MOT VÀI Y KIÉN VE CAI CACH VIÈC DANH GIÀ TRONG GIÀNG DAY TIÉNG VIÈT CHO HOC VIÉN QUÓC TÉ

Nguyén Chi Hòa

1. Dành già nàng lue ngon ngìr theo càch tiép càn truyén thòng

Trong dành già nàng lye ngdn ngù, càc nhà ngdn ngù hge va su pham day tiéng dà dua ra nhilu kilu dành già khàc nhau. Ngudi la bay su dung càc loai bài thi sau day: (1) Bài thi tra Idi càu bdi; (2) Bài Ibi lya ehgn dùng/sai; (3) Bài Ibi chgn phuomg àn dùng tu nhilu phuomg àn; (4) Bài thi thay thè khàch quan; (5) Bài thi diln vào cho tróng va bài thi ddng; (6) Bài thi ghép ddi bay ndi; (7) Bài thi sàp xép theo trai ty dùng; (8) Sa dd hda... Nhùng phuomg phàp này tam ggi là phuomg phàp dành già truyén thdng.

Trong càc bài thi chinh thùe bién nay, càc loai bài thi trac nghiém khàch quan dugc su dyng phó biln. Càc loai bài thi này ed mgt so mài tich cyc va liéu cyc. Chùng la ed thi thày nhùng uu dilm va nhuge dilm trong càc kilu Ibi ehù ylu dudi day:

/ . / . Càu hot da lira chgn. Trong nhùng bài Ibi loai này, nhigm vu eùa thi sinh là xàe dinh dùng, hoàc là lya ehgn phù hgp nhàt. Nd ed mot so thuàn Igi. Thuàn Igi rò ràng nhàt eùa càu hdi lya chgn là d chd, viéc chàm dièm ed thè xàe ihyc, nhanh va tilt kiém. Mgt thuàn Igi khàc ed Ibi dugc tinh Idi là d ehó, di Irà Idi càu hdi ibi sinh chi viéc dành dàu vào bài thi nèn ed Ibi làm dugc nhilu càu hdi hom trong mot thdi gian nhàt djnh làm cho khói lugng kiln thùe dugc kilm tra trong cùng mot thdi gian sé Idn han. Va dilu dd làm cho bài thi ed tinh xàe thye hom. Cudi cùng, nd cho phép thi nhùng ky nàng lilp thy ma khdng càn yéu càu ngudi thi pbài san sinh ra ngdn ngù ndi va ngdn ngù vili. Tuy ed nhùng thuàn Igi nhu trèn, nhung nhùng càu hdi lya chgn cùng hòc Id nhùng han che dudi day:

- Ky thuàt kiém tra này chi kiim tra duac kién thùe. Nèu nhu ed mgt sy Ihicu bui nào trong sy luomg hgp giùa il nhàt hai ky nàng tiép Ihu va san sinh ngòn ngù Ibi, sy Ibi bién ehi trong mot bài Ibi lya ehgn se eung càp mot bue tranh khòng hoan toàn phù hgp vi khà nàng eùa thi sinh. Thi du, mot dièm kiém tra ngù phàp co thè

* PGS.TS.. Truòng Dai hoc Khoa hoc xà hòi va nhàn vàn. Dai hoc Quòc già Ha Nói.

114

MOT VÀI Y KIÉN VE CÀI CÀCH VIÉC DÀNH GIÀ...

chi là eung càp mot ehi sd nghèo nàn ve khà nàng eùa ngudi Ibi trong viéc su dung nhing càu Irùe ngù phàp. Nhùng thi sinh .xàe djnh dugc nhùng càu Irà Idi dùng iroig bài thi lya ehgn ed thè khdng ed khà nàng san sinh hinh thùe dùng khi ndi va vie. Dièu dd là mot phàn eùa viéc xày dung già tri bài thi. Dù kiln thùe ngù phàp dure minh chùng bang nhùng bài Ibi lya chgn càu hdi da phuomg àn là co sd cho vie: su dung san sinh ngù phàp Ibi ngay eà khi dièu dd xày ra vàn cdn ed mgt lo hdrg trong sy ndi kél giùa kién thùe va viéc su dung. Nèu su dyng ngdn ngù là dilu dure chùng la quan làm Ibi lo bòng là d cho, viéc chàm dilm bài thi lya chgn dà eurg càp cho chùng la mot bue tranh khdng boàn ehinh.

- Viéc dodn mò co thè xày ra trong khi thuc hién bài thi. Già djnh ràng bài thi ed ìa phuang àn lya chgn Ibi co bòi eùa viéc dy doàn càu Irà Idi dùng trong càu hdi nà> là mdl Irèn ba, ed nghTa là, ha muai ba phàn tram, chùng la già dinh ràng mot ngidi nào dd dat sd diém là 33 dièm trèn 100 càu hdi thi do sy doàn md Ibi dilm thy: eùa bài thi dà khòng phàn ành trung thye nàng lye thye eùa anh ta. Chùng la lai giàdjnh ràng nhùng ngudi dal sd dilm Ihàp hom Ibi ngudi dd doàn md nhilu hom so vdi ngudi ed sd dièm cao hom. Nhùng già dinh này dal ra cho chùng la mgt vàn di là, chùng ta khdng bao gid bièl ràng bao nhièu phàn tram dièm eùa mgt thi sinh nào dd lai dugc thdng qua doàn md. Ddi khi, nhùng co gang tao ra sy uac lugng bang càci cho ràng tal cà nhùng càu Irà Idi sai déu là kit qua eùa viéc doàn md cùng khdig pbài là ed ca sd vùng cbàc. Chùng ta khdng ibi bill dugc mgt cà nhàn nào dd la dal dugc mgt sd dièm nhàt dinh ma trong dd ed bao nhièu càu dùng do doàn mdmàcd.

Trong khi nhùng phuomg phàp kilm tra khàc ed thè cùng ed sy dy doàn, nhung nhOng phuang phàp dd ed tàc ddng il hom eùa sy doàn md. Nhùng ngudi tham già thi ìè ludn luòn ed mot sd lugng han che nhùng càu tra Idi dugc thè hi$n bang sy doài md.

- Ky thuàt này thuàng han che nói dung thi. Vàn de co bàn d day là, nhChig càu hdi lya chgn da phuang àn yéu càu pbài ed nhùng phuang àn nhièu, va nhùng phuang àn nhièu dd khdng pbài ludn ludn san ed de dùng. Bài thi ngù phàp, ed thè khdig ed khà nàng tim ra dugc ba hoàc bdn lya chgn hgp ly tucmg ùmg vdi càu dùvg. Thè là, ngudi la Id ndi dung này di. Kél qua là, Ihuòmg ed nhùng ngi dung bay càu Irùe quan Irgng khdng dugc thi.

- Rat khó co thè vièt duac nhùng càu hòi thành còng. Mgt vàn de khàc nùa ve càu hòi lya chgn dang da phuang àn là, d nói dung nào ma càu hdi ed thè thi dugc Ihì ai rat khd vièt de thi. Nhùmg ngudi vièl de Ibi ehuyèn nghiép cho ràng pbài vièt ra rìt nhièu phuang àn lya ehgn va so lucmg nhùng càu hdi lya chgn pbài nhièu han nhCiig càu hdi thye su càn thièl cho bài thi va ehi sau khi Ihù nghiém va phàn tich

115

VIÈT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU

Ihóng ké càch thè bién càc càu hdi Ibi indi ed thè nhàn ra dugc càu hdi thi nào co Ibi dùng dugc. Thudng nhùng bài ibi lya ehgn da phuomg àn dugc tao ra de su durg trong truòmg dai hge il ed Idi hom. Lugng edng viéc va mùc dò thành thao càn co d3 chuàn hi cho nhùng bài thi lya chgn da phuang àn là qua Idn, dèn mùc ngudi ta thudng gal bd nhùng vàn de khàc ed lién quan dèn ky thuàt. Trong càc hge vién va nhà Irudng, ngudi la khdng mudn ed nhièu nhùng eudc thi eù, dành già kél qua thudng xuyén (thudng là d dàu ma de Ibi khdng dugc su dyng lai Ibi ed bién tugm này). Chuàn bj mot bài Ibi lya chgn da phuang àn là mdl edng viéc cyc ky vài va.

- Tàc dóng eùa thi trac nghiém hàm chùa nhùng nguy ligi. Càn pbài chi ra ràng, mot so Irudng hgp bài thi thye sy quan Irgng va dugc su dyng phd bién hiéi nay cho sinh vién ngoai ngù là càc bài thi trac nghiém. Trèn thye té càc bài Ibi trSc nghiém sé ed mdl bau qua ed hai dói vdi viéc day va hge. Thye bành làm càc càu hdi trac nghiém (dàc biét là nhùng bài Ibi phàl huy khà nàng doàn md eùa Ibi sinh) se khdng pbài là càch tòt nhàt cho sinh vién phàl huy nàng lye va thoà man nhu càu ve ngdn ngù eùa hg.

- Trò gian làn thi cir co thè xày ra trong viéc tièn hành thi bang càu hòi iràc nghiém. Mgt thye ti thudng xày ra là, càu Irà Idi eùa càc bài thi trac nghiém (a, b, e, d) là qua don giàn de cho càc thi sinh de dàng Irao ddi vdi nhau ma hg khdng càn phài ndi vdi nhau bang Idi. D I khàc phyc tinh trang này ed mdl bién phàp dugc dua ra de ngàn chàn là, càn ed il nhàt hai phién bàn eùa mdl di thi. Hai phièn bàn này ed nói dung gióng nhu nhau va chi khàc nhau ve càch trinh bay trai ty càc càu bd \à lya chgn.

Ky thuàt trac nghi?m phù hgp nhàt vdi hình thùe kilm tra ed sd lugng Idn càc thi sinh va khdng thudng xuyén. Nhùng màt han che eùa phuomg phàp Ibi ràe nghiém khdng ndi lèn ràng, chùng ta khdng nèn àp dyng phuang phàp trac nghém trong càc ky thi. Vi dy, trong he thóng càc bài Ibi dgc bièu, chàc chàn se phài ed yéu càu bay nhiém vy ed lién quan hoàc vay mugn dèn hình thùe Ibi trac nghiém, ma ngudi làm bài thi sé phài Ibi bién phuang phàp này trong khi thi.

1.2. Càu hai có/khong va dùng/sai. Càu hdi trong dd ngudi làm bài eh ed quyln lya chgn giùa "ed" va "khdng"; hoàc giùa "dùng" va "sai", là càu hòi ràc nghiém ed tinh hiéu qua cao dù nd chi gdm ed hai quyèn lya chgn. Nhuge dièm eùa loai càu hdi này là ngudi làm bài thi ed thi ed 50% co hòi chgn dugc càu in Idi dùng do tinh ed hoàc doàn md.

1.3. Càc càu tra lai ngàn. Càu Irà Idi ngàn là càu Irà Idi ma trong dò. nardi làm bài ehù ylu phài dua ra nhùng càu Irà Idi ngàn, cu thè trong càc bài thi ngh* \ à dgc. Uù dilm eùa bài thi loai này là: (1) Doàn md càu Irà Idi se khdng ed ddng JÓp

116

MOT VÀI Y KIÉN VE CÀI CÀCH VIÉC DÀNH GIÀ...

gi nhièu de nàng dièm sd eùa bài Ibi; (2) Ngudi chàm se làp trung hom; (3) Gian làn ùong Ibi eù dudng nhu sé il hom; (4) Ddi hdi sy quan làm eùa ngudi hge, càc càu Irà Idi rat de vièt. Nhuge diém eùa loai bài Ibi này là: (1) Càc càu Irà Idi thudng lón nhilu thdi gian de vièl ra va vi thè làm giàm sd lugng càc càu Irà Idi dugc thye bién trong cùng mdl don vi thdi gian; (2) Ngudi làm bài thi phài vièt de boàn tal càu Irà Idi; (3) Viéc chàm dièm ed thè khdng ed già tri hoàc khdng dàng tin cày, nèu ngudi chàm mang nàng tinh ehù quan khi chàm bài; (4) Chàm dièm mài nhièu thdi gian hom.

1.4. Bài thi dién vào cho tróng: Mot sd sai sdì thudng gap khi ra de TNKQ dang dién vào chd trdng là: (1) Tu hoàc cum lù càn dién khdng ed y nghTa hoàc khdng lién he vdi càu hdi; (2) Cym tu càn dién qua dai.

Trong càc phuang phàp thi trac nghiém ed phuang phàp su dung cho tal eà càc loai Irinh dò nhung cùng ed nhùng phuomg phàp ehi su dyng cho loai Irình dò này bay trinh dd kia. Vàn de su dung phuomg phàp dành già nào tuy thudc vào hoàn cành cu thè. Tuy nhién, cdn ed nhùng phuang phàp dành già khàc sé dugc trinh bay d dudi day. Dd là phuomg thùe dành già gàn vdi bién thye eudc sdng, dugc ggi ngàn ggn là dành già thye.

2. Dành già "th^c" trong kiem tra - dành già nàng lye ngdn ngfr

Trong kiéu bài thi truyén thdng, ngudi ta su dyng hinh thùe dành già chinh thùe dugc dua trèn giày va bùi. Tuy nhién, ed bang Ioat nhùng ky xào khàc tón tai thudng dugc su dung trong vige dành già nàng lye ngdn ngù. Dd là nhùng ky thuàt dành già khdng ed tinh chinh thùe. Càc thu|it này ed lién quan d$c bigi dói vdi vige dành già ngudi hge dya trén càc edng cu khàc nhau.

Nhùng ky xào dành già khóng chinh thùe dugc su dyng thóng thudng; chàng han, trong vige dành già khà nàng dgc hiéu, là: yéu càu ngudi dgc dgc lo va tién hành dành già mang tinh àn tugmg ve khà nàng eùa hg hoàc su dyng mgt bang liét ké nhùng liéu ehi càn kilm tra, di so sành vdi su thè hi?n eùa hg; tiln hành mdl sy phàn tich khàch quan nhùmg sai làm eùa hg ehinh thùe hoàc khdng ehinh thùe ve càch dgc lo; phdng vàn ngudi dgc ve thdi quen dgc, nhùng vàn de va sy thè hién, cà hai viéc này déu dua trèn co sd viéc thye hành dgc ed tinh cy thè, riéng rè hoàc vdi sy trg giùp eùa viéc ghi nhàt ky; bào cào eùa ngudi hge, de dành già mùc dò thành edng va sy thành thao trong vi^c dgc.

Trong dành già dgc ngdn ngù Ihù hai, Nuttall (1996)' khdng dành già cao viéc Ibi eù theo lòi thdng thudng ma nhàn manh dèn viéc dgc md rdng. Tàc già này

1. Nuttall, C, Teaching reading Skills in aforeign language, (Second ed.), Oxford: Heinemann English Language Teaching, 1996.

117

VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU

tin tudng ràng: Khdng chi nhùng ngudi dgc khàc nhau sé dgc nhùng cudn sàch khac nhau d bài ky mot thdi gian nào, ma vi?e kiém tra dgc md rdng theo Idi Ihdrg thudng cdn ed thè bj phà vd, nèu nd làm cho sinh vién il dugc dgc ly do, il duce dgc md rgng hom va dgc vdi mot sy hùng Ihù it hom. Thay vào dd, tàc già dà khuycn ràng viéc ghi lai nhùng ndi dung ma sinh vién dà dgc ed thè eung càp nhùmg su kién day dù de khàng djnh sy tièn bg trong viéc dgc md rgng eùa sinh vién; dàc biét là, nhùng euón sàch trong thu vién eùa truòmg, khoa va Idp hge dugc tó ehùc theo nhùmg trinh dò khàc nhau. Khà nàng phàl trién dgc eùa sinh vién dugc khàng djnh bdi sy ehuyèn ddi lù mot trinh dò nào dò dèn mot trinh dò tiép theo cao hom .

D I thu lugm dugc thóng tin càn thièt cho viéc dành già khà nàng eùa sinh vién, càc giàng vién càn quan sài cy thè viéc dgc eùa hg va qua nhùng càu Irà Idi eùa hg, hoàc, dgc nhùng euón vd nhu nhùng cudn nhàt ky dgc eà nhàn hoàc lù nhùng càu Irà Idi qua càc bang hdi (ma giàng vién ed thè eung càp màu tryc licp hoàc dua vào d phàn cudi eùa mói cudn sàch eùa "thu vién khoa hoàc Idp hge"; hoàc, giàng vién ed thè phdng vàn ngudi hge ve boat ddng eùa hg lue rdi rài. Tuomg ty nhu vày, cùng ed thè hdi sinh vién hg dà/dang dgc euón sàch nào trén ca sd dd, hòi

^ ^ r t t r w

tryc tiép hg ve ndi dung cudn sàch dd de xem hg hiéu cudn sàch dd dèn dàu.

Nhùng eudc hgp nhdm sinh vién ed thè dugc eoi nhu là mot trong nhùmg càch ed hi^u qua va don giàn nhàt eùa vi?c nàm bàt càc thdng tin. Nhùng càu hdi vi dy dugc dua ra ed ve nhu phyc vy cho vi?c tàp trung vào dành già chuang trinh hge hom là nhùng dành già ve tién bg cà nhàn dat dugc; chàng han nhu: Bgn co thich thù chuang trinh dang hoc khóng? Bgn thày chuang trinh này co qua chàm hay qua nhanh khóng? Bgn co thu dugtc Igri ich nhu mong muòn khòng?... Nhùng càu hòi này ed ve khdng lién quan din nhùng khd khan cà nhàn nhung qua nhùng thdng tin vi dành già chuang trinh phàn nào dd ed thè dành già dugc khà nàng eùa ngudi hge. Càch lilp càn thù hai là thye hién nhùng eudc phdng vàn eà nhàn.

Hai càch lilp càn hùu dung khàc trong kiéu dành già khdng chinh thùe là quan sài Idp hge cùng nhu nhùng eudc bòi Ihoai va quan sài trong nhùng cuóc gap gd tinh ed. Càch này ed thi dàm bào viéc hiéu ma muc dich eùa nd là eung càp ehù khdng phài dành già, phè phàn. Nhùmg eudc ndi ehuyèn tinh ed trong gid nghi giài lao. Irudc hoàc sau khi hge va trong nhùng djp gap gd bài ngd cùng nhu nhùng quan sài nhùng càch ùmg xù phi ngdn ngù nhu dièu bd eù chi va nhùng su bièu Ihj trèn nel mài dugc coi nhu mot phuomg phàp phi Idp hge, sé giùp eung càp nhùng thdng tin rat hùu dung. Nhùng thdng tin dd ed thi dugc tiép tue xù tri, theo càch phòng doàn bang nhùng phuang lién eùa nhùng càch tiép càn khàc.

1. Nuttall,... Sdd, Ir. 143.

118

MOT VÀI Y KIÉN VE CÀI CÀCH VIÉC DÀNH GIÀ...

Trong viéc dành già dgc, co thè khàng dinh ràng mot so càch dành già dgc, xeni xél khà nàng dgc qua phòng doàn khdng ed tinh chinh thùe va il ed tinh ràn de han là vice "Ibi" va "kiém tra". Su xem xél này bao gòni: (1) Ndi ehuyèn vdi ngudi hge ve sy tièn bg eùa hg; (2) Dgc lo: (3) Phàn tich lòi: day là mot càch dành già tinh thành thao de khàm phà nhùng chièn lugc nào ma ngudi hge dang su dung de khàc phue nhùng sai làm ddi vdi lù indi va tìm y nghTa eùa lù trong ngù cành; (4) Xem xél ngudi hge dgc dugc bao nhièu trang trong khi dgc ihàm; (5) Tra Idi nhùng càu hdi trong mdl trang vàn bàn (co thè theo càp hoàc theo nhóm); (6) Làm bài làp "dóng" hoàc bài làp dién vào chò tróng de eung càp mot co bòi cho ngudi dgc ndi ve viéc lai sao hg dà Irà Idi nhu hg dà làm, theo dd, ed thè hiéu dugc hg dà tiép càn vdi nhùng bài thi dgc nhu thè nào; (7) Dgc de ghép ddi; (8) Bào cào vi càch hge di hilu nhùng lù mdi trong nhùng ngù cành mdi; (9) Dgc nhùng ghi ehù hoàc nhùng ghi chép khàc hoàc tal cà nhùng boat ddng eùa ngudi hge trong tùng giai doan cu thè, de so sành sy lién bd theo thdi gian; (10) Dal nhùng càu hdi gidng nhu Anh/chi co khà nàng dgc mot cài gì dò ma khóng gap khó khan nhu tnràc day khòng? Anh/chi dà/dang dgc gì?; Hién nay, anh/chi co co gang dgc mot cài gì dò ma anh/chi thuàng trành truàc day khòng?...

Trong giàng day ngoai ngù. ed thè thye hién "càch tiép càn theo nguài hoc" trong viéc dành già. Trong thdi dai ngày nay, ngudi hge dugc coi là trung tàm. Vige dành già theo ngudi hge ed lién quan Idi nhùng phuang dién khàc nhau; dd là sy miéu là thye ti, viéc dành già càc chien lugc, di kèm vdi nàng lye tri giàc va càc eudc ihào luàn vi muc dich hge. Ngudi hge dugc khuyén khich miéu là nhùng càch khàc nhau eùa hg trong viéc dành thdi gian cho boat dgng dgc va vièt. NhChig chièn lugc dgc va vilt khàc nhau dugc chùng minh qua danh muc càc boat dgng dgc va vili eùa ngudi hge. Nhùng quan dilm riéng eùa ngudi hge ve hge tàp va nhùmg cài ma hg dgc va vièt ed y nghTa quan Irgng ddi vdi hg.

Viéc dành già ngudi hge theo càc boat dgng riéng eùa hg dà tao ra mot vai trò mdi eùa ngudi day va ngudi hoc. ddng thdi tao ra mdi quan he Idi giùa càc giàng vién va càc sinh vién ma nhièu ngudi eàm thày Ihoài mài.

Mot phuang phàp dugc làn thành va rat quan trgng là luu giù lai mot càch he thóng nhùng bàn ghi chép eùa giàng vién vi boat ddng hge va sy tièn bd eùa ngudi hoc. Trong truòmg hgp này, giàng vién thudng giù nhùng bàn ghi chép eùa hg ve boat dóng eùa ngudi hge, dya trèn ca sd nhùng quan sài va miéu là càc boat ddng eùa tùng sinh vién trong Idp hge. Bàn ghi chép này dugc ghi theo mdl sd mau van bàn ehinh thùe hoàc trong mgt sd kilu mang tinh he thóng qua tùng giai doan trong qua trinh hoc tàp eùa ngudi hge.

119

VIÉT NAM HQC - KY YÉU H Q I THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ' TI/

Mgt SO kiéu bài thi tiép can theo hvi ng dành già "thirc"

- Bài thi ghi chép bài giàng: Trong qua trinh giàng day cho bàc dai hge, càc giàng vién giàng day cho sinh vién nude ngoài vàn phài su dyng mgt thù ngdn ngù dugc lya chgn ky càng hom. Vdi ngdn ngù lya ehgn mang tinh chuàn mye dd, chùng ta hoàn toàn ed thi tiln hành mgt bài thi kiém tra khà nàng ghi chép eùa sinh vién de dành già khà nàng nghe va ghi chép eùa hg. Ta ed thè tién hành mot hinh thùe thi bang càch su dung 15 phùt giàng bài, ngón ngù eùa bài giàng dugc su dyng nhu nhùng ngù doan kieh thich ma phàn dàp hay phàn bòi éùa sinh vién ehinh là bài ghi eùa hg. Bàn ghi chép này eó thè dugc dành già tfieo thang diém 10 nhu dudi day:

H? thóng liéu chi va thang diém cho viéc ghi chép bài giàng.

0 - 5 dilm (Sy thi hi?n qua bài ghi ed thè nhin thày bang mài): Sinh vién ghi ed rò ràng va de dgc khdng? Hg ed thè di dàng tìm thày nhChig thdng tin va khói phyc lai dugc thóng tin lù bàn ghi eùa hg hay khóng? Sinh vién su dyng khóng gian eùa td giày de thè hign càc y tudng ed de nhàn ra khóng? Hg ed su dung thành thao nhùng ehó thyt vào, ed ghi rò tén tiéu de myc va sd vào khdng?

0 - 3 dièm (Dg chinh xàe): Sinh vién ed xàe dinh dugc chinh xàe y tudng chinh eùa bài giàng khdng? Hg ed ghi nhùng chi tiét quan trgng nhùng thdng tin chCmg minh va nhùng vi dy khóng? Hg co Io?i bò nhùng thóng tin ràu ria khóng quan trgng khóng?

0 - 2 dièm (Càc biéu tugng, sa do va ehù viét tàt): Hg eó su dyng bièu tugng, sa dò va ehù viét tàt de tiét ki?m thdi gian khdng? Hg ed trành dugc vi?c ghi tal cà nhùng tu ma thày dà ndi khóng, va hg ed trành dugc vige ghi ra tàt cà nhùng ngi dung ngudi giàng dua vào bài giàng theo kiéu "trù tinh ngoai di" hay khòng?

Viéc chàm dilm dói vdi loai bài thi này rat tdn thdi gian va thang dièm cùng chi mang tinh ehinh xàe tuomg dói, ndi mgt càch khàc là, tinh khàch quan eùa viéc chàm dilm khdng cao. Nhung uu dilm eùa bài thi loai này là luyén cho sinh vién thdi quen bill se phài tàp trung vào ndi dung nào trong qua trinh hge tàp. Vige ghi chép phàn ành khà nàng nghe hilu ed tinh toàn Ibi eùa sinh vién. Bài Ibi loai aày phài thda man dugc hai tiéu chi là, tinh giao tiép ngdn ngù va tinh bién thye.

- Bài thi bién tgp: Mdl bài thi mang tinh hién thye khàc là bài thi ma trong dd sinh vién dugc eung càp cà vàn bàn vili va vàn bàn ndi. Yéu càu dal ra cho Ibi rinh là nghe di tìm ra sy khàc nhau giùa hai loai vàn bàn này. Viéc chàm dièm trong oai bài thi này ed tinh khàch quan cao, bdi vi hai vàn bàn ndi va vièl chi ed mot se sy khàc biét nhó ma thi sinh phài xàe djnh. Dudi day là càch tièn hành qua trinh k èm tra bién làp.

120

MOT VÀI Y KIÉN VE CÀI CÀCH VIÉC DÀNH GIÀ.

Bién làp phièn bàn vièt lù mdl vàn bàn ndi.

Thi sinh dgc: ngù liéu kich thich dugc viét ra (mot bàn bào cào thdi sy, mdl là thu dién lù eùa ban bè, mot bài ghi Idi giàng, hoàc bài xà luàn eùa mdl td bào...).

Thi sinh nghe: phièn bàn ndi eùa vàn bàn kich thich trong dd ed mot so khàc biét ve so lugng, ve su kién hoàc ve quan dièm... so vdi vàn bàn vilt.

Thi sinh dành dàu: ibi sinh phài dành dàu bài ky tu, ngù, sy kién nào hoàc quan dièm nào ed sy khàc nhau giùa hai phién bàn ndi va vilt.

Bài thi dành già loai này là tim sy khàc nhau trong mot vàn bàn, vi du vàn bàn miéu là mdl vy sì càng dan ehinh tri lù mdl td bào (vdi khuynh hudng chinh tri khàc nhau), vdi mdl bài phàl Ihanh trèn dai trong chuang trinh thdi sy (tal nhién là vi cùng mot ndi dung). Thi sinh khdng chi phài tàp trung vào viéc nghe nhùng sy khàc biét mdl càch càn ihàn ma cdn phài phàl hién dugc nhCmg sy khàc biét vi khuynh buc'mg ehinh tri mdl càch rat khd thày.

- Bài thi phàn tich - Giài thich: Vàn bàn kieh thich trong loai bài thi này là mot vàn bàn dai; chàng han, mdl truyén ngàn hoàc mgt eudc bòi thoai dai. Ngù liéu kich thich d dang tièm nàng bao gdm càc kilu bài: bài bài, bài bài phó tho; tho; bào cào thdi sy trèn dai, hoàc tivi va mgt doan kl bang miéng vi kinh nghiém cà nhàn.

Nhùng thi sinh sau khi nghe ngù doan kich thich se phài giài thich bang càch tra Idi mot sd càu hdi. Càu hdi ed Ibi ed là: (I) Tai sao ngudi nghe eàm thày buón/vui khi nghe bài hai này?; (2) Nhùng dilu gì khiln cho ngudi la yéu thich va thudc bài tho này?; (3) Ban thày hành dgng chinh tri nào ed Ibi dugc tiln hành tiép theo sau sy kién này va lai sao lai nhu vày?; (4) B^n nghT ngudi ké chuy?n eàm thày cai gi sau khi su kién X. xày ra?

Loai bài thi này khàc vdi bài thi thdng thudng nèn nd ed ibi chi là bài thi dành già khdng chinh thùe, thàm ehi ehi àp dyng nhu mdl boat ddng eùa qua trinh giàng day. Nhung nhùng bài thi này cùng phài luàn theo nhùmg gidi han nhàt djnh vi thdi gian, va nhùmg càu hdi này phài lùy theo tùng vàn bàn kieh thich ma ed càu hdi phù bop, thàm chi ed nhùng càu hdi yéu càu thi sinh ed sy suy luàn. Viéc chàm dièm loai bài thi này thye su là ed vàn de. Vi ndi dung md nèn ed thè ed hom mgt càch giài thich dùng, theo dd, khd dàm bào tinh khàch quan trong viéc chàm dièm.

- Bili thi ké lai mot càu ehuyèn: Trong bài thi này, càc thi sinh nghe mdl càu ehuyèn hoàc tin thdi sy va hg ed nhiém vu ké lai nd mdl càch dom giàn, hoàc tóm tal lai noi dung eùa chùng. Cd thè ndi bang miéng cùng ed thè bang vièl. Trong khi làm nhu vày, ibi sinh phài xàe dinh y chinh, tu tudng ehinh, muc dich, nhùng y tudng chùng minh và/hoàe phàn kél luàn de chùng td hg dà hiéu day dù. Viéc chàm dièm

121

VIÉT NAM HQC - KY YEU HQI THAO QUOC TE LAN THU TU

dugc quyèl djnh trude bang vige djnh rò sd lugng Idi Ihièu càc yéu td hay ehi liei ma nd phài xuàt hién trong qua trinh ké lai eùa sinh vién. Trong phàn ké lai, sinh vién càn phài dàm bào dugc tinh khàch quan va tinh giao tiép eùa ndi dung. Nhu thi, qua trinh nhàn thùe, khà nàng giao tiép va tinh hién thye, tal cà déu dugc kct hgp trong bài thi này.

Tóm lai: Càn phài nbàc lai mdl làn nùa ràng sé là rat nguy biém va ed thè gay ra nhCmg bau qua nghiém trgng, nèu chùng ta ehi su dung mdl hoàc mdl sd han che càc ky thuàt (thuàt) dành già dà trinh bay. Da so nhùng ky thuàt co bàn ehi do dugc nhùng phuang dién khàc nhau eùa qua trinh hay san phàm hge tàp. Bàt ky mot ky thuàt nào cùng ed han chi .trong viéc cho phép chùng ta do hoàc quan sàt, miéu tà khà nàng eùa ngudi hge. Mdi cà nhàn diu ed nhùng khd khan riéng trong viéc hge tàp eùa minh. Tuy nhién, nhùng khd khan eùa mói eà nhàn vàn ed nhùmg net chung xuàt phàt lù bàn chat eùa qua trinh hge. MÓi càch kiém tra dom le ehi ed thè dành già dugc mgt so màt eùa qua trinh hge. Nèu dành già chi bang mot càch duy nhàt nào dd sé tao ra sy dành già mèo md khà nàng eùa ngudi hge va diéu này hàm y ràng càn ed mgt sy kit hgp giùa càc phuang phàp dành già truyln thdng va phuang phàp dành già mdi di ed thi dành già dùng han khà nàng eùa ngudi hge.

122