Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

19

Transcript of Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

Page 1: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013
Page 2: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

Konu : İş Hazırlama Atölyesinde Sac Şekillendirme Hazırlayan : Sinan ASLAN Süre : 4,5 Saat Amaç : Hidromek İş hazırlama atölyesinde kullanılmakta olan saç şekillendirme makinalarının tanıtılması, genel büküm teknikleri ve mantığının anlatılması Konular …………………….. 1. Hidromek Bükme Makine Parkı 2. Abkant Tezgahlar 3. Silindir Bükmeler 4. Pres 5. Doğrultma Presleri

Page 3: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

1. Hidromek Bükme Makine Parkı

ABKANT

1. Durma 40320

2. Durma 40320

3. Durma 40320

4. Durma 60600

5. Durma 701250

SİLİNDİR BÜKME

1. Durmazlar 2025

2. Durmazlar 1315

3. Durmazlar 1518

4. Durmazlar 1215

Page 4: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

1. Hidromek Bükme Makine Parkı

H PRES

1. ÖZDEMİR MAKİNE

600TON

Page 5: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

1. Hidromek Bükme Makine Parkı

KALIP PRESİ

1. SARIGÖZ PRES

DOĞRULTMA PRESİ

1. HİDROLİKSAN 100Ton

2. HİDROLİKSAN 100Ton

Page 6: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

ABKANT PRESLER Abkant presler sac imalatında kullanılan pres makineleridir. Saca belli açılarda, şekil vermek için kullanılır. Genel olarak statik ve dinamik rijitliği sağlanmış, mono blok, kaynaklı gövdeye sahiptirler. İnce ve kalın sacların hassas büküm işlerine elverişlidir. Paralelliğe yardımcı olan mukavemetli dengeleme mili ile kesim işlemi daha düzgün yapılır.3 fonksiyonlu çalışma sistemine sahiptirler. istenen pozisyonda durdurma, pres seçiminde kıvrılacak malzeme uzunluğu, kalınlığı, malzeme bilgisi (paslanmaz, alüminyum, normal sac, ST vs.) önemlidir

Page 7: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

Havada Büküm: Bu tür büküm şeklinde, üç önemli nokta bulunmaktadır. Bu noktalar alt

kalıbın iki köşesi ve üst kalıbın bükücü ucudur. Alt ve üst kalıplar bu operasyonda birbirleri

ile temas etmezler. İşlem ise şöyle gerçekleşir;

Önce alt kalıp üzerinden uygun “ V “ kanalı seçildikten sonra üst bıçak hareket ettirilir ve

istenilen değer ( örneğin ; 30° , 60° , 75° , ...... ) elde edilene kadar bükme işlemine devam

edilir. Bu işlemde malzemenin gerilme değeri göz önüne alınmalıdır.

Seçilen “ V “ kanalı seçimi yapılırken dikkate alınması gereken değerler:

3 mm. ‘ ye kadar saclar için, 6–8 x s

3 mm. ‘ nin üzerindeki saclar için, 8–12 x s

s: Bükülecek sac kalınlığıdır.

Örnek: 3 mm. kalınlığındaki sac için gerekli kanal genişliği 25 mm , en dar

kıvırabileceğimiz sacın eni ise 18 mm. ‘ dir. Oluşabilecek iç radyüs 4,2 mm. gerekli olan

güç bir metre için 21 ton ‘ dur.

Havadaki bükümlerde malzemenin eski formuna dönme eğiliminden dolayı aşağıdaki

tolerans değerlerini göz önünde bulundurmak gerekir.

•Ucu sivri bıçak ile bükümlerde ± 2°

•Standart bıçak ile bükümlerde ± 3°

•Geniş ağızlı bıçak ile bükümlerde ±5°

Havada bükümlerde, malzeme sertliğinin toplam boyda farklı değerlerde olmasından

kaynaklanan derece farklılıkları oluşmaktadır.

s

V

V=4-5xs

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

Page 8: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

s

V

V=4-5xs

r

r = 0.16xV

Bu tür bükmedeki avantajlarımız; malzemenin eski formuna dönme eğilimini en aza indirgediğimizden dolayı meydana gelebilecek derece farklılığı minimumdadır. Dezavantajlarımız ise, yüksek tonaj kullanım ihtiyacı ve yüksek kalıp maliyetidir. Bükülecek sacdaki radyüs , “ V “ kanal açıklığına bağlı olup, sac kalınlığı ve boyutları ile ilgili değildir. Bu koşullar altında, radyüs “ V “ kanalının radyüsünden küçüktür .

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

Page 9: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

BÜKME TONAJI HESAPLAMA:

ÖRNEK……..

Uzunluk: 2500 mm

Sac kalınlığı: 2 mm

Sacın sertliği: 45 daN/mm²

Gerekli Olan Bükme Kuvvetini hesaplayalım

)(1000

42,1 2

TonV

sRmLF

F: Bükme kuvveti

L: Boy (mm)

Rm: Malzemenin kopma gerilmesi ( daN/mm² )

V: Kanal genişliği

s: Sac kalınlığı

1,42x2500x45x4/16000=40 Ton luk bir basınca ihtiyacımız vardır

Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 1. Eğer apkant presimiz kapasitesinin dışında kullanılırsa, kalıp ve sacda

zedelenme olabilir. 2. Çekme dayanımı 40 kg/mm² üzerinde saclar büküldüğünde pratik olarak

hesaplanan değerin % 10 ilave etmek gerekir. Gelebilecek çatlamalar bir miktarda olsa önlenmiş olur.

3. Daha sert saclarda bu değer 10 – 12 x s olarak alınır ve dolayısıyla sacın sertliğinden meydana gelebilecek çatlamalar bir miktarda olsa önlenmiş olur.

Page 10: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

SAC KALINLIĞINA BAĞLI OLARAK KANAL GENİŞLİĞİ

Sac Kalınlığı ( s ) 0,5 – 2,5 3,0 – 8,0 9,0 – 10,0 12,0 ve üstü

Kanal Genişliği ( V ) 6 x s 8 x s 8-10 x s 8-12 x s

AÇIYA GÖRE MİNİMUM ETEK TABLOSU

Açı ( α ) 165 ° 135 ° 120 ° 90 ° 60 ° 45 ° 30 °

Etek Boyu ( b ) 0,51 x V 0,55 x V 0,58 x V 0,71 x V 1 x V 1,31 x V 1,94 x V

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

Page 11: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

y

+

V

V (mm) α

1 ° 1.5 ° 2 ° 2.5 ° 3 ° 3.5 ° 4 ° 4.5 ° 5 °

6 0.031 0.046 0.061 0.076 0.09 0.106 0.121 0.136 0.151

8 0.041 0.061 0.081 0.101 0.121 0.141 0.161 0.181 0.201

9.5 0.048 0.072 0.096 0.12 0.144 0.168 0.192 0.215 0.239

10 0.051 0.076 0.101 0.127 0.152 0.177 0.202 0.226 0.251

12 0.061 0.091 0.122 0.152 0.182 0.212 0.242 0.272 0.301

13 0.066 0.1 0.132 0.165 0.197 0.230 0.262 0.294 0.327

15 0.076 0.114 0.152 0.19 0.228 0.265 0.302 0.34 0.377

16 0.081 0.122 0.162 0.203 0.243 0.283 0.323 0.362 0.402

19 0.097 0.145 0.193 0.241 0.288 0.336 0.383 0.43 0.477

20 0.11 0.152 0.203 0.253 0.304 0.354 0.403 0.453 0.502

24 0.122 0.183 0.244 0.304 0.364 0.424 0.484 0.544 0.603

25 0.127 0.19 0.254 0.317 0.379 0.442 0.504 0.566 0.628

30 0.153 0.23 0.305 0.380 0.455 0.53 0.605 0.679 0.754

32 0.163 0.244 0.325 0.405 0.486 0.566 0.645 0.725 0.804

35 0.178 0.267 0.355 0.443 0.53 0.619 0.706 0.793 0.849

38 0.194 0.299 0.386 0.481 0.577 0.672 0.766 0.861 0.955

40 0.204 0.305 0.406 0.507 0.607 0.707 0.807 0.906 1.005

50 0.255 0.381 0.508 0.633 0.759 0.884 1.01 1.132 1.256

52 0.265 0.4 0.53 0.66 0.789 0.919 1.05 1.178 1.306

55 0.28 0.42 0.56 0.7 0.835 0.972 1.109 1.246 1.382

60 0.306 0.46 0.61 0.76 0.911 1.06 1.21 1.36 1.51

63 0.321 0.48 0.64 0.8 0.96 1.11 1.27 1.43 1.58

70 0.357 0.54 0.71 0.89 1.06 1.24 1.41 1.59 1.76

76 0.387 0.58 0.77 0.96 1.15 1.34 1.53 1.72 1.91

80 0.41 0.61 0.81 1.01 1.21 1.42 1.61 1.81 2.01

100 0.509 0.76 1.0 1.27 1.52 1.77 2.02 2.26 2.51

125 0.637 0.95 1.27 1.58 1.9 2.21 2.52 2.83 3.14

160 0.815 1.22 1.62 2.03 2.43 2.83 3.23 3.62 4.02

200 1.02 1.52 2.03 2.53 3.03 3.53 4.03 4.53 5.02

250 1.27 1.9 2.53 3.17 3.8 4.42 5.04 5.66 6.28

320 1.63 2.4 3.25 4.1 4.9 5.7 6.45 7.25 8.04

400 2.03 3 4.01 5.1 6.1 7.1 8.1 9.1 10

500 2.55 3.8 5.01 6.4 7.6 8.8 10.1 11.3 12.6

630 3.2 4.8 6.4 8 9.6 11 12.7 14.3 15.8

α =

Ger

i yayla

nm

a a

çısı

β =

m a

çısı

Aşağıdaki tablo Y strok değerleri, büküm açısı ile geri yaylanma ilişkisini tariflemektedir. Sacdaki geri yaylanmayı önlemek amacıyla α açısı kadar fazla bükülmelidir..

GERİ YAYLANMA ETKİSİ

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

Page 12: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

ABKANT Max Bük m/ton KALIPLAR ( V )

DURMA 40320 320 24 27 30 50 60

DURMA 40320 320 40 60 80 130

DURMA 40320 320 64 80 96 120

DURMA 60600 600 170 120 96 80 64

DURMA 701250 1250 63 107 151 195 239 238 333 393

AMADA HFBO 100 100 16 20 30

ABKANT Max Bük m/ton RADÜSLER ®

DURMA 40320 320 8 12,5 40 60

DURMA 40320 320 8 40

DURMA 40320 320 8 2,5 20 30 40

DURMA 60600 600 12,5 20 30 40 91 95 120

DURMA 701250 1250 30 50

AMADA HFBO 100 100 30 50

HİDROMEK BÜKÜM ATÖLYESİNDE BULUNAN

KALIP VE RADÜSLER

ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME

Page 14: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME

Z

PX

Y

Z

PX

Y

Fig.2

Z

P

X Y

Fig.3

Z

P

X Y

Fig.4

Z

P

X Y

Fig.5

Z

PX

Y

Fig.6

Z

PX

Y

Fig.7

Z

PX

Y

Fig.8

N

Z

X Y

Fig.9

Fig.1

● Günümüzde kullanımı en kolay, en hızlı, en iyi neticeli silindirik bükümler 4 merdaneli makinalarda yapılır. Çok geniş kullanım alanı olan bu makinalar özetle demir çelik fabrikalarında, uçak sanayinde, gemi sanayinde, otomotiv sanayinde, imalat sanayinde, inşaat sektöründe, enerji sektöründe, alüminyum sanayinde hızlı ve masrafsız olması sebebiyle tercih edilmektedir. ● Prensipte, alt ve üst merdane arasında sıkıştırılan sac, yan merdanelerin yukarı hareketi ve merdanelerin çevrilmesiyle bükülür. ● Üst merdane ile aynı eksende konumlandırılmış alt merdanenin sacı en uç noktasından sıkarak mükemmel ön büküm yapar. Bu sayede sacın uç kısımlarında kalan düzlükler minimize edilmiş olur. ● Alt merdanenin sağında ve solunda birbirinden bağımsız iki eksen üzerinde konumlandırılmış yan merdaneler saca en ideal ön bükümün verilmesini sağlar. ● Çift merdane arasında sıkıştırma sayesinde kontrol altına alınan sacın kayarak düşme riski ortadan kalkar, yere paralel yürütüldüğünden çalışma yüksekliği seviyesinde makine yere gömülebilir. Besleme yönünün karşısındaki yan merdanenin orta konuma alınarak sacın dayatılması sayesinde büküm yönündeki sac paralelliği sağlanır. ● CNC uygulamalar için en uygunu alt ve üst merdane arasında sürekli kontrol altında tutulan sacın bir uçtan diğer ucuna kadar bükümü boyunca istenen formun verilebilmesidir. CNC 4 merdaneli silindir makinalarında bükümü zor olan polisentrik ve elips gibi bükümler rahatlıkla yapılabilir. ● 3 merdaneli asimetrik makinalarda olduğu gibi ön büküm sonrası sacın çıkartılmasına, döndürülmesine yada yeniden paralelliğinin sağlanmasına ihtiyaç duyulmadan sacın her iki ucuna da mükemmel ön bükümler yapılır. 3 merdaneli asimetrik makinalara nazaran %50 daha hızlı ve verimlidir. ● Özetle 4 merdaneli silindir makinalarının kolay kullanımı sayesinde operatör marifetlerine bağımlı kalmadan daha hassas, daha hızlı, daha çok adetlerde ve daha güvenli silindirik bükümler yapılır.

Page 15: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME

1. Durmazlar 2025 Ø430x3500x2025

2. Durmazlar 1315 Ø300x3100x1325

3. Durmazlar 1518 Ø350x3100x1518

4. Durmazlar 1215 Ø300x3100x1215

Ø430x3500x2025 Açılımı :

Top Çapı 450mm

makine eni 3500mm

Max 2000 mm boyun 25 mm sac bükebilir

Page 16: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME

CNC PANELİ

NC PANELİ

1. Büküm Başlancıcında Etek bırakılmalıdrı min 20 mm 2. En düşük basılabilecek radüs 150 mm dir

Page 17: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

PRES

1. ÖZDEMİR MAKİNE

600TON

Hassas profilleri elde edebilmemiz için kalıplarınızın da çok iyi olması gerekir. Burada havada bükmenin aksine yüksek miktarda tonaj kullanımına ihtiyaç vardır. Kalıpla Büküm: Bu tür bükümde ise, üst kalıp kanalın sonuna dayanana kadar hareket ederek presleme işlemi yapar. Buradaki avantajımız; 1 – Presin tam tonaj gücünün kullanılmasına ihtiyaç duyulması, 2 – Uygun kalınlıktaki sacları bükme olanağı, 3 – Muhtelif derecedeki bükümlerin aynı üst bıçak ile gerçekleştirilebilmesi

Page 18: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

PRES

1. SARIGÖZ PRES

Page 19: Metal Sac Şekillendirme EĞİTİM 2013

DOĞRULTMA PRESİ

1. HİDROLİKSAN 100Ton

2. HİDROLİKSAN 100Ton

Kullanım Alanları 1. Malzeme Doğrultmalarda 2. Pim Burç Çakmalarda