MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCES DHE … · Web viewKonstruksione metalike Elektroteknikë dhe...

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimorARSIMI PROFESIONAL

(Drafti i Rishikuar)

Programi 2013

MetalpunuesShkalla I dhe II

1

PËRMBAJTJA

I. Parathënie

II. Korniza e kurrikulit për profilin “Metalpunues” Programet e lëndëve profesionale, klasa 10

1. Vizatim teknik2. Detalet e makinave3. Teknologjia e punimit të metaleve4. Mekanikë teknike

III. Modulet e praktikave profesionale, klasa 10

1. Matja, kontrolli dhe shënimi2. Punime axhusterie3. Shpimi me makina shpuese4. Saldimi me hark elektrik 1

IV. Programet e lëndëve profesionale, klasa 11

1. Detale të makinave2. Teknologjia e punimit të metaleve3. Konstruksione metalike4. Elektroteknikë dhe elektronikë

V. Modulet e praktikave profesionale, klasa 11

1. Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike2. Tornimi ballor, i shkallëzuar dhe zmusimi3. Shpimi në torno me punto4. Punimi i filetove në torno5. Tornimi i sipërfaqeve konike6. Tornimi i sipërfaqeve të profiluara7. Tornimi i boshteve të gjata8. Tornimi i pjesëve ekscentrike9. Retifikimi në torno dhe përpunimi me vijëzim10. Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta

VI. Programet e lëndëve profesionale, klasa 12

1. Teknologjia e punimit të metaleve2. Konstruksione metalike3. Vizatim me kompjuter (CAD)4. Ecuritë teknologjike të proceseve mekanike

VII. Modulet e praktikave profesionale, klasa 12

2

1. Frezimi i kanaleve (të drejta dhe të profiluara)2. Shpimi në frezë3. Punimi i dhëmbëzorëve me frezim4. Saldimi me hark elektrik 25. Saldimi me gaz6. Saldimi me gaz mbrojtës7. Saldimi me elektrorezistencë8. Punimi i dritareve me profile çeliku9. Punimi i dyerve dhe të dritareve me profile alumini10. Punimi i rrethojave metalike

VIII. Literatura

IX. Struktura e sistemit të arsimit në Kosovë

3

PARATHËNIE

Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.

Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.

Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat profesionale.

Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme gjatë tri viteve të shkollimit profesional, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës, kërkesave universitare në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm të Lartë Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.

Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata ekspertë që me përkushtim të madh punuan në rishikimin e planprogrameve ekzistuese.

Prishtinë, Korrik 2013

4

Korniza e programit mësimorARSIMI PROFESIONAL


Programi 2013

MetalpunuesShkalla I dhe II

5

Korniza e Kurrikulit

Lëmi: MakineriProfili: MetalpunuesShkalla: I dhe II

I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin

1. Struktura e shkollimit

Arsimimi në profilin “Metalpunues” trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë dhe ofrohet në shkollat profesionale, në dy shkallë (nivele):- shkalla e parë e arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore, i përgatit

nxënësit për nivelin fillestar (hyrës) të punësimit në profesionin e metalpunuesit. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të zanatçiut (xejtarit) dhe mundëson kalimin në shkallën e dytë të arsimimit profesional.

- shkalla e dytë, me kohëzgjatje një vit mësimor pas përfundimit të shkallës së parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës, si dhe vazhdimin e studimeve në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punëtorit të kualifikuar dhe mundëson kalimin në shkallën e tretë të arsimimit profesional (niveli teknik-manaxherial) ose në kurset urë (njëvjeçare) që lejojnë kalimin në studimet universitare ose post-sekondare.

Arsimimi në profilin “Metalpunues” përmban përgatitjen për disa drejtime më të ngushta të këtij profili që i referohen punimeve të axhusterisë, tornimit, frezimit, shpimit, saldimit dhe punimit të konstruksioneve metalike.Kurrikuli i profilit “Metalpunues”, shkalla I dhe II, është i strukturuar në lëndë mësimore (teorike) dhe në module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:- grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve për

të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.- grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve

shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e Metalpunuesit.

- grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit

Qëllimi kryesor i shkollimit (dyshkallësh) për Metalpunues është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës dhe për t’u zhvilluar individualisht nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale.Për të realizuar këto qëllime, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë nxënësve:- Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë

fizike e mendore;- Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe

qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit e trajnimit profesional të mëtejshëm;

- Kushte për të njohur dhe zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në

6

përputhje me standardet ndërkombëtare;- Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës,

në fushën e punimit të metaleve.- Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror e ekonomik, lokal, kombëtar e rajonal, si dhe për

të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri.- Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e disiplines, kureshtjen intelektuale dhe vlerat

morale;- Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do

të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme profesionale.- Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre dhe për të marrë

përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional.- Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet

përvojës së punës praktike.- Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në

kontekstet e integrimit evropian.

3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi

Shkollimin për “Metalpunues”, shkalla I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe janë të aftë nga pikëpamja shëndetësore (fizike e mendore) për të kryer shkollën e mesme të lartë.Në raste të veçanta, kur kërkesat për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa kapacitetet reale të shkollave profesionale, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime të veçanta me kritere të posaçme pranimi për këto shkolla.

4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm

Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin “Metalpunues” në shkallën I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën II të këtij profili.Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin “Metalpunues”, shkalla II, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën III (teknik/manaxherial) në të njëjtin profil, për të fituar diplomën e maturës, me të drejtë kalimi në shkollimin e lartë universitar. Një mundësi tjetër e Metalpunuesit të shkallës II është ndjekja e kurseve urë, me të drejtë kalimi për në shkollimin e lartë universitar.

Mundësitë e punësimit

Shkollimi për “Metalpunues”, shkalla I dhe II, u referohet përpunimeve të metaleve për prodhime detalesh dhe konstruksionesh metalike me metoda axhusterike, me makina të punimit të metalit dhe me saldim, për të cilat aktualisht ka kërkesa në tregun kosovar, por që parashikohet që këto kërkesa të rriten në të ardhmen. Nisur nga kjo, Metalpunuesi i shkallës I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje prodhuese dhe të mirëmbajtjes, ose mund të vetëpunësohet si metalpunues ambulant, në këtë sektor të prodhimit e të shërbimeve. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një bisnes të vetin për punim të metaleve dhe të punësojë të tjerë.

II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit

1. Kompetencat e përgjithshme

Ndjekja e shkollimit në profilin “Metalpunues”, shkalla I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij në përvetësimin me efektivitet të

7

programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Metalpunues”, shkalla II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë:- Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e

ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme.- Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

- Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

- Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

- Të nxisë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

- Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

- Të shfaqë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij.- Në kontekstin e pavarësisë në vendim-marrje, të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e

veprimtarive të tij.- Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për

një të nxënë që zgjatë gjithë jetën.- Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e

objektivave të pranuara.- Të vlerësojë dhe vetëvlerësojë nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar dhe

për të çuar më tej arritjet.

1. Kompetencat profesionale

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeqar në profilin Metalpunues shkalla I, nxënësi duhet të jetë i aftë të kryejë funksione dhe detyra të ndryshme në fushën e punimit të metaleve:- Të kryejë matje të përmasave gjatësore (me nonius, thellësimatës, lartësimatës dhe

mikrometër).- Të kryejë vijëzime e shënime të sipërfaqeve, si dhe matje e kontrolle të këndëve,- Të lexojë dhe të interpretojë skica e vizatime teknike të detaleve e të tërësive makinerike.- Të përgatisë skica të detaleve e të konstruksineve metalike të thjeshta.- Të përgatisë drejt materialin për punë- Të përgatisë drejt llojet e punimeve dhe radhën e kryerjes së tyre- Të kryejë limime dhe zgrocime.- Të kryejë punime të prerjes me sharrë dore, daltë, gërshërë dore dhe makinerike- Të kryejë shpime dhe filetime të ndryshme.- Të kryejë formësime dhe lakime të fletëve metalike dhe të profileve metalike.- Të përzgjedhë drejt makinën, pajisjet dhe instrumentet për punë- Të kryejë pikime, saldime horizontale, një mbi një, ballore e këndore dhe me hark

elektrik- Të kryejë kontrollin dhe finalizimin e saldimeve me hark elektrik.- Të kryejë shpime, zgjerime, kalizvarime e alezime vrimash me trapano shtyllore.- Të përcaktojë drejt regjimet e punës në torno, freza dhe trapano- Të përgatisë tornon dhe frezën për punë- Të kryejë punime të tornimeve gjatësore (të jashtme dhe të brendshme) e të tornimeve

ballore, të prerjeve me tornim dhe zmusim, të shpimeve me tornim, të tornimeve të shkallëzuara dhe të hapjeve të kanaleve, të tornimeve të sipërfaqeve konike, si dhe të

8

punojë fileta të jashtme e të brendshme në torno me thikë,- Të kryejë punime të frezimeve të sipërfaqeve të rrafshëta, nën kënd, hapje të kanaleve të

drejta dhe përpunim shpimi me frezë.- Të kryejë lloje të ndryshme të saldimit me gaz, në përputhje me standardet përkatëse dhe

me skemat e saldimit.- Të kryejë kontrollin e saldimit, eliminojë parregullsitë dhe të finalizojë sipërfaqet që

saldohen- Të kryejë saldime të kornizave të dyerve dhe të dritareve të thjeshta metalike- Të kryejë punime përgatitore saldimi të nyjave të konstruksioneve metalike- Të përdorë dokumentacionin teknik- Të garantojë mbrojtjen në punë dhe ruajtjen e mjedisit.- Të respektojë standardet ndërkombëtare të profesionit të metalpunuesit.

Me vazhdimin e metëjshëm të shkollimit për Profilin “Metalpunues”, shkalla II, nxënësi do të jetë i aftë të kryej në një nivel më të lartë funksionet dhe detyrat e përmbushura në shkallën I, por ai do të pajiset me kompetenca për përmbushje me sukses edhe të këtyre detyrave:- Të lexojë dhe të interpretojë skica dhe vizatime teknike të detaleve dhe të

konstruksioneve metalike komplekse- Të kryejë punime të tornimit të pjesëve ekscentrike, tornime me përdorimin e lunetës dhe

retifikime në torno- Të përcaktojë drejt regjimet e punës në torno, freza dhe trapano për cilësi të larta të

përpunimit të sipërfaqes - Të kryejë punime të frezimeve të sipërfaqeve tzrrafsha, nën kënd, hapje të kanaleve të

drejta, përpunime shpimi, hapje të kanaleve “bisht dallëndyshe, në formë “T” dhe në pyka e boshte, me anë të frezës.

- Të kryejë punime të frezimi: punimi i dhëmbëve te dhëmbëzoret cilindrikë dhe te dhëmbëzoret konikë me dhëmbë të drejtë.

- Të kryejë punimet e saldimit të rrethojave, grilave, dyerve e dritareve metalike të thjeshta- Të përzgjedhë dhe të përdorë në mënyrë efiçiente veglat dhe pajisjet e punës për të kryer

punimet e saldimit me hark elektrik ose me gaz, për të kryer punimet e saldimit të rrethojave, grilave, dyerve e dritareve të thjeshta metalike.

- Parapërgatitë sipërfaqet për mbrojtje sipërfaqesore të rrethojave, dyerve e dritareve metalike

- të bëjë punimin e trarëve dhe të lidhjeve të tyre- të bëjë punimin e kapriatave- të kryejë saldime të kornizave të dyerve e dritareve të thjeshta metalike.- të bëjë organizimin e vogël të punës.- të kryejë llogaritje të thjeshta ekonomike që lidhen me veprimtarinë profesionale të

metalpunuesit.- të njohë dhe të respektojë legjislacionin që ka lidhje me profesionin e metalpunuesit.

9

III. Plani mësimor për profilin Metalpunues, shkalla I dhe II

Nr Lëndët dhe modulet mësimoreOrët vjetore (sipas klasave)

Shkalla I Shkalla IIKlasa 10 Klasa 11 Klasa 12

A. Lëndë të përgjithshme (1364 orë) 16(560) 12(420) 12(384)1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3 (96)2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2 (64))3 Matematikë 2 (70) 2 (70) 2 (64)4 Teknologji e informacionit dhe komunikimit 1 (35)) 2 (70) -5 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2 (64)6 Edukatë qytetare 1 (35) - -7 Mbrojtje mjedisi - - 1 (32)8 Fizikë 1 (35) - -9 Kimi 1 (35) - -10 Histori 1 (35) - -11 Ekonomia dhe ndërmarrësi 1 ( 35) 1 (35) 1 (32)12 Menaxhim i projektit - - 1 (32)13 Psikologji 1(35) - -

B. Lëndë profesionale (886 orë) 10 (350) 8 (280) 8 (256) 1 Vizatim teknik 105(3) - -2 Detale të makinave 70(2) 35(1) -3 Teknologjia e punimit të metaleve 105(3) 105(3) 96(3)4 Mekanikë teknike 70(2) -5 Konstruksione metalike - 70(2) 1(32)-6 Elektroteknikë dhe elektronikë 70(2)7 Vizatimi me kompjuter (CAD) 2(64)10 Ecuritë teknologjike te proceseve mekanike - - 2 (64)D. Modulet e praktikës profesionale (Gjithsej) 6 (210) 12(420) 12(384) 1 Matja, kontrolli dhe shënimi 12 - -2 Punime axhusterie 60 - -3 Shpimi me makina shpuese 60 - -4 Saldimi me hark elektrik 1 78 - -5 Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike - 60 -6 Tornimi ballor e i shkallëzuar dhe zmusimi - 60 -7 Shpimi në torno me punto - 30 -8 Punimi i filetove në torno - 60 -9 Tornimi i sipërfaqeve konike - 60 -10 Tornimi i sipërfaqeve të profiluara - 30 -11 Tornimi i boshteve të gjata - 30 -12 Tornimi i pjesëve ekscentrike - 30 -13 Retifikimi dhe përpunimi me vijëzim në torno - 30 -14 Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta - 30 -15 Frezimi i kanaleve (të drejte dhe të profiluar) - - 1816 Shpimi në frezë - - 1817 Punimi i dhëmbëzorëve me frezim - - 1818 Saldimi me hark elektrik 2 - - 1819 Saldimi me gaz - - 2420 Saldimi me gaz mbrojtës - - 1821 Saldimi me elektrorezistencë - - 3022 Punimi i dyerve e dritareve me profile çeliku - - 9023 Punimi i dyerve e dritareve me profile alumini - - 6024 Punimi i rrethojave metalike - - 90

Gjithsej A+B+C 32 (1120) 32(1120) 32 (1024)

10

Raportet kohore Lëndët e përgjithshme – 41.78%; Teoria profesionale – 27.14 % dhe Praktika profesionale – 31.06 % IV. Udhëzime për zbatimin e kornizës së kurrikulit:

Lëndët e përgjithshme janë të njëjta për të gjitha profilet arsimore dhe programet e detajuara të tyre parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT.Javët mësimore sipas klasave:- Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (shkalla I).- Klasa 12 – 32 javë (shkalla II).Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore.Një orë mësimore ka 45 minuta.Një orë praktike zgjatë 60 minuta.Puna praktike në laborator duhet ti ketë 24 orë.Puna praktike në ekonomi të shkollës, ndërmarrje, industri, firma ushtrimore etj., duhet ti ketë 20 orë pune me nga 60 minuta.Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 10 orë mësimore. Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë:Praktikat profesionale do të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë:Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javëKlasa 11: Praktikë – 2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javëKlasa 12: Praktikë –2 ditë në javë dhe Teori – 3 ditë në javëRekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi të kushteve dhe situatave specifike në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke u munduar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre.Mbështetur në kapitujt dhe temat mësimore të paraqitura në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësuesit bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse.Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, instruktorët përgatisin plane më të detajuara ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve.

Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilës prej të dy shkallëve të përgatitjes në profilin “Metalpunues”, do të organizohet në formë provimesh,të fokusuaranë dy drejtime kryesore :Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale;Provimi i integruar për praktikën profesionale.Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatatë përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy shkallët e përgatitjes.Modalitetet e vlerësimit të nxënësve me nota, të provimeve përfundimtare dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT.

IV. Udhëzime të përgjithshme didaktike

Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe të përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin maksimalisht të nxënit aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm, si: niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të

11

praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimdhënëse etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues e mësimdhënës të shkollës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësuesit dhe instruktorët e praktikave.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit Metalpunues.Mësuesit dhe duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi.Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënit nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm.Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësuesit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga instruktori, praktika e mbikëqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në stadet përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës.Përsa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe të pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësuesit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim, vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësuesi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe në praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, të testuara në situata pune reale apo të simuluara.Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësuesit nga lektor (ligjërues) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

12

Programi i lëndëve profesionale

- klasa 1oARSIMI PROFESIONAL


Programi 2013

Metalpunues

13

Programi i lëndës

Vizatim teknik

Lëmi: MakineriProfili: MetalpunuesShkalla: IIKlasa: 10

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës në klasën 10, nxënësi duhet të:- shpjegojë rëndësinë, parimet dhe rregullat kryesore të vizatimit teknik;- bëjë projektime ortogonale të pikës, të vijës dhe të trupave gjeometrikë;- bëjë projektime ortogonale të pjesëve të thjeshta makinerike;- interpretojë kuotimet në vizatime teknike;- shpjegojë dhe të skicojë detale të paraqitura me prerje;- skicojë pjesë makinerike në aksonometri;- lexojë dhe të interpretojë tolerancat e paraqitura në vizatime teknike;- lexojë dhe të interpretojë shenjat e cilësisë së sipërfaqes së detaleve;- interpretojë vizatimet e pjesëve makinerike dhe të tërësive;- kryejë skicime të detaleve;- interpretojë dhe të skicojë vizatime skematike;- shpjegojë parimet themelore të vizatimit teknik me kompjuter. II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 3 orë/javë = 105 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Hyrje në vizatimin teknik 2 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullin, nxënësi duhet të:- tregojë qëllimin dhe objektivat e vizatimit teknik;- shpjegojë se çfarë e ndihmon metalpunuesin vizatimi teknik;- rendisë llojet e vizatimeve teknike;- dallojë materialet dhe pajisjet për vizatim teknik.

b) Temat e kapitullit- Qëllimi dhe objektivat e vizatimit teknik.- Rëndësia e vizatimit teknik për metalpunuesin.- Llojet e vizatimeve teknike.- Materialet dhe pajisjet për vizatim teknik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin14

Rekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë vizatimet teknike dhe materialet e vizatimit teknik me objekte konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- formate dhe materiale të vizatimit teknik.

Kapitulli 2: Parimet themelore të vizatimit teknik 7 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë formatet, llojet e vijave dhe përdorimin e vizatimeve teknike;- shpjegojë veçoritë e shkrimit teknik;- japë shembuj për përpjesën;- interpretojë simbolet në vizatim teknik;- tregojë se ç’janë standardet dhe rëndësinë e tyre për vizatimin teknik.

b) Temat e kapitullit- Formatet e vizatimeve teknike.- Llojet e vijave dhe përdorimi i tyre.- Shkrimi teknik.- Përpjesa.- Simbolet në vizatim teknik.- Standardet, rëndësia e tyre për vizatimin teknik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me objekte konkrete;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike.

Kapitulli 3: Projektimet ortogonale 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e projektimeve dhe veçoritë e projektimeve ortogonale;- kryejë projektimin e pikës, të vijës dhe të trupit gjeometrik.

b) Temat e kapitullit- Projektimet, projektimet ortogonale.- Projektimi i pikës, i vijës dhe i trupit gjeometrik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- trajtojë shembuj konkretë të projektimeve;- angazhojë nxënësit në ushtrime projektimi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- trupa të ndryshëm gjeometrikë.

15

Kapitulli 4: Projektimi ortogonal i pjesëve makinerike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e përparme;- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e sipërme;- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e majtë;- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e djathtë;- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e poshtme;- skicojë pamjet e pjesëve makinerike nga ana e prapme;- caktojë numrin e nevojshëm të pamjeve.

b)Temat e kapitullit- Projektimi ortogonal i pjesëve makinerike.- Drejtimet e projektimeve ortogonale të pjesëve makinerike.- Caktimi i numrit të nevojshëm të pamjeve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- trajtojë shembuj konkretë të projektimeve ortogonale të pjesëve makinerike;- angazhojë nxënësit në ushtrime projektimi ortogonal të pjesëve makinerike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- pjesë të ndryshme makinerike.

Kapitulli 5: Kuotimi 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë cilët janë elementet e kuotimit;- shpjegojë konvencionet dhe mbishkrimet;- tregojë si bëhet bartja e përmasave;- tregojë veçoritë e kuotimit me koordinata dhe tabelar;- tregojë si vendosen përmasat e smusove dhe në elementet që përsëriten;- shpjegojë kur bëhen ndryshimet dhe përmirësimet;- bëjë shënimin e konicitetit dhe pjerrësisë në vizatim;- bëjë kuotimin e nivelit.

b) Temat e kapitullit- Elementet e kuotimit.- Konvencionet dhe mbishkrimet.- Bartja e përmasave në varësi prej kërkesave konstruktive.- Kuotimi me koordinata.- Kuotimi tabelar.- Përmasat e smusove. - Përmasat në elementet që përsëriten.- Ndryshimet dhe përmirësimet.- Shënimi i konicitetit dhe i pjerrësisë në vizatim.- Kuotimi i nivelit.

16

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me vizatime dhe shëmbuj konkretë të kuotimeve;- japë ushtrime konkrete për nxënësit;- japë detyra shtëpie dhe ushtrime nga kuotimi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me kuotime.

Kapitulli 6: Prerjet 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë ç’janë prerjet dhe llojet e tyre;- shpjegojë ç’janë pamjet e posaçme dhe të pjesshme;- shpjegojë ç’janë ndërprerjet, shkurtimet dhe depërtimet.

b) Temat e kapitullit- Prerjet, llojet e prerjeve.- Pamjet e posaçme dhe të pjesshme.- Ndërprerjet dhe shkurtimet.- Depërtimet.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me vizatime të objekteve të prera, të ndërprera dhe të

depërtuara;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me prerje, ndërprerje dhe depërtime.

Kapitulli 7: Paraqitja aksonometrike e pjesëve makinerike 12 orë a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- paraqesë pjesët makinerike në pamje izometrike;- paraqesë pjesët makinerike në pamje dimetrike;- paraqesë pjesët makinerike në projektim të pjerrët;

b) Temat e kapitullit- Paraqitja izometrike.- Paraqitja dimetrike.- Projeksioni i pjerrët.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me paraqitje izometrike, dimetrike dhe të pjerrëta të pjesëve

17

makinerike;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje izometrike, dimetrike dhe të pjerrëta të pjesëve

makinerike.

Kapitulli 8: Tolerancat 9 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- rendisë llojet e përmasave të pjesëve makinerike;- shpjegojë ç’janë tolerancat;- interpretojë pozitën e fushave toleruese;- japë shembuj për llojet e vendosjeve të detaleve;- japë shembuj për llojet e shmangieve.

b) Temat e kapitullit- Llojet e përmasve të pjesëve makinerike.- Kuptimet themelore të tolerancave.- Pozita e fushave toleruese.- Llojet e vendosjeve të detaleve.- Shmangiet, llojet e shmangieve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj për tolerancat, vendosjet dhe shmangiet;- angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve të tolerancave.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të tolerancave, të vendosjeve dhe të

shmangieve.

Kapitulli 9: Cilësia e përpunimit sipërfaqeve të detaleve 3 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë kuptimin e cilësisë së përpunimit të sipërfaqeve të detaleve;- japë shembuj të ashpërsive të ndryshme të sipërfaqeve të detaleve;- japë shembuj për saktësinë e sipërfaqeve të detaleve të ndryshme.

b) Temat e kapitullit- Kuptimi i cilësisë së përpunimit të sipërfaqeve të detaleve.- Ashpërsia e sipërfaqeve të detaleve.- Saktësia e sipërfaqeve të detaleve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj për ashpërsinë dhe saktësinë e sipërfaqeve;

18

- angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve të ashpërsisë dhe saktësisë së sipërfaqeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të ashpërsisë dhe të saktësisë së sipërfaqeve të

detaleve;- detale me ashpërsi dhe saktësi të ndryshme.

Kapitulli 10: Vizatimi i pjesëve makinerike 11 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- interpretojë vizatimin e lidhjeve filetore;- interpretojë vizatimin e lidhjeve me bulona, vidha dhe rondela; - interpretojë vizatimin e lidhjeve me pyka;- interpretojë vizatimin e lidhjeve me kunja;- interpretojë vizatimin e lidhjeve me kanale;- interpretojë vizatimin e lidhjeve elastike;- interpretojë vizatimin e lidhjeve të salduara.

b) Temat e kapitullit- Vizatimi i lidhjeve filetore.- Vizatimi i lidhjeve me bulona, vidha dhe rondela. - Vizatimi i lidhjeve me pyka.- Vizatimi i lidhjeve me kunja.- Vizatimi i lidhjeve me kanale.- Vizatimi i lidhjeve elastike.- Vizatimi i lidhjeve të salduara.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj të lidhjeve konkrete të llojeve të ndryshme;- angazhojë nxënësit në diskutime për interpretimin e vizatimeve të lidhjeve të ndryshme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të lidhjeve të detaleve;- lidhje të ndryshme të detaleve.

Kapitulli 11: Vizatimi i tërësive 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë parimet themelore të vizatimit të tërësive;- interpretojë vizatimet e tërësive.

b) Temat e kapitullit- vizatimi i tërësive, parimet themelore;- rregullat e paraqitjes në vizatim të tërësive makinerike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj të paraqitjeve të tërësive konkrete;

19

- angazhojë nxënësit në diskutime për interpretimin e vizatimeve të tërësive.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme teknike me paraqitje të tërësive;- tërësi makinerike konkrete.

Kapitulli 12: Skicimi 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- interpretojë skica të ndryshme;- vizatojë skica të pjesëve makinerike të ndryshme.

b) Temat e kapitullit- skicimi, rregullat e skicimit;- skicimi i pjesëve makinerike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë çështjet që trajton me shembuj të pjesëve makinerike të skicuara;- të angazhojë nxënësit në vizatimin e skicave të pjesëve makinerike;- të japë detyra shtëpie për skicimin e pjesëve makinerike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- skica të pjesëve të ndryshme makinerike;- pjesë makinerike për t’u skicuar.

Kapitulli 13: Vizatimi skematik 3 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- interpretojë vizatimet skematike;- skicojë skema të pjesëve makinerike dhe të tërësive.

b) Temat e kapitullit- vizatimi skematik, rregullat e vizatimit skematik;- vizatimi skematik i pjesëve makinerike dhe i tërësive.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj të paraqitjes skematike;- angazhojë nxënësit në skicimin e skemave të pjesëve makinerike dhe të tërësive.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik;- vizatime të ndryshme skematike.

Kapitulli 14: Vizatimi me kompjuter 18 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

20

- tregojë parimet e përgjithshme të vizatimit me kompjuter;- tregojë veçoritë e vizatime me kompjuter, me programet e CAD.

b)Temat e kapitullit- Njohuri të përgjithshme për vizatimin me kompjuter.- Përdorimi i programeve të CAD për vizatime teknike me kompjuter.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj nga vizatimi me kompjuter;- japë detyra për ushtrime me detyra nga vizatimi me kompjuter;- japë shembuj të ndryshëm, në mënyrë që nxënësi të ushtrojë detyra shtëpie.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë për vizatim teknik, me kompjuter që përmban programe të CAD;- vizatime të ndryshme me kompjuter.

21

Programi i lëndës

Detalet e makinave

Lëmi: MakineriProfili: MetalpunuesShkalla: IKlasa: 10

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Detalet e makinave”, në klasën e 10-të, nxënësi do të:- bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave;- tregojë ndërtimin dhe përdorimin e detaleve dhe të tërësive kryesore të makinave;- tregojë ndërtimin dhe përdorimin e lidhjeve të pandashme, të lidhjeve të ndashme dhe të

lidhjeve elastike;- bëjë klasifikimin e lidhjeve të sforcuara dhe zbatimin e tyre.

II. Fondi i orëve të lëndës



Kapitulli 1: Detalet e makinave, klasifikimi 2 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “Detalet e makinave”;- bëjë klasifikimin e detaleve dhe të tërësive të makinave.

b) Temat e kapitullit- Hyrje në detalet e makinave.- Klasifikimi (ndarja) i detaleve dhe i tërësive të makinave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve dhe të tërësive të makinave, me skema, makete dhe

elemente konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, makete, detale dhe tërësi konkrete makinash.

Kapitulli 2: Detalet dhe tërësitë kryesore të makinave 40 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- dallojë detalet dhe tërësitë kryesore të makinave;- tregojë llojet, formën konstruktive, standartizimin dhe përdorimin e detaleve dhe të

tërësive kryesore të makinave.

22

b) Temat e kapitullit- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i detaleve të filetuara.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i boshteve dhe i akseve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pulexhove.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i dhëmbëzorëve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i yllëzave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i kushinetave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i xhuntave (lidhëseve).- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i pykave dhe kunjave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i susteve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i rondelave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i shtëpizave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i litarëve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i gypave.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i hermetizuesve.- Llojet, forma konstruktive, standartizimi dhe përdorimi i enëve nën presion.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve kryesore të makinave me paraqitjen e detaleve konkrete

dhe në vizatime teknike e skema të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizën konstruktive të detaleve kryesore të makinave.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin detalet kryesore të makinave;- detale konkrete.

Kapitulli 3: Lidhjet e pandashme 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë veçoritë e lidhjeve me ribatina;- tregojë veçoritë e lidhjeve të salduara;- tregojë veçoritë e lidhjeve me ngjitje.

b) Temat e kapitullit- Lidhjet me ribatina.- Lidhjet e salduara.- Lidhjet me ngjitje.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve të pandashme me pankarta dhe lidhje konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve të pandashme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Pankarta dhe makete që paraqesin lidhje të pandashme.- Lidhje konkrete të pandashme.

23

Kapitulli 4: Lidhjet e ndashme 12 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë veçoritë e lidhjeve filetore;- tregojë veçoritë e lidhjeve me pyka e kunja;- tregojë veçoritë e lidhjeve me kanale (shlica).

c) Temat e kapitullit- Lidhjet filetore.- Lidhjet me pyka dhe kunja.- Lidhjet me kanale (shlica).

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve të ndashme me pankarta dhe me lidhje konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve të ndashme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje të ndashme;- lidhje konkrete të ndashme.

Kapitulli 5: Lidhjet elastike 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë veçoritë e lidhjeve elastike me susta;- tregojë veçoritë e lidhjeve me elemente elastike të tipave të ndryshëm.

b) Temat e kapitullit- Lidhjet elastike me susta.- Lidhjet me elemente të tjera elastike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve elastike, me anë të pankartave dhe të lidhjeve konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve elastike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje elastike të ndryshme;- lidhje elastike konkrete.

Kapitulli 6: Lidhjet shtrënguese (të sforcuara) 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegjojë llojet, ndarjen dhe zbatimin e lidhjeve të sforcuara;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me bulona;- shpjegojë lidhjet e presuara;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike;- shpjegojë lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.

24

b) Temat e kapitullit- Llojet, ndarja dhe zbatimi i lidhjeve të sforcuara.- Lidhjet e sforcuara me bulona.- Lidhjet e presuara.- Lidhjet e sforcuara me sipërfaqë konike.- Lidhjet e sforcuara me unaza elastike valëzore.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e lidhjeve elastike, me anë të pankartave dhe të lidhjeve konkrete;- angazhojë nxënësit në përshkrimin e veçorive të lidhjeve elastike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin lidhje elastike të ndryshme;- lidhje elastike konkrete.

25

Programi i lëndës

Mekanikë teknike


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Mekanikë teknike”, në klasën e 10-të, nxënësi do të:

- tregojë parimet e statikës së trupit të ngurtë;- tregojë parimet e kinematikës së pikës dhe të trupit të ngurtë;- tregojë parimet e dinamikës;- shpjegojë konceptet e punës, fuqisë, energjisë dhe rendimentit;- shpjegojë parimet themelore të rezistencës së materialeve;- shpjegojë fenomenet e tërheqjes dhe të shtypjes;- shpjegojë fenomenet e prerjes dhe të goditjes;- shpjegojë fenomenet e përkuljes dhe të përdredhjes;- tregojë parimet themelore të mekanikës së lëngjeve.




Kapitulli 1: Statika e trupit të ngurtë 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “Mekanikë teknike”;- bëjë mbledhjen dhe shpërbërjen e forcave;- tregojë ç’është momenti i forcës dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është çifti i forcave dhe të japë shembuj ;- shpjegojë rastet e ekuilibrit të trupit të ngurtë;- përdorë ekuacionet themelore të statikës për zgjidhje problemesh të thjeshta.

b)Temat e kapitullit- Hyrje në mekanikën teknike.- Përbërja dhe shpërbërja e forcave.- Momenti i forcës.- Çifti i forcave.- Ekuilibri i trupit të ngurtë.- Ekuacionet themelore të statikës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e koncepteve themelore të mekanikës me shembuj konkretë;- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e problemeve të thjeshta të statikës;- angazhojë nxënësit në detyra shtëpie.

26

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete në mbështetje të trajtimit të statikës;- shembuj realë për ilustrimin e problemeve nga lënda e statikës.

Kapitulli 2: Kinematika e pikës dhe trupit të ngurtë 20 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e kinemtikës së trupit të ngurtë;- përshkruajë lëvizjen drejtvizore të pikës;- përshkruajë lëvizjen vijëlakuar të pikës;- përshkruajë lëvizjen rrethore të pikës;- tregojë lëvizjet themelore të trupave të ngurtë;- tregojë lëvizjen planare të trupit të ngurtë;- përshkruajë lëvizjen e përbërë të pikës.

b) Temat e kapitullit- Hyrje në kinematikën e trupit të ngurtë.- Lëvizja drejtvizore e pikës.- Lëvizja vijëlakuar e pikës.- Lëvizja rrethore.- Lëvizjet themelore të trupave të ngurtë.- Lëvizja planare e trupit të ngurtë.- Lëvizja e përbërë e pikës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve të kinematikës me shembuj konkretë;- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e ushtrimeve për lëvizjen e pikës dhe të trupit të ngurtë;- ilustrojë shembuj nga lëvizja e përbërë e pikës;- angazhojë nxënësit me detyra shtëpie.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete për kinematikën.

Kapitulli 3: Dinamika, parimet e dinamikës 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e dinamikës;- shpjegojë parimin e parë të dinamikës;- shpjegojë parimin e dytë të dinamikës.

b) Temat e kapitullit- Hyrje në dinamikë.- Parimi i parë i dinamikës.- Parimi i dytë i dinamikës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve themelore të dinamikës me shembuj konkretë;- shpjegojë parimin e parë dhe të dytë të dinamikës me shembuj konkretë.

27

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete për dinamikën.

Kapitulli 4: Puna, fuqia, energjia, rendimenti 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- tregojë konceptin e punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;- përshkruajë konceptin e punës së një forcë dhe të japë shembuj;- përshkruajë konceptin e fuqisë së një forcë dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është energjia dhe të rendisë format e saj;- përshkruajë ligjin mbi ruajtjen e energjisë dhe të japë shembuj;- tregojë ç’është rendimenti.

b) Temat e kapitullit- Njohuri mbi punën, fuqinë, energjinë, rendimentin.- Puna e forcës.- Fuqia e forcës.- Energjia dhe format e saj.- Ligji mbi ruajtjen e energjisë.- Rendimenti . c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e parimeve të punës, të fuqisë, të energjisë dhe të rendimentit;- zgjidhë ushtrime të ndryshme lidhur me punën, fuqinë, energjinë, rendimentin;- angazhojë nxënësit në zgjidhjen e detyrave në shtëpi.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete.

Kapitulli 5: Rezistenca e materialeve, parimet themelore 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e rezistencës së materialeve;- tregojë parimet themelore të rezistencës së materialeve.

b) Temat e kapitullit- Hyrje në rezistencën e materialeve.- Parimet themelore të rezistencës së materialeve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detyrave të rezistencës së materialeve;- ilustrojë shembuj për rëndësinë e rezistencës së materialeve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e makete.

Kapitulli 6: Tërheqja dhe shtypja 3 orë

a) Qëllimet e kapitullit

28

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë tensionet, deformimet dhe rëndësinë e tyre;- shpjegojë elasticitetin, sforcimet e lejuara dhe shkallën e sigurisë së materialit. b)Temat e kapitullit- Tensionet dhe deformimet.- Karakteristikat e elasticitetit, sforcimet e lejuara dhe shkalla e sigurisë së materialit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga tensioni dhe deformimet;- ilustrojë shembuj nga elasticiteti i materialeve;- ilustojë shembuj nga sforcimet e lejuara;- ilustojë shembuj për rëndësinë e shkallës së sigurisë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me elemente për ilustrimime.

Kapitulli 7: Prerja 2 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të:- tregojë deformacionet dhe shpërndarjen e tensionit;- përshkruajë formulën e prerjes, llogaritjen e elementeve të ngarkuara me prerje.

b) Temat e kapitullit- Deformacionet dhe shpërndarja e tensionit.- Formula e prerjes, llogaritja elementeve të ngarkuara në prerje.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga deformacionet dhe shpërndarja e tensionit;- ilustrojë shembuj nga formula e prerjes.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për vizualizim.

Kapitulli 8: Perkulja dhe përdredhja 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë tensionet normale gjatë përkuljes së pastër;- tregojë tensionet tangjenciale gjatë përkuljes;- tregojë lakimin e pastër;- tregojë tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.

b) Temat e kapitullit- Tensionet normale gjatë përkuljes së pastër.- Tensionet tangjenciale gjatë përkuljes.- Lakimi i pastër.- Tensionet dhe deformimet gjatë përdredhjes.

29

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të :- ilustrojë shpjegimin e përkuljes dhe të përdredhjes;- ilustrojë shembuj nga tensionet tangjenciale gjatë përkuljes;- ilustrojë shembuj nga lakimi i pastër;- angazhojë nxënësit me detyra shtëpie.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e mjete për vizualizim.

Kapitulli 9: Mekanika e lëngjeve 12 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e mekanikës së lëngjeve;- tregojë vetitë fizike të lëngjeve;- përshkruajë hidrostatikën;- përshkruajë kinematikën dhe dinamikën e lëngjeve;- tregojë komponentet e sistemeve hidraulike;- tregojë vetitë fizike të gazeve;- tregojë rëndësinë e fluidikes;- përshkruajë sistemet pneumatike;- tregojë rëndësinë e hidropneumatikës;

b) Temat e kapitullit- Hyrje në mekanikën e lëngjeve.- Vetitë fizike të lëngjeve.- Hidrostatika.- Kinematika dhe dinamika e lëngjeve.- Komponentet e sistemeve hidraulike.- Vetitë fizike të gazeve.- Fluidika.- Sistemet pneumatike.- Hidropneumatika.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e vetive fizike të lëngjeve;- ilustrojë shpjegimin e kinematikes dhe të dinamikes së lëngjeve;- ilustrojë shpjegimin e gazeve dhe të fluideve;- ilustrojë shpjegimin e sistemeve pneumatike e hidropneumatike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për vizualizim.

30

Programi i lëndës

Teknologjia e punimit të metaleve


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Teknologjia e punimit të metaleve”, në klasën e 10-të, nxënësi do të jetë i aftë të:- tregojë rëndësinë e teknologjisë së punimit të metaleve;- rendisë veglat dhe instrumentet për matje dhe kontroll;- tregojë vijëzimin dhe shënimin;- tregojë klasifikimin e materialeve;- tregojë provat e materialeve;- përshkruajë materialet metalike;- shpjegojë strukturën e materialeve;- tregojë metalet me ngjyra;- tregojë materialet plastike dhe të sinteruara;- përshkruajë llojet, teknikat, veglat dhe pajisjet në punimet axhusterike;- përshkruajë ndërtimin e makinës shpuese;- tregojë veçoritë e shpimit me makinë;- përshkruajë ndërtimin e aparatit të saldimit me hark elektrik;- tregojë veçoritë e saldimin me hark elektrik;




Kapitulli 1: Hyrje në lëndën e teknologjisë së punimit të metaleve 3 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë se ç’përmban lënda “teknologjia e punimit të metaleve”;- përshkruajë punimet që kryen metalpunuesi;- tregojë veçoritë e profesionit të metalpunuesit.

b) Temat e kapitullit- Hyrje në teknologjinë e punimit të metaleve.- Përmbajtja e lëndës “teknologjia e punimit të metaleve”.- Veçoritë e profesionit të metalpunuesit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e detaleve dhe të ërësive të makinave, me pankarta dhe me skema

nga profesioni i metalpunuesit;- japë detyra shtëpie për nxënësit që të mbledhin informacion mbi profesionin e

metalpunuesit.

31

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore.

Kapitulli 2: Matja dhe kontrolli 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- dallojë dhe të përdorë matësit për matje dhe kontroll të gjatësisë;- dallojë dhe përdorë matësit për matjen dhe kontrollin e këndëve. b) Temat e kapitullit- Gabimet e matjes, ndarja e instrumenteve matëse dhe kontrolluese, shabllonet etj.- Instrumentet matëse dhe kontrolluese të gjatësisë: noniusi, mikrometrat, matësit kufitarë

për boshte dhe vrima, matësit kufitarë për fileta dhe konicitete, matësit kufitarë plan-paralelë dhe komparatorët.

- Matësit për matjen dhe kontrollin e këndeve: këndmatësit universalë, indikatorët, matësit kufitarë për kënde, matësit trigonometrikë etj.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë njësitë e matjes dhe matësit duke demonstruar matje konkrete me instrumente

matëse;- angazhojë nxënësit për kryerjen e matjeve me instrumente matëse.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për matje dhe kontroll të gjatësive;- vegla për matje dhe kontroll të këndëve;- katalogë të veglave dhe të instrumenteve matëse.

Kapitulli 3: Vijëzimi dhe shënimi 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë e shënimit dhe të vijëzimit gjatë punimit të metaleve;- dallojë dhe të përdorë veglat për vijëzime dhe shënime të ndryshme.

b) Temat e kapitullit- Vijëzimi dhe shënimi, rëndësia e tyre.- Veglat dhe pajisjet për vijëzim dhe shënim.- Përgatitja e sipërfaqes për vijëzim.- Vijëzimi me përdorim të vizatuesit paralel, të viziomatësit, të prizmit, të pllakës këndore

dhe të aparatit ndarës.- Vijëzimi dhe shënimi nga vizatimi me anë të shabllonit sipas modelit.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke demonstruar shënime dhe vijëzime konkrete- angazhojë nxënësit për kryerjen e shënimeve dhe të vijëzimeve konkrete me instrumentet

përkatëse.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- veglat për shënim dhe vijëzim të metaleve;

32

- metale të përshtatshme për t’u shënuar dhe vijëzuar.

Kapitulli 4: Klasifikimi, vetitë dhe provat e materialeve 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë rëndësinë që kanë materialet në profesionin e metalpunuesit;- bëjë klasifikimin e materialeve;- tregojë cilat janë vetitë fizike, kimike, mekanike dhe teknologjike të materialeve;- shpjegojë pse dhe si kryhen provat e vetive kryesore të materialeve.

b) Temat e kapitullit- Materialet, rëndësia e tyre në profesionin e metalpunuesit.- Klasifikimi i materialeve.- Vetitë e materialeve.- Provat e materialeve

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke demonstruar materiale konkrete, për të treguar vetitë e

tyre;- angazhojë nxënësit për të analizuar materiale të ndryshme nga pikëpamja e vetive që

kanë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për materialet, vetitë dhe provat e tyre;- Materiale të llojeve të ndryshme.

Kapitulli 5: Struktura e metaleve 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë ndërtimin kristalor të metaleve;- shpjegojë rrjetat kristalore kubike.

b) Temat e kapitullit- Ndërtimi kristalor i metaleve.- Rrjetat kristalore kubike.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me pankarta dhe skema të ndërtimeve

kristalore të metaleve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore e pajisur me pankarta e skema për ndërtimin kristalor të metaleve.

Kapitulli 6: Materialet metalike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë llojet e hekurit teknik;- tregojë llojet e hekurit të papërpunuar;

33

- tregojë llojet e hekurit të derdhur;- tregojë llojet e gizës së hirtë;- tregojë llojet e gizës sferoidale;- tregojë llojet e gizës së fortë;- tregojë llojet e gizës së lidhur;- shpegojë vetitë e çelikut dhe përdorimin e tij;- tregojë ndarjen e profilit;- tregojë shënimin e çelikut.

b) Temat e kapitullit- Hekuri teknik: llojet dhe vetitë.- Llojet e hekurit të papërpunuar.- Hekuri i derdhur.- Giza e hirtë.- Giza sferoidale.- Giza e fortë.- Giza e lidhur.- Çeliku: klasifikimi dhe shënimi.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione (mostra) të metaleve të llojeve

të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e metaleve të llojeve të ndryshme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore;- metale të llojeve të ndryshme.

Kapitulli 7: Metalet me ngjyra dhe lidhjet e tyre 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- bëjë klasifikimin e metaleve me ngjyra;- tregojë vetitë dhe përdorimin e metaleve me ngjyra;- tregojë veçoritë e bakrit;- tregojë veçoritë e zinkut;- tregojë veçoritë e aluminit;- tregojë veçoritë e aliazheve (legurave).

b) Temat e kapitullit- Klasifikimi i metaleve me ngjyra.- Vetitë dhe përdorimi i metaleve me ngjyra.- Bakri, vetitë dhe përdorimi.- Zingu, vetitë dhe përdorimi.- Alumini, vetitë dhe përdorimi.- Aliazhet (legurat).

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione (mostra) të metaleve me

ngjyra të llojeve të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e metaleve me ngjyra të llojeve të ndryshme.

34

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore;- metale me ngjyra të llojeve të ndryshme.

Kapitulli 8: Materialet plastike dhe të sinteruara 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- dallojë materialet plastike dhe tregojë vetitë e tyre;- tregojë përdorimin e materialeve plastike;- dallojë materialet e sinteruara dhe të tregojë vetitë e tyre;- tregojë përdorimin e materialeve të sinteruara.

b) Temat e kapitullit- Llojet dhe vetitë e materialeve plastike.- Përdorimi i materialeve plastike.- Llojet dhe vetitë e materialeve të sinteruara.- Përdorimi i materialeve të sinteruara.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me kampione (mostra) të materialeve

plastike dhe të sinteruara, të llojeve të ndryshme;- angazhojë nxënësit në analizimin e materialeve plastike dhe të sinteruara, të llojeve të

ndryshme.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore;- materiale plastike dhe të sinteruara, të llojeve të ndryshme.

Kapitulli 9: Punime axhusterie 22 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë limimin, llojet e limimit, llojet e limave dhe përdorimn e tyre;- përshkruajë zgrocimin, llojet e instrumenteve zgrocuese dhe përdorimin e tyre; - përshkruajë prerjen, llojet e prerjeve me instrumente e pajisje të ndryshme dhe përdorimin

e tyre;- përshkruajë lakimin dhe formësimin, llojet, pajisjet për lakim dhe formësim, përdorimin e

tyre;- përshkruajë shpimin, kalizvarimin dhe alezimin, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse,

përdorimin e tyre;- përshkruajë filetimin, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, përdorimin e tyre;- përshkruajë retifikimin, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, përdorimin e tyre;- përshkruajë bashkimin me ngjitje dhe me ribatina, mënyrat e realizimit, përdorimet e tyre.

b) Temat e kapitullit- Limimi, llojet e limimit, llojet e limave dhe përdorimi i tyre.- Zgrocimi, llojet e instrumenteve zgrocuese dhe përdorimi i tyre. - Prerja, llojet e prerjeve, prerja me sharrë, me daltë, me fleks, me gërshërë dore dhe

makinerike, - përdorimi i tyre.- Lakimi dhe formësimi, llojet, pajisjet për lakim dhe formësim, - përdorimi i tyre.

35

- Shpimi, kalizvarimi dhe alezimi, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, - përdorimi i tyre.- Filetimi, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, - përdorimi i tyre.- Retifikimi, llojet, instrumetat e pajisjet përkatëse, - përdorimi i tyre.- Bashkimi me ngjitje dhe me ribatina, mënyrat e realizimit, - përdorimet.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me instrumentet dhe pajisjet përkatëse, si dhe

me skema të proceseve që kryhen;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumenteve të ndryshëm dhe të proceseve të

axhusterisë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proceset axhusterike.- instrumente dhe pajisje të axhusterisë.

Kapitulli 10: Përpunime me makinë shpuese 17 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë procesin e shpimit dhe të regjimet gjatë shpimit;- analizojë instrumentet shpuese dhe këndet e teheve të tyre prerëse;- përshkruajë procesin e alezimit;- analizojë instrumentet alezuese dhe këndet e teheve të tyre prerëse; - dallojë llojet e ndryshme të insrumentave shpuese e alezuese;- tregojë ndërtimin dhe funksionimin e makinës shpuese shtyllore.

b) Temat e kapitullit- Karakteristikat e përpunimit me shpim.- Regjimet e prerjes në shpim.- Instrumentet dhe pajisjet për shpim, për kalizvarim dhe alezim.- Turiela (burgjia) spirale, elementet e turielës (burgjisë), këndet themelore.- Turielat (burgjitë) për qendërzim.- Turielat (burgjitë) për shpim të thellë.- Kalizvarët cilindrikë, konikë dhe të kombinuar.- Instrumentet për alezim, alezatorët e dorës dhe ata makinerikë, cilindrikë dhe konikë, të

përhershëm dhe që përshtaten.- Elementet e regjimit të punës gjatë shpimit, shpejtësia e prerjes, hapi dhe thellësia e

prerjes.- Klasifikimi i makinave shpuese, të tavolinës, të shtyllave, radiale, koordinate, horizontale.- Ndërtimi dhe funksionimi i makinës shpuese shtyllore.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me instrumentet dhe pajisjet shpuese e

alezuese përkatëse, si dhe me skema të proceseve të shpimit e alezimit;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumenteve të ndryshme, të makinave dhe të

proceseve të shpimit e alezimit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proceset e shpimit e alezimit;- instrumente shpuese dhe alezuese.

36

Kapitulli 11: Saldimi me hark elektrik 17 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- përshkruajë procesin e saldimit me hark elektrik dhe regjimet e saldimit;- tregojë ndërtimin e pajisjeve për saldim me hark elektrik;- dallojë mjetet dhe materialet për saldimin me hark elektrik;- përshkruajë llojet e ndryshme të saldimit me hark elektrik,- tregojë si bëhet parapërgatitja e pjesëve për saldim me hark elektrik;- tregojë rregullat e mbrojtjes higjeno-teknike gjatë saldimit me hark elektrik.

b) Temat e kapitullit- Procesi i saldimit me hark elektrik, regjimet e saldimit.- Aparatet për saldim me hark elektrik me dorë (transformatorët, drejtuesit e gjeneratorët)

ndërtimi dhe mirëmbajtja.- Mjetet për saldim: kabllot, mbajtësi i elektrodës, shtrënguesit e kabllos për material bazë,

lidhëset dhe kyçëset e kabllove.- Veglat për saldim: çekani, brusha, dalta, shabllonët, shkronjat dhe numrat.- Elektrodat për saldim: elektrodat e mbështjella, roli i mbështjellësit, ndarja e elektrodave,

standardizimi, shënimi i elektrodave dhe tharja e tyre.- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me hark elektrik.- Saldimi ballor, këndor dhe rrethor.- Saldimi i gypave.- Saldimi i konstruksioneve të thjeshta.- Mbrojtja higjieno-teknike gjatë saldimit me hark elektrik me dorë.

c) Udhëzimet didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me materialet dhe pajisjet e saldimit me hark

elektrik;- angazhojë nxënësit në analizimin e proceseve të ndryshme të saldimit me hark elektrik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimore me skema e pankarta për proceset e saldimit me hark elektrik;- pajisje saldimi me hark elektrik;- materiale e vegla për saldim me hark elektrik.

37

Modulet e praktikës profesionale-klasa 1oARSIMI PROFESIONAL

Programi pilot

38

MetalpunuesPËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Matja, kontrolli dhe shënimi”Lëmi: MakineriProfili: MetalpunuesShkalla: IKlasa: 10

Numri i modulit 1

Qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që aftëson nxënësit për të kryer matje, kontrolle dhe shënime në fushën e punimit të metalit, me përdorim të instrumenteve dhe të veglave përkatëse.

Kohëzgjatja e modulit

2 kredite (12 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja

RM 1 Nxënësi kryen matje të përmasave gjatësore (me nonius, thellësimatës dhe lartësimatës) Përmbajtja- Matja, kuptimi i matjeve të përmasave gjatësore- Llojet e matjeve të përmasave gjatësore- Instrumentet matëse dhe përdorimi i tyre- Matja e përmasave gjatësore të jashtme - brendshme me

nonius- Matja e përmasave gjatësore të thellësisë me thellësimatës- Matja e përmasave gjatësore - lartësisë me lartësimatës

RM 2 Nxënësi kryen matje të përmasava gjatësore me mikrometërPërmbajtja- Llojet e matjeve të përmasave gjatësore me mikrometër- Instrumentet matëse dhe përdorimi i tyre- Matja e përmasave gjatësore të jashtme me mikrometër- Matja e përmasave gjatësore të brendshme me mikrometër- Matja e përmasave gjatësore - thellësisë

RM 4 Nxënësi kryen vijëzime dhe shënime të sipërfaqeve Përmbajtja- Kuptimi i vijëzimit dhe i shënimit të sipërfaqeve- Analiza e vizatimit dhe zgjedhja e bazave- Zgjedhja dhe përgatitja e pajisjeve dhe e instrumenteve për

vijëzim dhe shënim- Shënime me ndihmën e këndorit dhe të prizmit- Shënime të sipërfaqeve (konturave) të ndërlikuara- Shënimi me shabllon

Procedurat e vlerësimit

Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për

RM 3 Nxënësi kryen matje dhe kontrolle të këndëve Përmbajtja- Kuptimi i matjeve të këndëve- Instrumentet matëse kontrolluese dhe përdorimi i tyre- Matja dhe kontrolli i këndëve- Matja e këndëve me këndëmatës të zakonshem dhe me

këndëmatës universal- Matës kontrollues me shabllon

39

çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë dhe demonstrim praktik me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- tregojë llojet e matjeve të përmasave gjatësore;- dallojë dhe përzgjedhë instrumentet matëse sipas

matjes që do të kryhet;- kryejë matje më saktësi të përmasave gjatësore të

jashtme - brendshme me përdorimin e noniusit;- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të

thellësisë me përdorimin e thellësimatësit;- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore -

lartësisë me përdorimin e lartësimatësit.


KR Nxënësi duhet të:

- dallojë dhe përzgjedhë instrumentet matëse, sipas matjes që do të kryhet;

- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të jashtme, me mikrometer;

- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore të brendshme, me mikrometer;

- kryejë matje me saktësi të përmasave gjatësore -thellësi, me mikrometer.



- shpjegojë kuptimin e matjeve të këndëve;- dallojë dhe përzgjedhë instrumentet matëse dhe

kontrolluese, sipas matjes që do të kryhet;- kryejë me saktësi matje të këndëve me këndmatës të

zakonshëm;- kryejë me saktësi matje të këndëve me këndmatës

universal;- kryejë me saktësi kontrolle të këndëve me këndor dhe

me shabllona.

RM 4 IV Pyetje dhe përgjigje me gojë dhe demonstrim praktik me listë kontrolli


- shpjegojë kuptimin e vijëzimit dhe të shënimit të sipërfaqeve;

40

- tregojë mënyrën e analizës së vizatimit dhe të zgjedhjes së bazave;

- dallojë dhe përzgjedhë pajisjet dhe instrumentet për vijëzim dhe shënim sipas detalit të dhënë;

- kryejë me saktësi shënime të siperfaqës me ndihmën e këndorit dhe të prizmit;

- kryejë me saktësi shënime të sipërfaqes (konturave të ndërlikuara) me ndihmën e këndorit dhe të prizmit;

- kryejë shënime të sipërfaqeve me shabllon.

Metodat e rekomanduara të të mësuarit

- Ky modul duhet të trajtohet në punëtori të metalpunuesit.- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur

demonstrime konkrete.- Gjatë trajtimit të çështjeve hyrëse praktike, mësimdhënësi

duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të interpretimit të vizatimeve teknike dhe të skicave, si dhe të matjeve me instrumente.

- Nxënësit duhet të jenë sa më tepër në kontakt me detale konkrete për t’u matur, për t’u kontrolluar dhe për t’u shënuar.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të vizatimit, skicimit, tolerancave të matjeve, kontrollit dhe shënimit.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet sa më shumë demonstrim praktik i njohurive dhe i koncepteve të fituara.

Baza materiale e domosdoshme

Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:

- Klasë për mësim kabinetik- Punëtori makinash metalprerëse me torno, freza e trapano dhe

axhusteri- Mjetet për kryerjen e skicimeve- Detale tipike për t’i skicuar dhe për t’i matur- Çiftëzime me vendosje të ndryshme- Kompleti i instrumenteve matëse dhe kontrolluese që përdoren

në mekanikë- Pjesë (copa) të përshtatshme për vijëzim dhe shënim- Pajisjet dhe instrumentet për vijëzim dhe shënim- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, vizatime dhe

skica të detaleve tipike, standarde etj.

41

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Punime axhusterie”


Numri i modulit 2

Qëllimi i modulit

Një modul që aftëson nxënësit për të kryer punime axhusterie të tilla si limime, prerje me sharrë dhe me gërshërë, lakime dhe formësime të profileve, tubave, llamarinave, shpime vrimash, hapje filetash dhe smerilime, të cilat lehtësojnë kryerjen e punimit të metaleve.


10 kredite (60 orë)


RM 1 Nxënësi kryen punime të limimitPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e limave për limim- Përzgjedhja e instrumenteve matëse gjatë limimit- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në mengene- Kryerja e limimeve të sipërfaqeve të rrafshëta- Kryrja e limimeve të sipërfaqeve të rrumbullakëta- Kryrja e limimeve të vrimave të profiluara- Kryrja e limimeve të sipërfaqeve nën kënd- Matja dhe kontrolli gjatë limimit të sipërfaqeve përkatëse.- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

limimit.

RM 2 Nxënësi kryen prerje të gjysëmfabrikateve metalike shufrore dhe të profiluara me sharrë dorePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të copës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e sharrave për prerje- Përzgjedhja e instrumenteve matës - Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryrja e prerjes me sharrë dore- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

punimit me sharrë

RM 3 Nxënësi kryen prerje të llamarinave me gërshërë dore dhe me gërshërë mekanike

42

Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e gërshërëve për prerje- Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryrja e prerjes me gërshërë dore- Kryrja e prerjes me gërshërë mekanike- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me gërshërë dore- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

punimit me gërshërë dore

RM 4 Nxënësi kryen prerje me sharrë me pllakë retifikuese të profileve, shufrave, tubave e shiritave metalikëPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e pllakës retifikuese për prerje- Përzgjedhja e instrumenteve matëse gjatë prerjes- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryerja e prerjes me pllakë retifikuese- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me sharrë- Rregullat e sigurisë teknike e të ruajtjes së mjedisit gjatë

punimit me sharrë retifikuese

RM 5 Nxënësi kryen punime smerilimi dhe pastrimi, me retifikues dorePërmbajtja- Përgatitja e pjesëve për smerilim- Smerilimi i ashpër i tegelave të salduara- Smerilimi finok (lustrimi i tegelave të salduar)- Pastrimi i buzëve të pjesëve përgatitëse për saldim- Pastrimi i buzëve të pjesëve përgatitëse për axhustim- Respektimi i rregullave të sigurisë dhe ruajtja e mjedisit

gjatë punimeve me smerilim

RM 6 Nxënësi kryen lakime dhe formësime të profileve të çelikut, të tubave dhe të llamarinavePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Kryrja e lakimit të pjesës me vegël doracake- Kryrja e lakimit të pjesës me pajisje universale lakimi- Kryrja e formësimit me vegla doracake- Kryrja e formësimit me pajisje makinerike- Matja dhe kontrolli gjatë lakimit dhe formësimit- Rregullat e sigurisë teknike e të rujatjes së mjedisit gjatë

punimit me lakim dhe formësim

43

RM 7 Nxënësi kryen shpime, zgjerime dhe alezime vrimashPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Përzgjedhja e instrumentit prerës- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Kryrja e shpimit të vrimës- Kryrja e zgjerimit të vrimës- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

shpimit

RM 8 Nxënësi kryen hapje të filetove të jashtme dhe të brendshme me dorëPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Vendosja dhe shtrëngimi i copës- Përzgjedhja e instrumentit prerës- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim të brendshëm- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në mengene- Përzgjedhja e mashkujve filetues dhe e mbajtësve përkatës- Punimi me dorë i filetos së brendshme- Përzgjedhja e shufrës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në mengene- Përzgjedhja e madravidave (matricave filetëprerëse) dhe e

mbajtëseve përkatëse- Punimi me dorë i filetos së jashtme- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit

gjatë filetimit me dorë.


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli:

KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt limat për limim;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse - kontrolluese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në mengene;

44

- përcaktojë drejt regjimin e limimit;- kryejë limime të sipërfaqeve të rrafshëta;- kryejë limime të sipërfaqeve nën kënd;- kryejë limime të sipërfaqeve të rrumbullakëta;- heqë siç duhet copën;- masë dhe kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë punimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë limimit;- mirëmbajë mengenejat, veglat dhe limat.


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt sharrat për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në mengene;- kryejë sharritje me sharrë dore;- kryejë sharritje me sharrë mekanike;- heqë siç duhet copën nga mengeneja;- masë dhe kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë sharritjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë sharritjes;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.



- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt gershërët për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet copën në mengene;- kryejë sharritje me gërshërë dore;- kryejë sharritje me gërshërë mekanike;- heqë siç duhet copën nga mengeneja;- masë dhe të kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë prerjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë prerjes me gërshërë;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet e punës.


KR Nxënësi duhet te:- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;

45

- përzgjedhë drejt pllakat retifikuese për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në mengene;- kryejë sharritje me pllakë retifikuese.- kryejë sharritje me pllakë retifikuese;- heqë siç duhet copën nga mengeneja;- masë dhe kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë sharritjes;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë sharritjes;- mirëmbajë sharrën;

RM 5 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë-kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejtë skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt smeriluesit;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- vlerësojë cilësinë e smerilimit;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën;- kryejë smerilime të duhura;- matë dhe të kontrollojë me saktësi vizualisht cilësinë e

smerilimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë smerilimit;- mirëmbajë pajisjen për smerilim.



- interpretojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt veglat e lakimit;- përzgjedhë drejt veglat për formësim;- vendosë dhe shterngojë siç duhet copën;- kryejë lakime me vegla doracake;- kryejë lakime me vegla universale në makinë;- kryejë formësime me vegla doracake;- kryejë formësime me vegla universale në makinë- heqë siç duhet copën;- matë dhe të kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë lakimit dhe formësimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë lakimit dhe formësimit;- mirëmbajë veglat dhe pajisjet për lakim dhe formësim.


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë drejtë skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;

46

- përzgjedhë drejt instrumentin për prerje;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet copën në mengene;- kryejë shpimin ose zgjerimin e vrimës në përmasat e

kerkuara;- matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë shpimi dhe

zgjerimit të vrimave;- heqë siç duhet copën, punton dhe pajisjet ndihmëse.


KR Nxënësi duhet të:- përcaktojë me saktësi diametrin e shufrës për filetim

(bazuar në standarde);- përzgjedhë madravidat e duhura dhe mbajtësit

përkatës;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të

jashtëm;- përcaktojë me saktësi diametrin e vrimës për filetim të

brendshëm;- përzgjedhë meshkujt për filetim të brendshëm;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të

brendshëm;- kryejë punime me dorë të filetimit të brendshëm;- kryejë punime me dorë të filetos së jashtme;- heqë siç duhet copën nga mengeneja;- matë dhe të kontrollojë drejt dhe me saktësi përmasat

gjatë filetimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në pune dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë filetimit;- mirëmbajë mengenet dhe garniturat e filetimit.


-Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në punëtorine e axhusterisë.-Gjatë trajtimit të modulit, mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete të proceseve të limimit, sharritjes me dorë, prerjes me dorë, smerilimit, shpimit, lakimit e formësimit dhe të hapjes së filetave.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shume të jete e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, punimeve të limimit, prerjes me gërshërë, prerjes me sharrë, shpimit, hapjes së filetos, smerilimit, lakimit dhe formësimit.

-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të punimeve axhusterike.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë e ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së veglave dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin të demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori axhusterie.

47

- Vegla dhe pajisje pune, instrumente matëse dhe prerëse për limim, për sharritje me sharrë dore dhe me sharrë mekanike, për prerje me gershërë dore dhe me gërshërë mekanike, për lakim dhe formësim, trapano dore elektrike, garniturë për filetime, retifike - smerilim etj.

- Gjysëmfabrikate të ndryshme për retifikim dhe punime limimi, prerje me sharrë, prerje me gershërë, lakim dhe formësim

- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde etj.

- Vizatime dhe skica të detaleve tipike dhe të pjesëve në axhusteri.

48


“Shpimi me makina shpuese”


Numri i modulit 3

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer shpime, zgjerime, kalizvarime dhe alezime të vrimave të ndryshme, me përdorim të trapanos shtyllore.




RM 1 Nxënësi kryen shpime dhe zgjerime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e puntove- Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e trapanos shtyllore - Vendosja e shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit ose zgjerimit të vrimës- Heqja e copës, e instrumentit shpues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit dhe zgjerimit të vrimave- Standardet në shpim- - Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit

RM 2 Nxënësi kryen kalizvarime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e kalizvareve - Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e trapanos shtyllore - Vendosja e shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i kalizvarit në mandrino

49

- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës me kalizvar- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të përcaktuar- Kryerja e kalizvarimit të vrimës- Heqja e copës, e kalizvarit dhe e pajisjeve ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë kalizvarimit të vrimave- Standardet në kalizvarim- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit

RM 3 Nxënësi kryen alezime vrimash me trapano shtyllorePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e alezatorëve - Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e trapanos shtyllore - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i alezatorit në mandrino- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të vrimës me alezator- Rregullimi i trapanos sipas regjimit të përcaktuar- Kryerja e alezimit të vrimës- Heqja e copës, e alezatorit dhe e pajisjeve ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë alezimit të vrimave- Standardet në alezim- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit



RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë dhe vëzhgim me listë-kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt puntot;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen

shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore;- vendosë dhe të shtrëngojë drejt copën në pajisjen

shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë drejt punton në mandrino;- përcaktojë me saktësi regjimin e përpunimit të vrimës;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë drejt sistemin ftohës;- kryejë shpimin ose zgjerimin e vrimës në përmasat e

50

kërkuara;- heqë siç duhet copën, punton dhe pajisjet ndihmëse;- matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë shpimit dhe

zgjerimit të vrimave;- respektojë strandardet gjatë shpimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes

së mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt kalizvaret;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen

shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore; - vendosë dhe të shtrëngojë drejt copën në pajisjen

shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë drejt kalizvarin në

mandrino;- përcaktojë me saktësi regjimin e përpunimit të vrimës

me kalizvar;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- kryejë kalizvarimin e vrimës me saktësi minimale IT8

dhe me ashpërsi maksimale N9;- heqë siç duhet copën, kalizvarin dhe pajisjet ndihmëse;- matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë kalizvarimit të

vrimave;- respektojë standardet gjatë kalizvarimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes

së mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- analizojë drejt skicën ose vizatimin e detalit;- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt alezatorët;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse;- Përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen

shtrënguese në tavolinën e trapanos shtyllore;- vendosë dhe të shtrëngoje drejt copën në pajisje;- vendosë dhe të shtrëngojë drejt alezatorin në

mandrino;- përcaktojë me saktësi regjimin e përpunimit të vrimës

me alezator;- rregullojë trapanon sipas regjimit të përcaktuar;- kryejë alezimin e vrimës me saktësi minimale IT7 dhe

me ashpërsi maksimale N8;- heqë siç duhet copën, alezatorin dhe pajisjet ndihmëse;

51

- matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë alezimit të vrimave;

- respektojë standardet gjatë alezimit;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtes

së mjedisit.


- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të shpimit, të zgjerimit të vrimave, të kalizvarimit dhe të alezimit me trapano shtyllore, si dhe të faktorëve që ndikojnë në to.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për shpim, zgjerim të vrimave, kalizvarim dhe alezim me trapano shtyllore.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të shpimit, zgjerimit të vrimave, kalizvarimit dhe alezimit me trapano shtyllore.

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrllollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me trapano shtyllore- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për shpim,

zgjerim vrimash, kalizvarim dhe alezim.- Copa të parapërgatitura për zgjerim vrimash, kalizvarim dhe

alezim- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për shpime, zgjerime

vrimash, kalizvarime dhe alezime me trapano shtyllore

52


“Saldimi me hark elektrik 1”


Numri i modulit 4

Qëllimi i modulit

Një modul që aftëson nxënësit për të kryer saldime një mbi një, ballore dhe këndore, me përdorim të pajisjeve të saldimit me hark elektrik, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.




RM 1 Nxënësi kryen pikime te ndryshme me hark elektrikPërmbajtja- Përgatitja e pjesëve për pikim- Përshtatja e makinës së saldimit për pikim- Kryerja e pikimeve të pjesëve të ndryshme metalike- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

pikimit.

RM 2 Nxënësi kryen saldime horizontale me hark elektrikPërmbajtja- Përshtatja e makinës së saldimit për saldime horizontale- Përgatitja e kanaleve të pjesëve që do të saldohen- Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të plotë - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të ndërprerë- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

saldimeve horizontale.

RM 3 Nxënësi kryen saldime një mbi një, me hark elektrik.Përmbajtja- Analiza e skemës së saldimit- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen një mbi një- Rregullimi i regjimit të punës për saldim- Fiksimi i pjesëve një mbi një (me pikim apo në mengene)- Realizimi i tegelit të saldimit një mbi një- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

saldimeve një mbi një.

RM 4 Nxënësi kryen saldime ballore, me hark elektrikPërmbajtja- Analiza e skemës së saldimit- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me tegel ballor- Rregullimi i regjimit të punës për saldime ballore- Fiksimi i pjesëve ballore- Realizimi i tegelit të saldimit ballor

53

- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 5 Nxënësi kryen saldime këndore, me hark elektrikPërmbajtja- Analiza e skemës së saldimit- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me tegel këndor- Rregullimi i regjimit të punës për saldime këndore- Fiksimi i pjesëve në pozicion këndor- Realizimi i tegelit të saldimit këndor- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

saldimeve këndore

RM 6 Nxënësi kontrollon dhe finalizon tegelin e saldimit me harkPërmbajtja- Pastrimi i sipërfaqeve të salduara nga zgjyra- Kontrolli i përgjithshëm i saldimit me sy- Kontrolli i saldimit me instrumente matëse- Finalizimi i sipërfaqeve te salduara




KR Nxënësi duhet të: - përgatitë pjesët për pikime;- përshtatë makinën e saldimit për pikim;- kryejë pikime të pjesëve të ndryshme metalike;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë pikimit.


KR Nxënësi duhet te:- përgatitë pjesët për saldim me hark elektrik;- përshtatë makinën e saldimit horizontal me hark

elektrik;- kryejë saldime horizontale me tegel të plotë;- kryejë saldime horizontale me tegel të plotë,- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë saldimeve horizontale.


KR Nxënësi duhet të:- përgatitë pjesët për saldim një mbi një;- përshtatë makinën për saldim një mbi një;- fiksojë mirë copat një mbi një;

54

- kryejë siç duhet saldimin një mbi një;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë saldimit një mbi një.


KR Nxënësi duhet të: - hapë kanalet për tegelin e saldimit ballor, në përputhje

me standardet përkatëse;- pastrojë mirë sipërfaqet që do të saldohen me tegel

ballor;- bejë rregullimin e duhur të regjimit të punës; - bejë fiksimin e duhur të pjesëve që do të saldohen me

tegel ballor (me pikim apo në mengene);- perdorë drejt veglat dhe pajisjet e punës;- realizojë tegelin e saldimit ballor, në përputhje me

skemën dhe standardet përkatëse;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë saldimit ballor.


KR Nxënësi duhet të: - hapë kanalet për tegelin e saldimit këndor, në

përputhje me standardet përkatëse; - pastrojë mirë sipërfaqet që do të saldohen me tegel

këndor;- bejë rregullimin e duhur të regjimit të punës;- bejë fiksimin e duhur të pjesëve që saldohen me tegel

këndor (me pikim apo në mengene);- perdorë drejt veglat dhe pajisjet e punës;- realizojë tegelin e saldimit këndor, në përputhje me

skemën dhe standardet përkatëse;- respektojë rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së

mjedisit gjatë saldimit këndor.


KR Nxënësi duhet të:- bejë siç duhet pastrimin e zgjyrës nga tegelat me

çekanin e saldatorit dhe me brushë çeliku; - gjejë gabimet në saldimet një mbi një, ballore dhe

këndore, duke përdorur shikimin dhe instrumentet matëse;

- gjejë gabimet në tegelat e saldimit, pas pastrimit të zgjyrës;

- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të limës;

- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të letrës së zallit (letër smeriluese);

- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të molatriçes;

- pastrojë vendin e punës;

55

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë punimeve të kontrollit e finalizimit.


- Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në punëtorine e saldimit me hark.

- Gjatë trajtimit të modulit, mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa me shumë që të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të parapërgatitjes për saldim me hark, të saldimeve të ndryshme dhe të punimeve kontrolluese e finalizuese.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shume të jetë e mundur për kryrjen e parapërgatitjes për saldim me hark, për saldime të ndryshme dhe për punime kontrolluese e finalizuese.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të punimeve të saldimit me hark.

- Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së veglave e të pajisjeve të saldimit me hark.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Per realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi me hark. - Vegla, pajisje dhe mjete pune për pikimin, përgatitjen e

kanaleve të pjesëve, saldimin horizontal me hark elektrik dhe për kontrollin e finalizimin e sipërfaqeve të salduara.

- Skema, vizatime teknike, katalogë e manuale për punimet e saldimit.

56


- klasa 11ARSIMI PROFESIONAL


Programi 2013

57

Metalpunues

58

Programi i lëndës

Detalet e makinave


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës “detalet e makinave” në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- tregojë transmetuesit e fuqisë;- tregojë transmetuesit me friksion;- tregojë çiftet me dhëmbëzorë cilindrikë;- tregojë çiftet me dhëmbëzorë konikë;- tregojë çiftet me vidhë pa fund;- tregojë transmetuesit me zinxhirë;- tregojë transmetuesit me rripa.




Kapitulli 1: Transmetuesit e fuqisë 2 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë llojet, detyrat e tranmetuesve të fuqisë; - shpjegojë madhësitë karakteristike të transmetuesve.

b) Temat e kapitullit- Llojet dhe detyrat e transmetuesve të fuqisë.- Madhësitë karakteristike të transmetuesve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga llojet e transmetuesve të fuqisë;- ilustrojë shembuj për detyrat e transmetuesve të fuqisë;- ilustrojë shembuj nga madhësitë karakteristike të fuqisë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin transmetuesit e fuqisë;- transmetues konkretë të fuqisë.

Kapitulli 2: Tranmetuesit me friksion 2 orë

59

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë llojet e transmetuesve me friksion - tipat;- shpjegojë materialet e rrotave me friksion; - shpjegojë sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat.

b) Temat e kapitullit- Llojet e transmetuesve me friksion – tipat.- Materialet e rrotave me friksion.- Sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga llojet e tranmetuesve me friksion;- ilustrojë shembuj nga materialet e rrotave me friksion;- ilustrojë shembuj nga sipërfaqet punuese të çifteve me friksion dhe forcat.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e transmetuesve me friksion;- katalogë nga materialet e rrotave me friksion.

Kapitulli 3: Çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë 10 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë profilin standard të dhëmbëzorëve;- shpjegojë madhësitë gjeometrike dhe kinematike;- shpjegojë vijat e kontaktit të profileve;- shpjegojë interferencat dhe numrin kufitar të dhëmbëve të dhëmbëzorëve;- shpjegojë shkallën e ingranimit;- shpjegojë vizatimin konstruktiv të dhëmbëzorëve cilindrikë;- shpjegojë tolerancat, kontrollimin e dhëmbëve të dhëmbëzorëve cilindrikë.

b) Temat e kapitullit- Profili standard dhe dhëmbëzori bazë - dërrasa e dhëmbëzuar. - Madhësitë gjeometrike dhe kinematike.- Vija e kontaktit të profileve.- Interferenca dhe numri kufitar i dhëmbëve të dhëmbëzorëve.- Shkalla e ingranimit.- Vizatimi konstruktiv i dhëmbëzorëve cilindrikë.- Tolerancat dhe kontrollimi i dhëmbëve dhe i dhëmbëzorëve cilindrikë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë;- ilustrojë shembuj nga shkalla e ingranimit;- ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e dhëmbëzorëve cilindrikë;- katalogë nga çiftet e dhëmbëzorëve cilindrikë.

Kapitulli 4:.Çiftet me dhëmbëzorë konikë 10 orë

60

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë ndarjen e çifteve të dhëmbëzorëve konikë;- shpjegojë dhëmbëzorët bazë - pllakat e dhëmbëzuara;- shpjegojë madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike;- shpjegojë shkallën e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë;- shpjegojë vizatimin konstruktiv të dhëmbëzorëve të konit.

b) Temat e kapitullit- Ndarja e çifteve të dhëmbëzorëve konikë.- Dhëmbëzori bazë - pllaka e dhëmbëzuar.- Madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike.- Shkalla e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë.- Vizatimi konstruktiv i dhëmbëzorëve konikë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga çiftet e dhëmbëzorëve konikë;- ilustrojë shembuj nga madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve konike;- ilustrojë shembuj nga shkallla e ingranimit të dhëmbëzorëve konikë;- tregojë lloje të vizatimit konstruktiv të dhëmbëzorëve konikë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e dhëmbëzorëve konikë;- katalogë nga çiftet e dhëmbëzorëve konikë.

Kapitulli 5: Çiftet me vidhë pa fund 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë ndarjen e çifteve me vidhë pa fund;- tregojë profilet bazë të vidhës;- tregojë madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve me vidhë pa fund;- tregojë shkallën e ingranimit të çifteve me vidhë pa fund;- tregojë vizatimin konstruktiv të çifteve me vidhë pa fund;- tregojë tolerancat e çifteve me vidhë pa fund.

b) Temat e kapitullit- Ndarja e çifteve me vidhë pa fund.- Profili bazë i vidhës.- Madhësitë gjeometrike dhe kinematike të çifteve me vidhë pa fund.- Shkalla e ingranimit e çifteve me vidhë pa fund.- Vizatimi konstruktiv i çifteve me vidhë pa fund.- Tolerancat dhe kontrollimi i çifteve me vidhë pa fund.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga çiftet me vidhë pa fund;- ilustrojë shembuj nga shkalla e ingranimit;- ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit

61

- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e çifteve me vidhë pa fund;- katalogë nga çiftet me vidhë pa fund.

Kapitulli 6:.Tranmetuesit me zinxhirë 2 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë veçoritë kryesore të transmetuesve me zinxhirë; - tregojë përdorimin e transmetuesve me zinxhirë;- tregojë llojet e transmetuesve me zinxhirë;- tregojë shkallën e sigurisë së transmetuesve me zinxhirë;- tregojë format e rrotëve-yllëzave;- tregojë llojet e materialeve për rrotë-yllëza;- tregojë përmasat gjeometrike të transmetuesve me zinxhirë;- shpjegojë vizatimin konstruktiv të yllëzave.

b) Temat e kapitullit- Veçoritë kryesore të transmetuesve me zinxhirë dhe përdorimi i tyre.- Llojet e zinxhirëve.- Zgjedhja dhe vërtëtimi i shkallës së sigurisë së zinxhirit.- Format e rrotëve – yllëzave dhe materiali i tyre.- Përmasat gjeometrike të zinxhirëve.- Vizatimi konstruktiv i yllëzave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga transmetuesit me zinxhirë;- ilustrojë shembuj nga shkalla e sigurisë;- ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv i yllëzave.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin llojet e tranmetuesve me zinxhirë;- katalogë nga transmetuesit me zinxhirë.

Kapitulli 7:.Transmetuesit me rripa 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë veçoritë e transmetuesve me rripa;- tregojë llojet e transmetuesve me rripa;- tregojë format e rripave, dimensionin dhe materialin; - tregojë format e rrotëve (pulexhave);- tregojë materialin e rrotave (pulexhave);- shpjegojë shtrëngimin e rripave;- tregojë vizatimin konstruktiv të rrotave (pulexhave).

b)Temat e kapitullit- Veçoritë e tranmetuesve me rripa.- Llojet e transmetuesve me rripa.- Format e rripave, dimensionet dhe materiali.- Format dhe materiali i rrotave (pulexhave).- Shtrëngimi i rripave.

62

- Vizatimi konstruktiv i rrotave (pulexhave).

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shembuj nga transmetuesit;- ilustrojë shembuj të formave, të dimensioneve, të materialeve dhe të shtrëngimit të

rripave (pulexhave);- ilustrojë shembuj nga vizatimi konstruktiv i rrotave (pulexhava).

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta dhe makete që paraqesin transmetuesit me rripa;- katalogë nga transmetuesit me rripa.

63

Programi i lëndës



I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të lëndës “teknologjia e punimit të metaleve” në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:- tregojë tornot, frezat si dhe parimet themelore të prerjes;- tregojë llojet e instrumenteve punuese në torno dhe frezë;- tregojë punimin e sipërfaqeve cilindrike, konike dhe të shkallëzuara në torno;- tregojë shpimin, kalizvarimin dhe alezimin në torno;- tregojë punimin e sipërfaqeve të lakuara dhe ekscentrike në torno;- tregojë punimin e filetës në torno;- tregojë punimin me aplikimin e lunetës (hënëzës) dhe të pllakës planare në torno;- tregojë punime të veçanta në torno;- tregojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta në frezë.




Kapitulli 1: Tornot dhe parimet themelore të prerjes 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë llojet e tornove dhe karakteristikat e tyre;- tregojë parimet themelore të përpunimit dhe faktorët e regjimit në torno; - tregojë tornot universale, karakterisikat dhe funksionimin e tyre;- tregojë mjetet ftohëse dhe lubrifikuese (lyerësuese) në procesin e prerjes në torno.

b)Temat e kapitullit- Llojet e tornove dhe karakteristikat e tyre.- Parimi themelor i përpunimit me tornim dhe faktorët e regjimit të përpunimit.- Tornot universale: karaktërësitikat konstruktive, pjesët kryesorë dhe funksionimi i tyre.- Ftohja dhe mjetet ftohëse e lubrifikuese në procesin e prerjes në torno.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar pankarta e skema të ndryshme të tornove;- angazhojë nxënësit për të analizuar tornot, vetitë dhe karakteristikat e tyre.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të tornove;- katalogë të tornove.

64

Kapitulli 2: Instrumentet e tornimit 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë llojet e instrumenteve prerëse të tornimit dhe karakteristikat e tyre;- tregojë materialin për përpunimin e instrumenteve prerëse;- tregojë llojin e instrumenteve prerëse në varësi nga lloji i operacionit;- tregojë mprehjen e instrumenteve prerëse dhe masat mbrojtëse gjatë mprehjes.

b)Temat e kapitullit- Llojet, karakteristikat dhe shenjat e instrumenteve prerëse të tornimit.- Materiali për përpunimin e instrumenteve prerëse.- Zgjedhja e instrumentit prerës në varësi nga lloji i operacionit.- Mprehja e instrumenteve prerëse dhe masat mbrojëse gjatë mprehjes.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar pankarta dhe skema të ndryshme të

instrumenteve prerëse të tornove;- angazhojë nxënësit në përzgjedhjen e instrumenteve prerëse.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të instrumenteve prerëse të tornove;- katalogë të instrumenteve prerëse.

Kapitulli 3: Tornimi i sipëfaqeve cilindrike 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë tornimin gjatësore të sipërfaqeve cilindrike;- tregojë tornimin ballor të sipërfaqeve;- tregojë tornimin e shkallëzuar.

b)Temat e kapitullit- Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike. - Tornimi ballor i sipërfaqeve.- Tornimi i shkallëzuar.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur pankarta dhe skema për të treguar tornimin e

sipërfaqeve cilindrike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të ndyshme të tornove;- katalogë të tornove.

Kapitulli 4: Shpimi në torno 12 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë shpimin me punto në torno;

65

- tregojë kalizvarimin në torno;- tregojë alezimin në torno;- tregojë shpimin e pjesëve të gjata në torno.

b) Temat e kapitullit- Shpimi me punto në torno. - Kalizvarimi në torno.- Alezimi në torno.- Shpimi i pjesëve të gjata në torno.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur pankarta e skema të ndryshme të

instumenteve shpuese, kalizvaruese dhe alezuese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta dhe skema të ndryshme të shpimit, kalizverimit dhe

alezimit në torno.

Kapitulli 5: Punimi i filetos në torno 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë punimin e filetos në torno; - tregojë punimin e filetos me madravidhë dhe kalizvarë në torno;- shpjegojë punimin e filetos trapezore dhe metrike në torno;- shpjegojë punimin e filetës me dy e më shumë fillesa.

b) Temat e kapitullit- Punimi i filetës në torno.- Punimi i filetës me madravidhë dhe kalizvarë (mashkuj) në torno.- Punimi i filetës trapezore dhe metrike në torno.- Punimi i filetës me dy e me shumë fillesa.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të tornimit të

filetos në torno;- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të tornimit të filetës në torno.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta për proceset e përpunimit të filetos në torno;- katalogë dhe prospekte.

Kapitulli 6: Tornimi i spërfaqeve konike 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë elementet e konit;- tregojë metodat e tornimit të sipërfaqeve konike;- tregojë tornimin e sipërfaqeve konike me ndihmën e pajisjeve kopjuese. b)Temat e kapitullit

66

- Elementet e konit.- Metodat e punimit të sipërfaqeve konike.- Tornimi i sipërfaqeve konike me ndihmën e pajisjeve kopjuese.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur pankarta dhe skema të përpunimit të

sipërfaqeve konike;- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të tornimit të sipërfaqeve konike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta dhe skema të përpunimit të sipërfaqeve konike;- katalogë të ndryshme.

Kapitulli 7: Tornimi i sipërfaqeve të profiluara 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë tornimin me ndihmën e instrumenteve të profiluara;- tregojë tornimin e sipërfaqeve të profiluara me kopjim.

b) Temat e kapitullit- Tornimi me ndihmën e instrumenteve të profiluara.- Tornimi i sipërfaqeve të profiluara me kopjim.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke i ilustruar me pankarta e skema përkatëse të

përpunimit të sipërfaqeve të profiluara;- angazhojë nxënësit në analizimin e përpunimit të sipërfaqve të profiluara.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta për proceset e përpunimit të sipërfaqeve të

profiluara;- katalogë dhe prospekte.

Kapitulli 8: Tornimi i boshteve të gjata 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë tornimin e jashtëm të boshteve të gjata me ndihmën e lunetës;- tregojë tornimin e brendshëm të boshteve të gjata me ndihmën e lunetës;- tregojë masat e sigurisë në punë gjatë tornimit të boshteve të gjata.

b) Temat e kapitullit- Tornimi i jashtëm i boshteve të gjata me ndihmën e lunetës.- Tornimi i brendshëm i boshteve të gjata me ndihmën e lunetës.- Masat e sigurisë në punë gjatë tornimit të boshteve të gjata.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të tornimit

me aplikimin e lunetës;

67

- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të tornimit me lunetë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta për proceset e tornimit me lunetë;- katalogë dhe prospekte.

Kapitulli 9: Punime të veçanta në torno 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë proceset e punimit të pjesëve ekscentrike në torno;- tregojë proceset e retifikimit në torno;- tregojë procesin e tornimit fazonal;- tregojë procesin përpunimit me vijëzim;- tregojë procesin e mbështjelljes së sustave në torno.

b) Temat e kapitullit- Punimi i pjesëve ekscentrike në torno.- Retifikimi në torno.- Tornimi fazonal.- Përpunimi me vijëzim.- Mbështjellja e sustave.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të përpunimit të

punimeve të veçanta në torno;- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të përpunimit të veçantë në torno.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta për proceset e veçanta të tornimit në torno;- katalogë dhe prospekte.

Kapitulli 10: Frezët dhe parimet themelore të prerjes 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë llojet e frezave dhe karakteristikat e tyre;- tregojë parimet themelore të përpunimit dhe faktorët e regjimit në frezë; - tregojë frezat universale, karakterisikat dhe funksionimin e tyre;- tregojë mjetet ftohëse dhe lubrifikuese në procesin e prerjes në frezë.

b) Temat e kapitullit- Llojet e frezave dhe karakteristikat e tyre.- Parimi themelorë i përpunimit me frezim dhe faktorët e regjimit të përpunimit.- Frezat universale: karaktërësitikat konstruktive, pjesët kryesore dhe funksionimi i tyre.- Ftohja dhe mjetet ftohëse e lubrifikuese në procesin e prerjes në frezë.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të :- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të makinave

frezuese;- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të makinave frezuese.

68

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta të makinave frezuese;- katalogë dhe prospekte të makinave frezuese.

Kapitulli 11: Instrumentet e frezimit 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë llojet e instrumenteve prerës të frezimit dhe karakteristikat e tyre;- tregojë materialin për përpunimin e instrumenteve prerës;- tregojë llojin e instrumenteve prerëse në varësi nga lloji i operacionit;- tregojë mprehjen e instrumenteve prerëse dhe masat mbrojtëse gjatë mprehjes.

b) Temat e kapitullit- Llojet, karakteristikat dhe shenjat e instrumenteve prerëse të frezimit.- Materiali për përpunimin e instrumenteve prerëse.- Zgjedhja e instrumentit prerës në varësi nga lloji i operacionit.- Mprehja e instrumenteve prerëse dhe masat mbrojtëse gjatë mprehjes.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të instrumenteve

frezuese;- angazhojë nxënësit në analizimin e instrumenteve frezuese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta të instrumenteve frezuse;- katalogë dhe prospekte të instrumenteve frezuse.

Kapitulli 12: Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në frezë;- shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë;- shpjegojë punimin e sipërfaqeve të rrafshëta të pjerrëta në frezë;

b) Temat e kapitullit- Punimi i sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në frezë.- Punimi i sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë.- Punimi i sipërfaqeve të rrafshëta të pjerrëta në frezë.-c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke përdorur skema e pankarta përkatëse të punimit të

sipërfaqeve të rrafshëta në frezë;- angazhojë nxënësit në analizimin e procesit të punimit të sipërfaqeve të rrafshëta në

makinat frezuese.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore me skema e pankarta të punimit të sipërfaqeve të rrafshëta në frezë;- katalogë dhe prospekte të punimit të sipërfaqeve të rrafshëta.

69

Programi i lëndës

Konstruksionet metalike


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës në klasën e 11-të, nxënësi duhet të:

- shpjegojë konceptin konstruksione metalike;- dallojë veçorite e konstruksioneve të lehta;- rendisë veçoritë e formave konstruktive të rrethojave metalike;- përshkruajë format konstruktive të dyerve metalike:- përshkruajë ndërtimin e formave konstruktive të dritareve metalike;- përshkruajë ndërtimin e formave konstruktive të portave metalike;- shpjegojë format konstruktive të shkallëve metalike;- shpjegojë format konstruktive të trarëve dhe të lidhjeve të tyre;- listojë dhe shpjegojë format konstruktive të konstruksioneve të kulmeve;- shpjegojë konstruksionet kapriata në hapësirë dhe përdorimin e tyre;- përdorë dokumentacione tekniko-konstruktiv.




Kapitulli 1: Hyrje në konstruksione metalike 2 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e kontruksioneve metalike;- tregojë parimet e klasifikimit të kontruksioneve metalike;- tregojë faktorët që ndikojnë në qëndrueshmërinë eksploatuese të konstruksioneve

metalike;

b) Temat e kapitullit- Hyrje në konstruksione metalike.- Klasifikimi i konstruksioneve metalike.- Faktorët që ndikojnë në qëndrueshmërinë e konstruksioneve metalike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë shpjegimin e konceptit me vizatime teknike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike;- vizatime ilustrimi.

70

Kapitulli 2: Konstruksionet e lehta 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin konstruksionet e lehta;- shpjegojë konceptin gjendja e tensionuar e konstruksioneve të lehta;- tregojë format në hapësirë dhe tensionet e konstruksioneve të lehta;

b) Temat e kapitullit- Konstruksionet e lehta - shqyrtimi i ngarkesave.- Konstruksionet e lehta - përzgjedhja e profileve dhe e materialit të tyre.- Format në hapësirë dhe gjendja e tensionuar - masa e elementeve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- trajtojë shembuj konkretë;- angazhojë nxënësit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë – kabinetike; - katalogë dhe modele te konstruksioneve metalike.

Kapitulli 3: Format konstruktive të rrethojave metalike 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të rrethojave metalike;- skicojë disa formate konstruktive të thjeshta të rrethojave metalike;- interpretojë dokumentacionin tekniko – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë;- analizojë vizatimet e punëtorisë;- analizojë vizatimet e montazhit;- përcaktojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të rrethojave metalike.- Njohja me format konstruktive të rrethojave metalike – me dokumentacionin tekniko –

teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me vizatime;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.

71

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike;- vizatime të ndryshme teknike.

Kapitulli 4: Format konstruktive të dyerve metalike 10 orë a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dyerve metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të dyerve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- anlizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dyerve metalike.- Njohja me format konstruktive të dyerve metalike – dokumentacionin teknik –

teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve. - Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me paraqitje; - japë ushtrime konkrete për nxënësit.


Kapitulli 5: Format konstruktive të dritareve metalike 6 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dritareve metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të dritareve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve;- përcaktojë matjen dhe kontrollin. b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dritareve metalike.- Njohja me format konstruktive të dritareve metalike – dokumentacioni teknik-

teknologjik.

72

- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj;- angazhojë nxënësit në diskutimin.


Kapitulli 6: Format konstruktive të portave metalike 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të portave metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të portave metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve;- përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të portave metalike.- Njohja me format konstruktive të portave metalike - dokumentacioni teknik – teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj; - angazhojë nxënësit.


Kapitulli 7: Format konstruktive të shkallëve metalike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të shkallëve metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të shkallëve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;

73

- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të shkallëve metalike.- Njohja me format konstruktive të thjeshta të portave metalike - dokumentacioni teknik –

teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton;- angazhojë nxënësit në diskutime.


Kapitulli 8: Format konstruktive të trarëve 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve te trarëve metalikë;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të trarëve metalikë;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin e trarëve;- interpretojë vizatimet e tërësive;

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të trarëve metalikë.- Njohja me format konstruktive të thjeshta të trarëve metalikë - dokumentacioni teknik –

teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.


74


Kapitulli 9: Format konstruktive te konstruksioneve te kulmeve 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve tz kulmeve metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të kulmeve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin e konstruksioneve të kulmeve;- vizatojë skica të pjesëve makinerike të ndryshme.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të kulmeve metalike.- Njohja me format konstruktive të thjeshta të kulmeve metalike - dokumentacioni teknik –

teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me format konstruktive të konstruksioneve të kulmeve;- angazhojë nxënësit; - japë detyra shtëpie për skicimin e pjesëve makinerike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike;- vizatime të ndryshme.

Kapitulli 10: Konstruksionet kapriata në hapësirë 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të kapriatave metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta të kapriatave metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit

75

- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të kapriatave metalike në hapësirë.- Njohja me format konstruktive të thjeshta të kapriatave metalike - dokumentacioni

teknik- teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve. - Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton;- angazhojë nxënësit.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike;- vizatime të ndryshme.

Kapitulli 11: Dokumentacioni teknik-konstruktiv 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve metalike;- skicojë forma konstruktive të thjeshta metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktoje matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve metalike.- Format konstruktive të konstruksioneve metalike - dokumentacioni teknik –teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Plani dhe procesi i kontrollit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike; - vizatime të ndryshme.

76

Programi i lëndës

“Elektroteknikë dhe elektronikë”


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Elektroteknikë dhe elektronikë” në klasën e 11-të, nxënësi do:- të tregojë qëllimin dhe rëndësinë e lëndës;- të dallojë rreziqet në punë dhe rregullat për eliminimin e tyre;- të përshkruajë efektin e fushës elektrike në kondensatorë të ndryshëm;- të përshkruajë proceset elektrike në bobinë;- të përshkruajë parametrat e rrymave alternative;- të përshkruajë karakteristikat e sistemeve trefazore;- të dallojë lidhjet e shpenzuesve në qarqet trefazore;- të dallojë elementet elektronike;- të tregojë parimin e punës dhe përdorimin e elementeve elektronike;- të përshkruajë parimin e punës së releve;- të tregojë rëndësinë e makinave elektrike- të shpjegojë strukturën,ndërtimin, funksionimin dhe përdorimin e transformatorëve;- të shpjegojë strukturën, ndërtimin,funksionimin dhe përdorimin e makinave sinkrone;- të shpjegojë strukturën, funksionimin,ndërtimin, dhe përdorimin e makinave asinkrone;- të shpjegojë strukturën, funksionimin ,ndërtimin dhe përdorimin e makinave të rrymës së

vazhduar;

II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë


Kapitulli 1: Mbrojtja nga rryma elektrike 2 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë efektin e rrymës në trupin e njeriut dhe masat për të përballuar rreziqet;- të përshkruajë llojet e rezistencave të trupit të njeriut;- të listojë vlerat e rrymave dhe të tensioneve të rrezikshme për jetën e njeriut;- të shpjegojë mënyrat e mbrojtjes nga tensionet e larta;

b) Temat e kapitullit- Hyrje në lëndën e elektroteknikës.- Rreziku nga rryma elektrike.- Masat mbrojtëse ndaj rrymave të rrezikshme për njeriun. - Masat mbrojtëse kundër prekjeve të rrezikshme.

77

- Masat mbrojtëse ndaj lidhjeve të shkurtra në qarkun elektrik.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të angazhojë nxënësit për ilustrimin e rasteve të goditjes nga rryma;- t’u shpërndajë nxënësve tabela me vlera të rrymave dhe tensioneve të rrezikshme për jetë;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin ilustrime nga pasojat e rrymave goditëse;- të zhvillojë diskutim për vlerat e rrymave dhe të tensioneve të rrezikshme;- të përdorë katalogë me mjete mbrojtëse.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë.

Kapitulli 2: Materialet elektrike 2 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si përçues;- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si izolatorë;- të përshkruajë karakteristikat dhe përdorimin e materialeve që sillen si gjysëmpërçues.

b) Temat e kapitullit- Klasifikimi i materialeve që përdoren si përçues, izolatorë dhe gjysmëpërçues.- Materialet që përdoren si përçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.- Materialet që përdoren si izolatorë: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.- Materialet që përdoren si gjysëmpërçues: llojet, karakteristikat dhe përdorimi i tyre.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë duke përdorur edhe mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë.

Kapitulli 3: Qarqet elektrike dhe parametrat e tyre 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë madhësitë elektrike;- të dallojë burimet e rrymës së vazhduar;- të tregojë rregullat e lidhjes së burimeve elektrike;- të shpjegojë kuptimin e rrymës e të tensionit në qarkun elektrik;- të shpjegojë metodat matëse me multimetër të madhësive elektrike;

b) Temat e kapitullit- Madhësitë elektrike. - Burimet e rrymës së vazhduar.

78

- Lidhja ne seri dhe paralele e burimeve elektrike- Tensioni dhe rryma..- Ligji i Omit – Ligji i Xhulit.- Matja e madhësive elektrike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me instrumente elektrike matëse;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë mësimi- pankarta; - projektori;- makete për pajisjet;- katalogë;

Kapitulli 4: Rezistorët 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e rezistoreve dhe parimin e punës;- të dallojë llojet e rezistoreve;

b) Temat e kapitullit- rezistenca elektrike.- Rezistoret dhe llojet e rezistoreve- Lidhja paralele dhe në seri e rezistoreve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për rezistencen elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e rezistoreve

Kapitulli 5: Magnetizmi dhe elektromagnetizmi 6 orë.a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të tregojë veçoritë e magnetëve permanentë dhe të elektromagnetëve;- të përshkruajë parimin e punës të elektromagnetëve;- të përshkruajë efektin e fushës magnetike në përçues elektrik;- të përshkruajë rolin e induksionit elektromagnetik në pajisjet elektrike.

b) Temat e kapitullit- Kuptimi për magnetët permanentë dhe elektromagnetin.- Fusha magnetike, përçuesit elektrikë në fushën magnetike.- Induksioni elektromagnetik dhe ndikimi i rrymës elektrike nëpër përçues.- Matja e rrymes,tensionit ,fuqise

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:

79

- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të zhvillojë diskutimimin ndërmjet nxënësve për materiale magnetike;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- model magneti, elektromagneti;- makete materialesh për demonstrim.

Kapitulli 6: Kondensatorët 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e kondensatorit dhe parimin e punës së tij;- të dallojë llojet e kondensatorëve;

b) Temat e kapitullit- Fusha elektrike.- Kondensatori, llojet e kondensatorëve.- Lidhja paralele dhe në seri e kondensatorëve.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për fushën elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e kondensatorëve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- katalogë;- makete;

Kapitulli 7: Bobinat 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë induktivitetin;- të përshkruajë karakteristikat e bobinës (mbështjellës);- të dallojë llojet e induktiviteteve;

b) Temat e kapitullit- Mbështjella (bobina) dhe efekti i fushës magnetike.- Llojet e bobinave.- Lidhja në seri dhe paralel e bobinave dhe induktiviteti ekuivalent.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të angazhojë nxënësit në grupe në kuptimin e problemeve për lidhjen e bobinave;

80


Kapitulli 8: Rryma alternative 5 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të dallojë rrymat e vazhduara nga rrymat alternative;- të përshkruajë parametrat e rrymës alternative – perioda, frekuenca, amplituda, vlera

efektive;- të dallojë burimet e rrymës së ndryshuar;

b) Temat e kapitullit- Kuptimi mbi rrymën alternative.- Burimet e rrymës alternative- Gjeneratorët e rrymës e të tensionit.- Fuqia e rrymes alternative trefazore

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë duke përdorur edhe mjete vizuale;- të angazhojë nxënësit në kuptimin e problemeve për lidhjen e qarqeve te thjeshta

elektrike;- të angazhojë nxënësit në kuptimin e problemeve për rrymat alternative;- të angazhojë nxënësit nëpërmjet shembujve konkrete.


Kapitulli 9: Qarqet trefazore 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë përparësitë dhe dobësitë e sistemit trefazor ndaj sistemit njëfazor; - të përshkruajë llojet e sistemeve trefazore në bazë të karakteristikave;- të përshkruajë lidhjen e shpenzuesve në yll-trekëndësh;

b) Temat e kapitullit- Vetitë e sistemeve trefazore dhe ndarja e tyre.- Lidhjet e shpenzuesve në sistemet trefazore.- Tensionet, rrymat dhe fuqitë në sistemet trefazore.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;

81

- të kryejë matje të tensionit dhe të fuqisë;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- pajisjet matëse.

Kapitulli 10: Gjysmëpërçuesit 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e tensionit dhe të rrymës në elektronikë;- të përshkruajë llojet e diodave;- të shpjegojë diodat si element ndërprerës;- të tregojë rolin e diodës si rrymëdrejtues;- të analizojë qarkun e rrymëdrejtuesit;- të tregojë rolin e diodës zener si stabilizues i tensionit.

b) Temat e kapitullit- Kuptimet e përgjithshme në elektronikë.- Gjysmëpërçuesit dhe vetitë e tyre.- Diodat – parimi i punës.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- Të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për elementet elektronike;- të kryejë demonstrime me dioda;- të skicojë rrymëdrejtuesit, ndërprerësit;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- makete;- multimetra;- katalogë.

Kapitulli 11: Transistorët 4 orë

a) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë parimin e punës të transistorit dhe të dallojë llojet e transistorëve;;- të shpjegojë parimin e punës të tiristorit dhe të dallojë llojet e tiristorëve;- të dallojë llojet e qarqeve të integruara analoge dhe digjitale.

b) Temat e kapitullit- Transistorët – parimi i punës.- Tiristorët.- Qarqet e integruara.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin

82

Rekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të nxisë nxënësit nëpërmjet pyetje-përgjigjeve;- të krijojë mundësi që nxënësit të përdorin katalogë me diagrame dhe tabela;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për elementet elektronike;- të skicojë qarqe ndërprerëse me transistorë, tiristorë;- të kryejë lidhjen e transistorëve, termistorëve dhe qarqeve të integruara;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- makete;- multimetra;- katalogët.

Kapitulli 12: Relete 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë karakteristikat e releve dhe parimin e punës;- të dallojë llojet e releve;

b) Temat e kapitullit- Relet dhe llojete e releve.- Lidhja e releve dhe rendesia e perdorimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të motivojë nxënësit duke përdorur mjete vizuale;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për fushën elektrike;- të jep shembujë për lidhjet e kondensatorëve.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- pankarta;- projektori;- makete materialesh për demonstrim;- rele të ndryshme.

Kapitulli 13: Makinat elektrike 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë strukturën,ndertimin dhe përdorimin e makinave elektrike;- të dallojë makinat elektrike statike dhe dinamike;- të përshkruajë masat e sigurimit në punë.

b) Temat e kapitullit- Klasifikimi i makinave elektrike- Ndertimi dhe perdorimi i makinave elektrike.- Teknika e sigurimit në punë në makinat elektrike.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:

83

- të shpjegojë njohuritë duke u bazuar në mjetet vizuale;- të angazhojë nxënësit në diskutimin e koncepteve dhe të fenomeneve në makinat

elektrike;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve;- të zhvillojë diskutime ndërmjet nxënësve për sigurinë dhe mbrojtjen në punë për makinat

elektrike.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- model makine elektrike.

Kapitulli 14: Transformatorët 4 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e transformatorit njëfazor dhe

trefazorte;- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e autotransformatorit.

b) Temat e kapitullit- Transformatori njëfazor, ndërtimi dhe parimi i punës.- Transformatori trefazor, ndërtimi dhe parimi i punës- Autotransformatorët.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të shpjegojë njohuritë në mbështetje të mjeteve vizuale;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve për transformatorët;- të krijojë situata problemore të cilat kërkojnë zgjidhje nga ana e nxënësve;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve;- të organizojë vizita me karakter njohës në punëtoritë ku përdoren transformatorët.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projetkor;- transparente;- pankarta;- modele të transformatorëve;- katalogë të transformatorëve.

Kapitulli 15: Makinat sinkrone dhe asinkrone 8 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të përshkruajë fushat magnetike te makinat e rrymës alternative;- të përshkruajë dallimin ndërmjet makinave sinkrone dhe makinave asinkrone;- të përshkruajë dallimin ndërmjet gjeneratorëve dhe motorëve sinkronë;- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e gjeneratorëve sinkronë;

b) Temat e kapitullit- Fushat magnetike te makinat e rrymës alternative.- Llojet e makinave sinkrone

84

- Llojet e makinave asinkrone- Motoret sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës.- Motoret asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës- Gjeneratorët sinkronë – pjesët kryesore dhe parimi i punës- Gjeneratorët asinkron – pjesët kryesore dhe parimi i punës

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të përdorë materiale vizuale për të rritur vëmendjen e nxënësve;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve;- të zhvillojë diskutimin ndërmjet nxënësve për shpejtësinë sinkrone dhe asinkrone;- të organizojë vizita njohëse aty ku përdoren makinat sinkrone.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- katalogë me modele të makinave sinkrone;- modele të makinave të vogla sinkrone.

Kapitulli 16: Makinat e rrymës së vazhduar 6 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë fund të kapitullit, nxënësi duhet:- të shpjegojë parimin e punës dhe ndërtimin e makinave të rrymës së vazhduar;- të shpjegojë parimin e punës, ndërtimin dhe përdorimin e gjeneratorëve të rrymës së

vazhduar;

b) Temat e kapitullit- Ndërtimi, llojet dhe parimi i punës së makinave të rrymës së vazhduar.- Gjeneratorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet- Karakteristikat e gjeneratorëve të rrymës së vazhduar.- Motorët e rrymës së vazhduar, parimi dhe llojet- Karakteristikat e motorëve të rrymës së vazhduar.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi: - të përdorë materiale vizuale për të rritur vëmendjen e nxënësve;- të aktivizojë nxënësit nëpërmjet pyetje–përgjigjeve dhe diskutimit;- të organizojë vizita të karakterit njohës në punëtoritë ku përdoren makinat e rrymës së

vazhduar.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- projektor;- transparente;- pankarta;- katalogë të makinave të rrymës së vazhduar;- modele të makinave të rrymës së vazhduar.

85

Modulet e praktikës profesionale-klasa 11ARSIMI PROFESIONAL

(I rishikuar)!

Programi pilot 2013

Metalpunues

86


“Tornimi gjatësor i sipërfaqeve cilindrike”


Numri i modulit 5

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të sipërfaqeve cilindrike, të jashtme, të brendshme dhe të cilësisë N7


6 kredite (60 orë)


RM 1 Nxënësi kryen tornime gjatësore të jashtme Përmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të jashtme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse, matëse për tornim

gjatësore të jashtme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësore të jashtme- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësore të jashtëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit gjatësor të jashtëm

RM 2 Nxënësi kryen tornime gjatësore të brendshmePermbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për tornime

gjatësore të brendshme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

87

në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të brendshëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësor të brendshëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit gjatësor të brendshëm.

RM 3 Nxënësi kryen tornime gjatësore të cilësisë N7Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të cilësisë N7- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për tornim

gjatësor të cilësisë N7- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisjen ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të cilësisë N7- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësore të cilësisë N7- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit gjatësore të cilësisë N7.


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e te gjithe kritereve te realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të

përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim gjatësor të jashtëm;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

88

tornim gjatësor të jashtëm; - vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vëndosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në

mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit te përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin gjatësor të jashtëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimeve

gjatësore të jashtme; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimeve gjatësore të jashtme.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme;- përcaktojë radhën e duhur te punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornime gjatësore të brendshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prërese e matëse për

tornim gjatësor të brendshëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën ne kokën

shtrënguese dhe me pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në

mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin gjatësor të brendshëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit gjatësor

të brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit gjatësore të brendshëm.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të cilësisë N7;- përcaktojë radhën e duhur te punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim gjatësore të cilësisë N7;

89

- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse e matëse për

tornim gjatësor të cilësisë N7; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në

mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin gjatësor të cilësisë N7;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit gjatësor

të cilësisë N7;- - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes

së mjedisit gjatë tornimit gjatësor të cilësisë N7.


- Trajtimi i këtij moduli të behet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.

- Gjatë trajtimit të çështjeve praktike, instruktori duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit gjatësor të sipërfaqeve cilindrike të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime gjatësore të sipërfaqeve cilndrike të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.

- Instruktori duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes ne punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim praktik.- Punëtori makinash metalprerëse dhe torno.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornim

gjatësor të sipërfaqeve cilindrike të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.

- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të sipërfaqeve cilindrike.

- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde, etj.

- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të sipërfaqeve cilindrike.

90


“Tornimi ballor e i shkallëzuar dhe zmusimi”


Numri i modulit 6

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime ballore të rrafshëta, të shkallëzuara, zmusim, prerje dhe për hapje kanalesh unazore të jashtme e të brendshme me tornim.




RM 1 Nxënësi kryen tornime ballore të jashtmePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve ballore të jashtme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumentev prerës e matëse për tornim

ballor- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit ballor të jashtëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit ballor të jashtëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit ballor.

RM 2 Nxënësi kryen tornime të shkallëzuara të jashtmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të jashtme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglat e punës për

tornim të shkallëzuar të jashtëm- Përzgjedhja e instrumenteve prerës e matëse për tornim të

shkallëzuar të jashtëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse

91

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të shkallëzuar, të jashtëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të shkallëzuar, të

jashtëm- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes se mjedisit gjatë

tornimit të shkallëzuar, të jashtëm.

RM 3 Nxënësi kryen zmusime të ndryshmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e zmusimeve të ndryshme- Përcaktimi i radhës se punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumenteve prerës e matës për zmusime të

ndryshme- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e zmusimeve të ndryshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë zmusimeve të ndryshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

zmusimeve të ndryshme.

RM 4 Nxënësi kryen tornime të shkallëzuara të brendshmePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të brendshme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumentev prerëse e matëse për tornim të

shkallëzuar të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisjen ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të shkallëzuar të brendshëm- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të shkallëzuar, të

92

brendshëm - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të shkallëzuar, të brendshëm.

RM 5 Nxënësi kryen prerje të ndryshme me tornimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e prerjeve të ndryshme me tornim- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës - Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për prerje të

ndryshme me tornim - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e prerjes me tornim- Heqja e copës dhe dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes me tornim- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

prerjeve të ndryshme me tornim

RM 6 Nxënësi hap kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshmePërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve të kanaleve unazore të jashtme dhe të

brendshme- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për

tornim të kanaleve unazore të ndryshme, të jashtme dhe të brendshme

- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse e matëse për tornim të kanaleve unazore, të jashtme dhe të brendshme

- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit të kanaleve unazore të ndryshme, të

jashtme dhe të brendshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të kanaleve unazore, të

jashtme dhe të brendshme - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të kanaleve unazore, të jashtme dhe të brendshme.

93





përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve ballore të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim ballor të jashtëm;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim ballor të jashtëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin ballor të jashtëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit ballor

të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit ballor të jashtëm.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të

jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të shkallëzuar, të jashtëm;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të shkallëzuar, të jashtëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse- përcaktojë regjimin e përpunimit;

94

- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin të shkallëzuar, të jashtëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

shkallëzuar, të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të shkallëzuar, të jashtëm.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e zmusimeve të ndryshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për zmusime të ndryshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

zmusime;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës,- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë zmusime të ndryshme;- kryejë heqjen e copës dhe tëthikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë zmusimeve të

ndryshme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë zmusimeve të ndryshme.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të shkallëzuara të

brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të shkallëzuar, të brendshëm;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;

95

- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin të shkallëzuar, të brendshëm;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

shkallëzuar, të brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të shkallëzuar, të brendshëm.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e prerjeve të ndryshme me tornim;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës; - përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

prerje të ndryshme me tornim;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në

mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë prerje të ndryshme me tornim;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë prerjeve të

ndryshme me tornim;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë prerjeve të ndryshme me tornim.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e hapjes së kanaleve unazore të

ndryshme të jashtme dhe të brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;

- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;

- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

96


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë hapjen e kanaleve unazore të ndryshme të

jashtme dhe të brendshme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë hapjes së

kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme;

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë hapjes së kanaleve unazore të ndryshme të jashtme dhe të brendshme.


- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.

- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të tornimit ballor të jashtëm, të shkallëzuar (të jashtëm dhe të brendshëm), të zmusimeve të ndryshme, të prerjeve të ndryshme me torno dhe të tornimit të kanaleve unazore të jashtme dhe të brendshme, me torno universale.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime ballore të jashtme, tornime të shkallëzuara (të jashtme e të brendshme), zmusime, prerje dhe tornime të kanaleve unazore (të jashtme e të brendshme), me torno universale.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime

ballore, të shkallëzuara e për hapje kanalesh unazore.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime ballore, të

shkallëzuara, zmusime, prerje dhe për hapje kanalesh unazore.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime, të

shkallëzuara e për hapje kanalesh unazore.

97


“Shpimi në torno me majë shpuese”


Numri i modulit 7

Qëllimi i modulit

Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësin për të kryer shpime dhe zgjerime vrimash në torno universale, me majë shpuese.


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen shpime vrimash me punto, në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të shpimit me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për

shpim- Përzgjedhja e puntos- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për shpim- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos në bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të shpimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të vrimës, me rrotullim me dorë të

volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të vrimave

RM 2 Nxënësi kryen zgjerime vrimash me punto, në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të zgjerimit me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e veglave të punës, e puntos dhe e

instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos ne bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e zgjerimit të vrimës, me rrotullim me dorë të

98

volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë zgjerimit të vrimave

RM 3 Nxënësi kryen shpime dhe zgjerime vrimash në tornoPërmbajtja- Veçoritë e procesit të shpimit dhe të zgjerimit të vrimave

me punto, në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit - Përzgjedhja e veglave të punës, e puntos dhe e

instrumenteve matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese - Vendosja e mandrinos në bartësin e qendrës fundore- Vendosja dhe shtrëngimi i puntos në mandrino- Regjistrimi i largësisë së bartësit të qendrës fundore - Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit dhe e zgjerimit të vrimës, me rrotullim

me dorë të volantit- Heqja e copës, e puntos dhe e mandrinos - Matja dhe kontrolli gjatë zgjerimit të vrimave




KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë e procesit të shpimit me punto, në

torno;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin për shpim;- përzgjedhë drejt veglat e punës, punton dhe

instumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese; - vendosë drejt mandrinon në bartësin e qendrës

fundore;- vendosë dhe të shtrëngoje siç duhet punton në

mandrino;- regjistrojë me saktësi largësinë e bartësit të qendrës

fundore; - përcaktojë drejt regjimin e shpimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet shpimin e vrimës, me rrotullim me

dorë të volantit;- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon;

99

- masë dhe kontrollojë me saktësi gjatë shpimit të vrimave;

- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes së mjedisit;

- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.

RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësitme listë-kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë veçorite e procesit të zgjerimit të vrimave

me punto, në torno;- përzgjëdhë drejt veglat e punës, punton dhe

intrumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


fundore;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet punton në

mandrino;- regjistrojë me saktësi largësinë e bartësit të qendrës

fundore; - përcaktojë drejt regjimin e përpunimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet zgjerimin e vrimës, me rrotullim me

dorë të volantit;- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon; - masë dhe kontrollojë me saktësi gjatë zgjerimit të

vrimave;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit;- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.


KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë veçoritë e procesit të shpimit dhe të zgjerimit

të vrimave me punto, në torno;- përzgjedhë drejt veglat e punës, punton dhe

instumentet matëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


fundore;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet punton në

mandrino;- regjistroje me saktësi largësinë e bartësit të qendrës

fundore; - përcaktojë drejt regjimin e përpunimit; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë siç duhet shpimin dhe zgjerimin e vrimës, me

rrotullim me dorë të volantit;

100

- heqë siç duhet copën, punton dhe mandrinon; - matë dhe të kontrollojë me saktësi gjatë shpimit e

zgjerimit të vrimave;- respektojë rregullat e mbrojtjes në punë dhe të ruajtjes

së mjedisit;- mirëmbajë tornon, veglat dhe instrumentet.


- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorine e makinave metalprerëse

- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të shpimit dhe të zgjerimit të vrimave, me punto në torno universale, si dhe të faktorëve që ndikojnë në to.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për shpime dhe zgjerime vrimash në torno universale, me punto.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të shpimeve dhe të zgjerimeve të vrimave në torno, me punto.

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësit, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për shpime dhe

zgjerime vrimash në torno, me punto.- Gjysëmfabrikate dhe copa të parapërgatitura për shpime dhe

zgjerime vrimash.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, mostra

standarde etj., për shpimet dhe zgjerimet e vrimave.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike të shpuara.

101


“Punimi i filetove në torno”


Numri i modulit 8

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të punuar në torno fileto metrike të jashtme e të brendshme dhe për të hapur fileto të jashtme dhe të brendshme trapezoidale me torno.




RM 1 Nxënësi hap fileto të jashtme metrike më thikëPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet).- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e thikës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në kokën shtrënguese

dhe pajisje ndihmëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Thyerja e teheve të shufrës (zmusimi)- Përzgjedhja e thikave dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të jashtëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së jashtme, me disa kalime të

thikave përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos- Heqja e shufrës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit të jashtëm me thikë

RM 2 Nxënësi hap fileto të brendshme metrike me thikëPërmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës - Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e copës për filetim të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Shpimi paraprak (me tornim ose me turielë - burgji) i

copës në diametrin e duhur

102

- Thyerja e teheve të vrimës (zmusimi)- Përzgjedhja e thikave filetuese dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të

brendshëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së brendshme, me disa kalime me

thika filetuese përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos së

brendshme- Heqja e copës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit të brendshëm me thikë filetuese, në torno

RM 3 Nxënësi hap fileto të jashtme me madravidë (filetëprerëse të jashtme), në tornoPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e shufrës për filetim të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në kokën shtrënguese

dhe në pajisje ndihmëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Thyerja e teheve të shufrës (zmusimi)- Përzgjedhja e madravidave dhe e mbajtëses përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të jashtëm- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së jashtme, me disa kalime të

madravidave përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos- Heqja e shufrës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit të jashtëm me madravidë, në torno.

RM 4 Nxënësi hap fileto të brendshme me turielë filetuese (mashkull), në tornoPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e copës për filetim të brendshëm- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Shpimi paraprak (me tornim ose me turielë) i copës në

diametrin e duhur- Thyerja e teheve të vrimës (zmusimi)- Përzgjedhja e turijelave filetuese dhe e mbajtëses

përkatëse- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për filetim të

103

brendshëm me turielë filetuese- Kryerja e vajisjes për filetim- Punimi me dorë i filetos së brendshme, me disa kalime të

turijelave filetuese përkatëse- Tornimi i kanalit unazor të mbarimit të filetos së

brendshme- Heqja e copës dhe e instrumenteve- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit të brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit të brendshëm me turielë filetuese, në torno

RM 5 Nxënësi hap fileto të jashtme trapezore më thikë, në tornoPërmbajtja - Veçoritë dhe përdorimi i filetove trapezoidale të jashtme- Parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të jashtme

trapezoidale- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e thikave për filetim të filetove trapezoidale,

të jashtme- Përcaktimi i diametrit të shufrës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e shufrës për filetim trapezoidal të jashtëm- Vendosja dhe shtrëngimi i shufrës në kokën shtrënguese

dhe në pajisje ndihmëse- Përcaktimi i regjimeve të tornimit- Përshtatja e tornos për regjimet e duhura të punës- Përshtatja e sistemit ftohës- Vendosja dhe pozicionimi i instrumenteve prerëse- Tornimi paraprak i shufrës në diametrin e duhur- Tornimi automatik i filetos trapezoidale të jashtme (me

disa kalime)- Heqja e shufrës së filetuar dhe e instrumenteve prerëse- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit trapezoidal, të jashtëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit trapezoidal të jashtëm, në torno.

RM 6 Nxënësi hap fileto të brendshme trapezore me thikë, në tornoPërmbajtja - Veçoritë dhe përdorimi i filetove trapezoidale të

brendshme- Parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të brendshme

trapezoidale- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit të filetuar- Përgatitja e skicës së detalit të filetuar (nëse kërkohet)- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e thikave për filetim të filetove trapezoidale,

të brendshme- Përcaktimi i diametrit të vrimës për filetim (në tabela)- Përzgjedhja e copës për filetim trapezoidal të brendshëm- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Përcaktimi i regjimeve të tornimit

104

- Përshtatja e tornos për regjimet e duhura të punës- Përshtatja e sistemit ftohës- Vendosja dhe pozicionimi i instrumenteve prerëse- Shpimi paraprak i copës në diametrin e duhur, me tornim

ose me turielë- Tornimi automatik i filetos trapezoidale të brendshme (me

disa kalime)- Heqja e copës së filetuar dhe e instrumenteve prerëse- Matja dhe kontrolli gjatë filetimit trapezoidal, të

brendshëm- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

filetimit trapezoidal të brendshëm, në torno




KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përcaktojë me saktësi diametrin e shufrës për filetim

(bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë shufrën përkatëse për filetim të jashtëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e

duhur;- kryejë thyerjen e teheve të shufrës (zmusimin);- përzgjedhë thikat e duhura dhe mbajtëset përkatëse;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të

jashtëm;- kryejë vajisjen e nevojshme për filetim;- kryejë punimin me dorë të filetos së jashtme, me disa

kalime të thikave përkatëse;- kryejë tornimin e kanalit unazor të mbarimit të filetos;- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet;- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të

jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë filetimit të jashtëm me thikë.


KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);

105

- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përcaktojë me saktësi diametrin e vrimës për filetim

(bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë copën e duhur për filetim të brendshëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- kryejë shpimin paraprak të copës në diametrin e duhur

me thikë;- kryejë thyerjen e teheve të vrimës (zmusimin);- përzgjedhë thikat filetuese të duhura dhe mbajtëset

përkatëse;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse për filetim të

brendshëm;- kryejë vajisjen e nevojshme për filetim;- kryejë punimin me dorë të filetos së brendshme, me

disa kalime të thikave filetuese përkatëse;- kryejë tornimin e kanalit unazor të mbarimit të filetos;- heqë copën e filetuar dhe instrumentet;- kryejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të

brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë filetimit të brendshëm me thikë.


KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove të

jashtme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të

jashtme me madravidë, në torno;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë thikat e duhura për filetim të filetove, të

jashtme me madravidë, në torno;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim të

jashtëm me madravidë (bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë drejt shufrën për filetim të jashtëm me

madravidë, në torno;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim të

jashtëm me madravidë, në torno;- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet

prerëse;- kryejë tornimin paraprak të shufrës në diametrin e

duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos së jashtme me

madravidë, në torno;- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të

106

jashtëm me madravidë, në torno;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit


KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove të

brendshme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të

brendshme me turielë filetuese;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës;- përzgjedhë thikat e duhura për filetim të filetove të

brendshme me turielë filetuese, në torno;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim të

brendshëm me turielë filetuese, (bazuar në tabelat përkatëse);

- përzgjedhë drejt shufrën për filetim të brendshëm me turielë filetuese, në torno;

- vendosë e të shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;

- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim të brendshëm me turielë filetuese;

- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet


duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos së brendshme (me

disa kalime);- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit të

brendshëm me turielë filetuese;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë filetimit të brendshëm me turielë filetuese, në torno.


KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove

trapezoidale të jashtme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të

jashtme trapezoidale;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe thikat e duhura për

filetim të filetove trapezoidale, të jashtme;- përcaktojë diametrin e duhur të shufrës për filetim

trapezoidal të jashtëm (bazuar në tabelat përkatëse);

107

- përzgjedhë drejt shufrën për filetim trapezoidal të jashtëm;

- vendosë e shtrëngojë siç duhet shufrën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;

- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim trapezoidal të jashtëm;

- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës;- përrshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet


duhur;- kryejë tornimin automatik të filetos trapezoidale të

jashtme (me disa kalime);- heqë shufrën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit

trapezoidal, të jashtëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë filetimit trapezoidal të jashtëm, në torno.


KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë dhe përdorimin e filetove

trapezoidale të brendshme;- tregojë parametrat e instrumenteve prerëse për fileto të

brendshme trapezoidale;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit të filetuar;- përgatitë skicën e detalit të filetuar (nëse kërkohet);- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe thikat e duhura për

filetim të filetove trapezoidale;- përcaktojë diametrin e duhur të vrimës për filetim;

trapezoidal të brendshëm (bazuar në tabelat përkatëse);- përzgjedhë drejt copën për filetim trapezoidal të

brendshëm;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- përcaktojë drejt regjimet e tornimit për filetim

trapezoidal të brendshëm;- përshtatë tornon për regjimet e duhura të punës- përshtatë sistemin ftohës;- vendosë dhe të pozicionojë me saktësi instrumentet

prerëse;- kryen shpim paraprak të vrimës në diametrin e duhur,

me tornim ose turielë;- kryejë tornimin automatik të filetos trapezoidale të

brendshme (me disa kalime);- heqë copën e filetuar dhe instrumentet prerëse;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë filetimit

trapezoidal, të brendshëm;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë filetimit trapezoidal të brendshëm, në torno.

108



- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të hapjes së filetove të jashtme e të brendshme dhe të atyre trapezoidale, në torno universale.

- Nxënësit duhet te praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryerjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për hapje të filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe për hapjen e filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme, me torno universale.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimeve në torno, që ata kryejnë.


- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të aftësive te fituara nga ata.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të

filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe të filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme.

- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të filetove të jashtme e të brendshme me madravida e turielë filetuese, si dhe të filetove trapezoidale, të jashtme e të brendshme.

- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde etj.

- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të sipërfaqeve konike, të jashtme dhe të brendshme.

109


“Tornimi i sipërfaqeve konike”


Numri i modulit 9

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime të sipërfaqeve konike, të jashtme e të brendshme dhe të cilësisë N7.




RM 1 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të jashtmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve konike- Këndi i konit, si realizohet ai- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të sipërfaqeve konike të jashtme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të

jashtme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të

jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme

RM 2 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të brendshmePërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të sipërfaqeve konike të brendshme

110


- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të

brendshme- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të

brendshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve konike të brendshme

RM 3 Nxënësi kryen tornime të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7Përmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7


- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve konike të

jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të

jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7.



RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësit me listë- kontrolli

111

KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve

konike;- tregojë ç’është këndi i konit dhe si realizohet ai;- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të

përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të

jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të sipërfaqeve konike të jashtme;- vendosë dhe të të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të

sipërfaqeve konike të jashtme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të

jashtme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

sipërfaqeve konike të jashtme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme.



- analizojë skicën ose vizatimin e detalit që do të përgatitet;

- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të

brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të sipërfaqeve konike të brendshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të sipërfaqeve konike të brendshme;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të

sipërfaqeve konike të brendshme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;

112

- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikë;.- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të

brendshme;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

sipërfaqeve konike të brendshme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të brendshme.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve konike të

jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;

- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornim të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;

- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;

- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse;

- përcaktojë regjimin e përpunimit në torno të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;

- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- rregullojë këndin e duhur të mbajtëses së thikës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornimin (manual) të sipërfaqeve konike të

jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7;

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme të cilësisë N7.



- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit të sipërfaqeve konike me

113

torno universale.- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur

për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime të sipërfaqeve konike të brendshme e të jashtme dhe të cilësisë N7, me torno universale.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës e pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të aftësive të fituara nga ata.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të

sipërfaqeve konike, të jashtme dhe të brendshme.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të sipërfaqeve

konike, të jashtme dhe të brendshme.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime të

sipërfaqeve konike të jashtme dhe të brendshme.

114


“Tornimi i sipërfaqeve të profiluara”


Numri i modulit 10

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime të sipërfaqeve të profiluar


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi tregon veçoritë e tornimit të profiluarPërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve të pofiluara- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës.- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të sipërfaqeve të profiluara- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve të profiluara- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve të

profiluara - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve të profiluara.

RM 2 Nxënësi kryen tornime profilore-sferikePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të sipërfaqeve profilore-

sferike- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të sipërfaqeve profilore-sferike

115

- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar.- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve profilore-

sferike - Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve profilore-

sferike - Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve profilore-sferike

RM 3 Nxënësi kryen tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme Përmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të profileve rrezesh të

ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për

tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme

- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit.- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të sipërfaqeve profilore

rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të sipërfaqeve profilore

rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të sipërfaqeve profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme.



116



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të sipërfaqeve të

profiluara;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të sipërfaqeve të profiluara;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të sipërfaqeve të profiluarara;- vendosë instrumentet drejt;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe pajisje ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet thikën në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të

sipërfaqeve të profiluara;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim të sipërfaqeve të profiluara;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

sipërfaqeve të profiluara;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të sipërfaqeve të profiluarar.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve profilore-sferike;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornime profilore-sferike;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornime profilore-sferike;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornime profilore-

sferike; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornime profilore-sferike;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimeve

117

profilore-sferike;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimeve profilore-sferike.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve profilore rrezesh të

ndryshme të brendshme dhe të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;

- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornime profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;

- vendosë instrumentet drejt;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornime profilore

rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornime profilore rrezesh të ndryshme të

brendshme dhe të jashtme;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimeve

profilore rrezesh të ndryshme të brendshme dhe të jashtme;

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimeve profilore rrezesh të ndryshme

të brendshme dhe të jashtme. Metodat e rekomanduara të të mësuarit

Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve praktike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit të sipërfaqeve të profiluara.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime të sipërfaqeve të profiluara, të profleve sferike dhe rrezesh të ndryshme të brendshme e të jashtme, me torno universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.

118

-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimin praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim praktik.- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornim të

sipërfqeve të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të sipërfaqeve të

profiluara.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde,

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornim të sipërfaqeve

të profiluara.

119


“Tornimi i boshteve të gjata”


Numri i modulit 11

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të boshteve të gjata, të jashtme e të brendshme të detaleve të gjata me përdorimin e lunetës.


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen tornime gjatësore të jashtme, të detaleve të gjata me përdorimin e lunetësPërmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të jashtme, të detaleve me

gjatësi të madhe- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

gjatësor, të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe- Vendosje e lunetave- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit - Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të jashtëm, të detaleve me

gjatësi të madhe- Heqja e copës, lunetave dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësor të jashtëm, të

detaleve me gjatësi të madhe- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të mëdha.

RM 2 Nxënësi kryen tornime gjatësore të brendshme, të detaleve të gjata me përdorimin e lunetësPërmbajtja - Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme, të detaleve

120

me gjatësi të madha- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

gjatësor, të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe- Vendosja e lunetave- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Percaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Pozicionimi i instrumentit kundrejt copës- Kryerja e tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me

gjatësi të madhe- Heqja e copës, lunetave dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit gjatësor të brendshëm, të

detaleve me gjatësi të madhe- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe.






- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçorite e tornimeve gjatësore të jashtme, të

detaleve me gjatësi të madhe;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim gjatësor të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;

- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornim gjatësore të jashtëm, të detaleve me gjatësi të mëdha;

- vendosë lunetat;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim gjatësor të

jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;

121

- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim gjatësor të jashtëm, të detaleve me

gjatësi të madhe;- kryejë heqjen e copës, lunetave dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit

gjatësore të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit gjatësore të jashtëm, të detaleve me gjatësi të madhe.



përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve gjatësore të brendshme,

të detaleve me gjatësi të madhe;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim gjatësor te brendshëm, të detaleve me gjatësi të mëdha;

- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për tornim gjatësore të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;

- vendosë lunetat;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim gjatësore

të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim gjatësor të brendshëm, të detaleve me

gjatësi të madhe;- kryejë heqjen e copës, lunetave dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit

gjatësore të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe;

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimit gjatësor të brendshëm, të detaleve me gjatësi të madhe.


-Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të tornimit të boshteve të gjata të jashtëm e të brendshëm të detaleve me gjatësi të madhe, duke përdorur tornot universale.

122

-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornim gjatësore të jashtëm e të brendshëm të detaleve me gjatësi të madhe, duke përdorur me tornon universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornime të

boshteve të gjata.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornime të boshteve të gjata.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde,

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornime gjatësore, të

boshteve të gjata.

123


“Tornimi i pjesëve ekscentrike”


Numri i modulit 12

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer tornime gjatësore të pjesëve ekscentrike tëjashtme e të brendshme.


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen tornime të pjesëve ekscentrike të jashtmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të pjesëve ekscentrike të

jashtme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim

të pjesëve ekscentrike të jashtme- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të pjesëve ekscentrike të

jashtme- Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të

jashtme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të pjesëve ekscentrike të jashtme

RM 2 Nxënësi kryen tornime të pjesëve ekscentrike të brendshmePërmbajtja- Veçoritë e punimit në torno të pjesëve ekscentrike të

brendshme- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave e punës

124

- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme

- Vendosja e shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe pajisje ndihmëse

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e tornimit (manual) të pjesëve ekscentrike të

brendshme - Heqja e copës dhe të thikës- Matja dhe kontrolli gjatë tornimit te pjesëve ekscentrike të

brendshme- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

tornimit të pjesëve ekscentrike të brendshme.





përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të pjesëve ekscentrike

të jashtme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të pjesëve

ekscentrike të jashtme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim të pjesëve ekscentrike të jashtme;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

pjesëve ekscentrike të jashtme;

125

- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të jashtme.




- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e tornimeve të pjesëve ekscentrike

të brendshme;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- vendosë instrumentet drejt instrumentet;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën


mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për tornim të pjesëve

ekscentrike të brendshme;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë tornim të pjesëve ekscentrike të brendshme;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë tornimit të

pjesëve ekscentrike të brendshme;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë tornimit të pjesëve ekscentrike të brendshme.


-Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse.-Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të tornimit të pjesëve ekscentrike, me torno universale.-Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për tornime ekscentrike të jashtme e të brendshme, me torno universale.-Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të tornimeve që ata kryejnë.-Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së makinës dhe pajisjeve.-Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.

Baza materiale Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të

126

e domosdoshme sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik.- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për tornim të

pjesëve ekscentrike.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për tornim të pjesëve

ekscentrike.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde,

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për tornim të pjesëve

ekscentrike.

127


“Retifikimi në torno dhe përpunimi me vijëzim”


Numri i modulit 13

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer retifikime në torno dhe përpunime me vijëzim, retifikime të jashtme në torno


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen retifikime të jashtme në tornoPërmbajtja- Veçoritë e punimit me retifikim në torno- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit, si dhe përgatitja e

skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për retifikim në torno- Përzgjedhja e instrumenteve matëse për retifikim në torno- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e retifikimit (manual) në torno- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë retifikimit në torno- Regullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

retifikimit në torno.

RM 2 Nxënësi kryen vijëzime të jashtme në tornoPërmbajtja- Veçoritë e punimit me vijëzim të jashtëm në torno- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit, si dhe përgatitja

e skicës (nëse kërkohet)- Përcaktimi i radhës së punës- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për

vijëzim të jashtëm në torno- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në kokën shtrënguese dhe

në pajisje ndihmëse

128

- Vendosja dhe shtrëngimi i thikës në mbajtëse- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i tornos sipas regjimit të përcaktuar.- Rregullimi i sistemit ftohës- Rregullimi i këndit të mbajtëses së thikës- Pozicionimi i thikës kundrejt copës- Kryerja e vijëzimit të jashtëm (manual) në torno- Heqja e copës dhe e thikës- Matja dhe kontrolli gjatë vijëzimit të jashtëm në torno- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

vijëzimit të jashtëm në torno.





përgatitet;- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e retifikimeve të jashtme në torno;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për retifikime të jashtme në torno;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

retifikime të jashtme në torno;- vendosë instrumentet drejt; - vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet thikën në mbajtëse- përcaktojë regjimin e përpunimit për retifikime të

jashtme në torno;- rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë retifikime të jashtme në torno;- kryejë heqjen e copës dhe të thikës;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë retifikimeve të

jashtme në torno;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë retifikimit të jashtme në torno.



përgatitet;

129

- përgatitë skicën e detalit (nëse kërkohet);- shpjegojë veçoritë e vijëzimeve të jashtme në torno;- përcaktojë radhën e duhur të punës;- përzgjedhë drejt gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës

për vijëzime të jashtme në torno; - përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

vijëzime të jashtme në torno; - vendosë instrumentet drejt;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në kokën

shtrënguese dhe në pajisje ndihmëse;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet thikën në mbajtëse;- përcaktojë regjimin e përpunimit për vijëzime të

jashtme në torno; - rregullojë tornon sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi instrumentin kundrejt copës;- kryejë vijëzime të jashtme në torno;- kryejë heqjen e copës, dhe të thikës;- bëjë matje dhe kontrolle të sakta gjatë vijëzimeve të

jashtme në torno; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë vijëzimeve të jashtme në torno.



- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet te përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të retifikimit në torne dhe të përpunimit me vijëzim.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jëtë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për retifikim në torno dhe për përpunim me vijëzim.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të retifikimit në torno që ata kryejnë.


- -Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me torno universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për retifikim në

torno - Gjysëmfabrikate të ndryshme për retifikim në torno - Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të kanaleve

të drejta dhe të profiluara.

130


“Frezimi i sipërfaqeve të rrafshëta”


Numri i modulit 14

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të frezuar me makinë frezuese universale, sipërfaqë të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontalePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet)- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për

frezim të rrafshët, horizontal- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e makinës frezuese- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në

mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët horizontale- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të

rrafshëta, horizontale- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale.

RM 2 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta vertikalePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet)- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës për

frezim të rrafshët, vertikal- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

131

të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e makinës frezuese- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në

mbajtëse dhe në boshtin punues- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët vertikale- Heqja e copës, instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të

rrafshëta, vertikale- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale.

RM 3 Nxënësi kryen frezime të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëtaPërmbajtja - Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përgatitja e skicës së detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet);- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës për

frezim të rrafshët, të pjerrët;- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

të sipërfaqeve të rrafshëta të pjerrëta;- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse;- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e makinës frezuese;- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese;- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në

mbajtëse dhe në boshtin punues;- Përcaktimi i regjimit të përpunimit;- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar;- Rregullimi i sistemit ftohës;- Pozicionimi i kokës së frezës në këndin përkatës të

pjerrësisë;- Kryerja e frezimit të sipërfaqes së rrafshët;- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse;- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të sipërfaqeve të

rrafshëta, të pjerrëta;- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta.



132


KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës të

duhura për frezim të rrafshët, horizontal;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

frezim të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë e të shtrëngojë siç duhet pajisjen shtrënguese

në tavolinën e makinës frezuese; - vendosë e të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen

shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin

frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit për frezim;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit te

përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët horizontale;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet

ndihmëse;- bejë matje dhe kontrolle të sakta gjatë frezimit të

sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale



- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës për

frezim të rrafshët vertikal;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

frezim të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen

shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen

shtrënguese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet instrumentin

frezues në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit të

përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët vertikale;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet

133


sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, vertikale.


KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e detalit;- përgatitë skicën e detalit që do të punohet me frezim

(nëse kërkohet);- përzgjedhë gjysëmfabrikatin dhe veglat e punës për

frezim të rrafshët, të pjerrët;- përzgjedhë drejt instrumentet prerëse dhe matëse për

frezim të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet pajisjen

shtrënguese në tavolinën e makinës frezuese;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copën në pajisjen

shtrënguese;- vendosë dhe shtrëngoje siç duhet instrumentin frezues

në mbajtëse dhe në boshtin punues;- përcaktojë regjimin e duhur të përpunimit;- rregullojë makinën frezuese sipas regjimit të

përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- pozicionojë me saktësi kokën e frezës në këndin

përkatës të pjerrësisë;- kryejë frezimin e sipërfaqes së rrafshët, të pjerrët;- heqë copën, instrumentin frezues dhe pajisjet


sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, të pjerrëta.


- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e makinave metalprerëse

- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa me shume te jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta, horizontale, vertikale dhe të pjerrëta, me makinë frezuese universale, dhe të faktorëve që ndikojnë në to.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për frezime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të frezimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.

134

- Mësimdhënëse duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit te nxënësit, duhet të synohet në kontrollimin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale.- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të

sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për frezime të sipërfaqeve të

rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të

sipërfaqeve teë rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta.

135


- klasa 12ARSIMI PROFESIONAL

Programi pilot 2013

Metalpunues

137

Programi i lëndës



I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës “Teknologjia e punimit të metaleve” në klasën e 12-të, nxënësi duhet të: - tregojë procesin e punimit të kanaleve me frezim;- tregojë procesin e punimit të shpimit në makinat frezuese;- tregojë procesin e punimit të dhëmbëzorëve me frezim;- tregojë procesin e saldimit me hark elektrik;- tregojë procesin e saldimit me gaz;- tregojë procesin e saldimit me gaz mbrojtës;- tregojë procesin e saldimit me elektrorezistencë;- njohë dokumentacionin teknologjik.




Kapitulli 1: Frezimi i kanaleve 15 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- njohë llojet dhe format e kanaleve;- njohë vendosjen dhe centrimin (qendërzimin) e pjesës;- tregojë zgjedhjen e IMP-së për kanale:- shpjegojë punimin e kanaleve për pykë;- shpjegojë punimin e prerjeve të ndryshme në frezë;- shpjegojë punimin e kanaleve me frezë boshtore dhe diskore;- njohë dokumentcionin teknik të përpunimit me prerje dhe me saldim.

b) Temat e kapitullit- Llojet dhe format e kanaleve.- Vendosja dhe centrimi i pjesës.- Zgjedhja e IMP-së për kanale.- Punimi i kanaleve të jashtme dhe të brendshme në pjesën e rrafshët dhe rrethore.- Punimi i kanaleve për pykë.- Punimi i kanaleve të ndryshme me frezë boshtore dhe diskore.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me pankarta dhe skema të ndryshme të frezave

138

për punimin e kanaleve;- angazhojë nxënësit për të analizuar përpunimin e kanaleve në frezë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të përpunimit të kanaleve në frezë;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të kanaleve në frezë.

Kapitulli 2: Shpimi në makinat frezuese 12 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë proceset e shpimit në makinat frezuese;- tregojë shpimin e vrimave me toleranca dhe pa tolerancë;- tregojë shpimin dhe alezimin nën kënde;- tregojë punimin e vrimave me kokë ekscentrike;- tregojë zgjedhjen e regjimit të përpunimit të shpimit. b) Temat e kapitullit- Proceset e shpimit në makinat frezuese.- Shpimi i vrimave me toleranca dhe pa tolerancë.- Shpimi dhe alezimi i vrimave nën kënde.- Punimi i vrimave me kokë ekscentrike.- Zgjedhja e regjimit të përpunimit të shpimit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar pankarta dhe skema të ndryshme të frezave

për punimin me shpim;- angazhojë nxënësit për të analizuar punimin me shpim.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të përpunimit të shpimit në frezë;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit me shpim në frezë.

Kapitulli 3: Punimi i dhëmbëzorë me frezim 21 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë punimin e dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim;- tregojë punimin e dhëmbëzorëve konikë me frezim;- tregojë punimin e dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim;- shpjegojë regjimin e punës te punimit të dhëmbëzorëve.

b) Temat e kapitullit- Punimi i dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim.- Punimi i dhëmbëzorëve konikë me frezim.- Punimi i dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim.- Regjiimi i punimit të dhëmbëzorëve me frezim.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me pankarta dhe skema të ndryshme të

punimit të dhëmbëzorëve në frezë;

139

- angazhojë nxënësit për të analizuar punimin e dhëmbëzorëve në frezë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të përpunimit të dhëmbëzorëve në frezë;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të dhëmbëzorëve në frezë.

Kapitulli 4: Saldimi me hark elektrik 2 3 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitulli, nxënësi duhet të:- tregojë saldimin e thellë dhe shumështresorë;- tregojë saldimin lart - poshtë;- tregojë saldimin “V“ në pozicion vertikal dhe tavanor;- tregojë saldimin këndor në pozicion vertikal dhe tavanor.

b) Temat e kapitullit- Saldimi i thellë dhe shumështresorë.- Saldimi lart – poshtë.- Saldimi i bashkësisë “V” në pozicion vertikal dhe tavanor.- Saldimi këndor në pozicion vertikal dhe tavanor.

c) Udhëzime didaktike për kapitullin:Rekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me shembuj nga saldimi me hark elektrik;- angazhojë nxënësit për të analizuar punimine nga saldimi me hark elektirk.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të përpunimit të dhëmbëzorëve në frezë;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të saldimit me hark elektrik.

Kapitulli 5: Saldimi me gaz 18 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë përparësitë dhe të metat e saldimit me gaz;- tregojë llojet e gazeve;- tregojë pajisjet për saldim me gaz;- tregojë zonat, llojet dhe rregullimin e flakës gjatë saldimit;- interpretojë saldimin e majtë e të djathtë dhe shpejtësinë e saldimit;- tregojë llojet e bashkësive të salduara;- tregojë rëndësinë e materialit plotësues, ruajtjen, transportin dhe vendosjen e tij;- tregojë vendsaldimin për saldim me gaz;- tregojë rëndësinë e mbrojtjes higjieno-teknike gjatë saldimit me gaz;- tregojë ruajtjen nga manipulimi me gaze.

b) Temat e kapitullit- Përparësitë dhe të metat e saldimit me gaz, përdorimi i saldimit me gaz.- Gazet për saldim.- Pajisjet për saldim me gaz.- Flaka – zonat e flakës, llojet e flakës, rregullimi dhe shtypja gjatë saldimit.- Saldimi i majtë, saldimi i djathtë dhe shpejtësia e saldimit.- Llojet e bashkësive të salduara dhe përgatitja e buzëve – kanalit.- Materiali shtesë – materiali plotësues, ruajtja, transportimi dhe vendosja.

140

- Vendsaldimi për saldim me gaz – tavolina, veglat dhe mjetet salduese.- Mbrojtja higjieno-teknike gjatë saldimit me gaz.- Ruajtja dhe manipulimi me gaze.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me pankarta dhe skema të ndryshme të

saldimit me gaz;- angazhojë nxënësit për të analizuar punimine nga saldimi me gaz.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të saldimit me gaz;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të saldimit me gaz.

Kapitulli 6: Saldimi me gaz mbrojtës 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- shpjegojë saldimin me hark elektrik me MAG;- shpjegojë saldimin me hark elektrik me MIG;- shpjegojë saldimin me hark elektrik me TIG.

b) Temat e kapitullit- Saldimi me hark elektrik me elektrodë të shkrishme nën mbrojtjen e gazit aktiv (MAG).- Saldimi me hark elektrik me elektrodë të shkrishme nën mbrojtjen e gazit inert (MIG).- Saldimi me hark elektrik me elektrodë të pashkrishme nën mbrojtjen e gazit inert (TIG).

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me shembuj nga saldimi me gaz mbrojtës;- angazhojë nxënësit për të analizuar punimine nga saldimi me gaz mbrojtës.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema të saldimit nën mbrojtjen e gazit;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të saldimit nën mbrojtjen e gazit.

Kapitulli 7: Saldimi me elektrorezistencë 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit nxënësi duhet të:- shpjegojë parimet dhe metodat e saldimit me elektrorezistencë;- shpjegojë pikëzimin tegelor dhe pikësor;- tregojë llojet e elektrodave gjatë saldimit pikësor dhe tegelor;- tregojë ndikimin e parametrave të regjimit në cilësinë e saldimit;- tregojë llojet e makinave gjatë saldimit pikësor;- tregojë rëndësinë e mirëmbajtjes së mjeteve gjatë saldimit me elektrorezistencë.

b) Temat e kapitullit- Parimi dhe metodat e saldimit me elektrorezistencë.- Saldimi pikësor dhe tegelor me elektrorezistencë. - Elektrodat për saldim pikësor dhe tegelor me elektrorezistencë.- Parametrat e regjimit të saldimit.- Makinat për saldim pikësor, tegelor dhe reliever me elektrorezistencë.

141

- Mirëmbajtja e elektrodave, e veglave, e pajisjeve dhe e makinave salduese.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore duke ilustruar me pankarta dhe skema të ndryshme gjatë

saldimit me elektrorezistencë;- angazhojë nxënësit për të analizuar punimine nga saldimi me elektrorezistencë.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me pankarta e skema gjatë saldimit me elektrorezistencë;- katalogë dhe prospekte përkatëse të punimit të saldimit me elektrorezistencë.

Kapitulli 8: Njohja e dokumentacionit teknologjik 9 orë

a) Qëllimet e kapitullitNë përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- njohë dokumentacionin teknologjik gjatë procesit të përpunimit me prerje;- njohë dokumentacionin teknologjik gjatë procesit të saldimit;- tregojë listat operacionale;- tregojë listat e konstruksioneve;- shpjegojë listat me specifikime të materialit.

b) Temat e kapitullit- Dokumentacioni teknologjik gjatë procesit të përpunimit me prerje dhe aplikimi i tij.- Dokumentacioni teknologjik gjatë procesit të saldimit dhe aplikimi i tij.- Listat e operacioneve.- Listat e konstruksioneve.- Listat e kontrollit dhe të specifikimit të materialit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- shpjegojë çështjet mësimore për njohjen e dokumentacionit teknologjik;- angazhojë nxënësit për t’u njohur me dukumentacionin teknologjik.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasa mësimore e pajisur me dokumentacion teknologjik;- katalogë dhe prospekte me dokumentacion teknologjikë.

142

Programi i lëndës

Konstruksionet metalike


I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës në klasën e 12-të, nxënësi duhet të:

- përshkruajë format konstruktive më komplekse të dyerve metalike - përshkruajë ndërtimin e formave konstruktive më komplekse të dritareve metalike- përshkruajë ndërtimin e formave konstruktive më komplekse të portave metalike;- shpjegojë format konstruktive më komplekse të shkallëve metalike;- përdorë dokumentacione tekniko-konstruktiv.- -vizatojë forma konstruktive metalike me DeltaCAD




Kapitulli 3: Format konstruktive më komplekse të rrethojave metalike 4 orë

b) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të rrethojave metalike;- skicojë disa formate konstruktive më komplekse të rrethojave metalike;- interpretojë dokumentacionin tekniko – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë;- analizojë vizatimet e punëtorisë;- analizojë vizatimet e montazhit;- përcaktojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të rrethojave metalike.- Njohja me format konstruktive më komplekse të rrethojave metalike – me

dokumentacionin tekniko –teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:

143

- ilustrojë çështjet që trajton me vizatime;- japë ushtrime konkrete për nxënësit.


Kapitulli 4:Format konstruktive më komplekse të dyerve metalike 6 orë b) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dyerve metalike;- skicojë forma konstruktive më komplekse të dyerve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- anlizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dyerve metalike.- Njohja me format konstruktive më komplekse të dyerve metalike – dokumentacionin

teknik – teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve. - Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me paraqitje; - japë ushtrime konkrete për nxënësit.


Kapitulli 5 Format konstruktive më komplekse të dritareve metalike 6 orë

b) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dritareve metalike;- skicojë forma konstruktive më komplekse të dritareve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve;- përcaktojë matjen dhe kontrollin. b) Temat e kapitullit

144

- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të dritareve metalike.- Njohja me format konstruktive më komplekse të dritareve metalike – dokumentacioni

teknik-teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj;- angazhojë nxënësit në diskutimin.


Kapitulli 6: Format konstruktive më komplekse të portave metalike 4 orë

b) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të portave metalike;- skicojë forma konstruktive më komplekse të portave metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve;- përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të portave metalike.- Njohja me format konstruktive më komplekse të portave metalike - dokumentacioni

teknik – teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj; - angazhojë nxënësit.


Kapitulli 7: Format konstruktive më komplekse të shkallëve metalike 4 orë

b) Qëllimet e kapitullit:

145

Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve të shkallëve metalike;- skicojë forma konstruktive më komplekse të shkallëve metalike;- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktojë matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve të shkallëve metalike.- Njohja me format konstruktive më komplekse të shkallëve metalike - dokumentacioni

teknik –teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë. - Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Matja dhe kontrolli.



- Matja dhe kontrolli.

- klasë kabinetike;- vizatime të ndryshme.

Kapitulli 11: Dokumentacioni teknik-konstruktiv (realizimi me Delta CAD) 8 orë

b) Qëllimet e kapitullit:Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- tregojë materialet për ndërtimin e konstruksioneve metalike;- vizatojë forma konstruktive të thjeshta metalike me Delta CAD!- interpretojë dokumentacionin teknik – teknologjik;- analizojë vizatimin e tërësisë; - analizojë vizatimin e punëtorisë;- analizojë vizatimin e montazhit;- skicojë ecurinë teknologjike të punimit të elementeve; - përcaktoje matjen dhe kontrollin.

b) Temat e kapitullit- Materialet për ndërtimin e konstruksioneve metalike.- Format konstruktive të konstruksioneve metalike - dokumentacioni teknik –teknologjik.- Analiza e vizatimit të tërësisë.- Analiza e vizatimeve të punëtorisë.- Analiza e vizatimit të montazhit.

146

- Vizatimi me DeltaCAD!- Ecuria teknologjike e punimit të elementeve.- Plani dhe procesi i kontrollit.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- ilustrojë çështjet që trajton me shembuj.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- klasë kabinetike; - vizatime të ndryshme.

Programi i lëndës

"Ecuritë teknologjike"

Lëmia: MakineriProfili: MetalpunuesNiveli: IIKlasa: 12

I. Qëllimet e lëndësNë përfundim të trajtimit të lëndës "Ecuritë teknologjike"në klasën e 12-të, nxënësi do:- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive

teknologjike të përpunimit me prerje- të përshkruaj parimet e përgjithshme për projektimin e ecurive teknologjike.- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për detaje karakteristike.të thjeshta- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të montimit- të përshkruaj dhe zbatojë procedurën e projektimit të procesit të përpunimit në mmp me

DN- të bartë programin në njësinë punuese (me dorë ose automatikisht).

II. Fondi i orëve të lëndës35 javë x 2 orë/javë = 70 orë


147

Kapitulli 1: Bazat e projektimit të ecurive teknologjike të përpunimit 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj strukturën e sistemit prodhues dhe bazat e projektimit të ecurive

teknologjike të përpunimit - të përshkruaj mënyrën e bazimit dhe përzgjedhjes së bazave teknologjike - të shpjegojë konceptet shtesë e përpunimit dhe gabimet e bazimit

b) Temat e kapitullit- Proceset në industrinë metalpërpunuese- Skema e strukturës së sistemit perpunues.- Llojet dhe karakteristikat e prodhimtarisë- Llojet dhe zgjedhja e copës përgaditore- Shtesat e përpunimit- Bazat dhe mënyrat e bazimit- Zgjedhja e bazave teknologjike dhe gabimet e bazimit- Saktësia e përpunimit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi të:- të ilustrojë shpjegimin e bazave te projektimit të ecurive teknologjike të përpunimit me

skema, vizatime dhe elemente konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje,pjesë makinerike

Kapitulli 2: Parimet e përgjithshme për projektimin e ecurisë teknologjike 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj parimet e përzgjedhjes të pajisjeve shtërnguese,instrumenteve prerës,dhe

instrumenteve matëse kontrolluese - të përshkruaj mënyrën e përcaktimit të regjimit dhe të kohës së përpunimit - të përshkruaj mënyrën e punimit të dokumentacionit teknologjik , punues

b) Temat e kapitullit- Zgjedhja e pajisjeve shtërnguese, instrumenteve prerës dhe atyre për matje. e kontrollë- Zgjedhja e elementeve për regjim të prerjes.- Përcaktimi i kohës së përpunimit.- Punimi i dokumentacionit teknologjik- Përgaditja e të dhënave për modifikimin e pajisjeve për shtërngim të copës punuese- Përcjellja dhe perfeksionimi i ecurisë teknologjike.- Dokumentacioni punues.

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi:- të ilustrojë shpjegimin e parimeve të pëqrgjithshme për projektimin e ecurisë teknologjike

me skema, vizatime dhe elemente konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Skema, vizatime, detaje

148

Kapitulli 3: Ecuritë teknologjike të punimit të detajeve karakteristike 18 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për perpunimin e detajeve karakteristike.- të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e boshteve,pjesëve nga

materiali shufror në torno, bokolave, levave, shtëpizave dhe përpunime komplekse (përpunimi i dhëmbëzorëve)

b) Temat e kapitullit- Llojet e teknologjive të përpunimit- Përpunimi i boshteve- Përpunimi i pjesëve nga materiali shufror në torno- Përpunimi i bokolave- Përpunimi i levave- Përpunimi i shtëpizave- Përpunimi kompleks- Përpunimi i dhëmbëzorëve

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e ecurisë teknologjike për detaje karakteristike.me skema, vizatime

dhe elemente konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për mmp

Kapitulli 4: Teknologjia grupore dhe tipike 10 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptin teknologji grupore- të përshkruaj konceptin teknologji tipike - të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike për përpunimin e bashksive komplekse b) Temat e kapitullit- Llojet e teknologjive grupore- Llojet e teknologjive tipike- Klasifikimi i elementeve të prodhimit- Llojet e grupimeve- Ecuria teknologjike për pjesë-bashksi komplekse- Projektimi i listave operacionale

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e ecurisë teknologjike grupore dhe tipike me skema, vizatime dhe

elemente konkrete.


149

Kapitulli 5: Projektimi i procesit te montimit 8 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj procesin e montimit - të përshkruaj dhe zbatojë ecuritë teknologjike te montimit- të përshkruaj zingjirët përmasor të montimit,perzgjedhjen e modelit organizativ të

montimit- të përshkruaj përcaktimi e renditjes së operacioneve të montimit,zgjedhjen e veglave dhe

pajisjeve për montim- të përshkruaj menyren e kontrollit, rregullimit dhe egzaminimit te prodhimit

b) Temat e kapitullit- Konceptet themelore dhe definicionet për montimin- Procesi i montimit - Ecuria teknologjike e montimit- Zingjirët përmasor të montimit- Zgjedhja e modelit organizativ të montimit- Përcaktimi i renditjes së operacioneve të montimit- Zgjedhja e veglave dhe pajisjeve për montim- Kontrolli, rregullimi dhe egzaminimi i prodhimit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e projektimit te procesit te montimit .me skema, vizatime dhe

elemente konkrete.

d) Kushtet për realizimin e kapitullit- Vizatime, dokumentacion tekniko-teknologjik për punimin në mmp

Kapitulli 6: Përgaditja e ecurive teknologjike për përpunim në mmp me DN 16 orë

a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:- të përshkruaj konceptin e perpunimit ne mmp me DN - të përshkruaj mënyrën e përzgjedhjes se pjesëve për përpunim,analizën e arsyes

teknologjike,përshtatjën teknologjike të vizatimit- të përshkruaj mënyrën e formimit të planit të përpunimit, shtërngimit, instrumentave

prerës- të përshkruaj mënyrën e percaktimit të regjimit të prerjes, formimit të listës programuese

dhe zbatimin e programit

b) Temat e kapitullit- Zgjedhja e pjesëve për përpunim në mmp me DN- Analiza teknologjike e copës përpunuese- Përshtatja teknologjike e vizatimit të punëtorisë- Sistemi koordinat i makinës dhe copës përpunuese- Mënyrat e paraqitjes së dimensioneve në vizatimin e punëtorisë- Përzgjedhja e copës përpunuese- Projektimi i ecurisë teknologjike- Formimi i planit të përpunimit- Formimi i planit të shtrëngimit- Formimi i planit të instrumentave prerës

150

- Kalkulimi i regjimit të përpunimit- Lista e programit

c) Udhëzime didaktike për kapitullinRekomandohet që mësuesi :- të ilustrojë shpjegimin e pergaditjes se ecurive teknologjike për përpunim në mmp me

DN, skema, vizatime dhe elemente konkrete.


151

Programi i lëndës

“Vizatimi me kompjuter”(AutoCAD)

Modul teoriko-praktik

Lëmia: Të gjitha lëmitëProfili:Të gjitha profiletShkalla: IIKlasa: 12

Numri i modulit B1 – 1

Lloji dhe qëllimi i modulit

Një modul teoriko-praktik që aftëson nxënësit të përdorin programin AutoCAD për të realizuar me kompjuter vizatime të ndryshme që lidhen me profesionin për të cilin ata po aftësohen.


64 orë (10 kredite 6 orëshe si dhe 4 orë në dispozicion të mësuesit).Rekomandohet 20% Teori, 70% praktike dhe 10% Vleresime


RM 1 Nxënësi kryen veprime të thjeshta të startimit në AutoCAD. Përmbajtja- Përgaditja për startim e programit AutoCAD.- Startimi i AutoCAD-it.- Përdorimi i pajisjeve për pikën.- Hapja e një dokumenti të vizatuar (ekzistues).- Hapja e “Layer”-it në AutoCAD.- Përdorimi i urdhërave të vijës.- Përdorimi i tastaturës.- Përdorim i hapësirës punuese në sistemin koordinativ.- Vet-kontrolli për startimin me AutoCAD.

RM 2 Nxënësi vizaton elementet themelore duke përdorur urdhërat edituese në AutoCAD.Përmbajtja- Vizatimi i vijave.- Fshirja e objekteve të vizatuar.- Vizatimi i vijave me distanca direkte, hyrëse.- Vizatimi i katërkëndëshit.- Vizatimi me “GRID” dhe “SNAP”.- Vizatimi i rrethit.- Përdorimi i urdhërit “Undo”.- Ruajtja e punës së bërë.- Dalja nga AutoCAD-i.- Vet-kontrolli për vizatimin themelor dhe editimin e

urdhërave.

152

RM 3 Nxënësi cakton saktësinë e vizatimit në AutoCADPërmbajtja- Vizatimi në urdhërin “Polar Tracking”.- Vizatimi i objekteve në “Object Snap”.- Radhitja-rregullimi në “Snap”.- Shoqërimi në “Snap Tracking”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për saktësinë e vizatimit.

RM 4 Nxënësi organizon vizatimet me “Layer”-a.Përmbajtja- Krijimi i vizatimeve të reja me shabllona. - Kuptimi i “Layer”-it (shtresës).- Statusi i “Layer”-it.- Ndërrimi i “Layer”-it të një objekti.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për organizmin e vizatimeve dhe

informatave.

RM 5 Nxënësi krijon dhe merr informatat për vizatimin.Përmbajtja- Matja e distancës. - Matja e sipërfaqes.- Informatat për objektin.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për krijimin dhe marrjen e

inforamatave për vizatimin.

RM 6 Nxënësi vizaton figura gjeometrike të avancuara me AutoCAD.Përmbajtja- Vizatimi i harkut. - Vizatimi i vijave të thyera.- Konvertimi i vijave të thyera në vija të drejta dhe harqe.- Konvertimi i vijave të drejta dhe harqeve në vija të

thyera.- Përdorimi i urdhërit “Trim”.- Përdorimi i urdhërit “Extend”.- Përdorimi i urdhërit “Fillet”.- Përdorimi i urdhërit “Chamfer”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për vizatimin e figurave gjeometrike të

avancuara.

RM 7 Nxënësi “Insert”-on blloqet.Përmbajtja- Përmbajtja e bllokut. - “Insert”-imi i bllokut.- Krijimi i pasqyrës së objektit (rrotullimi i objektit).- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për “Insert”-imin e bllokut.

RM 8 Nxënësi shkruan tekste dhe mbush tekstura.

153

Përmbajtja- Hyrja në “Multiline Text”.- Formatimi i “Multiline Text”-it.- Editimi i “Multiline Text”-it.- Mbushja e vizatimeve, urdhëri “Hatching”.- Editimi i “Hatch Pattern”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për shkruajtjen e tekstit dhe mbushjen e

teksturës.

RM 9 Nxënësi vizaton kuotimet në AutoCAD.Përmbajtja- Koncepti i kuotimeve.- Krjimi i kuotimit të thjeshtë.- Dimensionet shumëtipëshe.- Urdhërat e tjera për kuotimet.- Udhëzuesit themelor për kuotimet.- Editimi i kuotimeve.- Zgjedhja e llojit të kuotimit.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për vizatimin e kuotimeve.

RM 10 Nxënësi përgadit vizatimin për shtypje dhe e shtyp atë.Përmbajtja- Procesi i shtypjes.- Krijimi i “Layout”-eve.- Përdorimi i “Floating Vieëports”.- Krijimi i “Floating Vieëports”.- Punimi mbrenda “Floating Vieëports”.- Direktivat për “Layout”-et.- Urdhëri “PLOT”.- Rregullimi i shtypjes.- Pamja e fletës për shtypje.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për përgaditjen për shtypje dhe shtypjen e

vizatimeve.

RM 11 Nxënësi ndërron dimensionet e objekteve-vizatimeve.Përmbajtja- Udhëri “Stretch” - rritje.- Udhëri “Lengthen” - zgjatje.- Udhëri “Break” - këputje.- Zgjedhja e objeketeve më të avansuara.- Zgjedhja e shpejtë - opsionale.- Editimi me “Grips”.- Përmbledhja e urdhërave.- Vet-kontrolli për ndrrimin e dimensioneve.

RM 12 Nxënësi vizaton me AutoCAD një projekt (objekt) që lidhet me profesionin përkatës.Përmbajtja- Konceptimi i një projekti ose përzgjedhja e një objekti

nga profesioni përkatës.

154

- Analiza e projektit ose objektit të përzgjedhur.- Përdorimi i urdhërave për vizatimin e projektit ose

objektit.- Vizatimi i projektit ose objektit në përputhje me kërkesat

dhe standardet teknike specifike të profesionit përkatës.- Formatimi i fletës për “Plotim”.- Shtypja e vizatimit të projektit ose objektit.- Vet-kontrolli për vizatimin e projektit ose objektit.

Proçedurat e vleresimit

Realizimi i pranueshem i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mesuarit.

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mesuarit

IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Pyetje-përgjigje me gojë.Vëzhgim me listë-kontrolli.

KR Nxënësi duhet të:- përgaditë kompjuterin dhe programin për startim;- startojë programin AutoCAD;- përdorë pajisjet për pikën;- hapë dokumentin ekzistues të vizatuar;- hapë “layer”-in në AutoCAD;- përdorë urdhërat për vijën;- përdorë urdhërat për tastaturën;- përdorë hapësirën punuese në sistemin koordinativ;- bëjë vet-kontrollin e veprimeve të startimit me AutoCAD;- shpjegojë përdorimin e mjeteve të punës.


KR Nxënësi duhet të:- vizatojë vija të ndryshme;- fshijë objektet e vizatuar që janë të panevojshëm;- vizatojë vijat me distanca direkte hyrëse;- vizatojë katërkëndësha të ndryshëm;- vizatojë me “grid” dhe “snap”;- vizatojë rrathë të ndryshëm;- përdorë urdhërin “undo” kur është e nevojshme;- ruajë punën e bërë;- dalë nga AutoCAD-i në mbarim të punës;- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të elementeve themelore

dhe përdorimit të urdhërave të editimit.



155

- vizatojë në urdhërin “polar tracking”;- vizatjë objekte të ndryshme në “object snap”;- radhitë dhe bëjë rregullime në “snap”;- bëjë shoqërimin në “snap tracking”;- përmbledhë urdhërat;- bëjë vet-kontrollin gjatë caktimit të saktësisë së vizatimit.


KR Nxënësi duhet të:- krijojë vizatime të reja me anë të shabllonave të ndryshme;- tregojë kuptimin e “layer”-it (shtresës);- përshkruajë statusin e “layer”-it;- ndërrojë “layer”-in e një objekti;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë organizimit të vizatimeve me

“layer”-a.


KR Nxënësi duhet të:- kryejë matje të sakta të distancave;- kryejë matje të sakta të sipërfaqeve;- tregojë informatat për objektin;- përmbledhë urdhërat;- bëjë vet-kontrollin gjatë krijimit dhe marrjes së

informatave për vizatimin.


KR Nxënësi duhet të:- vizatojë harqe të ndryshme;- vizatojë vija të thyera të llojeve të ndryshme;- konvertojë vijat e thyera në vija të drejta dhe harqe;- konvertojë vijat e drejta dhe harqet në vija të thyera;- përdorë siç duhet urdhërin “trim”;- përdorë siç duhet urdhërin “extend”;- përdorë siç duhet urdhërin “fillet”;- përdorë siç duhet urdhërin “chamfer”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të figurave gjeometrike.


KR Nxënësi duhet të:- përshkruajë përmbajtjen e bllokut;- bëjë “insert”-imin e bllokut;- krijojë pasqyrën e objekteve të ndryshme (rrotullimin e

tyre);

156

- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë “insert”-imit të bllokut.


KR Nxënësi duhet të:- bëjë hyrjen në “multiline text”;- bëjë formatimin e hapësirës së “multiline text”-it;- bëjë editimin e “multiline text”-it;- mbushë vizatimet e ndryshme me urdhërin “hatching”;- bëjë editimin me “hatch pattern”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë shkruajtjes së tekstit dhe

mbushjes së teksturave.


KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë konceptin e kuotimeve;- krijojë kuotime të thjeshta në vizatime të ndryshme;- përdorë dimensionet shumëtipëshe në vizatime të

ndryshme;- përdorë siç duhet urdhërat e tjera për kuotimet;- përdorë siç duhet udhëzuesit themelorë për kuotimet;- bën editimin e kuotimeve të ndryshme;- përzgjedh llojin e duhur të kuotimit;- bën përmbledhjen e urdhërave;- bën vet-kontrollin gjatë vizatimit të kuotimeve.


KR Nxënësi duhet të:- shpjegojë procesin e shtypjes;- krijojë “layout”-et përkatëse;- përdorë “floating vieëports”;- krijojë “floating vieëports”;- kryejë punime mbrenda “floating vieëports”;- tregojë direktivat për “layout”-e;- përdorë urdhërin “plot”;- bëjë rregullimin e duhur për shtypjen;- bëjë rregullimin e duhur të pamjes së fletës për shtypje;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë përgaditjes për shtypje dhe

realizimit të shtypjes.


KR Nxënësi duhet të:- përdorë urdhërin “stretch” për të bërë rritje;

157

- përdorë udhërin “lengthen” për të bërë zgjatje;- përdorë udhërin “break” për të bërë këputje;- përzgjedhë objeketet më të avancuara;- bëjë zgjedhje të shpejtë për opsionet;- editojë me anë të “grips”;- bëjë përmbledhjen e urdhërave;- bëjë vet-kontrollin gjatë ndërrimit të dimensioneve.


KR Nxënësi duhet të:- konceptojë një projekt ose përzgjedhë një objekt nga

profesioni përkatës.- bëjë analizimin e projektit ose objektit që do të vizatohet.- përdorë urdhërat e duhura për vizatimin e projektit ose

objekti të përzgjedhur.- bëjë vizatimin e projektit ose objektit në përputhje me

kërkesat dhe standardet teknike specifike për profesionin përkatës.

- bëjë formatimin e duhur të fletës për “plotim”.- bëjë shtypjen e vizatimit të projektit ose objektit.- bëjë vet-kontrollin gjatë vizatimit të projektit ose objektit.

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

-Mësuesi duhet të shpjegojë përdorimet e programit AutoCAD për vizatime të ndryshme që lidhen me profesionet si dhe të ilustrojë veprimet dhe urdhërat për të kryer këto vizatime. -Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të përdorimeve të AutoCAD në kompjuter si dhe të pajisjeve të tjera ndihmëse.-Gjatë demonstrimeve mësuesi duhet të përzgjedhë shembuj të vizatimeve që pasqyrojnë procese apo objekte të profesionit për të cilin po përgatiten nxënësit.-Nxënësit duhet të angazhohen në detyra dhe ushtrime konkrete për përdorimin e kompjuterit, pajisjeve ndihmëse dhe programit AutoCAD, për të kryer vizatime nga profesioni përkatës. Atyre duhet tu kërkohet zbatimi i rregullave dhe standardeve ndërkombëtare për vizatimet me kompjuter.-Mësuesi duhet të organizojë dhe diskutime në grup në lidhje me rezultatet e punës së nxënësve. -Gjatë vlerësimit te nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të njohurive dhe aftësive të fituara.


Per realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, pajisjet dhe materialet e mëposhtme:

- Mjedise (klasa) për punë me kompjutera.- Kompjutera të pajisur me programin AutoCAD.- Pajisje ndihmëse për shtypje të vizatimeve.- Materiale të ndryshme si disketa, CD, letër në formate të

ndryshme, etj.- Udhëzuesa dhe katallogë për punën me kompjuterat dhe

programin AutoCAD.

158

- Modele vizatimesh të ndryshme.- Objekte të ndryshme që do të vizatohen.

159

Modulet e praktikës profesionale-klasa 12ARSIMI PROFESIONAL

Programi pilot 2013

Metalpunues

160


“Frezimi i kanaleve (të drejta dhe të profiluara)”


Numri i modulit 15

Qëllimi i modulit

Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer frezime dhe hapje kanalesh të drejta, të profiluara dhe të jashtme në boshte, me përdorim të makinës frezuese universale.


3 kredite (18 orë)


RM 1 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të drejtaPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

të kanaleve të drejta- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në

mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të drejtë, me komandim

manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanalevet të drejta

RM 2 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “T“ Përmbajtja - Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në


mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar

161

- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanaleve profilore “T“, me

komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore“T“

RM 3 Nxënësi kryen frezime të kanaleve profilore “bishtdallendysheje” Përmbajtja- Analiza e skicës ose vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

të kanaleve profilore “bishtdallëndyshe”- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në


mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanaleve profilore.- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit profilor “bishtdallëndyshe”

me komandim manual dhe me komandim utomatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve profilore

“bishtdallëndyshe“.

RM 4 Nxënësi kryen frezime të kanaleve të jashtme në boshtePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse për frezim

të kanaleve të jashtme në boshte- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në


mbajtëse dhe në boshtin punues- Percaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e frezimit të kanalit të jashtëm në boshte, me

komandim manual dhe me komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë frezimit të kanaleve të jashtme në

boshte


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.

162

Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të frezimit të kanaleve të

drejta;- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ndihmëse në

frezimin e kanaleve të drejta;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës në frezim- dallojë instrumentet frezues kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezues kryesore; - tregojë si ndikojnë faktorët të ndryshëm në procesin e

frezimit të kanaleve të drejta;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të frezimeve të kanaleve të

drejta;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave

frezuese;- shpjegojë emërtimin, llojet dhe përmasat standarde të

gjysëmfabrikateve që përdoren në frezimin e kanaleve të drejta.



- interpretojë skicën e procesit të frezimit të kanaleve profilore “T”;

- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ndihmëse në frezimin e kanaleve profilore “T”;

- shpjegojë parametrat e regjimit të punës me frezim;- dallojë instrumentet frezues kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezues kryesore;- tregojë si ndikojne faktorët e ndryshëm në procesin e

frezimit të kanaleve profilore “T”;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të frezimeve të kanaleve

profilore “T”;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave


gjysëmfabrikateve që përdoren në frezimin e kanaleve profilore “T”.

163


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të frezimit të kanaleve

“bishtdallëndyshe”;- tregojë cilat janë lëvizjet kresore dhe ndihmëse në

frezimin e kanaleve “bisht dallëndyshe”;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës me frezim;- dallojë instrumentet frezuese kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore; - tregojë si ndikojne faktorë të ndryshëm në procesin e

frezimit të kanaleve “bishtdallëndyshe”;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të frezimeve të kanaleve

“bishtdallëndyshe”;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- Tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave


gjysëmfabrikateve që përdoren në frezimin e kanaleve “bishtdallëndyshe”.


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të frezimit të kanaleve të

jashtme në boshte;- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse në

frezimin e kanaleve të jashtme në boshte;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës me frezim;- dallojë instrumentet frezues kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore; - tregojë si ndikojne faktorë të ndryshëm në procesin e

frezimit të kanaleve të jashtme në boshte;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të frezimeve të kanaleve të

jashtme në boshte; - dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse;- shpjegojë emërtimin, llojet dhe përmasat standarde të

gjysëmfabrikateve që përdoren në frezimin e kanaleve të jashtme në boshte



- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të frezimit të kanaleve (të drejta dhe të profiluara), me makinë frezuese universale, dhe

164

të faktoreve që ndikojnë në to.- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur

për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës, për frezime të kanaleve të drejta dhe të profiluara.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e ndryshme të frezimit të kanaleve të drejta dhe të profiluara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të

kanaleve të drejta dhe të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për frezime të kanaleve të drejta

dhe kanaleve të profiluara.- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për frezime të kanaleve

të drejta dhe të profiluara.

165


“Shpimi në frezë”


Numri i modulit 16

Qëllimi i modulit

Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer shpime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale e vertikale dhe të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë.


3kredite (18 orë)


RM 1 Nxënësi kryen shpime të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në frezëPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse, për

shpime në frezë të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në


mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale,

në frezë, me komandim manual dhe automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit në frezë të sipërfaqeve të

rrafshëta horizontale.

RM 2 Nxënësi kryen shpime të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezëPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për shpim në frezë të

sipërfaqeve të rrafshëta vertikale- Përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe e pajisjeve

ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në

tavolinën e makinës frezuese

166

- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues në

mbajtëse dhe në boshtin punues- Percaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në

frezë, me komandim manual dhe automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të sipërfaqeve të

rrafshëta vertikale në frezë.

Nxënësi kryen shpime të sipërfaqeve të pjerrëta në frezëPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit te detalit- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse për shpime të

kanaleve të pjerrëta në frezë- Përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe e pajisjeve

ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese në


mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të përpunimit të kanalit- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë, me

komandim manual- Kryerja e shpimit të kanaleve të pjerrëta në frezë, me

komandim automatik- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta

në frezë.




KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të shpimit të sipërfaqeve

të rrafshëta horizontale në frezë;- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ndihmëse gjatë

shpimin të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale në

167

frezë;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës gjatë shpimit

në frezë;- dallojë instrumentet frezuese kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore; - tregojë si ndikojnë faktorët e ndryshëm në procesin e

shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta në frezë;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbeve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të shpimit të sipërfaqeve të

rrafshëta në frezë;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave


gjysëmfabrikateve që perdoren gjatë shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta në frezë.



- interpretojë skicën e procesit të shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë;

- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse gjatë shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë;

- shpjegojë parametrat e regjimit të punës gjatë shpimit në frezë;

- dallojë instrumentet frezuese kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore; - tregojë si ndikojnë faktorë e ndryshëm në procesin e

shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të


rrafshëta vertikale në frezë;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave


gjysëmfabrikateve që përdoren gjatë shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta vertikale në frezë.


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit gjatë shpimit të

sipërfaqeve të pjerrëta në frezë;- tregojë cilat jane lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse

gjatë shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës në frezim;

168

- dallojë instrumentet frezuese kryesore;- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore; - tregojë si ndikojnë faktorë e ndryshëm gjatë procesit të

shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të


pjerrëta në frezë;- dallojë pajisjet ndihmëse të makinave frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse të makinave


gjysëmfabrikateve që përdoren gjatë shpimit të sipërfaqeve të pjerrëta në frezë.



- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete, në frezë universale, të proceseve të shpimit të sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale, dhe të pjerrëta në frezë.

- Nxënësit duhet të praktikohen në frezë universale sa më shume të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për shpime të sipërfaqeve të rrafshëta (horizontale, vertikale dhe të pjerrëta ) në frezë.

- Nxënësit duhet te angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të shpimeve në frezë që ata kryejnë.

- Mësimdhënësi duhet te mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik.- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për frezim të

kanaleve të drejta dhe të profiluara.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për shpime në frezë.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike për shpime të

sipërfaqeve të rrafshëta horizontale, vertikale dhe të pjerrëta në frezë.

169


“Punimi i dhëmbëzorëve me frezim”


Numri i modulit 17

Qëllimi i modulit

Një modul praktik dhe teorik që aftëson nxënësit për të kryer punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim në makinë frezuese universale.


3 kredite (18 orë)


RM 1 Nxënësi kryen punime të dhëmbëve të dhëmbëzoreve cilindrikë me frezimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit cilindrik- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit (copës përgatitore) dhe e

veglave të punës- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse (frezuesi

modular) për punimin e dhëmbëzorëve cindrikë me frezim- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit

ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese

(aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi

modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzorëve

cilindrikë (centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja rrethore në aparatin ndarës)

- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimi i thellësisë së frezimit - lartësia e dhëmbit)

- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim

(hapësirë mes dhëmbëve), me komandim manual dhe me komandim automatik

- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)

- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të dhëmbëzorëve cilindrikë

RM 2 Nxënësi kryen punime të dhëmbëve të dhëdhëmbëzorëve konikë me frezimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit konik- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e eveglave të punës

170

- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse dhe matëse (frezuesi modular) për punimin e dhëmbëzorëve konikë me frezim

- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit

ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi

modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzorëve konikë

(centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja rrethore në aparatin ndarës)

- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimi i thellësisë së frezimit - lartësia e dhëmbit)

- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve konikë me frezim


- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)

- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të dhëmbëzorëve konikë

RM 3 Nxënësi kryen punime të dhëmbëve të dhëmbëzorëve kërmillorë me frezimPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dhëmbëzorit kërmillor- Përzgjedhja e gjysëmfabrikatit dhe e veglave të punës

(copës përgatitore)- Përzgjedhja e instrumenteve prerëse (frezuesi modular) për

punimin e dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim- Përzgjedhja e instrumenteve matëse - kontrolluese- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse (aparatit ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i pajisjes shtrënguese (aparatit

ndarës) në tavolinën e makinës frezuese - Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese

(aparatin ndarës)- Vendosja dhe shtrëngimi i instrumentit frezues (frezuesi

modular) në mbajtëse dhe në boshtin punues- Përcaktimi i regjimit të punimit të dhëmbëzoreve kërmillor

(centrimi i frezuesit ndaj copës përgatitore - ndarja rrethore në aparatin ndarës)

- Rregullimi i makinës frezuese sipas regjimit të përcaktuar (përcaktimi i thellësisë së frezimit, lartësia e dhëmbit)

- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e punimit të dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim


- Heqja e copës, e instrumentit frezues dhe e pajisjeve ndihmëse

- Matja dhe kontrolli gjatë punimit të dhëmbëzorëve kërmillorë.


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për

171

çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të punimit të

dhëmbëzorëve cilindrikë me frezim;- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse

gjatë punimit të dhëmbëzorëve;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës gjatë punimit

të dhëmbëzorëve cilindrikë;- tregojë parametrat (madhësitë themelore gjeometrike)

të dhëmbëzorëve cilindrikë;- dallojë instrumentet frezuese kryesore (frezuesit

modularë);- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore

(frezuesit modularë); - tregojë si ndikojne faktorët e ndryshëm në procesin e

punimit të dhëmbëzorëve cilindrikë;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të punimit të dhëmbëzorëve

cilindrikë me frezim;- dallojë pajisjet ndihmëse (aparatit ndarës) të makinave

frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse (aparatit

ndarës) të makinave frezuese;- shpjegojë emërtimin, llojet dhe përmasat standarde të

gjysëmfabrikateve që perdoren gjatë punimit tëdhëmbëzorëve cilindrikë me frezim.

RM 2 IV Vëzhgim i demonstrimit të nxënësve me listë-kontrolli


- interpretojë skicën e procesit të punimit të dhëmbëzorëve konikë me frezim;

- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse gjatë punimit të dhëmbëzorëve;

- shpjegojë parametrat e regjimit të punës gjatë punimit të dhëmbëzorëve konikë;

- tregojë parametrat (madhësitë themelore gjeometrike) të dhëmbëzorëve konikë;

- dallojë instrumentet frezuese kryesore (frezuesit modularë);

- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore (frezuesit modularë);

- tregojë si ndikojnë faktorët e ndryshëm në procesin e punimit të dhëmbëzorëve;

172

- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të instrumentit frezues;

- dallojë llojet kryesorë të makinave frezuese; - pershkruajë llojet kryesore të punimit të dhëmbëzorëve

konikë me frezim- dallojë pajisjet ndihmëse (aparati ndarës) të makinave

frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse (aparati

ndarës) të makinave frezuese;- shpjegojë emërtimin, llojet dhe përmasat standarde të

gjysëmfabrikateve që përdoren gjatë punimit të dhëmbëzorëve konikë me frezim.


KR Nxënësi duhet të:- interpretojë skicën e procesit të punimit të

dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim;- tregojë cilat janë lëvizjet kryesore dhe ato ndihmëse

gjatë punimit të dhëmbëzorëve kërmillorë;- tregojë parametrat (madhësitë themelore gjeometrike)

të dhëmbëzorëve kërmillorë;- shpjegojë parametrat e regjimit të punës gjatë punimit

të dhëmbëzorëve kërmillorë;- dallojë instrumentet frezues kryesore (frezuesit

modularë);- tregojë përdorimet e instrumenteve frezuese kryesore

(frezuesit modularë); - tregojë si ndikojne faktorët e ndryshëm në procesin e

punimit të dhëmbëzorëve;- dallojë këndet karakteristike të dhëmbëve të

instrumentit frezues;- dallojë llojet kryesore të makinave frezuese; - përshkruajë llojet kryesore të punimit të dhëmbëzorëve

kërmillorë me frezim;- dallojë pajisjet ndihmëse (aparati ndarës) të makinave

frezuese;- tregojë përdorimet e pajisjeve ndihmëse (aparati

ndares) të makinave frezuese;- shpjegojë emërtimin, llojet dhe përmasat standarde të

gjysëmfabrikateve që perdoren gjatë punimit dhëmbëzorëve kërmillorë me frezim.



- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrimet konkrete të proceseve të punimit të dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim në frezë.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës për punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim në frezë universale.

173

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimit të dhëmbëzorëve me frezim që ata kryejnë.

- Mësimdhënëse duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, tëruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinës dhe të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet te synohet në kontrollin e demonstrimit praktik të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori makinash metalprerëse me freza universale- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e

dhëmbëzoreve me frezim.- Gjysëmfabrikate të ndryshme për punimin e dhëmbëzorëve

me frezim.- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të detaleve tipike (dhëmbëzorëve) për

punimin e dhëmbëzorëve (cilindrikë, konikë dhe kërmillorë) me frezim.

174


“Saldimi me hark elektrik 2”


Numri i modulit 18

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer saldime vertikale, tavanore, mbushje, shpim dhe prerje të copave metalike me përqindje të ulët karboni, me përdorim të pajisjeve të saldimit me hark elektrik, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.


3 kredite (18 orë)


RM 1 Nxënësi kryen saldime vertikale dhe tavanore, me hark elektrikPërmbajtja- Saldimet vertikale dhe tavanore me hark elektrik,

përdorimi dhe veçoritë e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit vertikal dhe

tavanor, me hark elektrik- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim vertikal dhe tavanor, me hark elektrik

- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen vertikalisht dhe në formë tavanore

- Regjimet e punës për saldim vertikal dhe tavanor me hark elektrik

- Teknika e realizimit të saldimit vertikal dhe tavanor, me hark elektrik

- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 2 Nxënësi mbush, shpon dhe pret copa metalike me hark elektrikPërmbajtja- Mbushjet me hark elektrik, shpimi, prerja, llojet, veçoritë

dhe përdorimi i tyre- Analiza e skemës ose e skicës së mbushjes, të shpimit dhe

të prerjes së copave me hark elektrik - Përgatitja e skicave të thjeshta të mbushjeve, të shpimit

dhe të prerjes me hark elektrik- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për mbushje, shpim dhe prerje me hark elektrik- Parapërgatitja e pjesës që do të mbushet, shpohet dhe pritet

me hark elektrik

175

- Regjimet e punës për mbushje, shpim dhe prerje me hark elektrik

- Elektrodat për mbushje me hark elektrik- Teknika e mbushjes së copave me hark elektrik- Kontrolli i mbushjes, i shpimit e i prerjes dhe i finalizimit

të sipërfaqeve të mbushura, me hark elektrik- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

mbushjes, shpimit dhe prerjes me hark elektrik


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithe kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Vëzhgim i demonstrimi të nxënësit me listë-kontrolli

KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçorite e saldimeve vertikale e

tavanore me hark elektrik;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit vertikal

dhe tavanor me hark elektrik;- përgatitë skica të thjeshta të saldimeve vertikale dhe

tavanore me hark elektrik;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim vertikal dhe tavanor me hark elektrik;

- bejë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen vertikalisht, në formë tavanore me hark elektrik;

- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim vertikal dhe tavanor me hark elektrik;

- kryejë saldime vertikale dhe tavanore me hark elektrik, në përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;

- bejë kontrollin e saldimit vertikal dhe tavanor me hark elektrik;

- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim vertikal

dhe tavanor me hark elektrik;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit


KR Nxënësi duhet të:- tregojë llojet, veçoritë, përdorimin e mbushjeve, të

shpimit dhe të prerjeve me hark elektrik;- interpretojë skemën ose skicën e mbushjes, të shpimit

dhe të prerjes së copave metalike me hark elektrik;- përgatitë skica të thjeshta të mbushjeve, të shpimeve e

të prerjeve të copave me hark elektrik;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

176

nevojshme për mbushje, shpim dhe prerje të copave me hark elektrik;

- përzgjedhë drejt elektrodat për mbushje, shpim dhe prerje me hark elektrik;

- parapërgatitë copën që do të mbushet, shpohet dhe pritet me hark elektrik;

- përcaktojë drejt regjimet e punës për mbushje, shpim dhe prerje të copave me hark elektrik;

- përzgjedhë drejt materialin mbushës për mbushje, shpim dhe prerje të copave me hark elektrik;

- mbushë copa metalike, me hark elektrik;- kryejë kontrollin e mbushjes së copave, të shpimit dhe

dhe të prerjes me hark elektrik;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të mbushura, të

shpuara dhe të prera me hark elektrik;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për mbushje,

shpim dhe prerje të copave, me hark elektrik; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit


- Ky modul duhet të trajtohet në punëtorinë e praktikës së saldimit. Rekomandohet që të organizohen dhe vizita në reparte saldimi ku kryhen saldime vertikale e tavanore, mbushje, shpim dhe prerje të copave, me hark elektrik.

- Mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të veprimeve të saldimit vertical e tavanor, mbushje, shpime dhe prerje të copave me hark elektrik dhe të kontrollit të finalizimit të sipërfaqeve të salduara.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të bërë saldime vertikale dhe tavanore për mbushjen, shpimin dhe prerjen e copave me hark elektrik, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.

- Mësimdhënësi duhet të nxisë diskutimet e nxënësve në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten.

- Gjatë vlerësimit të nxënësit, duhet të zbatohet sa me shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e të diturive të fituara.


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi për saldim me hark elektrik- Vegla, pajisje dhe mjete pune për saldimin vertikal dhe

tavanor, me hark elektrik, si dhe për kontrollin e finalizimin e sipërfaqeve të salduara (në përputhje me Kartën DACUM)

- Vegla, pajisje dhe mjete pune për mbushje, shpim e prerje me hark elektrik, si dhe për kontrollin e finalizimin e këtyre punimeve (në përputhje me Kartën DACUM përkatëse)

- Copa metalike të përmasave e formave të ndryshme- Manuale, katalogë, standarde, materiale ilustruese etj.

177

PERSHKRUESI I MODULIT TE PRAKTIKES PROFESIONALE

“Saldimi me gaz”


Numri i modulit 19

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer pikime me gaz, saldime horizontale, një mbi një, ballore, këndore, vertikale, tavanore, mbushje, shpim dhe prerje të copave te metaleve të zeza me perqindje të ulët karboni, me përdorim të pajisjeve të saldimit me gaz, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.


4 kredite (24 orë)


RM 1 Nxënësi kryen pikime të ndryshme me gazPërmbajtja- Pikimet e ndryshme me gaz, përdorimi dhe veçoritë e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së pikimeve të ndryshme me

gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të pikimeve të ndryshme

me gaz- Përzgjedhja e pajisjes për pikime të ndryshme me gaz- Parapërgatitja e pjesëve për pikime të ndryshme me gaz- Regjimet e punës gjatë pikimeve të ndryshme me gaz- Teknikat e realizimit të pikimeve të ndryshme me gaz- Kryerja e pikimeve të ndryshme - Kontrolli i pikimeve të ndryshme dhe finalizimi i tyre- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

pikimive me gaz

RM 2 Nxënësi kryen saldime horizontale me gazPërmbajtja- Saldimi horizontal me gaz, përdorimi dhe veçoritë e tij- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit horizontal me

gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit horizontal me

gaz- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime horizontale

me gaz- Regjimet e punës për saldim horizontal me gaz- Përgatitja e kanaleve te pjesët që saldohen - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të plotë - Kryerja e saldimeve horizontale me tegel të ndërprerë- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të

salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

178

saldimeve horizontale

RM 3 Nxënësi kryen saldime një mbi një, me gazPërmbajtja- Saldimi një mbi një, përdorimi dhe veçoritë e tij- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit një mbi një- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit një mbi një- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime një mbi një- Regjimet e punës për saldime një mbi një- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen një mbi një- Fiksimi i pjesëve një mbi një (me pikim apo në mengene)- Realizim i tegelit të saldimit një mbi një- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të


saldimeve një mbi një.

RM 4 Nxënësi kryen saldime ballore dhe këndore me gazPërmbajtja- Saldimi ballor dhe këndor me gaz, përdorimi dhe veçoritë

e tij- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit ballor dhe

këndor me gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit ballor dhe

këndor me gaz- Përzgjedhja e pajisjes së saldimit për saldime ballore dhe

këndore me gaz- Regjimet e punës për saldime ballore dhe këndore ma gaz- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me tegel ballor

dhe këndor- Fiksimi i pjesëve ballore dhe këndore- Realizim i tegelit të saldimit ballor dhe këndor- Kontrollimi i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të


saldimeve ballore dhe këndore.

RM 5 Nxënësi kryen saldime vertikale dhe tavanore, me gazPërmbajtja- Saldimet vertikale dhe tavanore me gaz, përdorimi dhe

veçoritë e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit vertikal dhe

tavanor, me gaz- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit vertikal dhe

tavanor, me gaz- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim vertikal dhe tavanor, me gaz- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen vertikalisht dhe

në formë tavanore- Regjimet e punës për saldim vertikal dhe tavanor me gaz- Teknika e realizimit të saldimit vertikal dhe tavanor, me

gaz- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara

179

- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 6 Nxënësi mbush, shpon dhe pret copa metalike, me gazPërmbajtja- Mbushjet, shpimet dhe prerjet me gaz, llojet, veçoritë dhe

përdorimi i tyre- Analiza e skemës ose e skicës së mbushjes, të shpimit dhe

të prerjes së copave me gaz - Përgatitja e skicave të thjeshta të mbushjeve, shpimeve

dhe prerjeve me gaz- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për mbushje, shpim dhe prerje me gaz- Parapërgatitja e pjesës që do të mbushet, shpohet dhe pritet

me gaz- Regjimet e punës për mbushje, shpim dhe prerje me gaz- Materialet për mbushje, shpim dhe prerje me gaz- Teknika e mbushjes, e shpimit dhe e prerjes së copave me

gaz- Kontrolli i mbushjes, i shpimit e i prerjes dhe finalizimi i

sipërfaqeve të mbushura, të shpuara dhe të prera me gaz- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 8 Nxënësi kontrollon dhe finalizon tegelin e saldimit me gaz.Përmbajtja- Kontrollimi dhe finalizimi i tegelit të salduar- Analiza e skemës ose e skicës së kontrollimeve dhe

finalizimeve të tegelit- Përgatitja e skicave të thjeshta të kontrollimit dhe të

finalizimit të tegelit të salduar- Përzgjedhja e veglave dhe e mjeteve të nevojshme për

kontrollimin dhe finalizimin e tegelit të salduar- Parapërgatitja e pjesëve që do të kontrollohen dhe

finalizohen - Regjimet e punës për kontroll dhe finalizim të tegelit - Pastrimi i sipërfaqeve të salduara - Kontrolli i përgjithshëm i saldimit me sy- Kontrolli i saldimit me instrumente matëse dhe finalizimi i

sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimitKR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të: - tregojë përdorimet dhe veçoritë e pikimeve të ndryshme,

me gaz;

180

- interpretojë drejt skemën ose skicën e pikimeve të ndryshme, me gaz;

- përgatitë skica të thjeshta, të pikimeve me gaz- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për pikime të ndryshme, me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve në të cilat do të bëhen

pikime të ndryshme, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për pikime të

ndryshme, me gaz;- kryejë pikime të ndryshme me gaz, në përputhje me

skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e pikimeve të ndryshme, me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të pikuara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për pikime të

ndryshme, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimit horizontal, me

gaz; - interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit horizontal

me gaz;- përgatitë skica të thjeshta të saldimit horizontal me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim horizontal me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen

horizontalisht, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim horizontal

me gaz;- kryejë saldime horizontal me gaz, në përputhje me skemën

dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit horizontal me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim horizontal

me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimeve një mbi një

me gaz;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit një mbi një

me gaz;- përgatitë skica të thjeshta të saldimit një mbi një me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim një mbi një me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen një mbi

një me gaz;

181

- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim një mbi një me gaz;

- kryejë saldime një mbi një me gaz, në përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;

- bëjë kontrollin e saldimit një mbi një me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim një mbi një

me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të: - tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimit ballor dhe

këndor me gaz;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit ballor dhe

këndor me gaz;- përgatitë skica të thjeshta të saldimit ballor dhe këndor me

gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim ballor dhe këndoë me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen në formë

ballore dhe këndore me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim ballor me

gaz;- kryejë saldime ballore me gaz, në përputhje me skemën

dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit ballor me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim ballor dhe

këndor me gaz; - respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimeve vertikale

dhe tavanore me gaz; - interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit vertikal

dhe tavanor, me gaz;- përgatitë skica të thjeshta të saldimeve vertikale dhe

tavanore, me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim vertikal dhe tavanor, me gaz;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen

vertikalisht dhe në mënyrë tavanore, me gaz;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim

vertikal dhe tavanor, me gaz;- kryejë saldime vertikale dhe tavanor me gaz, në

përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit vertikal dhe tavanor, me gaz

182

- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim vertikal

dhe tavanor, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë llojet, veçoritë dhe përdorimin e mbushjeve, të

shpimeve dhe të prerjeve me gaz;- interpretojë skemën ose skicën e mbushjes, të shpimit

dhe të prerjes së copave metalike me gaz;- përgatitë skica të thjeshta të mbushjeve, të shpimeve

dhe të prerjeve të copave me gaz;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për mbushje, shpim dhe prerje të copave me gaz;

- parapërgatitë copën që do të mbushet, shpohet dhe pritet me gaz;

- përcaktojë drejt regjimet e punës për mbushje, shpim, dhe prerje të copave me gaz;

- përzgjedhë drejt materialin mbushës për mbushje, shpim dhe prerje të copave me gaz;

- mbushë, shpon dhe pret copa metalike, me gaz;- kryejë kontrollin e mbushjes, të shpimit dhe të prerjes

së copave, me gaz;- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të mbushura, të

shpuara dhe të prera;- perdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për mbushje,

shpim dhe prerje te copave, me gaz;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


RM 7 Nxënësi duhet të:- bejë siç duhet pastrimin e tegelit me brushë çeliku;- gjejë gabimet në saldimet një mbi një, ballore, horizontale,

vertikale, tavanore dhe këndorë, duke perdorur shikimin dhe instrumentet matëse;

- gjejë gabimet në tegelat e saldimit, pas pastrimit; - finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të

limës;- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të

letrës së zallit (letër smerili);- finalizojë siç duhet sipërfaqet e salduara, me përdorim të

molatriçes;- pastrojë vendin e punës;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë punimeve të kontrollit e të finalizimit.

183

Metodat e te mësuarit te rekomanduara

- Ky modul duhet të trajtohet në punëtorinë e praktikes së saldimit. Rekomandohet që të organizohen dhe vizita në reparte saldimi ku kryhen pikime me gaz, saldime, horizontale, vertikale, ballore, këndore e tavanore, mbushje, shpim dhe prerje të copave me gaz.

- Mësimdhënësi duhet të perdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të veprimeve të pikimeve me gaz, saldimit horizontal, vertikal, ballor, këndor, tavanor, mbushjes, shpimit dhe prerjes së copave, me gaz dhe të kontrollit e finalizimit të sipërfaqeve të salduara.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të bërë pikime me gaz, saldime, horizontale, vertikale, ballore, këndore, tavanore, mbushje, shpim dhe prerjen e copave me gaz, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.


- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e dijeve të fituara.


Per realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi për saldim me gaz- Vegla, pajisje dhe mjete pune për saldimin horizontal,

vertikal, ballor, këndor dhe tavanor, me gaz, si dhe për kontrollin e finalizimin e sipërfaqeve të salduara (në përputhje me Kartën DACUM)

- Vegla, pajisje dhe mjete pune për mbushje, shpim e prerje me gaz, si dhe për kontrollin e finalizimin e këtyre punimeve (në përputhje me Kartën DACUM përkatëse)

- Copa metalike te përmasave të ndryshme për t’u salduar me gaz.

- Manuale, katalogë, standarde, materiale ilustruese etj.

184


“Saldimi me gaz mbrojtës”


Numri i modulit 20

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer saldime me gaz mbrojtës, me metodën MAG, MIG, TIG, përgatitjen për punë të pajisjeve për saldim me gaz mbrojtës dhe kryerjen e saldimeve me gaz mbrojtës, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës


3 kredite (18 orë)


RM 1 Nxënësi kryen saldim me gaz mbrojtës me metodën MAGPërmbajtja- Përgatitja për punë e pajisjeve me gaz me metodën MAG,

përdorimi dhe veçoritë e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit me metodën

MAG- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit me metodën

MAG- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim me metodën MAG - Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me metodën

MAG- Regjimet e punës për saldim me metodën MAG - Teknika e realizimit të saldimit me metodën MAG- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 2 Nxënësi kryen saldim me gaz mbrojtës me metodën MIGPërmbajtja- Përgatitja për punë e pajisjeve me gaz me metodën MIG,

përdorimi dhe veçoritë e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit me metodën

MIG- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit me metodën

MIG- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim me metodën MIG - Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me metodën

MAG- Regjimet e punës për saldim me metodën MIG - Teknika e realizimit të saldimit me metodën MIG- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

185

RM 3 Nxënësi kryen saldim me gaz mbrojtës me metodën TIGPërmbajtja- Përgatitja për punë e pajisjeve me gaz me metodën TIG,

përdorimi dhe veçorite e tyre- Analiza e skemës ose skicës së saldimit me metodën TIG- Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit me metodën TIG- Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim me metodën TIG- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me metodën

TIG- Regjimet e punës për saldim me metodën TIG - Teknika e realizimit të saldimit me metodën TIG- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e te gjithe kritereve te realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e pajisjeve për saldim

me metodën MAG;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit me

metodën MAG; - përgatitë skica të thjeshta të saldimeve me metodën

MAG;- përzgjedhe drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim me metodën MAG;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen, me

metodën MAG;- rregulloje siç duhet regjimin e punës për saldim me

metodën MAG;- kryejë saldime me metodën MAG, në përputhje me

skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit me metodën MAG; - kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim me

metodën MAG;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçorite e pajisjeve për saldim

me metodën MIG;

186

- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit me metodën MIG;

- përgatitë skica të thjeshta të saldimeve me metodën MIG;

- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e nevojshme për saldim me metodën MIG;

- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen, me metodën MIG;

- rregulloje siç duhet regjimin e punës për saldim me metodën MIG;

- kryejë saldime me metodën MIG, në përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;

- bëjë kontrollin e saldimit me metodën MIG; - kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- perdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim me

metodën MIG;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e pajisjeve për saldim

me metodën TIG;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit me

metodën TIG;- përgatitë skica të thjeshta të saldimeve me metodën

TIG;- përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldim me metodën TIG;- bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen, me

metodën TIG;- rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim me

metodën TIG;- kryejë saldime me metodën TIG në përputhje me

skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit me metodën TIG; - kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim me

metodën TIG;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


- Ky modul duhet të trajtohet në punëtorinë e praktikës së saldimit. Rekomandohet që të organizohen dhe vizita në reparte saldimi ku kryhen saldime me gaz mbrojtës.

- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të veprimeve të saldimit me gaz mbrojtës dhe të kontrollit e finalizimit të sipërfaqeve të salduara.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të bërë saldime me gaz mbrojtës, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.

187


- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e dijeve të fituara


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi për saldim me gaz mbrojtës.- Vegla, pajisje dhe mjete pune për saldimin me gaz mbrojtës, si

dhe për kontrollin e finalizimin e sipërfaqeve të salduara (në përputhje me Kartën DACUM)

- Vegla, pajisje dhe mjete pune për saldim me gaz mbrojtës, si dhe për kontrollin e finalizimin e këtyre punimeve (në përputhje me Kartën DACUM përkatëse)

- Copa metalike të përmasave të ndryshme për t’u salduar me gaz mbrojtes.


188


“Saldimi me elektrorezistencë”


Numri i modulit 21

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të kryer saldime pikësore, dhe tegelore me elektrorezistencë, përgatitjen për punë të pajisjeve për saldim me elektrorezistencë dhe kryerjen e saldimeve me elektrorezistencë, si dhe për të bërë kontrollin dhe finalizimin përkatës.


5 kredite (30 orë)


RM 1 Nxënësi kryen saldime pikësore me elektrorezistencëPërmbajtja- Saldimet pikësore me elektrorezistencë, përdorimi dhe

veçorite e tyre- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit pikësor me

elektrorezistencë - Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit pikësor me

elektrorezistencë - Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim pikësor me elektrorezistencë- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me saldim

pikësor me elektrorezistencë - Regjimet e punës për saldim pikësor me elektrorezistencë- Teknika e realizimit të saldimit pikësor me

elektrorezistencë - Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit

RM 2 Nxënësi kryen saldim tegelor me elektrorezistencëPërmbajtja- Saldimi tegelor me elektrorezistencë, përdorimi dhe

veçoritë e tij- Analiza e skemës ose e skicës së saldimit tegelor me

elektrorezistencë - Përgatitja e skicave të thjeshta të saldimit tegelor me

elektrorezistencë - Përzgjedhja e veglave, e pajisjeve dhe e materialeve të

nevojshme për saldim tegelor me elektrorezistencë- Parapërgatitja e pjesëve që do të saldohen me saldim

tegelor me elektrorezistencë - Regjimet e punës për saldim tegelor me elektrorezistencë- Teknika e realizimit të saldimit tegelor me

elektrorezistencë

189

- Kontrolli i saldimit dhe finalizimi i sipërfaqeve të salduara- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit




KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimit pikësor me

elektrorezistencë;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit gjatë

saldimit pikësor me elektrorezistencë;- përgatitë skica të thjeshta të saldimit pikësor me

elektrorezistencë; - përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldime pikësore me elektrorezistencë; - bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen me

saldim pikësor me elektrorezistencë; - rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim

pikësor me elektrorezistencë;- kryejë saldime pikësore me elektrorezistencë, në

përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit pikësor me elektrorezistencë- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim pikësor

me elektrorezistencë;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- tregojë përdorimet dhe veçoritë e saldimit tegelor me

elektrorezistencë;- interpretojë drejt skemën ose skicën e saldimit gjatë

saldimit tegelor me elektrorezistencë;- përgatitë skica të thjeshta të saldimit tegelor me

elektrorezistencë; - përzgjedhë drejt veglat, pajisjet dhe materialet e

nevojshme për saldime tegelore me elektrorezistencë; - bëjë parapërgatitjen e pjesëve që do të saldohen me

saldim tegelor me elektrorezistencë; - rregullojë siç duhet regjimin e punës për saldim tegelor

me elektrorezistencë;- kryejë saldime tegelore me elektrorezistencë, në

përputhje me skemën dhe standardet përkatëse;- bëjë kontrollin e saldimit tegelor me elektrorezistencë;

190

- kryejë finalizimin e sipërfaqeve të salduara;- përdorë siç duhet veglat dhe pajisjet për saldim tegelor

me elektrorezistencë;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


- Ky modul duhet të trajtohet në punëtorinë e praktikës së saldimit. Rekomandohet që të organizohen dhe vizita në reparte saldimi ku kryhen saldime me elektrorezistencë.

- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur demonstrimet konkrete të veprimeve të saldimit me elektrorezistencë dhe të kontrollit e finalizimit të sipërfaqeve të salduara.

- Nxënësit duhet të angazhohen në veprime konkrete për të bërë saldime me elektrorezistencë, si dhe kontrolle e finalizime të sipërfaqeve të salduara.


- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive e dijeve të fituara


Për realizimin si duhet të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mëposhtme:- Punëtori saldimi për saldim me elektrorezistencë.- Vegla, pajisje dhe mjete pune për saldimin me

elektrorezistencë, si dhe për kontrollin e finalizimin e sipërfaqeve të salduara (në përputhje me Kartën DACUM)

- Vegla, pajisje dhe mjete për saldim me elektrorezistencë, si dhe për kontrollin e finalizimin e këtyre punimeve (në përputhje me Kartën DACUM përkatëse)

- Copa metalike të përmasave të ndryshme për t’u salduar me elektrorezistencë.


191


“Punimi i dyerve dhe i dritareve me profile çeliku”


Numri i modulit 22

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që aftëson nxënësit për të përgatitue elemente konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike me profile të çelikut, për t’i mbërthyer sipas radhës si dhe kryerje finalizimi e montimi të tyre.




RM 1 Nxënësi kryen veprime përgatitore për punimin e elementeve konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalikePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të elementeve konstruktive

të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku- Përgatitja e skicës së elemeneteve konstruktive - Përcaktimi i radhës së punës - Përzgjedhja e materialeve, e veglave, e pajisjeve dhe e

instrumenteve prerëse, matëse, shënuese dhe kontrolluese- Zgjedhja e makinës për punë - Bartja e materialeve, e veglave, e pajisjeve, e makinave

dhe e instrumenteve në vendin e punës - Përshtatja e vendit të punës (tavolinës së punës) për punë - Përshtatja e makinave për punë- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Përcaktimi i regjimit të prerjes- Rregullimi i pajisjes prerëse sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryerja e prerjes së copave në gjatësi të caktuar- Heqja e copave, e pajisjes prerëse dhe e pajisjeve

ndihmëse- Matja dhe kontrolli gjatë prerjes së copave- Pastrimi i buzëve të copave të prera- Rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së mjedisit gjatë

përgatitjes të elemenetve konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku

RM 2 Nxënësi kryen punime mbërthimi të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çelikuPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dyerve dhe të dritareve

metalike me profile çeliku

192

- Përgatitja e skicës së kornizës dhe e krahut të derës dhe të dritares metalike

- Përcaktimi i radhës së mbërthimit- Përzgjedhja e veglave të punës dhe e instrumenteve matëse- Përzgjedhja e pajisjeve për pikëzim dhe saldim elektrik- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Rregullimi i tavolinës punuese- Vendosja dhe pozicionimi i copave për formimin e

kornizës së derës dhe të dritares- Pikëzimi i këndëve të kornizës- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës- Përcaktimi i regjimit të saldimit- Saldimi i këndëve të kornizës- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës- Pastrimi dhe smerilimi i tegelave të salduara- Palimi i kornizës së përfunduar (depozimi)- Vendosja dhe pozicionimi i copave për formimin e krahut

të derës dhe të dritares- Rregullimi i boshllëkut (tolerancat) ndërmjet kornizës së

derës, dritares dhe krahut- Pikëzimi i këndëve të krahut të derës dhe dritares- Matja dhe kontrolli diagonal i krahut të derës dhe dritares- Përcaktimi i regjimit të saldimit- Saldimi i krahut të derës dhe dritares- Matja dhe kontrolli diagonal i krahut- Pastrimi dhe smerilimi i tegelit të salduar- Kompozimi (mbyllja) e krahut të derës dhe dritares në

kornizën e derës dhe të dritares (pasimi)- Pozicionimi dhe pikëzimi i menteshave në kornizën dhe

krahun e derës dhe të dritares- Saldimi i menteshave në kornizën dhe krahun e derës dhe

të dritares- Përzgjedhja e bravës- Shënimi i vendit për montimin e bravës në krahun e derës

dhe të dritares me profile çeliku- Shpimi dhe zgjerimi i shtratit për montimin e bravës- Montimi i bravës në krahun e derës dhe të dritares- Shënimi i pozitës për hapjen e shtratit të gjuhëzës në

kornizën për bllokim- Hapja e shtratit për gjuhëzën bllokuese në kornizën e derës

dhe të dritares- Prova e funksionit të mbylljes dhe të hapjes së krahut të

derës dhe të dritares me profile çeliku- Ripunimet dhe hekurosjet e nevojshme- Çyndyrizimi i derës dhe i dritareve metalike me profile

çeliku- Përgatitja e ngjyrës bazike- Përzgjedhja e pajisjeve për ngjyrosje- Përgatitja e derës dhe e dritares për ngjyrosje- Ngjyrosja me ngjyrë bazike dhe metodat e ngjyrosjes- Përgatitja e derës dhe e dritares për tharjen e ngjyrës- Përgatitja e derës dhe e dritares për transportim në objektin

e montimit

193

- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë mbërthimit, ngjyrosjes dhe transportit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku.

RM 3 Nxënësi kryen montime përfundimtare të dyerve dhe të dritareve metalike në objektin ndërtimor

Përmbajtja- Rishikimi i vendit të montimit në objektin ndërtimor

përkatës- Përgatitja e ankerave për fiksimin e kornizës të derës dhe

të dritares metalike- Shpimi i vrimave në mur për vendosjen e ankerave - Vendosja e armaturës ankeruese- Vendosja (montimi) e derës në shtrat (hapje) dhe

nivelizimi i saj- Saldimi i kornizës (ankerimi)- Prova funksionale e derës dhe e dritares në hapje - mbyllje- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

transportit dhe montimit të dyerve dhe të dritareve metalike në objektin ndërtimor

- Prova funksionale e derës- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së ambientit.




KR Nxënësi duhet të:- intepretojë drejt vizatimin konstruktiv të dyerve dhe të

dritareve metalike;- interpretojë drejt vizatimin e elementeve konstruktive

të dyerve dhe të dritareve metalike;- interpretojë drejt standardet për dyer dhe dritare; - kryejë skicime të dyerve dhe të dritareve metalike;- kryejë skicime të elementeve konstruktive të dyerve

dhe të dritareve metalike;- bëjë matje dhe shënime sipas kërkesave konstruktive; - analizojë skicën ose vizatimin e elementeve;

konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike;- përzgjedhë materialet për përgatitjen e elementve

konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike;- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe instrumentet

matëse kontrolluese;- përzgjedhë drejt pajisjet dhe makinat për prerjen e

profileve; - përzgjedhë drejtë pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copat në pajisjen

194

shtrënguese;- përcaktojë regjimin e prerjes;- rregullojë pajisjet prerëse sipas regjimit të përcaktuar;- rregullojë sistemin ftohës;- kryejë prerjen e copave në gjatësi të caktuar;- heqë copat, pajisjet prerëse dhe pajisjet ndihmëse;- bëjë matje dhe kontroll të saktë gjatë prerjes së copave;- bëjë pastrimin e buzëve të copave të prera;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit gjatë përgatitjes së elemenetve konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike.


KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e dyerve dhe të

dritareve;- përgatisë skicën e kornizës dhe të krahut të dyerve dhe

të dritareve metalike; - përcaktojë drejtë radhën e mbërthimit;- përzgjedhë drejtë veglat e punës, instrumentet matëse

dhe pajisjet ndihmëse;- përzgjedhë drejt pajisjet për pikëzim dhe saldim

elektrik;- rregullojë tavolinën e punës sipas regjimit të

përcaktuar;- vendosë dhe të pozicionojë siç duhet copat për

formimin e kornizës së dyerve dhe të dritareve metalike;

- kryejë siç duhet pikëzime të këndëve të kornizës;- bëjë matje dhe kontroll të me saktësi diagonal të

kornizës;- përcaktojë regjimin e duhur të saldimit të kornizës;- kryejë saldime të këndëve të kornizës;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të kornizës së

salduar;- bëjë pastrime dhe smerilime të tegelave të salduar të

kornizës;- bëjë palimin e kornizës së përfunduar;- vendosë dhe të pozicionojë siç duhet copat për

formimin e krahut të dyerve dhe të dritareve metalike;- realizojë boshllëkun anësor te korniza e derës dhe e

dritares metalike;- kryejë siç duhet pikëzime të këndëve të krahut të

dyerve dhe të dritareve metalike;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të krahut të

dyerve dhe të dritares metalike;- përcaktojë regjimin e duhur të saldimit të krahut të

dyerve dhe të dritares metalike;- kryejë saldime të krahut të dyerve dhe të dritareve;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të krahut;- bëjë pastrime dhe smerilime të tegelit të salduar;- bëjë kompozimin (vendosjen) e krahut të derës dhe të

195

dritares në kornizë;- bëjë pozicionimin e saktë të menteshave dhe pikëzimin

e krahut të derës dhe dritares në kornizë;- kryejë saldimin e menteshave në kornizë dhe krah të

deres dhe të dritares; - përzgjedhë drejt bravën e dritares;- kryejë shënimin e saktë të vendit për montimin e

bravës në krahë të derës dhe të dritares;- kryejë shpimin dhe zgjerimin e saktë të shtratit për

vendosjen e bravës;- kryejë montimin e drejtë të bravës në krahun e derës

dhe të dritares;- kryejë shënimin e saktë të pozitës për shtratin e

gjuhëzës së bravës për bllokim në kornizë;- bëjë hapjen e shtratit për gjuhëzën bllokuese në

kornizën e derës dhe të dritares;- kryejë prova të mbylljes dhe të hapjes së krahut të

derës dhe të dritares;- kryejë ripunimet dhe hekurosjet e nevojshme;- kryejë çyndyrizimin e dyerve dhe të dritares metalike;- përzgjedhë ngjyrën bazike;- përgatisë ngjyrën bazike sipas udhëzimeve;- përzgjedhë pajisjen për ngjyrosje;- bëje pozicionimi (shtrirjen adekuate) të dyerve dhe të

dritares për ngjyrosje;- kryej ngjyrosje manuele me ngjyrë bazike;- përgatisë tharjen natyrore të ngjyrës;- përgatisë derën për transportim në objektin e montimit;- përgatisë dritaren dhe derën për transportim në

objektin e montimit.


KR Nxënësi duhet të:- bëjë rishikimin dhe adaptimin e vendit të montimit në

objektin ndërtimor përkatës;- përgatisë ankerat për fiksimin e kornizës së dyerve dhe

të dritares metalike;- kryejë shpime të sakta të vrimave për vendosjen e

ankerave në mure;- vendosë drejt armaturën ankeruese;- vendosë (të montojë) me saktësi derën dhe dritaren në

shtrat (hapje) dhe të kryejë nivelizimin e saj të saktë;- kryejë saldimin e drejt të kornizës me ankera;- kryejë prova funksionale të hapjes dhe të mbylljes së

drejt të derës dhe të dritares;- respektojë rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së

mjedisit gjatë transportit dhe montimit të derës dhe të dritareve metalike në objektin ndërtimor.


- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e axhusterisë dhe në punishte në objekte ndërtimore banesore

- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës

196

praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile çeliku

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinave, të veglave e të pajisjeve

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në demonstrimin e kontrollit praktik të njohurive dhe koncepteve të fituara nga ata


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori axhusterie- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e

dyerve dhe të dritareve metalike- Gjysëmfabrikate (copa dhe pjesë të parapërgatitura) të

ndryshme për punimin e dyerve dhe të dritareve metalike- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të zgjidhjeve tipike të dyerve dhe të

dritareve metalike

197


“Punimi i dyerve dhe i dritareve me profile alumini”


Numri i modulit 23

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i aftëson nxënësit për të përgatitur elemente konstrutkive të dyerve dhe të dritareve metalike me profile të aluminit, për t’i mbërthyer sipas radhës, si dhe për të kryer finalizimin e montimin e tyre.




RM 1 Nxënësi përgatit elementet konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike me profile aluminiPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të elementeve konstruktive

të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini- Përgatitja e skicës së elemeneteve konstruktive të dyerve

dhe të dritareve që do të përgatiten- Përzgjedhja e materialeve, e veglave të punës dhe e

instrumenteve matëse-kontrolluese- Përgjedhja e pajisjeve dhe e makinave për prerjen e

profileve- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Përcaktimi i regjimit të prerjes- Rregullimi pajisjes prerëse sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryrja e prerjes së copave në gjatësi të caktuar- Heqja e copave, e pajisjes prerëse dhe e pajisjeve


përgatitjes së elemenetve konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini

RM 2 Nxënësi kryen punime mbërthimi të dyerve dhe të dritareve metalike me profile aluminiPërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të dyerve dhe të dritareve

metalike me profile alumini- Përgatitja e skicës së kornizës dhe e krahut të derës dhe të

dritares metalike me profile alumini- Përcaktimi i radhës së mbërthimit

198

- Përzgjedhja e veglave të punës dhe e instrumentev matëse- Përzgjedhja e pajisjeve për fiksim- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Rregullimi i tavolinës së punës- Vendosja dhe pozicionimi i copave për formimin e

kornizës së derës dhe të dritares- Fiksimi i këndëve të kornizës- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës- Përcaktimi i radhitjes së lidhjes- Lidhja e këndeve të lidhjeve me bulona- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës- Palimi i kornizës së përfunduar (depozimi)- Vendosja dhe pozicionimi i copave për formimin e krahut

të derës dhe të dritares- Realizimi i boshllëkut (tolerancat) ndërmjet kornizës së

derës, dritares dhe krahut- Fiksimi i këndëve të krahut të derës dhe të dritares- Matja dhe kontrolli diagonal i krahut të derës dhe të

dritares- Përcaktimi i radhitjes së fiksimit- Fiksimi i krahut të deres dhe të dritares me bulona- Kompozimi (mbyllja) i krahut të derës dhe dritares në

kornizën e derës dhe të dritares metalike me profile alumini

- Pozicionimi i menteshave në kornizën dhe fiksimi në korniza

- Lidhja e menteshave me bulona- Përzgjedhja e bravës- Shënimi i vendit për montimin e bravës në krahun e derës

dhe të dritares- Shpimi dhe zgjerimi i shtratit për montimin e bravës- Montimi i bravës në krahun e derës dhe të dritares- Shënimi i pozitës për hapjen e shtratit të gjuhëzes në

kornizë për bllokim- Hapja e shtratit për gjuhëzën bllokuese në kornizën e derës

dhe të dritares- Prova e mbylljes dhe e hapjes së krahut të derës dhe të

dritares- Ripunimet e nevojshme- Përgatitja e derës dhe e dritares për transportim në objektin

e montimit- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

mbërthimit, ngjyrosjes, transportit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini.

RM 7 Nxënësi kryen montime përfundimtare të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini në objektin ndërtimor


përkatës- Përgatitja e bulonave për fiksimin e kornizës së derës dhe

të dritares metalike me profile alumini- Shpimi i vrimave për vendosjen e bulonave

199

- Vendosja e bulonave ankeruese - Vendosja (montimi) e derës dhe e dritares në shtrat (hapje)

dhe nivelizimi i saj- Fiksimi i kornizës (ankerimi)- Prova funksionale e derës në hapje - mbyllje- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

transportit dhe montimit të dyerve dhe të dritareve metalike.




KR Nxënësi duhet të:- intepretojë drejt vizatimin konstruktiv të dyerve dhe të

dritareve metalike me profile alumini; - interpretojë drejt vizatimin e elementeve konstruktive; - interpretojë drejt standardet për dyer dhe dritare; - kryejë skicime të dyerve dhe të dritareve metalike të

thjeshta;- kryejë skicime të elementeve konstruktive të dyerve

dhe të dritareve metalike;- bëjë matje dhe shënime sipas kërkesave konstruktive;- analizojë skicën ose vizatimin e elementeve

konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike;- përzgjedhë materialet për përgatitjen e elementve

konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike;- përzgjedhë drejt veglat e punës dhe instrumentet

matëse – kontrolluese;- përzgjedhë drejt pajisjet dhe makinat për prerjen e

profileve;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copat në pajisjen


mjedisit gjatë përgatitjes të elemenetve konstruktive të dyerve dhe të dritareve metalike.


200

KR Nxënësi duhet të:- analizojë skicën ose vizatimin e dyerve dhe të dritareve

metalike me profil alumini;- përgatisë skicën e kornizës dhe të krahut të derës dhe

të dritares metalike;- përcaktojë drejt radhën e mbërthimit;- përzgjedhë drejt veglate e punës;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse dhe pajisjet

ndihmëse;- rregullojë tavolinën e punës sipas regjimit të


formimin e kornizës së derës dhe të dritares metalike;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të kornizës- bëjë palimin e kornizës së përfunduar;- vendosë dhe të pozicionojë siç duhet copat për

formimin e krahut të derës dhe të dritares metalike;- realizojë boshllëkun anësor te korniza e derës dhe e

dritares dhe te krahu i derës dhe i dritares metalike;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të krahut të

derës dhe të dritares;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të krahut të

derës dhe të dritares metalike;- bëjë kompozimin (vendosjen) e krahut të derës dhe të

dritares në kornizë;- përzgjedhë drejt bravën e derës;- kryejë shënimin e saktë të vendit për montimin e

bravës në krahë të derës dhe dritares;- kryejë shpimin dhe zgjerimin e saktë të shtratit për

vendosjen e bravës;- kryejë montimin e drejtë të bravës në krahun e derës

dhe të dritares;- kryejë shënimin e saktë të pozitës për shtratin e

gjuhëzës së bravës për bllokim në kornizë;- bëjë hapjen e shtratit për gjuhëzën bllokuese në

kornizën e derës dhe të dritares;- kryejë prova të mbylljes dhe të hapjes të krahut të

derës dhe të dritares;- kryejë ripunimet dhe hekurosjet e nevojshme;- kryejë çyndyrizimin e derës dhe të dritares metalike;- përgatitë deren dhe dritaren për transportim në objektin

e montimit;- respektojë rregullat e sigurimit teknik e të ruajtjes së

mjedisit.


KR Nxënësi duhet të:- bëjë rishikimin dhe përshtatjen e vendit të montimit në

objektin ndërtimor përkatës;- përgatisë ankerat për fiksimin e kornizës së derës dhe

të dritares metalike me profile alumini;- kryejë shpime të saktë të vrimave për vendosjen e

201

ankerave në mure;- vendosë drejtë bulonat ankerues;- vendosë (montojë) me saktësi derën dhe dritaren në

shtrat (hapje) dhe kryejë nivelizimin e saj të saktë;- kryejë prova funksionale të hapjes dhe të mbylljes së

drejt të derës dhe të dritares;- respektojë rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së

mjedisit gjatë transportit dhe montimit të dyerve dhe të dritareve metalike në objektin ndërtimor.


- Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet kryesisht në punëtorinë e axhusterisë dhe në punishte në objekte ndërtimore banesore.

- Gjatë trajtimit të çështjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini.

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini.

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimit të dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini.

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinave, të veglave e të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në demonstrimin e kontrollit praktikë të njohurive dhe të koncepteve të fituara nga ata


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori axhusterie- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e

dyerve dhe të dritareve metalike me profile alumini- Gjysëmfabrikate (copa dhe pjesë të parapërgatitura) të

ndryshme për punimin e dyerve dhe të dritareve metalike- Pankarta, makete, udhëzues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica të zgjidhjeve tipike të dyerve dhe dritareve

metalike

202


“Punimi i rrethojave metalike”


Numri i modulit 24

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i aftëson nxënësit për të përgatitur elemente konstruktive të rrethojave metalike, për t’i mbërthyer sipas radhës, si dhe për të kryer finalizimin dhe montimin e tyre.




RM 1 Nxënësi përgatitë elemente konstruktivë të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëvePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të elementeve konstruktive

të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

- Përgatitja e skicës së elemeneteve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

- Përzgjedhja e materialeve për përgatitjen e elemenetve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

- Përzgjedhja e veglave- Përgjedhjave e pajisjeve dhe e makinave për prerjen e

profileve- Përzgjedhja e instrumenteve matëse dhe kontrolluese- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Vendosja dhe shtrëngimi i copës në pajisjen shtrënguese- Përcaktimi i regjimit të prerjes- Rregullimi pajisjes prerëse sipas regjimit të përcaktuar- Rregullimi i sistemit ftohës- Kryrja e prerjes së copave në gjatësi të caktuar- Heqja e copave, e pajisjes prerëse dhe e pajisjeve


përgatitjes së elemenetve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

RM 2 Nxënësi kryen punime mbërthimi të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëvePërmbajtja- Analiza e skicës ose e vizatimit të rrethojave metalike të

oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

203

- Përgatitja e skicës së kornizës dhe të krahut të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve

- Përcaktimi i radhës së mbërthimit- Përzgjedhja e veglave të punës- Përzgjedhja e pajisjeve për pikëzim dhe saldim elektrik- Përzgjedhja e instrumenteve matëse- Përzgjedhja e pajisjeve ndihmëse- Rregullimi i tavolinës punuese- Vendosja dhe pozicionimi i copave për formimin e

kornizës së rrethojave metalike- Pikëzimi i këndëve të kornizës së rrethojave metalike- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës metalike të

rrethojave të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve- Përcaktimi i regjimit të saldimit- Saldimi i këndëve të kornizës së rrethojave metalike- Matja dhe kontrolli diagonal i kornizës.- Pastrimi dhe smerilimi i tegelave të salduar- Pikëzimi i elementeve të krahut të rrethojave metalike të

oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve- Matja dhe kontrolli diagonal i rrethojave metalike- Përcaktimi i regjimit të saldimit- Saldimi i krahut të rrethojave metalike të oborrit, të

ballkonit dhe të shkallëve- Matja dhe kontrolli i krahut (griles)- Pastrimi i tegelit të salduar- Kompozimi i krahut të rrethojave metalike- Pozicionimi i aksesorëve dhe pikëzimi në korniza- Saldimi i menteshave në kornizën e rrethojave metalike- Ripunimet dhe hekurosjet e nevojshme- Çyndyrizimi i rrethojave metalike- Përgatitja e ngjyrës bazike- Përzgjedhja e pajisjeve për ngjyrosje- Përgatitja e rrethojave metalike për ngjyrosje- Ngjyrosja me ngjyrë bazike- Përgatitja e rrethojave për tharjen e ngjyrës- Përgatitja e rrethojave metalike për transportim në objektin

e montimit- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

mbërthimit, ngjyrosjes dhe transportit të rrethojave metalike.

RM 3 Nxënësi kryen montime përfundimtare të rrethojave metalike të ballkonit, të oborrit dhe të shkallëve në objektin ndërtimor


përkatës- Përgatitja e ankerave për fiksimin e kornizës së rrethojave

metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve- Shpimi i vrimave në mur për vendosjen e ankerave - Vendosja e armaturës ankeruese- Saldimi i kornizës (ankerimi)- Prova funksionale e rrethojave në hapje mbyllje- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit gjatë

204

transportit dhe montimit të rrethojave metalike- Prova funksionale e rrethojës- Rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së mjedisit.


Realizim i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithe kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit.Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren:RM Rezultatet e të mësuaritIV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


KR Nxënësi duhet të:- intepretojë drejt vizatimin konstruktiv të rrethojave

metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;- interpretojë drejt vizatimin e elementeve konstruktive

të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- interpretojë drejt standardet të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë skicime të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë skicime të elementeve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- bëjë matje dhe shënime sipas kërkesave konstruktive.- analizojë skicën ose vizatimin e elementeve

konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përgatisë skicat e elementeve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përzgjedhë materialet për përgatitjen e elementve konstruktive të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përzgjedhë drejt veglat e punës; - përzgjedh drejtë pajisjet dhe makinat për prerjen e

profileve;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse dhe kontrolluese;- përzgjedhë drejt pajisjet ndihmëse;- vendosë dhe të shtrëngojë siç duhet copat në pajisjen


mjedisit gjatë përgatitjes së elemenetve konstruktive të rrethojave metalike.

205



- analizojë skicën ose vizatimin e rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përgatisë skicën e kornizës të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përcaktojë drejt radhën e mbërthimit;- përzgjedh drejtë veglat e punës;- përzgjedh drejt pajisjet për pikëzim dhe saldim

elektrik;- përzgjedhë drejt instrumentet matëse dhe pajisjet

ndihmëse;- rregullojë tavolinën e punës sipas regjimit të


formimin e kornizës së rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë siç duhet pikëzime të këndëve të kornizës;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të rrethojave;- përcaktojë regjimin e duhur të saldimit të kornizës;- kryejë saldime të këndëve të kornizës së rrethojave;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të kornizës së

salduar;- bëjë pastrime dhe smerilime të tegelave të salduar të

kornizës;- vendosë dhe pozicionoj siç duhet copat për formimin e

krahut të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- realizojë boshllëkun anësor te korniza e rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë siç duhet pikëzime të këndëve të krahut të rrethojave;

- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- përcaktojë regjimin e duhur të saldimit të rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë saldime të rrethojës;- bëjë matje dhe kontroll të saktë diagonal të krahut të

rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- bëjë pastrime dhe smerilime të tegelit të salduar;- bëjë kompozimin (vendosjen) e krahut të rrethojave

metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;- bëjë pozicionimin e saktë të menteshave dhe pikëzimin

në kornizë dhe në krahun e rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë saldimin e menteshave në kornizë dhe në krahun e rrethojave metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;

- kryejë ripunimet dhe hekurosjet e nevojshme;- kryejë çyndyrizimin e rrethojës metalike;

206

- përzgjedhë ngjyrën bazike;- përgatisë ngjyrën bazike sipas udhëzimeve;- përzgjedhë pajisjen për ngjyrosje;- bëjë pozicionimi e rrethojave metalike;- kryejë ngjyrosje manuele me ngjyrë bazike;- pergatisë tharjen natyrore të ngjyrës;- përgatisë rrethojën për transportim në objektin e

montimit;- përgatisë rrethojën për transportim në objektin e

montimit.


KR Nxënësi duhet të:- bëjë rishikimin dhe adaptimin e vendit të montimit në

objektin ndërtimor përkatës;- përgatisë ankerat për fiksimin e kornizës të rrethojave

metalike të oborrit, të ballkonit dhe të shkallëve;- kryejë shpime të sakta të vrimave për vendosjen e

ankerave në mur;- vendosë drejt armaturën ankeruese;- kryejë saldimin e drejt të kornizës me ankera;- respektojë rregullat e sigurimit teknik dhe të ruajtjes së

mjedisit gjatë transportit dhe montimit të rrethojave metalike në objektin ndërtimor;


- Trajtimi i këtij moduli të bëhet kryesisht në punëtorinë e axhusterisë dhe në punishte në objekte ndërtimore banesore

- Gjatë trajtimit të çeshtjeve teorike, mësimdhënësi i pjesës praktike duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur edhe demonstrime konkrete të proceseve të punimit të rrethojave metalike

- Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryrjen e veprimeve përgatitore dhe të punës të punimit të rrethojave metalike

- Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe në diskutime në lidhje me llojet e ndryshme të punimit të rrethojave metalike

- Mësimdhënësi duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së makinave, të veglave e të pajisjeve.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në demonstrimin e kontrollit praktikë të njohurive dhe të koncepteve të fituara.


Per realizimin si duhet, të modulit është e domosdoshme të sigurohen mjediset, makinat, veglat, pajisjet, instrumentet dhe materialet e mëposhtme:- Klasë për mësim teorik- Punëtori axhusterie- Vegla pune, instrumente matëse dhe prerëse për punimin e

dyerve dhe të dritareve metalike- Gjysëmfabrikate (copa dhe pjesë të parapërgatitura) të

207

ndryshme për punimin e dyerve dhe të dritareve metalike- Pankarta, makete, udhezues, katalogë, rregullore, standarde

etj.- Vizatime dhe skica te zgjidhjeve tipike të dyerve dhe të

dritareve metalike

208

Literatura

Vizatim teknik

1. dr. Nijazi Ibrahimi “Vizatim teknik” Prishtinë

2. dr. Nijazi Ibrahimi, dr. Bashkim Baxhaku, mr. Naser Lajçi “Vizatim teknik“

3. dr. Musli Bajraktari, dr. Bashkim Baxhaku ”Gjeometria Deskriptive”

4. mato lucic ,Tehničko crtanje s AutoCAD-om (udžbenik s CD-om)(Vizatim teknik me AutoCAD)(tekst me CD)

mato lucic,Crtanje u AutoCAD-u (priručnik s CD-om)Vizatimi me AutoCAD(doracak me CD)Naklada Lučić - Elementi strojeva i konstruiranje ëëë.naklada-lucic.hr/elementi.html,[email protected]

<[email protected]>

Detalet e makinave

5. mr. Gani Pllana, mr. Heset Cakolli, mr. Sadullah Avdiu “Detalet e makinave”

Prishtinë 2001

6. detalet e makinave me konstruksione

7. mato lucic ,elementi strojeva i konstruiranje,tekst per klasen e dyte te shkollave te

mesme profesionale ne lemin e makinerise


8. dr. Bajrush Bytyqi, dr. Hysni Osmani, mr. Nexhat Qehaja “Materialet e makinerisë”

Prishtinë 1999

dr. Bajrush Bytyqi, mr Nebih Jashari ” Doracak për mësim praktikë dhe

teknologjinë e profesionit”

grup autorësh ” Teknologjia e profesionit”

Izjadin Reçica “ Mësim praktik me teknologji” Prishtinë 1989

mato lucic ,Nove tehnologije (udžbenik s CD-om)( Teknologjite e reja)(tekst me

CD)

Mekanikë teknike

9. dr. Ahmet Geca, dr. Agron Pajaziti “Mekanika I-Statika” Prishtinë 1999

dr. Fehmi Krasniqi, ing. Sebahate Krasniqi “ Mekanika II” Prishtinë 2001

dr. Fehmi Krasniqi “ Rezistenca e materialeve”

E.Tartari, N. Picari “Teknologjia mekanike 1” Tiranë 2003

209

http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=elementi%20strojeva&source=web&cd=14&cad=rja&sqi=2&ved=0CHAQFjAN&url=http%3A%2F%2Fwww.naklada-lucic.hr%2Felementi.html&ei=-7zdUdC5Oc7BtAbCxoHABA&usg=AFQjCNGi8_1EpEaIipBfz3yFBURDiesPZw

http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=elementi%20strojeva&source=web&cd=14&cad=rja&sqi=2&ved=0CHAQFjAN&url=http%3A%2F%2Fwww.naklada-lucic.hr%2Felementi.html&ei=-7zdUdC5Oc7BtAbCxoHABA&usg=AFQjCNGi8_1EpEaIipBfz3yFBURDiesPZw

Konstruksione metalike

10. mr. Nikola Prgomelja “Tehnologija obrazovnog profile za bravare II i III razred”

Beograd

S. Drapic “Mashinske konstrukcije” Beograd

Koordinator i Grupit për rishikim e profileve profesionale në Lëminë e makinerisëBinak Gërguri

Rishikuar nga: eksperti i lëmisë profesionale Refik IsmajliKorrik 2013

210

MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCES DHE … · Web viewKonstruksione metalike Elektroteknikë dhe...

Documents

Transcript of MINISTRIA E ARSIMIT, SHKENCES DHE … · Web viewKonstruksione metalike Elektroteknikë dhe...