Mitmane 003

1وااڵ

ی )3(ی یەکەم • ژمارە

ی یەکەم 2011 • ساڵی کانوون

مانگت

ک دەردەچێی جارێ

ی سەربەخۆیه مانگشتی

ی گرۆژنامەیەک پێکەوە دەتوانین خزمەت بکەین

د.ئارام حه مه ى مینا:

‌له‌‌13%ى‌به‌ڕێوه‌به‌رى‌داموده‌زگاکانى‌حکومه‌ت‌یه‌کێتین

قائیمقامى قه زاى شاره زوور:کردنه‌وه‌ى‌بنکه‌ى‌ڕۆشنبیرى‌قه‌زاى‌شاره‌زوور‌له‌‌ئه‌ستۆى‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى‌ڕۆشنبیرى‌سلێمانیدایه

له‌‌قەزای‌شارەزوور‌لە‌ماوه‌ى‌دوو‌مانگدا‌ده‌ستگیراوە‌به‌‌سه‌ر‌)3(ته‌ن‌خۆراک‌وماده‌ى‌

به‌سه‌رچوودا

~‌‌ئامارێکى‌په‌روه‌رده‌ى‌شاره‌زه‌وور‌باڵو‌ده‌کاته‌وه‌‌

ئه ندامێکى لیژنه ى تیپه میلییه کانی قەزای شارەزوور:تائێستا‌وه‌ک‌لیژنه‌ى‌تیپه‌‌میلییه‌کان‌داوامان‌له‌‌

یه‌کێتى‌نه‌کردووه‌‌ئه‌و‌ئااڵیه‌‌لێبکاته‌وه‌

یاریدەدەری مینا، ئارام حه مه ى د. ل��ێ��پ��رس��راوی م��ەک��ت��ەب��ی ش��ەه��ی��دان له ی.ن.ک ئەنفالکراوەکانی و ئ��ام��اژه ت��ای��ب��ه ت��ى ~ دا دی��دارێ��ک��ى ناو ب��ه وه ده ک��ات » ته که تول و باڵ له

یه کێتیدا، له کۆنگره وه بنه بڕ کراوه «.ن��اوب��راو هێما ب��ۆ ئ��ه وه ده ک��ات »ئ��ه و پارتى ن��ێ��وان ستراتیژیه ى ڕێکه تنامه یه کێتى دا هه یه ده سکه وتى زۆر باش و هێناوه ته کوردستان خه ڵکى بۆ ئیجابى کایه وه ، جه وهه رى ئه ساسى ئه و ڕێکه وتنه دیموکراتى پارتى له گه ڵ به اڵم ئه وه یه ، کوردستان جیاوازیمان هه یه دیدو بۆچونى مه سه له کان، له سه ر هه یه جیاجیامان به اڵم ناکۆکیمان نییه ، ئێمه فه لسه فه ى نه بووه ته پاراستووه ، خۆمانمان سیاسى

قوربانى ئه و ڕێکه تنامه یه «.د.ئارام حه مه ى مینا به ~ ڕاگه یاند له یه کێتیدا، ن��او ل��ه ب��اڵ و ته که تول

کۆنگره وه بنه بڕ کراوه «. وتیشى پێشتر جیاش یه کێتیدا ن��او ل��ه ه��ه ب��ووه ب��اڵ بوونه وه و حزبێکیان دروستکردووه به ناوى

گۆڕان.ئه وه بۆ هێماش مینا حه مه ى ئارام د. ده کات: تازه یرین ئامار ئێمه کردوومانه به سلێمانى دام��وده زگ��اک��ان��ى %13 له ده ست یه کێتى نیشتمانى کوردستانه وه یه ، یه کێتى که مه ، زۆر ڕێژه یه کى ئه مه له سه ر ده ستى مام نیشتمانى کوردستان بۆ پێشکه شکردوو خۆى پرۆژه ى جه الل جیا حکومه ت، له حزب جایکردنه وه ى ک��ردن��ه وه ى ح��زب ل��ه ح��ک��وم��ه ت گ��ه ر سه یرى هه ردوو زۆنه که بکرێت باشتر الى سلێماندا له ئێستا جیاکراوه ته وه ، ئێمه دام��وده زگ��اک��ان ب��ه رێ��وه ب��ه رى 13%ى له ترى ئ��ه وان��ى یه کێتین، حزبى ک��ادی��رى حزبه کانى کادیرى و سه ربه خۆ کادیرى ده ستێوه ردانى ب��اوه ڕم��ان��وای��ه ئێمه ت��ره ، حزب له حکومه ت کارێکى خراپه . ل 4

ق��ه زاى قائیمقامى ع��ه ل��ى س��ۆران ش��اره زوور ب��ه ~ ى ڕاگ��ه ی��ان��د ق��ه زاى »ن��اوه ن��دى وه رزش و الوان��ى ش��اره زوور، دوو فه رمانبه رى بۆ دام��ه زراوه ه��ی��چ��ی��ان پ��ه ی��وه ن��دى ب��ه ک��اره ک��ان��ی��ان��ه وه ئه وتریان و کۆمپیته ره یه کێکیان نییه

کاره بایه«. س��ۆران ع��ه ل��ى ق��ائ��ی��م��ق��ام��ى ق��ه زاى ب��ه ~ ڕاگ��ه ی��ان��د له گه ڵ ش��اره زوور ڕۆشنبیرییه ، بنکه ى ئه و بوونى دروست کردووه ، سلێمانیم پارێزگارى ئاگادارى دواجار وه ڤدێک به سه رۆکایه تى عه باس ش��اره زوور ق��ه زاى هاتنه ع��ه ب��دول��ڕه زاق به ڵێنى ئه وه یاندا که له ئاینده یه کى نزیکدا

به اڵم بکه نه وه ، ڕۆشنبیریه بنکه ى ئه و کردنه وه که شى نه یانکردۆته وه ، تائێستا

ڕۆشنبیرى به رێوه به رایه تى ئه ستۆى له ئه وانمان ته سلیمى ئێمه سلێمانیدایه ،

کردووه .الوان و وه رزش ن��اوه ن��دى ب��ه س��ه ب��اره ت وه رزش ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى ئ��اگ��ادارى

ک��ردۆت��ه وه سلێمانیمان الوان��م��ان��ى و بیکه نه وه ، دوو فه رمانبه رى بۆ دامه زراوه ب��ه ک��اره ک��ان��ی��ان��ه وه پ��ه ی��وه ن��دى هیچیان ئه وتریان و کۆمپیته ره یه کێکیان نییه

کاره بایه .ل 4

زاهر عه لى لێپرسراوى به شى چاودێرى له به متمانه ى ڕاگه یاند ته ندروستى ماوه ى دوو مانگدا توانیومانه ده ست وماده ى خۆراک )3(ته ن سه ر به بگرین

به سه رچوو له قه زاى شاره زوور. وتیشى ئه و خۆراک و ماده به سه رچوانه ش و کێک و شیر و )په نیر له پێکهاتون

و گ��ۆش��ت و چ��پ��س س��اردى و بسکیت به سه ردا ئه مانه ده ستیان کرێم( و شامپۆ ئ��ه وه ب��ۆ هێماشى ع��ه ل��ى گ��ی��راوه .زاه��ر ده کات سه رپێچى کا ران به پێى یاساکانى ت��ه ن��دروس��ت��ى ک��ارى ی��اس��ای��ی��ان ل��ه گ��ه ڵ

ده کرێت.ده بێت ب��ه رده وام هه ڵمه ته کانمان وتیشى گیانى ت��ه ن��دروس��ت��ى پاراستنى پێناو ل��ه

هاواڵتیان.

ب��ه پ��ێ��ى ئ��ه و ن��وس��راوه ى ده س��ت ~ک��ه وت��ووه پ��ه روه رده ى ق��ەزای و ق��وت��اب��خ��ان��ه )72( ش��اره زوور

خوێندنگا و بنکه ى هه یه .پ��ه روه رده ى ش��اره زوور ل��ه ئ��ێ��س��ت��ادا به بۆ 2011 خوێندنى ساڵى ئامارى پێى هه یه خوێندکارى )17504 ( 2012

سه ر به ب��ون داب��ه ش خوێندکاره کانى و )2( و ب��ن��ه ڕه ت��ى ق��وت��اب��خ��ان��ه ى )51(قوتابخانه ى خوێندنى خێرا و )9( بنکه ى خوێندنگاى )10( و گ��ه وره خوێندنى ئاماده یى کۆى قوتابخانه و ئاماده ییه کان

و بنکه کان ده کاته )72(.ه��ه روه ه��ا ژم��اره ى م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ى )1378( ش��اره زوور پ��ه روه رده ى سنورى

مامۆستایه .

زانا رۆستایی، ئه ندامى پێشوى په رله مانى ~ تایبه تى دیدارێکى له کوردستان »په رله مانتارانى ده کات به وه ئاماژه دا کورد له به غدا ده بێ په یوه ندى باش دروست به و په رله مانیه کاندا کوتله له گه ڵ بکه ن هێمنى شته کانیان ڕوون بکه نه وه و دۆست بۆ

کورد په یدا بکه ن«.ن��او ب��را هێما بۆ ئ��ه وه ده ک��ات« کێشه کانى کورد له گه ڵ به غدا کۆتایى نایه ت، چونکه ملمالنییه له سه ر ده سه اڵته ، به اڵم سه رکردایه تى کوردى به م شێوه یه ى ئێستا نا توانێ ئیداره ى ش��ێ��وه ی��ه ک که ب��ه ب��ک��ات ملمالنێیه ئ��ه م

به رژه وه ندیه کانى کورد بێنێته دى«.په رله مانى پێشوى ئه ندامى رۆستایی، زان��ا جیدى ک��ارى ڕاگه یاند ~ به کوردستان نه کراوه له الیه ن نوێنه رانى کورد له حکومه تى و 140 م��ادده ى جێبه جێکردنى بۆ ب��ه غ��داد ئاسان ده ستێکى به داهاتووشدا له پێموانیه و بێ باجێکى گه وره ئه و مادده یه بۆ کورد

جێبه جێ ببێت.

له ک��ورد »په رله مانتارانى وتیشى ن��اوب��راو ب��ه غ��دا ده ب��ێ پ��ه ی��وه ن��دى ب��اش دروس��ت بکه ن هێمنى به و په رله مانیه کاندا کوتله له گه ڵ شته کانیان بۆ ڕوون بکه نه وه و دۆست بۆ کورد په یدا بکه ن، له هه مان کاتدا پێویسته ئاگا له یه کبوونێکى باش هه بێت له نێوان نوێنه رانى کورد له به غدا و ده سه اڵت له هه رێمدا، هه روه ها پێویسته په رله مانتاره کورده کان فشارى ته واو بخه نه سه ر کاربه ده سته کورده کان له به غدا ئه نجومه نى له ببینن باشتر ئه وه ى ڕۆڵى بۆ له ک��ورد نوێنه رانى دا ئێستا له وه زی��ران��دا، به غداد نه یانتوانیوه به م ئه رکه هه ستن«. ل3

ع��ه ل��ى ع��ه ب��دوڵ��ا، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى ش��اره زوور ق��ه زاى ئ��اوى فه رمانگه ى ل��ه دی��دارێ��ک��ى ت��ای��ب��ه ت��ى ~ دا تۆڕى »به گۆڕینى ده ک��ات ب��ه وه ئاماژه ده که ین کارێک ش��اره زوور، ق��ه زاى ئاوى بچێته ئاو یه کسانى به که سێک هه موو ئاو یه کسانى به ئێستا ب��ه اڵم ماڵه که ى،

ناچێته مااڵنه وه «.»تائێستا ده ک��ات ئ��ه وه بۆ هێما ن��اوب��راو چه ندین نوسراومان ناردووه بۆ فه رمانگاکان

بۆ ئه وه ى ئاو به فیڕۆ نه ده ن«.فه رمانگه ى به ڕێوه به رى عه بدوڵا، عه لى ڕاگه یاند ~ به ش��اره زوور قه زاى ئاوى له ن��اب��ێ��ت، ئ��اوم��ان ئ��ای��ن��ده دا گرفتى ل��ه ساڵى ڕابردووه وه نزیکه ى )5( ملیار دینار ئه وه له به ر ش��اره ، ئه م هێناوه ته پرۆژه مان شه به که که ى ش��اره ئ��ه م ئ��اوى شه به که ى کۆنه له ساڵى 1989 شه به که ى ئاوى ئه م ئه م ئاوى تێکڕاى شه به که ى دانراوه ، شاره

شاره ده گۆڕین. ئێستا که بۆریانه ى »ئه و وتیشى ناوبراو دای��ده ن��ێ��ن ب��ۆ ق��ه زاى ش��اره زوور، هه مووى

فه حسکراوه هه موویشى ستانده ره ب��ۆرى تێدا گرفتێکى هیچ نۆعى سه یته رێى له

نییه«.ده ک��ات ئ��ه وه ب��ۆ هێما ع��ه ب��دوڵ��ا عه لى ده زان��ی��ن، گرنگى به زۆر ئ��او »پ��ێ��وه رى گه وره کانیشدا ش��اره ل��ه تائێستا ب��ه اڵم ن��ی��ی��ه ، ل��ێ��ره وه ده ڵ��ێ��م خ��ه ڵ��ک ڕێ��زى ئ��او ناگرێت و ده ست به ئاوەوە ناگرێت، ئه گه ر ئه بێت ماڵه که ى دێته ئ��او چ��ۆن بزانێت ئاو زۆر عه زێتێکى به لێبگرێت، ڕێ��زى له تر ماوه یه کى بۆ ئاو م��ااڵن، ده گاته

نه وت گرنگتر ده بێت«.ل 2

س��ه ب��اح ج��ه ع��ف��ه ر، س��ه رپ��ه ره ش��ت��ی��ارى په روه رده ى له په روه رده ى شاره زوور به ~ ڕاگه یاند له قه زاى شاره زوور کۆمه ڵێک کێشه مان هه یه له سه روى هه مووییه وه نه بوونى هه رێمى کوردستان ئێستا حکومه تى بینایه ، دوو بیناى گه وره ى بۆ دروست کردوین، به اڵم نۆژه نکردنه وه یان قوتابخانه مان کۆمه ڵێک بۆ ده رچووه ، بۆیه نه مانتوانى قوتابخانه سێ

ده وامییه کان بکه ینه وه به دوو ده وام.له باره ى سێ ده وام له قوتابخانه ى نالى بنه ڕه تى نالى قوتابخانه ى بیناى وتى جه عفه ر سه باح

هى باره گایه کى حزب بووه کراوه به قوتابخانه بۆ ئه وه ى مندااڵن بێبه ش نه بن له خوێندن له و خوێندکارى ده رسیم قوتابخانه ى س��ه رده م��ه دا

زۆر بوو بۆیه قوتابخانه ى نالیمان کرده وه .وتیشى له ساڵى داهاتوودا ده وامێک نامێنێت به ناوى سێ ده وامییه وه هه موو قوتابخانه کان

ده بن به دوو ده وام.ئ��ه و س��ه رپ��ه ره ش��ت��ی��ارى پ��ه روه رده ی��ی��ه وتیشى بینا ئ��ه و چ��ووه ئ��االن ئ��ام��اده ی��ى کاتێک تازه یه ى که دروستکراوه له قه زاکه دا. بیناى له به به شێک ده ک��رێ��ت ن��ال��ى ق��وت��اب��خ��ان��ه ى قوتابخانه ى ش��اره زوور، پ��ه روه رده ى به شه کانى

نالى ده چێته بیناى ئاماده یى ئاالن.

تایبەت بە ~«







به ناز عومه ر، ئه ندامى ئەنجوومەنی سه رکردایه تى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان:

زۆر‌به‌‌که‌مى‌بوار‌بۆ‌ ده‌ڕه‌خ��س��ێ��ت‌بە‌ بگەن‌ ئافره‌تان‌

پۆسته‌‌بااڵکان‌ل5

کامیل مه حموود، چاودێرى سیاسى:

ئه‌وه‌ى‌ئه‌مریکا‌بۆ‌کوردى‌کردووه‌‌

زۆر‌که‌متره‌‌له‌وه‌ى‌کورد‌بۆ‌ئه‌مریکاى‌

کردووه‌ل3

زانا رۆستایی، ئه ندامى پێشووى په رله مانى کوردستان:

کێشه‌کانى‌کورد‌له‌گه‌ڵ‌به‌غداد‌کۆتایى‌نایه‌ت

به ڕێوه به رى فه رمانگه ى ئاوى قه زاى شاره زوور:

ئاو‌به‌‌یه‌کسانى‌ناچێته‌‌مااڵنه‌وه‌‌له‌‌قه‌زاى‌شاره‌زوور

سه باح جه عفه ر، سه رپه ره شتیارى په روه رده ى:‌کۆمه‌ڵێک‌کێشه‌مان‌هه‌یه‌‌له‌‌

سه‌رووى‌هه‌موویه‌وه‌‌نه‌بوونى‌بینایه‌


تایبەت بە ~«لیژنه ى ئه ندامى محه مه د، حه یده ر تیپه میلییه کانی قه زاى شاره زوور به پااڵوانێتى »خولى ڕاگه یاند ~ 2012 یه کى مانگى ل��ه دووه ک��ان پله

ده ستپێده کات«.ناوبراو وتیشى کاتێک یاریگا تازه که مان تیپه به سه ر دابه شى ده که ین چاک کرد

میلییه کاندا. یاریگا ئه و دابه شنه کردنى به سه باره ت تازه یه ى که کراوه ته وه له قه زاى شاره زوور مه ڵبه ند له پاره یه ی »ئ��ه و وتى ناوبراو ب��ووه و گ��ه ڕاوه ت��ه وه ب��ۆ دارای��ى یه کێتى

چ��اوه ڕاوان��ى ئ��ه وه ده ک��ه ی��ن ئ��ه و پ��اره م��ان ب��ۆ ب��گ��ه ڕێ��ت��ه وه ، پ��اش��ان��ی��ش ی��اری��گ��اک��ه یاریگاکه مان کاتێک نییه ، ڕێکوپێک تیپه به سه ر دابه شى ده که ین چاک کرد

میلییه کاندا.وتى عومه ره وه شه هید یاریگاى له باره ى ئێستا ئه و یاریگایه به ده ست لیژنه ى تیپه

میلییه کانه وه یه .سه باره ت به بونى ئااڵى یه کێتى به یاریگاى وتى محه مه د حه یده ر عومه ره وه شه هید میلییه کان تیپه لیژنه ى وه ک تائێستا داوامان له )ى.ن.ک( نه کردووه که ئه و ئااڵیه لێبکاته وه ، گه ر داوامان بکردایه به

ته ئکید لێیان ده کرده وه .

2مانگی کانوونی یەکەم 2011 • ساڵی یەکەم • ژماره )3(

وااڵعه لى عه بدوڵاڵ، به ڕێوه به رى فه رمانگه ى ئاوى قه زاى شاره زوور:

ئاو‌به‌‌یه‌کسانى‌ناچێته‌‌مااڵنه‌وه‌‌له‌‌قه‌زاى‌شاره‌زوور

‌ئایا‌ده‌ستورو‌یاسا‌له‌عێراقدا‌که‌رکوک‌ده‌گه‌ڕێنێته‌وه‌‌سه‌ر‌هه‌رێم‌؟

ئه نوه ر حەسەن، لێپرسراوى یه که ى چاالکى دیده وانى په روه رده ى شاره زوور:په‌روه‌رده‌ى‌شاره‌زوور‌خاوه‌نى‌هیچ‌یاریگایه‌کى‌تارتان‌نییه‌

ع��ه ل��ى ع��ه ب��دوڵ��ا، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى فه رمانگه ى ئاوى قه زاى ش��اره زوور له ئاماژه دا ~ تایبه تى دیدارێکى ب��ه وه ده ک��ات »ب��ه گ��ۆڕی��ن��ى ت��ۆڕى ئ��اوى قه زاى ش��اره زوور، کارێک ده که ین هه موو که سێک به یه کسانى ئاو بچێته ماڵه که ى، به اڵم ئێستا به یه کسانى ئاو ناچێته ماڵى

خه ڵک«.ده ک��ات »تائێستا ئ��ه وه ب��ۆ هێما ن��اوب��راو چه ندین نوسراومان ناردووه بۆ فه رمانگاکان

بۆ ئه وه ى ئاو به فیڕۆ نه ده ن«.

* گرفتى که مى ئاو بونى ماوه له قه زاى شاره زووردا؟

ئاو ڕووى ل��ه ش��اره زوور ق��ه زاى ئه مساڵ زۆر باش بوو، باشیەکه شى ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ى ئێمه کۆمه ڵێک چاکسازیمان له ناو قه زاى شاره زوور و له سه رچاوه ى بۆیستانسور دانیشتوان ه��ه زار )88( تێکڕاى ک��ردووه ، سود له ئاوى بۆیستانسور وه رده گرێت، قه زاى ش��اره زوور و ناحییه ى وارم��اوا و عه ربه ت و

ئاواره کانى ڕۆژ هه اڵت و گوندى بێستانسوره ئه م ناوچانه سودى لێوه رده گرن.

* ل��ه ئ��ای��ن��ده دا س��ه رچ��اوه ى ئ��اوى ش��اره زوور ق��ه زاى ب��ه ش��ى بێستانسور

ده کات؟پ��رۆژه ی��ه ک��م��ان 2009دا س��اڵ��ى ل��ه خ��واروى ل��ه ئ��اش��ان س��ێ پێشکه شکردووه پرۆژه ى ئاوى بێستانسور ئاوێکى باشى تێدایه پێشنیارمان کردووه ئێستا پێشنیاره کانمان له ده که ین ته مه نا پارێزگایه پالندانانى به شى بخرێته ن��ه وت��ه ک��ه پ��اره ى دووى ف��ی��زى ل��ه له وێوه ده مانه وێت جێبه جێکردنه وه ، ب��وارى ویسگه یه کى بچوک دابنێن ئاو بگەڕێنێته وه

بۆ ناو پرۆژه ى یه که م.ئاینده دا له له فراوان کردندایه ئه م قه زایه ئه و پرۆژه یه چاره سه رى گرفتى ئاو ده کات له نابێت، ئ��اوم��ان گرفتى ئاینده دا له و ساڵى ڕاب��ردووه وه نزیکه ى )5( ملیار دینار ئه وه له به ر ش��اره ، ئ��ه م هێناوه ته پ��رۆژه م��ان ئ��ه م ش��اره شه به که که ى ئ��اوى ش��ه ب��ه ک��ه ى کۆنه له ساڵى 1989 شه به که ى ئاوى ئه م ئه م ئاوى تێکڕاى شه به که ى دان��راوه ، شاره شاره ده گۆڕین، کۆمپانیایه ک سێ زۆنى

جێبه جێکردووه ، کۆمپانیایه کى تر )5( زۆنى ترى ته واو ده کات، ئه مه کارێکى زۆر باشه و سیرافى ئاو که م ده کاته وه ، ئه م کاره به ماسته ر پالنێکى مۆدێرین کراوه ، ئێستا به دەهێنین ئاو گه ڕه که کاندا ب��ه رى ه��ه ردوو به مه ش ئاوى زیاتر ده چێته گه ڕه که کانه وه .

*پێتانوانییه له گه ڵ شاره وانیدا توشى گرفت ده بن له کاتێکدا ئێوه شه قامه کان

هه ڵده که نن؟پرۆژه ده که ین ئه وه پشتگیرى دائیمه ئێمه ژێر زه مینییه کان جێبه جێبکرێت ئینجا قیرتاو شۆسته بکرێت، بۆیه ئێمه ده ستپێشخه ریمان کردووه ، که ئێمه شه به که ى ئاو دابه زێنین

ئینجا قیر و شۆسته بکرێت بۆ ئه م شاره .قه زاى ئاوى شه به که ى ته واوه تى *به

شاره زوور که ى ته واو ده که ن؟له ساڵى ئاینده دا پێموایه به ته واوه تى گۆڕینى

شه به که ى ئاوى ئه م شاره ته واو بکه ین.*تاچه نده ئه و بۆریانه ى که دایده نین بۆ گونجاوه ته ندروستییه وه ڕووى له

هاواڵتیان؟دایده به زێنین، ئێستا ک��ه ب��ۆری��ان��ه ى ئ��ه و ه��ه م��ووى ب��ۆرى س��ت��ان��ده ره ه��ه م��ووی��ش��ى

ف��ه ح��س��ک��راوه ل��ه س��ه ی��ت��ه رێ��ى ن��ۆع��ى هیچ گرفتێکى تێدا نییه .

پێوه رى نه تانتوانیوه تائێستا *بۆچى ئاوى مااڵن دابنێن؟

ده زانین، گرنگى به زۆر ئێمه ئاو پێوه رى به اڵم تائێستا له شاره گه وره کانیشدا نییه ، و ناگرێت ئ��او ڕێ��زى خه ڵک ده ڵێم لێرەوه ده ست به ئاو ناگرێت، ئه گه ر بزانێت چۆن ئاو دێته ماڵه که ى ئه بێت ڕێزى لێبگرێت، به عه زێتێکى زۆر ئاو ده گاته مااڵن، ئاو بۆ

ماوه یه کى تر له نه وت گرنگ تر ده بێت.دانرا هه موو که س ئاو پێوه رى هاتوو گه ر

ده ست به ئاوه وه ده گرێت.* ئێوه چۆن ئاو دابه ش ده که ن به سه ر

هاواڵتیاندا؟به خه ڵک ده ده ی��ن ئ��او جارێک ڕۆژ سێ له م شاره دا، به گوڕنى تۆڕى ئاوى ئه م شاره ، به ه��ه م��وو که سێک ده ک��ه ی��ن ک��ارێ��ک یه کسانى ئاو بچێته ماڵه که ى، به اڵم ئێستا به یه کسانى ناچێته ماڵى خه ڵک، بۆ ماڵى واهه یه بۆرێکى گه وره ى داناوه ، له به ر ئه وه یه کسانى له شه به که ى ئاوه که دا نییه ، به اڵم

له ئاینده دا ئه و گرفته چاره سه ر ده که ین.

بۆ ک��ردووه ن��وس��راوت��ان ئێستا *ت��ا ب��ه رێ��وه ب��ه رى ف��ه رم��ان��گ��اک��ان��ى ق��ه زاى ش��اره زوور ب��ۆ ئ��ه وه ى ل��ه ب��ه رده م

فه رمانگه کانیاندا ئۆتۆمۆبیل نه شۆن؟چ��ه ن��دی��ن ن��وس��راوم��ان ک��ردووه ب��ۆ

ف��ه رم��ان��گ��ه ک��ان داوای��ان ل��ێ��ده ک��ه ی��ن به ش��ه ودا ئ��ۆت��ۆم��ۆب��ی��ل��ه ک��ان��ی��ان ن��ه ش��ۆن له ف��ه رم��ان��گ��ه ک��ان��ی��ان. ت��ائ��ێ��س��ت��ا چ��ه ن��دی��ن بۆ فه رمانگاکان بۆ ن��اردووه نوسراومان

ئه وه ى ئاو به فیڕۆ نه ده ن.

که رکوک و ئاینده ى که رکوک ئه و دوو ساڵه دا چه ند ئه م له ماوه ى که بابه ته ن ئه وه نده لێوه کراوه سى با قسه و ئه وه نده ى ک��ار ب��ۆ ئاسایى ک��ردن��ه وه ى ب��ارودۆخ��ه ک��ه ى و

یه کالیى کردنه وه ى نه کراوه .ک��ه ده ڵ��ێ��م ئ��ه م چ��ه ن��د س��اڵ��ه وات��ی��ن��ه گ��ه ن ئ��ه وه م زیاترله 80ساڵه ى ش��ه ڕى نه بێت که یاد له و ڕزگارکردنى ک��ه رک��وک س��ه ر له ک��وردل��ه سه نگاوى فه رهاد هه روه کو کوردبووه میلله تى له وته یه کیدابۆ رۆژنامه ى هاوالتى ده ڵێت«ئه گه ر ل��ه 1921ب��ه دوا ی��ه ک پ��ووش ل��ه کوردستان

الربووبێته وه له سه ر که رکووک بووه » .ب��ه اڵم ب��ۆی��ه ب��اس��ى ئ��ه م چ��ه ن��د س��ال��ه ى دوای��م ک��رد ه��ۆک��ارى ئ��ه وه ی��ه ک��ه ه��ه رگ��ی��ز ک��وردو ساڵه چه ند ئه م به شێوه ى ک��ورد سه رکردایه تى ئ��ه وه ى کارى جدى بۆ بۆ نه ڕه خساوه هه لى بۆ که رکوک بکات و بگه ڕێنێته وه سه ر هه رێمى

کوردستان .عه ره بدا ک��وردو نێوان کێشه له ماوه ى 80س��اڵ ئه وه مان بۆ ڕوون ده بێته وه که ئه گه ر بوونى نه وت له هه رواڵتێک بووبێته مایه ى خۆشگوزه رانى و ڤراژووبوونى ئابوورى ئه و میله ته ئه وه بۆ کورد بووه ته نه وته یه ئه و بۆ که رکوک به تایبه ت و نائارامى نه هامه تى و وێ��ران��ى م��اڵ ه��ۆک��ارى تێکدانى بارى ئاسایى دانیشتوانى که رکوک

و ڕاگواستن و ئازاردانیان.له 2003/4/9باشترین به عس ڕووخانى ڕژێمى

ده رفه ت بوو، زه مینه ى زیاتر هاته ئاراوه وبوارى سیاسى و یاسایى له بارتر فه راهه م بووبۆ ئه وه ى دڵى کوردستان و ق��ودس به شاره یه ى که ئه و ب��ۆس��ه ر هه رێمى ب��گ��ه ڕێ��ن��رای��ه ت��ه وه ن��اوده ب��رێ��ت ئ��ه وه ش باسى ه��ه روه ک چونکه ، ک��وردس��ت��ان له سه ره تاى ئه مه ریکا هێزه کانى که ده کرێت رووخ��ان��ى ڕژێ��م چ��راى س��ه وزی��ان ب��ۆ ک��ورد هه ڵکردووه و بۆ ئه وه ى چیان ده وێت و داواکاریان

چیه جێ به جێبکه ن .ب��ۆچ��ى س��ه رک��ردای��ه ت��ى ک��ورد ئ��ه م

ده رفه ته یان له ده ستدا:به اڵم پرسیار گه لێک لێره دا دروست ده بێت که بۆچى کوردو سه رکردایه تى کورد ئه م ده رفه ته زێڕینه ى له ده ست خۆیدا ؟کێ به رپرسه له له ده ستدانى ئه و ده رفه ته ئاینده ى کورد چى به سه ر دێت ؟ ئایا یاسا و ده ستورله عێراقدا ئه م شاره ده گه ڕێنێته وه سه رهه رێمى کوردستان ؟ ئه مانه و کورد هه رتاکێکى الى تر پرسیارى چه ندین دروست ده بێت که لێره دا هه وڵ ده ده ین تیشکێک

بخه ینه سه ر یان.ڕووبه ڕوبوونه وه کانى ش��ه ڕو زۆرب��ه ى ئاشکرایه ک��ورد ل��ه گ��ه ڵ ڕژێ��م��ى ب��ه غ��دا راس��ت��ه خ��ۆ ی��ان ن��اڕاس��ت��ه وخ��ۆ پ��ه ی��وه ن��دى ب��ه داگ��ی��رک��ردن ئه و ک��وردى ڕاگواستنى و ب��ه ع��ه ره ب��ک��ردن و ناوچه یه و له جێدانانى عه ره ب بووه له جێگه یان له سه ر سازش کردن بووه نه بوونى کورد ورازى

له و شاره .هاوکارى به عێراق به عس رووخ��ان��ى ل��ه دواى ئه مه ریکا تایبه ت به و ڕه گ��ه زه ک��ان فره هێزه حکومه تى ئینتقالى عێراقى پێکهێنا وئه نجومه نى حوکم دروست بوو له و قۆناغه دا که یه که مین ده ستورێکى بێته وه ڕووب��ه ڕووى ک��ورد جاربوو ژێرناوى له ن��وس��رای��ه وه 2004/4/8 له کاتى االداره الدوله ( ده وڵه ت)قانون به ڕێوه بردنى یاساى که خۆى له ) 62( ماده دا ده بینیه وه .ئه و کات پاش گفتوگۆو هه وڵدان کورد توانى مادده یه ک گ��ه ران��ه وه ى ئومێدى به ده س��ت��وره دا ل��ه و دابنێ که رکوک که ئه ویش مادده ى 58 ى تایبه ت به ئاسایى کردنه وه ى که رکووک بوو به گوێره ى ئه م یاسایه ده بوایه ئه و خێزانه که رکوکیانه ى که به زۆر ده رکرابون و راگوێزرابوون بگه ڕینرێنه وه جێگه که ى خۆیان ئه گه ریش نه توانرا جێگه که ى خۆیان پێ بدرێته وه ئه وه حکومه تى عێراق ئه رکى نیشته جیکردنى ئه و خێزانانه له نزیکترین شوێنى

خۆیان له و پارێزگایه ده که وته سه ر .

هه ڵوێستى رژێمه کانى پێشووى عێراق و حکومه تى ناوه ندى ئێستا له مه ڕ پرسى

که رکوک:یه که کانى دواى له ی��ه ک حکومه ته ئه گه ر عێراق به کردنى کارێک ئه وه یان سه لماندبێت که دژى کوردن و له گه ل به رژه وه ندیه کانى کوردو مافه کانیدا نى یه ئه مجاره یان له سه رده مى ئه یا د عه الوى که له قۆناغى حکومه تى ئینتقالى عێراقدا سه رۆکایه تى حکومه تى ده کرد به نه کردنى کارێک که بریتى بوو له جێبه جێنه کردنى ماده ى خۆیان نیه تى ناپاکى و خۆیان دژای��ه ت��ى 58به رامبه ر به کورد پیشاندا که ده بوا تاپێش دانانى که رکوک دۆزى عێراق هه میشه یى ده ستورى نه توانرا ئه وه ى دواى بکرایه ته وه .به اڵم یه کالیى ئه م مادده یه له سه رده مى حکومه تى ئینتقالى به جێ ج��ێ ع��ێ��راق ل��ه حوکم ئه نجومه نى و ده ستورى بۆ گ��وازرای��ه وه م��ادده ک��ه , بکرێت هه میشه یى عێراق که گه النى عێراق له ساڵى 2005 قبولیان کرد به م شێوه یه ماده ى 58 له مادده ى 140 جیگه ى کرایه وه که ناوه ڕۆکه که ى تاڕاده یه ک گۆرانى به سه ردا هاتوو به گوێره ى ئه م مادده یه ده بوابۆ یه کالیى کردنه وه ى کێشه ى که رکوک له قۆناغى یه که مدا بارودۆخى ئه و سه رژمێریه کى دوایى بکرایه ته وه ئاسایى شاره ته واوى دانیشتوانه که ى بکرایه بۆ ئه وه ى پۆرسه ى ناکۆکى شوێنه شاره و )ریفراندۆم(له و راپرسى

له سه ره کانى تر به ئه نجام بگه یه ندرایه . هه موو ئه م کارانه به گوێره ى مادده که واده یه کى بۆ دانرابوو به پێى ئه و واده ی��ه ده بوا تا کۆتایى به جێ جێ م��ادده ی��ه ئ��ه و 12ى2007 مانگى

بکرایه .ده ستێوه ردانى و ک��ه رک��وک ب��ارودۆخ��ى

ده ره کى:گومان له وه دا نى یه پشتیوانى ده ره کى له الیه ن واڵته دراوسێکانه وه ڕۆڵى هه بووه له په ره پێدانى ئاژاوه ى ناوخۆیى، ده بێ بگوترێت له م قۆناغه دا جگه له هه ندێک عه ره ب که کاریان بۆ تێکدانى بارودۆخى سیاسى کردووه و ڕیگریان له چاره سه رى دیموکراتیانه بۆ یه کالیى کردنه وه ى کێشه ى ئه و شاره کردووه به ره ى تورکمانیش هه میشه له بۆ سه دا بووه بۆ کورد وچاوى به به ده ستهێنانى مافى کورد هه ڵنه هاتوه و له الیه ن تورکیاوه هه میشه هاندراون و جگه له پشێوى و ئاڵۆزى ناوچه که بارى ک��ردن��ه وه ى ئاسایى بۆ سودێکیان هیچ

که رکوک نه بووه .

ناو شیعه کانى کوتله هاندانى له جگه ئه مه هێرشکردنه ناونابه ناو ئێرانه وه و له الیه ن عێراق سه ر سنوره کانى هه رێم بۆ سه رقاڵکردنى هه رێم ڕه واى دۆزى بیرچونه وه ى له مه سه النه و ب��ه و بابه تانه و ب��ه م س��ه رق��اڵ��ک��ردن��ی��ان ک��ه رک��وک به فیڕۆدانى کاتى کار بۆ که رکوک چونکه

ده زانن ئه مه له زیانى کورد ته واو ده بێت. پرسى که رکوک و به ستنه وه ى به کات و

به ندو مادده وه :ئه وه ى بۆ لیژنه یه ک پیک هێنرا به هه رحاڵ لیژنانه ئه م ب��ه اڵم جێبه جێبکه ن 140 م��ادده ى ک��اره ک��ان��ی��ان ل��ه س��ه رده م��ى ح��ک��وم��ه ت��ه ک��ه ى به و جێبه جێنه کردو دا مالکى و ج��ه ع��ف��ه رى هۆیه وه واده ى جێبه جێکردنى ئه و ماده یه ش به سه ر که رکوک دۆسیه ى که کرد واى چوو.ئه مه نه بێت خۆیان عێراقیه کان ده ستى له ژێر ته نها ئه مریکا یه کگرتوه کانى ن��ه ت��ه وه رێکخراوى ستیڤان و بیکه ر_هاملتۆن پ��رۆژه ک��ه ى ب��ه پێشنیارو ئ��ه م ک��رد،ک��ه ت��ه داخ��ول��ى دیمستۆرا پرۆژانه ناڕه زایى و خۆپیشاندانى شه قامى کوردى به خۆیه وه بینى ده رک��ه وت ئه و سێ پزیشکه ى که رکوک کێشه ى چ��اره س��ه رى ویستیان که و ک��ردن به ڕێنمایى پێویستیان خ��ۆی��ان بکه ن ده ست گرتن ڕێپیشاندان هه یه .پاش ئه وه ى واده ى جێبه جێکردنى مادده ى 140ته واو بو به پێشنیارى نه ته وه و یه کگرتووه کان 6 مانگى تر خرایه سه ر ئه و واده یه بۆ ئه وه ى ئه و ماده یه جێبه جێ بکرێت به اڵم ئه و 6 مانگه ش ته واو بوو کورد هیچى ب��اره ک��ه ش ه��ه ر وه ک خۆى به هیچ نه کرد و

تائێستا ماوه ته وه .خودى جێبه جێکردنى مادده ى 140 به بێ بوونى پرۆژه ى تر کارێکى ئاسان نه بوو زۆرى پێ نه چوو پاش ماوه یه ک باسى پرۆژه یاساى هه ڵبژاردنى ئه نجومه نى پارێزگاکان هاته ناوه وه و تاراده یه ک کردنه وه ى یه کالیى و که رکوک دۆزى باسى

ناسنامه ى ئه و شاره هێنده ى تر پشتگوێخرا.به اڵم تاراده یه ک بوونى ئه م پرۆژه یه و یه کگرتنه وه ى کوتله به ناو هاوپه یمانه کانى کوردو کوتله کانى ئ��ه و موئامه ره یه ى له ک��ورد کرا ت��رى ع��ه ره ب جێبه جیکردنى به بڕیاردانیان ته موزو 15ى له مادده ى 24 و پارچه پارچه کردنى که رکوک بۆ ئه و هه ڵبژاردنه ئه وه ى بۆ سه رکردایه تى کوردو نوێنه رانى کورد له په رله مانى به غداد ده رخست که وا هاوپه یمانه کانى کوردى وه ک ئیئتالف و حزبى ده عوه و...هتد تائه و کاته له گه ڵ کوردن

که به رژه وه ندیه کانى دژ ناوه ستێ له گه ڵ عه ره ب ب��ه اڵم ک��ه گه شته ئ��ه وه ئ��ه وا ع��ه ره ب سونه و موئامه ره که ى یه کده گرنه وه النامێنێ شیعه یان 15ى ئاب و پاشه کشه کردنى کورد له ڕۆژی

22ى ته موز سه لمێنه رى ئه م قسه یه ن .یاساو هێزى به ک��ورد به ستنى پشت ده س��ت��وور ب��ۆ چ��اره س��ه رک��ردن��ى پرسى ک��ه رک��وک دواک��ه وت��ن��ى پ��رۆژه ک��ه ى

تاله بانى:نه یاساکان ن��ه ده س��ت��ورو ده رده ک��ه وێ��ت ئ��ه وه ى ل��ه ع��ێ��راق��دا ت��ه ن��ان��ه ت ده س��ت��ێ��وه ردان��ى ن��ه ت��ه وه یه کگرتوه کانیش نه یانتوانیوه ناسنامه ى سه ره کى

و ره سمى که رکوک رابگه یه نن .به دڵنیایه وه ئه گه ر کوردو سه رکردایه تى کورد هه ر له گه ڵ ڕووخانى ڕژێمى به عس کارى جدى هێنده ى بکردایه و که رکوک گه راندنه وه ى بۆ له نفوزیان کردنى زیاد و به حزبایه تى بایه خیا ئه و بدایه به که رکوک بایه خیان ده دا وش��اره الیه نى ده ب��وا نه ده گه شت ڕۆژه به م دۆسیه یه ک��ه م ئ��ه و پ��رۆژه ی��ه ى که ب��ه م دوای��ی��ه تاله بانى ئاماده ى کردووه له سه ر مادده ى 140 ئه وکات له بیر ئ��ه وه ى له برى بکردایه ده بوا ک��اره ى ئ��ه و دوو و ئاسایش به ڕێوه به رایه تى دوو پێکهێنانى پ��ه روه رده و دوو هونه ره جوانه کان به ڕێوه به رایه تى ناوچه که بکه نه وه له دابه شکردنى ده س��ه الت و پاره خه رج و یه کده نگى و یه کڕیزى له بیریان کردن له و شاره بکردایه ته وه به مه به ستى ئاسایى ک��ردن��ه وه ى ئ��ه و ن��اوچ��ان��ه و ن��اردن��ه وه ى ع��ه ره ب��ه

هاورده کان و کورده ڕاگوێزراوه کان .ئه سله ن ده بوا هه رله گه ڵ رووخانى ڕژێم کورد له و دیو که رکووک و له بنارى چیاى حه مرین ئااڵى کوردستانیان هه ڵکردایه که هه مو به ڵگه مێژوویه کان شاهیدى ئه وه ن که حه مرین سنورى

کودستانه نه ک که رکوک .ک��ورد و ف��ه رام��ۆش��ک��ردن��ى ک��ه رک��وک و ب��ای��ه خ��دان ب��ه ی��ه ک��ڕی��زى ع��ێ��راق و

ئاشته وایى تایفه و مه زهه به کان:کورد سه رکردایه تى ت��ره وه ک��وردو الیه کى له هێنده ى خه مى یه کڕیزى گه لى عێراقى هه بووه هیچ گه لێکى ترو هیچ کوتله یه کى تر ئه وه نده خه مى نه بووه به اڵم چى ده ست که وت جگه له کورد که زۆره ى ماوه ئه و .ئه گه ر له ده ستدان خۆى به ئاشته وایى کردنه وه ى هه ردوو مه زهه بى سونه و شیعه و خه ریک کردئه و هه موو کاته ى

له و بکردایه ته رخان دۆسیه ى که رکو ک بۆ دۆسیه ى ک��ردن��ه وه ى یه کالیى ئێستا ب��ڕوای��ه دام ب��ه رژه وه ن��دى ک��ورد کۆتایى پێ که رکوک له به هێز مه رکه زیان ک��اره ی��ان ب��ه م هێنرابووبه اڵم

کردوو خۆیان بێهیزکرد.له سه ر ک��اری��گ��ه رى و ک��ه رک��وک پرسى پرسى دروستبوونى ده وڵه تى کوردستان:مادده یه ئ��ه م به جێنه کردنى جێ و دواک��ه وت��ن نه ته نها دابڕینى پارچه یه که له کوردستان به ڵکو له به رده م پرسێکى زۆر ڕێگرێکى زۆر گه وره یه هه ستیار که ئه ویش پرسى دروستبوونى ده وڵه تى کوردستانه باسکردن له مقومات و هه لومه رجى باسێکى دوورو ده وڵ��ه ت بۆ جاردانى کوردستان درێ��ژه ده ت��وان��ی��ن ل��ێ��ره ل��ه رووى ی��اس��اوه ته نها که بکه ین پایانه ئه و به ک��ورت ئاماژه یه کى پیویسته هه ر واڵتێک هه یبێت بۆ ئه وه ى ده وڵه ت سێ ده ستوورییه یاساى رابگه یه نێت،له رووى پایه ى گرنگ ده بێت بوونى هه بێت بۆ راگه یاندنى ده سه اڵتى گه ل،هه ریم، له بریتین که ده وڵ��ه ت سیاسى، خاڵێکى تر گه جاران زۆر بایه خى پێ نه ده درا بریتییه له دانپێدانانى نێو ده وڵه تى که ئێستا به یه کێک له خاڵه گرنگه کان داده نرێت، پێداناوه دان��ى واڵت 123 فه له ستین ئه وه تا به اڵم ئه مه ئه و ڕێژه پێویسته نیه بۆ به ده وڵه ت بوون، رۆژهه اڵتناسان نووسه ره بیانیه کان که وهه رێمى عێراق سیاسى بارودۆخى چاودێرى ک��وردس��ت��ان��ی��ان ده ک��رد ل��ه و ب��روای��ه دا ب��وون خودموختارى که ک��ورد 1991 ساڵى دواى ده وڵه ت دروستکردنى به ره و هه نگاو وه رگرت کورد چ��وو له ده ست هه له ئ��ه م ب��ه الم ده نێت گفتوگۆى له گه ڵ به غداد پێ باشتر بوو تا سه ربه خۆبوون،هه لێکىتر هاتنى هاوپه یمانان و به اڵم 2003 له بوو رژێم رووخانى پرۆسه ى بووه کردوو تری هه ڵه یه کى کورد دیسانه وه له جیاتى تر ده رفه تێکى له ده ستدانى ه��ۆى ده وڵه تى راگه یاندنى سنوورو کردنى دی��ارى کوردستان هه ستان به دروستکردنه وه ى عێراقى له به رگێکى به عس سیاسه تى نوێ!که هه مان ت��ردا دووب��اره ده ک��ه ن��ه وه ل��ه ب��ه ه��ێ��زک��ردن��ى مه رکه زیه ت.دیارینه کردنى سنوورى کوردستان ن��ه گ��ه ران��ه وه ى ک��ه رک��ووک ب��ۆ س��ه ره��ه رێ��م سه ربه خۆیى جاڕدانى له رێگه ى به ربه ستێکه ده وڵه ت نێوده وڵه تیه وه یاساى له رووى چونکه ده بێت سنوورى دیارى کراوى هه بێت به اڵم ئێمه

ئه گه ر هه شمان بێت دانى پێدانه نراوه .

یه که ى لێپرسراوى حەسەن، ئه نوه ر چ��االک��ى دی��ده وان��ى پ��ه روه رده ى تایبه تى دی��دارێ��ک��ى ل��ه ش��اره زوور ~ دا ئاماژه به وه ده کات »حکومه تى قه زاکانى سلێمانى پارێزگاى له هه رێم پشتگوێخستووه به تایبه تى ئه م په روه رده ى

شاره زووره «.ناتوانین ده ک��ات« ئه وه بۆ هێما ناوبراو به کرێ یاریگا بگرین هیچ بودجه یه کمان

نییه «.

*خاوه نى چه ند یاریگاى تارتانن وه ک په روه رده ى شاره زوور؟

پ��ه روه رده ک��ه م��ان ت��ارت��ان یاریگاى وه ک خاوه نى هیچ یاریگایه کى تارتان نییه .

*نه بونى یاریگاى تارتان بووه ته گرفت خوێندنگه کانى له وه رزش ل��ه ب��ه رده م

په روه رده که تان؟به ئێستا که خوێندنگایانه ى ئه و به ڵى، ته نها به اڵم دروستکراون، نوێ دیزاینى به ن��ه دراوه گرنگێک هیچ هه یکه له یاریگا و گۆڕه پان و بوارى وه رزش، به پێى که قوتابخانانه ى ئ��ه و ن��وێ سیسته مى

داخ��راوى هۆڵى ده بێت ده کرێت دروس��ت وه رزشانه ى ئه و زۆرب��ه ى چونکه هه بێت، که ده کرێت له خوێندنگاکاندا له کاتى هۆڵى له ده بێت وه رزش زستاندا وه رزى قوتابخانانه ى ئ��ه و ب��ک��رێ��ت، داخ��راودا ک��ه دروس��ت��ک��راو ی��اری��گ��ا و ه��ۆڵ��ی بۆ

دروستنه کراوه .به رزکردۆته وه نوسراومان جار چه ندین

گشتى ب��ه رێ��وه ب��ه رى ڕێ��گ��اى ل��ه بۆ ناردومانه سلێمانییه وه پ��ه روه رده ى هۆڵیشمان داواى سلێمانى پارێزگاى تارتانیش یاریگاى ن��ه ک ک��ردووه ب��ۆ پ��ه روه رده ى ش��اره زوور، ب��ه اڵم

هه وڵەکانمان بێ ئه نجام بووه هیچمان بۆ پشتگوێخراوه داواکارییه کانمان نه کراوه ،

ه��ى س��ه رده م��ى ن��وس��راوم الی��ه ، چه ندین مامۆستا شێخ حسێن و وه هى مامۆستا به داخ��راو، هۆڵى ک��ردن��ه وه ى بۆ جه بار

حه قه یقه ت ئه وه که مته رخه مى حکومه ته ، پارێزگاى ل��ه ه��ه رێ��م حکومه تى ده ڵ��ێ��م به پشتگوێخستووه قه زاکانى سلێمانى

تایبه تى ئه م په روه رده ى شاره زووره .له که پ��ه روه ردان��ه ى له و یه کێکین ئێمه ده که ین کێبڕکێ پاڵه وانێتێکاندا هه موو

له سه ر ئاستى سلێمانى.*ت��اچ��ه ن��ده ئ��ه و ی��اری��گ��ای��ان��ه ى که سنورى خوێندنگاکانى له ئێستا بۆ شیاوه هه یه په روه رده که تان

وه رزشکردن؟ب��ه ڕاس��ت��ى ئ��ه و ی��اری��گ��ای��ان��ه ب��ۆ ئ��ه م س��ه رده م��ه ن��اش��ێ��ت،

له دروس��ت��ک��راوه ک��ه یاریگایانه ى ئ��ه و به عس حکومه تى کاتى خوێندنگاکاندا

له سه ر کۆنکرێته ، هه مووى دروستکراوه یاریگاى کۆنکرێت هیچ جۆره یارییه ک هیچ به یاریگایانه ئه و نادرێت، ئه نجام شێوه یه ک شیاو نییه ، چه ندین جار داوام ل��ه ب��ه رێ��وه ب��ه رى پ��ه روه رده ک��ردوە کاتى هه وڵبده ن خوێندنگاکان نۆژه نکردنه وه ى ی��اری��گ��اى ت��ارت��ان دروس��ت ب��ک��ه ن، هیچ نه بێت با خوێندکاران ئاشنا بن به یاریگاى پاڵه وانیه تییه کان به شدارى ئێمه تارتان، یاریگا ده ب��ه ی��ن��ه خ��وێ��ن��دک��اران ده ک��ه ی��ن سه ریان خۆێندکاره کانمان تارتانه کان سوڕ ده مێنێت ئه م یاریگایانه هه یه ، به اڵم

له قه زاکه ى ئێمه نییه .تارتانانە ى یاریگا ئه و چه نده *تا هاوکارتانه هه یه سنوره که دا له که

له کاتى چاالکییه کانتاندا؟هاوکارمانه هه میشه که که سانه ى ئه و سۆران )کاک بکه م سوپاسى ده مه وێت ع��ه ل��ى( ق��ای��م��ق��ام��ى ق��ه زاى ش��اره زوور ئه و ه��اوک��ارم��ان��ه ، هه میشه ب��ه ڕاس��ت��ى قایمقام تێدایه ئێمه ى ئێستا که بینایه ى ئه و پار ساڵى تا دابینکردووه ، بۆمانى یاریگا تارتانه حکومییه به ده ست ئێمه وه ئه نجام تێدا کاروچاالکییه کانمان ب��وو

که سێکى ب��ه داروه ئێستا ب��ه اڵم ده دا، به ده ی��دا ده ک��ات، سه رپه ره شتى ئه هلى یاریگا به کرێ ناتوانین ئێمه ش ک��رێ بتوانین نییه بودجه یه کمان هیچ بگرین یاریگایانه له و بکه ین سه رف بۆ پ��اره ى

خوله کانمان ئه نجام بده ین.ئه مساڵ الوانه که و وه رزش ناوه ندى بۆ ل��ه ڕێ��گ��اى ب��ه رێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى پ��ه روه رده ى س��ل��ێ��م��ان��ی��ی��ه وه ن��وس��راوم��ان ئ��اراس��ت��ه ى سلێمانى الوان��ى و وه رزش ب��ه رێ��وه ب��ه رى خسته به رده ستمان ن��اوه ن��ده ى ئ��ه و ک��ردووه

چاالکییه کانمان تێدا ئه نجام دا.وه رزش گ��ه وره ى گرفتێکى *ب��اس��ى خوێندن ن��اوه ن��ده ک��ان��ى ل��ه ده ک��ه ی��ت وان��ه ى وه رزش��دا ئه ژمێر چۆن نمره له

ده کرێت؟ج��ارێ��ک ئ��ه وه ن��ه خ��راوه ت��ه وه ب��وارى ج��ێ��ب��ه ج��ێ��ک��ردن��ه وه ، ئ��ه ب��ێ��ت ب��وه س��ت��ێ��ت وه ک جارێک ب��ه اڵم تاقیکردنه وه کان، تاقیکردنه وه ى بڵێت ن��ه ه��ات��ووه ڕێنماى مه نهه جه ى ئ��ه و م��ه ده ن، ئه نجام وه رزش دانراوه بۆ وه رزش زۆر ناره حه ت و قورسه ، پرۆگرامى په روه رده ى وه رزشه که دانراوه ، بڕوا ناکه م له تواناى خوێندکاردا هه بێت.

دیمانه : ~«

دیمانه : ~«

فۆتۆ:~ ئهنوهرحەسەن،لێپرسراوىیهکهىچاالکىدیدهوانىپهروهردهىشارهزوور

فۆتۆ:~ عهلىعهبدوڵاڵ،بهڕێوهبهرىفهرمانگهىئاوىقهزاىشارهزوور

دادنووس:عه دنان مه ال ساڵح «

3)3

ه )مار

• ژەم

ەکی ی

ساڵ • 2

01م 1

کەیە

ی وون

کانی

انگم

سیسیا

زانا رۆستایی، ئه ندامى پێشووى په رله مانى کوردستان:

هەمیشه‌کورد‌له‌‌ده‌ست‌عێراقێکى‌به‌هێز‌له‌‌ڕووى‌حوکمڕانییه‌وه‌‌زه‌ره‌رمه‌ند‌بووه‌

کامیل مه حموود، چاودێرى سیاسى:

ئه‌وه‌ى‌ئه‌مریکا‌بۆ‌کوردى‌کردووه‌‌زۆر‌که‌متره‌‌له‌وه‌ى‌کورد‌بۆ‌ئه‌مریکاى‌کردووه‌‌

پێشوى ئ��ه ن��دام��ى زان��ا ڕۆس��ت��ای��ى، دیدارێکى له کوردستان په رله مانى تایبه تى ~ دا ئاماژه به وه ده کات ده بێ به غدا له ک��ورد »په رله مانتارانى په یوه ندى باش دروست بکه ن له گه ڵ کوتله شته کانیان هێمنى به و په رله مانیه کاندا بۆ ڕوون بکه نه وه و دۆست بۆ کورد په یدا

بکه ن« .ناو برا هێما بۆ ئه وه ده کات »کێشه کانى ک��ورد ل��ه گ��ه ڵ ب��ه غ��دا ک��ۆت��ای��ى ن��ای��ه ت به اڵم ده س��ه اڵت له سه ر ملمالنییه چونکه ئێستا شێوه یه ى به م کوردى سه رکردایه تى بکات ملمالنێیه ئ��ه م ئ��ی��داره ى ت��وان��ێ ن��ا کورد به رژه وه ندیه کانى که شێوه یه ک به

بێنێته دى«.

* تا چه نده ئه مریکا توانیویه تى کار بۆ کورد بکات بۆ چاره سه رکردنى گرفته کانى

له عێراقدا؟ئه مریکا ته نها کارى بۆ خۆى کردوه کارى بۆ که س نه کردوه ئه وان هه ر ئه وه نده یان له ال گرنگه که حکومه ت هه بێت و الیه نه کان ڕێک بکه ون، به اڵم الى ئه وان گرنگ نیه کێ سوود مه ند ده بێت و کێ زه ره رمه ند ؟

*ب��ۆ چ��ى ت��ا ئ��ێ��س��ت��ا م��ادده ى 140 مادده یه ئه و پێتوایه جێبه جێنه کراوه ؟

له ئاینده دا جێبه جێبکرێت؟نوێنه رانى له الیه ن نه کراوه جیددى ک��ارى کورد له حکومه تى به غدا بۆ جێبه جێکردنى به داهاتووشدا له پێموانیه و مادده یه ئه و

باجێکى گه وره بێ و ئاسان ده ستێکى ئه و ماده یه بۆ کورد جێبه جێ ببێت

* کورد له ده وڵه تى عێراقى تا چه نده ڕۆڵى پێدراوه ؟

هه ر باى ئه وه نده ڕۆڵى پێدراوه که الیه نه کانى ب��ه رژه وه ن��دى ل��ه زی��ان ت��ر ن��ه دات ه��ه روه ه��ا ب��ه رژه وه ن��دى

خاوه ن به رپرسێکى چه ند تاکه که سى

دابین به غدا له کورده کان نێو له پۆست بکات ئیتر خه مى خه ڵکیان نیه .

مالیکیدا حکومه ته که ى له *پێتوایه کێشه کانى هه ولێر و به غداد چاره سه ر

بکرێت؟هیچ شتێک نه توانراو )مستحیل(نیه ئه گه ر الیه نه کان ڕاشکاوانه و به متمانه وه مامه ڵه بکه ن و راستیه کان له خه ڵک نه شارنه وه ، چونکه خه ڵک تا ئێستا گومانى هه یه له ڕاستى کێشه کان ئایا له سه ر پاره و داهاتى ن��ه وت و غ��ازه ک��ه ب��ۆ ه��ه ن��دێ ب��ه رپ��رس ده ڕوات یان له سه ر مه سه له ى ئیستیحقاقى

نه ته وه یى کورده ؟ئێستادا ل��ه *ده ب��ێ��ت پ��ه رل��ه م��ان��ت��اره ک��ورده ک��ان ل��ه عێراقدا په رله مانى ک��ار ل��ه س��ه ر چ��ى ب��ک��ه ن؟ ت��ا چ��ه ن��ده ت��وان��ی��وی��ان ک��ار ب��ک��ه ن ل��ه س��ه ر

کێشه کانى کورد؟پ��ه رل��ه م��ان��ت��اران��ى ک��ورد ل��ه ب��ه غ��دا ده ب��ێ په یوه ندى باش دروست بکه ن له گه ڵ کوتله شته کانیان هێمنى به و په رله مانیه کاندا ب��ۆ ک��ورد ب��ک��ه ن��ه وه و دۆس��ت ب��ۆ ڕوون پێویسته کاتدا هه مان له بکه ن، په یدا نێوان له هه بێت باش له یه کبوونێکى ئاگا له ده س��ه اڵت به غدا و له نوێنه رانى کورد په رله مانتاره پێویسته هه روه ها هه رێمدا، ک��ورده ک��ان ف��ش��ارى ت��ه واو ب��خ��ه ن��ه س��ه ر کاربه ده سته کورده کان له به غدا بۆ ئه وه ى رۆڵى باشتر ببینن له ئه نجومه نى وه زیراندا،

یه غدا له ک��ورد نوێنه رانى دا ئێستا له نه یانتوانیوه به م ئه رکه هه ستن.

ئێشکردنه ى ش��ێ��وازى ب��ه م *پ��ێ��ت��وای��ه بتوانن ک��ورد سیاسییه کانى س��ه رک��رده و ک��ۆت��اى بگه یه ننه ک��ورد کێشه کانى

چاره سه رى بکه ن له عێراقدا؟کۆتایى به غدا له گه ڵ کورد کێشه کانى ده سه اڵت له سه ر ملمالنییه نایه ت چونکه شێوه یه ى به م ک��وردى سه رکردایه تى به اڵم ملمالنێیه ئ��ه م ئ��ی��داره ى ت��وان��ێ ن��ا ئێستا به رژه وه ندیه کانى که شێوه یه ک به بکات

کورد بێنێته دى ده بێت فیدراڵدا عێراقى سوپاى *له ڕێژه ى کورد چه ند بێت؟ وه ئێستا کورد له سوپادى عێراقدا ڕێژه که ى چه نده ؟

بکرێت دانیشتوان سه رژمێرى ئه گه ر به اڵم ده رده که وێت، ته واو ڕێژه یه ئه م هه رێم بوودجه ى حیسابى به ئه گه ر ب��ه الى ک��ه م 17% ى ع��ێ��راق ب��ێ��ت کورده و ده بێ ئه م رێژه یه ره نگ بداته وه له گشت داموده زگاکانى عیراقدا له سوپا و

شوێنه کانى تریش .تا ع��ێ��راق ده وڵ��ه ت��ى ب��وون��ى *الواز چ��ه ن��ده ل��ه ب��ه رژه وه ن��دى ک��ورده ؟ یان ئایا بارودۆخى عێراق ناجێگیر بێت له

به رژه وه ندى کورده ؟هەمیشه کورد له ده ست عێراقێکى به هێز بووه مه ند زه ره ر حوکمڕانیه وه ڕووى له ڕۆژ به ڕۆژیش دیاره تا ده سه اڵتى فیدراڵى له گه ڵ گوتاریان ده بێت تر به هێز عێراق کورد زبر تر ده بێت بۆ کورد سه قامگیرى عێراق له هه بێت باشه ئه منیه وه ل��ه رووى

به اڵم هه بوونى یه ک حیزبى بااڵ ده ست و خاوه ن زۆرینه خراپه .

*ل��ه ئ��ێ��س��ت��ادا ب��ارودۆخ ل��ه ب��اره بۆ هاوشێوه ى تر هه رێمى دوو دروستبوونى

هه رێمى کوردستان له عێراقدا؟هه موو به هه رێم ده س��ه اڵت��داران��ى ده ب��وای��ه توانایه کیان کاریان کردبا بۆ دروستبوونى هه رێمێکى تر له عێراق چونکه تا هه رێمێکى له فیدراڵى سیسته مى نه بێت دروس��ت تر هه وڵیش باشترین نابێت به رجه سته عێراق بریتى بوو له پیشاندانى نموونه یه کى جوانتر له حوکمرانى و دادپه روه رى و گه شه سه ندن له کوردستاندا که ئێستاش به به راورد به له ب��ه اڵم باشتره عێراق ت��رى شوێنه کانى ناوه رۆکدا ره خنه ى زۆرى له سه ره . ئێستاش ده سه اڵتدارانى هه رێم پێویسته کار بۆ ئه و عیراقیش ب��ارودۆخ��ى و بکه ن مه به سته له باره بۆ دروستبوونى چه ند هه رێمێکى تر به تایبه تى له رووى دابه ش بوونى تائیفییه وه .

نه یتوانییوه ک��ورد ئێستا ت��ا بۆچى *پۆسته بااڵکان و پۆسته وه زارییه کانى له ئه مه پێتوانییه بچه سپێنیه ت؟ ده ستوردا له داهاتوودا کێشه بۆ کورد دروست بکات؟نه ینوسیوه ته وه ک��ورد هه ر عێراق ده ستورى ت��ا ه��ه م��وو شته کانى ب��ه دڵ��ى خ��ۆى ب��ن و بڕیاریش وانه بوه که عێراق هاوشێوه ى لوبنان پۆسته کانى له ده ستوور دابه ش بکاته سه ر

پێکهاته کانى .*پ��ێ��ت��وان��ی��ی��ه ت��ه واف��وق��ى ح��ک��وم��ه ت��ى

ده سته وه ستان کردووه له خزمه تگوزارى؟ئه گه ر واش بێت، به اڵم عێراق به بێ ته وافوق

به رێوه ناچێت

*له ئێستادا گونجاوه هه رێمى کوردستان داواى سه ربه خۆى بکات و سه ربه خۆى خۆى

ڕابگه یه نیه ت؟هه ر کاتێک توانرا یه کڕیزى نیشتیمانى پته و بکرێت و دادپ��ه روه رى بچه سپێت و که س له لێکراو هه رێمى کوردستان خۆى پێ سته م نه بوو گه ل له پشت سه رکردایه تى وه ستابوو ده وڵه تى ڕاگه یاندنى ک��ات ئ��ه و هێزه وه به ئه گه ر له باره کاتى کوردستان سه ربه خۆى هه لومه رجى ده ولییش له بار نه بێت، به اڵم به و وه زعه ى ئێستاى هه رێم که هه موومان ده زانین

چۆنه به گونجاوى نازانم .

ک��ام��ی��ل م��ه ح��م��وود، چ��اودێ��رى ~ تایبه تى دیدارێکى له سیاسى دا ئ��ام��اژه ب��ه وه ده ک��ات »ئ��ه گ��ه ر له بار ک��ورد بۆ له ئێستادا بارودۆخه که ش نه بێت بۆ راگه یاندنى ده وڵه ت، به دڵنیاییه وه زۆر له و قۆناغه نزیک بووینه ته وه و ده بێت چاره نووسسازه له حزه ئه و بۆ ئاماده سازیى

بکه ین«.ئ��ه وه ده ک��ات »مالیکى ن��اوب��راو هیما بۆ ک��ورد کێشه کانى مالیکیش غ��ه ی��رى و

چاره سه ر ناکه ن «.

ته نگه ژه کان چ��اره س��ه رى ب��ۆ ئه مریکا پالنه کانى له به رژه وه ندى کورد نه بووه

هه رچه نده تا ئێستا ده خاله ته کانى ئه مریکا به رژه وه ندى له عێراق ناوخۆى له کاروبارى نه ته وه ى بااڵده ست و پێکهاته مه زهه بییه کانى دۆسیه کدا هیچ له گه ڵ له مامه ڵه ب��ووه ، ل��ه داوى نه بووه و ک��ورد پشتیوانى هاوکارو ئه مریکییه کان ع��ێ��راق��ه وه داگ��ی��رک��ردن��ى ئێمه ى کوردی له شوێنى خۆمان ڕاگرتووه و ل��ه دواى ئه وانه یه ه��ه ر ده ستکه وته کانمان ڕاپه رین و سه ره تاى بنیاتنانى ئه م ئه زموونه وه ب��ووه رێگریش بگره ه��ێ��ن��اوه ، به ده ستمان که به ئاراسته ى هه نگاوێکدا هه ر له به رده م ل��ه س��ه روب��ه ن��دى هه ڵمانگرتبێت، پ��ێ��ش��ه وه ناوعێراقیشدا سیاسییه کانى ت��ه ن��گ��ه ژه دروس��ت عێراقییه کاندا الیه نه که له نێوان بووه ، ئه مریکا بۆ چاره سه رى ته نگه ژه کان ن��ه ب��ووه و ک��ورد ل��ه ب��ه رژه وه ن��دى پالنه کانى خواسته کانى و ماف حسابى له سه ر بگره ئێمه بووه ، بۆ نموونه ته نگه ژه ى پێکهێنانى خایاند مانگێکى ک��ه چ��ه ن��د ح��ک��وم��ه ت ئه مریکییه کان چه ند پرۆژه و پێشنیارێکیان سوننه ى شیعه و الیه نه کانى ب��ه رده م خسته عه ره ب بۆ دابه شکردنى پۆسته سیادییه کان له نێوان خۆیاندا، ئه وه ى الیه نه عێراقییه کان ئه مریکییه کان ده بینى به ڕه وا بۆ کوردیان پێشنیارى جارێک ب��ه وان، ده یانبه خشییه وه ئ��ه وه ی��ان ده ک��رد ع��ه الوى ببێته س��ه رۆک کۆمارو مالیکى سه رۆک وه زیران و له به ر با دووان��ه هه ردووکیان شیعه ن ئه و ئ��ه وه ى پۆستى سه رۆکى په رله مانیش بدرێته سوننه یان به جۆرێکیتر مالیکى سه رۆک کۆمارو عه الوى سه رۆکى حکومه ت بێت و سوننه ى عه ره بیش سه رۆکى په رله مانیان پێ بدرێت، فه رهه نگێکى هیچ ئ��ه وه ى نێوه نده دا ل��ه م ئه مریکى نه یده خوێنده وه کورد بوو، له وانه یه سه رکردایه تى ک��ه دوات��ر دڵنیابووبن ل��ه وه به شتێکى که م ئ��ه وان له سه ر قسه ى کورد قایل ده بێت، ئه مریکا له به رامبه ر دۆسیه ى دابڕاوه کانیشدا رۆڵى ناوچه که رکوک و

هه موو له گه ڵ ب��ه اڵم بینیوه . نێگه تیڤى ئه مانه شدا واى نابینم کشانه وه ى هێزه کانى کورد له به رژه وه ندى کاته دا له م ئه مریکا بێت، چونکه ئه وه ى له م کاته دا بااڵنسه که ى عێراقى الیه نى ئه مریکییه کانه و راگرتووه ناو سیاسییه کانى هێزه و ده س��ه اڵت ب��ه پرۆسه ى سیاسییه وه به م ڕێژه ده ستکه وته ى کورد ڕازى نین، ئه گه ر الیه نى ئه مریکى فاکته رى یارمه تیده ریش نه بن بۆ چاره سه رى له گه ڵ ئێمه هه ڵپه سێردراوه کانى کێشه بارودۆخه ڕاگرى هه یه ئه وه نده ئه وانیتردا، ئه منى و تا راده یه ک سیاسییه که ى نێوان ئێمه و الیه نه عێراقییه کانن، زۆرێک له هێزه که وایه بۆچوونیان عێراق سیاسییه کانى ئێستایان سیاسییه ى ئه زموونه ئه م ک��ورد له په ناى ئه مریکادا بنیات ناوه و هه ندێ جار ئه مریکامان پاشه کشه ى دواى هه ره شه ى ک��وردو یه کگرتوویى ب��ه اڵم ده ک��ه ن، ل��ێ یه کخستنى نێوماڵى خۆمان و ده ربازکردنى له م کوردستان سیاسییه ى ئه زموونه ئ��ه م چه قبه ستووییه ى ئێستاى شکست به هه موو پیالن و هه ره شه کانى نه یارانى کورد ده هێنێت

له غیابى هێزه کانى ئه مریکاشدا. ئه وه ى ئه مریکا بۆ کوردى کردووه زۆر که متره له وه ى کورد بۆ ئه مریکاى کردووه

ئ��ه وه ى ئه مریکا بۆ ک��وردى ک��ردووه زۆر که متره له وه ى کورد بۆ ئه مریکاى کردووه فاکته رى له سه ره تاوه ه��ه ر که له عێراقدا یارمه تیده ربووه بۆ پیاده کردنى سیاسه ته کانى ئه مریکا له م واڵته دا، واشنتۆن شتێکى بۆ کورده ، ئ��ه وه ى که وه ک نه کردووه کورد مامه ڵه ى له چوارچێوه ى هه میشه به ڵکو کۆمه ڵگه ى ن��او پێکهاته کانى ل��ه گ��ه ڵ نه ده کرا خوێندووه ته وه و عێراقیدا کوردیشى فه رامۆش پێکهاتانه له و یه کێک هیچ ب��ک��ات، ئێمه ى ک��ورد خ��اوه ن��ى دۆزێ��ک��ى ملمالنێى و له کێشمه کیش پڕ مێژوویى ئه و ئه مریکییه کان له عێراقدا، ئاڵۆزین دۆزه یان تێپه ڕاندووه و هه نووکه ییانه مامه ڵه یان له گه ڵ ڕه وش��ه ک��ه دا ک��ردووه و ب��ه رژه وه ن��دى ئه م یه کپارچه یى ک��ات هه ندێ و عێراق واڵته یان له پێشه وه ى به رژه وه ندییه کانى گه لى دان��اوه ، پێشێلکراوه کانیه وه مافه و ک��ورد به کورتى مامه ڵه ى ئه مریکا له گه ڵ ئێمه ى شه ریحه یه کى وه ک هه رێمه دا له م ک��ورد عێراقى بووه نه ک نه ته وه و گه ل و خاکێکى

لکێنراو به عێراقه وه . هێزه کانى پێشمه رگه شانبه شانى

ئه مریکییه کان و بگره پێش ئه وانیش چوونه ناو که رکوک

هه ل و ده رفه تى گێڕانه وه ى ناوچه دابراوه کان هه رێمى سه ر بۆ که رکوک به تایبه تى و ک��وردس��ت��ان پ��ێ��ش م��اده ى 140و دان��ان��ى بوو له ئارادا عێراق هه میشه یى ده ستوورى

که له ده ستمان چوو، له مه شدا سه رکردایه تى ه��ه ردوو ب��ه دی��اری��ک��راوى ک��وردو سیاسى حزبى س��ه ره ک��ى ک��وردس��ت��ان ل��ه و ده رف��ه ت��ه له ده ستچووه به رپرسیارن، ئه مریکییه کانیش هۆکارێک بوون و دواى داگیرکردنى عێراق له الیه ن ئه وانه وه ته نگیان به کورد هه ڵچنى و نه یانده ویست کورد له و پانتاییه جوگرافییه ى و ده ربچێت بوو به ده ستییه وه کاته ئه و تا

قه ڵه مڕه وى ده سه اڵته که ى فراوانتر بکات.ڕووخ��او ب��ه ع��س رژێ��م��ى ئ��ه وه ى دواى هێزه کانى گه رانه وه و عێراقى ئۆپۆزسیۆنى و ئه مریکییه کان شانبه شانى پێشمه رگه بگره پێش ئه وانیش چوونه ناو که رکوک له ژێر ک��ه ک��وردس��ت��ان ناوچه کانیترى و سه دامدابوون، رووخ��اوى رژێمى ده سه اڵتى ناوچانه سازبوو ئه و بۆ گێرانه وه ى زه مینه که بخرێنه وه سه ر ئیداره ى کوردى و هه ریمى کوردستان، به اڵم به ئیشاره تێکى ئه مریکا ه��ه م��وو ئ��ه و ن��اوچ��ان��ه ی��ان چ��ۆڵ ک��رده وه و گه رانه وه بۆ ناوچه رزگارکراوه کانى پێشوو، فه رمانى ل��ه سه رپێچییه یان ئ��ه م ده ک��را ئه مریکا بکردایه و له و شوێنانه دا بمانایه ته وه بۆ ئه وه ى له سه ر ئه وان و هێزه عێراقییه کانیش ئه مریکییه کانیش واق��ی��ع، ئ��ه م��رى ببێته هیچ کاردانه وه یه کى کاریگه ریان نه ده بوو، ب��ه ه��اوک��ارى زۆری��ان پێویستى چ��ون��ک��ه که له کاتێکدابوو به تایبه تى ب��وو ک��ورد هێزه کانى په الماردانى و توندوتیژییه کان

ئه مریکا گه یشتبووه ترۆپک.ئێستا من ئه و ئومێده م نییه به ماده یه کى م��اده ى140 وه ک پشتیوانى بێ م��ردووى به ده ست داب��ڕاوه ک��ان ناوچه و که رکوک و ک��وردى ده س��ه اڵت��ى ته نانه ت بهێنینه وه ، به هێزى کوردستان سیاسى سه رکردایه تى ماددى و سیاسى خۆیانه وه له پشتى جواڵندن و بردنه پێشه وه ى هه وڵه کانى جێبجێبوونى ئه م

ماده یه وه نین.. الوازى ئه داى نوێنه ره کانمانه له به غدا واى له حکومه ته که ى مالیکى کردووه گوێ بۆ خواسته کانى کورد نه گرێت

به عس دکتاتۆرى ڕژێمى ڕوخاندنى دواى له عێراقى سیاسى پرۆسه ى ده سپێکردنى و ن��وێ��دا، ک��ورد ب��ووی��ه ژم��اره ی��ه ک��ى ک��اراو حساب بۆکراوى ناو هاوکێشه سیاسییه کان ناو به هێزه کانى له جه مسه ره یه کێک و قۆناغه دا له و بوو مه حاڵ پرۆسه یه و ئه و تێپه رێنرێت پرۆژه یه ک بریارو به بێ کورد ئه گه ر ره زامه ندى ئه و له به رامبه ریدا ره چاو نه کرێت، بۆ ئه مه ش له و سه ره تایه وه مه بده ئى ته وافوق بوو به بنه ماى ئه داى سیاسى له م واڵته داو هه ر ئه م ئالیه ته ته وافوقییه ش بوو الیه نى فیعلى شه ریکێکى ک��رده ک��وردى

عه ره بى له ده سه اڵتى نوێى به غدادا.به اڵم ئه م ڕه وشه سیاسى و ڕه سمییه به رده وام

له م له به غدا ک��ورد ئ��ه داى ئ��ه گ��ه ر نابێت ره خنه و جێگاى ئێستا که بێت ئاسته دا سه رنجى ناوه نده سیاسى و ڕۆشنبیرییه کانى ئ��ه وه ى کوردییه ، شه قامى و کوردستان هه ستى پێ ده کرێت نوێنه ره کانى کورد له ناو حکومه ت و په رله مان و دامه زراوه کانیترى پۆخت عێراقی وه ک عێراقیدا ده وڵ��ه ت��ى ڕه ف��ت��ار ده ک��ه ن و داک��ۆک��ی��ک��ارێ��ک��ى کوردو مافه کانى له سه ر نین به جورئه ت پ��رس��ه ن��ه ت��ه وه ی��ی��ه ک��ان��م��ان، ئ��ه م الوازی��ی��ه ى له واى ل��ه ب��ه غ��دا نوێنه ره کانمانه ئ��ه داى حکومه ته که ى مالیکى ک��ردووه گوێ بۆ

خواسته کانى کورد نه گرێت. مالیکى و غه یرى مالیکیش کێشه کانى

کورد چاره سه ر ناکه نته نانه ت و سیاسى چ��اودێ��ران��ى ه��ه م��وو ل��ه وه دا کۆکن شه قامیش ئاسایى خه ڵکى که ئه گه ر سه رکردایه تى سیاسى کوردستان له به رامبه ر ده س��ت��ى کارته کانى ه��ه م��وو فشارێک و نه هێنێت ب��ه ک��ار ب��ه غ��دادا نه خوڵقێنێت، مالیکى و غه یرى مالیکیش کێشه کانى کورد چاره سه ر ناکه ن، کوردیش ره واکانیدا خواسته به دیهێنانى له پێناوى چۆن وه ک بخوڵقێنێت ته نگه ژه ده ب��ێ��ت ئامانجه له پێناوى عه ره ب سوننه ى الیه نى سیاسییه کانى خۆیاندا هه میشه خوڵقێنه رى الی��ه ن��ى دواج��ار و دژوارن ت��ه ن��گ��ه ژه ى له گه ڵدا سازشیان رک��اب��ه ر ده س��ه اڵت��دارو ده کات، تا ئێستا کورد هه ر رۆژى له گه ڵ به غداو الیه نه عێراقییه کاندا به ڕێ کردووه . پێگه ى کورد له ناو سوپاى نیشتیمانى

عێراقدا، جێگاى دڵخۆشى نییه ئه وه ى باسى ده کرێت ئه وه ى لێ ده خوێنرێته وه که پێگه ى کورد له ناو سوپاى نیشتیمانى ن��ورى نییه ، دڵخۆشى جێگاى ع��ێ��راق��دا، مالیکى به پاساوى ئه وه ى سه رکرده ى گشتى هه یه زۆرى ده خاله تى چه کداره کانه هێزه له ناو سوپاداو ده خاله ته کانیشى له به رژه وه ندى نییه و سه رکردایه تى کوردیش جگه کورد ئیعالمییه کان ک��ه ن��اڵ��ه س��ه ر ل��ه ڕه خ��ن��ه ى

کاردانه وه یان نه بووه .له ئێستادا زه مینه بۆ پێکهێنانى

هه رێمیتر له باره پێکهێنانى هه رێمیتر بۆ له ئێستادا زه مینه له باره و خواستى ئه وه ش له باشوورو رۆژئاواى ه��ان��ده رى ک��ورد پێویسته ه��ه ی��ه و ع��ێ��راق دروستبوونى چونکه ده نگانه بێت، ئ��ه م ه��ه رێ��م��ه ک��ان پ��رۆس��ه ى ف��ی��دراڵ��ی��زه ک��ردن��ى ده وڵه تى عێراق به ته واوى به رجه سته ده کات و ده سه اڵته کان له نێوان ناوه ندو هه رێمه کاندا داب��ه ش ده ک��رێ��ت، ه��ه م��وو س��ه رن��ج و ئێمه هه رێمه ى ئه م له سه ر ته رکیزه کانیش هه ڵده گیرێت و دامه زراوه ده ستوورییه کانى هه رێمه کانیش ک��اروب��ارى ب��ه ت��ای��ب��ه ت

داده مه زرێن که ئێستا بوونیان نییه .چه سپاندى پۆسته کان له ده ستووردا

ته نها سودى بۆ کورد ده بوو نه چه سپاندنى پۆسته بااڵکان و پۆسته وه زارییه کانى له ده ستوردا ئه م نه چه سپاوییه به ڵکو نییه ، به کورده وه په یوه ندى به ته نها الیه نه عێراقییه کان له سه ره تاوه پێیان وابوو له چوارچێوه ى پۆستانه ئ��ه و ده ب��ێ��ت ک��ه ئیستیحقاقى به پێى و سیاسى ته وافوقى به پێى ن��ه ک بکرێن داب��ه ش ئینتیخابى وه ک ئه تنیکى و تایفى ئیستیحقاقى ئ��ه وه ى ل��ه ده س��ت��وورى ل��وب��ن��ان��ی��دا ه��ه ی��ه ، هه ستى کاڵکردنه وه ى له مه دا مه به ستیش تۆختر به پێچه وانه وه که تایفه گه رانه بوو سیادییه کان پ��ۆس��ت��ه ئ��ه گ��ه ر ب��ووی��ه وه ، سوونه ى شیعه و ک��وردو بۆ ل��ه ده س��ت��ووردا له زیانى بکرایه ته وه سوودى یه کال عه ره ب س��وودى ته نها کوردیش بۆ ده ب��وو، زیاتر ده بوو که پێموایه هێزه عێراقییه کان درکیان

ب��ه رژه وه ن��دى زیاتر ئه مه ده ک��رد که ب��ه وه کوردى تێدایه .

ئه گه ر بارودۆخه که ش له ئێستادا بۆ کورد له بار نه بێت بۆ ڕاگه یاندنى

ده وڵه ت، به دڵنیاییه وه زۆر له و قۆناغه نزیک بووینه ته وه

ئ��ێ��س��ت��ا ن��اوچ��ه ى ع��ه ره ب��ى دووچ��ارى پێده چێت ب��ووه و گ��ه وره گ��ه رده ل��وول��ێ��ک��ى گۆڕانکارى گه وره به دواى خۆیدا بهێنێت، ئه گه ر بارودۆخه که ش له ئێستادا بۆ کورد ب��ۆ ڕاگ��ه ی��ان��دن��ى ده وڵ��ه ت، ل��ه ب��ار نه بێت نزیک ق��ۆن��اغ��ه ل��ه و زۆر ب��ه دڵ��ن��ی��ای��ی��ه وه بووینه ته وه و ده بێت ئاماده سازیى بۆ ئه و له حزه چاره نووسسازه بکه ین، به اڵم ئه وه ى جێگاى سه رکردایه تى جموجووڵه کانى نیگه رانییه سیاسى کوردستان له ئاستى ئه م بارودۆخه له زۆربه ى نییه و ناوچه که دا هه ستیاره ى حاڵه ته کاندا هه ر به پێوه ره کۆنه کان گه زو

پێوانه ى خۆیان ده که ن.

دیمانه: ~«

دیمانه: ~«

پرۆفایل‌زان��ا س��ەع��ی��د رۆس��ت��ای��ى - ل��ەگ��ون��دى )ڕۆستى( لەباڵەکایەتى لەساڵى 1969

لە دایکبووه.لەیاسادا 1991بەکالۆریۆسى -ساڵى

هێناوه.ن��اوه ن��دی ب��ه رپ��رس��ی ئێستای ک��ارى ئیسالمییە، ک��ۆم��ه ڵ��ی ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ی یه کێتی ب��ااڵی ده س��ت��ه ی ئ��ه ن��دام��ی ساڵی له کوردستانه . په رله مانتارانی ئ��ه ن��دام��ی ب��ه ه��ه ڵ��ب��ژێ��ردراوه 1997ئیسالمی. بزووتنه وه ی سه رکردایه تی ب��ه رده وام ب��ووه ل��ه س��ه رک��ردای��ه ت��ی تا ئیسالمی ک��ۆم��ه ڵ��ی ک��ۆن��گ��ره ی دوا هه ولێر ل��ه 2010-7-15 رۆژی ک��ه به سترا له وی بڕیاری دا خۆی کاندید نه کاته وه بۆ سه رکردایه تی به مه به ستی ره خ��س��ان��دن��ی ه��ه ل ل��ه ب��ه رده م ت��وان��ا

نوێیه کاندا.

زانارۆستایی،ئهندامىپێشوىپهرلهمانىکوردستان

کامیلمهحموود،چاودێرىسیاسى


یاریدەدەری مینا، حه مه ى د.ئارام شەهیدان مەکتەبی ل��ێ��پ��رس��راوی یەکێیتی ئ��ەن��ف��ال��ک��راوەک��ان��ی و دی��دارێ��ک��ى ل��ه ک��وردس��ت��ان نیشتمانی ده کات ب��ه وه ئاماژه دا ~ تایبه تى »ئێستا ته که تول و باڵ له ناو یه کێتیدا،

له کۆنگره وه بنه بڕ کراوه «.ن��اوب��راو هێما ب��ۆ ئ��ه وه ده ک��ات »ئ��ه و پارتى ن��ێ��وان ستراتیژیه ڕێکه تنامه باش زۆر ده س��ک��ه وت��ى ه��ه ی��ه یه کێتى بۆ خه ڵکى کوردستان هێناوه ته ئیجابى ک��ای��ه وه ، ج��ه وه��ه رى ئ��ه س��اس��ى ئ��ه و پارتى له گه ڵ به اڵم ئه وه یه ، ڕێکه وتنه دیموکراتى کوردستان جیاوازیمان هه یه له سه ر هه یه جیاجیامان بۆچونى دیدو نییه ، ناکۆکیمان ب��ه اڵم مه سه له کان، خۆمانمان سیاسى ف��ه ل��س��ه ف��ه ى ئێمه پ��اراس��ت��ووه ، ن��ه ب��ووه ت��ه ق��ورب��ان��ى ئ��ه و

ڕێکه تنامه یه «.

* له دواى کۆنگره ى یه کێتى بارودۆخى حزبتان چۆن هه ڵده سه نگێنیت؟

گرنگ وه رچه رخانى خاڵێکى کۆنگره نیشتمانى ی��ه ک��ێ��ت��ى ژی��ان��ى ل��ه ب��وو واده ى ل��ه ه��ه رچ��ه ن��ده ک��وردس��ت��ان، دی��اری��ک��راوى خ��ۆى زۆر دواک��ه وت به له گرفته وه ، کێشه و هه ندێک ه��ۆى کۆنگه ره کۆمه ڵێک گۆڕانکارى باش چه ند بڕیارى کۆنگره له کرا، په یڕه و ڕۆش��ن��اى ل��ه س��ه ر درا ت��ر ئۆرگانێکى حزبیمان ژیانى ئێستا پێویستیانه ى ئه و ک��وردی��ش کۆمه ڵگاى وه پێویستێتى چاوه ڕێ له یه کێتى نیشتمانى ده کات.

باشى ده سکه وتى کۆمه ڵێک کۆنگره بۆ یه کێتى به ده ستهێناوه .

* کۆنگره توانى کۆتاى به باڵه کانى ناو یه کێتى نیشتمانى بهێنێت؟

واه��ی��ه ، پێکهاته که ى خ��ۆى یه کێتى بیرو ب��وه چه ترێک یه کێتى هه میشه کایه وه ، هاتۆته تێدا جیاوازى بۆچونى ڕه ن��گ��ه ئ��ه م دی��دوب��ۆچ��ون��ه ه��ه ن��دێ��ک ل��ه ڕاب��ردوودا ب��ه ع��اق��ارێ��ک��ى ت��ردا بۆ ت��ری��ان ته فسیرى خوێندبێتیانه وه ، کردبێت که گوایه له ناو یه کێتى باڵ هه یه ، وه له ناو یه کێتیدا میبه رى جیاواز یه کێتى خیتابى به ڕاستى به اڵم هه یه ، ب��ووه ، موحه د خیتابى ی��ه ک هه میشه سکرتێره که ى یه ک سکرتێر بووه ، به اڵم خه سڵه تێکى بۆ جیاواز بۆچونى دی��دو ئه و ئێستایشه وه به یه کێتى هه میشه ى دیدو بۆچونه ئه و مه ساحه ئازادییه بۆ ناو له ج��ی��اواز ڕاى له ک��ردن ته عبیر ته که تول ئێستا به اڵم هه یه ، یه کێتیدا کۆنگره وه له یه کێتیدا، ناو له باڵ و

بنه بڕ کراوه .*پێشتر باڵ هه بووه له ناو یه کێتى

نیشتمانىکوردستان؟ب��ه ڵ��ى ب��اڵ ه��ه ب��ووه ج��ی��اش ب��وون��ه وه حزبێکیان دروستکردووه به ناوى گۆڕان.*ژماره یه ک له کادیرانى یه کێتى له هه وڵیر ده ستیان له کار کێشایه وه تا

که م له سه ر هه یه کاریگه رى چه نده بوونه وه ى ئاستى جه ماوه رى یه کێتى؟ب��ه داخ��ه وه ک��ۆم��ه ڵ��ێ��ک ل��ه ک��ادی��رى تێگۆشه ر له وانه ى له ڕموزه دیاره کانى ی��ه ک��ێ��ت��ى ل��ه س��ه رت��اى دروس��ت بونى کۆمه ڵێک هه شتاکانه وه و ش��ۆڕش ل��ه پ��ێ��ش��م��ه رگ��ه ى ت��ێ��گ��ۆش��ه ر و شه هیدانى خ��ان��ه وادى ل��ه کۆمه ڵێک ئ��ه و ح��زب��ه ل��ه ح��زب��ه ک��ه ی��ان ن��ی��گ��ه ران خۆیان له کارکێشانه وه ى ده س��ت ب��وون به ڕاس��ت��ی��دا ل��ه ک��ردووه ، پێشکه ش ش��ێ��وه ی��ه ک ل��ه ش��ێ��وه ک��ان ک��اری��گ��ه رى پێگه چ ئه وانه چونکه ده بێت، خۆى پێگه چ و ک��ۆم��ه اڵی��ه ت��ی��ی��ه ک��ه ی��ان ده بێت، سیاسیه که یان کاریگه رى خۆى یه کێتى ده ره وه ى ل��ه ده ک��ه م ت��ه م��ه ن��ا مالێک هیچ ک��وردس��ت��ان نیشتمانى ج��ێ��ن��ه ک��ه ن ب��ێ��ن��ه وه م��اڵ��ه گ��ه وره ک��ه ى

یه کێتى نیشتمانى کوردستان.ج��ه م��اوه رى ئاستى 7/25 *ل��ه دواى یه کێتى چۆن ده بینیت له کوردستاندا، یه کێتى ئ��ای��ن��ده دا ل��ه پ��ێ��ت��وای��ه

بگه ڕێته وه ئاستى پێش 7/25؟ئێستا ئه و ته حه دا گه وره یه ى که له به ر ئه و یان هه یه ، دا نیشتمانى یه کێتى ده یه وێت یه کێتى که جدییه ى پرسیاره حزبى یه کێتى ئایا ب��دات��ه وه ، وه اڵم��ى

ڕابردووه یان حزبى سه روه رییه کانى ئ��ای��ن��ده ش��ه ؟ ئ��ه م��ه ل��ه ن��او یه کێتیدا ئ��ورگ��ان��ه ک��ان��ى خ��وێ��ن��دن��ه وه ى ج��ی��اواز ج��ی��اوازى ب��ۆ ده ک��رێ��ت له ئیراده یه کى یه کێتى ن��او ب��ه هێز ه��ه ی��ه ب��ۆ ئ��ه وه ى

حزبى ڕاب��ردوودا ل��ه ئ��ه گ��ه ر یه کێتى ئاینده دایشدا ل��ه ب��ووه س��ه روه ری��ەک��ان ب��ی��ک��ه ی��ن��ه ح��زب��ى ده س��ک��ه وت��ه ک��ان��ى ئ��ای��ن��ده ش، چ��ون��ک��ه ه��ه ت��ا ئ��ێ��س��ت��ا کوردستان نیشتمانى یه کێتى ڕۆڵ��ى ل��ه ن��او ه��اوک��ێ��ش��ه س��ی��اس��ی��ی��ه ک��ان��ی گرنگ ڕۆڵێکى عێراق و کوردستان مافه له کۆمه ڵێک وه بایه خداره ، و تا کوردستان خه ڵکى ده ستورییه کانی به وه پێویستیان جێبه جێنه کراون ئێستا به کوردستان نیشتمانى یه کێتى هه یه خه ڵکى که جارانییه وه تینى و گ��وڕ بێته لێده کات چ��اوه ڕوان��ى کوردستان و ماف ئه و بتوانێت ئ��ه وه ى بۆ مه یدا له کوردستان خه ڵکى ده سکه وتانه ى ده ستورى عێراقدا ماوه ته وه بتوانێت بیان

چه سپێنێت.* ئ��ه و ژم��اره ئ��ه ن��دام��ه ى ح��زب��ه زه ح��م��ه ت��ک��ێ��ش��ان��ى س��ه رب��ه خ��ۆى ک��وردس��ت��ان ه��ات��ن��ه ن��او ڕی��زه ک��ان��ى به سه ر گۆڕانکارییه ک هیچ یه کێتى پێگه ى ڕووى له ده هێنێت یه کێتیدا

جه ماوه رییه وه ؟خست ده رى ڕاب��ردوو ئ��ه زم��ون��ه ک��ان��ى ل��ه ڕووى ب��چ��وک��ان��ه ى ح��زب��ه ئ��ه و هێزیان ب��ه پێگه یه کى ج��ه م��اوه ری��ی��ه وه ببینن ناتوانن نه خشى کاریگه رى نییه ،

له ناو هاوکێشه سیاسیه کاندا، بۆیه ئاقانى بیرکردنه وه یه کى بوو ئه وان بڕیاریان دا بێنه یه کێتى ڕێزه کانى ن��او ن��او ل��ه نیشتمانییه وه نیشتمانیدا ی��ه ک��ێ��ت��ى درێ��ژه ب��ه خ��ه ب��ات��ى بێگومان ب��ده ن، خ��ۆی��ان ده بێت ئیجابى کاریگه رى له یه کێتى بااڵنسى له سه ر ج��ه م��اوه ری��ی��ه وه ، ڕووى

هه یه ب��ه وه پێویستمان هه میشه ب��ه اڵم له هه ن جیاوازانه جیاواز جۆگه له ئه و کوردستاندا له ڕووى بیرو بۆچونه وه له یه کێتییه وه نزیکن بینه ناو ئه م هێزه بۆ ئه وه به هێزتر بکرێت بۆ ئه وه ی ماف و

ده سکه وته کانى کوردستان بپارێزرێت.* ڕێ��ک��ه وت��ن��ى س��ت��رات��ی��ج��ى ن��ێ��وان ی��ه ک��ێ��ت��ى پ��ارت��ى ت��ا چ��ه ن��ده له

به رژه وه ندى خه ڵکى کوردستانه ؟م��ێ��ژوو ئ��ه وه ى ب��ۆ س��ه ل��م��ان��دوی��ن ئ��ه و ک��ات��ان��ه ى ک��ه ی��ه ک��گ��رت��وو ب��وی��ن ت��وان��ی��وم��ان��ه ده س��ک��ه وت��ى ب��اش بۆ ده ستبهێنین، به کوردستان خه ڵکى ئه وکاتانه شى په رته وازه بوین و زیانمان ڕێکه تنامه ئ��ه و ئێستاش لێکردووه ، ستراتیژیه که له نێوان پارتى یه کێتى دا هه یه ده سکه وتى زۆر باش ئیجابى ب��ۆ خ��ه ڵ��ک��ى ک��وردس��ت��ان ه��ێ��ن��اوه ت��ه ک��ای��ه وه ، ج��ه وه��ه رى ئ��ه س��اس��ى ئ��ه و ڕێکه وتنه ئه وه یه ، به اڵم له گه ڵ پارتى جیاوازیمان ک��وردس��ت��ان دی��م��وک��رات��ى هه یه جیاجیامان بۆچونى دیدو هه یه ناکۆکیمان به اڵم له سه ر مه سه له کان، ن��ی��ی��ه ، ئ��ێ��م��ه ف��ه ل��س��ه ف��ه ى س��ی��اس��ى خۆمانمان پاراستووه ، نه بووه ته قوربانى هه ندێک وه ک ڕێکه تنامه یه ئ��ه و یه کێتى ده ک��ه ن، ل��ێ��وه ب��اس��ى میدیا

ج��ی��اوازى ب��ی��رک��ردن��ه وه ى نیشتمانى زۆر ته رحکردنى له گه ڵ هه یه خ��ۆى مه سائیلیشدا له گه ڵ پارتى دیموکراتى هه یه جیاوازیمان بێگومان کوردستان هه ندێک له سه ر جدى زۆر گفتوگۆى

مه سه له ده کرێت.دواى ل��ه وان��ی��ی��ه *پ��ێ��ت��ان یه کێتى ستراتیجى ڕێکه وتنامه ى پ��ارت��ى پ��ێ��ش��ک��ه ش��ک��ردن��ى پ��رۆژه ى

خزمه تگوزارى که م بووه ته وه ؟ئ��ێ��س��ت��ا ب��ه ه��ۆى ئ��ه و ڕێ��ک��ه وت��ن��ه وه ئ��ێ��م��ه ح��ک��وم��ه ت��ى ه��اوب��ه ش��م��ان ئێستا ت��ا ح��ک��وم��ه ت��ه ک��ه پێکهێناوه س��ه رۆک��ای��ه ت��ی��ی��ه ک��ه ى ل��ه ده س��ت به گه ر حکومه ته که ش یه کێتیدایه ، زۆر کارى بکه ین ته ماشاى ویژدانه وه ڕووى کۆمه ڵێک ل��ه ک��ردووه باشى ساڵمان دوو هێشتا ب��ه اڵم ج��ی��اوازه وه ، ماوه بۆ ئه وه ى کۆى ئه و ده رئه نجامانه

ببینینه وه .*تا چه نده له به رژه وه ندى خه ڵکى حکومییه کان به ڕێوه به رە کوردستانه

دابنرێن؟ له سه ربناماىحزبی کردوومانه ئێمه کە ئامار تازه یرین سلێمانى دام��وده زگ��اک��ان��ى 13%ی له ب��ه ده س��ت ی��ه ک��ێ��ت��ى ن��ی��ش��ت��م��ان��ى زۆر ڕێژه یه کى ئه مه کوردستانه وه یه ، کوردستان نیشتمانى یه کێتى که مه ، له سه ر ده ستى مام جه الل پرۆژه ى خۆى حزب جایکردنه وه ى بۆ پێشکه شکردوو له حزب کردنه وه ى جیا حکومه ت، له حکومه ت گه ر سه یرى هه ردوو زۆنه که جیاکراوه ته وه ، ئێمه الى باشتر بکرێت ئێستا له سلێماندا له 13%ی به رێوه به رى داموده زگاکان کادیرى حزبى یه کێتین، ئه وانى ترى کادیرى سه ربه خۆ و کادیرى ب��اوه ڕم��ان��وای��ه ئێمه ت��ره ، ح��زب��ه ک��ان��ى ده س��ت��ێ��وه ردان��ى ح��زب ل��ه ح��ک��وم��ه ت

کارێکى خراپه .نیشتمانى یه کێتى وای��ه *پ��ێ��ت��ان هه ڵبژاردنه کانى ب��راوه ى کوردستان ده بێت سلێمانى پارێزگاى ئه نجومه نى

گه ر له ئاینده دا ئه نجام درا؟ده رئه نجامه کانى له سه ر قسه کردن ئێستا پارێزگاکان ئه نجومه نى ه��ه ڵ��ب��ژاردن��ى جۆرێکه له فاڵگرتنه وه له ڕاستیدا، ناتوانم هێزى کوردستان نیشتمانى یه کێتى بڵێم یه که م ده بێت سه رده که وێت، به اڵم ده توانم نیشتمانى یه کێتى دڵنیاییه وه به بڵێم چانسى ئەوەی هەیە بێته هێزێکى باش و کاریگه ر بۆ ئه م پرۆسه یه ، ئێستا یه کێتى نیشتمانى خه ریکى ئاماده کارییه خه ریکى خۆیه تى ئۆرگانه کانى ڕاى وه رگرتنى ئه گه ره کانین، خ��وێ��ن��دن��ه وه ى خه ریکى گه شانه وه ى به هارى له یه کێتى پێموایه

خۆیدایه .

قائیمقامى ع��ه ل��ى س��ۆران قه زاى شاره زوور له دیدارێکى تایبه تى ~ دا ئاماژه به وه ده کات »ناوه ندى وه رزش و الوانى قه زاى شاره زوور، دوو فه رمانبه رى په یوه ندى هیچیان دام��ه زراوه بۆ یه کێکیان نییه به کاره کانیانه وه کۆمپیته ره و ئه وتریان کاره بایه «.بنکه ى ن��ه ک��ردن��ه وه ى ب��اره ى ل��ه ش��اره زوور ق��ه زاى له ڕۆشنبیرى

قه زاى قائیمقامى عه لى س��ۆران ش��اره زوور ب��ه ~ ڕاگ��ه ی��ان��د ل��ه گ��ه ڵ دروس��ت ب��وون��ى ئ��ه و ئاگادارى ڕۆشنبیرییه ، بنکه ى ک��ردووه ، سلێمانیم پ��ارێ��زگ��ارى دواجار وه ڤدێک به سه رۆکایه تى عه باس عه بدولڕه زاق هاتنه قه زاى شاره زوور به ڵێنى ئه وه یاندا که له بنکه ى ئه و نزیکدا ئاینده یه کى ڕۆشنبیریه بکه نه وه ، به اڵم تائێستا

کردنه وه که شى نه یانکردۆته وه ، ل��ه ئ��ه س��ت��ۆى ب��ه رێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى ئێمه سلێمانیدایه ، ڕۆشنبیرى

ته سلیمى ئه وانمان کردووه .سه باره ت به ناوه ندى وه رزش و الوان وه رزش به ڕێوه به رایه تى ئاگادارى و الوانمانى سلێمانیمان کردۆته وه بۆ فه رمانبه رى دوو بیکه نه وه ، پ��ه ی��وه ن��دى هیچیان دام��ه زراوه یه کێکیان نییه به کاره کانیانه وه

کۆمپیته ره و ئه وتریان کاره بایه .له باره ى ئه و پاره یه ى که به رێز س��ه رۆک ک��ۆم��ارى ع��ێ��راق له وه رزش ب��ۆ ک��رد ت��ه رخ��ان��ى ق��ه زاى ش��اره زوور س��ۆران عه لى )75( بڕى پاره یه بڕه ئه و وتى م��ل��ی��ۆن دی��ن��اره ب��ه ڕه س��م��ى من ب��ۆخ��ۆم ل��ه ب��ه رێ��ز م��ام ج��ه الل��م یه کێک ته حداده که م وه رگرتووه بڵێت من ده رک��ات ن��وس��راوێ��ک

وتووه ، پێى نه که س وه رمگرتووه وه رزشدا خزمه تى پێناوى له من

کردووه مه .له وتى 2012 پ��رۆژه ى له باره ى ئێستادا یاریگایه کى تارتانى تازه ده که ینه وه و به نرخێکى گونجاو ده یده ین به وه رزشکاران بۆ ئه وه ى کۆمه ڵێک بکه ن، تێدا ی��ارى ل��ه ساڵی ت��رم��ان هه یه پ��رۆژه ى

2012 ئه نجامى ده ده ین.

ڕاپۆرتد.ئارام حه مه ى مینا،یاریدەدەری لێپرسراوی مەکتەبی شەهیدان و ئەنفالکراوەکانی ی.ن.ک:

‌له‌‌13%ى‌بەڕێوه‌به‌رى‌داموده‌زگاکانى‌حکومه‌ت‌یه‌کێتین

قائیمقامى قه زاى شاره زوور:کردنه‌وه‌ى‌بنکه‌ى‌ڕۆشنبیرى‌قه‌زاى‌شاره‌زوور‌له‌‌ئه‌ستۆى‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى‌ڕۆشنبیرى‌سلێمانیدایه‌

دیمانه: ~«

ئا: ~«

هه موو من قه زاکه ى مندااڵنى له نێو خۆڵ و خاشاک جه ژنێک جه ژنێک هه موو ب��ه س��ه رده ب��ه ن، مندااڵنى ده خ��ۆن، خه فه ت کۆڵێک ئه و قه زاى منى تێدام بێبه شن له هه موو خ��ێ��روخ��ۆش��ی��ه ک، ئ��ه و م��ن��دااڵن��ه کاتیان خۆشترین جه ژنێک هه موو ل��ه ن��او م��ات��ۆڕس��ک��ی��ل ب��ه س��ه رده ب��ه ن له منداڵى ک��ه ب��ه ش��ێ��وه ی��ه ک ئ��ه وان ئ��ه م واڵت��ه ن��اچ��ن ل��ه ن��او ع��ه ره ب��ان��ه ى ماتۆڕسکیله کان که ڵه که ده بن و وه ک خ��ۆی��ان ده ڵ��ی��ن ف��ڕه ی��ه ک ب��ه 250 ده بینن! ل��ێ چێژى زۆرت��ری��ن دی��ن��ار م��ن��داڵ��ه ب��ه دب��ه خ��ت��ه ک��ان��ى ق��ه زاک��ه م که ئه وکاتانه یه کاتیان خۆشترین خۆشترین ده ک��ه ن، ئ��اگ��ری��ن ی��ارى مورویه ک زه مه نه یه ئ��ه و زه مه نیان به رامبه ریانه وه و به منداڵه که ى ده نێن به خه یاڵى خۆیان یه کتر ده کوژن! به و هه میشه ک��ه نه عله تیه ى ده م��ان��چ��ه ح��ک��وم��ه ت ل��ه پ��ێ��ش ج��ه ژن��ه ک��ان بازرگانه ده ک��ات و ق��ه ده غ��ه هێنانى ب��ۆئ��ه وه ى ده یهێنن چ��اوچ��ن��ۆک��ه ک��ان

بڕێک قازانج بکه ن.م��ن��دااڵن��ى ئ��ه و ق��ه زای��ه ى م��ن ج��ه ژن نییه چه ند که سێکیان نه بن به قوربانى موروى مۆتۆڕسکیل و ئاگرین و یارى به ئاوه زو که سێکى ده بێت ده مانچه ؟ خ��اوه ن وی��ژدان ه��ه ب��ێ��ت و خ��اوه ن��ى پۆستێک بێت له و قه زایه داو رۆژێک ب��ی��رى ل��ه و م��ن��دااڵن��ه ک��ردب��ێ��ت��ه وه ؟ ده ب��ێ��ت ئ��ه و ب��ه ن��او ن��وێ��ن��ه ران��ه ى ئێمه به دواداچوونیان رۆژێک له په رله مان بۆ ژیانى ئه و مندااڵنه کردبێت؟ ئاخر چه ند ل��ه م��اوه ى من شارۆچکه که ى ساڵێکدا چه ندین سه رۆک شاره وانى و تائێستا ب��ه اڵم گ��ۆڕى، قائیمقامى ژی��ان��ى م��ن��دااڵن��ى ق��ه زاک��ه م هیچ به رپرسانه له م کام هیچ نه گۆڕاوه ، نه یانتوانیووه شوێنێک بۆ ئه و مندااڵنه ئه و ت��ۆزى ت��ه پ و له تا دابینبکه ن شوێنه چۆاڵنه دووربکه ونه وه که یارى تێداده که ن و ته نانه ت ئه و شوێنانه شیان پێ ره وانابینرێت و به بیانوى جۆراوجۆر چ��ه ن��دی��ن��ج��ار ده رده ک��رێ��ن و دڵ

بریندارده کرێن.جه ژنیان ڕۆژانى ته نها مندااڵنه ئه م ه��ه ی��ه ب��ۆئ��ه وه ى ت��ۆزى دڵ��ی��ان ل��ه ون��او خ��ۆڵ و خ��اش��اک��ى ش��اره ک��ه دا ب��ه ب��ا موناسه به یه کیان هیچ ئ��ه وان بکه ن، نه بیستووه شتێکیان هه رگیز نییه ، به ناوى وه زاره تى رۆشنبیریى! رۆژێک له رۆژان ئه و ده یان رێکخراوه ى خۆیان ب��ه پ��ارێ��زه رى م��اف��ى م��ن��دااڵن ده زان��ن فرمێسکى ن��ه ک��ردوون و س��ه ردان��ى ن��ازى ب��ێ منداڵێکى ه��ی��چ چ��اوى منداڵه کانى نه سڕیووه ، قه زایان ئه م هه بێت فه زایه کیان ئه که ر قه زاکه م ب��ۆ ی��اری��ک��ردن و ک��ات��ب��ه س��ه رب��ردن نزیک ده شتاییانه ى ل��ه و روو ئ��ه وا سه گ راوه تا شارۆچکه که ده که ن بکه ون، گوێدرێژه کان به دواى بکه ن و خۆشیه کانى له هه موو بێبه شن ئه وان ژی��ان، ده ى ب��ا رۆژێ��ک ب��ه رپ��رس��ى ی��ه ک��ه م��ى ئ��ه م ق��ه زای��ه ک��ات��ى خ��ۆى ب��ۆ م��ن��داڵ��ه ک��ان داب��ی��ن��ب��ک��ات، ش��ارو ش��ارۆچ��ک��ه ن��ه م��ا چ��ه ن��دی��ن پ��ارک��ى تێدادرووستنه کرێت، جوانى رازاوه و تێدا شوێنى چه ندین شارۆچکه نه ما به اڵم مندااڵن، بۆ درووستنه کرابێت شارۆچکه که ى من ره نگه له نه خشه ى واڵت دیلێت کرابێت، بودجه ى 2010و پرۆژه یه کمان هیچ رۆش��ت و 2011ق��ه زای��ه ؟ ئ��ه م ب��ۆ م��ن��دااڵن��ى نه بینى ئه وه نده بودجه که مان خۆ باشه ئێ ک��ه م ن��ی��ی��ه ن��ه ت��وان��ی��ن پ��رۆژه ى پێ بامنداڵه کانى تکایه ئه نجامبده ین، م��ن��داڵ��ى هه ر ق��ه زای��ه ش وه ک ئ��ه م با زی��ات��رن��ا، بژین دیکه ق��ه زای��ه ک��ى ژیانى منداڵه کان ژیانێکى شایسته بێت کێشه ى سه ره تاوه قۆناغه ى له و هه ر

ده روونى بۆ مندااڵن درووستنه بیێت.

ئەو‌مندااڵنەی‌کە‌لە‌خۆشییەکانی‌ژیان‌بێبەشن

مه ریوان تۆفیق«

فۆتۆ:~ د.ئارامحهمهىمینا،یاریدەدەریلێپرسراویمەکتەبیشەهیدانوئەنفالکراوەکانیی.ن.ک

فۆتۆ:زاناهارونی بنکەیرۆشنبیریقەزایشارەزوور

عومەرغواڵمی

5)3

ه )مار

• ژەم

ەکی ی

ساڵ • 2

01م 1

کەیە

ی وون

کانی

انگم

انرەت

ئافبه ناز عومه ر، ئه ندامى ئەنجوومەنی سه رکردایه تى حزبى سۆسیالیست دیموکراتى کوردستان:

‌زۆر‌به‌‌که‌مى‌بوار‌ده‌ڕه‌خسێت‌بۆ‌ئافره‌تان‌بگەن‌بە‌پۆسته‌‌بااڵکان

شیالن محه مه د، چاالکه وانى بوارى ئافره تان:

‌هیچ‌پارتێکى‌سیاسى‌پێی‌قبووڵ‌نییه‌‌ئافره‌تێک‌سکرتێرى‌حزبه‌که‌ى‌بێت

ئەنجوومەنی ئه ندامى عومه ر، به ناز سۆسیالیست ح��زب��ى س��ه رک��ردای��ه ت��ى دیدارێکى له کوردستان دیموکراتى ده ک��ات ب��ه وه ئ��ام��اژه دا ~ تایبه تى ئێستا ک��ه ده بینین ئ��اف��ره ت��ان ل��ه »زۆر ئه ندامى مه کته بى سیاسى و سه رکردایه تى حزبه کانن، پێشتر له ڕێکخراوێکى ئافره تاندا

کاریان کردووه «.»ئافره تى ده ک��ات ئ��ه وه بۆ هێما ن��اوب��راو کورد له ڕابردوودا ڕۆڵێکى گرنگى بینیوه زۆر جار ئافره تانى ئێمه ئه م ڕۆڵه گرنگه ى خۆیان له بیر ده که ن ناتوانن پێداگرى بکه ن له سه ر ئه وه ى که چۆن له ڕابردوودا ڕۆڵێکى

گرنگیان هه بووه «.پ��ارت��ه ل��ه ئ��اف��ره ت��ان ڕۆڵ��ده گ��ێ��ڕن ئێستا کردنى ب��ه ش��دارى ئاستى سیاسییه کاندا هه رێمى له ئێستادا له ئافره تان سیاسى کوردستاندا له ئاست ئه و هه موو تموحه ى له چاو به اڵم ئافره تان هه یانه ، نییه که س��ااڵن��ى ڕاب��ردوودا ب��ه ش��داری��ی��ه ک��ى باشه پارته له ڕۆڵده گێڕن ئافره تان ئێستا که

سیاسییه کاندا.

پیاوان پۆسته بااڵکانیان بردووه پێموانییه ئافره تان حه ز نه که ن بچنه پۆسته ئافره تان الى تموحێکه ئ��ه وه ب��ااڵک��ان��ه وه ، له هه یه ڕێگرى به اڵم هه یه ، پیاوانیش و بوار به که مى زۆر هه رێمى کوردستان، پۆسته بە تابگەن ئافره تان بۆ ده ڕه خسێت پیاوان کوردستاندا هه رێمى له بااڵکان،

پۆسته بااڵکانیان بردووه .

ئافره تى کورد له ڕابردوودا ڕۆڵێکى گرنگى بینیوه

ئافره تى کورد له ڕابردوودا ڕۆڵێکى گرنگى ڕۆڵه ئه م ئێمه ئافره تانى جار زۆر بینیوه ناتوانن ده ک��ه ن بیر ل��ه خ��ۆی��ان گرنگه ى پ��ێ��داگ��رى بکه ن ل��ه س��ه ر ئ��ه وه ى ک��ه چۆن

هه بووه ، گرنگیان ڕۆڵێکى ڕاب��ردوودا له ڕۆڵ��ب��گ��ێ��ڕن، داه��ات��وودا ل��ه پێویستیشه پێویسته ئافره تان هه وڵ بۆ پۆسته بااڵکان خزمه ت نیه تییان ئافره تان چونکه ب��ده ن، بن ئه وه چاوه ڕوانى ئافره تان گه ر کردنه ، که پۆستێکى بااڵیان پێبدرێت دڵنیام له وه ى که پێیان نادرێت، بۆیه زۆر گرنگه جۆرى له کارى سیاسیدا قه ناعه ت به شداریکردن به به رانبه رمان بکه ین که پۆسته بااڵکان

تایبه ت نییه به پیاوان.زۆر شت هه یه له ئێستادا ئافره ت پێى

گه شتووه کردنى به شدارى سه ره تاى ڕۆژهه اڵتدا له ئافره ت بۆ کارى سیاسى به جدى سه ره تایه کى نوێیه ، پێموانییه به ته نها حزبه کان ڕێگر بن له وه ى که ئافره تان نه گه نه پۆسته بااڵکان بۆ نمونه له حزبى سۆسیالیست له کۆنگره ى

هه ڵده بژێرێت داواکرا کێ خۆى شه شه مدا بۆ سکرتێرى حزب به اڵم ئافره تێک ده ستى به رزه وه نه کرد بۆ ئه وه ى خۆى هه ڵبژێرێت بۆ ئه و پۆسه ، که واته هۆکارێکى په یوه ندى به

ئافره تانه وه هه یه .ل��ه ئ��ای��ن��ده دا ئ��اف��ره ت��ان ده گ��ه ن ب��ه پۆستى ئێستادا له هه یه شت زۆر چونکه ب��ااڵ، ئ��اف��ره ت پ��ێ��ى گ��ه ش��ت��ووه ل��ه ڕاب��ردوودا نه یبووه ، بۆ نمونه به ژداریکردنى په رله مان و سیاسى مه کته بى له به شداریکردن و سه رکردایه تى حزبه کان، ئه مانه قۆناغ بووه

ئافره تان بڕیویانه .په رله مانتارى ئافره تمان هه یه زۆر به

ڕاستگۆیانه کار بۆ ئافره تان ده کات په رله مانتارى ئافره تى وامان هه یه زۆر به ڕاستگۆیانه کارى بۆ ئافره تان کردووه خۆى زانیوه ، ئافره تان ڕاسته قینه ى نوێنه رى به

ئه قڵێتێکى به بووه ئافره ت بووه هه شمان پیاوانه ئیشى کردووه .

ڕێکخراوه کانى ئافره تان توانیویانه ڕۆڵبگێڕن

ڕێکخراوه کانى ئافره تان توانیویانه ڕۆڵبگێڕن له پێگه یاندنى ئافره تاندا، زۆر له ئافره تان مه کته بى ئ��ه ن��دام��ى ئێستا ک��ه ده بینین سیاسى و سه رکردایه تى حزبه کانن، پێشتر له ڕێکخراوێکى ئافره تاندا کاریان کردووه .ئه نجومه نى خانمان سه ره تایه کى نوێیه

ئه نجومه نى خانمان ئه توانێت له وه زاره تێکى ت��ای��ب��ه ت ب��ه ئ��اف��ره ت��ان ڕۆڵ��ێ��ک��ى گرنگ وه زاره تێکى ڕاب��ردوودا له ئه گه ر ببینێت، وه زاره تى شه ش ئێستا هه بێت، ئافره تانمان ل��ه خ��ۆ گ��رت��ووه ، ه��ه روه ه��ا کۆمه ڵێک ڕێکخراوى ئافره تانى له خۆى کۆکردۆته وه ،

ئه نجومه نى خانمان سه ره تایه کى نوێیه .

بوارى چاالکه وانى محه مه د، شیالن ئافره تان له دیدارێکى تایبه تى ~ دا ئاماژه به وه ده کات« ئه داى کارى له به ر ئه مه الوازه ، ئافره تان په رله مانتارى یان ن��ه ب��ووه ، ئه زمونێکیان پێشتر ئ��ه وه ی��ه

ئه زمونێکى له به رچاو نییه «.ن��اوب��راو هێما ب��ۆ ئ��ه وه ده ک��ات »هه ست له تۆزێک که پۆستانه ى ئ��ه و ده کرێت

په راوێزدان ده درێت به ئافره تان«.

باش نییه کێشه ى ئافره ت له کێشه ى کۆمه ڵگا دابڕێنرێت

هه رچه نده ژماره کاریگه رییه کى باشى هه یه له سه ر ده رکردنى بڕیار و پێشنیاره کان، به اڵم وه ک ئه داى کارى په له رله مانتاران ئافره تان بڕوانین هه ست ده که ین بڕێک الوازیان پێوه دیاره ئه مه له به ر ئه وه یه پێشتر ئه زمونێکیان نه بووه ، یان ئه زمونێکى له به رچاو نییه ئه م ڕۆڵبگێڕن، باشتر بتوانن په رله مانتارانه هه یه پ��ه رل��ه م��ان��ت��اری��ش��م��ان پ��ێ��ی��اوى ئێمه ب��ه اڵم الوازه ، زۆر په رله مانتارى ئ��ه داى ئێمه ده مانه وێت ئه و ئافره تانه ى که ده چنه په رله مان به ڕاستى ده نگ و ڕه نگى ئافره ت ب��ن ل��ه کاتێکدا ئ��اف��ره ت��ان ده چ��ن��ه ئ��ه وێ هه موو له پارتێکى سیاسیدا کاندید کراون بایه خ زیاتر حه ته مه ن پ��ه رل��ه م��ان، بچنه سه رکردایه تى ده ده ن که بۆچونه ڕاو به و وا ئه مه ده ده ن، پێیانى خۆیان حزبه کانى ده کان به شێوازێک له شێوازه کان پابه ندى بێت ک��اره ب��ه رن��ام��ه ى و ئایدۆلۆژیا ئ��ه و لێره دا ک��ه وات��ه پ��ێ��ده دات، پاره ته که ى که ئافره ت وه ک ڕۆڵ��ه ک��ه ى ئ��اف��ره ت وه ک بییه وێت ئه گه ر ده ب��ێ��ت، الواز که مێک به تەنها باسى خه مه کانى ئافره ت بکات، ئافره ت کێشه ى نییه باش پێم هه رچه نده له کێشه ى کۆمه ڵگا دابڕێنرێت، چونکه ئه گه ر دابڕا که واته ڕه گه زى دووه م هه وڵ که مکردنه وه ى چاره سه رکردنى بۆ نادات ئه و کێشانه ى ڕووبه ڕوى ئافره ت ده بێته وه ، توانیویانه هه یه ئافره ت هه ندێک ب��ه اڵم ده ورێ��ک��ى ب��اش ببینن له ده رک��ردن��ى ئه و هه موارکردنه وه ى تایبه تى به یاسایانه ى

یاساى بارى که سێتى که ئه وه ئافره تان بوون توانیان ده نگ به ئه وه بده ن که ئه و یاسایه بگۆڕن زیاتر بێت ئافره تاندا خزمه تى له له گه ڵ سنوردار کردنى فره ڕۆڵى ئه مه ش که ژنى، په رله مانتار ئافره تانى الیه نه ه��ه رچ��ه ن��ده ب��وو ئ��ی��س��الم��ی��ی��ه ک��ان ه��ه ن��دێ��ک��ی��ان ده ن��گ��ی��ان

پێنه دا.

پیاوان ترسیان له چونى ده سه اڵته که یان هه یه

یه که میان ه��ه ن س��ه ره ک��ى ه��ۆک��ارى دوو هۆکارى خودییه که ئه مه ده گه ڕێته وه بۆ خودى ئافره تان که ناتوانن یان ترسیان له ئه دا کردنى هه ر وه زیفه یه کى تر که پێش ئه وان ئافره ت موماره سه ى نه کردووه ، خاڵى به ربه ستى و ه��ۆک��ارى کۆمه ڵێک دووه و ئاین و که لتورى و ی��اس��اى و سیاسى ده گیڕن سه ره کى ڕۆڵ��ى ئه مانه ئ��اب��وورى له وه ى ئافره ت نه توانێت ڕاسته خۆ به شدارى

بکات.ڕه نگه له ئێستادا هیچ پارتێکى سیاسى پێی قبوڵ نه بێت ئافره تێک سکرتێرى حزبه که ى بێت، که واته ئه و بیرى باوه چییه ڕۆڵده گێڕێت له کاتێکدا له پێشتر ئه زموونى نه کردووه که ئافره تێک سکرتێرى حزبه که ى بێت، کاتێک له ترسیشى نییه ئه زموونى که ده بینێت ئه زموون کردن هه یه ئه مه بۆ ئافرته ، به اڵم بۆ پیاوان ترسیان له چونى ده سه اڵته که یان هه یه ئه یانه وێت ده سه اڵته که یان هه میشه له ده ستى ئه و ده ک��ه ن هه ستیش کۆبکه نه وه ، خۆیاندا ده سه اڵته درا به ئافره ت هه لى ده سه اڵتدارى بۆ داهاتوو بۆ ئه مان که متر ده بێته وه ، ئه مه یه کێکه له و ترسانه ى سه رکردایه تى سیاسى

ئه حزابه کان ترسیان لێى هه یه .پۆسته به رچاو و دیاره کان که بڕیارى

تێدا بدرێت به ئافره ت نادرێتئافره ت وه زی��رى پێنجه مدا سێ له کابینه ى یه ک شه شه مدا کابینه ى له به اڵم هه بوو، ئ��ه م��ه ش ته نها له ئ��اف��ره ت هه یه وه زی��رى وه زاره ته کاندا ڕه نگى نه داوه ته وه له به رێوه به رى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى و ب��ەڕێ��وەب��ەر و گشتیه کان به شه کان ڕه نگى داوه ت��ه وه ده بینین زۆربه یان بێت به ش به رپرسى ئافره ت ئه گه ر پیاوانن، ته نها به رپرسى به شى ژمێریارییه له به ر ئه وه ئافره ت زۆر به سه لیقه و وردتر و ئیداریترو، که واته هه ست ده کرێت ئه و پۆستانه ى که به ده درێ��ت ئه وانه پ��ه راوێ��زدان له تۆزێک که دیاره کان و به رچاو پۆسته ئافره تان، ئافره ت به بدرێت تێدا بڕیارى ئه توانرێت

نادرێت.له داهاتوودا نابێت سیسته مى کۆتا

له به رچاو بگیرێت بۆ ئافره تانئه م بۆ ئافره تان بۆ کۆتا سیسته مى داهاتوودا له به اڵم بوو، زه روور قۆناغه له به ر بگیرێت، به رچاو له ئه مه نابێت ئه کادیمین، ناوه ندى خاوه نى ئێمه ئه وه خاوه نى زانکۆکانین ئه مانه ڕۆلیان هه یه خوێندکار کۆمه ڵێک ده رچواندنى له ده رده چ��ن، سیاسییه کاندا کۆلیژه ل��ه ب��وارى له داه��ات��وودا له ده بێت ئه ما نه هۆکارێک ئه مه بکه ن، کار خۆیاندا ده بێت بۆ نه هێشتنى سیسته مى کۆتا له

داهاتوودا.

له ئاینده دا ئافره تان ده گه ن به پۆستى بااڵ، چونکه زۆر شت هه یه له ئێستادا ئافره ت پێى

گه شتووه له ڕابردوودا نه یبووه

»

جاران ئینتیما وا پێناسه ده کرا مرۆڤى که شوێنه ى ئ��ه و «به اڵم بێت«، دایک له تێدا پێناسه یه کى ت��ازه دا سه رده مى له که ب��ه وه ى ده کرێت نیشتمان ترى ده ڵ��ێ��ت » ل��ه ک��وێ ب��ژی��م ئ��ه وێ

نیشتمانمه ».ده گه یه نێت وات��ای��ه ئ��ه و ئ��ه م��ه ش که له هه ر شوێنێک پێداویستییه ژیانى مه عنه وێکانى و م��اددى ئ��ه و شوێنه ب��وو م��رۆڤ داب��ی��ن به بێ م��رۆڤ��ه ی��ه ئ��ه و نیشتمانى ئ��ه وه ى گ��وێ ب��درێ��ت ب��ه وه ى که

خاکى خۆیه تى.دی��اره ده ی��ه ک��ى ب��ه رچ��او ک��ه له ئه ویش پێده کرێت ئێستادا هه ستى دڵسۆزییه و ئینتما بوونى الواز نیشتمان به گشتى له بۆ گه ل و به کوردستاندا کۆمه ڵگاى ن��او الوان��دا. ت��وێ��ژى ن��او ل��ه تایبه تى هاتۆته ئێستا پرسه ئه م گه رچى له ئێستا ت��اوه ک��و ب��ه اڵم ئ��اراوه ، گفتوگۆى و ب��اس چ��وارچ��ێ��وه ى ک��ه ن��اڵ��ه ک��ان��ى ڕاگ��ه ی��ان��دن��دا ماوه ته وه به داخه وه وه ک زۆربه ى پ��رس��ه ک��ان��ى ت��ر ئ��ه م چ��وارچ��ێ��وه ى تێنه په ڕاندووه و له ئاست فه رمیدا نه بووه ته خه مێک و نه له زانکۆ و دامه زراوه زانستى و ناوه نده کانى دی��راس��ه ی��ه ک��ى دا ل��ێ��ک��ۆل��ێ��ن��ه وه زان��س��ت��ى ل��ه س��ه ر ن��ه ک��راوه و تا

ڕاده یه ک په راوێز خراوه .ئه گه ر کارێکى له و جۆره بکرایه ده رئه نجامه کانى دڵنییاییه وه به گرنگ که ره سته یه کى ده ب��وون��ه و ده ت��وان��را ب��ۆ ک��ه م��ک��ردن��ه وه ى ئه م نه رێنیه کانى کاریگه رییه

پرسه کارى له سه ر بکرێت.ل��ه ئ��اس��ت��ى م��ی��ل��ی��ی��ه ک��ه ی��ش��دا بۆ هه رکوێ ده چیت له ناو هه ر کۆڕو گوێکانت یه کسه ر کۆمه ڵێکدا و ن��اڕه زاى و له گله ى ده بێت پڕ ئه م سیسته مه ڕه تکردنه وه ى کۆى هه یه ، هه رێمه دا ل��ه م سیاسییه به اڵم ڕاستێکى زۆر گرنگ هه یه که ده بێ هه میشه له به رچاوماندا بێت که ئێمه هه موومان هاواڵتى جیاوازى به بێ کوردستانه ین ئه م هه موومان چۆن ڕابردوومان یه ک بووه له قوربانى دا هه ر یه که و به چاره نوسمان ئ��اواش ئه ندازه یه ک هه ر یه کێکه ، ئه مه ڕاستێکه که هیچ گومانێک هه ڵناگرێ، به اڵم هیچ که ئه وه یه تریش ڕاستێکى دووک��ه س بتوانێت نییه هێزێک بۆته یه ک ل��ه ک��ۆم��ه ڵ دوو ی��ان یان تێکه ڵه یه ک و کۆبکاته وه ئ��اوێ��ت��ه ی��ه ک��ى گ��ون��ج��او ی��ان لێ الیه ک کاتێکدا له پێکبهێنێت ل��ه م ه��اوک��ێ��ش��ه ی��ه ،غ��ه رق��ى ن��ازو الک��ه ى ب��ێ واڵت��ه ئ��ه م نیعمه تى به ش بێ و ت��ه واو مه غدور تریش بێ له داهات و سامانى ئه م واڵته وه ک هه ردووکیانى به خودا که

یه ک به خشیوه .بیرکردنه وه ى بتوانێت هه یه کێ ته ریب ی��ان یه کسان گ��ه ن��ج دوو

بکات به یه کتر؟له بین یه کسان ده بێت هه موومان ئه رک و مافدا ده بێت هه موومان هۆشیار بین له وه ى که ئه مانه وا بۆ دڵ��س��ۆزى که بکرێن ته فسیر هاونیشتمانى و نه ته وه ی و ته نانه ت له سه ر به ندن کۆمه اڵیه تیه کانیش ئ��ه وه ى ک��ه ک��ێ س��ودم��ه ن��ده له ئیمتیاز و ماف ئه وه ده بێت باوه ڕى ب��ت��ه وى ب��ه و ب��ه ه��ای��ان��ه ه��ه ب��ێ��ت و ئه وه شى که وا سود مه ند نییه هیچ و هاونیشتمانه کان به باوه ڕێکى ده بێت به ڵکو نه بێت نه ته وه ییه کان دڵسۆزیمان هه موومان ناخه وه له بۆ ئه و به هایانه هه بێت له خه باتى بۆچونه ئ��ه و ت��ا بین ب��ه رده وام��دا نادروسته ڕاست بکه ینه وه ، چونکه ئه و مه بده ئێک وه ک وانه که ین مانه وه مان که نه بێت ب��اوه ڕه م��ان گ��ه ش��ه ک��ردن��م��ان��ه چ��اره ن��وس��م��ان

به یه که وه به ستراوه .

ناداد‌په‌روه‌رى‌کۆمه‌اڵیه‌تى‌په‌تا‌بکوژه‌که‌ى‌ئینتیما

که مال ئه حمه د« دیمانه: ~«

دیمانه: ~«

له کابینه ى پێنجه مدا سێ وه زیرى ئافره ت

هه بوو، به اڵم له کابینه ى شه شه مدا

یه ک وه زیرى ئافره ت هه یه

ئه مه ش ته نها له وه زاره ته کاندا

ڕه نگى نه داوه ته وه له به رێوه به رى

گشتیه کان و بەڕێوەبەر

و به ڕێوه به رى به شه کان ڕه نگى داوه ته وه ده بینین زۆربه یان پیاوانن،

ئه گه ر ئافره ت به رپرسى به ش بێت

ته نها به رپرسى به شى ژمێریارییه

»

فۆتۆ:~ بهنازعومهر،ئهندامىئەنجوومەنیسهرکردایهتىحزبىسۆسیالیستدیموکراتىکوردستان

شیالنمحهمهد،چاالکهوانىبوارىئافرهتان

عومەرغواڵمی


الوان و خوێندنخه بات ڕه شید، به ڕێوه به رى به ڕێوه به رایه تى مافى مرۆڤى گه رمیان :

‌دانه‌مه‌زراندنى‌ده‌رچووانى‌زانکۆ‌و‌په‌یمانگاکان‌کاریگه‌رى‌خراپى‌ده‌بێت‌له‌سه‌ر‌گه‌نجان‌

عه زیز ڕه ئووف، نوسه ر:گه‌نجان‌له‌‌ده‌ره‌وه‌ى‌سیاسه‌ت‌چۆن‌ده‌توانن‌شه‌ڕى‌گه‌نده‌ڵى‌و‌چاکسازى‌بکه‌ن

عه لى فه تاح، چاالکه وانى له بوارى مامۆستایان:تا‌ئه‌م‌ساته‌‌وه‌خته‌‌هیچ‌ده‌زگایه‌کى‌په‌روه‌رده‌‌نییه‌‌

تارماییه‌کانى‌حزب‌باڵیان‌به‌سه‌ردا‌نه‌کێشابێت

خ��ه ب��ات ڕه ش��ی��د، ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى ب��ه ڕێ��وه ب��ه رای��ه ت��ى م��اف��ى م��رۆڤ��ى تایبه تى دیدارێکى له گه رمیان ده ک��ات »ڕۆڵى ب��ه وه ئاماژه دا ~پێى ب��ه پ��ه رل��ه م��ان��ت��اره گ��ه ن��ج��ه ک��ان پێویستییه کانى گه نجان نییه ، ئه وه نده ى ملمالنیه و ح��زب��ى ب��ه رژه وه ن��دى ل��ه له ئ��ه وه ن��ده ده ک��ه ن ئیش سیاسییه کان

به رژه وه ندى گه نج کاریان نه کردووه «.ناوبراو هێما بۆ ئه وه ده کات »به شدارى

سیاسى گه نجان له کوردستانداڕێ��ژه ی��ه ک��ى ب��ه ڕاس��ت��ى نایبینم، ب��اش پێشه وه ى ڕی��زى چونه ته گه نج که مى

سه رکردایه تى«.زانکۆکان ده وریان هه بووه له

گه نجان پێگه یاندنى دڵنییاییه وه به کوردستان زانکۆکانى له ه��ه ب��ووه ک��اری��گ��ه ری��ان و ده ور

پ��ێ��گ��ه ی��ان��دن��ى گ��ه ن��ج��ان، ئ��ه و ه��ه م��وو پۆسته کانى ل��ه ئێستا ک��ه گه نجه ى زانکۆکان حزه به کانن. و حکومه ت

پێگه یاندنیاندا، ل��ه ه��ه ب��ووه ڕۆڵ��ی��ان گه نج س��ه ر ده که وێته دوات��ر ه��ه روه ه��ا پێگه یاندنه ب��ه و ب��ره و ت��اچ��ه ن��ده خ��ۆى

ده دات .گه نجانى واڵتى ئێمه له گه نجانى

واڵتانى تر که مترنینپێداراوه ، ڕاده یه ک گه نجان ڕۆڵیان تا ئه و گ��ه ن��ج م��اوه زۆرى هێشتا ب��ه اڵم حکومه تى بۆیه بگێڕێت خۆى ڕۆڵه ى هه رێم کارى باشى کردووه ، به اڵم هێشتا ئێمه واڵتى گه نجانى چونکه که مه ، له گه نجانى واڵتانى تر که مترنین که

بواریان بۆ بڕه خسێت. ڕۆڵى په رله مانتاره گه نجه کان به پێى پێویستییه کانى گه نجان نییه

ڕاى به گه نجه کان په رله مانتاره ڕۆڵى گه نجان پێویستییه کانى پێى به من حزبى ب��ه رژه وه ن��دى له ئ��ه وه ن��ده ى نییه ، ده که ن ئیش سیاسییه کان ملمالنیه و کاریان گه نج ب��ه رژه وه ن��دى له ئ��ه وه ن��ده

نه کردووه . پێنج ملیۆن دینار به گه نجان وه ک پێشینه ى هاوسه رگیرى گرفتێکى

گه وره ى گه نجان چاره سه ر ده کاتگه نجان به دینار ملیۆن )5( پێدانى بڕه ئه و هاوسه رگیرى پێشینه ى وه ک گه نجان گ��ه وره ى گرفتێکى پ��اره ی��ه چ��اره س��ه ر ده ک��ات، ده س��ت��خ��ۆش��ى له ده که م کوردستان هه رێمى حکومه تى به ده دات دی��ن��ارى م��ل��ی��ۆن )5( ک��ه پێ هاوسه رگیرى پرۆسه ى تا گه نجان

ئه نجان بده ن.دانه مه زراندنى ده رچوانى زانکۆ و په یمانگاکان کاریگه رى خراپى

ده بێتدان��ه م��ه زران��دن��ى ده رچ��وان��ى زان��ک��ۆ و ده بێت خراپى کاریگه رى په یمانگاکان له سه ر گه نجان، چونکه دواى ده رچونى له زانکۆ قۆناغێکى گرنگ دێته پێشى وه ک قۆناغێکى گرنگ و هه ستیار له بیرێک حکومه ت ده بێت بۆیه ژیانى له بکاته وه گه نجانه ئه و داهاتووى له

زانکۆ و په یمانگاکان ده رده چن.

ڕێژه یه کى که مى گه نج چونه ته ڕیزى پێشه وه ى سه رکردایه تى

به شدارى سیاسى گه نجان له کوردستان ڕێ��ژه ی��ه ک��ى ب��ه ڕاس��ت��ى نایبینم ب��اش پێشه وه ى ڕی��زى چونه ته گه نج که مى خاوه نى ئ��ه وان زیاتر وه سه رکردایه تى زۆرب��ه ى ب��ڕی��اره ه��ه ن��وک��ی��ی��ه ک��ان��ن و ل��ه م ڕووه وه ب��ۆی��ه چ��اره ن��وس��س��ازه ک��ان��ن گ��ه ن��ج زی��ات��ر ه��ه وڵ ب��دات ب��ۆ ئ��ه وه ى

بگه نه لوتکه ى ده سه اڵت.

عه زیز ڕه ئووف، نوسه ر له دیدارێکى تایبه تى ~ دا ئاماژه به وه ده کات دام��ه زراوه ی��ه ک��ى وه ک »زان��ک��ۆ ل��ه وه زی��ف��ه ى ئ��ه ک��ادی��م��ى و زان��س��ت��ى شوێنێک وک��راوه ت��ه دام��اڵ��راوه خ��ۆى ب��ۆ ت��ه واوک��ردن��ى ئ��ه رک��ه ک��ان��ى ح��زب له

کۆمه ڵگه دا«.ن��اوب��راو هێما ب��ۆ ئ��ه وه ده ک��ات »ل��ه ن��او جێى ی��ان گه نج پ��ی��ردا په رله مانەکانى ت��ه واو پیر وه زی��ف��ه ى ده بێت ی��ان نابێته وه گ��ه وره هه ڵه یه کى ئ��ه وه ل��ه ب��ه ر ب��ک��ات. ده که ین پێمان وابێت به چه ند گه نجێک ئه کتیڤ دام��ه زراوه ی��ه ئه و پارله مان له

ده بێت«.

گه نجانه په رله مانتاره ئ��ه و *ڕۆڵ��ى ناو په رله مانداو تا له ده بینیت چۆن

چه نده کاریان بۆ گه نجان کردووه ؟پارله مانتارى به ناوى نابینم شتێک من گ��ه ن��ج ی��ان پ��ی��ر. ئ��ه وه ن��ده ده زان��م بووه پیر به ته واوى هه یه په رله مانێکمان په رله مانەکانى له ناو که وتووه . له کار و ده بێت یان نابێته وه یان جێى پیردا گه نج

ئه وه له به ر بکات. ت��ه واو پیر وه زی��ف��ه ى وابێت پێمان ده که ین گ��ه وره هه ڵه یه کى ئه و پ��ارل��ه م��ان ل��ه گه نجێک چه ند ب��ه دامه زراوه یه ئه کتیڤ ده بێت. دامه زراوه ى پارله مان دامه زراوه یه کى سست و پیره و

گه نج له م دامه زراوه یه دا ده مرێت.*گ��ه ن��ج��ان��ى ک��وردس��ت��ان ت��اچ��ه ن��ده بکه ن،به شدارى جواڵنه وه توانیویانه بکه ن له پرۆژه ى چاکسازى کوردستاندا؟

گ��ه ن��ج��ان ب��ه ش��دارى س��ی��اس��ى ده ک��ه ن و ج��واڵن��ه وه ده ک��ه ن ب��ه اڵم ده س��ه اڵت ڕێ��گ��ره ل��ه ب��ه رده م��ی��ان. ه��ه رچ��ى پ��ڕۆژه ى چاکسازییه ئه وه ده سه اڵت خۆى به رپرسه چۆن سیاسه ت ده ره وه ى ل��ه گه نجان و چاکسازى و گه نده ڵى ش��ه ڕى ده ت��وان��ن شوبات 17ى له گه نجان به ڵێ بکه ن؟ به اڵم بکه ن، سیاسى به شدارى ویستیان

ده سه اڵت ڕێگر بوو له و به شدارییه . ئه وه ى ئاوێکه ئ��ه وه چاکسازیه وه به په یوه سته هه ر ده بێت و ڕژان��دووی��ان��ه پێشو ن��ه وه ى خۆشیان چاره سه رى بکه ن، یاخود ئه گه ر به گه نجان بده ن با ڕێگه ناکرێت پێیان ئه وان چاکى بکه ن. هه وڵ هه یه له الیه ن هه وڵ و سیاسى ب��ه ش��دارى بۆ گه نجان له ڕێگربوون بۆ ده س��ه اڵت له ناو هه یه

به شدارى سیاسى.

زانکۆ ده رچ��وان��ى *دان��ه م��ه زران��دن��ى له سه ر ده بێت خراپى کاریگه رى ئایا

گه نجان؟چونکه هه یه ، خراپى کاریگه رى به ڵێ، ئێستا له کوردستان فه زایه ک نیه بۆ هه لى دامه زراندن.ئه مه چاره سه ر له کار جگه به اڵم دامه زرێنیت، خه ڵک سه رجه م نیه هه لى ده بێت حکومه ت نیه تر ڕێگه ى

و دانه مه زراندن به ڵێ بڕه خسێنێت. کار هه یه ده ستى گه نجان فه رامۆشکردنى له وه ى گه نج له به تاڵیه کى کوشنده دا بژى و له نێوان گه نج گ��ه وره ش سپه یسێکى و له ڕێگره ده بێت که دروس��ت ده س��ه اڵت

به شدارى نه وه ى نوێ له سیاسه ت.چۆن گه نجان ڕێکخراوه کانى *ڕۆڵ��ى

ده بینیت له ناو کوردستاندا؟پاشکۆى و هه یه خراپیان زۆر ڕۆڵێکى ته نها ڕێ��ک��خ��راوان��ه ئ��ه م ح��زب��ه ک��ان��ن. ئیشیان و ده که ن پێشو نه وه ى مه کیاجى بکه ن ت��ه واو ئه رکانه ئ��ه و ته نها ئه وه یه ناکرێت. ت��ه واو بۆیان پێشو ن��ه وەى که و خه ڵکه وه به سه ر بارن ڕێکخراوانه ئه م

پێویسته ده رگاى باره گاکانیان دابخه ن.گه نجیک ئ��ای��ن��ده دا ل��ه *پ��ێ��ت��وای��ه و وه زیران ئه نجومه نى سه رۆکى ببێته

سکرتێرى حزبه کان له کوردستاندا؟نه خێر. ح��وک��م��ڕان��ی��ه دا سیسته مى ل��ه م ئه گه ر بشبێت ئه وا یان کوڕه کانى خۆیانن یان ئه و نه وه یه یه که به دڵى نه وه ى پێشو ئه وه ئ��ه گ��ه رى به ڵێ ده ک��ات. سیاسه ت وه رگ��رێ��ت، پۆستانه ئ��ه و گه نج نزیکه به اڵم کام گه نج؟ کوڕه کانى خۆیان که ده ده ن سیسته مه ئه و مانه وه ى به درێ��ژه

و کاریگه رى له سه ر نه وه ى پێشوو نابێت.*ئ��ه و پ��رۆژه خ��زم��ه ت��گ��وزاری��ان��ه ى ب��ۆ گ��ه ن��ج��ان ده ک��رێ��ت ت��اچ��ه ن��ده له

ئاستخواستى گه نجاندایه ؟خزه مه تى ب��ۆ ن��راوه هه نگاو هه ندێک نیه . باسکردن شایه نى ب��ه اڵم گه نجان، بۆئه وه ى حکومه ته هه وڵێکى ته نها ئه وه نه ک دامرکێنێته وه ت��وڕه ى ل��ه گ��ه ن��ج ب��ه ڕاس��ت��ى ب��ی��ه وێ��ت خ��زم��ه ت��ی��ان ب��ک��ات. گه نج ت��وڕه ی��ى له ترسه ده یبینم ئ��ه وه ى له الیه ن حکومه ته وه نه ک هه وڵێک بێت

یان بکات. خزمه تیان بیه وێت به راستى حکومه ته هه وڵى ئه وه تر مانایه کى به دوور گه نجان که بێت ڕێگر ئ��ه وه ى بۆ

بکه ونه وه له به شدارى سیاسى.

عه لى فه تاح، چاالکه وانى له بوارى تایبه تى له دیدارێکى مامۆستایاندا ~ دا ئاماژه به وه ده کات »ئه وه ى سیسته مى ده وترێت پێى کوردستاندا له دروستکردنى سیسته مى خوێندن، نوێى ژماره یه ک پاڵه وانى په روه رده یى نوێیه که پ��ه روه رده دا بوارى له که مترین شاره زاییان

هه یه «.ن��اوب��راو هێما بۆ ئ��ه وه ده ک��ات »زۆرب��ه ى خویندنگاکان و قوتابخانه ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى له سه ر بنه ماى حزبایه تى دانراون، هه شیانه چه ندین ساڵه به رێوه به ره ، ئه مه یه کێکه له و پێوه ى پ��ه روه رده که هه ستیارانه ى گرفته

ده ناڵێنێت«.سیسته مى نوێى خوێندن سیسته مێکى

سه رکه وتوو نه بووه نوێى سیسته مى گشتى شێوه یه کى ب��ه نه بووه ، خوێندن سیسته مێکى سه رکه وتوو ه��ۆک��ارى که مترین ک��ه م��ان��ای��ه ى ب��ه و فێرکردن له گه ڵ مه نهه جى نوێ و که مترین کاراکته رى ڕاهێنراو بۆ وتنه وه ى وانه کانى له کوردستاندا ئ��ه وه ى ن��ه ک��راوه ، ئ��ام��اده ته نها ن��وێ سیسته مى ده وت��رێ��ت پ��ێ��ى و قوتابخانه کان تابلۆى له گۆڕانکاریه ریزبه ندى پۆله کان، گۆڕانکارى جه وهه رى له ناوه ڕۆکى سیسته مه که دا به دیناکرێت، یه ک ته نها ئینگلیزى، وان��ه ى نمونه بۆ کۆنه که مه نهه جه ب��ۆ ده ن��گ��ى دى س��ى به کارهێنانى ئامێرى ئه ویش کراوه و زیاد

له گه ڵدا نییه . له هه مان کاتدا له زۆربه ى ناوه نده کانى خوێندندا تاقیگه بوونى نییه ، به گرنگیه کى هیچ ن��وێ سیسته مى ب��وارى پراکتیکى ن��ه داوه و تا ئێستا کار له سه ر الیه نى تیۆرى ده کات، بۆیه پێموایه نه چێته هه رێم پ��ه روه رده ى سیسته مى تا فێرکردن به هۆکارى قۆناغى گرنگیدان وانه وتنه وه ى و تاقیگه دروستکردنى و به شێوه ى پراکتیکى هیچ چاوه ڕوانیه کى

دڵخۆشکه رى لێناکرێت.وانه ى کۆمپیوته ر تا ئێستا له زۆربه ى

قوتابخانه کانى کوردستاندا وه ک مێژوو جوگرافیا ده وترێته وه

ژینگه یى ئاماده کارى له گ��ه وره گرفتى

و ستافى وتنه وه ى وانه کاندایه ، وانه یه کى وه ک��و ک��ۆم��پ��ی��وت��ه ر ک��ه زان��س��ت��ێ��ک��ى زۆرب��ه ى ل��ه ئێستا ت��ا س��ه رده م��ی��ان��ه ی��ه مێژوو وه ک کوردستاندا قوتابخانه کانى جوگرافیا ده وترێته وه ، واتا که مترین قوتابى ده یخوێنن، پراکتیکى به کوردستاندا له هه ر له هۆکاره ژینگه ییه کان کۆنى بیناى قوتابخانه کان و زۆرى ڕێژه ى قوتابى و دوو ده وامى و سێ ده وامى و جێگیر نه بوونى ب��ارى ده روون��ى زۆرێ��ک له مامۆستایان و ق��وت��اب��ی��ان، ل��ه گ��ه ڵ ن��ه ب��وون��ى ت��وێ��ژه رى نه بوونى قوتابخانه کاندا، له کۆمه اڵیه تى کافتریایه ک بۆ پشودان، له هه مان کاتدا زۆرینه ى زۆرى سه رپه رشتیارانى په روه رده یى

راب��ردوون س��ه ده ى پێش حه فتاکانى جیلى شاره زایى و سیسته مه به م ئاشنانین که پێویستیان نییه ، به شێوه یه کى گشتى ئه وه ى سیسته مى ده وترێت پێى کوردستاندا له دروستکردنى سیسته مى خوێندن، نوێى ژماره یه ک پاڵه وانى په روه رده یى نوێییه که پ��ه روه رده دا بوارى له که مترین شاره زاییان هه یه و قیاده ى په روه رده ى ئه م هه رێمه بێ

په روه رده یه ده که ن.له سه رجه م قوتابخانه کانى کوردستاندا چه ند تاقیگه هه یه

سیسته مه ئ��ه م جومگه یه کى هیچ ل��ه نوێیه دا هه ست ناکه یت قوتابى تیادا کرابێت تایبه ته سیسته مه که بۆیه میحوه ر، به په روه رده ییه کان، پاڵه وانه ده رخستنى به سیسته مێکى گ��ش��ت��ى ش��ێ��وه ی��ه ک��ى ب��ه مامۆستا ئ��اس��ای��ه ، ح��ی��ک��ای��ه ت ت��ه واو ب��ه رده وام چیرۆک ده خوێنێته وه و قوتابیه گ��وێ��ده گ��رن، عاقڵى ب��ه بێده نگه کانیش که س هه یه له قیادیه کانى ئه و سیسته مه قوتابخانه کانى س��ه رج��ه م له بڵێت پێمان

کوردستاندا چه ند تاقیگه هه یه ؟به رده وام مامۆستایان گرفتیان له گه ڵ

وتنه وه ى وانه کاندا هه یه مامۆستایانى کوردستان سه رجه میان نه وه ى پێش ئه م سیسته مه نوێیه ن، به رده وام خودى وتنه وه ى له گه ڵ گرفتیان مامۆستایان مامۆستام چ��ه ن��دی��ن ه��ه ی��ه ، وان��ه ک��ان��دا بینیوه که وتویانه خۆمان له مه نهه جه که تێناگه ین، ئیدى چى به قوتابى بڵێینه وه ؟ ده رون��ى زۆرى پاڵه په ستۆیه کى س��ه ره ڕاى

سه ختى به تایبه ت مامۆستایان له سه ر و سیاسى سانسۆرى گ��وزه ران��ی��ان، ب��ارو گۆرانیه به خوێندن ناوه نده کانى پڕبوونى گرفته سه ربارى حزبیش کالسیکیه کانى نه گه تیڤیان ک��اری��گ��ه رى مه نهه جیه کان

هه یه .تا ئه م ساته وه خته هیچ ده زگایه کى په روه رده نییه تارماییه کانى حزب

باڵیان به سه ردا نه کێشابێتق��وت��اب��خ��ان��ه و ب��ه ڕێ��وه ب��ه رى ب��ه ى زۆر حزبایه تى بنه ماى له سه ر خویندنگاکان دان��راون، ه��ه ش��ی��ان��ه چ��ه ن��دی��ن س��اڵ��ه گرفته له و یه کێکه ئه مه به رێوه به ره ، ه��ه س��ت��ی��اران��ه ى ک��ه پ��ه روه رده پ��ێ��وه ى هیچ وه خ��ت��ه س��ات��ه ئ��ه م ت��ا ده ناڵێنێت، ده زگایه کى په روه رده نییه تارماییه کانى نه کێشابێت، ب��ه س��ه ردا ب��اڵ��ی��ان ح��زب ب��ه رپ��رس��ى زۆرب��ه ى ی��ه ک��ه ئ��ی��داری��ه ک��ان ک��ه رۆژان��ه ل��ه گ��ه ڵ م��ام��ۆس��ت��ای��ان��دا به ریه ک که وتنیان هه یه کادرى ناوه ندى حزبه کانن، تا ئه م ساته وه خته به ڕێوه به رى زیاتر سلێمانى له قوتابخانه یه ک چه ند واى ئه مه به ڕێوه به رن، ساڵه بیست له موڵکى به قوتابخانه کان که ک��ردووه ئه مانه هه موو سه ره ڕاى ده زانن، خۆیان هه یکه لى په روه رده له وه زاره ته وه تا ئاستى و حزب ئه ساسى له سه ر قوتابخانه کان واى ئه مه شه هه ر پێکهاتووه ، حزبایه تى کردووه په روه رده و سیسته مه که ى ئیفلیج

بووه .زانکۆ و په یمانگاکانى کوردستان

بوونه ته کارگه ى به رهه مهێنانى ته کنۆکراتى بێ ئیش

ک��وردس��ت��ان په یمانگاکانى و زان��ک��ۆ ب��وون��ه ت��ه ک��ارگ��ه ى ب��ه ره��ه م��ه��ێ��ن��ان��ى ت��ه ک��ن��ۆک��رات��ى ب��ێ ئ��ی��ش، ب��ه داخ��ه وه که ک��ردووه خوێندکاران له واى ئه مه داه��ات��وی��ان��ى پ��ڕ ک��ردووه ل��ه گ��وم��ان و بێئومێدى، له سااڵنى رابردوودا ئه م جیله الوه چه ندین جار له الیه ن به رپرسانه وه به ناوزه ند نه که ر کار و ته مه ڵ جیلێکى ک��راوه ، ب��ێ ئ��ه وه ى ده س��ه اڵت هیچ ئاماده کاریه کى بۆ خستنه سه ر کاریان گرفتانه ى له و یه کێکه ئه مه کردبێت. واده کات خوێندکاران گرنگى به خوێندن له ن��اده ن، زان��ی��ارى هێنانى ب��ه ده س��ت و جیاتى ئه وه ى بیر له کارێکى مسۆگه رتر

ده که نه وه .

پرۆفایل‌

خه بات ڕه شیدا ئه حمه دله دایک بووى ساڵى 1980یه

زانکۆى له یاسایه کۆلێژى ده رچ��ووى سلێمانى

به ڕێوه به رایه تى به ڕێوه به رى ئێستادا له مافى مرۆڤى گه رمیانه

پرۆفایل‌

عه زیز ڕه ئووفله دایکبووى ساڵى 1975

پیشه :نوسه رئینگلیزى ئ��ه ده ب��ى ل��ه به کالیۆریۆس

زانکۆى سلێمانىوه رگ��ێ��ڕدراوه ه��ه ش��ت کتێبى خ��اوه ن��ى و فه لسه فه و ئ��ه ده ب ب��واره ک��ان��ى ل��ه

ئیسالمیزم

پرۆفایل‌

عه لى فه تاح مه جیدله ته کنیکى دب��ل��ۆم��ى ب��ڕوان��ام��ه : له ساڵى کۆمپیوته ر، سیسته مه کانى رۆژن��ام��ه وان��ى ک��ارى )2003(وه ده کات و ساڵى )2006( سه رنوسه رى

گۆڤارى )بڵندگۆ( بووە.لە ساڵى )2008( بووەتە سه رنوسه رى گ��ۆڤ��ارى )ش��ه ن(، ئ��ێ��س��ت��ا وه ک ب��وارى چاالکوانى و رۆژن��ام��ه ن��وس

مامۆستایان کار ده کات.

دیمانه: ~«

دیمانه: ~«

دیمانه: ~«

گه نجان به شدارى سیاسى ده که ن و جواڵنه وه ده که ن به اڵم ده سه اڵت

ڕێگره له به رده میان

»

7)3

ه )مار

• ژەم

ەکی ی

ساڵ • 2

01م 1

کەیە

ی وون

کانی

انگم

داردی

هیدایه ت مه ال عه لى، بەرپرسی پێشوى کۆمیتەی هەڵەبجەی تازەى حیزبی کۆمۆنیستی کرێکاری عێراق:

‌‌‌‌‌‌لە‌‌٢٠ساڵی‌ڕابردوودا‌هیچ‌کاتێک‌وەک‌و‌ئێستا‌بەرژەوەندییەکانی‌دەسەاڵت‌و‌خەڵک‌لەیەکتر‌دورنەبوون

هیدایه ت مه ال عه لى، بەرپرسی پێشوى حیزبی ت��ازە هەڵەبجەی کۆمیتەی له عێراق کرێکاری کۆمۆنیستی به وه ئاماژه دا ~ تایبه تى دیدارێکى ده ک��ات »ل��ە ک��وردس��ت��ان ن��اع��ەدال��ەت��ی و گەندەڵیەکی سەرسوڕهێنەر هەیە، هەموو بە چارەسەر هەیە پێویستیان دیاردانە ئەم کە بەبڕوای من چارەسەرەکەی الی چەپە، چەپ دەتوانێت کۆمەڵگا لەناو ئەو هەموو

ناعەدالەتی و زۆنگاوەدا دەربهێنێت«.ناوبرا هێما بۆ ئه وه ده کات »مارکسیزم و چەپ و کرێکار لەبەردەم هەستانەوەدایە«.

ته قه بولى ک��وردى کۆمه ڵگاى ئایا *فکرى چه پ ده کات؟

کۆمەڵگایەکی کوردستان کۆمەڵگای دنیا، تری لە کۆمەڵگاکانی نیە داب��ڕاو ئ��ەگ��ەر ل��ە ڕۆژگ��ارێ��ک��دا ب��اس��ی ئ��ەوەی پیشەسازی یان دواکەوتوە کۆمەڵگا کە هۆکاربووبن کۆمەڵێک نەکەوتوە پێش بۆ ئەوەی کە بڵێن بیروباوەڕی چەپ بە کەڵکی کوردستان نایەت، ئەوا لە ئێستادا ئەو تەبریرانە هیچی وەک خۆی نەماوەو زەمینە مادی و سیاسیەکەی لە دەستداوە. ئێستا کۆمەڵگای کوردستان بەشێکە لە جیهانی گ��ەورەی ب��ەش��ەری، ک��اری تێدا دەکرێت، سەرمایەگوزاری هەیە، دەوڵەمەند و هەژار هەیە، کێشەی چینایەتی بە زەقی دەبینرێت، لە کوردستان بەسەدان ملیاردێر و بێکاری هەیە، ملیۆنێر ه��ەزاران بە و م��اددەی بەکارهێنانی هەیە، خۆکوشتن هۆشبەر و لەش فرۆشی هەیە، لە کوردستاندا بە ئاشکرا ئەوە دەبینرێت کە کەمایەتیەکی زۆر کەم دەستیان بەسەر سەرەوت و سامانی زۆرایەتیەکی زۆریش کۆمەڵگادا گرتوە، خۆیان کە کەمایەتیەن ئەم چاولەدەستی ڕێکخستوە ن��اوخ��ۆی��دا حکومەتێکی ل��ە لە کوردستان بچەوسێنەوە. بتوانن تاوەکو ناعەدالەتی و گەندەڵیەکی سەرسوڕهێنەر ئ��ەم دی��اردان��ە پێویستیان ه��ەی��ە، ه��ەم��وو ب��ە چ��ارەس��ەر ه��ەی��ە ک��ە ب��ەب��ڕوای من چارەسەرەکەی الی چەپە، چەپ دەتوانێت ناعەدالەتی هەموو ئەو لەناو کۆمەڵگا چەپ ئ��ەگ��ەر دەربهێنێت، زۆن��گ��اوەدا و بتوانێ ئەمە بکات خەڵک بۆ تەقەبولی ناکات، خەڵک هەموو بیروباوەرێک قبوڵ دەکات ئەگەر خۆشگوزەرانی و ئازادی و ئایندەیەکی ئینسانی بۆ مسۆگەر بکات، بیروباوەڕی ناکات ئەوەی خەڵک قبوڵی

ئ��ەوە بەڵکو ن��ی��ە، چ��ەپ و م��ارک��س��ی��زم تاکو نیە پێویست وەک خ��ۆی چ��ەپ ڕێگاچارەکانی و بکات قبوڵی خەڵک دەس��ت��ەوە ب��ە کۆمەڵگا کێشەکانی ب��ۆ بگرێت. بە بڕوای من لە کۆمەلگادا هەر دەیان پێداویستیە ئ��ەوەی بەقەدەر شتێک جار بەرانبەر بەوە شانسی عەمەلی بوونەوەو قبوڵ کردنی هەیە، ئەمە بۆ چەپ و بۆ کۆمەڵگا نێو ت��ری دی��اردەک��ان��ی هەموو هەروایە، قبوڵ کردنی بیروباوەڕی چەپ لە کوردستان بەوەوە بەسراوە کە چەپەکان خۆیان چی دەکەن؟ ئێمە نمونەی زیندومان تازە هەڵەبجەی خەڵکی لەوانەیە و هەیە لەهەر بزانن. باش ناوچەی شارەزوریش و یان کادیرێک چەند چەپ جێگایەک هەڵسوڕاوێکی کۆمەاڵیەتی هەبووبێت لەو جێگا ناسراو بەڕادەیەک چەپ ناوچەیە سیقەی خەڵک بوە، کەواتە لێرەدا کێشەکە لەوەدا نیە کە بڵێیت کۆمەڵگایەک هەیە بەم دەلیالنە فانە بیروباوەڕی دیاریکراو بە چەپیشەوە قبوڵ ناکات، بەڵکو ئەوەی کە پرۆژەیەکیان چ چەپەکان ئەوەیە گرنگە کوردستان خەڵکی کە ئ��ەوەی بۆ پێیە بۆ ڕێگاچارەکانیان و بیروباوەڕ و خۆیان

کێشەکانی کۆمەڵگا قبوڵ بکات. * پێتانوانییه له سه ره تاى دروستبوونى

ڕه وتى چه پ له کوردستان ئه و ڕه وته به مردووى له دایک بوو؟

پ��رۆس��ەی��ەک ک��ە چ��ەپ ل��ە ک��وردس��ت��ان بۆ ئیشکالیاتی ه��ەن��دێ��ک ب��ڕی��وی��ەت��ی دروست کردوە کە ئەم پرسیارەی ڕۆژنامە لە چەپ یەکێکیانە، خۆشەویستەکەتان و سیاسی واقیعەتێکی بەپێی کوردستان هەڵگری کە چینایەتی و کۆمەاڵیەتی نۆرماڵ بەشێوەیەکی نەیتوانیوە ب��ووە، سیاسیەکان ه��اوک��ێ��ش��ە ن��او ب��خ��ات��ە پ��ێ لە چ��ەپ چینایەتیەکان. ملمالنێ و لەنێو سەرهەڵدانی س��ەرەت��ای کوردستان کۆمەاڵیەتیەوە چینە و ب��زوت��ن��ەوە ئ��ەو ن��ەک��ردوە ک��ە دەب��ێ��ت ئاوێزانی گ��ەش��ەی بەرژەوەندیەکانی نوێنەرایەتی ی��ان بێت بکات، چەپ بزوتنەوەیەکی هەڵپێچراوی بزوتنەوەی کرێکاری نیەو لەناو مناڵدانی بۆیە ن��ەن��اوە، بنیاتنانی پ��رۆس��ەی ئ��ەوەوە ب��ەردەوام وا هەست دەک��رێ��ت ک��ە چەپ نەبووە، دای��ک لە ئاسایی بەشێوەیەکی لەڕاستیدا و بەناچاری قسەکە ڕاستیەکی نیە مۆرێک ڕاستیە ئ��ەو ب��ەاڵم تیدایە، بەناوچەوانی چەپەوە لکابێت و هەر دەبێت وەک ڕاب��وردوو وابێت. م��ەرج نیە چەپ چۆن لەدایک بوو دەبیت هەربەو جۆرەش بمێنێتەوە یان بمرێت، ئەو خاڵە جەوهەریەی ئەو دەبەخشێت بەم چەپە پێناسە ئەم کە سونەتە ناکۆمەاڵیەتیەیە کە چەپ وەک لەو ڕۆژگ��ارەی ماوەتەوە بۆی میراتێک ب��اڵ��ی مەکتەبی ج��ی��اب��ون��ەوەی ل��ە ک��ە کوردستانەوە دیموکراتی پارتی سیاسی سونەتە ئەو ئێستا، تاکو بەجێماوە بۆی و خستوە پ��ەراوێ��ز چەپی ناکۆمەالیەتیە لێهاتوو یاریزانێکی وەک ن��ەداوە ڕێگای خۆی ڕۆڵ��ی سیاسیەکاندا کایە لەنێو پێناسەو ئ��ەم دەت��وان��ێ��ت ئ��ەوەی ببینێت، کااڵ بەقەد بااڵیەی بە چەپ بڕاوە بۆتە مۆتەکەی سەرشانی هەڵبگرێت، هەنگاوی چەپە لە کوردستان بەئاڕاستەی دەخالەت

کردن لە ژیانی سیاسی کۆمەڵگا. *نه بونى ڕۆڵى مارکسى و فیکرى چه پ گه راى له کوردستان بۆ به هێزى فیکرى

ئیسالمى ناگه ڕێنییته وه ؟سەرەتا حەز ئەکەم هێما بۆ خاڵێک بکەم، مارکسیزم و مەزهەب ئەوەیە کە ئەویش دوو جیهان بینی و دوو تێگەشتنی جیاوازن ڕێگاچارەی دوو و ئیدە دوو ژی��ان، ب��ۆ جیاوازیان پێیە بۆ کێشەکانی ئینسان، دوو بەڕێوەبردنی بۆ پێیە جیاوازیان سستەمی دوو ئ��ەم ئاساییە زۆر بۆیە کۆمەڵگا. تەوژمە بە سەرچاوەی بەهێزی و بێ هێزی

یەکتر لێکدانەوەیان بۆ بکرێت. لە دنیای الیەنێک هێزی بێ هەرگیز سیاسەتدا ناگەڕێتەوە، بەرانبەرەکەی بەهێزی بۆ دەگەڕێتەوە خ��ۆی هێزی بێ بۆ بەڵکو لەسەر گۆڕەپانی واقیع و لەنێو هاوکێشە کێشەکە لەمبارەوە بۆیە سیاسیەکاندا، لە ناگەڕێتەوە ئیسالمیەکان بەهێزی بۆ لە کە چەپ ئ��ەوەی بەقەدەر کوردستان کوردستان وەک خۆی دەست و پێی ئااڵوە لە خوالنەوە لە بازنەیەکی بچوکدا، لەوانەیە ب��ەه��ۆی گ��ەم��ارۆی ئ��اب��ووری، ش��ەڕی ناوخۆ، هەژاری خەڵکەوە لە قۆناغێکدا موچە و پ��ارە بەهۆی سیاسی ئیسالمی بەاڵم دەرکەوتبێت، بەهێزەوە بەخشینەوە حەقیقەت ئەوەیە کە ئیسالمی سیاسی لە کۆمەڵگای کوردستاندا ڕیشەیەکی قوڵ و کۆمەاڵیەتی نیە، ئیسالمی سیاسی و هەڵقواڵوی بزوتنەویەکی ئیسالمیەکان داخوازییەکانی خەڵکی و ناڕەزایەتی ناو کورستان نیە. ئەگەر قسە لەسەر مارکسە ڕۆژگارێک زۆرێک لە مەال و تەنانەت کەسە مەزهەبیەکانیش جۆری قسە کردن چەپ ک��اری��گ��ەری خوێندنیان وت��ار و لە ب��ووە، ب��ەس��ەرەوە مارکسی فکری و کەسایەتی زۆر کوردستان کۆمەڵگای ناونیشانێکی ب��ە ک��ە ه��ەب��وون ئ��ای��ن��ی مارکسی یان شیوعی بانگکراون، بابەتەکە

بۆیە بەهێزن، ئیسالمیەکان کە نیە ئەوە ڕۆڵی مارکس و چەپ لە کوردستان کەم ڕەنگە یان ڕۆڵی نیە، گرفتەکە لەوەدایە کە بەشێک لە کۆمەڵگا بۆ ماوەیەکی زۆر مارکسی لە ڕوانگەی نەیارەکانیەوە ناسیوە، چەندین چیرۆکی داتاشراو بەناوی مارکس و مارکسیەکانەوە باوکراوەتەوە، بەناوی بیرمەندانێکەوە ڕوانگەی لە یان مارکسیزمەوە گونجاندنی و شیکردنەوە م��ارک��س��ی��ان ش��ێ��وان��دوە. ب��ەک��ورت��ی و بە کوردی کێشەی ڕۆڵی چەپ و مارکس نەیارەکانیەتی بەشێکی ک��وردس��ت��ان ل��ە خۆیەتی. ب��زوت��ن��ەوەی��ە ئ��ەم بەشێکیشی ل��ەدوای س��ەره��ەڵ��دان��ەوەی ق��ەی��ران��ی س��ەرم��ای��ەداری لە دوو ساڵی ڕاب��وردوودا کتێب و نوسراوەکانی مارکس لە ئەوروپا بە گشتی و ئەڵمانیا بەتایبەتی چەندین قات چویە سەرەوە، لەزانکۆ و مەڵبەندە ئابوورییە جیهانیەکان تەئکید لە بیروباوەڕی مارکس و لێکدانەوەکانی کرا سەبارەت بە ئابووری و ئەو قەیرانەی کە ئێستا سەرجەم نیزامی س��ەرم��ای��ەداری تێی ک��ەوت��ووە و توشی

ئیفلیجی کردوە، مارکس لە زۆرێک لەو هەڵبژاردن و دەست نیشان کردنانەی

بیرمەند و کەسایەتی سەدەی بیستەم بۆ هێناوە، بەدەست یەکەمی پلەی س��ازدرا سیاسی ڕابەرێکی ئ��ەوەی پێش مارکس بوەو دەگمەن فەیلەسوفێکی ئەو بووبێت سەرجەم کۆمەڵگاداوە، پیشانی زانستی بەشێکی ئێستادا لە نارەزایەتیانەی ئەو پرتوگال، ی��ۆن��ان، وەک لەواڵتانی زۆر بەریتانیا، ئەمەریکا، ئیتالیای گرتۆتەوە، نیشان لێکدانەوە دروستانەی مارکس ئەو قەیرانی و س��ەرم��ای��ەداری بۆ کە دەدات سستەمەکەی کردوە، مارکسیزم و چەپ

و کرێکار لەبەردەم هەستانەوەدایە.کوردستان هه رێمى ل��ه ئێستادا *ل��ه پارته چه په کان ده توانن به ڕۆڵى خۆیان هه ستن له هۆشیارکردنه وه و کارکردن بۆ

هاواڵتیان؟ من لە بەشێک لە وەاڵمی پرسیارەکانی لەئێستادا کە ک��رد ئ��ەوەم باسی پێشودا جەمسەرێکی وەک نەیتوانیوە چ��ەپ سەرەکی ملمالنێی سیاسیەکانی ئێستای ک��ۆم��ەڵ��گ��ای ک��وردس��ت��ان دەرب��ک��ەوێ��ت، چەپ لە ئێستادا بەجۆرێک لە پەراوێزی ڕوداوەکاندایە، دیارە ئەم واقیعەی کە لە تیدایە هۆکاری مێژووی ئێستادا چەپی هەیە. خ��ۆی کۆمەاڵیەتی و سیاسی و خۆیەوە چ��ەپ بە پەیوەندی هەندێکی هەیە وەک بزوتنەوەیەک، بۆ نمونە نەبونی بنکە و سیاسی چینایەتی حیزبێکی فراوان، کە بەچەندین شێواز و دەیان ڕێگای پەیوەست بەکۆمەڵگاوە ج��ۆرەوە ج��ۆراو ڕۆژان��ە بتوانێت ک��ە حیزبێک ب��وب��ێ��ت، و کرێکاران خەباتی پێداویستی بە وەاڵم هەندێکیش بداتەوە. زەحمەتکێش خەڵکی لەو هۆکارانە پەیوەندی بەو دیاردانەوە هەیە ل��ەدەرەوەی توانای چەپەوە لە ئێستاو کە لەڕابووردودا دەگوزەرێن یان گوزەراون، بۆ نمونە گەمارۆی ئابووری، شەڕی ناوخۆ، داگیرکاری و تەدەخولی ئەمەریکاو هێزە ڕۆڵیان ه��ەم��ووی��ان ئەمانە ناوچەیەکان هەبووە لەوەی کە کاریگەری چەپ لەسەر سەرکوتی ئەمەو کەمبێتەوە، کۆمەڵگا بۆ دەس��ەاڵت��داران��ی کوردستان ب��ەرچ��اوی سەر حیزب و الیەن و هەڵسوڕاوە چەپەکان ل��ە 20 س��اڵ��ی ڕاب��وردودا ک��اری��گ��ەری ڕاستەوخۆی هەبووە لەسەر ئەوەی چەپ نەتوانێت بە ئەرکی خۆی هەستێت، بەاڵم ئەگەر ئێستا قسە لەسەر ئەوە بکەین کە ئایا زەمینە سیاسی و کۆمەاڵتیەکان لە چەپ کە ئ��ەوەی بۆ گونجاوە ئێستادا من هەڵبسێت؟ خ��ۆی ب��ەڕۆڵ��ی بتوانێت سیاسی زەمینە ئێستادا لە بەڵێ دەڵیم: ئ��اب��ووری��ی��ەک��ان بۆ و ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی و ب��ەاڵم تەنها بونی ئ��ەم ڕۆڵ��ە ئ��ام��ادەی��ە، ئ��ەوەی کە چەپ زەمینە کافی نیە بۆ بەڵکو هەڵبسێت، خۆی بەڕۆڵی بتوانێت ڕاپەڕاندنی کار و چاالکی و کاریگەری کۆمەلگاو، ڕوداوەک��ان��ی ل��ەس��ەر دان��ان بەرەو خەڵک چارەنوسی ئاڕاستەکردنی ئایندەیەکی گەش و ئینسانی، پێویستی بە پراکتیک و هەڵسوڕانی مەیدانی چەپ و کۆمۆنیستەکان هەیە، کۆمەڵگا تەنها بە قسە و وتار و کاری بچڕ بچڕ و بێ پرۆژە

کاتێک هیچ نابێت. چ��ارەس��ەر بوون چینایەتی ئێستا وەک و قڵشتی نێوان ئینسانەکان ل��ە ک��وردس��ت��ان ق��وڵ و هیچ دەرنەکەوتوە، ئاشکرا ئ��ێ��س��ت��ا وەک ک��ات��ێ��ک ج��ی��اوازی ژی��ان ل��ە ن��ێ��وان کوردستان فیرعەونەکانی و خ��ەڵ��ک��ی ک��رێ��ک��ار و س��ەرچ��اوەی زەحمەتکێش ن��اڕەزای��ەت��ی و ن��ەف��رەت و

بێزاری خەڵکی هەژار نەبووە، خۆپیشاندان شوباتی 17( دوای ناڕەزایەتیەکانی و حەقیقەتە ئ��ەم ک��وردس��ت��ان ل��ە )2011دەسەلمێنێت. لە 20 ساڵی ڕابوردودا هیچ بەرژەوەندیەکانی ئێستا وەک کاتێک دەسەاڵت و خەڵک لەیەکتر دورنەبون، هیچ کاتێک وەک ئیستا ئومێدی خەڵک بۆ ئازادی و پەالماری دەسەاڵت بۆ سەرکوت، وەک دوو لەشکری دوو سەنگەر بەرانبەر قۆناغێک هیچ ڕان��ەوەس��ت��اون، یەکتر وەک ئێستا ئاستی خۆشباوەڕی خەڵک نەبووە، نزمدا ئاستێکی لە دەس��ەاڵت بە بنبەستی ئەحزابی ناسیۆنالیستی کوردی بە ڕازی و ناڕازییەوە، ئەحزابی ئیسالمی دەرگ��ا جیهادییەوە میانڕەو ب��ە سیاسی دەکاتەوە لەسەر ئەوەی کە چەپ بتوانێت ژیانی قۆناغەی لەم بدات مۆری خۆی سیاسی و کۆمەاڵیەتی خەڵکی کوردستان ئەم باشتر. ژیانێکی بەدەستهێنانی بۆ واقیعەی ئێستای کوردستان کاری شلگیر و ئامادەی گەورەی دەوێت، بەبڕوای من بتوانێت لە ئێستادا بۆ ئەوەی کە چەپ دەبێت ڕابپەڕێنێت لەکارەکانی بەشێک ژم��ارەی��ەک ل��ە ه��ەڵ��س��وڕاو ک��ادی��ری ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ی و ب��ەرج��ەس��ت��ەی چ��ەپ ڕوداوە و خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی لەنێو کوردستان لە و دەرەوە لە سیاسیەکاندا هەڵسوڕاو ئەم دەبێت هەبێت، ئامادەییان چاالکانە تۆڕێک لە ئینسانی چاالک و هەڵسوڕێنەری مەیدانەکان لەدەوری خۆیان کۆبکەنەوە و باوەڕ و ئیعتیمادی خەڵک بە چەپ و کۆمۆنیستەکان لەباری سیاسی و سەلیقەی ڕابەرایەتی کردن بگێڕنەوە، کە بەبڕوای من ئەم سیقەیە لە ئێستادا لە ژێر پرسیاردایە. دەبێت چەپەکان خاڵی هاوبەشی عەمەلی نێوان خۆیان و خەڵک بدۆزنەوە، کۆمەڵگادا لەناو چ��ەپ ڕێگایەوە ل��ەم نامۆ دەرنەکەوێت و وەک پەیکەرەیەکی چەپ کۆمەڵگا، لە بەبەشێک ببێتەوە دەبێت بۆ هەر هەنگاوێک پرۆژەی هەبێت و هەنگاو بەهەنگاو ئامانجەکانی دیاری کۆمۆنیستەکان و چەپ دەبێت بکات، بکەوینەوەو دور کۆمپیوتەرەکانمان لە پێویستی ناو کۆمەڵگا، کۆمەڵگا بێینە پێویستی نیە، کۆمەڵگا ئامۆژگاری بە ب��ە ه��ێ��زێ��ک ه��ەی��ە ل��ەم واق��ی��ع��ە ت��اڵ��ە ئەگەر م��ن ب��ەب��ڕوای بۆیە دەریبهێنێت. چەپ بەئاڕاستەیەکی دروست و بەبەرچاو ڕۆش��ن��ی��ەک��ی س��ی��اس��ی و ب��ەب��ەرن��ام��ەوە، ئەنجام سەرشانی بەرپرسیاریەتیەکانی و کاریگەری گەورە دەتوانێ ڕۆڵ بدات ب��ەرژەوەن��دی بۆ کوردستاندا لە بگێڕێت ئەرکی زەحمەتکێش، و کرێکار خەڵکی چەپەکان تەنها هوشیار کردنەوەی خەڵک نیە، بەڵکو ئەرکی چەپەکان ئاڵوگۆڕی ڕیشەییە لە ژیانی کۆمەڵگادا، کۆتایی هێنانە بە چەوساندنەوەی ئینسانە لە الیەن

ئینسانەوە. فیکرى هه ڵگرى ک��ه ل��ه وان��ه ى زۆر *چه پ بوون ئێستا له ده ره وه ى کوردستانن پێتان وانییه به گه ڕانه وه ى ئه وانه بۆ هه رێمى کوردستان فیکرى چه پ له هه رێم

ڕوو له گه شه کردن ده کات؟سەفەر و ک��ۆچ لەسەر پێمباشە س��ەرەت��ا کردن بۆ دەرەوە چەند خاڵێک بڵیم دواتر دێمە سەر وەاڵمی پرسیارەکەی بەڕێزتان، ئ��ازاری 1991 لە ل��ەدوای ڕاپ��ەڕی��ن��ی کوردستان دیاردەی کۆچ و ڕەوی خەڵکی کوردستان بۆ هەندەران وەک الفا و لێشاوی دی��اردەی��ەش سەرچاوەو ئ��ەم دی��ارە لێهات، تاکو و هەیە خ��ۆی تایبەتی ه��ۆک��اری ئێستاش بەجۆرێک لە جۆرەکان بەردەوامە، شەڕی ناوخۆ، نادیاری چارەنوسی سیاسی کوردستان، گەمارۆی ئابوری، گوشاری س��ی��اس��ی دەس��ەاڵت��داران��ی ک��وردس��ت��ان، ئەمەو باشتردا، ژیانێکی ب��ەدوای گەڕان لە ژیانی هەر تایبەت چەندین هۆکاری تاکێکدا. ئەوەی لە پرسیارەکەدا پەیوەست دەبێتەوە بەوەی کە زۆربەی ئەوانەی کە لە ب��ی��روب��اوڕەن ئ��ەم هەڵگری ی��ان چەپن ئێستادا لە دەرەوەی کوردستانن. سەرەڕای ئەوەی کە بەشێوەیەکی گشتی سەفەری کەسانێکی چەپ و کۆمونیست پەیوەندی بە هەلومەرجە گشتیەکەی کوردستانەوە ه��ەب��وە، ه��ەم��ان��ک��ات چ��ەپ ب��ۆ خۆشی هەڵگری هەندێک تایبەتمەندی خۆیەتی لەمبارەوە، چەپ لە کوردستان بەتایبەتی و 1991 ئ��ازاری ڕاپەڕینی دوای لە س��ەرک��وت��ک��ردن��ی ش��وراک��ان، ل��ەدۆخ��ی واقیعی بەرگریکاری و جێگیر هێزێکی ناجێگیر هێزێکی ب��ە گ��ۆڕا ن��ەخ��وازراو ڕەوتەنی و ناجێگیربون ئەم ڕەوتەنی. و ڕاستەخۆی کاریگەری چ��ەپ بونەی کۆمەڵگای ڕوداوەک��ان��ی ل��ەس��ەر دان��ا ک��وردس��ت��ان و چ��ارەن��وس��ی ب��زوت��ن��ەوەک��ە کوردستانەوە لە کار ئاڕاستەی خ��ۆی، بۆ گ��ۆڕا کۆمەڵگا کردنی ڕزگ��ار بۆ سەفەر کردن بۆ دەرەوە، ستراتیژی ڕزگار کردنی کۆمەڵگا لە نەهامەتیەکان گۆڕا بۆ دەست گەشتن بە ژیانێکی خۆشتر بۆ تاک، هەر ئەم دیاردەیەش کاریگەری دانا لەسەر ئەوەی کە ئەم چەپە کەمتر وەک دەسەاڵتی وەرگرتنی بۆ ئامادە هێزێکی سیاسی دەربکەوێت و کۆمەڵگا سیقەی

پێ بکات.س��ەب��ارەت ب��ەوەی ک��ە ئ��ەگ��ەر چەپەکان چەپ فکری کوردستان بۆ بگەڕێنەوە لەوەی دڵنیانیم زۆر دەکات؟ من گەشە هەیە، ئامانجێکی چ پرسیارەکە ک��ە ب��ەاڵم ئ��ەگ��ەر م��ەب��ەس��ت ئ��ەوە ب��ێ��ت کە هەموو چەپەکان بێنەوە کوردستان و ئیتر لەگەڵ چارەنووسیان و بکەن ژی��ان لێرە چارەنوسی کۆمەڵگادا بێت، من پێموایە ئەمە دەتوانێت کاریگەی هەبێت، بەاڵم لە ڕاستیدا من ئەم ئامادەییە لە ئێستادا نابینم، ئەگەر وەک نمونەش چەند هەڵسوڕاوێک ئەم کارەیان کردوە کە جێگای تەقدیر و نەیتوانیوە هەنگاوە ئەم خۆشییە دەس��ت بکاتە ئەوەی وەاڵم بە گرفتەکان بداتەوە. بەاڵم ئەگەر مەبەست لەوە بێت کەسێک مانگ 3 دوای و کوردستان بۆ بێتەوە دیار نەمێنێت و بگەڕێتەوە، بەبڕوای من لەگەڵی خەڵک بەجۆرێک حاڵەتە ئەم بە ئ��ەوەن��دەی سیقە خ��ەڵ��ک ڕاه��ات��وە،

کەسی جێگیر دەکات ئەوەندە ئامادە نین دەست کەسێکی بدەنە چارەنوسی خۆیان ڕەوتەنی، ئەم حاڵەتە وەک ئەوە وایە کە تۆ بە شلیلەو خوری فانیلەیەک بچنی، فانیلەکە کۆتایی گەشتیتە کە ب��ەاڵم

هەڵوەشێنیتەوە. من بڕوام وایە هەموو ئینسانێک لەڕوی خۆیەوە ئازادییەکانی و ف��ەردی مافە ئازادە لە کوێ دەژی و بۆ کوێ سەفەر دەکات، بەاڵم دیارە لە ڕووە سیاسیەکەیەوە هەر یان ئینسانێک هەر کە ئاشکرایە لەنێو دەتوانێت سیاسی هەڵسوڕاوێکی کۆمەڵگاکەی خۆیدا کاریگەری زیاتری هەبێت، دەتوانێت بەشێوەیەکی ڕاستەخۆ و بەردەوام بەرکەوتنی لەگەڵ کێشەو ڕوداوە و هەبێت کۆمەاڵیەتیەکاندا و سیاسی

ئەویش بەئەرکی خۆی هەڵبسێت.

پرۆفایل‌

هیدایەت مەال عەلی لەساڵی 1968 لە هەڵەبجە لە دایک بووە، خوێندنی شارە لەو هەر ئامادەیم و سەرەتایی

تەواو کردوە.ئ��ەو س��اڵ��ەی ک��ە ه��ەڵ��ەب��ج��ە پێگەیاندنی خانەی کرا کیمیاباران مامۆستایانی سلێمانی تەواو کردوە.حیزبی دام��ەزران��دن��ی ل��ەس��ەرەت��ای عێراقەوە کرێکاری کۆمۆنیستی پەیوەست بووە بەو حیزبەوە، بەرپرسی ک��ۆم��ی��ت��ەی ه��ەڵ��ەب��ج��ەی ت��ازە و شارەزوور بووە پاشان بووەتە ئەندامی ک��ۆم��ی��ت��ەی ڕاب��ەری ڕێ��ک��خ��راوی

کوردستانی ئەو حیزبە.ئەوروپا شارەکانی لە هەندێک لە ک��ۆڕ و س��ی��م��ی��ن��اری س��ازداوە، لە

سوئید و لە دانیمارک.ب��ەرگ��ری کەمپینی ه��ەڵ��س��وراوی خەڵکی خواستەکانی و ل��ەئ��ازادی کە دانیمارک لە ب��ووە کوردستان و خۆپیشاندانەکان لە پشتیوانی بۆ کوردستان خەڵکی ناڕەزایەتیەکانی

پێکهاتبوو.لە و دەژی دان��ی��م��ارک ل��ە ئێستا

کارگەیەک کرێکارە.نوسەر و هەڵسوڕاوی سەربەخۆیە.

دیمانه: ~«

چەپ دەتوانێت کۆمەڵگا لەناو ئەو

هەموو ناعەدالەتی و زۆنگاوەدا دەربهێنێت

»

قسه کردن ئ��ه گ��ه ر ک��ه وت��راوه چونکه زێ��ڕه ، بێده نگى زیوبێ ده ب��ێ��ت م��رۆڤ گ��وێ��گ��رت��ن��ى زم��ان چ��ون له قسه کردن، زیاتربێت یه ک وات��ه : یه که وگوێچکه دوانه ئ��ه وه ى ب��ه اڵم بزانه ، ب��ک��ه ودوان قسه هه ڵوێستى ب��ێ��ت م��ه ب��ه س��ت ل��ێ��ره دا ب��ێ��ده ن��گ��ی��ی��ه ب��ه رام��ب��ه رپ��ێ��ش��ه��ات به پێى ک��ه م��ان��اک��ه ى وڕوداوه ک��ان و سات ئه و وهه لومه رجى ب��ارودۆخ کاته ده گۆڕێ: هه ندێ جار بێده نگى جار ه��ه ن��دێ ب��ون��ه ، ڕازى نیشانه ى هه ندێ ده س��ه اڵت��ی��ه ، ب��ێ نیشانه ى جاریش هونه رى سیاسه ت کردنه کات جاربێده نگى ه��ه ن��دێ ب��ه س��ه رب��ردن��ه ، شایه تى ش��اردن��ه وه ى وه ک ت��اوان��ه له به رامبه رحه قدا بێده نگى و ڕاس��ت

شه یتانى الڵه . * وه اڵمىچوارپرسیارى گرنگ !

پیاوێک ئه م چوارپرسیاره ى له پێشه وا لێڕازى بێت کرد، وتى: عه لى خواى نزیک واجبترچیه ؟، چیه . واج��ب نزیکترکامه یه ؟،سه یرچیه .. چیه و س��ه ی��ر ت��رچ��ی��ه ؟،ق��ورس��ى چ��ی��ه وه��ه روه ه��اق��ورس��ت��رچ��ی��ه ؟ لێبێت خ��واى ڕه زاى ع��ه ل��ى ئ��ی��م��ام ئه وه یه که واجب له وه اڵمدافه رموى: واجبترئه وه یه ب��ه اڵم خ��واب��پ��ه رس��ت��ى، ڕۆژى نزیک . بێنیت وازل��ه ت��اوان قیامه ت له نزیکتر به اڵم قیامه ته ، م��ردن��ه . ئ��ه وه ى س��ه ی��ره دن��ی��ای��ه ، قاڵبونه س��ه ر سه یرتر له ویش ب��ه اڵم به خۆشیه کانى دنیا. قورسیش قه بره ، گ��ۆڕه ن��او چونه له وقورستر ب��ه اڵم

به بێ توێشوو.

بێده‌نگى

مه الئه حمه دى قامیشى«

هیدایهتمهالعهلى،بەرپرسیپێشوىکۆمیتەیهەڵەبجەیتازەىحیزبیکۆمۆنیستیکرێکاریعێراق

به نده له سه ره تای ده ست به کار ق��ه زای قایمقامی وه ک بونت شاره زوور ویستم ڕه خنه ت لێبگرم و ن��ام��ه ی��ه ک��ی ڕه خ��ن��ه ئ��ام��ێ��زی له ئاراسته ت ڕۆژنامه یه که وه ڕێگه ی ب��ک��ه م، چونکه ئ��ه و ک��ات ده ی��ان ووت زوو زوو سه ردانی خوێندنگاکان به ڕێوه به ری جاریش زۆر و ده ک��ات په روه رده ش ئاگاداری ئه و سه ردانانه ت

نین .له پڕ وته یه کی ) مهاتما گاندیم ( ده ڵێ کاتێکی به خه یاڵدا هات که سه ر له بڕیاردان بۆ نیه به س که م ئیش هه ڵسه نگاندنی و که سایه تی له و بۆیه کاربه ده ستێک ک��اری و که چی بوومه وه په شیمان نوسینه م خوا کردی و ته مه ن ڕێگای دام تا وه ک تۆ کاربه ده ستی ساڵی چوار بینی، ش��اره زوور ق��ه زاى قایمقامی به ر له هه موو شتێک ڕه نگه به الی منه وه وته یه کی گاندی و خوێندنه وه م بۆی زۆر گرنگ و کاریگه رتر بێت له هه ندێ نوسین و قسه و قسه ڵۆک ئ��اراس��ت��ه م نوسینه ئ��ه م دوای ک��ه لێکدانه وی خوێندنه وه و یان بکرێت دی بۆ بکرێت، له وه ته ی خولیام پ��ه ی��دا ک��ردوه هه رگیز ن��وس��ی��ن ب��ۆ و بااڵی هیچ کاربه ده ست و به شان ته نانه ت حکومه تدا نه بووه ، به ڵکو هه رده م باسی نا عه داله تی و که م و ده ڵی گاندی . ک��ردوه کوڕیه کانم جێگایه کدا له کاربه ده ستێک گه ر ده س��ت ئاساییه ک��رد باشی ک��اری هانده ر زیاتر تا بکرێت لێ خۆشی

بێت بۆ کاری باشتر.هونه ر، و زانست له بریتیه ئ��ی��داره ڕه نگه بۆ من و تاکێک له شاره زوور تۆ که بزانم سه رکه وتویی به ئ��ه وه ت��وان��ی��وت��ه زۆرب��ه ی ق��ای��م��ق��ام وه ک ف��ه رم��ان��گ��ه ب��ه رێ��وه ب��ه ری زۆری خۆت له قه زایه دا له م حکومیه کان هه موو ئاشکرایه که بکه یت ڕازی یه کێتی به س��ه ر ب��ه ڕێ��وه ب��ه ران��ه ئ��ه م به س��ه ر و ک��وردس��ت��ان نیشتمانی ح��ی��زب��ه ک��ه ی خ��ۆت ن��ی��ن، خ��ودی نیم، حیزبه که ت الیه نگری خۆشم بومایه حیزبه که ت الیه نگری گه ر باسی نه بوو که ئه مه بۆت گرنگ تۆ بۆ ئه مه بکه م تۆ سه رکه وتنی سیاسی به رژه وه ندی نه که گرنگه نابه ستێته وه پ��ی��ک��ه وه م��ان ئ��اب��ووری شارو کاربه ده ستێکی وه ک تۆ که قه زایه ئ��ه م تاکێکی وه ک منیش ل��ێ ده ک��ه م، بۆ ده س��ت خۆشیت پێشتر به ڕێزانه ی ئ��ه و ده ڵێم مێژوو ب��وون ق��ای��م��ق��ام ک��ارب��ه ده س��ت وه ک هێنده ی نیو ڕه ن��گ��ه ق��ه زای��ه دا ل��ه م ئاشنایی ق��ه زای��ه ئ��ه م خه ڵکی ت��ۆ و نه بونایه چاالکیه کانیان ک��ارو نه یانناسیایه ، یه کێکی له هونه ری ک��ار ک��ردن��ت ل��ه گ��ه ڵ زۆرب��ه ی ق��ه زای��ه دا ئ��ه م ت��وێ��ژه ک��ان��ی و چین په یوه ندیت هه یه و ئه و حیزبانه ش له م شارۆچکه یه دا هاوکارتن، به ڵگه ش بۆ ئه مه له کاتی خۆپیشانه کاندا ئه م شارۆچکه یه له چاو شارۆچکه کانی .له نه بینی خۆیه وه به گرژی تردا ن��ه ورۆز هۆڵی له دا 2007 ساڵی کۆنفراسی ئ��ه ن��دام��ی وه ک ب��ه ن��ده هۆشیارکردنه وه ی خه ڵک له ماده ی بووم ئاماده که رکوک له )140(وه ک ک��ات ئ��ه و ش��وان��ی خالید .بوو ئ��ام��اده نه بوو ناوبانگی ئێستا ت��ا ک��ۆت��ای��ی ک��ۆن��ف��راس��ه ک��ه که بوو که رکوک خه ڵکی هاوکارێکم هه موو له شوانیه خالید ئه م ده یوت ئه م دانیشتنێکی و کۆڕو کۆبونه وه شاره ئاماده ده بێ. هه موو کوردستان ئ��ه م��ه ش یه کێک له ده ی��ن��اس��ێ، تۆیه باشه کانی کاره و سه رکه وتن ی��اده ک��ان و که له زۆرب��ه ی بۆنه و یارییه کان خوێندنگاو مه راسیمی پ��ه روه رده و چ��االک��ی ک��ارو و شارۆچکه یه ئ��ه م فه رمانگه کانی ب��ه ش��دار ده ب��ی و ب��ه ده م ک��ێ��ش��ه و گرفته کانیانه وه ده چی و زۆر جاریش و ده که یت خویندنگاکان هاوکاری جێگای ده ستی تۆی پێوه دیاره که وپ��ه روه رده ش خویندنگا به رێوه به ری ئه و شاهیدیه یا داوه ، ئه وه ش ده ڵێم هه ر و ده کات بکات هه ڵه ش که س کار هیچ ه��ه ڵ��ه و ب��ێ ب��ه نیه که سیش لێی که س هه موو ناتوانێ که سیش ڕازی بێ گه ر وابێ هه ر گومان له

کاره کانی ده کرێ.زۆربه ی ڕه زامه ندی جه نابت به ڵکو

خه ڵکی ئه م شاره یت و به رده وام به .

نامه‌یه‌ک‌بوقایمقامى‌قه‌زاى‌شاره‌زوور‌تکایه‌‌به‌رده‌وام‌به‌

هاواڵتیه کى قه زاى شاره زوور«

MITMANEرۆژنامەیەکی گشتیی سەربەخۆیە مانگی جارێک دەردچێت

• خاوەنی ئیمتیاز : ئیبراهیم مەحموود • سەرنووسەر : عومەر غواڵمی

07501562754 * [email protected]

• سەرپەرشتیاری رۆژنامەوانی: فریاد محەمەد• دیزاین : سەعید ئەحمەد

http://www.facebook.com/mitmaneناونیشان: سلێمانی - قەزای شارەزوور

دانیاڵ‌میتیران‌دۆستى‌دێرینى‌کورد‌بناسه

توێکڵى‌باینجان‌پارێزگارى‌له‌‌پیربوون‌ده‌کات‌

گۆڕینی‌ڕه‌نگی‌چاوی‌قاوه‌یی‌بۆ‌شین‌له‌‌ماوه‌ی‌ته‌نیا‌‌٢٠چرکه‌دا

به‌سااڵچووترین‌خوێندکار‌زانکۆ،‌خوێندنی‌بااڵی‌ته‌واو‌کرد‌

پێاڵوى‌پاژنه‌‌به‌رز‌ئافره‌ت‌تووشی‌»شیزۆفرینیا«‌ده‌کات‌

له کاتێک س��ه ی��ره ب��ه الم��ه وه ب��ه رن��ام��ه ی��ه ک��ى ت��ه ل��ه ف��زی��ون��ى ش��اره زوور ق��ه زاى گه نجێکى ش��اره زوور قه زاى )گه نجانى ده ڵێت ده س��ت��ه واژه ى ئ��ه م ن��ازان��م ته مه ڵن( برى له ده بوو هێنا؟ به کار بۆچى گه نجانى تواناى ده سته واژه یه ئه م ڕوو بخستایه ته ش��اره زوورى قه زاى

بۆ هه موو دونیا.ئه وه ى لێره دا مه به ستمه بیخه مه ڕوو بۆ ئه و گه نجه که گه نجانى قه زاى شاره زوور ته مه ڵ نین و به ڵکو زۆر زیره ک و به توانا و خاوه ن به هه ره ن.ل��ه زۆر ئ��ه وه ى ب��ه ده لیلى ئ��ه وه ش ب��واردا گ��ه ن��ج��ان��ى ئ��ه م ق��ه زای��ه جێپه نجه ى خۆیان به دیار خستووه .

گه ر ته ماشاى بوارى وه رزش بکه ین هه یه سلێمانى وه رزشى یانه ى که م گ��ه ن��ج��ى ئ��ه م ق��ه زای��ه ی��ارى تێدا له ش��اره ئ��ه م گه نجانى ن��ه ک��ات، یارى سلێمانى یانه کانى باشترین ده که ن و ئاستێکى به رزیان هه یه له یانه کاندا. ئایا ئه مه زیره کى نییه ؟بکه ین خزمه تکردن ته ماشاى گه ر فێرکردندا و پ��ه روه رده ب��وارى ل��ه گه نجانى له زۆر بکه ین ته ماشا ناوچه کانى ل��ه ش��اره زوور ق��ه زاى )پێنجوێن و قه ره داغ و ده ربه ندیخان وه ک س��ه ی��دس��ادق( و سلێمانى و مامۆستا، خوێندکارانى کوردستان فێرى زانست و زانیارى ده که ن ئایا

ئه مه ته مه ڵییه ؟گ��ه ر ل��ه ب��وارى ڕێ��ک��خ��راوه ی��دا گه نجى چه ندین بکه ین ته ماشا ئ��ه م ق��ه زای��ه ب��ه ت��وان��اى خ��ۆی��ان سکرتاریه تى ئ��ه ن��دام��ى ب��ه ب��وون بونه ته ه��ه روه ه��ا و ڕێکخراوه کان سکرتێرى ڕێکخراوه کان، ئایا ئه مه

ته مه ڵییه ؟له بوارى ڕۆژنامه وانى و ڕۆشنبیریدا له توانیویان ش��اره ئ��ه م گه نجانى ش��اره زوور ق��ه زاى سنورى ده ره وه ى ببنه سه رنوسه رى چه ندین ڕۆژنامه ته له فزیۆن. و ڕادیۆ به رێوه به رى و

ئایا ئەمه زیره کى نییه ؟گ��ه ر ت��ه م��اش��اى ئ��اس��ت��ى زی��ره ک��ى بکه ین ش��اره زوور ق��ه زاى گه نجانى ل��ه زان��ک��ۆ و پ��ه ی��م��اگ��اک��ان که خوێندکار بوون ئێستا وه ک موعید له زانکۆکان کار ده که ن، چه ندین گه نجى ئه م قه زایه ئیستا له ده روه ى ئایا خوێندن، به مه به ستى واڵت��ن

ئه مه ته مه ڵییه ؟له زۆر ب��ک��ه ی��ن ت��ه م��اش��ا گ��ه ر په یمانگاکانى و زانکۆ ده رچوانى ق��ه زاى ش��اره زوور دان��ه م��ه زراون له ئ��ێ��س��ت��ادا خ��ه ری��ک��ى ک��ار ک��ردن��ن، به یانیان گه نجان له زۆر هه روه ها خه ڵکانیه ک له خه ودان ئه وان ڕوو ئیشکردن، بۆ ده ک��ه ن سلێمانى له ئه م تواناى گه نجانى به ئه مه ئایا قه زایه ده رناخات که زۆر به توانان.ته ماشا هونه ریدا ب��وارى له گه ر ب��ک��ه ی��ن ل��ه چ��ه ن��د ب��ه رن��ام��ه ی��ه ک��ى شاره ئ��ه م گه نجانى ته له فزیونیدا ت��وان��اى و ب��وون پێشه وه ڕی��زى ل��ه ئ��ای��ا ئه مه خ��ۆی��ان ده رخ��س��ت��ووه ، شاره زوور قه زاى گه نجانى به هره ى

ده رناخات.به تواناى گه نجانى و زیره کى بۆیه هێنانه وه ى به ڵگه ش��اره زوور قه زاى ب��ه ڕوون��ى له ن��اوێ��ت و ه��ه م��وو

به رچاوه .چ له په رله مان و له ڕێکخراوه کان

و له سه رکردایه تى حزبه کان.گ��ه ن��ج��ت��ری��ن پ��ه رل��ه م��ان��ت��ار ل��ه گه نجێکى کوردستان په رله مانى

قه زاى شاره زووره .

گه‌نجانى‌قه‌زاى‌شاره‌زوور‌ته‌مه‌ڵ‌نین

ئیبراهیم مه حموود«

کێ بەرپرسە لەم گرفتەی نەخوشخانەی گشتی شەهید ڕەئوف بەگ لە قەزای شارەزوور؟تاکەی سیستەمی نەوت وەرگرتن لە قەزای شارەزوور دەگۆڕدرێت؟فۆتۆ:~فۆتۆ:~

میتیران دان��ی��اڵ ب��ەر ل��ەم��ەو م��اوەی��ک له پۆمپیدۆ جۆرجس نه خۆشخانه ی له کۆچی ساڵیدا )87( له ته مه نی پاریس

دوایی کرد.سه رنجڕاکێشی رۆڵی به ته نها میتیران نه بوو، رازی فه ره نسا یه که می خانمی ب��ه ڵ��ک��و داک��ۆک��ی ل��ه چ��ه ن��دی��ن که یس ده ک��رد، ل��ه وان��ه ش پ��ش��ت��گ��ی��ری��ک��ردن��ی کورده کان و تبتییه کان و سه رۆکی کوبی دابه شکردنی داواکردنی کاسترۆ و ڤیدڵ دادپ��ه روه ران��ه ی س��ه رچ��اوه ک��ان��ی ئ��او و

ره خنه گرتن له کۆیالیه تی.تشرینی )29(ی ل��ه میتیران دان��ی��اڵ شارۆچکه ی له 1924 ساڵی یه که می )ڤ��ێ��ردون( ل��ه دای��ک��ب��ووه ، ب��اوک��ی

مامۆستایه کی سۆسیالیست بووه .هێزه کانی ئه وه ی دوای له ساڵی 1940 ئه ڵمانیا زۆربه ی فه ره نسایان داگیرکردووه ، ته مه نی کاته ئ��ه و که میتیران دانیاڵ ته نها )17( ساڵ بووه وه کو په رستارێک

پ��ه ی��وه ن��دی��ی ب��ه ه��ێ��زه ک��ان��ی ب��ه رگ��ری��ی فه ره نساوه کردووه .

یه کێک میتیران دانیاڵ جه نگ، دوای ب��ووه ل��ه گ��ه ن��ج��ت��ری��ن ئ��ه و ک��ه س��ان��ه ی

مه دالیای به رزی به رگریی پێبه خشراوه . 1944 ساڵی ئۆکتۆبه ری )27(ی له ئه وکاته که میتیران، فڕانسوا له گه ڵ ئه ویش ئه ندامێکی هێزی به رگریی بووه ، هاوسه رگیریی ئه نجامداوه و دوو کوڕیان ب��ووه ب��ه ن��اوه ک��ان��ی گ��ی��ل��ب��ه رت و جین

کریستۆف.دانیاڵ )1995-1981( سااڵنی له نێوان بووه ، فه ره نسا یه که می خانمی میتیران ب��ه اڵم ه��ه وڵ��ی��داوه خ��ۆی دوورب��خ��ات��ه وه له )کۆشکی له پێشوازییه کان رێوڕه سمی بۆ خ��ۆی و پرۆتۆکۆڵه کان و ئێلیزێ( ئ��ی��ش��وک��اره ک��ان��ی م��اف��ه ک��ان��ی م��رۆڤ ته رخانبکات و له چاوپێکه وتنێکدا خۆی

وه کو که سێکی ساده وه سفکردووه .فرانس »رێ��ک��خ��راوی 1986دا له ساڵی

لیبه رتی« بۆ داکۆکیکردن له مافه کانی م��رۆڤ و م��اف��ه ک��ان��ی ک��ه م��ی��ن��ه ک��ان

دامه زراندووه .سه ردانێک له میانه ی 1992 ساڵی له بێرنارد له گه ڵ کوردستان هه رێمی بۆ کۆشنه ر، وه زیری ته ندروستی ئه و کاته ی فه ره نسا له هه وڵێکی تیرۆرکردن رزگاری

بووه .به 1996 ل��ه س��اڵ��ی م��ی��ت��ی��ران ف��ران��س��وا نه خۆشی شێرپه نجه کۆچی دوایی کرد، به اڵم دانیاڵ میتیران به رده وامبوو له کاری سیاسی و کارکردن له بواری مافه کانی مرۆڤ و کۆڕه کانی دژه جیهانگیری و به رگریکردن له گروپه کانی که مینه کان، له دوورخسته وه خۆی دواییدا له سااڵنی

پارتی سۆسیالیستی مێرده که ی.دانیاڵ میتیران چه ند کتێبێکی نووسیوه ، و یاخیبوون ل��ه ب��اره ی کتێبێک ل��ه وان��ه شۆڕش له هه رێمی چیاپاسی مه کسیک و یاده وه رییه کانی خۆی. خه ندان

ئاشکراى ئه مریکى تازه ى لێکۆلینه وه یه کى دژه »باسیولین« پێکهاته ى ک��ردووه ، له ناو ف��راوان شێوه یه کى به که ئۆکسید توێکلى باینجاندا هه یه ، له شی مرۆڤ له ماده ى ژه هراوى پاک ده کاته وه ، که ده بێته

هۆى زوو پیربوون . لێکۆلینه وه که ئاماژه ى به وه دا، که توێکلى خانه کانى له ناوچوونى له به رگرى باینجان له ش و مێشکى ئه و مشکانه ى کردووه ، که

وه دراوه ، ئه نجام له سه ر لێکۆلینه وه که یان هۆرمۆنه کانى به رهه مهێنانى ی��ارم��ه ت��ى

نێرینه و مێینه ده دات .پێکهاته ى له باینجان س��ه وزه ى ه��ه روه ه��ا ترشی ئ��ۆک��س��ی��دو دژه »ف��ی��ن��ول��ی��ک«ى »ه��ۆردگ��ن��ی��ک« ک��ه ب��ه ه��ێ��زت��ری��ن دژه ئۆکسیدى ڕووه کین پێکهاتووه ، که ڕێگه ڕۆلێکى و ده گرێت شێرپه نجه کان خانه له کۆلیسترۆلى که مکردنه وه ى له گرنگیش

KTV . زیانبه خش دا ده بینێت

توێژه رێکی ئه مه ریکی توانی نه شته رگه رییه کی ئاسان و خێرا له رێگه ی لێزه ره وه ئه نجام بدات که ره نگی ته نیا 20 چرکه دا م��اوه ی له ده توانێ چاو له قاوه ییه وه بگۆڕێت بۆ شین و تا هه تایه

هه روا بمێنێته وه .زاری ل��ه به ریتانی ته لیگرافی رۆژن��ام��ه ی گریگ هۆمه ری خاوه نی کۆمپانیای سترۆما نوێیه که ی داهێنانه که گواسته وه مدیکاڵی فریکوانسی ب��ۆ ده گ��ۆڕێ��ت ل��ێ��زه ر تیشکی

چاو ره نگی بۆ گۆڕینی دیاریکراو تیشکه ئه و و شین بۆ قاوه ییه وه له لێزه رانه ده توانن ماده ی ره نگاوڕه نگی س��ه ره وه ی چینی له الببات قاوه یی گلێنه ی چاو و دوای 2 تا 3 هه فته

ره نگی شین له چاودا ده رده که وێت.ئ��ه م ن��ه ش��ت��ه رگ��ه ری��ی��ه ئ��اس��ان��ه که ده خایه نێت، ماوه ی 20 چرکه ته نیا ج��ێ��گ��ره وه ی��ه ب��ۆ ئ��ه وان��ه ی ده ی��ان��ه وێ ل��ه وه ی ره نگی چ��اوی��ان ک��راوه ت��ر بێت هه یه به بێ ئه وه ی په نا ببه نه به ر لێنزی ده ڵێت، ره ن��گ��اوره ن��گ��ی چ��او.ه��ه روه ه��ا

ره ن��گ��ی چ��او وه ک

پێش نه شته رگه رییه که ی لێنایه ته وه له به رئه وه ی پێکهاته ی ره نگه قاوه ییه که توانای گه ڕانه وه ی هیچ ئێستا ت��ا ت��اق��ی��ک��ردن��ه وه ک��ان و ن��ی��ی��ه نه شته رگه رییه که یان خراپی کاریگه رییه کی

له سه ر چاو به جێ نه هێشتووه .ئ��ه و داه��ێ��ن��ه ره ه��ه روه ه��ا ئ��اش��ک��رای ک��رد ئه م نه شته رگه رییه له دوای ساڵ و نیوێکی تر له ئه نجام دۆالر ه��ه زار 5 به ئه مه ریکا ده ره وه ی

PNA.ده درێ

ئه مریکی هاوواڵتییه کی پ��الس« »لیئۆ له و »ئ��ورگ��ان«ه ویالیه تی دانیشتووی به کۆتایی ت��وان��ی ساڵیدا 99 ته مه نی زانکۆ بروانامه ى و بهێنێ بااڵ خوێندنی

وه ربگرێت.له ساڵی 1932 ئه و هاوواڵتیه ئه مریکییه قوتابی زانکۆ بووه ، به اڵم به هۆی کێشه ی

ئابووری نه یتوانیوه خوێندن ته واو بکات.پیاوه پاش 79 ساڵ جارێکیتر ده چێته ئه و

دێنێت بااڵ خوێندنی به و کۆتایی زانکۆ و له رێوره سمێکدا بروانامه ى پێده به خشرێت.

خوێندن، ت��ه واوک��ردن��ی پ��اش پ��الس لیئۆ ت��ه واو خوێندنم کاته ئ��ه و ئ��ه گ��ه ر ده ڵ��ێ��ت: بکردایه ده بوایه له قوتابخانه کارم بکردایه بۆیه ده ب��وو، م��ووچ��ه م دۆالر 80 ته نیا و کارم له شوێنێک و به جێهێشت زان��ک��ۆم موچه م دۆالر 150 مانگانه ک��ه ده ک��رد

KTV.هه بوو

له سه ر که زانستى ت��ازه ى لێکۆلینه وه یه کى ده وره ى »هیوبۆسیسیس« بۆ زانستى پزیشکى په یوه ندیه کى که ده ریخستووه ب��اوک��رای��ه وه ، به هێز له نێوان له پێکردنى پێاوى پاژنه به رزو نه خۆشی به تووشبوون تێکراى ب��ه رزب��وون��ه وه ى »شیزوفرینیا« له نێوان ئافره تاندا هه یه ، که بیرکردنه وه و تواناى مێشک به زیان ئه مه ش

ده گه ینێت . لێکۆلینه وه ى په یمانگاى له فلیترمارک یارل به ناوبانگ ده لێت« به پێی بیرۆکه ى من پێاوى پاژنه به رز ئافره ت تووشی قه له قیه کى تووندى له کاتى ڕۆیشتنیدا، چونکه پێیه کان ده کات که ته ندروست، نا ڕۆیشتنێکى هۆى ده بێته پێ ماسوولکه کانى به زی��ان داه��ات��ووش��دا له ده گه ینێت، به مه ش کار له تواناى ژیرى ئافره ت

ده کات .له و به کارهێنان م��ێ��ژووى باسه جێی

پێکردنى پێاوى پاژنه به رز بۆ هه زار ساڵ پێش ئێستا ده گه ڕێته وه ، به اڵم ده رکه وتووه حاله ته یه که مین ئه مه

که ئافره ت تووشی » شیزوفرینیا« ده کات .

ئامێرى ی��ه ک��ه م��ی��ن ه��ه روه ه��ا دروستکردنى ئه م جۆره پێاوه له ویالیه تى ماساشوستسى ئ��ه م��ری��ک��ی ب��ووه ، ئینگلته راو ل��ه دوات��ر ئینجا ئ��ه ل��م��ان��ی��او ڕۆژئ��اوادا جیهانى

بالوبوویه وه .

Mitmane 003

Documents

Transcript of Mitmane 003