albasalbas.al/.../word/Libri_Mesuesit_Sociologjia_12_(me_zgjedhje).docx · Web viewLibri i...

Eljana Brahja (Dosti) Ermelinda Furriku Brunilda Bozhano

Libër mësuesi për tekstin shkollor

SOCIOLOGJIA 12

albas

2

Botues:Latif AJRULLAI Rita PETRO

Redaktore:Sevi Lami

Arti grafik:Renata Pullazi

Kopertina:Semela MERO

© Albas, 2018

Shtëpia botuese AlbasNë Tiranë: rr. “Donika Kastrioti”, pallati 14, ap. 4D.Tel: 00355 45800160e-mail: [email protected]

Në Tetovë: rr. “Ilinden”, nr. 105 Tel.: 00389 44 344 047e-mail: [email protected]

Në Prishtinë: rr. “Muharrem Fejza”, p.n.Tel.: 00377 45 999 770e-mail: [email protected]

Në Preshevë: rr. “Selami Hallaqi”Tel.: 00381 17 669 677e-mail: [email protected]

Shtypur në shtypshkronjën:

3

Hyrje

Libri i mësuesit për tekstin "Sociologjia 12" (me zgjedhje) është hartuar duke u mbështetur në tematikat e tekstit të nxënësit, të cilat janë në përputhshmëri me programin lëndor. Ky libër ka si qëllim t’u vijë në ndihmë jo vetëm mësuesve, të cilët po hedhin hapat e parë në mësimdhënie, por edhe mësuesve me përvojë shumëvjeçare në këtë profesion. Dijet janë të pafundme dhe ato gjithnjë kanë nevojë të pasurohen sipas teknikave dhe metodave bashkëkohore. Ndërthurja e teknikave të mësimdhënies do të sjellë një larmishmëri metodash gjithëpërfshirëse, të cilat kanë në qendër nxënësin. Mësuesi/ja drejton dhe orienton punën kërkimore apo krijuese të nxënësit. Këto metoda do të lehtësojnë jo vetëm procesin e mësimdhënies, por edhe atë të mësimnxënies. Metodat kanë si qëllim të nxitin nxënësin të kuptojnë diversitetin e mendimit dhe ta pranojnë atë, të nxitin dhe të zhvillojnë të menduarin kritik dhe krijues te nxënësi, të rritë punën individuale dhe në grup, vetëvlerësimin dhe vlerësimin e bashkëmoshatarëve.Teksti i "Sociologjisë 12" është hartuar në mënyrë të tillë që, me ndihmën e mësuesit, nxënësit t’i krijohen mundësitë të zhvillojë kompetencat kyç dhe kompetencat e lëndës, dhe mësuesit të kenë lehtësitë e mundshme gjatë gjithë vitit shkollor. Këto lehtësira përqendrohen në:- hartimin e planit vjetor (analitik dhe sintetik, strukturuar sipas ndarjes në tremujorë);- planifikimin e zhvillimit të temave mësimore në 90 minuta, bazuar nëudhëzimin e MASR-së për nismën 3 lëndë në 6 orë;- përdorimin e metodave sa më pranë realitetit shqiptar, duke sjellë shembuj nga jeta e përditshme e nxënësve dhe e shoqërisë shqiptare;- larmishmërinë e mjeteve dhe burimeve të përdorura;- planifikimin e veprimtarive praktike, të cilat ndërthurin njohuritë teorike me ato praktike, duke pasqyruar realitetin e shoqërisë tonë etj.;- planifikimin e përsëritjeve dhe vlerësimin e portofolit të nxënësit etj. Çdo temë mësimore zhvillohet nëpërmjet trajtimit të një situate të shkëputur nga realiteti. Kjo do t’i ndihmojë nxënësit të pasurojnë njohuritë dhe kulturën e tyre, si dhe të zhvillojnë një kuptim më të gjerë të koncepteve sociologjike, socializmit të njeriut, faktorëve që ndikojnë në sjelljet e veprimet e tij etj.Disa orë mësimore nuk janë zhvilluar nismës “Tri lëndë në gjashtë orë”, por janë zhvilluar më vete, për shkak të ndryshimeve tematike që kanë dhe mospërputhjes mes tyre. Prandaj është parë e arsyeshme që do të zhvillohen të ndara, por mësuesi/ja është i/e lirë t’i bashkojë orët siç mund ta shohë të arsyeshme, në bazë të temës mësimore. Librin e mësuesit mund ta shkarkoni falas edhe në faqen e internetit: www.albas.al

4

PËRMBAJTJATEMATIKA 1: KULTURA1. Kultura dhe shoqëria 182. Simbolet kulturore dhe funksionet e tyre 183. Gjuha si element thelbësor i kulturës 214. Vlerat dhe normat kulturore 215. Nënkulturat dhe kundërkulturat 246. Etnocentrizmi, relativizmi dhe ksenocentrizmi 247. Larmia kulturore. Veçori të kulturës shqiptare 278. Edukimi ndërkulturor 279. Veprimtari praktike: Mozaiku i sotëm kulturor 30

TEMATIKA 2: SHOQËRIZIMI1. Të kuptojmë shoqërizimin 322. Disa shpjegime sociologjike të procesit të shoqërizimit. 343. Faktorët që ndikojnë në shoqërizim 344. Karakteristika të shoqërizimit gjatë ciklit të jetës 365. Veprimtari praktike: Ndikimi i medies në procesin e shoqërizimit 38

TEMATIKA 3: DEVIANCA1. Sjelljet deviante 402. Faktorët që ndikojnë në sjelljet deviante 403. Krimi dhe tiparet e tij 434. Teoritë mbi deviancën 435. Funksionet shoqërore të sjelljeve deviante 456. Veprimtari praktike: Sjelljet deviante dhe kufizimi i tyre 477. Test I: Tematika 1, 2, 3 498. Vlerësim dosjeje 1 49

TEMATIKA 4: SHTRESIMI GJINOR DHE FAMILJA1. Gjinia dhe rolet gjinore 512. Pabarazia gjinore 513. Lëvizjet feministe 554. Martesa dhe bashkëjetesa 565. Familja 576. Projekt. Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë 58

TEMATIKA 5: RACA DHE ETNICITETI1. Karakteristikat kryesore të racave 602. Etniciteti, pakicat etnike dhe marrëdhëniet e tyre me shumicën 623. Paragjykimet dhe diskriminimet mbi baza racire dhe etnike 644. Marrëdhëniet ndërmjet shumicës dhe pakicave etnike 645. Si të luftojmë paragjykimet e njerëzve me përkatësi tjetër racore ose etnike 66

5

TEMATIKA 6: ANALIZA SOCIOLOGJIKE E BESIMEVE FETARE1. Kuptimi sociologjik i fesë 672. Funksionet kryesore të fesë 683. Llojet kryesore të organizatave fetare 684. Veçoritë kryesore të feve botërore (krishterimi, islamizmi, judaizmi) 715. Veçoritë kryesore të feve botërore (hinduizmi, budizmi, konfucianizmi) 716. Bashkëjetesa dhe toleranca ndërfetare në Shqipëri 737. Prirjet kryesore të ndryshimit të besimeve fetare sot 738. Test II, Tematika 4, 5, 6 749. Veprimtari praktike: Disa dukuri shoqërore që lidhen me interpretimet fetare 7510. Projekt, ora II: Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë 7611. Vlerësim dosjeje II 77

TEMATIKA 7: URBANIZIMI DHE KARAKTERISTIKAT E PUNËS NË SHOQËRITË MË TË URBANIZUARA1. Parakushtet e urbanizimit dhe karakteristikat e qyteteve paraindustriale 792. Dukuri dhe prirje bashkëkohore të urbanizimit 793. Veprimtari praktike: Bashkëjetesa metropolitane 814. Interpretime sociologjike të jetës shoqërore të qyteteve 835. Veçoritë kryesore të punës në shoqëritë më të industrializuara 856. Papunësia, ekonomia informate dhe ekonomia e paligjshme 857. Veprimtari praktike: Urbanizimi dhe mjedisi 88

TEMATIKA 8: SHTRESIMI I SHOQËRISË DHE LËVIZJET SHOQËRORE1.Shtresimi i shoqërisë dhe organizimi i saj në sisteme të ndryshme 902. Klasat dhe shtresat në shoqëritë e vendeve të zhvilluara dhe në vendin tonë 923. Ndryshimi shoqëror dhe karakteristikat e tij 924. Llojet kryesore të lëvizjes shoqërore 955. Veprimtari praktike: Lëvizshmëria shoqërore në familjen time 95

TEMATIKA 9: SHOQËRITË TRADICIONALE, MODERNE, PASMODERNE1. Vështrim i përgjithshëm mbi shoqëritë tradicionale dhe modern 982. Dallimet kryesore midis shoqërisë moderne dhe tradicionale 983. Shoqëritë pasmoderne 1014. Veprimtari praktike: Drejt modernizimit 101

TEMATIKA 10: METODAT E KËRKIMIT SOCIOLOGJIK1. Kërkimi sociologjik dhe metodat kryesore 1042. Eksperimenti në kërkimin sociologjik 1043. Vëzhgimi si metodë shkencore kërkimi dhe llojet e tij 1064. Veprimtari praktike: Përdorimi i metodave të kërkimit sociologjik 1065. Përsëritje, tematika 7, 8, 9, 10 1096. Test për tematika 7, 8, 9, 10 1097. Projekt III: Hartimi dhe realizimi i një ankete sociologjike. 1118. Vlerësim dosjeje III 111

6

Tabela përmbledhëse e orëve

34 javë x 2 orë = 68 orë

Kompetencat e fushës Shkathtësitë që do të realizohen në komunikim përmes:

Orë

1. - Zhvillimi në aspektet intelektuale, etike,fizike dhe sociale.

- Kultivimi i identitetit vetjak, kombëtar dhe përkatësisë kulturore.

- Aftësimi për jetë dhe për punë, në kontekste të ndryshme shoqërore e kulturore.

Njohuri të reja 48

2. Përpunim njohurish Përsëritje 1 orëVeprimtari praktike 10 orëTestime 3 orëProjekt 3 orëVlerësim dosjeje 3 orë

20 orëGjithsej 68 orë

Plani sintetikSipas nismës “Tri lëndë në gjashtë orë”

Lënda: Sociologji 12

Te matika

Shpërndarja e përmbajtjes lëndore për realizimin e kompetencaveShtator - Dhjetor

11 javë x 2 orë = 22 orëTematika Janar - Mars

10 javë x 2 orë = 22 orëTematika Prill - Qershor

12 javë x 2 orë= 24 orë

1. K

ultu

ra (9

orë

)

1. Kultura dhe shoqëria2. Simbolet kulturore dhe funksionet e tyre

12

4. S

htre

sim

i (6

orë)

1. Gjinia dhe rolet gjinore2. Pabarazia gjinore

12

7. Urb

aniz

imi (

7

orë)

1. Parakushtet e urbanizimit2. Dukuri dhe prirje bashkëkohore

12

1. Gjuha si element thelbësor ikulturës2. Vlerat dhe normat kulturore

34

1. Lëvizjet feministe2. Martesa dhe bashkëjetesa

34

1. Veprimtaripraktike: Bashkëjetesa metropolitane2. Interpretimesociologjike të jetës shoqërore të qyteteve

3

4

1. Nënkulturat dhe kundërkulturat2. Etnocentrizmi, relativizmi kulturor dhe ksenocentrizmi

56

1. Familja2. Projekt (ora 1): Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë

56

1. Veçoritë kryesore tëpunës në shoqëritë më të industrializuara2. Papunësia, ekonomia informale

5

6

1. Larmia kulturore. Veçori të kulturës shqiptare2. Edukimi ndërkulturor

7

8

5. R

acat

(5 o

rë)

1. Karakteristikat kryesore të racave2. Etniciteti, pakicatetnike dhe marrëdhëniet e tyre me shumicën

7

8

1. Veprimtari praktike: Urbanizimi dhe mjedisi

7

8. S

htre

sim

i (5

orë)

2. Shtresëzimi i shoqërisë dhe organizimi i saj

8

1. Veprimtari praktike: Mozaiku i sotëm kulturor

9 1. Paragjykimet dhediskriminimet2. Marrëdhëniet ndërmjet shumicës dhe pakicave etnike.

9

10

1. Klasat dhe shtresatnë shoqëritë e vendeve të zhvilluara.2. Ndryshimi shoqëror dhe

9

10

7

karakteristika të tij

2. S

hoqë

rizi

mi(5

orë

)2. Të kuptojmë shoqërizimin

10

1. Veprimtari praktike:Si të luftojmë paragjykimet e njerëzve me përkatësi tjetër racore ose etnike.

11

1. Llojet kryesore të lëvizjeve shoqërore2. Veprimtari praktike: Lëvizshmëria shoqërore në familjen time

11

12

1. Disa shpjegime sociologjiketë procesit të shoqërizimit2. Faktorët që ndikojnë në shoqëri

11

12

6. A

naliz

a so

ciol

ogjik

e (1

1 or

ë)

2. Kuptimi sociologjik ifesë

12

9. S

hoqë

ria

trad

icio

nale

(4

orë)

1. Vështrim i përgjithshëm mbishoqëritë tradicionaledhe moderne2. Dallimet kryesore ndërmjet shoq. moderne dhe tradicionale

13

14

1. Karakteristikat e shoqërizimitgjatë ciklit të jetës2. Veprimtari praktike: Ndikimi i medies në procesin e shoqërizimit

13

14

1. Funksionet kryesore tëfesë2. Llojet kryesore tëorganizatave fetare

1314

1. Shoqëritë pasmoderne2. Veprimtari praktike: Drejt modernizimit

1516

3. D

evia

nca

(8or

ë)

1. Sjellja deviante2. Faktorët që ndikojnë në sjelljetdeviante.

1516

1. Veçoritë kryesore të feve botëror2. Veçoritë kryesore të feve botëror.

1516

e kë

rkim

it (8

orë

)

1. Kërkimi sociologjik dhe metodat kryesore të tij2. Eksperimenti në kërkimin sociologjik dhe veçoritë e tij

17

18

1. Krimi dhe tiparet e tij2. Teoritë mbi deviancën

1718

1. Bashkëjetesa dhetoleranca ndërfetare në Shqipëri2. Prirjet e sotme kryesore në të ndryshimit të besimeve fetare

17

18

1. Vëzhgimi si metodë shkencore kërkimi dhe llojet2. V. praktike: Përdorimi i metodave të kërkimit sociologjik

19

20

1. Funksionet shoqërore të sjelljevedeviante.2. Veprimtari praktike: Sjelljet deviante dhe kufizimi i tyre

1920

1. Test II: Tematika 4,5,62. Veprimtari praktike: Disa dukuri shoqërore që lidhen me interpretimet

1920

1. Përsëritje - Tematika 7,8,9,102. Test, Tematika 7,8,9,10

2122

8

fetare

10. M

etod

at

1. Test I: Tematika 1,2,32. Vlerësim dosjeje I

2122

1. Projekt (ora 2): Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë2. Vlerësim dosjeje II

21

22

1. Projekt III: Hartimi dhe realizimi i një ankete sociologjike.2. Vlerësim dosjeje III

23

24

9

Plani vjetor analitik Nisma “Tri lëndë në gjashtë orë”

Lënda: Sociologji 123-mujori i parëPeriudha: Shtator-Dhjetor

3-mujori i dytë Periudha: Janar-Mars

3-mujori i tretë Periudha: Prill-Qershor

Njohuri të reja: 17 orë Njohuri të reja:16 orë Njohuri të reja:15 orëVeprimtari praktike: 3 orë Veprimtari praktike: 2 orë Veprimtari praktike: 5 orëTest: 1 orë Test:1orë Test:1 orëVlerësim dosjeje: 1 orë Vlerësim dosjeje:1 orë Vlerësim dosjeje: 1 orëGjithsej: 22 orë Projekt: 2 orë Projekt: 1 orë

Gjithsej: 22 orë Përsëritje: 1 orëGjithsej: 24 orë

Nr. Tematika Tema mësimore Situata e të nxënit Metodologjia Vlerësimi Burimet1. 1. Kultura 1. Kultura dhe shoqëria 1. Blerta sapo është

kthyer nga Italia, në një bisedë me shoqen e saj ajo i tregoi se habitet kur sheh se si kafenetë...F. 6.

PNP

Vlerësim për qartësinë e mendimit

Teksti i nxënësit Teksti digjital

2. 2. Simbolet kulturore dhe funksionet e tyre PNP Vlerësim i

vazhdueshëm Teksti i nxënësit Trashëgimia kulturore

2. Irena dhe Kleitia verën e kaluar udhëtuan për herë të parë në Azi. Kur u kthyen, u treguan shokëve të klasës, për përvojën e jashtëzakonshme që patën atje...F. 8

3. 1. Gjuha si element thelbësor i kulturës

1. Xhesika, një vajzë amerikane nga Florida, e cila udhëton shumë nëpër botë, në blogun e vet ka shkruar për veçantitë dhe përshtypjet e saj nga udhëtimi në Shqipëri...F. 10

PNP

Vlerësim për bashkëpunimin në grup


4. 2. Vlerat dhe normat kulturore

2. Kur Jora filloi universitetin në një nga vendet europiane, sa herë

PNPVlerësim i vazhdueshëm

Materiale nga interneti

1

lidhej në “Skype” me prindërit, ankohej se ndihej vetëm...F. 12

5. 1. Nënkulturat dhe kundërkulturat

2. Etnocentrizmi, relativizmi kulturor dhe ksenocentrizmi

1. Klasa e Taulantit është e ndarë në dy grupe për sa u përket shijeve muzikore. Njëri grup pëlqen shumë muzikën rrok...F. 14

PNP

Vlerësim i vazhdueshëm

Informacione nga literatura të ndryshme

6. 2. Toni për arsye pune, udhëton shpesh jashtë vendit. Ai mendon se besimet dhe praktikat në disa kultura janë të vjetruara...F. 16

PNP

Vlerësim për lidhjen e njohurive të mëparshme me njohuritë e reja

Informacione nga mediet

7. 1. Larmia kulturore. Veçori të kulturës shqiptare

2. Edukimi ndërkulturor

1. Albana, Joana dhe Erta vendosën të hanë drekë jashtë. Ato ndaluan fillimisht para një picerie....F. 18

PNP


Libri i mësuesit

8. 2. Blerina ka pak javë që ka filluar të mësojë gjuhën arabe. Ajo është shumë e interesuar të njohë këtë kulturë...F. 20

PNP



9. 1. Veprimtari praktike:Mozaiku i sotëm kulturor

1. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit Punë me grupe

Rrjeti i diskutimit

Vlerësim përbashkëpunimin në grup

Materiale nga literaturë e huaj

10 2. Shoqërizimi 2. Të kuptojmë shoqërizimin

2. Gjatë një ekskursioni me shoqet e shkollës, Megin e kishte marrë uria. Desara kishte në çantë një pako biskota...F. 24

PNP



11 1. Disa shpjegime sociologjike të procesit të shoqërizimit

2. Faktorët që ndikojnë në shoqërizim

1. Mira ishte ftuar nga një prej televizioneve më të njohura në vend, për të folur për projektin e saj...F. 26

PNP


Materiale nga literaturë e huaj

12 2. Ana dhe Besi po bëheshin gati për tëshkuar në mbrëmjen e


Teksti i nxënësit Teksti digjital1

maturës...F. 29

13 1. Karakteristikat e shoqërizimit gjatë ciklit të jetës

2. Veprimtari praktike: Ndikimi i medies në procesin e shoqërizimit

1. Ema dhe familja e saj kanë vendosur të shkojnë nga Tiranë për të jetuar në Përmet...F. 32

PNP

Vlerësohet për aftësinë analizuese

Libri i mësuesit

14 2. Materiali i zhvilluar nëtekstin e nxënësit Punë me grupe

Rrjeti i diskutimit

Vlerësohet përbashkëpunimin në grup

Materiale ngainterneti

15 1. Sjellja deviante

2. Faktorët që ndikojnë në sjelljet deviante

1. Duke u mbështetur nëstatistika, rezulton se personat që shkruajnë me dorën e majtë...F. 37

PNP

Vlerësim ivazhdueshëm

Teksti i nxënësitTeksti digjital

16 2. Disa nga punonjësit enjë institucioni merrnin rregullisht ryshfet...F. 39

PNP



17 1. Krimi dhe tiparet e tij

2. Teoritë mbi deviancën

1. Besmiri nuk e përfundoidot klasën XII, siç e përfunduan të gjithë shokët dhe shoqet e tij...F. 41

PNP

Vlerësohet përaftësinë argumentuese

Libri i mësuesit

18 2. Shihni figurën e tremeshkujve. Cili prej tyre mendoni se mund të kryejë më lehtësishtdevianca? F. 43

PNP



19 1. Funksionet shoqëroretë sjelljeve deviante

2. Veprimtari praktike:Sjelljet deviante dhe kufizimi i tyre

1. Xhorxh Oruell, ndonëseme ironi, ka shkruar në librin e tij për rëndësinë e faktit... F. 45

PNP



20 2. Materiali i zhvilluar nëtekstin e nxënësit Punë me grupe

Rrjeti i diskutimit

Vlerësohet përbashkëpunimin në grup

Libri i mësuesit

21 1. Test I për tematikat I.II. III2. Vlerësim portofoli I

1. Testohen njohuritë enxënësit për tre tematika

Vlerësimi meshkrim

Vlerësimi meshkrim

22 2. Vlerësohen materialet esjella nga nxënësit Rrjeti i diskutimit Vlerësim i

portofolitMateriale ngainterneti

23 3. Shtresimi gjinor dhe familja

1. Gjinia dhe rolet gjinore 1. Era me vëllanë e saj të vogël, Drinin, shkojnë në dyqan. Drini vë re një kuzhinë lodër me të gjitha pajisjet dhe... F. 50

PNP



1

24 2. Pabarazia gjinore 2. Irma punon si oficere policie për krimet e rënda. Bashkëshorti i saj, Dritani, punon si specialist në një ministri...F. 52

PNP



25 1. Lëvizjet feministe

2. Martesa dhe bashkëjetesa

1. Të drejtat e grave janë të drejtat e njeriut, dhe të drejtat e njeriut, janë...F. 54

PNP


Libri i mësuesit

26 2. Agroni dhe Vjollca janë njohur gjatë viteve të fakultetit dhe kanë vendosur të kalojnë...F. 56

PNP



27 1. Familja

2. Projekt (ora I): Si përmbushen funksionet efamiljes në komunitetin ku jetojmë

1. Vera ka një vajzë 17- vjeçe. Që preja saj kohe, ajo dhe vajza e saj kanë vendosur...F. 56

PNP


Libri i mësuesit

28 2. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit

Rrjeti i diskutimitImagjinatë e

drejtuar


29 5. Racat dhe etniciteti

1. Karakteristikat kryesore të racave

2. Etniciteti, pakicat etnike dhe marrëdhëniet e tyre me shumicën

1. Pas pak kohësh që ishte larguar me familjen e saj në emigracion, Elita u kthye në Shqipëri për të takuar gjyshërit...F. 63

PNP



30 2. Në zonën e Sukthit, një grup pronarësh boshnjakë kanë punësuar...F. 65

PNP



31 1. Paragjykimet dhe diskriminimet

2. Marrëdhëniet ndërmjet shumicës dhe pakicave etnike

Filloi dita e parë e shkollës. Të gjithë nxitonin...F. 68

PNP


Libri i mësuesit

32 Enisa po priste me padurim të takohej me Anën, shoqen e saj të fëmijërisë...F. 70

PNP

Vlerësim i fymës bashkëpunuese në grup


33 1. Veprimtari praktike: Si të luftojmë paragjykimet enjerëzve me përkatësi tjetër racore ose etnike

1. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit Rrjeti i diskutimit

Punë me grupe

Vlerësim i bashkëpunimit në grup

Materiale nga literatura të ndryshme1

34 6. Analiza sociologjike e besimeve fetare

2. Kuptimi sociologjik i fesë

2. Një ditë, disa nxënës të klasës XII u përfshinë në një debat lidhur me faktinnëse feja lind bashkë... F. 75

PNP



35 1. Funksionet kryesore të fesë

2. Llojet kryesore të organizatave fetare

1. Jona ka disa vite që shkon rregullisht në xhami. Më pas ajo ndihej shumë e vetmuar dhe nuk arrinte të krijonte...F. 77

PNP



36 2. Endritit i është caktuar si detyrë grupi, të bëjë një përmbledhje mbi organizatat fetare...F. 79

PNP


Libri i mësuesit

37 1. Veçoritë kryesore të feve botëror

2. Veçoritë kryesore të feve botërore

1. Elsoni dhe Arditi janë dy shokë klase, që kanë besime të ndryshme...F. 81

PNP



38 2. Hinduizmi, Budizmi dhe konfucianizmi janë zhvilluar në periudha të ndryshme...F. 83

PNP



39 1. Bashkëjetesa dhe toleranca ndërfetare në Shqipëri

2. Prirjet e sotme kryesore në të ndryshimit të besimeve fetare

1. Për detyrën në letërsi, se si e kanë vështruar të huajt Shqipërinë, Kejda vendosi të lexonte...F. 85

PNP


Libri i mësuesit

40 2. Njerëzit sot në botë, kanë më shumë gjasa të përjetojnë lindjet, sëmundjet apo vdekjet...F. 87

PNP

Vlerësim i aftësisë për të analizuar


41 1. Test II: Tematika IV, V, VI2. Veprimtari praktike:Disa dukuri shoqërore qëlidhen me interpretimet fetare

1. Testohen njohuritë e nxënësit për tri tematika

Vlerësimi me shkrim


422. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit

Imagjinatë e drejtuar

Rrjeti i diskutimit

Vlerësim i bashkëpunimit në grup


1

43 1. Projekt (ora II): Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë

2. Vlerësim portofoli II

1. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit

PNP

Materiale nga literatura të ndryshme

44 2. Vlerësohen materialet esjella nga nxënësit

Punë me grupeImagjinatë e

drejtuarRrjeti i diskutimit

Vlerësim iportofolit


45 7. Urbanizimi dhe karakteristikat e punës nëshoqëri

1. Parakushtet e urbanizimit

1. Qytetet, sipas kuptimit të sotëm, janë një zhvillim i vonshëm i historisë së njerëzimit...F. 92

PNP



46 2. Dukuri dhe prirjebashkëkohore

2. Familja e Elonës ka trashëguar shtëpinë e familjes në qendër të qytetit...F. 94

PNP


Libri i mësuesit

47 1. Veprimtari praktike: Bashkëjetesa metropolitane

2. Interpretime sociologjike të jetës shoqërore të qyteteve

Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit

Diagrami i venit Rrjeti i diskutimitPunë me grupe

Vlerësim i aftësisë argumentuese


482. Albana është nga një fshat në Veri të Shqipërisë. Ajo sapo ka mbaruar studimet...F. 97

PNP


Libri i mësuesit

49 1. Veçoritë kryesore të punës në shoqëritë më të industrializuara

2. Papunësia, ekonomia informale

1. Babai i Ilirit sapo doli në pension, pasi punoi për 47 vjet...F. 99

PNP



50 2. Në Shqipëri, papunësia është në nivele më të larta te të rinjtë nën moshën...F. 102

PNP



51 1. Veprimtari praktike:Urbanizimi dhe mjedisi

2. Shtresëzimi i shoqërisë dhe organizimi i saj


Punë me grupe

Vlerësim i aftësisë për tëbashkëpunuar në grup

Materiale nga literatura të ndryshme

52 8. Shtresëzimi i shoqërisë dhelëvizjet

2. Sokoli për disa vjet punoi si punëtor i thjeshtënë një kompani të


Informacione nga mediet1

shoqërore prodhimit të mobilieve... F. 106

53 1. Klasat dhe shtresat në shoqëritë e vendeve të zhvilluara

2. Ndryshimi shoqëror dhe karakteristika të tij

1. Prindërit e Borës punonin në fabrikën e kromit, në një qytet në veri të Shqipërisë...F. 109

PNP



54 2. Vëllai i madh po i tregonte Lorit koleksionin e tij me aparate...F. 111

PNP



55 1. Llojet kryesore të lëvizjeve shoqërore

2. Veprimtari praktike: Lëvizshmëria shoqërore në familjen time

1. Anxhela ka gjithmonë ide të bukura dhe shumë talent...F. 113

PNP




Imagjinatë e drejtuar

Punë me grupe Rrjeti i diskutimit

Vlerësohet qartësia e mendimit


57 9. Shoqëritë tradicionale, moderne, pasmoderne

1. Vështrim i përgjithshëm mbi shoqëritë tradicionale dhe moderne

2. Dallimet kryesore ndërmjet shoq. moderne dhe tradicionale

1. Vëllai i Erlit ka disa vite që ka emigruar në Amerikë...F. 117 PNP


Libri i mësuesit

58 2. Mendoni pak se si e kaloni kohën e lirë.-Sa prej kohës suaj e shpenzoni...F. 119

PNP



59 1. Shoqëritë pasmoderne

2. Veprimtari praktike:Drejt modernizimit

1. Babai i Ervisës i paguan faturat e telefonit, të dritave dhe të ujit nëpërmjet telefonit...F. 121

PNP

Vlerësohet aftësia për të argumentuar



Harta e koncepteve

Punë me grupe Rrjeti i diskutimit

Vlerësohet fryma e bashkëpunimit


61 10. Metodat e kërkimit sociologjik

1. Kërkimi sociologjik dhe metodat kryesore të tij

1. Në një koncert të këngëtares shqiptare Dua Lipa, kishte shumë njerëztë cilët po argëtoheshin... F. 126

PNP



62 2. Eksperimenti nëkërkimin sociologjik dhe

2. Një studiues hyri në njëkafene dhe u tha PNP Vlerësim i

vazhdueshëmLibri i mësuesit

1

veçoritë e tij punonjësve se do të vëzhgohen... F. 126

63 1. Vëzhgimi si metodë shkencore kërkimi dhe llojet

1. Edit Durhami, studiuesja e popujve të Ballkanit dhe mike e shqiptarëve...F. 131

PNP



64 2. Veprimtari praktike: Përdorimi i metodave të kërkimit sociologjik

1. Përsëritje: Tematika VII, VIII, IX, X

2. Materiali i zhvilluar në tekstin e nxënësit Grupi i ekspertëve

Rrjeti i diskutimit

Vlerësim i aftësisë argumentuese


65Situata të sjella nga nxënësit Rrjeti i diskutimit

Vlerësim i aftësisë për të diskutuar në grup


66 2. Test: Tematika VII, VIII, IX, X

2. Testohen njohuritë e nxënësit për tri tematika Vlerësimi me

shkrim


67 1. Projekt III: Hartimi dhe realizimi i një ankete sociologjike



68 2. Vlerësim dosjeje III 2. Vlerësohen materialet e sjella nga nxënësit Rrjeti i diskutimit Vlerësim i dosjes


1

1

Fusha: Kultura dhe shoqëria Lënda: Sociologjia Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 1: Kultura Situata e të nxënit:1. Blerta sapo është kthyer nga Italia. Në një bisedë me shoqen e saj, ajo i tregon se habitet kur sheh se si kafenetë në Shqipëri mbushen plot me të rinj, të cilët rrinë mjaft gjatë në to...f. 7.2. Irena dhe Kleitia verën e kaluar udhëtuan për herë të parë në Azi. Kur u kthyen, u treguan shokëve të klasës për përvojën e jashtëzakonshme që patën atje. Ndër të tjera u kishte bërë përshtypje se... f. 9.

Tema mësimore:Tema 1: Kultura dhe shoqëriaTema 2: Simbolet kulturore dhe funksionet e tyre

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- shpjegon çfarë është kultura;- bën dallimin e kulturës nga shoqëria;- njeh elementet kryesore të kulturës;- bën dallimin mes kulturës materiale dhe kulturës jomateriale.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- shpjegon se çfarë janë simbolet kulturore;- njeh funksionet e simboleve kulturore;- kupton rolin e gjuhës si tërësi simbolesh

Koncepte kyç:- kulturë- shoqëri- kulturë materiale- kulturë jomateriale- funksion- gjuhë- simbol

Burimet: teksti i nxënësit “Sociologjia 12”, me zgjedhje, e-libri, burime të tjera.

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Psikologji, Histori

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve PNP

Parashikim Ndërtim i njohurive të reja Përforcim

ORA IOrganizimi i orës së mësimit

Metodologjia e përdorur: Vëzhgim – analizë – diskutim Brainstorming Punë e pavarur: në grupe, në çift ose individuale rubrikat në tekst; analizë teksti; ese krijuese etj.

Kultura materiale Kultura jomateriale

1

Hapi I: Përvijim i të menduarit

U kërkohet nxënësve të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin e nxënësit.Pasi nxënësit njihen me situatën, i përgjigjen pyetjes.Mësuesi/ja diskuton me nxënësit idetë e tyre për situatën e dhënë fillimisht në koment.- Çfarë tregojnë për shoqërinë këto modele kulturore?

Përmes diskutimeve të ndryshme, nxënësit kuptojnë çfarë është kultura dhe çfarë rëndësie ka ajo në shoqëri.Nxënësit japin edhe shembuj nga jeta e përditshme. Mësuesi/ja në çdo situatë respekton lirinë e mendimit dhe qëndrimin e secilit individ.

Hapi II: Harta e koncepteve

Mësuesi/ja shpjegon termat “kulturë materiale” dhe “jomateriale”. Më pas krijon në tabelë hartën e koncepteve dhe ndërton njohuritë e reja nëpërmjet metodës së Marrëdhënieve Pyetje- Përgjigje.

Hapi III: Punë individuale

Puna individuale e nxënësve lidhet me rolin e kulturës në shoqëri, lidhja mes dy elementeve bazë të kulturës etj. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mëposhtme:- Çfarë roli luan kultura në jetën tonë?- Pse themi se kultura i ngjan një ajsbergu, ku 90 % e tij gjendet nën ujë dhe 10 % në sipërfaqe?- Listoni disa elemente të kulturës sonë materiale dhe asaj jomateriale.

Vlerësimi:

Gjatë kësaj ore vlerësimi i nxënësve bëhet duke pasur parasysh aktivizimin e tyre gjatë orës sëmësimit dhe duke marrë parasysh përgjigjet e tyre mbi rubrikën “Reflektoni në mënyrë kritike”.

2

ORA II

Hapi I: Diskutim

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me vëmendje situatën e dhënë në tekst. Ata japin mendimin e tyre individual për çështjen e mëposhtme:Mësuesja pranon çdo mendim të nxënësve.

Hapi II: Brainstorming

Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve:• Çfarë kuptoni me simbol kulturor?• Cilat janë funksionet e simboleve?• Si dhe pse ndryshojnë simbolet?• Pse gjuha është një tërësi simbolesh?

Nxënësit u përgjigjen pyetjeve lidhur me njohuritë e tyre të fituara nga lëndët e tjera, si Histori,Letërsi etj., ose nga jeta e përditshme.

Hapi III: Rrjeti i diskutimit

• Çfarë tregon për kulturën krijimi i simboleve të tilla, si ato të komunikimit në chat të dy të rinjve?

• A mendoni se përdorimi i simboleve të tilla është një mënyrë e mirë komunikimi? Argumentoni.

Vlerësimet:• Vlerësim formues• Vetëvlerësim

Vlerësimet do të bëhen në bazë të argumenteve që nxënësit japin gjatë përgjigjeve të pyetjeve të ndryshme.

2


Tematika 1: Kultura Situata e të nxënit:1. Xhesika, një vajzë amerikane nga Florida, e cila udhëton shumë nëpër botë, në blogun e vet ka shkruar për veçantitë dhe përshtypjet e saj nga udhëtimi në Shqipëri... f. 102. Kur Jora filloi universitetin, në një nga vendet europiane, sa herë lidhej në “Skype” me prindërit, ankohej se ndihej vetëm, se njerëzit ishin të ftohtë dhe se nuk kishte zënë shoqëri. Asaj iu desh pak kohë tënjihte sistemin kulturor... f. 12.

Tema mësimore:Tema 3: Gjuha si element thelbësor i kulturësTema 4: Vlerat dhe normat kulturore

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore:Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- kupton rolin e gjuhës në zhvillimin e një kulture;- njeh funksionet e gjuhës;- njeh disa nga veçantitë e gjuhë shqipe.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- mëson kuptimin sociologjik të vlerave kulturore;- argumenton rolin e vlerave kulturore në shoqërinë tradicionale shqiptare;- dallon normat kulturore nga ato ligjore.

Koncepte kyç:- gjuhë e folur- gjuhë e shkruar- gjuha shqipe

- vlera kulturore- norma kulturore- norma ligjore


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Histori



Organizimi i orës së mësimit

Metodologjia e përdorur:- Vëzhgim - analizë - diskutim- Brainstorming- VLD (Veprimtari me Lexim të Drejtuar)- Punë e pavarur: në grupe, në çift ose individuale: rubrikat në tekst; analizë teksti; ese krijuese etj.

Nëpërmjet gjuhës jo vetëm mësojmë për të kaluarën dhe kuptojmë të sotmen, por krijojmë kuptime të përbashkëta për të ardhmen:Gjuha e folur jo vetëm bën të mundur komunikimin mes njerëzve, por është mjeti, me anë të të cilit kultura trashëgohet nga njëri brez në tjetrin.

2

ORA I


Nxënësve u kërkohet të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin e nxënësit.Mësuesi/ja diskuton me nxënësit idetë e tyre pyetjen e mëposhtme:

- Po ju, si mendoni për këto që shkruan Xhesika? A ka gjuha shqipe veçori të tjera?

Përmes opinioneve të ndryshme nxënësit do të mësojnë më shumë veçori rreth gjuhës shqipe. Mësuesi/ja jep informacion shtesë.

Hapi II: Kllaster

Mësuesi/ja ndërton në tabelë një kllaster, që flet për rëndësinë e gjuhës dhe e diskuton menxënësit.

Hapi III: Brainstorming

- Pse themi se gjuha është cilësi vetëm e njeriut?- Cilat janë disa nga funksionet e gjuhës?- Në cilën familje gjuhësore bën pjesë gjuha shqipe dhe çfarë vendi zë në të?- Çfarë ndikon në evolucionin e një gjuhe?- Pse kulturat nuk do të mund të ekzistonin pa gjuhën?

Bazuar në pyetjet e mësipërme, mësuesja u kërkon nxënësve të argumentojnë përgjigjet e tyre mbi rëndësinë e gjuhës në shoqëri.

Vlerësimi i nxënësve do të bazohet në argumentet që dhanë për pyetjet e mësipërme.

Detyrë: Sillni në klasë nga një legjendë, gojëdhënë, përrallë, proverb dhe gjëegjëzë të krahinave të ndryshme të vendit, nga të cilat e ka origjinën familja juaj. Krahasoni në klasë kuptimet që mbart secila prej tyre. Dalloni të përbashkëtat dhe të veçantat mes tyre.

2

ORA II

Hapi I: VLD (Veprimtari me lexim të drejtuar)

Klasa organizohet në dy grupe pune, të cilat do të lexojnë individualisht çështjet si më poshtë:

Grupi 1: Vlerat kulturore dhe cilësitë e tyreGrupi 2: Normat kulturore dhe ligjore, ndryshimi mes tyre

Secili prej nxënësve përgatitet për të përmbledhur çështjen e grupit të cilit ai i përket. Atashkëmbejnë me njëri-tjetrin njohuritë e fituara nga materiali.

Hapi II: Reflektim në mënyrë kritike

• A kanë ndryshuar vlerat e kulturës shqiptare ndër vite? Si? Argumentoni përgjigjen tuaj.• Kur keni udhëtuar në vende të ndryshme, jashtë qytetit tuaj ose dhe jashtë shtetit, a keni vënë

re norma të ndryshme kulturore nga ato që njihni?

Mësuesi/ja nuk i ndërpret nxënësit dhe u jep lirinë e të shprehurit duke pranuar çdo mendim të tyre.

Vlerësimet:

• Vlerësim formues• Vetëvlerësim• Vlerësim të nxënësve mbi njëri-tjetrin pas punës në grup.

2


Tematika 1: Kultura Situata e të nxënit:1. Klasa e Taulantit është e ndarë në dy grupe për sa u përket shijeve muzikore. Njëri grup pëlqen shumë muzikën rrok. Pjesëtarët e këtij grupi shpesh bëhen bashkë dhe luajnë këngë të njohura rrok. Grupi tjetër pëlqen muzikën hip-hop... f. 14.a) Toni, për arsye pune, udhëton shpesh jashtë vendit. Ai mendon se besimet dhe praktikat në disa kultura janë të vjetruara apo të shëmtuara...b) Jorida, ndryshe nga Toni, preferon tëshikojë e të njohë kultura të tjera dhe të gjejë kuptimin e praktikave te tyre...c) Sonila dhe prindërit e saj janë ftuarpër darkë në shtëpinë e miqve të tyre.Ata ndaluan në një market për të blerë një shishe verë për mikpritësit. U menduan... f. 16.

Tema mësimore:Tema 5: Nënkulturat dhe kundërkulturat Tema 6: Etnocentrizmi, relativizmi dhe ksenocentrizmi

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimoreNxënësi/ja në fund të orës së parë:- kupton termat: nënkulturë, kundërkulturë, ndryshim kulturor;- bën dallimin mes këtyre koncepteve.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- përcakton termat: etnocentrizëm, ksenocentrizëm, relativizëm kulturor;- bën dallimin e etnocentrizmit nga ksenocentrizmi;- mëson të shmangë shfaqjet e etnocentrizmit dhe ksenocentrizmit nëpërmjet relativizmit kulturor.

Koncepte kyç:- nënkulturë- kundërkulturë- ndryshim kulturor

- etnocentrizëm- relativizëm kulturor- ksenocentrizëm


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Histori, Letërsi



Organizimi i orës së mësimitMetodologjia e përdorur:- Vëzhgim – analizë – diskutim- Shkrim i drejtuar (ese)- Harta e koncepteve- Punë e pavarur: në grupe, në çift ose individuale: rubrikat në tekst; analizë teksti; ese krijuese etj.

Nënkulturë

Grupet e hip-hopit

Grupet e motoristëve

Grupet etnike, si: romët, vllehtë, egjiptianët e Shqipërisë.

Kundërkulturë

Besimtarët në vitet‘70-‘80, qëpraktikonin ritet fetare.

Lëvizja Studentoree Dhjetorit 1990.

2

ORA I


Nxënësve u kërkohet të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin e nxënësitdhe pasi kanë lexuar atë u përgjigjen pyetjeve:- Çfarë kuptuat me nënkulturë?- Çfarë është kundërkultura?

Hapi II: Kllaster

Mësuesi/ja ndërton në tabelë kllasterin, të cilin e diskuton së bashku nxënësit: Ata diskutojnë rreth pyetjeve:- Si krijohen nënkulturat?- Pse krijohet një kundërkulturë?- Pse themi se edhe kundërkultura është nënkulturë?- Çfarë kanë të përbashkët ato?


- A i përkisni ju një nënkulture?- Po një kundërkulture?- Shpjegoni pse jeni pjesë e saj.

Vlerësimi i nxënësve do bazohet në aktivizimin e tyre gjatë orës së mësimit.

Detyrë: Pyetini më të rriturit se çfarë kujtojnë nga Lëvizja e Dhjetorit '90. Mbani shënim dhe diskutoni në klasë, duke dalluar elementet që e bënin këtë lëvizje një kundërkulturë, në kushtet e atëhershme.

Relativizmi kulturor Etnocentrizmi Ksenocentrizmi

2

ORA II


Nxënësve u kërkohet të reflektojnë për pak minuta rreth tri situatave të dhëna në tekstin e nxënësit. Nxënësit flasin rreth situatave të ndryshme që kanë kaluar, për ta parë atë tashmë në një tjetër këndvështrim dhe më pas japin mendimin e tyre mbi dy situatat e fundit.

- A ka ndonjë arsye praktike apo është simbolike?- Nëse është simbolike, nga vijnë simbolet dhe çfarë mesazhesh përcjellin?- Pse ata zgjodhën pikërisht verën franceze, së cilës nuk dinin t’i lexonin as markën dhe as nuk e dinin nëse realisht ishte më e mirë se vera shqiptare?(Ata nuk i njohin verërat, por menduan se një verë e importuar duhet të jetë më e mirë. Ky është një shembull i thjeshtë i shfaqjes së ksenocentrizmit).


Mësuesi/ja krijon në tabelë hartën e koncepteve dhe ndërton njohuritë e reja nëpërmjet metodës së Marrëdhënieve Pyetje-Përgjigje.

Nxënësit u përgjigjen dhe pyetjeve të mëposhtme:- Nga buron etnocentrizmi?- Si mësohet sjellja etnocentrike?- A mund të jetë një kulturë më e mirë se të tjerat?- Çfarë është relativizmi kulturor?- Pse shfaqet ksenocentrizmi në një kulturë?

Hapi III: Shkrim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të krijojnë një ese, mbështetur në diskutimin mbi shfaqjet e etnocentrizmit dhe të ksenocentrizmit në kulturën shqiptare

Vlerësimi:

Nxënësi vlerësohet mbështetur në forcën e argumentit që ai paraqet.

Detyra dhe puna e pavarurNxënësit organizohen në dy grupe pune dhe njëri prej grupeve do të punojë me kërkesën eparë, ndërsa grupi tjetër kërkesën e dytë në rubrikën “Reflektoni në mënyrë kritike” në f. 17.

2


Tematika 1: Kultura Situata e të nxënit:1. Albana, Joana dhe Erta vendosën të hanë drekë jashtë. Ato ndaluan fillimisht para një picerie, por nuk hynë. Secila prej tyre dëshironte të shijonte një ushqim të ndryshëm... f. 182. Blerina ka pak javë që ka filluar të mësojë gjuhën arabe. Ajo është shumë e interesuar ta njohë këtë kulturë. Ajo e di se gjuha është një mjet për të kuptuar më mirë kulturat e tjera... f. 20

Tema mësimore:Tema 7: Larmia kulturore. Veçori të kulturës shqiptareTema 8: Edukimi ndërkulturor


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përcakton çfarë është larmia kulturore;- dallon disa elemente që krijojnë larminë kulturore;- përshkruan disa veçori të kulturës shqiptare.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- kupton se çfarë është multikulturalizmi;- kupton rëndësinë e edukimit ndërkulturor.

Koncepte kyç:

- larmi kulturore- kultura shqiptare- veçori të kulturës shqiptare

- multikulturalizëm- edukim ndërkulturor


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Histori, Letërsi




Metodologjia e përdorur:- Vëzhgim – analizë – diskutim- Brainstorming- Harta e koncepteve- Grupi i ekspertëve- Punë e pavarur: në grupe, në çift ose individuale: rubrikat në tekst; analizë teksti; ese krijuese etj.

2

ORA I


Nxënësve u kërkohet të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin enxënësit dhe me pas japin mendimin e tyre rreth saj duke shkëmbyer ide të ndryshme.

- Çfarë tregon shumëllojshmëria e gatimeve?


Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve:

- Cila janë vlerat e larmisë kulturore që ka bota?- Cila është dobia e larmisë kulturore brenda një kulture të caktuar?- Cilat janë disa veçori që i japin origjinalitet kulturës shqiptare?- Çfarë kuptoni me kontekst të lartë dhe të ulët komunikimi?

Nxënësit lidhin njohuritë e fituara në sociologji me njohuritë e fituara në lëndët e tjera.


Mësuesi/ja fillon diskutimin rreth temës me këto pyetje:

- A ka larmi kulturore vendbanimi juaj?- Ku e dalloni larminë kulturore në jetën e komunitetit të krahinës suaj?- Vlerësoni se si ndikon në jetën e secilit prej nesh kjo larmi kulturore.

Vlerësimi:Nxënësi vlerësohet për lidhjen e njohurive të marra në lëndët e tjera me njohuritë e reja.

Detyrë: Gjeni në internet Deklaratën Universale të UNESCO-s për larminë kulturore dhe diskutoni në klasë pikat e kësaj deklarate.

Multikuluralizmi Edukimi ndërkulturor

3

ORA II


Nxënësve u kërkohet lexojnë situatën në tekst dhe te japin mendimin e tyre te pavarur mbi të.

- Si mendoni se arrihet njohja e kulturës së një shoqërie tjetër?



- Çfarë kuptoni me multikulturalizëm?- Çfarë është edukimi ndërkulturor?- Pse sot është bërë i domosdoshëm edukimi ndërkulturor?- Si realizohet edukimi ndërkulturor?

Hapi III: Grupi i ekspertëve

Mësuesi/ja organizon klasën në dy grupe ekspertësh, të cilët diskutojnë rreth çështjeve të mëposhtme:Ekspertët nr. 1: Si duhet organizuar edukimi ndërkulturor?Ekspertët nr. 2: Sa i zbut edukimi konfliktet mes kulturave të ndryshme?

Vlerësimi:

Nxënësi vlerësohet mbështetur mbi argumentet e dhëna në pjesën e tretë të zhvillimit të orës mësimore.

Detyrë: Klasa ndahet në grupe prej 2-3 vetash, që duhet të sjellin në klasë disa elemente të kulturës dhe historisë së SHBA-së, të Amerikës Latine, të Azisë, të Australisë e Oqeanisë dhe të Europës. Kërkoni të dhëna mbi kontributin e UNESCO-s për edukimin ndërkulturor.

SUGJERIM PËR MËSUESIN/ENMeqë ora e kësaj veprimtarie sipas nismës “Tri lëndë në gjashtë orë” përkon me orën e parë teorike të tematikës II, ne i kemi trajtuar të ndara nga njëra-tjetra, për shkak të synimeve të ndryshme që kanë. Por mësuesi/ja është i/e lirë t’i bashkojë orët ashtu siç mund ta shohë të arsyeshme, në bazë të temës mësimore.

3

Fusha: Kultura dhe Shoqëria Lënda: Sociologjia Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 1: Kultura Situata e të nxënit: Veprimtari praktike

Tema mësimore:Tema 9: Veprimtari praktike: Mozaiku i sotëm kulturor

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore:Nxënësi/ja në fund të orës së veprimtarisë:- argumentojë se kultura shqiptare është mozaik nënkulturash dhe e zhvilluar në periudha të gjata kohore.

Koncepte kyç:- mozaik kulturor- udhëtim imagjinar- ndryshime kulturore


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Qytetari, Histori, Letërsi


Parashikim Ndërtimi i njohurive të reja Përforcim


Veprimtari praktike

Hapi I: Prezantimi me temat

Mësuesi/ja i prezanton nxënësve shkurtimisht dy tema veprimtarie, ndër të cilat mund të zgjedhin:

Veprimtari I: Ndryshimet kulturore të popujve të BallkanitVeprimtari II: Si të bëjmë të njohur kulturën e zonës sonë

Veprimtaria 1:

Mësuesi/ja sugjeron mbi ndarjen e detyrave brenda grupit, sipas prirjeve që pjesëtarët e secilitgrup kanë për gjeografinë, historinë, letërsinë, gjuhët e huaja, muzikën, vizatimin etj.

3

Hapi II: Rrjeti i diskutimit

Pas përfundimit të hapave që do të zhvillohet veprimtaria, përballë posterave të ngjitur në mur, nxënësit do të diskutojnë për:• Ndryshimet kulturore që keni mundur të dalloni.• Elementet e përbashkëta mes kulturave ballkanike.• Çfarë roli luajnë, përveç të tjerash, faktorë të tillë që lidhen me historinë, pozicionin

gjeografik, klimën etj.?

Vlerësimi:

Vlerësimi do të bëhet bazuar në aftësinë e të punuarit ne grup dhe cili prej tyre ka bërë punën më të mirë.

Veprimtaria 2:

Për lehtësimin e punës, mësuesi/ja sugjeron që nxënësit të grupoheni në varës të afërsisë së zonave nga vijnë. Secili prej grupeve do të sjellë në klasë disa materiale, që do të shërbejnë për fletëpalosjen apo për guidën turistike.


Mbi fletëpalosjen/guidën turistike mbi të cilën nxënësit kanë punuar, do të diskutohet mesazhi që përcjell dhe nxënësi/ja duhet të bindë mësuesin/en dhe nxënësit e tjerë pse duhet ta vizitojnë krahinën e tij.

Vlerësimi:Vlerësimi do të bëhet bazuar në aftësinë e të punuarit ne grup dhe cili prej tyre ka bërë punën më të mirë.

SUGJERIM PËR MËSUESIN/ENMeqë ora e kësaj teme mësimore sipas nismës “Tri lëndë në gjashtë orë” përkon me orën e veprimtarisë së tematikës I, ne i kemi trajtuar të ndara nga njëra-tjetra, për shkak të synimeve të ndryshme që kanë. Por mësuesi/ja është i/e lirë t’i bashkojë orët ashtu siç mund ta shohë të arsyeshme, në bazë të temës mësimore.

3


Tematika 2: Shoqërizimi Situata e të nxënit:Gjatë një ekskursioni me shoqet e shkollës, Megin e kishte marrë uria. Desara kishte në çantë një pako biskota, por nuk tregoi. Asaj i pëlqenin shumë biskotat dhe nuk donte t’i ndante me të tjerët. Fundja, biskotat ishin të sajat dhe nuk kishte pse t’i ndante me të tjerët... f. 24.

Tema mësimore:Tema 1: Të kuptojmë shoqërizimin


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- kupton shoqërizimin nga pikëpamja sociologjike;- përshkruan ndikimin e shoqërizimit në formimin e personalitetit të njeriut;

- dallon tipat kryesorë të shoqërizimit.

Koncepte kyç:- shoqërizim (socializim)- personalitet- shoqërizim parësor- shoqërizim dytësor


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Qytetari, Histori, Letërsi


Parashikim Ndërtimi i njohurive të reja Përforcim



Mësuesja organizon klasën në dy grupe pune. Nxënësve u kërkohet të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin e nxënësit. Njohuritë e tyre të deritanishme i diskutojnë së bashku me mësuesin/es. Pasi nxënësit njihen me situatat, u përgjigjen pyetjeve:- Si e gjykoni ju veprimin e Desarës?- Çfarë tregon sjellja e saj?

Nxënësit diskutojnë dhe japin mendimet e tyre në mënyrë të pavarur.

Personaliteti Shoqërizimi

Shoqërizimi dytësor Shoqërizimi parësor

3


Mësuesi/ja krijon në tabelë hartën e koncepteve dhe ndërton njohuritë e reja nëpërmjet metodës së Marrëdhënieve Pyetje-Përgjigje.bëhet në bazë të aftësisë së punës në grup dhe aftësive bindëse që shfaqin.

- A jeni ju të shoqërueshëm më shokët dhe shoqet e klasës?- Çfarë kuptoni me termin “shoqërizim”?- Nga dallon shoqërizimi parësor me atë dytësor?- Pse procesi i shoqërizimit është i nevojshëm të ndodhë që në fëmijërinë e hershme?Mësuesi/ja plotëson njohuritë e nxënësve të përfituara edhe nga lëndë të tjera, me njohuri të reja.


Në fillim të kësaj ore, mësuesi/ja bën një përmbledhje të njohurive të dhëna. Ai/ajo u kërkon nxënësve të evidentojnë pjesën, shprehjen, mendimin që i ka tërhequr më shumë gjatë kësaj ore. Nxënësit diskutojnë për zgjedhjet e bëra.

Hapi IV: Grupi i ekspertëve

Mësuesi/ja organizon klasën në dy grupe ekspertësh të cilët diskutojnë rreth çështjeve të mëposhtme:Ekspertët 1: Si ndikon shoqërizimi parësor në formimin e personalitetit? Ekspertët 2: Si ndikon shoqërizimi dytësor në formimin e personalitetit?

Hapi V: Imagjinatë e drejtuar

Imagjinoni për pak sikur në jetën tuaj të mos kishit as miq, as shokë/shoqe, sikur të mos ishit pjesë e asnjë grupi dytësor. Si do të ndiheshit ju, nëse do të ishit pjesë vetëm e shoqërizimit parësor? Nxënësit japin mendimin e tyre të pavarur dhe të pandikuar nga mendimet e shokëve. Nxënësit diskutojnë materialet e tekstit digjital. Punohen detyrat e dhëna në tekstin e nxënësit.

VlerësimNxënësit vlerësohen sipas aftësisë për të punuar në grup dhe të menduarit kritik.

Detyra dhe puna e pavarurNë pushimet ndërmjet orëve të mësimit, bisedoni me njëri-tjetrin. A ndikojnë këto biseda në personalitetin tuaj? Argumentoni përgjigjen. Shpjegoni se si ndikojnë në personalitetin e njeriut shkolla dhe grupi i bashkëmoshatarëve.

3

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 2: Shoqërizimi Situata e të nxënit:1. Mira ishte ftuar nga një prej televizioneve më të njohura në vend, për të diskutuar për projektin e saj... f. 26.2. Ana dhe Besi po bëheshin gati për të shkuar në mbrëmjen e maturës. Të gjithë në familje mundoheshin të bënin diçka... f. 29.

Tema mësimore:Tema 2. Disa shpjegime sociologjike të procesit të shoqërizimit.Tema 3. Faktorët që ndikojnë në shoqërizim


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- dallon teoritë psikologjike me rëndësi në procesin e shoqërizimit;- analizon pikëpamjen e Kulej për shoqërinë si pasqyrë;- evidenton ndikimet e veçanta të mjedisit në procesin e shoqërizimit;- shpjegon ndikimet e faktorëve të ndryshëm në shoqërizim.

Koncepte kyç:- vetja shoqërore- idi- ego- mbiego- familja- shkolla- komunikim masiv


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Histori, Letërsi, Psikologji




ORA I

Hapi I. Marrëdhëniet në dyshe

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me vëmendje situatën e parë dhe të dytë. Nxënësit duhet të bashkëpunojnë në dyshe. Njëri nga shokët e bankës duhet të zgjedhë një situatë të caktuar, dhe tjetri duhet të zgjedhë situatën tjetër.Ata u përgjigjen pyetjeve:- Si e ndihmoi Mirën vendosja e vetes në rolin e tjetrit?- Cili prej faktorëve të shoqërizimit ka ndikuar në këtë situatë?

Nxënësit e zgjidhin ndërmjet njëri-tjetrit, që të diskutojnë për atë situatë për të cilën ndihen më të lirshëm për të dhënë argumente.

Hapi II. Kllaster

Mësuesi/ja ndërton në tabelë kllasterin, të cilin e diskutojnë së bashku.

MidiVetja shoqërore

Të menduarit simbolik

Vetja si objekt shoqëror

Tjetri i përgjithësuar

Kuleji

Shoqëria si pasqyrë

Idi

Ego

Mbiego

Faktorët e shoqërizimitFamilja Shkolla

Grupet e bashkëmoshatarëve

Mjetet e komunikimit masiv

Opinioni publik

3

Ata diskutojnë rreth pyetjeve:- Si e përshkruante Midi veten shoqërore?- Si e shpjegon Kulej konceptin e reflektimit në pasqyrë?- Cilët fanë faktorët që ndikojnë në procesin e shoqërizimit?- Cili është faktori më i rëndësishëm i shoqërizimit për ju?

Hapi III. Rrjeti i diskutimit

- Cilën prej ideve do të veçonit nga këto dy mësime? Argumentoni mendimin tuaj.

ORA II

Hapi IV. Lojë me role

Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve do të inskenojë një situatë rreth çështjeve të mëposhtme.Grupi 1. Të tjerët ndikojnë në sjelljet dhe qëndrimet e mija.Grupi 2. Rrugët e ndjekura nga familja janë shumë efektive për socializimin tim.

Nxënësit diskutojnë mendimet e tyre duke iu përshtatur rolit që kanë.

3

Hapi V. Shkrim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të krijojnë një ese me temë:“Ne jemi qenie njerëzore dhe nuk mund të jetojmë të izoluar”

VlerësimiNxënësi vlerësohet mbështetur në forcën e argumentit që ai paraqet.

Detyra dhe puna e pavarurNxënësit organizohen në dy grupe pune dhe punohen rubrikat: Veprimtari, f. 28 dhe f. 31.

3


Tematika 2: Shoqërizimi Situata e të nxënit:1. Ema dhe familja e saj kanë vendosur të shkojnë për të jetuar në Përmet. Prindërit e saj kanë investuar dhe kanë ndërtuar një bujtinë...f. 32.

Tema mësimore:Tema 4. Karakteristika të shoqërizimit gjatë ciklit të jetës


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- kupton konceptin e risocializimit;- përshkruan lidhjen ndërmjet kulturës dhe shoqërizimit;- analizon karakteristikat e shoqërizimit gjatë ciklittë jetës.

Koncepte kyç:- cikël jete- shoqërizim paraprak- rishoqërizim


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Letërsi, Psikologji, Qytetari




Hapi I. Brainstorming

Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve:- Çfarë kuptoni me shoqërizim?- Cilët janë tipat e shoqërizimit?- Përse na shërben shoqërizimi?- Si e shpjegon Midi konceptin e vetes shoqërore?- Po Kulej konceptin e shoqërisë si pasqyrë?- Cilët janë faktorët që ndikojnë në shoqërizim?

Nxënësit lidhin njohuritë e fituara në sociologji me njohuritë e fituara në lëndët e tjera.

Hapi II. VLD (Veprimtari me lexim të drejtuar)

Klasa organizohet në tre grupe pune të cilët do të lexojnë individualisht çështjet si më poshtë. Grupi 1. Shoqërizimi paraprakGrupi 2. RishoqërizimiGrupi 3. Veçori të shoqërizimit gjatë ciklit të jetës

4

Secili prej nxënësve përgatit për të përmbledhur çështjen e grupit të cilit ai i përket. Ata shkëmbejnë me njëri-tjetrin njohuritë e fituara nga materiali i lexuar.

Mësuesi/ja plotëson informacionin e nxënësit me informacione shtesë.


Pasi të gjithë grupet kanë diskutuar çështjet e tyre, mësuesi/ja u kërkon që të zgjedhin çështjen që i ka tërhequr më shumë. Secili prej nxënësve argumenton zgjedhjen e tij.

Vlerësimi

Nxënësi vlerësohet për lidhjen e njohurive të marra në lëndët e tjera me njohuritë e reja.

Detyra dhe puna e pavarur

Diskutohet rubrika: Veprimtari f. 34.

4


Tematika 2: Shoqërizimi Situata e të nxënit:Veprimtari I dhe II, f. 35. (Libri i nxënësit).

Tema mësimore 5: Veprimtari praktike: Ndikimi i medies në procesin e shoqërizimit


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- evidenton mjetet e komunikimit masiv;- përshkruan ndikimin e medies si faktor shoqërizimi;- analizon faktorët që ndikojnë gjatë cikleve të jetës së tij.

Koncepte kyç:- model sjellje- medie- faktorë socializimi


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Psikologji, Histori, Qytetari


Parashikimi Ndërtimi i njohurive të reja Përforcimi


Hapi I. Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja ndan klasën në dy grupe pune.

Grupi 1 trajton veprimtarinë I Grupi 2 trajton veprimtarinë II

Përfundimet diskutohen në klasë. Nxënësit ndajnë me njëri-tjetrin mendimet e tyre.

Hapi II. Punë me grupe

Të ndarë në grupe, nxënësit organizohen për të krijuar një poster. Posteri duhet të përmbajë ciklet e jetës dhe karakteristikat që ka shoqërizimi në çdo cikël.

4

- Si mendoni se ndikon media në secilin prej cikleve të jetës?- Çfarë karakteristikash mendoni se do të ketë shoqërizimi juaj në të ardhmen? Po i brezave që

do të vijnë?

Paraqitni mendimet tuaja nëpërmjet posterit për të cilin po punoni.


Pasi të gjithë grupet kanë diskutuar çështjet e tyre, mësuesi/ja u kërkon që të zgjedhin çështjen që i ka tërhequr më shumë. Secili prej nxënësve argumenton zgjedhjen e tij.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë krijuese dhe bashkëpunuese në grup.


Gjatë një jave, ndiqni emisionet televizive në një nga stacionet që ju pëlqen më shumë.- Si mendoni, si kanë ndikuar emisionet në sjelljet dhe qëndrimet tuaja?

4


Tematika 3: Devianca Situata e të nxënit:1. Duke u mbështetur në statistika, rezulton se personat që shkruajnë me dorën e majtë... f. 37.2. Disa nga punonjësit e një institucioni merrnin rregullisht ryshfet. Kur u denoncuan dhe po gjykoheshin... f. 39.

Tema mësimore:Tema 1. Sjelljet devianteTema 2. Faktorët që ndikojnë në sjelljet deviante


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- përcakton kuptimin e sjelljes deviante;- përshkruan karakterin relativ të sjelljeve deviante;- krahason faktorët biologjikë dhe psikologjikë që ndikojnë në sjelljet deviante.

Koncepte kyç:- deviancë- deviancë parësore- deviancë dytësore- deviancë psikopatologjike- faktorë biologjikë- faktorë psikologjikë


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Psikologji, Matematikë, Qytetari




ORA I

Hapi I. Diskutim i njohurive paraprake

Nxënësit organizohen në dy grupe pune dhe secili trajton një nga situatat e dhëna në librin e nxënësit. Ata diskutojnë së bashku çështjet:- Si do t’i konsideronit ju njerëzit që shkruajnë me dorën e majtë?- Cilat sjellje janë deviante sipas mendimit tuaj?- Si mendoni, a i çon paga e ulët individët drejt sjelljeve deviante?

Mendimet e tyre të pavarura diskutohen në klasë me shokët dhe shoqet.

4

Hapi II. Ditari dypjesësh

Mësuesi/ja u drejton nxënësve disa pyetje:- Çfarë janë sjelljet deviante?- Cilat sjellje mund t’i konsideroni si të tilla?- Nga dallojnë deviancat parësore me ato dytësore?- Cilët janë faktorët që ndihmojnë dhe lehtësojnë

deviancat?- Si ndikojnë faktorët biologjikë dhe socialë në

sjelljet deviante?

Nëpërmjet metodës së ditarit dypjesësh, mësuesi/ja ndërton në tabelë një skemë të tillë:

Ditari dypjesësh

Nxënësit mundohen ta pasurojnë skemën e dhënë me shembuj nga jeta reale. Mësuesi/ja thekson:Devianca parësore - është një situatë në të cilën individi shkel apo nuk vepron në përputhje me një apo disa nga normat e shoqërisë. Kjo shkelje kalon pa u vënë re dhe shkelësi i saj nuk etiketohet si deviant.Devianca dytësore - është pranimi i sjelljes deviante dhe vazhdueshmëria e saj nga individi që është etiketuar si deviant.

Faktorët që ndikojnë në deviancë janë: dështimi në shoqërizim; niveli i ulët i sanksioneve; racionalizmi individual; mbështetja kulturore e deviancës; ndjenja e besnikërisë ndaj grupit deviant.

ORA II


Nga çështjet e trajtuara orën e parë, nxënësve u kërkohet të zgjedhin një nga çështjet që i ka tërhequr më shumë dhe të argumentojnë përse.Nëse nxënësit orientohen vetëm drejt një teme, mësuesi/ja nxit diskutimin me pyetjen:- Argumentoni përse çështjet e temës nuk ju duken me shumë interes?

Kjo do të çojë drejt përsëritjes së disa çështjeve kryesore të marra në këtë temë të re.

- karakteri relativ i deviancave- deviancë parësore- deviancë dytësore

- devianca psikopatologjike- dështimi në shoqërizim- niveli i ulët i sanksioneve- faktorë biologjikë, psikologjikë dhe socialë

4

Hapi IV. Grupi i ekspertëve

- Mësuesi/ja e organizon klasën në dy grupe ekspertësh. Nëpërmjet marrëdhënies në dyshe me shokun e bankës, secili prej ekspertëve trajton një çështje të caktuar:

Ekspertët 1: Cilat janë disa nga sjelljet deviante që ju i vëreni në mjediset e klasës, në familje,në komunitet? Klasifikojini ato në deviaca parësore dhe dytësore.Ekspertët 2: Gjen faktorët që ndikojnë në lehtësimin e kësaj deviance.

Hapi V. Lexim i drejtuar

Mësuesi/ja i orienton nxënësit të lexojnë dhe të punojnë në tekstin e nxënësit rubrikën:Reflektoni në mënyrë kritike. Mundohuni të diskutoni pyetjet e dhëna.

Vlerësimi

Mësuesi/ja i vlerëson nxënësit për mendimin kritik që kanë ndaj sjelljeve deviante.


Klasa organizohet në dy grupe, të cilat do të punojnë rubrikën: Veprimtari (në tekstin e nxënësit).Grupi I krijon një ese përshkruese të sjelljeve deviante që shqetësojnë të rinjtë.Grupi II evidenton një sjellje deviante dhe plotëson tabelën në f. 40.

4


Tematika 3: Devianca Situata e të nxënit:1. Besmiri nuk e përfundoi dot klasën e XII, siç e përfunduan të gjithë shokët dhe shoqet e tij... f. 41.2. Shihni figurën e tre meshkujve. Cili prej tyre mund të kryejë më lehtësisht një sjellje deviante... f. 43.

Tema mësimore:Tema 3. Krimi dhe tiparet e tijTema 4. Teoritë mbi deviancën


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- endit llojet kryesore të krimit;- arsyeton prirjet përse meshkujt dhe të rinjtë janë më të prirë drejt sjelljeve kriminale;- përshkruan teoritë të cilat ndihmojnë në shpjegimin e sjelljes deviante;- analizon një sjellje deviante duke përdorur teorinë e kontrollit të Trevis Hirshit.

Koncepte kyç:- krim- tipare të krimit- krimi pa viktima- shpjegimi biologjik- teoria e kontrollit- teoria e etiketimit

Burimet: teksti i nxënësit, e-libri “Sociologjia 12” me zgjedhje.

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Biologji, Psikologji, Qytetari




ORA I

Hapi I. Stuhi mendimi

Nëpërmjet pyetjeve të mëposhtme nxiten nxënësit me një stuhi mendimi rreth temave të marra në orët e kaluara.- Çfarë kuptoni me deviancë?- Nga dallojnë deviancat parësore me ato dytësore?- Pse të rinjtë dhe meshkujt janë më shumë të prirë drejt sjelljeve deviante?- A ka faktorë të cilët ndihmojnë në shfaqjen e sjelljeve deviante?

Evidentoni një sjellje që ndikohet nga faktorë biologjikë, një tjetër që ndikohet nga faktorë psikologjikë dhe një që ndikohet nga faktorë shoqërore. Jepni shembuj.- A mund t’i përcaktojmë si krime disa nga sjelljet deviante që ju evidentuat? Argumentoni.

Kjo pyetje do të shërbejë për të lidhur njohuritë e fituara nga mësimet e kaluara me temën në vijim.

4

Hapi II. Harta e koncepteveNë tabelë ndërtohet harta e koncepteve si më poshtë.

Mësuesi/ja jep shpjegimet përkatëse për secilin prej termave të paraqitur në tabelë.

Krimet janë shkelje të normave kulturore më të rëndësishme të shoqërisë, të cilat mbështeten edhe në norma ligjore. Krimet kundër personit janë të dhunshme dhe mbështeten në përdorimin e forcës. (Për shembull: vrasjet). Krimet kundër pasurisë përfshijnë shkatërrimin ose vjedhjen e pronës. Krimi i jakave të bardha u referohet krimeve të kryera nga punonjësit e zyrave. Krimi pa viktima cilësohet si i tillë, sepse personi që përfshihet në këtë lloj krimi dëmton më shumë veten se të tjerët. Teoria e Lombrozës - tiparet fizike trupore të individit tregojnë nëse ai është kriminel ose jo. Teoria e Sheldonit - fiziku mezomorf është më i prirë për të kryer krime... etj.

ORA II

Hapi III. Rrahja e mendimeve

- Cila ide apo teori e trajtuar ju tërhoqi më shumë? Argumentoni përse.

Hapi IV. Marrëdhëniet në dyshe

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të plotësojnë rubrikën: Plotësoni vendin bosh me përkufizimin eduhur, f. 42.Klasa organizohet në grupe pune në dyshe. Brenda dyshes, njëri nxënës evidenton një sjellje deviante, ndërsa nxënësi tjetër shpjegon sjelljen nëpërmjet teorive mbi deviancën.

Hapi V. Rrjeti i diskutimit

Shpjegoni se si ndikojnë filmat me dhunë dhe ata me procese gjyqësore që ju keni parë, në modelet e sjelljeve tuaja.

VlerësimiTe nxënësit vlerësohet aftësia për të bërë analizë dhe sintezë.


Duke u mbështetur në informacionet e marra nga teksti, përdorni edhe burime të tjera, si interneti, gazetat etj., dhe plotësoni rubrikën Veprimtari, f. 44.

4


Tematika 3: Devianca Situata e të nxënit:1. Xhorxh Oruell ndonëse me ironi, ka shkruar në librin e tij, për rëndësinë e faktit që ne gjithmonë duhet të kemi një armik të përbashkët... f. 45.

Tema mësimore:Tema 5. Funksionet shoqërore të sjelljeve deviante


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- dallon funksionet kryesore shoqërore të sjelljeve deviante;- përshkruan se si deviancat përcaktojnë kufijtëmoralë të një shoqërie;- analizon se si ndryshimet shoqërore vijnë si rezultat i sjelljeve deviante;- argumenton rëndësinë e kufizimit të sjelljeve devi-ante.

Koncepte kyç:- kufij moralë- unitet shoqëror- ndryshime shoqërore- kufizim i deviancave


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Psikologji, Matematikë, Qytetari




Hapi I. Përvijim i të menduarit

Nxënësit lexojnë detyrat e shtëpisë. Më pas mësuesi/ja shtron pyetjen për diskutim.- Cilat teori shpjegojnë më mirë sjelljet tuaja deviante?- A përbëjnë fotot e mëposhtme sjellje deviante?- Çfarë teorish do të përdornit për t’i shpjeguar ato?

Fotoja e tretë do të shërbejë për të kaluar te njohuritë e mësimit të ri.

4

Hapi II. VLD (Veprimtari me lexim të drejtuar)

Klasa organizohet në katër grupe pune.Grupi 1: Nxënësve të grupit të parë u kërkohet të lexojnë me vëmendje çështjen: Sjelljet deviante dhe pohimi i vlerave kulturore.Grupi 2: U kërkohet të lexojnë nënçështjen: Roli i deviancave në përcaktimin e kufijve moralë. Grupi 3: U kërkohet të lexojnë nënçështjen: Forcimi i unitetit shoqëror nëpërmjet deviancave. Grupi 4: U kërkohet të lexojnë nënçështjen: Deviancat dhe ndryshimi shoqëror.

Nxënësit shkëmbejnë me njëri-tjetrin informacionet e marra nga teksti i nxënësit. Mësuesi/ja pasuron mendimet e nxënësve me informacione shtesë.


Diskutoni rreth funksioneve të sjelljeve deviante dhe sillni shembuj nga realiteti shqiptar.

5


Tematika 3: Devianca Situata e të nxënit:2. Albani e pëlqen shumë jetën e natës me shoqërinë, dhe ka raste që kthehet në mëngjes në shtëpi... f. 47.

Tema mësimore:Tema 6-7. Veprimtari praktike: Sjelljet deviante dhekufizimi i tyre


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- dallon funksionet kryesore shoqërore të sjelljeve deviante;- përshkruan se si deviancat përcaktojnë kufijtë moralë tënjë shoqërie;- analizon se si ndryshimet shoqërore vijnë si rezultat i sjelljeve deviante;- argumenton rëndësinë e kufizimit të sjelljeve deviante.

Koncepte kyç:- kufij moralë- unitet shoqëror- ndryshime shoqërore- kufizim i deviancave


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Psikologji, Matematikë, Qytetari





Mësuesi/ja organizon klasën në katër grupe pune. Secili prej tyre trajton një nga shembujt e dhënë në tekstin e nxënësit duke u përqendruar në përgjigjet e pyetjeve:- A përbëjnë sjelljet e përshkruara në tekst sjellje deviante?- Si mund t’i kufizojmë dhe parandalojmë këto sjellje? Mendimet ndahen me shokët e klasës.

Hapi II. Shkrim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shkruajnë një ese me temë: “Ne jemi të ndryshëm, por të barabartë” ose “Stop bulizmit”.

Vlerësimi

Nxënësi vlerësohet për qartësinë e mendimit dhe aftësinë për të analizuar pasojat e sjelljeve deviante të caktuara.

5


Plotësoni tabelën e paraqitur në ushtrimin f. 47. Në kuadër të parandalimit të sjelljes deviante, siç është bulizmi në shkolla, klikoni në internet

likun: https://www.coe.int/sq/web/tirana/fighting-bullying-and-extremism-in-the-education- system-in-albania1 dhe nxirrni informacionet që ju duken më interesante.

- Shpjegoni pse bulizmi cilësohet si një sjellje deviante.- Cilat janë pasojat e bulizmit ndërmjet nxënësve në shkolla?- Si mund ta parandalojmë bulizmin?- Cilat janë përpjekjet e Këshillit të Europës, Bashkimit Europian dhe Ministrisë së Armimit

për luftën kundër bulizmit në shkollat e mesme?

Informacionet e mbledhura ndajini me shokët dhe shoqet e klasës. Krijoni një poster, nëpërmjet të cilit të përcillni mesazhin: Stop bulizmit!Organizoni në mjediset e shkollës një ekspozitë të vogël dhe më pas vendosini posterat në mjedise të ndryshme të saj.

5


Tematika 3: Devianca Situata e të nxënit:Diskutohen situata të sjella nga nxënësit

Tema mësimore:Tema 8. Test I - Tematika 1, 2, 3Tema 9. Vlerësim dosjeje 1


Në fund të orës mësimore, nxënësi/ja:- përcakton konceptet kryesore të kapitullit;- bashkëpunon në grup duke nxitur frymën e konkurrencës;- analizon veçoritë e larmisë kulturore të vendit tonë;- përshkruan llojet kryesore të deviancave.

Koncepte kyç:- vlerë kulturore- devianca parësore- norma kulturore- shoqërizim


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Matematikë, Histori, Psikologji




ORA I

Hapi I. Test, Tematika 1, 2, 3

Hapi II. Shpërndarja e testit

Mësuesi/ja shpërndan te nxënësit testin dhe bën shpjegimet përkatëse mbi pyetjet e nevojshme.

Hapi III. Mbikëqyrje e procesit të testimit

Mësuesi përpiqet që çdo nxënës të jetë i qetë gjatë kohës së zhvillimit të testimit dhe të shprehë mendimin e tij të lirë e të pavarur, pa u ndikuar nga askush.

Hapi IV. Mbledhja e tezave të provimit

5

ORA II

Vlerësim dosje 1

Hapi III. Punë individuale

Secili prej nxënësve ka përgatitur materialet që do të përbëjnë dosjen e tij. Ata prezantojnë detyrat e zhvilluara japin vlerësimin e tyre për saktësinë dhe qartësinë e materialeve.

Hapi IV. Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja diskuton rreth materialeve të përgatitura nga nxënësit duke pasur parasysh:- Përmbajtjen e materialeve të dosjes;- Mënyrën e referimit/ prezantimit;- Gjetjen dhe përpunimin e materialeve të shkëputura nga interneti;- Analizën e bërë ndaj çështjeve që do të diskutojë, etj.

Vlerësimi

Mësuesi/ja komunikon vlerësimin e portofolit duke argumentuar pikat e forta dhe të dobëta të secilit prej nxënësve.


Mësuesi/ja jep udhëzimet përkatëse për përmirësimin e dokumenteve.

5

Fusha: Shtresimi gjinor dhe familja Lënda: Sociologjia Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 4: Shtresimi gjinor dhe familja Situata e të nxënit:1. Era me vëllanë e saj të vogël, Drinin, shkojnë në dyqan. Drini vë re një kuzhinë lodër me të gjitha pajisjet dhe dëshiron që motra t’ia blejë. Era i thotë të zgjedhë diçka tjetër, se ajo është lodër për vajza. Edhe shitësi i pohon të njëjtën gjë... f. 50.2. Irma punon si oficere policie për krimet e rënda. Bashkëshorti i saj, Dritani, punon si specialist në një ministri. Ata kanë dy fëmijë që i çojnë në çerdhe e kopsht. Dukeqenë se Irma shpeshherë është në gatishmëri dhe punon me turne, Dritani kujdeset për fëmijët në pjesën më të madhe... f. 52.

Tema mësimore:Tema 1: Gjinia dhe rolet gjinoreTema 2: Pabarazia gjinore


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- kupton dallimet ndërmjet seksit dhe gjinisë;- përkufizon rolet gjinore;- kupton ndarjen e roleve gjinore në familje.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- përshkruan se çfarë është pabarazia gjinore;- kupton ndarjen e roleve gjinore në familje;- përshkruan format kryesore të shfaqjes së pabarazisë gjinore;- analizon pabarazitë gjinore në tregun

Koncepte kyç:- gjini- role gjinore- shoqërizim i roleve gjinore- punë e papaguar- stereotip- seksizëm

- punë e papaguar- pabarazi gjinore- pabarazi gjinore në tregun e

punës


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Qytetari, Psikologji




Metodologjia e orës së mësimit:

• Vëzhgim – analizë – diskutim• VLD (Veprimtari me lexim të drejtuar)• Harta e koncepteve• Lojë në role• Marrëdhënie dyshe

Gjinia SeksiRolet gjinore

5

ORA I


Mësuesja u kërkon nxënësve të reflektojnë për pak minuta rreth situatës së dhënë në tekstin e nxënësit. Njohuritë e tyre i diskutojnë së bashku me mësuesin/en. Pasi nxënësit njihen me situatat, u përgjigjen pyetjeve:- Si mendoni ju, a është i drejtë mendimi i Erës dhe i shitësit?- Po ju, si do të kishit reaguar?

Nxënësit diskutojnë dhe japin mendimin e tyre të pavarur.



- Cili është dallimi ndërmjet koncepteve “seks” dhe “gjini”?- Çfarë janë rolet gjinore?- Pse themi se rolet gjinore janë të mësuara?- Cilët janë disa nga faktorët me ndikim në ndarjen e roleve gjinore?- A ndryshojnë rolet gjinore dhe pse?

Mësuesi/ja plotëson njohuritë e nxënësve të përfituara nga lëndët e tjera me njohuri të reja.

Hapi III: VLD (Veprimtari me Lexim të Drejtuar)

Klasa organizohet në tri grupe pune, të cilat do të shkruajnë një listë me karakteristika si më poshtë:Grupi I - përgatit një listë me 8 karakteristikat më të rëndësishme, që mendoni se duhet të ketë një njeri.Grupi II - përgatit një listë me 8 karakteristikat më të rëndësishme, që mendoni se duhet të ketë një grua.Grupi III - përgatit një listë me 8 karakteristikat më të rëndësishme, që mendoni se duhet të ketë një burrë.

Do të shkruhen në tabelë tri grupet e karakteristikave.

Hapi IV: Rrjeti i diskutimit

Nxënësit, pasi të kenë shkruar karakteristikat në tabelë, do t’u përgjigjen pyetjeve të mëposhtme:- Sa përputhen karakteristikat e burrave dhe të grave me karakteristikat e personit ideal?- A ndikojnë rolet gjinore në përcaktimin e karakteristikave ideale të burrave dhe të grave?

5

- Si ndikon shoqëria për t’u përshtatur me këto karakteristika?- Çfarë ndodh nëse nuk përshtatemi? A paragjykohemi?- A ndikojnë ato në zgjedhjet që ne bëjmë në jetë?

Vlerësimi:• Vlerësimi formues• Vetëvlerësim• Vlerësimi në grup

ORA II

Hapi I: Marrëdhëniet në dyshe

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me vëmendje situatën e parë. Nxënësit duhet të bashkëpunojnë në dyshe. Njëri nga shokët e bankës duhet të zgjedhë të jetë në rolin e Irmës, dhe tjetri duhet të zgjedhë rolin e Dritanit.- Çfarë mendoni për ndarjen e detyrave mes Irmës dhe Dritanit?- Po ju, nëse do të ishit në vend të Dritanit dhe Irmës, si do të vepronit?

Nxënësit e zgjedhin ndërmjet njëri-tjetrit rolin për situatën që të diskutojnë, për atë të cilën ndihen më të lirshëm për të dhënë argumente.

Hapi II: Kllaster

Ata diskutojnë rreth pyetjeve:- Çfarë është pabarazia gjinore?- Cilat janë shfaqjet e pabarazisë gjinore në familje?- Pse krijohen pabarazitë gjinore në tregun e punës?- Çfarë është shtresimi gjinor?- Si arrihet barazia gjinore?

5

Hapi III: Lojë në role

Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve do të inskenojë një situatë rreth çështjeve të mëposhtme:

Grupi 1. Që nga viti 2015, në Shqipëri, baballarët kanë të drejtë të përfitojnë nga leja e paslindjes së fëmijës. A mendoni se ky ndryshim ligjor do të ndikojë në ndarjen e barabartë të detyrave për kujdesin ndaj fëmijëve mes burrave dhe grave?Grupi 2. Ermira është në klasën XII dhe shumë shpejt do t’i duhet të zgjedhë fushën e studimeve. Asaj i pëlqen të studiojë në Akademinë e Policisë. Prindërit i thonë që kjo nuk është e përshtatshme për vajza dhe dëshirojnë që ajo të studiojë për mësuesi. Me këtë profesion, sipas tyre, Ermira do ta ketë më të lehtë të përballojë ngarkesën e punës dhe përgjegjësitë familjare.

Nxënësit diskutojnë mendimet e tyre duke e vendosur veten në rolin e Ermirës, si do të reagonin dhe çfarë do të mendonin mbi dëshirën e prindërve, dhe n.q.s do të ishin familjare çfarë do të mendonin mbi të drejtën e baballarëve për lejen e paslindjes së fëmijëve.

Vlerësimi:Vlerësimi do të bëhet në bazë të të menduarit kritik të nxënësit.

Detyra:

Mendoni për përgjegjësitë dhe për detyrat tuaja në familje. Bëni një listë të tyre dhe diskutojeni me njëri-tjetrin në klasë.

a. A i vini re ndryshime në ndarjen e detyrave sipas gjinisë?b. Diskutoni si mund të ndahen detyrat e përkujdesjes në mënyrë të barabartë në familje.

Kërkoni dhe mblidhni informacion për pabarazitë që vini re mes vajzave/grave dhe djemve/ burrave në komunitetin tuaj.

5


Tematika 4: Shtresimi gjinor dhe familja Situata e të nxënit:1. Të drejtat e grave janë të drejtat e njeriut, dhe të drejtat e njeriut janë të drejtat e grave. (Hilari Klinton)... f.54

2. Agroni dhe Vjollca janë njohurgjatë viteve të fakultetit dhe kanë vendosur të kalojnë jetën së bashku. Vjollca dëshiron që ata të martohen dhe të krijojnë familje. Agronin e tremb ideja e martesës dhe e problemeve me të cilat mund të përballet një çift të martuarish dhe... f. 56

Tema mësimore:Tema 3: Lëvizjet feministeTema 4: Martesa dhe bashkëjetesa


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- njeh valët e lëvizjes feministe;- kupton shkaqet e lëvizjes feministe;- përshkruan objektivat e secilës valë të lëvizjes feministe;- analizon rëndësinë e arritjes së barazisë mes burrave dhe grave në shoqëri.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- dallon format kryesore të martesës (endogamia dhe ekzogamia, monogamia dhe poligamia) dhe përshkruan funksionet shoqërore të tyre;- njeh pikëpamjet kryesore për dilemën bashkëkohore: martesë apo bashkëjetesë;- përshkruan mendësitë kryesore për këtë dilemë.

Koncepte kyç:- feminizëm- valët e feminizmit- objektiva të lëvizjes feminist

- martesë- forma të martesës- monogami- poligami- bashkëjetesë


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Psikologji




Metodologjia e orës së mësimit:- Vëzhgim – analizë – diskutim- Harta e koncepteve- Loje në role- Brainstorming

6

ORA I


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të reflektojnë mbi shprehjen e dhënë në fillim të tekstit dhe tëjapin komentin e tyre për mënyrën si e kuptojnë këtë:

Të drejtat e grave janë të drejtat e njeriut, dhe të drejtat e njeriut janë të drejtat e grave. (Hilari Klinton)


Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve:- Çfarë ishte lëvizja feministe dhe çfarë synonte ajo?- Çfarë objektivash ka lëvizja feministe sot?- Cilat janë disa nga masat për përmirësimin e statusit të grave në Shqipëri?- Pse barazia gjinore është çështje e të gjithë shoqërisë?


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë rubrikën “Reflektim në mënyrë kritike”. Ata i përgjigjenpyetjes:- Çfarë pasojash sjell mohimi i së drejtës së grave për të votuar?

Nxënësit diskutojnë lirshëm duke shkëmbyer opinionet e tyre.

Vlerësimi:

Vlerësimi formues, aftësitë e tyre të arsyetimit dhe të analizimit kritik

Detyra: Mblidhni të dhëna për dhunën në familje në Shqipëri dhe diskutoni rreth përhapjes së dukurisë dhe problemeve që shkakton në shoqërinë tonë. Mblidhni të dhëna dhe lexoni për lëvizjen e sotme “#Me too”, që është kthyer në një hashtag të rëndësishëm.

Martesa Bashkëjetesa

6

ORA II

Hapi I: Përvijimi i të menduarit

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me kujdes situatën e dhënë në fillim të mësimit dhe të reflektojnë mbi të. Pasi nxënësit kanë reflektuar mësuesi/ja i pyet si më poshtë:- Po ju, çfarë do t’u sugjeronit: martesën apo për bashkëjetesën?Nxënësit fillojnë të diskutojnë opinionet e tyre midis njëri-tjetrit duke argumentuar sugjerimin esecilit.


Ata diskutojnë rreth pyetjeve:

- Jepni përkufizimin e martesës.- Çfarë është monogamia?- Çfarë janë endogamia dhe ekzogamia?- Çfarë është poligamia dhe cilat janë format e shfaqjes së saj?- Nga ndryshon martesa nga bashkëjetesa?

Hapi III: Lojë në role

Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve do të inskenojë një situatë rreth çështjeve të mëposhtme:

Grupi 1: Martesa, bashkimi i dy njerëzve që dashurohen.Grupi 2: “E dua” është një fjalë që nuk ka nevojë për letra...

Nxënësit diskutojnë mendimet e tyre dhe japin argumentet e tyre mbi temën që kanë zgjedhur të inskenojnë....

Vlerësimi:Vlerësimi do bëhet në bazë të të menduarit kritik të nxënësit dhe aftësive në grup.

Detyra: Kërkoni në internet për të zbuluar origjinën e poliandrisë dhe të poligjinisë. A ka ende sot kultura që ruajnë dhe që i praktikojnë këto forma të martesës? Në çfarë kushtesh historike, ekonomike, fetare etj. janë zhvilluar ato?

6


Tematika 5: Shtresimi gjinor dhe familja Situata e të nxënit:Vera ka një vajzë 17 vjeçe. Bashkëshorti i saj ndërroi jetë një vit më parë. Që prej asaj kohe, ajo dhe vajza e saj kanë vendosur të jetojnë me Elonën, motrën e Verës.Edhe pse në gjendje civile ato janë të regjistruara si familje më vete, në fakt jetojnë si një familje të tria bashkë.Shpesh vajzës së Verës i thonë se ajoështë me fat, se ka dy nëna... f. 58.

Tema mësimore: Tema 1: Familja


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- përkufizon konceptin e familjes;- evidenton format kryesore të familjes;- shpjegon funksionet kryesore të familjes (shoqërizimi, rregullimi i marrëdhënieve seksuale, riprodhimi dhe përkrahja ekonomike dhe mbështetja emocionale);- përshkruan veçoritë e funksioneve të tilla në shoqëritë shqiptare;- shpjegon dukurinë e divorcit dhe rrjedhojat shoqërore e psikokulturore të tij;- përshkruan veçoritë e divorcit në shoqërinë shqiptare.

Koncepte kyç:- familje- format kryesore të familjes- funksionet kryesore të familjes në shoqërinë shqiptare

- veçoritë e familjes shqiptare

Burime: teksti i nxënësit “Sociologjia 12”, me zgjedhje, e-libri, burime të tjera.





Metodologjia e orës së mësimit:- Vëzhgim – analizë – diskutim- Harta e koncepteve- Brainstorming- Veprimtari me lexim te drejtuar


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të reflektojnë mbi situatën e dhënë në fillim të tekstit dhe të japin komentin e tyre për mënyrën si e arsyetojnë këtë situatë duke u përgjigjur dy pyetjeve të mëposhtme:- Si do ta përshkruanit familjen e Verës?- A ndryshon ajo nga koncepti që ne kemi për familjen?

Familja

6


Mësuesi/ja organizon karakteristikat kryesore të konceptit në një harte përmbledhëse dhe me pas i diskuton ato me nxënësit nëpërmjet Marrëdhënies Pyetje-Përgjigje.

- Cilat janë disa nga format e familjes?- Cilat janë funksionet e familjes?- Diskutoni rreth pasojave që sjell divorci në zhvillimin e fëmijëve.


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shkruajnë një ese të shkurtër argumentuese, duke iu përgjigjur pyetjes:- A mund të konsiderohet divorci si problem social apo si e drejtë e individëve për të

përfunduar një marrëdhënie që nuk funksionon.

Hapi IV: VDL (Veprimtari me Lexim të Drejtuar)

Klasa organizohet në dy grupe pune, të cilat do të lexojnë individualisht çështjet si më poshtë:Grupi 1 - Zgjidhni një nga stadet dhe format e familjes dhe diskutoni rreth nevojave të saj. Grupi 2 - Mendoni dhe diskutoni për rolin dhe funksionin e familjes në shoqërinë shqiptare.

Secili prej nxënësve përgatitet për të përmbledhur çështjen e grupit të cilit ai i përket. Ata shkëmbejnë me njëri-tjetrin njohuritë e fituara nga materiali i lexuar. Mësuesi/ja plotëson informacionin e nxënësit.

Vlerësimi:Vlerësimi bëhet mbi aftësitë e të arsyetuarit kritik dhe aftësisë së punës në grup.

Detyrë: Vëzhgoni në komunitetin ku jetoni. Si janë të përbëra familjet që jetojnë aty? Janë familje të mëdha apo të vogla? Të gjithë bashkë bëni një listë të familjeve që keni vëzhguar dhe gjeni të përbashkëtat dhe dallimet midis tyre. Duke sjellë në vëmendje format e familjes që keni mësuar dhe ato që ju keni gjetur në komunitetin tuaj, bëni një diskutim se si mund të jetë e ardhmja e familjes si një strukturë bazë e shoqërisë.

6


Tematika 5: Shtresimi gjinor dhe familja Situata e të nxënit:Veprimtari praktike

Tema mësimore:Tema 2: Projekt. Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë


Nxënësi/ja në fund të orës së projektit:- përshkruan veçoritë e funksioneve të familjes në shoqërinë shqiptare.

Koncepte kyç:- familje- veçoritë e funksioneve të familjes në shoqërinë shqiptare





PROJEKT

ORA I

- SI PËRMBUSHEN FUNKSIONET E FAMILJES NË KOMUNITETIN KU JETOJMË

Hapi I: Punë në grupe

Klasa ndahet në dy grupeGrupi I. Analizon funksionet kryesore të familjes në shoqërinë shqiptare. Harton një listë me funksionet nisur nga teksti dhe nga mendimet e pjesëtarëve të grupit. Për çdo funksion bën një përshkrim të shkurtër.Grupi II. Mbështetur në punën e kryer nga grupi i parë, harton një pyetësor të shkurtër mbi funksionet shoqërore të familjes. Liston 3-4 pyetje që provojnë nëse familja e përmbush këtë funksion plotësisht, pjesërisht apo nuk e përmbush.


Pas plotësimit të pyetësorëve dhe mbledhjes të së dhënave nga familjet e komunitetit, intervistave dhe të gjithë procesit të punës në terren, ata klasifikojnë të dhënat sipas grupeve, i përpunojnë dhe i prezantojnë ato në klasë. Të gjithë nxënësit do të diskutojnë pikat e mëposhtme:• A i përmbushin të gjitha llojet e familjeve funksionet e përshkruara në temë?• Cilat funksione përmbushen më pak?• Në cilat lloje familjesh funksionet përmbushen më pak?• Cilët janë disa nga faktorët që i pengojnë familjet të përmbushin funksionet e tyre?• Çfarë tiparesh kanë familjet që i përmbushin të gjitha funksionet?

6

• Çfarë mund të bëjë komuniteti, institucionet shtetërore, shoqëria civile e individët, që të gjitha familjet t’i përmbushin të gjitha funksionet e tyre.

Vlerësimi:Vlerësimi do të bëhet në bazë të punës në grup, shkathtësisë në terren dhe të arsyetuarit kritik.

PROJEKT

ORA II

PASQYRIMI NË MEDIEN TELEVIZIVE DHE KINEMATOGRAFINË SHQIPTARE I MËNYRËS SË JETESËS NË FAMILJE

Hapi I:

Klasa ndahet në dy grupe të mëdha dhe brenda tyre krijoni grupe prej 2-3 vetash.

Grupi I: Liston disa prej programeve televizive të pasdites së 2-3 televizioneve kombëtare. Çdo grup do të mbaje shënime për mënyrën se si paraqitet një familje konkrete në këto programe, nga biseda me një apo më shumë pjesëtarë të saj.Grupi II: Hartoni një listë të disa filmave shqiptarë, kryesisht të kohëve të fundit. Përzgjidhni 5-6 prej tyre. Secili grup i vogël të shikojë apo të rishikojë njërin prej tyre, për të vlerësuar vendin që ka zënë trajtimi i familjes në të dhe pse.


Pasi nxënësit kanë bërë një përmbledhje për secilin program/film, ku është trajtuar familja, në një mënyrë apo një tjetër nxënësit do të diskutojnë mbi pikat e mëposhtme që të arrijnë në një përfundim:• Cili është përfundimi juaj?• Sa e mbështesin studimin tuaj këto trajtesa televizive dhe kinematografike për familjen?• Sa përputhet pasqyrimi që i bën media (televizive) dhe arti (kinematografia) funksionimit tëfamiljes me realitetin shqiptar?

Vlerësimi:Vlerësimi do të bëhet në bazë të punës në grup dhe të aftësive analizuese.

6


Tematika 5: Raca dhe etniciteti Situata e të nxënit:1. Pas pak kohësh që ishte larguar me familjen e saj në emigracion, Elita u kthye në Shqipëri për të takuar... f. 63.2. Në zonën e Sukthit, një grup pronarësh boshnjakë, kanë punësuar në kompanitë e tyre përveç shqiptarëve dhe boshnjakëve, edhe individë të pakicave kombëtare... f. 65.

Tema mësimore:Tema 3. Karakteristikat kryesore të racaveTema 4. Etniciteti, pakicat etnike dhe marrëdhëniet e tyre me shumicën

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimoreNxënësi/ja në fund të orës së parë:- shpjegon kuptimin sociologjik të konceptit racë;- lidh karakteristikat e individit me llojin e racës së cilës i përket;

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- dallon etnicitetin nga racat;- analizon dallimet ndërmjet pakicave kombëtare dhe etnike.

Koncepte kyç:- racë- racë kaukaziane- racë mongoloide- racë negroide- etnicitet- pakicë etnike- pakicë kombëtare


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Letërsi, Psikologji, Qytetari



Organizimi i orës së mësimitOra I


Mësuesi/ja bën një përmbledhje paraprake të njohurive të marra nga nxënësi në tematikën e kaluar. Ai/ajo shtron për diskutim pyetjet:- Cilët janë disa nga faktorët që ndikojnë në ndarjen e roleve gjinore?- Pse krijohen pabarazitë gjinore në tregun e punës?- Çfarë ishte lëvizja feministe dhe çfarë synoi ajo?- Cilat janë disa nga funksionet kryesore të familjes?- A ekzistojnë dallime ndërmjet familjeve shqiptare dhe atyre në botë?Pyetja e fundit do të shërbejë për të lidhur njohuritë me temën në vijim.

Hapi II: MPP (Marrëdhëniet Pyetje-Përgjigje)

Nxënësit orientohen të lexojnë situatën 1 dhe 2 të dhëna në tekstin e nxënësit dhe i diskutojnë ato së bashku.

Kaukaziane

RACA

MongoloideNegroide

etnike

Pakicat

kombëtare

6

Mësuesi/ja vizaton në tabelë diagramin dhe e plotëson atë me nxënësit:

- Çfarë kuptoni me termin racë?- Çfarë veçorish kanë tri llojet e racave?- Nga se dallon etnia me racën?- Nga se karakterizohen përgjithësisht marrëdhëniet e shumicës me pakicën?


- Cila prej ideve të marra në këtë mësim ju duk si më interesante?- Argumentoni mendimin tuaj.

Ora II

Hapi IV. Punë me grupe

Klasa organizohet në dy grupe pune.Grupi 1 - do të plotësojë rubrikën: Reflektoni në mënyrë kritike (teksti i nxënësit, f. 64).- Cilës prej racave i përkasin vajzat në foto?Grupi 2 - do të plotësojë rubrikën: Veprimtari (teksti i nxënësit, f. 67).- Cilat janë karakteristikat kryesore të grupeve etnike?

Përfundimet i diskutojnë së bashku me shokët dhe shoqet e klasës.

Hapi V. Imagjinatë e drejtuar

Për pak imagjinoni sikur ti përkisnit një race ndryshe nga ajo që jeni. Nëpërmjet një postri apo vizatimi në një fletë formati A4, mundohuni të shprehni se pavarësisht kujt race i përkasim, të gjithë jemi të barabartë.

VlerësimiNxënësi vlerësohet për nivelin e përvetësimit të koncepteve bazë të dhëna në këtë orë mësimore.

Detyra dhe puna e pavarurNxënësit orientohen të zgjidhin rubrikën: Reflektoni në mënyrë kritike (teksti i nxënësit, f. 67).

6


Tematika 5: Raca dhe etniciteti Situata e të nxënit:1. Filloi dita e parë e shkollës. Të gjithë nxitonin për të krijuar njohje dhe miqësi me sa më shumë shokë e shoqe.....f. 68.2. Enisa po priste me padurim të takohej me Anën, shoqen e fëmijërisë e cila kishte emigruar me familjen... f. 70.

Tema mësimore:Tema 5. Paragjykimet dhe diskriminimet Tema 6. Marrëdhëniet ndërmjet shumicës dhe pakicave etnike


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përkufizon termat paragjykim dhe diskriminim;- përshkruan paragjykimet dhe diskriminimet e formuara mbi baza racore dhe etnike.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- analizon marrëdhëniet më të rrezikshme ndërmjet grupeve të shumicës dhe pakicës etnike;- argumenton veçoritë e marrëdhënieve pluraliste në shoqëritë moderne.

Koncepte kyç:- paragjykim- diskriminim- stereotip

- pluralizëm- asimilim- shfarosje


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Histori, Psikologji, Qytetari




ORA I

Hapi I: Punë me grupe

Nxënësit diskutojnë së bashku detyrat e shtëpisë dhe ndajnë me njëri-tjetrin mendimet e tyre. Klasa organizohet në dy grupe dhe orientohen të lexojnë me vëmendje situatën 1 dhe 2 të paraqitura në tekstin e nxënësit. Kthejini përgjigje pyetjeve:

- Si mendoni, a ndodh që në shkollë të jemi më indiferent ndaj njerëzve që u përkasin racave të ndryshme nga e jona?

- Si mendoni, çfarë marrëdhëniesh ka krijuar Ana me vendin ku ajo ka emigruar?


Mësuesi/ja shkruan në tabelë konceptet dhe mundohet t’i shpjegoj ato së bashku me nxënësit.

Paragjykim Diskriminim Stereotip

Racizëm

Pluralizëm Veçim

Asimilim Shfarosje

7

Paragjykim - një prirje, ndjejnë, opinion i paarsyetuar dhe pa argumentuar ndaj një personi ose grupi, bazuar në statusin ose karakteristikat e perceptuara për atë person ose grup.Diskriminim - ndjenja e diferencimit të grupeve në pakicë, nëpërmjet dallimit të disa anëtarëve si “brenda grupit” dhe të tjerëve si “jashtë grupit”.Stereotip - janë përgjithësime të thjeshta dhe të gabuara për grupet e njerëzve, të cilat mund të bazohen në karakteristika si raca, mosha, gjinia, etnia... etj.Racizëm - është një lloj paragjykimi që përdoret për të justifikuar besimin, se një kategori racore është disi më superiore ose inferiore ndaj të tjerave.Pluralizëm - anëtarët e një shoqërie kanë mundësi të barabarta pavarësisht kujt race apo grupi etnik i përkasin.Asimilim - është procesi, gjatë të cilit një individ ose grupi i pakicave, integrohet në shoqërinë pritëse ku bën pjesë, duke u bërë i padallueshëm.

ORA II

Hapi III: Rrjeti i diskutimit- Cilën prej ideve të këtij mësimi do të veçonit? Argumentoni mendimin tuaj.

Hapi IV: Punë individualeNë një fletë formati A4 mundohuni të përcillni një mesazh sensibilizues ndaj kufizimit të paragjykimeve, diskriminimeve, veçimit dhe shfarosjes.Nxënës të tjerë mund të punojnë për të shprehur nëpërmjet posterit marrëdhëniet pluraliste dhe procesin e asimilimit në shoqëri të ndryshme.

Hapi V: Diskutim i lirëPasi nxënësit janë njohur me konceptet bazë të mësimeve, lihen të lirë të diskutojnë rreth çështjes:- Marrëdhëniet e shqiptarëve me pakicat kombëtare ose etnike.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë e lidhjes së njohurive të reja me realitetin ekzistues në Shqipëri dhe në botë.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet rubrika: Veprimtari, f. 69, libri i nxënësit.

7

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XIITematika 5: Raca dhe etniciteti Situata e të nxënit:

Diskutohet situata 1, 2 dhe 3 të dhëna në tekstin e nxënësit f. 73.

Tema mësimore:Tema 7. Veprimtari praktike: Si të luftojmë paragjykimet e njerëzve me përkatësi tjetër racore ose etnikeRezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të veprimtarisë:- dallon llojet e racave nga njëra-tjetra;- përshkruan forma të ndryshme të paragjykimit;- lufton paragjykimet e njerëzve me përkatësi tjetër racore dhe etnike.

Koncepte kyç:- racë- paragjykim- diskriminim- grupe etnike

Burimet: teksti i nxënësit, e-libri “Sociologjia 12” me zgjedhje.





Hapi I: Punë me grupe

Klasa organizohet në tri grupe pune. Secili prej grupeve zgjedh nga një lider, i cili do të referojë rreth diskutimeve që kanë bërë shokët e grupit të tij për situatën e dhënë.Grupi 1 - trajton situatën e parë. Grupi 2 - trajton situatën e dytë. Grupi 3 - trajton situatën e tretë.Përfundimet i diskutojnë së bashku në klasë.

Hapi II: Punë individuale

Mësuesi/ja orienton nxënësit të shohin fotot e paraqitura në tekstin e nxënësit f. 73 dhe të diskutojnë rreth tyre. Mendimet e nxënësve duhet të jenë të pavarura dhe të pandikuara nga ato të shokëve.

Vlerësimi

Nxënësit vlerësohen për aftësinë e të punuarit në grup dhe aftësinë e të shkëputurit prej tij dhe të ndërtimit të mendimit të pavarur.

Detyra dhe puna e pavarurKërkoni në libra jashtëshkollorë, në internet etj., informacione rreth paragjykimeve dhe diskriminimeve të pakicave etnike në Shqipëri dhe në botë.

7

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XIITematika 6: Analiza sociologjike e besimeve fetare Situata e të nxënit:

Një ditë, disa nxënës të klasës XII u përfshinë në një debat lidhur me çështjen nëse feja lind bashkë me njeriun apo është krijim i njeriut... f. 75.

Tema mësimore:Tema 1. Kuptimi sociologjik i fesë


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- përshkruan fenë nga këndvështrimi sociologjik;- përshkruan fenë si tërësi vlerash kulturore;- analizon përcaktimet kryesore sociologjike të fesë.

Koncepte kyç:- institucion social- simbole të besimeve fetare




Parashikim Ndërtim i njohurive të reja Përforcimi


Hapi I. VLD (Veprimtari me Lexim të Drejtuar)

Klasa organizohet në grupe pune (siç ishin në orën e parë). Secili prej grupeve lexon dhe merr informacion nga një çështje e caktuar e trajtuar në tekstin e nxënësit.Grupi 1: Feja si objekt studimi për shkencat shoqëroreGrupi 2: Çfarë është feja?Grupi 3: Feja si institucion socialÇdo lider referon rreth çështjes së grupit të tij. Informacionet e fituara i ndajnë me shokët egrupeve të tjera.

Hapi II. Rrjeti i diskutimit

Nxënësit diskutojnë rreth çështjeve:- Pse feja konsiderohet si një institucion social?- Si ndikon feja tek individët dhe strukturat sociale dhe anasjelltas: si ndikon kultura dhe

shoqëria mbi fenë?

Hapi III. Imagjinatë e drejtuar

- Imagjinoni sikur të jetonit në një shoqëri ku feja nuk do të ekzistonte. Si mendoni se do të ishte jeta e njerëzimit?

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë për të bërë sintezë të informacioneve të marra.

Detyra dhe puna e pavarurNxënësit punojnë rubrikën: Veprimtari, (Teksti i nxënësit, f. 76).

7


Tematika 6: Analiza sociologjike e besimeve fetare Situata e të nxënit:1. Jona ka disa vite që shkon rregullisht në xhami. Më parë ajo ndihej shumëe vetmuar dhe nuk arrinte të krijonte miqësi... f. 77.2. Endritit i është caktuar si detyrë grupi të bëjë një përmbledhje të informacioneve mbi organizatat fetare... f. 79.

Tema mësimore:Tema 2. Funksionet kryesore të fesëTema 3. Llojet kryesore të organizatave fetare


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- liston funksionet kryesore të fesë;- përshkruan dhe kupton rolin shoqëror të fesë.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- liston llojet kryesore të organizatave fetare;- analizon ndryshimin e organizatave fetare gjatë zhvillimit historik të familjeve.

Koncepte kyç:- funksion mbështetës- unitet shoqëror- identitet fetar

- eklesi- dinominejshën- sekt- kult


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Letërsi, Psikologji




ORA I

Hapi I. Lexim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me vëmendje situatat 1 dhe 2 të dhëna në tekstin e nxënësit dhe t’u kthejnë përgjigje pyetjeve:- A mendoni se feja e ka ndryshuar jetën e Jonës?

Jepni raste të tjera të ngjashme me situatën e dhënë.- A keni njohuri paraprake për kishën dhe kultet?- Çfarë keni dëgjuar për to?- A jeni pjesë e ndonjë prej organizatave fetare?

Hapi II. Kllaster

Mësuesi/ja ndërton në tabelë kllasterin si më poshtë.

F. mbështetës

Udhërrëfyese në jetëFunksionet e fesë Uniteti shoqëror

Kontrolli shoqëror Ndjenjë identiteti

është legjitimenjihet nga shtetilidhet zyrtarisht me shtetin

ka numër të madh anëtarëshnjihet nga shtetijanë tolerante

eklesi dinominejshën

kulti sekti

lëvizje e re fetareka pak të përbashkëta me organizatat e tjera fetare

drejtohen nga njerëz karizmatikëpërfshijnë ndjekësit nëritualejanë pak tolerant ndaj besimeve të tjera

7

Kllasteri plotësohet me informacione shtesë nga mësuesi/ja dhe nxënësit me njohuritë e marra nga lëndët e tjera ose nga interneti.

7


Nxënësve u kërkohet të japin mendimin e tyre të pavarur rreth idesë që i ka tërhequr më shumë në këtë mësim. Argumentoni përse.

ORA II

Hapi IV. Punë individuale

Evidentoni fenë së cilës ju i përkisni. Shkruani në fletoren se cilat janë funksionet që përmbushbesimi juaj fetar.


Nxënësit diskutojnë rreth rubrikës: Reflektoni në mënyrë kritike, teksti i nxënësit, f. 78 dhe f. 80.Përfundimet diskutojini në klasë.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë e të punuarit në grup dhe individualisht.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet rubrika “Veprimtari” (Teksti i nxënësit, f. 80).

7


Tematika 6:Analiza sociologjike e besimeve fetare

Situata e të nxënit:1. Elsoni dhe Arditi janë dy shokë klase që kanë besime të ndryshme. Kur diskutojnë për parimet ... f. 81.2. Hinduizmi, budizmi dhe konfucianizmi janë zhvilluar në periudha të ndryshme kohore nga njëra-tjetra... f. 79.

Tema mësimore:Tema 4. Veçoritë kryesore të feve botërore (krishterimi, islamizmi, judaizmi)Tema 5. Veçoritë kryesore të feve botërore (hinduizmi, budizmi, konfucianizmi)


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- liston fetë botërore;- njeh veçoritë e secilës fe botërore;- përshkruan veçoritë e secilës prej feve botërore;

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- liston fe të tjera botërore;- analizon funksionet kryesore të feve botërore.

Koncepte kyç:- monoteizëm- politeizëm- krishterim- islamizëm

- hinduizëm- budizëm- konfiucianizëm


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Histori, Psikologji




ORA I

Hapi I. Brainstorming

Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve si më poshtë:

- Cili është kuptimi sociologjik i fesë?- Çfarë funksionesh ka feja për shoqërinë?- Si e përmbush feja funksionin e unitetit shoqëror?- Cilat janë llojet kryesore të organizatave fetare?- A ekzistojnë fe të cilat praktikojnë besimin në një Zot apo perëndi të vetme?

Pyetja e fundit do të shërbejë për të hyrë në njohuritë e reja të mësimit që do të merret në vijim.

Krishterimi

Islamizmi

Judaizmi

Hinduizmi

Budizmi

Konfuzianizmi

7

Hapi II. Ditari dypjesësh

Mësuesi/ja plotëson fetë e evidentuar me karakteristikat përkatëse të secilës prej tyre.Besimet fetare klasifikohen në: Politeiste - besimi në ekzistencën e shumë perëndimeve. Monoteiste - besimi në një Zot a në një perëndi të vetme. Animiste - besimi te qenia jonjerëzore. Totemiste - lidhja me një objekt apo frymor të natyrës si një pemë, shpend, kafshë, etj.

ORA II


Mësuesi u kërkon nxënësve t’u përgjigjen pyetjes:- Cila prej njohurive të fituara në këtë mësim ju tërhoqi më shumë? Argumentoni mendimin

tuaj.

Nxënësit diskutojnë situatat 1 dhe 2 të dhëna në tekstin e nxënësit. Ata japin mendimet e tyre të pavarura nga të grupit.


Klasa organizohet në dy grupe pune të cilat do të punojnë me çështjet si më poshtë:Grupi 1 - Pse duhet të respektojmë njerëzit me përkatësi fetare të ndryshme nga e jona? Grupi 2 - Pse konfucianizmin disa e konsiderojnë më shumë si një sistem shoqëror sesa një fe?

VlerësimiNxënësit vlerësohen sipas vlerësimit të vazhdueshëm për qartësinë e mendimit.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet rubrika: Veprimtari, (teksti i nxënësit, f. 84).

Fe të tjeraFetë botërore

7



Situata e të nxënit:1. Për detyrën në letërsi , se si e kanë vështruar të huajt Shqipërinë, Kejda vendosi të lexonte një libër të gazetarit italian... f. 85.2. Njerëzit sot në botë ka shumë më tepër gjasa të përjetojnë lindjet, sëmundjet apo vdekjen në prani të mjekëve dhe jo të praktikantëve fetarë... f. 87.

Tema mësimore:Tema 6. Bashkëjetesa dhe toleranca ndërfetare në ShqipëriTema 7. Prirjet kryesore të ndryshimit të besimeve fetare sot


Në fund të orës së parë, nxënësi/ja:- evidenton kushtet në të cilat u krijua bashkëjetesa fetare në Shqipëri;- shpjegon nëpërmjet fakteve të jetës së përditshme harmoninë ndërfetare;

Në fund të orës së dytë, nxënësi/ja:- dallon ndryshimin ndërmjet shekullarizimit dhe laicizmit;- analizon prirjet kryesore të ndryshimit të besimeve fetare.

Koncepte kyç:- bashkëjetesë fetare- tolerancë ndërfetare

- shekullarizim- laicizëm- fondamentalizëm


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Histori, Psikologji




ORA I

Hapi I. Marrëdhëniet pyetje – përgjigje

Mësuesi/ja nxit një diskutim ndërmjet nxënësve nëpërmjet pyetjeve të mëposhtme:- Cili është kuptimi sociologjik i fesë?- Pse feja shërben si institucion fetar?- Cilat janë disa nga funksionet e fesë?- Cilat janë disa nga fetë botërore?

Në morinë e gjithë këtyre feve që ju evidentuat, a mund të pretendojmë për tolerancë fetare në Shqipëri?

Shekullarizimi Laicizmi Fondamentalizmi

8


Mësuesi/ja orienton nxënësit të lexojnë situatat e të nxënit (situata 1 dhe 2) dhe të diskutojnë rreth tyre nëpërmjet pyetjeve:- Si mendoni, pse zgjedhja e Kejdës ishte pikërisht ai fragment?- A mendoni se kjo dukuri tregon rënien e rëndësisë së fesë në jetën e përditshme?

Hapi III. Harta e koncepteve

Mësuesi/ja fillimisht thekson se në Shqipëri pluraliteti fetar nuk ka rrezikuar ekzistencën dhe identitetin kombëtar. Rilindësit luajtën një rol të rëndësishëm në kultivimin e bashkëjetesës dhe të harmonisë fetare. Sot Shqipëria është një vend laik dhe shumëfetar.Disa nga prirjet e ndryshimit të besimeve fetare janë:

Shekullarizimi - proces i dobësimit të ndikimit dhe rolit të fesë në shoqëri. Laicizmi - parimi i ndarjes së fesë nga shteti. Fondamentalizmi - lëvizje ose besim që synon kthimin te tekstet e shenjta.

ORA II


Mësuesi/ja diskuton me nxënësit rreth pyetjes:- Cila prej ideve ju tërhoqi më tepër gjatë këtij mësimi?- Argumentoni mendimin tuaj.

Hapi V. Punë me grupe

Klasa organizohet në grupe pune.Grupi 1 - Pse toleranca ndërfetare është një dukuri historike e pandryshueshme prej shekujsh në Shqipëri?Grupi 2 - Pse disa akte terroriste të kryera vitet e fundit në disa shtete të Europës, në disa raste keqinterpretohen si pjesë të lëvizjeve fondamentaliste?

Nxënësit diskutojnë mendimet e tyre të lira dhe të pandikuar nga shokët e tjerë të klasës.

VlerësimiMësuesi/ja vlerëson te nxënësit nivelin e përvetësimit të koncepteve bazë.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet rubrika: Veprimtari, (teksti i nxënësit, f. 86).

8



Situata e të nxënit:1. Diskutohen materialet e sjella nga nxënësit

Tema mësimore:Tema 8. Test II, Tematika 4,5,6Tema 9. Veprimtari praktike: Disa dukuri shoqërore që lidhen me interpretimet fetareRezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Në fund të orës mësimore, nxënësi/ja:- përcakton funksionet kryesore të familjes;- lidh njohuritë teorike me ato praktike;- referon materialet e përgatitura;- analizon raste dhe situata të jetës së përditshme nga këndvështrimi i sociologut;- mbledh dhe përpunon informacionet e marra nga interneti.

Koncepte kyç:- familje- funksione të familjes- socializim- familje nukleare- familje patriarkale






ORA I

Test II, Tematika 4,5,6

Hapi I. Shpërndarja e testitMësuesi/ja shpërndan te nxënësit testin dhe bën shpjegimet përkatëse mbi pyetjet e nevojshme.

Hapi II. Mbikëqyrje e procesit të testimit

Mësuesi/ja përpiqet që çdo nxënës të jetë i qetë gjatë kohës së zhvillimit të testimit dhe të shprehë mendimin e tij të lirë e të pavarur, pa u ndikuar nga askush.

Hapi III. Mbledhja e tezave të provimit

8

ORA II

Veprimtari praktike: Disa dukuri shoqërore që lidhen me interpretimet fetare


Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve zgjedh një lider, i cili do të përfaqësojë punën e të gjithë grupit. Nxënësit orientohen të lexojnë materialet e paraqitura në tekstin e nxënësit f. 89. Grupet punojnë për çështjet si më poshtë:

Grupi 1 - Keqinterpretimet dhe keqpërdorimet kryesore të besimeve fetare.Grupi 2 - shfaqje të ndryshimit të besimit fetar në Shqipëri pas vitit 1990.

Hapi V. Punë individuale

Nxënësit punojnë në mënyrë individuale dhe të pavarur ushtrimet e dhëna në rubrikën “Provoniveten”, (teksti i nxënësit, f. 90).

Vlerësimi

Nxënësit vlerësohen mbi bazën e vlerësimit me shkrim (vlerësimi i testit) dhe vlerësimit të vazhdueshëm për aftësinë e të punuarit në grup.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet ushtrimi 8, (teksti i nxënësit, f. 90).

8



Situata e të nxënit:1. Diskutohen situata të sjella nga nxënësit

Tema mësimore:Tema 10. Projekt, ora II: Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmëTema 11. Vlerësim dosjeje II


Në fund të orës mësimore nxënësi/ja:- përcakton kuptimin sociologjik të koncepteve kryesore të tematikës;- përshkruan karakteristikat e llojeve të ndryshme të familjeve;- krahason karakteristikat e racës kaukaziane me atë mongoloide;- dallon keqpërdorimet kryesore të besimeve fetare;- analizon shfaqje të ndryshimit të besimit fetar në Shqipëri.

Koncepte kyç:- familje- racë- etnicitet- organizata fetare- shekullarizim- laicizëm






ORA I

Projekt, ora II: Si përmbushen funksionet e familjes në komunitetin ku jetojmë

Hapi I. Punë me grupe

Për zhvillimin e kësaj ore mësuesi/ja orienton nxënësit të rikthehen në f. 61 (teksti i nxënësit). Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve punon për çështjen e caktuar si më poshtë:Grupi 1 - listoni disa prej programeve televizive të pasdites, në 2-3 televizione kombëtare.- Si paraqitet familja në këto programe?

Grupi 2 - Hartoni një listë të disa filmave shqiptarë. Përzgjidhni 5-6 prej tyre.- Vlerësoni vendin që ka zënë trajtimi i familjes në të.

8


Nxënësit nëpërmjet drejtuesit të grupit diskutojnë përfundimet e tyre dhe i ndajnë ato me shokët e tjerë të klasës.

ORA II

Vlerësim dosjeje II




Mësuesi/ja diskuton rreth materialeve të përgatitura nga nxënësit duke pasur parasysh:- Përmbajtjen e materialeve të dosjes;- Mënyrën e referimit/ prezantimit;- Gjetjen dhe përpunimin e materialeve të shkëputura nga interneti;- Analizën e bërë ndaj çështjeve që do të diskutojë etj.

Vlerësimi


Detyra dhe puna e pavarurMësuesi/ja jep udhëzimet përkatëse për përmirësimin e dokumenteve.

8

Fusha: Shoqëria dhe Mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 7: Urbanizimi Situata e të nxënit:Familja e Elonës ka trashëguar shtëpinë e familjes në qendër të qytetit, në të cilënkanë jetuar disa breza. Vitet e fundit lagjja...(libri i nxënësit f. 94)

Tema mësimoreTema 1. Parakushtet e urbanizimit dhe karakteristikat e qyteteve paraindustrialeTema 2. Dukuri dhe prirje bashkëkohore të urbanizimit


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përshkruan parakushtet e urbanizimit;- përshkruan karakteristikat e qyteteve të para dhe atyre paraindustrialiste;- analizon lidhjen mes industrializimit dhe zhvillimit urban.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- përshkruan procesin e urbanizimit të shoqërisëpërpara viteve ’90;- analizon fazat e urbanizimit në Shqipëri pas viteve‘90;- shpjegon konceptet kryesore të lidhura me urbanizimin.

Koncepte kyç- urbanizim,- industrializim- ripërtëritje- riciklim urban- metropol- megalopol

Burimet: teksti mësimor “Sociologjia 12”, e-libri,situata të ndryshme

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Histori, Qytetari


Parashikim Ndërtim i njohurive Përforcim Parashikimi me terma paraprakë Ditari dypjesësh Rrjeti i diskutimit


ORA I

Hapi I: Parashikim me terma paraprakë

Mësuesi/ja u shtron pyetje disa pyetje me lidhje me temat e reja.- Çfarë kuptoni ju me urbanizim?- Cilat janë disa nga karakteristikat të qyteteve paraindustriale?- Çfarë kuptoni ju me zhvillim urban?- Çfarë karakteristikash kishin qytetet paraindustriale?


Mësuesi/ja u tregon nxënësve çfarë është urbanizimi.

Qytetet paraindustriale

8

RICIKLIM URBAN XHENTRIFIKIM METROPOL

MEGALOPOLIPËRTËRITJE URBANE

Urbanizimi është zgjerimi i qyteteve, rritja e numrit të popullsisë që jeton në zonat urbane krahasuar me zonat rurale.

Karakteristika të qyteteve paraindustrialeTë vogla

Dendësi e ulët banorësh Jetë e ngadaltë

Popullsi e paarsimuar Shërbim shëndetësor i pakët

Hapi III: Diagrami piramidal

Mësuesi/ja vendos në tabelë disa koncepte kryesore te temës dhe u kërkon nxënësve t’iplotësojnë me përkufizimin e tyre ose çfarë kuptojnë me këto koncepte.

ORA II

Hapi IV: Ditari dypjesësh

Mësuesi/ja u shtron nxënësve si detyrë të plotësojnë tabelën ë mëposhtme, të bëjnë krahasimndërmjet zhvillimit urban në Shqipëri përpara viteve ’90 dhe pas viteve ’90.

Para viteve ‘90 Pas viteve ‘90 Urbanizimi ishte nën menaxhimin dhe

kontrollin e rreptë të shtetit Ritmet e urbanizimit dhe lëvizjet nga

fshati në qytet ishin të ulëta...

U rrit migrimi i brendshëm në përmasa të mëdha nga zonat rurale drejt atyre urbane

U konsolidua sektori joformal dhe u shfaq sektori formal...

Hapi V: Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja i nxit nxënësit për diskutim nëpërmjet disa pyetjeve:- A mendoni se ka ende sot shoqëri me tipare paraindustriale?- Cili është ndikimi i zhvillimit të teknologjisë gjatë viteve të fundit në komunitetin ku jetoni?

Detyrë shtëpieVeprimtari. Libri i nxënësit, faqe 75.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për njohuritë e vëna në zbatim.

8


Tematika 7: Urbanizimi dhe karakteristikat e punës në shoqëritë më të urbanizuara

Situata e të nxënit:Situata të sjella nga nxënësit dhe mësuesi/ ja.Tema mësimore 3: Veprimtari praktike: Bashkëjetesa

metropolitaneRezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të veprimtarisë:- analizon pasojat pozitive të urbanizimit;- analizon pasojat negative të urbanizimit;- nxjerr përfundime rreth bashkëjetesës metropolitane.

Koncepte kyç:- metropol- bashkëjetesë- urbanizim

Burimet: teksti i nxënësit “Sociologjia 12”, e-libri, gazeta, revista, situata të ndryshme


Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësvePNP

Parashikim Ndërtim i njohurive të reja Përforcim Punë në grup Stuhi mendimesh Rrjeti i diskutimit


Hapi I: Punë në grup

Mësuesi/ja fton nxënësit në diskutim rreth ndryshimeve që sjell urbanizimi: Klasa ndahet në dy grupe: A dhe BNjëri grup analizon pasojat pozitive të urbanizimit, ndërsa grupi i dytë analizon pasojat negative

Pasoja pozitive të urbanizimit Pasoja negative të urbanizimit

Hapi II: Stuhi mendimesh

Nxënësit me anë të metodës Stuhi mendimesh, diskutojnë për pasojat e urbanizimit dhe të hartojnë një listë me rregulla që janë të nevojshme për të pasur një bashkëjetesë të shëndetshme në zonat e mëdha urbane.

8

Nxënësit mund të përgatisin një poster me rregullat kryesore për ndërgjegjësimin e komunitetit tuaj.Në fund zgjidhet posteri më i mirë, që pasqyron më mirë pasojat pozitive dhe negative të urbanizimit.


Secili grup zgjedh një përfaqësues ne tabelë për të diskutuar punën e bërë nga anëtarët e tjerë mund të plotësojnë nga vendi.Nxënësit diskutojnë me argumente përgjigjet e tyre. Bëjmë krahasime dhe nxjerrim përfundime.

Vlerësimi

Vlerësohen nxënësit sipas punës së tyre. Vlerësohen argumentet gjatë punës.

9



Situata e të nxënit:Albana është nga një fshat të Shqipërisë. Ajo sapo ka mbaruar studimet e larta... (libri i nxënësit, faqe 97).

Tema mësimore 4: Interpretime sociologjike të jetës shoqërore të qyteteve


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- përshkruan dallimet e jetës shoqërore të qyteteve;- përshkruan konceptin e ekologjisë urbane;- përshkruan urbanizimin si mënyrë jetese.

Koncepte kyç:- jetë shoqërore- ekologji urbane- nënkulturë urbane

Burimet: teksti i nxënësit “Sociologjia 12”, e-libri, situata të ndryshme



Parashikim Ndërtim i njohurive të reja Përforcimi Braistorming Lexim i drejtuar Rrjeti i diskutimit


Hapi I: Brainstorming

Mësuesi/ja organizon me nxënësit një brainstorming nëpërmjet pyetjeve duke lexuar shembullinnë librin e nxënësit faqe 97.

Albana është nga një fshat të Shqipërisë ajo sapo ka mbaruar studimet e larta....- A mendoni se Albana do ta ketë të lehtë ta ndërtojë jetën e saj e vetme në një qytet të

ri? Pse?- Cilat mendoni ju se janë disa nga sfidat e saj?

Hapi II. Lexim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë mësimin dhe të nxjerrin çështjet kryesore.

U drejton nxënësve disa pyetje, përgjigjet e të cilave nxënësit duhet t’i gjejnë në

libër.- Çfarë është ekologjia urbane?- Pse kritikohet ekologjia urbane?- Si krijohen nënkulturat urbane?

9

Nxënësit pasi kanë lexuar mësimin në libër, shënojnë në fletore përgjigjet e pyetjeve.Përgjigjet e pyetjeve lexohen nga nxënës të veçantë. Diskutojmë për përgjigjet dhe për çështjet e paqarta.

Vlerësohen nxënësit mbi bazë të aktivizimit dhe përgjigjeve të tyre.


Mësuesi/ja u shtron nxënësve disa pyetje për diskutim:- A janë komunitetet virtuale pjesë e komuniteteve urbane?- Si ndikon urbanizimi tek ato?- Si krijohen nën kulturat urbane?

Detyrë shtëpie:Veprimtaria te libri i nxënësit, faqe 98.

VlerësimiVlerësohen nxënësit mbi bazë të aktivizimit dhe përgjigjeve të tyre.

Babai i Ilirit sapo doli në pension pasi punoi 42 vjet në të njëjtën punë në të njëjtën kompani. Ilirit në moshën e tij i duket një çudi. Ditët e sotme nuk ka më punë që të zgjasin gjatë gjithë jetës.

9



Situata e të nxënit:Babai i Ilirit sapo doli në pension pasi punoi 42 vjet në të njëjtën punë, në të njëjtën kompani. Ilirit në moshën e tij i duket një çudi. Ditët e sotme nuk ka më punë që të zgjasin gjatë gjithë jetës ... Libri nxënësit, faqe 99

Tema mësimore:Tema 5. Veçoritë kryesore të punës në shoqëritë më të industrializuaraTema 6. Papunësia, ekonomia informate dhe ekonomia e paligjshme


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përkufizon konceptin shoqëri pasindustriale, ekonomiinformale dhe ekonomi e paligjshme;- përshkruan veçoritë kryesore të punës në shoqëritë më të industrializuara.

Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- analizon problemet e lidhura me punësimin;- përshkruan shkaqet kryesore të papunësisë.

Koncepte kyç:- punonjës të jakave të bardha,- punonjës jakëblu- papunësi- ekonomi e paligjshme

Burimet: teksti i nxënësit “Sociologjia 12”, e-libri, gazeta, revista, situata të ndryshme



Parashikim Ndërtim i njohurive të reja Përforcim Stuhi mendimesh Lexim i drejtuar Rrjeti i diskutimit


ORA I

Hapi I: Stuhi mendimesh

Mësuesi/ja parashtron situatën e librit dhe nëpërmjet pyetjeve nxit nxënësit për diskutim.

- Po ju si mendoni?- A ndikon industrializimi mbi punësimin?- Po në jetën shoqërore?

Përgjigjet e nxënësve diskutohen në klasë nëpërmjet argumenteve të ndryshme.

9

Faktorët e papunësisë

Hapi II: Lexim i drejtuar

Mësuesi/ja i orienton nxënësit të lexojnë temën në libër dhe të nxjerrin çështje kryesore.Nxënësit plotësojnë në fletore:

4 sektorët e ekonomisë1) sektori parësor 2) Sektori dytësor 3) Sektori i tretë 4) Sektori i katërt

Pasi lexojmë në libër argumentojmë diversitetet e forcës së punës si kanë ndryshuar ndër vite. Mësuesi/ja i orienton nxënësit të pyesin prindërit dhe gjyshërit mbi llojet e punëve që kanë ekzistuar në rininë e tyre.Të bëjnë një listë dhe t’i diskutojnë ato në klasë.- A ekzistojnë sot këto lloj punësh?- Nëse jo, pse?- Nëse po, a ka ndryshuar mënyra e jetesës së tyre?

Hapi III: Diskutim i hapur

Bëni një ese, ku të trajtoni ndryshimet e pritshme në tregun e punës në 10-të vitet e ardhshme.Përpiquni t’i organizoni idetë tuaja rreth pyetjeve të mëposhtme.- Cilat profesione do të mbeten ashtu siç janë?- Për çfarë profesionesh të reja mund të ketë nevojë?- Si do të ndikojnë në shoqëri këto ndryshime?

ORA II

Hapi IV: MPP

Mësuesi/ja fillon prezantimin e temës së re nëpërmjet disa pyetjeve të drejtuara nxënësve:- Cilat janë disa nga faktorët që ndikojnë te papunësia?- Cilat janë disa nga kompanitë e madha të huaja, që kanë transferuar prodhimin e tyre në

Shqipëri?- Cili është dallimi i ekonomisë informale nga ekonomia e paligjshme?

Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa nga faktorët e papunësisë dhe i argumenton së bashku menxënësit.

Kriza ekonomike botërore

Niveli i arsimit

Zona gjeografike

Zhvillimi i vrullshëm teknologjik

Shkaqe të ndryshme, si shëndetësore etj.

9

Mësuesi/ja i fton nxënësit në diskutim duke shënuar një tabelë në dërrasë përgjigjet e tyre.

Tabela ndahet në dy pjesë. Në pjesën e parë nxënësit do të plotësojnë disa tipare të ekonomisë informale në pjesën tjetër të ekonomisë së paligjshme

Ekonomia informale Ekonomia e paligjshme


- A ndikon zhvillimi i teknologjisë së informacionit në ekonominë informale dhe atë të paligjshme?

- Çfarë pasojash sjell në zhvillimin e një vendi?- Çfarë ndikimesh ka në tregun e punës?

Detyrë shtëpieVeprimtaria e librit të nxënësit, faqe 103.


NDOTJA E TOKËS NDOTJA E AJRIT NDOTJA E UJIT

9

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XIITematika 7: Urbanizimi dhe karakteristikat e punës në shoqëritë më të urbanizuara

Situata e të nxënit:Situata të sjella nga nxënësit dhe mësuesi/jaTema mësimore 7: Veprimtari praktike: Urbanizimi dhe

mjedisiRezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të orës së veprimtarisë:- mbledh informacion në lidhje me ndotjen e mjedisit;- analizon burimet kryesore të ndotjes;- argumenton se çfarë mund të bëjnë individi dhe

qeveritë për të pakësuar ndotjen.

Koncepte kyç:- ndotje e mjedisit- burime të ndotjes- urbanizim

Burimet: teksti mësimor “Sociologjia 12”, e-libri, situata të ndryshme, gazeta, revista




Stuhi mendimesh Punë në grup Rrjeti i diskutimit



Mësuesi/ja i orienton nxënësit rreth punës që do të bëjnë në këtë orë mësimi.Rritja e numrit të popullsisë dhe përqendrimi i saj në zonat e mëdha urbane ka rritur maksimalisht shfrytëzimin e burimeve natyrore. Në fillimet e periudhës industriale njerëzit ishin të ndërgjegjshëm për përfitimet nga shfrytëzimi i burimeve natyrore, por aspak të ndërgjegjshëm për pasojat afatgjata në mjedis.

Hapi II: Punë në grup

Nxënësit ndahen në tri grupe dhe u kërkohet të mbledhin informacion në lidhje me ndotjen e mjedisit në tri drejtime:

9

Informacioni që do të mbledhin nxënësit do t’u japin përgjigje pyetjeve të mëposhtme:

- Cilat janë burimet kryesore të ndotjes?- Cilat janë pasojat afatgjata të ndotjes?- Si mund të ulet ndotja?

Secili prej grupeve mbledh informacion mbi pjesën e vet.

Hapi III : Rrjeti i diskutimit

Të dhënat e mbledhura paraqitini në klasë për diskutim. Pasi të mbarojnë të gjitha prezantimet, klasa diskuton mbi çështjet e mëposhtme:

- Çfarë mund të bëjnë individët për të pakësuar ndotjen?- Çfarë mund të bëjnë organizatat për të pakësuar ndotjen?- Çfarë mund të bëjnë qeveritë për të pakësuar ndotjen?

Nxënësit prezantojnë përgjigjet e tyre i argumentojnë dhe nxjerrin përfundimet.

Çështje për diskutim

- A mund të ndërtojmë një stil jetese që pakëson prodhimin e ndotjeve?

9

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: sociologji Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 8: Shtresimi i shoqërisë dhe lëvizjet shoqërore

Situata e të nxënit: Sokoli për disa vjet punoi si punëtor i thjeshtë në një kompani të prodhimit të mobilieve. Për shkak të punës... Libri i nxënësit, faqe 106

Tema mësimore 1.Shtresimi i shoqërisë dhe organizimi i saj në sisteme të ndryshme


Nxënësi/ja në fund të orës së mësimit:- shpjegon se çfarë është shtresimi i shoqërisë;- dallon llojet e sistemeve të shtresimit të shoqërisë.

Koncepte kyç:- shtresim shoqëror- lëvizshmëri sociale- kastë- klasë




Parashikimi Ndërtim i njohurive të reja Përforcim MPP Harta e koncepteve Rrjeti i diskutimit


Hapi I: Marrëdhënie Pyetje-Përgjigje

Mësuesi/ja u drejton nxënësve disa pyetje në lidhje me temën e re që do të marrin- Çfarë kuptoni ju me shtresim shoqëror?- Cilat janë llojet e shtresimit?- Cilat janë disa nga hapat kryesore të shtresimit?


Mësuesi/ja i jep konceptin e shtesimit shoqëror, i cili është sistem organizimi, me anë të të cilit shoqëria rendit individë dhe grupe njerëzish sipas një hierarkie.

Katër parimet ku mbështetet shtresimi:- Është tipar apo cilësi e shoqërisë- Trashëgohet nga njëri brez në tjetrin- Është universal- Ka të bëjë me pabarazinë dhe me besimin

Llojet e shtresimit

Sistemi i kastaveSkllavëria

sistem i mbyllurskllevërit, pronarët e tyre

9

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të sjellin shembuj mbi sistemin e kastave të Indisë dhe të Afrikës së Jugut.

Feudalizmi është sistem organizimi i shoqërisë që në Europë ka zgjatur rreth 1 mijë vjet dukefilluar nga shekulli VIII deri në shekullin XVIII.

Sistemi i kastave mbështetet në dy elemente që lidhen me:

A. Lindjen apo familjen ku lind B. Me arritjet dhe meritat individuale


Mësuesi/ja i fton nxënësit në diskutim, duke u sugjeruar të sjellin disa shembuj të lëvizshmërisë sociale të kryera nga personazhe të njohura.

- Pse dallimet gjinore janë gjithashtu një lloj shtresimi?- Cili është dallimi kryesor ndërmjet kastës dhe klasës?

Detyrë shtëpie:Veprimtari. Libri nxënësi, faqe 108.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për njohuritë e vëna në zbatim.

9



Situata e të nxënit:Prindërit e Borës punon në fabrikën e pasurimit të kromit në një qytet në veri të Shqipërisë ... (libri i nxënësit, faqe 109)

Vëllai i madh po i tregon Lorit koleksionin e tij me aparate celulare. Ajo u çudit... (libri i nxënësit, faqe 111).

Tema mësimore 2, 3:Tema 2. Klasat dhe shtresat në shoqëritë e vendeve të zhvilluara dhe në vendin tonëTema 3. Ndryshimi shoqëror dhe karakteristikat e tij

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave te fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- shpjegon se çfarë është ndarja shoqërore në klasa;- kupton rolin e meritokracisë në sisteme shoqërore të hapura.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- shpjegon se çfarë është ndryshimi shoqëror;- dallon disa karakteristika të ndryshimit shoqëror.

Koncepte kyç:- meritokraci- talent individual- ndryshim shoqëror




Parashikimi Ndërtim i njohurive të reja Përforcim Brainstorming Përvijim i të menduarit Rrjeti i diskutimit


ORA I

Hapi I: Brainstorming

Mësuesi/ja u shtron nxënësve disa pyetje për diskutim- Çfarë është sistemi klasor?- Çfarë quajmë meritokraci?- Çfarë lloj sistemi shtesimi ka SHBA-ja?- Si paraqitet shtresimi sot në Shqipëri?

U lihet nxënësve kohë nxënësve për të lexuar materialin më pas ftohen në diskutim.

Hapi II: Përvijim i të menduarit

Mësuesi/ja shënon në tabelë termin kryesor “klasa shoqërore”.

Klasa shoqërore

KLASAT SHTRESAT

1

Nxënësit nxiten të mbledhin informacion: çfarë dinë apo çfarë kanë lexuar mbi klasat dhe shtresat e shoqërisë.Materialet e mbledhura shënohen në fleta formati A4Bëhet diskutimi në klasë. Shënohen në tabelë materialet që nxënësit kanë shënuar. Kjo fazë parapërgatit nxënësit për të marrë njohuri të reja.

Hapi III: Pyetje-Përgjigje

Mësuesi/ja u parashtron nxënësve disa pyetje mbi situata:Një person mund të ndryshojë dhe të rritë statusin e tij social me punën e vet. Ky koncept quhet meritokraci.

Çfarë dini ju për tri kategoritë e shoqërisë:I. Të pasuritII. Shtresa e mesmeIII. Të varfrit?

Nxënësit japin mendimet e tyre duke u bazuar në fakte, teori dhe përvoja.

ORA II

Hapi IV: Përvijim i të menduarit

Nxënësit mundohen që me njohuritë që kanë, të formojnë një hartë, e cila tregon lidhjen ndërmjet termave.- Çfarë është ndryshimi shoqëror?

Të argumentojnë 4 tiparet kryesore të ndryshimit shoqëror.

1) Ndryshimi shoqëror ndodh gjatë gjithë jetës.2) Ndonjëherë është i qëllimshëm por shpesh i paplanifikuar3) Është i debatueshëm4) Disa ndryshime kanë rëndësi më shumë se të tjerat.

1

Hapi V: Lexim i orientuar

Mësuesi/ja orienton nxënësit të lexojnë në libër shkaqet e ndryshimit shoqëror më pas i diskutojmë ato në klasë.Burimet më të rëndësishme të ndryshimit kulturor janë:1) Shpikjet2) Zbulimi3) Përhapja e tyre

Hapi VI: Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja përmbledh gjërat kryesore të temave duke u drejtuar nxënësve pyetje për diskutim:- Si paraqitet shtresimi sot në Shqipëri?- Çfarë kuptoni ju me sistem meritokratik?- Cila është lidhja mes zhvillimeve teknologjike dhe ndryshimeve shoqërore?

Detyrë shtëpieVeprimtari. Libri i nxënësit, faqe 110.


LËVIZJET SHOQËRORE

1



Situata e të nxënit:Anxhela ka ide gjithnjë të bukura dhe shumë talent. Tashmë edhe nëpërmjet rrjeteve sociale ajo mundi ... (Libri i nxënësit, faqe 113)

Tema mësimore 4,5Tema 4. Llojet kryesore të lëvizjes shoqëroreTema 5. Veprimtari praktike: Lëvizshmëria shoqërore në familjen time

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave te fushës sipas temës mësimore

Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- shpjegon se çfarë është lëvizja shoqërore;- argumenton llojet e lëvizjeve sociale.

Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- rendit fazat e lëvizjes shoqërore;- analizon lëvizshmërinë shoqërore.

Koncepte kyç:- lëvizje shoqërore- llojet e lëvizjeve- lëvizje alternative- lëvizje realizuese




Parashikimi Ndërtim i njohurive të reja Përforcim Stuhi mendimesh Harta e koncepteve Rrjeti i diskutimit


ORA I


Mësuesi/ja shënon në tabelë temën e mësimit. Nxënësit nxiten për diskutim nëpërmjet pyetjeve të mëposhtme:

- Çfarë kuptoni me lëvizje shoqërore?- Cilat janë shkaqet e fillimit të lëvizjes shoqërore?

1

Hapi II: Ditari dypjesësh

Klasa organizohet në dy grupe. Në dy fleta shënohen dy çështje kryesore. Nxënësit orientohen që të lexojnë tekstin dhe të plotësojnë tabelat me çdo informacion që ata mendojnë se është i rëndësishëm.

Llojet e lëvizjeve sociale Fazat e lëvizjes sociale

Nxënësit kontrollojnë informacionet e tyre dhe me atë të nxjerrë nga libri. Ata diskutojnë së bashku për materialet e përzgjedhura të cilat prezantohen nga liderët e dy grupeve te nxënësve


Mësuesi/ja u shtron nxënësve çështje për diskutim:

- Krahasoni lëvizjen shoqërore reformuese dhe atë revolucionare.- Çfarë elementesh të përbashkëta mendoni se kanë këto dy lëvizje?

Mendimet e nxënësve diskutohen në klasë duke sjellë dhe argumente të ndryshme

ORA II

Veprimtari praktike: Lëvizshmëria shoqërore në familjen time

Hapi IV: Ditar i strukturuar

Mësuesi/ja i orienton nxënësit për punën që do të bëjnë:

Shoqëria shqiptare në mënyrë të veçantë në vitet ’90 e këtej ka njohur një lëvizshmëri shumë të lartë shoqërore. Shumë individë kanë lëvizur nga një shkallë më e ulët në një më të lartë, por shumë të tjerë gjithashtu kanë lëvizur nga një shkallë më e lartë në një shkallë më të ulët.

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të pyesin më të rriturit në familje apo të afërt të tjerë që të mësojnë më shumë për historinë e familjes së tyre.

Krijojmë një tabelë, ku nxënësit duhet të shkruajnë të dhënat që kanë marrë.

1

Cili ka përjetuar lëvizshmëri

Periudha kohore

Punësimi para lëvizshmërisë

Pas lëvizshmërisë Arsimi

Babai

Nëna

Gjyshi nga babai

Gjyshja nga babaiGjyshi nga nëna

Gjyshja nga nëna


Pasi kemi mbledhur informacionin analizojmë në mënyrë kritike Arsyet pse ka ndodhur kështu, duke i grupuar në arsye që:- lidhen me ndryshimet që kanë ndodhur në shoqëri- ndryshimet e vetë individit.

Nxënësit duhet të përpiqen të zbulojnë se cilat kanë qenë lëvizjet shoqërore, ngjarjet në zonën e prindërve dhe gjyshërve të tyre, gjatë periudhës në të cilën janë kryer ose jo lëvizshmëri shoqërore.

- A mendoni se këto ngjarje kanë apo kanë pasur lidhje me lëvizshmërinë shoqërore.- Nëse po, sa dhe si kanë ndikuar?

Nxënësit diskutojnë në klasë duke krahasuar historitë e tyre familjare. Shpjegojnë të përbashkëtat dhe ndryshimet qe kanë gjetur.

VlerësimiVlerësohen nxënësit sipas punës së tyre. Vlerësohen argumentet gjatë punës.

1

Fusha: Shoqëritë tradicionale, moderne, pasmoderne

Lënda: Sociologjia Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 9: Shoqëritë tradicionale, moderne, pasmoderne

Situata e të nxënit:Vëllai i Erlit ka disa vite që ka emigruar në Amerikë. Në vitet ‘90, kur ai emigroi, dy vëllezëritkomunikonin nëpërmjet letrave. Më pas, kur familja e Erlit... (f. 117) Mendoni se si e kaloni kohën e lirë... (f . 119)

Tema mësimore:Tema 1: Vështrim i përgjithshëm mbi shoqëritë tradicionale dhe moderneTema 2: Dallimet kryesore midis shoqërisë moderne dhe tradicionale


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përkufizon nga pikëpamja sociologjike shoqëritëtradicionale dhe moderne;- përshkruan karakteristikat kryesore të shoqërisë tradicionale, të krahasuara me ato të shoqërisë moderne.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë:- njeh dallimet kryesore ndërmjet shoqërisë moderne dhe asaj tradicionale;- venitja e komuniteteve të vogla tradicionale;- zgjerimi i mundësive për zgjedhje vetjake;- zgjerimi i spektrit të shumëllojshmërisë shoqërore;- orientimi nga e ardhmja dhe rritja e vetëdijes së kohës.

Koncepte kyç:- qytetërim- modernizim- shoqëri tradicionale- multikulturalizëm

- individualizëm- shumëllojshmëri shoqërore- stil jetese- vetëdije e kohës- orientim nga e ardhmja


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare: Qytetari, Psikologji, Histori


Parashikimi Ndërtim i njohurive të reja Përforcimi



- Vëzhgim – analizë – diskutim- Harta e koncepteve- Shkrim i drejtuar- VLD (Veprimtari me lexim të drejtuar)

Modele kulturore Struktura shoqërore

1

ORA I


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të reflektojnë mbi situatën e dhënë në fillim të tekstit dhe të japinkomentin e tyre për mënyrën si e arsyetojnë këtë situatë duke iu përgjigjur pyetjes:- Si mendoni se do të zhvillohet telekomunikacioni?


Mësuesi/ja organizon karakteristikat kryesore të koncepteve bazë në një hartë përmbledhëse dhe më pas i diskuton ato me nxënësit nëpërmjet Marrëdhënies Pyetje-Përgjigje.

- Shpjegoni ndryshimin e modeleve kulturore mes shoqërive moderne dhe atyre tradicionale.- Cilat janë elementet kryesore të strukturës shoqërore në shoqëritë moderne dhe ato

tradicionale?


Mësuesi/ja i pyet nxënësit se cilat janë institucionet kryesore në shoqëritë tradicionale dhe ato moderne, dhe u kërkon atyre të diskutojnë mbi rëndësinë e tyre

Hapi IV: Shkrim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shkruajnë një ese të shkurtër me temë: Mendoni për mënyrat e komunikimit dhe të ndërveprimit në shoqëritë moderne. Si kanë ndikuar në ndërveprimin shoqëror këto forma komunikimi?

Vlerësimi:Vlerësimi bëhet mbi fortësinë e argumenteve në esenë e mësipërme.

Detyrë. Duke vëzhguar komunitetin ku ju jetoni, identifikoni disa grupe kulturore me tipare tëveçanta. Diskutoni për vlerat pozitive të multikulturalizmit në shoqëri.

ORA II


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të reflektojnë mbi pyetjen e parashtruar në fillim të tekstit, dhe u kërkon t’u përgjigjen pyetjeve të mëposhtme, duke filluar në këtë mënyrë një diskutim të gjerë që ndikon te çdo nxënës.- Sa prej kohës suaj e shpenzoni në rrjete sociale ose duke përdorur telefona, kompjuterë dhe pajisje të tjera elektronike?- A ndikon kjo në marrëdhëniet tuaja familjare?

1

Modernizimi


Ata diskutojnë rreth pyetjeve:- Si ndikon modernizimi të komunitetet e vogla tradicionale?- Duke u mbështetur në një shembull, ilustroni dhe shpjegoni orientimin nga e ardhmja në

shoqërinë moderne.- Cilat janë disa nga prirjet kryesore të shoqërisë shqiptare drejt modernizimit?


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shkruajnë një ese të shkurtër se si e argumentonte Peter Bergeri ndikimin e modernizimit në zgjerimin e mundësive për zgjedhje vetjake dhe shumëllojshmërinë shoqërore dhe mënyrën se si vetë nxënësit e mendojnë.

Hapi IV: VLD (Veprimtari me Lexim të Drejtuar)

Klasa organizohet në dy grupe pune, të cilat do të lexojnë individualisht çështjet si më poshtë. Grupi 1 - Identifikoni institucionet kryesore në komunitetin ku jetoni e diskutoni mbi rolin e tyre në jetën tuaj.Grupi 2 - Diskutoni rreth prirjeve kryesore të komunitetit tuaj drejt modernizimit.

- Çfarë të përbashkëtash dhe çfarë ndryshimesh me çështjet e diskutuara gjatë mësimit vini re? Secili prej nxënësve përgatitet për të përmbledhur çështjen e grupit, të cilit ai i përket. Ata diskutojnë dhe shkëmbejnë mendime midis tyre.

Vlerësimi:Vlerësimi do të bëhet në bazë të të menduarit kritik të nxënësit dhe aftësisë në grup.

Detyra: Diskutoni me prindërit dhe gjyshërit tuaj mbi format e organizimit shoqëror gjatë fëmijërisë së tyre, ceremonitë kryesore, martesa, lindja e fëmijëve etj. Krahasojini me kohët e sotme dhe diskutoni.

- Çfarë ndryshimesh vini re?- A ka ndonjë sjellje apo ritual që do të dëshironit të ekzistonte edhe sot?- Çfarë ritualesh apo sjelljesh janë më të pranueshme se më parë?

1

Fusha: Shoqëritë tradicionale, moderne, pasmoderne

Lënda: Sociologjia Shkalla: VI Klasa: XII

Tematika 9: Shoqëritë tradicionale, moderne, pasmoderne

Situata e të nxënit:1. Babai i Ervisës i paguan faturat e telefonit, të energjisë dhe të ujit nëpërmjet telefonit... f. 1212. Studiues të modernizmit, si Emil Dyrkejmi, Veberi, Ferdinand Tonisi kanë ngritur disa pikëpyetje të rëndësishme në lidhje me aspektet pozitive dhe negative të modernizimit... f .123.

Tema mësimore:Tema 3: Shoqëritë pasmoderneTema 4: Veprimtari praktike: Drejt modernizimit


Nxënësi/ja në fund të orës së parë:- përshkruan veçoritë dhe sfidat kryesore të shoqërisëpasmoderne, si:

• rënia e modernitetit;• zbehja e dritës së përparimit;• shkenca nuk përballon zgjidhjen e çështjeve;• intensifikimi i debateve kulturore;• ndryshimi i vazhdueshëm i institucioneve shoqërore.

Nxënësi/ja në fund të orës së veprimtarisë:- evidenton aspektet pozitive dhe negative të modernizimit.

Koncepte kyç:- industrializëm- institucione shoqërore- pasmodernizëm- epokë pasmaterialiste

- modernizim- aspekte pozitive të modernizmit- aspekte negative të modenizmit

Burime: teksti i nxënësit“Sociologjia 12”, me zgjedhje, e-libri, burime të tjera.

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Qytetari, Psikologji, Histori





- Vëzhgim – analizë – diskutim- Harta e koncepteve- Shkrim i drejtuar

Shoqëritë pasmoderne

1

ORA I


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë situatën e dhënë dhe pasi të kenë reflektuar, të tregojnë shembuj nga jeta e përditshme, që tregojnë se zhvillimi i teknologjisë u ka lehtësuar jetesën.


Mësuesi/ja organizon karakteristikat kryesore te koncepteve bazë në një hartë përmbledhëse dhe më pas i diskuton ato me nxënësit nëpërmjet Marrëdhënies Pyetje-Përgjigje.

Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mëposhtme:- Përshkruani disa nga karakteristikat e shoqërive pasmoderne.- A kanë të njëjtin besim te shkenca njerëzit në epokën pasmoderne?- Pse themi që gjatë pasmodernizmit janë intensifikuar debatet kulturore? Ilustroni me

shembuj nga jeta në komunitetin tuaj.


Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të identifikojnë disa nga institucionet kryesore shoqërore dhe tëargumentojnë për ndryshimet e tyre gjatë dekadave të fundit.

Hapi IV: Shkrim i drejtuar

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shkruajnë një ese të shkurtër me temë:- Si ju e shikoni zhvillimin e shoqërisë nën ndikimin e zhvillimit teknologjik për dekadat që

vijnë?

Vlerësimi:Vlerësimi bëhet mbi fortësinë e argumenteve në esenë e mësipërme.

Detyrë. Mendoni për komunitetin tuaj dhe identifikoni elementet tradicionale, moderne e pasmoderne. Identifikoni te vetja juaj elemente tërësisht tradicionale dhe të tjera tërësisht.

Aspekte pozitivezhvillimi ekonomikshkëmbimi tregtarrritja e mundësive të punësimitndërveprimi ndërkombëtar etj.

Aspekte negativezbehja e modeleve tradicionale shoqërorezbehja e formave të ndërveprimit shoqërorzbehja e solidaritetit shoqëror etj.

1

ORA II

VEPRIMTARI PRAKTIKE

DREJT MODERNIZIMIT

Hapi I: Ndarja në grupe

Grupi i parë mbledh informacion në lidhje me aspektet pozitive të modernizimit në shoqëri, si: zhvillimi ekonomik, shkëmbimi tregtar, rritja e mundësive të punësimit, ndërveprimi ndërkombëtar etj.Grupi i dytë mbledh informacion në lidhje me aspektet negative të modernizimit, si: ndikimi në ndërveprimin shoqëror, zbehja e modeleve tradicionale shoqërore, zbehja e formave të ndërveprimit shoqëror dhe e solidaritetit shoqëror.

Hapi II: Kllaster


Gjetjet do të prezantohen në klasë dhe do të diskutohet rreth aspekteve pozitive dhe negative të modernizimit. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të reflektojnë në lidhje me gjetjet e njëri-tjetrit në kontekstin shqiptar.• Cilat janë tiparet tradicionale dhe moderne të kulturës shqiptare?

VlerësimiVlerësimi do të bëhet në bazë të aftësive në punën në grup dhe aftësive analizuese.

1


Tematika 10: Metodat e kërkimit sociologjik Situata e të nxënit:1. Në një koncert të këngëtares shqiptare Dua Lipa, kishte shumë njerëz, të cilët po argëtoheshin... f. 126.2. Një studiues hyri në një kafene dhe u tha punonjësve se do të vëzhgohen si pjesë e një studimi... f. 129.

Tema mësimore:Tema 1. Kërkimi sociologjik dhe metodat kryesoreTema 2. Eksperimenti në kërkimin sociologjik


Nxënësi/ja në fund të orës së parë mësimore:- përshkruan qëllimin dhe procesin e kërkimit sociologjik;- dallon përparësitë dhe kufizimet e një metode tëkërkimit sociologjik.

Nxënësi/ja në fund të orës së dytë mësimore:- përshkruan eksperimentin sociologjik;- analizon veçoritë e efektit hauthorne.

Koncepte kyç:- pyetësor- kampion- intervistë e lirë- eksperiment sociologjik- hipotezë

Burimet: teksti mësimor “Sociologjia 12”, e-libri, burime të tjera.

Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Psikologji, Letërsi, Qytetari




ORA I


Mësuesi/ja organizon klasën në dy grupe pune. Nxënësit orientohen të lexojnë dhe diskutojnë me vëmendje rreth pyetjeve të dhëna në situatat 1 dhe 2 (në fillim të mësimit te teksti i nxënësit).- Çfarë i bën njerëzit të adhurojnë muzikën e këngëtares Dua Lipa?- Si janë sjelljet e grupeve të njerëzve në koncerte krahasuar me sjelljet e grupeve në

mjedise të tjera?- Si do ta shpjegonit ju sjelljen e punonjësve të barit, pasi e morën vesh se do të

vëzhgoheshin?

Nxënësit diskutojnë së bashku me mësuesin.

1

Hapi II. Harta e koncepteve

- Cilat janë disa nga llojet e metodave kërkimore?Mësuesi/ja ndërton në tabelë hartën e koncepteve:

Pyetësori •tërësi pyetjesh•mbledhin informacion

Intervista •metodë kërkimore•mendime origjinale

Eksperimenti•marrëdhënia shkak- pasojë

• terren ose laborator

Nxënësit diskutojnë së bashku me mësuesin veçoritë e secilës metodë kërkimore të përdorur në fushën e sociologjisë.

ORA II

Hapi III. Punë me grupe

Klasa organizohet në dy grupe pune. Secili prej grupeve lexon një nga paragrafët e paraqitur në tekstin e nxënësit dhe informacionet e reja që morën i ndajnë me njëri-tjetrin. Eksperimenti në fabrikën Hauthorne. Eksperimenti në burgun e Stanfordit.

Hapi IV. Diskutim i lirë

Mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të përcaktojnë çështjen që për ta kishte më shumë interes. Ata përgjigjen duke argumentuar mendimin e tyre.

Hapi V. Imagjinatë e drejtuar

Imagjinoni për pak sikur të jeni një shkencëtar. Te rubrika “Veprimtari” (teksti i nxënësit, f. 130) zgjidhni një nga hipotezat e dhëna dhe krijoni një eksperiment për ta vërtetuar ose hedhur poshtë atë.

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë e të lidhurit të njohurive të reja me shembuj nga jeta e përditshme.

Detyra dhe puna e pavarurPunohet rubrika: Veprimtari (teksti i nxënësit f. 128).

1


Tematika 10: Metodat e kërkimit sociologjik Situata e të nxënit:1. Edit Durhami, studiuesja e popujve të Ballkanit dhe mike e shqiptarëve, kaloi disa vite duke udhëtuar nëpër Ballkan... f. 131.

Tema mësimore:Tema 3. Vëzhgimi si metodë shkencore kërkimi dhe llojet e tijTema 4. Veprimtari praktike: Përdorimi i metodave të kërkimit sociologjik


Nxënësi/ja në fund të orës së parë mësimore:- përshkruan çfarë është vëzhgimi si metodë kërkimi;- dallon llojet kryesore të vëzhgimit sociologjik.

Nxënësi/ja në fund të veprimtarisë:- krahason procedurat e realizimit të llojeve të ndryshme të vëzhgimit.

Koncepte kyç:- vëzhgim sociologjik- vëzhgim i drejtpërdrejtë- vëzhgim i pjesshëm- vëzhgim sistematik






ORA I

Vëzhgimi si metodë shkencore kërkimi dhe llojet e tij

Hapi I. Diskutim i lirë

Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me vëmendje situatën e dhënë në f. 131 (teksti i nxënësit).- Si mendoni ju, me çfarë vëzhgimi kemi të bëjmë në këtë rast?

Nxënësit diskutojnë mendimet e tyre në mënyrë të pavarur, pa u ndikuar nga shokët dhe shoqet.

Hapi II. Diagrami i Venit

Mësuesi/ja ndërton në tabelë diagramin e Venit dhe përpiqet ta plotësojë atë së bashku me nxënësit.

i drejtpërdrejtë

i përgjithshëmjo i

drejtpërdrejtë

Llojet e vëzhgimit

i pjesshëm sistematik

josistematik

1

Hapi III. Grupi i ekspertëve

Klasa organizohet në dy grupe ekspertësh. Grupet orientohen për të punuar rubrikën: Veprimtari (teksti i nxënësit, f. 132).

Grupi ekspertëve 1 - plotëson në tabelë pjesën e përparësive të llojeve të ndryshme të vëzhgimit.Grupi i ekspertëve 2 - plotëson në tabelë pjesën e mangësive të llojeve të ndryshme të vëzhgimit.

ORA II

Veprimtari praktike: Përdorimi i metodave të kërkimit sociologjik


Klasa organizohet në 4 grupe pune. Një drejtues i grupit, i cili do të përfaqësojë punën e anëtarëve të grupit. Secili prej grupeve për të zgjidhur detyrën e tij, përdor nga një metodë të caktuar kërkimore.

G. 1 - Pyetësori sociologjikG. 2 - Vëzhgimi sociologjikG. 3 - IntervistaG. 4 - Dokumentacioni zyrtar ose vetjak

1

Mësuesi/ja do të orientojë punën e secilit grup. Në fund të orës, nxënësit ndajnë përfundimet me njëri-tjetrin.


Mësuesi/ja shtron për diskutim çështjen:- A hasët vështirësi gjatë përdorimit të metodës që përdori grupi juaj?- Si mund të shmangeshin ato?

VlerësimiNxënësit vlerësohen për aftësinë e të punuarit në grup.

Detyra dhe puna e pavarurGjeni kuriozitete rreth llojeve të ndryshme të metodave kërkimore të përdorura në Shqipëri dhe jashtë saj.

1

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Sociologji Shkalla: VI Klasa: XIITematika 10: Metodat e kërkimit sociologjik Situata e të nxënit:

1. Diskutohen situata të sjella nga nxënësitTema mësimore:Tema 5. Përsëritje, tematika 7, 8, 9, 10Tema 6. Test për tematika 7, 8, 9, 10

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës sipas temës mësimore:

Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- përcakton konceptet kryesore të tematikës;- bashkëpunon në grup duke nxitur frymën e konkurrencës;- analizon interpretime sociologjike të jetës shoqërore të qyteteve;- përshkruan lidhjet kryesore të lëvizjes shoqërore.

Koncepte kyç:- vëzhgim sociologjik- lëvizje shoqërore- urbanizim- shoqëri moderne- eksperimenti sociologjik


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Matematikë, Histori, Psikologji




ORA I

Hapi I. Konkurs

Mësuesi/ja organizon një konkurs ndërmjet grupeve. Secili prej grupeve do të hartojë 10 pyetje për grupin kundërshtar. Çdo përgjigje e saktë do të vlerësohet me 2 pikë. Përgjigjja e dhënë jo e plotë vlerësohet me 1 pikë. Në fund të orës shpallet grupi fitues.

Grupi 1 Grupi 2

1

ORA II

Test, tematika 7, 8, 9, 10

Hapi II. Shpërndarja e testit

Mësuesi/ja shpërndan te nxënësit testin dhe bën shpjegimet përkatëse mbi pyetjet e nevojshme.

Hapi III. Mbikëqyrje e procesit të testimit

Mësuesi/ja përpiqet që çdo nxënës të jetë i qetë gjatë kohës së zhvillimit të testimit dhe të shprehë mendimin e tij të lirë e të pavarur, pa u ndikuar nga askush.

Hapi IV. Mbledhja e tezave të provimit

1


Tematika 10: Metodat e kërkimit sociologjik Situata e të nxënit:1. Diskutohen materiale të sjella nga nxënësitTema mësimore:

Tema 7. Projekt III: Hartimi dhe realizimi i një ankete sociologjike.Tema 8. Vlerësim dosjeje III


Nxënësi/ja në fund të orës mësimore:- mbledh dhe përpunon informacionet e marra nga interneti;- përcakton kuptimin sociologjik të anketës;- prezanton materialet e përgatitura;- diskuton materialet e përgatitura nga shokët e klasës;- mban qëndrim kritik ndaj materialeve të shokëve.

Koncepte kyç:- anketë sociologjike- problem social- përpunim statistikor- referat


Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:Letërsi, Histori, Psikologji




ORA I

Projekt, ora III: Hartimi dhe realizimi i një ankete sociologjike.

Hapi I. Punë me grupe

Mësuesi/ja orienton nxënësin rreth një problemi social që shqetëson shoqërinë e sotme. Çdo grup duhet të trajtojë një problem të caktuar. Ngrihet hipoteza dhe grupi vërteton ose hedh poshtë me argumente hipotezën e dhënë.


Nxënësit nëpërmjet liderit diskutojnë përfundimet e tyre dhe i ndajnë ato me shokët e tjerë të klasës.

1

ORA II

Vlerësim dosjeje III




Mësuesi/ja diskuton rreth materialeve të përgatitura nga nxënësit duke pasur parasysh:- Përmbajtjen e materialeve të dosjes.- Mënyrën e referimit/ prezantimit.- Gjetjen dhe përpunimin e materialeve të shkëputura nga interneti.- Analizën e bërë ndaj çështjeve që do të diskutojë etj.

Vlerësimi


Detyra dhe puna e pavarurMësuesi/ja jep udhëzimet përkatëse për përmirësimin e dokumenteve.

albasalbas.al/.../word/Libri_Mesuesit_Sociologjia_12_(me_zgjedhje).docx · Web viewLibri i...

Documents

Transcript of albasalbas.al/.../word/Libri_Mesuesit_Sociologjia_12_(me_zgjedhje).docx · Web viewLibri i...