Mišićni sistem

Mišićni sistem

zajedno sa skeletnim sistemom čini aparat za kretanje

učestvuje u mnogim fiziološkim procesima:

- ishrani;  - disanju; - cirkulaciji krvi sastoji iz mišića, odnosno

grupa mišićnih ćelija spojenih u cjeline

tetivama su povezani za kosti

Mišići su snopovi mišićnih ćelija – mišićnih vlakana sa zajedničkom opnom

Prema građi postoje tri vrste mišića:- poprečno-prugasti mišići - glatki mišić - srčani mišić

Poprečno-prugasti mišići vezani su za kost i daju izgled tijelu izgrađuju ih dugačke i relativno

tanke cilindrične ćelije, koje se nazivaju i mišićna vlakna

te ćelije su izduženog oblika i bez nastavaka

Vlakna su postavljena paralelno i okružena su slojem rastresitog veziva – endomizijum.

Veći broj vlakana se udružuje i formira snop, kojeg okružuje omotač – perimizijum.

Ovi snopovi formiraju mišić i okruženi su omotačem izgrađenim od gustog vezivnog tkiva – epimizijum.

Kroz ove omotače prolaze krvni sudovi i nervi, koji se granaju i dospjevaju do svakog pojedinačnog vlakna

U sarkolemi (tanka membrana) miocita se nalaze brojna jedra, veliki broj organela i mišićna vlakanca – miofibrili.

Miofibril je posebno diferencirani, kontraktilni dio citoplazme i to je osnovna funkcionalna jedinica mišićne ćelije.

U izgradnji miofibrila učestvuje oko 1500 miozinskih (debelih) i 3000 aktinskih (tankih) filamenata.

Aktini i miozini su velike polimerizovane proteinske molekule

Igraju osnovnu ulogu u mišićnim kontrakcijama

Svaki poprečno - prugasti mišić ima: polazište i hvatište

Na svakom mišiću se razlikuju mesnati i tetivni dio

Mesnati dio koji se skraćuje i zadebljava nosi naziv trbuh, a dio uz polazište se zove glava mišića

Tetiva je vezivni nastavak pomoću kojeg se mišić najčešće pripaja na kosti, hrskavice i druge strukture.

Na osnovu hemijskih i funkcionalnih osobina poprečno-prugasti miociti se dijele na:- crvene - bijele - intermedijerne ćelije.

Crvena ili aerobna vlakna sadrže veliku količinu mioglobina i citohroma, koji im daju tamno-crvenu boju i mnoštvo mitohondrija.

Bijela ili anaerobna vlakna sadrže dosta glikogena i glikoliznih enzima.

Intermedijerne mišićne ćelije se po svojim osobinama nalaze između prethodne dve grupe ćelija.

Satelitske mišićne ćelije su male pljosnate ćelije, koje mogu da postojećim ćelijama pridodaju nove miofibrile.

Glatki mišići

Glatki (visceralni) mišići izgrađuju zidove cjevastih organa i organa sa šupljinama

Nalaze se i u koži uz dlake koje pokreću

Sastoje se iz većeg

broja vretenastih ćelija

i imaju jedno ovalno jedro

postavljeno u središnjem

dijelu sarkoplazme.

Аktin i miozin su grupisani u snopove tako da nema poprečne-prugavosti 

Aktinski filamenti su pričvršćeni za gusta tijela, koja se nalaze uz ćelijsku membranu ili su razasuta po citoplazmi.

Između tankih filamenata raspoređeni su i miozinski (debeli), koji imaju duplo veći dijametar, ali ih ima 15 puta manje od aktinskih.

Kontrakcije glatkih mišića su spore, duže traju i ne dolazi do zamaranja.

Glatki mišići se dijele na:višejedinačne urobne (visceralne)- svako vlakno - kompaktni sufunkcionira zasebno - teško se uočavaju mišićne - pod kontrolom je ćelijeisključivo nervnih - nalaze se u brojnim organimaimpulsa - draženjem jednog vlakna - nalazi se u šarenici oka podražavaju se druga vlakna i cilijarnom mišiću oka

Biohemija i fiziologija mišićne kontrakcije

Mišić je putem nervnih vlakana uključen u nervni sistem i funkciju cijelog organizma.

Kada nervni impuls putem nervnog vlakna dođe do motorne ploče koja se nalazi na ćeliji, nastaje val depolarizacije ćelijske membrane mišićnog vlakna i pokreće se proces kontrakcije.

Mišićno vlakno mijenja dužinu; ono se skraćuje pomoću miofibrila.

Potrebna energija za kontarkciju dolazi iz ATP-a koji nastaje u brojnim mitohondrijima, a interakcijom mikrofilamenata u miofibrili izvodi se kontrakcija.

http://www.youtube.com/watch?v=e3Nq-P1ww5E

Ne reagiraju odmah nakon prijema draži Kada impuls po intenzitetu i učestalosti dostigne određeni nivo

nastupa kontrakcija, a zatim relaksacija Ostvaruju se pokreti i kretanje organizma Usklađenost fleksora (savijača) i ekstenzora (istezača) odvija se

preko nervnog sistema

Kontrakcija poprečno–prugastih mišića

Kontrakcije glatkih mišića

Odvija se sporije i ritmički Dugo se zadržavaju u

kontrahiranom stanju – plastični tonus glatkih mišića

Ne troši se značajna količinaenergije

Nadražaji preko parasimpatikusa izazivaju grčenje, a simpatikus smanjuje grčenje

humoralni faktori- hormoni, neurotransmiteri utiču na njihovu aktivnost

Osnovna svojstva mišića

Mišići čovjeka

čine skoro polovinu tjelesne mase Učestvuju u izvođenju pokreta

pojedinih dijelova tijela i čitavog organizma

Raznih su oblika:- vretenasti ( udovi)- pljosnati i trakasti ( vrat)- pločasti (trbuh)- lepezasti (sljepoočnica)- prstenasti (želudac, mokraćna bešika)

Glavne grupe mišića čovjeka su:- mišići glave- mišići vrata- mišići trupa- mišići ramena i ruke- mišići nogu

Mišići glave dijele se na površne i duboke. Površnu grupu sačinjavaju mimični mišići koji svojim

tonusom i kontrakcijom regulišu izraz lica odnosno mimiku. Duboku grupu čine mastikatorni mišići, koji pokreću donju

vilicu i vrše žvakanje.

Mišići vrata podeljeni su kičmenim stubom na prednje i zadnje. U zadnje vratne spadaju i gornji delovi leđnih mišića. Učestvuju u pregibanju glave, bočnom savijanju i uvrtanju..

U mišiće trupa spadaju: - mišići leđa- mišići grudi- međurebarni mišići- unutrašnji mišići grudnog koša- dijafragma- mišići prednje-bočnog zida trbušne duplje- mišići zadnjeg trbušnog zida- mišići poda karlične dupljeUčestvuju u podiznju ramena i sprečavaju njegovo obaranje pod uticajem tereta, podizanju trupa, bočnom savijanju i uvrtanju, podizanju rebara i disanju, povezuju kičmeni stub za koštani karlični prsten.

Mišići ramena i ruku su mišići ramena, nadlaktice, podlaktice i šake.

Rameni mišići povezuju gornji okrajak ramenice sa kostima ramenog pojasa.

Učestvuju u podizanju ruke unazad, u stranu, uvrtanju, izvrtanju, raznim pokretima prstiju..

Mišići nogu se dijele na mišiće bedra, mišiće buta, potkoljene i stopalne mišiće.

U funkcionalom pogledu oni obrazuju proksimalni (bedreni i butni mišići) i distalni (potkoljeni i stopalni mišići) sistem, koji se povezuju kod zgloba koljena i međusobno se dopunjuju.

Učestvuju u pokretima fleksije i unutrašnje rotacije u zglobu kuka, u savijanju potkoljenice naprijed i unutra...

Oboljenje, zaštita i njega mišićnog sistema

Prekomjerno sitezanje ili skraćivanje i mišića Deformacija mišićnih vlakana Atrofija mišića Alkohol i duhan negativno utiču na mišiće Pucanje mišića ili mišićnih tetiva Upala mišiča ili tetiva Mišićni reumatizam Grčevi mišića Distrofija mišića