1

1

İçindekiler BÖLÜM 1. GİRİŞ VE AÇIKLAMALAR .......................................................................................................................................... 2

1.1. Makinalarını ve Makina Elemanlarının Anlamı .................................................................................................................... 2 1.2. Konstrüksiyon ......................................................................................................................................................................... 2 1.3. Konstrüksiyon kademeleri ve Geliştirme Faaliyetleri ........................................................................................................... 4

2 Eyl 2012 tarihinde cengiz soykan tarafından yayınlandı. Makine Elemanlarının Anlamı için İzlemeniz Önerilir!

2 Eki 2012 tarihinde cengiz soykan tarafından yayınlandı. Makine Elemanlarının Anlamı için İzlemeniz Önerilir!

2

2

BÖLÜM 1. GİRİŞ VE AÇIKLAMALAR Makina Elemanları Bilimi, makinaları oluşturan elemanların hesaplama ve şekillendirme prensiplerini inceleyen bilim dalıdır. Herhangi bir sistemin makina olabilmesi için şu şartlara sahip olması gereklidir.

Belirli bir fonksiyonu yerine getirmesi,

Başka bir sisteme bağlı olmadan kendine özgü, hesaplama şekillendirme prensiplerine sahip olması Bu durumda makina elemanı, basit tek bir parça civata veya somun olabileceği gibi, birçok parçalardan meydana gelen rulmanlı veya kaymalı yatak olabilir.

1.1. Makinalarını ve Makina Elemanlarının Anlamı Günümüz Teknolojisinde insan ihtiyaçlarını ve iş yapabilme kabiliyetini makinalar aracılığıyla görmekte olup, Makina güç ileten, Tesisat malzeme, Cihaz ise sinyal ileten yapıtlardır. Fonksiyonel olarak bu yapıtlar ne kadar birbirinden farklı ise de yapıldığı malzeme ve elemanlar bakımından benzerlikler söz konusudur. Şekil 1.1 Şekil 1.1 Makine Sistemleri Makina sistemlerinin şematik ifadesinde hareket fikri de kendiliğinden yer almaktadır. Buna bağlı olarak Makina elemanlarının esas fonksiyonu hareket iletmek veya değiştirmektir. hareket elemanları adı verilen bu elamanları destekleme fonksiyonu yapan, destekleme elemanları, ve bu elamanlar arsında irtibat sağlayan ve bu elemanları birbirine veya gövdeye bağlayan irtibat elemanları ve bağlama elemanları, ayrıca biriktirme fonksiyonunu yerine getiren enerji biriktirme elemanları da vardır. Bakınız Şekil 1.2

1.2. Konstrüksiyon Genel anlamda konstrüksiyon, yeni veya düzeltilmiş makinaların sanat ve tekniğini kapsar. Herhangi bir sistemin ödevinin kesin olarak saptanması, uygulanacak fiziksel prensiplerin saptanması, bu prensipleri sağlayan elemanların seçimi, bunların montaj ve parça resimlerinin hazırlanmasına kadar geçen bütün faaliyetleri kapsar.

VERİM

MALZEME

MAKİNA

Güç

Kuvvet x hız

Enerji / zaman

Te

ori

v

e

Tec

rüb

e

GİRDİ ( in put )

ÇIKTI ( out put )

Güç

Kuvvet x hız

Enerji / zaman

3

3

Daha fazla izlemek için aşağıdaki linke tıklayın >>>

Şekil 1.2 Makina Elemanlarının Sınıflandırılması SUNU olarak izle

Makina Elemanları

Bağlama Elemanları

Perçin , Kaynak, lehim,

yapıştırma

Civata

Mil - Göbek

Destekleme Elemanları

Yataklar

Miller ve Akslar

İrtibat Elemanları

Kaplinler, kavramalar

Frenler

Hareket ileten Elemanlar

Dişli çarklar

Kayış kasnak mekanizması

Zincir mekanizmaları

Biriktirme Elemanları

Yaylar

Paralel Kama

Pim

Kama

Konik geçme

Sıkı geçme

Sıkma geçme

Çözülemez Bağlantı

Elemanları

Çözülebilir Bağlantı

Elemanları

Kimden Yeni klasör TR2-12 montaj

İZLEMEK İÇİN RESME TIKLAYIN

4

4

Genellikle makina bir ihtiyaç sonucudur. Bu bakımdan makinalar yeni bir iş yapma kalibiliyetine sahip tamamen yeni konsepsiyon tarzında , veya belirli bir işi, mevcut makinalardan daha ekonomik şekilde yapma kabiliyetine sahip olabilir. Bu şekilde yeni makinaları yapmak, yaratıcı kabiliyete, teoriye ve birikmiş tecrübelere dayanan bir işlemdir. Bundan ötürü mekanik , mukavemet, malzeme ve imal usulleri gibi bilgiler konstrüksiyonun esasıdır.

Şekil 1.3 Konstrüksiyon esasları

1.3. Konstrüksiyon kademeleri ve Geliştirme Faaliyetleri

a) Makina bir ihtiyaç sonucu olup, ekonomik , sosyal veya her ikisi olan bu ihtiyaçlar belirli bir

hedef ortaya koyar.

b) Hedefe göre her makinanın ödevi, Teknik özel istek ve özellikleri saptanır.

c) Ödevin yerine getirilmesi için mevcut makinalardan yararlanarak çalışma prensibi saptanır.

d) Çalışma prensibine göre ekonomik ve teknolojik fizibilite analizi yapılır.

e) Ön şekillendirme ile çalışma prensibine göre makinanın kinematik temel prensipleri saptanır.

f) Şekillendirme kademesinde boyutlandırma yapılır.

g) Montaj resimleri tamamlandıktan sonra ayrıntılı parça resimleri, boyut, tolerans, malzeme ve ısıl

işlem durumları tayin edilir.

h) Resimlere göre makinanın prototipi imal edilir, deneylere tabi tutulur ve elde edilen sonuçlara

göre gerekirse değişiklik yapılır.

i) Sonuç olarak tamamlanan proje, malzeme seçimini de dikkate alınarak hazırlanan rapor

doğrultusunda Teknolojik proje hazırlanması ( parçaların işlenme şeklini, işleme anındaki

işlemleri, işlem zamanı, kesme ve bağlama takımları, kontrol şeklini, kullanılan ölçme aletlerini,

montaj sırasını vs.) ile imalat ve montaj gerçekleştirilir.

Teori

Tecrübe

Bulucu

Kabiliyet

İmal Usulleri

Malzeme

Yeni Makina

5

5

Şekil 1.4 Konstrüksiyon kademeleri

Hedef

Ödev Teknik özel istek

ve özellikleri

Çalışma prensibin saptanması

Fizibilite analizi Ekonomik ve Teknolojik

Ön şekillendirme Alternatifleri Temel prensip kinematik tertip

Şekillendirme Genel teknik şartlara göre

Montaj ve detay resimleri

Prototip

İmalat

Teknik ve Ekonomik

analiz

6

6

Doğumundan ölümüne kadar insan bilgi ve tecrübesiyle, yaratıcı yeteneğini artırır veya azaltır. Şekil 1.4 de yaratma yeteneğinin olumlu ve olumsuz durumdaki başarı yada başarısızlık şeklinde yansıması görülmektedir. Genellikle teknolojik çalışmalar mevcut makinaların daha ekonomik bir şekilde çalışması ve daha yüksek iş yapma kabiliyetine sahip olması için bunların düzeltilmesi ve geliştirilmesine önem verir. Bu da ancak az sayıda buluş ve çok sayıda iyileştirme ile olur.

Şekil 1.4. İnsanın bilgi ve biriktirme faaliyeti - yaratma yeteneği arasındaki bağıntı

Ba

sic

to

ols

-

kn

ow

led

ge

an

d

expe

rie

nce

../.

.

B

ilgi ve

T

ecrü

be

Birth./ Doğum Death./..Ölüm Creative../..yaratıcılık

Poblems to be solved / Çözümlenecek problemler

Aktivity../..Çalışma

.

. Sorumluluk ve .

. serbest düşüncenin olumlu etkisi

Birth ../ Doğum

Death ../ Ölüm

Olumsuzluk ve bağımlılığın etkileri

7

7

8

8