Mô phỏng mạch điện

75
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÍ NGHIỆM PHỎNG MẠCH ĐIỆN Biên soạn: Hoàng Nguyên Phước Họ và tên sinh viên: .................................................................................................................. Mã số sinh viên: .................................................................................................................. Lớp/nhóm: .................................................................................................................. www.hutech.edu.vn Tài Liệu Lưu Hành Tại HUTECH

Transcript of Mô phỏng mạch điện

Page 1: Mô phỏng mạch điện

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

THÍ NGHIỆM MÔ PHỎNG

MẠCH ĐIỆN

Biên soạn: Hoàng Nguyên Phước

Họ và tên sinh viên: ..................................................................................................................

Mã số sinh viên: ..................................................................................................................

Lớp/nhóm: ..................................................................................................................

www.hutech.edu.vn Tài Liệu Lưu Hành Tại HUTECH

Page 2: Mô phỏng mạch điện

THÍ NGHIỆM MÔ PHỎNG MẠCH ĐIỆN

Ấn bản 2014

Page 3: Mô phỏng mạch điện
Page 4: Mô phỏng mạch điện

MỤC LỤC > I

MỤC LỤC MỤC LỤC ....................................................................................................................................................................................................................................... I

HƯỚNG DẪN ......................................................................................................................................................................................................................... III

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE ......................................................................................................................................................................................... V

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN ..................................................................................................................... 1

1.1 ĐỊNH LUẬT PHÂN CHIA DÒNG ĐIỆN ................................................................................................................................................... 1

1.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà ................................................................................................................................................................................ 1

1.1.2 Phần mô phỏng ............................................................................................................................................................................................. 2

1.2 NGUYÊN LÝ XẾP CHỒNG ................................................................................................................................................................................... 3

1.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà ................................................................................................................................................................................ 3

1.2.2 Phần mô phỏng ............................................................................................................................................................................................. 4

1.3 ĐỊNH LÝ CHUYỂN VỊ NGUỒN ....................................................................................................................................................................... 5

1.3.1 Phần chuẩn bị ở nhà ................................................................................................................................................................................ 5

1.3.2 Phần mô phỏng ............................................................................................................................................................................................. 8

1.4 ĐỊNH LÝ THEVENIN – NORTON ................................................................................................................................................................. 9

1.4.1 Phần chuẩn bị ở nhà ................................................................................................................................................................................ 9

1.4.2 Phần mô phỏng ......................................................................................................................................................................................... 15

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA ............................................... 17

2.1 NGUỐN ĐỐI XỨNG, TẢI ĐỐI XỨNG NỐI HÌNH SAO ....................................................................................................... 17

2.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 17

2.1.2 Phần mô phỏng ......................................................................................................................................................................................... 19

2.2 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI KHÔNG ĐỐI XỨNG NỐI SAO .................................................................................................. 21

Page 5: Mô phỏng mạch điện

II | MỤC LỤC

2.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 21

2.2.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 23

2.3 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI ĐỐI XỨNG NỐI TAM GIÁC ......................................................................................................... 25

2.3.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 25

2.3.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 27

2.4 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI KHÔNG ĐỐI XỨNG NỐI TAM GIÁC ................................................................................... 29

2.4.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 29

2.4.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 31

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN-PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C ..... 33

3.1 MẠCH CỘNG HƯỞNG ........................................................................................................................................................................................ 33

3.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 33

3.1.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 35

3.2 MẠCH LỌC R-L-C ................................................................................................................................................................................................... 38

3.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 38

3.2.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 39

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH .......................................................................................... 43

4.1 MẠCH QUÁ ĐỘ CẤP MỘT R-C ..................................................................................................................................................................... 43

4.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 43

4.1.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 45

4.2 MẠCH QUÁ ĐỘ CẤP HAI R-L-C ................................................................................................................................................................ 48

4.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà ............................................................................................................................................................................ 48

4.2.2 Phần mô phỏng .......................................................................................................................................................................................... 50

Page 6: Mô phỏng mạch điện

HƯỚNG DẪN > III

HƯỚNG DẪN MÔ TẢ MÔN HỌC

Thí nghiệm mô phỏng mạch điện là môn học nhằm kiểm chứng các định luật về

mạch điện một chiều, xoay chiều một pha, xoay chiều ba pha, mô phỏng các mạch

điện xác định các chế độ của mạch điện có các phần tử R,L,C.

NỘI DUNG MÔN HỌC

− Bài 1. Kiểm chứng các định luật về mạch điện: giúp sinh viên kiểm chứng các định

luật phân chia dòng điện, nguyên lý xếp chồng, định lý chuyển vị nguồn, định lý

Thevenin–Norton.

− Bài 2: Các chế độ làm việc của mạch điện xoay chiều ba pha: giúp sinh viên phân

tích các chế độ làm việc của mạch xoay chiều ba pha với tải đối xứng và không đối

xứng nối sao, nối tam giác. Khảo sát chế độ quá độ trong mạch điện.

− Bài 3: Đặc tuyến biên-tần, pha-tần của mạch cộng hưởng, mạch lọc R-L-C: giúp

sinh viên khảo sát hiện tượng cộng hưởng trong mạch R,L,C mắc nối tiếp và song

song, xác định tần số cộng hưởng ωo, hệ số phẩm chất Q, tần số cắt, giản đồ

Bode… Khảo sát dạng sóng của các đặc tuyến biên tần-pha tần, đặc tuyến tần số

của các phần tử R,L,C trong mạch điện.

− Bài 4: Quá trình quá độ trong mạch tuyến tính: giúp sinh viên khảo sát quá trình

quá độ với mạch quá độ cấp một R-C, quá độ cấp một R-L, quá độ cấp hai R-L-C.

KIẾN THỨC TIỀN ĐỀ

Sinh viên phải nắm vững lý thuyết giải tích mạch điện và sử dụng được phần mềm

Orcad Pspice.

YÊU CẦU MÔN HỌC

Người học phải dự học đầy đủ các buổi lên lớp và làm bài tập đầy đủ ở nhà.

Page 7: Mô phỏng mạch điện

IV | HƯỚNG DẪN

CÁCH TIẾP NHẬN NỘI DUNG MÔN HỌC

Để học tốt môn này, sinh viên cần tính toán, giải các bài tập về mạch điện trước

khi thực hiện mô phỏng. So sánh kết quả mô phỏng và tính toán.

PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC

Môn học được đánh giá gồm:

− Điểm quá trình: 30%. Hình thức và nội dung do Giáo viên quyết định, phù hợp với

quy chế đào tạo và tình hình thực tế tại nơi tổ chức học tập.

− Điểm thi: 70%. Hình thức mô phỏng mạch điện trên máy tính gồm các bài tập

thuộc bài thứ nhất đến bài thứ tư và nộp báo cáo thí nghiệm.

Page 8: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE > V

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE A. VẼ SƠ ĐỒ MẠCH TRONG ORCAD CAPTURE CIS.

1. Khởi động chương trình Capture CIS.

Từ màn hình Windows, nhấp vào biểu tượng để khởi động chương

trình Orcard Pspice.

2. Từ màn hình Orcard Capture, đưa con trỏ vào thanh công cụ, nhấp chuột

vào File/New/Project,

khi đó xuất hiện hộp thoại New Project, nhập tên project cần chạy chương trình mô

phỏng và đường dẫn để lưu file, đánh dấu vào mục Analog or Mixed A/D, sau đó

nhấp OK.

3. Khi đó, sẽ xuất hiện tiếp hộp thoại Create PSpice Project, đánh dấu vào

mục Create a Blank Project, sau đó nhấp OK.

Page 9: Mô phỏng mạch điện

VI | SỬ DỤNG ORCAD PSPICE

4. Các bước cần thực hiện để vẽ một sơ đồ mạch.

a) Chọn linh kiện để vẽ mạch.

- Trên thanh công cụ, nhấp chuột vào Place/Part (hoặc gõ phím P

từ bàn phím).

- Trong cửa sổ Place Part gõ tên linh kiện vào ô Part,

- Nếu không tìm thấy linh kiện, nhấp vào mục Add Library, chọn

thư mục Pspice trong mục Look in, chọn tất cả các linh kiện để bổ sung vào thư

viện.

Page 10: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE > VII

Lưu ý: khi chọn nguồn và nối mass phải đồng nhất để chạy mô phỏng đúng.

CÁC ĐẠI LƯỢNG THƯỜNG DÙNG TRONG MÔ PHỎNG

Đại lượng Part name Library

Điện trở R Analog.olb

Biến trở R _ var Analog.olb

Tụ điện C Analog.olb

Cuộn dây L Analog.olb

Nguồn áp một chiều Vdc Source.olb

Nguồn áp xoay chiều Vac Source.olb

Nguồn áp sin Vsin Source.olb

Nguồn dòng một chiều Idc Source.olb

Nguồn dòng xoay chiều Iac Source.olb

Nguồn xung vuông Vpulse Source.olb

Nguồn phụ thuộc E, F, G, H Analog.olb

Đồng hồ đo dòng, áp IPRINT, VPRINT Special.olb

Switch SW_tClose Anl_misc.olb

SW_tOpen Anl_misc.olb

Lưu ý: các đại lượng cần chọn để mô phỏng phải tương ứng với thư viện nêu trên.

Page 11: Mô phỏng mạch điện

VIII | SỬ DỤNG ORCAD PSPICE

b) Nối mạch.

- Trên thanh công cụ nhấp chuột vào Place/Wire (hoặc gõ phím W

từ bàn phím), lúc này biểu tượng chuột thay đổi có dạng hình dấu cộng, cho phép ta

nối chân các linh kiện lại với nhau.

- Di chuyển chuột để kéo dài dây nối.

- Nhấp phím trái chuột để tạo một góc vuông và tiếp tục vẽ.

- Nhấp phím phải chuột, chọn End wire để kết thúc nối.

- Nếu nối bó dây, nhấn nút Place/Bus trên thanh công cụ.

c) Nối mass cho mạch.

- Trên thanh công cụ nhấp chuột vào Place/Ground (hoặc gõ phím

G từ bàn phím),

lúc này trên màn hình xuất hiện hộp thoại.

Page 12: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE > IX

d) Xử lý sơ đồ mạch khi vẽ xong.

- Sau khi vẽ xong ta tiến hành chỉnh sửa các thông số của linh kiện

trên sơ đồ theo như yêu cầu của đề bài.

- Chỉnh sửa các thông số của linh kiện trên sơ đồ mạch bằng cách

nhấp đôi lên giá trị cần chỉnh sửa của linh kiện. Khi đó xuất hiện hộp thoại Display

Properties.

- Tại đây nhập giá trị mới vào ô Value, và định dạng chế độ hiển thị

(Display Format) rồi chọn OK.

- Để đánh dấu những điểm muốn xem trên mạch khi đã chạy Orcad

Pspice, vào Pspice của Schematics, chọn Markers sau đó chọn đại lượng cần xem.

e) Cách khác.

- Muốn thay đổi tên của các linh kiện, ví dụ như R, L, C…, ta nhấp

đúp con trỏ vào linh kiện cần thay đổi, khi đó xuất hiện hộp thoại Properties Editor.

Page 13: Mô phỏng mạch điện

X | SỬ DỤNG ORCAD PSPICE

- Chọn mục Part Reference điền tên của linh kiện vào, sau đó

nhấp Apply.

- Biến trở R _ var có giá trị R = VALUE + SET + 0.001 , khi đặt giá

trị cho biến trở phải đặt giá trị cho VALUE và SET.

- Nguồn áp Vsin, đặt giá trị cho các tham số sau:

DC = (để trống).

AC = biên độ của tín hiệu được sử dụng khi phân tích tần

số (phân tích AC).

Voff = 0.

VAmpl = biên độ của tín hiệu được sử dụng khi phân tích

quá độ.

Freq = tần số của tín hiệu.

td = 0.

tf = 0.

phase = 0.

- Nguồn áp một chiều VSRC đặt giá trị cho các tham số sau:

DC = giá trị nguồn một chiều.

AC = (để trống).

Tran = (để trống).

- Đồng hồ đo IPRINT , VPRINT: để tạo ra bảng giá trị về dòng điện

và điện áp ở phần output file.

- Nhấp đôi chuột vào linh kiện, khi đó xuất hiện hộp thoại

Properties Editor, chọn chế độ phân tích DC, AC hay TRAN bằng cách đánh vào giá

trị “1” vào ô cần khảo sát.

Page 14: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE > XI

- Nếu chọn phân tích AC, chọn các đại lượng cần hiển thị ở dữ liệu

ngõ ra (output file) như sau: MAG (biên độ) , PHASE (góc pha), REAL (phần thực),

IMAG (phần ảo).

f) Một số lưu ý khi đặt giá trị:

Cách ký hiệu đơn vị (cho điện trở, tụ điện, điện áp, dòng điện, tần số …).

f (femto) = 10-15 ; k (kilo) = 103.

p (pico) = 10-12 ; Meg (mega) = 106.

n (nano) = 10-9 ; G (giga) = 109.

u (micro) = 10-6 ; T (tera) = 1012.

m (mili) = 10-3.

Lưu ý: cách ký hiệu trên đều như nhau đối với chữ hoa và chữ thường.

Ví dụ: - R1 có giá trị là 18k tức là 18kΩ.

- C3 có giá trị 100u tức là 100µF.

- Nguồn V1 có giá trị 2 tức là 2V.

- Nguồn I2 có giá trị 30m tức là 30mA.

- Tần số f có giá trị 1MEG tức là 1MHz.

B. CHẠY PSPICE ĐỂ MÔ PHỎNG MẠCH ĐIỆN.

1. Chọn chế độ phân tích.

a) Từ thanh công cụ, chọn Pspice/New Simulation Profile,

khi đó xuất hiện hộp thoại New Simulation. Trong khung Name, đặt tên file cần

chạy mô phỏng, sau đó nhấp chuột vào mục Create.

Page 15: Mô phỏng mạch điện

XII | SỬ DỤNG ORCAD PSPICE

b) Chọn chế độ phân tích (Analysis type).

- Trước khi chạy Orcad Pspice trong Schematics. Tùy thuộc vào yêu

cầu của bài thí nghiệm phải chọn chế độ phân tích thích hợp (phân tích DC, AC,

Transient…) có nhiều chế độ phân tích nhưng trong bài thí nghiệm chủ yếu sử dụng

phân tích AC (AC Sweep/Noise) và phân tích quá độ (Transient).

- Để xác định đáp ứng tần số của mạch, trên thanh công cụ, chọn

Pspice/Edit Simulation Settings

và sau khi xuất hiện hộp thoại Simulation Settings, nhấp chuột vào Analysis Tab,

trong khung Analysis Type chọn mục AC Sweep/Noise để cài đặt như sau:

Page 16: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE >

XIII

Trong AC Sweep Type, chọn Logarithmic/ Decade, rồi

đặt giá trị cho các thông số:

Start Freq. (tần số khởi đầu thường chọn là 1, chú ý phải

khác 0).

End Freq. (tần số kết thúc).

Point/Decade (số lượng điểm tính toán trong một

Decade).

Đáp ứng tần số được tính toán khi nguồn có tần số quét

từ tần số khởi đầu đến tần số kết thúc.

Nhấp chuột vào Apply để chấp nhận, sau đó nhấp Okđể

kết thúc cài đặt hoặc chọn chế độ phân tích khác.

- Để xác định đáp ứng quá độ của mạch (xác định dòng điện, điện

áp tại tất cả các điểm trong mạch theo thời gian) vào menu Pspice của Schematics,

chọn Edit Simulation Settings và xuất hiện hộp thoại Simulation Settings, nhấp

chuột chọn Analysis Tab trong khung Analysis Type và nhấp chuột vào Time

Domain (Transient) để cài đặt như sau:

Run to Time: định thời gian chạy mô phỏng.

Start saving data after: định thời điểm bắt đầu lưu trữ dữ

liệu phân tích.

Maximum step size: định bước phân tích.

Page 17: Mô phỏng mạch điện

XIV | SỬ DỤNG ORCAD PSPICE

Nhấp chuột vào Apply để chấp nhận, sau đó nhấp OK.

2. Chạy Orcad Pspice.

- Sau khi cài đặt các chế độ phân tích và chạy mô phỏng. tên thanh

công cụ, chọn Pspice/Run (hoặc nhấn phím F11 từ bàn phím),

- Sau khi mô phỏng xong, Orcad Pspice sẽ được chạy tự động.

- Dựa vào Orcad Pspice để xem đáp ứng tần số hoặc quá độ tại tất

cả các điểm trong mạch.

- Sau khi chạy Orcad Pspice, sẽ xuất hiện đồ thị của những điểm đã

được đánh dấu trên mạch (đánh dấu bằng cách vào Menu Pspice của Schematics,

chọn markers, chọn tiếp Voltage Level).

- Để xem đồ thị của những điểm khác, trên thanh công cụ chọn

Trace/Add Trace, khi đó xuất hiện một danh sách các điểm trên mạch.

Page 18: Mô phỏng mạch điện

SỬ DỤNG ORCAD PSPICE > XV

- Nhấn chọn bất kỳ điểm nào mà ta muốn xem trong hộp thoại

danh sách. Nhấp OK để chấp nhận.

- Để xác định giá trị tại một vị trí trên đồ thị, trên thanh công cụ,

chọn Cursor/Display, khi đó xuất hiện cửa sổ Probe Cursor.

- Sử dụng con trỏ của chuột xác định các giá trị trên đồ thị.

- Muốn xem các kết quả chi tiết khác, trên thanh công cụ chọn

View/Output File.

- Để xem các nút phân bố các linh kiện trong mạch, trên thanh

công cụ chọn Pspice/View Netlist.

Page 19: Mô phỏng mạch điện
Page 20: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 1

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT

TRONG MẠCH ĐIỆN

Sau khi thí nghiệm mô phỏng bài này, học viên có thể:

- Kiểm chứng hai định luật Kirchoff;

- Kiểm chứng nguyên lý xếp chồng và định lý chuyển vị nguồn;

- Kiểm chứng định lý Thevenin - Norton;

1.1 ĐỊNH LUẬT PHÂN CHIA DÒNG ĐIỆN 1.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các dòng điện I1, I2, I3 qua các nhánh rẽ trong mạch hình 1.1.

(Hình 1.1)

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

R23

R3

6

V16Vdc

0

IPRINT

R1

2

IPRINTIPRINT

Page 21: Mô phỏng mạch điện

2 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1.1.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch hình 1.1; dùng IPRINT trong thư viện

SPECIAL.OLB để xác định dòng điện trong các nhánh.

b) Chọn chế độ phân tích Bias Point.

c) Chạy mô phỏng ghi kết quả vào bảng 1.1.

Bảng 1.1

I1 (A) I2 (A) I3 (A) I2/I3 R3/R2 Ghi chú

d) Nhận xét kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 22: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 3

1.2 NGUYÊN LÝ XẾP CHỒNG 1.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các dòng điện I1, I2, I3 qua các nhánh rẽ trong mạch hình 1.2 với các

trường hợp:

(Hình 1.2)

• Hai nguồn V1, V2 cùng tác động.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Giữ nguyên nguồn V1 và các thông số trong mạch, triệt tiêu nguồn V2.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

V28Vdc

IPRINT IPRINT

0

R33

R1

3

R2

6

V15Vdc

IPRINT

Page 23: Mô phỏng mạch điện

4 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Giữ nguyên nguồn V2 và các thông số trong mạch, triệt tiêu nguồn V1.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1.2.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch như trên, dùng IPRINT trong thư viện

SPECIAL.OLB để xác định dòng điện trong các nhánh.

b) Chọn chế độ phân tích Bias Point cho ba trường hợp:

• Hai nguồn V1, V2 cùng tác động.

• Giữ nguyên nguồn V1 và các thông số trong mạch, triệt tiêu nguồn V2.

• Giữ nguyên nguồn V2 và các thông số trong mạch, triệt tiêu nguồn V1.

c) Chạy mô phỏng ghi kết quả vào bảng 1.2.

Page 24: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 5

Bảng 1.2

I1 (A) I2 (A) I3 (A) Ghi chú

Hai nguồn tác động

Nguồn V1 tác động

Nguồn V2 tác động

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

1.3 ĐỊNH LÝ CHUYỂN VỊ NGUỒN 1.3.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các dòng điện I1, I2, I3, I4, I5, I6 qua các nhánh trong mạch điện hình

1.3a,b với các trường hợp:

I2

12Adc

I1

R1

0.25

I2 I3

IPRINT

V1

6Vdc

I4

I5

IPRINT

I6

IPRINT

R3

1

0

IPRINT

IPRINT

V2

2Vdc

I1

8Adc

R2

0.125

IPRINT

(Hình a)

Page 25: Mô phỏng mạch điện

6 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

(Hình 1.3)

• Phương pháp thông thường (hình 1.3a).

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

I2

IPRINT

I4

IPRINT

I6

I2

12Adc

IPRINT

I1

I3

IPRINTV4

2Vdc

I5

R2

0.125

V2

6Vdc

I1

8Adc

V3

2Vdc

0

IPRINTR3

1

IPRINT

(Hình b)

R1

0.25

V16Vdc

Page 26: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 7

• Phương pháp chuyển vị nguồn (hình 1.3b).

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 27: Mô phỏng mạch điện

8 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

1.3.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch như trên, dùng IPRINT trong thư viện

SPECIAL.OLB để xác định dòng điện trong các nhánh và lắp mạch như

hình 1.3a,b.

b) Chọn chế độ phân tích Bias Point cho hai trường hợp:

• Phương pháp thông thường (hình a).

• Phương pháp chuyển vị nguồn. Chuyển vị hai nguồn áp V1 , V2 (hình b).

c) Chạy mô phỏng và ghi kết quả vào bảng 1.3.

Bảng 1.3

I1 (A) I2 (A) I3 (A) I4 (A) I5 (A) I6 (A) Ghi chú

Hình a

Hình b

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 28: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 9

1.4 ĐỊNH LÝ THEVENIN – NORTON Một mạng một cửa bất kỳ đều có thể đưa về một mạch tương đương đơn giản

gồm:

Một nguồn áp mắc nối tiếp với trở kháng Z gọi là mạch tương đương Thevenin.

Nguồn áp này có giá trị bằng điện áp hở mạch của mạng một cửa và trở kháng Z có là

trở kháng nhìn vào cửa khi triệt tiêu tất cả các nguồn độc lập.

Một nguồn dòng mắc song song với trở kháng Z gọi là mạch tương đương Norton.

Nguồn dòng có giá trị bằng dòng điện ngắn mạch qua hai đầu mạng một cửa.

1.4.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các đại lượng dòng điện và điện áp theo các giá trị biên độ, góc pha,

phần thực, phần ảo như mạch điện hình 1.4 a,b,c,d,e,f với các trường hợp:

a) Dùng phương pháp thông thường: tính toán điện áp ở hai đầu tải URtải và

dòng điện qua tải IRtải trong mạch điện hình 1.4a.

(Hình 1.4a)

V1 25VacACPHASE = 90

b

IPRINT

0

a

L1

4

R13

R210

I1 4AacACPHASE = 45

Rtaûi5

Page 29: Mô phỏng mạch điện

10 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

b) Dùng mạch tương đương Thevenin–Norton: tính toán điện áp hở mạch Uhở

ở hai đầu (a-b) trong mạch điện hình 1.4b.

(Hình 1.4b)

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

L1

4

a

V1 25VacACPHASE = 90

0

I1 4AacACPHASE = 45

b

R13

R210

Page 30: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 11

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

c) Dùng mạch tương đương Thevenin–Norton: tính toán dòng điện ngắn mạch

Ingắn ở hai đầu (a-b) trong mạch điện hình 1.4c.

(Hình 1.4c)

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

a

L1

4

V1 25VacACPHASE = 90

0

I1 4AacACPHASE = 45

IPRINT

b

R13

R210

Page 31: Mô phỏng mạch điện

12 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

d) Dùng mạch tương đương Thevenin–Norton: xác định trở kháng Thevenin

Zthevenin trong mạch điện hình 1.4d.

(Hình 1.4d)

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

a

0

b

I1

1Aac

L2

4

R1

3 R2

10

Page 32: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 13

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Xây dựng sơ đồ tương đương Norton và Thevenin, tính điện áp ở hai đầu

tải URtải và dòng điện qua tải IRtải trong mạch điện hình 1.4e và 1.4f.

Hình 1.4e: mạch Thevenin Hình 1.4f: mạch Norton

• Mạch Thevenin.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

I=Ingan

ZT

0

I1

IPRINT

ZTV1

Rtai=5 Rtai=5V=Uho

IPRINT

0

Page 33: Mô phỏng mạch điện

14 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Mạch Norton.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 34: Mô phỏng mạch điện

BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN > 15

1.4.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện, dùng IPRINT và VPRINT trong

thư viện SPECIAL.OLB để xác định dòng điện, điện áp theo hai phương

pháp sau:

• Phương pháp thông thường.

• Phương pháp mạch tương đương Thevenin và mạch tương đương

Norton.

b) Giả sử ω = 1rad/s. Chọn chế độ phân tích AC với tần số bắt đầu bằng

0.159, Tần số kết thúc bằng 0.159 và số điểm bằng 1.

c) Ghi các kết quả mô phỏng vào bảng 1.4.

Bảng 1.4

Đại lượng Biên độ (MAG)

Góc pha (PHASE)

Phần thực (REAL)

Phần ảo (IMAG)

URtải

IRtải

Uhở

Ingắn

Zthevenin

A. Phương pháp thông thường.

Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 1.4a; dùng VPRINT và IPRINT để

xác định điện áp hai đầu URtải và dòng điện qua tải IRtải.

Chạy mô phỏng, ghi kết quả vào bảng 1.4.

B. Tìm dòng điện và điện áp trên tải dùng mạch tương đương

Thevenin – Norton.

a) Bỏ điện trở tải (Rtải), cho hai điểm a, b hở mạch hình 1.4b; xác định điện

áp hai đầu ab (Uhở) dùng VPRINT2. Chạy mô phỏng và ghi kết quả vào

bảng 1.4.

Page 35: Mô phỏng mạch điện

16 | BÀI 1: MỘT SỐ ĐỊNH LUẬT TRONG MẠCH ĐIỆN

b) Cho hai điểm a, b ngắn mạch hình 1.4c; xác định dòng ngắn mạch Ingắn.

Chạy mô phỏng và ghi kết quả vào bảng 1.4.

c) Xác định trở kháng Thevenin: triệt tiêu tất cả các nguồn độc lập trong

mạch, cấp vào hai đầu a, b một nguồn dòng AC có biên độ 1A và góc pha

là 0o, xác định điện áp hai đầu a, b trong mạch điện hình 1.4d. Đây chính

là giá trị trở kháng ZT giữa hai điểm a, b; (vì ). Chạy mô phỏng và

ghi kết quả vào bảng 1.4.

d) Xây dựng sơ đồ tương đương Thevenin và Norton: mắc vào hai đầu a, b

của mạch tương đương Thevenin một điện trở tải có giá trị Rtải = 5Ω. Xác

định các giá trị điện áp trên tải và dòng điện trong mạch điện hình 1.4e.

Ghi kết quả mô phỏng vào bảng 1.5.

e) Mắc vào hai đầu a, b của mạch tương đương Norton một điện trở tải có giá

trị Rtải = 5Ω. Xác định các giá trị điện áp trên tải và dòng điện trong mạch

điện hình 1.4f. Ghi kết quả mô phỏng vào bảng 1.5.

Bảng 1.5

Mạch mô phỏng Đại lượng Biên độ Góc pha Phần thực Phần ảo

Thevenin URtải

IRtải

Norton URtải

IRtải

f) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

=I

UZ

Page 36: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 17

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC

CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY

CHIỀU BA PHA

Sau khi học xong bài này, học viên có thể:

- Nắm được các đại lượng về dòng điện, điện áp và góc pha trong hệ thống ba

pha với nguồn và tải đối xứng hoặc không đối xứng trong mạch mắc hình sao

hoặc tam giác.

2.1 NGUỐN ĐỐI XỨNG, TẢI ĐỐI XỨNG NỐI HÌNH SAO.

2.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các đại lượng dòng điện, điện áp theo các giá trị biên độ, góc pha,

theo mạch điện hình 2.1a.

(Hình 2.1a)

R2

20

V3 220Vac

ACPHASE = -240

R1

20

IPRINT

IPRINT

0

IPRINT

V2 220Vac

ACPHASE = -120

R3

20

V1 220Vac

ACPHASE = 0

Page 37: Mô phỏng mạch điện

18 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 38: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 19

2.1.2 Phần mô phỏng. a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 2.1a.

b) Dùng VPRINT1, VPRINT2 và IPRINT lắp trong mạch để xác định điện áp và

dòng điện pha, điện áp giữa trung tính tải và trung tính nguồn, theo hai

trường hợp: trung tính tải nối và không nối với trung tính nguồn (sinh viên

tự vẽ mạch).

c) Chọn chế độ phân tích AC với tần số 50Hz, số điểm bằng 1. Chạy mô

phỏng và ghi kết quả vào bảng 2.1.

Bảng 2.1.

Đại lượng

Trung tính tải không nối trung tính nguồn

Trung tính tải nối trung tính nguồn

Biên độ Góc pha Biên độ Góc pha

UA

UN0

IA

IB

IC

I0

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như mạch điện hình 2.1b; chọn chế độ

phân tích Transient với thời gian chạy khoảng 0.1s. Khảo sát và vẽ dạng

sóng dòng điện, điện áp (khi trung tính tải không nối trung tính nguồn).

Page 39: Mô phỏng mạch điện

20 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

(Hình 2.1b)

Dạng sóng điện áp khi tải đối xứng, đấu hình sao.

Dạng sóng dòng điện khi tải đối xứng, đấu hình sao.

V4

FREQ = 50VAMPL = 220VOFF = 0PHASE = 0

V6

FREQ = 50VAMPL = 220VOFF = 0PHASE = 120

R1

20

R2

20

0R3

20

V5

FREQ = 50VAMPL = 220VOFF = 0PHASE = -120

Page 40: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 21

2.2 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI KHÔNG ĐỐI XỨNG NỐI SAO.

2.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các đại lượng dòng điện, điện áp theo các giá trị biên độ, góc pha,

theo mạch điện hình 2.2.

(Hình 2.2a)

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

L1

301 2

V3

173VacACPHASE = 120

IPRINT

R3

30

V1

173VacACPHASE = 0

R2

30

IPRINT

R1

30

V2

173VacACPHASE = -120

R4

30

C1

0.0333

0

IPRINT

N

Page 41: Mô phỏng mạch điện

22 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 42: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 23

2.2.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 2.2a.

b) Lặp lại các bước mô phỏng như trong phần tải đối xứng. Vẽ mạch ứng với

hai trường hợp: trung tính tải nối và không nối với trung tính nguồn.

c) Chạy mô phỏng ghi kết quả vào bảng 2.2.

Bảng 2.2.

Đại lượng

Trung tính tải không nối trung tính nguồn

Trung tính tải nối trung tính nguồn

Biên độ Góc pha Biên độ Góc pha

UA

UB

UC

UN0

IA

IB

IC

I0

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như mạch điện hình 2.2b; chọn chế độ

phân tích Transient với thời gian chạy khoảng 0.1s. Khảo sát và vẽ dạng

sóng dòng điện, điện áp (khi trung tính tải không nối trung tính nguồn).

Page 43: Mô phỏng mạch điện

24 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

(Hình 2.2b)

Dạng sóng điện áp khi tải không đối xứng, nối hình sao.

Dạng sóng dòng điện khi tải không đối xứng, nối hình sao.

L1

301 2

V1

FREQ = 50VAMPL = 173VOFF = 0PHASE = 0

0

R1

30

R3

30

V2

FREQ = 50VAMPL = 173VOFF = 0PHASE = -120

C1

3

V3

FREQ = 50VAMPL = 173VOFF = 0PHASE = 120

R4

30

R2

30

Page 44: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 25

2.3 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI ĐỐI XỨNG NỐI TAM GIÁC

2.3.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các đại lượng dòng điện, điện áp theo các giá trị biên độ, góc pha,

theo mạch điện hình 2.3a.

(Hình 2.3a)

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

IPRINT

R1

2

R2

2

IPRINT

V2

10VacACPHASE = -1200

V3

10VacACPHASE = 120

IPRINT

V1

10VacACPHASE = 0

R3

2

B

IPRINT

IPRINT

A

IPRINTC

Page 45: Mô phỏng mạch điện

26 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 46: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 27

2.3.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 2.3a.

b) Dùng VPRINT2 và IPRINT lắp trong mạch để xác định điện áp, dòng điện

dây và dòng điện pha.

c) Chọn chế độ phân tích AC với tần số 50Hz, số điểm bằng 1. Chạy mô

phỏng và ghi kết quả vào bảng 2.3.

Bảng 2.3.

Đại lượng Biên độ Góc pha

UAB

UBC

UCA

IA

IB

IC

IAB

IBC

ICA

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như mạch điện hình 2.3b; chọn chế độ

phân tích Transient với thời gian chạy khoảng 0.1s. Khảo sát và vẽ dạng

sóng dòng điện, điện áp.

Page 47: Mô phỏng mạch điện

28 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

(Hình 2.3b)

Dạng sóng điện áp khi tải đối xứng, nối tam giác.

Dạng sóng dòng điện khi tải đối xứng, nối tam giác.

A R3

2

V2

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0

V3

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0

C

B

0

R2

2

V1

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0 R1

2

Page 48: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 29

2.4 NGUỒN ĐỐI XỨNG, TẢI KHÔNG ĐỐI XỨNG NỐI TAM GIÁC.

2.4.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính toán các đại lượng dòng điện, điện áp theo các giá trị biên độ, góc pha,

theo mạch điện hình 2.4a.

(Hình 2.4a)

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

V2

10VacACPHASE = -120

C1

0.5F

C

R2

2

L1

2H

A

V3

10VacACPHASE = 120

R1

20

B

V1

10VacACPHASE = 0

Page 49: Mô phỏng mạch điện

30 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 50: Mô phỏng mạch điện

BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA > 31

2.4.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 2.4a.

b) Lặp lại các bước mô phỏng như trong phần tải đối xứng nối tam giác.

c) Chạy mô phỏng ghi kết quả vào bảng 2.4.

Bảng 2.4.

Đại lượng Biên độ Góc pha

UAB

UBC

UCA

IA

IB

IC

IAB

IBC

ICA

d) Nhận xét kết quả mô phỏng trong hai trường hợp.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như mạch điện hình 2.4b; chọn chế độ

phân tích Transient với thời gian chạy khoảng 0.1s. Khảo sát và vẽ dạng

sóng dòng điện, điện áp.

Page 51: Mô phỏng mạch điện

32 | BÀI 2: CÁC CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA

(Hình 2.4b)

Dạng sóng điện áp khi tải không đối xứng, nối tam giác.

Dạng sóng dòng điện khi tải không đối xứng, nối tam giác.

V3

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0PHASE = 120

R1

2

0

C1

0.5F

V2

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0PHASE = -120

R2

2

L1

2H1 2

V1

FREQ = 50VAMPL = 10VOFF = 0PHASE = 0

Page 52: Mô phỏng mạch điện

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C > 33

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN –

PHA TẦN CỦA MẠCH

CỘNG HƯỞNG, MẠCH

LỌC R-L-C

Sau khi học xong bài này, học viên có thể:

- Nắm được các thông số trong mạch khi cộng hưởng xảy ra, các đặc tuyến biên-

tần, pha tần, hệ số phẩm chất và xác định tần số cắt trong các mạch, giản đồ

Bode…

3.1 MẠCH CỘNG HƯỞNG 3.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Tính giá trị điện áp (đối với mạch cộng hưởng nối tiếp), dòng điện (đối với mạch

cộng hưởng song song) trên các phần tử R,L,C và xác định tần số cộng hưởng fo, hệ

số phẩm chất Q, trong các mạch điện hình 3.1a,b.

(Hình 3.1a)

R1

100V11Vac0Vdc

0

C1

10u

L1

500m1 2

Page 53: Mô phỏng mạch điện

34 | BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C

• Mạch cộng hưởng nối tiếp (hình 3.1a).

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(Hình 3.1b)

• Mạch cộng hưởng song song (hình 3.1b).

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

R1

100

I1

0Adc1Aac

L1

400m

1

2

C120u

0

Page 54: Mô phỏng mạch điện

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C > 35

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3.1.2 Phần mô phỏng.

A. Mạch cộng hưởng nối tiếp.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 3.1a.

b) Chọn chế độ phân tích AC, kiểu logarithmic (decade), tần số bắt đầu là

1Hz, tần số kết thúc là 10kHz, số điểm là 20. Đo điện áp trên các phần tử

R, L, C (giá trị biên độ và góc pha).

c) Chạy mô phỏng và vẽ các đặc tuyến biên tần, pha tần của UR, UL, UC. Từ

đó, xác định tần số cộng hưởng của nhánh trên đặc tuyến fo = ………………… Hz.

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 55: Mô phỏng mạch điện

36 | BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C

e) Vẽ các đặc tuyến biên tần và pha tần của UR , UL , UC.

Đặc tuyến biên tần của UR , UL , UC.

Đặc tuyến pha tần của UR , UL , UC.

B. Mạch cộng hưởng song song.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 3.1b.

b) Chọn chế độ phân tích AC, kiểu logarithmic (decade), tần số bắt đầu là

10Hz, tần số kết thúc là 1kHz, số điểm là 20. Đo dòng điện trên các phần

tử R, L, C (biên độ và góc pha).

c) Chạy mô phỏng và vẽ các đặc tuyến biên tần, pha tần của IR, IL, IC. Từ đó,

xác định tần số cộng hưởng của nhánh fo = ………………… Hz.

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

Page 56: Mô phỏng mạch điện

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C > 37

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Vẽ các đặc tuyến biên tần và pha tần của IR, IL, IC.

Đặc tuyến biên tần của IR , IL , IC.

Đặc tuyến pha tần của IR , IL , IC.

Page 57: Mô phỏng mạch điện

38 | BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C

3.2 MẠCH LỌC R-L-C. 3.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Xác định tần số cắt fc của mạch lọc thông thấp, mạch lọc thông cao trong mạch

điện hình 3.2a,b.

(Hình 3.2a)

• Mạch lọc thông thấp (hình 3.2a).

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

(Hình 3.2b)

L1

1H

1

2

V11Vac

0

R1

100

R1

1k

C115u

V11Vac0Vdc

0

Page 58: Mô phỏng mạch điện

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C > 39

• Mạch lọc thông cao (hình 3.2b).

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3.2.2 Phần mô phỏng.

A. Mạch lọc thông thấp dùng R-C.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 3.2a.

b) Chọn chế độ phân tích AC, kiểu logarithmic (decade), tần số bắt đầu là

1Hz, tần số kết thúc là 1kHz, số điểm là 20.

c) Chạy mô phỏng và vẽ các đặc tuyến biên tần, pha tần của R, C. Từ đó, xác

định tần số cắt từ giản đồ Bode fc = ………………… Hz.

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 59: Mô phỏng mạch điện

40 | BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C

e) Vẽ đặc tuyến tần số của mạch R-C.

Đặc tuyến tần số của mạch R-C.

Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như hình 3.2c. Chọn chế độ phân tích

Transient với thời gian chạy khoảng 0.5s. Khảo sát và vẽ dạng sóng tín hiệu vào, ra

trên tụ điện C1 của mạch.

(Hình 3.2c)

Dạng sóng điện áp trên tụ C1.

C115u

R1

1kV2

FREQ = 10VAMPL = 5VOFF = 0

0

Page 60: Mô phỏng mạch điện

BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C > 41 B. Mạch lọc thông cao dùng R-L

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 3.2b.

b) Chọn chế độ phân tích AC, logarithmic, tần số bắt đầu là 1Hz, tần số

kết thúc là 20kHz, số điểm là 20.

c) Chạy mô phỏng và vẽ các đặc tuyến biên tần, pha tần của R, C. Từ đó, xác

định tần số cắt từ giản đồ Bode fc = ………………… Hz.

d) Nhận xét và so sánh kết quả tính toán với kết quả mô phỏng.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

e) Vẽ giản đồ Bode.

Giản đồ Bode.

Page 61: Mô phỏng mạch điện

42 | BÀI 3: ĐẶC TUYẾN BIÊN TẦN – PHA TẦN CỦA MẠCH CỘNG HƯỞNG, MẠCH LỌC R-L-C

Thay nguồn Vac bằng nguồn Vsin như hình 3.2d. Chọn chế độ phân tích

Transient với thời gian chạy khoảng 0.5s. Khảo sát và vẽ dạng sóng tín hiệu vào, ra

trên cuộn dây L1 của mạch.

(Hình 3.2d)

Dạng sóng điện áp trên cuộn dây L1.

f) Nhận xét độ dịch pha giữa tín hiệu vào và ra.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

V2

FREQ = 10VAMPL = 5VOFF = 0

R1

100L1

1H

1

2

0

Page 62: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 43

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ

TRONG MẠCH TUYẾN

TÍNH

Sau khi học xong bài này, học viên có thể:

- Nắm được các dạng sóng trong quá trình khảo sát quá độ cấp 1, cấp 2 trong

mạch gồm các phần tử R, L, C với các thời hằng tương ứng.

- Tùy theo sự tương quan giữa điện trở R của mạch và điện trở tới hạn Rth , ta

khảo sát các chế độ trong mạch quá độ.

4.1 MẠCH QUÁ ĐỘ CẤP MỘT R-C 4.1.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Xác định điện áp trên tụ C1 uc(t) và dòng điện trong mạch ic(t). Vẽ dạng sóng trên

tụ C1 ứng với hai trường hợp tụ C1=200µF và C1=30µF trong mạch điện hình 4.1a.

(Hình 4.1a)

0

R1

1kC1

U1

TCLOSE = 0.11 2

V15Vdc

Page 63: Mô phỏng mạch điện

44 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

• Tụ điện C1 = 200µF.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Tụ điện C1 = 30µF.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 64: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 45

4.1.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch điện hình 4.2a ứng với trường hợp:

C1 = 200µF

C1 = 30µF.

b) Chọn chế độ phân tích Transient với thời gian chạy là 2s.

c) Chạy mô phỏng và vẽ các dạng sóng điện áp trên tụ C1; dòng điện trong

mạch ứng với hai trường hợp của tụ C1.

• Tụ C1 = 200µF.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

Page 65: Mô phỏng mạch điện

46 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

• Tụ C1 = 30µF.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

Thay nguồn một chiều Vdc bằng nguồn xung vuông Vpulse với các thông số trong

mạch điện hình 4.1b. Chọn chế độ phân tích Transient, thời gian chạy là 2s. Khảo

sát và vẽ các dạng sóng điện áp trên tụ C1 và dòng điện trong mạch.

(Hình 4.1b)

V1TD = 0

TF = 0PW = 100mPER = 200m

V1 = 0

TR = 0

V2 = 5

0

K1

TCLOSE = 0.11 2

C1200u

R1

1k

Page 66: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 47

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

d) Nhận xét các đồ thị và tính toán các hằng số thời gian của mạch.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 67: Mô phỏng mạch điện

48 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

4.2 MẠCH QUÁ ĐỘ CẤP HAI R-L-C 4.2.1 Phần chuẩn bị ở nhà.

Xác định điện áp trên tụ C1 uc(t) và dòng điện trong mạch ic(t). Vẽ dạng sóng trên

tụ C1 ứng với các trường hợp điện trở R1=80Ω, R1=Rth và R1=0,4Ω trong mạch điện

hình 4.2a.

(Hình 4.2a)

• Điện trở R1 = 80Ω.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

R1

L1

10m

K1

TCLOSE = 50m1 2 C1

1m

V15Vdc

0

Page 68: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 49

• Điện trở R1 = Rth = ………………… Ω.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

• Điện trở R1 = 0,4Ω.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 69: Mô phỏng mạch điện

50 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

4.2.2 Phần mô phỏng.

a) Vẽ trong Orcad – Pspice sơ đồ mạch như trên với R1 = 80Ω.

b) Chọn chế độ phân tích Transient, thời gian chạy là 1s.

c) Chạy mô phỏng và vẽ dạng sóng điện áp trên tụ C1 và dòng điện trong

mạch với các trường hợp:

Chế độ không dao động R1 = 80Ω.

Chế độ tới hạn R1 = Rth = ………………… Ω.

Chế độ dao động R1 = 0.4Ω.

• Chế độ không dao động R1 = 80Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

Page 70: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 51

• Chế độ tới hạn R1 = Rth = ………………… Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

• Chế độ dao động R1 = 0.4Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Page 71: Mô phỏng mạch điện

52 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

d) Nhận xét các đồ thị và tính toán các hằng số thời gian của mạch.

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Thay nguồn một chiều Vdc bằng nguồn xung vuông Vpulse với các thông số

trong mạch điện hình 4.2b.

Chọn chế độ phân tích Transient, thời gian chạy là 100s. Khảo sát và vẽ các

dạng sóng điện áp trên tụ C1 và dòng điện trong mạch ứng với các trường hợp:

Chế độ không dao động R1 = 20Ω.

Chế độ tới hạn R1 = Rth = ………………… Ω.

Chế độ dao động R1 = 0.4Ω.

Page 72: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 53

(Hình 4.2b)

• Chế độ không dao động R1 = 20Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

0

V1TD = 0

TF = 0PW = 3PER = 6

V1 = 0

TR = 0

V2 = 2 L1

4

1

2

C1

1

R1

U1

TCLOSE = 21 2

Page 73: Mô phỏng mạch điện

54 | BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH

• Chế độ tới hạn R1 = Rth= ………………… Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

• Chế độ dao động R1 = 0.4Ω.

Dạng sóng điện áp trên tụ.

Page 74: Mô phỏng mạch điện

BÀI 4: QUÁ TRÌNH QUÁ ĐỘ TRONG MẠCH TUYẾN TÍNH > 55

Dạng sóng dòng điện trong mạch.

e) Nhận xét các đồ thị.

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 75: Mô phỏng mạch điện