ဘကစပေဆာငေရး ဥပေဒ

( ၂၀၁၄ ခနစ၊ ပြ ညေထာငစလတေတာ ဥပေဒအမတ ၃ ။ )

၁၃၇၅ ခနစ၊ တပတလဆနး ၁ ရက

(၂၀၁၄ ခနစ၊ ဇနနဝါရလ ၃၁)

ပြ ညေထာငစလတေတာသည ဤဥပေဒက ပြ ဋဌာနးလကသည။

အခနး (၁)

အမည၊ စတငအာဏာတညခြ ငးနင အဓပပာယေဖာပြ ချကများ

၁။ (က) ဤဥပေဒက ဘကစပေဆာငေရး ဥပေဒ ဟ ေခါတငေစရမည။

(ခ) ဤဥပေဒသည နငငေတာသမမတက အမနေကြ ာငြ ာစာ ထတပြ န၍ သတမတသည

ေနရကမ စတင အာဏာတည ေစရမည။

၂။ ဤဥပေဒတငပါရေသာ ေအာကပါစကားရပများသည ေဖာ ပြ ပါအတငး အဓပပာယ သကေရာက

ေစရမည -

(က) ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ ဆသညမာ ပြ ညေထာငစသမမတမြ နမာနငငေတာ ပြ ညေထာငစ

အစးရအဖက ဆသည။

(ခ) ဘကစပေဆာငေရး ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရး ပဋညာဥအရ နငင တစနငငရ

ေဒသတစခခမ အခြ ားနငငရသတမတေဒသသ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကင

သက ကနစညက တာဝနယလကခ၍ အနညးဆး ပေဆာငေရးနညးလမး နစသယ ဖြ င

သယယပေဆာငြခငးက ဆသည။

(ဂ) ပေဆာငေရးနညးလမး ဆသညမာ ကနစညက ကနးလမး၊ ရထားလမး၊ ပြ ညတငး

ေရေကြ ာငးလမး၊ ပငလယေရေကြ ာငးလမး သမဟတ ေလေကြ ာငးလမး ဖြ င သယယ

ပေဆာငသည နညးလမးများက ဆသည။

(ဃ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရး ပဋညာဥက

ကယတငဖြ စေစ၊ ကယစားလယဖြ ငဖြ စေစ ချပဆသဖြ စပြ း ဘကစပေဆာငေရး လပငနး

က ကနစညအပနသ သမဟတ ကနစညလကခသ၏ ကယစားလယအဖြ စ မဟတဘ

ကယတင ပဋညာဥက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန တာ၀နရသက ဆသည။

(င) သယယပေဆာငသ ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသကသ ထပတ

ထပမျ လပကငေဆာငရကသညဖြ စေစ၊ မေဆာငရကသညဖြ စေစ ကနးလမး၊ ရထားလမး၊

ပြ ညတငးေရေကြ ာငးလမး၊ ပငလယေရေကြ ာငးလမး၊ ေလေကြ ာငးလမး သမဟတ

2

အခြ ားနညးလမးတစရပရပဖြ င သယယပေဆာငေရးလပငနး တစခလး သမဟတ

တစစတတစပငးက ေဆာငရကသ သမဟတ ေဆာငရကရန တာ၀နယသက ဆသည။

(စ) ကနစညအပနသ ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရး ပဋညာဥက ဘကစပေဆာငေရး

လပငနး လပကငသနင စာချပချပဆသက ဆသည။

(ဆ) ကနစညလကခသ ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည

သကေသခ အေထာကအထား လကမတတင ေဖာပြ ထားေသာ ကနစညက ဘကစ

ပေဆာငေရးလပငနး လပကငသထမ လကခရယပငခငရသက ဆသည။

(ဇ) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထားလကမတ

ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ကနစညက ဘကစ ပေဆာငေရး

ပဋညာဥပါ စညးကမးချကများနငအည လေပြ ာငးေပးပရန တာ၀နယသညအပြ င

၄ငးက ကနစညက လကခတာ၀နယေကြ ာငး ကနစညအပနသသ ထတေပးသည

ဘကစပေဆာငေရး ပဋညာဥ၏ သကေသခ စာတမးအမတအသားက ဆသည။

(စျ) ကနစည လေပြ ာငး ေပးပ ခြ ငး ဆသညမာ ေအာကပါ တစခခက ဆသည -

(၁) ကနစညလကခသသ ကနစညက လကေရာကလေပြ ာငးေပးအပြခငး၊

(၂) ကနစညက ဘကစပေဆာငေရး ပဋညာဥနငအည ကနစညလကခသ၏ အစအမ

ဖြ င ေနရာချထားခြ ငး သမဟတ ကနစည လေပြ ာငးေပးပရမည ေနရာတငရသည

ကးသနးေရာငး၀ယေရး ဥပေဒနင ဓေလထးစအရ ေနရာချထား ခြ ငး၊

(၃) ကနစည လေပြ ာငးေပးပရမညေနရာတင ကျငသးသည ဥပေဒ သမဟတ စညး

မျဥးများအရ လအပထားြခငးခရသသ ဖြ စေစ၊ အခြ ားပဂဂလသ ဖြ စေစ ကနစည

လေပြ ာငးေပးအပြခငး။

(ည) အထးေငေကြ း ထတယပငခင ယနစ ဆသညမာ နငငတကာေငေကြ းရနပေင အဖက

အထးေငေကြ း ထတယပငခငယနစ ဆသည အဓပပာယဖငဆချကနင အည ဤဥပေဒ

အရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများအရ ေငေကြ းထတယခြ ငးအတက အထးသတမတ

ထားသည ေငေကြ းစနစ တစခက ဆသည။

(ဋ) ကနစည ဆရာတင ထပပးထားသည ဖြ စေစ၊ ထပပးထား ခြ ငး မရသညဖြ စေစ သယယ

သည သမဟတ သယယရနရသည သကရတရစဆာန၊ ကနေသတတာ၊ သယယရန ကနစည

တင အခငးပြ ား သမဟတ အလားတ ကရယာဖြ င သယယသည ေရ ေပြ ာငးနငေသာ

ပစစညး တစခခ ပါဝငသည။

3 (ဌ) ထပပးပစစညး ဆသညမာ ကနစညတစခချငးစက တစအတ၊ တစစတ၊ တစပငး၊

တစစည၊ တစလပ၊ တစခြ ငး၊ ေဘထပတစထပ၊ တစစး၊ တစဖာ၊ ေသတတ ာ တစေသတတာ

သမဟတ အခြ ား အေခါအ ေ၀ါ ယနစတစခခဟ၍ ေရတကနငပြ း တစခချငးစ သးြခား

ခ၍ သယယပေဆာငနငသည ကနစညယနစ တစခခက ဆသည။

(ဍ) လကမတေရးထးထားသည စာဆရာတင လကမတေရးထးထားသည စာအပြ င ေကြ းနနး၊

တလကစ၊ ဖကစ ဖြ င ေသာလညးေကာငး၊ စကမ သမဟတ အလကထေရာနစနညးြဖင

ပနပစာ၊ မတတမး သမဟတ ပြ နလညေဖာပြ ချက သမဟတ ထတလငသည သတငး

အချကအလက ဖြ င ေသာလညးေကာငး၊ အဆပါကစစ အလငာရညရယ၍ အခြ ား စာချပ

စာတမး တစခခ သမဟတ ပစစညးကရယာဖြ င ေသာလညးေကာငး ပြ လပခြ ငးတ ပါ၀င

သည။

(ဎ) မတပတငလကမတ ဆသညမာ ဤဥပေဒအရ ထတေပးသည ဘကစပေဆာငေရး

လပငနးလပကငသ မတပတငလကမတ သမဟတ ကယစားလယ မတပတင လကမတ

က ဆသည။

(ဏ) ပဋညာဥ ဆသညမာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ကနစညက သယယ

ပေဆာငခရယ၍ အ ပြ ညပြ ညဆငရာ ဘကစပေဆာငေရး နညးလမးအတငး ေဆာငရက

ေပးရန သမဟတ ထသေဆာငရကမက အေကာငအထညေဖာရန တာဝနယ ချပဆ

သည ပဋညာဥ က ဆသည။

(တ) ဗဟအဖ ဆသညမာ ဤဥပေဒအရ ဖစညးသည ကနစညများ ဘကစပေဆာငေရးဗဟ

အဖက ဆသည။

(ထ) ၀နကးဌာန ဆသညမာ ပြ ညေထာငစ အစးရ၊ ပေဆာငေရး၀နကးဌာနက ဆသည။

(ဒ) မတပတငအရာရ ဆသညမာ ေရေကြ ာငးပေဆာငေရးညနကြ ားမဦးစးဌာန၏ ညနကြ ား ေရးမ းချပက ေသာလညးေကာငး၊ မတပတငအရာရ၏ လပငနးတာ၀နများက ေဆာငရကရန ၄ငးက ခနအပတာ၀နေပးသည အခငရ အရာရက ေသာလညးေကာငး ဆသည။

အခနး (၂) ရညရယချကများ

၃။ ဤဥပေဒ၏ ရညရယချကများမာ ေအာကပါအတငး ဖြ စသည -

(က) ဘကစပေဆာငေရးနင စပလျဥး၍ အပြ ညပြ ညဆငရာ ကနဗငးရငးပါ ပြ ဋဌာနးချကများ

က လညးေကာငး၊ ေဒသဆငရာ သေဘာတစာချပပါ ကတပြ ချကများက လညးေကာငး

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရန၊

4 (ခ) ပြ ညတငးပြ ညပတင ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများ ပးေပါငးညနငး

ေဆာငရကခြ ငးဖြ င ကးသနးေရာငး၀ယေရးလပငနးများ စညးကမးကျနစာ တးတက

ဖဖြ းေရးအတက အေထာကအကပြ ရန၊

(ဂ) အပြ ည ပြ ညဆငရာ ကးသနးေရာငး၀ယေရးနင စပလျဥးသည လအပချကများ ပြ ညစ

ေစေရး အတက စမးေဆာငရညရပြ း ထေရာက မြ နဆနေသာ ဘကစပေဆာငေရး

၀နေဆာငမများပမ ဖဖြ းတးတကလာေစရန၊

(ဃ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများက ဤဥပေဒအရ မတပတင၍ စညးကမးချက

များနငအည လပကငေဆာငရကေစရန၊

(င) ဘကစပေဆာငေရး ၀နေဆာငမတင အသးပြ သများနင ကနစည ပေဆာငသများ

အကြ ား မျတသည အကျ းေကျးဇးများ ခစားနငေစရနနင ေပါေပါကလာသည ပြ ဿနာ

များက ငြ မးေအးစာ ေဖြ ရငးနငရန၊

(စ) ကနစညက သမားရးကျနညးဖြ င ကြ ားခနငငများမတစဆင ပေဆာငရာတင အဆငဆင

ေဆာငရကရသည အခကအခနင ပြ ဿနာများ ေလျာနညး ကငး ေ၀းေစ ပြ း ကနစည

ပေဆာငေရးလပငနးများ ပမသကလက လျငမြ နလာေစရန။

အခနး (၃)

သကဆင ခြ ငး

၄။ ဤဥပေဒသည ေအာကပါတနင သကဆငေစရမည -

(က) ဤဥပေဒအရ ဗဟအဖတင မတပတငပြ း မတပတငလကမတ ရယထားသည ဘကစ

ပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများ၊

(ခ) တရားမေကြ ာငးအရ ေတာငးဆသည နစနာမများေဖြ ရငးရနအလငာ ဘကစပေဆာင

ေရးလပငနး လပကငသက ပဋညာဥတင သတမတထားသည အတငး -

(၁) ပဋညာဉအရ ကနစညက တာဝနယ၍ သယယပေဆာငရန လေပြ ာငးလကခသည

ေနရာသည မြ နမာနငငတင တညရပြ း လေပြ ာငးေပးပရမည ေနရာသည စာချပ

၀င အခြ ားနငင တစနငငတင တညရသည ပဋညာဥများ၊ သမဟတ

(၂) ကနစညက လေပြ ာငးေပးပရမည ေနရာသည မြ နမာနငငတင တညရပြ း ပဋညာဉ

အရ ကနစညကတာဝနယ၍ သယယပေဆာငရန လေပြ ာငးလကခသည ေနရာ

သည စာချပ၀ငအခြ ားနငငတစနငငတငတညရသည ပဋညာဥများ။

5 ၅။ ဤဥပေဒတင သးနနးထားေသာ "ဘကစပေဆာငေရး"၊ "ဘကစပေဆာငေရးလပငနးလပကငသ"၊

"ပဋညာဥ" နင "ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတ"

ဆသည စကားရပများသည အပြ ညြပညဆငရာ သမဟတ ေဒသဆငရာ သေဘာသဘာ၀ရသည အသး

အနနး ြဖစသညဟ မတယရမည။

အခနး (၄)

ကနစညများ ဘကစပေဆာငေရး ဗဟအဖ ဖစညးြခငးနင ယငး၏ တာ၀နနင လပပငခငများ

၆။ ၀နကးဌာနသည ဘကစပေဆာငေရး လပငနးနင စပလျဥး၍ ဤဥပေဒပါ ြပဋဌာနးချကများက

အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကေရးအတက လညးေကာငး၊ သကဆငရာ ပြ ညတငး ပြ ညပမ အဖ

အစညးများ၊ ပဂဂလများနင ပးေပါငးညနငး ေဆာငရကေရးနင ကးကြ ပကပကေရးအတက လညး

ေကာငး သကဆငရာအစးရဌာန၊ အဖအစညးနင ပဂဂလကအဖအစညးများမ သငေလျာေသာ ပဂဂလ

များနင ကျမးကျငသများ ပါ၀ငသည ကနစညများ ဘကစပေဆာငေရးဗဟအဖက ပြ ညေထာငစအစးရ

အဖ၏ သေဘာတညချကြဖင ဖစညးရမည။

၇။ ၀နကးဌာနသည -

(က) ပဒမ ၆ အရ ဗဟအဖက ဖစညးရာတင ဝနကးဌာနမ ပြ ညေထာငစအဆင ပဂဂ လ တစဦးက ဥကကဋဌအဖြ စလညးေကာငး၊ ေရေကြ ာငးပေဆာငေရးညနကြ ားမဦးစးဌာန၏ ညနကြ ားေရးမးချပက အတငးေရးမးအဖြ စလညးေကာငး တာဝနေပးအပရမည။

(ခ) ဗဟအဖတင ဒတယဥကကဋဌနင တဖကအတငးေရးမးတကလညး ထညသငးဖစညးနင သည။

(ဂ) ဗဟအဖက ပြ ညေထာငစအစးရအဖ၏ သေဘာတညချကဖြ င လအပသလ ပြ ငဆငဖ စညးနငသည။

၈။ ဗဟအဖ၏ တာ၀နနင လပပငခငများမာ ေအာကပါအတငးြဖစသည -

(က) ဤဥပေဒ၏ ရညရယချကနင ပြ ဋဌာနးချကများက ေအာငြမငစာ အေကာငအထညေဖာ

ေဆာငရကနငရန သကဆငရာဌာန၊ အဖအစညးနင ပဂဂ လများအား လညးေကာငး၊

ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများအား လညးေကာငး လမးညနခြ ငး၊ ကးကြ ပ

ကပကခြ ငးနင ၀နကးဌာနသ အကပြ ချကများ တငပြ ြခငး၊

(ခ) ဘကစပေဆာငေရးက အဆငေပြ ေချာေမစာ ေဆာငရကနငေရးအတက ပြ ညတငး

ပြ ညပမ အခငအာဏာပငများ၊ အဖအစညးများ၊ ပဂဂလများနင လညးေကာငး၊ ဘကစ

ပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများ၊ သယယပေဆာငသများ၊ ကနစညအပနသနင

ကနစည လကခသများနင လညးေကာငး ပးေပါငးညနငးေပးြခငး၊

6 (ဂ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများအား စညးကမးချကများ သတမတ၍

မတပတင လကမတ ထတေပးြခငး၊

(ဃ) ဤဥပေဒနင ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများ၊ အမနေကြ ာငြ ာစာများနင

အမနတပါ တားြမစချက တစခခက ဖြ စေစ၊ မတပတငလကမတ စညးကမးချက တစခခ

က ြဖစေစ ေဖာကဖျက ကျးလနသအား ပဒမ ၄၃ အရ စမခနခေရးဆငရာ အမနချ

မတခြ ငး၊

(င) သယယပေဆာငသများ၊ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသများနင အသးပြ သ

များက ဤဥပေဒနင ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများ၊ အမနေကြ ာြငာစာ၊

အမန ၊ ညနကြ ားချကနင လပထးလပနညးများက လညးေကာငး၊ မတပတငလကမတ

စညးကမးချကများက လညးေကာငး လကနာေဆာငရကြခငး ရ မရ လအပသလ

စစေဆးခြ ငး၊ ထသ စစေဆးနငရန ဗဟအဖ၏ အဖ၀ငပါ၀ငသည စစေဆးေရးအဖ

ဖစညး၍ ဖြ စေစ၊ သငေလျာေသာပဂဂလ တစဦးဦးကဖြ စေစ တာ၀န ေပးအပခြ ငး၊

(စ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနးနင ဆကနယေသာ ေထာကပဖြ ညဆညး စမေဆာငရကမ

လပငနးများ၊ အပြ ညပြ ညဆငရာပေဆာငေရးလပငနးများနင သငတနးများက စညးကမး

ချကများ သတမတ၍ လငစငထတေပးခြ ငး သမဟတ ခငပြ ချကထတေပးခြ ငးနင ကး

ကြ ပခြ ငး၊

(ဆ) ဗဟအဖ၏ လပငနးတာ၀နများ ေဆာငရကရာတင အေထာကအက ပြ ရန ၀နထမး

ဖစညးပနငအည လအပသည နငငဝနထမးများအား ခနထားခြ ငး၊

(ဇ) ဗဟအဖ၏ လပငနး ေဆာငရကချကများက သတမတချကများ နငအည ၀နကးဌာနသ

အစရငခ တငပြ ခြ ငး၊

(ဈ) ဤဥပေဒပါ ကစစအလငာ ၀နကးဌာနက အခါအားေလျာစာ ေပးအပသည အခြ ား

တာ၀နများက ေဆာငရကခြ ငး။

အခနး (၅)

မတပတငခြ ငး

၉။ (က) ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသအဖြ စ ေသာလညးေကာငး၊ နငငေတာက

အဖဝငဖြ စေသာဘကစပေဆာငေရးနင စပလျဉးသည အပြ ညပြ ညဆငရာ ကနဗငးရငး

သမဟတ ေဒသဆငရာ သေဘာတစာချပ၏အဖဝင ဖြ စသည ပြ ညပနငင တစခခမ

မတပတငလကမတရရေသာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ ကယစားလယ

7

အ ဖြ စ ေသာလညး ေကာငး ဘကစပေဆာငေရး လပငနးက လပကငလသ သမဟတ

လပကငေဆာငရကလျကရသသည မတပတငလကမတရရရန သတမတချကများနင

အည ဗဟအဖသ ေလျာကထားရမည။

(ခ) ဗဟအဖသည ပဒမခ (က) အရ ေလျာကထားချကများအား သတမတချကများနင အည

စစစပြ း မတပတငလကမတ ထတေပးရန ခငပြ ခြ ငး သမဟတ ငြ ငးပယခြ ငး ပြ နင

သည။

(ဂ) ဗဟအဖက ပဒမခ (ခ) အရ ခင ပြ သညအခါ မတပတငအရာရသည ေလျာကထားသ

အား သတမတထားသည မတပတငခက ေပးသငးေစ ပြ း သတမတသည စညးကမးချက

များ ဖြ င မတပတငလကမတက ထတေပးရမည။

၁၀။ (က) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည မတပတငသကတမး ကနဆးသညအခါ

ဘကစပေဆာငေရးလပငနးက ဆကလကလပကငလပါက မတပတင သကတမးတး မြ င

ေပးရန သတမတချကများနငအည ဗဟအဖသ ေလျာကထားရမည။

(ခ) ဗဟအဖက ပဒမခ (က) အရ ေလျာကထားချကက စစစပြ း ခငပြ ပါက မတပတင

အရာရသည ေလျာကထားသအား သတမတသည အခေကြ းေငများက ေပးသငးေစ ပြ း

သတမတထားသည စညးကမးချကများနငအည မတပတငသကတမး တးမြ ငေပးရ

မည။

အခနး (၆)

ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထားလကမတ ထတေပးခြ ငး

၁၁။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည ပဋညာဉအရ ကနစညက တာဝနယ၍ သယယ

ပေဆာငရန လေပြ ာငးလကခသညအခါ ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ

အေထာကအထားလကမတမာ လေပြ ာငးနငေသာ စာချပစာတမးဖြ စသည သမဟတ လေပြ ာငးခြ ငး

မပြ နငေသာ စာချပစာတမး ဖြ စသညက ကနစညအပနသက ေရးချယလကခသည အတငးေဖာပြ ၍

ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထားလကမတက ကနစည

အပနသအား ထတေပးရမည။

၁၂။ ပဒမ ၁၁ အရ ထတေပးေသာ လကမတတင ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသက ဖြ စေစ၊

၄ငး၏ အခငအာဏာရ ပဂဂ လတစဦးက ဖြ စေစ လကမတေရးထးရမည။

8 ၁၃။ ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတတင

ေအာကပါအချကများ ပါရရမည -

(က) ကနစညအပနသကေပးေသာ ကနနငစပဆငသည ေဖာပြ ချက၊ မညသည ကနစည

ဖြ စေကြ ာငး ေဖာပြ ချက၊ လအပသည အမတတဆပ၊ ပျကစးလယေသာ သမဟတ

အနတရာယရေသာ ကနစညဖြ စလျင ထသ ဖြ စေကြ ာငး ေဖာပြ ချက၊ ထပပးပစစညး

သမဟတ ပစစညးအစတအပငး အေရအတက၊ အခြ ားနညးဖြ င ေဖာပြ သည ကနစည

စစေပါငး အေလးချန၊ ပမာဏ သမဟတ အေရအတက၊

(ခ) ကနစည၏ လကရ မျကမြ င အေခြ အေန၊

(ဂ) ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသ၏ လပငနးအမညနင အ ေြခစက (ရးချပ)

တညေနရာလပစာ၊

(ဃ) ကနစညအပနသ အမည၊

(င) ကနစညအပနသက ေပးသည ကနစညလကခမညသ အမည၊

(စ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ပဋညာဉအရ ကနစညက တာဝနယ၍

သယယပေဆာငရန လေပြ ာငးလကခသည ေနရာနင ရကစ၊

(ဆ) ကနစညလေပြ ာငး ေပးပရမညေနရာ၊

(ဇ) ကနစညလေပြ ာငးေပးပရမညေနရာ၊ ေနရက သမဟတ အချနကာလက စာချပ၀င

များက အတအလငးသေဘာတေဖာပြ ထားလျင ယငးသ ေဖာပြ သည လေပြ ာငးေပးပ

ရမည ေနရာ၊ ေနရက သမဟတ အချနကာလ၊

(စျ) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတ

မာ လေပြ ာငးနငေသာ စာချပစာတမးဖြ စသည သမဟတ လေပြ ာငးခြ ငး မပြ နငေသာ

စာချပစာတမး ဖြ စသညဟ ေဖာပြ ချက၊

(ည) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထားလကမတ

ထတေပးသည ေနရာနင ေနရက၊

(ဋ) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ သမဟတ ၄ငး၏ အခငအာဏာရပဂဂ လ၏

လကမတ၊

(ဌ) စာချပ၀ငများက အတအလငး သေဘာတထားလျင ယငးသ သေဘာတထားသည

အတငး ပေဆာငေရးနညးလမး တစခစအတက ကနစည သယယပေဆာငခ သမဟတ

9

ကနစညလကခသက ေပးရမည ေငေကြ း အမျ းအစား အပါအဝင ကနစည သယယ

ပေဆာငခ သမဟတ ၄ငးက ကနစည သယယပေဆာငခ အတက ေပးရမည အခြ ား

ေဖာပြ ချက၊

(ဍ) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထားလကမတ

ထတေပးချနတင သရရသည ပေဆာငေရး ခရးစဥလမးေကြ ာငး၊ ပေဆာငေရး

နညးလမးနင တစဆင လေပြ ာငး သယေဆာငရမည ေနရာ၊

(ဎ) စာချပ၀ငတ သေဘာတညထားသည တညဆဥပေဒများနင ဆနကျငခြ ငး မရေသာ

အခြ ား ေဖာပြ ချက။

၁၄။ ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထားလကမတတင ပဒမ

၁၃ ပါ အချကတစရပ ြဖစေစ၊ တစရပထကပ၍ ဖြ စေစ မပါရေသာလညး ပဒမ ၂၊ ပဒမခ (ဇ) ပါ ဘကစ

ပေဆာငေရး ကနစည တငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထားလကမတ၏ အဓပပာယဖငဆ

ချကနင ညညတလျင ထကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထားလကမတ၏ တရား၀င

မက ထခကခြ ငး မရေစရ။

၁၅။ (က) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက လကခတာ၀နယခသည ကနစညနင

စပလျဥး၍ ဘကစပေဆာငေရးကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထား

လကမတေပါတင ပနပထားေသာ သမဟတ ထပ၍ ရကနပထားေသာ ကနအေလးချန၊

ဝနနငေရတကပ၊ ကနစညတငသ ထညသငးသညကနေသတတ ာ သမဟတ အခြ ားအလားတ

စကားရပများကသေသာ ေဖာပြ ချကများသည ဆနကျငကလမ မရပါက အဆပါ ဘကစ

ပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထား လကမတသည

မြ ငသာေသာ သကေသခ အေထာကအထား ဖြ စေစရမည။

(ခ) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတ

က ကနစည လကခသသ လေပြ ာငးေပး၍ ဖြ စေစ၊ အလားတ အလကထေရာနစ အချက

အလကဖြ င အပြ နအလနပလတ၍ ဖြ စေစ ေပးပသညက ကနစညလကခသက သေဘာ

ရးဖြ င လကခရရပြ းဖြ စေကြ ာငး အသအမတပြ ပြ းဖြ စလျင ထကနစည တငေဆာငသည

သကေသခအေထာကအထားလကမတနင စပလျဥး၍ ဆနကျငကလပြ း တငပြ သည

သကေသခချကများက လကခခြ ငး မပြ ရ။

10

အခနး(၇)

ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ တာ၀နနင ေပးအပရန တာဝနရမများ

၁၆။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည ကနစညက ၄ငးကတာ၀နယ၍ ပေဆာငရန

လကခသည အချနမစ၍ သေဘာတညချကအရ ကနစညက လေပြ ာငးေပးပသည အချနအထ ထ

ကနစညအတက တာ၀နရသည။

၁၇။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနးလပကငသသည မမ၏ လပငနးတာ၀နများေဆာငရကေနစဥ အတငး

မမ၏၀နထမး သမဟတ ကယစားလယ၏ ပြ လပမနင ပျကကကမများအတက ေသာလညးေကာငး၊

အခြ ားပဂဂလ တစဦးဦးနင ထပဆင ချပဆသည ပဋညာဥအရ ေဆာငရကရာတင ထသ၏ ပြ လပမနင

ပျကကကမများ အတက ေသာလညးေကာငး မမကယတင ပြ လပမနင ပျကကကမ ဖြ စသကသ တာ၀န

ရေစရမည။

၁၈။ ကနစည လေပြ ာငးေပးပခြ ငးက ေသချာေစရန အလငာ ေအာကေဖာပြ ပါ လအပေသာ ပြ လပ

မများက ေဆာငရကရာတင ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည -

(က) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထား လကမတ

က လေပြ ာငးနငေသာ ပစဖြ င ထတေပးပြ းသညအခါ -

(၁) “လက၀ယကငေဆာငသသ လေပြ ာငး ေပးပရန" ဟ ေဖာပြ ပါက အဆပါ ကနစည

တငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထားလကမတ မရငးတစေစာင ေပးအပ

သအား ကနစညက လေပြ ာငးေပးပ ရမည။

(၂) “အမနရသသ လေပြ ာငးေပးပရန " ဟ ေဖာပြ ပါက မနကနေကြ ာငး ထပဆင

အတညပြ ေထာကခသည အဆပါကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာက

အထားလကမတ မရငးတစေစာင ေပးအပသအား ကနစညက လေပြ ာငးေပးပရ

မည။

(၃) လေပြ ာငးေပးပ ရမညသ၏ အမညမပါရဘ ကကလပဖြ င "- - - -- သ လေပြ ာငး

ေပးပရန " ဟ ေဖာပြ ပါက ပဒမခငယ (၂) ပါ ပြ ဋဌာနးချကနငအည ေဆာငရကရ

မည။

(ခ) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတ

က လေပြ ာငး ခြ ငး မပြ နငေသာ ပစဖြ င ထတေပး ပြ းသညအခါ -

11

(၁) “အမညေဖာပြ ထားသသ လေပြ ာငးေပးပရန " ဟ ေဖာပြ ပါက ထသ မနကနေကြ ာငး

သကေသခအေထာကအထား ပြ သနငလျင အဆပါ ကနစညတငေဆာငသည

သကေသခအေထာကအထား လကမတမရငးတစေစာင ေပးအပသအား ကနစည

က လေပြ ာငး ေပးပရမည။

(၂) အဆပါ သကေသခ အေထာကအထား လကမတတင ကနစညလကခသ အဖြ စ

အမညေဖာပြ ထားသ မနကနေကြ ာငး သကေသခ အေထာကအထား ပြ သပါက

ထသအား ထတေပးရမည။

(ဂ) အဆပါ ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထားလကမတက ထတေပး

ခခြ ငး မရသညအခါ ပဋညာဥအရ ကနစညအပနသက ညနကြ ားသညပဂဂလထသ ဖြ စ

ေစ၊ ကနစညအပနသ သမဟတ ကနစညလကခသ၏ အခငအေရးရရသက ညနကြ ား

သည ပဂဂ လထသ ဖြ စေစ ကနစညက လေပြ ာငး ေပးပရမည။

၁၉။ (က) ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည ပဋညာဥအရ တာ၀နယ ပေဆာငရန

ကနစညက စတငလကခသည အချနမစ၍ ကယတငတာ၀နယ ေဆာငရကရာတင

ဖြ စေစ၊ ပဒမ ၁၇ ပါ မမ၏ ၀နထမး၊ ကယစားလယ သမဟတ အခြ ားပဂဂလ တစဦးဦးက

ေဆာငရကရာတင ဖြ စေစ ကနစညများ ဆးရးမ၊ ပျကစးမ သမဟတ ကနစညလေပြ ာငး

ေပးပရန ေနာငေနး ကြ နကြ ာမေကြ ာင ဆးရးမအတက မမကယတငတင ေသာလညး

ေကာငး၊ မမ၏ ၀နထမး၊ ကယစားလယ သမဟတ အခြ ားပဂဂလ တစဦးဦးတင ေသာ

လညးေကာငး တာ၀နမရေကြ ာငး သကေသခချက အေထာကအထား မတင ပြ နငလျင

ယငးဆးရးမ တစခခအတက တာ၀နရေစရမည။

(ခ) ကနစည လေပြ ာငး ေပးပရမည အချနကာလနင စပလျဥး၍ ကနစညအပနသက

ေကြ ညာ ခြ ငး မပြ လပခဘ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ကနစညက

လကခခ ခြ ငးဖြ စလျင ကနစညလေပြ ာငးေပးပရန ေနာငေနးကြ န ကြ ာမေကြ ာင ြဖစေပါ

လာသည ဆးရးမအတက ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသတင တာ၀န မရေစ

ရ။

၂၀။ အတအလငး သေဘာတညခသည အချနအတငး ကနစညက လေပြ ာငးေပးပ ခြ ငး မပြ လျင

သေဘာတညချက ကနဆးသညေန၏ ေနာကရကကေသာလညးေကာငး၊ ထသေသာ သေဘာတည

ချကမျ း မရသညကစစတင ဂရပြ လလစကေသာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသအေနဖြ င

ကစစရပအေခြ အေနေပါမတည၍ ေလျာကနသငမြ တေသာ အချနအတငး လေပြ ာငးေပးပ ခြ ငးမပြ လျင

12 ေလျာကနသငမြ တေသာ အချနကနဆးသညေန ေနာကရကက ေသာလညးေကာငး ကနစညလေပြ ာငး

ေပးပရန ေနာငေနး ကြ နကြ ာမ ေပါေပါကသည ေနဟ သတမတသည။

၂၁။ ပဒမ ၂၀ အရ ကနစညက လေပြ ာငးေပးပရန ေနာငေနးကြ န ကြ ာမ ေပါေပါကေကြ ာငး

သတမတသည ေနမ ရကေပါငး ၉၀ အတငး ကနစညက လေပြ ာငးေပးပ ခြ ငး မပြ နငလျင ကနစညက

ေတာငးဆပငခငရသ တစဦးဦးသည အခြ ားဆနကျငကလသည သကေသခအေထာကအထားမရပါက

ေပျာကဆးသည ကနစည အဖြ စ မတယ၍ ေဆာငရကနငသည။

၂၂။ ပဒမ ၁၉ တင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည

ကနစညနင စပလျဥး၍ သယယပေဆာငသည ကာလအေတာအတငး ေအာကပါ အေခြ အေနတစရပ

ဖြ စေစ၊ တစရပထကပ၍ ဖြ စေစ ေပါေပါကေကြ ာငး သကေသထငရား ပြ နငပါက အဆပါ ကနစည

ဆးရးမ၊ ပျကစးမ သမဟတ ကနစည လေပြ ာငးေပးပရန ေနာငေနး ကြ န ကြ ာမအတက တာ၀နမရေစရ-

(က) ကနစညအပနသ၊ ကနစညလကခသ၊ ၄ငး၏ ကယစားေဆာငရကသ သမဟတ

ကယစားလယ၏ ပြ လပမ သမဟတ ေပါဆမ၊

(ခ) ကနစည ထပပးခြ ငး၊ အမတတဆပ ပြ လပခြ ငး သမဟတ ကနစညနပါတတပခြ ငး

ပြ လပရာတင မလေလာကမ သမဟတ အားနညးချ ယငးမ၊

(ဂ) ကနစညအပနသ၊ ကနစညလကခသ သမဟတ ၄ငး၏ကယစား ေဆာငရကသ သမဟတ

ကယစားလယက ကနစညကငတယ ထနးသမးမ၊ ကနစညတငမ၊ ကနစညချမ သမဟတ

သေလာင ထနးသမးထားရမ၊

(ဃ) ကနစည၏ ပငကယသဘာ၀ ချ ယငးမ သမဟတ မမြ ငသာေသာ ချ ယငးမ၊

(င) သကဆငသည အလပသမားများ အစအေဝးဖြ င ဆနဒေဖာထတမ၊ အလပပတမ၊

အလပရပနားထားမ၊ အလပက လးဝဖြ စေစ၊ တစစတတစေဒသ ဖြ စေစ မလပေစရန

တားဆးခရမ၊

(စ) သဘာ၀ေဘးအနတရာယ ဖြ စေပါမ သမဟတ မလနဆနနငေသာ ဖြ စရပ ေပါေပါကမ။

၂၃။ ဘကစပေဆာင ေရးလပငနး လပကငသသည ပဒမ ၂၂ ပါ အေခြ အေနများအပြ င ပငလယ

ေရေကြ ာငးနင ပြ ညတငးေရေကြ ာငးတ ဖြ င ကနစည ပေဆာငရာ၌ ဆးရးမ၊ ပျကစးမ သမဟတ

ကနစည လေပြ ာငးေပးပရန ေနာငေနးကြ န ကြ ာမအတက ေအာကပါ အေခြ အေနတစရပရပ ေပါေပါက

ပါကလညး တာ၀န မရေစရ -

13 (က) ေရယာဥမး၊ သေ ငဘာသား၊ ေရေကြ ာငးပြ အရာရ သမဟတ သယယပေဆာငသ၏

၀နထမးက တမင ပြ လပမ၊ ေပါဆမ သမဟတ ပျကကကမ၊

(ခ) သယယပေဆာငသနင မသကဆငသည မးေလာငမ၊

(ဂ) သတမတေရေကြ ာငးခရးစဥစတငချန၌ အသးပြ သညသေ ငဘာမာ သားလာေရး အတက

ကခင၍လအပချကများ ပြ ညစမရေကြ ာငး ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသက

သကေသထငရား ပြ နငပြ း သတမတ ေရေကြ ာငးခရးစဥအတငးတင သေ ငဘာမာ က ခင

ခြ ငး၊ လအပချကများ ပြ ညစ ခြ ငးမရ ဖြ စလာမ။

၂၄။ ကနစညဆးရးခြ ငး သမဟတ ပျကစးခြ ငးအတက ေလျာေကြ းက သတမတရာ၌ ကနစည

လကခသသ ကနစည လေပြ ာငးေပးပသည ေနရာနင အချနကာလတတင တညရေသာ ကနစည

တနဖးကေသာ လညးေကာငး၊ ပဋညာဥ နငအည ကနစည လေပြ ာငးေပးပရမည ေနရာနင အချနကာလ

တတင တညရေသာ ကနစညတနဖးက ေသာလညးေကာငး အေခြ ခရမည။

၂၅။ ကနစညတနဖး နငစပလျဥး၍ လကရဖြ စေပါေနေသာ ကနစညချငး ဖလယသည ကနစညဒင

ေစျးနနးက ေသာလညးေကာငး၊ အဆပါ ေစျးနနးမရလျင ကာလေပါက ေစျးနနးကေသာ လညးေကာငး၊

အဆပါကနစညချငးဖလယသညေစျးနနးနင ကာလေပါကေစျးနနးတမရလျင အဆပါကနစည အမျ းအစား

နင အရညအေသးတ ကနစည၏ ပမနတနဖးက ေသာလညးေကာငး အေခြ ခ၍ ဆး ဖြ တရမည။

အခနး (၈)

ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ ေပးအပရနတာ၀နရမ ကနသတချက

၂၆။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ပေဆာငရန တာ၀နမယမ ကနစညအပနသက

ကနစည၏ သဘာ၀နင တနဖးကေကြ ညာခြ ငး မပြ ခသညအ ပြ င ဘကစပေဆာငေရး ကနစည

တငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတတငလညး ထညသငးေဖာပြ ခြ ငးမရခလျင

ဘကစပေဆာငေရး လပငနး လပကငသသည ဘကစပေဆာငေရးနင သကဆငသည အပြ ညပြ ည

ဆငရာ ကနဗငးရငး သမဟတ ေဒသဆငရာ သေဘာတစာချပက အေခြ ခ၍ ထပပးပစစညး တစခချငး

အတက ေသာလညးေကာငး၊ ဆးရးသည သမဟတ ပျကစးသည ကနစည၏ စစေပါငး အေလးချန

အတက ေသာလညးေကာငး ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများဖြ င သတမတထားေသာ

အများဆး ေပးေလျာရမည အထးေငေကြ းထတယပငခငယနစ ပမာဏထကပ၍ ေပးေလျာရန တာ၀န

မရေစရ။

၂၇။ ကနေသတတာနင ကနစညတင အခငးပြ ားတက ထပပးပစစညးတစခ သမဟတ တစယနစ

ထကပ၍ ကနစညတငသညအခါ ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာက

အထား လကမတတင တစခချငးစ စာရငးသငးထားေသာ ထပပးပစစညး သမဟတ အခြ ားသေ ငဘာတင

14 ပစစညး ယနစများသည ထပပးပစစညး သမဟတ သေ ငဘာတငပစစညးများ ြဖစသညဟ မတယရမည။

ထသ မတယရန အချကမအပ အဆပါ ပေဆာငေရး ပစစညးများသည ထပပးပစစညးတစခ သမဟတ

တစယနစ ဖြ စသညဟ မတယရမည။

၂၈။ ပဒမ ၂၆ နင ပဒမ ၂၇ တတင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ ဘကစပေဆာငေရးတင ပဋညာဥ

အရ ပငလယေရေကြ ာငး သမဟတ ပြ ညတငးေရေကြ ာငး ခရးဖြ င ကနစညပေဆာငခြ ငး မပါ၀ငပါက

ဘကစ ပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ ေပးေလျာရနတာ၀နသည ဆးရးေသာ သမဟတ ပျကစးေသာ

ကနစည၏ စစေပါငး အေလးချနအတက ဘကစပေဆာငေရးနင သကဆငသည အပြ ညပြ ညဆငရာ

ကနဗငးရငး သမဟတ ေဒသဆငရာ သေဘာတစာချပက အေခြ ခ၍ ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည

နညးဥပေဒများဖြ င သတမတေသာ အထးေငေကြ း ထတယပငခင ယနစ ပမာဏထက မပေစရ။

၂၉။ ကနစညဆးရးမ သမဟတ ပျကစးမသည ဘကစပေဆာငေရး၏ သးခြ ားပေဆာငေရး

နညးလမးတစလမးဖြ င ပေဆာငသည ကာလအတငး ေပါေပါကသညအခါ အဆပါြဖစရပနငစပလျဥး

၍ ဘကစပေဆာငေရးနင သကဆငသည အပြ ညပြ ညဆငရာကနဗငးရငး သမဟတ ေဒသဆငရာ

သေဘာတစာချပတင အခြ ားေပးအပရန တာ၀နကနသတချကက ပြ ဋဌာနးသတမတထားပြ း အဆပါ

သးခြ ား သယယပေဆာငေရး နညးလမးအတက ပဋညာဥကလညး သးခြ ားချပဆထားလျင အဆပါ

ဆးရးမ သမဟတ ပျကစးမအတက ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ ေပးေလျာရန တာ၀န

ကနသတချကသည ေဖာပြ ပါ ကနဗငးရငးနင ေဒသဆငရာ သေဘာတစာချပတက အေခြ ခ၍ ဤ

ဥပေဒအရ သတမတသည အတငး ဖြ စေစရမည။

၃၀။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည ကနစညဆးရးမ သမဟတ ပျကစးမမအပ

ကနစညထတေပးရာတင ေနာငေနးကြ နကြ ာမေကြ ာင ဆးရးမ သမဟတ ေနာကဆကတ ဆးရးနစနာမ

အတက ေပးေလျာရနတာ၀နရလျင ထသ၏တာ၀နရမသည ပဋညာဥအရ ကနစည သယယပေဆာငခ

နင ညမျေသာ ေငပမာဏထက မပေစရ။

၃၁။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ စစေပါငးေပးေလျာရန တာ၀နရမသည ကနစည

အားလးဆးရးမအတက ေပးေလျာရန တာ၀နထက မပေစရ။

၃၂။ ကနစညဆးရးမ၊ ပျကစးမ သမဟတ ကနစည လေပြ ာငးေပးပရန ေနာငေနးကြ န ကြ ာမသည

ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ထသ ဆးရးေစရန၊ ပျကစးေစရန သမဟတ ေနာငေနး

ကြ န ကြ ာေစရန ရညရယ၍ ေသာလညးေကာငး၊ အေလးမထား ဂရမစကဘ သလျကနငေသာ

လညးေကာငး ပဂဂလေရးအရ ပြ လပေကြ ာငး သမဟတ ပျကကကေကြ ာငး သကေသထငရား ပြ သနင

15 လျင ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည ေပးအပရနတာဝနရမ ကနသတချက၏ အကျ း

ေကျးဇးက ခစားခငမရေစရ။

အခနး (၉)

ကနစည အပနသ၏ တာ၀နနင ေပးအပရန တာဝနရမများ

၃၃။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ဘကစပေဆာငေရးက စတင တာ၀နယလကခ

သညအချနတင ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာကအထား လကမတ

တင ထညသငးေဖာပြ ရန ကနစညနင စပလျဥး၍ သေဘာသဘာ၀၊ အမတတဆပ၊ ကနးဂဏနးနပါတ၊

အေလးချန၊ ပမာဏနင အေရအတက၊ ေဘးအနတရာယ ဖြ စေစတတေသာ ပစစညးြဖစပါက ထသ ဖြ စ

ေကြ ာငး ေဖာပြ ချကတက ကနစညအပနသ ကယတင သမဟတ ၄ငး၏ကယစား ေဆာငရကသက

ေဖာပြ သညအတငး တကျမနကနေကြ ာငး ၄ငးကအာမခပြ းြဖစသညဟ မတယရမည။

၃၄။ ကနစညအပနသသည ေဘးအနတရာယရေသာ ကနစညေပါတင ေဘးအနတရာယရေကြ ာငး

ေဖာပြ သည အမတတဆပက ဖြ စေစ၊ ချတဆတဆပ သမဟတ ကပတဆပက ြဖစေစ သတမတချက

များနငအည ပြ လပ တပဆငေပးရမည။

၃၅။ ကနစညအပနသသည ေဘးအနတရာယရေသာ ကနစညက ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကင

သ၊ ထသ၏ကယစား ေဆာငရကသ သမဟတ ကယစားလယ တစဦးဦးအား ဖြ စေစ လေပြ ာငး ေပးအပ

သညအခါ ေဘးအနတရာယရေသာ ကနစည၏ လကခဏာနင လအပလျင က တငသတထား ေဆာငရက

ရမည အချကများက ထသအား အသေပးရမည။ အကယ၍ ကနစည အပနသက ထသ ေဆာငရကရန

ပျကကကသညအ ပြ င ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသကလညး လေြပာငးေပးအပသည

ကနစညမာ ေဘးအနတရာယ ဖြ စေစနငေသာ လကခဏာရေကြ ာငး အခြ ားနညးဖြ င သရမထားလျင -

(က) ထကနစညပေဆာငခြ ငးဖြ င ဖြ စေပါလာေသာ ဆးရးမအားလးအတက ဘကစပေဆာင

ေရးလပငနး လပကငသအား ကနစညအပနသက ေပးအပရန တာဝနရေစရမည။

(ခ) ဖြ စေပါလာေသာ အေခြ အေန လအပချကအရ မညသည အချနအခါတငမဆ လေပြ ာငး

ေပးအပထားသည ကနစညအတက ေလျာေကြ းေပးရနမလဘ ေဘးအနတရာယ မဖြ စ

ေစရန ယငးကနစညက ဘကစပေဆာငေရး လပငနးလပကငသ သမဟတ ယငး၏

ကယစားေဆာငရကသက ချထားြခငး၊ ဖျကဆးခြ ငး သမဟတ ေပးအပခြ ငး ပြ နငသည။

16 ၃၆။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသက ၄ငးတာ၀နယ ေဆာငရကေနစဥအတငး ကနစည

များ၏ ေဘးအနတရာယရသည လကခဏာက သရထား ပြ းဖြ စလျင မညသမျ ပဒမ ၃၅ ပါ ပြ ဋဌာနးချကများ

က ကးကား၍ ေဆာငရကခြ ငး မပြ နင။

၃၇။ အကယ၍ ပဒမ ၃၅၊ ပဒမခ (ခ) ပါ ပြ ဋဌာနးချကနင မသကဆငသညအခါတင ေသာ

လညးေကာငး၊ ပဒမ ၃၆ အရ ကးကားခြ ငး မပြ နငသညအခါတင ေသာလညးေကာငး ေဘးအနတရာယ

ရေသာ ကနစညသည လအသကက ဖြ စေစ၊ ပစစညးဥစစာက ဖြ စေစ အမနတကယ ေဘးအနတရာယပြ

လာလျင ဖြ စေပါလာေသာ အေခြ အေန လအပချကအရ ကနစညဆးရးမ သမဟတ ပျကစးမက မျေဝ

ကျခရသည ပျမးမျထည၀ငေကြ း သမဟတ ပဒမ ၁၉၊ ပဒမ ၂၀ နင ပဒမ ၂၁ တပါ ပြ ဋဌာနးချကများ

နငအည ဘကစ ပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ တာ၀နရမများမအပ ေလျာေကြ းေပးရနမလဘ

ကနစညက ေဘးအနတရာယ မဖြ စေစရန ချထား ခြ ငး၊ ဖျကဆးခြ ငး သမဟတ ေပးအပခြ ငး ပြ နငသည။

၃၈။ ပဒမ ၃၃၊ ပဒမ ၃၄၊ ပဒမ ၃၅၊ ပဒမ ၃၆ နင ပဒမ ၃၇ တတင ရညညနးထားသည အချကများမာ

တကျမနကနခြ ငး မရမ သမဟတ မလေလာကမတစခခေကြ ာင ဖြ စေပါလာသည ဆးရးမ တစရပရပ

အတက ကနစညအပနသသည ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသအား နစနာေကြ း ေပးအပရန

တာ၀နရသည။

၃၉။ ကနစညအပနသသည ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခ အေထာက

အထားလကမတက ၄ငးက လေပြ ာငးေပးပြ းသညတင ေပးအပရနတာ၀နရမသည ဆကလက၍ တညရ

ေစရမည။

၄၀။ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ ပဒမ ၃၈ နင ပဒမ ၃၉ တပါ နစနာေကြ းဆငရာ

အခငအေရးက ကနစည အပနသမအပ အခြ ားပဂဂ လတစဦးဦးသ ပဋညာဥအရ ဘကစပေဆာငေရး

လပငနး လပကငသ၏ ေပးအပရန တာ၀နရမအား ကနသတခြ ငး မရေစရ။

အခနး (၁၀)

အေကြ ာငးကြ ားခြ ငး၊ ေတာငးဆခြ ငး၊ အေရးယခြ ငးနင ကာလစညးကမးသတ

၄၁။ (က) ကနစညလကခသအား ကနစညက လေပြ ာငးေပးအပချနတင ကနစညဆးရးမ

သမဟတ ပျကစးမ၏ အဖြ စအပျက သဘာ၀ အတအကျ ေဖာပြ ထားေသာ အေကြ ာငး

ကြ ားချကက ကနစညလကခသက ဘကစပေဆာငေရး လပငနး လပကငသထသ

သတမတချကများ နငအည လကမတေရးထးထားသည စာဖြ င ေပးပထားခြ ငး မရလျင

အဆပါ လေပြ ာငးေပးအပမသည ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည

17

သကေသခအေထာကအထားလကမတတင ေဖာပြ ထားသညအတငး ဘကစပေဆာငေရး

လပငနး လပကငသက ကနစညလေပြ ာငးေပးပေကြ ာငး မြ ငသာေသာ သကေသခချက

အေထာကအထား ြဖစသည။

(ခ) ကနစည ဆးရးမ သမဟတ ပျကစးမက အပြ ငပနးအားဖြ င သသာထငရား ခြ ငး မရသည

ကစစတင ကနစညလကခသသ ကနစညက လေပြ ာငး ေပးအပပြ းေနာက ၄ငးက

ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများ အရ သတမတထားေသာ ကာလအတငး

လကမတေရးထးထားသည စာဖြ င အေကြ ာငးကြ ားေပးပ ခြ ငး မရလျင ထကနစည

ဆးရးေကြ ာငး သမဟတ ပျကစးေကြ ာငး မြ ငသာေသာ သကေသခ အေထာကအထား

မရဟ မတယရမည။

၄၂။ ဤဥပေဒအရ နစနာဆးရးမ တစခခအတက အေကြ ာငး ကြ ားစာ ေပးပ ခြ ငး၊ တရားရးနင

အနညာတ ခသမာဓရးတတင တရားစဆခြ ငး၊ တငပြ ေတာငးဆခြ ငး၊ ေလျာကထားခြ ငးနင ကာလ

စညးကမးသတတနင စပလျဥး၍ ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများ၊ အမနေကြ ာငြ ာစာ၊

အမန ၊ ညနကြ ားချကနင လပထးလပနညးများ တစရပရပဖြ င သးခြ ားထတပြ န၍ သတမတထားသည

အတငး ြဖစေစရမည။ ထသ သတမတထားခြ ငးမရလျင တညဆဥပေဒများတင ပြ ဋဌာနးထားသည

အတငး ေဆာငရကရမည။

အခနး (၁၁)

စမခနခေရးနညးလမးအရ အေရးယခြ ငး

၄၃။ ဗဟအဖသည ဤဥပေဒအရ ထတပြ နသည နညးဥပေဒများ၊ အမန ေကြ ာငြ ာစာနင အမနတပါ

တားြမစချက တစရပရပက ြဖစေစ၊ မတပတင စညးကမးချက တစခခက ဖြ စေစ ေဖာကဖျကကျးလန

ေသာ သမဟတ လကနာရန ပျကကကေသာ ဘကစပေဆာငေရး လပငနး လပကငသအား ေအာကပါ

စမခနခေရးဆငရာ အမနတစရပရပက ချမတနငသည --

(က) သတေပး ခြ ငးနင သတမတထားေသာ ဒဏေကြ းက ေပးေဆာငေစခြ ငး၊

(ခ ) မတပတငလကမတက ကာလသတမတ၍ ရပဆငးခြ ငး၊

(ဂ ) မတပတငလကမတက ပယဖျက ခြ ငး။

18

အခနး (၁၂)

အယခခြ ငး

၄၄။ ဗဟအဖက ချမတေသာ မတပတငလကမတ ေလျာကထားချကက ငြ ငးပယသည အမန

သမဟတ ဆးဖြ တချက သမဟတ စမခနခေရးဆငရာ အမနကဖြ စေစ မေကျနပ သသည ထအမနက

လကခရရသည ေနမ ရကေပါငး ၆၀ အတငး ၀နကးဌာနသ အယခနငသည။

၄၅။ (က) ၀နကးဌာနသည ပဒမ ၄၄ အရ အယခမက စစစပြ း ပလပခြ ငး သမဟတ ချမတခေသာ

အမနက ပယဖျကခြ ငး သမဟတ ပြ ငဆငခြ ငး ပြ နငသည။

(ခ) ပဒမခ (က) အရ ၀နကးဌာနက ချမတသည အမန သမဟတ ဆးြဖတချကသည

အပြ းအပြ တ ြဖစေစရမည။

အခနး (၁၃)

စရငပငခငအာဏာ

၄၆။ ဤဥပေဒအရ ဘကစပေဆာငေရးနငစပလျဥး၍ ေပါေပါကသည တရားစရငေရးဆငရာ

အမများက တရားလ၏ ဆနဒအရ ေအာကေဖာပြ ပါ ေနရာေဒသတစခခရ စရငပငခငရေသာ တရားရး

တစခခတင တရားစပငခငရသည -

(က) တရားပြ င၏ ပငမစးပားေရးလပငနး တညရရာ ေနရာေဒသ သမဟတ အမြ တမး

ေနထငရာ ေနရာေဒသ၊

(ခ) ပဋညာဥချပဆသည ေနရာဖြ စပြ း တရားပြ င၏ စးပားေရးလပငနး၊ ရးခ သမဟတ

ကယစားလယရရာ ေနရာေဒသ၊

(ဂ) ဘကစပေဆာငေရးအတက ကနစညက တာ၀နယလကခသည ေနရာ သမဟတ

ကနစည လေပြ ာငးေပးပသည ေနရာေဒသ၊

(ဃ) ဤကစစအလငာ ပဋညာဥတင ေဖာပြ သည အခြ ားေနရာေဒသ တစခခနင ဘကစ

ပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတတင

သကေသခအဖြ စ ေဖာ ပြ သည အခြ ားေနရာ ေဒသတစခခ။

၄၇။ ပဒမ ၄၆ တင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ ရပငခင ေတာငးဆရန အေကြ ာငး ေပါေပါကပြ း

ေနာက စာချပ၀ငတ ချပဆသည သေဘာတစာချပတင တရားစဆနငရန သးြခားသတမတသည

ေနရာေဒသရ စရငပငခငရေသာ တရားရးသည စရငပငခင ရေစရမည။

19 ၄၈။ ဘကစပေဆာငေရးနင စပလျဥး၍ ေပါေပါကလာသည အငြ ငးပားမက အနညာတ ခသမာဓ

ဖြ င ေဖြ ရငးေပးရန ေတာငးဆေလျာကထားသ၏ ဆနဒအရ ပဒမ ၄၆၊ ပဒမခ (က) မ (ဃ) အထ

ေဖာပြ ထားေသာ ေနရာေဒသတစခခ၌ အနညာတခသမာဓဖြ င ေဖြ ရငးခြ ငးက ပဋညာဥနငအည

ပြ လပနငသည။

၄၉။ ဘကစပေဆာငေရးနငစပလျဥး၍ ေပါေပါကလာသည အငြ ငးပားမကအနညာတခသမာဓဖြ င

ေဖြ ရငးခြ ငးနင စပလျဥး၍တညဆဥပေဒတင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ ပဋညာဥတင သေဘာတည

ထားသညအတငး မညသည လပထးလပနညးဖြ င ေဖြ ရငးမညက ေရးချယ ေဆာငရကပငခငရသည။

၅၀။ ပဒမ ၄၈ တင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ အငြ ငးပားမအတက အနညာတခသမာဓဖြ င

ေြဖရငးေပးရန ေတာငးဆေလျာကထားပြ းေနာက စာချပဝငတ ချပဆသည သေဘာတစာချပတင

သး ခြ ားသတမတသည ေနရာေဒသရ အနညာတခသမာဓဖြ င ေဖြ ရငးခြ ငးက ပြ လပနငသည။

အခနး (၁၄)

ပြ စမနင ပြ စဒဏ

၅၁။ မညသမဆ မတပတငလကမတ မရဘ ဘကစပေဆာငေရး လပငနးက လပကငေကြ ာငး

ပြ စမထငရား စရငခြ ငး ခရလျင ထသသည ေငဒဏ အနညးဆး ကျပ ၂၅ သနးမ အများဆး ကျပ သနး

၁၅ဝ အထ ချမတခြ ငး ခရမည။

အခနး (၁၅)

အေထ ေထ

၅၂။ ဤဥပေဒတင အခြ ားနညးဖြ င ပြ ဋဌာနးထား ခြ ငးမရလျင ဤဥပေဒပါ ဘကစပေဆာငေရး

လပငနးလပကငသ၏ တာဝနများ၊ ေပးအပရနတာဝနရမများ၊ ကငးလတချကများနင ေပးအပရနတာ၀န

ကနသတချကများသည -

(က) မတပတငလကမတ ရရေသာ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသနင သကဆင

ေစရမည။

(ခ) မတပတင လကမတရရေသာ ကယစားလယနင လညးေကာငး၊ သးခြ ားဆနကျငကလ

သည သေဘာတညချကမရပါက ကယစားလယလအပသနင လညးေကာငး သကဆင

ေစရမည။

20 ၅၃။ (က) ဘကစပေဆာငေရး ကနစညတငေဆာငသည သကေသခအေထာကအထား လကမတ

ပါ သတမတချက တစရပရပသည ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများနင ေသဖသညအပြ င

ကနစည တငပသက ဖြ စေစ၊ ကနစည လကခသက ဖြ စေစ ထခကနစနာေစပါက

ပျကပြ ယေစရမည ဖြ စပြ း အကျ းသကေရာကေစရန တငပြ ခင မရေစရ။ သရာတင

ထ ပြ ဋဌာနးချကသည အဆပါ သကေသခအေထာကအထားလကမတ၌ ပါရေသာ အခြ ား

သတမတချကများက ထခကခြ ငး မရေစရ။

(ခ) အခနး (၇) ပါ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသ၏ တာ၀နနင ေပးအပရနတာ၀န

ရမများတင လညးေကာငး၊ အခနး (၈) ပါ ေပးအပရနတာ၀နရမ ကနသတချကများတင

လညးေကာငး မညသပင ပါရေစကာမ ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငသသည

ကနစညအပနသ၏ သေဘာတညချကဖြ င ပဋညာဥတင မမ၏ တာဝနရမနင ေပးအပရန

တာဝနများက ပမ၍ တးမြ ငသတမတေပးနငသည။

၅၄။ ၀နကးဌာနသည ဤဥပေဒအရ မတပတငခ၊ မတပတငသကတမး၊ မတပတင သကတမး

တးမြ ငခ၊ ရကလနေကြ း၊ ဒဏေကြ း၊ အာမခ အေထာကအထားနင အခြ ား အခေကြ းေငများက သတမတ

ထားရမည။

၅၅။ ပဒမ ၅၁ အရ တရားစဆမတင တရားရးက အပြ းသတ အမန ချမတခြ ငး မပြ မ တရားစဆခြ ငး

ခရေသာ ဘကစ ပေဆာငေရး လပငနး လပကငသက ပဒမ ၅၁ တင သတမတထားသည အများဆး

ဒဏေငက ဤဥပေဒပါ ကစစ အလငာ ဗဟအဖက စမ ခနခနငရန မတပတင အရာရထ ေပးေဆာငလျင

မတပတင အရာရသည တရားရးတင ထအမက ေကျေအးရမည။

၅၆။ မတပတငအရာရသည ဤဥပေဒအရ ရရနရေသာ အခေကြ းေငနင ဒဏေကြ းေငများ

ေပးေဆာငရန ပျကကကသထမ ထအခေကြ းေငနင ဒဏေကြ းေငများက ဝငေငခနမေပြ ကျနေငဖြ စဘ

သကသ မတယ၍ အရေကာကခရမည။

၅၇။ ၀နကးဌာနသည ဘကစပေဆာငေရးလပငနး လပကငခြ ငးနင စပလျဥး၍ အများပြ ညသ

အကျးငာ အဖအစညးတစခခ သမဟတ ပဂဂ လတစဦးဦးအား ဤဥပေဒအရ မတပတင လကမတ

ရယခြ ငးမ ဖြ စေစ၊ မတပတငခ သမဟတ အခြ ားအခေကြ းေင ေပးသငးရခြ ငးမ ဖြ စေစ စညးကမးချကများ

သတမတ၍ ကငးလတခင ပြ နငသည။

၅၈။ ပြ စမဆငရာ ကျငထး ဥပေဒတင မညသပင ပြ ဋဌာနးပါရေစကာမ မြ နယ တရားရးမ မညသည

စရငပငခင အာဏာရ တရားသကး မဆ ဤဥပေဒပါ ပြ စမ တစရပရပတင သတမတထားသည

ဒဏေငက ချမတရန စရငပငခင အာဏာ ရရေစရမည။

21 ၅၉။ ဤဥပေဒပါ ပြ ဋဌာနးချကများက အေကာငအထညေဖာ ေဆာငရကရာတင -

(က) ၀နကးဌာနသည လအပေသာ နညးဥပေဒများက ပြ ညေထာငစ အစးရအဖ၏

သေဘာတညချကဖြ င ထတပြ နနငသည။

(ခ) ၀နကးဌာနနင ဗဟအဖတသည လအပေသာ အမနေကြ ာငြ ာစာ၊ အမန ၊ ညနကြ ားချက

နင လပထးလပနညးများက ထတပြ နနငသည။

(ဂ) ေရေကြ ာငးပေဆာငေရးညနကြ ားမဦးစးဌာနသည လအပေသာ အမနနင ညနကြ ားချက

များက ထတပြ နနငသည။

ပြ ညေထာငစသမမတမြ နမာနငငေတာ ဖ စညးပအေခြ ခ ဥပေဒအရ ကျနပ လကမတ ေရးထးသည။

(ပ)

သနးစန

နငငေတာသမမတ

ပြ ညေထာငစသမမတမြ နမာနငငေတာ