Module developed by Yasin Tunç -...
Transcript of Module developed by Yasin Tunç -...
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
1
June13,2011ADEEPAPPROACH®TOTURKISHSUGGESTIONCARDFORSELF‐DIRECTEDLEARNING
CARDNUMBER:5THEME:TURKISHCUISINEANDCULTURETÜRKMUTFAĞIVEMUTFAKKÜLTÜRÜLEVEL:IntermediateEDUCATIVEPROJECTS:1.ExploreTurkisheatinghabits2.ShareandenactyourknowledgeoftypesoffoodinTurkeyModuledevelopedbyYasinTunçLANGUAGESTANDARDSBEINGDEVELOPED(SeeACTFLStandards):Communication(1.2):Understandandinterpretwrittenandspokenlanguageonavarietyoftopicsrelatedwithfood,diningandculinaryarts;(1.3)Presentinformation,concepts,andideastoanaudienceoflistenersorreadersonsuchtopics.Cultures(2.1):DemonstrateanunderstandingoftherelationshipbetweenculinarypracticesandperspectivesinTurkishculture.
Connections(3.2):RecognizethedistinctiveviewpointsthatareonlyavailablethroughtheTurkishlanguageandculture.Comparisons(4.2):DemonstrateanunderstandingoftheconceptofculturethroughcomparisonsoftheTurkishculture,Americancultureorotherindigenouscultures.Communities:PrepareadinnerandparticipateinaTurkishNightwiththelocalcommunity.
MINDMAP
MAINVIDEOSUSEDINTHEMODULETurkishEatingHabits1&2DriedFruits,Desserts,andRestaurantADDITIONALVIDEOSCheese,FoodandspicesKadayıf,Markettalk,Simitvendors,Yeşilelma.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
2
1) BAĞLAM/CONTEXTThroughthetheme“TurkishCuisineandCulture”youwillgetacquaintedwiththecharacteristicsofdifferentcuisinetypesinTurkeyandwithTurkisheatinghabits.Bywatchingvideos,listeningtointerviews,searchingtheInternet,andreadingarticles,youwillacquireinsightsintotheTurkisheatinghabits,differenttypesoffoods,anddistinguishingculturalelementsinmodernTurkey.Whileidentifyingeatinghabitsfrom
themediamaterial,youwillhavethechancetomakeacomparisonbetweenyournativecuisineandeatinghabitsandTurkishcuisineandeatinghabits.MEKANVEZAMAN/SPACEANDTIMEThroughthisthemeandprovidedinternetlinks,youwillhavethechancetolearnaboutOttomanCuisineandsomeitscharacteristicsandabouteatinghabitsandthetypeoffoodconsumedindifferentregionsinTurkey.
2) TEMATİKPROJELER/THEMATICPROJECTSTwoprojectsaresuggestedforthetheme“TurkishCuisineandCulture”.InProject1,onesuggestedactivityistowatchthevideoTurkishEatingHabits,wherethreeTurkishuniversitystudentsstudyingintheUnitedStates,talkaboutthedifferencesand/orsimilaritiesbetweenTurkisheatinghabitsandthoseofothercultures(particularlyAmerican).ItisrecommendedthatyouspotasmanyfeaturesofTurkisheatinghabitsaspossibleandcomparethemtothoseofyourownnativeculture.Anotherrecommendedactivityisthatyoureadanarticle,focusingon
Turkisheatinghabits,andelicittheparticularcharacteristicsanddiscusstheminyourgroup.Thereadingcanbedoneoutsidetheclassroom.InProject2,onesuggestedactivityistowatchsomevideosondifferenttypesoffood–dessert,drinks,etc.YoushouldtrytogetasmuchinformationaspossiblethroughvideosandInternetsitesaboutthecharacteristicsofTurkishcuisine.Thereadingpassageusedinthepreviousprojectcouldbehelpfulhereaswell,withareadingextractfromtheInternetbyafamousTurkishcookonthecharacteristicsofTurkishcuisine.Then,ingroups,youshouldprepareapresentationonatypeoffood,dessert,drinks,snacksanddriedfruits(indigenoustoTurkey).Youshouldpresenttheoriginofthemeal,talkabouttheregionwheretheyarepopular,whentheyareconsumed,whattheingredientsare,andfinallyarecipeforthem.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
3
PROJECT1:TüRKLERİNYEMEALIŞKANLIKLARINIİNCELEYİNİZ EXPLORETURKISHEATINGHABITS
TABLE1INSTRUCTIONALORGANIZERSandEMBEDMENTMAP
IdentifyingTurkisheatinghabitsandcomparingthemwithyourown
ACCESS VOICE
INTERPRET ANALYZE PRESENT INTERACT
READ/WATCH/LISTENWatchandlistentoafilmedconversationbetweenthreeTurkishstudents(studyingintheUnitedStates).Readthetranscriptions.ReadanarticleonTurkisheatinghabits.
FOCUSONLANGUAGEUsediscoursemarkers/connectives(söylemifadeleri:işte,hani,şey,yanietc.).Usequestiontag:“değilmi”?Useduplications:varvar,dizidizi,...Passiveforms(presentsimple/continuous).
WRITE/SPEAK/RECORDWritedownthecharacteristicsofTurkisheatinghabits.Writeanoutlineforacompare‐contrastparagraph.CompareandcontrastTurkisheatinghabitsandthoseofyourownculture.
EXCHANGEANDACTDebateaboutthedistinctivecharacteristicsofTurkisheatinghabits.CompareTurkisheatinghabitstothoseofyournativecultureandvariousothercultures.
ACTION:Organizeagroupdiscussion;shareyourcomparisonsofeatinghabitsindifferentcultures.
THEME:CulturalcharacteristicsofTurkisheatinghabits.
OPERATIONS:Takenote;skimandscan;compareandcontrast;writeaparagraph;usesentenceconnectors.
ÖNERİLER/GUIDELINESA.NELERYAPACAĞIM?1. İkiliyadaüçlügruplarşeklindevideonun
izlenmesi.2. Türkiye’dekiyemekyemealışkanlıklarının
videoveinternetsiteleriaracılığıylabelirlenmesi.
3. Bunlarıngruplarhalindetartışılması4. Belirlenenözelliklerinöğrencilerinkendi
kültürleriylekarşılaştırılmasıvefarklılıkve/veyabenzerliklerinbelirleniptartışılması.
5. Türkler'dekiyemekyemealışkanlıklarınadairbelirlenenmakaleninokunuptartışmanındahaakademikbirboyutkazanması.
6. Makaledebelirleneneknoktalarıntartışılması
A.WHATAMIGOINGTODO?1.Watchthevideosinpairsoringroupsof
three.2.IdentifyTurkisheatinghabitsbywatching
videosanddoingresearchontheInternet.3.Discussthehabitsyouhavediscoveredin
groups.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
4
4.Comparethehabitsyouhavefoundtoyourownculture,anddiscussthedifferencesand/orsimilarities.
5.ReadthearticlerelatedtoTurkisheatinghabitssothatthetopiccouldbediscussedinamoreacademicdiscourse;
6.Discussadditionalaspects(ifany)mentionedinthearticlerelatedtoTurkisheatinghabits.
B.NASILTARTIŞMALIYIM?1. Videonunizlenmesi2. Videodatartışılannoktalarınnotalınması3. Gruplaraayrılaraknotlarınpaylaşılması.
Bunotlardan(öğrencilerinkendikültürleriyle)karşılaştırmanoktalarınınbelirlenmesi
4. İkili/üçlügruplarhalindeyerelkültürileTürkler'dekiyemekyemealışkanlıklarınınkarşılaştırılması.
B.HOWTODEBATETHEISSUE?1.Watchthevideo;2.Jotdowndetailsmentionedinthevideo;3.Getintogroupsandshareyournoteswith
othergroupmembers;4.Compare/ContrastTurkisheatinghabits
withthoseofyourowninpairs,smallgroups,orasawholeclassdiscussion.
MATERIALSforProject1:Video:TurkishEatingHabits1‐2(totalof14min)
• This2‐partvideofeaturesthreeTurkishstudentsstudyingintheUnitedStates,talkingaboutTurkisheatinghabitsandmakingcomparisonswithAmericaneatinghabits.TheycommentonTurkishcuisineandmentionsomeofitscharacteristics.Theconversationismostlyfocusedonmealcourses(i.e.,breakfastanddinner)andexpressionsthatareusedbeforeeatingadinnerandwhenoneisfinishedeating.Commentsaremadeongivinggiftswhenvisitingsomeone.
• See“AppendixI”forthetranscriptofthevideoattheendofthemodule.
Text1:Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıpları.TextonTurkisheatinghabitswithEnglishsummary.
1 WithpermissionofTürkKültürVakfı[TurkishCulturalFoundation]retrievedfrom(seealsothewholearticle)http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
5
Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıplarıDoç.Dr.MahmutTezcan2Keywords:davranışkalıpları,mutfak,zenginlik,pastırma,kebap,nitelik,etkile(n)mek,tarımsal,ekonomikyapı,hububat“Canboğazdangelir”UzunbirtarihselgeçmişesahipTürkler,mutfakkonusundazenginbirkültüresahiptirler.Buzenginlik,kendisinibolçeşitliyemeklerdegöstermektedir.Ayrıca,tümyiyecekveiçeceklereilişkindavranışkalıplarıgeliştirilmiştir.Yemekzenginliğiniifadeedenbirkaçörnekverebiliriz.ÖrneğinsadeceKaradeniz3bölgesindebilinenmısırkarışımıyemekleryirmiyigeçer.YineKaradenizyöresindehamsidenyapılanyemektürlerininaşağıdabelirteceğimizisimleridemutfakzenginliğimizigösterir.Hamsininiçlitavası,hamsiliekmek,hamsipilavı,hamsikayganası,tavası,köftesi,hamsiiçlitavası,hamsidiblesi,hamsihaşlaması,hamsiızgarası,hamsiböreği,hamsibuğulamasıgibi.
Kayseri4’deyirmitürlüpastırmasözkonusudur.Biryazarımızşöylediyor:“Yirmitürlüpastırmanınherbirininayrıözelliği,ayrıtadıvar.BirKayseriliye,“Sayyirmitürlüpastırmanınadını”dediğimizzamansaymayabaşlar.“Sırt,kuşgömü,kenarmehle,eğrice,omuz,dilme,şekerpare,kürek,kapak,döş,etek,bacak,ortabez,kavrama,meme,kelle,kanlıbez,arkabas,tütünlük”.(Gümüşkaynak:1966)
Patlıcandanyapılanyemektürleri,salatalarvekebaptürlerimizoldukçazengindir.Bıldırcınkebabı,çevirmekebabı,kuzuçevirme,çöp 2AnkaraÜniversitesiEğitimFakültesiÖğretimÜyesi[AssociateProfessoratAnkaraUniversity].3BlackSeaRegion(NorthofTurkey).4Kayseri:AcityincentralAnatolia.
kebabı,çubukkebabı,şişkebabı,derikebabı,pidelikebap,Adanakebap,saçkebabı,taskebabı,tandırkebabıbunlardansadecebirkaçörnektir.
Anadoluyemekleriningenelliklebitkilerden,etlerdenvehamurdanolmaküzereüçkaynaktanoluştuğunugörmekteyiz.Türkyiyeceklerinegenelolarakbakacakolursak,aşağıdakinitelikleresahipolduğunugörürüz:
•Göçebelikvetarımsalekonomikyapı,Türkyemeklerinietkilemiştir.•Yemeklerülkemizincoğrafibölgelerinegöreçeşitlilikgöstermektedir.•Ailelerinsosyo‐ekonomikdüzeylerinegöreyemeklerdegenelliklebirfarklılaşmagörülür•Yemekçeşitleribakımındanbaşkakültürlerdenetkilenmeveonlarıetkilemesözkonusudur.•Dinselyapımızvenormlarımız,değerlerimizmutfağımızıetkilemiştir.•Beslenmealışkanlıklarındabirölçüdecinselfarklılaşmadagörülür.
TarımsalekonomikyapıdaözelliklehububatlarTürkyiyeceklerininçoğunluğunuoluşturur.Kurufasülye,yadanohut,bulgurpilavıveyanındabirsoğan,adetaTürkyiyeceğininsimgesiolmuştur.Özelliklekırsalkesiminenpopüleryiyeceğibunlardır.Anadoluyollarındakilokantalardayemekyerkengarsonlarınençok“Birkuru”biçimindekisesleriniduymazmıyız?Askerliktenekadarçokyenirseyensin,fıkralara,şakalaşmalaranekadarkonuolursaolsun,kurufasulyeyinedevazgeçilmezbirTürkyemeğidir.
AvrupaveAmerikankültürlerininaksine,dahaçoksuluolarakpişirilenyemekleryenir.Sebzelerinvehububatınçoğukıymalı,kuşbaşıetli,soğanlıolaraksuilepişirilipyenir.BunedenleçorbanınçokzenginçeşitleriniTürklergeliştirmişlerdir.Kırsalkesimdekahvaltıolarakçorbanıntercihedilişibugünbilegeçerlidir.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
6
Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)davranışkalıpları:Tektekdavranışlarıaçıklamayaveortakbirtanımdatoplamayayarayanuyumludavranışlarörüntüsü.[Behaviorpatterns].karışım:(a)Birdençokşeyinkarıştırılmasıylaeldeedilenveyaortayaçıkanşey;örnek:Melezbirinsanırkınınkarışımı,buadamakuvvetvermiş.‐M.Ş.Esendal.[Mixture]nitelik:(a)1.Birşeyinnasılolduğunubelirten,onubaşkaşeylerdenayıranözellik,vasıf,keyfiyet;2.Birşeyiniyiveyakötüolmaözelliği,kalite.[quality,property,attribute].
göçebelik:(a)Birtoplumsalbirliğin,yaşamakiçingereklikaynaklarıeldeedebilmeküzeredüzenliaralıklarlayerdeğiştirmegeleneğindeveyaalışkanlığındaolması.[Nomadism,migration].etkilemek:(f)Etkiyeuğratmak,tesiretmek;örnek:Toplumuetkileyenolaylaraherkeskendiyorumunukatıyor.‐N.Cumalı.[Toaffectsb/sth].hububat:(a)Tahıl;örnek:Benimmemleketimdeziraataelverişlidir,hububatyetiştirir.‐R.H.Karay.[Cereal,grain]
SUMMARYWithalonghistory,Turkshavearichcuisine,whichisevidentinthedifferenttypesoffoodeateninTurkey.Eatinghabitswithawidevarietyoffooddifferfromregiontoregionandevenfromtowntotown.Nevertheless,therearemanycommoncharacteristicswithregardtoeatinghabitsinTurkey.Thispaperfocusesonthesecommonandsharedcharacteristics.TherearemanyexamplesreferringtotherichnessofTurkishcuisine.Forexample,intheBlackSearegion,onecanseemorethantwentytypesofmealsthatcontaincornorcornproducts.Therearealsomanytypesofmealsthatcontainanchovysuchasanchovypilaf,friedanchovy,andgrilledanchovy.InKayseri,inCappadocia,youcanfindmorethantwentytypesofpemmican.Also,kebabs,salads,andmealsmadeupofeggplantarevariedandrich.ItisobviousthatAnatoliancuisineismadeupofthreesources:plants,meat,anddough.Allthesehavebeenusedsinceancienttimes.Asamatteroffact,thereisaconnectionbetweentypesoffoodandcivilizationofaculture.Thecharacteristicsofthecuisineofacountrygivecluesaboutitscivilization.Turkishfoodtypeshavevariedfromcivilizationtocivilization,whichhasshaped
thelandandimpactedcurrenteatinghabitsofTurkishpeople.WecanobservethefollowingcharacteristicswhenwelookatfoodsconsumedinTurkey:• Nomadismandagriculturaleconomic
structurehaveaffectedTurkishfoods.• Foodsvaryintermsofgeographical
regions.• Thesocio‐economiclevelsofpeoplehave
aneffectontheirfood.• Turkishcuisinehasinfluencedandhas
beeninfluencedbyotherculturesintermsofthevarietyoffoods.
• ThereligiousstructureandnormsofTurkishsocietyhaveinfluencedthecuisine.
• Thereisacertainextentofgenderdifferenceaswellintermsofeatinghabits.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
7
Cereals,especially,accountformostofTurkishmeals.Drybeans,chickpea,andbulgurpilafwithanonionhavebeenasymbolofTurkishcuisine.Thesearethemostpopularfoodsoftheruralareas.UnlikeEuropeanandAmericancultures,inTurkeypeoplemostlyeathome‐cookedmeals.Mostofthevegetablesandcerealsare
cookedinwaterwithmincedmeat,steak(kuşbaşıet)andonion.Turkshavecomeupwithmanytypesofsoupsuchastarhana‐atraditionalTurkishcerealfoodconsistingofflour,yogurt,andvegetablesfermentedthendried‐gruel(unçorbası),lentilsoup,soupwithyogurt,andricesoup.
PROJECT2: TÜRKMUTFAĞINADAİRBİLGİLERİPAYLAŞINVEUYGULAYIN SHAREANDENACTYOURKNOWLEDGEOFTYPESOFFOODINTURKEY
TABLE2INSTRUCTIONALORGANIZERSandEMBEDMENTMAP
Presentingorpreparingatypeoffood/drink/dessert
ACCESS VOICE
INTERPRET ANALYZE PRESENT INTERACT
READ/WATCH/LISTENWatchandlistentovideosaboutthedifferenttypesoffood.SkimthroughthedifferentInternetsitesprovidedandtakenotesonrecipesandthecharacteristicsofvariousmeals.
FOCUSONLANGUAGEPassive(presentsimple).Presentformoftobe“Dir”(DIr)Passive(presentsimple/continuous)
WRITE/SPEAK/RECORDWritearecipeforatleasttwotypesoffoodindigenoustoTurkey,tryitoutathome,andthensharetheproductwithyourfriends.
EXCHANGEANDACTDiscusswhatkindsoffood,drinks,anddessertareconsumedinTurkey.PresentthecharacteristicsofdifferenttypesoffoodinTurkey.
ACTION:CookfortheTurkishNight;presentdifferenttypesoffoodinTurkey.
THEME:Turkishcuisine.
OPERATIONS:Internetsearch;writerecipes;usedescriptivediscourse.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
8
ÖNERİLER/GUIDELINESA.NELERYAPACAĞIM?1. Videonun(vesağlananalternatif
videoların)izlenmesi.2. Türkiye’detüketilenfarklıyiyecekleredair
notlaralınması.3. Buyiyecektürleriningruplandırılması
(yemekler,tatlılar,kuruyemişler,içecekler).
4. Sunumgruplarınınbelirlenmesivesunumkonusunun(içeriğinin)belirlenmesi.
A.WHATAMIGOINGTODO?1.Watchthevideoandotheralternativevideos(iftimepermits).2.TakenotesonthedifferenttypesoffoodconsumedinTurkey.3.Categorizethefoodunderheadings,suchasfood,desserts,driedfood,anddrinks.4.Determinethepresentationgroupandtopic.
B.NASILSUNMALIYIM?1. Öncelikleeldeedilenbilgileringözden
geçirilmesi.2. Gruplarınbelirlenmesi.3. Hergrubunbelirlenenyiyecek
gruplarından(yemekler,tatlılar,kuruyemişler,içecekler)sunumiçinbirertürbelirlemesi.
4. Sunulacakyiyecekveiçecektürlerihakkındaderinbilgitoplanması(resim,video,makale,vs.).
5. Bilgilerinorganizeedilmesivesunulması6. Sunumlaberabersınıftakidiğerbireylere
sunulanyemeklerintariflerininhazırlanması.
B.HOWSHOULDIPRESENT?1.Revisethenotesyouhavetaken.2.Determineyourgroup.3.Determinethetypeoffood,driedfood,
dessert,anddrinksthatyouaregoingtopresent(asagroup).
4.Dodeeperresearchonthethingsthatyouaregoingtopresent.
5.Organizetheinformationyouhavecollected,andpresentit.
6.Preparearecipeforthefoodyouaregoingtopresenttotheclass.
MATERIALSforProject2VideoDriedFruits,DessertsandRestaurant(7min)withthreeinterviews.Thefirstinterviewisaboutapricotsanddriedfruits,thesecondoneisaboutbaklavaanddessert,andthethirdoneisaboutdifferentdishtypesfoundinarestaurant(lokanta).See“AppendixII”for
thetranscriptofthevideoattheendofthemodule.TextTÜRKMUTFAĞININÖZELLİKLERİexpressescharacteristicsofTurkishcuisine.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
9
TÜRKMUTFAĞININÖZELLİKLERİ5Yazan:AYDINYILMAZ6TürkMutfağınınÖzellikleriAydınYılmazKeywords:hamurişi,çeşit/tür,haşlamak,kavurmak,baharat,zeytinyağlı,tatlı,çorba.
PassiveStructures
TürkMutfağındayemeklerinekmekleyenmesiesastır.
Hamurişlerivepilavlarönemlidir.Kebaplarınyanısıraetyemeklerininçeşitlerideboldur.Sebzelerhaşlanmışolarakdeğil,et,soğan,domatesveyasalçalıpişirilirler.Çoğunluklayemeklerekonansoğan,kıyma,et,salçasukonmadanönceyağdakavrulur.Soğanvebazıyemeklerdedesarmısakyemeğinanamalzemesidir.Çokçeşitlisebzekullanılırveaynısebzedençoksayıdayemektürüyapılır.Tencereyemeğihakimdir.Yakınzamanakadarkullanılantereyağı,içvekuyrukyağlarıkullanımınıazaltmaktadır.Soğukyemeklerinanamalzemesizeytinyağlıdır.Zeytinyağınınpilav,salatavekızartmalardagenişkullanımyerivardır.BulgurenazpirinçkadarTürkMutfağınahakimdir(köfte,çorba,salatav.s.).Kurumeyveler,hoşafvekompostoyapımındakullanıldığıgibi,bazıyörelerdeyemeklerdedekullanılmaktadır.Baharat,çeşitvemiktarolarakyemeklerdeazkullanılır.Ençokkullanılankarabiber,kırmızıbiber,tarçın,kimyon,yenibahar,nane,kekik,fesleğen,çörekotu,susamgibibaharatlardır.Maydanoz,dereotu,naneTürkyemeklerindegenişölçüdekullanılır.Yoğurtyemekmalzemesigibikullanılır.Tabaksüslemeveboyamasanatıyeniyenigelişmektedir.Yemeklerpişirilirkentuzukonur.
5Source:http://www.umityilmaz.net/ozellikler.htm,retrievedfromthissiteon9/17/2009.6AfamouscookinTurkey.
Tatlıçeşitleriçokfazladır.Hamurvesütlütatlılarhakimdir.Ayrıcahelvaçeşitleriyaygındır.Yemeklerarasındaşıra,şerbet,ayranveturşusularıiçilir.TürkMutfağındakoyunetihakimdir.Dana,tavukvebalıketikullanımıartmaktadır.Türkmezetabağındazeytinyağlılar,börekler,peynirlerveçiğyenebilensebzelerhakimdir.Türketlerikesimfarkındandolayıdahaazkalındırvebulezzetfarkıyaratmaktadır.TürkMutfağındadonmuşetvesebzekullanılmaz.Konservesebzelerfazlabenimsenmemiştir.Türkyemeklerininçoğuiçinözelkap‐kacağaihtiyaçvardır.Çorbamönünündemirbaşıdır.Türkyemeğindeçeşitlerinsunuluşsırasıfarklıdır.Evmutfağıileticarimutfakarasındaçeşityönündenfarklılıklarvardır.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
10
Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)hamurişi:Hamurdanyapılanyiyecekleringeneladı.[Pastry].yanısıra:Yanında,birlikte.[Inaddition].hakimolmak:(f)1.Buyruğunuyürütmek,egemenliğinisürdürmek;örnek:Birmilletinruhuzaptolunmadıkça,birmilletinazimveiradesikırılmadıkçaomilletehâkimolmanınimkânıyoktur.‐Atatürk.2.Etkiliolmak,hükmetmek.[Todominate].haşlamak:(f)Sudakaynatarakpişirmek;örnek:Ninem,yoldayerimdiyeikiyumurtahaşladıydı.‐H.E.Adıvar.[Toboil].
donmak:(f)1.Sıvı,soğuğunetkisiylekatıdurumagelmek,buztutmak.2.Yaşamınıyitirmek,soğuktanölmek;örnek:Donmaküzereolaninsanlarıntatlılığınıiçimdeduymayabaşladım.‐S.F.Abasıyanık.3.Çoküşümek.[Freeze].benimsemek:(f)1.Birşeyikendinemaletmek,sahipçıkmak,kabullenmek,tesahupetmek.[Toadopt,embrace,andinternalize].demirbaş:(a)1.Biryerdekullanılan,biryerekayıtlıolan,birgörevlidenöbürüneteslimedilendayanıklıeşya;örnek:Salonundemirbaşıolanpiyano,yağmurlugünlerdeçocuklarıneğlenmesiiçinkullanıldı.‐A.Kutlu.[permanentorheavyfixturesorequipment].
ALTERNATIVEVIDEOS Avideooncheese:Thespeakertalksaboutatypeofcheeseindigenoustosomelocalareasin
Turkey.Hetalksabouthowthatspecifictypeofcheeseismadeandhowitispreserved. Foodandspices:ThespeakertalksaboutdifferenttypesofspicesusedinTurkey. Kadayıf:Thespeakertalksabouthowatypeofpastry(dessert)‐kadayıf‐ismade. Markettalk:ThisvideocouldbeusefulforTurkishlearnerswhoarenotfamiliarwith
bazaar/market/farmers'markettalk. Simitvendors(time1.36totheend):Thisvideo
couldbeusefultodiscusstheroleofsimitinmanypeople'slives.Itcouldbeusedtodiscussthesocio‐economicstructuresinTurkey,especiallyinbigcities.
Yeşilelma:Thisvideohighlightsthedynamicsoffood,culture,andfamilyrelationsinTurkishculture.ItisacookingprogramshownonaBayramday.Therefore,therearemanylocalelementsanddialoguesonBayram.
3) İNTERNETBAĞLANTILARI/INTERNETINTERNETLINKSBütünilleringenelmutfaközellikleri:Thissitepresentsdifferenttypesoffoodindigenousto
eachcityinTurkey.http://mhz.uni.cc/trkiyenin‐yresel‐yemekleri‐lezzet‐haritasi‐hangi‐sehir‐hangi‐yemekle‐meshur/
Trakyayöresi:Tekirdağmutfağı:ThissiteprovidesinformationonthefoodindigenoustotheThracianregioninTurkey.http://www.gurmeguide.com/content.asp?ctID=119&RecID=351
BatıTrakyamutfağı(özellikleri):ThissiteprovidesinformationonthefoodindigenoustoThracianregioninTurkeyhttp://www.ogretmeninsesi.org/dergi/107/saglikli%20yasam.asp
Türkler'deYemekYemeAlışkanlıklarıveBunaİlişkinDavranışKalıpları:Hereyoucanfindarticles
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
11
onTurkisheatinghabitsandsomerecipesforpopularTurkishmealshttp://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2
ThisisaveryhelpfulsitewhichincludesashorthistoryofTurkishfood,thepopularfoodinTurkey,thenamesofthefoodsandtheirEnglishtranslations:http://www.turkishlanguage.co.uk/turksofra.htm
Youcanfindvarioustypesofrecipeatthesesites:http://www.turkishcookbook.com/turkce/http://www.turkish‐media.com/yemektarifleri/http://www.e‐lezzet.com/http://www.yemek‐tarifi.info/english/
ThisisabeautifulsitethatincludesavideocliponTurkishcuisine:http://www.youtube.com/watch?v=hhuWbSE‐5c8
Inthisvideo,theownerofoneofthemostfamousbaklavarestaurantsinGazianteptalksabouthowtomakequalitybaklava:http://www.youtube.com/watch?v=74y4fyXbvao&feature=related
4) DEĞERLENDİRME/EVALUATION
Youwereableto:Needsimprovement
Toacertainextent
GoodToagreatextent
Takedetailednotesonthetheme“TurkishCuisineandCulture”whilewatchingthevideos
Skimandscanarticle(s)forrelevantinformation.
Categorizenotesunderspecifiedtopics.
Discussyourideasthroughsemi‐structuredcontext/discourse.
Usepersuasivelanguagebycombininglanguageelementsindiscretesentencesandstringsofsentences
Createanumberofbasic,uncomplicatedcommunicativeexchanges
Connectyoursentencesandideasintoparagraphsoressays,usingcohesiveelements
Paraphrasetheideasinthereading/audiotext
Collectdatafromavarietyofsourcesandcombinethemintoameaningfulunit
Presentyourideasinawaythatiseasilyunderstoodbyanativeaudience
Presentinformationinalogical
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
12
sequencethataudiencescanfollowPresentinformationusingappropriate,standardgrammar
Includetransitionstoconnectkeypointsinpresentingyourideas.
DEĞERLENDİRME
Yapabiliyorum: GeliştirilmeliKısmenyapabili‐yorum.
İyiyimOldukçaiyiyim
TürkmutfağıveKültürütemasınadairvideolarıizlerkendetaylınotlaralabiliyorum.
İlgilimakaleleritarayıpgözdengeçirebiliyorum.
Belirlikonulardanotlarımıgruplayabiliyorum.
Yarıyapılandırılmışbağlamdafikirlerimitartışabiliyorum.
Kısmiyadaparçacıklıcümlelerhalindeiknaedicibirdilkullanabiliyorum.
Türkçe'debirkaçbasitveçokkarmaşıkolmayankalıplarkullanarakiletişimkurabiliyorum.
Çeşitlibağlaçlarkullanarakfikirvecümlelerimiparagrafyadametnedönüştürebiliyorum.
Okumayadadinlememetinlerindegeçenfikirlerikendicümlelerimleyenidenkurabiliyorum.
Farklıkaynaklardanveritoplayıpbuverilerianlamlıbirbütünedönüştürebiliyorum.
Fikirlerimi,Türkçe'yianadiliolarakkullananinsanlarınanlayabileceğişekildedilegetirebiliyorum.
Dinleyicilerintakipedebileceğişekildebilgiyisunabiliyorum.
Standartdilbilgisikurallarınıkullanarakbilgiyisunabiliyorum.
Anafikirlerimianlatırkenbağlaçlarkullanabiliyorum.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
13
5) YARDIMCITEMALAR/FOLLOW‐UPYoucouldexpandthe“TurkishCuisineandCulture”themebyreferringtotheOttomancuisine,sothatahistoricalperspectivecouldbegainedandintegratedintomodernTurkishcuisine.ThehistoryofmodernTurkishcuisinecouldbetiedtoOttomancuisineandtheothercuisinesthathaveaffectedTurkishcuisine.Thiswaytheideaofdiversitycouldbeintegratedintoaseeminglymodesttheme“TurkishCuisineandCulture”.“TurkishCuisineandCulture”couldalsobeextendedbyanalyzingthesocio‐economicfactorsindifferentregionsthataffectedtheireatinghabits.Therelationshipbetweenpeoples’eatinghabitsandtheirphenomenological/anthropologicalexistencecouldbeanalyzed.Also,theeffectofgeographicalconditionsonpeoples’eatinghabitsandthetypesofthefoodtheyeatcouldbeanalyzed.Youcouldevenprovideyourownlocalexamples.Moreover,“TurkishCuisineandCulture”couldbefurtheredbyreferringtothetraditionaldaysandcelebrationsandthetypeoffoodthatisconsumedonthosedays.Moreculturalelementscouldbeintegratedintothetheme.SeetheYeşilelmamovieandthePPTpresentationnoII(Foodforspecialdays)orthispurpose.Finally,“TurkishCuisineandCulture”couldbefurtheredbytakingthecharacteristicsofsevendifferentregionsintoconsiderationandtalkingaboutthedifferencesand/orsimilaritiesamongtheseregionswithregardtotheireatinghabitsandthetypeoffoodtheyconsume.6) MÜZİK/MUSICYoucanusethefollowingtypesofmusicwiththereedflute[neyinTurkish]andthelute[udinTurkish]orsomeselectionsfromclassicalTurkishmusicandTurkishfolkmusic.http://www.youtube.com/watch?v=8t3hZSPfjck&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=XEY4ufmbZOs&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=ivXWY5VuB5Q&feature=relatedhttp://www.youtube.com/watch?v=wGMo8V6hA9o&feature=related7) KAYNAKÇA/BIBLIOGRAPHYÖzbek,N.(1995).DiscourseMarkersinTurkishandEnglish:Acomparativestudy.UnpublishedPh.D.Thesis.UniversityofNottingham,UK.RetrievedOctober01,2009,fromhttp://calper.la.psu.edu/downloads/ccr/CCR2_Gurbuz.pdf.Tezcan,M.(2000).TürkYemekAntropolojisiYazıları.Ankara:KültürBakanlığıHAGEMYayınları.RetrievedSeptember17,2000,fromhttp://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=2Internetsites1.http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=12.http://www.turkmutfakkulturu.info/pages.php?ParentID=1&FirstLevel=7&SecondLevel=1003.http://e‐gazete.anadolu.edu.tr/ayrinti.php?no=6937
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
14
8) SUNUMLAR/POWERPOINTPRESENTATIONSPresentationI:InthevideoTurkishEatingHabits,thespeakers,whiletalkingabouteatinghabitsinTurkishculture,goontotalkaboutthetypesofdrinksanddessertthatareindigenoustoandpopularinTurkey.Inordertosupportthecontentoftheconversation,thePowerPointpresentationAlcoholicandnon‐alcoholicdrinksinTurkeyintroducesthepopulartypesofdrinksthatareconsumedinTurkey,mostofwhicharelocal.YoucanwatchthePowerPointafterviewingthevideointhefirstprojectorbeforethesecondprojecttogetanideaofeachdrink,whicharepartofyourpresentationsforthesecondproject.PresentationII:Foodforspecialdaysisaboutthetypeoffoodconsumedonspecialoccasions.TherearemanyspecialdayscelebratedinTurkey,andpeoplehavedifferenttypeoffoodonmostofthesedays.ThePowerPointpresentationintroducesthespecialdayandtypeoffoodattributedtothatday.YoucanmakeuseofthisPowerPointasacontingencyplaniftimeallocatedforProject2(PresentationofdifferentTurkishfood,drinks,anddesserts)isenough.Thisis,indeed,oneofthethemestofurthertheproject.9) YARDIMCIKONUŞMAKALIPLARI/PRE‐ORALACTIVITY
Pleaseusethefollowingstructurestofacilitatethediscussion.Presentations
• Türkkültüründe,yemekyemealışkanlıklarıbağlamındafarkettiğimözelliklerdenbirtanesi…
• Diğerbelirginbirözelliğişuolabilir...• Dikkatçekicinoktalardanbirtanesi,kanaatimce,şudur...• Bizimkültürde(konuşmacınınkendikültürü),Türkkültüründenfarklıolarakşunlar
yapılır...• Bizimkültürde(konuşmacınınkendikültürü)bukonuşöyleyken(açıkla),Türkkültüründe
bukonuyaşöylebakılmakta...• BizimkültürdeAkonusunaşuaçıdanbakılır,ama/fakatTürkkültüründebukonu
şöyledir...• İkikültüründe(konuşmacınınkendikültürüveTürkkültürü)ortaközelliklerişunlar
olabilir...• Farklılıklarolsada,ikikültürdeA/B/Cnoktalarıbağlamındabirbirinebenzemekte...
Yiyecek/içecek/tatlı/kuruyemiş.Bukonularanlatılırken(sunumesnasında)dikkatedilmesigerekennoktalarşunlardır:
• bütüntürlerinhangibölgeyeyadaşehireaitolduğununbelirtilmesi;• genelliklenasılvenezamantüketildiğinedairbilgiverilmesi;• yiyecekveiçeceklerinmalzemelerininnelerolduğununanlatılması;• varsayiyecekveiçeceklerinhangimutfaktanTürkmutfağınageçtiğininbelirlenmesi;• bütüntürlereaitresimler,vevarsahazırlanışşekillerinedairvideolarınsağlanması;• mümkünsetürlerinbölgeninyadaşehrinsosyo‐ekonomikyapısı/seviyesiyle
bağlantısınınaçıklanması.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
15
EK/APPENDIXIVideoTranscriptofthemovie‘TurkishEatingHabits’Keywords:kültür,alışkanlık,farklılık,kahvaltı,öğün,ekmek(a),çeşit,sıra,rakı,tatminetmek,misafir,tabak,israf,(misafir)ağırlamak.Conversationmarkers/connectivesandduplications
Yasin:Esracığımelinesağlıkçokgüzelolmuş.Esra:Afiyetolsun.Ayşegül:Gerçektennefisolmuş.Esra:Cevizlitarçınlıyaptımsiziniçin.Yasin:Öylemi,teşekkürederiz,zahmetolmuş(bak).Ayşegül:Kokusu,rengi,herşeymükemmelolmuş.Yasin:BirankendimiziTürkiye’dehissettikböyleçay…vallaözlemişizYasin:Geçen(lerde)düşünüyordumda,böyle(hani)Amerikankültürüyle,Türkkültürüarasındaki,yemekyemealışkanlıklarıbağlamındafarklılıklarnelerolabiliryadavarmı?Esra:Varvar,meselagünebaşlarkenbizimiçinkahvaltıçokönemlidir.Kahvaltısızadımımızıdışarıatamayız.Hanibazıları"kafamçalışmıyor"derhatta."Çayıiçmedenkafamçalışmaz"derbazıları.Başka…kahvaltıdapeynirimizolur,zeytinimizolur;reçellerolurgeneldeevyapımı:çilek,(Yasin:evet)Vişne…kayısı(Ayşegül:güzelkokulu),şeftali,değişik,değişik.Ayşegül:Kahvaltıanaöğündüraslındabizde.Geçiştirilmemesigerekirkesinlikle.Esra:Amerika’dakibrunchgibidahaçokzaten,değilmi?Yasin:Evet,çeşitlikahvaltıadlarıolsada,bizimkigibibirşeydeğil,öğünleşmemiş.Bizdeenazakşamyemeğikadarönemlidir(aslında)kahvaltı.Ayşegül:Kesinlikle…Esra:Hattakahvaltıiçinrestoranlarvardır.Yasin:Tabii,özellikle(şeyde)Van7’daçokyaygındıro.Kahvaltırestoranlarıvardır,hattainsanlarİstanbul’dangiderordakahvaltıyapmaya.Esra:Bolu’da8davarbirtane(Yasin:BoluDağı'ndavar)Ayşegül:Kahvaltısaraylarıçokgüzeldir,(marketler);gidersin,böylebütünürünlerdizidizi.Çeşitçeşitzeytinler,beyazpeynirler,reçeller,sadecekahvaltımamülleri.Başkahiçbirşeyyok,(Yasin:kesinlikle)çokgüzel.Yasin:Sıcakekmekleberaber…Ayşegül:Oooo,sıcakekmekdedin…Esra:Fırınlardan,değilmi?Yasin:EvetEsra:Sıcaksıcak…Yasin:Haniekmekokadaryaygınkibizdezatenhersokaktamutlakabirfırıngörürsünböyle;sıcakekmekyapanfırınlarvardır.Esra:Sabahleyinevinküçüklerigönderilir…Yasin:Veinsanlarsırayageçer…Esra:“Niyehepbengidiyorum,birkeredeağabeyim(abim)gitsin.”Ayşegül:"Yok,senküçüksün,seningitmenlazım."Yasin:Evet…
7AcityintheeastofTurkey.8AcityinthewestofTurkey.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
16
Ayşegül:Birdeekmekçeşitleri,yanionlarıngörüntüleriböyle,başlıbaşınasanataslında.Çiçekekmekler,somunekmekler,susamlı,haşhaşlı,(Esra:kepekli)kepekli,pideler…9Yasin:Evetonuözlüyorumben…Ayşegül:Bende(çok),ogörüntüyü…Yasin:Fırınkültürü,değilmi?Türkiye’dede(böyle)büyükkentlerdebirazazalmayabaşladı,amaküçükkentlerde,kırsallarda,halaoşeyvar,ofırınkültürüvar.İnsanlarhattaşeyyaparböyle,yemekiçihazırlayıpfırınaverirler,(mesela).Ayşegül:Pide…Yasin:Odavardır,evetpideyapmakiçin…Esra:Fırındahadeğişikolduğuiçin…(Yasin:kesinlikle)Ayşegül:Otadıevdeyapılanıntadınıasla…(Yasin:vermiyor)…vermiyorYasin:Başkanelerolabilir?Ayşegül:(Yemek)Öğünlerdekiyemekyemesıramız,yanihepçorbaylabaşlamamız;kahvaltıdışındadiğeröğünlerde.(Esra)Çorbaylabaşlıyoruz.Yasin:Değilmi?özellikleakşamyemeklerindeçorbaylabaşlarız,arkasından(işte)anayemeklergelir,yanındasebze,yadasebzeyemeğivardır.Esra:zeytinyağlıolursebzeliler…Yasin:Kesinlikle…Onundışında…Esra:Salatabulunurmutlaka.Yasin:Mezelervardırzatenyanında…(Ayşegül:evet)Yasin:İçkikültürüpekyaygındeğil…Esra:Şarapkültürüdeğil…Belkiokadar,yaniFransa’dakikadarbelkiyaygınolmayabiliramarakı,rakımızvardır.Yasin:Evet,özellikleböylesahilbölgelerde…rakısofraları10davardır.Ayşegül:Rakı,beyazpeynir,kavunüçlüsü(Yasin:kesinlikle).Değilmi?Ayşegül:Birdeyemekhiçbitmezbizde.Yaniakşamyemeğiniyersin…Esra:Misafirlergeldiğindeözellikle.Ayşegül:Özelliklemisafirgeldiğinde.Esra:yemektensonrabirkahveyapılır,Türkkahvesi.Ondansonra,kahvedensonrabirçay.Çayınyanındaböyle,iştetatlı,atıştırmalıkçerez.(Ayşegül:kuruyemişler).Ensonundameyvegetirilir.Ayşegül:Misafirkesinlikletatminedilmelidir.Yasin:Tabi,evet,misafiriboşgönderemezsinbizde.Ayşegül:Yoksaiyiağırlanmamışolurmisafir.Yasin:Aynen.Oyüzdendikkatliolmakgerekiyor.Dahadoğrusudışarıdangelenlerinbukonudadikkatliolmasıgerekiyor.Esra:Kesinlikleaçkarnagelmelerilazım…Yasin:Oobirkural,obirkural.Ayşegül:Pekhayırdemeşanslarıyokgaliba(misafirlerin).Çünkübizbirazısrarederiz."Yemelisin…Tabağınıbitirmelisin…"Yasin:Evet,oçokçokönemlikesinlikle.Esra:"Şundandaal.""Bunubeğenmedinmi?"Ayşegül:Evet,eğerazyerlersebeğenmediolurlar…Esra:Değilmi?Esra:Tabaktayemekbırakılmazmesela.(Yasin:evet)Bizdebirazgariptir.
9CommonbreadtypesconsumedinTurkey.10Rakı:atraditionalTurkishdrink,whichisgenerallyconsumedwithmashedeggplant,aspreadmadeofyogurtseasonedwithgarlic,calamari,shrimp,fish,melon,cheese,etc.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
17
Yasin:Hani…şeyvardır…israftırobırakmak(tabaktayemekbırakmak)Ayşegül:"Çöpegidecektir"diyedüşünülürveyani…Yasin:Başkakültürde(dahadoğrusu)çokfazlafarketmedimbenonu,hanitabağıbitirme,tabağıboşbırakmama.Birnevievsahibinesaygıyıdagösteriyor.İşte"yemeğiniçoksevdim."…Ayşegül:Mesela,şuanyediğimizöğününasıladlandırabiliriz?İkindiçayıderizherhalde.Esra:Öğündeğildeikindiçayıevet.Çay,yanındaböylekek,salata,kısırmesela.Yasin:Değilmi?Evet.Esra:Benyapmadımama…maalesef.Ayşegül:Olsun,budagayetyeterli.Esra:Birdahakisefereyaparım.Yasin:Yemeksaatlerininasılbuluyorsunuzburada?Geneldedahastrict(katı)gibigeldi,dahaoturmuş.Esra:Burada,evet,bellisaatlerdebelliöğünleryeniyor.Bizherhaldebukadar,dakikmidiyeyim,dakikdeğilizyemekkonusunda.Yasin:Dahaesnek,bizimkültürde.Ayşegül:Bizimiçinöğleyemeğisaationikiyle(12),bir(1)arasıylakısıtlıdeğilaslında.Yanionikidenbelkidördekadarbizimiçinöğleyemeğiyenilebilir.Yasin:Kesinlikle,buradaobirazdahaşeygibigeldi….Ayşegül:Aynışeyakşamyemeğiiçindegeçerlideğilmi,Yasin?Yanialtıda,yedidebaşlasa,geceonda…Esra:Dokuzakadaryemekyeniyordışarıda.(Yasin:Kesinlikle).Ayşegül:Yaon,onbir,oniki.İstanbul’daonikidebilesıcakyemekbulabilirsinyani.Esra:Onunadınıbirazakşamyemeğikoymakzoramayinedeenazındanlokantalaraçıktır.Ayşegül:Menüyübulabilirsin,aynımenüyü.…Yasin:Yemeklerdensonra,özelliklemisafirağırlamalarda,tatlıvardır.Kaçamazsın.Yemektensonra,belkimeyvedenönceyadasonramutlakatatlıyenir.Esra:İçecekolarakdageneldeayran11çokyaygın…Yasin:Evet,dahadoğrusubaşkayerdeolmayanayranyaygındırbizde.Esra:AmerikalıbirarkadaşımTürkiye’yegitmişti;ayranıiçemedi;çokdeğişikgeldi.Ayşegül:Gerçektenmi?(Yasin:ciddimisin)?Esra:"Nasıliçiyorsunuzsizbunu?"dedi.Ayşegül:BenimdebirAmerikalıarkadaşımayemekhazırlamıştımbenbizimevimizde.Onunşöylebirtepkisiolmuştu‐ıspanakyemeğiyapmıştım,üzerineyoğurtsosu,sarımsaklı‐“yabuyoğurtbununüzerinde,yoğurttatlıbirşeydeğilmi,meyveliyoğurtolaraktüketilmeli,amabusebzeyemeğibununüstündeneişivar?”İlkçatalıalırkençoktereddütetti.Esra:Bizyoğurdusadeyiyoruzya…Buradageneldemeyveli…Ayşegül:Tatlıolarak.Yasin:Bizdenİngilizce'yegecenkelimelerdenbirtanesiyoğurt,değilmi?Esra:salep12var;birdeboza13var.BunlardaTürkiye’deyaygınolaniçecekleramaburadabulmakbirazzor.Yasin:Evet,evet.Helesalebiçokzor…Bozavesalepbizimsokaklardadasatılır,gecesesleriduyarsınız.
11Adrinkmadeofyogurtandwater.12Ahotdrinkmadewithpowderedsalep,thedriedtubersofcertainorchids(Redhouseİngilizce‐TürkçeSözlük).13Thick,slightlyfermentedmilletdrink.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
18
Esra:Onlardakışiçeceğibiraz.Yasin:Kesinlikle…Muhteşemoluyor.Ayşegül:Birdeözelgünleriniçeceğidirsalepaynızamanda.Meselalisemezuniyetiiçineskiarkadaşlar,eskilisemezunlarıtoplanırlar,birarayagelirler,salepgünüyaparlarİstanbul’da.Annemlerinsalepgünlerivardırhala.Lisedenarkadaşlarıylatoplanırlar.Pilavgünügibibirşey.Esra:Pilavgünlerivar(evetpilavgünleri)Yasin:"Gün"kavramıvar,özelliklekadınlardayaygın,erkeklerpekkatılmaz.Esra:Altıngünleri14var.Yasin:Neleryapılıyorgeneldeogünlerde?Esra:Altıngünlerindemantıkşu:annemdenbiliyorum,benhiçkatılmadımama.Ayşegül:BendeaynışekildeEsra:Birazdaha(böyle)eskidenyaygınmış,şimdiyapılıyormubilmiyorum.Şimdibelkidolargünleriyapılıyordur.Ayşegül:Çokdoğrusöylüyorsun,trendeuygun.Esra:Obirazşeyböyle,evsahibineparatoplamakgibibirşey(evsahibiiçin).Evinegidilenkişiyeherkesbellibirmiktarparagötürüyor.Meselabiraltınakararveriyorlar,herkesbiraltıngötürüyor.Bubirseneboyuncabütünogünekatılanlarınevindetoplanıyor.Ayşegül:Herhaftayadaheraybirininevinegidiliyor.Esra:Meselayemekler,yemekderkenböyleatıştırmalıkkek,börek,poğaça,(kısır),salatalarçaylaservisedilir.Muhabbetedilir.Yasin:Evet,birsosyalfaaliyettiraslında.Esra:Sosyalfaaliyet,evet.Yardımlaşmagibibirşey.Meselaondaşeydenbaşlanır,ençokkiminihtiyacıvarsaondanbaşlanır.Ayşegül:Yadabazenşeyyapılır,aslındabirsıravardır,altınlarıntoplanmasırası.Amameselaoaybirinindahaçokihtiyacıvardır,bilinirveosıradeğiştirilir,"bensıramısanaveriyorum"denilirmesela.Çokgüzelbirdayanışmaörneğidir.Yasin:Kesinlikle…Yemeklerdenönceyemeklerdensonrabizimçeşitlidilselfarklılıklarımızdavar,değilmi?Yemeğebaşlarkenmeselabesmele15çekilmesi.Esra:Evetbesmeleylebaşlanır.Esra:Birazdahatraditional,yani…(Yasin:dahageleneksel)dahagelenekselbirşeyEsra:Yemeğinbereketlenmesiiçinbesmeleylebaşlanır.Yasin:Kesinlikle.Dolayısıylayemekbirnevikutsaldırbizde.Yada(hani)ekmekmeselaçokkutsaldır.Yeredüştüğünde(Esra:Kırıntılarfalan…)alırsın(Ayşegül:Üzerinebasılmamalıdır).Ayşegül:Birdeyeredüştüğündeöpersinoekmeği,öpüpalnınakoyarsın.Esra:İşteobirsaygıgöstergesiolarakherhalde…(Ayşegül:Kesinliklekutsal)Yasin:Dolayısıylabesmeleylebaşlarız.(Esra:(Ekmektenbahsetmeyedevameder)Çöpeatılmazmeselakuşlaraveyahayvanlaraverilir.Yasin:Sonra.Yemektensonranetürşeylerkullanırız,ifadelerdebulunuruz?Ayşegül:"Ellerinesağlık,"(elinesağlık),"afiyetolsun."(Yasin:"Ziyadeolsun"),"çokgüzelolmuş,""kesenizebereket."16Yasin:Evet.Esra:Yemeğiyapankişiyevemeselamisafirlikteysenevsahibine,böylegüzeldileklerdebulunulur.(Ayşegül:İltifat)İltifatlardabulunulur.
14Specialsocialgatherings(mostlycommonamongwomen),atypeofasocialactivitylikeapotluck.15Theholywordsthataregenerallyutteredwhenstartinganactivity(inIslamiccultures).16Expressionsthatarecommonlyusedwhenexpressingyourgratitudetosomeone(e.g.,thehostwhomadethedinner).
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
19
Ayşegül:Yemeğibeğendiğini,yemektenhoşlandığınıgöstermekiçinmemnuniyetinbirifadesiolarak.Yasin:Böyleözeldavetiyeleregiderkenbizdehediyegötürmekültürünasıldır?Yadafarklıolarak[bizneyaparız?].Ayşegül:Benimailemde,dahaçokyakınakrabalarbirbirleriniziyaretederken,özelbirgüniseeğer,dahaçokmeyvegötürürler,tatlıgötürürler(Yasin:Baklava),baklava,birpaketbaklava.Eğerhastaysaoziyaretedeceğininsanakolonya,(Yasin:Lokum)lokumolur(Yasin:Şeker).EvetEsra:Çiçekdegötürülür.…Çiçek.Geneldesaksıdaçiçekalınır,değilmi?(Yasin:Kesinlikle)Ayşegül:Çünküöbürüölecektirzaten.Kalıcıdeğildir.Yasin:Yeninesilde,şeydevardır,(Ayşegül:Buket,Yasin:Haotarzşeyler),giderkenşarapalıpgötürme,üniversiteöğrencileriarasındayaygındır.Esra:Küçükhediyelerdealınabilir.Meselabireveyenitaşınmışsabirisimutlakahediyeylegidilir.Buradadahouse‐warminggiftdiyorlar.Amerika’dadavarokültür,öylebirgelenekvar.Yasin:Anladım,çokilginç.Ayşegül:İhtiyacıolabilecekşeyler,mutfakeşyaları,küçükevaletleri……Ayşegül:Esracığımellerinisağlık.HerşeymükemmeldiEsra:Yaoturuyorduknegüzel!Birçaydahakoyayım.Ayşegül:Sanırımbizartıkkaçalım.Yasin:Dersimizvarveyoğunolacağız.Evet,elinesağlık,çokçokgüzelolmuşveçokgüzeldi.Esra:Afiyetolsun.Ayşegül:Almayalımartık,bukadarçayiçtiğimizyeter.Esra:Peki,afiyetolsun.Yasin:Teşekkürederiz.Ziyadeolsun.Vocabulary(Kaynak:TürkDilKurumu,BüyükTürkçeSözlük)alışkanlık(n):Birşeyealışmışolmadurumu,alışkınlık,alışmışlık,alışkı,itiyat,huy,ünsiyet;örnek:Yıllarınverdiğialışkanlıkla,kendimdeneminkonuşuyorum.‐A.Ümit.[Habit,routine]bağlam(n):Herhangibirolgudaolaylar,durumlar,ilişkilerörgüsüveyabağlantısı,kontekst;örnek:UygarlıkbağlamındaBatıveDoğudiyebirayrımyapılmamaktabirbütünolarakdüşünülmektedir.‐A.Cemal.[Context].farklılık(n):1.Farklıolmadurumu,ayrımlılık,başkalık;örnek:Evvelkilerlebusongörüşümüzarasındakifarklılıklarıölçüyorum.‐Y.K.Beyatlı.[Difference].kafasıçalışmak(idiom):düşünebilmek.[tobeabletocontemplateaboutsomethink].öğün(n):1.Kez,defa.2.Yemekvakti;örnek:Heröğüntıkabasayediğiikikatlı
ekmekkadayıfıile..‐H.E.Adıvar.3.Birvakitlikyemek.[Meal,withanadverbilexpressionoftime].sırayageçmek(v):Hizayageçmek,sıralanmak.[Togetinaqueue].(misafir)ağırlamak(v):Konuğasaygıgöstererekonunhertürlürahatını,gereksiniminisağlamak,ikrametmek,izazetmek;örnek:Benikarşıladılarveağırladılar.‐A.Kabaklı.[Tohost,toputsomebodyup].tereddütetmek(v):kararsızdavranmak,duraksamak;örnek:Hiçtereddütetmedenmaksadımıkendisineanlattım.‐F.R.Atay.[Tohesitate].muhabbetetmek(v):karşılıklı,dostçakonuşmak;örnek:Birgeçittenziyadebirtoplantıyeri.Mahalleoradamuhabbeteder,konuşur,kavgaeder.‐H.E.Adıvar.[Tohaveafriendlychat].yardımlaşma(k)(n,v):Yardımlaşmakişi;örnek:Ziragöçebelerinhayatıheran
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
20
yardımlaşmalarınıgerektirir.‐C.Meriç.[Toaidoneanother;tohelpeachother].bereketlenmek(v)(bereket,noun):Çoğalmak,artmak;örnek:Doksanyaşınakadaryaşamış,yoklukyüzügörmemişoğuluşaktoplansakocabirmahalleolacakkadarbereketlenmiş.‐M.Ş.Esendal.[Toincrease;toproliferate].öpüpalnınakoymak(idiom):değervermek,saygıgöstermek.[Tovalue,toregardinhighesteem].iltifat(n)(iltifattabulunmak,v):1.Birinegüleryüzgösterme,hatırınısorma,tatlı
davranma;örnek:Gençkızlarerkekleriniltifatlarınanasılkarşılıkvereceklerinişaşırmışlardı.‐M.Yesari.2.İlgigösterme,rağbetetme;örnek:Kimeiltifatdozunuartırırsaogerçektendebirşeylerolurdu.‐Ç.Altan.[Compliment].memnuniyet(n):Memnunolma,sevinçduyma,sevinme;örnek:Kurutan,yakangüneşlivegölgesizvenihayetsizbirçölünortasındabirbardakbuzlusubulanyolcumemnuniyetinihissettim.‐A.H.Müftüoğlu.[Contentment,satisfaction].
EK/APPENDIXIIVideoTranscriptofthevideoDriedFruits,DessertsandRestaurant Keywords:ürün,elyapımı,kayısı,döner,kadayıf,işlemek(işlenmiş),kurutmak(kurutulmuş),çerez,çeşit,ikrametmek,(etrafını)kaplamak,tüketmek,kavurmak(kavrulmuş),baklava.SpeakerI(Driedfruits):BunlaryinebizimMalatya'nın17ürünleri.Şuradanbaşlayayım.Bunlarpestil18,bunlaryineMalatya'daüretilenelyapımı.Fabrikasyondeğildir.Bunlardöner19dediğimiz,bukayısınındöneri.Şununezilerek,gülkurusudediğimizkayısınınezilerek,işlenmesindensonrabuşekilalıyor.Normalkilogramolarakkesekeseyeniyor.Busütlü,içindeAntep20fıstıklarıvarbunun.Onardöneri,diğerikividöneri.Ondansonra,bunlaryinekayısınınürünleri.Bunormalbizimbildiğimizistimli(?)kayısı;bugülkurusu.Bunlaröyleoşekildegidiyor.Şunlardaaynışekildekayısınınürünleri;üstünefındıkyapıştırdığımızatomdedikleri.Budaaynışekildeiçikayısıdır,dışıAntepfıstığı.Şucevizlisi.Diğertaraftakadayıf21var,dolmadedikleri,kadayıfdolması;içindebalveAntepfıstığıvar;dışıkadayıftırdolmaşeklinde.Şudeğişikbirüründür,çokgüzelbirüründür.
17MalatyaisacityintheeatpartofTurkey.Itisfamousforitsapricotsanddriedfruits.18Driedlayersoffruitpulp19Pressedlambroastedonalargeverticalspit20GaziantepisacityinthesoutheastpartofTurkey.Itisknownforaspecialtypeofnut:pistachionut(calledAntepFıstığı)21Akindofsweetpastry
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
21
İçindecevizvardır.Dıştarafıüzümpestilindenyapılır.Bu,budakayısıdır.Yalnızbuişlenmemiş,doğaldır;güneştekurutulur.Buşeydedikleri,muska22dedikleri;dışıpestildir,üzümpestili;içindecevizveAntepfıstığıvardır.Budaaynışekildeşununbirşekil,paketlenmişolarak.Buradaçerezkısmımızvar.BuAntepfıstığı,Gaziantep’teyetişen.Badem,tuzlubadem.Şubizimkayısınınçekirdeğininiçindençıkankayısıçekirdeği.Şutaneüzüm,bukanyapar.Geneldeçocuklarveihtiyarlariçingayetgüzeldir,şekerhastalığındakullanılabilir.Tamamendoğaldır.Ceviz,ceviziniçidiro(içceviz),tamamenceviziniçindençıkar.Şu,Adıyaman’dayetişenüzümvardır:Besniüzümüdediğimiz,Adıyaman’dangelir.Odaçokşifalı,güzel,kalitelibirşeydir.Yantaraftabademvaryine.Badem:butuzsuzdur,kavrulmuş;şunlaaynıdır,enbaştakiile.Otuzludur;butuzsuzdur.Leblebi23:buMalatya’yaözgüAğın(?)leblebisi.Bununtadıdeğişiktir;normalleblebidenfarklıdır.Şuerik,kurutulmuşerik,üstteki,şuradaki.Buerikekşieriktir;kurutulmuş,doğal,işlenmemiş,fabrikadaişlenmemişbirçeşididireriğin.Alttakihurma,normalArabistan’dangelendeğişikbirmeyvetürüdür;kurutulmuşturoda;öğütülmüştür.Şupestiloradakipestilleaynıdır.(Bu),üzümükaynatırlar,üzerindeköpüğüoluşur,oköpüktenbupestilolur,pestilyapılır.Bunormalsalkımüzümdür,siyah,Malatya’yaözgübirüzümdür.Bukurutulur,işlenmeden,kurutulduktansonrabuhalegelir.Bunlardakeza,oradakilerleaynı.Şudavar;budeğişikordaolmayan.Budabuköpükleriniçinecevizkoyulupsarılırvebuhalegelir.Cevizliköpüksucuğudenirbuna.Buradalokumlarvar,Turkishdelightdediğimiz.Şubizimnormalşekersucuğu,Malatya’daüretiliro.Cevizvardıriçerisinde.Şusultanlokumu,sütlekarıştırılarakyapılanbirlokumdur.Şukayısıdan,bizimyineoradakikayısılardanyapılankayısısucuğu.Şukayısınıncezeryesi.24Bunlarhepenerjiverengıdalardır;güzeldir.Misafirlergeldiğizaman,evlerde,Malatya’dageneldebunlar,[misafir]ağırlanırkenikramedilir.Bunlaryineatom,kayısıdanüretilen,içindekayısı,sütvecevizdenüretilir.DışıHindistanceviziilekaplanır.BudayineaynışekildeAntepfıstıklı;yukarıdakibademli.Şubuseneçoktüketilenveçoktalepgörenbirüründür:kayısıçikolatası.İçinde,normaloradagördüğünüzgülkurusukayısıvardırvedışarısıbitterçikolataylakaplıdır.Şukayısılokumuyandaki;odayinekayısıdanyapılır,içerisindekayısıçekirdeğivardır–şunlarvardır,kayısıçekirdeği.Bunormalkayısınıniçi,çekirdeği;bukavrulmamış,çerezolarakyenir,tüketilir.BubizimyineKaradeniztarafından,Giresun’dangelenburayaözgübirçerezdeğildir,üründeğildir:fındıkGiresun’dangelir.Aynışekildeyinebudakayısınınçekirdeğinintuzlanmışıveşeyolmuş,kavrulmuşhali;tuzludur.Buİzmirtarafında,Manisa,İzmirtarafındaüretilençekirdeksizkuşüzümüdür.SpeakerII(Desserts):Baklava:cevizlibaklava,fıstıklıbaklava,fıstıklıdilberdudağı,fıstıklıkadayıf,cevizlievbaklavası,fıstıklıkurubaklava.Dilberoğluspesiyalmutfağındanhepsiböyleişte.Halkatatlılarımız;alttalokumlarımızvar.SpeakerIII(Restaurant):Bunlarbizimyöreselyemeklerimiz.(youlooking),bukuzu,köfte‐İzmirköfte,patlıcankebap,kavurma‐budakavurma,tazefasulye,ıspanak.Gel,gel,gel…ıspanak,bezelye(yeah,bezelyeispeas),budaetsote(etsoteismeatsote)–acılıböyle(alittlebitspicy).Bunohut(chickpeasandrice)pilav(youknowpilav?).BunlarbizimTürkyemeklerimiz.Vocabulary:ürün:(a)1.Doğadaneldeedilen,üretilenyararlışey,mahsul.2.Türlüendüstrialanlarındaham
22Muska:talisman(popularinsomeareas).Thespeakerreferstoamuska‐shapeddriedfruit.23Roastedchickpeas(AcitycalledÇorumisfamousforitsroastedchickpeas)24Cezeriye:asweetmadeofcarrots,traditionalinMersin.
http://deepapproach.wceruw.org/index.html
22
maddelerinişlenmesiyleeldeedilenşey.[Product].elyapımı:(sf)elemeğiileyapılan.[handmade,handcrafted].ezmek(ezilmek):(f)1.Üstünebasarakveyabirşeyarasınasıkıştırarakyassılaştırmak,biçiminideğiştirmek;örnek:Benkendihesabımaaruzubirbalmumugibiezer,oynar,istediğimşeklesokardım.‐E.B.Koryürek.2.Ağırbirşey,başkabirşeyinüzerindengeçmek,çiğnemek;örnek:Rüzgârıniçindebirbiriniezercesinekaçıştılar.‐S.F.Abasıyanık.3.Sıvıiçindebastırıpkarıştırarakeritmek.[Tocrush,pound,orsqueeze].şifalı:(sf)Sağlığayararlıolan;örnek:Birhastayatatbikedilenserumderhâlşifalıtesirinigöstermiştir.‐N.Hikmet.[Healing,medicinal].kavurmak:(f)Birşeyibirkabıniçindesukatmadankızartarakpişirmek;örnek:Madendenbirkapiçinebunlarıkoyupkavuracağız.‐S.Birsel.[Toroast,scorch].işlemek:(f)Birşeyeemekvererekonudahaelverişlibirdurumagetirmek.[Toprocesssomething].kurutmak:(f)Suyunuveıslaklığınıgideripkurudurumagetirmek;örnek:Gözyaşlarınıkurut,dedi,bilirsinkikaderdeğişmez.‐C.Meriç.[Todryup].ikrametmek:(f)Konuğubirşeyleağırlamak,konuğabirşeysunmak;örnek:Köylerindebizeherzamanportakallarınenolmuşunu,şaraplarıneneskisiniikramettiler.‐F.R.Atay.[Tooffersomebodyfood,drink,etc.]
REFERENCE AND COPYRIGHT INFORMATION FOR THIS MODULE
This module has a copyright. It may be reproduced and distributed for educational purposes only if the following citation is included in the document:
This Instructional Module was originally published on the Deep Approach website
(http://deepapproach.wceruw.org/index.html) as: Tunç,Y.andTochon,F.V.(2010).TurkishCuisineandCulture/TürkMutfağiveMutfakKültürü.Module
5, Intermediate level. Madison, WI: Wisconsin Center for Education Research (WCER).http://deepapproach.wceruw.org/index.html (accessdate).Themodule is reprintedherewithpermissionoftheauthorandthepublisher,TheWisconsinCenterforEducationResearchattheUniversityofWisconsin‐Madison.
To view related modules, movies, power points, theoretical articles, Q&As, and webcasts, or to
comment publically on this module in a forum of discussion, please go to http://deepapproach.wceruw.org/index.html and select the appropriate thumbnail.