Motivasyon ve Kaygı
Transcript of Motivasyon ve Kaygı
Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: [email protected]
univerist.com
İnsan davranışlarının temelinde ihtiyaç
vardır.
Bu ihtiyaçlar insanı harekete geçiren itici
gücü oluşturur.
İşte bu itici güce “MOTİVASYON” adı verilir.
univerist.com
Motivasyonu sağlayabilmek için öncelikle
motivasyonun önündeki engellerin kaldırılması
gerekir.
Bu engeller;
• Çalışmaya Başlayamamak
• Çalışmayı Sevmemek
• Başka Şeyler Yapmayı İstemek
univerist.com
Çalışmaya başlayamamanın nedeni çalışılması gereken dersi veya konuyu
sevmemektir.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için;
• Neden çalışmanız gerektiğini düşünün,
• Hedef tespiti yapın,
• Çalışacağınız konuyla ilgili, ilginizi çekecek sorular çıkarın ve bunlara cevap
arayın,
• Dersin veya konunun sevebileceğiniz bölümlerini düşünün.
univerist.com
Çalışmayı sevmemenin en büyük nedeni çalışılacak dersi veya konuyu
anlamamaktır.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için;
• Çalışılacak olan ders veya konuyu anlayabileceğiniz kaynaklardan çalışın,
• Hedefinizi parçalara bölün,
• Hedefinize ulaştığınızı hayal edin,
• Grup çalışması yapmayı deneyin .
univerist.com
Bu durum çalışmaktan verim alamamaktan kaynaklanır. Verim alamamanın
nedeni ise öğrenilenlerin günlük hayatta gerekliliğine inanmamaktır. Plansızlık
ve bahanelere takılıp kalmak da bu sorunu oluşturur.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için;
• Öğrendiğiniz bilgilerin sınavda karşınıza çıkacağını düşünün,
• Sorumluluğu ele alın, hayatınızla ilgili kararlar almayı bahanelerle
engellemeyin.
univerist.com
univerist.com
univerist.com
Çalışma isteksizliği pek çok nedene bağlı olabilir.
Bunları
• Hedef tespiti yapmamak,
• Plansız çalışmak,
• Çalışılacak konuyu – dersi anlamamak,
• Çalışılacak yerin çok olması,
• Çalışmayı ertelemek olarak sıralayabiliriz.
univerist.com
• Ders çalışmayı bir İHTİYAÇ olarak gör.
• HEDEF tespiti yap.
• ANLA – SOR.
• Dersi EĞLENCELİ hale getir.
• Bütünü PARÇALARA ayır.
univerist.com
Üniversite sınavına hazırlanan bir genci
endişelendiren iki durum vardır.
1) Deneme Sınavlarının sonuçları,
2) Konuları yetiştirememe düşüncesi,
Bu endişeleri yenmek için
a) Deneme sınavlarını bir boy aynası gibi
düşünün,
b) Planlı programlı çalışın.
univerist.com
• Öğrencinin kendine güvensizliği kendini tam
olarak tanımamasından ve başarılı olacağına
inanmamasından kaynaklanır.
Bunun için;
• Öncelikle kendinizi her yönünüzle çok iyi
tanıyın. Performansınızı ,yapabileceklerinizi
tespit edin.
• Bilinçaltınıza daima
yapabileceğinize,başarabileceğinize dair olumlu
mesajlar gönderin.
univerist.com
Üniversiteye giriş sınavına hazırlanan bir gencin önündeki en büyük engel nedir?
• Sayısı çok fazla olan rakipleri mi?
• İyi bir lisede okumuyor olması mı?
• Yeterli ölçüde ders çalışma ortamına sahip olamayışı mı?
• Yoksa bizzat sınavın kendisi mi?
HANGİSİ?
univerist.com
Nick adında bir demiryolu işçisinin öyküsü bu. Nick güçlü, sağlıklı bir demiryolu
işçisi. Arkadaşlarıyla ilişkisi iyi ve işini iyi yapan güvenilir bir insan. Ne var ki ,
kötümser birisi, her şeyin kötüsünü beler ve başına hep kötü şeylerin geleceğine
inandırır kendisini.
Bir yaz günü tren işçileri, ustabaşının doğum günü nedeniyle bir saat önceden
bırakırlar çalışmayı. Tamir için gelmiş olan bir soğutucu vagonunun içine girer
Nick, yanlışlıkla içerden kapatır kapıyı, kendini soğutucu vagona kilitler. Diğer
işçiler Nick’in kendilerinden önce çıktığını düşünürler. Nick kapıyı tekmeler,
bağırır, ama kimse duymaz, duyanlar da bu tür seslerin sürekli
geldiği bir ortamda çalıştıkları için kulak asmazlar bu gürültülere….
univerist.com
Nick burada donarak öleceğinden korkmaya aşlar ve buna inandırır kendini.
Eğer buradan çıkamazsam kaskatı donacağım diye düşünmeye başlar. İçeride
yarısı yırtılmış bir karton kutunun içine girer, titremeye başlar. Eline geçirdiği bir
kağıda karısına ve ailesine son düşüncelerini içeren bir mektup yazar: Çok
soğuk,bedenim hissizleşmeye başladı. Bir uyusam! Bunlar benim son sözlerim
olabilir.
Ertesi gün soğutucu vagonun kapısını açan işçiler, Nick’in donmuş bedenini
bulurlar. Üzerinde yapılan otopsi , onun donarak öldüğünü göstermektedir.
Fakat bu olayı olağanüstü yapan,soğutucu vagonun soğutma motorunun bozuk
ve çalışmıyor olmasıdır,vagonun içindeki ısı 18 derecedir ve vagonda bol hava
vardır.
Nick kendini orada donarak öleceğine öylesine inandırmıştır ki bu inancı kendini
gerçekleştiren bir kehanet olmuştur.
univerist.com
Motivasyonun önündeki bir diğer iç etken de
umutsuzluğa kapılarak, pes etmedir.
Olmuyor,
Ne yaparsam yapayım sonuç değişmiyor,
Boşuna uğraşıyorum,
Siz de bu sözcükleri sık sık kullanıyorsanız pes etme
sinyalleri vermeye başladınız demektir.
Ve pes etmeye başlamak her şeyin sonunu hazırlar.
Tüm emeğiniz, çabanız boşa gider.
univerist.com
Bilim adamları büyük cam bir akvaryumun içine bir köpekbalığı ve küçük bir balık
yerleştirir ve akvaryumu ortadan ikiye cam bir bölme ile ayırırlar. Köpekbalığı
karşısındaki küçük balığı yiyebilmek için saatlerce hatta günlerce uğraşır. Küçük
balığa ulaşmak için her hamle yaptığında aradaki cam bölmeye çarparak durmak
zorunda kalır. Bir, beş, on derken yüzlerce hamle yapar ama nafile işe yaramaz. Bu
yüzlere denemeden sonra artık pes eder ve küçük balığı yemekten vazgeçer. Bu
deneyi yapan bilim adamları bir süre sonra aradaki cam bölmeyi kaldırırlar. Sonuç
ilginçtir. Köpekbalığı artık küçük balığı yemek için hiçbir girişimde bulunmamaktadır.
Yani PES ETMİŞTİR. Üstelik önünde hiçbir engel kalmamasına rağmen.
univerist.com
Kimi zaman çevrenizde bulunan kişiler motivasyonunuzu bozacak bazı davranışlar
sergileyebilir, bazı sözler söyleyebilirler.
• Bunlar komşularınız, akrabalarınız olabilir.
• Önemli olan ise sizin bu konuda ne düşündüğünüz.
• Lütfen bu gibi engellere takılıp kalmayın.
• Unutmayın sizi en iyi tanıyan yine sizsiniz.
univerist.com
Bazen de aile içindeki bazı durumlar motivasyon düşüşüne neden olabilir. Örneğin
ailenizin sizi başkalarıyla kıyaslaması, size yeteri kadar destek olmaması, aranızda
yaşanan ufak tefek anlaşmazlıklar, siz tam konsantrasyonunuzu sağlamış
çalışırken sizden bir şey yapmanızı istemeleri, eve gelen giden misafirler, küçük
kardeşler vs. vs. vs……. Listeyi uzatıp gitmek mümkün.
univerist.com
Bazen kendinizi başkasıyla kıyaslama hatasına kendiniz düşersiniz ne yazık ki.
Özellikle de arkadaşlarınızla. Arkadaşınız sizden daha çok soru çözmektedir,
deneme sınavlarında sizden daha yüksek puan almaktadır. Bunları nasıl olup da
başarmaktadır. Onda olup da sizde olmayan nedir? Kafanız bütün bu sorularla
karışıp dururken elbette performansınız düşer, motivasyonunuz bozulur. Bunların
yerine acaba arkadaşım nasıl bir yöntem takip ediyor, nasıl çalışıyor diye merak edip
arkadaşınızdan bu işin sırrını, püf noktasını öğrenmek daha isabetli bir davranış
olacaktır.
univerist.com
Kendi Kendinizi Motive Etmek İçin;
• Yapacağınız çalışmaları ertelemeyin,
• Çalışmaya yöneltecek güzel sözler bulun.
• Kendinize engel olmayın.
• İnanın.
• Kendinize zaman ayırın.
• Merak edin.
univerist.com
• Dersi ve çalışmayı sevin.
• Somut hedeflere kilitlenin.
• Mazeretlere sığınmayın.
• Moralinizi bozmayın.
• Başarısız olmaktan korkmayın.
• Kendinize ödül verin.
• Okuyun.
• İsteyin ve azimli olun.
univerist.com
Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya
kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal
ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren
bir uyarılmışlık durumudur.Kişi duygusal
yada fiziksel baskı altındayken ortaya
çıkan bir tepkidir.
univerist.com
• Kaygının derecesi ve başarmayı amaçladığımız görevin zorluk seviyesi,kaygının zararlı ya da yararlı olduğunu belirler.
• Öğrenilen malzeme basit ve kolaysa, yüksek kaygı derecesi bunun çabuköğrenilmesine yol açar.
• Öğrenilen malzeme karmaşık ve zorsa, o zaman yüksek kaygı öğrenmeyizorlaştırır.
• Orta derecede akademik yeteneği olan öğrenciler ve düşük kaygıdüzeyindeki öğrenciler, yüksek kaygı düzeyindeki öğrencilere nazaran dahabaşarılı olmuşlardır.
• Çok yüksek ve çok düşük akademik yeteneğe sahip öğrencilerde yüksek yada düşük kaygılı olmak öğrenme açısından pek fark oluşturmamıştır.
univerist.com
Kaygı, kişi tarafından bilinmeyen, belliolmayan, objesiz tehlikelere karşı verilenheyecansal bir tepkidir, bireyin kendi varlığıiçin gerekli olan değerlerin tehdit edilmesihalinin yaşandığı doğal içsel bir durumdur.Korkuda tehdit dışarıdandır, benliğin bütünütehlike altında değildir.Kişi tehlikeyi bilir ve bununla uğraşmak içinkaçma veya savaşma biçiminde bir davranışgösterebilir ve korku veren durum ortadankalktığında rahatlar.
univerist.com
• İnsanın yaşamında normal vepatolojik olmak üzere iki tür kaygıvardır.
• Normal kaygı ölüm,ileri yaşlılık vehastalık gibi gerçeklerle yüz yüzegeldiğimiz ve yalnızlık duygusuyaşadığımız ve yardıma ihtiyaçduyduğumuz zaman yaşanır.
• Eskiden bilinen, denenmiş, belirlişeylerden yeni, bilinmeyen ve belirliolmayan şeylere doğru hareketettiğimizde normal kaygıyı yaşarız.
• Bir kişi bir kaygıyı taşıyamaz hale gelir,bastırma, yansıtma, yüceltme,özdeşleşme vs. gibi savunmamekanizmalarını sıkça kullanırsa bupatolojik kaygı olur
univerist.com
Hangi ortamın hangi tür kaygı yaratacağı bir kültürden diğerine farklı olabilir. Ancaktüm toplumlar için geçerli bazı genellemeler yapmak olanağı vardır. Bugenellemeler, kaygı duygusunun ortaya çıkmasına yol açan ortamlardaki bazı ortakyönleri belirtir:Desteğin çekilmesi : Fatih'in annesi, babası, kardeşi, evdeki odası, çalışmamasası, komşuları, arkadaşları, evdeki köpek, kedi onun yaşamının birparçasıyken, birden bire kendisini yabancı bir şehirde, yabancı bir evde, aile,arkadaş, akraba ve tanıdıklarının hepsinden uzakta bulur. Yeni çevresinde şimdiyekadar alışılagelmiş olduğu "destekler" yoktur. Alışılagelmiş çevrenin ortadan kalktığıböyle durumlarda insanlar kaygı duyar.Olumsuz bir sonucu beklemek : Pek hazırlanmadan sınava girme, trafikcezasının belirleneceği trafik mahkemesinde duruşmayı bekleme gibi olumsuzsonuçların ortaya çıkacağı durumlarda kaygı duyarız.
univerist.com
İç çelişki : İnandığımız ve önem verdiğimiz bir fikirle, yaptığımız davranış arasındabir çelişki ortaya çıktığı zaman kaygı türünden bir gerginlik duyarız. Bilişsel çelişkiönemli bir güdü ve heyecan kaynağıdır. Çelişkiyi giderecek bir çözüme yolunaulaşıncaya kadar bir derece kaygı duyarız. Örneğin, nükleer silahların insanlığı yokedecek güçte tehlikeli bir gelişme içinde olduğuna inanan birey, bu silahlarıngeliştirildiği bir laboratuarda çalışmak zorunda kalırsa, kendisini sürekli bir gerginlikve kaygı içinde bulur.Belirsizlik : Gelecekte ne olacağını bilememek insanlar için en belli başlı kaygınedenlerinden biridir. İleride olumsuz türden olayların olacağını bilmek, neolacağını hiç bilmemeye yeğlenir.
univerist.com
Kaygılı bir insanda bazı fizyolojik belirtiler, bedensel rahatsızlıklar görülebilir:• Nefes darlığı• Mide ağrısı• Terleme• İshal ya da kabızlık• Nefes alıp vermede düzensizlik• Aşırı tepkide bulunma• Kesik kesik nefes alma• Titreme• Gerginlik• El ve ayak parmaklarının soğukluğu• Kalp çarpıntısı• Sürekli yorgunluk• Aniden sinirlenme• Sürekli başağrısı• Bel ağrısı• Boyun kaslarının gergin olması
univerist.com
İnsan psikolojisi üzerine etki edenkaygı ve üzüntü durumları giderekdaha da ayrıntılı incelenmektedir.Stresin bununla birlikte kaygı veüzüntünün insana bir çok bedensel veruhsal etkileri mevcuttur. Bağışıklıksisteminin çalışmasından kalp damarsistemine kadar bir çok bedensel işlevstres karşısında olumsuz etkilendiğigibi kişinin zihinsel fonksiyonları daolumsuz etkilenir.Kısacası stres , kaygı ve üzüntüdenuzak duran insanlar daha sağlıklıolmakta ve uzun vadede daha sağlıklıyaşamaktadırlar.
univerist.com
• İnsanlar çatışma ve huzursuzluktan kaçınmak, kaygı, gerginlik veengellemelerle baş edebilmek için çeşitli yollar kullanırlar.
• Bunlardan biri bilinçli olarak uygulanan teknikler, diğeri farkında olmadanuyguladığımız tekniklerdir.
• Farkında olmadığımız tekniklere savunma mekanizmaları denmektedir.• Savunma mekanizmasını kullanan birey kaygı ve gerginliği azaltmak için bir
teknik kullandığının farkında değildir• Vücudumuzun bu kaygı/endişe tepkisini normale döndürmek için
yapabileceğiniz şeyler vardır.• Öncelikle gergin olan kaslarınızı fark etmeyi öğrenin.• Bunun için aklınıza geldikçe vücudunuzdaki kasları (ellerinizi, kollarınız,
karnınızı, kalçalarınızı, bacaklarınızı, ayaklarınızı, yüzünüzdeki kasları) sık sıkkasıp gevşetin.
univerist.com
• Bir sınava girmeden günlerce öncesınavı başarıp başaramayacağınızkaygısı beyninizi aşırı meşgul ediyorsave yoğun bir kaygı hissediyorsanızüstelik bu kaygı sizi gündelik işinizibozuyorsa, uykularınızı, yemeduyunuzu etkiliyorsa, neredeyse başkabir şey düşünmüyorsanız sınavkaygısına adaysınız demektir.
• Sınav ertesi gün, uyku tutmuyorsa,sınav saati ecel gibi yaklaşıyorsa,sınava girerken eliniz ayağınız titreyipsoğuk terlemeye başladıysanız. Bir desınavda beyniniz zonkluyor, sınavkağıdını açmaya cesaret edemiyor,soruları heyecandan okuyamıyorsanızyoğun bir sınav kaygınız var demektir.
univerist.com
• Kaygının oluşmasının temelinde öğrencinin sınavı yanlış değerlendirme biçimiyatar.
• Öğrenci henüz sınava girmeden başarısız olacağını düşünür ve bukabullenmesine göre hareket eder. Her düşüncenin, inanca dönüşmepotansiyeli, her inancın da kendisini gerçekleştirme gücü vardır.
• Kaygılanan öğrenci, kaygılanmasına sebep olan düşünceleri çağrıştırarak, budüşüncelerin gerçekleşeceği inancına kapılır.
• Bu düşünce yapısı “başarısız olmaya” endekslenmiştir. Beyin bu mesajı doğrukabul ederek hareket eder. Bedeni başarıya değil başarısızlığa programlar.
• Zamanla birey başarısız olacağına kendisi de inanmaya başlar ve kaygıdurumu ortaya çıkar
univerist.com
• Sınavı bilgi değerlendirmesi olarak değil de kişilik değerlendirmesi olarakgörme,
• Derslere çalışmaya rağmen yetersizlik duygusu içerisinde olmak,• Çalışırken dikkat dağınıklığı, unutkanlık, öğrenilen bilgilerin birbirlerine
karıştırılması,• Çok çalışmaktan dolayı beynin dolduğunu düşünerek bunalmak,• Aşırı huzursuzluk, gerginlik, endişe ve sıkıntı hali,• Önceki başarısızlıklardan dolayı yeni denemelerde de başarısız olacağı
düşüncesi.
univerist.com
• Çocuğunuz ve siz, gözlerinizi sınavın sonuçlarından ziyade bugün neyapılabilire çeviriniz. Henüz yapılmamış sınavın sonucuyla ilgilenmeyiniz.
• Sınavın sonucunun olumlu olabilmesi sizin ve çocuğunuzun "bugün" olumlutavır ve davranışlar sergilemesiyle mümkün olacaktır.
• Telaş ve acelecilik paniğe ve kaygıya yol açar. Bu nedenle, zamanınkoşuşturma içinde geçirilmemesi, zaman planlamasının yapılması yararlıolacaktır. Bu planlama, hem sizin hem de çocuğunuzun önünüzü görmenizisağlayacak ve rahatlatacaktır.
• Sınav öncesinde koşullar üretmeyin. "Şu kadar net yapmalısın, Fizik dersindenşu kadar doğru çıkarmalısın." vb. Bu koşullar sınav sırasında çocuğunuz içinbirer tehdit haline dönüşebilir.
univerist.com
Univerist® Education Company
Pk:34736 Kozyatağı I Kadıköy I İstanbul I Türkiye
T: 02167061154 I E-Posta: [email protected]
Teşekkürler
univerist.com
• Koçel, T. (2011) İşletme Yöneticiliği, Onüçüncü Basım, İstanbul: Beta
Yayıncılık.
• Köktürk, M. (2006) Yaşanmış Hikayelerle Koçluk Mentorluk, İstanbul: Morpa
Kültür Yayınları.
• McAllister, D.J. (1995) Affect and Congnition Based Trust As Foundations for
Interpersonal
• Corparation in Organizations, The Academy of Management Journal, 38 (1),
24-59. Oliver, R. ve Anderson, E. (1994) An Empirical Test of The
Consequences of Behavior-and Outcome- Based Sales Control Systems,
Journal of Marketing, 58, 53-67.
• Özbay, Ö. (2008) Koçluk Yaklaşımının Yönetici Üzerine Etkileri ve Bir
Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkalp, E. (2005) Örgütlerde Davranış, Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim
Fakültesi Yayınları, 1(2), 59-87.