Presentatie Krapte geeft nieuwe vormen, onderkennen we (al) nieuwe paradigma’s?’
Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie...
-
Upload
christiaan-beckers -
Category
Documents
-
view
220 -
download
0
Transcript of Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie...
![Page 1: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/1.jpg)
Module Zuigeling
KULeuven – 8-12-2007
![Page 2: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/2.jpg)
Leerdoelen De zin en onzin en het belang van
preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht,
gezondheidsonderzoek, evidence-based preventie-onderzoek kennen
De criteria van een goed screenings-onderzoek kunnen formuleren en het belang van leeftijdsgericht screenen kunnen duiden.
![Page 3: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/3.jpg)
Screening en leeftijdgericht screenen Primaire, secundaire en tertiaire
preventie Criteria van Wilson en Jungner en
extra criteria Dysplastische heupontwikkeling
![Page 4: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/4.jpg)
CasusTwee maanden geleden is mevrouw Jansen van een gezonde baby bevallen, een meisje van 3200 kg. Dit na een probleemloze zwangerschap, maar wel een partus met stuitligging. Ook postpartum geen problemen. Op de CB raadpleging ontdekt de arts dat de abductie van de heup links wat moeilijker is dan rechts. De Ortolani- en Barlow handgrepen kort na de bevalling waren negatief. Kan je dan gerust zijn ??
![Page 5: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/5.jpg)
Dysplastische heupontwikkeling (DHO) of developmental dysplasia of the hip (DDH) Dislocatie Subluxatie Instabiliteit Inadequate ontwikkeling van
acetabulum (te steil acetabulum)
![Page 6: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/7.jpg)
DDH screening Lange pre-klinische fase
- asymptomatisch - detecteerbaar
Vroege behandeling: effectief Meest voorkomende congenitale
defect bij zuigelingen (3 %) Late detectie: grotere morbiditeit
![Page 8: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/8.jpg)
DDH : risico factoren Familiale voorgeschiedenis Stuitligging Voetafwijkingen Torticollis
10 % van alle zuigelingen hebben risicofactoren
![Page 9: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/9.jpg)
DDH: klinisch onderzoek Ortolani Barlow Galeazzi Symmetrische abductie
![Page 10: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/10.jpg)
Handgrepen van Ortolani (li) en Barlow (re)
![Page 11: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/11.jpg)
Echografie diagnose
![Page 12: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/12.jpg)
Screening van dysplastische heupontwikkeling Verschillende screeningsmethodes:
klinisch onderzoek, echografisch onderzoek
Bij pasgeborenen of bij zuigelingen gedurende eerste maanden ?
Bij iedereen of bij hoog risico ?
![Page 13: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/13.jpg)
Opdracht Bereken voor elk
screeningsprogramma sensitiviteit, specificiteit, positieve LR, predictieve waarden
Predictieve waarden bij prevalentie van dysplastische heupontw. 1%, 5 %, 10%
Beoordeling van screeningsprogramma a/d hand van criteria van Wilson & Jungner
![Page 14: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/14.jpg)
Diagnose : 2 x 2 tabel
Zieken Niet zieken
Uitslag + A B A+B
Uitslag - C D C+D
A+C B+D
![Page 15: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/15.jpg)
Diagnostische waarden Sensitiviteit = A/A+C = het
percentage zieken dat als zodanig herkend wordt
Specificiteit = D/B+D = het percentage niet-zieken dat als zodanig herkend wordt
![Page 16: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/16.jpg)
Diagnostische waarden Predictieve waarde van een
positieve test= A/A+B = posterior kans bij een positieve uitslag
Predictieve waarde van een negatieve test = D/C+D = posterior kans bij een negatieve uitslag
![Page 17: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/17.jpg)
Onderscheidend vermogen Aannemelijkheidsquotiënt of
LikelihoodsratioKans op een bepaalde testuitslag bij zieken
Kans op een bepaalde testuitslag bij niet-zieken
LR += sensitiviteit / 1 – specificiteit LR - = 1 – sensitiviteit / specificiteit
![Page 18: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/18.jpg)
Screening en diagnose Theorema van Bayes – sensitiviteit,
specificiteit – juiste concepten ? Contextual performance : testen
worden binnen een context toegepast
De belangrijke vraag in diagnose en screening: hoeveel bijkomende informatie- actiedrempel bereikt
![Page 19: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/19.jpg)
Criteria van Wilson en Jungner (1): kennis van de ziekte
Relevant : De op te sporen ziekte moet tot een belangrijke gezondheidsprobleem behoren
Herkenbaar: Er moet een herkenbaar latent stadium bestaan wil opsporing de moeite lonen
Natuurlijk verloop: Het natuurlijk verloop van de op te sporen ziekte moet bekend zijn.
![Page 20: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/20.jpg)
Criteria van Wilson en Jungner (2): kennis van de test
Opsporingsmethode: Er moet een bruikbare opsporingsmethode bestaan
Aanvaardbaarheid: De opsporingstest moet aanvaardbaar zijn voor de bevolking
Continuïteit: Het proces van opsporing dient continu te zijn.
![Page 21: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/21.jpg)
Criteria van Wilson en Jungner (3): behandeling van de ziekte en kosten
Behandelbaar: De ziekte moet behandelbaar zijn met een algemeen aanvaarde behandelingsmethode
Voorzieningen: Er moeten voldoende voorzieningen voorhanden zijn om de diagnose en therapie uit te voeren
Wie is ziek? : Er moet overeenstemming bestaan over wie als ziek moet beschouwd worden en dus behandeld moet worden
Kosten-baten: De kosten dienen evenredig te zijn met de baten
![Page 22: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/22.jpg)
DDH: echografie Hoge sensitiviteit
meer sensitief dan klinisch onderzoek(3-21 van normale heupen bij KO zijn abnormaal op echo) Negatieve echo: geen DDH
Lage specificiteit: “over-diagnosis” hoog aantal vals-positieven
![Page 23: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/23.jpg)
DDH screening: Klinisch onderzoek: Handgrepen die
grijpen naast de ziekte Echografie bij
- positief klinisch onderzoek - risicofactoren
Nood aan verder onderzoek over het natuurlijk verloop, de beste screeningsstrategie en optimale behandeling
![Page 24: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/24.jpg)
DDH – luxatie: behandeling < 6 maand: Pavlik > 6 maand : tractie, gesloten of
open reductie (narcose), cast >12 maand: botchirurgie
![Page 25: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/25.jpg)
Pavlik
![Page 26: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/26.jpg)
Cast voor heupdysplasie
![Page 27: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/27.jpg)
Screening DDH Diagnose op “latere leeftijd”
morbiditeit stijgt Diagnose zo vroeg mogelijk !!
![Page 28: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/29.jpg)
Prenatale en neonatale screening
Twee voorbeelden Welke criteria gebruiken we ? Discussie rond ethische aspecten Hoe in de praktijk
![Page 30: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/30.jpg)
Prenatale screening naar aneuploïdie (trisomie 13,18,21) 3 à 5 % van baby’s wordt geboren met
afwijkingen Slechts beperkt aantal door genetische
afwijkingen Opsporing van aneuploïdie via
biochemische opsporing (PAPP-A , HCG) + echografie (nekplooi, os nasale)
Sensitiviteit 70 % à 90 % vals positieven 5 %
![Page 31: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/31.jpg)
Prenatale screening
![Page 32: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/32.jpg)
Neonatale screening Metabole massascreening naar
stofwisselingsziekten Wettelijke basis ( BS 16/07/97 en
1/01/2003) Opsporen van fenylketonurie,
congenitale hypothyreoïdie en congenitale bijnierhyperplasie
![Page 33: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/34.jpg)
Fenylketonurie (PKU) of hyperfenylalaninemie
Belangrijk gezondheidsprobleem: jaarlijks 3 à 4 kinderen in Vlaanderen
Deficiënte enzymactiviteit van fenylalanine hydroxylase hersenbeschadiging, neurologische en psychiatrische afwijkingen, huidafwijkingen
![Page 35: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/35.jpg)
Fenylketonurie (PKU) of hyperfenylalaninemie
Eenvoudige, betrouwbare test Hoge sensitiviteit 100 %;
specificiteit 99,98 % - - kleine risico op vals positieve resultaten
Behandeling is mogelijk mits tijdige diagnostiek
![Page 36: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/36.jpg)
Nieuwe mogelijkheden Neonatele screening voor andere
metabole ziekten:biotinidasedeficiëntie - galactosemie - andere aminoacidopathiën - vetzuuroxidatiestoornissen + organische aciduriën
Genetisch screening voor astma, diabetes
![Page 37: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/37.jpg)
Criteria ? Criteria van Wilson en Jungner Ethische reflectie: voordelen hoger
dan de nadelen ?
![Page 38: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/38.jpg)
Ethische vragen Wordt neonatale screening uitsluitend
aangeboden voor het kind of voor de ouders? Wie heeft er belang bij?
Is het aanvaardbaar om ook te screenen op aandoeningen waarvoor (nog) geen goede behandeling mogelijk is?
Hoe is informed consent mogelijk bij screening op een groter aantal aandoeningen tegelijk (multiplex screening?)
![Page 39: Module Zuigeling KULeuven – 8-12-2007. Leerdoelen De zin en onzin en het belang van preventie onderkennen Begrippen zoals screening, toezicht, gezondheidsonderzoek,](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062703/5551a0ee4979591f3c8b7bd9/html5/thumbnails/39.jpg)
Ethische vragen De plicht om te weten versus het
recht om te weten Zekerheid of angst Het kind kopen of krijgen Informed consent Perceptie van handicap