MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ · ulaşım araçları, kaldırma makineleri ve...
Transcript of MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ · ulaşım araçları, kaldırma makineleri ve...
Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR
Makine M“hendisliği
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ
Bakım Onarım İşleri
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ
BAKIM ve ONARIM
Bakım; bir iş ekipmanı, bina ya da tesisatın iş görebilirliğinin, (kendisinden beklenen işlevlerin s“rd“r“lmesi ve kullanım ömr“n“n uzatılması amacı ile y“r“t“len
etkinliklerdir.
Onarım ise; iş ekipmanı, bina ya da tesisatın işlevini yerine getirirken, kullanım koşulları veya benzeri
sebeplerle kendisinden beklenen işlevleri yerine getiremez hale
geldikten sonra tekrar işlevini yerine
getirebilir hale getirilmesi s“recidir.
BAKIM ve ONARIM
• Bakım etkinliklerinin temel amacı; iş ekipmanı, bina ya da
tesisatta olabilecek olası arızaların önlenmesi ya da mevcut arızanın giderilerek ekipmanın iş görebilirliğinin s“rd“r“lmesidir. • Böylece; kazanın meydana gelmesi, kaza sonucu olabilecek öl“m ve yaralanmalar ile maddi hasarların da ön“ne geçilmesi m“mk“n olacaktır. Özellikle g“n“m“zde iş ekipmanı, işyeri
bina ve tesisatı ile araç gereçlere bağlı olarak meydana gelen kazaların sayısı ve sonuçlarının ağırlığı bu alandaki bakım onarım etkinliklerinin önemini de ortaya koymaktadır.
Bir “r“nden (iş ekipmanı, işyeri bina ve tesisatı) kullanıcının
memnuniyet açısından beklentilerini “ç noktada toplamak m“mk“nd“r. Bu hususlar;
• G“venilirlik,
• Bakım yapılabilirlik ve
• D“ş“k maliyettir.
G“venilirlik; bir sistemin belirli koşullarda kendisinden beklenen işlevleri belirli zaman aralığı içinde
yerine getirme beklentisidir.
Bakım kolaylığı; bir sistem kendisinden
beklenen işlevleri yerine getiremeyecek
duruma arıza moduna) geçtiğinde
tekrar çalışır duruma getirebilme kolaylığıdır. Bu; tasarımcının dikkate alması gereken en önemli tasarım
parametrelerinden birisidir.
D“ş“k maliyet; diğer iki hususun elde
edilmesinde harcanacak en d“ş“k
parasal değerdir.
BAKIM ve ONARIM
G“venilirlik, bir anlamda sistemin performansını gösteren unsurdur. Sistemin
artan görev s“resine koşut olarak g“venilirliği de artacaktır. Yani kullanım ömr“ arttıkça g“venilirliği de artacaktır. Tabiidir ki bir sistemin g“venilirliği, sistemi
oluşturan elemanların g“venilirliğine
bağlıdır. Sistem ne kadar çok unsurdan
meydana gelirse g“venilirliğini sağlamak o
derece zor olacaktır. Şu halde “r“nde
sadelik, tasarımcının izlemesi gereken
parametrelerdendir.
Sistem elemanlarının ömr“ ise her parçanın
sistem içindeki çalışma koşulları ve s“releri ile doğrudan ilişkilidir. Dolayısıyla doğru ve zamanında yapılan bakım işlemlerinin, sistemin verimli iş görebilme ömr“ “zerinde oldukça b“y“k etkisi olacaktır.
BAKIM ve ONARIM
BAKIM ve ONARIM
• Sistemin g“venilirliği ile ilgili bir diğer
husus, kullanım s“resince başlangıçtaki iş görebilme özelliğini s“rd“rebilmesi ile ilgilidir. Şu husus unutulmamalıdır; Bir ekipmanın
bakımı en ideal koşullarda
gerçekleştirilse bile, g“venilirlik d“zeyi ancak ilk tasarım seviyesindeki değere
ulaşabilir .
• Bu husus İş Ekipmanlarının
Kullanımında Sağlık G“venlik Şartları Yönetmeliği nin 6. maddesinde yerini
almış ve işverenlere, iş ekipmanlarına
ilk kuruluştaki g“venlik d“zeyini koruması için, kullanım ömr“
s“resince, yeterli bakımı yaptırma
y“k“ml“l“ğ“ getirilmiştir.
Bakım-onarım çalışmaları genel olarak;
1. Arıza Odaklı Bakımı D“zeltici Bakım ya
da Onarım , 2. Şartlara Göre Bakım
ve
1. Önleyici Bakım olmak “zere “çe ayrılır.
Arıza Odaklı Bakımı: D“zeltici bakım ya da onarım da denilen bu bakım t“r“nde, arızalar oluştuktan sonra, sistemi m“mk“n olabilecek
en kısa s“re içinde tekrar çalışır duruma
getirmek ve işletmeye almak amaçlanmaktadır. Arıza bakımının önceden belirlenmiş bir zamanı yoktur. Bu t“r bakımda önce arızanın varlığı belirlenir ve giderilmesi için gerekli çalışmalar y“r“t“l“r. Arıza giderildiğinde
makine işletmeye alınır. Bir sisteme uygulanan d“zeltici bakım sayısı, harcanan zaman ve malzeme sistemin g“venilirliği ile orantılı olarak değişmektedir.
BAKIM ve ONARIM
İhtiyaca Bağlı Bakım: Bakıma tabi tutulacak iş ekipmanında gör“len titreşim, g“r“lt“, yağdaki kirlenme, aşınma, korozyon, sıcaklık y“kselmesi vb. gibi, arıza belirtileri s“rekli olarak izlenerek arıza ortaya çıkmadan önce yapılan bakım işlemleridir. Bu t“r bakıma şartlara göre
bakımda denilmektedir.
Önleyici Bakım: Sistem çalışır durumda iken arızalar oluşmadan önce yapılan parça değişimi, yağ değişimi, ayar, kontrol vb. işlemlerden oluşan bakım t“r“d“r. Bu bakım her parça ya da
sistem için önceden belirlenen periyodik aralıklarda y“r“t“l“r. Önleyici bakımın amacı, kullanım s“resi boyunca oluşan yıpranma, aşınma, yaşlanma, korozyon vb. etkileri en aza
indirerek sistemin g“venilirliğini arttırmak ve plansız bakımları en aza indirerek toplam bakım
maliyetlerini azaltmaktır.
BAKIM ve ONARIM
Bakım Onarım İşlerinin Çeşitleri 1. Arıza ortaya çıktıkça yapılan bakım onarım
2. Problem ortaya çıkmadan yapılan bakım onarım
• Parça değişikliği yapmadan bakım
• Ömr“ bitmiş parçalar değiştirilerek yapılan bakım
BAKIM ve ONARIM
BAKIM ve ONARIM
İşyerlerinde yapılan bakım onarım çalışmalarını sunulan
hizmet açısından da tekrar “ç başlık altında toplamak m“mk“nd“r. • Mekanik Bakım,
• Elektrik Bakımı, • Bina (Tesis) Bakımı
Mekanik Bakım:
Bu alanda, el aletleri, iş makineleri, ulaşım araçları, kaldırma makineleri
ve araçları gibi iş ekipmanlarının bakım, onarım etkinlikleri sayılabilir.
Elektrik Bakımı: Bu alanda verilen hizmet, kuvvet, aydınlatma, topraklama ve paratoner
sistemlerinin bakım ve onarım işlemlerini içerir.
Bina (Tesis) Bakımı: Bu da, işyeri bina ve eklentilerinin, su,
kanalizasyon ve benzeri yapı ve
sistemlerinin bakım ve onarım işlemleridir.
BAKIM ONARIM İŞLERİ İLE İŞ GÜVENLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
• Bakımsızlık, eksik ya da hatalı bakım
hizmetleri; iş ekipmanı, işyeri - bina ve
eklentileri ile tesislerde, kaza riskini artırır. • D“zenli olarak yapılan bakım-onarım çalışmaları ise bu risklere neden olan
tehlikeleri azaltmak bir yana çoğu
zaman t“mden ortadan kaldırabilir. Kuşkusuz burada söz konusu edilen
tehlikeler sistemden kaynaklanan
tehlikelerdir.
• Diğer taraftan bakım onarımın kendisi
de belli tehlikeleri beraberinde taşıdığı için, eğer gereken özen gösterilmez ve
dikkat edilmez ise hizmetin y“r“t“lmesi yaralanma ya da öl“mle sonuçlanabilir.
• Bilirkişi raporları; bakım işini yaparken
saçını paçavra tarama makinesine
kaptırarak kafa derisini kaybeden,
plastik enjeksiyon makinesine elini
kaptırıp tek elle yaşamaya mahkum olan
örneklerle doludur.
• Demek oluyor ki bakım onarım
hizmetlerini yerine getirirken gerek işe başlamadan önce, gerek işlem sırasında
ve gerekse bakım onarım sonrasında İSG ile ilgili her t“rl“ önlemlerin alınması yapılan iş kadar hatta ondan da önemlidir. • İşte t“m bu dikkatsizlik, olasılıkları k“ç“mseme, kendine aşırı g“ven ve bunları b“nyesinde taşıyan
bilgisizlikten, bakım - onarım
yetkililerini, arındırmak için, başta İşçi Sağlığı ve İş G“venliği olmak “zere her
meslek alanı ile ilgili olarak yönetmelikler çıkartılmıştır.
• Konu ile ilgili olarak mevzuatta öncelikle “zerinde durulan, bakım onarım ekibinin
ehliyetli, alanında uzman ve yetkin kişilerden
oluşturulmasıdır. Bu uzman kişi ya da kişilerin;
-usta, ustabaşı veya m“hendis- yetkinliklerini
bir belge ile belgelendirmeleri gerekmektedir.
Diploma, sertifika, yetki belgesi vb. gibi.
Bakım Onarım Hizmeti Sırasında Olası Kazaları Önlemek için:
Kayıt sisteminin yerleştirilmesi, Bakımın uzman kişiler tarafından yapılması, Personelin ve koruyucuların etkili bir şekilde
denetlenmesi,
Muayene veya bakım sırasında, koruyucuların kaldırılması, gerektiğinde, g“c“n kesilmesi, şalterin kilitlenmesi,
Makine yapımcılarının tavsiyelerine dikkat
edilmesi,
sağlanmalıdır.
İşyerlerinde, bakım onarım
işlemleri için talimatlar ve
yönergeler hazırlanmalıdır.
• Sözl“ emirler; yanlış
duymalara, yanlış
anla/şıl/malara ve bazen de
inkarlara sebep olabileceğinden, insan hayatının söz konusu olduğu
durumlarda g“venilir değildir. • Etkili kontrol, yazılı bir
sistemle sağlanmalıdır. • Yönergelerin yanında eğitim
ve denetim hizmetleri asla göz ardı edilmemelidir.
Yönergelerde ve Talimatlarda;
• Çalışma izin şartları net olarak
belirlenmelidir.
• İşi yapanların, • Bundan sorumlu olanların, • Çalışma izinlerini imzalayacak kişilerin açık ve net bir şekilde belirlenmesi,
bu kişilerin de doğru ve etkin karar
vermeleri için gerekmektedir.
İş İzin Sisteminde;
• Yapılacak iş,
• İşi kimin denetleyeceği, • Alınacak g“venlik önlemleri, • İşe başlamadan önce çalışanlar tarafından alınması gerekli önlemler, (örneğin; fiziksel kilitleme aygıtlarının takılması, tehlike uyarı levhalarının asılması gibi) yer almalıdır.
İzin sisteminde;
• Çalışma alanının g“venli olup olmadığının tespiti ve g“venli hale getirilmesi,
• Çalışma izninin kaldırılmasından önce yapılması gerekli işlemlerin
belirtilmesi, bu işlemlerin kimler tarafından yapılacağının açık
olarak yazılması, • Belge sisteminin yerleştirilmesi, gerekmektedir.
BAKIM VE ONARIM İŞLERİNDE KAZALAR
EN ÇOK İŞE BAŞLARKEN
ve
İŞİN BİTİMİNDE MEYDANA GELMEKTEDİR
19
Bakım ve onarım işlerindeki kazaları önlemenin en etkin
yollarından birisi etiketleme -
kilitleme sistemidir
Kilitleme Yapılacak Yerler:
Elektrik kabloları, Elektrikli cihazlar,
Lazer,
(areketli makine parçaları, Hidrolik sistemler,
(avalı sistemler, Yaylar.
KİLİTLEMEDE ADIM
1. Yetkili Personel,
2. Donanımı Durdur, 3. Enerjiyi İzole Et, 4. Kilitle,
5. Enerjiyi Boşalt, 6. Kilidi Kontrol Et,
7. Bakım Onarımını Yap ve
8. Son Denetlemeni yap.
Yetkili
personel
Donanımı durdurma
Enerjiyi
izole etmek
Kilitlemek Enerjiyi
boşalt
Kilidi
kontrol et
Bakım onarım
KİLİTLEMEDE ADIM
Son Denetleme
Emniyet Takozları
4703 Nedir?
Sayılı Yasa
Kabul: 29.6.2001
RG: 11.07.2001
STANDARTLAR
Makine Emniyeti Yönetmeliği / /AT
R.G. No:27158 / 03.03.2009 . . y“r“rl“k tarihi
Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (73/23/AT)
30.12.2006 RG 26392
T“rk Standartlarının Uygulanması Hakkında T“z“k; RG: 22/02/1967 -
12534
Sayılı Ür“nlere İlişkin Teknik Mevzuatın (azırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
• / / tarihli ve sayılı İş Sağlığı ve G“venliği Kanunu • İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve g“venlik şartları yönetmeliği - Resmi Gazete Tarihi: . . Sayısı: • Makine Emniyeti Yönetmeliği - Resmi Gazete Tarihi: / / Sayısı:
• İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve G“venlik Şartları Yönetmeliği hazırlanırken esas alınan AB Direktifleri:
• / / tarihli ve / /EEC sayılı, • / / tarihli ve / /EC sayılı, • / / tarihli ve / /EC sayılı Avrupa Birliği Direktifleri
Alçak gerilim cihazları (73/23/EEC)
Basit basınçlı kaplar (87/404/EEC)
Gaz yakan aletler (90/396/EEC)
Sıcak su kazanları (92/42/EEC)
Elektromanyetik uygunluk (89/336/EEC)
Makineler (98/37/EC)
Sivil kullanım için patlayıcılar (93/15/EEC)
ZORUNLU STANDART KAPSAMI
Otomatik olmayan tartı aletleri (90/384/EEC)
Patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar (94/9/EC)
Asansörler (95/16/EC)
Basınçlı kaplar (97/23/EC)
İnşaat malzemeleri (89/106/EEC)
Kişisel korunma donanımları (89/686/EEC)
Yolcu taşıma amaçlı kablo “zerinde hareket eden araçlar (2000/9/EC)
Ölç“ aletleri (2004/22/EC)
ZORUNLU STANDART KAPSAMI
Önemli Not
4703 sayılı yasa doğrultusunda yapılan d“zenlemeler dışında, 6331 sayılı yasa kapsamında da d“zenlemeler yapılmıştır. Yönergelerde ve talimatlarda, çalışma izin şartları net olarak
belirlenmelidir. İşi yapanların, bundan sorumlu olanların, böyle izinleri imzalayacak kişilerin açık ve net bir şekilde
belirlenmesi, bu kişilerin de doğru
ve etkin karar vermeleri
gerekmektedir.
Bakım Onarım Çalışmalarında
Kazaları Önlemek için:
• Her makine ve tesis için bakım, onarım ve kontrol
emirleri hazırlanmalı, • Bakım ve onarım işlerinde
uygun ve yeterli aydınlatma sağlanmalı, • Rutubetli ve iletken
ortamlarda d“ş“k gerilimli
(24 volt) aydınlatma cihazları kullanılmalıdır. • Kontrol, bakım ve onarımı yapılacak makine ve
elektrik devrelerinin akımı kesilmelidir.
• Akımı kesen şalter veya anahtarlarda
kilitleme tertibatı bulunacak veya bunların açık oldukları, uygun şekilde
belirtilecektir.
• Yeraltı kablolarında yapılacak bir işlemde, elektriğin kesilmesinden
hemen sonra kapasitif boşalmayı temin için, “zerinde çalışılması gereken kabloların b“t“n iletkenleri kısa devre edilmeli ve topraklanmalıdır.
• Kısa devre ve topraklama işlemi, çalışma yerinin en yakın kısımları “zerinde ve bu yerin her iki ucunda yapılmalıdır
• Yeniden gerilim altına girme
tehlikesini önlemek için, gerilim
vermeye elverişli bulunan b“t“n ayırıcılar açık durumda kilitlenmiş
olmalıdır.
• Üzerinde çalışma yapılacak elektrik tesisatının besleme kaynaklarından ayrılması ve topraklanması gerekir.
• Bu gibi yerlere gerilim veren devre
kesicileri açık durumda kilitlenmedikçe veya çalışılan yere
gerilim verilmesi başka bir yolla
kesin olarak önlenmedikçe çalışma yapılamaz.
• Kontrol, bakım ve onarımı yapılacak makine ve elektrik
devrelerinin akımı kesilmelidir.
• Akımı kesen şalter veya
anahtarlarda kilitleme tertibatı bulunacak veya bunların açık oldukları, uygun şekilde
belirtilecektir.
• Bina ve tesisatta yapılacak bakım ve onarım işlerinde, geçici olarak
uygun ve g“venli sabit merdivenler,
platformlar, geçit ve iskeleler kullanılmalıdır.
• İçinde parlayıcı madde depolanan veya
bu maddelerle kirlenmiş tank yahut
varillerin kaynakla tamiri yapılmadan önce, içi buhar ve deterjanla
temizlenmeli ve su veya asal gazlarla
(Azot, CO2 vb.) doldurulmalıdır
• Makinelerde herhangi bir bakım ve onarım işlemi yapıldıktan sonra
koruyucu d“zeneklerin yerlerine d“zg“n olarak takılmasına dikkat
edilmelidir. Bu hususta gerekli
kontroller yapılmalıdır. • İşyerlerinde, makine tezgah ve tesisler “zerinde yapılan tamir ve bakımlar sırasında çıkarılmış olan makine
koruyucu sistemlerin yerlerine yerleştirmeden makineyi, tezgahı veya
tesisi çalıştırdıkları, koruyucuların
kenarda köşede tozlanmaya terk
edildikleri çok sık rastlanan hatalı hareketlerdendir. Bu hatalı davranışlar birçok kazanın sebebini oluşturmaktadır.
Zehirli Gazların Bulunduğu, Havalandırmanın Yeterli
Olmadığı Yerlerde Yapılan Çalışmalarda;
• Gerekli kişisel koruyucu donatılar verilmeli ve kullanmaları sağlanmalı, • Tecr“beli ve usta işçiler çalıştırılmalı, • Dışarıda en az bir gözlemci görevlendirilmeli, • Önceden zehirli ve zararlı gazların ölç“m“ yapılmalı, • Çalışma ortamına mekanik sistemlerle temiz hava verilmeli,
• Olası bir zehirlenme durumunda ilk yardım yapacak kişi ve
malzeme hazır bulundurulmalıdır. • Hendek, çukur ve diğer kazı işlerinin yapıldığı durumlarda,
uygun şekilde payandalar ve korkuluklar yapılmalı ve buralar
geceleri ışıklandırılmalıdır.
• Onarılacak tank veya depoların diğer tank veya depolarla
olan bağlantıları kesilmelidir.
• Onarılan tank veya depoların içinde mekanik karıştırma d“zeneği bulunduğu durumlarda, onarıma başlanmadan önce karıştırma d“zeneğinin g“ç kaynağı ile ilişkisi kesilmeli
ve karıştırıcı uygun şekilde takozlanmalı veya desteklenerek bağlanmalıdır.
Bakım Onarımla İlgili Diğer İSG Kuralları • Çalışan makine “zerinde bakım yapılmaz. Bakım; temizlik ve yağlama
gibi işlemler, makine tamamen durdu/ruldu/ktan sonra yapılmalıdır. • Bakıma alınan makinenin enerji beslemesi kesilmeli ve kilitlenmelidir.
Kilitleme tertibatı yok ise emniyete alınmalıdır ve “zerine uyarı levhası asılmalıdır. • Elektrikli el aletlerinin kablo, fiş ve diğer kısımları sağlam ve izoleli olmalıdır. • Bakım onarım işine başlamadan önce ekipman ya da tesisatın gör“lebilir yerlerine gerekli uyarı levhaları asılmalıdır. • Bakım onarım ve temizlik sırasında gerekli önlemler alınmadan basınçlı hava kullanılmamalıdır. • Bakım onarım işlerine başlamadan önce böl“m yetkilisi ve işletme operatör“ durumdan haberdar edilmeli ve iş bitiminde karşılıklı işletme kontrolleri yapılmalıdır. • Bakım onarım çalışmalarından önce gerekli ortamda toz, gaz ölç“m“ yapılmalıdır. • Patlayıcı atmosfer oluşma olasılığı bulunan alanlarda çalışma izni alınmalı, iş g“venliği yetkililerin belirlediği önlemler alınmadan çalışmaya başlanmamalıdır.
Bakım Onarımla İlgili Diğer İSG Kuralları • Bakım onarım için yapılan işe uygun ve dayanımı y“ksek aletler kullanılmalıdır. • Basınç altındaki kaplarda bakım-onarım çalışması yapılmamalıdır. • Zorunlu haller dışında, çalışanlar için tehlikeli olabilecek bakım onarım işleri g“nd“z saatlerinde yapılmamalıdır. • Bakım ve onarım için koruyucuların çıkarılması durumlarında, bakım işi bittikten sonra koruyucular tekrar yerine takılmalıdır. Koruyucu
aksam takılmadan makine çalıştırılmamalıdır. • Asit, kostik gibi korozif maddeler ile parlayıcı ve zehirli maddelerin taşındığı boruların manşon ve flanşlarının sök“lmesi gerektiğinde, önce flanşların alt kısımlarındaki somunlar sızıntı başlayıncaya dek gevşetilmeli, sızıntı bittikten sonra flanşlar tamamen açılmalıdır.
Birbirine kaynamış olan flanşlar uygun bir aletle sızıntı alttan olacak şekilde açılmalıdır. • Bakım onarım sırasında tehlikeli alanda bulunulmamasına dikkat
edilmelidir.
• Parça temizliğinde benzin, tiner gibi kolay alevlenici maddeler kullanılmamalıdır. • Parça temizliği mazot, gaz yağı gibi daha az yanıcılarla ve açık havada yapılmalıdır.
Bakım Onarımla İlgili Diğer İSG Kuralları • Bakım onarım işine uygun kişisel koruyucu donanım kullanılmalıdır. • Bakım onarım işlerinde yırtık, sök“k ve sarkık elbiseler
giyilmemelidir. Ayrıca kolye, saat ve y“z“k takılmamalıdır. • Bakım onarım için kaldırılmış durumda bulunan y“klerin altına
kesinlikle girilmemelidir.
• Aydınlatma, enerji ve kaynak kablolarının “zerinden gerekli önlemler alınmadan araç geçmesine m“saade edilmemelidir.
• Bakım onarım personeli İSG yön“nden ve y“ksekte çalışmalar yön“nden özel olarak eğitilmelidir. • Bakım onarımcılara aletlerinin korunması ve taşınması için özel çanta verilmelidir.
• Elektrik ve oksi-asetilen gaz kaynak ekipmanlarının tekniğine
uygun ve g“venli olmasına dikkat edilmelidir.
• İçerisinde alevlenebilir maddeler bulunan veya vaktiyle bu
maddeleri içeripte boş olan fıçı, bidon, varil vb. kapların kaynak,
tamirat ve vb. işlemleri için gerekli önlemler alınmalıdır.
GÜVENLİ VE VERİMLİ BİR ÇAL)ŞMA İÇİN PLANLI BAKIM VE ONARIM ŞART…
PLANLI BAKIM VE ONARIM,
"(ER TÜRLÜ TAMİRDEN DA(A UCUZDUR."
Soru 1: Bakım onarım
çalışmalarının iş sağlığı ve
g“venliği bakımından en
önemlisi aşağıdakilerden
hangisidir?
a-Makine ve tesislerin ömr“n“n uzamasına katkıda bulunur
b-Beklenmedik arızaları önler
c-Malzeme hasarlarını önler
d-Zaman kayıplarını önler Soru 2: Normal şartlarda
bakım onarım işlerinde
aşağıdakilerden hangisinde
kaza riski en fazladır?
a-Sözl“ Talimat
b-Yazılı Talimat
c-İkaz İşaretleri d-Denetim
Soru 1: Bakım onarım
çalışmalarının iş sağlığı ve
g“venliği bakımından en
önemlisi aşağıdakilerden
hangisidir?
a-Makine ve tesislerin ömr“n“n uzamasına katkıda bulunur
b-Beklenmedik arızaları önler
c-Malzeme hasarlarını önler
d-Zaman kayıplarını önler Soru 2: Normal şartlarda
bakım onarım işlerinde
aşağıdakilerden hangisinde
kaza riski en fazladır?
a-Sözl“ Talimat
b-Yazılı Talimat
c-İkaz İşaretleri d-Denetim
Soru 3: Bakım işlerinde çalışma
izni aşağıdakilerden hangisinin
içinde yer alması en uygundur?
a-Plansız bakım
b-Planlı bakım
c-Denetim sistemi
d-Otokontrol mekanizması
Soru 4: Bakım ve onarım
işlerindeki kazalar, işe
başladıktan sonra en çok
kaçıncı saatlerde çok
gör“lmektedir?
a-0-1
b-2-3
c-4-5
d-3-4
Soru 5: İçinde parlayıcı, patlayıcı maddelerin bulunduğu tank
ve depoların kaynakla tamir bakımında aşağıdakilerden
hangisinin yapılması yanlıştır? a-Diğer tank veya depolarla olan bağlantıları kesilmeli
b-Basınçlı kazanlar ve kaplar basınç altında iken onarılmalı c-Rutubetli ve iletken ortamlarda 24 volt aydınlatma cihazları kullanılmalı d-İçine su doldurularak, buhar veya asal gaz verilerek temizlenmeli
Soru 3: Bakım işlerinde çalışma
izni aşağıdakilerden hangisinin
içinde yer alması en uygundur?
a-Plansız bakım
b-Planlı bakım
c-Denetim sistemi
d-Otokontrol mekanizması
Soru 4: Bakım ve onarım
işlerindeki kazalar, işe
başladıktan sonra en çok
kaçıncı saatlerde çok
gör“lmektedir?
a-0-1
b-2-3
c-4-5
d-3-4
Soru 5: İçinde parlayıcı, patlayıcı maddelerin bulunduğu tank
ve depoların kaynakla tamir bakımında aşağıdakilerden
hangisinin yapılması yanlıştır? a-Diğer tank veya depolarla olan bağlantıları kesilmeli
b-Basınçlı kazanlar ve kaplar basınç altında iken onarılmalı c-Rutubetli ve iletken ortamlarda 24 volt aydınlatma cihazları kullanılmalı d-İçine su doldurularak, buhar veya asal gaz verilerek temizlenmeli
Soru 6: İşyerlerinde kullanılacak
insan ve y“k asansörleri için, aşağıdaki g“venlik önlemlerinden
hangisi yanlıştır?
a. Asansör boşluğundan, asansör“n çalışmasına özg“ tesis ve
tertibattan başka, hiç bir şekilde
halat, tel ve boru gibi sair
malzeme veya tesis geçirilmemeli b. Asansör makine dairesi veya boşlukları, geçit olarak kullanılmamalı c. B“t“n asansör kabinlerinde, taşıyabilecekleri en çok y“k“ açıkça gösteren levhalar bulundurulmalı d. Kat kontağı bulunmayan y“k asansörlerinde asansörc“ bulundurulmamalı
Soru 7: Bir makinede “ç işçi çalışıyorsa “ç adet çalıştırma “ç
adet de durdurma d“ğmesi bulunmalıdır. Buna göre iş
g“venliği önlemleri bakımından
çalıştırma ve durdurma
d“ğmelerinin aşağıdaki işlevlerinden hangisi doğrudur?
a. Çalıştırma d“ğmelerinden birine basıldığında makinenin t“m“ çalışmalıdır
b. Durdurma d“ğmelerinden
birisine basıldığında makine t“m“ ile durmalıdır
c. Üç durdurma d“ğmesine basılmadan makine durmamalıdır
d. Her çalıştırma d“ğmesi makinenin kumanda ettiği kısmı bağımsız olarak çalıştırmalıdır
Soru 6: İşyerlerinde kullanılacak
insan ve y“k asansörleri için, aşağıdaki g“venlik önlemlerinden
hangisi yanlıştır?
a. Asansör boşluğundan, asansör“n çalışmasına özg“ tesis ve
tertibattan başka, hiç bir şekilde
halat, tel ve boru gibi sair
malzeme veya tesis geçirilmemeli b. Asansör makine dairesi veya boşlukları, geçit olarak kullanılmamalı c. B“t“n asansör kabinlerinde, taşıyabilecekleri en çok y“k“ açıkça gösteren levhalar bulundurulmalı d. Kat kontağı bulunmayan y“k
asansörlerinde asansörc“
bulundurulmamalı
Soru 7: Bir makinede “ç işçi çalışıyorsa “ç adet çalıştırma “ç
adet de durdurma d“ğmesi bulunmalıdır. Buna göre iş
g“venliği önlemleri bakımından
çalıştırma ve durdurma
d“ğmelerinin aşağıdaki işlevlerinden hangisi doğrudur?
a. Çalıştırma d“ğmelerinden birine basıldığında makinenin t“m“ çalışmalıdır
b. Durdurma d“ğmelerinden
birisine basıldığında makine
t“m“ ile durmalıdır
c. Üç durdurma d“ğmesine basılmadan makine durmamalıdır
d. Her çalıştırma d“ğmesi makinenin kumanda ettiği kısmı bağımsız olarak çalıştırmalıdır
Soru 8: Bakım ve onarım işlerinde çok rastlanan kaza t“rleri hangileridir?
a. Parlama, patlama, yanma şeklinde meydana gelen kazalar
b. Elektriğe çarpılma, (areketli kısımlarda yaralanma, D“şme şeklindeki kazalar
c. Zararlı zehirli gaz, toz ve sisler dolaysıyla zehirlenme ve boğulmalar.
d. Hepsi
Soru 9: Bakım ve onarım işlerinin yapılmasında hedef nedir?
a. Beklenmedik arızalar sebebiyle kazalar
meydana gelmesini önlemek için arıza ve kaza olmadan, tespit yapıp gerekli önlemleri almak
b. Makine ve tesisin ömr“n“ uzatmak
c. Sistemin d“zg“n çalışmasını sağlamak
d. Hepsi
Soru 10: Aşağıdakilerden hangisi
bakım ve onarım işleri arasındadır?
a. Problem ortaya çıkmadan yapılan Programlı bakım ve onarım
b. Arıza vuku buldukça (Problem
ortaya çıktıkça yapılan bakım
ve onarım
c. Ömr“ bitmiş parçalar değiştirilerek yapılan bakım
d. Hepsi
Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, bakım-onarım işlerinde genel iş sağlığı ve g“venliği önlemleri arasında yer almaz?
a. Kazan veya kaplarda çalışılacağı zaman sıcaklık emniyet sınırlarına d“şmeden içeri girmemek
b. Arkadaşının çekiç veya ağır bir şeyle “zerine vurduğu aleti elle tutmak yerine uygun bir pens, kıskaç gibi aletler kullanmak
c. Asetilen ve oksijen t“plerini kullanırken, depolarken, doğrudan doğruya g“neş ışıklarının altında ve aşırı soğukta bırakmak
d. Matkap, freze, torna tezgahlarından çıkan talaşları, el ile temizlemek
Soru 12: Aşağıdakilerden hangisi bakım onarım işlerinde iş sağlığı ve g“venliği faaliyetlerinin gerçekleştirilme zamanlarından biri değildir?
a. Acil durum esnasında b. Bakım-onarım sırasında c. Bakım-onarım sonrasında d. Bakım-onarım öncesinde
Soru 10: Aşağıdakilerden hangisi
bakım ve onarım işleri arasındadır?
a. Problem ortaya çıkmadan yapılan Programlı bakım ve onarım
b. Arıza vuku buldukça (Problem
ortaya çıktıkça yapılan bakım
ve onarım
c. Ömr“ bitmiş parçalar değiştirilerek yapılan bakım
d. Hepsi
Soru 11: Aşağıdakilerden hangisi, bakım-onarım işlerinde genel iş sağlığı ve g“venliği önlemleri arasında yer almaz?
a. Kazan veya kaplarda çalışılacağı zaman sıcaklık emniyet sınırlarına d“şmeden içeri girmemek
b. Arkadaşının çekiç veya ağır bir şeyle “zerine vurduğu aleti elle tutmak yerine uygun bir pens, kıskaç gibi aletler kullanmak
c. Asetilen ve oksijen t“plerini kullanırken, depolarken, doğrudan doğruya g“neş ışıklarının altında ve aşırı soğukta bırakmak
d. Matkap, freze, torna
tezgahlarından çıkan talaşları, el ile temizlemek
Soru 12: Aşağıdakilerden hangisi bakım onarım işlerinde iş sağlığı ve g“venliği faaliyetlerinin gerçekleştirilme zamanlarından biri değildir?
a. Acil durum esnasında b. Bakım-onarım sırasında c. Bakım-onarım sonrasında d. Bakım-onarım öncesinde
I- Sistemin d“zg“n çalışmasını sağlamak
II- Makine ve tesisin ömr“n“ uzatmak
III- Arızalar sebebiyle kazalar meydana gelmesini önlemek
Yukarıdakilerden hangileri bakım-onarımın amaçlarındandır?
a. I ve II
b. II ve III
c. I ve III
d. I, II ve III / / A sınıfı