Mu nama idasanzwe y’Inama Njyanama y’Akarere ka … · Web viewMuri iki gihembwe cya gatatu...
Transcript of Mu nama idasanzwe y’Inama Njyanama y’Akarere ka … · Web viewMuri iki gihembwe cya gatatu...
ISHAKIRO
0.IRIBURIRO...........................................................................................................................3
I. IBIKORWA BYAKOZWE N’INAMA NJYANAMA ......................................................3
Ingingo ya mbere: Raporo ya komite Ngenzuzi ku rwego rw’Akarere.................................4
Ingingo ya kabiri: Raporo ya Komisiyo y’Imari n’Iterambere.............................................5
Ingingo ya gatatu: Ibibanza bisabwa gukurwa mu mutungo rusange...................................6
Ingingo ya kane: Priorities z’Akarereka Gasabo z’umwaka wa 2014-2015.........................7
Ingingo ya gatanu: Raporo ku kibazo cya ECOMIL.............................................................7
Ingingo ya mbere: Gusoma no kwemeza inyandikomvugo...................................................7
Ingingo ya kabiri: Raporo ya Komite Ngenzuzi ku rwego rw’Akarere.................................8
2. Uko ingengo y’imari 2012-2013 y’Akarere ka Gasabo yashyizwe mu bikorwa....................8
3. Uko imyanzuro ya Komite Ngenzuzi y’Akarere ka Gasabo yashyizwe mu bikorwa.............8
Ingingo ya gatatu: Raporo y’ibikorwa by’Akarere y’igihembwe.................................................9
Ingingo ya kane: Ishyirwa mu bikorwa ry’imihigo y’Akarere ka Gasabo....................................9
Ingingo ya gatanu: Uburyo imyanzuro y’Inama Njyanama y’Igihembwe..................................10
Ingingo ya gatandatu: Raporo ya Komisiyo y’Iterambere ry’Ubukungu...................................10
Ingingo ya karindwi: Raporo ya Komisiyo y’Imiyoborere Myiza...............................................11
Ingingo ya munani: Ibintu n’ibindi.............................................................................................12
II. IBIKORWA BYA KOMITE NYOBOZI Y’AKARERE.........................................................12
III. UBUNYAMABANGA NSHINGWABIKORWA...................................................................13
IBYAKOZWE MU MASHAMI NA SERIVISI..........................................................................14
IV.UBUKUNGU N’ITERAMBERE........................................................................................14
IV.1. SERIVISI Y’UBUHINZI N’UBWOROZI......................................................................14
Imiterere y’igihembwe cy’ihinga 2014 B.............................................................................15
Umusarururo w’igihembwe cy’ihinga 2014 A.....................................................................16
IV.2. SERIVISI Y’IBIKORWA REMEZO..................................................................................17
IV.3. SERIVISI Y’UBUCURUZI N’AMAKOPERATIVE.........................................................20
IV.4. SERIVISI Y’IGENAMIGAMBI........................................................................................22
IV.5. SERIVISI Y’AMASHYAMBA N’IBIDUKIKIJE..............................................................24
IV.6. SERIVISI Y’UBUTAKA N’IMITURI...............................................................................25
Ibyangombwa byatanzwe....................................................................................................26
Imiturire mu midugudu.......................................................................................................26
IV.7. SERIVISI Y’IMARI...........................................................................................................26
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 1
IV.7.1 Imyinjirize y’amafaranga bwite y’Akarere......................................................................26
IV.7.2 Imikoreshereze y’amafaranga bwite y’Akarere...........................................................28
IV.7.3 Imikoreshereze y’amafaranga yaturutse hanze “Earmark transfers”.........................30
V.IMIBEREHO MYIZA...............................................................................................................36
V.1. SERIVISI Y’URUBYIRUKO SIPORO N’UMUCO........................................................36
V.2. SERIVISI Y’UBUREZI...................................................................................................38
V.3. SERIVISI YITA KUBAFITE UBUMUGA......................................................................40
V.4. SERIVISI YITA KUBATISHOBOYE NO GUKUMIRA IBIZA....................................41
V.5. SERIVISI Y’ITERAMBERE RY’UMURYANGO..........................................................44
V.6. SERIVISI Y’UBUZIMA..................................................................................................46
V.7. SERIVISI Y’UBWISUNGANE MU KWIVUZA.............................................................47
V.8. SERIVISI YITA KU ISUKU N’ISUKURA......................................................................48
VI.UBUTEGETSI N’IMIYOBORERE.........................................................................................49
VI.1. SERIVISI Y’UBUGENZUZI BW’UMURIMO..............................................................49
VI.2. SERIVISI Y’IMIYOBORERE MYIZA.........................................................................49
VI.3. SERIVISI Y’UBUTEGETSI...........................................................................................51
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 2
0.IRIBURIRO
Muri iki gihembwe cya gatatu 2013/2014, mu bufatanye n’abafatanyabikorwa bibumbiye
muri JADF (Joint Action Development Forum) Akarere kihatira gushyira mu bikorwa
gahunda z’iterambere, hibandwa ku ntego z’iterambere ry’ikinyagihumbi (MDGs),
Icyerekezo 2020, gahunda yo kurwanya ubukene (EDPRS2), gahunda y’imbaturabukungu
(Economic Development), gahunda y’amajyambere y’Akarere (DDP2) no gukangurira
abaturage ibikorwa by’amajyambere no kurushaho kwiteza imbere ubwabo hashyirwaho
imihigo y’umuryango, iyo Imidugudu, iyo Utugari, iyo Imirenge, iyo Akarere
n’abafatanyabikorwa mu iterambere (JADF).
Mu gushyira mu bikorwa gahunda Akarere kihaye kuva Mutarama - Werurwe 2014,
byagezweho ku bwuzuzanye n’ubufatanye bw’Inama Njyanama y’Akarere, Komite
Nyobozi, Ubunyamabanga Nshingwabikorwa bw’Akarere, Imirenge, amashami na serivisi
bikorera mu Karere kugera ku rwego rw’umudugudu.
Raporo y’igihembwe cya gatatu 2013/2014 igizwe n’ibice bine (4) bikurikira:
Imirimo n’ibikorwa by’ Inama Njyanama y’Akarere na Komisiyo ziyigize
Imirimo ya Komite Nyobozi y’Akarere
Imirimo y’Ubunyamabanga Nshingwabikorwa bw’Akarere
Ibikorwa by’amashami na serivisi bikorera mu Karere
I. IBIKORWA BYAKOZWE N’INAMA NJYANAMA NA KOMISIYO ZIYIGIZE
Ibikorwa byakozwe n’Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo mu gihembwe cya gatatu
cy’umwaka wa 2013-2014 bikubiyemo imyanzuro yemejwe mu nama 2 z’Inama Njyanama
y’Akarere zateranye. Iyo myanzuro nayo yafashwe hashingiwe kuri raporo za Komisiyo
zigize Inama Njyanama y’Akarere ndetse no ku bindi bibazo bitandukanye byasuzumwe
n’Inama Njyanama.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 3
Inama za Biro y’Inama Njyanama y’Akarere n’iza Komisiyo zigize Inama Njyanama
y’Akarere zateranye ku gihe nk’uko bisabwa n’amategeko. Kandi raporo zagiye
zishyikirizwa Inama Njyanama.
Mu gihembwe cya gatatu cy’umwaka wa 2013-2014 mu Karere ka Gasabo, hateranye inama
ebyiri z’Inama Njyanama; imwe isanzwe n’indi imwe idasanzwe zateranye mu buryo
bukurikira:
Ku itariki ya 12/1/2014, hateranye inama idasanzwe ’Inama Njyanama naho inama isanzwe
y’Inama Njyanama iterana ku wa 15/03/2014.
Izi nama zose zateranye zisuzuma ingingo zikurikira ndetse hemezwa n’imyanzuro ikurikira:
Mu nama idasanzwe y’Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yateranye tariki ya 12/01/2014, hasuzumwe izi ngingo hemezwa n’imyanzuro ikurikira kuri buri ngingo:
Ingingo ya mbere: Raporo ya Komite Ngenzuzi ku rwego rw’Akarere
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko Komite Nyobozi yasaba
ibisobanuro Abanyamabanga Nshingwabikorwa b’Imirenge n’Abayobozi b’Ibigo
Nderabuzima byagaragayemo amafaranga yaburiwe irengero n’adafite impapuro
zihagije ku mikoreshereze yayo, bitaboneka mu gihe cy’ukwezi kumwe ababigizemo
uruhare bagahanwa hakurikijwe amategeko.
Inama Njyanama yasabye Komite Nyobozi y’Akarere gusaba ibisobanuro abakozi
b’Akarere ku binyuranyo byagaragaye ku mafaranga yasohotse nta mpapuro zihagije
ziyasohora. Ibisobanuro bitaboneka mu gihe cy’iminsi cumi n’itanu abakozi
baranzweho imikorere mibi bagahanwa hakurikijwe amategeko.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi gutanga ibisobanuro
bisesuye n’impamvu zatumye zimwe mu nama bagiriwe n’ubugenzuzi bunyuranye
zitarashyizwe mu bikorwa ku va muri 2010-2011 na 2011-2012.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 4
Mu rwego rwo kugabanya amakosa abacungamari b’Ibigo Nderabuzima bagaragaje
y’ubumenyi buke Inama Njyanama yemeje ko Ubuyobozi bw’Akarere bwashyira mu
myanya abacungamari b’ibigo nderabuzima bafite impamyabumenyi y’icyiciro cya
kabiri cya Kaminuza kandi hagashyirwa mu bikorwa umwanzuro No 21.06.322
wavugaga ko ”Inama Njyanama yasabye Komite Nyobozi kwihutisha gushyira mu
myanya abakozi bashinzwe gucunga umutungo mu Mirenge babifitiye ubushobozi,
kandi bakazahabwa amahugurwa mbere yo gutangira akazi, kugira ngo Akarere
gashobore kwirinda amakosa akomeza kugaragara” kuko utari warashyizwe mu
bikorwa kubera amabwiriza ya Minisitiri ufite abakozi ba Leta mu nshingano ze.
Inama Njyanama yasabye ko Komite Nyobozi y’Akarere yategura format abatanga
raporo y’imikoreshereje y’imari ya Leta kandi igafata n’ingamba zo gukumira
amakosa amwe ahora akorwa mu micungire y’imari ya Leta.
Ingingo ya kabiri: Raporo ya Komisiyo y’Imari n’Iterambere ry’Ubukungu
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko’’Falcon Capital Investment’’
ihabwa uburenganzira bwo kwimura abaturage no gutunganya ubutaka yasabye
bungana na hegitari 76,44 kugira ngo hatunganywe ibibanza bizatuzwamo abaturage,
hagamijwe gushyira mu bikorwa igishushanyo mbonera cy’Umujyi wa Kigali.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko amasezerano Akarere kazagirana
na Rwiyemezamirimo ‘’Falcon Capital Investment’’ yakorwa hatabangamiwe
amategeko y’ishoramari kandi hubahirizwa amategeko n’amabwiriza yo kwimura
abaturage kandi bagahabwa ingurane ikwiye. Amasezerano Akarere ka Gasabo
kazagirana na Falcon Capital Investment agomba kugaragaza neza igihe umushinga
uzamara mu kwirinda idindizwa ry’ishyirwa mu bikorwa ry’igishushanyo mbonera
cyaho no kudaheza abaturage mu gihirahiro.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 5
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje gahunda y’ibikorwa by’ingenzi (key
priorities) byateganyijwe mu mwaka wa 2014-2015, bimaze gukorerwa
ubugororangingo, hemezwa kandi ko bizagenderwaho hategurwa ingengo y’imari
y’Akarere y’umwaka wa 2014-2015.
Ingingo ya gatatu: Ibibanza bisabwa gukurwa mu mutungo rusange w’Akarere bigashyirwa mu mutungo bwite w’Akarere
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko ibibanza bikurikira biva mu
mutungo rusange w’Akarere bikajya mu mutungo bwite w’Akarere ka Gasabo, isaba
Komite Nyobozi y’Akarere ko yabibyaza umusaruro hakurikijwe amategeko. Iyo
mitungo ni :
1. Ikibanza UPI 225 gifite ubuso bwa m2 1981 cyubatsemo ibiro by’Umurenge wa Remera
2. Ikibanza UPI 2780 gifite ubuso bwa m2 13070 cyubatsemo isoko rya Kimironko
3. Ikibanza UPI 2865 gifite ubuso bwa m2 4716 cyubatsemo gare ya Kimironko
4. Ikibanza UPI 1996 gifite ubuso bwa m2 3554 cyubatsemo ikigo Nderabuzima cya
Kimironko
5. Ikibanza UPI 2152 gifite ubuso bwa m2 9453,97 cy’ahari hubatse Umurenge wa Gisozi
6. Ikibanza cy’ahari hubatse Umurenge wa Gatsata
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko ibibanza bikurikira biri mu
mutungo bwite w’Akarere, Komite Nyobozi y’Akarere yabibyaza umusaruro
hakurikijwe amategeko y’ipiganishwa ndetse hitawe no kuri master plan y’Umujyi
wa Kigali:
1. Ikibanza gifite UPI 3639 gifite ubuso bwa m2 5000 kiri mu Murenge wa Gisozi hafi ya
APAPEC
2. Ikibanza gifite UPI 967 gifite ubuso bwa ha 3.1 kiri mu Murenge wa Kinyinya mu
Kagali ka Murama, ahahoze ingando za TIG, igice kimwe kiri mu gishanga nta nyubako
ihari
3. Ikibanza gifite UPI 1677 gifite ubuso bwa m2 9540 kiri mu Murenge wa Kinyinya mu
Kagali ka Gacuriro, hacukuwe kariyeri igihe hakorwaga umuhanda wa Kibagabaga.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 6
4. Ikibanza gifite UPI 407 gifite ubuso bwa ha 10.8 kiri mu Murenge wa Bumbogo mu
Kagali ka Musave, hari hateganyijwe kubakwa irimbi ry’Akarere.
Ingingo ya kane: Priorities z’Akarereka Gasabo z’umwaka wa 2014-2015
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje gahunda y’ibikorwa by’ingenzi (key
priorities) byateganyijwe mu mwaka wa 2014-2015, bimaze gukorerwa
ubugororangingo, hemezwa kandi ko bizagenderwaho hategurwa ingengo y’imari
y’Akarere y’umwaka wa 2014-2015.
Ingingo ya gatanu: Raporo ku kibazo cya ECOMIL.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo ishingiye ku ibaruwa yo mu biro bya Minisitiri
w’Intebe, ishingiye no kuri raporo yatanzwe na Komite Nyobozi y’Akarere yemeje ko
ECOMIL yakwishyurwa amafaranga y’u Rwanda miliyoni icumi n’ibihumbi magana
ane na makumyabiri n’umunani na magana arindwi na mirongo inani n’arindwi (10
428 787 Frw) yakoresheje yubaka ikigega cy’amazi cyubatse mu Murenge wa Nduba
kitari mu masezerano yagiranye n’Akarere.
Mu nama isanzwe y’Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yateranye tariki ya
15/03/2014, hasuzumwe izi ngingo hemezwa n’imyanzuro ikurikira kuri buri ngingo:
Ingingo ya mbere: Gusoma no kwemeza inyandikomvugo
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje inyandikomvugo y’inama y’Inama Njyanama
yateranye ku wa 28/12/2013 n’iy’inama yateranye ku wa 12.1.2014, zongewemo
ubugororangingo bwatanzwe.
Ingingo ya kabiri: Raporo ya Komite Ngenzuzi ku rwego rw’Akarere
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 7
1. Raporo y’ubugenzuzi Bwite bw’Akarere bwakoreye Akarere, Imirenge ya Kinyinya
naJali n’IkigoNderabuzima cya Kinyinya.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi gusaba ibisobanuro
Abanyamabanga Nshingwabikorwa b’Imirenge ya Jali na Kinyinya n’Umuyobozi
w’Ikigo Nderabuzima cya Kinyinya ku mafaranga yaburiwe irengero n’adafite
impapuro zihagije ku mikoreshereze yayo, bitaboneka mu gihe cy’ukwezi kumwe
cyangwa se ibisobanuro batanga byaba bitanyuze bagahanwa hakurikijwe amategeko.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi gushakira
abacungamari b’Imirenge n’Ibigo Nderabuzima amahugurwa ahagije kugirango
barusheho kunoza akazi kabo nkuko byari byasabwe n’Inama Njyanama kuwa
05/10/2012 no ku wa 12/01/2014.
2. Uko ingengo y’imari y’umwaka wa 2012-2013 y’Akarere ka Gasabo yashyizwe mu
bikorwa
Inama Njyanama yasabye Umunyamabanga Nshingwabikorwa w’Akarere ari nawe
muyobozi Mukuru ushinzwe gucunga ingengo y’imari kuzageza ku Nama Njyanama
ibikorwa byatwaye ayo mafaranga 683,168,585 afatwa nk’umwenda n’uburyo twava
muri ibyo bibazo by’amafaranga
3. Uko imyanzuro ya Komite Ngenzuzi y’Akarere ka Gasabo yashyizwe mu bikorwa.
Nyuma yo gusabwa ibisobanuro ku bakoreweho ubugenzuzi bwavuzwe haruguru
bikaba byagaragaye ko kugeza n’ubu bitaratangwa byose, Inama Njyanama y’Akarere
ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi kwishyuza abanze gutanga isobanuro ku
mafaranga bakoresheje mu buryo bunyuranije n’amategeko, byaba ngombwa
bagashyikirizwa inzego z’ubutabera.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 8
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo irajya inama ko mu rwego rwo kugira ngo
Akarere kacu kazabashe kuza ku isonga mu tundi Turere mu gushyira mu bikorwa
umuhigo wa ‟clean auditˮ kandi hakoreshejwe igihe cyateganyijwe n’amategeko,
imaze gusesengura ibikubiye mu ma raporo yatanzweho ibisobanuro, irasaba ko
impapuro nsobanuro z’amafaranga aba yarasohowe zajya zibikwa neza, Ubugenzuzi
Bwite bw’Akarere ka Gasabo bukazigeraho mu gihe gikwiye, bitavunanye cyangwa
hatagombye kwitabazwa izindi nzego bityo raporo zitangwe zitagombye
gusubirwamo.
Ingingo ya gatatu: Raporo y’ibikorwa by’Akarere y’igihembwe cya kabiri 2013-2014
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje raporo y’ibikorwa by’Akarere
y’igihembwe cya kabiri 2013-2014 imaze gukorerwa ubugororangingo.
Inama Njyanama yasabye Umuyobozi w’Akarere wungirije ushinzwe Ubukungu,
Imari n’Iterambere gukurikirana icyo kibazo cy’ibura ry’ifumbire n’imbuto y’ibigori
mu Murenge wa Jabana mu Kagari ka Ngiryi basanga nta yindi mbuto ihari abaturage
bagahabwa uburenganzira bwo guhinga imbuto zabo basanganywe kugira ngo
intabire bahinze idapfa ubusa.
Ingingo ya kane: Ishyirwa mu bikorwa ry’imihigo y’Akarere ka Gasabo 2013-2014.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi y’Akarere kongera
imbaraga mu bikorwa by’imihigo kuko hasigaye igiye gito isuzuma ryo ku rwego
rw’Igihugu rikaba.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yagarutse ku mwanzuro No 23.14.353
wemejwe mu nama yateranye ku wa 28/12/2012, ahavuga ko Umurenge wa
Kimihurura uzimurirwa mu Kagari ka Rugando, yemeza ko i biro by’Umurenge wa
Kimihurura bizubakwa mu Kagari ka Kamukina.
Inama Njyanama yasabye Komite Nyobozi y’Akarere kugisha inama inzego zikuriye
Akarere ku kibazo cy’ikibanza kiri mu Kagari ka Kamukina Akarere kifuza
kubakamo i biro by’Umurenge wa Kimihurura.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 9
Ingingo ya gatanu: Uburyo imyanzuro y’Inama Njyanama y’Igihembwe cya mbere n’icya kabiri 2013-2014 yashyizwe mu bikorwa.
Umuyobozi w’Akarere yahawe umwanya ageza ku bitabiriye inama uburyo imyanzuro
yemejwe n’Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemejwe kuva muri Nyakanga 2013
kugeza muri Mutarama 2014 yashyizwe mu bikorwa. Yagaragaje ko mu nama z’Inama
Njyanama 6 zateranye hemejwe imyanzuro 62 muri yo imyanzuro 44 yashyizwe mu bikorwa
bingana 70,9% iri mu nzira zo gushyirwa bikorwa ni 17 bingana na 27,4% naho itarashyirwa
mu bikorwa ni 1 bingana na 1,6%. Asobanura n’impamvu uwo mwanzuro 1 utashyizwe mu
bikorwa.
Ingingo ya gatandatu: Raporo ya Komisiyo y’Iterambere ry’Ubukungu n’Imari.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yasabye Komite Nyobozi y’Akarere ko
yakwihutisha igikorwa cyo kunoza urutonde rw’abasora bityo rukazafasha
kubakurikirana neza ndetse no kunoza imyinjirize y’imisoro.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje imishinga ikurikira nk’imishinga
y’inyungu rusange, yemeza ko abaturage bafite imitungo ahazakorerwa iyo mishinga
bazahabwa ingurane ku mpamvu z’inyungu rusange bakishyurwa hubahirijwe
amategeko.
1. Umushinga wo gukora umuhanda Kibagabaga –Kinyinya;
2. Umushinga wo gukora umuhanda MINAGRI – Nyarutarama;
3. Umushinga wo gukora umuhanda Nyandungu – Masoro.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko ikibanza No 1675 giherereye mu
Murenge wa Gisozi mu Kagari ka Ruhango mu Mudugudu wa Kanyinya cyavanwa
mu mitungo y’Akarere ka Gasabo kigahabwa MINISPOC hubahirijwe amategeko.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 10
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko umushinga wa RHA wo kubaka
amazu aciriritse mu murenge wa Ndera mu Kagari ka Kibenga ugamije gushyira mu
bikorwa igishushanyo mbonera cy’Umujyi wa Kigali ari igikorwa cy’inyungu rusange
bityo abaturage bahafite imitungo bakazahabwa ingurane ikwiye kandi hubahirizwa
amategeko.
Ingingo ya karindwi: Raporo ya Komisiyo y’Imiyoborere Myiza
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko Akarere ka kwishyura ‘’Modern
construction and Furniture’’, ihagarariwe na Bwana NDAYISHIMIYE Richard
amafaranga ahwanye n’ibikorwa yakoze (46,096,615Frw), havanywemo ayo
yishyuwe kandi akanakosora imirimo atakoze neza.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko Bwana NGAMIJE Augustin
yakwishyuzwa gusa imisoro y’ubuso bungana na 682 m2 kuva mu mwaka 2000,
hatabariwemo inyungu z’ubukererwe nk’uko yabisabye, kuko amakosa
yayakoreshejwe n’ubuyobozi bwo butamugaragarije ubuso bw’ubutaka bwe nk’uko
yari yabisabye.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje imyanya 41 yongewe mu
mbonerahamwe y’imyanya y’imirimo mu Karere yashyirwa mu ntera/urwego (grille
salariale) dusanga mu mbonerahamwe iri ku mugereka.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje ko abari muri iyo myanya mu gihe
batarashyirwa ku mbonerahamwe y’imyanya y’imirimo itangwa na MIFOTRA, bajya
bazamurwa mu ntera bitewe n’isuzuma bushobozi bakorewe nk’uko bikorerwa
abandi.
Inama Njyanama y’Akarere ka Gasabo yemeje kandi ishyiraho amabwiriza No
001/2014 yo ku wa 15 Werurwe 2014, Agenga itegurwa, Ishyirwa mu bikorwa
n’Isuzuma ry’imihigo mu Karere ka Gasabo.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 11
Ingingo ya munani: Ibintu n’ibindi
Mu bintu n’ibindi abagize Inama Njyanama basuzumye ikibazo cy’isuku mu Murenge wa
Gatsata, gahunda yo kwakira Urumuri rw’Icyizere mu Karere ka Gasabo ndetse Umuyobozi
w’Akarere abagezaho n’ amakuru y’umwiherero w’Abayobozi Bakuru b’Igihugu.
Ibindi byakozwe n’abagize Inama Njyanama mu gihembwe cya gatatu 2013-2014.
Uretse gutegura no kwitabira inama za Biro, iza Komisiyo n’Inama Njyanama, Abagize
Inama Njyanama banitabiriye inama yateguwe na RALGA mu rwego rwo gusura
abanyamuryango bayo no kubagaragariza ibimaze kugerwaho.
Bamwe mu bagize Inama Njyanama bitabiriye amahugurwa yabereye i Murambi mu Ntara
y’Amajyepfo yateguwe na RMI ya Induction Course kuva ku itariki ya 3-7 Gashyantare
2014.
II. IBIKORWA BYA KOMITE NYOBOZI Y’AKARERE
Imirimo ya Komite Nyobozi yakozwe hashyirwa mu bikorwa imyanzuro y’Inama
Njyanama y’Akarere, imyanzuro ya komite Nyobozi yaguye y’Umujyi, gukurikirana
umunsi ku munsi imirimo ikorerwa mu mashami mu rwego rwo kunoza imikorere
n’imikoranire, gutanga serivisi nziza, gutanga ubujyanama ku bakozi hagamijwe kugera
ku ntego n’inshingano by’Akarere. Komite Nyobozi yakoze mu buryo bw’umwihariko
imirimo ikurikira:
Yakurikiranye umunsi ku munsi ishyirwa mu bikorwa ry’ imihigo y’Akarere ya
2013-2014;
Gutegura no gukurikirana mu Mirenge ibiganiro byo muri Gahunda ya Ndi
Umunyarwanda;
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 12
Gutegura no kwitabira umuganda udasanzwe wabaye kuwa 18/1/2014 wo
gutangiza igikorwa cyo kubakira abanyarwanda birukanwe mu gihugu cya
Tanzaniya kuri Site ya Bweramvura aho n’Umuganda usoza ukwezi kwa mbere
Abadepite mu Nteko Nshingwamateko bahakoreye umuganda wo kububakira;
Gusura abaturage mu Mirenge hakemurwa ibibazo byabo hanakirwa ibitekerezo
mu kwezi kwahariwe Imiyoborere Myiza;
Gutegura no gukurikirana Assessment yakozwe na MINALOC kuri social ku
bikorwa byose bya social sector yaba muri documents no kuri terrain;
Gutegura umunsi mukuru wahariwe abagore aho wizihirijwe ku rwego
rw’Akarere mu Murenge wa Gatsata;
Gutegura igikorwa cyo kwibuka ku nshuro ya 20 Abatutsi bazize Jenoside yo muri
Mata 1994 no gutegura iyakirwa ry’urumuri rutazima mu Karere;
Gutegura igikorwa cyo guhemba abana b’abakobwa babaye indashyikirwa mu
gutsinda neza ibizamini bya leta;
Gukurikirana no kuyobora inama ya Management meeting y’abakozi iba buri wa
mbare w’icyumweru;
III. UBUNYAMABANGA NSHINGWABIKORWA
Hakurikiranwe ishyirwa mu bikorwa ry’imyanzuro y’Inama Njyanama y’Akarere, iya
Komite Nyobozi y’Akarere n’iya maganement meeting iba buri wa mbere w’icyumweru, mu
buryo bukurikira:
Hakurikiranywe umunsi ku munsi ishyirwa mubikorwa ry’ibikorwa biri mu
Mihigo y’Akarere ya 2013-2014 hamwe n’imihigo y’Abakozi;
Gukurikirana imikoreshereze y’ingengo y’imari y’Akarere ya 2013-2014;
Yakurikiranye umunsi ku munsi imirimo y’Akanama gashinzwe gutanga
amasoko n’imikorere ya ba Rwiyemezamirimo batsindiye amasoko mu Karere;
Gukurikirana no gutanga inama y’imitangirwe ya serivisi mu maserivisi
y’Akarere; ‘
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 13
IBYAKOZWE MU MASHAMI NA SERIVISI
IV.UBUKUNGU N’ITERAMBERE
IV.1. SERIVISI Y’UBUHINZI N’UBWOROZI
Muri gahunda yo kuvugurura ubworozi, hagamijwe kongera umusaruro ubuturukaho, hatewe
intanga inka 402/470 zari ziteganyijwe zingana na 85.5% ku buryo bukurikira; Bumbogo 95,
Ndera109, Rusororo 65, Jabana 46, Rutunga 67, Nduba 8, Gikomero 12. Hakozwe kandi
gahunda yo gukingira inka indwara y’igifuruto.
Muri gahunda ya Leta ya Gira inka munyarwanda, Akarere katanze inka 41/150 zari
ziteganyijwe zingana na 27% zatanzwe mu miryango iri mu mirenge ikurikira; Rusororo 20,
Ndera 1, Bumbogo 20 iyi gahunda ikaba ikomeza no kuyi ndi miryango. Hatoranijwe inka 57
zipimwa uburwayi hategurwako zizatangwa muri mata 2014.
Mu rwego rwo kongera umusaruro uva ku buhinzi, havuguruwe urutoki 54,1 ha/80 ha zari
ziteganyijwe zingana na 68% mu mirenge ikurikira; Jali 15 ha, Bumbogo 15 ha, Rusororo 11
ha, Nduba 7,7 ha, Gikomero 5,4 ha.
Igihembwe cy’ihinga 2014 umusaruro ntiwabaye mwiza nk’uko twari tuwiteze bitewe n’ibihe
by’ikirere byabaye bibi hakava izuba ryinshi rikangiza imyaka kandi bikaba bigoye kuhira
imyaka.
Mu rwego rwo gutegura igihembwe cy’ihinga 2014 B hahujwe ubutaka 5179.6/7137 Ha zari
ziteganyijwe guhuzwa mu mirenge zingana na 72.5%, ku bihingwa by’ibigori, ibishyimbo
n’imboga. Hatanzwe kandi imbuto z’ibigori 25.7T, ifumbire ya DAP 9.41T, ifumbire ya
UREE 4.825T imirimo ikaba yarakozwe kuburyo bukurikira;
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 14
Imiterere y’igihembwe cy’ihinga 2014 B
Umurenge Ubuso buteganyijwe guhuzwa (Ha)
Ahamaze guhingwa (Ha) Imbuto y’ibigoliyatanzwe(T)
DAP imazegukoreshwa(T)
UREE imazegukoreshwa(T)Ibigori Ibishyimbo Imboga
Ahahujwe Intego Ahahujwe Intego Ahahujwe IntegoNdera 638 238 250 373 380 6 8 5 4 2Bumbogo 1670 98.6 350 763 1300 14 20 2.5 0.06 0.03Jali 722 145 200 505 510 8 12 1.2 0.02 0.01Rusororo 538 261 331 165 200 5 7 2.5 2.25 1.25Jabana 475 103 200 136 250 18 25 2 0.03 0.01Gikomero 760 120 250 420 500 6 10 5 0 0Rutunga 1391 202 351 640 840 120 200 5 1.25 0.625Nduba 916 100 271 673 600 36 45 2.5 1.8 0.9Kinyinya 15 0 0 0 0 12 15 0 0 0Gatsata 12 0 0 12 12 0 0 0 0 0TOTAL 7137 1267.6 2203 3687 4592 225 342 25.7 9.41 4.825
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 15
Umusarururo w’igihembwe cy’ihinga 2014 A
Umurenge Ubuso bwahinzwe (Ha) n’umusaruro wabonetse (T) Imbuto y’ibigoliyatanzwe (T)
Ibigori Ibishyimbo ImbogaUbuso bwahinzwe
Umusarurowabonetse
Umusaruro/Intego
Ubuso bwahinzwe
Umusarurowabonetse
Umusaruro/Intego
Ubuso bwahinzwe
Umusarurowabonetse
Ndera 272 984.4 1088 827 744.3 992.4 16.5 214.5 5Bumbogo 523 1675.6 2092 935 1365.1 1122 18 165.6 5Jali 162 615.6 648 448 403.2 537.6 13 52 5Rusororo 335 1540 1340 735 1104 882 24 9.2 10Jabana 178.6 535.8 714.4 580 493 696 9 55.8 5Gikomero 320 1280 1280 936 936 1123.2 21 126 10Rutunga 402 1608 1608 640 960 768 120 600 10Nduba 389 933.6 1556 920 960 1104 26.3 504.96 10Kinyinya 131 359 524 0 0 0 0 0 5Gatsata 12 43 48 0 0 0 0 0 0.3Kacyiru 4 14.8 16 0 0 0 0 0 0.1Kimihurura 4 15.2 16 0 0 0 0.02 3.088 0.1TOTAL 2 732.6 9 605 10930.4 6 021 6 965.6 7225.2 247.82 1 731.2 65.5
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 16
Guteza imbere umudugudu wa IDP/Nduba, uyu mudugudu ukaba warubatswemo igikumba
cy’inka, hakozwe kandi umushinga w’ubworozi bw’inkoko, akarima k’igikoni no kugeza
amashanyarazi ku gikumba, gutera ibiti mu mudugudu, kubaka ibigega bifata amazi no gutera
inkunga koperative iboha uduseke iyo mishinga ifite agaciro ka 25,355,337 frw ikaba
yarashyikirijwe muri MINALOC kugirango itange ayo mafaranga.
IV.2. SERIVISI Y’IBIKORWA REMEZO
Muri gahunda yo kongera ibikorwa by’amajyambere mu gice cy’inkengero z’Umujyi,
hakurikiranye umushinga wo kugeza amashanyarazi ku baturage ingo 500 Rusororo-Ndera,
Nduba –Bumbogo na Jali –Jabana. Harangijwe kubakwa MT muri Ndera-Rusororo hasigaye
gushyiraho transfo gusa ndetse na Nduba-Bumbogo, Jali -Jabana bari gushinga amapoto ya
MT, imirimo ikaba igeze kuri 75%.
Hasinywe amasezerano y’ubutanye (MOU) hagati y’Akarere na EWSA ku mushinga wo
kugeza amazi meza ku baturage ingo 200 Cyaruzinge& Rudashya, imirimo yaratangiye
hamaze gucukurwa umuyobora w’amatiyo ureshya na 524m/4km zizacukurwa zingana na
13%. Ni muri urwo rwego rwo kugeza amazi meza ku baturage hasinywe amasezerano
y’ubufatanye (MOU) hagati y’Akarere na EWSA yo kugeza amazi meza ku baturage ingo
258 mu mudugudu wa Gihogwe/Jali, imirimo yaratangiye hamaze gucukurwa umuyobora
w’amatiyo ureshya na 890m/3.5km zizacukurwa zingana na 25%.
Mu rwego rwo kongera ubushobozi ku ngufu zikomoka ku mashanyarazi, ubu hamaze
kubakwa rondereza 71/100 zigomba kubakwa zingana na 71%, hasinywe amasezerano
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 17
Umuyoboro w’Amashanyarazi/Bumbogo Umuyoboro wa Gasogi-Inyange
y’ubufatanye hagati y’Akarere na EWSA na SACCOs azafasha abaturage babishoboye
kubona inguzanyo yo kubaka Biogaz, ubu hakaba hamaze kubakwa Biogaz 6/50 ziteganyijwe
kubakwa zingana na 12%, 20 zikaba zaratangiwe kubakwa. Hamaze kandi gukorwa
amasezerano y’ubufatanye hagati ya EWSA na WORLD VISION n’Umurenge wa Rusororo
wo kubaka Biogaz 44 mu Murenge World Vision yamaze kwishyura imirimo yose
ikazakorwa na EWSA.
Mu kongera ibikorwa remezo mu Karere cyane hibandwa ku migenderanire n’imihahirane
hagati y’imirenge, hasubukuwe igikorwa cyo kubaka ikiraro cya Karuruma gihuza Gisozi na
Jabana, ubu imirimo ikaba igeze kuri 80%.
Ni muri urwo rwego imirimo yo kubaka imihanda y’igitaka ihuza imirenge imeze nabi
yatangijwe ariyo;
Umuhanda Ndera-Jurwe-Gikomero ufite 17 kmimirimo yaratangiye ndetse hamaze gukorwa
hafi 15 km no gukora ikiraro cya Musave, hakaba hasigaye couche ya nyuma no kunoza
amabuye, imirimo muri rusange igeze kuri 80%.Umuhanda wa Karuruma –Amakawa –
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 18
Inyubako y’ikiraro cya Karuruma
Biogaz ikoreshwa yubatswe Rutunga
Bweramvura ufite 7Km, imirimo yaratangiye hamaze gukorwa 3.7 km, imirimo muri rusange
igeze kuri 48%.
Akarere katangije imirimo yo kubaka isoko rya kijyambere mu murenge wa Gikomero, ubu
mirimo iragenda neza bamaze kubaka inkuta zose n’ubwiherero, ubu bari kubaka inkingi na
hangari, imirimo muri rusange ikaba igeze kuri 52%.
Kubaka selling point ya Gasanze/Nduba na Rutunga, imirimo yaratangiye ubu bamaze gusakara udusoko, agasoko ka Ndera bamaze kubaka inkini ariko ntibarasakara.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 19
Inyubako y’isoko rya Gikomero
Umuhanda wa Ndera-Gikomero wubatswe Umuhanda wa Karuruma-Bweramvura
IV.3. SERIVISI Y’UBUCURUZI N’AMAKOPERATIVE
Mu rwego rwo kongera ingufu mu gushishikariza abaturage umuco wo kwizigamira mu bigo
by’imari, binabafasha kubona inguzanyo, abaturage 60,821 bamaze kugira amakonti muri
SACCOs, hakaba haratanzwe inguzanyo ya 1,489,966,039/ 2,261,847,802 frw yazigamwe
angana na 66%, iyo nguzanyo yatanzwe ku bantu 2077 harimo abagabo 1334 n’abagore 743
n’amashyirahamwe 116, muri iyo nguzanyo yatanzwe 305,196,482 frw akaba yishyurwa nabi
(NPLs) angana na 15% y’inguzanyo yose (NPL ration).
Imirenge Amazina/SACCO's Abikijwe Inguzanyo Frw yishyurwa nabi/NPLs
NPL ratio
GISOZI GISOZI SACCO 91,404,214 83,678,472 8,234,664 9.8%RUSORORO RU-SACCO 160,331,314 100,304,492 6,273,930 6.3%BUMBOGO BUMBOGO SACCO 159,828,984 154,773,875 10,114,980 6.5%KACYIRU KACYIRU SACCO 158,164,266 135,748,968 31,667,459 23.3%KIMIRONKO HOME BASKET 167,833,796 180,967,895 174,322,857 96.3%JABANA JABANA SACCO 177,470,590 147,330,261 32,184,529 21.8%REMERA IJABO REMERA 137,149,653 119,013,801 10,026,069 8.4%GATSATA AMIZERO SACCO 131,890,855 90,163,540 4,657,715 5.2%NDUBA KOZIGUNDU SACCO 228,664,493 109,224,911 1,392,669 1.3%KIMIHURURA INDATSIKIRA SACCO 126,285,070 90,388,910 5,613,315 6.2%NDERA NDERA SACCO 177,622,494 55,665,479 8,102,566 14.6%JALI UMUNARA JALI SACCO 154,773,831 54,234,552 5,598,456 10.3%GIKOMERO GIKOMERO SACCO 60,734,417 32,089,789 1,396,522 4.4%RUTUNGA RUTUNGA SACCO 161,802,838 87,156,784 5,610,751 6.4%KINYINYA ICYEREKEZO KINYINYA 167,890,987 49,224,310 - 0.0%SACCOs/GASABO 2,261,847,802 1,489,966,039 305,196,482 15%
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 20
Agasoko ka Gasanze/Nduba Agasoko ka Zindiro/Ndera
Mu gufasha umurenge SACCO buri SACCO kugira aho gukorera hagendanye na Serivisi
zitangwa, inyubako ya SACCO Kinyinya imirimo igeze mu masuku.
Gukurikirana ishyirwamubikorwa ry’imishinga ikorwa n’abafatanyabikorwa b’Akarere,
imirimo yo kubaka inzu z’ubucuruzi iteye itya;
N0 Umufatanyabikorwa
Aho akorera Imirimo iri gukorwa %
1 SOPROCOGI Gisozi Bari gukinga, no gushyiramo amakaro, ubu yibanze cyane mu kubaka ruhurura ibahuza n’isoko rya APARWA ifite 0.6Km z’uburebure.
88
2 COPCOM Gisozi Imirimo yo gusasa amakaro mu nyubako no gukinga yararangiye, hari gukorwa amasuku no gukosora udukosa tukirimo.
90
3 ADARWA Gisozi Inyubako yararangiye, hasabwe “accupation permit” mu Mujyi wa Kigali, barasurwa. Ubu hari gukosorwa ibyifujwe n’abatekinisiye kugirango inzu itahwe.
95
4 Isoko rya Mulindi
Mulindi Block ya 1 igeze kuri niveau ya kabiri. 40
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 21
Inyubako y’Umurenge SACCO/Kinyinya
Mu gukurikirana gahunda ya Hanga Umurimo, ba rwiyemezamirimo 32 bo muri gahunda ya
Hanga Umurimo icyiciro cya gatatu bahawe ubujyanama bwo kunoza imishinga ku bufatanye
na MIFOTRA na MYICT. Ni muri urwo rwego kandi Hanga Umurimo icyiciro cya gatatu
abagabo 102 n’abagore 92 babonye akazi mu mushinga 36 yabomye inguzanyo zingana na
28,400,000 frw.
Ni muri urwo rwego rwo gukurikirana imicungire y’umutungo wa SACCOs, kubufatanye na
RCA na BNR hakozwe ubugenzuzi muri SACCOs, bigaragarako SACCOs za Kimironko,
Jabana, Gikomero, Ndera na Gatsata imitungo yazo idacunzwe neza ndetse hafatwa
n’ingamba zo gusimbuza abacungamurungo n’abayobozi b’izo SACCOs.
IV.4. SERIVISI Y’IGENAMIGAMBI
Mu korohereza abafatanyabikorwa gutangira ibikorwa byabo mu Karere, hatanzwe
ibyangombwa 42/61 byasabwe, bingana na 69%, izisigaye 19 zasabwe kunozwa.
Mu gukurikirana imikorere y’abafatanyabikorwa bakorera mu Karere, hakozwe
isuzumabikorwa by’abafatanyabikorwa 50/177 bagomba kuzagenzurwa bangana na 28%.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 22
Inyubako ya SOPROCOGI/Gisozi Inyubako ya ADARWA/Gisozi
Kubufatanye n’umufatanyabikorwa ECOBANK hatanzwe ibikoresho by’ikoranabuhanga
(ICT) bizakoreshwa muri computer lab. y’ishuli rya GS Nduba bifite agaciro ka 12,200,000
frw birimo Computers 10, Tables 10, Chairs 10.
Mu rwego rwo gushyira gahunda ya Leta mu bikorwa ya mudasobwa kuri buri mwarimu,
kubufatanye n’umushinga Tunga ICT na SACCO/Umurenge hakozwe amasezerano yo
korohereza abarimu babishaka kubona inguzanyo za mudasobwa, ama liste akaba ari
gukorwa mu mirenge, abarimu 32/50 bamaze kubona imashini zabo bangana na 64%.
Hateguwe key priorities z’Akarere zifashishijwe mu gutegura ingengo y’imari y’Akarere
2014-2015 ziganirwaho hongerwaho ibyasabwe na Njyanama y’Akarere.
Hateguwe raporo ya “progress” y’imihigo y’Akarere 2013/2014, hanagenzurwa aho igikorwa
cy’ishyirwa mu bikorwa ryayo rigeze, iryo genzura ryakozwe mu nama ya Management
meeting y’Akarere.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 23
Umuturage worojwe inka na SOLACE Ministries Umwana wirera wahawe ihene na SOVOTRA
Iyakirwa ry’ibikoresho bya Computer Lab. GS Nduba
Hateguwe imishinga mishya y’Akarere ya 2014-2015 yoherezwa MINICOFIN, hateguwe
umushinga w’igengo y’imari y’Akarere ya 2014-2015, hateguwe n’igengo y’imari
y’uburinganire no kwerekana uburyo yagiye ishyirwa mu bikorwa”Gender Budgeting
Statement”.
IV.5. SERIVISI Y’AMASHYAMBA N’IBIDUKIKIJE
Mu rwego rwo kongera amashyamba mu Karere, hasimbujwe ibiti byapfuye hanaterwa ibindi
byose bingana na 554,294/551,001 byari biteganyijwe guterwa ingana na 101%, byose bikaba
byaratewe ku buso bwa 346.43/312.5 Ha zagombaga guterwa zingana na 111%, ibyo biti
byatewe binakurikiranwa n’amakoperative anyuranye akorera mu mirenge hakurikijwe
amasezerano Akarere kagiranye n’izo koperative zikazabikurikirana (gusimbura ibipfuye no
kubikorera) mu gihe cy’imyaka 2 ku amafaranga 51,186,779 frw.
No Umurenge Ingemwe ziteganyijwe guterwa
Ingemwe zateguwe zikanaterwa
Ibiti by'umurimbo
Ibivangwa n'imyaka
Iby'ishyamba
Ha zizaterwa
Ha zatewe
1 Kacyiru 10,000 10,016 10,016 0 0 6.25 6.262 Kimihurura 10,000 9,726 9,726 0 0 6.25 6.083 Gisozi 10,000 11,292 11,292 0 0 6.25 7.064 Kinyinya 34,001 34,072 14,637 18,435 1,000 18.75 21.305 Nduba 60,000 59,560 6723 24,897 27,940 28.13 37.236 Bumbogo 50,000 51,207 9280 28,617 13,310 31.25 32.00
7 Gikomero 62,000 58,738 2489 33,095 23,154 31.25 36.718 Rusororo 50,000 50,118 1302 17,446 31,370 31.25 31.329 Ndera 60,000 62,080 4019 33,031 25,030 37.5 38.8010 Jabana 35,000 35,132 11907 23,225 15.63 21.9611 Jali 60,000 60,097 6811 24,239 29,047 37.5 37.5612 Rutunga 54,000 52,389 4216 28,382 19,791 31.25 32.7413 Gatsata 6,000 8,827 6,827 0 2,000 3.75 5.5214 Kimironko 20,000 21,033 21,033 0 0 12.5 13.15
15 Remera 30,000 30,007 30,007 0 0 18.75 18.75Igiteranyo 551,001 554,294 150,285 231,367 172,642 312.5 346.43
Gukora igenzura ry’ikoreshwa ry’ibirombe mu Karere hanatangwa ibyangombwa ku
babisabye bujuje ibisabwa, hatanzwe impushya 6/14 byasabwe, bingana na 43%, ibyo
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 24
byangombwa byatanzwe ku birombe biri mu mirenge ikurikira; Jabana 1, Nduba 1, Kinyinya
3, Bumbogo 1.
Muri gahunda yo kubungabunga umugezi wa Yanze uterwaho imbingo n’imigano, hamaze
guterwa imigano n’imbigo kuri 3.5/5km zizaterwaho, zingana na 70%.
IV.6. SERIVISI Y’UBUTAKA N’IMITURI
Muri gahunda yo gutanga serivisi ku ihererekanya ry’imitungo, mu gihembwe cya gatatu,
amadosiye 363/363 n’iyo yasinyiwe amasezerano y’ihererekanya ry’ubutaka ashyirwaho
umukono na Noteri wa Leta mu by’Ubutaka mu Karere ka Gasabo.
Iryo sinywa ry'ayo madosiye ryinjije amafaranga 2,904,000 frw ya “Notification”na
3,540,000 frw frw ya “Mutation".
N0 Imirenge Mutarama Gashyantare Werurwe Igiteranyo1 Bumbogo 33 6 9 482 Gikomero 1 1 0 23 Gatsata 14 1 0 154 Gisozi 17 17 3 375 Jabana 16 1 0 176 Jali 7 0 1 87 Kacyiru 18 9 0 278 Kimihurura 4 4 1 99 Kimironko 30 9 9 4810 Kinyinya 30 10 8 4811 Ndera 16 25 9 5012 Nduba 9 0 0 913 Remera 5 0 4 914 Rusororo 25 2 9 3615 Rutunga 0 0 0 0
Igiteranyo 225 85 53 363
Ibyangombwa byatanzwe
Izasinywe Mutarama Gashyantare Werurwe Total/Igihembwe
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 25
AB 31/40 26/32 29/13 86/85FC 39/42 30/41 25/53 94/136PO 2/0 1/1 4/2 7/3Kuvugurura inyubako
2/0 2/2 0/0 4/2
Guhindura inyubako
9/13 6/8 10/18 25/39
Gusana 10/14 8/12 14/20 32/46
Imiturire mu midugudu
Akarere ka Gasabo kagizwe n’Imirenge y’igice cy’Umujyi n’indi y’igice cy’inkengero
z’Umujyi. Mu gice kiri mu nkengero z’Umujyi, biteganyijwe ko abaturage bose batuzwa mu
buryo bw’Imidugudu ariko hakaba hakigaragaramo umubare w’ingo zitaratura mu midugudu
ungana na 20 094/46 825 zigize Imirenge yo mu nkengero z’Umujyi, bityo ingo 26 731
zikaba arizo ziri mu midugudu zingana na 57.1%, iyo miturire ikaba iteye mu buryo
bukurikira;
N0 Imirenge Ingo zose Ingo zituye mu midugudu
Ingo zitaratura mu midugudu
Ijanisha( %)
1 Jali 5398 1909 3489 35.4%2 Jabana 6322 2414 3908 38.2%3 Ndera 7574 4858 2716 64.1%4 Nduba 5673 4870 803 85.8%5 Bumbogo 7042 3171 3871 45.0%6 Rusororo 6707 4898 1809 73.0%7 Rutunga 4342 3538 804 81.5%8 Gikomero 3767 1073 2694 28.5%
Ingo zose 46,825 26,731 20,094 57.1%
IV.7. SERIVISI Y’IMARI
IV.7.1 Imyinjirize y’amafaranga bwite y’Akarere
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 26
Muri gahunda yo kongera imbaraga mu kwinjiza amafaranga aturutse ku misoro n’amahoro,
hakozwe ubukangurambaga hagamijwe gukangurira abasora kwishyura imisoro y’ipatanti,
umusoro ku mutungo utimukanwa n’umusoro ku nyungu z’ubukode ku gihe bitarenze itariki
ya 31 werurwe hakaba harakoreshejwe ibiganiro kuri radio na televisiyo, sms,banderole,
ubutumwa bugufi bwanditse ku mpapuro zimanikwa ahahurira abantu benshi, sonomobile.
Hateguwe amasezerano y’abantu 65 basabye kwishyura mu byiciro bafite amafaranga
angana na 102,912,972 frw, hahamagawe abantu bishyura mu byiciro barengeje igihe bafite
amafaranga angana 104,245,279 frw hakaba hamaze kwishyurwa angana na 46,576,119 frw.
Kuva mu Nyakanga 2013-Werurwe 2014, Akarere kinjije amafaranga y’imisoro n’amahoro
angana 5,669,284,475/5,503,008,487 frw yari ateganyijwe kwinjizwa angana na 103% ku
buryo bukurikira;
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 27
REVENUES Jul-13 Aug-13 Sep-13 Oct-13 Nov-13 Dec-13 Jan-14 Feb-14 Mar-14 TOTAL
Realisation Realisation Realisation Realisation Realisation Realisation Realisation Realisation Realisation Prevision RealisationBuilding Tax 1,403,223 2,883,553 3,684,692 4,958,084 1,908,741 9,125,305 15,681,916 20,720,000 2,122,057,544 518,788,252 2,182,423,058
Tax on plots and land 61,551,429 34,956,656 37,762,178 59,290,512 78,039,438 393,284,650 109,429,309 57,098,381 89,466,142 1,445,658,147 920,878,695
Tax on Rental Income 48,419,000 43,102,194 40,403,899 31,818,000 12,952,174 41,119,447 64,520,004 350,429,283 545,841,033 1,995,410,942 1,178,605,034
Building Permits 3,897,000 3,881,000 3,227,270 5,303,750 3,994,786 4,048,060 1,919,000 2,011,650 1,898,000 52,850,000 30,180,516
Transfer of property ownership fees 8,731,881 7,979,930 7,043,800 7,145,495 6,003,240 4,900,424 6,769,000 8,037,600 4,184,300 37,220,855 60,795,670
Trading License (Patent) 17,470,340 20,015,072 10,187,788 4,594,036 2,050,329 4,420,139 21,973,359 31,542,524 107,638,325 456,601,821 219,891,912
Market gate entry fees 11,214,420 2,145,400 7,836,069 5,041,500 11,546,500 8,365,950 572,300 18,510,898 14,127,700 55,079,907 65,233,037
Communication facilitation towers fees - - - - - 14,941,647 - - - 29,104,160 14,941,647
Billboards fees 12,000 44,640 230,412 38,999 20,000 253,300 1,145,200 1,048,900 3,648,558 32,425,635 6,442,009
Banners fees 300,000 240,000 790,000 220,000 500,000 250,000 346,200 21,958,800 5,410,874 24,605,000
Other penalties and contraventions 1,138,536 6,432,538 694,200 671,179 142,929 910,106 127,225 2,679,584 354,397 13,784,670 13,150,694
Parking charges 9,421,000 7,302,600 7,130,500 9,893,400 8,324,950 10,456,400 10,504,600 9,903,000 12,827,000 88,522,625 85,763,450
Mine or quarry permit or concession fees - - - - - - - - - 993,736 -
Mine or quarry prospection fees 4,144,226 13,548,732 9,204,521 8,624,684 6,561,500 10,620,930 6,661,700 8,527,780 91,000 113,762,663 67,985,073
Public cleaning services fees 39,232,971 37,610,406 34,262,583 49,917,837 39,110,189 30,765,081 27,677,653 38,994,649 55,130,261 412,362,280 352,701,630
Notary Charges 21,490,440 21,516,510 22,606,392 21,502,831 14,989,114 8,900,810 9,265,924 19,796,763 16,974,800 137,687,372 157,043,584
Sale of Accreditation Cards 10,805,061 10,119,785 10,649,158 8,744,245 6,037,058 5,615,794 5,589,720 9,029,515 1,804,400 63,725,991 68,394,736
Sale of Tender Documents 28,000 339,000 56,000 35,000 266,000 168,000 80,000 - - 1,202,500 972,000
Plot measurement fees 1,667,220 1,757,200 130,000 203,000 35,000 70,000 730,000 50,000 40,000 22,200,000 4,682,420
Land Registration fees - 135,000 343,500 768,350 616,050 490,617 780,000 990,900 720,000 14,470,000 4,844,417
Court costs 543,100 505,100 579,600 668,680 667,350 693,445 - 1,245,550 2,466,200 5,045,558 7,369,025
Court fines 2,350,050 1,183,380 706,250 1,163,350 817,095 691,850 1,919,000 3,267,386 5,892,950 700,500 17,991,311
Land 42,900,000 18,100,000 78,000,000 15,600,000 2,500,000 5,000,000 - - - - 162,100,000
Cimetiere 5,032,090 53,000 1,897,500 4,762,420 - 6,828,975 3,715,572 - - - 22,289,557
TOTAL 291,751,987 233,851,696 277,426,312 240,965,352 197,082,443 561,920,930 289,061,482 584,230,563 2,992,993,710 5,503,008,487 5,669,284,475
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 28
IV.7.2 Imikoreshereze y’amafaranga bwite y’Akarere
Akarere katangiye umwaka w’ingengo y’imari 2013/2014 gafite amafaranga yako bwite
angana na 17,106,655 frw(Opening balance), nyuma y’igihembwe cya gatatu cyarangiye
Akarere kamaze kwinjiza amafaranga bwite avuye mu misoro n’amahoro angana na
5,599,487,586 frw kuva Nyakanga 2013 – Werurwe 2014. Akarere kigurije amafaranga angana na
187,657,835 frw avuye kuri compte ya expropriation. Akarere kakoresheje
4,204,506,614/5,874,048,965 frw yako bwite angana na 72% ku buryo bukurikira;
Ubusobanuro/ kwinjiza Fr Amafaranga /District
Fr yakoreshejwe
Fr asigaye / deg.cummulatif
Opening balance 17,106,655Imisoro n'amahoro 5,669,284,475Ayigurijwe/compte expropriation 187,657,835
S/Total 5,874,048,965Ubusobanuro/ gukoresha FrImishahara/Abakozi basanzwe 1,062,048,017 4,812,000,948Isuku mu mihanda 48,499,385 4,763,501,563Imishahara LDF 58,396,400 4,705,105,163Lumpsum 98,278,317 4,606,826,846Isuku mu karere 3,400,000 4,603,426,846Fonctionnement 120,228,964 4,483,197,88230% CoK 1,238,729,609 3,244,468,27325% sectors 1,085,801,622 2,158,666,651Kugeza amashanyarazi mu mirenge y'icyaro /EWSA 60,000,000 2,098,666,65175% KVCs ku mafaranga ya Parking 17,436,900 2,081,229,751Expropriation/Mukeshimana Alphonse 7,963,984 2,073,265,767Expropriation Mukarurangwa 8,306,134 2,064,959,633Construction Gisozi Sector 40,000,000 2,024,959,633Maintenance y'Imodoka 4,043,634 2,020,915,999Inkunga ya AS Kigali 3,000,000 2,017,915,999Inama rusange y'abafite ubumuga 873,200 2,017,042,799Umutekano 8,730,000 2,008,312,799INKUNGA YA EALASCA 4,892,000 2,003,420,799Abitanga ba Gicumbi 9,917,695 1,993,503,104Gusubiza amafaranga yigurijwe 187,657,835 1,805,845,269Preparation Monographie 21,216,400 1,784,628,869Construction Roads/ Jurwe-Gikomero 102,356,071 1,682,272,798Bonus/Personnel 12,730,447 1,669,542,351TOTAL 4,204,506,614 1,669,542,351% ( Fr amaze gukoreshwa n'ayatanzwe/transfers) 72 28
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 29
IV.7.3 Imikoreshereze y’amafaranga yaturutse hanze “Earmark transfers”
Akarere kashoboye kubona amafaranga avuye hanze kuva Nyakanga 2013-Werurwe 2014 angana na 5,559,043,824 frw habariwemo amafaranga
y’umwaka w’ingengo y’imari 2012/2013 Akarere kasigaranye. Akarere kakaba karakoresheje (ni ukuvuga kuva Nyakanga 2013-Werurwe
2014) amafaranga 4,368,799,130/ 5,559,043,824 frw yinjiye angana na 79%, akaba yarakoreshejwe ku buryo bukurikira;
Inkomoko y’amafaranga
Amafaranga yateganyijwe 2013-2014/III
Trim.
Opening balance
July 2013
Fr yaje igih. cya I
Fr yaje igih.cya II
Fr yaje igih.cya III
Igiteranyo (I & II & III)
Fr amaze gukoreshwa
Fr yaje atarakoreshwa
% rya Fr amaze
gukoreshwa
Icyo fr azakora/yakoze
RAB
65,700,000 0 65,700,000 65,700,000 24,562,220 41,137,780 37 Kugura inka zo muri "girinka program"
22,559,928 0 7,519,976 5,639,983 13,159,959 13,159,958 1 100 Imishahara y'abaveterineri
5,880,416 3,578,930 2,940,208 2,940,208 9,459,346 2,936,000 6,523,346 31 Gutera intanga amatungo
11,237,950 5,686,431 5,686,431 5,057,500 628,931 89 Gukingira amatungo
6,036,544 6,865,044 3,018,272 9,883,316 1,375,000 8,508,316 14 Guhugura abahinzi-borozi
11,237,950 6,232,948 5,618,975 11,851,923 11,313,470 538,453 95 Guteza imbere ubuhinzi
S/T MINAGRI 122,652,788 22,363,353 10,460,184 82,917,438 0 115,740,975 58,404,148 57,336,827 50
MINICOM
5,572,150 5,572,150 5,572,150 0 Guteza imbere ubucuruzi bwo hanze
3,066,772 3,066,772 3,066,772 3,066,772 0 Trade fair and exhibition
10,425,000 10,425,000 10,425,000 10,425,000 0 Gufasha SMES
21,000,000 21,000,000 21,000,000 21,000,000 0 100 Salaire Umurenge SACCO
1,596,762 1,596,762 1,596,762 0 Fonctionnement umukozi w'amakoperative
S/T MINICOM 34,491,772 5,572,150 21,000,000 1,596,762 13,491,772 41,660,684 21,000,000 20,660,684 50
FARG111,150,000 8,820,000 27,787,500 27,787,500 55,575,000 119,970,000 112,770,000 7,200,000 94 Gufasha abatishoboye bacitse ku
icumu rya genocide
2,700,000 2,700,000 2,700,000 0 Gufasha Imishinga ibyara inyungu/FARG
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 30
437,220,000 50,486,081 7,096,279 145,740,000 256,596,221 459,918,581 131,530,740 328,387,841 29 Kwishyura amashuri y’abana (minerval)
5,950,000 5,950,000 5,950,000 5,950,000 0 Kubaka ibiraro
168,687,700 220,034,997 51,591,924 117,095,776 388,722,697 63,591,924 325,130,773 16Kubaka amazu 60 y’abatishoboye bacitse ku icumu rya genocide batishoboye no gusana ayubatswe
S/FARG 723,007,700 282,041,078 86,475,703 179,477,500 429,266,997 977,261,278 307,892,664 669,368,614 32
RLDSF
1,217,871,548 1,100,854 9,000,000 10,100,854 4,983,525 5,117,329 49 Umushahara w'abakozi wa NAFA
14,903,955 14,903,955 12,667,200 2,236,755 85 Fonctionnement VUP/ABATERANKUNGA
72,124,000 45,016,500 45,016,500 45,016,500 0 100 Direct support/VUP/ABATERANKUNGA
138,000,000 114,376,000 114,376,000 114,376,000 0 100 Umuhanda Karuruma-Amakawa/ Abaterankunga
31,466,648 31,466,648 31,466,648 31,466,648 0 100 Umuhanda Gikomero-Jurwe/Abaterankunga
13,588,000 13,588,000 13,588,000 0 Construction of Roads/Gasanze & Mbandazi
11,411,600 11,411,600 11,411,600 0 Gucukura amabuye yo kubaka udusoko/ Nduba & Rutunga
195,626,000 65,208,667 50,000,000 115,208,667 114,677,890 530,777 100 Kubaka isoko rya GIKOMERO
216,412,071 40,202,952 80,000,000 120,202,952 104,645,600 15,557,352 87 Kubaka ikiraro cya Gisozi - Karuruma
190,000,000 59,930,508 25,287,966 85,218,474 85,218,474 0 100 Kugeza amashanyarazi mu mirenge y'icyaro
64,374,000 21,458,000 21,458,000 21,458,000 0 100 Kubaka isoko rya Rutunga na Nduba
69,000,000 23,000,000 23,000,000 23,000,000 0 100 Kubaka salle ya Gikomero
28,567,037 28,567,037 28,567,037 0 100 Construction Gare-Kabuga
100,578,104 100,578,104 100,000,000 578,104 99 Amazi ya bumbogo
94,866,458 94,866,458 0 94,866,458 0 Kubaka umuhanda Gasabo office
47,055,497 0 47,055,497 47,055,497 47,055,497 0 100 Gusana imihanda ingana 15km mu mirenge y'icyaro
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 31
117,572,544 117,572,544 117,522,544 50,000 100 Public works VUP/Financement abaterankunga
46,327,495 6,705,314 11,581,874 11,581,874 29,869,062 27,241,288 2,627,774 91 Umushahara wa engineer , VUP Staff
15,000,000 3,750,000 3,750,000 7,500,000 1,680,000 5,820,000 22 VUP fonctionnement
2,745,092 2,745,092 2,745,092 0 Amazi ya Gikomero
20,000,000 13,000,000 13,000,000 7,000,000 6,000,000 54 Expropriation and construction/ IDP Project
0 0 0 #DIV/0! Financial services/VUP
8,073,320 3,272,717 3,272,717 2,780,000 492,717 85 Trainning of staff
4,800,603 4,800,603 4,800,603 4,733,500 67,103 99 Trainning of ubudehe team/VUP
91,706,376 1,126,776 41,706,376 42,833,152 42,833,152 0 100 Direct support/VUP
3,952,769 3,952,769 0 3,952,769 256,000 3,696,769 6 Inama na Business and Entrepreneurship dvp
3,952,769 0 3,952,769 3,952,769 3,952,769 0 CONTRIBUTION TO GVT MOTH
11,266,261 25,674,077 36,940,338 16,656,125 20,284,213 45 Amashyamba no kurengera ibidukikije/gutegura ibiti
S/T RLDSF 2,435,743,096 379,432,395 291,864,466 301,318,683 170,842,248 1,143,457,792 953,834,980 189,622,812 83
MINALOC
14,463,693 14,463,693 14,463,693 0 Amahugurwa y’inzego z’ibanze
75,855,180 0 75,855,180 75,855,180 75,855,180 0 100 Itorero ry'abanyeshuri
7,765,320 0 1,941,330 1,941,330 1,941,330 5,823,990 5,823,990 0 100 Umushahara w'umukozi w'Itorero
4,312,205 1,078,051 1,078,051 1,078,051 3,234,153 1,128,000 2,106,153 35 Fonctionnement y'itorero/meetings
15,000,000 7,500,000 7,500,000 15,000,000 15,000,000 0 100 Gufasha amakoperative y'abatishoboye
2,959,876 2,959,876 2,959,876 0 2,959,876 0 Ikigega cy'uburezi
22,904,224 22,904,224 22,904,224 5,000,000 17,904,224 22 Kubaka amazu y’abatishoboye/MINALOC
15,523,000 7,761,500 7,761,500 7,761,500 0 Gufasha imiryango yakiriye abana bavuye mu bigo by'imfubyi
4,991,200 640,481 4,991,200 5,631,681 1,591,550 4,040,131 28 Gufasha abatishoboye
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 32
S/T MINALOC 149,311,005 15,104,174 91,365,761 21,240,757 25,923,605 153,634,297 104,398,720 49,235,577 68
NURC6,364,000 6,364,000 6,364,000 0 100 Amahugurwa kuri ndi
umunyarwanda
5,746,346 989,465 5,746,346 6,735,811 2,148,000 4,587,811 32 Icyumweru cy'ubumwe n'ubwiyunge & amahugurwa
S/T NURC 5,746,346 989,465 5,746,346 0 6,364,000 13,099,811 8,512,000 4,587,811 65
MINIJUST 15,840,000 15,840,000 15,840,000 15,435,000 405,000 97 Ubwisungane mu kwivuza/ abunzi
MINISANTE
38,837,278 19,417,139 19,417,139 38,834,278 38,834,278 0 100 Mutuelle de sante
119,571,126 0 29,892,782 29,892,782 29,892,782 89,678,346 89,678,346 0 100 Fonctionnement Kibagabaga
39,443,776 6,172,787 9,860,944 9,860,944 9,860,944 35,755,619 35,755,619 0 100 Abajyanama b’ubuzima
1,049,204,432 0 233,835,156 346,481,040 290,158,098 870,474,294 870,474,294 0 100 Imishahara y’Abaganga
S/T MINISANTE 1,247,056,612 6,172,787 293,006,021 386,234,766 349,328,963 1,034,742,537 1,034,742,537 0 100
RDB 38,270,817 38,270,817 6,000,750 32,270,067 16 Umushahara w’abakozi bakorera mu Karere ba RDB
MINEDUC
21,359,834 924,948 21,359,834 6,251,832 28,536,614 25,745,760 2,790,854 90 Amafaranga yo gufasha mu gukora ibizamini bya Leta
207,236,383 52,900,290 44,000,000 89,457,548 186,357,838 132,441,340 53,916,498 71 Kubaka amashuri / 9 & 12 YBE no kubaka inzu ya mwarimu
3,146,529 2,724,432 3,146,529 5,870,961 1,014,000 4,856,961 17 Gutwara ibitabo
2,433,655 2,433,655 2,433,655 2,433,655 0 Kwigisha abatazi gusoma no kwandikwa
870,218 0 870,218 870,218 870,218 0 Amafaranga ya CATCHUP
2,376,929 0 2,376,929 2,959,876 5,336,805 5,336,805 0 Amafaranga y'ikigega cy'uburezi
3,100,434 3,100,434 3,100,434 0 Gusana ibigo bya ECD
11,775,170 0 11,775,170 11,775,170 11,775,170 0 Ibikoresho by'isuku by'Abana b'abakobwa
13,282,700 6,742,770 13,282,700 20,025,470 20,025,470 0 Gushyiraho ibigo bya ECD
470,689,136 0 80,830,325 80,830,325 80,830,325 0 100 Capitation & School funds
1,907,338,446 0 477,987,423 476,415,784 490,913,387 1,445,316,594 1,445,316,594 0 100 Imishahara y'abarimu
S/T MINEDUC 2,640,509,000 66,392,874 626,554,511 577,518,695 519,988,004 1,790,454,084 1,685,348,019 105,106,065 94
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 33
FAMILY HEALTH 183,100 2,554,727 2,658,975 5,396,802 4,934,674 462,128 91 Umushahara FAMILY HEALTH na
Fonctionnement
CDLS 2,135,741 600,000 2,803,344 1,150,000 6,689,085 6,182,944 506,141 92 Kongerera ubushobozi Club Anti-Sida/MINIYOUTH
S/T CDLS 0 2,135,741 600,000 2,803,344 1,150,000 6,689,085 6,182,944 506,141 92
MIGEPROF EARMARKED
6,673,408 41,356,279 48,029,687 38,356,279 9,673,408 80 Gufasha ibigo by'ipfubyi
2,748,000 151,000 1,374,000 1,525,000 1,343,000 182,000 88 Inama nkuru y'igihugu y'abana
2,223,000 2,223,000 2,223,000 2,223,000 0 Amahugurwa y'abana batowe kuyobora abandi
1,894,862 1,894,862 1,894,862 0 Umunsi mukuru w'Abagore
2,000,000 0 2,000,000 2,000,000 1,130,000 870,000 57 Inama z'abagore
480,000 300,000 360,000 660,000 660,000 0 Amafaranga y'urugendo/umukozi
2,755,050 559,655 2,755,050 3,314,705 150,000 3,164,705 5 Ibikorwa by'abagore
1,103,544 2,057,585 1,103,544 3,161,129 3,161,129 0 Amahugurwa no Gufasha abagore bibumbiye mu mashyirahamwe
S/T MIGEPROF 11,309,594 9,441,648 2,300,000 7,815,594 43,251,141 62,808,383 40,979,279 21,829,104 65 Amahugurwa no Gufasha abagore bibumbiye mu mashyirahamwe
MIGEPROF 76,189,176 11,163,654 26,758,334 114,111,164
65,153,277
30,439,549
Kurihira abana 1162 b'imfubyi amashuli yisumbuye n'imyuga
420,000 Communication
4,597,218 Salaire du personnel
0 Amafaranga yo kubarura abana
2,197,400 M&E
11,303,720 ibikoresho/OFFICE N'ABANA B'IMYUGA
S/T MIGEPROF 0 76,189,176 11,163,654 26,758,334 0 114,111,164 83,671,615 30,439,549 73
MIFOTRA 2,000,000 2,000,000 0 2,000,000 425,000 1,575,000 21Amahugurwa n'amafaranga y'urugendo y'umugenzuzi w'umurimo
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 34
7,100,000 7,100,000 7,100,000 7,100,000 0 100 Collection des donnees
20,000,000 20,000,000 20,000,000 20,000,000 0 100 Kubaka udusoko rw'Abagore
S/T MIFOTRA 29,100,000 0 2,000,000 7,100,000 20,000,000 29,100,000 27,525,000 1,575,000 95
MINISPOC
2,832,197 1,693,918 2,832,197 4,526,115 1,486,800 3,039,315 33 Icyumweru cy'umuco
1,500,000 1,500,000 1,500,000 1,500,000 0 Inama z'urubyiruko
2,300,000 2,300,000 2,300,000 2,300,000 0 umushahara(YEGO Staff)
8,450,000 0 8,450,000 8,450,000 8,450,000 0 100 Gufasha amakoperative y’urubyiruko
S/T MINISPOC 15,082,197 1,693,918 8,450,000 6,632,197 0 16,776,115 9,936,800 6,839,315 59
Igiteranyo 7,429,850,110 905,982,676 1,469,381,373 1,604,073,045 1,579,606,730 5,559,043,824 4,368,799,130 1,190,244,694 79
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 35
V.IMIBEREHO MYIZA
V.1. SERIVISI Y’URUBYIRUKO SIPORO N’UMUCO
Muri gahunda yo gutera inkunga urubyiruko rwibumbiye mu mashyirahamwe, hatewe
inkunga koperative 3 zikora imirimo inyuranye zihabwa 4,000,000 frw ku buryo bukurikira;
No Koperative Umurenge Ibikorwa Inkunga1 Cooperative AMIZERO Rutunga Ubworozi bw’ingurube 500,0002 Cooperative Bonne Vision Jabana Ubworozi bw’inkoko
n’ingurube1,500,000
3 COOPAEG Ndera Ubuhinzi bw’imboga n’ubworozi bw’ingurube
2,000,000
Yose hamwe 4,000,000
Muri gahunda yo gushakira urubyiruko rwari mu muhanda rwavuye mu kigo cyigisha
imyuga cya Iwawa icyiciro cya 5, urubyiruko 12/68 bashyizwe muri koperative y’ububaji
yitwa Kigali modern wood work ikorera mu gakiriro.
Hifashishijwe urubyiruko rw’abanyeshuri biga mu mashuri makuru na za kamimuza zizi mu
Mujyi wa Kigali, hakozwe umuganda udasanzwe wo gusanira impfumbyi ya Jenocide
itishoboye inzu yo kubamo n‘ikiraro cy’inka mu kagari ka Mukuyu/Ndera, abo banyeshuri
kandi batanze inka yo kumufasha. Hakozwe kandi n‘umuganda w‘abanyamakuru 20 basiga
amarangi ku rwibutso rwa Caraes n’izindi nzibutso zibarizwa mu Karere, uyu muganda
waritabiriwe n’urubyiruko n’abaturage barenga 120.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 36
Ibikorwa by’urubyiruko rwafashijwe kwinjira muri koperative
Muri gahunda yo guteza imbere imikino mu bakozi b’Umujyi wa Kigali, amarushanwa ya
Mayor’s Cup arakomeje aho amakipe y’Akarere y’abagabo n’abagore yatsinze ay’Akarere
ka Nyarugenge muri Basketball (41/20 abagabo, 20/0 abagore batewe mpaga).
Amarushanwa ya Kagame Cup imirenge nayo yarakomeje aho Umurenge wa Jali yatsinze
Umurenge wa Gatsata 5-1, Jabana yatsinze Nduba 2-1, Gisozi itsinda Kinyinya 2-1. Nduba
itsinda Rutunga 7-2.
Gukurikirana imikino ya Kagame Cup n’amarushanwa ya Mayor’s Cup aho ikipe y’abakozi
ya Basketball izahura n’abakozi b’Akarere ka Nyarugenge, amarushanwa ya Mayor’s Cup
arakomeje aho amakipe yacu ay’abagabo n’abagore yatsinze ay’Akarere ka Nyarugenge
muri Basketball (41/20 abagabo, 20/0 abagore batewe mpaga). Amarushanwa ya Kagame
Cup imirenge nayo yarakomeje aho Umurenge wa Jali yatsinze Umurenge wa Gatsata 5-1,
Jabana yatsinze Nduba 2-1, Gisozi itsinda Kinyinya 2-1. Nduba itsinda Rutunga 7-2.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 37
Abakinnyi b’Akarere/Gore & Gabo
Umuganda w’abanyeshuri b’amashuri makuru n’inka yatanzwe
V.2. SERIVISI Y’UBUREZI
Mu kongera ireme ry’uburezi hibandwa ku kugabanya umubare w’abanyeshuri ku mwarimu,
hakozwe igikorwa cyo gushyira abarimu bashya mu myanya, buri mwaka Leta igena
umubare w’abarimu bashya kuri buri karere.
Amashuri Icyiciro
A2 A1 A0
Abanza 23 0 0Ayisumbuye 0 11 29
Mu gukurikirana ishyirwa mu bikorwa rya gahunda za Leta zirebana n’imyigishirize, buri
mwaka hakorwa Peer evaluation mu bigo by’amashuri, mu Karere hakozwe peer evaluation
mu bigo by’amashuri 132/132 byari biteganyijwe bingana na 100%.
Gufasha abana bacitse kw’icumu rya jenoside yakorewe abatutsi muri Mata 1994 gukomeza
amashuri yabo, ku bufatanye na FARG n’ibigo by’amashuri bifite abo bana, bishyuriwe
amafaranga y’ishyuri ku buryo bukurikira:
NO Ibigo by’amashuri Abasabye Abishyuriwe
Frw yishyuwe
1 APAER Rusororo 241 191 14,135,9602 DOCTRINA VITAE 49 42 3,131,5203 Alliance High School 204 173 13,270,8804 Coll. De l’espoir 219 172 13,388,5005 ES Bumbogo 12 9 581,5406 APRED Ndera 4 4 292,6007 Amies des Enfants 64 45 3,569,9608 Hill side College 59 49 3,618,4409 Gihogwe Second School 11 10 636,60010 ES Kacyiru 6 5 124,800Total 869 700 52,750,800
Mu gutanga ibigenerwa umukozi nk’uko itegeko ribiteganya, buri kwezi abarimu bategurirwa
imishahara yabo n’ibindi bigendanye nayo bigisha mu mashuri abanza n’ayisumbuye ku
bury bukurikira;
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 38
Urwego Umubare Frw/ Mutarama Frw/Gashyantare
Frw/Werurwe
Abigisha abanza 973 50,939,346 51,861,115 52,056,052Abigisha ayisumbuye 471 52,251,821 55,904,431 57,530,571Yose 1444 103,191,167 107,765,546 109,586,623
Mu gufasha ibigo by’amashuri ya Leta n’afashwa na Leta kwiyubaka cyane hagamijwe
kuzamura ireme ry’uburezi, buri gihembwe hatangwa amafaranga yo gutunga abanyeshuri
n’imikorere y’ishuri (capitation na school feeding), akaba yaratanzwe ku buryo bukurikira;
Urwego Capitation School feeding
Amashuri abanza 73,378,890 0
Amashuri yisumbuye 3,835,000 13,647,972
9 and 12 YBE 12,984,545 0
Yose hamwe 90,198,435 13,647,972
Mu kuzamura ireme ry’uburezi, nyuma yo gukorwa ibizamini bya Leta bisoza iby’iciro
by’amashuri binyuranye, hasohotse amanota agaragaza ugutsinda kw’abanyeshuri, ibigo
by’amashuri biri mu karere bikaba byaratsindishije ku buryo bukurikira;
Icyiciro Ibigo Abakoze Abatsinze Abatsinzwe % /GutsindaDI DII DIII DIV
Amashuri abanza
81 6312 1172 1796 1724 1147 473 92.5 %
Icyiciro rusanga
40 3260 462 487 462 1466 383 88.3 %
Ayisumbuye rusange
18 1753 1499 254 85.5 %
Ayisumbuye /TSS
13 1025 947 78 92.4 %
Muri gahunda yo gusubiza abana mu mashuri bayavuyemo, kubufatanye n’abakangurambaga
b’uburezi ba korera ku rwego rw’Utugari, abana 474/609 basubijwe mu mashuri yisumbuye
bangana na 78%, abana 1498/1997 bari barataye amashuri abanza bayasubijwemo bangana
na 75%.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 39
Hakurikiranywe inyubako y’ibyumba 70 by’amashuri bya 12YBE, n’ubwiherero 106 imirimo ikaba iteye ku buryo bukurikira;
Ibyumba by’amashuri
Abataratangira Inyubako zitaratangira
Ibyageze kuri linteau
Abarangije charpente
Abarangije gusakara
Abarangije gukinga no gupavema
Ibyumba byarangiye
5 2 3 6 27 23 4
Ubwiherero
Abataratangira Gucukura Kuzamura amabuye mu cyobo
Kuzamura inkuta
Abarangije
12 28 18 12 36
V.3. SERIVISI YITA KUBAFITE UBUMUGA
Muri gahunda yo kwita ku buzima bw’abantu bafite ubumuga, ku bufatanaye
n’umufatanyabikorwa Handicap international hatanzwe amagare y’abafite ubumuga
(wheelchair) 83/70 yari ateganyijwe gutangwa angana na 118.5%, ayo magare akaba
yarashyikirijwe abao yari agenewe bose.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 40
Amagare yatanzwe/yashyikirijwe abo agenewe
Hakurikiranywe kandi gahunda y’ihigugu yo gushyira abantu bafite ubumuga mu byiciro
Shingiro hakurikije ubumuga bwabo, iki gikorwa kikaba gikorwa n’abaganga, ku Karere
kikaba cyaratangiriye mu Murenge wa Rutunga, bakaba barangije kubarura abafite ubumuga
bose 256 no kubashyira mu byiciro muri uwo murenge, iki gikorwa kikaba gikomereza no
muyindi mirenge kikaba giteganyijwe kuzarangira mu kwa 14/141/2014 mu gihugu hose.
Ni muri urwo rwego rwo kuzamura imibereho y’abafite ubumuga, Akarere kateye inkunga ya
3,500,000 frw amakoperative 2 arimo abantu bafite ubumuga mu kubongerera ubushobozi
mu byo bakora. Izo koperative ni Koperative ikora umwuga w’ubudozi mu Murenge wa
Kacyiru yitwa Kopetricoka yahawe inkunga ya 2,000,000 frw na Koperative yorora inzuki
mu Murenge wa Nduba yitwa Abatigayintege yahawe inkunga ya 1,500,000 frw aya
mafaranga izi koperative zahawe, Akarere kamaze kuyageza kuri konti zayo.
V.4. SERIVISI YITA KUBATISHOBOYE NO GUKUMIRA IBIZA
Gukurikirana abanyarwanda birukanwe muri Tanzaniya bacumbikiwe muri Gasabo, ku
bufatanye na MIDIMAR, Akarere kamaze kwakira imiryango 47 igizwe n’abantu 154, aho
Akarere ka Gasabo kabaye kabacumikiye Bweramvura/Jabana. Hakaba kandi hari imiryango
4 icumbikiwe mu Mirenge yindi, bakaba bamaze guhabwa ubufasha bw’ amacumbi
y’agateganyo, ibiribwa bibatunga mu buzima bwa buri munsi, ibikoresho by’isuku
n’imyambaro n’ ubuvuzi. Abana bashubijwe mu mashuri: Abanza ni 38 ayisumbuye 14.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 41
Abaganga bashyira abafite ubumuga mu byiciro/Rutunga
Hatangiye kandi ikikorwa cyo kububakira amazu yo kubatuzamo kuri iyo “site” ya
Bweramvura, aho hamaze gukorwa imiganda 2 uwa mbere wakozwe n’abakozi b’Akarere
n’abaturage 18/1/2014 naho umuganda wa 2 usoza ukwezi kwa 1 wakozwe n’abakozi
b’Akarere n’abadepite mu Nteko Nshingamategeko, nyuma y’uwo muganda abaturage ba
Jabana n’abo birukanwe muri Tanzaniya baganirijwe kuri gahunda ya Ndi Umunyarwanda.
Mu gukurikirana ibikorwa bikorwa n’amaserivisi akorera mu mibereho myiza y’abaturage,
MINALOC yakoze igenzura mu gihugu ry’ibyo bikorwa, mu Karere MINALOC ikaba
yarasuye Koperative y’abahejwe inyuma n’amateka yorojwe inka/Kacyiru; Koperative
y’abahejwe inyuma n’amateka yorojwe ingurube/Remera; Pharmacie y’Akarere na C.S ya
Remera (harebwa uburyo abana bagiye bahabwa amata); koperative y’abana bavuye Iwawa
n’abahawe inkunga y’ingoboka muri (DS) muri VUP, inguzanyo iciriritse (FS) VUP,
Igikumba cya IDP/Nduba; abana babaga mu bigo bashubijwe mu Miryango/Kimironko;
Koperative y’ingabo zavuye ku rugerero zibumba amatafari/ Jabana.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 42
Abakozi b’Akarere batanze inkunga Abadepite baganirije abaturage
Mu kwita kubarokotse jenoside yakorewe abatutsi muri mata 2014 batishoboye, kubufatanye
n’ikigo cya FARG habaruwe abatishoboye bagomba guhabwa inkunga y’ingoboka 1252 mu
Karere, bakaba batahawe inkunga y’amafaranga 56,565,000 frw y’ibihembwe bibiri bya
nyuma by’umwaka 2013-2014.
Mu kubonera amacumbi abarokotse jenoside yakorewe abatutsi muri mata 2014 batishoboye,
kubufatanye n’umuryango utabara imbabare w’u Rwanda (croix rouge rwandais) hamaze
kubakwa amazu 3/12 azubakwa angana na 25% mu murenge wa Nduba andi ageze igihe cyo
gusakarwa. Ikigikorwa cyateguwe n’Umuryango Utabara Imbabare mu Rwanda mu rwego
rwo gutera ingabo mu bitugu abarokokeye ku cyicaro cy’uwo muryango kiri ku Kacyiru.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 43
Imyuga y’abana bavuye Iwawa Igikumba cya IDP/Nduba
Ubworozi bw’ingurube n’inka by’abahejwe inyuma n’amateka/Remera
V.5. SERIVISI Y’ITERAMBERE RY’UMURYANGO
Mu rwego rwo kuzamura imibereho y’umugore, Akarere kateye inkunga y’amafaranga
4,500,000 frw amakoperative 4/3 y’abagore yari ateganyijwe; Koperative y’abacitse ku
incumu b’abagore bageze mu za bukuru/Bumbogo 2,000,000 frw, Abunzubumwe/Kacyiru
1,000,000 frw, Terimbere Mutegarugori/Gisozi 1,000,000 frw, Twegukire agaseke/Gatsata
500,000 frw, ayo mafaranga akaba yarashyizwe kuri konti z’ayo ma koperative, hatanzwe
kandi 2,000,000 frw yo kugura ibikoresho bya IT mu cyumba cyahariwe abagore
cy’amahugurwa kuri IT muri Kacyiru.
Ni muri urwo rwego rwo kuzamura imibereho myiza y’ umugore akurwa mu ubukene, ku
bufatanye na World Vision, abagore 192 batishoboye bo mu murenge wa Rusororo borojwe
ihene mu rwego rwo kubaremera.
Mu rwego rwo gushaka gukemura ibibazo by’abana batishoboye, hibandwa kubashakira
inkunga ikwiranye n’ibibazo bafite, ku bufatanye na NCC hakozwe ibarura ry’abana bafite
ibibazo mu mirenge yose y’Akarere hakaba haragaragajwe abana 22,354 bafite ibibazo
binyuranye bakeneye inkunga.
Mu gusubiza abana baba mu mihanda mu miryango yabo, mu rwego rwo guhagarika
ubuzererezi, abo bana bakaba bacumbikiwe mu kigo cya “Gikondo transit center”. Abana 30
bo mu turere dutandukanye bavanywe muri GTC bashyizwe mu kigo cya FIDESCO mu
Karere ka Gasabo kugirango bahabwe uburere. Abasabirizi 114 (abagabo 17, abagore 97)
barimo abana n’abakuze bacyuwe iwabo mu miryango.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 44
Itangwa ry’ihene 192/Rusororo
Gutegura no gukurikirana Umunsi mpuzamahanga wo ku itariki 08/03/2014 n’ukwezi
k’umugore n’umwana w’umukobwa, habaye ibikorwa bitandukanye mu Mirenge aho
abagore bagiye basurwa bakagaragaza ibikorwa by’abo biteje imbere.
Muri gahunda yo gutera inkunga ibigo birera abana b’imfubyi, abavanywe mu muhanda
n’abafite ubumuga, Akarere ku bufatanye na NCC hatanzwe inkunga y’amafaranga
38,356,279 frw ku bigo 7 bikorera mu Karere aribyo; SOS Kigali, Mere de verbe, FIDESCO,
Les enfants de Dieu, Centre Tubiteho, Centre Humura, Jya mu bandi Mwana, iyo nkunga
ikaba yaragejejwe ku makonti y’ibyo bigo.
Mu kubahiriza uburenganzira bwo kwiga ku mwana wese, ku bufatanye bw’Akarere na
MIGEPROF/GLOBAL FUND hatanzwe inkunga y’amafaranga y’ishuri ku bana
b’abanyeshuri batishoboye biga mu mashuri yisumbuye n’ay’imyuga iciriritse, mu gufasha
imwe muri iyo miryango y’abana batishoboye kwigira, hatewe inkunga imishinga
y’imiryango ikennye kurusha iyindi ku buryo bukurikira;
No Icyiciro cy’amashuri Umubare Agaciro/frw Igipimo
1 Ayisumbuye 180/190 12,912,795 95%
2 Imyuga iciriritse/TVET 163/164 8,668,900 99%
3 Ababyeyi/Imishinga 27/27 5,990,571 100%
Yose 370/381 27,572,266 97%
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 45
Umunsi w’umugore/Gatsata Umunsi w’umugore/Kacyiru
V.6. SERIVISI Y’UBUZIMA
Muri gashyantare hagaragaye ikibazo cy’igituntu ku bantu 11 mu Murenge wa Gatsata,
Kacyiru na Gisozi hafatwa ingamba ko handikirwa imirenge kugira ngo bakangurire
abaturage kutanywesha imiheha, no kwipimisha igihe bagize inkorora irenze ibyumweru 2,
gukora campagne ya screening y’igituntu.
Kwegereza abaturage service z’ubuzima hashyirwaho ibigo bibegereye kugirango bahabwe
serivise z’ubuzima, ni muri rwego hubatswe Poste de Sante ya Kinyana mu Umurenge wa
Ndera ubu ikaba imaze kubona Umukozi hanatanzwe ibikoresho byo muri iyo poste de sante,
ubu yatangiye imirimo yayo, ikaba imaze kwakira abantu 54.
Mu gukurikirana abaturage bahawe inkwavu mu rwego rwo kurwanya indwara z’imirire mibi
mu mirenge ya Kacyiru, Remera, Kimihurura na Kimironko, ahatanzwe inkwavu 220 ku
miryango itishoboye 110 ku bufatanye na UNICEF, hasanzwe hari inkwavu 3 zibwe, izindi
zimeze neza.
Mu kureba imikorere y’amavuriro yigenga na za poste de santé uburyo serivise z’ubuzima
zitangwa n’uburyo izo nzego zikora, hatangwa n’inama yo gukora neza kugirango
babungabuge ubuzima bw’abaturage, hafunzwe amavuriro 11/48 yasuwe na Poste de Santé
1/10 zasuwe.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 46
Poste de santé ya Kinyana/Rusororo
V.7. SERIVISI Y’UBWISUNGANE MU KWIVUZA
Mu rwego rwo kumenya neza imibare mperwaho (data base) y’abaturage bagomba kuba bafite MUSA n’abafite ubundi bwisungane, hakozwe
ibarura urugo ku rugo hifashishijwe abakungambaga b’ubuzima. Bityo hagaragajwe imibare nyayo ya MUSA mu Karere kuri buri Murenge,
bigaragarako ubwitabire bw’abaturage mu Karere kuri MUSA bugeze kuri 341,099/421,897 bangana na 81%.
No
Nom de la section
Pop Tot Autres assur.
Pop cible (cat1,2&3) mut.
Nbre de bénéf. passifs cat. 1
Nbre de bénéf. passifs cat. 2&3
Nbre de benef. actifs ayant paye la tot.
Nbre de benef. actifs ayant payé 1/2 de cot.
Abafatiye ahandi MUSA
Nbre total de benef. (cat1,2&3) Mut.
% d'adhesion total cat 1.2&3) Mut.
1 KAYANGA 17,932 1,570 16,362 11,440 325 2,539 187 14,491 892 JALI 13,645 757 12,888 6,061 869 3,173 718 10,821 843 RUBUNGO 41,785 4,689 37,096 6,022 555 19,405 1,142 27,124 734 KACYIRU 101,677 51,741 49,936 10,524 1,630 34,136 573 46,863 945 BUMBOGO 35,891 4,264 31,627 3,684 - 21,403 483 25,570 816 RUSORORO 36,215 3,025 33,190 8,084 520 16,403 1,044 1,035 27,086 827 NDUBA 25,646 862 24,784 2,346 597 14,599 2,642 215 20,399 828 KABUYE 14,792 2,374 12,418 5,014 - 6,484 11,498 939 NYACYONGA 18,600 1,860 16,740 5,654 1,171 8,038 535 15,398 9210 GIHOGWE 11,340 1,245 10,095 3143 249 4874 288 8,554 8511 KIMIRONKO 102,736 17,223 85,513 4,314 5,001 50,525 640 60,480 7112 GIKOMERO 16,566 2,101 14,465 6,396 - 4910 93 274 11,673 8113 KINYINYA 27,291 3,946 23,345 3,986 204 11930 679 16,799 7214 GATSATA 36,897 11,806 25,091 1,489 210 19812 1,215 22,726 9115 KAGUGU 29,894 1,547 28,347 1,588 480 17,513 2,036 21,617 76
Bose 530,907 109,010 421,897 79,745 11,811 235,744 11,060 2,739 341,099 81
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 47
V.8. SERIVISI YITA KU ISUKU N’ISUKURA
Mu rwego rwo kwita ku isuku n’isukura mu Karere, cyane cyane mu kwirinda icyondo
n’ivumbi ku nyubako zihurirwa n’abantu benshi, ibiro by’utugari 48/73 n’ibiro by’imirenge
7/15 bifite ubusitani n’imbuga ifite sima cyangwa ishasheho amatafari cyangwa amabuye
(greening and pavement).
Mu rwego rwo gukumira umwanda mu ngo, imiryango 36092/38923 ingana na 93% iri mu
gice cy’Umujyi yagiranye amasezerano n’amakoperative atwara imyanda yo mu ngo. Ni muri
urwo rwego hatangiye ubugenzuzi bw’isuku mu bigo by’amashuri 138/132 bigombaga
kugenzurwa bingana na 104%, amahoteri 39/30 agombaga kugenzurwa, ibigo nderabuzima
(centre de santé & poste de santé) 54/50 bigombaga kugenzurwa n’utubari na resitora
114/100 zigombaga kugenzurwa, muri rusange iryo genzura rikaba ryarakozwe ku
kigereranyo cya 110%.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 48
Ibiro by’Akagari/Rukiri IIUbusitani bw’umurenge/Remera
VI.UBUTEGETSI N’IMIYOBORERE
VI.1. SERIVISI Y’UBUGENZUZI BW’UMURIMO
Mu rwego rwo gukemura amakimbirane avuka hagati y’abakozi n’abakoresha, hakemuwe ku
bwumvikane ibibazo 57/96 byakiriwe bingana na 59% bishingiye kwiseswa ry’amasezerano
y’umurimo hadatanzwe integuza, imperekeza, kudatangirwa imisanzu yo muri RSSB
n’icyemezo cy’imirimo yakozwe, 20 byoherejwe mu rukiko, ibindi 19 biracyakurikiranwa.
Hatanzwe ibyemezo bibafasha kubona izindi serivisi bakenera byinjiriza amafaranga Akarere
mu buryo bukurikira:
N0 Icyemezo Umubare Frw/unité Frw yishyuwe yose
1 A qui de droit 81 2500 202 500
2 Gutanga ikirego mu rukiko 20 1000 20 000
3 Kwaka inguzanyo muri Banki 14 1000 14 000
Yose 236 500
Gukora ubugenzuzi bw’umurimo mu bigo byigenga hagamijwe kugenzura ko itegeko
ry’umurimo ryubahirizwa muri ibyo bigo no gutanga inama ku bakoresha ndetse no kubakozi
ku bitagenda neza bireba Itegeko ry’umurimo, hagenzuwe ibigo 28/33 byagomba
kugenzurwa bingana na 85% bikorerwamo imirimo itandukanye.
Mu rwego rwo kumenya data z’ibigo byigenga bishya byavutse mu Karere, ku bufatanye na
MIFOTRA hatangijwe ibarura ry’ibyo bigo, hari gukorwa saisi y’ibyavuye mu ibarura tukaba
tugeze kuri 93% ry’igikorwa cyose muri rusange.
VI.2. SERIVISI Y’IMIYOBORERE MYIZA
Mu rwego rwo gukemura amakimbirane aba hagati y’abaturage, ku Karere hakemuwe ibibazo by’abaturage 63/72 bingana na 87.5%.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 49
Hatangijwe ukwezi kw’imiyoborere myiza mu mirenge ya Jali na Bumbogo kubufatanye na
komisiyo ya sena ishinzwe politike n’imiyoborere myiza hakiriwe hasuzumwe ibibazo
byasizwe n’inkiko Gacaca muri iyo Mirenge.
Muri gahunda yo kwigisha urubyiruko uburere mbonera gihugu n’indanga gaciro
y’umunyarwanda no gukunda igihugu, hatangijwe urugerero rw’abana barangije amashuri
yisumbuye, rwitabirwa n’abana 2401/2000 bari bateganyijwe bangana na 120%. Bakaba
barakoze ibikorwa binyuranye mu Mirenge birimo; Kubaka uturima tw’igikoni,
Ubukangurambaga kuri mutuelle, kwigisha gahunda ya Ndi Umunyarwanda, Amabarura
atandukanye ya MDGs n’ibindi birimo n’isomo bahabwaga buri wa gatanu ry’ubwirinzi.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 50
Abasenateri bakira ibibazo by’abaturage /Jali na Bumbogo
Urugerero rutangizwa muri Kinyinya Ibikorwa by’urugerero muri Gatsata
Ni muri urwo rwego kuwa 28/03/2014 habayeho igikorwa cyo gusoza urugerero rw’intore
z’imparanirakurusha hakaba harakozwe imirimo myinshi hagendewe ku mihigo yahizwe,
intore zasoje ni 2401 zigizwe n’abakobwa 1211, abahungu 1190.
Ku bufatanye n’abasenateri ndetse n’abadepite hakozwe amahugurwa ya Ndi Umunyarwanda
yatanzwe mu mirenge yose, aho abahuguwe bagera kuri 4500.
VI.3. SERIVISI Y’UBUTEGETSI
Mu rwego rwo gufasha abakozi kongera ubumenyi mu nshingano zabo, abakozi bahabwa
amahugurwa imbere mu gihugu n’ingendoshuri mu mahanga, abakozi 124 bahawe
amahugurwa imbere mu gihugu mu ngeri zinyuranye.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 51
Ndi Umunyarwanda/Nduba Ndi Umunyarwanda/Kinyinya
Isozwa ry’urugerero icyiciro cya 2 Intore muri military science
Mu gucunga abakozi mu buryo bwubahirije amategeko agenga abakozi ba Leta, abakozi 41
bazamuwe mu ntera mu buryo bw’intambike.
Hasuzumwe amadosiye yabo arebana n’isuzumamikorere ryo guhera mu mwaka wa 2010
kugeza mu mwaka wa 2013, raporo y’igikorwa yatanzwe muri MIFOTRA.
Mu kuzuza imbonerahamwe y’imyanya y’imirimo mu Karere, imyanya y’imirimo 18
yashyizwe ku isoko kugira ngo ipiganirwe amadosiye y’abakandida yakorewe ijonjora.
Nyuma yo kumanika urutonde rw’abatoranyijwe n’abataratoranyijwe no kurushyirwa kuri
Website y’Akarere, abakandida bemerewe babimenyeshejwe no kuri terefoni zabo
ngendanwa umunsi w’ikizamini n’aho kizabera.
Ni muri urwo rwego kandi habayeho guhuza amanota, amazina na kode ku myanya
y’imirimo 13 yari yarapiganiwe muri 2012 mbere y’uko MIFOTRA ihagarika amapiganwa
ku myanya y’imirimo.
Mu korohereza abasaba serivisi mu karere, hatanzwe “Stage”ku banyeshuri 27 barangiza
amashuri makuru na za kaminuza, kubashakira amaserivisi bazakoreramo “stage”,
kubategurira inyandiko zibemerera no kubakurikirana.
Mu kubahiriza ibyo umukozi ateganyirizwa n’itegeko, abakozi bo ku rwego rw’Akarere,
Imirenge n’Utugari n’ab’inzego zikorana n’Akarere babariwe umushahara wabo w’ukwezi
kwa Mutarama, Gashyantare na Werurwe 2014. Imisanzu y’abakozi muri RAMA no mu
masosiyeti ya assurance anyuranye y’ukwezi kwa Mutarama, Gashyantare na Werurwe 2014
yaramenyekanishijwe iranishyurwa.
Umusoro ku mushahara (TPR) w’ukwezi kwa Mutarama, Gashyantare na Werurwe 2014
waramenyekanishijwe uranishyurwa. Imisanzu ya CSR y’abakozi y’igihembwe cya kane cya
2013 yarabazwe, iramenyekanishwa iranishyurwa. Habazwe kandi na Bonus y’abakozi 264
b’Akarere, Imirenge n’Utugari, hashingiwe ku isuzumabushobozi bakorewe mu mwaka wa
2012/2013.
Raporo y’ibikorwa by’Akarere- Igihembwe cya III/2013-2014 Page 52