MAREK JEKEL PLAN WYNIKOWY Z HISTORII – LICEUM KLASA II

na podstawie podręcznika Anny Radziwiłł i Wojciecha Roszkowskiego, Historia dla maturzysty. Wiek XIX

ZAKRES PODSTAWOWY (2h tygodniowo) II SEMESTR Tematy Wymagania edukacyjne

wiedza umiejętności Środki dydaktyczne Standardy

egzaminacyjne Czas

Rozwój techniki i przemiany gospodarcze w XIX i na początku XX wieku

Uczeń zna: najważniejszych wynalazców i wynalazki tego okresu; - formy monopoli: kartele, syndykaty, koncerny, trusty;- najważniejsze surowce wykorzystywane w gospodarce; - fazy cyklu koniunkturalnego: kryzys, depresja, ożywienie, rozkwit; - główne gałęzie przemysłu;- potęgi gospodarcze ówczesnego świata: Wielką Brytanię, Belgię, Holandię; później także Niemcy, USA, Japonię; - nazwiska posiadaczy największych fortun: Kruppów, Rothschild, Rockefeller, Carnegie.

Uczeń potrafi: - scharakteryzować wpływ wynalazków na rozwój gospodarczy; - przedstawić zasady działania gospodarki wolnorynkowej oraz różnych form monopolu;- wyjaśnić przyczyny bogactwa narodów i różnice w rozwoju gospodarczym państw i społeczeństw; - wyjaśnić terminy i pojęcia: leseferyzm, monopol, spółka akcyjna, imperializm; - odczytywać i interpretować wykresy ilustrujące różnorodne zjawiska gospodarcze.

- podręcznik WSzPWN, s. 20–27, 40–43; tekst źródłowy s. 44; mapy s. 40; schemat s. 22; wykres s. 41; tabele s. 23, 27, 42; karykatura s. 25;- Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Rondo Cameron, Historia gospodarcza świata; - Krystyna Szelągowska, Wykłady z historii powszechnej dla szkoły średniej; - Harry Landreth, David C. Colander, Historia myśli ekonomicznej; - John Simons, 100 najwybitniejszych uczonych wszech czasów; - Alfred Wiślicki, Z dziejów maszyn;- źródła historyczne: Afisz reklamujący projekcje filmów braci Lumière; Henry Ford o zasadach budowy i sprzedaży swoich samochodów (Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław

I. 4, 5, 6, 8. II. 1–7. III. 1, 2, 3;

1h

Bogusław Lenard, s. 473, 480–481). Przemiany społeczne w XIX i na początku XX wieku

Uczeń zna: - przyczyny wzrostu demograficznego; - Thomasa Malthusa i jego prawo; - główne kierunki migracji ludności; - stratyfikację ówczesnego społeczeństwa; - główne przemiany dokonujące się w życiu codziennym; - najważniejsze style wystroju wnętrz.

Uczeń potrafi: - określić przyczyny przemian społecznych w XIX w. i początkach XX wieku; - przedstawić najważniejsze przemiany społeczne; - scharakteryzować strukturę społeczeństw europejskich; - przedstawić najważniejsze problemy społeczne; - opisać przemiany w życiu codziennym różnych grup społecznych; - scharakteryzować przemiany pozycji kobiet w społeczeństwie europejskim; - odróżniać stroje i wnętrza z epoki; - odczytywać i interpretować wykresy ilustrujące różnorodne zjawiska społeczne.

- podręcznik WSzPWN, s. 28–40; wykres s. 29; ilustracje s. 35, 36, 38, 39; tekst źródłowy s. 44; - Historia życia prywatnego, t. 4, red. Michelle Perrot; - Norman Davies, Wyspy; - Jean-Luis Flandrin, Historia rodziny; - Witold Rybczyński, Dom. Krótka historia idei; - Jacques Ruffié, Jean Charles Sournia, Historia epidemii; - Leonardo Benevolo, Miasto w dziejach Europy.

I. 2, 4, 5, 6, 8, 9. II. 1–7. III. 1, 2, 3.

1h

Przemiany gospodarczo-społeczne na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku

Uczeń zna: - najważniejsze rośliny uprawne na ziemiach polskich; - lata reform uwłaszczeniowych (1823, 1848, 1864); - główne gałęzie i ośrodki rozwoju przemysłu: Zagłębie Staropolskie i Dąbrowskie, okręg łódzki i warszawski, Górny Śląsk,

Uczeń potrafi: - scharakteryzować gospodarkę poszczególnych zaborów; - określić różnice w rozwoju gospodarczym i ich przyczyny; - scharakteryzować społeczeństwa trzech zaborów;- przedstawić instytucje wspomagające rozwój gospodarczy na ziemiach

- podręcznik WSzPWN, s. 47–58; mapa s. 51; ilustracje s.47, 48, 49, 54; schemat s. 56; tabela s. 55; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Janusz Skodlarski, Zarys historii gospodarczej Polski do 1945 roku; - Polska XIX wieku, red. Stefan Kieniewicz; - Norman Davies, Boże igrzysko - Irenausz Ihnatowicz, Społeczeństwo polskie 1864–1914;

I. 2, 4, 5, 6, 8, 9. II. 1–7. III. 1, 2, 3.

2h

Śląsk Cieszyński; - najważniejszych organizatorów polskiego życia gospodarczego: Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, Stanisława Staszica, Dezyderego Chłapowskiego, Hipolita Cegielskiego, ks. Piotra Wawrzyniaka; - główne problemy społeczne.

polskich; - odczytywać z map informacje dotyczące zagadnień gospodarczych i społecznych oraz je interpretować; - wyjaśnić terminy i pojęcia: uwłaszczenie chłopów, płodozmian, poddaństwo, sądownictwo patrymonialne, oczynszowanie, ustawa regulacyjna, cło, cła ochronne.

- Ireneusz Ihnatowicz, Antoni Mączak, Benedykt Zientara, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku; - Juliusz Łukasiewicz, Początki cywilizacji przemysłowej na ziemiach polskich; - Bolesław Prus, Lalka; - film Ziemia obiecana w reż Andrzeja Wajdy.

Kierunki ideowe XIX wieku

Uczeń zna: - najważniejsze kierunki ideowe: konserwatyzm; nacjonalizm, chrześcijańska demokracja, liberalizm, republikanizm, socjalizm, anarchizm i syndykalizm; - reprezentantów tych kierunków; - Manifest Komunistyczny i jego autorów: Karola Marksa i Fryderyka Engelsa;- Leona XIII i jego encyklikę Rerum novarum; - głównych przedstawicieli ruchów narodowych w Europie XIX wieku; - czynniki narodowotwórcze.

Uczeń potrafi: - umieścić w czasie narodziny nowoczesnych ruchów politycznych; - uporządkować je wg schematu lewica – centrum – prawica; - scharakteryzować poszczególne ideologie; - określić ich bazę społeczną; - opisać działalność poszczególnych ugrupowań oraz ich przedstawicieli; - przedstawić genezę nowoczesnych narodów; - wyjaśnić przyczyny popularności postaw nacjonalistycznych w Europie;- przedstawić postawę Kościoła katolickiego wobec problemów społecznych XIX wieku; - dokonać analizy i

- podręcznik WSzPWN, s. 60–74; tabela s. 69; teksty źródłowe s. 74–83; - Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX - Henryk Olszewski, Maria Zmierczak, Historia doktryn politycznych i prawnych; - Rudolf Fischer-Wollpert, Leksykon papieży; - Lord Acton, Historia wolności; - Alexis de Tocqueville, O demokracji w Ameryce; - Astolphe markiz de Custine, Listy z Rosji.

I. 2, 3, 5, 6, 7, 9. II. 1, 4, 5, 7. III. 1, 2, 3.

1h

zinterpretować programy polityczne; - wyjaśnić terminy i pojęcia: socjalizm utopijny, marksizm, komunizm, reformizm, rewizjonizm, walka klas, tyrania większości, kwestia robotnicza, nauka społeczna Kościoła katolickiego, nowoczesny naród, nacjonalizm.

Kultura europejska XIX wieku

Uczeń zna: - okresy kultury europejskiej: oświecenie, romantyzm, pozytywizm, modernizm; - główne centra rozwoju kultury; - najważniejsze kierunki w sztuce przełomu XIX i XX wieku; - przedstawicieli poszczególnych okresów w filozofii, literaturze i sztuce i muzyce.

Uczeń potrafi: - umieścić okresy rozwoju kultury w czasie; - scharakteryzować okresy w rozwoju kultury europejskiej; - przyporządkować dzieła sztuki do okresów kultury; - dokonać analizy i interpretacji dzieła filozoficznego i malarskiego; - wyjaśnić terminy i pojęcia: nurt dionizyjski i apolliński, scjentyzm, fin de siècle, la Belle Epoque, duch dziejów, psychoanaliza, bohema, realizm, naturalizm, impresjonizm, Art. Nouveau, secesja, symbolizm, kubizm, futurtzm, muzyka dodekafoniczna.

- podręcznik WSzPWN, s. 85–96; ilustracje s. 86, 87, 91, 93, 94, 95; - Wendy Beckett, Historia malarstwa - Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, t. 2; - E.H. Gombrich, O sztuce; - Erika Langmuir, The National Gallery, Companion Guide; - Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 3; - Julia Didier, Słownik filozofii; - Andrzej Dulewicz, Słownik sztuki francuskiej; - muzyka: Feliks Mendelssohn, Marsz weselny; Franz Schubert, IV Symfonia; Fryderyk Chopin, Nokturn g-moll, Richard Wagner, Pierścień Nibelunga.

I. 6, 8, 9. II. 1, 2, 4, 6, 7. III. 1, 2, 3.

2h

Kongres wiedeński

Uczeń zna: - państwa wywierające decydujący wpływ na postanowienia kongresu

Uczeń potrafi: - scharakteryzować obrady kongresy wiedeńskiego; - wyjaśnić przyczyny

- podręcznik WSzPWN, s. 98–103; ilustracje s. 99, 101, 102, 103; mapa s. 100; tekst źródłowy s. 110–111; - Waldemar Łazuga, Historia

I. 1, 2, 5, 6, 9. II. 1–7. III. 1, 2, 3.

1h

wiedeńskiego; - najważniejsze koronowane głowy i polityków uczestniczących w obradach kongresu; - zasady, którymi kierował się kongres wiedeński: restauracja, legitymizm, równowaga europejska; - najważniejsze postanowienia kongresu, ze szczególnym uwzględnieniem sprawy polskiej; - czas trwania kongresu oraz rok założenia Świętego Przymierza; - władców – założycieli Świętego Przymierza: Aleksandra I, Franciszka I, Fryderyka Wilhelma III.

postanowień kongresu; - przedstawić zasady działania porządku wiedeńskiego; - podać przyczyny powstania i zasady którymi miało kierować się Święte Przymierze; - wyjaśnić terminy i pojęcia: tańczący kongres, restauracja, legitymizm, równowaga europejska, porządek europejski, Związek Niemiecki.

powszechna. Wiek XIX; - Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Franz Herre, Metternich; - Jean Orieux, Talleyrand; - tekst źródłowy: Akt końcowy kongresu wiedeńskiego (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 73–75).

Europa po kongresie wiedeńskim

Uczeń zna: - najważniejsze organizacje o charakterze narodowym i liberalnym: karbonariuszy, organizacje studenckie w Niemczech, Młoda Europa, Związek Północny, Związek Południowy, ruch filohelleński; - przywódców: Giuseppe Mazzini, Ludwik Filip, Frantisek Palacky, Taras Szewczenko; - najważniejsze wystąpienia

Uczeń potrafi: - przedstawić najważniejsze problemy europejskie w latach 1815–1847; - scharakteryzować układ sił w Europie pokongresowej; - przedstawić cele i metody ruchów liberalnych i demokratycznych oraz robotniczych; - określić skutki działań tych ruchów dla Europy; - wskazać na mapie tereny najbardziej aktywnej

- podręcznik WSzPWN, s. 103–110; ilustracje s. 104, 108; mapa s. 108; tabela s. 110; teksty źródłowe s. 111–113; - Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Jose Cabanis, Karol X.

I. 1, 2, 5, 6. II. 1–7. III. 1, 2, 3.

1h

przeciwko porządkowi europejskiemu: Włochy, Niemcy, Hiszpania, Grecja, Rosja (powstanie dekabrystów), Belgia, Francja (rewolucja lipcowa);- miejsca interwencji Świętego Przymierza: Włochy, Hiszpania; - ruch czartystów i zasady jego program; - daty: 1825, 1830.

działalności ruchów narodowych; - wyjaśnić terminy i pojęcia: epoka Metternicha, trzy dni chwały, karbonariusze, związki zawodowe.

Wiosna Ludów w Europie

Uczeń zna: - państwa, w których doszło do wybuchu Wiosny Ludów; - cele wystąpień społeczeństw Europy; - najważniejszych władców: Ludwik Filip, Napoleon III, Ferdynand I, Franciszek Józef, Fryderyk Wilhelm IV, Ferdynand II Burbon, Karol Albert, Wiktor Emanuel II; - przywódców Wiosny Ludów: Lajos Kossuth, Giuseppe Garibaldi.

Uczeń potrafi: - scharakteryzować przyczyny wybuchu Wiosny Ludów; - przedstawić jej przebieg w najważniejszych ośrodkach: Francji, Austrii, państwach włoskich, Prusach; - opisać próbę realizacji zjednoczenia Niemiec i Włoch; - określić skutki Wiosny Ludów dla poszczególnych państw i całej Europy; - umieścić w czasie wydarzenia Wiosny Ludów; - wskazać na mapie miejsca najważniejszych wydarzeń; - analizować i interpretować karykatury; - wyjaśnić terminy i pojęcia: Wiosna Ludów, akcja bankietowa, powstanie czerwcowe, komisja

- podręcznik WSzPWN, s. 114–125; ilustracje s. 151, 117, 120, 121, 122, 123; mapa s. 114; tabela s. 124; teksty źródłowe s. 125–128; - Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Jadwiga Chadzikowska, Generał Bem; - Alfred Liebfeld, Napoleon III; - George Byron, Giaur; - tekst źródłowy: Charles C.F. Greville o wydarzeniach we Francji (28 II 1848), Proklamacja niepodległości Węgier, IV 1849 (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 111–112)

I. 1, 2, 5, 6. II. 1–7. II. 1, 2, 3.

1h

luksemburska, konstytucja oktrojowana, parlament frankfurcki, małe i wielkie Niemcy, republika, panslawizm, Risorgimento.

Przemiany polityczne w Europie 1850–1871

Uczeń zna: - najważniejsze problemy europejskie połowy XIX wieku; - państwa uczestniczące w wojnie krymskiej; - etapy zjednoczenia Niemiec; - etapy zjednoczenia Włoch;- władców: Mikołaja I, Aleksandra II, Wiktora Emanuela II, Napoleona III, Wilhelma I; - polityków: Camillo Cavoura, Otto von Bismarcka, Giuseppe Garibaldiego; - daty: 1834, 1848–1849, 1853–1856, 1861, 1864, 1866, 1870–1871.

Uczeń potrafi: - przedstawić przyczyny, przebieg i skutki wojny krymskiej; - scharakteryzować proces jednoczenia Włoch; - przedstawić proces jednoczenia Niemiec; - scharakteryzować wpływ procesów zjednoczeniowych na sytuację europejską; - wskazać na mapie: tereny najważniejszych działań w wojnie krymskiej, etapy zjednoczenia Włoch i Niemiec, tereny utracone przez Francję w wojnie z Prusami; - rozpoznać podobizny najważniejszych bohaterów przemian połowy XIX wieku;- wyjaśnić terminy i pojęcia: kwestia wschodnia, wyprawa tysiąca, Związek Celny, Związek Północnoniemiecki, depesza emska, Komuna Paryska.

- podręcznik WSzPWN, s. 129–144; ilustracje s. 132, 135, 136, 137, 142; mapy s. 130, 133, 138, 139, 141; - Christian von Krockow, Bismarck;- Wilhelm Mommsen, Bismarck; -Hegen Schulze, Niemcy. Nowa historia; - źródła historyczne: Przemówienie Ottona von Bismarcka (1862); Depesza emska; Manifest Wilhelma I o przyjęciu korony cesarskiej (1871) (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 259, 268–269, 273–274); - folia – schemat etapów zjednoczenia Włoch i Niemiec.

I. 1, 2, 5, 6. II. 1–7. III. 1, 2, 3.

2h

Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim

Uczeń zna: - struktury polityczne powstałe na ziemiach

Uczeń potrafi: - opisać sprawę polską na kongresie wiedeńskim;

- podręcznik WSzPWN, s. 148–154; ilustracje s. 149,150, 152, 153, 154; mapa s. 148; teksty źródłowe s. 154–

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8. II. 1, 2, 4, 6, 7. III. 1, 2, 3.

1h

polskich na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego: Królestwo Polskie, Wielkie Księstwo Poznańskie, Rzeczpospolita Krakowska; - namiestnika W. Ks. Poznańskiego – ks. Antoniego Radziwiłła; - najważniejsze postanowienia Konstytucji Królestwa Polskiego; - godło Królestwa Polskiego; - strukturę władzy; - władców Królestwa Polskiego: Aleksandra I, Mikołaja I; - wyższych urzędników: namiestnika – Józefa Zajączka, głównodowodzącego –w. ks. Konstantego Pawłowicza, pełnomocnika cara – Nikołaja Nowosilcowa; - ugrupowanie sejmowe kaliszan; - najważniejsze organizacje spiskowe i ich przywódców.

- scharakteryzować system władzy w Królestwie Polskim;- przedstawić politykę carów wobec Królestwa Kongresowego; - scharakteryzować postawy społeczeństwa polskiego wobec nowej sytuacji politycznej; - przedstawić programy tajnych organizacji oraz ich wpływ na sytuację w Królestwie Polskim; - rozpoznać podobizny najważniejszych postaci Królestwa Polskiego (1815–1830); - analizować i interpretować Ustawę Zasadniczą; - wskazać na mapie struktury polityczne powstałe na ziemiach polskich na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego.

158; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Norman Davies, Boże igrzysko - Alina Witkowska, Rówieśnicy Mickiewicza; - Henryk Mościcki, Wilno i Warszawa w „Dziadach” Mickiewicza; - Walerian Łukasiński, Pamiętniki; - Adam Mickiewicz, Dziady część III; - Juliusz Słowacki, Kordian; - folia – tabela ilustrująca organizacje spiskowe, ich przedstawicieli i cele; - film Lawa w reż Tadeusza Konwickiego.

Powstanie listopadowe i jego skutki

Uczeń zna: - organizację spiskową, która doprowadziła do wybuchu powstania listopadowego oraz jej przywódcę;

Uczeń potrafi: - dokonać analizy i oceny przyczyn wybuchu powstania listopadowego; - scharakteryzować przebieg działań w powstaniu

- podręcznik WSzPWN, s. 159–170; ilustracje s. 161, 162, 163, 170; mapy s. 160, 165; teksty źródłowe s. 172–174; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918;

I. 2; 5, 6. II. 1, 2, 3, 4; 5, 7. III. 1, 2, 3.

1h

- dowódców powstania listopadowego: Józefa Chłopickiego, Michała Radziwiłła, Jana Skrzyneckiego, Jana Krukowieckiego, Henryka Dembińskiego, Józefa Dwernickiego; - dowódców rosyjskich: Iwana Dybicza, Iwana Paskiewicza; - bitwy powstania: Stoczek, Grochów, Wawer, Dębe Wielkie, Iganie, Ostrołęka; - ugrupowania tworzące Rząd Narodowy; - represje zaborców wobec powstańców; - daty: 29 XI, 5 XII 1830; 25 I, 25 II, 26 V, 15 VIII, 6 IX 1831.

listopadowym (wykorzystując mapę); - przedstawić aspekty polityczne powstania (wewnętrzne i zewnętrzne); - wykorzystując literaturę naukową i popularnonaukową, dokonać analizy i oceny przyczyn upadku powstania.

- Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, Trzy powstania narodowe; - Powstanie listopadowe, red. Władysław Zajewski; - Tadeusz Łepkowski, Powstanie listopadowe; - teksty źródłowe: Artykuł Piotra Wysockiego o sprzysiężeniu, Ignacy Prądzyński o planach powstańców (Wiek XIX. Teksty źródłowe, oprac. Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, s. 180–181, 181–183); - muzyka: F. Chopin, Etiuda rewolucyjna.

Wielka Emigracja i jej wpływ na losy kraju

Uczeń zna: - najważniejsze ośrodki emigracyjne; -ugrupowania polityczne: Hotel Lambert, TDP, Młoda Polska, Gromady Ludu Polskiego i ich przywódców; - przywódców duchowych i twórców kultury Wielkiej Emigracji: Andrzeja Towiańskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta

Uczeń potrafi: - scharakteryzować działalność Wielkiej Emigracji; - omówić programy ugrupowań politycznych; - przedstawić i ocenić wpływ Wielkiej Emigracji na ówczesnych i dzisiejszych Polaków; - omówić przebieg powstania 1846 r.; - przedstawić przebieg Wiosny Ludów na ziemiach polskich

- podręcznik WSzPWN, s. 175–194; ilustracje s. 176, 177, 179, 180, 181, 183, 186, 189, 192; tabela s. 194; mapa s. 191; teksty źródłowe s. 194–200; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918 - Stanisław Kalembka, Wielka Emigracja; - Jerzy Skowronek, Adam Jerzy Czartoryski; - Wojciech Karpiński, Marcin Król,

I. 5, 6, 7, 8, 9. II. 1–7. III. 1–3.

2h

Krasińskiego, Kamila Cypriana Norwida, Maurycego Mochnackiego, Fryderyka Chopina; - organizacje spiskowe na ziemiach polskich działające z inspiracji emigracji: Stowarzyszenie Ludu Polskiego, Konfederacja Powszechna Narodu Polskiego, Związek Plebejuszy; - najważniejszych spiskowców: ks. Piotr a Ściegiennego, Edwarda Dembowskiego, Karol Libelta, Henryka Kamieńskiego, Walentego Stefańskiego; - rok wybuchu i przywódcę powstania krakowskiego – Jana Tyssowskiego; - przywódcę rzezi galicyjskiej – Jakuba Szelę; - rok i zasięg Wiosny Ludów na ziemiach polskich.

oraz aktywność Polaków w wydarzeniach europejskich; - przedstawić i ocenić skutki Wiosny Ludów dla Polaków żyjących pod zaborami; - dokonać analizy i oceny programu politycznego; - wyjaśnić terminy i pojęcia: emigracja, emisariusze, kwestia chłopska, rabacja.

Sylwetki polityczne XIX wieku; - Jadwiga Chudzikowska, Generał Bem; - Adam Zamoyski, Chopin; - Bogusław Polak, Wiosna Ludów w Wielkopolsce 1848; - folia – schemat przedstawiający organizacje polityczne Wielkiej Emigracji.

Początki pracy organicznej w Wielkopolsce

Uczeń zna: - przedstawicieli pracy organicznej w Wielkopolsce: Edwarda Raczyńskiego, Tytusa Działyńskiego, Karola Marcinkowskiego, Gustawa Potworowskiego, Dezyderego Chłapowskiego,

Uczeń potrafi: - przedstawić przyczyny aktywności organicznikowskiej Wielkopolan; - scharakteryzować metody pracy organicznej; - opisać i ocenić wpływ metod walki z zaborcami na

- podręcznik WSzPWN, s. 171–172; ilustracja s. 171; - Dzieje Poznania, t. 2, cz. 1, red. Jerzy Topolski, Lech Trzeciakowski;- Jerzy Topolski, Wielkopolska poprzez wieki; Maria i Lech Trzeciakowscy, W dziewiętnastowiecznym Poznaniu; - Kronika Miasta Poznania 3/96,

I. 3, 4, 5, 6, 8, 9. II. 1, 2, 4, 5, 6, 7. III. 2, 3.

1h

Hipolita Cegielskiego; - główne ośrodki pracy organicznej: Poznań, Gostyń, Turew, Leszno; - najważniejsze inicjatywy organicznikowskie: Kasyno Gostyńskie, Biblioteka E. Raczyńskiego,, Złota Kaplica,, Bractwa Trzeźwości Hotel Bazar, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Towarzystwo Pomocy Naukowej, wydawanie źródeł do historii Polski; - cele inicjatyw organicznikowskich; - metody pracy organicznej.

kształtowanie się mentalności społeczeństwa; - wyjaśnić terminy i pojęcia: praca organiczna, kasyno, społecznik.

Karol Marcinkowski i jego czasy; - Marek Rezler, Emilia Sczaniecka; - Paweł Bauer, Dezydery Chłapowski; - Lech Słowiński, Hipolit Cegielski;- Lech Słowiński, Tytus Działyński; - Lech Słowiński, Edward Raczyński; - film Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy; - plan miasta Poznania z XIX wieku.

Powstanie styczniowe (przyczyny, przebieg, skutki)

Uczeń zna: - najważniejsze ugrupowania tworzące obóz Białych i Czerwonych oraz ich przywódców; - cele polityczne i społeczne tych obozów; - najważniejsze manifestacje patriotyczne przed wybuchem powstania; - reformy Aleksandra Wielopolskiego; - osoby: cara Aleksandra II, w. ks. Konstantego Mikołajewicza, Michaiła Gorczakowa, abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego,

Uczeń potrafi - scharakteryzować sytuację międzynarodową wpływającą na aktywność Polaków; - opisać sytuację w Królestwie Polskim w l. 1861–1863; - przedstawić ewolucję obozów politycznych przed wybuchem powstania; - scharakteryzować działania wojenne w powstaniu styczniowym; - opisać organizację polskiego państwa podziemnego; - scharakteryzować kontekst międzynarodowy powstania; - przedstawić i ocenić

- podręcznik WSzPWN, s. 202–220; ilustracje s. 202, 203, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213, 215, 216, 217, 218, 220; mapa s. 214; teksty źródłowe 220–226; - Stefan Kieniewicz, Powstanie styczniowe; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Andrzej Zahorski, Władysław Zajewski, Trzy powstania narodowe; - Marek Jekel, Wiedza w pigułce. Historia Polski; - Barbara Petrozolin, Przed tą nocą;- Ksawery Pruszyński, Margrabia Wielopolski;

I. 1, 3, 5, 6, 9. II. 1, 2, 4, 5, 7. III. 1–3.

1h

Aleksandra Wielopolskiego;- dokładną datę wybuchu powstania; - główne treści zawarte w Manifeście Rządu Narodowego; - dyktatorów powstania; - pięciu dowódców powstańczych; - pięć miejsc, w których doszło do potyczek z wojskami rosyjskimi.

przyczyny jego klęski; - odpowiedzieć na pytanie o trwałość legendy powstania styczniowego w społeczeństwie polskim; - wskazać na mapie miejsca potyczek oddziałów polskich z rosyjskimi; - wyjaśnić terminy i pojęcia: odwilż posewastopolska, manifestacja patriotyczna, branka, wojna partyzancka.

- Zygmunt Szczęsny Feliński, Pamiętniki; - film Szwadron w reż. Juliusza Machulskiego; - folia – schemat tworzenia się obozów politycznych przed powstaniem styczniowym.

Czy zjednoczenie Włoch i Niemiec zniszczyło porządek wiedeński? – lekcja powtórzeniowa

Uczeń zna: - najważniejsze wiadomości dotyczące mechanizmów działania porządku wiedeńskiego; - najważniejsze zasady obowiązujące w dyskusji.

Uczeń potrafi: - wykorzystać różnorodne źródła informacji; - postawić tezę w dyskusji; - wykorzystać wiedzę w celu poparcia swojego zdania lub tezy argumentami; - polemizować z argumentami oponentów; - umiejętnie wykorzystać w dyskusji wiedzę z innych przedmiotów; - zauważyć i ocenić różnorodne aspekty procesów społecznych i politycznych; - wykorzystać w praktyce znajomość zasad kulturalnej dyskusji.

I. 1–9. II. 1–7. III. 1–3.

1h

Europa i ziemie polskie w I połowie XIX wieku – praca klasowa

Uczeń zna: - wiadomości wymienione w planie wynikowym.

Sprawdzane umiejętności: - umieszcza opisywane wydarzenia w czasie i przestrzeni - wskazuje na przyczyny i

I. 1–9. II. 1, 2, 7. III. 1, 2, 3.

1h

skutki wydarzeń; - korzysta z różnorodnych źródeł informacji; - porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa; - formułuje oceny; - uzasadnia sformułowane oceny.

Rozwój procesu demokratyzacji społeczeństw i państw europejskich

Uczeń zna: - czynniki wpływające na kształtowanie się demokracji; - systemy polityczne XIX i początków XX wieku: monarchię absolutną, monarchię konstytucyjną (parlamentarną, dualistyczną), republikę (parlamentarna, prezydencka, formalną); - państwa będące przykładami wymienionych systemów politycznych; - zasady ordynacji wyborczych; - terminy prawica, lewica; - najważniejsze typy partii politycznych i ruchów społecznych; - sfery interwencji państwa w życie społeczno-gospodarcze.

Uczeń potrafi: - scharakteryzować systemy polityczne; - przedstawić ewolucję systemów politycznych państw europejskich w XIX i na początku XX wieku; - opisać i uzasadnić umowność podziału partii politycznych na prawicę i lewicę; - scharakteryzować rolę państwa w życiu politycznym i gospodarczym

- podręcznik WSzPWN, s. 229–239; ilustracje s 231, 232, 236; tabele s. 228, 230, 233, 235; tekst źródłowy s. 239–240; - Ivo Jaworski, Powszechna historia państwa i prawa; - Krzysztof Krasowski, Marek Krzymkowski, Krystyna Sikorska- Dzięgielewska, Jerzy Walachowicz, Historia ustroju państwa; - Michał Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918; - teksty źródłowe: Eliza Orzeszkowa o potrzebie edukacji kobiet, W poszukiwaniu pracy (Wiek XIX. Teksty źródłowe, oprac. Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, s. 292–294, 296–297).

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9. II. 1–7. III. 1; 2; 3.

1h

Rosja od Mikołaja I do Mikołaja II

Uczeń zna: - carów Rosji: Mikołaja I, Aleksandra II, Aleksandra

Uczeń potrafi: - przedstawić zasady systemu mikołajewskiego;

- podręcznik WSzPWN, s. 241–247; ilustracje s. 241, 242, 244, 245, 246; tekst źródłowy s. 262–263;

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9. II. 1–7. III. 1; 2; 3.

1h

III, Mikołaja II; - reformy Aleksandra II; - najważniejsze ugrupowania polityczne i społeczne Rosji XIX i początków XX wieku oraz ich przywódców; - bitwy wojny rosyjsko-japońskiej; - najważniejsze wydarzenia rewolucji 1905 r.; - postacie: Aleksandra Hercena, Aleksandra Hryniewieckiego, Sergiusza Witte, Gieorgija Gapona; - miesiąc i rok wydania oraz postanowienia dyplomu październikowego; daty: 1853–1856, 1881, 1905.

- scharakteryzować reformy carskie w okresie odwilży posewastopolskiej oraz ukazać ich wpływ na dalsze losy Rosji; - scharakteryzować najważniejsze ruchy polityczne i społeczne Rosji XIX wieku; - przedstawić przyczyny i przebieg i skutki rewolucji 1905 r.; - opisać i ocenić manifest carski oraz reformy Aleksandra Stołypina; - dokonać analizy porównawczej źródeł pisanych; - wyjaśnić terminy i pojęcia: słowianofile, zapadnicy, narodnicy, szalone lato, krwawa niedziela, krawaty Stołypina.

- Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918 - Michaił Heller, Historia imperium rosyjskiego; - Richard Pipes, Rosja carów; - W. Bruce Lincoln, Mikołaj I - Siergiej Nieczajew, Katechizm rewolucjonisty; - Fiodor Dostojewski, Biesy; - teksty źródłowe: Krwawa niedziela, Manifest konstytucyjny Mikołaja II (Wiek XIX. Teksty źródłowe, oprac. Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, s. 125–129) - film Pancernik Potiomkin w reż. Sergiusza Eisensteina; - folia – tabela z partiami politycznymi, przywódcami i programami.

Anglia i Francja przełomu XIX i XX wieku

Uczeń zna: - strukturę parlamentu brytyjskiego i francuskiego; - zasady reformy prawa wyborczego w Wielkiej Brytanii; - zmiany, które nastąpiły w strukturze władzy we Francji po wojnie z Prusami; - ugrupowania polityczne Wielkiej Brytanii; - władców: królową Wiktorię i Cesarza Francuzów Napoleona III;

Uczeń potrafi: - scharakteryzować epokę wiktoriańską; - przedstawić przemiany ustrojowe we Francji (od cesarstwa do republiki); - scharakteryzować konflikt we Francji związany ze sprawą Alfreda Dreyfusa i wskazać na jego wpływ społeczeństwo francuskie XIX i XX wieku.

- podręcznik WSzPWN, s. 247–251; ilustracje s. 247, 249, 251; plan s. 250; - Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918; - Alfred Liebfeld, Napoleon III - tekst źródłowy; Konstytucja III Republiki Francuskiej, 1875 (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 318–321).

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9. II. 1–7. III. 1.

1h

Niemcy i Austro-Węgry przełomu XIX i XX wieku

Uczeń zna: - cesarzy: Wilhelma I, Wilhelma II, Franciszka Józefa; - urzędy władzy centralnej w Niemczech po zjednoczeniu;- strukturę władzy centralnej w państwie Habsburgów po 1866 r.; - zasady polityki wewnętrznej Bismarcka; - problemy wewnętrzne państwa Habsburgów; - daty: 1866, 1871.

Uczeń potrafi: - scharakteryzować strukturę polityczną II Rzeszy Niemieckiej; - opisać i ocenić politykę wewnętrzna Otto von Bismarcka ze szczególnym uwzględnieniem Kulturkampfu i ustaw antysocjalistycznych; - przedstawić przyczyny przemian ustroju państwa Habsburgów; - scharakteryzować ustrój Austro-Węgier i politykę państwa wobec narodów monarchii Habsburgów.

- podręcznik WSzPWN, s. 251–253; ilustracje s. 251, 252; mapa s. 253; tabela s. 253; - Stanisław Grodziski, Franciszek Józef; - Theo Aronson, Cesarze niemieccy 1871–1918; - teksty źródłowe: Konstytucja II Rzeszy Niemieckiej, Orędzie Wilhelma I do Sejmu Rzeszy (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 321-326, 332-333).

I. 1–9. II. 1–7. III. 1.

1h

Polityka zaborców wobec społeczeństwa

Uczeń zna: - represje wobec społeczeństwa polskiego w

Uczeń potrafi: - wyjaśnić przyczyny zróżnicowania polityki

- podręcznik WSzPWN, s. 270–279; ilustracje s. 270, 272, 278; mapa s. 281;

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. II. 1, 2, 4, 5, 6, 7. III. 1, 2.

1h

polskiego zaborze rosyjskim po upadku powstania styczniowego; - metody walki z polskością stosowane przez zaborcę pruskiego; - zasady polityki Austro-Węgier wobec Polaków; - strukturę władzy w Galicji doby autonomii; - postacie: Michaiła Murawiowa, Iwana Hurki Aleksandra Apuchtina, Ferdinanda Hansemanna, Hermana Kennemanna, Heinricha Tiedemanna, Leona Capriviego; - daty: 1864, 1866, 1871, 1885, 1886, 1904, 1908.

zaborców wobec narodu polskiego; - scharakteryzować politykę germanizacji i rusyfikacji; - przedstawić politykę Wiednia wobec Polaków; - wyjaśnić terminy i pojęcia: Nadwiślański Kraj, katorga, noc apuchtinowska, Kulturkampf, rugi pruskie, Komisja Kolonizacyjna, Hakata, ustawa wywłaszczeniowa, ustawa kagańcowa, władze krajowe.

- Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918; - Marek Jekel, Wiedza w pigułce. Historia Polski; - Józef Buszko, Galicja 1859–1914;- Stanisław Grodziski, W królestwie Galicji i Lodomerii; - teksty źródłowe: Droga zesłańców na Sybir; Postanowienia dotyczące nauczania w szkołach ludowych; Ustawa o utworzeniu Komisji Kolonizacyjnej, Cele Hakaty, (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 385–386, 400–401, 408, 429); - folia – schemat władz krajowych w Galicji.

Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborców

Uczeń zna: - stratyfikację społeczeństwa polskiego w XIX wieku; - różne rodzaje postaw społeczeństwa polskiego wobec zaborców; - formy oporu społeczeństwa polskiego wobec zaborców;- najważniejsze czasopisma polskie; - postacie: Erazma Piltza, Włodzimierza Spasowicza, Aleksandra Świętochowskiego, Michała Bobrzyńskiego, Józefa

Uczeń potrafi: - scharakteryzować ewolucję struktury społeczeństwa polskiego w XIX wieku; - przedstawić i wyjaśnić różnorodność postaw społeczeństwa polskiego wobec zaborcy; - scharakteryzować rolę inteligencji w kształtowaniu postaw patriotycznych; - opisać różnorodne formy walki z zaborcami, ilustrując je działaniami konkretnych postaci;

- podręcznik WSzPWN, s. 270–285;- Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918; - Piotr Wandycz, Pod zaborami 1795–1918; - Marek Jekel, Wiedza w pigułce. Historia Polski; - Elżbieta Kaczyńska, Pejzaż miejski z zaściankiem w tle; - Zbigniew Fras, Galicja - Maria i Lech Trzeciakowscy, W dziewiętnastowiecznym Poznaniu; Bohdan Cywiński, Rodowody

I. 1– 9. II. 1–7. III. 1, 2; 3.

2h

Szujskiego, Stanisława Tarnowskiego. abp. Mieczysława Ledóchowskiego, Karola Miarkę, Maksymiliana Jackowskiego, ks. Piotra Wawrzyniaka, Michała Drzymałę.

- ocenić wykorzystanie możliwości stworzonych przez autonomię w Galicji; - analizować i interpretować różnorodne źródła informacji;- wyjaśnić terminy i pojęcia: lojalizm, ugoda, asymilacja, stańczycy, liberum conspiro, irredenta, inteligencja, ziemianie, pozytywiści, strajki dzieci wrzesińskich, wóz Drzymały.

niepokornych; - Wojciech Karpiński, Marcin Król, Sylwetki polityczne XIX wieku; - Ireneusz Ihnatowicz, Społeczeństwo polskie 1864–1914; - Marek Rezler, Piotr Wawrzyniak; - Zbigniew Dworecki, Michał Drzymała; - teksty źródłowe: Adres sejmu galicyjskiego, List otwarty Henryka Sienkiewicza w sprawie dzieci wrzesińskich (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 389–390, 430–431); - film Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy.

Polskie ruchy polityczne w II połowie XIX i na początku XX wieku

Uczeń zna: - główne nurty ruchów politycznych na ziemiach polskich w II połowie XIX i w początkach XX wieku: konserwatystów, nacjonalistów, ludowców, socjalistów (niepodległościowców i rewolucjonistów); - najważniejszych działaczy ruchów politycznych; - tytuły czasopism reprezentujących główne ugrupowania polityczne; - daty: 1882, 1887, 1893, 1895, 1897, 1903, 1906,

Uczeń potrafi: - przedstawić genezę najważniejszych ruchów politycznych; - opisać ich zaplecze społeczne; - scharakteryzować ich ewolucję ideologiczną; - opisać i ocenić na podstawie źródeł historycznych najważniejsze zasady programów politycznych, ze szczególnym uwzględnieniem stosunku do sprawy niepodległości; - wyjaśnić terminy i pojęcia: stańczycy, ruch zachowawczy,

- podręcznik WSzPWN, s. 290–299; ilustracje s. 292, 294, 295, 300; wykresy s. 294, 297, 299; tabela s. 306; teksty źródłowe s. 306–314; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918; - Piotr Wandycz, Pod zaborami 1795–1918; - Włodzimierz Suleja, Józef Piłsudski; - Marcin Król, Stańczycy.

I. 2, 3, 4, 5, 6, 9. II. 1–7. III. 1, 2; 3.

1h

1913. agraryści, ruch zaraniarski, ruch spółdzielczy, program brukselski, program paryski, socjalizm etyczny, niepodległościowcy, rewolucjoniści, program minimum, program maksimum, młodzi, starzy.

Rewolucja 1905 r. na ziemiach polskich

Uczeń zna: - cele rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich; - najważniejsze wydarzenia rewolucji: manifestację na placu Grzybowskim, powstanie łódzkie, zamachy na przedstawicieli władzy; - najbardziej aktywne ugrupowania polityczne: PPS, SDKPiL; - przywódców rewolucji 1905 r. - stosunek innych partii do rewolucji.

Uczeń potrafi: - przedstawić przyczyny wybuchu rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich; - scharakteryzować stosunek najważniejszych ugrupowań politycznych do rewolucji; - przedstawić przemiany w ruchu socjalistycznym w okresie rewolucji; - dokonać bilansu rewolucji 1905 r. na ziemiach polskich; - przeprowadzić analizę porównawczą różnorodnych źródeł historycznych.

- podręcznik WSzPWN, s. 299–306; ilustracje s. 302, 303, 304, 305; tabela s. 306; mapa s. 304; teksty źródłowe s. 303, 313; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918; - Piotr Wandycz, Pod zaborami 1795–1918; - Feliks Tych, Rok 1905; - Włodzimierz Suleja, Józef Piłsudski; - teksty źródłowe: Odezwa w sprawie strajku szkolnego; Raport w sprawie wydarzeń w zagłębiu Dąbrowskim (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 436–438, 439–440); - folia – rozłamy w ruchu socjalistycznym w zaborze rosyjskim.

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9. II. 1, 2, 3, 4, 6, 7. III. 1–3.

1h

Rola kultury polskiej w kształtowaniu świadomości

Uczeń zna: - okresy kultury polskiej XIX i początków XX wieku: oświecenie, romantyzm,

Uczeń potrafi: - dokonać charakterystyki poszczególnych okresów w dziejach kultury polskiej;

- podręcznik WSzPWN, s. 316–320; ilustracje s. 316, 317, 318, 319; teksty źródłowe s. 320–323; - Andrzej Chwalba, Historia Polski

I. 6, 7, 8, 9. II. 4, 5, 6, 7. III. 2, 3.

2h

narodowej pozytywizm, Młoda Polska;- główne centra polskiej kultury; - najważniejszych twórców kultury polskiej okresu zaborów; - główne zabytki kultury polskiej XIX wieku.

- odszukać inspiracje ideowe polskiej kultury; - przedstawić twórczość kilku przedstawicieli polskiej kultury; - dokonać analizy kilku dzieł polskich malarzy czasu zaborów (np. Artura Grottgera, Jana Matejki, Jacka Malczewskiego, Stanisława Wyspiańskiego); - scharakteryzować wpływ kultury na kształtowanie się świadomości narodowej; - wyjaśnić terminy i pojęcia: malarstwo historyczne, symbolizm.

1795–1918; - Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918 - Janusz Kębłowski, Dzieje sztuki polskiej; - Anna Gradowska, Szuka Młodej Polski; - Piotr Wandycz, Pod zaborami 1795–1918; - Zbigniew Fras, Galicja; - Adam Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego;- Stanisław Wyspiański, Wesele.

Problemy obu Ameryk w XIX wieku

Uczeń zna: - państwa kolonizujące Amerykę Południową; - przywódców ruchu o wyzwolenia Ameryki Południowej: Simona Bolivara i Jose de San Martina, Benito Juareza Garcię; - doktrynę Monroego; - prezydentów Północy (Abrahama Lincolna) i Południa (Jeffersona Davisa); - dowódców: Roberta Edwarda Lee, Ulissesa Granta, Williama Shermana;- bitwy wojny secesyjnej:

Uczeń potrafi: - scharakteryzować walkę społeczeństw Ameryki Południowej o wolność i niezależność; - przedstawić przyczyny wojny secesyjnej; - scharakteryzować działania wojny secesyjnej; - opisać wpływ wojny secesyjnej na dalszy rozwój USA; - wskazać na mapie państwa, które się ukształtowały w Ameryce Środkowej i Południowej w latach trzydziestych XIX wieku; - wskazać na mapie tereny

- podręcznik WSzPWN, s. 326–336; ilustracje s. 326, 328, 330, 332, 333, 335, 336; mapa s. 334; tabela s. 335; teksty źródłowe s. 336–338; - Waldemar Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX; - Mieczysław Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870; - Asa Briggs, Patricia Clavin, Europa dwóch stuleci 1789–1989; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918; - Harriet Beecher-Stowe, Chata wuja Toma; - źródła historyczne: Abraham Lincoln o niewolnictwie; Konstytucja Konfederacji Stanów Południowych;

I. 1, 2, 3, 4, 5, 6. II. 1, 2, 4, 6, 7. III. 1–3.

1h

Gettysburgiem, Vicksburgiem - daty: 1823, 1824, 1860, 1861–1865.

opanowane w XIX wieku przez Stany Zjednoczone AP; - wyjaśnić terminy i pojęcia: Metysi, Mulaci, Kreolowie, libertador, caudillo, ruch abolicjonistyczny, kompromis Missouri, secesja, jankesi, konfederaci.

Henryk Sienkiewicz o znaczeniu kolei w USA; Rozwój linii kolejowych w USA; Program gospodarczy USA; Koncentracja przemysłu w USA; Ludność USA (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 255–256, 258–259, 285–289); - filmy: Przeminęło z wiatrem, Północ–Południe.

Europa wobec świata, świat wobec Europy

Uczeń zna: - najważniejsze państwa kolonialne; - główne kolonie Afryki i Azji; - najważniejsze towary sprowadzane z kolonii; - tereny sporne między imperiami kolonialnymi; - najważniejsze bunty w koloniach; - postacie: Henry Stanley, Benjamin Disraeli, Rudyard Kipling, Joseph Chamberlain, Horatio Kitchener, Cecil Rhodes.

Uczeń potrafi: - przedstawić przyczyny aktywizacji kolonialnej Europy w XIX wieku; - wskazać przyczyny nierównomiernego podziału terenów kolonialnych; - scharakteryzować najważniejsze konflikty o kolonie między państwami europejskimi; - opisać stosunek ludów kolonizowanych do kolonizatorów; - dokonać analizy i oceny zjawiska kolonializmu; - wskazać na mapie najważniejsze kolonie i ich przynależność; - wyjaśnić terminy i pojęcia: imperium kolonialne, metropolia, misja białego człowieka, wojna burska,

- podręcznik WSzPWN, s. 339–343; ilustracje s. 340, 341, 342, 343, 344, 350; mapy s. 345, 352; teksty źródłowe s. 355–356; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918; - Paul Kennedy, Mocarstwa świata; - Norman Davies, Wyspy; - Michel Mollat du Jourdin, Europa i morze; - teksty źródłowe: Ideologia kolonializmu; Brytyjskie panowanie w Indiach; Emancypacja Japonii (Wiek XIX. Teksty źródłowe, oprac. Grzegorz Chomicki, Leszek Śliwa, s. 97–110)).

I. 1–9. II. 1–7 III. 1, 2, 3.

1h

powstanie Mahdiego, wojna opiumowa, powstanie sipajów.

Europa zmierza ku wojnie

Uczeń zna: - państwa wchodzące wojny w skład Trójprzymierza i Trójporozumienia przed wybuchem I wojny światowej; - ramy chronologiczne tworzenia się tych ugrupowań; - najważniejsze problemy sporne; - lata wojen bałkańskich i państwa w nich uczestniczące; - obozy polityczne na ziemiach polskich przed wybuchem wojny (orientacja na Rosję, orientacja na państwa centralne) oraz ich przywódców (Roman Dmowski, Józef Piłsudski).

Uczeń potrafi: - scharakteryzować sytuację polityczną przed wybuchem I wojny światowej; - przedstawić proces kształtowania się Trójprzymierza i Trójporozumienia; - opisać przebieg wojen bałkańskich; - scharakteryzować dwie orientacje w społeczeństwie polskim przed wybuchem wojny.

- podręcznik WSzPWN, s. 358–367; ilustracje s. 358, 361, 362, 363, 364, 365, 366; schemat s. 363; teksty źródłowe s. 366–370; - Janusz Pajewski, Historia powszechna 1871–1918 - Paul Kennedy, Mocarstwa świata; - Christian von Krockow, Niemcy ostatnie sto lat; - Andrzej Chwalba, Historia Polski 1795–1918 - Barbara W. Tuchman, Sierpniowe salwy; - Modris Eksteins, Święto wiosny; - Volker R. Berghahn, Zmierzch dawnej Europy; - Fryderyk Hartau, Wilhelm II; - teksty źródłowe: List cesarza Franciszka Józefa o aneksji Bośni i Hercegowiny; Theodore Roosevelt o polityce zagranicznej USA (Wiek XIX w źródłach, oprac. Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, s. 374–375, 375–376).

I. 1, 2, 4, 5, 6. II. 1–7 III. 1, 2, 3.

1h

Kto wywołał I wojnę światową? Sąd nad Europą

Uczeń zna: - najważniejsze wiadomości dotyczące sytuacji na świecie u progu I wojny; - najważniejsze zasady obowiązujące w trakcie rozprawy sądowej.

Uczeń potrafi: - wykorzystać różnorodne źródła informacji; - postawić tezę oskarżenia i obrony; - wykorzystać wiedzę w celu poparcia swojego zdania lub tezy argumentami;

I. 1–9. II. –7. III. 1–3.

1 h

- polemizować z argumentami oponentów; - umiejętnie wykorzystać w trakcie rozprawy wiedzę z innych przedmiotów; - zauważyć możliwość istnienia różnych punktów widzenia i spowodowanych tym ocen.

Świat u progu wojny – praca klasowa

Uczeń zna: - wiadomości wymienione w planie wynikowym.

Sprawdzane umiejętności: - umieszcza opisywane wydarzenia w czasie i przestrzeni - wskazuje przyczyny i skutki wydarzeń; - uwzględnia zmiany zachodzące w czasie; - porównuje, czyli wskazuje różnice i podobieństwa między wydarzeniami.

I. 1–9. II. 1, 2, 4. III. 1.

1h