2559-2568) และมงส

ศนยกลางการทองเทยวเชงสขภาพ (Medical & Wellness) ก าลงเดนหนาอยางไดผล ตลาดทองเทยว

เชงสขภาพทวโลกมมลคา 1.6 ลานลานบาท ขยายตวปละเกอบรอยละ 10 ชวยสรางรายไดใหกลม

ผประกอบการ โดยการทองเทยวเชงสขภาพ (Wellness Tourism) มการเชอมโยงและสงเสรมการ

ทองเทยวทกๆ กลม มมลคาการตลาดสงเปนอนดบ 4 รองจากการทองเทยวเชงวฒนธรรม การ

ทองเทยวเชงอาหาร และการทองเทยวเชงนเวศน ซงมรายไดจากการทองเทยวเชงสขภาพ คดเปน

ประมาณรอยละ 15.6 ของรายไดจากการทองเทยวโดยรวม และมอตราการขยายตวทคอนขางสง

เฉลยรอยละ 7.5 (Wanichakorn, Junead et al. 2018) ตอประหวาง ป 2558-2563 สาเหตหนงมา

จากนกทองเทยวเชงสขภาพเปนกลมทมการศกษาด ฐานะปานกลางถงสง มจ านวนวนทพกยาวนาน

และมการใชจายเฉลยตอการทองเทยวแตละครงสงกวานกทองเทยวทวไป (Pongwiritthon and

Pakvipas 2017)

การทองเทยวแหงประเทศไทย ไดใหนยาม ความหมายของการทองเทยวเช งสขภาพไววา

การทองเทยวเชงสขภาพ หมายถง การเดนทางทองเทยวเยยมชมสถานทหรอแหลงทองเทยว

ทองเทยวทมความงดงามในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและสอดแทรกดวยวฒนธรรม ประวตศาสตร

และ สงแวดลอมตางๆ ตลอดจนการศกษาการประยกตใชภมปญญาเพอการดแล และการบ าบด ซงม

วตถประสงคเพอเรยนรวถชวตการด ารงชวต และพกผอนหยอนใจ โดยแบงเวลาจากการทองเทยวเพอ

ท ากจกรรมสงเสรมสขภาพและ / หรอการบ าบดรกษาฟนฟสขภาพ ไดแกการเดนทางทองเทยวเพอ

พกผอนหยอนใจ คลายเครยด และมการรบค าปรกษาแนะน าดานการดแลสขภาพกาย และจตใจ ม

การแนะน าการออกก าลงกายอยางถกวธ การนวด / อบ / ประคบสมนไพร การฝกปฏบตสมาธ

ตลอดจน การตรวจรางกาย การรกษาพยาบาลและอนๆ(Untong and Kaosa-ard 2014)

14

การทองเทยวเชงสขภาพ คอ การเดนทางทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยสดงดงาม

ในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและวฒนธรรมทมจตส านกตอการสงเสรมและรกษาสขภาพและ

สงแวดลอม สวนใหญยงกระจกตวตามกรงเทพฯ และเมองทองเทยวส าคญ อาท ภเกต พทยา และ

เชยงใหม ซงพรอมในดานบรการทางการแพทยและบรการดานการทองเทยวตาง ๆ บรการดาน

การแพทยทนกทองเทยวตางชาตนยมใชบรการในไทย ไดแก การตรวจเชดสขภาพ การท าเลสก

ศลยกรรมความงาม ทนตกรรม การผาตด และการพกฟน เปนตน นอกจากน บรการดานแพทย

ทางเลอกของไทย อาท นวดแผนไทย และสปา มชอเสยงเปนทยอมรบไปทวโลก สงผลใหนกทองเทยว

ตางชาตเขามาใชบรการในไทยเพมขนอยางตอเนอง การทองเทยวเชงสขภาพ มขอบเขตกวางขวาง

ครอบคลมตงแตการเดนทางเขามาใชบรการ ไปจนถงการทองเทยวทมกจกรรมทางการแพทยและ

การแพทยทางเลอก จงยากทจะก าหนดขนาดของตลาดโดยรวมไดชดเจน อยางไรกตาม ตลาดในสวน

ทใชบรการทางการแพทยจากโรงพยาบาลเอกชนสามารถประเมนขนาดของตลาดไดจากสถตการเขา

มาใชบรการ รอยละ 60 จะเปนชาวตางชาตทท างานในประเทศไทย และรอยละ 40 เปนชาวตางชาต

ทเดนทางเขามาใชบรการทางการแพทย (อารยลกษณ ตระกลมกทอง 2016)

นกวชาการบางคนใหความหมายของการทองเทยวเชงสขภาพวาเปนการเดนทางไปจดหมาย

ปลายทางในประเทศหรอในพนทธรรมชาต เพอหลกหนจากความจ าเจและเพอความสงบในจตใจของ

นกธรกจทกงวลใจ (Douglas and Nekrasov 2001) เปนการทองเทยวพกผอนไปทามกลาง

ธรรมชาต เรยนรวธการใชพลงงานจากธรรมชาตมาบ าบดและเสรมสรางสขภาพใหแขงแรง จตใจสด

ชนแจมใสควบคไปกบการทองเทยว เหนวฒนธรรมทองถน และน าสงทไดรบมาปรบปรงคณภาพชวต

ใหดขน (วรรณวร บญคม and พจนา บญคม 2018) การทองเทยวเชงสขภาพ เปนการทองเทยวท

มงเนนการฟนฟรางกาย หรอปองกนจากการเจบปวย การปรบปรงสขภาพรางกายใหแขงแรง สงเสรม

คณภาพชวต เพอการมชวตความเปนอยทดยงขน ตางจากการทองเทยวเชงการแพทย (Medical

Tourism) ทเปนการทองเทยวทมงเนนการเขามาเพอรกษาพยาบาล หรอเขามาทองเทยวและม

กจกรรมบางสวนทเกยวกบการรกษาอาการเจบปวย การทองเทยวทงสองประเภทนสอดคลองกบ

เปาประสงคของประเทศไทยในการเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต คอ ศนยกลางบรการเพอสงเสรม

สขภาพ (Wellness Hub) และศนยกลางบรการสขภาพ (Medical Service Hub)

การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ คอ เดนทางทเกยวของกบการแสวงหา การบ ารงรกษา หรอ

การเสรมสรางสขภาพทดแกบคคล มขอบเขตครอบคลมถงการบรการทงหมดทเปนการดแลและ

15

ปรบปรงสขภาพในเชงปองกนแบบองครวม โดยเปนทางเลอกและความสมครใจของผใชบรการทจะ

เลอกใชบรการสงเสรมสขภาพระหวางการเดนทางไปยงตางประเทศ (Galvão, Newton et al.

2015)นกทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพเลอกใชบรการสงเสรมสขภาพตางๆ หลากหลายรปแบบ ใน

หลากหลายมมมอง โดยสามารถแยกออกไดเปน (Rongruang and Suknuntapong 2011)

- บรการสงเสรมสขภาพทางรางกาย เชน ฟตเนส อาหารสขภาพ สปาและเสรมความงาม

- บรการสงเสรมสขภาพดานจตใจ เชน โยคะ ไทช

- บรการสงเสรมสขภาพดานจตวญญาณ เชน สมาธบ าบด

- บรการสงเสรมสขภาพดานสงคม เชน เครอขายสงคมฟตเนส

- บรการสงเสรมสขภาพดานอารมณ เชน บ าบดอารมณ ก าจดความเครยด

- บรการสงเสรมสขภาพดานสงแวดลอม เชน บ าบดดวยปาไม

การทองเทยวเชงสขภาพของไทยมการน าศาสตรในการดแลสขภาพ ซงเปนภมปญญาของ

ไทยมาประกอบในการบรการทางสขภาพทงรางกายและจตใจ ไดแก สปาสมนไพร นวดไทย ฤาษดด

ตน โยคะ การฟนฟจตใจ อาจแบงกจกรรมในการทองเทยวเชงสขภาพของไทย เปน 3 กลม ไดแก 1)

สปาและการนวดแผนไทย 2) แพทยทางเลอก และ 3) การทองเทยวเชงสขภาพดวยธรรมชาต

โดยสรปความหมายของการทองเทยวเชงสขภาพ (Health and Wellness Tourism หรอ

Wellness Tourism) หมายถง การทองเทยวทมแรงจงใจหรอจดมงหมายเพอสงเสรมสขภาพ และ/

หรอบ าบดรกษาฟนฟสขภาพ หรอเปนการทองเทยวทผสมผสานการรกษาและฟนฟสขภาพทงทาง

รางกายและจตใจควบคกน โดยมจตส านกตอการอนรกษทรพยากรทองเทยวและสงแวดลอมในแหลง

ทองเทยวทางธรรมชาตและวฒนธรรม

การทองเทยวเชงสขภาพนนเปนกจกรรมการทองเทยวหรอการพกผอนควบคไปกบการดแล

สขภาพของนกทองเทยว การทองเทยวเชงสขภาพสามารถแบงตามลกษณะสขภาพของการทองเทยว

ออกเปน 3 ระดบ (Page, Hartwell et al. 2017) คอ

1) การทองเทยวเพอรกษาสขภาพของนกทองเทยวทดอยแลวใหดยงขน การทองเทยวใน

ลกษณะนก าลงเปนทนยมอยางสงทวโลก เนองจากนกทองเทยวสวนใหญเรมใหความส าคญกบการ

รกษาสขภาพของตนเองภายใตสภาพแวดลอมทเสอมโทรมในปจจบน โดยการออกก าลงกายและดแล

สขภาพอยางถกวธ เชน การนงสมาธ การฝกโยคะ การฝกไทเกก การอาบน าแรหรอสปา การนวด

แผนโบราณ การรบประทานสมนไพร การรบประทานอาหารเ พอสขภาพและการพกผอนในทม

16

อากาศบรสทธใกลชดธรรมชาตมากขน ซงประเทศไทยมสถานทใหบรการการทองเทยวเพอรกษา

สขภาพหลายประเภท เชน การนวดแผนโบราณทวดโพธ การนงสมาธในวดส าคญทางพทธศาสนา

เปนตน

2) การทองเทยวเพอฟนฟสขภาพของนกทองเทยว หรออยในระยะพกฟน การทองเทยว

ลกษณะนนกทองเทยวตองการอากาศทบรสทธอยในสงแวดลอมทดและเปนธรรมชาตรบประทาน

อาหารเพอสขภาพ และออกกาลงกายอยางเบา ๆ เพอฟนฟสขภาพ สถานททองเทยวทใหบรการ

ลกษณะน เชน ชวาศรม สถานพกตากอากาศชายทะเล เปนตน

3) การทองเทยวเพอรกษาโรคของนกทองเทยว การทองเทยวในลกษณะนก าลงไดรบความ

นยมเปนอยางสง เนองจากคารกษาพยาบาลในประเทศไทยถกกวาตางประเทศ และประเทศไทยม

แพทยทมความเชยวชาญ และฝมอหลายดาน เชน การท าทนตกรรม การเปล ยนสะโพก การเปลยน

ขอเขา การผาตดเพอเสรมความงาม เปนตน

ทงน การทองเทยวเชงสขภาพอาจแบงออกไดตาม จดมงหมายและวตถประสงคของ

โปรแกรมและกจกรรมการทองเทยวตามการสนองความตองการของนกทองเทยวเปน 2 ประเภทดงน

1. การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ (Health Promotion Tourism) การทองเทยวแบบน

เปนการเดนทางไปทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยงามในแหลงทองเทยวตามธรรมชาตและ

วฒนธรรม ประวตศาสตรและสงแวดลอมตางๆ เพอการเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจโดย เจยด

เวลาจากการเดนทางทองเทยวสวนหนงมาท ารวมกนดานการสงเสรมสขภาพในทพกหรอนอกทพก

อยางถกตองตามหลกวชาการและมคณภาพมาตรฐานอยางแทจรง ซงด าเนนการโดยชมชน ไดแก

จดการบรรยายใหความรเกยวกบการดแลสขภาพดวยสมนไพรพนบาน ทดลองดมหร อบรโภค

สมนไพร เดนชมสวนสมนไพรทจดไวตามธรรมชาต และจดใหเขารวมการแพทยแบบภมปญญา

ชาวบานโดยมความเชอมโยงกบโรงพยาบาล และมรปแบบการทองเทยวเชงสรางสรรค สนก และ

สาระความรเกยวกบการปลกสมนไพร (นพปฎล สมตานนท 2553)

2. การทองเทยวเชงบ าบดรกษาสขภาพ (Heath Healing Tourism) หรอ การทองเทยวเชง

การแพทยและสขภาพ (Medical Tourism) เปนการเดนทางไปทองเทยว ณ สถานททองเทยวทาง

ธรรมชาตและวฒนธรรมเพอการเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจหรอเปนสถานททจดไวส าหรบการ

บ าบดรกษา เพอกจกรรมดานการบ าบดรกษาสขภาพ การรกษาพยาบาลและการฟนฟสขภาพใน

โรงพยาบาลหรอสถานพยาบาล หรอสถานททมบคลากรกระบวนการ และการบรการทมคณภาพและ

17

มมาตรฐานเชน การเดนทางมาทองเทยวในสถานททองเทยวแลวมการตรวจรางกายการรกษาโรค

ตางๆ รวมดวย

จากความหมายขางตนจะเหนไดวาการทองเทยวมองคประกอบส าคญหลายประการทงสภาพ

ทางกายภาพและบรการทนกทองเทยวมความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนอง เชน สภาพแวดลอม

และความงดงามตามธรรมชาตและวฒนธรรม สถานทสงบและรนรมยเพอพกผอนในเวลาวางจาก

ภารกจ บรการทสะดวกสบายเพอการผอนคลายความตงเครยด ประโยชน ในการพฒนาสขภาพและ

รางกายและจตใจโดยรวม ความรสกปลอดภยและการดแลเอาใจใส การบ าบดดวยน า/น าพรอน การ

บรการดวยบคลากรทมทกษะและไดรบการฝกอบรม และความคมคาของเงน

การทองเทยวเชงสขภาพ มความเกยวเนองกบการทองเทยวรปแบบอนๆ ไมวาจะเปนการ

ทองเทยวเชงการแพทย การทองเทยวเชงวฒนธรรม การทองเทยวเชงกฬา การทองเทยวเชงอาหาร

หรอการทองเทยวเชงนเวศน ฯลฯ เนองจากในการทองเทยวแตละครง นกทองเทยวอาจจะไมไดม

จดประสงคการทองเทยวเพยงรปแบบเดยว ดงนนการทองเทยวเชงสขภาพสามารถเสรมการทองเทยว

รปแบบอนๆ ไดเปนอยางด

การทองเทยวเชงสขภาพของไทย เปนสวนหนงของการน าศาสตรในการดแลสขภาพ ซงเปน

ภมปญญาของไทยมาใชประกอบในการบรการทางสขภาพทงรางกายและจตใจ ไดแก สปาสมนไพร

นวดไทยฤาษดดตน โยคะ การฟนฟจตใจโดยสมาธ การลางพษ และการดแลอาหารใหเหมาะกบแตละ

บคคล เปนตนอาจแบงกจกรรมในการทองเทยวเชงสขภาพของไทย (เพญศร วรรณสข 2013) ไดเปน

3 กลม ไดแก สปา แพทยทางเลอก และการทองเทยวเชงสขภาพดวยธรรมชาต ซงมรายละเอยด

ดงน

1) สปา และการนวดแผนไทยเปนกลมกจกรรมหลกอยางหน งของการทองเท ยว

เ ช ง ส ขภ าพของประ เท ศ ไทย ต ามพระร าชบญญ ต ส ถ า นปร ะกอบก า ร เ พ อส ข ภ า พ

(Kongtawelert and Sujirarat 2015) ก าหนดวา สถานประกอบการเพอสขภาพ หมายถง สถานท

ทตงขนเพอด าเนนกจการตอไปน

- กจการสปา อนไดแก บรการทเกยวกบการดแล และเสรมสรางสขภาพโดยวธการบ าบดดวย

น า และการนวดรางกายเปนหลก ประกอบกบบรการอน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง อกอยางนอย

3 อยาง เชน การบรการทใชความรอนใหหลอดเลอดขยายตวการบรการผว กาย ผ วหนา โยคะ

ฤาษดดตน การท าสมาธ โภชนาการ อาหารเครองดมสขภาพ เปนตน

18

- กจการนวดเพอสขภาพหรอเพอเสรมความงาม นวดไทย (Thai Traditional Massage)

หรอการนวดแผนโบราณ เปนสาขาหนงในแพทยแผนไทยทมเอกลกษณเฉพาะตว และม ชอเสยงไปทว

โลก มวตถประสงคในการท าใหผอนคลาย หรอรกษาอาการสวนใหญ นกทองเทยวตางชาตจะใช

บรการนวดเพอผอนคลาย จากขอมลกรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข ในป 2556 มผประกอบกจการการแพทยแผนไทย และแพทยแผนไทย

ประยกตรวม 58,681 ราย ในจ านวนนเปนผประกอบการนวดไทย จ านวน 2,730 ราย

- กจการอนตามทก าหนดในกฎกระทรวงกจการสปา และการนวดเพอสขภาพ หรอเพอเสรม

ความงาม มเปนจ านวนมาก ทงทจดทะเบยนหรอไมไดจดทะเบยนเปนนตบคคล ทงกจการทเปนขนาด

ใหญไปถงขนาดเลก กจการทเนนใหบรการลกคาระดบบนและมอตราคาบรการสง บางกจการคด

คาบรการในระดบทนกทองเทยวทวๆ ไป สามารถใชบรการได แตมจ านวนไม มากนกท ได ร บการ

รบรองมาตรฐาน จากขอมลกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข กจการสปาเพอ

สขภาพ กจการนวดเพอสขภาพ และกจการนวดเพอเสรมความงามทไดรบการรบรองมาตรฐานจาก

กระทรวงสาธารณสข ในป 2558 มจ านวนรวมทงหมด 1,609 แหง เปนสปาเพอสขภาพ 509 แหง คด

เปนรอยละ 31.6 นวดเพอสขภาพ 1,070 แหง คดเปนรอยละ 66.5 และนวดเพอเสรมความงาม 30

แหง คดเปนรอยละ 1.9 ในจ านวนนตงอยในกรงเทพมหานคร 344 แหง

2) แพทยทางเลอก ปจจบนไดรบความนยมมากขน โดยเปนสวนหนงของการแพทยทรกษา

ใชควบค ไปกบการแพทยแผนปจจบน จากขอมลกรมสนบสนนบรการสขภาพ ในป 2558

มผประกอบการการแพทยแผนทางเลอก จ านวน 7,739 ราย (กานดา ธรานนท 2561) สามารถแบง

ได 2 รปแบบ คอ

- Alternative Medicine คอ การแพทยทางเลอกทสามารถน าไปใชทดแทน ก า ร แ พ ท ย

แผนปจจบนได โดยไมตองอาศยการแพทยแผนปจจบน

- Complementary Medicine คอ การแพทยทางเลอกทน าไปใชเสรมหรอใชรวมกบ

การแพทยแผนปจจบน การจ าแนกตามกลมของการแพทยทางเลอก หนวยงานของ National

Center of Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) ของสหรฐอเมรกาไดจ าแนก

ออกเปน 5 กลม ดงน

(National Center for Complementary and Alternative Medicine 2012)

19

กลม. Alternative Medical Systems คอ การแพทยทางเลอกทมวธการตรวจรกษาวนจฉย

และการบ าบดรกษาทมหลากหลายวธการ ทงดานการใหยา การใชเครองมอมาชวยในการบ าบดรกษา

และหตถการตาง ๆ เชน การแพทยแผนโบราณของจน (Traditional Chinese Medicine) การแพทย

แบบอายรเวชของอนเดย เปนตน

กลม Mind-Body Interventions คอ วธการบ าบดรกษาแบบใชกายและใจ เชน การ ใ ช

สมาธบ าบด โยคะ ชกง เปนตน

กลม Biologically Based Therapies คอ วธการบ าบดรกษาโดยการใช สารชวภาพ สารเคม

ตาง ๆ เชน สมนไพร วตามน Chelation Therapy Ozone Therapy หรอแม

กระทงอาหารสขภาพ เปนตน

กลม Manipulative and Body-Based Methods คอ วธการบ าบดรกษาโดยการใช

หตถการตาง ๆ เชน การนวด การดด การจดกระดก Osteopathy Chiropractic เปนตน

กลม Energy Therapies คอ วธการบ าบดรกษาทใชพลงงานในการบ าบดรกษาทสามารถวด

ไดและไมสามารถวดไดในการบ าบดรกษา เชน การสวดมนตบ าบด พลงกายทพย พลงจกรวาล เรก

โยเร เปนตน

ในการพจารณาเลอกใชการแพทยทางเลอก ควรค านงถงหลก 4 ประการ (Sripa 2005) คอ

ก) ความนาเชอถอ (Rational) โดยดจากวธการหรอองคความรดานการแพทย

ทางเลอกชนดนน ประเทศตนก าเนดใหการยอมรบหรอไม หรอมการใชแพรหลายหรอไม ใช ม า

เปนเวลานานเพยงใด มการบนทกไวหรอไม อยางไร เปนตน

ข) ความปลอดภย (Safety) เปนเรองส าคญมากวา จะสงผลกบสขภาพของผใช

อยางไร การเปนพษแบบเฉยบพลนมหรอไม พษแบบเรอรงมเพยงใด อนตรายทจะเกดขนในระยะยาว

มหรอไม หรอวธการนนท าใหเกดอนตรายตอรางกายหรอไม เปนตน

ค) การมประสทธผล (Efficacy) เปนเรองทจะตองพสจนหรอมขอพสจนมาแลววา

สามารถใชไดจรง มขอมลยนยนไดวาใชแลวไดผล ซงอาจตองมจ านวนมากพอหรอใชมาเปนเวลานาน

จนเปนทยอมรบจากการศกษาวจยหลากหลายวธการ เปนตน

20

ง) ความคมคา (Cost - Benefit - Effectiveness) โดยเทยบวาคาใชจายทเกดดวย

วธนน ๆ คมคากบการรกษาโรคทผปวยตองทนทกขทรมานหรอไม โดยอาจเทยบกบฐานะ ทาง

การเงนของผปวยแตละคน เปนตน

3) การทองเทยวเชงสขภาพดวยธรรมชาต โดยใชทรพยากรธรรมชาต ภมปญญาทองถน และ

วถไทยผสมผสานกบสปา เชน น าพรอน อาบน าแร สปาสมไก สปาโคลนรอน เปนตน

การทองเทยวเชงสขภาพมความเชอมโยงกบการทองเทยวอนทคลายคลงกน และนกวชาการ

บางคนน ามารวมกบการทองเทยวอนทเกยวเนองกน เชน การทองเทยวเชงสปาและสขภาพ (Spa and

Health Tourism) (Verghese, Lipton et al. 2003) การทองเทยวเชงสขภาพความงาม (Health

and Wellness Tourism) สปา (Spa) หมายถงการดแลสขภาพแบบองครวมดวยวธธรรมชาต โดยม

การใชน าเปนองคประกอบรวมกบบรการอน ๆ เพอสรางภาวะสมดลของรางกาย สงเสรมสขภาพ

ปองกนการเจบปวย และพกผอนคลายเครยด สปาในตางประเทศมกรวมอยในแหลงน าพรอน/น าแร

เชน Polynesian Spa ทเมอง Rotorua ประเทศนวซแลนด สปาในประเทศไทยจะเนนการใหบรกา

รนวดแผนไทยเปนสวนใหญโดยใชศาสตรการแพทยแผนไทยเปนกรอบความรในการใหบรการ

เวลเนส (Wellness) หมายถง การดแลสขภาพทดใหแขงแรงสมบรณ ซงเปนค าทคลายคลง

กบค าวาสขภาพแตเนนสภาวะทสมบรณแขงแรงของรางกาย และสขภาพความงาม ซงเปนแนวคดท

ธรกจในอตสาหกรรมสปามองวามความส าคญในลกษณะของแรงจงใจของนกทองเทยวกลมสขภาพม

ความหมายหลายประการ (Bodeker and Cohen 2008) เชน

1) แนวทางเพอการดแลบ ารงรกษาสขภาพทเนนการปองกนความเจบปวย เพอไมใหเจบปวย

และท าใหชวตยนยาว ซงตางกบค าวาการรกษาโรคภยไขเจบทเกดขนภายหลงจากการ เจบปวยแลว

2) สภาวะทมสขภาพแขงแรงทงรางกายและจตใจ โดยการดแลเรองการรบประทานอาหาร

การออกก าลงกาย และการสรางสขนสยทด เชน ไมดมเหลา ไมสบบหร

3) สภาวะของรางกายทมสขภาพด ปราศจากโรคภยไขเจบ

4) สภาพของการมสขภาพดในลกษณะของแบบแผนชวตทสงเสรมความสมบรณแขงแรงของ

รางกาย

ดงนน การทองเทยวเพอสขภาพ เปนการทองเทยวโดยมกจกรรมทกอใหเกดสขภาพสมบรณ

แขงแรง ปราศจากโรคภยไขเจบ รวมถงกจกรรมประเภทผอนคลาย เชน การออกก าลงกาย การ

21

รบประทานอาหารเพอสขภาพ การท าสปาเพอสขภาพ การนวดเพอสขภาพ เปนตน ซงนกทองเทยว

อาจใชบรการเพอสขภาพดอยางครบวงจรไดในรสอรทเพอสขภาพ ศนยสขภาพ หรอ Destination

Spa ยงจ าแนกการทองเทยวเชงสขภาพทรวมเวลเนสกลายเปน Health & Wellness Spa Tourism

ทนกทองเทยวสามารถรบบรการดานสขภาพในแหลงทองเทยวสปาเพอสขภาพและสปาในแหลง

น าแร/น าพรอน ซงนกทองเทยวสามารถประกอบกจกรรมไดหลายลกษณะ กลาวคอกจกรรมในสปา

เพอสขภาพ ไดแก การเลอกและปรบแบบแผนชวต (Lifestyle Choice) การปองกนความเจบปวย

(Prevention of Illness) เชน การออกก าลงกาย การดแลความงาม เปนตน และการสรางความ

ตระหนกเรองสขภาพ (Health Awareness) สวนกจกรรมสปาในแหลงน าแร/น าพรอน ไดแก

วทยาการอาบน าแร/น าพรอน (Thermalism Balneology) เพอการผอนคลายความตงเครยด การ

ฟนฟจากความเจบปวย (Recovery from Illness) การพกผอนและนนทนาการ (Leisure and

Recreation) (Erfurt-Cooper and Cooper 2009)

เมอไดศกษาความหมายของการทองเทยวและการทองเทยวเชงสขภาพแลวนน เพอใหรถง

ความกาวหนาหรอการพฒนาการทองเทยวเชงสขภาพจงตองมการศกษาการเตบโตของการทองเทยว

เชงสขภาพในระดบประเทศไทยและระดบสากล โดยจะท าการศกษาในหวขอตอไป

3. การเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพในระดบประเทศไทยและระดบสากล

ในปจจบนนการทองเทยวเชงสขภาพถอเปนการทองเทยวทเปนทนยมของกลมนกทองเทยว

เปนอยางมาก เนองจากมนษยหนมาใหความส าคญและรกสขภาพมากยงขน จงท าใหการทองเทยว

เชงสขภาพทวโลกนนขยายตวมากยงขน ซงการขยายตวของกลมนกทองเทยวเชงสขภาพ ท าให

สถานพยาบาลตางๆ มงขยายไปสการสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค และการฟนฟสภาพ โดยเฉพาะ

ตลาดคนไขตางชาตทเปนก าลงส าคญในการขบเคลอนธรกจโรงพยาบาลเอกชน โดยมการคาดวา

ป 2561 จะมคนไขตางชาตมาใชบรการประมาณ 3.42 ลานครง โดยขอมลจากศนยวจดเศรษฐกจ

ธนาคารไทยพาณชย (EIC) เปดเผยวา โรงพยาบาลเอกชนของไทยมรายไดจากการรกษาพยาบาล

ชาวตางชาตราวปละ 7 หมนลานบาท หรอคดเปนรอยละ 0.01 ของ GDP (Suwannakul 2014)

แนวโนมในดานการใสใจในสขภาพ ภาวะการเขาสสงคมสงวยเปนสาเหตใหคนเพม

ความส าคญกบการดแลสขภาพใหแขงแรง ทงสขภาพทางกาย และทางจตใจ รวมทงดานความงาม

และการชะลอวย โดยมพฤตกรรมเนนการปองกนกอนเจบปวย พรอมทจะจายเงนเพมในการซอสนคา

22

และบรการทมประโยชนตอสขภาพมากขน นกทองเทยวทมศกยภาพในการใชจายคอนขางสง (ลดณา

ศรอมพรเอกกล and ธระวฒน จนทก 2018) เชน นกทองเทยวในกลม MICE (Meeting, Incentive,

Conventions and Exhibition) นกทองเทยวโดยเรอส าราญ/เรอยอรช และนกทองเทยวสงวยซง

เปนกลมทมความสามารถในการใชจาย และเตมใจใชจายในการทองเทยวสงกวากลมนกทองเทยววย

อนๆ นบเปนอกตลาดหนงทส าคญของนกทองเทยวรายไดด (Affluent Tourism)

สถานการณและแนวโนมการทองเทยวเชงการแพทย (Medical Tourism) และการทองเทยว

เชงสขภาพ พบวาทวปเอเชยเปนหนงในจดหมายปลายทางของนกทองเทยวเพราะในมมมองของ

Medical Tourism ประเทศในแถบเอเชยมสถานพยาบาลทมคณภาพสงและไดมาตรฐานระดบโลก

คารกษาพยาบาลถกกวาโดยภมภาคทมจ านวนนกทองเทยวทเดนทางเพอสขภาพมากทสด ไดแก ทวป

อเมรกาเหนอ และทวปเอเชย–แปซฟค นอกจากนมลคาตลาดของการทองเทยวเชงสขภาพ ของ

ประเทศไทยมแนวโนมสงขนอยางตอเนองทกป

ส าหรบการทองเทยวเชงสขภาพไทยนนถอเปนรปแบบการทองเทยวทก าลงเปนทนยมเปน

อยางมาก โดยขอมลจากกองสขภาพระหวางประเทศ ระบวา สถานพยาบาลทวประเทศไทยทไดรบ

การรบรองมาตรฐานในระดบสากล JCI (Joint Commission International Accreditation) ม

ทงหมด 61 แหง แบงเปนโรงพยาบาล 47 แหง และคลนก 14 แหง โดยโรงพยาบาลสมตเวช เปน

โรงพยาบาลแหงเดยวในเอเชยไดรบเลอกเปน 1 ใน 5 สถานพยาบาลทดทสดระดบโลก รองรบการ

ทองเทยวเชงสขภาพ (Medical Tourism) (Sanguanphon 2012) จากการจดอนดบโรงพยาบาล

ยอดเยยมระดบโลกส าหรบ ทองเทยวเชงสขภาพ ป 2018 โดย The Medical Travel Quality

Alliance (MTQUA) นอกจากน โรงพยาบาลสมตเวช สขมวท ยงไดเปดตว The FIRST Lounge ซง

เปนหองรบรองลกคาวไอพ ทม SCB Investment Center อยภายใน รองรบการท าธรกรรม การให

ค าปรกษาทางการเงน ค าปรกษาทางดานสขภาพ และเปนทพกผอนหยอนใจระหวางการรอตรวจ

เพอเพมศกยภาพในการรองรบนกทองเทยวเชงสขภาพมากขน จากการจดอนดบของ The

International Healthcare Research Center (IHRC) อตสาหกรรมการทองเทยว เชงสขภาพของ

ไทย อยอนดบ 6 ของโลก Global Wellness Institute รายงานวา ตลาดทองเทยวเชงสขภาพของ

ไทยมมลคาถง 200,000 ลานบาท ซงมอตราการเตบโตถงรอยละ 7 เนองจากมจดแขง (Wong,

Velasamy et al. 2014) คอ

- สถานพยาบาล บคลากร และการใหบรการมมาตรฐานไดรบการยอมรบจากนานาประเทศ

23

- อตราคาบรการไมสงนกหากเทยบกบคณภาพ

- คาใชจายดานการทองเทยวไมสง มสายการบนทครอบคลมการเดนทาง และมความรวดเรว

ดานการตดตอประสานงาน

- การประยกตใชทรพยากรดานสขภาพทมอยอยางหลากหลาย เชน ธรกจสตดโอสอนการท า

สมาธและโยคะทประยกตความรดานการท าสมาธตามหลกพทธศาสนา ธรกจสปาทใชสมนไพรหรอ

ทรพยากรในทองถนเพอสรางประสบการณแปลกใหมรวมถงธรกจการสอนทกษะกฬาประจ าชาต

อยางมวยไทยทก าลงเปนทนยมในกลมนกทองเทยวชาวตางชาต เปนตน

ขณะเดยวกนทศนยวจยกสกรไทย คาดวา ป 2561 รายไดของกลมธรกจโรงพยาบาลเอกชนท

พงพารายไดจากกลมลกคาคนไทยระดบกลาง จะขยายตวรอยละ 7-9 แมภาวะเศรษฐกจจะยงไมฟน

ตวอยางชดเจน แตคนไขยงตองการความสะดวกรวดเรวในการรกษาพยาบาล ท าใหการเล อกใช

บรการในโรงพยาบาลเอกชนทมคาใชจายไมสงนก หรอมคารกษาพยาบาลไมเกนวงเงนททางบรษท

ประกนก าหนด สงผลใหโรงพยาบาลเอกชนทจบกลมคนไทยรายไดปานกลาง มอตราการเตบโตด โดย

กลมลกคาเปาหมายจะมรายไดตงแต 100 ,000 บาทตอปขนไป กระจายอยในกรงเทพฯ และภาค

กลางเปนหลก นอกจากน โรงพยาบาลทเนนจบกลมลกคาระดบบนทมรายไดมากกวา 500 ,000 บาท

ตอป และเปนกลมทถกขบเคลอนจากคนไขตางชาตดวย คาดวาจะมอตราการเตบโตประมาณรอยละ

6-8 (สรนภสธา ศรนภสโภคน 2018)

สวนกลมลกคาตางชาต ศนยวจยกสกรไดประมาณการสวนแบงตลาดจากคนไขแตละประเทศ

ซงค านวณจากรายไดของโรงพยาบาลเอกชนทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยทมสวนแบงตลาดรอย

ละ 70 ของรายไดทงหมดในตลาดหลกทรพย พบวา กลมตะวนออกกลาง อาท สหรฐอาหรบเอมเรตส

โอมาน คเวต กาตาร ครองสวนแบงสงสดทรอยละ 12.5 ตามดวยเมยนมารอยละ 8.7 สหรฐอเมร กา

รอยละ 6.2 สหราชอาณาจกรรอยละ 5.0 ญปนรอยละ 4.9 กมพชารอยละ 2.2 และอนๆ รวมรอย

ละ 60.4

โดยในป 2561 น จะมคนไขชาวตางชาตมาใชบรการรกษาพยาบาลประมาณ 3.42 ลานครง

แบงเปน Medical Tourism ประมาณ 2.5 ลานครง และกลม EXPAT หรอกลมลกคาตางชาตท

ท างานและพ านกอาศยอยในประเทศไทย ประมาณ 9.2 แสนครง สภาพเศรษฐกจทมแนวโนมปรบตว

ดขน พฤตกรรมการใสใจสขภาพ ภาวะสงคมสงวย แนวโนมทนกทองเทยวนยมเดนทางไปนอกภมภาค

เพมขนทงดานจ านวนและความถ ความกาวหนาดานเทคโนโลยการสอสารรวมทงสงคมออนไลนท าให

24

เขาถงและแลกเปลยนขอมลไดสะดวกขน ประกอบกบรฐบาลไดขยายเวลาพ านกในประเทศส าหรบ

นกทองเทยวในกลมประเทศ CLMV และจน ปจจยดงกลาวเปนโอกาสของอตสาหกรรมการทองเทยว

เชงสขภาพนอกจากนนความหลากหลายของสภาพแวดลอมทางธรรมชาต สภาพอากาศทไม

แปรปรวนมาก และไมมภยธรรมชาตทรนแรง นบเปนปจจยบวกตออตสาหกรรมการทองเทยวใน

ภาพรวม (วรวฒ จนทรมด and จนตนา สมสวสด 2017) การด าเนนงานในระยะเรงดวน ภายใน 2 ป

ระหวางพ.ศ. 2559-2560 มการเรงจดท าระบบประกนสขภาพส าหรบตางชาต การพฒนาแหลงน าพ

รอนน ารอง 7 จงหวด ขยายเวลาพ านกในไทย กรณเขารกษาพยาบาลกลมประเทศกมพชา สปป.ลาว

เมยนมา เวยดนาม และจน จาก 14-30 เปน 90 วน จดท าแพกเกจสขภาพพฒนาสถานบรการทง

ภาครฐและเอกชนในจงหวดทองเทยว พฒนาและสงเสรมธรกจบรการเชงสขภาพ ลาสด รฐบาลเพม

มาตรการสงเสรมนโยบายการทองเทยวเชงสขภาพโดยขยายเวลาพ านกในราชอาณาจกรไทยเพมขน

รวม 90 วนส าหรบกลมประเทศ CLMV และสาธารณรฐประชาชนจนเพออ านวยความสะดวกในการ

เดนทางมารบการรกษาพยาบาลในไทย นอกจากนยงขยายระยะเวลาพ านกระยะยาวเปนเวลา 10 ป

ใหแกชาวตางชาตจาก 14 ประเทศ ไดแก ญปน ออสเตรเลย เดนมารก ฟนแลนด ฝรงเศส เยอรมน

อตาล เนเธอรแลนด นอรเวย สวเดน สวตเซอรแลนด สหราชอาณาจกร แคนาดา และสหรฐอเมรกา

ซงทงสองมาตรการจะชวยสงเสรมใหการเปนศนยกลางสขภาพระดบโลกของประเทศไทยไดรบการ

ยอมรบจากนานาประเทศมากยงขน

จากสถตจ านวนนกทองเทยวจนทเดนทางมาไทย ประกอบกบแนวโนมของคนจนทเดนทางไป

รกษาพยาบาลในตางประเทศเพมขนนน ท าใหโรงพยาบาลเอกชนเนนจบกลม Medical Tourism จน

มากขน ดวยก าลงซอทสงและการแพทยในประเทศจนมไมเพยงพอกบความตองการของคนใน

ประเทศ ท าใหกลม Medical Tourism (อญชนา ณ ระนอง 2011) ชาวจนเดนทางไปทองเทยวเชง

สขภาพยงประเทศตาง ๆ ทวโลกมจ านวนกวา 630,000-650,000 ราย ซงจากจ านวนดงกลาวคาดวา

จะมไมต ากวา 40,000 ราย ทจะเดนทางมายงประเทศไทยภายในป 2561 น โดยป 2561 คาดวาจะม

นกทองเทยวจนเขามาเทยวไทยประมาณ 10.4-10.6 ลานคน ขยายตวรอยละ 6.1-8.2 สะทอนใหเหน

วาตลาดจนนาจะเปนกลมลกคาทมศกยภาพของไทย มความคนเคยหรอชนชอบทองเทยวไทย รวมถง

อาหารและแหลงชอปปงตางๆ อกทงการบรการทางการแพทยไทยกคอนขางมชอเสยง และไดรบการ

ยอมรบในเรองของคณภาพและการรกษาทไดมาตรฐานสากล คมคาคมราคา (Wong, Velasamy et

al. 2014) คาดวาในป 2561 น ตลาดคนไขตางชาตยงคงเปนตวขบเคลอนทส าคญของธรกจ

25

โรงพยาบาลเอกชน โดยเฉพาะโรงพยาบาลเอกชนทจบตลาดคนไขตางชาต ซงจะมคนไขชาวตางชาต

มาใชบรการรกษาพยาบาลประมาณ 3.42 ลานครง โดยกลมคนไขชาวเอเชย โดยเฉพาะญปน เมยน

มาและจน จะเขามามบทบาทเพมขนทดแทนกลมคนไขตะวนออกกลางทมบทบาทลดลง และจาก

จ านวนนกทองเทยวจนทเดนทางมาไทย ประกอบกบแนวโนมของคนจนทเดนทางไปรกษาพยาบาลใน

ตางประเทศเพมขนนน ท าใหธรกจโรงพยาบาลเอกชนของไทยมโอกาสขยายตลาด Medical

Tourism ไปยงกลมลกคาจนมากขน โดยเฉพาะการใหบรการในเรองของความงาม (Beauty) ทคนจน

ใหความสนใจเพมขน ซงไทยเองกคอนขางมศกยภาพในการแขงขน เชน ศลยกรรมความงามบน

ใบหนา ภาวะมบตรยาก รวมถงบรการทไมซบซอน เชน ทนตกรรม เวชศาสตรชะลอวย หรอแมแต

ตรวจสขภาพ แตทงน ผประกอบการไทยกอาจจะตองเผชญการแขงขนกบญปน เกาหลใตและ

มาเลเซย ซงเปนตลาดหลกของกลม Medical Tourism ของชาวจนเชนกน โดยกลมลกคาทนาสนใจ

คอ 1. กลมทมภาวะมบตรยาก และ 2. กลมทเนนการดแลดานความงาม จากกระแสความงาม

(Beauty) ของคนจนทยงมแนวโนมเพมขน

นอกจากการผาตดศลยกรรมบนใบหนาแลว ยงมบรการดานความงานอนๆ ทคาดวาจะไดรบ

ความนยมเพมขน สวนใหญเปนบรการทางการแพทยทไมซบซอน เชน ทนตกรรม (Dental) การดแล

ผวพรรณ เวชศาสตรชะลอวย (Anti-aging) หรอแมแตการดแลสขภาพเชงบ าบดตางๆ (Wellness)

เชน ตรวจสขภาพ การฟนฟหรอพกฟนสขภาพรางกายในกลมผสงอาย กไดรบความนยมเพมขน

เชนกน และนาจะเปนโอกาสในการเจาะตลาดของผประกอบการไทยmอยางไรกตาม แมวาตลาด

Medical Tourism ของชาวจนจะมแนวโนมขยายตวอกมาก แตไทยกตองเผชญการแขงขนกบคแขงท

ส าคญอยางญปน เกาหลใต และมาเลเซย อกทงการจะขยายตลาด Medical Tourism ไดนน อาจจะ

ตองใชเวลาในการสรางความเชอมนในเรองของคณภาพและมาตรฐานในการรกษาพยาบาลใหมความ

นาเชอถอท งน ในระยะขางหนา (Han, Kiatkawsin et al. 2017) หากผประกอบการธ รกจ

โรงพยาบาลเอกชนไทย รวมถงหนวยงานทเกยวของสามารถปรบกลยทธและเรงสรางความเชอมน

ใหกบลกคา หรอพฒนาจดแขงทสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนเมอเทยบกบคแขง กนาจะ

ท าใหสดสวนของกลม Medical Tourism จากตางประเทศทเดนทางมาประเทศไทยมแนวโนมเพมขน

และอาจจะมโอกาสขยายตลาดไปสบรการทางการแพทยอนๆ อยาง โรคทซบซอนหรอรนแรง เชน

ผาตดหวใจ ศลยกรรมกระดกและขอ เปนตน

26

จากการประเมนศกยภาพในการรองรบการทองเทยวเชงสขภาพ พบวา ทวปเอเชยจดเปน

ตลาดการทองเทยวเชงสขภาพทมศกยภาพสง ภมภาคนสามารถสรางรายไดจากการใชบรการของชาว

ตางประเทศเปนมลคาถง 3.4 พนลานเหรยญสหรฐฯ ในปพ.ศ. 2550 โดยมสวนแบงตลาดรอยละ

12.7 ของตลาดโลกทคาดวา มมลคาตลาดรวมถง 26.77 พนลานเหรยญสหรฐฯ ประมาณการไววาจะ

มอตราการเตบโตเฉลยรอยละ 17.6 ในชวงระหวางปพ.ศ.2550–2555 (Tourism Authority of

Thailand,2009) โดยเฉพาะอยางยงในกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเช ยใตซงไดแก ไทย

สงคโปร อนเดย มาเลเซย และฟลปปนส ซงการเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพนน มปจจย

สนบสนนหลก 3 ประการ (Rittichainuwat and Chakraborty 2009) ดงน

- การขยายตวของชนชนกลางทวโลกทมระดบรายไดทสงขนซงใหความส าคญกบการใชจาย

ดานทองเทยวมากขนดวย

- ผบรโภคทวโลกหนมาใสใจเรองสขภาพของตนเองมากขน ซงถกกระตนจากโรคไมตดตอ

เรอรง (Non-Communicable Diseases, NCDs) และความเครยดจากการท างาน

- เทรนดการทองเทยวทนยมการสมผสประสบการณแปลกใหมในแหลงทองเทยวมากกวา

การทองเทยวแบบดงเดม

แนวโนมการทองเทยวเชงสขภาพในอนาคตจะตองมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมตอการ

พฒนาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของกลมอตสาหกรรมการทองเทยวเชงสขภาพ เชน

เทคโนโลยทเกยวของกบระบบการบรหารจดการส าหรบธรกจการเดนทางและเทคโนโลยระบบน าทาง

ทพกแรม ภตตาคาร รานอาหาร เทคโนโลยทเกยวของกบระบบการนวดและสปาสมนไพรเพอเปน

ผลตภณฑทใชในธรกจสปา การแพทยทางเลอก และการทองเทยวเชงสขภาพ เทคโนโลยทใชในกลม

นกทองเทยวผสงอายการประเมนความเสยงของสถานททองเทยวหรอสภาพภมศาสตร ระบบ

ผเชยวชาญแนะน าสถานททองเทยวทเหมาะสม เปนตน ควรมงเนนการพฒนาเทคโนโลยทจะชวย

ตอบสนองความตองการของนกทองเทยวกลมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล เชน น า

ระบบ Digital Health Care และแพลตฟอรมตางๆ เขามาประยกตใชในการใหบรการกลมผสงอาย

หรอกลมนกทองเทยวเชงการแพทย พฒนาระบบบรหารจดการขอมลเพอการตลาดเชงผสมผสาน

เพอจดรปแบบการทองเทยวใหตอบสนองตอความตองการของนกทองเทยว พฒนาตวแบบธรกจ

รปแบบใหม เพอสงเสรมใหเกดการท าการตลาดแบบเกอกล สงเสรมความรวมมอระหวางพนธมตร

การทองเทยว เชน ภาครฐและเอกชน รวมทงคนในทองถน (Janchai 2017)

27

โดยมการคาดการณ อตราการเตบโตของ Wellness Economy ป 2558 – 2563 ของกลม

กจกรรมในการทองเทยวเชงสขภาพไวดงตารางท 1

ตารางท 1 อตราการเตบโตของ Wellness Economy ป 2558 - 2563

ทมา: Global Wellness Economy Monitor 2017 (Yeung and Johnston 2017)

จากผลการวจยเรอง กลยทธการพฒนาธรกจทองเทยวเชงรกษาฟนฟสขภาพของประเทศไทย

สตลาดโลก พบวา ผเขารบบรการในโรงพยาบาลสวนใหญเปนผรบผดชอบคาใชจายดวยตนเอง โดยม

แผนเดนทางมาเพอการรกษาพยาบาลทใชเวลาไมเกน 15 วน เดนทางมาพรอมกบญาตหรอครอบครว

ผเขารบบรการรจกโรงพยาบาลจากอนเตอรเนต คณลกษณะโรงพยาบาลทเลอกคอ ความทนสมยและ

การมเทคโนโลยทางการแพทย หลงการรบบรการแลวผเขารบบรการมความพงพอใจตอแพทยมความ

เชยวชาญรกษาโรคเฉพาะทาง สวนใหญบอกวาจะกลบมาอกแนนอน และมความสนใจใชบรการการ

ทองเทยวทผนวกการตรวจสขภาพประจ าปไวดวยกน (Sankrusme 2012)

จากขอมลทกลาวมาเปนการทองเทยวสขภาพเชงการแพทยซงมแนวโนมสงขนทกปส าหรบ

การทองเทยวเชงสขภาพอกรปแบบหนง คอ เปนการปองกนและการสรางเสรมสขภาพนน ม

ความสมพนธอยางยงกบอตสาหกรรมสปาและสขภาพ (Spa and Wellness) ซงในระยะเวลาทผาน

มาอตสาหกรรมนมการเตบโตเปนอยางมาก และยงคงขยายตวอยางตอเนองในอนาคต ซงเปนผลมา

จากวถการด าเนนชวตของคนในสงคมปจจบนทขาดการออกก าลงกายและการเคลอนไหวรางกายใน

ชวตประจ าวนอยางพอเพยง ดงนน คนเมองในปจจบนทตองการหาความสมดลและคณภาพชวต

เพอทตอบสนองความตองการพนฐานในการสงเสรมสขภาพกายและสขภาพจต การใชบรการ สปาจง

กลม พนลานเหรยญสหรฐ

อตราการขยายตวตอป ป 2558 ป 2563

สปา 77.6 103.9 6.0%

น าพรอน/น าแร 51.0 64.6 4.8%

การทองเทยวเชงสขภาพ 563.2 808.0 7.5%

สขภาพในทท างาน 43.3 55.1 5.0%

ไฟสไตลเพอสขภาพ อสงหารมทรพย 118.6 152.8 5.2%

28

มบทบาทมากขน ปจจบนธรกจสปาเปนธรกจท มการแขงขนสงในภมภาคเอเชยแปซฟกม

ผประกอบการจ านวนมากคดเปนอนดบ 1 ใน 3 ของอตสาหกรรมสปาโลกโดยในปทผานมาตลาด

ธรกจสปาไทยมอตราการเตบโตและยงมแนวโนมเตบโตอยางตอเนอง สปากลายเปนสนคาทองเทยวท

มชอเสยงและเปนทยอมรบระดบสากลในดานคณภาพ การบรการและผลลพธทดตอสขภาพทม

ความส าคญไมแพธรกจบรการประเภทอน เมอทราบถง การเตบโตของการทองเทยวเชงสขภาพใน

ระดบประเทศไทยและระดบสากลแลวนนสงทส าคญตอมาคอกาศกษาเกยวกบความส าพนธของการ

ทองเทยวเชงสขภาพกบธรกจโรงแรมวามความสมพนธกนอยางไร

4. การทองเทยวเชงสขภาพกบธรกจโรงแรม

เนองจากธรกจโรงแรมสามารถเขาถงกลมนกทองเทยวทเขาพกไดโดยตรงและตอยอดสราง

มลคาเพมจากการใหบรการ โดยน าเสนอกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบการทองเทยวการทองเทยวเชง

สขภาพ โดยอาจรวมมอกบธรกจอนในพนทเพอเพมทางเลอกดานกจกรรมทหลากหลายแกแขกทเขา

พก หรออาจพฒนารปแบบการใหบรการทมอยเดมใหมความแปลกใหม เชน บรการสปาดวยทรายขด

ผวจากทะเล สปาหอยมกหรอการใชน ามนหอมระเหยจากสมนไพรทองถนมาสรางบรรยากาศเพอให

ผใชบรการรสกถงความแตกตางทไมสามารถพบไดโดยทวไป (Hirankitti, Mechinda et al. 2009)

แนวโนมการพฒนาแหลงทองเทยวเชงสขภาพในหลากหลายประเทศอาศยการพฒนาสถานท

พกเพอใหเกดความพรอมและความสะดวกในการทองเทยว ดงนนผประกอบการมออาชพจงอยใน

รปแบบของธรกจโรงแรม เพอเขาสแหลงทองเทยวเพอการพฒนาพนทเหลนนใหกลายเปนแหล ง

ทองเทยวทจะดงดนกทองเทยวใหมาเทยว พรอมทงสรางความสะดวกสบายอนๆ เพอรองรบการเขา

มาทองเทยวของนกทองเทยว

การพฒนาแหลงทองเทยวเชงสขภาพโดยธรกจโรงแรมอกรปแบบหนงคอ การน าเอา

ธรรมชาตเขามาหานกทองเทยว ตามหลกการแลวการใชน าบ าบดเพอสขภาพควรเปนการอาบน า

กลางแจงโดยใชน าพรอนธรรมชาต แตการเขาไปพฒนาหรอใชประโยชนจากพนทธรรมชาตโดยตรง

อาจเปนขอจ ากดของธรกจโรงแรม ดงนน สงทเกดขนคอการจ าลองธรรมชาตเขามาไวในโรงแรมดวย

การซาวนา หรอการใชกลนหอมของธรรมชาต เปนตน การปรบแตงทดแทนธรรมชาตเหลานม

ความส าคญมากกบการสรางบรรยากาศใหกบธรกจสปาตลอดจนยงเปนจดขายทส าคญอกดวย

ตวอยางของการพฒนาการทองเทยวเชงสขภาพทเกดขนในโรงแรมชนน า โรงแรมโอเรยนเตล เพมการ

29

บรการในดานสขภาพใหกบลกคาทมาพกในโรงแรมโดยเปดใหบรการโอเรยนเตลสปา ในป พ.ศ. 2536

ซงถอวาเปน Hotel Spa แหงแรก ในปถดมาชวาศรมเปดใหบรการและเปนทรจก ในนามของ

Destination Spa แหงแรก เนนการใหบรการสงเสรมสขภาพเปนการเฉพาะ มลกคาเฉพาะกลมคอ

กลมทมรายไดสงและสนใจทจะฟนฟสขภาพ ในการใหบรการจะใชบคลากรเปนผเชยวชาญในทงใน

และตางประเทศซงมความรดานสขภาพโดยตรง (กญญนชชา บนนาค 2016)

หลงจากป พ.ศ.2540 ธรกจสปาไดเขามามบทบาทและเปนทรจกในวงกวางมากขน การ

ใหบรการสปาถกวางต าแหนงใหเปนบรการส าคญในธรกจทเกยวของกบสขภาพหรอการทองเทยวเชง

สขภาพ สปาจงกลายเปนสญลกษณของกจกรรมหรอบรการทเกยวของกบสขภาพโดยตรง โรงแรมชน

น าหลายแหงไดพฒนาระบบบรหารสภาของตนเอง เชน โอเรยลเตล บนยนทร ซกเซนต เปนตน

โรงแรมสปาหรอผประกอบธรกจสปาชนน าจ านวนมากอาศยระบบบรหารจดการของสปาจาก

ตางประเทศ และมการแขงขนทท าใหเกดการหาแนวทางในการบรหารของตวมาเปนจดขายเชนการม

ผเชยวชาญจากตางประเทศหรอเครองมอพเศษ (สมศร ศรไหวประพนธ and วฒชาต สนทรสมย

2016)

ในชวงป 2544 - 2546 ธรกจสปาเตบโตอยางรวดเรวมการแขงขนกนสงโรงแรมหรอรสอรทส

ปาไดกระจายไปแทบทกโดยเฉพาะเมองทองเทยวตางๆ ส าหรบโรงแรม สปาสามารถกลายเปนจดเดน

พเศษทเปนการใหบรการทจ าเปนตองม เชนเดยวกบการมหองออกก าลงกายและสระวายน า สวน

โรงแรมระดบอนๆ สปายงเปนจดขายส าคญทชวยเพมความสามารถทางการแขงขน ในสวนของ

กจกรรมนอกโรงแรมนน Stand Alone Spa หรอ Day Spa เปนสวนหนงของกระแสการดแลเอาใจ

ใสและรกษาตวเองมากขนเรอยๆของผใชบรการ นอกจากนการใหบรการสปาในโรงแรมหลายแหง

เปนการให Stand Alone Spa หรอ Day Spa จากภายนอกมาเชาพนทของโรงแรมหรอมการจดแบง

รายไดระหวางกน (เพญศร วรรณสข 2013) นอกจากมธรกจสปาแลวยงมธรกจจรงๆทเกยวของได

เตบโตควบคกนไป ไดแก ผลตภณฑบ ารงผวพรรณทใชในสปา ผลตภณฑสมนไพร และน ามนหอม

ระเหย ตลอดจนสถาบนอบรมบคลากรและผประกอบการ เปนตน

ในปจจบนโรงแรม รสอรท ทพกหลายแหงนอกจากจะมบรการยม สนามกอลฟ สระวายน า

และสปาใหลกคา และยงเรมมการเสรมคอรสพเศษ เชน โยคะในชวงวนหยดเพอฟนฟรางกายและ

จตใจ แพคเกจสปาดทอกซและปรบสภาพรางกาย เมนอาหารพเศษ (อาหารคลน) เพอการรกษา

สขภาพ แพกเกจการพกผอนและลดน าหนกในชวงวนหยด อกทงยงมการเสรมโปรแกรมอาหารเพอ

30

สขภาพของโรงแรมและรสอรท (Bhrammanachote 2016) นอกจากนนส าหรบโรงแรมระดบ 4 ดาว

ขนไปกยงไดเพมการแขงขนในดานอปกรณเครองใชในหองพกเพอใหการพกผอนอยางสงสดแกลกคา

เชน โรงแรมเวสทน (Westin) ไดลงทนเปลยนทนอนแบบใหมทจะใหความสบายมากทสดเพอการ

พกผอนอยางเตมทและสขภาพทดทสดแกลกคา ทงนยงไมรวมโปรแกรมการออกก าลงกายและ

เมนอาหารทจดพเศษเฉพาะปญหาและความตองการทางสขภาพของลกคาแตละคนอกดวย ทางดาน

เชราตน (Sheraton) มการจดบรการ “เชอราตน ฟตเนส” (Sheraton Fitness) ทมทงบรการอาหาร

เพอสขภาพ บรการใหค าปรกษาดานการออกก าลงกาย บรการฟรอปกรณการออกก าลงกายตางๆ

และบรการดไซนการออกก าลงกายทเหมาะสมแกลกคาแตละคน

การทองเทยวเชงสขภาพเปนการทองเทยวทประกอบไปดวยกจกรรมทหลากหลาย โดยปรกต

แลวสามารถทจะจดขนภายในโรงแรมได เพอเปนการดงดดนกทองเทยวใหไดใชจายเงนได โดยในป

2558 ม คาใชจายทเกยวกบการทองเทยวเชงสขภาพกระจายอยในกจกรรมตางๆดงตารางท 2

ตารางท 2คาใชจายทเกยวกบการทองเทยวเชงสขภาพ ป 2558

ประเภท รายจาย

(Billion USD) ธรกจ

ทพก 115.0 รสอรทและสปาเพอสขภาพ

อาหารและเครองดม 91.4 รานอาหารสขภาพ อาหารอนทรย

รานคาปลก 86.6

รานขายสนคาเกยวกบสปา เสอผาเครองใชในการออกก าลง

กาย อาหารสขภาพ อาหารเสรม วตามน

กจกรรมตางๆ 82.0

สปา นวดแผนไทย การออกก าลงกาย โยคะ สมาธ การ

ท าอาหารสขภาพ

การเดนทาง 117.8 สายการบน ธรกจรถเชา ขนสงสาธารณะ รถไฟ แทกซ

บรการอนๆ 70.4 ประกนภย ประกนสขภาพ การสอสาร บรษททวร

รวม 563.2

ทมา: Global Wellness Economy Monitor 2017 (Yeung and Johnston 2017)

31

จากตารางท 2 พบวา รายจายทสงทสดของนกทองเทยวเกดจากกจกรรมการเดนทาง เชน

สายการบน ธรกจรถเชา ขนสงสาธารณะ รถไฟ แทกซ รองลงมาคอรายจายทเกดจากทพก เชน ร

สอรทและสปาเพอสขภาพ ในสวนของรายจายดานอาหารและเครองดมสงเปนอนดบท 3 เกดจาก

รานอาหารสขภาพ อาหารอนทรย ซงอาหารและเครองดมนนเปนสวนทโรงแรมสามารถจดบรการแก

ลกคาได อนดบตอไปคอรานคาปลก เชน รานขายสนคาเกยวกบสปา เสอผาเครองใชในการออกก าลง

กาย อาหารสขภาพ อาหารเสรม วตามน อนดบทหาเกดจากกจกรรมตางๆ เชน สปา นวดแผนไทย

การออกก าลงกาย โยคะ สมาธ การท าอาหารสขภาพ ซงผประกอบการโรงแรมสามารถจดบรการไว

ในโรงแรมได ล าดบสดทายคอรายจายทเกดจากบรการอนๆ เชน ประกนภย ประกนสขภาพ การ

สอสาร บรษททวร เปนตน

เมอท าการศกษาความสมพนธของการทองเทยวเชงสขภาพกบธรกจโรงแรมแลวนน

โดยทวไปแลวประเทศไทยมแหลงทองเทยวทมชอเสยและเปนทนยมในกลมนกทองเทยวมากมาย ซง

เกาะสมยถอเปนอกหนงแหงทเปนทนยมส าหรบนกทองเทยว

5. การทองเทยวเชงสขภาพบนเกาะสมย

เกาะสมย เปนเกาะทอยกลางอาวไทย มขนาดใหญเปนอนดบ 3 รองจากเกาะภเกต และเกาะ

ชาง มเนอทประมาณ 12,891 ตารางกโลเมตร หรอ 8,056,875 ไร ตงอยในจงหวดสราษฎธาน ซงถอ

เปนเมองหลกในการทองเทยวและเปนแหลงทองเทยวทส าคญอนดบตนๆ ของประเทศ เกาะสมยม

หาดทรายขาวขนานไปกบทะเลและทวมะพราวรมชายหาดเกอบรอบเกาะ เปนเสนหเฉพาะตวทสราง

ความหลงใหลใหกบผมาเยอน หาดทรายบนเกาะสมยทไดรบความนยม คอ หาดเฉวง หาดละไม หาด

บอผด และหาดแมน า ไมเพยงแหลงทองเทยวทางธรรมชาตเทานน เกาะสมยยงเพยบพรอมไปดวยสง

อ านวยความสะดวกทกรปแบบทครบครน ไมวาจะเปนดานทพกหรอบรการตงแตบงกะโลไปจนถงร

สอรทระดบหร เหมาะส าหรบนกทองเทยวทกระดบ มการคมนาคมทสะดวก และมสนามบนเปนของ

ตวเอง มสปาและบรการนวดเพอผอนคลาย สถานบนเทงยามค าคน และความหลากหลายของ

รานอาหาร กเปนอกเสนหทชวนใหนกถง มกจกรรมเพอเพมสสนใหแกวนพกผอนมากมาย ทรอให

นกทองเทยวไดมาสมผสกบประสบการณและความประทบใจบนเกาะทไดรบการขนานวา "สวรรค

กลางอาวไทย"

32

สปาไทยมอตลกษณทเปนหนงแตกตางจากสปาทวโลก คอ ภมปญญาทสงเสรมกนมา

ตอเนองยาวนาน กรยามารยาททออนนอมนมนวล ซงเปน วฒนธรรมของคนไทย และการดแลเอาใจ

ใสของผใหบรการ และเทอราปสของคนไทยนนมเรองราวความเปนมาทถอเปนหลกปฏบตของคนไทย

เชน การนวดใหแกลกคาตองไหวครเพอเปนการร าลกถงครผสอนวชา การใชสมาธในการใหบรการ

เหลาน เปนตน ทท าใหลกคาตางชาตชนชมวาสปาไทยมวฒนธรรมทดงามตางจากทอน ๆ นอกจากน

แลวสงทท าใหนกทองเทยวประทบใจกคอ ภมปญญาพนบานของไทย ซงมการน าสมนไพรมาใช

ประกอบการใหบรการการนวดและรกษาบรรเทาตลอดจนสงละอนพนละนอย เชน การจดเรยง

ดอกไมในภาชนะไวอยางสวยงาม การพบผาในรปแบบตาง ๆ การใหบรการการนวดหลากหลาย

รปแบบ เชนการบ าบดแบบเลก (Legi) การฝงตวในทราย สมยสครบ (ซงมเพยงแหงเดยวในสมย) เปน

ตน ซงการบรการแตละประเภทตองอาศยนกบ าบดผเชยวชาญตลอดจนธรรมชาตแวดลอมท

เอออ านวยตอการบ าบดใหไดประสทธภาพ ซงทงหมดนประเทศไทยมความพรอมในทก ๆ ดาน (สณย

ลองประเสรฐ and ปลมใจ ไพจตร 2016)

เกาะสมย จงหวดสราษฎรธาน เปนเกาะทมศกยภาพในการทองเทยวเชงสขภาพเพราะเกาะส

มยมทงทะเล แสงแดด ในป พ.ศ. 2561 คาดวาจะมนกทองเทยวชาวตางชาตมาเยอนเกาะสมยราว 2

ลานคน ซงนกทองเทยวจะใชเงนเกยวกบสปาทงหมดโดยประมาณรอยละ 15 – 20 ของการใชจาย

รองลงมาจากคาหองพกดานตวเลขของธรกจสปา ในปจจบนมการเตบโตถงรอยละ 20 และคาดวาจะ

เตบโตเพมอกประมาณรอยละ 10 ในชวงระยะเวลาอนใกลน เพราะเกาะสมยยงสามารถลงทนเพมได

อกมาก มศกยภาพมากทจะผลกดนใหเปนศนยกลางสปา(Hub of spa) เพราะมสงอ านวยความ

สะดวกครบครนพรอมการเดนทางทสะดวกสบายทงทางเครองบนและทางเรอขามฟากรวมถงโรงแรม

ชนน าระดบโลกทเปดใหบรการนกทองเทยวอยางมากมาย (อรญ วานชกร 2015) ซงสรางรายได

มหาศาลใหกบเกาะสมยแมธรกจสปาจะเปนธรกจทมศกยภาพแตยงมขอจ ากดเกยวกบจ านวน

บคลากรทมความรและเชยวชาญตอการบรหารธรกจสปาอยางแทจรง ซงยงมไมเพยงพอทจะรองรบ

การขยายตวของสถานบรการสปาทมอยางตอเนอง ท าใหเกดปญหาการแยงตวกนดวยการเสนอ

ผลตอบแทนทสง สถานบรการสปาทมอยหลายแหงมขอจ ากดในดานการควบคมคณภาพและการ

ใหบรการสปาอยางถกตองตามมาตรฐานเดยวกน สาเหตส าคญมาจากการทธรกจสปาทเกดขนใน

ปจจบน มทงทถกกฎหมายและไมถกกฎหมาย

33

ขอมลจากททางการปกครองจงหวดสราษฎรธาน พบวา ทพก/โรงแรมทจดทะเบยนม

แนวโนมเพมขนจาก 121 แหงในป 2555 เปน 137 แหง ในป 2559 แสดงใหเหนถงศกยภาพและ

ความพรอมของจงหวดสราษฎรธานในการทจะรองรบการทองเทยวไดมากขน เมอพจารณาถงจานวน

ธรกจทพก/โรงแรม/Home Stay/Guest House ทไดรบรองมาตรฐาน พบวา ในป 2559 มจ านวน

1,183 แหง มจ านวนหองทงหมด 37,981 หอง เพมขนจากเดมรอยละ 1.62 โดยมอตราเขาพกเฉลย

เพมขนรอยละ 2.24 และมจ านวนผเขาพก 4.85 ลานคน เพมขนรอยละ 4.18

เกาะสมย ยงมรสอรทและทพกสวยๆ หลายแหง การเดนทางสะดวก มสงอ านวยความ

สะดวกครบครน ไมวาจะเปนรานคา รานอาหาร สถานบนเทง ไมตางกบเมองใหญๆ แตยงคงมความ

สงบอยเหมาะกบการมาพกผอน มลกษณะทางธรรมชาตทสวยงาม สมกบทนกทองเทยวทงไทยและ

ตางชาต เรยกเกาะสมยวา "สวรรคกลางอาวไทย"

34

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การวจยน มวตถประสงคเพอศกษาความตองการของนกทองเทยวในกจกรรมสงเสรมสขภาพ

และเสนอแนวทางการพฒนาโครงการรสอรทเพอสขภาพ MUSA Retreat เพอใหไดขอมลครอบคลม

ตามจดมงหมาย จงเลอกใชวธการศกษาโดยใชการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพขนตอนในการ

ด าเนนการวจยมดงน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

2. การสรางเครองมอทใชในงานวจย

3. เครองมอทใชในการวจย

4. การเกบรวบรวมขอมล

5. การวเคราะหทางสถต

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรและผใหขอมลหลกทใชในการวจยครงน คอ นกทองเทยวชาวตางชาตท

เดนทางมาเยอนเกาะสมย จงหวดสราษฏรธาน จากสถตนกทองเทยวทมาเยอนเกาะสมย จงหวดส

ราษฎรธาน ป พ. ศ. 2559 มนกทองเทยวชาวตางชาตมาเยอนเกาะสมยจ านวน 1 ,976,921 คน และ

คาดวานกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมยในป พ.ศ. 2561 จะมจ านวนมากกวา 2 ,000,000

คน

1.2 กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ นกทองเทยวชาวตางชาต จากการเปดตาราง

ของยามาเน ไดจ านวนกลมตวอยางทจะใชในการวจยน จ านวน 400 คน

1.3 ด าเนนการเกบขอมลการตอบแบบสอบถามใชกลมตวอยางจ านวน 400 คน โดยวธ

สมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) จากนกทองเทยวชาวตางชาตทยนดให

ขอมล

35

2. การสรางเครองมอทใชในงานวจย

การสรางเครองมอในการวจยครงน มขนตอนในการด าเนนการดงน

2.1 ศกษาคนควาขอมลตางๆ จากเอกสาร ต ารา แนวคด ทฤษฎ และงานวจยตางๆ

ทเกยวของกบการทองเทยวเชงสขภาพ บรการและกจกรรมสงเสรมสขภาพเพอใชเปนแนวทางในการ

สรางแบบสอบถาม

2.2 น าแบบสอบถามทสรางขนเสนออาจารยทปรกษา เพอตรวจสอบความครอบคลม

ของเนอหาในเรองความตองการในกจกรรมสงเสรมสขภาพของนกทองเทยว พรอมทงตรวจสอบ

ความสอดคลองของขอค าถามกบตวแปรทตองการวด แลวน าไปปรบปรงแกไขใหถกตอง

2.3 น าแบบสอบถามทปรบปรงแลว ใหผทรงคณวฒตรวจสอบพจารณาความเทยงตรง

ของเนอหาของแบบสอบถาม แลวน ามาปรบปรงแกไขโดยความเทยงตรงของเนอหาหรอคาสอดคลอง

ระหวางขอค าถามกบวตถประสงค ( IOC: Index of Item Objective Congruence) (ภาคผนวก

ก : จดหมายเชญผ ทรงคณวฒตรวจสอบเคร องมอวจย) คอ การใหผเชยวชาญตรวจสอบแบบ

สมภาษณการวจยโดยใหเกณฑในการตรวจพจารณาขอค าถาม ดงน

ใหคะแนน +1 ถาแนใจวาขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค

ใหคะแนน 0 ถาไมแนใจวาขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค

ใหคะแนน -1 ถาแนใจวาขอค าถามวดไดไมตรงตามวตถประสงค

แลวน าผลคะแนนทไดจากผเชยวชาญมาค านวณหาคา IOC ตามสตรโดยมเกณฑ

ดงน

ขอค าถามทมคา IOC ตงแต 0.50-1.00 มคาความเทยงตรง ใชได

ขอค าถามทมคา IOC ต ากวา 0.50 ตองปรบปรง ยงใชไมได

ไดคา IOC เทากบ 0.85 สามารถน าไปทดลองใชได

2.4 ปรบปรงแบบสมภาษณและแบบสอบถามตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

จากนนน าเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธตรวจสอบอกครง เพอการปรบปรงแกไขครงสดทาย

กอนน าไปทดลองใช (Try Out) โดยการน าแบบสมภาษณและแบบสอบถามฉบบสมบรณนนไป

ทดลองใชกบกลมทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 30 คน เพอหาคาความเชอมน (Reliability) ของ

แบบสอบถาม โดยการหาคาสมประสทธแอลฟา ( - coefficient) ของครอนบค (Cronbach’s

Alpha) (1970) ตามสตร ดงน

36

=

เมอ = สมประสทธความเชอมน

k = จ านวนขอ

= ความแปรปรวนของคะแนนแตละขอ

= ความแปรปรวนของคะแนนทงฉบบ

โดยคาความเชอมน( Reliability ) ของเครองมอไดเทากบ 0.88

2.5 น าแบบสอบถามททดลองใชแลวมาปรบปรงดานส านวนภาษาใหชดเจน รวมถง

รปแบบการพมพแบบสอบถามเพอใหเหมาะสม แลวไปใชเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกบ

กลมตวอยางตอไป

3. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบสอบถาม (Questionnaire) เกยวกบความตองการ

ของนกทองเทยวทเดนทางมาเยอนเกาะสมยในกจกรรมสงเรมสขภาพ แบบสอบถามแบงออกเปน 3

สวน ดงน

สวนท 1 ค าถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย อาชพ

สถานภาพ ระดบการศกษา รายไดเฉลยตอเดอน ลกษณะเปนค าถามปลายปด ซงผตอบแบบสอบถาม

สามารถเลอกตอบไดเพยง 1 ค าตอบ (Checklist)

สวนท 2 ค าถามเกยวกบความตองการในการพกแรม พฤตกรรมการ ใชบรการ

กจกรรมสงเสรมสขภาพ และความตองการในกจกรรมสงเสรมสขภาพ ลกษณะเปนค าถามปลายปด

ซงผตอบแบบสอบถามสามารถเลอกตอบไดเพยง 1 ค าตอบ (Checklist)

4. การเกบรวบรวมขอมล

ด าเนนการเกบขอมลตามขนตอน ตอไปน จดเตรยมแบบสอบถามใหพรอมทจะท าการ

เกบขอมลและวางแผนในการเกบขอมล และน าเครองมอไปใชในการเกบรวบรวมขอมล โดย

37

ผท าการวจยเดนทางไปเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ในวนธรรมดา และวนหยดสดสปดาห ในชวง

เวลาตางกน เพอใหมการกระจายของขอมล

4.1 แหลงขอมลปฐมภม

ใชวธเกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสอบถามนกทองเทยวทมาเยอนเกาะสมยจ านวน

400 คน

4.2 แหลงขอมลทตยภม

ศกษาและรวบรวมเอกสาร บทความ ต ารา งานวจยทเกยวของ สงพมพตางๆ และ

คนควาขอมลผานระบบอนเตอรเนต โดยเกบรวบรวมขอมลตางๆ เพอใหทราบถงแนวคดทฤษฎตางๆ

เพอใชเปนแนวทางในการเขยนรายงานผลการวจย

5. การวเคราะหขอมลทางสถต

ท าการตรวจสอบความถกตองของขอมล แลวน าขอมลทไดไปวเคราะหดวยโปรแกรม

ส าเรจรปทางสถตเพอหาคาสถต ดงน

1. สวนท 1 และสวนท 2 วเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามลกษณะ

แบบสอบถามเปนแบบตรวจสอบรายการ (Check-List) ซงจะประกอบไปดวย เพศ สถานภาพ อาย

อาชพและรายได ซงไดน าขอมลมาใชวธการหาคาความถ (Frequency) แลวสรปค านวณคาเปน

รอยละ (Percentage) น าเสนอในรปแบบตารางและความเรยง

38

บทท 4 รายงานผล สรปและอภปรายผล

บทนเปนการรายงานผลจากแบบสอบถามนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมย จงหวดสราษฏรธาน รวมถงการสรปและอภปรายผลทไดจากการศกษา

1. ผลทไดจากแบบสอบถามนกทองเทยวชาวตางชาต

ผลทไดจากแบบสอบถามนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมย จงหวดสราษฏรธาน จ านวน 400 คน มดงน ตารางท 3 แสดงขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ตารางท 3 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามทเปนนกทองเทยวชาวตางชาต

ขอมลสวนบคคล จ านวน รอยละ เพศ ชาย 176 44.0 หญง 224 56.0 อาย 20-30 ป 184 46.0 31-40 ป 60 15.0 41-50 ป 104 26.0 มากกวา 50 ป 52 13.0 รวม 442 100.0

จากตารางท 3 พบวาผตอบแบบสอบถามเปนชายรอยละ 44.0 และเปนหญงรอยละ 56.0 สวนใหญมอายระหวาง 20-30 ป รอยละ 46.0 มอายระหวาง 41-50 ปรอยละ 26.0 และมอายระหวาง 31-40 ป รอยละ 15.0 ตามล าดบ ตารางท 4-10 เปนพฤตกรรมของผตอบแบบสอบถามชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมย

39

ตารางท 4 ปจจยทมผลตอการเลอกทพกในเกาะสมยของนกทองเทยวชาวตางชาต

ปจจย จ านวน รอยละ ท าเลทตง 352 88.0 สงอ านวยความสะดวก 34 8.5 การออกแบบ 10 2.5 ชอโรงแรม (Brand) 4 1.0 รวม 400 100.0

จากตารางท 4 พบวาปจจยทมผลตอการเลอกทพกของผตอบแบบสอบถามเกอบทงหมดคดเปนรอยละ 88.0 ไดแกท าเลทตง รองลงมาไดแก สงอ านวยความสะดวก รอยละ 8.5 การออกแบบรอยละ 2.5 และชอของโรงแรมรอยละ 1.0 ตารางท 5 สาเหตทเลอกพกโรงแรมในทองถนของนกทองเทยวชาวตางชาต

สาเหต จ านวน รอยละ

ท าเลทตง 176 44.0 ความคมคากบราคาทจาย 153 38.25 การออกแบบ 71 17.75 รวม 400 100.0

จากตารางท 5 พบวาผตอบแบบสอบถามเลอกพกในโรงแรมทองถนทไมไดเปนโรงแรมในเครอขาย เนองจากท าเลทตงของโรงแรมมากทสดคดเปนรอยละ 44.0 และเนองจากความคมคากบราคาทจายรองลงมาคดเปนรอยละ 38.5 ตารางท 6 การออกก าลงกายหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพระหวางวนพกผอนของนกทองเทยว

การออกก าลงกายหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพระหวางวนพกผอน

จ านวน รอยละ

ใช 225 56.25 ไมใช 175 43.75

รวม 400 100.0

40

จากตารางท 6 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญออกก าลงหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพคดเปนรอยละ 56.0 ตารางท 7 พฤตกรรมการรบประทานอาหารของนกทองเทยวชาวตางชาต

พฤตกรรมการรบประทานอาหาร

ไมใช ใช บางครง

จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ นบแคลอรหรอระมดระวงในการรบประทาน

125 31.25 43 10.75 232 58.0

ตองการอาหารออกานคหรอ ปลอดสารพษ

149 37.25 240 60.0 11 2.75

ยนดจายเพมเพออาหารสดจากฟารมหรอเหนกระบวนการผลต

123 30.75 277 69.25 - -

จากตารางท 7 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญใสใจและระมดระวงในการรบประทานอาหารทงบางครงและท าเสมอคดเปนรอยละ 68.75 (รอยละ 58 + รอยละ 10.75) มเปนสวนนอยทรบประทานอาหารโดยไมสนใจแคลอร คดเปนรอยละ 31.25 นอกจากระมดระวงในเรองแคลอรแลวผตอบแบบสอบถามสวนใหญยงตองการรบประทานอาหารแบบออกานคหรออาหารทปลอดสารพษคดเปนรอยละ 60.0 ผตอบแบบสอบถามคดเปนรอยละ 69.25 ยงยนดจายเงนคาอาหารเพมถาไดรบประทานอาหารทสดจากฟารมหรอเหนกระบวนการผลต ตารางท 8 การใชบรการนวดแผนไทยของนกทองเทยวชาวตางชาต

การใชบรการนวดแผนไทย จ านวน รอยละ

เคยใชบรการ 253 63.25 ใชบรการเปนประจ า 76 19.0 ไมเคยใชบรการ 71 17.75

รวม 400 100.0

41

จากตารางท 8 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยใชบรการนวดแผนไทยรอยละ 62.25 และใชบรการนวดแผนไทยเปนประจ ารอยละ 19.0 มผตอบแบบสอบถามเพยงรอยละ 17.75 ทมาเคยใชบรการนวดแผนไทย ตารางท 9 กจกรรมเพอสงเสรมสขภาพทนกทองเทยวชาวตางชาตตองการ

กจกรรมเพอสงเสรมสขภาพ จ านวน รอยละ

การบ าบดโดยใชกฬา (Sports Medicine) 149 37.25 โยคะ และ ศาสตรการออกก าลงกาย (Yoga & Pilates) 95 23.75 โภชนาการบ าบด (Nutrition) 95 23.75 ลดน าหนก (Weight Loss) 83 20.75 ลางพษ (Detox) 76 19.0 ทปรกษาทกษะการใชชวต (Lifestyle Coaching) 72 18.0 การแพทยทางเลอกแผนจน (Traditional Chinese Medicine)

45 11.25

การแชน า (Bathing) 25 6.25 บรการดแลผวพรรณ (Aesthetics Offering) 15 3.75 ธรรมชาตบ าบด (Naturopathy) 7 1.75 การวนจฉยโรค (Diagnostic) 7 1.75

จากตารางท 9 พบวากจกรรมสงเสรมสขภาพทผตอบแบบสอบถามตองการเขารวมจากมากไปหานอย ไดแก การบ าบดโดยใชกฬา (รอยละ 37.25) โยคะและศาสตรการออกก าลงกาย(รอยละ 23.75) โภชนาการบ าบด (รอยละ 23.75) ลดน าหนก (รอยละ 20.25) ลางพษ (รอยละ 19.0) ทปรกษาทกษะการใชชวต (รอยละ 18.0) การแพทยทางเลอกแผนจน (รอยละ 11.25) การแชน า (รอยละ 6.25) บรการดแลผวพรรณ (รอยละ 3.75) ธรรมชาตบ าบด (รอยละ 1.75) และการวนจฉยโรค (รอยละ 1.75)

42

ตารางท 10 พฤตกรรมการพกแรมของนกทองเทยวชาวตางชาต

พฤตกรรม ใช ไมใช จ านวน รอยละ จ านวน รอยละ

เลอกพกในโรงแรมเพอสขภาพ 325 81.25 75 18.75

ใชสงอ านวยความสะดวกและรวมกจกรรมของ รสอรทตลอดเวลาทพกอย

208 52.0 192 48.0

จากตารางท 10 พบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญจะเลอกพกในรสอรทเพอสขภาพรอยละ 81.25 และจะใชสงอ านวยความสะดวกของรสอรทและเขารวมกจกรรมตางๆของรสอรทตลอดเวลาทพกอยรอยละ 52.0

2. สรปผลทไดจากการศกษา

จากแบบสอบถามนกทองเทยวชาวตางชาต (n = 400) สรปไดวา ผตอบแบบสอบถามเปนชายรอยละ 44.0 และเปนหญงรอยละ 56.0 สวนใหญมอายระหวาง 20-30 ป รอยละ 46.0 ปจจยทมผลตอการเลอกทพกของผตอบแบบสอบถามเกอบทงหมดคดเปนรอยละ 88.0 ไดแกท าเลทตงของโรงแรมหรอรสอรท ผตอบแบบสอบถามเลอกพกในโรงแรมทองถนทไมไดเปนโรงแรมในเครอขาย เนองจากท าเลทตงของโรงแรมมากทสดคดเปนรอยละ 44.0 และเนองจากความคมคากบราคาทจายรองลงมาคดเปนรอยละ 38.5 ในระหวางการทองเทยวพกผอนผตอบแบบสอบถามสวนใหญออกก าลงหรอรบประทานอาหารเพอสขภาพคดเปนรอยละ 56.0 พฤตกรรมการบรโภคอาหารสวนใหญใสใจและระมดระวงในการรบประทานอาหารทงบางครงและท าเสมอ นอกจากระมดระวงในเรองแคลอรแลวผตอบแบบสอบถามสวนใหญยงตองการรบประทานอาหารแบบออกานคหรออาหารทปลอดสารพษคดเปนรอยละ 60.0 ผตอบแบบสอบถามคดเปนรอยละ 69.25 ยงยนดจายเงนคาอาหารเพมถาไดรบประทานอาหารทสดจากฟารมหรอเหนกระบวนการผลต ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเคยใชบรการนวดแผนไทยรอยละ 62.25 และใชบรการนวดแผนไทยเปนประจ ารอยละ 19.0 กจกรรมสงเสรมสขภาพทผตอบแบบสอบถามตองการเข ารวมเปนล าดบตนๆ ไดแก การบ าบดโดยใชกฬา (รอยละ 37.25) โยคะและศาสตรการออกก าลงกาย (รอยละ 23.75) โภชนาการบ าบด (รอยละ 23.75)

43

นอกจากนนถามโอกาสผตอบแบบสอบถามสวนใหญจะเลอกพกในรสอรทเพอสขภาพรอยละ 81.25 และจะใชสงอ านวยความสะดวกของรสอรทและเขารวมกจกรรมตางๆของรสอรท ตลอดเวลาทพกอยรอยละ 52.0

3. อภปรายผลและเสนอรปแบบ MUSA Retreat

เนองจากแนวโนมการใสใจสขภาพของประชากรโลกรวมกบการเตบโตของการเดนทางทองเทยวโลกทยงคงเตบโตอยางตอเนอง ท าใหการทองเทยวเชงสขภาพเปนการทองเทยวทางเลอกทมการเตบโตมากเชนกน ประเทศไทยเปนจดหมายปลายทางทเปนทนยมของนกทองเทยวทวโลก ในสวนตลาดการทองเทยวเชงสขภาพของไทยระหวางป พ.ศ. 2556 – 2558 มการเตบโตเฉลยรอยละ 7 ตอป มรายไดจากการทองเทยวเชงสขภาพประมาณ 300 ,000 ลานบาทตอป เกาะสมยเองกเปนจดหมายปลายทางทมศกยภาพของการทองเทยวเชงสขภาพ สวนแบงการทองเทยวเชงสขภาพของเกาะสมยมประมาณรอยละ 15 ของการทองเทยวในภาพรวม และยงคงเปนภาคสวนทมการเตบโต จากผลการศกษาพบวานกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมย ถามโอกาสสวนใหญจะเลอกพกรสอรทเพอสขภาพและตองการใชเวลาในการรวมกจกรรมเพอสขภาพททางรสอรทมไวบรการ โครงการ MUSA Retreat จงมความเปนไปไดสงเพอรองรบความตองการกจกรรมสงเสรมสขภาพทนกทองเทยวตองการ เนองจากรสอรทสวนใหญในเกาะสมยจะเปนรสอรททใหบรการสปาเปนหลกเทานน เนองจากสถานทตงของรสอรทเปนปจจยหลกทมผลตอการเลอกทพกของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเยอนเกาะสมย MUSA Retreat จะเปนรสอรททตงอยตดชายหาดสวนตว และดานหลงตดภเขา ค าวา Retreat หมายถงสถานทเงยบสงบทเหมาะตอกจกรรมฟนฟและสงเสรมสขภาพ แมวาจะมหาดสวนตวทเงยบสงบ แตไมควรอยหางจากสนามบนและตวเมองเพอใหการเดนทางสะดวกสามารถไปสนามบน หรอโรงพยาบาลไดในเวลาไมเกน 20 นาท นอกจากนนยงไมไกลจากสถานททองเทยวอนในเกาะสมย จากสถตการเพมขนของโรคไมตดตอ เชน เบาหวาน โรคอวน ความดนโลหตสง และโรคหวใจในระยะ 20 ปทผานมา ท าใหประชากรทวโลกหนมาใสใจสขภาพ จากงานวจยของ King, Mainous III, Carnemolla, and Everett (2009) การด าเนนชวตทดตอสขภาพ 5 ประการ ไดแก รบประทานผกผลไม 5 ชนดในแตละวน ออกก าลงกายอยางนอย 12 ครงตอเดอน รกษาดชนมวลกายใหอยระหวาง 18.5-29.9 กโลกรม/ตารางเมตร ไมสบบหรและดมเครองดมแอลกอฮอลแตพอสมควร ตอมา The Harvard Health Letter (2015) เพมเตมสงทควรท าเพอสขภาพประการท 6 คอ ไมควรดโทรทศนมากกวา 7 ชวโมงตอสปดาห นอกจากนนนกวจยหลายทานแนะน าวาโภชนาการทดม

44

ความส าคญตอสขภาพ และการนอนหลบวนละ 7-8 ชวโมงกมความส าคญตอสขภาพมากเชนกน (Darling, Coccia and Senetore’s study, (2012) ดงนนเ พอประโยชนในการสงเสรมสขภาพ MUSA Retreat จงควรสนบสนนใหผมาพกมการด าเนนชวตขนพนฐานเหลาน โดยเนนท กจกรรมกฬาและการออกก าลงกายและอาหารเพอสขภาพ ในบรเวณของ MUSA Retreat ควรมการแบงโซน เปนสวนของทพกอาศย บรเวณฟารมใชปลกพชและเลยงสตว บรเวณส าหรบกจกรรมกฬาทางน า หองออกก าลงกายและท ากจกรรมสงเสรมสขภาพอน หองนวดและสปา โดย 1) โซนพกอาศย เปนทพกแบบเปนหลงแยกจากกนทมความเปนสวนตวสง ใชวสดธรรมชาตในการกอสรางเปนหลก ไมใชเครองปรบอากาศ แตออกแบบใหโลงโปรงมอากาศถายเท ตดตงโซลารเซลลเปนพลงงานทางเลอกทใหแสงสวาง และท าน ารอน ผพกอาศยจะไดสมผสและใกลชดธรรมชาต และใช Aroma Therapy จากสมนไพรไทย เชน ตะไคร เพอใหสดชน แขกสามารถเลอกกลนสมนไพรทชนชอบได 2) บรเวณฟารมใชปลกพชและเลยงสตวเพอใชประกอบอาหารเพอสขภาพ พชผกจะเปนพชผกออกานคทสงตรงไปยงครว มการเลยงไกเพอใชไขในการประกอบอาหาร ส าหรบเนอสตวจะเนนปลาและอาหารทะเลทดตอสขภาพ แขกสามารถเกบผกผลไมสดมาใหครวประกอบอาหารได MUSA Retreat จะมรายการอาหารเพอสขภาพใหแขกไดเลอกรบประทานทงรายการประจ า และรายการอาหารตามฤดกาล โดยมการระบแคลอร และคณคาทางโภชนาการทผบรโภคจะไดรบส าหรบอาหารทกรายการ และยงสามารถจดท ารายการพเศษส าหรบผปวยหรอผทในระหวางควบคมอาหารไดดวย 3) เนองจาก MUSA Retreat อยตดทะเล จงสามารถจดกจกรรมกฬาทางน าไวใหบรการแกแขกได โดยมผใหค าแนะน าดแลอยางใกลชด เชน ด าน า (Scuba Diving) และ Snorkeling พานเรอคายค เปนตน รวมถงจดบรเวณปลอดภยใหแขกลงเลนน าทะเลและพกผอนทชายหาดได นอกจากนนยงมสระวายน าใหแขกไดใชพกผอนและออกก าลงกายอกดวย 4) หองออกก าลงกายซงนอกจากตดตงเครองออกก าลงกายทไดมาตรฐานสากลแลว ยงมบรเวณทจดกจกรรม โยคะและการออกก าลงกายเพอสขภาพอนๆ โดยมผน าโยคะและการออกก าลงกายตามตารางเวลาทก าหนดไวใหแขกไดเขารวมตามเวลาทสะดวก 5) เนองจากนวดแผนไทยและสปาเปนทนยมของนกทองเทยว MUSA Retreat จงจดใหมหองนวดและสปาทใชผลตภณฑจากธรรมชาตมาใชในการบ าบด เพอฟนฟสขภาพแกแขกไวบรการ โดยเจาหนาททใหบรการเปนผผานการฝกอบรมและไดรบประกาศนยบตร เพอสามารถใหบรการทดแกแขกได

45

กจกรรมท MUSA Retreat จดใหบรการนนจะมการประเมนและปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง เพอใหตรงตอความตองการของลกคากลมเปาหมาย ซงความตองการของลกคานนมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา นอกจากนน MUSA Retreat ยงมการน าเทคโนโลยใหมๆมาประยกตใชในบรการลกคา เชน Wearable หรออปกรณสวมใสทใชเปนทงนาฬกา และใชวดอตราการเตนของหวใจ รวมถงจ านวนกาวทเดนในแตละวน เปนตน

รายการอางอง

รายการอางอง

Bhrammanachote, W. (2016). The performance of emotion management in the Thai spa industry, University of Stirling. Doctor of Philosophy: 330. Bilbil, E. T. (2017). "The Role of the UNWTO in Visa Facilitation: The Diverse Impacts on Tourism Industries of China, Russia and Turkey." International Journal of Tourism and Hospitality Management in the Digital Age (IJTHMDA) 1(1): 17-35. Bodeker, G. and M. Cohen (2008). Spas, wellness and human evolution, Routledge. Boniface, B., et al. (2016). Worldwide destinations: The geography of travel and tourism, Routledge. Chamchan, C. and O. Soparat (2012). "Long-stay of the Japanese in Chiangmai: analysis of the determining factors in the pre-and post-period of the visit." Jpn Stud J 29(1): 16-34. Collier, A. and S. Harraway (1997). Principle of Tourism. Auckland, Longman. Darling, C. A., et al. (2012). "Women in Middle Life: Stress, Health and Life Satisfaction." Stress and Health 28(31-40). Douglas, M. R. and N. A. Nekrasov (2001). "Noncommutative field theory." Reviews of Modern Physics 73(4): 977. Erfurt-Cooper, P. and M. Cooper (2009). The health and wellness concept : A global overview. Bristol, UK, Channel view publications.

47

Eyefor Travel Europe 2018 (2018). Wellness Tourism is Fastest Growing Travel Sector, Says Lonely Planet. Travel Industry News & Conference. www.eyefortravel.com, Travel Industry News & Conference. Jan 2, 2018. Foomooljareon, P. and W. Fernando (2002). "PAPR reduction in OFDM systems." Thammasat International Journal of Science and Technology 7(3). Galvão, D. A., et al. (2015). "Compliance to exercise oncology guidelines in prostate cancer survivors and associations with psychological distress, unmet supportive care needs, and quality of life." Psycho Oncology 24(10): 1241-1249. Han, H., et al. (2017). "The Role of Wellness Spa Tourism Performance in Building Destination Loyalty: the Case of Thailand." Journal of Travel & Tourism Marketing: 1-16. Havard Health Letter (2015). "The Year in Medicine." https://www.health.harvard.edu/newsletters/harvard_health_letter. 2018. Headline Editor (2018). Thailand's Wellness Tourism is Up and Comming. Thailand Business New. www.thailand-business-news.com, Thailand Business New. Hirankitti, P., et al. (2009). Marketing strategies of thai spa operators in bangkok metropolitan. The international conference on applied Business Research ICABR 2009, Malta. Janchai, S. (2017). "ประเทศไทย 4.0 และ ระบบสาธารณสข." Region 4-5 Medical Journal 36(1): 1-1. King, D. E., et al. (2009). "Clinical Research Study: Adherence to Healthy Lifestyle Habits in US Adult 1988-2006." American Journal of Medicine 122(6): 528-534.

48

Kongtawelert, A. and D. Sujirarat (2015). "Health risk and safety in workplace of informal workers." Buddhachinaraj Medical Journal-พทธ ชนราชเวชสาร 32(2): 162. McIntyre, G. (1993). Sustainable tourism development: guide for local planners. Spain, World Tourism Organization (WTO). National Center for Complementary and Alternative Medicine (2012). "CAM Therapies." https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1176230/. 2018. Page, S., et al. (2017). "Case study: Wellness, tourism and small business development in a UK coastal resort: Public engagement in practice." Tourism Management 60: 466-477. Pongwiritthon, R., et al. (2016). "Foreign Tourists’ Behaviors and Marketing Mix towards “Discover Thainess” for Tourism Development Guidelines in the Northern Region of Thailand." Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences) 9(3): 127-139. Pongwiritthon, R. and P. Pakvipas (2017). "แนวทางการพฒนากลยทธการตลาดของอาบน าแร และภมปญญาไทยเพอสงเสรมอตสาหกรรมการทองเทยว: ดอยปหมน." วารสารปญญาภวฒน 7(สงหาคม). Rittichainuwat, B. N. and G. Chakraborty (2009). "Perceived travel risks regarding terrorism and disease: The case of Thailand." Tourism Management 30(3): 410-418. Rongruang, S. and S. Suknuntapong (2011). "Health Promoting Behavior among University Students in Prince of Songkla University, Pattani Campus." Journal of Behavioral Science 17(1): 109-123. Sanguanphon, S. (2012). "Medical Interpreting Service for Foreigners in Japan." Japanese Studies Journal 29(2): 92-107.

49

Sankrusme, S. (2012). "Development Strategies on Taking Thailand’s Health Promotion Related Tourism Business into the Global Market." International Business Research 5(11): 83. Sittichai, S. and S. Khunon (2015). "Measuring customer loyalty for hotel industry." Executive Journal 35(1): 64-74. Sripa, S. (2005). "Usage of and cost of complementary/alternative medicine in diabetic patients." J Med Assoc Thai 88(11): 1630-1637. Sullivan, B. (2018). Thailand's Health Efficiency Jumps to 27th among 56 Countries Ranked. Thailand Business News. www.thailand-business-news.com, www.thailand-business-news.com. Suwannakul, E. (2014). "of Research Paper: Thai Passengers’ Expectations and Behavioral Tendency toward." Transport policy 17(2): 51-63. Untong, A. and M. Kaosa-ard (2014). "Spas Performances Benchmarking and Operation Efficiency." Applied Economics Journal 21(1): 1-19. Verghese, J., et al. (2003). "Leisure activities and the risk of dementia in the elderly." New England Journal of Medicine 348(25): 2508-2516. Waewsak, J., et al. (2006). "A mathematical modeling study of hot air drying for some agricultural products." Thammasat international Journal of science and Technology 11(1): 14-20. Wanichakorn, J., et al. (2018). "The study on potential of thai identity in spa business and traditional thai massage toward world class health tourism sector." Panyapiwat Journal 10(2): 1-16.

50

Wong, K., et al. (2014). Medical tourism destination SWOT analysis: A case study of Malaysia, Thailand, Singapore and India. SHS Web of Conferences, EDP Sciences. Yeung, O. and K. Johnston (2017). "Global Wellness Economy Monitor." Miami, Fl: Global Wellness Institute2017. เพญศร วรรณสข (2013). "คณภาพบรการและกลยทธการตลาดบรการสขภาพทสงผลตอการกลบมาใชบรการของลกคา ธรกจสปาในประเทศไทย." Academic Journal Phranakhon Rajabhat University 4(1): 22-33. กญญนชชา บนนาค (2016). "กลยทธการสอสารการตลาดผานสอเวบไซตของธรกจสปาทประสบความส าเรจ." วารสารบณฑตศกษามหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา 2(1): 17-35. กานดา ธรานนท (2561). "การทองเทยวเชงสขภาพของประเทศไทย: สถานการณและศกยภาพทางการแขงขนในภมภาคอาเซยน." FEU academic review 12(Supplement): 22-22. นพปฎล สมตานนท (2553). กลยทธส าหรบการสงเสรมการทองเทยวเชงสขภาพในจงหวดนนทบร. จฬาลงกรณมหาวทยาลย, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปรญญาโท: 163. น าฝน เจนสมบรณ (2561). "การพฒนาสวนประสมทางการตลาดทองเทยวพ านกระยะยาวบานแมแมะ อ าเภอ เชยงดาว จงหวด เชยงใหม." FEU academic review 12(Supplement): 179-179. ปรนธ ชณโชต (2016). "รปแบบการจดการการทองเทยวhชงสรางสรรคของสวนผง." Veridian e-Journal ฉบบภาษาไทย สาขามนษยศาสตร สงคมศาสตรและศลปะ 9(1): 250-268. ลดณา ศรอมพรเอกกล and ธระวฒน จนทก (2018). "การทองเทยวคณภาพเพอนกทองเทยวผสงอาย." Journal of Humanities and Social Sciences, Rajapruk University 4(1): 12-28. วรรณวร บญคม and พจนา บญคม (2018). "การพฒนารปแบบกจกรรมทองเทยววถไทยสราสรรคเสนทางกาญจนบร -ทวาย." INTEGRATED SOCIAL SCIENCE JOURNAL, FACULTY OF SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES, MAHIDOL UNIVERSITY 3(2): 105-128.

51

วรวฒ จนทรมด and จนตนา สมสวสด (2017). "การศกษาประสทธภาพการใชปจจยการผลตของ ประเทศในกลมประเทศ CLMV." MBA-KKU Journal 9(1): 87-99. สมศร ศรไหวประพนธ and วฒชาต สนทรสมย (2016). "รปแบบการพฒนาทนมนษยในวสาหกจขนาดยอม: กลมสปาและนวดแผนไทยในเมองพทยา." Modern Management Journal 14(1): 77-90. สรนภสธา ศรนภสโภคน (2018). "ความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม เครองส าอางไทยกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน." Journal of Rangsit Graduate Studies in Business and Social Sciences 4(2): 15-28. สณย ลองประเสรฐ and ปลมใจ ไพจตร (2016). "จรยธรรมทางธรกจของธรกจการทองเทยวใน อ า เภอ เกาะสมย จงหวด สราษฎรธาน." วารสารวทยาการจดการมหาวทยาลยราชภฏ สราษฎรธาน 3(1): 149-136. อรญ วานชกร (2015). "อตลกษณหตถเวชกรรมไทยสการออกแบบ ผลตภณฑในสปารวมสมย." วารสารศลปกรรมศาสตรวชาการวจยและงาน สรางสรรค 2(2): 171-206. อญชนา ณ ระนอง (2011). "ภาวะวกฤตเศรษฐกจกบการเปนศนยกลางบรการดานสขภาพของประเทศไทย " NIDA Development Journal 51(1): 47-81. อารยลกษณ ตระกลมกทอง (2016). "กลยทธสวนประสมการตลาดบรการทมอทธพลตอการรบรคณภาพบรการและความภกดของนกทองเทยวตางชาตในธรกจการทองเทยวเชงสขภาพประเทศไทย." RMUTT Global Business and Economics Review 11(2): 115-128.

ภำคผนวก

53

ภำคผนวก 1

54

55

56

57

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล Ratthaphat Thanaphatteeranan วน เดอน ป เกด 14 June 1994 สถานทเกด Hadyai วฒการศกษา British International School 2012

Glion Institute of Higher Education 2016 Silpakorn University 2018

ทอยปจจบน 13/1 Moo.2 Bophd, Koh Samui, Suratthani 84320