DODATEK SPECJALNY DO DWUMIESIĘCZNIKA

E D U K A C J A • K U L T U R A • A K T Y W N E O B Y W A T E L S T W O

COMENIUSBĄDŹ LEPSZYJeśli jesteś nauczycielem, dzięki Comeniusowi masz szansę wziąć udział w kursach doskonalenia zawodowego, pozwalających na pogłębie-nie wiedzy i podniesienie kwalifikacji. [strona 6]

GRUNDTVIGNIEZALEŻNIEOD WIEKU

Urzędy pracy, władze miejskie, organizacje szkolące edu-katorów, a nawet więzienia – wszystkie te instytucje mogą skorzystać z dofinansowania Grundtviga, jeśli tylko mają po-mysł na wspieranie uczenia się ludzi dorosłych. [strona 8]

LEONARDODA VINCISTAŻ JEST BLISKO

Jesteś bezrobotny i myślisz, że to poważna przeszkoda w zdobyciu unijnego wsparcia? Mylisz się. Program Leonardo da Vinci zapewnia m.in. dofi-nansowanie projektów zagra-nicznych praktyk i staży za-wodowych właśnie dla osób bezrobotnych i wchodzących na rynek pracy. [strona 10]

Szkoła wyobraźniRuszyła kolejna edycja programów wspólnotowych!

Mają rolnicy, przedsiębior-cy, rybacy. Ma i młodzież. Fundusze unijne. Czas przyjrzeć się bliżej nowym szansom!

Stypendia, kursy szkole-niowe, staże, praktyki, wizyty studyjne, spot-

kania młodzieży, seminaria, wolontariat, działania lokal-ne, międzynarodowe sieci organizacji... Unijna oferta edukacyjno-szkoleniowa robi wrażenie. Każdy może znaleźć coś dla siebie: szkoła podsta-wowa i uniwersytet trzeciego wieku, urząd pracy i dom po-prawczy, izba handlowa i dom opieki społecznej. Przedszko-lanka, naukowiec, nauczyciel, bezrobotny, uczeń zawodów-ki, przedsiębiorca...

Możliwości jest wiele. Jak dotrzeć do tej, która dla danej osoby czy organizacji jest naj- odpowiedniejsza? Zadania nie ułatwia ani skompliko-wana struktura programów (choć i tak jest prostsza i bar-dziej logiczna niż poprzed-nio), ani niewiele mówiące nazwy komponentów, akcji i podakcji – unijne programy tworzą i opisują urzędnicy, nie copywriterzy. Ci ostatni przydają się jednak, kiedy 14- -latkowi trzeba wytłumaczyć, co to jest edukacja pozafor-malna lub czym są projekty-demokracji uczestniczącej.

W niniejszej gazetce – spe-cjalnym dodatku do newslet-tera Eurodesk Polska – pod-jęliśmy próbę przybliżenia najważniejszych unijnych programów dla młodzieży i osób pracujących z młodzie-żą. Skoncentrowaliśmy się na informacjach podstawowych – dla kogo są programy, co

oferują i w jaki sposób z nich korzystać. Najwięcej miejsca poświęciliśmy „Młodzieży w Działaniu” i „Uczeniu się przez całe życie”. Nie zapomnieli-śmy jednak o programach wspierających obywatelstwo, kulturę, równouprawnienie – bo i z nich młodzież może korzystać.

Opisanie programów nie byłoby możliwe bez nieocenionej pomocy ko-ordynatorów i dyrektorów programów. Dziękujemy! To, czego nie udało nam się zmieścić w tej gazetce, znaj-dziecie wkrótce w Interne-cie i przewodnikach.

WaWrzynieC Pater

Malowidła na murach też mogą promować zjednoczoną Europę FOt. FrSe

MŁODZIEŻW DZIAŁANIUDLA DEMOKRATÓW

Jeśli we współpracy z przy-jaciółmi z zagranicy uda się twojej organizacji zorganizo-wać akcję promującą uczest-nictwo młodzieży w życiu demokratycznym, Ue pomo-że Ci taką akcję sfinansować. to nowość programu „Mło-dzież w Działaniu”. [strona 2]

NA KAUKAZCałe życie marzyłeś o wizy-cie w górach Kaukazu? Od 2007 r. swój plan możesz rea-lizować dzięki akcjom 3.1 i 3.2 programu „Młodzież w Dzia-łaniu”. Wspierają one projekty wymian i szkoleń, organizo-wanych w partnerstwie z or-ganizacjami z kilkudziesięciu krajów świata. [strona 4]

ZACZĄĆ DIALOGKomisja europejska umożli-wiła dofinansowanie przed-sięwzięć stymulujących dia-log młodzieży z osobami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową we własnym kraju, jak również w europie – mówi tomasz Bratek, dy-rektor programu „Młodzież w Działaniu”. [strona 4]

UWAGA DRAMATSpotkali się w podwarszaw-skim Jadwisinie, a pochodzili z całej europy. Kto? Uczestnicy wymian i koordynatorzy mię-dzynarodowych projektów. Wzięli udział w szkoleniu, po-kazującym jak wykorzystać dra-mę w pracy z młodzieżą. efekty przeszły ich najśmielsze ocze-kiwania, a pomysł okazał się rewelacyjny. [strona 5]

Cztery oblicza edukacji.Ucz się przez całe życie! strona 6-12

NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS *** NEWS

INTERNETOWY SONDAŻ

W styczniu 2007 r. zmieniła się nie tylko struktura programu „Młodzież w Działa-niu” – inne jest również jego logo. Z trzech idących ramię w ramię ludzików zostało tyl-ko dwóch. Czy takie logo właściwie symbo-lizuje nowy program? Wyraź swe zdanie na www.mlodziez.org.pl.

WYWIADOBOWIĄZKI I PIENIĄDZE

tylko w roku 2007 Fundacja rozwoju Systemu edukacji odpowiadać będzie za roz-dysponowanie około 80 mi-lionów euro – mówi dyrektor generalny FrSe Mirosław Mar-czewski. – Mimo to jestem op-tymistą, bo mamy sprawny i dobrze przygotowany zespół. [strona 2-3]

PIERWSZY DEADLINEJUŻ ZA NAMI

Prawie 230 wniosków wpłynęło do Narodowej Agencji programu „Młodzież w Działaniu” w pierwszym terminie składania wniosków. Ponad setka z nich to wnioski o dofinanso-wanie Wymian Młodzieży. Teraz projekty czekają na decyzję Komitetu Oceniającego. Wyniki selekcji znajdą się na stronie www.mlodziez.org.pl do końca marca. Kolejny ter-min składania wniosków upływa 1 kwietnia.

TEN DOKUMENTPOŚWIADCZY TWOJĄ WIEDZĘOd kwietnia uczestnicy projektów programu „Młodzież w Działaniu” będą mogli otrzymać dokument potwier-dzający umiejętności i wiedzę zdobyte w czasie projektów. Jako pierwsi o certyfikat będą mogli się starać uczestnicy Wymian Młodzieży i Wolontariatu Europejskiego. Certy-fikaty będą wydawać organizacje goszczące młodzież z za-granicy. W przyszłości Youthpass zostanie wprowadzony również w pozostałych akcjach „Młodzieży w Działaniu”. Więcej informacji już wkrótce na www.mlodziez.org.pl.

� LUTY 2007

MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU

Wchodzenie w dorosłość

Socjologia – jak już chyba każdy w dzisiejszych czasach wie – to nauka o społeczeństwie. Ale czym tak naprawdę jest społeczeństwo? Jak jest ono tworzone, jak trwa i jak się zmienia? Z jednej strony społeczeństwo to wielkie liczby, instytucje i masowe procesy. Z drugiej – to wszystko to, co „dzieje się między ludźmi”. Chciałbym, abyśmy spojrzeli na inicjatywy realizowane w ramach programu „Młodzież w Działaniu” (MwD) z tej drugiej perspektywy i spróbowali odpowiedzieć na pytanie: co zyskują ich uczestnicy? Spróbujmy prześledzić cykl typowego projektu.

Od czegoś trzeba zacząć – od pomysłu, inicjatywy, ale też od nawiązania kontaktów, dyskusji na temat pomysłów. To etap zbierania informacji, korzy-stania z rożnych źródeł, rozwijania sieci informacyjnej.

Projekty programu MwD są zawsze formą spotkania – miejscem, gdzie spotykają się ze sobą młodzi ludzie z różnych krajów, z różnych środowisk, z różnych regionów. Warto być może spróbować rozszerzyć bazę projektów, w których uczestniczyliby aktywnie – na partnerskich zasadach – przedstawi-ciele różnych generacji.

Wreszcie przejdźmy do efektów – co się dzieje z ludźmi, czego się uczą? Najważniejsze jest tu chyba „ośmielenie się”, nabycie poczucia własnej sprawczości, tego, że „my/ja też coś mogę”, biurokracja nie jest taka strasz-na, a jeśli jest się konsekwentnym – można osiągnąć cel. Wymiana zagra-niczna, poznanie odmiennych doświadczeń prowadzi nas do przekonania, że podobne problemy i dylematy można rozwiązywać na różne sposoby, stąd my też jesteśmy dla innych ciekawi. Wspólna praca przedstawicieli różnych grup i pokoleń, dzielenie się odpowiedzialnością sprawia, że zaczynamy w innych dostrzegać kompetentnych partnerów, a nie „plemiennych wrogów”, pojawia się zmiana perspektywy, myślenie w kategoriach projektu, celów ogólnych i szczegółowych, środków do ich realizacji, pracy grupowej oraz przechodzenia od pomysłu „a może byśmy tak coś zrobili”, do konkretu: po-działu ról, opracowania planu i podjęcia skoordynowanych działań.

Efekt uczestniczenia w projekcie przypomina w pewnym sensie proces wchodzenia w dorosłość, dojrzewania – ale dorosłość ta jest pełna możliwo-ści i otwarta na świat i na innych.

Młodzież w polityce Uczenie się przez całe życie – 7 mld euro, Młodzież w Działaniu – 885 mln, Kultura – 400 mln, Europa dla Obywateli – 215 mln. Budżety programów europejskich przezna-

czonych na kształcenie, kulturę i obywatelstwo robią wrażenie... do czasu, gdy porówna się je z innymi unijnymi wydatkami. Choćby z budżetem na rolnictwo, na które w ciągu najbliższych siedmiu lat Unia wyda ponad 360 mld euro.

A przecież poprzez programy Unia realizuje swoje strategiczne cele poli-tyczne. Mobilność, współpraca i solidarność, różnorodność kulturowa, aktyw-ne obywatelstwo – to nie tylko cele unijnej polityki młodzieżowej, to także priorytety programu „Młodzież w Działaniu”. Tymczasem jego budżet w przeli-czeniu na jednego potencjalnego beneficjenta to niecałe... 2 euro na rok.

Jednak dla tych najaktywniejszych pieniędzy nie powinno zabraknąć i nie ma większego znaczenia, że ci, którzy będą się o nie ubiegać, nie uczy- nią tego z chęci pomocy Unii w realizacji jej polityki, tylko z chęci realizacji własnych pomysłów. Miejmy nadzieję – ciekawych i pożytecznych społecz-nie, czego sobie i państwu życzę. WaWrzynieC Pater

Zarażanie entu zjazmemZrób coś pożytecznego z rówieśnikami z zagranicy, czyli o pierwszej z pięciu akcji nowego programu „Młodzież w Działaniu”

Elementem projektu Inicjatyw Młodzieżowych może być organizacja festiwalu tanecznego FOt. FrSe

Jeśli unijny program dla młodzieży do tej pory koja-rzył Ci się ze składanymi za granicą wizytami, uspoka-jamy – w tej materii nic się nie zmieniło.

Ale Akcja 1. („Młodzież dla Europy”) odmie-nionego programu

od stycznia wspiera również dwa inne rodzaje działań: inicjatywy na rzecz społecz-ności lokalnych (jak Akcja 3. dawnego programu „Mło-dzież”) i zupełnie nowe – na rzecz demokracji. Można je realizować z 31 państwami (krajami Unii Europejskiej oraz Norwegią, Lichtenste-inem, Islandią i Turcją). Tak, jak cały program, Akcja 1. dofinansowuje zarówno ini-cjatywy młodzieżowych in-stytucji i stowarzyszeń, jak i grup nieformalnych. Tym ostatnim wystarczy znale-zienie organizacji wspiera-jącej, która podpisze w ich imieniu umowę.

W każdej z trzech podak-cji wnioski składać należy w Narodowej Agencji do 1 lu-tego, 1 kwietnia, 1 czerwca, 1 września lub 1 listopada. Z projektem można ruszyć najwcześniej trzy miesiące po każdej z tych dat.

Wymiany młodzieżyu�Dla młodzieży

w wieku 13-25 latDzięki programowi „Mło-dzież w Działaniu” (MwD) grupa kolegów z Twoje-go klubu młodzieżowego lub podwórka, którą łączą wspólne zainteresowania, może spotkać się i współ-

focus: MŁoDZIEŻ W DZIAŁANIu

To program Komisji Europejskiej na lata 2007 – 2013, który ma zachęcić młodzież w wieku od 13 do 30 lat oraz osoby pracujące z nią (np. w fundacjach i stowarzyszeniach) do kształcenia się również poza typową szkołą. „Młodzież w Działaniu” umożliwia nawiązywanie kontaktów międzynaro-dowych i wymianę doświadczeń, zachęca do podejmowania działań na rzecz społeczności lokalnej, służących również in-dywidualnemu rozwojowi.„Młodzież w Działaniu” to kontynuacja działającego w latach 2000 – 2006 programu „Młodzież”. Program podzielony jest na pięć akcji, jego ogólnoeuropejski budżet wynosi 885 mln euro.

WYWIAD: MAMY Do WYDANIA 80 MILIoNÓW EuRo!

„Młodzież w Działaniu”, „Ucze-nie się przez całe życie”, Mecha-nizm Norweski... Od tego roku Fundacja Rozwoju Systemu Edu-kacji staje się głównym zarządza-jącym funduszami europejskimi przeznaczonymi na edukację, młodzież i szkolenia.Rzeczywiście. Po połączeniu pro-gramów Socrates i Leonaro da Vinci w nowy program „Uczenie się przez całe życie” i zwiększeniu środków na poszczególne działa-nia, choćby na mobilność studen-tów w ramach Erasmusa, zakres obowiązków i ilość środków, któ-rymi zarządza Fundacja znacznie

się zwiększyły. Tym bardziej, że do funduszy unijnych doszły też fundusze z Europejskiego Obsza-ru Gospodarczego. Wzrosła rola Fundacji Rozwoju Systemu Edu-kacji, ale też i odpowiedzialność za sprawne i efektywne zarządza-nie unijnymi pieniędzmi. Tylko w 2007 roku Fundacja będzie odpo-wiadać za rozdysponowanie około 80 milionów euro.

Uda się zagospodarować taką kwotę?Nie powinno być problemów. Dotąd wykorzystanie środków, co jest chyba ewenementem jeśli

chodzi o środki europejskie, było na poziomie powyżej 90 proc. A w niektórych działaniach sięgało na-wet 100 proc. Jestem przekonany, że dzięki temu, iż zarządza nimi jedna instytucja, będziemy jeszcze bardziej efektywni w dysponowa-niu unijnymi środkami. Mamy sprawny i dobrze przygotowany zespół osób. A ponadto, zarówno nasza oświata, jak i placówki dzia-łające w sferze edukacji nieformal-nej czy kształcenia zawodowego na nadmiar gotówki nie narzeka-ją. Środki unijne są więc dla nich cennym wsparciem.

Ale liczy się nie tylko sam fakt wykorzystania środków – równie ważne jest to, żeby trafiały do tych, którzy rzeczywiście ich po-trzebują i żeby zainwestowane w

Z MIROSŁAWEM MARCZEWSKIMp.o. Dyrektora Generalnego Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji rozmawiają Wawrzyniec Pater i Agnieszka Pietrzak

Dr MARCIN SIńCZUChSocjolog młodzieży, pracownik Ośrodka Badań Młodzieży ISNS Uniwersytetu Warszawskiego

*******

projekty i kapitał ludzki pienią-dze przyniosły wymierne efekty.To prawda. Jakość projektów oraz weryfikacja osób i organizacji, do których trafiają, to od dłuższego czasu priorytet Fundacji. Wszyst-kie projekty przechodzą staranną weryfikację, np. w „Młodzieży w Działaniu” – w celu zwiększe-nia czytelności i obiektywizacji oceny – wprowadziliśmy system punktowy. W większości działań programu „Uczenie się przez całe życie” oceny dokonywane są przez zewnętrznych ekspertów. Zapew-nia to większą przejrzystość po-dejmowanych decyzji. Nie ukry-wam też, że umiejętności selekcji projektów i beneficjentów, w tym oceny ich wiarygodności, sprzyja – niekiedy wieloletnie – doświad-czenie pracowników Fundacji i

pracować z rówieśnikami z innych krajów. Co może być tematem projektu? Wszystko, co was interesu-je: historia, sztuka, kultura, ekologia, a nawet sport czy polityka. Najważniejsze, by-ście przy okazji nauczyli się czegoś nowego, nabrali do-świadczeń i zrozumienia dla innej kultury.

Zasady są proste – naj-pierw trzeba zarazić entu-zjazmem młodych ludzi z innego kraju, by zechcieli wspólnie popracować nad przygotowaniem projektu. Kontakty przez internet i telefon mogą do tego nie wystarczyć. Warto, żeby li-derzy grup – jeszcze przez złożeniem wniosku – spot-kali się na wizycie przygoto-wawczej.

Pamiętajcie: im więcej pracy włożycie w przygoto-wanie projektu, tym więk-sze będą szanse na jego ak-ceptację. Jeśli ją uzyskacie – przystępujecie do dalszej pracy, której głównym eta-pem jest spotkanie (od 6 do 21 dni).

Młodzież z zagranicy możecie zaprosić do siebie, albo też gościć u niej. Od tego będzie zależała wy-sokość dofinansowania, o jakie możecie wnioskować. Grant może pokryć koszty wizyty przygotowawczej, przygotowania działań i uczestników, transportu i zakwaterowania, a także koszty specjalne (związane np. z udziałem osób niepeł-nosprawnych). Wysokość dofinansowania zależy od tego, jak długo trwa wymia-

1234

Liczba projektów zrealizowanych w latach 2000 – 2006 w poszczegól-nych akcjach: Wymiany Młodzieży – 1430 projektów (26%), Wolontariat Europejski – 2663 projekty (49%), Inicjatywy Młodzieżowe – 959 projek-tów (18%), Działania Wspierające – 408 projektów (7%). W sumie 5460 projektów.

FELIETON

KOMENTARZ

PROJEKTY PROGRAMU MŁODZIEŻ

Wymiany Młodzieży1234

Wolontariat Europejski Inicjatywy MłodzieżoweDziałania Wspierające

49%18%

7%

26%

�LUTY 2007

MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU

Zarażanie entu zjazmemZrób coś pożytecznego z rówieśnikami z zagranicy, czyli o pierwszej z pięciu akcji nowego programu „Młodzież w Działaniu”

Elementem projektu Inicjatyw Młodzieżowych może być organizacja festiwalu tanecznego FOt. FrSe

na i ilu jest jej uczestników. Grupa może liczyć od 16 do 60 osób. To Akcja 1.1 Wymiana Młodzieży

Inicjatywy na rzeczspołeczności lokalnychu��Dla młodzieży w wieku

18-30 lat i 15-17 lat pod opieką pracownika młodzieżowego

Twoja grupa znajomych (minimum czterech) czy

organizacja może też uzy-skać wsparcie z programu MwD, jeśli zaplanuje wspól-ne przedsięwzięcie na rzecz społeczności lokalnej. Może to być film dokumentalny, organizacja warsztatów dla upośledzonych lub stwo-rzenie objazdowej trupy te-atralnej. Macie już pomysł? To napiszcie wniosek. Na projekty krajowe możecie otrzymać 6 tys. euro, na

międzynarodowe (do tej pory znane jako „Współ-praca w sieci”) – nawet 8 tys. euro.To Akcja 1.2 Inicjatywy Młodzieżowe

Promowanie demokracjiu�Dla młodzieży w wieku

13-30 latJeśli we współpracy z przy-jaciółmi z zagranicy uda się Twojej organizacji lub grupie znajomych zorga-nizować akcję promującą uczestnictwo młodzieży w życiu demokratycznym, UE również pomoże Ci taką akcję sfinansować. W tej inicjatywie ważne jest partnerstwo – w projekcie muszą uczestniczyć co naj-mniej dwa kraje, z których każdy jest reprezentowany przez partnerstwo krajowe. Są nim dwie organizacje bądź instytucje, z których jedna reprezentuje sektor pozarządowy (np. stowa-rzyszenie młodzieżowe), a druga zajmuje się edukacją młodzieży i bierze udział w życiu demokratycznym (np. instytucja samorządo-wa). Projekt może trwać od 6 do 18 miesięcy.To Akcja 1.3 Projekty promujące demokrację

WYWIAD: MAMY Do WYDANIA 80 MILIoNÓW EuRo!

MŁODZIEŻ W PRAKTYCE

KIBOL TEŻ PRZYJACIELMecze nie muszą kończyć się bur-dami na stadionach. Szalikowcy nie muszą wyładowywać swojej energii w bitwach i demolowaniu przystan-ków autobusowych. Może być zu-pełnie inaczej.

Piłkarscy kibice Schalke 04, Man-chesteru United, Banika Ostrawa, aiK Sztokholm i członkowie ru-muńskiej organizacji romanian Ul-tras spotkali się w Bukowinie tatrzańskiej w ramach projektu „Przeciwnik nie znaczy wróg”. Gospodarzem było stowarzyszenie Ultras Gieksa – kibice GKS Katowice, zaj-mujący się m.in. oprawą meczów drużyny i wydający gazetkę „Bukowa”.

Spotkanie 30 młodych ludzi trwało tydzień. Uświadomiło młodym ludziom, że w sporcie słowo przeciwnik nie znaczy wróg, że z przejawami agresji i rasizmu na stadionach można i trzeba walczyć.

Po przełamaniu pierwszych lodów kibice zaprezentowali swoje organizacje, uko-chane drużyny, ich zdjęcia i filmy. Opowiadali o sukcesach i porażkach, o barwach i tradycjach klubowych. zwiedzili również zakopane, Muzeum auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu i Kraków. Jednym z ważnych punktów programu było rozegranie turnieju piłkarskiego, w którym zwyciężyli kibice GKS, w finale pokonując kolegów z Manchesteru 2:0. Podczas wieczornego grillowania żartowano, że to pierwsze zwy-cięstwo Polski nad anglią po ponad 30 latach!Projekt „Przeciwnik nie znaczy wróg”, akcja Wymiany Młodzieży w ramach pro-gramu „Młodzież”

OBRAZ Z nIEPEłnOsPRAWnYMGrupa uczniów ze Słupska zorganizowała warsztaty fotograficzne z osobami niepełno-sprawnymi i wystawę fotograficzną ukazującą działalność młodych wolontariuszy. Oto, co napisali na koniec:

„Jesteśmy uczniami ii LO im. a Mickiewi-cza w Słupsku. Fotografią zainteresowaliśmy się po tym, jak część z nas wzięła udział w organizowanym przez miejscowe Centrum Wolontariatu projekcie >Ubóstwo oczami młodych<. Postanowiliśmy podjąć wyzwanie i napisać projekt, który pozwoliłby nam roz-wijać swoje zainteresowania fotograficzne, a jednocześnie pomógł osobom potrzebują-cym, zwłaszcza naszym niepełnosprawnym rówieśnikom. Chcieliśmy razem z nimi posze-rzać zainteresowania i pogłębiać wiedzę na

temat fotografii. nasze działania podzielone były na grupy zadaniowe. Część z nas or-ganizowała warsztaty z osobami niepełnosprawnymi, inni odpowiadali za promocję projektu. na bieżąco dzieliliśmy się też na grupy przy organizacji wystawy i wyjazdów integracyjnych. realizacja projektu pozwoliła nam rozwijać swoje zainteresowania oraz nauczyć fotografowania osoby niepełnosprawne. Początkowo obawialiśmy się, że nie damy rady sprostać tak ogromnemu wyzwaniu. ale udało się! Dzisiaj każdy z nas z uśmiechem wspomina dni, kiedy uczyliśmy się robić zdjęcia. teraz możemy po-chwalić się swoimi sukcesami, ale przede wszystkim zawiązaną przyjaźnią z osobami niepełnosprawnymi.”Projekt „Wolontariat w obiektywie”, akcja Inicjatywy Młodzieżowe w ramach programu „Młodzież”

W PRZEDsZKOLuilze Luse przyjechała z Łotwy. Jako wolontariuszka pracowa-ła w świetlicy środowiskowej i trzech przedszkolach. Do jednego z nich chodziła jej có-reczka Mary.

ilze uczyła przedszkolaków piosenek, organizowała przed-stawienia, prowadziła zabawy językowe. Dzieci uwielbiały gry, które łączyły elementy nauki angielskiego i zabaw ru-chowych. ilze znała ich mnó-stwo, a czasem sama wymyślała nowe. Czasem musiała wyjaśniać coś po polsku, więc już wcześniej w domu siedziała ze słownikiem i sprawdzała słówka. Gdy nie wiedziała, co powiedzieć, pomagała sobie rękami. Kiedy ktoś był niegrzeczny, aby go uspokoić mówiła po łotewsku. to zawsze działało!

ilze: Dzięki wolontariatowi poczułam smak drobnych przyjemności. zobaczyłam, że jest wiele rzeczy dookoła mnie, które bardzo lubię i które chciałabym robić. Czuję, że mogę pozytywnie zmieniać życie innych ludzi. Mary i ja uwielbiamy podróżować po Polsce, poznawać nowe miejsca. a we Wrocławiu znalazłam wielu przyjaciół.Projekt „Podziel się pasją z dziećmi”, akcja Wolontariat Europejski w ramach programu „Młodzież”

ekspertów zajmujących się oceną wniosków.

FRSE zarządza nie tylko fundu-szami unijnymi...Pod koniec stycznia zapadła de-cyzja, że FRSE będzie także zarzą-dzać Mechanizmem Norweskim, który przeznaczony jest na wspar-cie współpracy z krajami EOG. W większości środki te zostaną przeznaczone na dofinansowanie wyjazdów Polaków na uczelnie w Norwegii, Lichtensteinie i Islandii oraz na przyjazdy studentów z tych krajów do Polski.

Programy, którymi zarządza Fundacja, dzielą się na kompo-nenty, akcje, podakcje, części, działania... Niełatwo jest się w tym wszystkim zorientować.

Dlatego też zamierzamy prowadzić intensywne działania informacyjne. Oprócz szkoleń będziemy też two-rzyć nową stronę internetową, wyda-wać publikacje, przewodniki, ulotki. Nie wolno też zapomnieć o progra-mie europejskiej informacji mło-dzieżowej Eurodesk, którym również zarządza FRSE, i z którego inicjatywy powstała niniejsza gazetka. Proszę również pamiętać o imprezach pro-mocyjno-informacyjnych. Już teraz zapraszam wszystkich do udziału w wydarzeniach organizowanych w czasie kolejnego Europejskiego Ty-godnia Młodzieży, który w tym roku odbędzie się na początku czerwca.

Nie zmienia to faktu, że znaków zapytania, jeśli chodzi o zasady składania wniosków w poszcze-gólnych programach jest sporo.

Pytań o nowe programy fak-tycznie otrzymujemy bardzo dużo. To z jednej strony cieszy, bo świadczy o sporym zaintere-sowaniu środkami europejskimi przeznaczonymi na edukację. Z drugiej strony, udzielanie infor-macji to tylko niewielka, choć w tym okresie dość czasochłonna, część naszych obowiązków. Zda-jemy sobie sprawę, że informacja o nowych programach jest moc-no spóźniona, ale rzeczywistość jest, jaka jest. Programy w osta-tecznym kształcie zostały za-twierdzone dopiero pod koniec ubiegłego roku. A przecież przed poinformowaniem potencjal-nych uczestników z programami musieli zapoznać się najpierw pracownicy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.

Inne projekty: www.mlodziez.org.pl

� LUTY 2007

MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU

Stare zalety, no we szanseOd wolontariatu po politykę młodzieżową, czyli druga, trzecia, czwarta i piąta akcja programu „Młodzież w Działaniu”

Przejmij inicjatywę, a efekty Cię zaskoczą FOt. FrSe

W zmienionych struktu-rach tej części programu znajdziesz znane sobie od lat możliwości. Ale są też zupełnie nowe – jak Akcja 5, wspierająca m.in. dialog i współpracę między mło-dzieżą i politykami

Wyjedź (lub zaproś)na wolontariatu�Dla młodzieży w wieku

18-30 latJeśli tylko masz ochotę wziąć udział w wartościowym za-granicznym projekcie (nawet w Armenii!), możesz zostać wolontariuszem. Wystarczy znaleźć organizację, która złoży w Twoim imieniu wnio-sek. Jeśli Twoi przyjaciele myślą o tym samym – może-cie pojechać razem. Wniosek wysyłającej Cię organizacji trafić powinien do Narodowej Agencji. Na co możesz liczyć? „Młodzież w Działaniu” po-kryje koszty Twojego udziału w wolontariacie i zapewni kieszonkowe. Najkrótszy wo-lontariat trwa dwa miesiące, najdłuższy – nawet rok.

u�Dla organizacji i instytucji

Twoja organizacja (instytu-cja) prowadzi działalność non profit? Zastanów się, czy nie przydałaby ci się pomoc wolontariusza z zagranicy. Jeśli stwierdzisz, że tak, zgłoś się do Narodowej Agencji. Ta wyśle do ciebie akredytora, który oceni twoje możliwo-ści współpracy z wolontariu-szem. Jeśli jego opinia będzie pozytywna, możesz przy-stąpić do pisania projektu, który następnie przesyłasz do Narodowej Agencji. Jeśli projekt znajdzie uznanie, do-

Program „Młodzież” zmienia się w „Młodzież w Działaniu”. Czy nazwa ma na celu tylko odróżnienie nowej edycji programu od sta-rej, czy wiąże się też ze zmianą jego priorytetów?I jedno, i drugie. Nazwa nowego programu nie jest jednak przypadko-wa. Wiąże się z priorytetami polityki młodzieżowej Unii Europejskiej. Jednym z nich jest „aktywne obywatelstwo”, którego duch oddaje dru-gi człon nowej nazwy programu – „w działaniu”.

A inne cele programu?Jest ich wiele, wymienię trzy najważniejsze. Po pierwsze, „Młodzież w

Z TOMASZEM BRATKIEMdyrektorem programu „Młodzież w Działaniu” rozmawiają Wawrzyniec Pater i Karolina Rutkowska

☞ Promowanie aktywnego obywatelstwa wśród młodzieży, a w szczególności obywatelstwa eu-ropejskiego

☞ Wspieranie solidarności oraz promowanie tole-rancji wśród młodych ludzi, które przyczyniają się do integracji młodzieży w uE

☞ Budowanie wzajemnego zrozumienia między młodzieżą z różnych krajów

☞ Współudział w poprawianiu jakości systemów wspierania działań młodzieżowych i zwiększa-niu możliwości organizacji młodzieżowych

☞ Promowanie europejskiej współpracy na polu młodzieżowym

Działaniu” ma stworzyć możliwości do poznania się i lepszego zrozu-mienia młodzieży w ramach Unii Europejskiej oraz we współpracy z innymi krajami świata, ze szczególnym uwzględnieniem krajów sąsia-dujących z Unią Europejską. Po drugie, ma zachęcić młodzież do aktywności, do brania spraw we własne ręce. I po trzecie – chyba najważniejsze – „Młodzież w Działaniu” ma umożliwić młodym ludziom reali-zację własnych pomysłów. W dalszym ciągu jednym z nadrzędnych celów programu jest integracja spo-łeczna młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji: bezrobotnej, niepełnosprawnej, zamieszkującej tere-ny wiejskie czy osób ze środowisk zagrożonych pa-tologiami. Program jest oczywiście dla wszystkich, ale projekty z udziałem tych osób dofinansowywane są w pierwszej kolejności.

Jakie są najważniejsze nowości w programie „Młodzież w Działaniu”?Wyodrębniona została współpraca młodzieży z UE z młodzieżą z tzw. Sąsiadujących Krajów Partnerskich (Europa Wschodnia i Kaukaz, Europa Południowo-Wschodnia, kraje śródziemnomorskie), która w nowym programie wspierana jest przez Akcję 3. „Młodzież w Świecie”. To zmiana przede wszystkim strukturalna, bo do tej pory te działania były wspierane w ramach pierwszych dwóch Akcji. Druga zmiana jest merytoryczna. Komisja Europejska umożliwiła dofinansowanie

przedsięwzięć stymulujących dialog młodzieży z osobami odpowie-dzialnymi za politykę młodzieżową we własnym kraju, jak również w Europie. Ten dialog to obecnie jeden z priorytetów polityki młodzie-

żowej UE, który realizo-wany jest poprzez Akcję 5. – „Współpraca europejska w zakresie polityki mło-dzieżowej”. Inna nowość to możliwość zdobycia funduszy na projekty, któ-rych celem będzie większe angażowanie młodzieży w demokrację europejską. Dużą uwagę twórcy nowe-

go programu przykładają do upowszechniania rezultatów projektów, czyli informowania o tym, co uczestnicy robili w ich trakcie. Istnieje możliwość tworzenia projektów łączących poszczególne komponenty akcji w ramach tzw. „multimeasure activities”. Mamy też więcej, bo pięć, a nie trzy terminów składania wniosków z partnerami spoza Unii Europejskiej.

Czy kształt nowego programu wynika z oceny efektów poprzedniej edycji „Młodzieży”?W bardzo dużym stopniu. Program „Młodzież” był wnikliwie oce-

Centrum SaltoChcesz współdziałać z Europą Wschodniąlub Kaukazem? Możemy Ci pomóc!

zamierzasz pojechać na wolontariat do Gruzji lub do rosji? a może zorganizować wymianę młodzieżo-wą z Ukraińcami i Ormianami? Centrum Współpracy SaLtO z krajami europy Wschodniej i Kaukazu dzia-ła po to, by pomóc Ci w wykorzystaniu możliwości, jakie dają akcje 2. i 3. nowego programu „Młodzież w Działaniu”.

naszym głównym celem jest wspieranie współpra-cy pomiędzy organizacjami młodzieżowymi działają-cymi w Unii europejskiej oraz tymi z armenii, azerbej-dżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdowy, rosji i Ukrainy.

Możemy Ci pomóc w znalezieniu partnerów ze Wschodu oraz w przygotowaniu i realizacji projek-tów. Organizujemy szkolenia i wizyty studyjne, przy-gotowujemy materiały informacyjne, odpowiadamy na twoje pytania, jednym słowem staramy się żeby „Wschód” stał Ci się bliższy.

aby zapoznać się z możliwościami, jakie oferuje-my oraz planem działań na 2007 rok, zapraszamy na naszą stronę internetową: www.salto-youth.net/eeca Już masz pytania? Pisz do nas: salto-eeca@youth.org.pl

cELE MŁoDZIEŻY W DZIAŁANIu

Rzutem na taśmę udało nam się wywalczyć w Brukseli, by w programie mogli uczestniczyć obywatele Białorusi.

WYWIAD

�LUTY 2007

MŁODZIEŻ W DZIAŁANIU

Stare zalety, no we szanseOd wolontariatu po politykę młodzieżową, czyli druga, trzecia, czwarta i piąta akcja programu „Młodzież w Działaniu”

staniesz grant na utrzymanie wolontariusza(y) i zorganizo-wanie ich pracy. Możesz goś-cić nawet stu wolontariuszy. To akcja 2 – Wolontariat Europejski

Odwiedź i ucz u�Dla młodzieży w wieku

13-25 lat i osób pracują-cych z młodzieżą

Spojrzałeś na listę krajów, do których można wyjechać na wymianę młodzieży i jesteś rozczarowany? Właśnie dla takich, jak Ty, istnieją akcje 3.1 i 3.2. Dzięki nim możesz nawiązać współpracę z orga-nizacjami młodzieżowymi z kilkudziesięciu tzw. Sąsiadu-jących Krajów Partnerskich (m.in. Chorwacji, Armenii, Ukrainy, Rosji, Izraela, Maroka, a nawet Jor-danii) i zorganizować wspólnie z partnerami wymianę młodzieży lub szkolenie, doty-czące priorytetów pro-gramu „MwD”. Czego konkretnie?

Aktywnego obywatelstwa, walki z rasizmem, dziedzi-ctwa kulturowego (w Akcji 3.1) lub też polityki młodzie-żowej (w Akcji 3.2). Spokojnie, nie przerażaj się. Wszystko zależy od Twej wyobraźni – warsztaty dotyczące kultury odwiedzanego przez Ciebie kraju mogą dotyczyć nawet farbowania T-shirtów – jeśli przy okazji nauczycie się cze-goś o kulturze gospodarzy. W czasie szkoleń możesz zaś wymieniać doświadczenia, zdobywać nowe umiejęt-ności przydatne w realizacji projektów młodzieżowych i zaplanować inne działania, o których przeczytasz zaraz w Akcji 4.3.

Uwaga! W Akcji 3. wyjąt-kowo wniosek do Narodo-wej Agencji składasz tylko Ty (bo kraje partnerskie takich agencji nie mają). Wysokość dofinansowania zależy od liczby uczestników projektu i jego długości. Zorganizo-wana przez Ciebie wymiana może angażować od 16 do 60 osób i trwać od 6 do 21 dni. Unia finansuje pobyt, koszty podróży oraz pro-jektu (np. zakup farby do T-shirtów). Po szczegółowe informacje zajrzyj jednak do Internetu, bo warunki trochę się różnią od tych w Akcji 1.1. Listę Sąsiadujących Krajów Partnerskich znajdziesz w Internecie, zaś oferty part-

nerów z tych krajów – w sieci Salto (patrz ramka na str. 4).To Akcje 3.1 – Współpraca z partner-skimi krajami sąsiedzkimi UE i 3.2 – Współpraca z innymi krajami part-nerskimi

Ucz się tworzyć i realizować projektyu�Dla młodzieży i osób

pracujących z młodzieżą (bez górnych ograniczeń wiekowych)

Nigdy nie miałeś do czynie-nia z projektami unijnymi, a chcesz spróbować? „Mło-dzież w Działaniu” pomoże Ci nie tylko stworzyć pierwszy, ale również ulepszać kolej-ne projekty oraz udoskona-lać pracę z młodymi ludźmi.

Możecie za unijne pieniądze zorganizować szkolenia, wi-zyty studyjne, seminaria czy staże. Coś Ci to przypomina? Tak, to niemal niezmieniona dawna Akcja 5. programu „Młodzież”. Dalej pomagać będzie w tworzeniu projek-tów, nawiązywaniu kontak-tów z organizacjami z zagra-nicy lub budowaniu z nimi partnerstwa i sieci. W ramach Akcji możesz także wyjechać za granicę na krótki staż w or-ganizacji młodzieżowej lub instytucji pracującej z mło-dzieżą. Na wybrane działania można otrzymać 1000 euro (to stała kwota na pokrycie kosztów projektu), plus: 35 euro na każdego uczestni-

ka na działania, 40 euro na każdy dzień jego pobytu oraz 235 euro/dziennie na narzędzia szkoleniowe (tylko w przypadku szkoleń). Akcja 4.3 przeznaczona jest przede wszystkim dla osób pracują-cych z młodzieżą, trenerów, koordynatorów projektów, mentorów czy osób wpływa-jących na kierunki polityki młodzieżowej.To Akcja 4. – Systemy wspierania mło-dzieży

Zabierz się za politykę młodzieżowąu�Dla młodzieży w wieku

15 – 30 latAkcja 5. wspiera dialog mło-dych ludzi z osobami od-

TEATR ROZWIĄZYWAnIA PROBLEMÓWSpotkali się w podwarszawskim Jadwisinie, a pocho-dzili z całej europy. Kto? Uczestnicy wymian i koordy-natorzy międzynarodowych projektów. Wzięli udział w szkoleniu, pokazującym jak wykorzystać dramę w pracy z młodzieżą. Drama to interaktywna metoda dydaktyczna oparta na środkach teatralnych. Przez za-stosowanie wielu aktywnych technik, takich jak odgry-wanie różnych ról czy improwizacja, drama umożliwia młodym ludziom zmierzenie się z ich problemami w bezpiecznej przestrzeni. Keith z irlandii: „Pracuję z mło-dymi osobami w teatrze. nigdy nie brałem udziału w międzynarodowym projekcie, ale w przyszłości bardzo chciałbym zorganizować wymianę. Młodzież z mojego teatru mogłaby zobaczyć, że w innych krajach też są osoby o podobnych pasjach i zainteresowaniach, dla-tego tu przyjechałem.”

Projekt „Drama jako narzędzie realizacji wymian młodzieży” – akcja Działania Wspierające progra-mu „Młodzież”

sYBERYJsKIE sPOTKAnIA ZE sZTuKĄangarsk i irkuck na Syberii, wyspa Olchon na Bajkale to miejsca, w których spotkali się uczestnicy międzynaro-dowej wymiany młodzieży. Projekt poświęcony teatrowi przygotowały grupy teatralne z Polski, Litwy, Ukrainy i ro-sji. Doprowadzono do spotkania przedstawicieli czterech narodów, młodzieży wychowującej się w różnych kultu-rach i wyznających różne religie. Głównym celem spotka-nia było przygotowanie wspólnego spektaklu. Uczestnicy rozmawiali z miejscową ludnością i zbierali materiały do przedstawienia. Często dochodziło do dyskusji o stereo-typach, jakie dzielą ich narody. Co najciekawsze, okaza-ło się, że w żyłach przyjaciół z Syberii płynie krew także

polskich, litewskich i ukraińskich przodków. Każda z grup miała za zadanie przygotować warsztaty teatralne dla swoich partnerów. Podczas wspólnych zajęć aktorzy zauważyli, że mogą posługiwać się jednym wspólnym językiem – językiem teatru! efektem dwunastodniowej wymiany był spektakl wystawiony w czterech językach przed syberyjską publicznością. Projekt „Ponad podziałami” – akcja Wymiana Młodzieży programu „Młodzież”

powiedzialnymi za politykę młodzieżową w Europie oraz europejską współpracę dotyczącą młodzieży. W ra-mach Akcji 5.1 możliwa jest organizacja krajowych i mię-dzynarodowych Seminariów Młodzieżowych, podczas których młodzi ludzie mogą powiedzieć, co myślą o rocz-nych priorytetach Komisji Europejskiej czy przyszłości Wspólnoty.

W międzynarodowym semi-narium musi wziąć udział mi-nimum 60 osób z co najmniej pięciu krajów uczestniczących w programie.

W krajowym seminarium musi wziąć udział także co najmniej 60 uczestników, w tym minimum jedna orga-nizacja z Unii Europejskiej. Wnioski składa się do Naro-dowej Agencji. Cały projekt może trwać do 9 miesięcy włączając przygotowania, realizację, ewaluację i dzia-łania promujące. Samo semi-narium nie powinno trwać krócej niż trzy i dłużej niż sześć dni (wyłączając po-dróż). „Młodzież w Działaniu” dofinansowuje do 60 proc. kosztów przedsięwzięcia (do 50 tysięcy euro).

Akcje 5.2 i 5.3 są realizo-wane przez Komisję Euro-pejską. W ramach Akcji 5.2 prowadzone są badania oraz studia porównawcze w zakresie problematyki młodzieżowej. Akcja 5.3. obejmuje współpracę Ko-misji Europejskiej w zakresie młodzieży z organizacjami i instytucjami takimi jak Rada Europy czy Organizacja Na-rodów Zjednoczonych. To Akcja 5. - Współpraca europejska w zakresie polityki młodzieżowej

niany jeszcze w trakcie jego trwania. Ostateczny kształt nowego pro-gramu to jednak również efekt kompromisu między krajami, które w nim uczestniczą. Francja, Hiszpania czy Wielka Brytania naciskały, żeby poszerzyć zakres wiekowy uczestników. Polska się temu sprze-ciwiała. Ostatecznie przyjęto kompromisowe rozwiązanie. W nowym programie może uczestniczyć młodzież w wieku 13-30 lat, ale grupa-mi priorytetowymi są 15-25-latkowe, czyli tak, jak było w programie „Młodzież”.

Kompromisów pewnie było więcej?Tak, spierano się m.in. o to, czy mamy promować głównie duże inicjatywy, czy też małe lokalne projekty. Bardziej widoczne i roz-poznawalne są z pewnością te pierwsze, angażujące dużą liczbę uczestników. Z drugiej jednak strony – biorąc pod uwagę chociażby perspektywę Polski – małe projekty są szczególnie ważne i pomocne dla wspólnoty lokalnej. Pokazują młodym ludziom, że bycie aktyw-nym przynosi wymierne rezultaty, polepsza ich sytuację, pozwala na zdobywanie nowych umiejętności i doświadczeń. Takie projekty pozwalają młodym ludziom posmakować, czym jest Unia Europej-ska. Ostatecznie udało się wypracować kompromis, dzięki któremu będziemy mieli zarówno możliwość realizacji lokalnych projektów, nastawionych na indywidualny rozwój młodego człowieka, jak i projektów w skali makro, angażujących wielu uczestników. Cieka-wą sprawą była również batalia o uczestnictwo w programie krajów

spoza Unii Europejskiej. Rzutem na taśmę udało nam się wywal-czyć, by w programie mogli uczestniczyć obywatele Białorusi.

Czy formularze wniosków do programu zostaną uproszczone? Teoretycznie powinny one być zrozumiałe nawet dla 13-latków.Tak, formularze wniosków nieco się zmieniły. Mam nadzieję, że teraz będzie łatwiej je wypełniać. A najmłodszym i tym, którzy składają wniosek po raz pierwszy staramy się pomagać.

Na czym polega ta pomoc?Nasz przyszły beneficjent może zgłosić się do nas po pomoc na każ-dym etapie realizacji projektu: od pierwszego kontaktu z programem aż do ewaluacji i raportu końcowego. W całej Polsce działają Ośrodki Regionalne Programu, które właśnie tym się zajmują. Poza tym orga-nizujemy mnóstwo szkoleń i spotkań zarówno dla tych, którzy nigdy nie zetknęli się jeszcze z programem, jak również dla tych, którzy mają na swoim koncie kilka udanych przedsięwzięć.

Jest też kilka zmian formalnych. Komitet Selekcyjny zmienia się w Oceniający... ...a całkowitą odpowiedzialność za zatwierdzone projekty ponosi zarząd Fundacji, którego członkiem jest dyrektor programu. Zarząd na podsta-wie rekomendacji Komitetu ostatecznie decyduje o przyznaniu środków finansowych.

1 kwietnia

tego dnia upływa najbliższy termin składania wniosków w programie Młodzież w Działaniu

Inne projekty: www.mlodziez.org.pl

MŁODZIEŻ W PRAKTYCE

� LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Spotkajcie a znajdz iecie (wiedzę!)Uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy, a nawet ci, którzy uczyć jeszcze nie zaczęli – im wszystkim Comenius może pomóc w kształceniu

Wyjazd i wspólna praca nad projektem mają zwiększyć zdolności i motywację uczniów FOt. FrSe

Kierujesz szkołą? uczysz? Będziesz uczyć? Oto od-mieniony program Come-nius – od 2007 r. działający w ramach nowego progra-mu edukacyjnego unii Eu-ropejskiej „uczenie się przez całe życie (LLP)”.

Do końca ubiegłego roku Comenius był częścią Programu

Socrates. Teraz to się zmie-niło, nieco inne będą też na-zwy komponentów, ale naj-ważniejsze cele pozostają te same. Comenius promu-je międzynarodową współ-pracę placówek oświato-wych (m.in. przedszkoli i szkół). Ich uczniowie mają być dzięki niej jeszcze le-piej kształceni, a wykładow-cy – doskonalić swój rozwój zawodowy. Comenius ma również wspierać naukę ję-zyków obcych i kształtować świadomość interkulturową.

Chcesz spróbować? Part-nerów do wspólnych dzia-łań znajdziesz w Interne-cie, m.in. na stronach Akcji eTwinning. Ustal z nimi, któ-ra z waszych placówek bę-dzie zarządzać projektem i merytorycznie go koor-dynować: uzgodni z part-nerami jego pedagogiczną treść, prześledzi realizację we wszystkich uczestniczą-cych szkołach i spełni rolę punktu kontaktowego dla grupy partnerskiej.

Rok 2007 będzie okre-sem przejściowym między II edycją programu Socra-tes-Comenius, a nowym Co-meniusem, realizowanym w ramach programu LLP. Je-śli realizujesz właśnie wie-lostronny Projekt Szkolny Comeniusa lub Projekt Roz-woju Szkoły Comeniusa, będziesz mógł go dokoń-czyć na dotychczasowych zasadach. W 2007 r. nie bę-dzie jednak możliwości do-łączenia nowych partnerów (przedszkoli czy szkół) do już realizowanych projek-tów (na drugi lub trzeci rok realizacji). W 2007 r. będzie obowiązywać nowy ter-min składania wniosków – 30 marca. Oto szczegółowa oferta nowego Comeniusa.

u�Dla uczniówComenius może pomóc Two-im uczniom w nauce języka obcego poprzez wsparcie wspólnej, dwuletniej pra-cy nad wybranym zagad-nieniem z młodymi ludźmi z innego kraju. Wystarczy, że nawiążesz współpracę z jedną zagraniczną placów-

ką oświatową z krajów UE, stworzysz grupę partnerską i złożysz wniosek na realiza-cję Dwustronnego Partner-skiego Projektu Comeniusa. Byłoby idealnie, gdyby rea-lizowany przez waszą grupę partnerską projekt pozwolił Twoim uczniom poznać ję-zyk, którego nie uczą się w szkole. Głównym zadaniem wspomnianych projektów jest bowiem promocja języ-kowego zróżnicowania Eu-ropy, w szczególności języ-ków rzadziej nauczanych.

Wyjazd i wspólna praca nad projektem ma zwięk-szyć zdolności i motywację uczniów. Projekt powinien zakończyć się przygotowa-niem tzw. produktu koń-cowego – filmu, wystawy lub np. prezentacji na DVD, opracowanej w języku ro-boczym projektu i językach ojczystych partnerów. Mini-malny okres wymiany ucz-niów wynosi 10 dni. To Dwustronne Partnerskie Projekty Szkół Comeniusa, do 2006 r. – Języ-kowe Projekty Comeniusa

u��Dla nauczycieli i uczniów

Comenius umożliwia też – poprzez współpracę z za-granicznymi placówkami – poznanie innych krajów, kultur, sposobów myślenia i życia. Wystarczy, że Two-ja szkoła czy przedszkole porozumie się z minimum dwoma podobnymi insty-tucjami z zagranicy (w tym z co najmniej jedną z kraju UE) i zachęci grupę uczniów i nauczycieli do współpracy nad określonym projektem (okres jego trwania wyno-si dwa lata). Nad czym kon-kretnie można pracować? Efektem projektu może być wydawnictwo, CD, film, po-moce dydaktyczne, wyroby artystyczne, przedstawie-nia i wystawy dotyczące: sztuki, nauki, języków ob-cych i języka ojczystego, edukacji środowiskowej, dziedzictwa kulturowego, obywatelstwa europejskie-

go, wykorzystania nowo-czesnych technologii infor-macyjno-komunikacyjnych lub walki z rasizmem i kse-nofobią. Realizację projektu należy włączyć w program dydaktyczny i wychowaw-czy szkoły. Uczniowie po-winni być zaangażowani w prace nad projektem na każdym jego etapie.To Wielostronne Partnerskie Projek-ty Szkół Comeniusa zorientowane na udział uczniów, do 2006 r. – Szkolne Projekty Comeniusa

u��Dla kadry pedagogicznej i zarządzającej

Jeśli kierujesz szkołą, mo-żesz dzięki Comeniusowi zachęcić swoich nauczy-cieli do szukania uspraw-nień w pracy placówki. Wraz ze szkołami partner-skimi (minimum z dwóch różnych krajów, w tym co najmniej jednego z UE) możesz utworzyć mię-

dzynarodowe zespoły na-uczycieli oraz dyrektorów, i postarać się opracować w nich innowacyjne zmia-ny w dydaktyce i zarzą-dzaniu szkołą. Tematykę współpracy uzgadniacie sami pamiętając, że pro-jekt powinien być inte-resujący dla wszystkich uczestniczących szkół. Potencjalnie najbardziej efektywne pomysły mogą być przez kadrę szko-ły i zespoły uczniowskie wdrożone i sprawdzone w praktyce. W tym przy-padku wskazana będzie współpraca z instytucjami lokalnymi, np. władzami samorządowymi, instytu-cjami edukacyjnymi lub stowarzyszeniami. Projekt trwa dwa lata.To Wielostronne Partnerskie Pro-jekty Szkół Comeniusa skoncen-trowane na zarządzaniu szkołą i dydaktyce, do 2006 r. – Projekty Rozwoju Szkoły

oD tEgo ZAcZNIj, cZYLI WIZYtA pRZYgotoWAWcZA

Wizyta przygotowawcza służy stworzeniu pod-staw przyszłego projektu: na spotkaniu partnerzy opracowują tematykę projektu, określają cele, treści i metody osiągnięcia zaplanowanych celów. Wyty-czają harmonogram działań, przydzielają poszcze-gólnym szkołom zadania, ustalają sposób komuni-kowania się czy język roboczy projektu. Wspólnie pracują też nad wypełnieniem wniosków aplikacyj-nych składanych do swoich Narodowych Agencji.W wizycie przygotowawczej może uczestniczyć jedna osoba, a tylko w uzasadnionych przypad-kach – dwóch przedstawicieli szkoły, którzy w przy-

szłości będą realizować projekt. Łącznie z podróżą wizyta nie może trwać dłużej niż tydzień. Warun-kiem uczestnictwa w niej jest wcześniejsze nawią-zanie kontaktu z przyszłymi partnerami.Jak ubiegać się o wizytę? Wystarczy złożyć wnio-sek wraz z zaproszeniem od instytucji organizującej wizytę do Narodowej Agencji, nie później jednak niż 8 tygodni przed wyjazdem. Zawarta na podsta-wie wniosku umowa z Agencją precyzuje wysokość przyznanego grantu, zasady jego wykorzystania i rozliczenia. Maksymalny grant na wizytę przygo-towawczą wynosi do 1000 Euro na osobę.

ZAKuMPLOWALI sIĘ Z EuROPĄStworzyli Klub europejski, przygotowali przedstawienie, przeprowadzali fascynujące wywiady z ciekawymi ludźmi, wydali album, chodzili na wycieczki a nawet... uczyli się pływać. Uczniowie ze szkoły podstawowej nr 29 z Olsztyna razem z koleżankami i kolegami z Włoch, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Francji uczestniczyli w projekcie „znajdźmy przy-jaciół w europie”. znaleźli! Uczniowie z Olsztyna do udziału w projekcie zaprosili też swoich rodziców. „Znajdźmy przyjaciół w Europie” – projekt szkolny w programie socrates-Comenius

PRZYJAŹŃ PO WłOsKuW Będzinie wszyscy uczniowie potrafią powiedzieć kilka słów po włosku. Potrafią zrobić spaghetti prawie tak do-brze, jak Włosi. Codziennie wysyłają swoim kolegom ze słonecznej italii maile i listy. razem działali w ramach pro-gramu wymiany. założyli wspólnie stronę internetową, zorganizowali wystawę zdjęć i plakatów, zrealizowali film video, zrobili album fotograficzny. Poznali się lepiej – i obie strony na tym skorzystały!„Więcej nas łączy, niż dzieli” – projekt językowy w programie socrates-Comenius

WYsPIAŃsKI nA ZDJĘCIACHalbumy, kalendarze, prace plastyczne i relacje z wycieczek to efekty artystycznego projektu uczniów ze szkoły pod-stawowej w Częstochowie i ich rówieśników z niemiec, austrii i Francji. Każdy partner miał zaprezentować sztukę swojego kraju. Uczniowie z Polski wybrali malarzy z XiX w. zafascynowani portretami swoich rówieśników pędzla Wyspiańskiego, postanowili słynne obrazy „ożywić”. efekty utrwalili na zdjęciach. „sztuka nie zna granic” – projekt szkolny w programie socrates-Comenius.

0

2000

4000

6000

8000

10000

Kwota zmienna

Kwota standardowa

PRS-2005PRS-2004PRS-2003JPC-2005JPC-2004JPC-2003SPC-2005SPC-2004SPC-2003

Średnie kwoty (standardowe i zmienne) przyznawane na realizację projektów programu socrates-Comenius w latach 2003-2005 (w euro)

Kwota standardowa – średnia kwota przeznaczona na realizację projektu (finansowanie obejmuje tylko koszty uprawnione).Kwota zmienna – średnia kwota przeznaczona na wyjazdy za granicę. Finansowanie nauczycieli obejmuje koszty podróży, ubezpieczenia i utrzymania. W przypadku uczniów – koszty podróży i ubezpieczenia. SPC – Szkolne Projekty Comeniusa, JPC – Językowe Projekty Comeniusa, PRS – Projekty rozwoju Szkoły. Źródło: dane FRSE

*******

COMENIUS W PRAKTYCE

GRANTY W COMENIUSIE 2003 - 2005

�LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Spotkajcie a znajdz iecie (wiedzę!)Uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy, a nawet ci, którzy uczyć jeszcze nie zaczęli – im wszystkim Comenius może pomóc w kształceniu

Wyjazd i wspólna praca nad projektem mają zwiększyć zdolności i motywację uczniów FOt. FrSe

Dotychczas niezależne od siebie programy Leonardo da Vinci i Socrates połączono w jeden: „Uczenie się przez całe życie”. Dlaczego?Zdecydowały o tym doświadczenia z I i II fazy tych progra-mów oraz ocena stopnia wdrożenia Strategii Lizbońskiej, jaką otrzymała Komisja Europejska od zewnętrznych ewaluatorów. Z wniosków tej ewaluacji wynikało, że należy jeszcze ściślej powiązać systemy edukacji ze zmieniającymi się wymaganiami europejskiego rynku pracy. Sposoby porównywania krajowych systemów kształcenia wciąż były za mało przejrzyste. Ponadto stwierdzono, że działania finansowane w ramach poszczególnych programów w dużej mierze się pokrywają, że istnieją problemy z przepływem informacji o rezultatach oraz ryzyko podwójnego finansowania tych samych działań. By to wszystko poprawić, główne programy edukacyjne UE skupione dotychczas pod nazwą Socrates, czyli Comenius (edukacja szkolna), Erasmus (edukacja wyższa), Grundtvig (kształcenie osób dorosłych) oraz funkcjonujący osobno Leonardo da Vinci (edukacja zawodowa i kształcenie ustawiczne) zostały połączone w jeden zintegrowany program edukacyjny „Uczenie się przez całe życie”.

Czy zmiana ta ma tylko charakter strukturalny, czy zmieniają się również cele programu, zasady, priorytety?Cele główne nie zmieniają się. Program „Uczenie się przez całe życie” także ma służyć realizacji Strategii Lizbońskiej, a więc słu-żyć budowaniu społeczeństwa europejskiego opartego na wiedzy, stymulować rozwój gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy oraz wspierać spójność społeczną. Cele szczegółowe poszczegól-nych programów zostały doprecyzowane w ten sposób, aby dzia-łania i grupy docelowe nie pokrywały się. Priorytety operacyjne w konkursie na rok 2007 także nie uległy zasadniczej zmianie. Do priorytetów obowiązujących w roku 2006 dodano jednak „Dialog międzykulturowy”. Większy nacisk zostanie także położony na wspieranie mobilności, zarówno osób uczących się, jak i funkcjo-nujących na europejskim rynku pracy.

Jakie są najważniejsze nowości w programie „Uczenie się przez całe życie”?W programie Comenius planowane są nowe akcje. Pierwsza polegać ma na indywidualnych wyjazdach uczniów ze szkół średnich realizujących projekty Comeniusa. Druga – Come-nius Regio – wspierać będzie międzyregionalną współpracę or-ganizacji odpowiedzialnych za regionalną politykę oświatową. Przeniesiono finansowanie staży zawodowych w firmach dla studentów do Programu Erasmus, stworzono też nową katego-rię działań – Projekty Transferu Innowacji – pozwalających na transfer dobrych praktyk i sprawdzonych rozwiązań w syste-mach edukacji zawodowej i kształceniu ustawicznym z krajów o wyższym stopniu rozwoju do krajów, gdzie ten poziom był niższy (np. nowe kraje członkowskie) w celu wyrównywania różnic i szybszej modernizacji.

Z PAWŁEM POSZyTKIEM, dyrektorem programu „Uczenie się przez całe życie” rozmawia Sława Malinowska

u�Dla asystentówJeżeli studiujesz, by zostać nauczycielem, albo już nim jesteś i chcesz podnieść swoje kwalifikacje, również możesz uczestniczyć w pro-gramie Comenius. Studenci mogą ubiegać się o stypen-dium na wyjazd na asysten-turę Comeniusa (praktykę pedagogiczno- -zawodową) do z agr ani c znych szkół uprawnio-nych do udziału w programie LLP. Szkoły zaś mogą ubiegać się – jako instytucje goszczące – o przyjęcie asy-stenta. Asystentura trwa od 3 do 10 miesięcy i powinna rozpocząć się nie wcześniej niż we wrześniu lub paź-dzierniku.To Mobilność: Asystentura Comeniusa. Do 2006 r. – Comenius akcja 2.2b

u�Dla nauczycieli i pracowników edukacyjnych

Dzięki Comeniusowi masz też szansę wziąć udział w kursach doskonalenia za-wodowego, pozwalających na pogłębienie wiedzy i podniesienie kwalifikacji zawodowych. Różnorodna tematyka zapewnia dostęp do nowoczesnych i innowa-cyjnych metod pedagogicz-nych. Nauczyciele języków obcych mogą skorzystać z kursów metodyczno-języ-kowych, pedagodzy wykła-

dający w języku obcym – z kursów językowych, zaś po-zostali nauczyciele – z kur-sów tematycznych.

Kursy doskonalenia za-wodowego trwają od 1 do 6 tygodni. Aby z nich sko-rzystać, musisz mieć polskie obywatelstwo, co najmniej trzyletni staż pracy (w przy-

padku nauczycieli przekwa-lifikowujących się min. 2 lata stażu jako nauczyciel języ-ka) i nie mniej niż ¾ etatu. Po raz drugi z takich szko-leń możesz skorzystać po trzech latach od zakończe-nia pierwszych.

Kursów językowych i ję-zykowo-metodycznych szu-kaj na wolnym rynku – najle-piej w ofercie uniwersytetów i ośrodków doskonalenia na-uczycieli. Informacje o kur-sach tematycznych znajdziesz na stronach internetowych Narodowej Agencji.

Zanim złożysz wnio-sek, dokładnie zapoznaj się z programem kursu – sprawdź, czy przyda się do Twojego rozwoju zawodo-wego. Aplikację powinieneś złożyć zgodnie z procedu-rą opisaną na stronach in-ternetowych programu Co-

menius. Dokumenty prześlij do Narodowej Agencji nie później niż na 14 tygodni przed rozpoczęciem kursu. Uprawniony koszt samego szkolenia (w ramach gran-tu) wynosi do 750 euro. 80 proc. grantu wypłacane jest uczestnikom na ok. cztery tygodnie przed rozpoczę-

ciem kursu, reszta – po rozliczeniu udziału.To Mobilność: Doskonalenie Za-wodowe Kadry. Do 2006 r. – Co-menius akcja 2.2c)

u�Dla instytucjiComenius wspiera rów-nież dwustronną współ-

pracę instytucji i organizacji edukacyjnych odpowiedzial-nych za regionalną politykę oświatową z regionów przy-granicznych lub regionów o tej samej charakterystyce. Może to być np. współpraca miast bliźniaczych. Szczegóły tej akcji znajdziesz w Interne-cie na stronach Comeniusa. To Comenius Regio

u�Dla uczniówJuż za rok w strukturach Co-meniusa pojawić się może nowa akcja skierowana do uczniów ze szkół, które re-alizowały lub realizują Part-nerskie Projekty Szkół Co-meniusa. Jej szczegółów jeszcze nie znamy – wia-domo tylko, że wspierać ma indywidualne wyjazdy uczniów, bo tak brzmi jej nazwa. Gdy tylko zapadną stosowne decyzje – wszyst-

kie informacje znajdziesz na stronach internetowych Comeniusa.To Mobilność: Indywidualne Wyjaz-dy Uczniów

Jak duże środki można uzyskać z Comeniusa? W za-leżności od minimalnej licz-by osób biorących udział w wyjazdach zagranicznych (z podziałem na uczniów i nauczycieli), każda ze szkół uczestniczących w projek-cie będzie musiała wybrać jeden z wariantów skali do-finansowania, określonych przez Narodową Agencję i Komisję Europejską (znaj-dziesz je w Internecie). Przy składaniu wniosku od szkół nie będzie wymagana pre-cyzyjna kalkulacja budżetu projektu – środki na jego re-alizację będą przyznawane według zasady „lumpsum”, tzn. na zasadzie kwot ryczał-towych. Natomiast akcepta-cja rozliczenia projektu po jego zakończeniu odbędzie się w oparciu o zrealizowa-ne działania lokalne i wyjaz-dy zaplanowane i zgłoszone we wniosku – szkoła nie bę-dzie więc zobowiązana do składania Narodowej Agen-cji końcowego raportu fi-nansowego, a jedynie raport ze zrealizowanych działań lokalnych i wyjazdowych. Warto jednak regularnie od-wiedzać strony internetowe Narodowej Agencji, bo osta-teczne decyzje w tej sprawie jeszcze nie zapadły.

1 Dziedzictwo kulturowe

2 Historia, tradycje

3 Turystyka

4 Teatr, muzyka, taniec

5 Literatura

6 Języki obce

7 Rzemiosło artystyczne

8 Media/Komunikacja

9 Zdrowie

10 Edukacja konsumencka

11 Edukacja środowiskowa, ekologia

12 Integracja, marginaliza-cja społeczna

13 Obywatelstwo euro-pejskie, demokracja, tożsamość regionalna

14 Nauka i technologia

15 Technologie informacyj-no-komunikacyjne

jAKI tEMAt pRojEKtu WYBRAĆ?

16 Przemysł, ekonomia, świat pracy

17 Przemoc w szkole

18 Interkulturowość,mniejszości narodowe i etniczne

19 Porównanie systemów edukacyjnych

20 Zarządzanie szkołą

21 Podnoszenie osiągnięć uczniów

22 Współpraca szkoły z władzami lokalnymi

23 Metodologia nauczania, dydaktyka

24 Niepełnosprawność, specjalne potrzeby edukacyjne

25 Równość szans kobiet i mężczyzn

26 Jakość w edukacji

Jeśli masz problem z odpowiedzią na powyższe pytanie, dobrze przyjrzyj się zamieszczonej niżej tabeli. to zestawienie dziedzin, z których projektów w ostatanich latach było najwięcej.

Akcja eTwinningEuropejska Współpraca Szkół

Czy można zrobić coś pożytecznego z rówieśnikamiz zagranicy, nie ruszając się ze szkoły? Można. Program etwinning to platforma współpracy między placówkami oświatowymi, zakładająca wykorzy-stanie nowoczesnych technik komunikacji: poczty elek-tronicznej, forów, czatów, blogów, komunikatorów, wi-deokonferencji czy prezentacji multimedialnych. Projekty mogą prowadzić nauczyciele wraz z klasami czy grupami zainteresowań, sami nauczyciele, dyrektorzy placówek, bibliotekarze i pedagodzy szkolni.

Chcesz spróbować?By rozwijać taką współpracę z przedszkolem, gimnazjum, szkołą podstawową lub ponadgimnazjalną – zarejestruj się na portalu www.etwinning.net. znajdziesz tam inter-netowe narzędzia do realizacji projektów i bazę poten-cjalnych partnerów. Uzyskasz też wirtualną przestrzeń do prowadzenia projektu. zapraszamy!

30 marcatego dnia upływa najbliższy termin składania wniosków w programie Comenius

WYWIAD

� LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Biblioteka w ursusie swoich podopiecznych uczyła m.in. posługiwania się komputerem FOt. P. Jankowski

Czy nazwa tego programu nie wydaje Ci się znajoma? Tak nazywała się jeszcze w ubiegłym roku część pro-gramu socrates, zajmują-ca się edukacją osób doro-słych. Teraz Grundtvig jest jednym z czterech progra-mów sektorowych w pro-gramie „uczenie się przez całe życie” (LLP).

Program Grundtvig służy edukacji ogólnej nieza-wodowej nie tylko osób

powyżej 25. roku życia, ale również młodszych – nawet 16-latków, którzy nie skoń-czyli swoich podstawówek lub szkół średnich, albo też z różnych względów korzysta-ją z oferty edukacyjnej dla dorosłych. Program wspiera trzy typy działań: współpracę międzynarodową w ramach projektów, wizyty przygo-towawcze oraz indywidual-ne wyjazdy na szkolenia dla edukatorów osób dorosłych. Dofinansowywane są prze-de wszystkim działania słu-żące edukacji osób dorosłych o utrudnionym dostępie do oferty edukacyjnej, np. osób starszych, niepełnospraw-nych, zamieszkujących tere-ny wiejskie, bezrobotnych, o niskim wykształceniu i o spe-cjalnych potrzebach eduka-cyjnych. Oto szczegóły:

Oferta dla organizacjiProjekty mogą być realizo-wane przez wszystkie orga-nizacje edukujące dorosłych – nie tylko Centra Kształcenia Ustawicznego, szkoły dla do-rosłych czy uniwersytety trze-ciego wieku, ale również te oferujące edukację nieformal-ną: fundacje, stowarzyszenia i organizacje non profit, bi-blioteki i muzea, a nawet fir-my komercyjne. Z dofinanso-wania Grundtviga skorzystać też mogą organizacje szkolące edukatorów i nauczycieli osób dorosłych, władze lokalne i re-gionalne, urzędy pracy, wię-zienia, ośrodki badawcze. In-nymi słowy – każda instytucja, która ma pomysł na wspiera-nie uczenia się ludzi dorosłych. Oto akcje, poprzez które ten cel można zrealizować:

u�stwórz coś innowacyjnego

To akcja dla większych i do-świadczonych organizacji – przynajmniej trzech z róż-nych krajów uprawnionych. Efektem projektów muszą być konkretne, innowacyj-ne produkty: kursy szkole-niowe, programy nauczania, podręczniki i inne materiały edukacyjne dla dorosłych.

Przygotowując projekt, musisz wziąć pod uwagę priorytety tematyczne wy-znaczane przez Komisję Euro-pejską. Listę obowiązujących w 2007 roku znajdziesz na stronie internetowej Agencji Wykonawczej. Projekty trwa-ją dwa lata, a maksymalny roczny wkład Wspólnoty Eu-ropejskiej to 150 tys. euro na całą grupę partnerską, przy czym wymagany jest wkład własny partnerów – min. 25 proc. budżetu. Wnioski skła-da się do Agencji Wykonaw-czej współpracującej z KE do 30 marca 2007 r.To Projekty Wielostronne Grundtviga (dawny Grundtvig 1)

u�Wyślij po doświadczenieTo z kolei oferta dla mniej-szych i niedoświadczonych organizacji. W projektach – o stosunkowo niewielkim

budżecie – chodzi głównie o wymianę doświadczeń, a ich efekty nie muszą mieć tak wymiernego i innowacyjne-go charakteru jak w przypad-ku Projektów Wielostronnych. W odróżnieniu od dawnego Grundtviga 2, nowe projekty będą zawsze dwuletnie, a apli-kacje składa się obecnie raz na dwa lata.

W ramach tej akcji możesz wysłać swoich pracowników – zajmujących się edukacją dorosłych – do zagranicznych organizacji partnerskich. Będą tam mogli wymienić się do-świadczeniami, poznać inne metody pracy i ofertę eduka-cyjną. Takie spotkania organi-zuje się zazwyczaj 2 – 4 razy w roku. Co ciekawe, udział w nich mogą, a nawet powinni, wziąć dorośli słuchacze.

Każda organizacja biorą-ca udział w projekcie składa

Seniorzy na czacieTwoi podopieczni mogą odkryć w sobie nowe talenty, jeśli tylko będziesz wiedział, jak im w tym pomóc

Projekt Fundacji „Wieś w XXI wiek” z Pie-niężna skierowany był do tych, o których program Grundtvig chce się zatroszczyć najbardziej – bezrobotnych z terenów wiejskich.

Inicjatywa umożliwiła młodym ludziom bliższe poznanie kultury swego regionu, a jednocześnie tradycji partnerów z Fran-cji, Hiszpanii i Rumunii. Słuchacze sami opracowali i wydali broszurę na temat kultury Warmii. Ze środków otrzymanych z programu Grundtvig sfinansowano

także szkolenie z języka angielskiego dla słuchaczy i pracowników instytucji.

Wspieranie edukacji osób o utrud-nionym dostępie do możliwości kształ-cenia to jeden z priorytetów programu Grundtvig. Dzięki spotkaniom z rówieś-nikami z zagranicy osoby z terenów wiej-skich zdobywają zupełnie nowe doświad-czenia, otwierają się na inne kultury, uczą zrozumienia dla odmienności. Mogą również rozwijać swe zainteresowania i poznawać nowe sposoby rozwiązywa-nia starych problemów.

uniwersytet Trzeciego Wieku z Krakowa w ramach projektu „www-piękny-wiek”, przeprowadził kilkanaście interneto-wych czatów tematycznych dla studen-tów-seniorów i ich nauczycieli.

Przedsięwzięcia z wykorzystaniem nowoczesnych technologii infor-matycznych (ICT) i służące popra-

wie znajomości języków obcych należą do najpopularniejszych w programie Grundtvig. Owocem projektu zrealizo-wanego w Krakowie – wspólnie z part-nerami z Danii, Finlandii, Litwy, Węgier i Hiszpanii – jest jego strona interneto-wa. Przez cały okres realizacji uczestni-cy projektu brali udział w szkoleniach z języka angielskiego. Jednak najbar-dziej znaczącym efektem projektu w ocenie jego realizatorów jest aktywi-zacja seniorów, którzy zwiększyli swoją motywację do podejmowania dalszego kształcenia i nowych wyzwań. Jedna z uczestniczek projektu, biorąca udział w wyjeździe do partnerów z Finlandii,

stwierdziła: „Finowie tak świetnie po-sługują się komputerem. Nie możemy być gorsi. Musimy się uczyć!”

W pięknym wieku przed klawiaturą

Czym zasadniczo różni się program Grundtvig od programu Leonardo da Vinci?Program Grundtvig dotyczy edukacji ogólnej niezawodowej osób dorosłych w odróżnieniu od przygotowania do zawodu i doskonalenia zawo-dowego, czemu poświęcony jest Program LdV. Mówiąc wprost, Grundtvig wspiera placówki, w któ-rych dojrzała osoba może uzupełnić wykształcenie ogólne (np. 45-letnia kobieta, która chce uzyskać świadectwo ukończenia gimnazjum lub matural-ne) oraz takie instytucje, które posiadają ogólnie niezawodową ofertę edukacyjną dla dorosłych, np. dotyczącą kultury i sztuki, nauki języków oraz korzy-

*******

*******

GRUNDTVIG W PRAKTYCE

stania z komputera i internetu, rozwoju osobistego, edukacji konsumentów, interkulturowości i integracji europejskiej, itd.

Jakie działania i jakie organizacje są traktowane priorytetowo w programie Grundtvig?Program Grundtvig szczególnie wspiera wszelkie działania edukacyjne na rzecz osób dorosłych znaj-dujących się w trudnej sytuacji społecznej, ekono-micznej i zdrowotnej, wszelkich osób zagrożonych tzw. wykluczeniem społecznym i żyjących na mar-ginesie społeczeństwa. zatem organizacje, których działania edukacyjne dotyczą właśnie takich osób traktowane są priorytetowo podczas selekcji wnio-sków. Do takich szczególnych grup osób należą m.in. osoby starsze, młodzi dorośli, którzy „wypadli” z systemu edukacji, osoby niepełnosprawne i z zaburze-niami psychicznymi, bezrobotni, osoby zamieszkujące tereny wiejskie bądź inne tereny o wysokim bezrobo-ciu oraz osoby, które potrzebują wsparcia, by mogły z sukcesem wrócić do społeczeństwa. Cieszymy się, że Grundtvig może poprawić jakość życia tych osób.

Z ALINĄRESPONDEK,koordynatorem programu GrundtvigrozmawiaAnna Oporska

Szansa dla bezrobotnych

�LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Biblioteka w ursusie swoich podopiecznych uczyła m.in. posługiwania się komputerem FOt. P. Jankowski

tyle godzin poświęcono na zajęcia Klubu Czytelniczego Readcom w Bibliotece im. Grab-skiego w Warszawie-Ursusie.270

Pomysł założenia Klubu Czytelniczego dla Dorosłych oka-zał się strzałem w dziesiątkę. Jak czuje się współautor tego sukcesu?To był naturalny krok wynikający z wcześniejszej współpra-cy z Uniwersytetami Trzeciego Wieku i całej dotychczasowej działalności biblioteki w Ursusie. Jesteśmy przekonani, że czytelnictwo i pamiętnikarstwo to sposób na kształtowanie aktywności intelektualnej i społecznej ludzi dorosłych. Ideę projektu zaproponowały dr Margarida Morgado z Portugalii i Lilia Ratcheva-Stratieva z Austrii. Biblioteka brała aktywny udział w jego przygotowaniu, a teraz, wraz z nowymi part-nerami z Belgii i Turcji – realizuje go. Mamy z tego wielką satysfakcję, a zainteresowanie projektem wciąż rośnie.

Jakie zajęcia oferuje Klub i kto może wziąć w nich udział?Nie było zamiarem twórców projektu zakładanie klubów czytelniczych, ale stworzenie programu metodycznego dla organizatorów-mentorów klubów. Dlatego w ramach projektu opracowano i wydano dla nich podręcznik, składający z pięciu modułów: „Twórcze spotkania z książka”, „Edukacja między-kulturowa”, „Pisanie literackie”, „Strategie czytelnicze”, „Sa-modzielne drukowanie własnych prac”. Zastosowanie metod zawartych w podręczniku gwarantuje członkom klubów nie tylko wspaniałą intelektualną podróż w głąb własnej i boha-terów książek tożsamości, ale również podróż poprzez różne kultury. Na przykład wspólne czytanie przez Portugalczyków i Polaków „Pianisty” dostarczyło obu stronom przeżyć niezwy-kłych i niepowtarzalnych.

Ile jest w Polsce klubów czytelniczych Readcom?Sześć – działają przy bibliotekach w Gorlicach, Jaśle, Łodzi, Lublinie, Pile i oczywiście Ursusie. Nasz klub jest jednocześ-nie poletkiem doświadczalnym stosowanych metod dydak-tycznych. Program zajęć opracowaliśmy zgodnie z przyjętymi regułami i dostosowaliśmy do potrzeb uczestników: najpierw więc były warsztaty komputerowe (by umożliwić pisanie wspomnień), następnie lekcje języka angielskiego (dla rozwo-ju kontaktów międzynarodowych), zajęcia biblioterapeutycz-ne (dla integracji uczestników) i dopiero potem zaczęły się prace nad modułami z podręcznika.

Z racji doświadczenia może udzieli Pan kilku porad oso-bom, które chciałyby przygotować projekt w Grundtvigu?Najważniejsze jest znalezienie właściwej idei i celu projektu i nabranie przekonania, że jego realizacja jest nam napraw-dę potrzebna do rozwoju działalności. Każda próba pisania i realizowania projektu dla projektu kończy się fiaskiem, bo po prostu nie chce nam się tego robić, a – nie ma co ukrywać – to potwornie ciężka i żmudna praca.

Z PIOTREM JANKOWSKIM,koordynatorem projekturozmawia Anna Oporska

GRUNDTVIG W PRAKTYCEBIBLIOFILE W uRsusIEBiblioteka Publiczna im. W.J. Grabskiego w warszawskim Ursusie realizuje projekt „reaDCOM – Kluby Czytelnicze dla Dorosłych”. Chce w ten sposób zachęcić – szczególnie oso-by starsze – do czytania. Ma jednak na to dość oryginalny pomysł: literatura i bezpośrednie kontakty z partnerami z zagranicy mają służyć poznaniu innych kultur.

W ramach projektu w Polsce przeprowadzono zajęcia w Klubie Czytelniczym, zorganizowano też szkolenie dla men-torów klubu, czyli pedagogów, bibliotekarzy, nauczycieli ję-zyków obcych oraz słuchaczy UtW. Głównymi produktami projektu są podręcznik dla mentorów i strona internetowa: www.readcom.info. ale równie ważnym efektem jest fakt, że czytelnicy z różnych stron europy zachwycili się literaturą innych krajów, a nierzadko poznali dzięki niej ważne frag-menty europejskiej historii.

WYWIAD

Seniorzy na czacieTwoi podopieczni mogą odkryć w sobie nowe talenty, jeśli tylko będziesz wiedział, jak im w tym pomóc

osobny wniosek o własny bu-dżet do Narodowej Agencji w swoim kraju. Termin upływa 30 marca. Projekty muszą być realizowane przez przynaj-mniej trzy instytucje z trzech krajów uprawnionych. W po-równaniu z Grundtvigiem 2 uproszczono stronę finansową – od tego roku dofinansowa-nie przyznawane jest w postaci ryczałtu dla każdego partnera w projekcie. Narodowe Agen-cje oceniające wnioski posłu-gują się zaś ujednoliconym sy-stemem ich oceny. Dodatkowo wprowadzono dwa typy pro-jektów: z małą liczbą wyjaz-dów i z dużą liczbą wyjazdów. Od typu projektu uzależniona jest wysokość dofinansowania. Dla polskich instytucji ustalo-na jest na poziomie 10 tys. euro dla pierwszego typu i 18 tys. euro dla drugiego na cały okres trwania projektu. Wnioski o do-

finansowanie Wizyt Przygoto-wawczych, które służą opraco-waniu przyszłych projektów, składa się na bieżąco, minimum na 8 tygodni przed wyjazdem.

W akcji tej co roku są wy-znaczane priorytety na pozio-mie europejskim i krajowym. W roku 2007 tematycznym priorytetem europejskim jest promocja dialogu interkulturowego, a krajowym – eduka-cja seniorów, rodzi-ców i uwrażliwia-nie społeczeństwa na potrzeby osób z grup defaworyzo-wanych. Prioryteto-wo będą traktowane wnioski dotyczące działań z aktywnym udziałem słuchaczy ze wszelkich grup defawory-zowanych.

By pochwalić się osiąg-nięciami projektu, materiały związane z jego tematem (np. raporty z przeprowadzonych badań i analiz, ulotki) możesz opublikować i upowszechnić. Możesz też założyć stronę in-ternetową, zorganizować krajowe konferencje, festy-ny, kiermasze wystawy czy warsztaty artystyczne.To Projekty Partnerskie Grundtviga (dawny Grundtvig 2) + Wizyty Przygo-towawcze

u�Połącz się w siećSieci Grundtviga są przedsię-wzięciami na dużą skalę. W projekcie muszą uczestniczyć organizacje z przynajmniej 10 krajów uprawnionych. Rów-nież wysokość budżetu jest duża – do 150 tys. euro na rok na całą grupę partner-ską, przy czym wymagany jest wkład własny partnerów – min. 25 proc. budżetu. Sie-ci służą wzmacnianiu współ-pracy na skalę europejską, wspieraniu dyskusji na temat edukacji dorosłych i prowa-dzenia badań w tym obsza-rze oraz budowaniu wspólnej polityki edukacyjnej. Co roku

Komisja Europejska wyzna-cza priorytety tematyczne dla Sieci. Na rok 2007 są to: ucze-nie się języków obcych, moż-liwości edukacyjne dla osób niepełnosprawnych i możli-wości edukacyjne dla migran-tów. Wnioski o dofinansowa-nie Sieci Grundtviga składa się do Agencji Wykonawczej

współpracującej z KE do 30 marca 2007 r.To Sieci Grundtviga (dawny Grundtvig 4)

u�Zgłoś kurs do kataloguInstytucje mające doświad-czenie w prowadzeniu szko-leń z zakresu edukacji doro-słych mogą oferować swoje kursy osobom zajmującym się taką edukacją z innych kra-jów programu. Koszty orga-nizacji kursu pokrywa się z opłat uczestników, bo Naro-dowa Agencja nie przyznaje na ten cel środków. Zgłosze-nia przyjmowane są przez In-ternet (http://ec.europa.eu/education/trainingdatabase) z co najmniej 6-10-miesięcz-nym wyprzedzeniem. Następ-nie przesyła się do Narodowej Agencji opis szkolenia w wer-sji papierowej. Ocena kursu i jego akceptacja ma miejsce w Narodowej Agencji.

Oferta dla kadryedukacji dorosłychGrundtvig ma również ofertę dla edukatorów i nauczycie-li dorosłych, osób zarządza-jących placówkami edukacji dorosłych, kadry pracującej z dorosłymi o specjalnych po-trzebach edukacyjnych, kon-

sultantów i doradców za-wodowych. Ta oferta to dofinansowanie indywidu-alnych wyjazdów szkolenio-wych na kursy, konferencje i seminaria oraz wyjazdów typu „job shadowing” (czyli dawny Grundtvig 3.). Wnioski składa-my do Narodowej Agencji do 30 marca, 30 maja lub 31 paź-dziernika 2007 r.

Szkolenia mogą dotyczyć np. metodyki nauczania osób star-szych, zarządzania projektami z zakresu edukacji dorosłych i wykorzystania ICT w pracy z dorosłymi. Szkolenie należy znaleźć na własną rękę. Moż-na, ale nie trzeba, skorzystać z bazy kursów Grundtvig/Come-nius, do której link znajduje się na stronie Narodowej Agen-cji. Wniosek składa się indywi-dualnie, ale podpisać musi go szef naszej instytucji. W nowym programie zniesiono limity do-finansowania. Koszty uzależ-nione są głównie od tego, gdzie organizowane jest szkolenie, a więc od kosztów utrzymania w danym kraju. Osoba wyjeżdża-jąca otrzymuje 80 proc. środ-ków przed wyjazdem, a resztę po powrocie i rozliczeniu.

Nowości w Grundtvigu jest więcej. W większym stopniu niż dotychczas dochodzą do głosu priorytety krajowe, co oznacza, że każdy kraj może dodatkowo wyznaczać wnioskodawcom własne wymagania, odpowia-dające potrzebom lokalnego rynku edukacyjnego. Z czasem ma się pojawić więcej możli-wości działania, zwłaszcza dla dorosłych słuchaczy (np. indy-widualne wyjazdy zagranicz-ne słuchaczy). Program ma się również otworzyć na kraje Bał-kanów Zachodnich i Szwajca-rię. Na razie jednak czeka nas okres przejściowy. Dlatego też zachęcamy do systematyczne-go śledzenia naszej strony in-ternetowej i uczestnictwa w spotkaniach informacyjnych, które w roku 2007 będziemy organizować częściej niż do-tychczas.

pIERWsZE KRoKI DLA ZAINtEREsoWANYcH

Rozejrzyj się, czy jakaś grupa dorosłych w Twojej okolicy nie potrzebuje wsparcia. Czy możesz poprawić jakość życia tych ludzi po-przez działania edukacyjne? Jeśli tak, Grundtvig czeka na Ciebie.

Jeśli znasz przynajmniej w stopniu komunika-cyjnym język obcy, skorzystaj z wyjazdu zagra-nicznego na kurs lub praktykę o tematyce, która pomoże Ci w Twojej codziennej pracy edukacyjnej z dorosłymi. Możesz również dostać dofinansowa-nie na spotkanie za granicą z przyszłymi partnera-mi w projekcie. Podczas takiego wyjazdu możecie spokojnie porozmawiać o planowanych działa-

niach i wspólnie wypełnić wniosek o dofinanso-wanie. Jeśli masz wątpliwości, czy Ty lub Twoja organizacja mogą skorzystać z oferty Grundtviga nie krępuj się i zadzwoń do Narodowej Agencji Programu Grundtvig. Jesteśmy po to, by pomóc Tobie przebrnąć przez stronę formalną wniosko-wania oraz by podpowiedzieć pomysły i rozwią-zania zgodne z zasadami programu. Możesz też umówić się na konsultacje w siedzibie Narodowej Agencji lub skorzystać z pomocy promotorów Programu Grundtvig, rozsianych po całym kraju. Podzielą się z Tobą swoim doświadczeniem. To prawdziwi pasjonaci!

Dofinansowywane są głównie działania służące edukacji osób dorosłych o utrudnionym dostępie do oświaty

10 LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Nie gaście ducha rywalizacjiEdukacja i szkolenie zawodowe będą wspierane jeszcze skuteczniej – po to właśnie wprowadzono zmiany w programie Leonardo da Vinci

Chcemy realizować więcej projektów i lepiej infor-mować się nawzajem o ich rezultatach – oto dlacze-go program Leonardo da Vinci od stycznia działa w zupełnie nowym wydaniu.

Komisja Europejska uznała, że do osiąg-nięcia celu Strategii

Lizbońskiej potrzebna jest większa spójność działań i wyeliminowanie dub-lujących się w różnych programach priorytetów. Dotychczasowe działania często okazywały się nie-wystarczające bądź niedo-stosowane do dynamicznej sytuacji społecznej i gospo-darczej w Europie i na świe-cie, związanej z przystąpie-niem do Unii Europejskiej Bułgarii i Rumunii czy z po-trzebą objęcia programem krajów trzecich z Europy Południowej: Macedonii, Chorwacji, Albanii, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry i Serbii. Komisja Europej-ska chciałaby, aby nowa edycja Leonardo da Vinci (LdV) wsparła dostosowa-nie metod kształcenia w

placówkach edukacyjnych do działania w warunkach zwiększającej się konku-rencyjności i globalizacji. Autorzy programu chcą też, aby dzięki ściślejszej współpracy między pro-gramami europejskimi wy-korzystanie środków było bardziej efektywne.

By uczestnić w progra-mie Leonardo da Vinci, na-leży stworzyć międzynaro-dowe partnerstwo, które zagwarantuje opracowanie wartościowych projektów. Jeśli nie masz partnera za-granicznego, można skorzy-stać z bazy „Partner poszu-kiwany” – ale uwaga – warto dokładnie sprawdzić, czy jest wiarygodny i odpowia-da Twoim wymaganiom. Okazją do lepszego pozna-nia potencjalnych współ-pracowników są z pewnoś-cią spotkania kontaktowe, organizowane w różnych krajach. Warto się na takie spotkanie wybrać, jeśli już ma się pomysł na projekt. Niestety, koszty uczestni-ctwa w takiej wyprawie (podróż, nocleg) obciążają Waszą organizację.

Budżet programu Leo-nardo na lata 2007-2013 dla wszystkich krajów upraw-nionych do udziału w nim wynosi 1,725 mld euro. Ter-min składania wniosków w tegorocznej edycji upływa z końcem marca! Oto, kto może skorzystać z pogra-mu Leonardo da Vinci.

u�Dla uczniów w trakcie kształcenia zawodowe-go (z wyjątkiem studiów wyższych)Możesz skorzystać z do-

brodziejstw programu Le-onardo, jeśli Twoja szkoła znalazła zagranicznego partnera, który zapewni praktykę zawodową zgod-ną z profilem kształcenia. Twoja instytucja powinna zgłosić projekt do konkur-su, organizowanego przez Narodową Agencję. W uza-sadnieniu musi wykazać, jakie nowe kwalifikacje zdobędą uczniowie po za-granicznej praktyce i jak będą je mogli wykorzystać w dalszym rozwoju. Part-nerów znajdziesz w bazach danych na stronach Na-rodowej Agencji i Komisji

jEstEŚ LAIKIEM?

Narodowa Agencja będzie or-ganizować – w ramach dzia-łań promocyjnych – konfe-rencje, seminaria i warsztaty dla projektodawców. Nie wa-haj się więc – jeśli zobaczysz na naszych stronach interne-towych ogłoszenie o takim szkoleniu – warto skorzystać, nawet jeśli Twoja organizacja do tej pory nie miała dużego doświadczenia w realizacji projektów w programie Le-onardo da Vinci. Udzielimy wam życzliwej porady.

Anna Atłas koordynator programuLeonardo da Vinci

Zapewne wiele polskich instytucji, które od 1998 roku z sukcesem uczestniczyły w projektach realizowanych w ramach programów edukacyjnych Unii Europejskiej z niepokojem spoglądało na materiały informacyjne i datę zakończenia kolejnej fazy programów takich jak Socrates czy Leonardo da Vinci.Chcę więc teraz podtrzymać Wasz zapał do prac projektowych, tym bardziej, że wielu z Was ma już doświadczenie w realizacji projektów. Chciałabym oczywiście również zaszczepić ciekawość i „ducha rywalizacji” wśród tych, którzy swoich sił jeszcze w projektach Leonardo da Vinci nie próbowali. Postaram się w związku z tym przedstawić Wam cele i zasady uczestnictwa w kolejnej edycji Programu Leonardo da Vinci, który będzie kontynuowany jako program szczegółowy w ramach Program na „Uczenia się przez Całe Życie” (Life Long Learning Programme).

ANIMA, ANIMUS – to dwa projekty, przy których pracowała Pani w ramach programu Leonardo da Vinci.Oba związane były ze specjalizacją „Animacja kultury”. Impuls do jej powołania na UW pojawił się po 1989 r. Chodziło o to, by hu-manistyczne kształcenie akademickie przynajmniej po części było kształceniem praktycznym. Bardzo potrzebna nam była możliwość skorzystania z doświadczeń innych ośrodków akademickich i praktycznych, nie tylko polskich. I wtedy zainteresował nas pro-gram Leonardo da Vinci.

Kim byli partnerzy?Były to Fundacja i Ośrodek „Pogranicze” z Sejn, niemiecki Uni-wersytet Bielefeld, a dokładnie Fakultät für Kunst und Musik na tym uniwersytecie, oraz wybitny teatr prowadzony w Danii przez Eugenio Barbę – a przy okazji znakomity ośrodek animacji lokal-nej – Nordisk Theaterlaboratorium w Holstebro.

Drugi projekt, ANIMUS, obejmuje okres 2001 – 2004.Zadaniem ANIMUSA było stworzenie sieci instytucji uczących animacji kultury bądź praktykujących ją w interesujący sposób. Miała ona służyć wymianie doświadczeń, doskonaleniu własnych działań i wzbogacaniu praktyki wszystkich zaangażowanych in-stytucji. Chodziło nam też o upowszechnianie idei i praktyk poza partnerstwem. Taką platformą wymiany dla sieci jest strona inter-netowa projektu, www.animusproject.com.

Ile projektów w ramach programu Leonardo da Vinci zrealizo-waliście do tej pory?Jeden pilotażowy, jeden sieciowy oraz dwa wymian i staży. Obecnie zaczynamy kolejne. W ramach projektów „Leonardowych” wyda-liśmy kilkanaście tytułów (zarówno w wersji papierowej, jak i elek-tronicznej − znajdują się na naszej stronie). Najważniejszą książką z projektu ANIMA była „Animacja kultury. Doświadczenie i przy-szłość.” Z kolei w efekcie projektu ANIMUS wydaliśmy, między innymi, „Przyjemność opowiadania”, pierwszą bodaj po polsku książkę poświęconą animacyjnym praktykom słowa mówionego.

Z dr IWONĄ KURZ,koordynatorką projektów Leonardo da Vinci w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego rozmawia Szczęsna Milli.

MÓWI KOORDYNATOR PROJEKTU

Uczestnictwo w kulturze musi być czynne

Możesz skorzystać z programu Leonardo, jeśli Twoja szkoła znalazła partnera, który zapewni praktykę zgodną z profilem kształcenia FOt. FrSe

nowość! na stronie www.frse.org.pl/leonardo poja-wiła się sekcja „Poszukiwanie partnerów”. Znajdziesz tu cenne wskazówki, jak i gdzie szukać zagranicznych partnerów do projektów Leonardo da Vinci.

PARTNERA ZNAJDZIESZ W SIECI

EuropassNowy dokument!

Europass – seria dokumentów pozwalających na lepszą prezentację do-świadczenia zawodowego i umiejętności przed pracodawcą, w 2006 roku wzbogaciła się o jeszcze jeden certyfikat: Suplement do Dyplomu Potwier-dzającego Kwalifikacje Zawodowe. Może on pomóc osobom kończącym szkoły zawodowe w znalezieniu dobrej pracy.

Europass to zatem już pięć dokumentów: Europass – CV, Europass – Paszport Językowy, Europass – Suplement do Dyplomu, Europass – Mo-bilność oraz wspomniany już Suplement do Dyplomu Potwierdzającego Kwalifikacje Zawodowe, uzyskiwany po zdaniu zewnętrznego egzaminu zawodowego.

Dokumenty Europass otrzymało już w Polsce prawie 4500 osób. Większość z nich to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych, studenci, absolwenci i młodzi pracownicy, nauczyciele, osoby bezrobotne oraz doradcy zawodowi.

*******

11LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Nie gaście ducha rywalizacjiEdukacja i szkolenie zawodowe będą wspierane jeszcze skuteczniej – po to właśnie wprowadzono zmiany w programie Leonardo da Vinci

Europejskiej. Agencje orga-nizują także tzw. seminaria kontaktowe dla zaintereso-wanych instytucji z rożnych krajów. Warto szukać takich ogłoszeń na ich stronach www.To Projekty Mobilności IVT – staże dla osób w trakcie kształcenia za-wodowego

u�Dla osób podnoszą-cych kwalifikacje na rynku pracy oraz w instytucjach kształ-cenia ustawicznegoProgram Leonardo da

Vinci zapewnia dofinan-sowanie projektów zagra-nicznych praktyk i staży zawodowych dla osób bez-robotnych i wchodzących na rynek pracy. Projekty przygotowują i zgłaszają Narodowej Agencji insty-tucje zajmujące się tą prob-lematyką, np. urzędy pracy, stowarzyszenia, fundacje lub firmy szkoleniowe. Do-finansowanie dla projek-tów stażowych i wymiany doświadczeń może też uzyskać osoba mająca już posadę, która chce podno-sić swe kwalifikacje. Możli-

we jest dofinansowanie do 100 proc. uprawnionych kosztów projektu. Projekt trwać może maksymalnie dwa lata i musi być realizo-wany przez instytucje – nie ma, niestety, możliwości indywidualnych zgłoszeń na staże.To Projekty Mobilności PLM – dla osób na rynku pracy

u�Dla osób reprezentują-cych instytucje związane z kształce-niem ustawicznym i zawodowym oraz dla kadry zarządzającej zasobami ludzkimiOrganizacje te mogą

wysyłać nauczycieli, osoby zajmujące się szkoleniem pracowników i zarządza-niem zasobami ludzkimi do zagranicznych instytucji

partnerskich w ramach pro-jektów wymiany doświad-czeń. Projekty trwają od 1 do 6 tygodni.To Projekty Mobilności VETPRO – wymiana doświadczeń dla osób odpowiedzialnych za kształcenie i szkolenie zawodowe

upowszechnianieinnowacjiZe wsparcia Leonardo da Vinci skorzystać mogą rów-nież izby handlowe i bran-żowe, instytucje doradcze, organizacje i firmy konsul-tingowe, centra informa-cyjne, a także instytucje odpowiedzialne za kształ-cenie ustawiczne, instytuty badawcze, wyższe uczelnie,

organizacje pozarządowe, charytatywne i wolontaria-ckie. W ramach projektów wielostronnych (minimum trzy organizacje z trzech różnych krajów) mogą one – dzięki dofinansowaniu z LdV – doskonalić i rozwi-jać swoją ofertę szkolenio-wą, tworzyć nowoczesne narzędzia do kształcenia ustawicznego oparte na e-learningu, opracowywać nowe metody nauczania czy materialy szkoleniowe oraz tworzyć sieci współ-pracy i wymiany dobrych praktyk. LdV oferuje także dofinansowanie projektów transferu innowacji i do-brych praktyk między ww. organizacjami. Wniosek do Narodowej Agencji złożyć powinien koor-dynator (lider) partner-

stwa. To on również – po przyznaniu dofinansowa-nia – podpisuje umowę.

W ramach projektu możliwe jest adaptowanie rozwiązań edukacyjnych, treści, metod, materiałów szkoleniowych istniejących w innych krajach. Można przy tym ze srodków pro-jektowych kupić niezbędne licencje i prawa autorskie. Możliwe jest dofinansowa-nie do 75 proc. uprawnio-nych kosztów projektu, na które składają się wszystkie zaplanowane i zatwierdzo-ne działania, łącznie z nie-zbędnymi kosztami osobo-wymi. Projekt może trwać do dwóch lat. Maksymalna

kwota dofinansowania to 150 tys. euro na rok.To Transfer Innowacji

Oprócz projektów za-rządzanych na poziomie krajów członkowskich UE opisanych powyżej, w pro-gramie Leonardo da Vinci istnieje także grupa pro-jektów zarządzanych przez Agencję Wykonawczą dzia-łającą przy Komisji Europej-skiej. Są to na ogół projekty skupiające wielu partnerów z całej Europy i o znacz-nie wyższych budżetach, mające na celu wypraco-wywanie rozwiązań syste-mowych, zapewniających lepszą porównywalność i uznawalność kwalifikacji zawodowych we wszyst-kich krajach Europy.

Wśród projektów scen-tralizowanych są Projekty Tworzenia Innowacji i Sieci Międzynarodowe. Możliwe dofinansowanie wynosi do 75 proc. uznanych kosztów projektu.

Projekty Tworzenia In-nowacji mogą trwać do dwóch lat, maksymalna kwota dofinansowania to 250 tys. euro na rok. Celem takich projektów jest tworzenie nowatorskich metod doskonalenia zawo-dowego, porównywalności i uznawania kwalifikacji na skalę europejską.

Projekty sieciowe mają zaś zachęcać organizacje z różnych sektorów o od-miennych profilach i sta-tusie prawnym do różno-rodnych form współpracy i dzielenia się doświadcze-niami, aby jak najszerzej upowszechniać rezultaty projektów wypracowa-nych w ramach programu „Leonardo da Vinci”. Mak-symalne dofinansowanie sięga 150 tys. euro na rok. Projekt może trwać nie dłużej niż trzy lata.

LEoNARDo, cZYLI NIE pRZEstAWAĆ sIę ucZYĆ

Tylko ciągłe podnoszenie kwalifikacji – nawet wiele lat po skończeniu zwykłych szkół – może zaowocować tym, czego Bruksela pragnie najbardziej. Komisja Europejska chce, by spo-łeczeństwo Starego Kontynentu opierało się na wiedzy, bo dzięki temu będzie on szybciej się rozwijał. Powstaną nowe miejsca pracy, a ludzie z różnych stron Europy zintegrują się ze sobą. Mo-bilni uczniowie i nauczyciele mają się odwiedzać i współpracować, by sprostać globalizacji, lepiej przygotować młodych do starania się o pracę i nie dopuścić do społecznego wykluczenia nie-pełnosprawnych, uboższych czy mieszkających z dala od dużych miast.

Aby ludzie chcieli się przez całe życie uczyć, ofer-ta edukacyjna musi być atrakcyjna i dostępna. Dzięki nauce mieszkańcy Europy powinni stawać się coraz bardziej kreatywni, przedsiębiorczy i przygotowani do konkurencji. Unijne granty w ramach LdV mogą dostać instytucje, które po-trafią przyczynić się do zrealizowania tych celów. Na pomoc mogą też liczyć wszyscy, którzy będą potrafili zachęcić ludzi, a szczególnie niepełno-sprawnych i defaworyzowanych, do ustawicznego kształcenia, przy uwzględnieniu ich specjalnych potrzeb edukacyjnych. Rezultaty projektów, ich innowacyjne produkty i dobre praktyki powinny być wykorzystane możliwie najszerzej.

Tyle miejsc na praktyki i staże zawodowe w całej Europie powinien stworzyć program Leonardo da Vinci do roku 2013. Taki ambitny cel wyznaczyła Komisja Europejska.

80 tys.

CZWOROnOŻnI AsYsTEnCIProjekt iDOL powstał, by pomagać osobom niewido-mym i niepełnosprawnym ruchowo – zwłaszcza studen-tom i absolwentom uczelni wyższych – w zaistnieniu na rynku pracy. niepełnosprawni wzięli udział w kur-sach uczących samodzielności, odporności psychicznej i radzenia sobie z problemami w trakcie szukania pracy – niezależnie od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Duży nacisk położono na rozwój umiejętności interper-sonalnych osób niepełnosprawnych. Drugi rodzaj kur-sów uczył posługiwania się komputerem i internetem.

W ramach projektu podjęto się akcji uświadamiają-cej rolę, jaką w życiu osób niepełnosprawnych mogą odgrywać wyszkolone psy asystujące. Osoby niepełno-sprawne, które mają towarzysza w postaci psa, czują się bardziej niezależne i łatwiej nawiązują kontakt z otocze-niem. Powstała strona internetowa: www.dogiq.info, na której dostępne są materiały promujące psy asystujące osobom na wózkach. Opracowano także specjalny pro-gram szkolenia trenerów takich psów.

W projekcie biorą udział partnerzy z austrii, Bułgarii, niemiec, Hiszpanii, irlandii i anglii. Szczegółowe infor-macje o projekcie znajdują się na stronie: www.idol-pro-ject.orgProjekt „IDOL” (Inclusion of Disabled in Open Labour Market) zrealizowany w ramach Leonardo da Vinci

„Internetowy kurs biznesowego języka hiszpańskiego dla sekto-ra MŚP z Europy Środkowej” – to tytuł projektu Leonardo da Vinci z którym jest Pan związany.Tak. Ten kurs jest przeznaczony dla małych i średnich przedsię-biorstw, ponieważ z naszych rozmów z różnymi izbami handlowy-mi oraz przedstawicielami ministerstw wynika, że właśnie w tych przedsiębiorstwach olbrzymią barierę w nawiązywaniu kontaktów międzynarodowych, rozwijaniu eksportu czy importu, stanowi nieznajomość języków obcych.

Budżet projektu to 420 tysięcy euro. Czy to dużo czy mało?Na tym etapie realizacji powinno wystarczyć. Ale nasze plany sięgają dalej. Do UE weszło dwanaście nowych państw. Myślimy, że podobne problemy występują na Litwie, Łotwie czy w Estonii. Chcemy więc stworzyć taki program, który łatwo byłoby rozsze-rzyć na inne języki. W projekcie oprócz Wyższej Szkoły Informa-tyki, Zarządzania i Administracji jest jeszcze sześciu partnerów – czterech hiszpańskich oraz czeski i węgierski. Program składa się z trzech części: słownika biznesowego w językach hiszpańskim, angielskim, polskim, czeskim i węgierskim, specjalistycznego kursu języka hiszpańskiego oraz informatora „Hiszpania i Europa Środkowa w pigułce”, dotyczącego m.in. zezwoleń i certyfikatów obowiązujących w tych krajach.

Z prof. dr inż. SŁAWOMIREM CZEPIELEWSKIM, prorektorem Wyższej Szkoły Informatyki, Zarządzania i Administracji w Warszawie, rozmawia Szczęsna Milli.

MÓWI KOORDYNATOR PROJEKTU

Bez nieporozumień

Możesz skorzystać z programu Leonardo, jeśli Twoja szkoła znalazła partnera, który zapewni praktykę zgodną z profilem kształcenia FOt. FrSe

LEONARDO W PRAKTYCE

1� LUTY 2007

UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

Jeśli chcesz wiedzieć, ile klas ma portugalska podstawówka, albo kiedy zaczynają się wakacje w Turcji – skontaktuj się z polskim biurem Eurydice. To jedna z 31 podobnych placówek, działających

w krajach Europy. Ich zadaniem jest prezentacja i wymiana informacji o systemach edukacji, ukazywanie ich różnorodności oraz wyszukiwanie elementów wspólnych. Eurydice opracowuje też wskaźniki i dane staty-styczne przedstawiające edukację w Europie.

Informacje Eurydice zebrane są w formie raportów (publikacji książko-wych) i internetowych baz danych. Po polsku dostępne są krótkie opisy sy-stemów wraz z informacją o ostatnich reformach (w bazie National Sum-mary Sheets) oraz obszerne, ok. 250-stronnicowe opracowania (w bazie Eurybase). Skorzystać można również z bazy Structures of the Education and Initial Training Systems, zawierającej bardziej szczegółowe opisy sy-stemów (ok. 50 stron), dostępne po angielsku, francusku i niemiecku.

Książki publikowane przez Eurydice to studia porównawcze poświę-cone edukacji, raporty statystyczne z serii Key Data, raporty tematycz-ne (np. o nauczycielu: The teaching profession 2002-2004) oraz publi-kacje terminologiczne (glosariusze i tezaurusy). Są dostępne w postaci plików PDF na stronach www.eurydice.org, można je też otrzymać bez-płatnie do ręki – w formie książki – przychodząc do polskiego biura Eurydice przy ul. Mokotowskiej w Warszawie. Publikacje Eurydice mają kilka wersji językowych: angielską, niemiecką, francuską. Polskie wer-sje niektórych publikacji dostępne są na naszej stronie internetowej.

W odróżnieniu od innych części programu LLP, Eurydice nie oferuje finansowania, wymian, staży, nie umożliwia też realizacji projektów. www. socrates.org.pl/eurydice

staże i praktyki dla studen-tów, wyjazdy szkoleniowe dla wykładowców, a do tego nowe możliwości dla pracowników uczelnianej administracji. Oto kilka no-wości starego poczciwego Erasmusa.

Już ponad 40 tysięcy pol-skich studentów odbyło część swoich studiów na

zagranicznych uczelniach. Ułatwił im to Erasmus – unij-ny program wspierający międzynarodową współpra-cę szkół wyższych, zarówno prywatnych, jak i państwo-wych. Dofinansowuje on nie tylko wyjazdy studentów. O granty ubiegać się mogą również wykładowcy, a od stycznia 2007 r. – także pracownicy administracyjni uczelni. To jedna z najważ-niejszych nowości w nowej edycji Erasmusa.

Najważniejszy warunek udziału w programie się nie zmienił. Wyższa uczelnia, w której osoba zainteresowana wyjazdem studiuje, wykłada lub którą kieruje, musi posia-dać Kartę Uczelni Erasmusa, nadaną przez Komisję Euro-pejską. Ten dokument ma już 240 szkół wyższych w Polsce. Te, które są w tyle, muszą się pospieszyć – wniosek o Kartę trzeba złożyć do 28 lutego.

W tym roku w Erasmusie uczestniczyć będą uczel-nie oraz przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje z 27 krajów członkowskich UE oraz z Islandii, Lichten-steinu, Norwegii i Turcji. Wnioski o dofinansowanie składać można do końca marca. Oto jakie perspekty-wy stwarza Erasmus.

u��Dla studentów szkół wyższych

O wyjazd Erasmusa możesz ubiegać się jedynie poprzez swoją macierzystą uczelnię. To ona prowadzi nabór kan-dydatów, ustala kryteria ich oceny i decyduje o przyzna-niu stypendium.

Ile kierunków podróży masz do wyboru? To zależy od przyjętej przez władze Twojego wydziału strategii współpracy, ochoty na nią wyrażanej przez zagranicz-nych partnerów, albo po prostu od obrotności rekto-ra. Erasmus dofinansowuje nie tylko wyjazdy na stu-dia (na okres od 3 miesięcy do 1 roku akademickiego), ale również na praktyki do przedsiębiorstw, instytucji lub organizacji (również na okres od 3 do 12 miesięcy).

Pamiętaj! Możesz wyje-chać tylko na te uczelnie, z którymi Twój wydział lub

oni ubiegać się o dofinan-sowanie wyjazdu do współ-pracującej z macierzystą uczelnią zagranicznej szko-ły wyższej. Celem wyjazdu może być np. praca w dziale, zajmującym się podobnymi zadaniami, jak macierzysty. Wyjazd powinien pomóc w podniesieniu kwalifikacji. O szczegóły pytaj koordyna-tora Erasmusa.

u�Dla szefów uczelni, przedsiębiorstw, organizacji i instytucji

Jeśli kierujesz uczelnią, mo-żesz nie tylko wysyłać za granicę, ale także zapraszać do siebie. Na przykład spe-cjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw, instytucji i organizacji, którzy wezmą udział w seminariach czy szkoleniach w charakterze eksperta czy szkolącego.

Mało tego. By skorzy-stać z Erasmusa, możesz

nie mieć nic wspólnego z wyższą uczelnią. Wystarczy, że prowadzisz firmę lub in-stytucję – dzięki unijnej pomocy możesz zaprosić na praktyki studentów z niemal całej Europy. Takim praktykantom nie musisz wypłacać wynagrodzenia, nie masz też obowiązku zapewnienia im zakwate-rowania (choć byłoby to mile widziane). Wszystkie te obowiązki spoczywają na uczelni (ewentualnie na instytucji pośredniczącej w organizacji praktyk), która swoim studentom wypłaca stosowne stypendium. Twój najważniejszy obowiązek to zapewnić gościom warunki do podnoszenia ich kwalifi-kacji i poszerzania wiedzy.

By zdobyć stażystów, skontaktuj się z wybraną za-graniczną uczelnią. Najpierw jednak sprawdź, czy uczest-niczy ona w Erasmusie.

focus: ERAsMusProgram od 1987 roku ułatwia międzynarodową współpracę mię-dzy uczelniami. Mimo że jego zasięg i cele poszerzały się w kolejnych latach, główna idea pozostaje ta sama: wspieranie wymiany studentów i kadry akademickiej.Nazwa Erasmus nawiązuje do imienia holenderskiego filozofa i teologa, humanisty, Erazma z Rotterdamu (1466-1536). Erazm, jak inni wybitni ludzie renesansu, kształcił się w wielu ośrodkach akademickich w różnych krajach Europy, a jego poglądy na edukację przesycone były głębokim humanizmem.

cała uczelnia zawarła umowę o współpracy w ramach Era-smusa. Podobna zasada obowiązuje w przypadku praktyk: można wyjechać tylko do przedsiębiorstwa czy instytucji/organizacji, z którą uczelnia macierzysta podpisała porozumienie.

Stypendium Erasmusa jest z założenia jedynie dofinan-sowaniem kosztów Twojej po-dróży i pobytu za granicą. Nie płacisz natomiast za naukę w przyjmującej uczelni. W roku akademickim 2006/07 mak-symalna wysokość stypen-dium wynosi 400 euro/mies. Uwaga! W przypadku praktyk zdarza się, że stypendia bę-dzie wypłacać nie uczelnia, ale firma pośrednicząca w ich organizowaniu.

u�Dla nauczycieli akademickich

Do tej pory Erasmus kojarzył się wykładowcom przede wszystkim z możliwością prowadzenia zajęć w za-granicznych uczelniach. Od 2007 r. pojawiają się jednak nowe możliwości: kadra na-ukowo-dydaktyczna może również ubiegać się o dofi-nansowanie wyjazdów na organizowane przez zagra-niczne uczelnie czy przed-siębiorstwa szkolenia, semi-naria i warsztaty – jeśli tylko mogą one pomóc w podno-szeniu kwalifikacji. Można też wyjechać na pokrewny wydział, aby wymienić tam doświadczenia, albo do przedsiębiorstwa lub insty-tucji, aby odbyć tam rodzaj praktycznego stażu. Wyjaz-dy tego typu mogą trwać od 1 do 6 tygodni.

u�Dla innych pracowników szkół wyższych

Erasmus również dla nich ma ofertę. Od 2007 r. mogą

Nie tylko studiaNowa faza Erasmusa to jeszcze więcej szans dla żaków i belfrów

Praktyka w zagranicznej instytucji może trwać od 3 do 12 miesięcy FOt. FrSe

IZA DyBOWSKAstudentka Szkoły Głównej Handlowej

Cześć! nazywam się iza, studiuję na piątym roku i jestem byłym erasmusowcem. Dwa semestry na studiach w niem-czech na Westfaelische Wilhelms Universitaet Muenster bardzo wiele mnie nauczyły. Przede wszystkim otwarto-ści na innych ludzi, zrozumienia odmienności i tolerancji. Uświadomiłam sobie, jak wiele można nauczyć się od dru-giego człowieka. zrozumiałam, co znaczy wspólne działanie z ludźmi o innej kulturze czy wyznaniu. erasmus pozwolił mi też poznać odmienny od polskiego system kształcenia, zdo-być cenną wiedzę przekazywaną innymi metodami.

Pobyt za granicą to też prawdziwa szkoła życia – ucząca sa-modzielności i wytrwałości w dążeniu do celu. W Polsce po-trzebowałabym dziesięciu lat, aby przeżyć to, co przeżyłam w ciągu ostatniego roku. teraz mam setki zdjęć z wycieczek po europie, wspominam wspólne gotowanie, dyskusje do białego rana, ludzi z całego świata, którzy ciągle piszą maile i zapraszają w odwiedziny. erasmus to prawdziwa przygoda!

Lekcja życia

EurydiceSieć informacji o edukacji w Europie

Nowy Erasmus, nowe możliwości. Jakie zmiany nastąpiły w programie?Przeniesiono do niego wyjazdy studentów na praktyki do za-granicznych przedsiębiorstw. W latach 2000-2006 wyjazdy tego typu były realizowane w ramach programu Leonardo da Vinci II. W wyjazdach Erasmusa będą mogli uczestniczyć także pracow-nicy administracji uczelni, a nie jedynie – jak to miało miejsce do tej pory – nauczyciele akademiccy. Program rozszerza także możliwości współpracy międzyinstytucjonalnej.

Jakie warunki muszą spełniać uczelnie, które chcą przystąpić do programu?Uczelnia musi do 28 lutego 2007 r. złożyć do Komisji Europej-skiej wniosek o Kartę Uczelni Erasmusa. Szczegóły na stronie www.frse.org.pl. Wniosek taki może złożyć każda publiczna i nie-publiczna szkoła wyższa. Uzyskanie Karty Uczelni Erasmusa da szkole wyższej prawo do ubiegania się o fundusze na realizację działań: wyjazdy studentów, pracowników i realizację projektów.

Czym się różni program Erasmus od programu Erasmus Mundus?Erasmus promuje współpracę między europejskimi szkołami wyższymi. W jego ramach tysiące studentów w każdym roku akademickim realizuje część swoich studiów w innej uczelni eu-ropejskiej. Natomiast Erasmus Mundus to nowy program, który promuje poza Europą wspólne programy studiów II stopnia, a tym samym zachęca zdolnych studentów z innych kontynen-tów do studiowania w krajach europejskich. Erasmus wspiera mobilność w Europie, a Erasmus Mundus – mobilność z innych kontynentów do Europy. Szczegóły na stronie: www.frse.org.pl/mundus.

Z BEATĄ SKIBIńSKĄ,koordynatorem programów Erasmus i Erasmus Mundus rozmawia Anna Oporska

TRZY PYTANIA DO EKSPERTA

PROMOCJA MOBILNOŚCI

1�LUTY 2007

EUROPA DLA OBYWATELI

http://ec.europa.eu/employment_social/ progress/index_en.html

Polubić starą Europę

Bądź aktywny i weź udział w tworzeniu zjednoczonej Europy! To wyzwanie, jakie stawia nowy unijny program „Europa dla Obywateli”. Możesz zmienić na lepsze swoje najbliższe otoczenie.

O powstaniu programu w dużej mierze zadecydowała niska frekwencja wyborcza w nie-

dawnych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Politycy w Brukseli postanowili otworzyć Unię przed jej obywatelami i pokazać, jak wspól-nym wysiłkiem można aktywnie wpływać na życie społeczności lokal-nych i równocześnie współpracować z innymi mieszkańcami Europy.

Program ma przede wszystkim zbliżyć obywateli do Unii Europej-skiej i zaangażować ich w życie pub-liczne. Szczególną uwagę poświę-cono budowaniu mostów między społeczeństwami starych i nowych członków Unii Europejskiej. Dla Pola-ków jest to duża szansa na promocję naszego kraju w innych państwach Unii Europejskiej.

O wartościach w eterzeJeśli masz pomysł, jak w praktyce roz-wijać i promować europejskie warto-ści, nie zwlekaj i zabierz się do przy-gotowania wniosku. Program „Europa dla Obywateli” wspiera bowiem przed-sięwzięcia realizowane z inicjatywy obywateli, zarówno odbywające się w jednym państwie, jak i angażujące partnerów z innych krajów europej-skich (akcja „Aktywni Obywatele dla Europy”). Możesz przygotować au-dycję radiową na temat tolerancji w Europie, debatę o dialogu międzykul-turowym lub zajęcia o tematyce euro-pejskiej dla dzieci z rodzin uchodźców. Najważniejsze, by projekty były cieka-we i angażowały różnych odbiorców. O fundusze na inicjatywy obywatelskie mogą starać się m.in. społeczności lo-kalne, organizacje pozarządowe, sto-warzyszenia.

W ramach akcji „Aktywni Obywate-le dla Europy” program wspiera także organizowane wspólnie przez spo-łeczności miast partnerskich spotka-nia, konferencje lub imprezy, podczas których mieszkańcy poznają historię i kulturę swoich partnerów. Razem prowadzą akcje na rzecz ochrony śro-dowiska, uczą się języków obcych, or-ganizują wymiany uczniów, a nawet nawiązują kontakty handlowe.

Autorzy programu „Europa dla Obywateli” pomyśleli także o organi-zacjach, którym brakuje środków na bieżącą działalność. Grant może po-kryć m.in. koszty czynszu, materia-łów biurowych, ulotek promujących działalność organizacji. Takie dotacje mogą otrzymać organizacje społe-czeństwa obywatelskiego i zespoły ekspertów, czyli organizacje bada-jące europejską politykę publiczną. Możesz też przygotować projekt po-nadnarodowy (patrz ramka – akcja „Aktywne Społeczeństwo Obywatel-skie w Europie”).

Imprezy dla EuropyFundusze można także otrzymać na przygotowanie wydarzeń medialnych promujących Europę (akcja „Razem dla Europy”). Mogą być to obcho-dy rocznic wydarzeń historycznych, uroczystości związane z europejski-mi osiągnięciami lub przyznaniem nagrody, a także imprezy o charak-terze artystycznym. Grant można także przeznaczyć na przygotowanie ogólnoeuropejskiej konferencji lub akcji podejmującej konkretny prob-lem. Ważnym elementem każdego projektu powinno być wykorzystanie nowych możliwości rozpowszechnia-nia informacji, przede wszystkim In-ternetu. Aby lepiej zrozumieć swoich mieszkańców, poznać ich potrzeby i przekonać się, jak w praktyce wygląda aktywne obywatelstwo na szczeblu europejskim, akcja „Razem dla Euro-py” wspierać będzie też prowadzenie europejskich sondaży. O grant mogą starać się instytuty badające sprawy publiczne.

Ocalić od zapomnienia W działania na rzecz najbliższego otoczenia zaangażować ma obywa-teli akcja „Aktywna Pamięć Europej-

ska”. Ma ona na celu ochronę miejsc związanych z masowymi deporta-cjami, byłych obozów koncentracyj-nych i innych miejsc nazistowskich mordów i eksterminacji ludności. Ochronie podlegają także archiwa zawierające dokumentacje tych wy-darzeń. Projekty mogą również do-tyczyć pamięci o ofiarach, a także o osobach, które ratowały innych ludzi przed Holokaustem.

Przystępnie i medialnieW nowych edycjach programów szczególną uwagę zwrócono na pro-mocję projektów w mediach. Infor-macje o unijnych działaniach mają trafiać do jak największej liczby osób, powinny być zrozumiałe i łatwo do-stępne. Każde przedsięwzięcie po-winno mieć własną stronę interneto-wą i wykorzystywać inne media do promowania inicjatyw związanych z aktywnym obywatelstwem.

UWAGA! Program „europa dla Obywateli” koordynowany jest przez Dyrekcję Generalną ds. edukacji i Kultury. Wnioski należy wysyłać bezpośrednio do Bruk-seli. Osoby ubiegające się o grant powinny regularnie zaglądać na stronę interne-tową, poświęconą programowi. to na niej pojawią się zaproszenia do składania wniosków i szczegółowe wymagania dotyczące każdego konkursu. adres strony: http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/activecitizenship/index_en.htm

sŁoWNIcZEK:

Organizacje społeczeństwa oby-watelskiego – społeczności lokalne, grupy obywateli, organizacje pozarzą-dowe, związki zawodowe, federacje, zespoły ekspertów, platformy, sieci, in-stytuty zajmujące się badaniem spraw publicznych, instytucje edukacyjne, organizacje sportu amatorskiego i działające w dziedzinie wolontariatu

Projekt ponadnarodowy – jest przygotowywany przez kilku partne-rów pochodzących z różnych krajów. Umożliwia m.in. spotkanie członków społeczności lokalnych z różnych kra-jów europy w celu wymiany doświad-czeń i opinii.

Poprawę warunków pracy, zwiększenie aktywności ko-biet i osób niepełnosprawnych oraz walkę z dyskrymi-nacją ma zapewnić nowy unijny program „Progress” na rzecz zatrudnienia i solidarności społecznej.

Program zaplanowany na lata 2007-2013 zastąpi cztery dotychczasowe programy na rzecz przeciwdziałania dys-kryminacji, promocji równości płci, walki z wykluczeniem społecznym i wspierania zatrudnienia. Środki zostaną przeznaczone m.in. na organizację szkoleń, współpra-cę sieci europejskich organizacji i profesjonalne analizy rynku pracy. Budżet programu wynosi 628 mln euro.

Kto skorzysta na programie?Program jest otwarty dla instytucji i osób publicznych oraz prywatnych. W szczególności skierowany jest do państw Unii europejskiej, lokalnych i regionalnych władz, publicznych służb zatrudnienia oraz krajowych urzędów statystycznych. O dotacje mogą się także ubiegać orga-nizacje branżowe, uniwersytety, instytuty naukowo-ba-dawcze, partnerzy społeczni i organizacje pozarządowe.Program został podzielony na pięć sekcji:☞ zatrudnienie☞ ochrona socjalna i integracja społeczna ☞ warunki pracy ☞ walka z dyskryminacją i różnorodność ☞ równość płciWspierane działania:Działania analityczne – np. gromadzenie i opracowywa-nie statystyk, wykonywanie studiów, analiz i badańProjekty związane z wzajemnym uczeniem się, upo-wszechnianiem i promocją dobrych praktyk – np. szko-lenia, konferencjeProjekty wspierające główne podmioty – np. organizo-wanie grup roboczych urzędników krajowych, współ-praca sieciowa między wyspecjalizowanymi organami na szczeblu europejskim

uWAGA!Program koordynowany jest przez Dyrekcję Generalną ds. zatrudnienia, Praw Społecznych i Wyrównywania Szans. Wnioski należy przesyłać bezpośrednio do Bruk-seli. informacje o konkursach są dostępne na stronie:

Progress 2007-2013Równe szanse dla wszystkich

Akcje programu Europa dla Obywateli

W ramach partnerstwa miast Zamość współpracuje z beligjskim Gembloux (u góry)FOt. UM zamość

nazwa Wspierane działania

aktywni Obywatele dla europy

partnerstwo miast, projekty oby-watelskie i środki wsparcia na wy-mianę doświadczeń i szkolenia

aktywne Społeczeństwo Obywatelskie w europie

wsparcie dla organizacji badają-cych europejską politykę publicz-ną (zespoły ekspertów) i organiza-cji społeczeństwa obywatelskiego, projekty ponadnarodowe

razem dla europy

wsparcie wydarzeń medialnych: rocznic, nagród, konferencji oraz badań i sondaży opinii publicznej, wsparcie narzędzi informacji i roz-powszechniania, skierowanych do jak największej grupy europejczy-ków, przybliżających europę jej obywatelom

aktywna Pamięć europejska

działania dotyczące ochrony i za-chowania ważnych miejsc i archi-wów związanych z deportacjami i pamięcią o ofiarach nazizmu i stalinizmu

1� LUTY 2007

PROGRAM KULTURA 2007-2013

Międzynarodowe festiwale szekspi-rowskie, orkiestry muzyki współczes-nej, a może artystyczne „reality show”? To tylko niektóre przykłady projektów kulturalnych, które mogą starać się o dofinansowanie z programu Kultura 2007-2013.

O grant można się starać tylko z partnerami z innych krajów. Pro-jekty mogą być krótko- i długo-

terminowe. Powinny być oryginalne i in-nowacyjne, a ich głównym celem ma być rozwijanie europejskiej współpracy kultu-ralnej. W nowej edycji szczególny nacisk położono na rolę kultury w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego. Program Kultura wspiera tylko przedsięwzięcia non-profit.

Na projekty kulturalneO dofinansowanie mogą starać się kultu-ralne instytucje, zarówno prywatne jak i publiczne. Muszą posiadać osobowość prawną i siedzibę w państwie, które bie-rze udział w programie. Od współorga-nizatorów wymagany jest także wkład fi-nansowy, który nie może być mniejszy niż 5 proc. całego budżetu projektu. Wszy-scy partnerzy muszą łącznie posiadać 50 proc. budżetu wnioskowanego projektu.

Na bieżącą działalnośćTakie wsparcie mogą otrzymać organiza-cje, które posiadają co najmniej siedmiu partnerów pochodzących z różnych kra-jów europejskich. Mogą to być orkiestry, chóry, grupy taneczne, organizatorzy fe-stiwali. Grant może pokryć m.in. koszty utrzymania biura i personelu.

Na projekty z dziedziny tłumaczeń i nowe zarządzanieNiezależni wydawcy i domy wydawnicze mogą otrzymać dotacje na tłumaczenie europejskiej prozy i poezji. Można sta-rać się o dofinansowanie na tłumaczenie m.in. powieści, opowiadań, wierszy, ese-jów. Tłumaczenie musi odbywać się „z“ i „na“ język państwa biorącego udział w programie i musi być pierwszym tłuma-czeniem na dany język.

W nowej edycji zmienił się sposób zarządzania programem. Część zadań Komisji Europejskiej przejęła Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sek-tora Audiowizualnego, której pracownicy będą odpowiedzialni m.in. za kontakty z beneficjentami grantu. To do niej po raz pierwszy trafią wnioski o dofinansowanie.

Ekologia w projektach

Life+ to unijny program na rzecz ochrony przy-rody i środowiska.

Finansuje projekty przeciw-działające zmianom klima-tu, zmniejszające negatyw-ny wpływ zanieczyszczeń na życie ludzkie, wykorzy-stujące recykling.

Część środków przezna-czona jest na prowadzenie kampanii informacyjnych zwiększających świadomość ekologiczną wśród ludzi. Przykładem takiej akcji są szkolenia na temat zapobie-gania pożarom w lasach.

W programie mogą brać udział instytucje publiczne i prywatne. Wspierane będą też ekologiczne organizacje pozarządowe, które działają w co najmniej trzech krajach europejskich. Mogą ubiegać się o grant na projekt pro-mujący unijną politykę w za-kresie ochrony środowiska.

Do tej pory wnioski o dotacje były składane bez-pośrednio do Komisji Euro-pejskiej. Od 2007 roku pula środków finansowych ma zostać przyznana każdemu państwu, a projekty mają być składane i oceniane na poziomie krajowym. Ofi-cjalne decyzje w tej sprawie zostaną podjęte wiosną 2007. Budżet programu wy-nosi 1,9 miliarda euro.

Dobrym przykładem wykorzystania środków z programu Life+ jest projekt polskiej Fundacji Partner-stwo dla Środowiska, który otrzymał dofinansowanie w wysokości 500 tys. euro. Projekt zakłada opracowa-nie narzędzia internetowe-go – Menadżera Środowi-ska dla małych i średnich przedsiębiorstw. Informa-cje zebrane na podstawie doświadczeń 250 polskich firm pomogą przedsię-biorcom w prowadzeniu biznesu, który nie będzie szkodził środowisku. Adres strony Life+: http://ec.europa.eu/envi-ronment/life/home.htm

Szanse dla naukowców

Karierę i mobilność europejskich na-ukowców wspierać

będzie 7. Program Ramowy Unii Europejskiej. Dotacje można otrzymać na mię-dzynarodową współpracę lub indywidualne projek-ty badawcze. Współpracę mogą nawiązać uniwer-

sytety, przedsiębiorstwa, ośrodki badawcze i władze publiczne. Wśród dzie-więciu priorytetowych zagadnień badawczych znajdują się m.in. nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, zdrowie i technologie informacyjne. Poprzez tworzenie dobrych warunków pracy Unia Eu-ropejska chce zachęcić eu-ropejskich naukowców do pozostania w Europie. Bu-dżet programu to 72 mld euro. Więcej informacji na stronie: http://cordis.euro-pa.eu/fp7/home_en.html

Więcej konkurencji, więcej innowacji

To główna dewiza unijnego Progra-mu na rzecz Konku-

rencyjności i Innowacji 2007-2013, stworzonego z myślą o małych i śred-nich przedsiębiorstwach. Biznes ma przynosić zyski, ale powinien być także przyjazny dla najbliższego środowiska i pracowników.

Przede wszystkim chodzi o sektor usług i przemysł. Dlatego oprócz zwiększe-nia zatrudnienia, celem programu jest poprawa jakości pracy, a część fun-duszy przeznaczona jest na innowacje ekologiczne i wykorzystujące energię odnawialną. Priorytetowo traktowana będzie promo-cja rozwoju społeczeństwa informacyjnego, którym do tej pory zajmowały się programy eTen, eContent i Modinis. Budżet programu to 3,62 mld euro. Więcej in-formacji na stronie: http://cordis.europa.eu/innova-tion/en/policy/cip.htm

RoDZAjE pRojEKtÓWProjekty krótkoterminowe☞ Mogą trwać do 24 miesięcy. Dofinansowa-

nie wynosi od 50 do 200 tys. euro (do 50 proc. budżetu projektu). Liczba partnerów: trzech z trzech państw. Dotyczy również projektów realizowanych na terytorium państw trzecich – w tym przypadku w projekcie dodatkowo musi brać udział organizacja partnerska z państwa trzeciego.

Projekty długoterminowe☞ Mogą trwać od trzech do pięciu lat, dofinan-

sowanie wynosi do 500 tys. euro rocznie, nie więcej jednak niż 50 proc. budżetu projektu. Liczba partnerów: sześć z sześciu państw

Tłumaczenia literackie☞ Budżet programu: 400 mln euro, najbliższy

termin składania wniosków: 28 lutego 2007 r.

Pokaż, co umieszZorganizuj koncert lub wystawę, o pieniądze zadba Unia

Rozwijanie współpracy kulturalnej to najważniejszy cel programu FOt. KULtUra

Jak organizacje młodzieżowe mogą wyko-rzystać fundusze Programu Kultura 2007-2013?Organizacje działające w sferze kultury mogą starać się o dofinansowanie projektów o wymiarze europejskim. Projekt musi speł-niać podstawowe założenia programu co do liczby współorganizatorów, minimalnego budżetu, finansowego wkładu własnego etc. Charakter projektu zależy od pomysłowości wnioskodawców.

Na co młodzież powinna zwrócić szczegól-ną uwagę przy składaniu wniosku?

Przede wszystkim należy dokładnie zapoznać się ze wszystkimi dokumentami. Uważnie przeczytać wytyczne dołączone do wniosku oraz listę potrzebnych załączników, która pomoże skompletować na czas wszystkie po-trzebne dokumenty.

Gdzie organizacje mogą szukać partnerów z zagranicy?Parterów zagranicznych można szukać kilkoma sposobami, np. poprzez własne kontakty, członkostwo w sieciach, czy śle-dzenie ofert współpracy na stronach pro-gramów (Komisji lub punktów kontaktowe); w bazach projektów (np. http://baroja.mcu.es/pcc/index.htm) lub też w newsletterach programów i sieci, itp.

Można także przesłać do nas krótki opis planowanego projektu w języku angielskim. Prześlemy go do innych Punktów Kontakto-wych w Europie z prośbą o rozpowszechnie-nie informacji.

Z AGATĄ ETMANOWICZ, z Punktu Kontaktowego ds. Kultury rozmawia Anna Oporska

Priorytety programu Kultura 2007-2013Program priorytetowo będzie traktować przedsięwzięcia pro-mujące dialog międzykulturowy – zwłaszcza te zaplanowane na rok 2008, który Komisja Europejska ogłosiła Europejskim Rokiem Dialogu Międzykulturowego.W programie biorą udział państwa UE oraz Islandia, Lichten-stein, Norwegia, Turcja, Chorwacja, Macedonia i państwa zachodnich Bałkanów: Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarno-góra oraz Serbia wraz z Kosowem.

1�LUTY 2007

PRZYDATNE ADRESY

PROGRAMY ZARZĄDZAnE W KRAJu

FunDACJA ROZWOJu sYsTEMu EDuKACJI ul. Mokotowska 4300-551 Warszawatel.: (0-22) 622 37 12Fax: (0-22) 622 37 10www.frse.org.plkontakt@frse.org.pl

Program „Młodzież w Działaniu”tel.: (0-22) 622 37 06Fax: (0-22) 622 37 08 www.mlodziez.org.plmlodziez@mlodziez.org.pl

Akcja 1 – Młodzież dla EuropyKoordynator: Paweł aleksandrowiczOsoba kontaktowa: Wiesława Krasuskaw.krasuska@mlodziez.org.pl

Akcja 2 – Wolontariat EuropejskiKoordynator: agnieszka MoskwiakOsoba kontaktowa: Melania Miksiewiczm.miksiewicz@mlodziez.org.pl

Akcja 3. – Młodzież w ŚwiecieKoordynator: Karolina Sucheckaksuchecka@mlodziez.org.pl

Akcja 4. – systemy wsparcia młodzieżyKoordynator: anna FrubaOsoba kontaktowa: zofia Ślęzakowskaz.slezakowska@mlodziez.org.pl

Akcja 5. – Wsparcie europej-skiej współpracy w dziedzinie młodzieżyKoordynator: anna Frubaa.fruba@mlodziez.org.pl

sALTO-YOuTHKoordynator: andrij Pavlovyche-mail: salto-eeca@youth.org.pl

Program “uczenie się przez całe życie” (LLP) tel.: (0-22) 622 37 12Fax: (0-22) 622 37 10www.socrates.org.pl/socrates2socrates@socrates.org.pl

Program ComeniusKoordynator: anna KlimowiczOsoba kontaktowa: Sława Malinowskaslawa.malinowska@socrates.org.pl

Program GrundtvigKoordynator: alina respondekOsoby kontaktowe: Dariusz Bieranowski, Karolina Milczarekgrundtvig@frse.org.pl

Program Leonardo da VinciKoordynator: anna atłasOsoba kontaktowa: arkadiusz Gogółkaagogolka@frse.org.pl

Program ErasmusKoordynator: Beata SkibińskaOsoba kontaktowa: Małgorzata Członkowska-naumiukerasmus@socrates.org.pl

Polskie Biuro EurydiceKoordynator: anna SmoczyńskaOsoba kontaktowa: Joanna Kuźmickajoanna.kuzmicka@socrates.org.pl

Akcja eTwinningKoordynator: alicja PietrzakOsoba kontaktowa: Monika Bikhelpdesk@socrates.org.pl

PROGRAMY ZARZĄDZAnE PRZEZ KOMIsJĘ EuROPEJsKĄ

PROGRAM KuLTuRA 2007-2013Punkt Kontaktowy ds. KulturyMinisterstwo Kultury i Dziedzictwa narodowegoDepartament strategii Kultury i Funduszy Europejskichtel.: (0-22) 828 37 91Fax: (0-22) 828 37 91Osoba kontaktowa: agata etmanowiczpkk.kultura@mkidn.gov.plwww.mkidn.gov.pl/pkk

EuROPA DLA OBYWATELIAgencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i sektora Audiowizualnegoavenue du Bourget 1BOUr, Be-1140 BrukselaBelgiatel.: +32 (0)2 299 11 11Fax: +32 (0)2 296 23 89eacea-p7@ec.europa.euhttp://ec.europa.eu/dgs/education_culture/activeciti-zenship/citizens_en.html

PROGREssKomisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Praw społecznych i Wyrównywania szans200 rue de la LoiB-1049 BrukselaBelgiaFax: +32 (0)2 295 65 61empl-info@ec.europa.euhttp://ec.europa.eu/employ-ment_social/progress/index_en.html

7. PROGRAM RAMOWYKrajowy Punkt Kontaktowy

Programów Badawczych uEInstytut Podstawowych Problemów Techniki, Polska Akademia nauk ul. Świętokrzyska 2100-049 Warszawatel.: (0-22) 828 74 83 Fax: (0-22) 828 53 70www.kpk.gov.pl

LIFE+Wydział Promocji, Informacji i szkoleniaDepartament Funduszy EkologicznychMinisterstwo Środowiskaul. Wawelska 52/54 00-922 Warszawatel.: (0-22) 579 26 89Fax: (0-22) 579 26 29www.mos.gov.pllife@mos.gov.pl

Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Środowiska BU-9 02/1, B-1049 BrukselaBelgiaFax: +32 (0)2 292 17 87http://ec.europa.eu/life

PROGRAM nA RZECZ KOnKuREnCYJnOŚCI I InnOWACJI 2007-2013 Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna Przedsiębiorstwo i Przemysł Brey 5/150B-1049 BrukselaBelgia Fax: +32 (0)2 296 99 30entr-cip@ec.europa.euhttp://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/cip/index_en.htm

Redaktor naczelny: Wawrzyniec Patersekretarz redakcji: anna OporskaKonsultacja redakcyjna: Krzysztof SzwałekProjekt graficzny: Pressenter, rys. Sebastian Żelepin

Kolegium redakcyjne:agnieszka Pietrzak, Karolina rutkowska – Młodzież w Działaniuandrij Pavlovych – SaLtO-yOUtHSława Malinowska – ComeniusMałgorzata Członkowska-naumiuk – erasmusanna atłas – Leonardo da VinciKarolina Milczarek – GrundtvigJoanna Kuźmicka – eurydiceGracjana Więckowska – etwinning

Wydawca: Eurodesk Polska Fundacja Rozwoju systemu Edukacjinarodowa Agencja Programu Młodzież w Działaniuul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawatel: 22 622 66 70, infolinia: 0-801 134 001e-mail: eurodesk@eurodesk.plwww.eurodesk.pl

nakład: 10 tys. egzemplarzy

EuRopA DLA MŁoDZIEŻY

Dzwoń, pisz lub mailuj

Zapraszają do współpracy

Młodzież dla Europy: motywująca wymiana z HiszpanamiGrupa młodzieży z Hiszpanii poszukuje partnerów do projektu wymiany. tema-tem spotkania będą sposoby spędzania wolnego czasu łączące zabawę z nauką oraz poszukiwanie technik motywują-cych młodych ludzi do działania. ele-mentem wymiany będzie zwiedzanie okolic hiszpańskiej aragonii. Kontakt: Luis Fernandeze-mail: lasoravilla@aytojaca.es

Austria: Wolontariat Europejski z dziećmi. austriackie Centrum informacji Młodzie-żowej „infoeck” poszukuje wolontariusza do 9-miesięcznego projektu poświęco-nego pracy z dziećmi w małej miejsco-wości, położonej w tyrolu. zaintereso-wane osoby powinny skontaktować się z organizacją wysyłającą w Polsce, a swoje

CV i list motywacyjny przesłać do orga-nizacji goszczącej. Kontakt: elisabeth Scheichere-mail: e.scheicher@infoeck.at

Młodzież dla Europy: Projekty promujące demokracjęMłodzieżowe stowarzyszenie „youth conservatives Brno” poszukuje prawico-wej organizacji z Polski do projektu pt. „Polityka europejska z konserwatywne-go punktu widzenia”. Oprócz młodzieży, do udziału w spotkaniu zostaną zapro-szeni europejscy politycy. Kontakt: zbynek Solce-mail: solc@askcr.cz

E-Twinning: o ochronie środowiska z FrancuzamiUczniowie w wieku 6-18 lat z Francji poszu-kują rówieśników do projektu poświęcone-go ochronie przyrody. efektem współpracy

w sieci będzie opracowanie dokumentu, przedstawiającego praktyczne pomysły, jak chronić środowisko naturalne europy. Kontakt: Franck Le Carse-mail: f.le-cars@voila.fr

Leonardo da Vinci: partnerzy poszukiwaniStowarzyszenie młodzieży aPai z Lizbony, specjalizujące się w projektach międzyna-rodowych wymian, poszukuje organizacji i firm, które chciałyby przyjąć na staże por-tugalskich studentów i absolwentów szkół wyższych. Organizacja oferuje także miej-sca dla polskich stażystów w Portugalii. Kontakt: Sara Peres Diase-mail: support@apai-pt.org

Lekcja biologii ze szwedzkim przyrodnikiemz okazji 300. rocznicy urodzin szwedz-kiego przyrodnika Karola Linneusza, au-

tora systemu klasyfikacji or-ganizmów, szkoły ze Szwecji i Holandii zapraszają uczniów z całej europy do włączenia się w projekt upamiętniający sławnego biologa. Ucznio-wie muszą wybrać materiał do badań (mogą to być liście, owoce, warzywa, owady itp.) i na podstawie obserwacji różnych gatunków przygoto-wać edukacyjny przewodnik w języku angielskim. Więcej informacji na stronie projektu: http://schoolweb.se

Językowy Comenius z PortugalczykamiPortugalska szkoła zawo-dowa prowadząca kursy in-formatyczne i sekretarskie poszukuje uczniów w wieku 17-19 lat do językowego pro-jektu Comeniusa. Szkoła po-siada już partnerów z Francji i Łotwy. Kontakt: nuno Varajco Barbosae-mail: nvarajao@clix.pt

SALTO-YOUTH: szkolenie we Włoszech„Uznawalność edukacji po-zaformalnej i europejskie portfolio dla osób pracują-cych z młodzieżą” to temat szkolenia, na które zaprasza włoska organizacja „arci Ca-tania”. zgłoszenia mogą prze-syłać osoby zaangażowane w pracę z młodzieżą. Więcej informacji na stronie: www.salto-youth.net/find-a-training/948.html

Nauka ogrodnictwa na obozie we WłoszechWładze miasta alessandria we Włoszech zapraszają na tygo-dniowy obóz letni, podczas którego uczestnicy będą pra-cować w ogrodzie botanicz-nym oraz zwiedzać północne Włochy. Organizator zapewnia zakwaterowanie i wyżywienie. Druga część spotkania na tych samych zasadach ma odbyć się w kraju partnerskim. e-mail: scambi_ internaziona-li@comune.alessandria.it

Informacje o seminariach, szkoleniach, grupach poszuku-jących partnerów w każdą środę w elektronicznym biulety-nie Eurodesk Polska. Subskrypcja www.eurodesk.pl

1� LUTY 2007

KALENDARIUM

czerwiec 2007

Europejski Tydzień MłodzieżyDo kalendarza europejskich wydarzeń na stałe wchodzi europejski tydzień Młodzieży. W tym roku impreza odbędzie się na początku czerwca, tradycyjnie we wszystkich krajach, które uczestniczą w programie „Młodzież w Działaniu”. europejska młodzież będzie dys-kutować o nowym programie, zwalczaniu wykluczenia społecznego, poszanowaniu różnorodności. tak jak w latach ubiegłych odbędzie się konkurs najlepszych projektów młodzieżowych. Podstawowymi grupami docelowymi etM-u będzie młodzież znajdu-jąca się w trudnej sytuacji i osoby, które do tej pory nie były zaangażowane w pracę w organizacjach młodzieżowych.

kwiecień-maj2007

20-lecie ErasmusaJuż dwadzieścia lat minę-ło, od kiedy pierwsi stu-denci wyjechali na studia za granicę dzięki unijne-mu programowi erasmus. Do tej pory skorzysta-ło z niego blisko 1,2 miliona studentów. z tej okazji we wszystkich krajach Unii odbędą się wydarzenia promu-jące naukę poza granicami rodzinnego kraju i zachęca-jące do zostania erasmusowcem. Dni programu erasmus planowane są w kwietniu i maju. W obchodach rocznicy wezmą udział byli i aktualni stypendyści oraz osoby od-powiedzialne za kształtowanie edukacji. Warto zajrzeć na specjalnie przygotowaną z tej okazji stronę internetową: www.20erasmus.eu. znajdziesz tu wspomnienia stypen-dystów erasmusa z całej europy. Organizacją rocznicy w Polsce zajmuje się narodowa agencja Programu erasmus we współpracy z erasmus Student network Polska.

maj/lipiec 2007

Certyfikaty dla poliglotów

W 2007 roku Polska po raz kolejny będzie uczestniczyć w konkursie european Language Label organizowanym przez Komisję europejską. eLL to certyfikat przyznawany za nowatorskie pomysły wykorzystywane podczas nauki języków obcych. O wyróżnienie mogą się starać wszystkie rodzaje szkół i instytucji, zajmujące się nauczaniem języ-ków obcych. Do tej pory certyfikat otrzymało 100 polskich placówek. Od dwóch lat prowadzony jest także konkurs indywidualny dla nauczycieli języków obcych. na złożenie wniosku instytucje mają czas do 31 maja 2007 r., nauczy-ciele do 31 lipca 2007 r. informacji o konkursie szukaj na stronie: www.frse.org.pl

26 września będziemy obchodzić kolejny europejski Dzień Języków. Święto językowej róż-norodności ustanowiła rada europy siedem lat temu. Wszystko z myślą o lepszej komunika-cji między europejczykami i poprawie współpracy międzynarodowej.

jesień 2007

Tydzień Comeniusa

Jak co roku w całej Polsce odbędą się liczne wydarzenia promujące osiągnięcia międzynarodowych projektów szkolnych i zachęcające uczniów do udziału w programie Comenius. Do współpracy i or-ganizacji imprez zaproszone będą wszystkie placówki edukacyjne realizujące projekty. Będą konkursy, przedstawienia, dni otwarte dla rodziców i konferencje dla nauczycieli.

wrzesień-październik 2007

Tydzień eTwinningtydzień etwinning będzie obchodzony po raz drugi. Każda szkoła w Polsce – podsta-wowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna, a nawet przedszkole – może w tym czasie zaplanować działania związane z akcją etwinning. Mogą to być wystawy, konkursy pla-styczne, loterie fantowe i quizy wiedzy o etwinningu (dla uczniów własnej szkoły lub szkół z najbliższego regionu, które realizują bądź zrealizowały projekt etwinning), a także spotkania, prezentacje i sympozja dla nauczycieli, bibliotekarzy, dyrektorów szkół i peda-gogów szkolnych. najciekawsze i najbardziej pomysłowe działania zostaną wyróżnione w ogólnopolskim konkursie „tydzień etwinning”.

26 września 2007

EuropejskiDzień Języków

Każdego roku w całej europie odbywają się liczne wydarze-nia promujące naukę języków obcych, a także inicjatywy przypominające, że należy pielęgnować także języki oj-czyste. Podobnie będzie w roku 2007! europejski Dzień Języków ma przypomnieć, że oprócz oficjalnych języ-ków Ue, na obszarze europy istnieje blisko 40 języków regionalnych i mniejszościo-wych używanych przez 40 milionów osób. Więcej infor-macji znajdziesz na stronie: www.ecml.at/edl

youthpassCertyfikat dla uczestników programu „Młodzież w Działaniu”

I TY MOŻEsZ GO MIEĆ!!!

Youthpass to certyfikat, który potwierdza udział w projektach pro-gramu „Młodzież w Działaniu”. Pokazuje umiejętności zdobyte w procesie pozaformalnego uczenia się. Może stać się atutem podczas starania się o pracę. Więcej informacji o certyfikacie na stronach: www.mlodziez.org.pl oraz www.salto-youth.net/youthpass/