maswavleblis saxelmZRvanelo bunebismetyvelebaSi
-
Upload
hoangthuan -
Category
Documents
-
view
247 -
download
5
Transcript of maswavleblis saxelmZRvanelo bunebismetyvelebaSi
საქართველოს სახელმწიფო გერბი
lia SalvaSvilimanana maWavariani
Cveni garemo 5maswavleblis
saxelmZRvanelobunebismetyvelebaSi
gamomcemloba
`meridiani~
Tbilisi • 2011
Cveni garemo 5maswavleblis saxelmZRvanelo bunebismetyvelebaSi
avtorebi:
lia SalvaSvili (jgufis xelmZRvaneli) – pedagogi, geografiul mecnierebaTa doqtori,
iakob gogebaSvilis premiis laureati
manana maWavariani – fizikosi
redaqtori – givi bojgua – filologi
dizaineri da damkabadonebeli – badri CugoSvili
mxatvroba da kompiuteruli grafika – ilia WrelaSvilisa
fotoebi – akaki muSkiaSvilisa
garekanis dizaini – nato yubaneiSvilisa
yvela ufleba daculia.
am saxelmZRvanelos arc erTi nawili, aranairi formiTa da saSualebiT,
iqneba es eleqtronuli Tu meqanikuri, ar SeiZleba gamoyenebul iqnes
gamomcemlis werilobiTi nebarTvis gareSe.
saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.
©
Tbilisi, al. yazbegis gamz. 45
elfosta: [email protected]
CHVENI GAREMO (OUR NATURE) 5Teacher’s textbook in Natural Science
Authors Lia Shalvashvili, Manana MachavarianiRedactor Givi Bojgua
All rights reserved
© L. Shalvashvili, M. Machavariani, 2011© Publishing House MERIDIAN, 2011 45 Al. Kazbegi Ave., Tbilisi, Georgia Phone 832 39-15-22 E-mail: [email protected]© Second Edition, 2011
Semfaseblebis recenzia
4
sarCevi
koncefcia ............................................................................................ 5
erovnuli saswavlo gegma .................................................................. 8
sagakveTilo Temebis CamonaTvali ...................................................13
sagakveTilo Temebis saaTobrivi ganawileba .................................15
Sinaarsisa da miznebis ruka .............................................................16
gakveTilebis aRwera .........................................................................24
5
koncefcia(saxelmZRvanelos gamoyenebis instruqcia)
Cveni jgufis mier warmodgenili bunebismetyvelebis V klasis saxelmZRvanelo (kompleqti – `Cveni garemo~), Sedgenilia axali erovnuli saswavlo gegmis mixedviT. igi efuZneba I-IV klasis standarts da asaxavs V klasis standartiT gansazRvrul mimarTulebebs:
1. cocxal samyaros;2. sxeulebsa da movlenebs; 3. dedamiwasa da garesamyaros; 4. adamiansa da garemos. kompleqtSi warmodgenil saswavlo masalaSi ganxorcielebulia am mimarTu lebebis
integrireba.sagakveTilo Temebis Sinaarsi da Tanamimdevroba mocemulia nacnobidan ucnobze,
martividan rTulze gadasvlis principiT.warmodgenili sagakveTilo Tematika, saswavlo miznebi, aqtivobebi, praqtikuli
samuSaoebi Tu unar-Cvevebi pasuxobs Tanamedrove pedagogikisa da fsiqologiis moTxovnebs, swavleba-swavlis axal meTodikas. igi orientirebulia `aRmoCenebis gziT swavlebaze~. moswavle swavlobs cdebis, eqsperimentebis saSua lebiT, viTardeba nabij-nabij, amowmebs sakuTar Zalebsa da SesaZleblobebs, uCndeba sakuTari Tavis rwmena, umuSavdeba adekvaturi TviTSefasebis unari, stimuli eZleva mis SemoqmedebiT iniciativas, rac ubiZgebs damoukidebeli kvleva-Ziebisaken.
problemur-kvleviTi meTodiT Catarebuli gakveTilebi da SemoTavazebuli aqtivobebi dadebiT saswavlo motivacias uqmnis bavSvs, sainteresosa da saxalisos xdis bunebismetyvelebis gakveTilebs.
saxelmZRvanelos kompleqtSi Sedis:
I. moswavlis wigni (sabunebismetyvelo atlasiT)
II. moswavlis samuSao rveuli
III. maswavleblis wigni
I. moswavlis wigni
moswavle, saxelmZRvanelos daxmarebiT, daeufleba Ziri-Tad SemecnebiT unarebs. mas TandaTan gamoumuSavdeba kvlevis, saazrovno, socialuri, komunikaciis, TviTmarTvis unar-Cve-vebi. moswavle SeZlebs informaciis Sejamebas, sakuTari gamo-cdi lebis an dakvirvebis Sedegad miRebuli STabeWdilebebis gamoxatvas sxvadasxva saSualebiT (mag., TxrobiT, xatviT, Canawerebis gakeTebiT, proeqtebis momzadebiT, diagramebis agebiT, cxrilebis SevsebiT), daskvnis damoukideblad gamotanas, mieCveva urTierT TanamSromlobas wyvilebsa da jgufebSi.
saxelmZRvaneloSi warmodgenili savarjiSoebi mravalfe-ro vania da sxvadasxva sirTulisaa.
6
gakveTilis struqtura mocemulia Semdegi saxiT:1. gakveTilis saswavlo miznebis miRweva saWiro aqti vo bebis Sesa bamisi savarjiSoebiT,
didaqtikuri TamaSebiTa da praq tikuli samuSaoebiT;
2. Sejamebis saxiT mocemuli sagakveTilo teqsti;
3. standartiT gaTvaliswinebuli misaRwevi Sedegebis Sesasruleblad warmodgenili sxvadasxva rubrikebi:
• rubrika `gaixsene~, romelic saSualebas gaZlevT moswavlem gaixsenos adre SeZenili codna
• rubrika `gaxsovdes~, romelic moswavles ganumartavs ucxo sityvas
• rubrika `moifiqre!~, romelic emsaxureba logikuri da kritikuli azrovnebis ganviTarebas
• rubrika `Seamowme Seni codna~, romelic masalis aTvisebis Semowmebis mizniT aris warmodgenili
• rubrika `minda meti vicode~, romelic moswavles awvdis damatebiT informacias gakveTilSi ganxilul sakiTxTan dakavSirebiT
• rubrika `davaleba~, romelic masalis Sejamebisa da codnis ganmtkicebis mizniT aris warmodgenili
• moswavleTa TviTSefasebis mizniT mocemulia rubrika `Cemi Sefaseba~1
saxelmZRvanelo dayofilia Tavebad. yoveli Tavis yovel gakveTils aqvs qudi (Sesabamisi feris zoli), romelic asaxulia wignis SinaarsSi. gakveTils eTmoba erTi, ori, iSviaTad sami an oTxi gverdi.
ZiriTadi sagakveTilo teqstebis garda, mocemulia damatebiTi sakiTxavi teqstebi, romlebic moswavleebs awvdis damatebiT informacias ama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT.
ZiriTadi da damatebiTi sakiTxavi teqsti erTmaneTisgan gansxvavdeba Sriftis zomiT.
II. moswavlis samuSao rveuli
saxelmZRvanelo-kompleqtis Semadgeneli nawilia moswavlis samuSao rveuli. igi gankuTvnilia moswavleTa damoukidebeli muSaobisaTvis da emsaxureba standatiT gaTvaliswinebuli misaRwevi Sedegebis Sesrulebas. samuSao rveuli moicavs 114 sxvadasxva donis savajiSos, romelic xels uwyobs moswavleebSi kvlevis, saazrovno, socialuri, komunikaciisa da TviTmarTvis unar-Cvevebis Camoyalibebas.
1 zogierT savarjiSos axlavs rubrika `Cemi Sefaseba~. am savarjiSoebis Sesrulebis Semdeg moswavle Sesabamisi logos gaferadebiT afasebs sakuTar namuSevars: 1. logo `Rimili~ _ Seuferxeblad Seasrula; 2. logo `Cveulebrivi~ _ gauZnelda; 3. logo `mowyenili~ _ ver Seasrula.
moswavle aferadebs logoebs samuSao rveulSi. gakveTilebis dagegmvis cxrilebSi mocemulia, Tu romel aqtivobas afasebs moswavle; zogi aqtivobebisTvis TviTSefasebis logoebi mocemulia samuSao rveulis damatebiT gverdebze. gakveTilis msvlelobisas maswavlebeli akeTebs Sesabamis miTiTebas.
7
III. maswavleblis wigni
maswavleblis wignSi warmodgenilia yvela gakveTilis dagegmvis cxrilebi da zogierTi gakveTilis deta luri aRwe ra. gakveTilebis scenarebi mocemu lia im mizniT, rom maswavlebelma SeimuSaos sakuTari sagakveTilo varianti.
maswavleblisTvis gankuTvnil gakveTilebis dagegmvis cxrilebSi asaxulia: 1. gakve Tilis Tema; 2. saswavlo miznebi; 3. aqti vo bebi; 4. moswavleebis organizeba; 5. saga kve Tilo drois savaraudo gana wileba; 6. resursebi; 7. unarebis Sefaseba.
Sinaarsisa da miznebis rukaSi TiToeuli gakveTili saTvis gansaz Rvru lia gakveTilis Tema, mizani, standartiT gaTva li s-winebuli mimar Tu leba (Sesabamisi kodebiT) da gakveTilis Sedegi.
amgvarad, Cven mier warmodgenili bunebismetyvelebis V klasis saxelmZRvanelo-kompleqti – `Cveni garemo~ uzrunvelyofs:
• moswavlis ukeT Seguebas lokaluri garemosadmi, mis swor ekologiur orientirebas;• garemos aRqmas uSualod sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT;• problemebis gadaWris xerxebis dauflebas;• moswavlis mier sakuTari Tavisa da garemomcveli cocxali Tu aracocxali obieqtebis
ukeT Secnobas;• damoukideblad muSaobis SesaZleblobas;• moswavlis SemecnebiTi unarebis, metyvelebis, emociuri sferos, SemoqmedebiTi
SesaZleb lobebis da saswavlo Cvevebis ganviTarebas;• globaluri azrovnebis dawyebas; lokalurad moqmedebas;• moswavlis dadebiTi pirovnuli Tvisebebis (urTierTTanamSromlobis, megobrobis,
pasuxis mgeblobis, damoukideblobis da a.S.) Camoyalibebas.
SeniSvna: Tu klasSi maswavlebels hyavs specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavleebi2, maT unda gaumartivos Sesasrulebeli savarjiSoebi. am mizniT, sasurvelia maswavlebelma konsultacia gaiaros skolis bavSvTa fsiqologTan da masTan erTad ganixilos bavSvis individualuri SesaZleblobebi, xolo Sesasrulebeli davalebebi Seusabamos maT SesaZleblobebs.
2 maT adre SezRuduli SesaZleblobebis mqone moswavleebad moixseniebdnen.
8
erovnuli saswavlo gegma
V klasis bunebismetyvelebis standarti
wlis bolos misaRwevi Sedegebi
წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები მიმართულებების მიხედვით:
ცოცხალი სამყარო სხეულები და მოვლენები
დედამიწა და გარესამყარო
ადამიანი და გარემო
ბუნ.V.1.მოსწავლეს შეუძლია ყვავილოვანი მცენარის ძირითადი ორგანოების მათ ფუნქციებთან დაკავშირება
ბუნ.V.2.მოსწავლეს შეუძლია ხერხემლიანი ცხოველების ძირითადი ორგანოების მათ ფუნქციებთან დაკავშირება
ბუნ.V.3.მოსწავლეს შეუძლია სინათლისა და ბგერის გავრცელების ერთმანეთთან შედარება
ბუნ.V.4.მოსწავლეს შეუძლია მასალების განსხვავება, მათი თვისებების შესახებ მსჯელობა
ბუნ.V.5.მოსწავლეს შეუძლია ნივთიერებათა აგრეგატული მდგომარეობების დახასიათება
ბუნ.V.6.მოსწავლეს შეუძლია მნიშვნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტებისა და მათი ნაწილების აღწერა
ბუნ.V.7.მოსწავლეს შეუძლია ობიექტების მდებარეობისა და ურთიერთმიმართების განსაზღვრა რუკაზე
ბუნ.V.8.მოსწავლეს შეუძლია გარემოში ორიენტირებისთვის გეოგრაფიული ინსტრუმენტების/ხელსაწყოების გამოყენება
ბუნ.V.9.მოსწავლეს შეუძლია ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა
ბუნ.V.10.მოსწავლეს შეუძლია ბუნებაში უსაფრთხო ქცევის წესების დაცვა
ბუნ.V.11.მოსწავლეს შეუძლია გარემოსდაცვითი ღონისძიებების მნიშვნელობის დასაბუთება და მათში აქტიური მონაწილეობის მიღება
წლის ბოლოს მისაღწევი შედეგები და მათი ინდიკატორები
მიმართულება: ცოცხალი სამყარო
ბუნ. V. 1. მოსწავლეს შეუძლია ყვავილოვანი მცენარის ძირითადი ორგანოების მათ ფუნქციებთან დაკავშირება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • სვამს კითხვებს, იკვლევს და აანალიზებს, თუ რა ნიშნებით განსხვავდებიან
ყვავილოვანები სხვა მცენარეებისგან;• ასრულებს ინსტრუქციებს, იყენებს შესაბამის ხელსაწყოებს (მაგ., ლანცეტი/დანა,
გამადიდებელი ხელსაწყოები) მცენარის ორგანოების აგებულების შესასწავლად, დაკვირვების შედეგებს წარმოადგენს ნახატის სახით;
• იკვლევს ყვავილის ძირითად ნაწილებს და მათ ფუნქციებს მცენარის გამრავლებას უკავშირებს;
• მოცემული ინსტრუქციის მიხედვით იკვლევს, თუ რა საკვები წარმოიქმნება ფოთოლში მზის ენერგიის ხარჯზე;
• ატარებს ცდას და ავლენს ღეროსა და ფესვის წყალგამტარ ფუნქციას. გადმოსცემს ცდის ეტაპების თანმიმდევრობას, აკეთებს დასკვნებს.
9
ბუნ. V. 2. მოსწავლეს შეუძლია ხერხემლიანი ცხოველების ძირითადი ორგანოების მათ ფუნქციებთან დაკავშირება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • სვამს კითხვებს, იკვლევს და აანალიზებს, თუ რა მთავარი ნიშნით განსხვავდებიან
ხერხემლიანები სხვა ცხოველებისაგან;• იყენებს გამოსახულებიან ბარათებს და ხერხემლიანთა ძირითად შინაგან ორგანოებს
განალაგებს მათი ურთიერთმიმართების მიხედვით;• ასახელებს ორგანოების დანიშნულებას (ჩონჩხი – საყრდენი, კუნთები - მოძრაობა,
ფილტვები – სუნთქვა, გული - სისხლის მოძრაობა, კუჭი - საჭმლის მონელება);• მსჯელობს სხვადასხვა ხერხემლიანის (მაგ.,თევზი, ამფიბია, ფრინველი) ჩონჩხის
თავისებურებებზე.
მიმართულება: სხეულები და მოვლენები
ბუნ. V. 3. მოსწავლეს შეუძლია სინათლისა და ბგერის გავრცელების ერთმანეთთან შედარება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • აკვირდება და აღწერს ჩრდილის წარმოქმნას;• აკვირდება და აღწერს სინათლის გავრცელებას სხვადასხვა გარემოში (სინათლის
გარდატეხას და არეკვლას);• აკვირდება გარემოში ბგერის გავრცელებას და გამოთქვამს ვარაუდს ექოს წარმოშობის
შესახებ, ადარებს მას სინათლის არეკვლას და აკეთებს შესაბამის დასკვნებს;• ჭექა-ქუხილის მაგალითზე ერთმანეთს ადარებს ბგერისა და სინათლის გავრცელების
სისწრაფეს; • მოიპოვებს ინფორმაციას ცხოველებისათვის (მაგ., ღამურა, დელფინი) ექოლოკაციის
მნიშვნელობის შესახებ;• განიხილავს ხმაურის პრობლემას ცხოვრებისეულ სიტუაციაში (მაგ. ოთახში) და ეძებს
მისი გადაჭრის გზებს.
ბუნ. V. 4. მოსწავლეს შეუძლია მასალების განსხვავება, მათი თვისებების შესახებ მსჯელობა.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • იკვლევს სხეულებს და ასახელებს, თუ რა მასალებისაგან შედგება ისინი;• ამოიცნობს და ასახელებს ბუნებრივ და ხელოვნურ მასალებს, საუბრობს მათი
გამოყენების შესახებ; • ირჩევს მასალას სხეულის დასამზადებლად და ხსნის კონკრეტული მასალის
შერჩევის მიზეზს (მაგ., თბოგამტარობა, დრეკადობა, გამჭვირვალობა, სიმტკიცე და სხვ.).
ბუნ. V. 5. მოსწავლეს შეუძლია ნივთიერებათა აგრეგატული მდგომარეობების დახასიათება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • განასხვავებს სხეულსა და ნივთიერებას;• ჩამოთვლის მისთვის ნაცნობ ნივთიერებებს, აჯგუფებს მათ აირებად, სითხეებად და
მყარ ნივთიერებებად; • მასწავლებლის დახმარებით გეგმავს და ატარებს ცდებს წყლის ერთი მდგომარეობიდან
მეორეში გადასვლაზე დასაკვირვებლად. ზომავს ტემპერატურას და აღწერს წყლის გაყინვა-გალღობის, აორთქლება–კონდენსაციის პროცესებს, აკვირდება ამ პროცესთა შექცევადობას;
• განმარტავს წყალსატევებში წყლის მხოლოდ ზედა ფენის გაყინვის მნიშვნელობას წყალში მცხოვრები ორგანიზმებისათვის.
10
მიმართულება: დედამიწა და გარესამყარო
ბუნ. V. 6. მოსწავლეს შეუძლია მნიშვნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტებისა და მათი ნაწილების აღწერა.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ამოიცნობს რუკაზე ან გლობუსზე რელიეფის და ჰიდროსფეროს შემადგენელ
მნიშვნელოვან ობიექტებს (მაგ., ოკეანეები, ზღვები, ყურეები, სრუტეები, კონტინენტები, კუნძულები, ნახევარკუნძულები) და ადარებს ერთმანეთს;
• განსაზღვრავს კონტინენტებისა და ოკეანეების ურთიერთმიმართებას რუკაზე ან გლობუსზე;
• აგროვებს ინფორმაციას, ახასიათებს და ადარებს კონტინენტებს სხვადასხვა მახასიათებლის მიხედვით (ფართობი, მდებარეობა ნახევარსფეროებში ეკვატორისა და პოლუსების მიმართ, სპეციფიკური რელიეფი, მცენარეული თუ ცხოველთა სამყარო);
• ირჩევს ერთ-ერთ კონტინენტს და ქმნის მის მაკეტს/ სქემატურ ნახატს;• დაიტანს მნიშვნელოვან გეოგრაფიულ ობიექტებს კონტურულ რუკაზე.
ბუნ. V. 7. მოსწავლეს შეუძლია ობიექტების მდებარეობისა და ურთიერთმიმართების განსაზღვრა რუკაზე.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • განსაზღვრავს ჰორიზონტის მხარეებს (ძირითადი და შუალედური) რუკასა და
გეგმაზე;• ადგენს მისთვის ცნობილი მნიშვნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტების
ურთიერთმიმართებას (მაგ., კონტინენტებისა და ოკეანეების);• რუკაზე განსაზღვრავს მდინარეების დინების მიმართულებას, მარჯვენა და მარცხენა
სანაპიროს; ალაგებს შენაკადებს თანმიმდევრობით, ჰორიზონტის მხარეების მიხედვით (მაგ., აღმოსავლეთიდან დასავლეთისკენ);
• გამოარჩევს რუკაზე იმ გეოგრაფიულ ობიექტებს (მაგ., შავი ზღვა, კასპიის ზღვა, კავკასიონი), რომლებიც უადვილებს საქართველოს ადგილმდებარეობის განსაზღვრას;
• რუკის დახმარებით განსაზღვრავს ექსკურსიაზე დასათვალიერებელი ობიექტების მდებარეობასა და ურთიერთმიმართებას.
ბუნ. V. 8. მოსწავლეს შეუძლია გარემოში ორიენტირებისთვის გეოგრაფიული ინსტრუმენტების/ხელსაწყოების გამოყენება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ორიენტირებს გარემოში რუკის, გეგმის საშუალებით; ამოიცნობს ობიექტებს რუკაზე/
ადგილის გეგმაზე, კითხულობს ლეგენდას, ადეკვატურად იყენებს ტერმინებს;• მოიძიებს ინფორმაციას კომპასის გამოგონების ისტორიის შესახებ და ინსტრუქციის
მიხედვით ამზადებს მარტივ კომპასს;• ასრულებს /ადგენს 3-4 მიმართულებიან ინსტრუქციას კომპასის დახმარებით;• აფასებს თანამედროვე საორიენტაციო ტექნოლოგიების მნიშვნელობას მეცნიერებისა
თუ მოგზაურებისთვის;• განსაზღვრავს ჰორიზონტის მხარეებს ბუნებრივი ორიენტირების დახმარებით (მაგ.,
მზე, პოლარული ვარსკვლავი, ჩრდილი, ხავსი, ხის ვარჯი);• მსჯელობს იმ პროფესიებზე, რომელთათვისაც მნიშვნელოვანია ჰორიზონტის
მხარეების ზუსტი განსაზღვრა.
11
მიმართულება: ადამიანი და გარემო
ბუნ. V. 9. მოსწავლეს შეუძლია ჯანსაღი ცხოვრების წესის დაცვა.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ავლენს პირველადი სამედიცინო დახმარების ელემენტარული წესების ფლობას
(მაგ., მსუბუქი ჭრილობები დამუშავება, დაზიანებული კიდურების დაფიქსირება, სისხლდენის შეჩერება) სიმულაციური თამაშის დროს;
• ასახელებს ადამინის ჯანრთელობაზე უარყოფითად მოქმედ ფაქტორებს (მაგ., დაბინძურებული გარემო, არაჯანსაღი კვება, ხმაური ).
ბუნ. V. 10. მოსწავლეს შეუძლია ბუნებაში უსაფრთხო ქცევის წესების დაცვა.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ამოიცნობს ბუნებაში გადაადგილებისას რისკის შემცველ ადგილებს (მაგ., გაუკვალავი
მაღალი ბალახი, ნაშალი ფერდი, ხევის პირი, მდინარის გამორეცხელი კალაპოტი) და არჩევს უსაფრთხო მარშრუტს;
• განარჩევს სასმელად ვარგის წყალს ბუნებაში;• მსჯელობს მისთვის უცნობი მცენარისა და სოკოს გამოყენების შესაძლო შედეგებზე; • არჩევს ბუნებაში გასვლისთვის შესაფერის ტანსაცმელს, აღჭურვილობას და საკვებს.
ბუნ. V. 11. მოსწავლეს შეუძლია გარემოსდაცვითი ღონისძიებების მნიშვნელობის დასაბუთება და მათში აქტიური მონაწილეობის მიღება.
შედეგი თვალსაჩინოა, თუ მოსწავლე: • ამოიცნობს და აჯგუფებს აღდგენად და არააღდგენად ბუნებრივ რესურსებს;• მსჯელობს ნარჩენების ბუნებაში დატოვების შედეგებზე;• საუბრობს საყოფაცხოვრებო ნარჩენების მეორადი გამოყენების გზებსა და მათ
მნიშვნელობაზე ბუნებრივი რესურსების დაზოგვაში;• აღწერს ადამიანის აქტივობებს და განსაზღვრავს საკუთარ მონაწილეობას ბუნებრივი
რესურსების აღდგენის საქმეში (მაგ., ხეების დარგვა).• მონაწილეობს გარემოსდაცვით ღონისძიებებში (კონკურსები, აქციები, ვიქტორინები).
პროგრამის შინაარსი
1. ყვავილოვანი მცენარეები ყვავილოვანი მცენარეების ძირითადი ორგანოები და მათი დანიშნულება: ფესვი _ შეწოვა; ღერო _ გატარება; ფოთოლი _ სუნთქვა, ფოტოსინთეზი; ყვავილი – გამრავლება; ნაყოფი, თესლი.
2. ხერხემლიანი ცხოველები ხერხემლიან ცხოველთა ორგანოები და მათი დანიშნულება: ჩონჩხი – საყრდენი, კუნთები - მოძრაობა, ფილტვები – სუნთქვა, გული - სისხლის მოძრაობა, კუჭი - საჭმლის მონელება; ხერხემლიანთა განმასხვავებელი ძირითადი ნიშან-თვისება.
3. მასალები და მათი თვისებებიბუნებრივი და ხელოვნური მასალები: ბამბა, შალი, აბრეშუმი, მინა, ცემენტი, პოლიეთილენი და სხვა.მასალათა თვისებები (ფერი, თბოგამტარობა, დრეკადობა, გამჭვირვალობა და სხვა) და მათი შესაბამისი გამოყენება საგნების დასამზადებლად.
4. ნივთიერების აგრეგატული მდგომარეობებისხეული, ნივთიერება, მათი მაგალითები;წყლის აგრეგატული მდგომარეობები;აორთქლება-კონდენსაცია, გაყინვა-გალღობა.
12
5. სინათლე და ბგერაჩრდილის წარმოქმნასინათლის გავრცელება სხვადასხვა გარემოში (არეკვლა, გარდატეხა);ბგერის არეკვლა - ექო.
6. მნიშვნელოვანი გეოგრაფიული ობიექტები და მისი ნაწილებირელიეფის მნიშვნელოვანი ფორმები (ქედები, ზეგნები, ქვაბულები...)ჰიდროსფეროს შემადგენელი ნაწილები (ოკეანეები, ზღვები, ყურეები...)გეოგრაფიული ობიექტების მახასიათებლები (ფორმა, სიმაღლე, სიღრმე)კონტინენტების და ოკეანეების მდებარეობაძირითადი ორიენტირები - კავკასიონი, შავი ზღვა, კასპიის ზღვა
7. ადგილზე ორიენტირებაკომპასი, ადგილის გეგმა, რუკა, ჰორიზონტის ძირითადი და შუალედური მხარეები; გეოგრაფიული ობიექტების ურთიერთმიმართება;რუკის ელემენტები: რუკის ლეგენდა, ეკვატორი, პოლუსი, პოლარული წრეები, ტროპიკები; ბუნებრივი ორიენტირები.
8. ბუნებაში ქცევის წესებისაველე სამუშაოზე ან ექსკურსიაზე უსაფრთხო გადაადგილების და ქცევის წესები. ბუნებაში გასასვლელად მომზადება;ბუნებრივი გარემოს დაცვა დაბინძურებისაგან;პირველადი სამედიცინო დახმარების ელემენტალური წესები.
9. ბუნებრივი რესურსებიბუნებრივი რესურსები: აღდგენადი და არააღდგენადი.ბუნებრივი რესურსების ეკონომიური ხარჯვისა და მათი მარაგის აღდგენის მნიშვნელობა;სასმელი წყლის რესურსები (ჭა, წყარო, მტკნარი წყალსაცავი, მიწისქვეშა წყლები) ;ბუნებრივი რესურსების გამოყენება.
13
sagakveTilo Temebis CamonaTvali
qvemoT mocemul cxrilSi gaferadebuli ujredi mianiSnebs, Tu saxelmZRvanelo-kom-pleqtis Semadgeneli romeli komponenti (moswavlis wigni, samuSao rveuli, maswavleblis wigni) gamoiyeneba gakveTilze.
gakv. №
gakveTilis Tema
mosw.wigni
samuSaorveuli
masw.wigni
I Tavi – mcenareTa samyaro
1 mcenareTa mraval-ferovneba
2 gakveTili-eqskursia
3 yvavilovani mcenareebi
4 fesvi
5 Rero
6 foToli
7 mcenaris sunTqva
8-9 mcenare da sinaTle
10 sakvebis warmoqmna
11 foTlis saxecvlileba
12 foTolcvena
13 naSromebis wardgena Temaze: `foTlovani da wiwvovani mcenareebi~
14 yvavili
15 yvavilis damtverva
16 Semajamebeli gakveTili _ mcenareTa samyaro
II Tavi – cxovelTa samyaro
17 cxovelTa mraval-ferovneba
18 uxerxemlo cxovelebi
19 xerxemliani cxovelebi
20 ConCxi
21 adamianis ConCxi da kunTebi
22 xerxemlianTa sunTqva
23 xerxemlianTa sunTqva (gagrZ.)
24 rogor sunTqavs adamiani
25 sisxlis moZraoba
26 saWmlis moneleba
27 Semajamebeli gakvTili _ cxovelTa samyaro
III Tavi – masalebi da maTi Tvisebebi
28 sxvadasxva masala
29 masalaTa Tvisebebi
30 xe-tye
31 qviSa da Tixa
14
gakv. №
gakveTilis Tema
mosw.wigni
samuSaorveuli
masw.wigni
32 liTonebi
33 mina
34 rezini
35 navTobi da gazi
36 Semajamebeli gakveTili – masalebi da maTi Tvisebebi
IV Tavi – nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
37 sxeuli da nivTiereba
38 nivTierebis agebuleba
39-40 nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
41 nivTierebis gadasvla erTi mdgomareobi-dan meoreSi
42-43 wyali
44 cdis dagegmva
45-46 praqtikuli samuSao _ `wylis agregatuli mdgoma-reobebi~
47-48 wylis brunva bunebaSi
49 sicocxle yinulqveS
50 Semajamebeli gakveTili _ nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
V Tavi _ sinaTle da bgera
51 sinaTle
52 sinaTlis arekvla da gardatexa
53 Crdili
54 gakveTili-eqskursia _ sinaTle da bgera
55-56 bgera da eqo
57 Semajamebeli gakveTili _ sinaTle da bgera~
VI Tavi _ orientireba
58 garemoSi orientireba
59-60 orientirebis sxvadasxva xerxi
61-62 kompasi
63 adgilis gegma
64-65 ruka
66 garemoSi dakvirveba (gakveTili _ eqskursia)
67 garemos gegmis wardgena
68 polusebi da ekvatori
69 meridianebi da paralelebi
70 Semajamebeli gakveTili _ orientireba
15
gakv. №
gakveTilis Tema
mosw.wigni
samuSaorveuli
masw.wigni
VII Tavi _ dedamiwa
71-72 kontinentebi
73 okeaneebi
74 naSromebis wardgena Temaze _ `kontinentebi~
75-76 kunZulebi da naxevar-kunZulebi
77 naSromebis wardgena Temaze _ `Cemi saocnebo kunZuli~
78 zRvebi, yureebi da sruteebi
79-80 Semajamebeli gakveTili _ dedamiwa
VIII Tavi _ adamiani da garemo
81 pirveladi daxmareba
82 naSromebis prezentacia Temaze: `adamianis janmrTelobaze uaryofiTad moqmedi faqtorebi~
83 bunebrivi resursebi
84 aRdgenadi da aRudgeneli bunebrivi resursebi
85 wylis dabinZureba
86 narCenebi da maTi gadamuSaveba
87 gakveTili eqskursia Temaze _ `gavufrT-xildeT garemos”
88 Semajamebeli gakveTili _ adamiani da garemo
sul 88 gakveTili
sagakveTilo Temebis saaTobrivi ganawileba
saswavlo wlis ganmavlobaSi sul aris 32.5 saswavlo kvira.
bunebismetyvelebis swavlebas V klasSi eTmoba kviraSi 3 saaTi
32.5 × 3 = 97.5 saaTi;
97.5 sT. – 88 sT. = 9.5 saaTs.
amgvarad, maswavleblisTvis saswavlo wlis ganmavlobaSi gansazRvruli
sarezervo dro Seadgens 9.5 saaTs.
16
Sinaarsisa da miznebis ruka
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
I Tavi – mcenareTa samyaro
1 mcenareTa mraval-ferovneba
SeZlos kiTxvebis dasma da gaanalizeba, Tu ra niSnebia damaxasiaTebeli mcenareTa ZiriTadi jgufebisaTvis
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
2 gakveTili-eqskursia
dakvirvebis unaris ganviTareba; monacemebis Segrovebis unaris ganviTareba (yvavilovani mcenareebis Seswavlis magaliTze); herbariumisaTv. masalis Segroveba
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
3 yvavilovani mcenareebi
ikvlevs da aanalizebs Tu ra ganasxvavebs yvavilovan mcenareebs sxva mcenareebisagan
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
4 fesvi ikvlevs fesvis funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.; cdis saSualebiT avlens fesvis wyalSemwov funqcias
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
5 Rero ikvlevs Reros funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.; akvirdeba cdas da avlens Reros wyalgamtar funqcias
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
6 foToli ikvlevs foTlis funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.; lupis saSualebiT akvirdeba foTols
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
7 mcenaris sunTqva
ikvlevs foTlis funqcias, mis mniSvnelobas mcenarisTvis; atarebs cdas foTlis sunTqvis dasadgenad
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
8-9 mcenare da sinaTle
SeZlos adre Seswavlili codnis gaanalizeba da dakavSireba Sesaswavl TemasTan; daamzados foTlis modeli _ `qloro-flastebiT~; analizis unaris ganviTareba
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
2
10 sakvebis warmoqmna
SeZlos mocemuli instruqciis mixedviT cdis Catareba; daadginos Tu ra sakvebi warmoiqmneba foTolSi mzis siTbosa da sinaTlis xarjze
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
11 foTlis saxecvlileba
sademonstracio cdis meSveobiT daakvirdes foTlidan wylis aorTqlebas; daakvirvebis Sedegebis warmodgena naxatis saxiT
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
12 foTolcvena cdis Sedegebis analizi; SeZlos sezonuri bunebrivi movlenisa da foTlis funqciis erTmaneTTan dakavSireba
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
17
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
13 naSromebis wardgena Temaze: `foTlovani da wiwvovani mcenareebi~
SeZlos naSromis wardgena; saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
14 yvavili daakvirdes da aRweros yvavilis ZiriTadi nawilebi da maTi funqcia
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
15 yvavilis damtverva
yvavilis ZiriTadi nawilebi da maTi funqcia daukavSiros mcenaris gamravlebas
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
16 Semajamebeli gakveTili _ mcenareTa samyaro
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
cocxali samyaro
bun.V.1 moswavles SeuZlia yvavilovani mcenaris ZiriTadi organoebis maT funqciebTan dakavSireba
1
II Tavi – cxovelTa samyaro
17 cxovelTa mraval-ferovneba
SeZlos adre aTvisebuli codnis gamoyeneba da cxovelTa mikuTvneba Sesabamisi jgufisadmi (klasifikacia); gaecnos cxovelTa saxeobas
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
18 uxerxemlo cxovelebi
imsjelos uxerxemlo cxovelTa ZiriTadi niSnebis Sesaxeb; gamoikvlios da daakvirdes zogierT maTgans (mag. Wiayelas); gaaanalizos Tu ra mTavari niSniT gamoirCevian isini sxva cxovelebisagan
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
19 xerxemliani cxovelebi
ikvlevs da aanalizebs, Tu ra mTavari niSniT (ConCxi) gamoirCevian xerxemlianebi sxva cxovelebisgan
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
20 ConCxi svams kiTxvebs da ikvlevs ConCxis mTavar nawilebs
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
21 adamianis ConCxi da kunTebi
akvirdeba da ikvlevs adamianis ConCxis mTavar nawilebs; fotoil. akvirdeba saxsrebsa da kunTebs
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
22 xerxemlianTa sunTqva
gaecnos xerxemlianTa sunTqvis organoebs; daakvirdes da gaaanalizos maTi mniSvneloba
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
23 xerxemlianTa sunTqva (gagrZ.)
gaecnos xerxemlianTa sunTqvis organoebs; daakvirdes da gaaanalizos maTi mniSvneloba
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
18
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
24 rogor sunTqavs adamiani
daakvirdes da gaaanalizos adamianis CasunTqva-amosunTqvis procesi (sakuTar magaliTze)
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
25 sisxlis moZraoba
gaecnos adamianis sisxlis moZraobis organos _ guls; majaze TiTebis daWeriT daakvirdes gulis feTqvas
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
26 saWmlis moneleba
gaecnos da gaaanalizos xerxemlianTa saWmlis monelebis organoebs; maT mniSvnelobas organizmis sicocxlisaTvis
cocxali samyaro
bun.V.2 moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
27 Semajamebeli gakvTili _ cxovelTa samyaro
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
cocxali samyaro
bun.V.2
moswavles SeuZlia xerxemliani cxovelebis ZiriTadi organoebis maT funciebTan dakavSireba
1
III Tavi – masalebi da maTi Tvisebebi
28 sxvadasxva masala
gaixsenos riT gansxvavdebian sxeulebi; daasaxelos ra masalisagan Sedgebian isini
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
29 masalaTa Tvisebebi
cdebis Catarebis safuZvelze daakvirdes sxvadasxva masalaTa Tvisebebs; SeZlos ganasxvavos masalebi Tvisebebis mixedviT
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
30 xe-tye daasaxelos da amoicnos xisgan damzadebuli sagnebi; isaubros xe-tyis gamoyenebis Sesaxeb
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
31 qviSa da Tixa gaecnos Tixis gamoyenebas; amoic-nos Tixisagan damzadebuli sagnebi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
32 liTonebi gaecnos liTonebsa da maT gamoy-enebas; cdis saSualebiT daak-virdes masalaTa (rkinis, xis) Tvisebebs
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
33 mina gaecnos minis Tvisebebs; isaubros mis gamoyenebaze da daasaxelos minisgan damzadebuli sagnebi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
34 rezini gaecnos Tixis gamoyenebas; amoic-nos rezinisgan damzadebuli sagnebi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
35 navTobi da gazi
gaecnos navTobs da gazs; isaubros maTi gamoyenebis Sesaxeb
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
36 Semajamebeli gakveTili – masalebi da maTi Tvisebebi
mocemuli codnis sistemaSi moyvana; codnis gamoyeneba; kvlevisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
sxeulebi da movlenebi
bun.V.4 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
19
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
IV Tavi – nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
37 sxeuli da nivTiereba
SeZlos misTvis nacnobi sxeulebis CamoTvla; ganasxvavos erTmaneTisagan sxeuli da nivTiereba; gaecnos myar, Txevad da airad nivTierebebs
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
38 nivTierebis agebuleba
SeZlos nivTierebaTa klasifikacia; gaecnos nivTierebis agebulebas; gaecnos mikroskops da SeZlos martivi mikroskopis damzadeba
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
39-40
nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
SeZlos cdis Sedegebis analizi; daaxasiaTos nivTierebis agregatuli mdgomareobebi; SeZlos Sedegebis warmodgena cxrilis saxiT
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
2
41 nivTierebis gadasvla erTi mdgomareobi-dan meoreSi
daakvirdes nivTierebis erTi mdgomareobidan meoreSi gadasvlas; gaecnos lRobis da gamyarebis procesebs da maT Seqcevadobas; SeZlos cdis Sedegebis analizi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
42-43
wyali daakvirdes nivTierebis erTi mdgomareobidan meoreSi gadasvlas; gaecnos aorTqlebisa da kondensaciis procesebs da maT Seqcevadobas; SeZlos cdis Sedegebis analizi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
2
44 cdis dagegmva SeZlos Sin Catarebuli cdis Sedegebis analizi; SeZlos dagegmos cda wylis erTi mdgomareobidan meoreSi gadasvlaze dasakvirveblad
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
45-46
praqtikuli samuSao _ `wylis agregatuli mdgoma-reobebi~
SeZlos Sedgenili gegmis mixedviT cdis Catareba; daakvirdes wylis gayinva-galRobisa da aorTqleba-kondensaciis procesebs; SeZlos monacemebis cxrilis saxiT wardgena
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
2
47-48
wylis brunva bunebaSi
waradginos naSromi Temaze `ratom modis wvima~; gaecnos wylis brunvas bunebaSi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
2
49 sicocxle yinulqveS
gaecnos wyalsatevebSi wylis zeda fenis gayinvis mniSvnelobas wyalSi mcxovrebi cocxali organizmebis.
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
50 Semajamebeli gakveTili _ nivTierebis agregatuli mdgomareobebi
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; kvlevisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
sxeulebi da movlenebi
bun.V.5 moswavles SeuZlia masalebis gansxvaveba, maTi Tvisebebis Sesaxeb msjeloba
1
V Tavi _ sinaTle da bgera
51 sinaTle daakvirdes da aRweros sinaTlis gavrceleba; SeZlos cdis Sedegebis analizi
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
1
20
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
52 sinaTlis arekvla da gardatexa
daakvirdes da aRweros sinaTlis gavrcelebas erTgvarovan da araerTgvarovan garemoSi (gardatexa, arekvla)
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
1
53 Crdili daakvirdes da aRweros sinaTlis gavrceleba erTgvarovan da araerTgvarovan garemoSi (Crdilis warmoqmna)
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
1
54 gakveTili-eqskursia _ sinaTle da bgera
SeZlos mzis saaTis damzadeba; garemoSi daakvirdes bgeris gavrcelebas da gamoTqvas varaudi eqos warmoSobis Sesaxeb
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
1
55-56
bgera da eqo SeZlos eqos warmoSoba Seadaros sinaTlis arekvlas; Seadaros erTmaneTs bgeris da sinaTlis gavrcelebis siswrafe; imsjelos cxovelebisaTvis eqolokaciis mniSvnelobis Sesaxeb
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
2
57 Semajamebeli gakveTili _ sinaTle da bgera~
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
sxeulebi da movlenebi
bun.V.3 moswavles SeuZlia sinaTlisa da bgeris gavrcelebis erTmaneTTan Sedareba
1
VI Tavi _ orientireba
58 garemoSi orientireba
gamoiyenos adre miRebuli codna _ SeZlos horizontis ZiriTadi da Sualeduri mxareebis gansazRvra; bunebrivi orientirebis meSveobiT gansazRvros horizontis mxareebi
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.7 moswavles SeuZlia obieqtebis mdebareobisa da urTierTmimarTebis gansazRvra rukaze
1
59-60
orientirebis sxvadasxva xerxi
daakvirdes Crdilis cvalebadobas; imsjelos orientirebis sxvadasxva xerxze; SeZlos horizontis mxareebis amocnoba bunebrivi orientirebis saSualebiT
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
2
61-62
kompasi SeZlos kompasis gamoyenebiT horizontis mxareebis gansazRvra; instruqciis mixedviT SeZlos martivi kompasis damzadeba
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
2
63 adgilis gegma SeZlos gegmaze gamosaxuli obieqtebis pirobiTi niSnebis amocnoba; SeZlos martivi gegmis Sedgena
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
2
64-65
ruka SeZlos rukis pirobiTi niSnebis wakiTxva; rukis saSualebiT orientireba (horizontis mxareebis gansazRvra)
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
2
21
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
66 garemoSi dakvirveba (gakveTili _ eqskursia)
daakvirdes da aRweros geografiuli obieqtebi; Seadginos gegma; praqtikulad gamoiyenos kompasi garemoSi orientireb; gamoumuSavdes garemos aRqmisa da SecnobisTvis dakvirvebisa da analizis unari; amoicnos bunebaSi riskis Semcveli adgilebi da SearCios usafrTxo marSruti
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8
bun.V.7
bun.V.10
moswavles SeuZlia garemoSi orientire-bisTvis geografiuli instrumentebis/xelsaw-yoebis gamoyeneba;moswavles SeuZlia obieqtebis mdebareobisa da urTierTmimarTebis gansazRvra rukaze;moswavles SeuZlia bunebaSi usafrTxo qcevis wesebis dacva
1
67 garemos gegmis wardgena
geografiuli obieqtebis daxasiaTeba sxvadasxva maxasiaTeblis mixedviT (simaRle, siRrme, sigrZe da a.S.); horizontis mxareebis adekvaturi gamoyeneba; jgufurad Seqmnili garemos gegmis wardgena (prezentacia)
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8
bun.V.7
moswavles SeuZlia garemoSi orientire-bisTvis geografiuli instrumentebis/xelsaw-yoebis gamoyeneba;moswavles SeuZlia obieqtebis mdebareobisa da urTierTmimarTebis gansazRvra rukaze
1
68 polusebi da ekvatori
SeZlos rukaze da globusze datanili CrdiloeTi da samxreTi polusisa da ekvatoris garCeva
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
1
69 meridianebi da paralelebi
SeZlos rukaze da globusze meridianebisa da paralelebis garCeva
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8 moswavles SeuZlia garemoSi orientirebisTvis geografiuli instrumentebis/xelsawyoebis gamoyeneba
1
70 Semajamebeli gakveTili _ orientireba
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; kvlevisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.8
bun.V.7
moswavles SeuZlia garemoSi orientire-bisTvis geografiuli instrumentebis/xelsaw-yoebis gamoyeneba;moswavles SeuZlia obieqtebis mdebareobisa da urTierTmimarTebis gansazRvra rukaze
2
VII Tavi _ dedamiwa
71-72
kontinentebi SeZlos kontinentebis Cveneba rukasa da globusze; gansazRvros kontinentis mdebareoba da urTierT mimarTeba sxva kontinentebTan
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
2
73 okeaneebi SeZlos okeaneebis Cveneba rukasa da globusze; gansazRvros okeanis mdebareoba da urTierT-mimarTeba kontinentebTan; konturul rukaze daitanos kontinentebi da okeaneebi
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
2
74 naSromebis wardgena Temaze _ `kontinentebi~
SeZlos naSromis wardgena; saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba; prezentacis unaris ganviTareba
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
2
22
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
75-76
kunZulebi da naxevar-kunZulebi
SeZlos kunZulebisa da naxevar-kunZulebis erTmaneTisagan garCeva da rukaze Cveneba; SeZlos kunZulebisa da naxevarkunZulebis konturul rukaze datana
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
2
77 naSromebis wardgena Temaze _ `Cemi saocnebo kunZuli~
SeZlos individualurad Seqmnili naSromis wardgena; kvlevisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
1
78 zRvebi, yureebi da sruteebi
SeZlos zRvebis, yureebisa da sruteebis gansxvaveba; maTi rukaze Cveneba; konturul rukaze daitanos zRvebi, yureebi da sruteebi; geografiuli obieqtebis dajgufeba (cxrilis Sevseba)
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6 moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera
1
79-80
Semajamebeli gakveTili _ dedamiwa
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; dakvirvebisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba;;konturul rukaze muSaobis unar-Cvevebis ganviTareba
dedamiwa da garesamyaro
bun.V.6
bun.V.7
bun.V.8
moswavles SeuZlia mniSvnelovani geografiuli obieqtebis da maTi nawilebis aRwera;moswavles SeuZlia obieqtebis mdebareobisa da urTierTmimarTebis gansazRvra rukaze;moswavles SeuZlia garemoSi orientire-bisTvis geografiuli instrumentebis/xelsaw-yoebis gamoyeneba
2
VIII Tavi _ adamiani da garemo
81 pirveladi daxmareba
gaecnos pirveladi samedicino daxmarebis elementarul wesebs
adamiani da garemo
bun.V.9 moswavles SeuZlia jansaRi cxovrebis wesis dacva
1
82 naSromebis prezentacia Temaze: `adamianis janmrTelobaze uaryofiTad moqmedi faq-torebi~
SeZlos jgufurad Seqmnili naSromis wardgena;kvlevisa da saazrovno unar-Cvevebis ganviTareba
adamiani da garemo
bun.V.9 moswavles SeuZlia jansaRi cxovrebis wesis dacva
1
83 bunebrivi resursebi
acnobierebs bunebrivi resursebis mniSvnelobas; ikvlevs sakuTari ojaxis mier moxmarebuli bunebrivi resursebis mraval- ferovnebas
adamiani da garemo
bun.V.11 moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
84 aRdgenadi da aRudgeneli bunebrivi resursebi
amoicnos da daajgufos aRdgenadi da aRudgeneli bunebrivi resursebi; cxrilis saxiT warmoadginos sakuTari ojaxis mier moxmarebuli bunebrivi resursebi; moiZios informacia sakuTari mxaris bunebrivi resursebis gamoyenebis Sesaxeb
adamiani da garemo
bun.V.11 moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
23
gakv. №
gakveTilis Tema
gakveTilis mizani mimarTuleba kodi Sedegiakad.
saaTi
85 wylis dabinZureba
ganazogados sakuTari mxaris bunebrivi resursebis gamoyenebis Sesaxeb mopovebuli informacia; gaacnobieros wylis dabinZurebis uaryofiTi gavlena; moiZios informacia da erTmaneTs Seadaros adamianis mier sasmeli wylis mopovebis sxvadasxva gza
adamiani da garemo
bun.V.10
bun.V.11
moswavles SeuZlia buebaSi usafrTxo wesebis dacva;moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
86 narCenebi da maTi gadamuSaveba
sakuTar qalaqSi (sofelSi, dabaSi) sasmeli wylis mopovebis Temaze Seqmnili naSromis wardgena; isaubros sayofacxovrebo narCenebis meoradi gamoyenebis gzebsa da mis mniSvnelobaze
adamiani da garemo
bun.V.11 moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
87 gakveTili eqskursia Temaze _ `gavufrT-xildeT garemos”
SeZlos bunebriv garemoSi usafrTxo qcevis wesebis dacva; miRebuli codnis praqtikulad gamoyeneba
adamiani da garemo
bun.V.10
bun.V.11
moswavles SeuZlia buebaSi usafrTxo wesebis dacva;moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
88 Semajamebeli gakveTili _ adamiani da garemo
miRebuli codnis sistemaSi moyvana; kvlevisa da saazrovno unar-Cevebis ganviTareba
adamiani da garemo
bun.V.10
bun.V.11
moswavles SeuZlia buebaSi usafrTxo wesebis dacva;moswavles SeuZlia garemos dacviTi RonisZiebebis mniSvnelobis dasabuTeba da maTSi aqtiuli monawileobis miReba
1
sul 88 gakveTili
SeniSvna: TiToeuli gakveTili miznad isaxavs rogorc gakveTilis dagegmvis cxrilis grafaSi – `gakveTilis mizani~ mocemuli miznebis miRwevas, agreTve amave gakveTilis cxrilis grafaSi – `fasdeba Semdegi unarebi~ CamoTvlili unar-Cvevebis ganviTarebas.
24
I Tavi – mcenareTa samyaro
gakveTili 1gakveTilis Tema: mcenareTa mravalferovneba.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• SeZlos kiTxvebis dasma da gaanalizeba, Tu ra niSnebia damaxasiaTebeli mcenareTa ZiriTadi jgufebisaTvis
• saklaso saubari mTeli klasi;individ.
5 wuTi saxelmZRv., saweri kalami,
samuSao rveuli,
TvalsaCino masala _ fotoil., feradi
fanqrebi
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwera• monacemTa Cawerasaazrovno unar-Cvevebi• informaciis
daxarisxeba• analizi
• fotoil. dakvirveba 5 wuTi
• kiTxva-pasuxi 10 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. teqstze
10 wuTi
• rubrika `moifiqre!~ 10 wuTi
• Semowmeba-ganxilva 5 wuTi
swori pasuxebi:rubrika `moifiqre!~
`Seamowme Seni codna~: 1. zedmeti sityvaa gvimra, radgan igi wiwvovani mcenare ar aris. 2. zedmeti sityvaa fiWvi, radgan igi yvavilovani mcenare ar aris.
gakveTili 2gakveTilis Tema: gakveTili-eqskursia.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• dakvirvebis unaris ganviTareba
• monacemebis Segrovebis unaris ganviTareba (yvavilovani mcenareebis Seswavlis magaliTze)
• herbariumisaTv. masalis Segroveba
• dakvirveba mcenareebze
mTeli klasi 45 wuTi + Tavis. dro
specialuri saqaRaldeebi
an muyaos patara yuTebi;
qaRaldis Txeli
furclebi _ etiketebi
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwera• monacemTa
Segroveba
rCeva maswavlebels: maswavlebeli winaswar moelaparakeba romelime kolegas da sTx-ovs monawileoba miiRos eqskursiaSi.
eqskursia SeiZleba Catardes tyeSi, tyis piras, botanikur baRSi, erovnul parkSi, na-krZalSi, qalaqis parkSi an skverSi.
eqskursiaze moswavleebi agroveben patara zomis yvavilovan mcenareebs, SemdgomSi maTi sxeulis nawilebis Seswavlis mizniT; agroveben sxvadasxva mcenaris nayofs, mag., rkos; sx-vadasxva mcenareTa foTlebs. Segrovil bunebriv masalas aTavseben muyaos yuTebSi. ukeT-eben etikets.
25
eqskursiis bolos maswavlebeli avalebs Segrovili mcenareebis nawili Semdegi gakve-TilisTvis moitanon skolaSi, nawilisgan ki Sin daamzadon herbariumi.
gakveTili 3gakveTilis Tema: yvavilovani mcenareebi.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• ikvlevs da aanalizebs Tu ra ganasxvavebs yvavilovan mcenareebs sxva mcenareebisagan
• kiTxva-pasuxi wyvilebSi;individ.
10 wuTi saxelmZRv., saweri kalami,
samuSao rveuli,
eqskursiaze Segrovili masala _ mcenareebi
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwerasaazrovno unar-Cvevebi• analizi
• praqtikuli samuSao wyvilebSi _ eqskursiaze Segrovili mcenaris kvleva
15 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. 5 wuTi
• savarjiSo I 5 wuTi
• rubrika `minda meti vicode~
5 wuTi
• davaleba 5 wuTi
informacia maswavlebels: bananis samSoblod iTvleba aRmosavleT naxevarsferos tropikebi /dam. inf. ix.: Morton, J. 1987. Banana. p. 29–46. In: Fruits of warm climates. Julia F. Morton, Miami, FL. (http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/banana.html)/.
gakveTili 4gakveTilis Tema: fesvi.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• ikvlevs fesvis funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.
• cdis saSualebiT avlens fesvis wyalSemwov funqcias
• saSinao davalebis Semowmeba
mTeli klasi; wyvilebSi
10 wuTisaxelmZRv.,
saweri kalami, romelime
yvavilovani mcenare
fesvebiT, ori gamWvirvale Wiqa, wyali,
muyao Tavsaxurebi,
lupa
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwerasaazrovno unar-Cvevebi• analizi
• dakvirvebis Sedegebis analizi
5 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. _ I savarjiSo
5 wuTi
• dakvirveba mTavarsa da gverdiT fesvebze
5 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. 5 wuTi
• rubrika `minda meti vicode~
5 wuTi
• `Seamowme Seni codna~ 5 wuTi
• davaleba 5 wuTi
SemoTavazebuli aqtivobebi: gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams kiTxvas:_ rogor fiqrobT, ra mniSvneloba aqvs fesvs mcenarisaTvis?(moswavleebi upasuxeben).komentari maswavlebels: am gakveTilamde 3-4 dRiT adre maswavlebeli moswavleebs
sTavazobs Caataron Semdegi dakvirveba:1. aviRoT ori erTnairi gamWvirvale Wiqa;2. orive WiqaSi Tanabari raodenobiT CavasxaT wyali;3. erT-erT maTganSi movaTavsoT patara mcenare fesvebiTurT;4. yuradReba mivaqcioT imas, rom wyali mxolod mcenaris fesvebs faravdes;
26
5. orive Wiqas davaxuroT erTnairad amoWrili muyaos Tavsaxuri;6. 3-4 dRis Semdeg davakvirdeT wylis dones orive WiqaSi.kiTxvebi: _ ratom daiwia wylis donem im WiqaSi, romelSic mcenare iyo moTavsebuli?_ ra daskvna SegiZliaT gamoitanoT am cdidan?daskvna: oTaxis mcenarem fesvis saSualebiT Seiwova wyali da wylis done Semcirda.muSaoba saxelmZRvaneloze: moswavleebi kiTxuloben saxelmZRvaneloSi mocemul te-
qsts da asruleben I savarjiSos. msjeloben mewyvilesTan erTad.aqtivoba _ dakvirveba mTavarsa da gverdiT fesvebze.maswavlebeli wyvilebs (an jgufebs) urigebs erTi romelime yvavilovani mcenaris fes-
vebs; sTxovs, daakvirdnen mTavarsa da gverdiT fesvebs. agreTve acnobs rom mTavari fesvi Reros gagrZelebaa, gverdiTi fesvebi ki mTavari fesvidan warmoiqmnebian.
moswavleebi lupiT akvirdebian fesvebis bususebsac.muSaoba saxelmZRvaneloze _ teqstze da fotoilustraciebze.rubrika `minda meti vicode~.`Seamowme Seni codna~ (swori pasuxebi: 1. fesvi mcenaris miwisqveSa organoa; 2. mTavari
fesvi vertikalurad aris ganlagebuli; 3. mTavari fesvidan warmoiqmneba gverdiTi fes-vebi; 4. mTavari fesvi Reros gagrZelebaa; 5. mcenareTa fesvebi erTmaneTisgan gansxvavdeba).
gakveTili 5gakveTilis Tema: Rero.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• ikvlevs Reros funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.
• akvirdeba cdas da avlens Reros wyalgamtar funqcias
• kiTxva-pasuxi mTeli klasi; individ.
5 wuTi saxelmZRv., saweri kalami,
samuSao rveuli, minis qila, wyali,
saRebavi, niaxuris Reroebi,
xis, buCqisa da balaxis ilustr.
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwerasaazrovno unar-Cvevebi• analizi
• dakvirvebis Sedegebis analizi
10 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. 5 wuTi
• saklaso saubari 10 wuTi
• `Seamowme Seni codna~ 5 wuTi
• rubrika `minda meti vicode~
10 wuTi
SemoTavazebuli aqtivobebi: gakveTilis dasawyisSi maswavlebeli svams kiTxvas:_ rogor fiqrobT, risTvis sWirdeba mcenares Rero?_ mcenaris romel nawils `miewodeba~ fesvebis mier niadagidan Sewovili wyali?_ gaixseneT, riTi gansxvavdebian erTmaneTisagan balaxi, buCqi da xe? (moswavleebi
ixseneben. maswavlebeli uCvenebs xis, buCqisa da balaxis ilustraciebs).komentari maswavlebels: am gakveTilamde 1-2 dRiT adre maswavlebeli moswavleebs
sTavazobs Caataron Semdegi dakvirveba:1. minis qilaSi CaasxiT wyali;2. SefereT wyali romelime mkveTri feris saRebaviT;3. CadeT wylian qilaSi niaxuris Reroebi;4. meore dRes daakvirdiT niaxuris Reros.kiTxvebi: _ ra daemarTa niaxuris Reros?_ ratom Seferadda Rero?daskvna: Rerom wyali da masSi gaxsnili saRebavi gaatara da miawoda foTols. Reros
aqvs wyalgamtari funqcia.
27
muSaoba saxelmZRvaneloze: moswavleebi kiTxuloben saxelmZRvaneloSi mocemul te-qsts da akvirdebian fotoilustraciebs.
saklaso saubari: maswavlebeli moswavleebs esaubreba sxvadasxvagvari Reroebis Ses-axeb, acnobs maT zogierTi mcenaris ucnaur Reroebs, magaliTad, bambukis, baobabis.
am mizniT, maswavlebeli iyenebs fotoilustraciebs an/da saklaso oTaxSi moaqvs sarevela mcenareebis Reroebi. moswavleebi adareben sxvadasxva mcenaris Reroebs.
`Seamowme Seni codna~ (swori pasuxebi: 1. Rero mcenaris zeda nawilis ZiriTadi orga-noa; 2. totebi, foTlebi, yvavilebi; 3. xes erTi msxvili mTavari Rero aqvs; buCqs ramden-ime wvrili da magari Rero aqvs; balaxovani mcenareebis umravlesobas mwvane da wvniani Reroebi aqvT; 4. Rero wyalsa da masSi gaxsnil nivTierebebs atarebs da awvdis foTlebs; 5. Rero SeiZleba iyos swormdgomi, mcocavi, xviara da sxva).
gakveTili 6gakveTilis Tema: foToli.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• ikvlevs foTlis funqcias, mis mniSvnelobas mcenaris zrda-ganviTareb.
• lupis saSualebiT akvirdeba foTols
• saklaso saubari wyvilebSi; individ.
5 wuTi saxelmZRv., saweri kalami,
samuSao rveuli,
mcenareTa foTlebi, lupebi, Tabaxis
furclebi, pasteli
an feradi fanqrebi
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwera• monacemebis
Segrovebasaazrovno unar-Cvevebi• klasifikacia• analizi
• muSaoba wyvilebSi _ `foTlis kvleva~
7 wuTi
• aqtivoba wyvilebSi _ `foTlis anabeWdi~
10 wuTi
• muSaoba saxelmZRv. a) teqstze muSaoba b) dakvirveba foto- ilustraciebze
10 wuTi
• savarjiSo I; TviTSefaseba
8 wuTi
• `Seamowme Seni codna~ 5 wuTi
SemoTavazebuli aqtivobebi: gakveTilis dasawyisSi tardeba saklaso saubari. maswav-lebeli moswavleebs sTxovs gaixsenon ra ician foTlis Sesaxeb. SesaZlo kiTxvebi:
_ rogori foTlebi ginaxavT? riT gansxvavdebian isini erTmaneTisagan?_ rogor fiqrobT, ra mniSvneloba aqvs foTols mcenaris sicocxlisTvis?(moswavleebi ixseneben wina klasebSi Seswavlil masalas da upasuxeben).muSaoba wyvilebSi _ `foTlebis kvleva~: maswavlebeli wyvilebs urigebs lupebs da
eqskursiaze maT mierve Segrovil sxvadasxva mcenareTa foTlebs. sTxovs daakvirdnen foT-lebis formas, zomas, fers, kideebs. lupis saSualebiT ki sTxovs daakvirdnen foTlis ZarRvebs. moswavleebi akvirdebian foTlebis yunwebs, agreTve naZvis da fiWvis wiwvebs. maswavlebeli ekiTxeba moswavleebs, Tu riT gansxvavdebian foTlovani xeebis foTlebi wiwvovani xeebis foTlebisgan (moswavleebi upasuxeben).
Semdeg wyvilebi amzadeben foTlebis anabeWds daStrixvis meTodiT.aqtivoba wyvilebSi _ `foTlebis anabeWdi~.maswavlebeli wyvilebs urigebs ori sxvadasxva mcenaris foTols. wyvilebidan erTi
moswavle irCevs erTi mcenaris foTols, meore _ meore mcenaris foTols. maswavlebeli aZlevs instruqcias: Tabaxis erT furcelze dadeT foToli ukana mxridan, zevidan daa-fareT meore Tabaxis Txeli furceli; pasteliT an feradi fanqriT daStrixeT, anu gaus-viT Tanabari xazebi erTi mimarTulebiT. furceli ar gaanZrioT. ecadeT rom xazebi axlo-axlo iyos erTmaneTTan ganlagebuli. xatvisas ecadeT xazi iyos uwyveti.
28
qaRaldze gamoixateba foTlis anabeWdi. maswavlebeli sTxovs wyvilebs Seadaron erT-maneTis namuSevrebi (ra msgavsebas da gansxvavebas xedaven am or foTols Soris). gansxvave-bebi iqneba foTlebis formaSi, kideebis moyvanilobaSi, yunwebSi, foTlebis daZarRvaSi).
maswavlebeli eubneba moswavleebs: Tqven miiReT foTlis anabeWdi, romelzec gamoisaxa foTlis firfita da yunwi. yunwis saSualebiT foTlis firfita mimagrebulia Reroze. zog foTols yunwi ara aqvs da foToli Reroze mimagrebulia firfitis qveda nawiliT.
_ Tqveni azriT, risTvisaa saWiro foTlis yunwi?_ risTvis sWirdeba foTols ZarRvebi?_ yvela foTols aqvs yunwi?maswavlebeli ganumartavs moswavleebs, rom yunwsa da ZarRvebSi gadis fesvebis mier
niadagidan Sewovili wyali. xolo uyunwo foTlebs wyali mxolod foTlis ZarRvebis meS-veobiT miewodeba.
muSaoba saxelmZRvaneloze: Semdeg moswavleebi individualurad muSaoben saxelmZRvane-los teqstze, akvirdebian fotoilustraciebs. asruleben savarjiSoebs samuSao rveulSi.
savarjiSo I (swori pasuxi: yunwiani foToli _ msxali, ia, muxa, cacxvi, vaSli; uyunwo _ aloe).
Seamowme Seni codna (swori varianti: gazafxulze foTlebis umetesoba mwvanea. mcena-reTa foTlebi garegnulad erTmaneTisgan mkveTrad gansxvavdeba. zogi mcenaris foTols yunwi ara aqvs. yunwiani foTlebi ufro xSiria. bals, vaSlsa da msxals yunwiani foTlebi aqvs. JunJrukis foTlebi frCxilze ufro pataraa).
gakveTili 7gakveTilis Tema: mcenaris sunTqva.
gakveTilis miznebi
aqtivobebimoswavleebis
organizebadrois
ganawilebaresursebi
fasdeba Semdegi unarebi
• ikvlevs foTlis funqcias, mis mniSvnelobas mcenarisTvis
• atarebs cdas foTlis sunTqvis dasadgenad
• kiTxva-pasuxi mTeli klasi; individ.
10 wuTi saxelmZRv., saweri kalami,
mcenaris toti
foTlebiT, wyliani Wiqa, muyao, minis qila, minis
Wiqebi
kvlevis unar-Cvevebi• dakvirveba• aRwerasaazrovno unar-Cvevebi• analizi
• cda `foTlebis sunTqva~
8 wuTi
• cdis Sedegebze msjeloba
10 wuTi
• rubrika `moifiqre! da muSaoba saxelmZRv.
10 wuTi
• `Seamowme Seni codna~ 5 wuTi
• davaleba 2 wuTi
maswavleblis mier Casatarebeli winaswari samuSao: am gakveTilamde 2 saaTiT adre mas-wavlebeli ramdenime moswavlis monawileobiT romelime mcenaris axladmowyvetil tots (totze unda iyos ramdenime foToli) aTavsebs wylian WiqaSi, Wiqas zemodan adebs totis diametris Sesabamisad amoxvretil muyaos Tavsaxurs da Wiqas zemodan axuravs minis gamW-virvale qilas.
SemoTavazebuli aqtivobebi: gakveTilis dasawyisSi maswavlebels Semoaqvs qilis qveS moTavsebuli mcenare da klasis TiToeul moswavles urigebs minis Wiqebs.
Semdeg maswavlebeli moswavleebs sTxovs, miitanon Wiqebi cxvir-pirTan da Rrmad is-