maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul...

6
maTematika 3 moswavlis wigni guram beriSvili bakur sulakauri nawili

Transcript of maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul...

Page 1: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

maTematika3

moswavlis wigni

guram beriSvili

bakur sulakauri

nawili

Page 2: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

sarCevi

6Tavi

gamravleba

1. gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62. frCxilebiani gamosaxuleba

gamravlebiT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73. 1-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84. 2-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95. 3-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 106. 4-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . .117. 5-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 128. gamravlebis cxrili . . . . . . . . . . . . . 139. 6-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

10. 7-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 1511. 8-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 1612. 9-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . 1713. 10-is gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . 1814. jamis gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . 1915. 20-mde ricxvebis gamravleba . . . . . . 2016. aTeulebis gamravleba . . . . . . . . . . . 2117. aseulebis gamravleba . . . . . . . . . . . . 2218. orniSna ricxvebis gamravleba . . . . 2319. 0-iT daboloebuli ricxvebis

gamravleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2420. 1000-mde ricxvebis gamravleba . . . . 2521. gamravlebis gadanacvlebadoba . . . 26

ricxvebze moqmedebebi 1000-is farglebSi

1. aTeulebis damateba . . . . . . . . . . . . . 282. aTeulebis gamokleba . . . . . . . . . . . . 293. aseulebis damateba . . . . . . . . . . . . . . 304. aseulebis gamokleba . . . . . . . . . . . . 315. Sekreba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326. gamokleba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337. mravalmoqmedebiani

gamosaxulebebi . . . . . . . . . . . . . . . . . 348. Sekrebisas aTeulis warmoqmna . . . . 359. gamoklebisas aTeulis daSla . . . . . 36

10. Sekrebisas aseulis warmoqmna . . . . . 3711. gamoklebisas aseulis daSla . . . . . . 3812. Sekrebisas aTeulis da

aseulis warmoqmna . . . . . . . . . . . . . . . 3913. gamoklebisas aTeulis da

aseulis daSla . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

7Tavi

Page 3: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

9Tavi

8Tavi

gegma da koordinatebi

1. adgili darbazSi . . . . . . . . . . . . . . . . 422. naxatis modeli . . . . . . . . . . . . . . . . . 433. skolis ezos gegma . . . . . . . . . . . . . . . 444. adgili marTkuTxedSi . . . . . . . . . . . 455. koordinatebi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

gayofa da nawilebi

1. tol jgufebad dayofa . . . . . . . . . . . 482. gayofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493. gamravlebisa da gayofis kavSiri . . 504. naSTi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515. 2-ze gayofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 526. 3-ze gayofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 537. 4-ze gayofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 548. 5-ze gayofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 559. naxevari . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

10. nawili (naxevari, mesamedi) . . . . . . . . 5711. meoTxedi da mexuTedi . . . . . . . . . . . 5812. nawilebis Sedareba . . . . . . . . . . . . . . 59

damatebiTi savarjiSoebi . . . . . . . . 60

10Tavi

sivrculi figurebi

1. kubi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 622. paralelepipedi . . . . . . . . . . . . . . . . . 633. cilindri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 644. piramida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 655. sfero . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 666. konusi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

damatebiTi amocanebi . . . . . . . . . . . . 68

Page 4: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

gamravleba6Tavi

TiToeul bavSvs aqvs 14 vaSli. erTad ramdeni eqnebaT?

Teklam moifiqra xerxi, romliTac advilad daTvlida.

TiToeuls aqvs 1 aTeuli, yvelas erTad ki – 4 aTeuli, anu 40.

TiToeuls, aTis garda, aqvs 4 cali. yvelas erTad – 16 cali.

40 da 16 aris 56.

ana

14 14

luka

14

gia

14

Tekla

10 + 10 + 10 + 10 = 40 4 + 4 + 4 + 4 = 16 40 + 16 = 56

am TavSi iswavli da SeZleb:

zepirad gaamravlo ricxvebi.

Page 5: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

gamravleba

erTnairi Sesakrebebis Sekrebas

gamravleba hqvia.

12 • 3 = 12 + 12 + 12 = 24 + 12 = 3612 gamravlebuli 3-ze aris 36. 12 • 3 = 36

pirveli Tanamamravli

gviCvenebs, ra unda

SevkriboT.

meore Tanamamravli

gviCvenebs, Tu

ramdeni Sesakrebia.

namravli

1. Seasrule gamravleba. imoqmede

nimuSis mixedviT:

nimuSi

6 • 3 = 6 + 6 + 6 =

= 1 2 + 6 = 1 8

6•34•59•613•2

14•510•420•440•4

2. Sekreba Cawere gamravlebis saxiT:

nimuSi

1 8 + 1 8 + 1 8 = 1 8 • 3

a. 18 + 18 + 18b. 31 + 31 + 31 + 31g. 12 + 12 + 12 + 12 + 12d. 27 + 27 + 27 + 27 + 27 + 27

3. Cawere cifrebiT da gamoTvale:

a. 7-isa da 3-is namravli

b. 13-isa da 4-is namravli

g. 16-isa da 5-is namravli

4. amoxseni gantolebebi.

a. x + 5 = 116 b. x – 7 = 210

5. biWs aqvs 1 lari. puri Rirs 50

TeTri. ekuTvnis Tu ara biWs

xurda, Tu or purs iyidis?

6. Seasrule moqmedebebi

mimdevrobiT:

500 – 200 + 300 + 200800 – (200 + 300) + 400400 – (700 – 500) + 100200 + (900 – 600) + 100500 – (800 – 700) + 400

7. Seavse cxrili:

+ 100 200 300 400 500 600100200

8. Cawere gamravlebis saxiT:

a.

b.

9. 146 – 5216 + 2539 – 6387 + 2

718 – 8557 – 6991 + 3616 + 2

+ +

Tavi 6

1

6 / 78

Page 6: maTematika - mes.gov.ge 3 II... · 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b. 11 12 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5. sul ramdeni TeTria? 6. sul ramdeni dRea Semodgomaze? 7. ramdenia? a. b. 8. daamrgvale uaxloes

frCxilebiani gamosaxuleba gamravlebiT

rodesac ramdenime moqmedebaa Sesasrulebeli, jer unda

Sesruldes frCxilebSi moTavsebuli moqmedeba.

Tu frCxilebi ara gvaqvs, jer sruldeba gamravleba da

mere – danarCeni moqmedebebi.

5 + 2•3 = 5 + (2•3) = 5 + 6 = 11

1. a. 35 – 6•3b. 41 + 3•5g. 50 – 9•2

d. 100 – 6•4e. 7•5 + 41v. 9•3 – 31

2. gadaiwere da Casvi ricxvebs Soris

saWiro niSani (>, < , =):

317 713901 899201 102702 720

147 417612 216131 234320 230

3. gaagrZele mimdevroba:

a. 950, 900, 850, ...

b. X, I, V, X, II, V, X, III, V, ...

4. romeli saaTia?

a. 1211

10987 6 5

432

1b.

121110987 6 5

432

1

5. sul ramdeni TeTria?

6. sul ramdeni dRea Semodgomaze?

7. ramdenia?

a. b.

8. daamrgvale uaxloes aTeulamde.

57 223 115 351 899

9. ramdeni iqneba a + b, Tu:

a. a = 5 b = 112b. a = 126 b = 3g. a = 801 b = 7

10. 18•413•513•615•712•819•915•6

14•813•918•715•911•813•215•4

11. daxaze ABCDE xuTkuTxedi,

romlis AB gverdia 3sm.

12. Cawere Sekrebis saxiT.

360 365

Tavi 6

2

7 / 79