MUÏC ÑÍCH Xeùt moät bieán nghieân cöùu Z ñöôïc moâ taû...

1

1

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA TP. HOÀ CHÍ MINH

Khoa Kyõ Thuaät Xaây Döïng

Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG

E-mail: [email protected] or [email protected]

Web: www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/index

Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719

LaäP & THaåM ÑòNH Döï auøN ÑaàU TÖ

Chöông 7-2: Phaân tích ñoä nhay, ruûi ro - Monte Carlo

MUÏC ÑÍCH

Xeùt moät bieán nghieân cöùu Z ñöôïc moâ taû vôùi

caùc bieán giaûi thích X,Y,...:

Z = f(X,Y,...)

Neáu X, Y laø caùc bieán xaùc suaát Z laø bieán

xaùc suaát.

Nghieân cöùu Z vôùi caùc bieán X, Y vôùi quy luaät

xaùc suaát ñaõ bieát laø noäi dung lyù thuyeát

Monte Carlo.

Xem cac dang phân phôi xac suât sau.

2PGS. Dr. Nguyeãn Thoáng



PHAÂN TÍCH RUÛI RO VÔÙI MOÂ PHOÛNG

MONTE CARLO – HAØM THÖ VIEÄN TRONG CRYSTAL BALL

3PGS. Dr. Nguyễn Thống

M/phoûng

töø soá lieäu

quaù khöù



Rexample



CAC BƯƠC THƯC HIÊN MÔ PHONG

1. XÂY DƯNG MÔ HINH

Đây la mô hinh toan hoc trinh bay môi quan hê giưa biênđâu vao (biên đôc lâp) va biên đâu ra cân nghiên cưu(biên phu thuôc).

2. XAC ĐINH MÔ HINH XAC SUÂT CHO BIÊN ĐÂU VAO

Dưa vao sô liêu qua khư quan sat đươc.

Dưa vao kinh nghiêm cua cac chuyên gia trong linh vưc.

Nêu cân dung kiêm đinh gia thuyêt thông kê đê tim raquy luât xac suât cua biên đâu vao.

4



PGS. Dr. Nguyeãn Thoáng



CAC BƯƠC THƯC HIÊN MÔ PHONG

3. XÂY DƯNG KHOANG GIA TRI NGÂU NHIÊN

Tư cac quy luât xac suât, môi biên đâu vao se đươc thiêtlâp cac khoang gia tri ngâu nhiên (cac khoang gia tri naytao thanh LƠP liên tuc tư 0 1).

4. THƯC HIÊN MÔ PHONG

Phat sô ngâu nhiên.

Tư gia tri ngâu nhiên ĐÔI CHIÊU bươc [3] gia tri biênngâu nghiên đâu vao (thưc hiên cho tât ca cac biên đâuvao).

Tinh gia tri biên nghiên cưu tương ưng

Trơ lai phat sô ngâu nhiên & tiêp tuc ghi nhân gia tribiên nghiên cưu,….

5




PHAÂN TÍCH KEÁT QUAÛ

Tư kêt qua lưu lai cua biên nghiên cưu sau nhiêu lân phat sô ngâu nhiên:

Ham mât đô xac suât cua biên nghiên cưu .

Gia tri trung binh.

Phương sai, đô lêch chuân.

Xac suât đê biên nghiên cưu trong cac khoang gia tri quan tâm (<0, <a, > b,a<X<b,…)

6




2

Ưu ñieåm cuûa phöông phaùp moâ phoûng.

. Ñoù laø moät phöông phaùp trung thöïc,

khaùch quan, ñôn giaûn vaø linh hoaït.

. Coù theå aùp duïng ñeå phaân tích caùc

tình huoáng phöùc taïp.

7




Ñoâi khi ñaây laø phöông phaùp duy nhaát coù

theå aùp duïng ñeå nghieân cöùu hieän töôïng.

Phöông phaùp moâ phoûng cho pheùp ñoái thoaïi

tröïc tieáp vôùi chöông trình tính ñeå giaûi quyeát

vaán ñeà vôùi vieäc ñaët ra caâu hoûi: Cái gì ? vaø

neáu ....

8




Phöông phaùp moâ phoûng coù khaû naêng cho

pheùp nghieân cöùu aûnh höôûng luaân phieân cuûa

caùc bieán leân keát quaû cuûa baøi toaùn, töø ñoù ta coù

theå xaùc ñònh bieán quan troïng nhaát aûnh höôûng

ñeán keát quaû (phân tích độ nhạy).

Tieát kieäm ñöôïc thôøi gian.

9




Phöông phaùp moâ phoûng cho pheùp ñöa vaøo

caùc tình huoáng phöùc taïp so vôùi caùc phöông

phaùp khaùc duøng trong phaân tích ruõi ro

(phöông phaùp phaân tích ñoä nhaïy, phöông

phaùp phaân tích tình huoáng).

10




Khuyeát ñieåm.

Moâ phoûng khoâng ñöa lôøi giaûi toái öu cuï theå nhö caùc phöông phaùp khaùc

: Quy hoaïch tuyeán tính, PERT... Phöông phaùp chæ cho ra caùc keát quaû

döï baùo vôùi caùc xaùc suaát nhaát ñònh.

Chuùng ta phaûi taïo ra taát caû caùc ñieàu kieän vaø raøng buoäc ñeå khaûo saùt

lôøi giaûi. Baûn thaân phöông phaùp moâ phoûng khoâng töï ñöa ra lôøi gæai.

Lôøi giaûi cuûa moät vaán ñeà naøy thì thöôøng khoâng chuyeån ñöôïc cho vaán

ñeà khaùc. Noùi moät caùch khaùc thì moãi lôøi giaûi laø caù bieät cho moãi tröôøng

hôïp.

11




MÔ PHONG MONTE CARLO

12




3

Vi du: Ngươi ta muôn mô phong sưkinh doanh cua 1 cưa hang ban vo xe.Đê co sô liêu, ngươi ta quan sat liêntuc sô lương vo xe ban trong 200 ngaynhư sau.

13




Sô liêu:Sô lương ban (X)/ngay Sô ngay quan sat

0

1

2

3

4

5

10

20

40

60

40

30

Tông 200

14




BANG XAC SUÂT

Sô lương ban

(X)/ngay

Sô ngay quan

sat

Xac suât

0

1

2

3

4

5

10

20

40

60

40

30

0.05 (10/200)

0.1

0.2

0.3

0.2

0.15

Tông 200 1.0

15




LẬP & THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ

Chương 7-2: Phân tích độ nhạy, rủi ro - Monte Carlo

• Xác suất tích lũy

16

0.05

0.15

0.35

0.65

0.85

1.0

0.05

0.1

0.2

0.3

0.2

0.15

0

1

2

3

4

5

Xác suất tích lũyXác suấtBiến nghiên cứu

PGS. Dr. Nguyễn Thống



• Xác suất tích lũy và khoảng số ngẫu nhiên:

17

0.05

0.15

0.35

0.65

0.85

1.0

0.05

0.1

0.2

0.3

0.2

0.15

0

1

2

3

4

5

Xác suất tích lũyXác suấtBiến nghiên

cứu

Từ 01 05

Từ 06 15

Từ 16 35

Từ 36 65

Từ 66 85

Từ 86 00

Khoảng số

ngẫu nhiên




SÔ NGÂU NHIÊN &

PHAT SÔ NGÂU NHIÊN


4



Hàm phát sô ngâu nhiên se cho cácgiá tri ngâu nhiên thay đổi trongkhoang 0 và 1 có tính chât là khi sôlân phát sô đu lơn thì tân suât xuâthiên cua các giá tri tư 0 đên 1 này làbằng nhau.




TẠO SÔ NGÂU NHIÊN Bang sô ngâu nhiên

Touche #rand ơ máy tính nho

hàm Rand() trong Excel


p

X

10



BANG SÔ NGÂU NHIÊN52 6 50 88 53 30 10 47 99 37 66 91 35 32

37 63 28 2 74 35 24 3 29 60 74 85 90 73

82 57 68 28 5 94 3 11 27 79 90 87 92 41

69 2 36 49 71 99 32 10 75 21 95 90 94 38

98 90 94 36 6 78 23 67 89 85 29 21 25 73

96 52 62 87 49 56 59 23 78 71 72 90 57 1

33 69 27 21 11 60 95 89 68 48 17 89 34 9

50 33 50 95 13 44 34 62 64 39 55 29 30 64

88 32 18 50 62 57 34 56 62 31 15 40 90 34

90 30 36 24 69 82 51 74 30 35 36 85 1 55

50 48 61 18 85 23 8 54 17 12 80 69 24 8421


99 37 66 91 35 32 0

29 60 74 85 90 73 59

27 79 90 87 92 41 9

75 21 95 90 94 38 97

89 85 29 21 25 73 69

78 71 72 90 57 1 98

68 48 17 89 34 9 93

64 39 55 29 30 64 49

62 31 15 40 90 34 51

30 35 36 85 1 55 92

17 12 80 69 24 84 92




BAÛNG SOÁ NGAÃU NHIEÂN

23

39

59010

5889

3508

2338

5966

5985

4694

4823

3372

3521Soá voû xe tieâu thuïSoá ngaãu nhieânMoâ phoûng


VÍ DUÏ THÖÏC HIEÄN 10 MOÂ PHOÛNG



KÊT QUA




X (vo xe)

p

01 2 3 54

5

MỘT SỐ KẾT QUẢ TỪ MÔ PHỎNG- Giá trị trung bình biến nghiên cưú

- Độ lệch chuẩn biến nghiên cứu.

- Xác suất để biến nghiên cứu năm trong khoảng giá trị cho

tröôùc.

- Xác suất để biến nghiên cứu lớn (nhỏ) hơn một giá trị định sẳn.

- ………………………….




26

CHU Y

Xem höôùng daãn söû duïng Crystal Ball

trong:

PTDuAn\Chuong 8-Crystall Ball






VÍ DỤSư dung software Crystal Ball

Xem trong BT_Monte Carlo.xls

Sheet Vidu 0, Vi du 1,……




Ví duï: Mét C«ng ty s¶n xuÊt vµ kinh doanh cöanh«m. Tõ kÕt qu¶ sè liÖu s¶n xuÊt vµ kinh doanhtrong qu¸ khø c¸c biÕn ®Çu vµo : sè lîng hµng b¸n®îc trong n¨m (N), ®¬n gi¸ b¸n (P), ®¬n gi¸ s¶n xuÊt(C), chi phÝ cè ®Þnh (F), ®îc x¸c ®Þnh nh sau:

X¸c suÊt (%) 20 20 60

N (®¬n vÞ s¶n phÈm,

®v)

1000 1200 1300


Phaân phoái daïng bậc thang cuûa N



Trêng hîp Nhá nhÊt Binh thêng Lín nhÊt

P (106

VND/®v) 0,35 0,45 0,48

Trêng hîp Trung bình Ñoä leäch chuaån

C (106 VND/®v) 0,38 0,05

29

Chi phÝ cè ®Þnh cho C«ng ty lµ F=20*106 VN§


Giaù baùn ñôn vò P (phaân phoái tam giaùc-Triangular)

Giaù saûn xuaát ñôn vò C (phaân phoái chuaån-Normal)



30

Lîi nhuËn cña C«ng ty (Profit) ®îc x¸c

®Þnh tõ ph¬ng tr×nh sau:

H·y m« pháng lîi nhuËn cña C«ng ty b»ng

ph¬ng ph¸p m« pháng Monte Carlo.

Pr ofit N(P C) F


6



31

CRYSTAL BALL








500000










7

Baøi taäp: Giaû söû heä soá oån ñònh k cuûa maùi doác

ñaát dính quan heä vôùi dung troïng , heä soá ma

saùt vaø löïc dính c nhö sau:

c)tg(2.Ak 2

37

24,522,521

503020Xaùc suaát (%)

Phaân phoái : Phaân phoái chuaån N(16kN/m3,2N/m

3)




vôùi A=0,008

Löïc dính C: Quy luaät tam giaùc:

Haõy nghieân cöùu k theo moâ phoûng Monte Carlo.

Höôùng daãn: Khôûi ñoäng Crytal Ball Môû Excel

Xem Monte-Carlo sheet Vi du 0

Tröôøng hôïp Nhoû nhaát Bình thöôøng Lôùn nhaát

C/104

(N/m2) 12 12.5 14.

38




MỘT SỐ KẾT QUẢ TỪ MÔ PHỎNG




Ví duï: Moät Coâng ty saûn xuaát vaø kinh doanh cöûa nhoâm.

Töø keát quaû soá lieäu saûn xuaát vaø kinh doanh trong quaù

khöù caùc bieán ñaàu vaøo : soá löôïng haøng baùn ñöôïc trong

naêm (N), ñôn giaù baùn (P), ñôn giaù saûn xuaát (C), chi phí

coá ñònh (F), ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

40

130012001000N (ñôn vò saûn phaåm, ñv)

602020Xaùc suaát (%)

Phaân phoái cuûa N theo quy luaät sau




Trêng hîp Nhá

nhÊt

Binh th-

êng

Lín nhÊt

P (106

VND/®v) 0,35 0,45 0,48

Trêng hîp Trung

bình

Ñoä leäch

chuaån

C (106 VND/®v) 0,38 0,05

41

Chi phÝ cè ®Þnh cho C«ng ty lµ F=20*106 VN§


Giaù baùn ñôn vò P (phaân phoái tam giaùc)

Giaù saûn xuaát ñôn vò C (phaân phoái chuaån)



42

Lôïi nhuaän cuûa Coâng ty (Profit) ñöôïc xaùc ñònh töø

phöông trình sau:

Haõy moâ phoûng lôïi nhuaän cuûa Coâng ty baèng phöông

phaùp moâ phoûng Monte Carlo.

Pr ofit N(P C) F




8

43

CRYSTAL BALL








500000












9

•Baøi taäp: Moät döï aùn coù ñaàu ban ñaàu laø 4 tyû phaân phoái ñeàu

trong 2 naêm xaây döïng (t=0,t=1). Döï aùn khai thaùc trong 10

naêm sau khi ñi vaøo khai thaùc vaø lôïi nhuaän roøng laø 0.8 tyû/naêm

(thu laàn ñaàu taïi t=2).

• a. Tính IRR cuûa döï aùn.

• b. Cho bieát MARR=12%/naêm. Theo kinh nghieäm giaù trò ñaàu

tö thay ñoåi theo phaân phoái chuaån vôùi ñoä leäch chuaån laø

10%giaù trò trung bình. Lôïi nhaän roøng daïng tam giaùc coù

min=0.8TB vaø max=1.1TB. Duøng moâ phoûng Monte Carlo

tính:

•Giaù trò trung bình IRR.

•Xaùc suaát ñeå IRR>MARR.

•Laáy suaát chieát khaáu i=12%/naêm. Tính xaùc suaát ñeå NPV<0.

(Xem BT_MoPhong_Profit Sheet Profit 2)




Baøi taäp: Mét dù ¸n s¶n xuÊt ®iÖn cã c¸c sè liÖu kinh doanh dù b¸o nh sau:

•S¶n lîng ®iÖn kinh doanh Q (tr.kWh/n¨m).

• §¬n gi¸ b¸n ®iÖn kinh doanh P (VN§/kWh).

• §¬n gi¸ s¶n xuÊt vµ chi phÝ qu¶n lý vµ vËn hµnh R(VN§/kWh).

•Chi phÝ cè ®Þnh T: 100 tr. VN§

Lîi nhuËn cña dù ¸n ®îc x¸c ®Þnh bëi:

Theo sè liÖu thèng kª trong qu¸ khø cho thÊy Qtu©n theo ph©n phèi chuÈn N(500,45). §¬n gi¸ b¸n®iÖn kinh doanh P thay ®æi theo quy luËt:

50

Pr ofit Q* (P R) T




Trêng hîp Nhá nhÊt Binh thêng Lín

nhÊt

P (VND/kWh) 450 550 600

X¸c suÊt (%) 40 60

R (VND/kWh) 420 470




Bai tâp: Hê sô ổn đinh mai dôc cua loai đât rơi co lưc thâm đươc xac đinh bơi:

Trong đo đn dung trong đây nổi cua đât

n dung trong nươc

goc ma sat trong cua đât

goc nghiêng mai dôc (120)

tg

tgk

ndn

dn




Tư kêt qua phân tich mâu đât cho thây dung trong đây nổi va goc ma sattrong tuân theo cac quy luât xac suât sau:

Dung trong đây nổi theo phân phôi chuân N(0.85;0.15)

Hê sô ma sat tuân theo quy luât tam giac vơi cac tham sô:

Min Mostlikely Max

190 250 270




Dung mô phong Monte Carlo đê:

Tinh kmin, kmax

Xac suât đê k < 1

Xac suât đê k > 1.2

(Xem MoPhong_HeSoMaiDoc.xls)




10

XEM

Hướng dẫn sử dụng Crystal Ball

/Lập & thẩm định dự án đầu tư/..




MUÏC ÑÍCH Xeùt moät bieán nghieân cöùu Z ñöôïc moâ taû...

Documents

Transcript of MUÏC ÑÍCH Xeùt moät bieán nghieân cöùu Z ñöôïc moâ taû...