ModernMom Focus Vol.1 No.5 Chapter 2 June 2015
description
Transcript of ModernMom Focus Vol.1 No.5 Chapter 2 June 2015
Vol.1
No.
5 /
Chap
ter 2
June
201
5
Chapter
2
•ฝกEFทกษะสมองเพอชวตทสำ�เรจ สงเสรมทง9ดานดวยสองมอพอแม• หลากงานวจยเพอเข�ใจและตอกยำ�คว�มสำ�คญของ EF
•ฝกEFทกษะสมองเพอชวตทสำ�เรจ สงเสรมทง9ดานดวยสองมอพอแม• หลากงานวจยเพอเข�ใจและตอกยำ�คว�มสำ�คญของ EF
Vol.1 No.5 / Chapter 1 June 2015
เจาของ : กลมบรษท อารแอลจ สรางสรรคโดย : นตยสาร ModernMom Contact Us กลมบรษท อารแอลจ 932 ถนนประชาชน แขวงวงศสวาง เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800กองบรรณาธการ การตลาดและประชาสมพนธ โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 4420-4424, 3520, 3535 โทรสาร 0 2831 8499อเมล : [email protected]แผนกโฆษณา โทรศพท 0 2831 8400, 0 2913 7555 ตอ 3361, 3332, 3359, 3345, 4723 โทรสาร 0 2831 8477 อเมล : [email protected]
www.modernmommag.comwww.booksmile.co.thwww.issuu.comโดย search modernmom focus
ExecutiveFunctions สวสดคะคณแมModernMomทกทาน ModernMom Focus กบ Hot Issue เรองใกลตว นนคอ “สมอง” ของลกนอย ชวนมาท�าความรจกกบ EF = Executive Functions การท�างานของสมองสวนหนา ท�าหนาทเกยวกบทกษะการคดเพอใหชวตส�าเรจ ประกอบดวยทกษะ 9 ดานทเปนคยเวรดส�าคญเพอความส�าเรจ ในชวตของลก EF = Executive Functions จ�าเปนอยางยงตอการก�าหนดชวตลกในอนาคต และตองไดรบการสงเสรมใหใชทกษะนอยางตอเนองโดยเฉพาะชวงอายแรกเกด-6 ขวบเปนชวงทองท EF จะพฒนาไดอยางมประสทธภาพสงสด ซงเปนหนาทของคณพอคณแมทจะสงเสรมลกดวยวธการถกตองและเหมาะสม ModernMom Focus
Chapter 1 : รจก เขาใจ EF=ExecutiveFunctions เพอความสำาเรจของชวต
Chapter 2 : CEOofBrain พฒนาทกษะ 9 ดานเพอความสำาเรจในชวต
4
ทางเลอกทางรอด ของไทยในยคสงคมออนแอ
Chapter 2 >>
ทางเลอกทางรอด ของไทย
5
ทางรอดของเดกไทยในสถานการณขาดทกษะ EF
ตวอยางสถานการณปญหาทได
หยบยกมาขางบนนน ดจะไมใชเรอง
ใหมในสงคมไทย ทเดกและเยาวชน
ถกมองวาเตมไปดวยความบกพรองทง
ทางจตใจ ทางสงคม และการเรยนร
แตสงทก�าลงจะเปนเรองใหมใน
สงคมไทยกคอ เราไมสามารถปลอย
ใหปญหาเหลานเกดขนตอไปอยาง
เรอรงไดอกแลว เพราะนนคอการ
Chapter 2 >>
ท�าให สงคมไทยอ อนแอลงเรอยๆ
และอยในจดวฤตได
หนทางหนงทก�าลงเป นทจบตา
และเ ชอว าเป นทางเลอกทางรอด
แกสงคมไทยกคอ การฟ นฟทกษะ
เพอพฒนาสมองใหแก เดกอนเป น
อนาคตของชาต ดวยทกษะการคด
เ พ อ ช ว ต ท ส� า เ ร จ E x e c u t i v e
Functions หรอ EF นนเอง
6
Chapter 2 >>
Executive Functions หรอ EF
นนมความส�าคญตอการพฒนาเดก
เปนอยางมาก โดยเฉพาะในเดกเลก
ตงแต วย 3 ขวบเป นต นไปจนถง
วย 6 ขวบ EF คอเครองมอทจะท�าให
เดกนอยตวเลกๆ ของเราไดเตบโต
เปนมนษยผใหญทสมบรณ ถงแมวา
เดกๆ จะไมไดเกดมาพรอมกบทกษะ
EF ตงแตเกด แตพวกเขากเกดมา
พรอมศกยภาพทจะเรยนร EF ได
เปนอยางด
ในทางวทยาศาสตรนน มความ
เชอมโยงใหเหนระหวางสมองของ
เดกวย 3 ขวบกบการพฒนาดาน EF
ดวยวา สมองของเดกวย 3 ขวบเปน
อาย
ทกษะ
บรหา
รจดก
ารชว
ต
สมองทพรอมส�าหรบการเรยนรอยาง
มระบบทกดาน เปนวยทเหมาะสม
ส�าหรบการพฒนาสมอง ไมวาจะเปน
การพฒนาพนฐานทางดานอารมณ
พฒนาประสาทส มผ ส และการ
เคลอนไหว พฒนาการรบร ตนเอง
พฒนาการรบร ผ อ น และพฒนา
กระบวนการรคด ซงใชเทคนคการสอน
แตกตางกนออกไปตามชวงวยของเดก
เดกวย 3-6 ขวบจงถอวาเปนวย
ทส�าคญทสด เปนโอกาสดมากทจะ
ปลกฝงทกษะ EF และเมอปลกฝง
ไวแลว ทกษะนจะอย ไปกบเดกจน
เตบโต กระทงไปเปนวยรนและผใหญ
ตอนตน แตหลงจากพนวย 6 ขวบ
3-6 ป สำาคญทสดในการพฒนา EF3-6 ป สำาคญทสดในการพฒนา EF
7
Chapter 2 >>
Synapse Formation
36 weeks
gestationNewborn
3months
6 months
2 years
4 years
6 years
Synapse Pruning
ชวงอายกบการพฒนา EFชวงอายกบการพฒนา EF
ไปแลว อตราการเรยนรกจะลดลง
ภาพแสดงเสนใยสมองนน แสดง
ใหเหนวา โดยปกตแลว สงทเดกควร
ไดรบการพฒนาในชวงวย 3-6 ขวบ
เ ป น อย า งแ รกค ออาหาร ท อ ดม
ไปดวยโภชนาการทด และการกระตน
พฒนาการเพอพฒนาสมอง ไมว า
จากพอแม คร หรอโรงเรยน หาก
ไมมการสงเสรมศกยภาพของเดกใน
ชวงน สมองจะพฒนาไมได เตมท
ขอมลทเคยจดจ�าเกบไวกอนหนาน
จะหายไปอยางสนเชง
ดงนนในชวงวย 3-6 ขวบหากเดก
ไมไดรบการฝกฝนเทาทควร ไมวา
จะจากส ง แวดล อมหร อจากการ
ปฏสมพนธกบผ ใหญกตาม จะกลาย
เปนขอเสยอยางมากตอเดก เพราะ
หลงจากวย 6 ขวบไปแลว เดกจะไม
สามารถรบการเรยนร ได อย าง ม
ศกยภาพเทาเดมไดอก
นอกจากน ในวย 3-6 ป หาก
พอแมละเลย ทอดทงเดก ใชความ
รนแรง หรอละเ มดสทธของเดก
กจะ ยง เป นการป ดกนการพฒนา
ของศกยภาพสมอง ซงท�าให การ
พฒนา EF ดอยลงไปอยางเหนไดชด
และ ยงกระทบกบ โครงสร า งการ
ท�างานของสมองและการพฒนา EF
ทมอยแลวใหเสยหายมากขนไปดวย
8
ทำาอยางไรใหเดกไทยม EF แขงแรง
1 3
ก�รดแลสขภ�พสมอง
ก�รจดก�รสงแวดลอม
ก�รสร�งประสบก�รณทด
แกเดก
2
หลกการสร�งนงร�นทด3ขอ กระบวนการสรางทกษะ Executive Functions หรอ EF ใหแขงแรงนน มการเปรยบเทยบไววา เปนเสมอนการ “สรางนงราน” ใหเดก อนหมายถง การเรมตนสรางรากฐานอนมนคงแขงแรงกอนทพวกเขาจะสามารถ ใชทกษะเหลานไดตามลำาพงเมอโตขน
9
Chapter 2 >>
1.สรางกจวตรประจำาวนทเปนแบบอยางพฤตกรรมทางบวก เชน
การสรางสภาพแวดลอมทสนบสนน
ตอการเจรญเตบโตทด บนความสมพนธ
ทไววางใจกน
2.เนนความสำาคญและฝกฝน 5 ดาน อยางตอเนอง ไมวาจะโดย
พอแม คร หรอโรงเรยน คอ
• การสรางพนฐานอารมณ
• สงเสรมประสาทและการเคลอนไหว
• การเรยนรตวเอง
• การเรยนรผอน
• การสงเสรมกระบวนการรคดเพม
ศกยภาพสตปญญาและการคดวเคราะห
3.การสรางวนยใหเดกในชวตประจำาวน ใหรจกรอคอย ใหรจกการ
เขาคว
4.ฝกเดกใหรจกควบคมอารมณตวเอง และสามารถแสดงออกไดอยาง
เหมาะสม
5.สอนเดกใหเขาใจความรสกของตนเองและเพอนๆ รวมทงเขาใจ
ความรสกของคนอนๆ
6.สงเสรมกจกรรมทฝกความจำา และฝกสมาธอยเสมอๆ เชน กจกรรม
เลนดนตร วาดรป ระบายส หรอท�างาน
ศลปะอนๆ การฟงเพลง อานหนงสอ
เขยนหนงสอ
7.สงเสรมกจกรรมสรางเสรมจนตนาการ เชน การเลนบทบาทสมมต
การเลานทาน เลาเรองประสบการณ
สอดแทรกคณธรรมจรยธรรมผาน
ตวละครในนทาน
8.เปดโอกาสใหเดกไดเรยนร สงแวดลอม ไดทองเทยวส�ารวจโลก
กวาง ไดพบเจอคนใหมๆ
9.หลกเลยงของเลนสำาเรจรป ท เดกไมไดฝกแก ปญหา สงเสรม
กจกรรมหลากหลายทเดกไดลงมอท�า
ดวยตนเอง (Leaning by Doing) ซงม
กระบวนการ วางเปาหมาย จดล�าดบ
กอนหลง อดทน ชางสงเกต และเรยนร
ขนตอน เมอเจอปญหาใหคดทางออก
ใหมๆ และเมอเสรจแลวควรประเมนผล
ทไดวาดพอหรอไม
10.ใหกำาลงใจเดกๆเสมอเมอทำา สงตางๆ ไดสำาเรจ ไมวาจะเปนเรอง
เลกหรอใหญกตาม
วธการสรางเสรมทกษะการคด
เพอชวตทสำาเรจExecutive Function หรอ EF ทถกตอง
10
กบบทบาทในการพฒนา EF
Chapter 2 >>
พอแมนนมหนาทโดยตรงทจะสงเสรม สนบสนน ใหลกเกดการเรยนร ทกษะ EF ในทกๆ ดาน โดยเฉพาะจดเรมตนของการพฒนาสมอง จากโภชนาการทด เชนอาหารปลอดภยและครบ 5 หม นมทมคณภาพ ควรสงเสรมใหลกดมนมทกวน และไมละเลยทจะทำากจกรรมกบลกเสมอ ไมวาจะในบานหรอนอกบาน
11
พอแมยคใหมนนตองสงเสรม
อปนสยของเดกใหสามารถจดการ
อารมณตนเองได เปนแบบอยาง
ทดส�าหรบเดก พอแมคอตวอยาง
แหงการเลยนแบบของลก เปนแรง
กระตนททรงพลงทสด หากพอแม
ใสใจทจะสรางพฤตกรรมเชงบวกให
เกดขนในบาน จะท�าใหเดกๆ สามารถ
มทกษะ EF ไดโดยไมยากเลย ในทาง
กลบกน หากพอแมเองทอดทงเดก
ไมใสใจฝกฝนทกษะใดๆ ไมเพยงแต
ทกษะจะไมเพมพนแลว ยงจะลดทอน
ความสามารถอนๆ ของเดกใหลดลง
อกดวย
กจกรรมทพอแมสามารถมสวน
ส ง เ ส ร มท กษ ะ EF แก ล ก ไ ด ด
และท�าไดในครอบครว ยกตวอยาง
เชน กจกรรมการฝกสมาธ การเดน
จงกลม การออกก�าลงกาย การเตน
แอโรบก การเลนดนตร การอานนทาน
หรอหนงสออนๆ การเลนประกอบเพลง
หรอเกมงายๆ เชน การใหเดกลองท�า
สงทตรงขามกบค�าสง เชน ถาใหเดก
จบหว เดกตองจบทเทาแทน แตถา
บอกใหเดกจบทเทา กบอกเดกจบหว
เปนตน การใชค�าสงหลอกลอเปน
กลวธหลอกใหเดกสบสน แตหากเดก
ตงใจฟงมากพอจะสามารถยบยงตว
เองไมใหท�าตามค�าสงหลอกได
Chapter 2 >>
12
กบงานวจยสำาคญ
สำาหรบเดก
Chapter 2 >>
ปจจบนมงานวจยมากมาย ทงในระดบประเทศและระดบ สากลโลก ทชวยสนบสนนแนวคดในเรอง Executive Functions หรอ EF อยางเหนความสำาคญ และเปนความหวงชวยใหสงคมไทยไดรบการแกไขไดในอนาคตอยางจรงจง
การออกก�าลงกายเปนกจกรรมท
มประโยชนตอสขภาพกายและจต
ซงชวยใหอารมณดขน มสมรรถนะของ
การรคด ซงรวมถงความจ�า สมาธ
การรบร ทท�าใหเกดพฤตกรรมการ
แสดงออก รวมถงการท�างานของสมอง
ระดบส ง (Execut ive Funct ions)
ไดดขน
กลมวจยและพฒนาทางแพทยทางเลอกแบบบรณาการ มหาวทยาลยขอนแกน (Integrative Complementary Alternative Medicine)
13
Chapter 2 >>
เดกท เ ลนดนตรมการท� างาน
ประสานร ะหว า งม อและตา ได ด
มความคลองทางภาษาไดดกวา โดย
สามารถลากเสนเชอมตอระหวาง
วงกลมกบตวเลขสลบกนไดด ทง
ยงคดค�าศพทแยกตามประเภท การ
วาดรปสญลกษณและรปทรงตางๆ
การจ�าตวเลขไดด แมจะยงตองการ
ผลการวจยแบบระยะยาวมารองรบ
แตกประเมนเบองตนไดวา ดนตร
เปนสวนหนงทท�าให EF พฒนาขน
ไดดวย
จ า ก ก า ร ศ ก ษ า ข อ ง น ก ว จ ย จ า ก Laboratories of Cognit ive Neuro- sc ience จาก Bos ton Ch i ld ren ’s Hospital ในรฐ Massachusetts ประเทศสหรฐอเมรกา
จากความบกพ รอ งของ EF
เปนสาเหตหนงของการตดสารเสพตด
ในการวจยน ไดถายภาพสมองทม
อาการ แลวพบความบกพรองของสมอง
สวนหนาในผทตดยาเสพตด ซงความ
บกพรองของสมองสวนหนานท�าให
ไมสามารถยบยงความคดและการ
กระท�าทเกยวของกบทกขนตอนของ
ยาเสพตดได ต งแตการเขาไปอย
ในสถานการณเสยง การทดลองใชยา
รศ.ดร .นวลจนทร จฑาภก ดกล ผเชยวชาญดาน EF ของไทย จากศนยวจยประสาทวทยาศาสตร สถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล
14
กบการปฏรปการศกษา
จงเกดค�าถามทวา การเรยนการ
สอนของไทยในปจจบนนนสามารถ
ชวยเสรมสรางทกษะ EF ไดมาก
นอยแคไหน ระบบการเรยนการสอน
ของไทย สรางใหนกเรยนเปนอยางไร
ในปจจบน และสามารถน�าพาเดกไทย
ไปสศตวรรษท 21 ไดดหรอไม
ผ เช ยวชาญดานการศกษาไดม
ค� าแนะน� าท ควรน� า ไปคร นคด ใน
ทกภาคสวนทวา หากการศกษาของ
ไทยยงไมเปลยนแปลง เนนแต IQ
Chapter 2 >>
จดแลวทอง ทองแลวจ�า จ�าแลวสอบ
สอบแลวลม อนบาลกเนนแตเรงเรยน
เขยนอานเพอสอบเขา ป.1 หาก
เปนแบบนตอไปเรอยๆ ความหวง
ทเดกไทยจะชวยท�าใหสงคมมคณภาพ
ขนกคงยงรบหรลง
การศกษาไทยจ�าเปนตองปฏรป
และตองปรบเปล ยนกระบวนการ
เรยนการสอนอยางจรงจง เดกอนบาล
ควรไดรบการเรยนรแบบ Act ive
Learning โดยการเลนและลงมอท�า
อยางทเรากำาลงนกหวงถงโลกในศตวรรษท 21 วา จะเตมไปดวย ความซบซอน เปลยนแปลงรวดเรวและมปญหารอบดาน และหนทาง ทจะแกปญหาไดคอการทำาใหเดกมทกษะ EF ทดมากพอทจะชวยกน สรางสงคมคณภาพในภายภาคหนา
15
Chapter 2 >>
ไดเรยนรผานการท�าโครงการทชวย
สงเสรมทกษะการคดให เดก เชน
เปน Problem Based Learning หรอ
Project Based Learning
การน�า EF ไปใช ในการเพม
บทเรยนหรอทฤษฏใหม ไมจ�าเปน
ตองมอปกรณราคาแพง แตตอง
ท�าความเขาใจกบหลกการเพอพฒนา
ทกษะ EF โดยสงเกตวาเดกแตละคน
มจดแขงและจดออนดานใด แลว
ฝกฝนเสรมสรางในดานนน ผาน
ประสบการณจรง
นอกจากน แนวทางการเรยนการ
สอนแกเดกในศตวรรษท 21 จะมงเนน
การหนนหลงใหเยาวชนสามารถทจะ
ออกไปด�ารงชวตในโลกอยางมทกษะ
ทดมการพฒนาวสยทศนและกรอบ
ความคด เพ อการ เร ยนร ท ส� าคญ
โดย เฉพาะทกษะการ เร ยนร และ
นวตกรรมหรอ 3R และ 4C ซงมองค
ประกอบไดแก 3 R ไดแก การอาน
(Reading), การเขยน (Writing) และ
คณตศาสตร (Arithmetic) และ 4C
(Critical Thinking - การคดวเคราะห,
C ommu n i c a t i o n - ก า ร ส อ ส า ร
Col laborat ion-การรวมมอ และ
Creativity ความคดสรางสรรค รวมถง
ทกษะชวตและอาชพ และทกษะดาน
สารสนเทศสอและเทคโนโลย และ
การบรหารจดการดานการศกษาแบบใหม
ท ส� า คญท ส ด แห ง กา รปฏ ร ป
การศกษากคอบทบาทของคร ซง
จะเปนผท�าใหเดกสามารถ "ลงมอ
ท� า " ได เอง ครต อง เปนผ ส ร า ง
แรงจงใจ (Motivation) และเปนโคช
(Coach) เปนผฝกฝน (Trainer)
เพอใหนกเรยนไดร วธ เรยน หรอ
Learn How to Learn นนเอง
แนวทางของครแห งศตวรรษ
ท 21 คอการออกแบบการสอน
ทงทางวชาการ ขอมล แหลงความร
ปรบปรงเนอหาใหปจจบนและตรง
กบความเปนจรง สรางปฏสมพนธ
การเรยนทด มการประเมนตวเอง
อยสม�าเสมอ จงจะชวยใหการปฏรป
การศกษาเกดขนไดจรง
ทสำาคญทสดแหงการปฏรปการศกษากคอบทบาทของครซงจะเปนผทำาใหเดกสามารถ"ลงมอทำ�"
ไดเอง
16
การมความสามารถในการบรหาร
การจดการชวตนนมความส�าคญ
ตอมนษยเราทกคน และยงชวยท�าให
สงคมมคณภาพขนได การเปนคน
ทคดเปน ท�างานเปน แกปญหาเปน
อยกบคนท เปนผม งมนในการท�า
สงตางๆ อยางลลวง และมความสข
คอคนทมกประสบผลส�าเรจ ไมวา
ในการ เ ร ยน ช ว ตส วนต ว ช ว ต
ครอบครว หรอในการท�างานประกอบ
Chapter 2 >>
อาชพกตาม
หาก เ ร า ได ปฏ ร ปกา ร เ ร ยน ร
ของเดกไดดแลว ทงในปจจบนและ
อนาคต เราจะมบคลากรทมคณภาพ
และเปนผประสบความส�าเรจ ซง
คนเหลานนจะเปนคนทม เหตผล
คดเปนระบบ สามารถคดวเคราะห
เร องราวไดด มการพจารณาไตรตรอง
ทด สามารถตดสนใจไดอยางเหมาะสม
รจกวางแผนกอนลงมอท�า เมอลงมอ
ตวชวดความสำาเรจแหงการพฒนาเดก
ดวยทกษะ EF
การเสรมสรางทกษะการคดเพอใหชวตสำาเรจ Executive Functions หรอ EF นนแมจะเปนเรองใหมในสงคมไทย แตกไมไดยากเกนไปนกทจะทำาใหเกดขนไดจรง ดวยกญแจทวา “ปฏรปการศกษา ปฏรปครผสอน ปฏรปการดแลเดกทงในบานและนอกบาน ตงจดมงหมายใหมใหกบการพฒนาการเดก คอเพอเปนมนษยทสมบรณ มากกวาจะเปนแคคนเกงเทานน”
17
Chapter 2 >>
กสามารถท�าไดอยางเปนขนเปนตอน
ไมสบสน หากท�าไปแลวมอปสรรค
กสามารถแกไขได หรอคดคนทาง
ออกใหมๆ ไดทงยงสามารถจดการ
สมพนธภาพไดด เพราะรจกควบคม
อารมณ ควบคมพฤตกรรมตนเอง
จนเปนทยอมรบของคนรอบตว
ใ น โ ล กท เ ต ม ไ ปด ว ย ส ง ย ว ย
ไม ว าจะ เปน การพนน เกมสท
ไมสรางสรรค ยาเสพตด แอลกอฮอล
EF= ExecutiveFunctionsคดเปนทำาเปนเรยนรเปนแกปญหาเปน
อยกบผอนเปนมความสขเปน
ส งเราทางเพศฯ จตใจท เขมแขง
จะสามารถเอาชนะไมใหเสพตดสง
เหลานไดงาย สามารถควบคมตนเอง
ได ยบยงชงใจได ไมตกเปนเหยอ
ของสถานการณใดๆ
นคอตวอยางของผประสบความ
ส�าเรจในชวต คอภาพของคนใน
สงคมทเราฝนเอาไว ทงในศตวรรษ
นและศตวรรษหนา และนคอผลจาก
การพฒนา EF ททรงพลงนนเอง •
ด�วนโหลดทกวนท 15 และ 30 ของทกเดอน
ด�วนโหลดฉบบยอนหลง