MADEN ARAMACILIĞINDA ULUSLARASI KAVRAMLAR VE MADEN KANUNUMUZDAKİ YANSIMALARI
description
Transcript of MADEN ARAMACILIĞINDA ULUSLARASI KAVRAMLAR VE MADEN KANUNUMUZDAKİ YANSIMALARI
MADEN ARAMACILIĞINDA MADEN ARAMACILIĞINDA ULUSLARASI KAVRAMLAR VE ULUSLARASI KAVRAMLAR VE
MADEN KANUNUMUZDAKİ MADEN KANUNUMUZDAKİ YANSIMALARIYANSIMALARI
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası Selahattin YıldırımSelahattin Yıldırım
AmaçAmaç
Söz gider yazı kalırSöz gider yazı kalır
Yer altı kaynaklarına ilişkin güvenilir veri tabanı Yer altı kaynaklarına ilişkin güvenilir veri tabanı oluşturmakoluşturmak
Uluslararası standartlara uygun rapor hazırlamakUluslararası standartlara uygun rapor hazırlamak
Kamunun güvenilir bilgiye kolay ulaşmasını sağlamakKamunun güvenilir bilgiye kolay ulaşmasını sağlamak
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
• Poseidon skandalı (Avustralya, 1969)Poseidon skandalı (Avustralya, 1969)• Bre-X skandalı (Kanada, 1997)Bre-X skandalı (Kanada, 1997)
Maden arama sonuçlarının halka rapor Maden arama sonuçlarının halka rapor edilmesinde sıkı düzenlemeler getirilmesine edilmesinde sıkı düzenlemeler getirilmesine yol açan önemli iki önemli skandaldır.yol açan önemli iki önemli skandaldır.
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Madencilikte SkandallarMadencilikte Skandallar
Poseidon skandalı-1Poseidon skandalı-1
29 Eylül 196929 Eylül 1969: Sondajda nikel-bakır cevheri kesilmiş?!: Sondajda nikel-bakır cevheri kesilmiş?!
Derinlik Derinlik (ft)(ft)
KalınlıkKalınlık
(ft)(ft)%%
NiNi%%
CuCuCevher tipiCevher tipi
0-250-25 2525 0.40.4 0.10.1 Yıkanmış cevherYıkanmış cevher
25-11525-115 9090 1.531.53 0.250.25 Okside cevherOkside cevher
115-145115-145 3030 1.601.60 0.40.4 Saçınımlı sülfitSaçınımlı sülfit
145-185145-185 4040 3.563.56 0.550.55 Masif sülfitMasif sülfit
Cevher zonu uzunluğu 1000 ft ve minimum kalınlığı 65 ft?!Cevher zonu uzunluğu 1000 ft ve minimum kalınlığı 65 ft?!
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
1 Ekim 19691 Ekim 1969: Bilgi borsaya gönderiliyor…….ve: Bilgi borsaya gönderiliyor…….ve
Poseidon skandalı-2Poseidon skandalı-2
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
JORC CodeJORC CodeJoint Ore Reserves CommitteeJoint Ore Reserves Committee
NI 43-101NI 43-101National Instrument 43-101National Instrument 43-101Standarts Of Disclosure For Mineral ProjectsStandarts Of Disclosure For Mineral Projects
CRIRSCOCRIRSCOCombined Reserves International Reporting Combined Reserves International Reporting Standarts CommitteeStandarts Committee
UNFCUNFCUnited Nations Framework Classification For Fossil United Nations Framework Classification For Fossil Energy and Mineral ResourcesEnergy and Mineral Resources
Maden Arama Sonuçlarını Rapor Etme Maden Arama Sonuçlarını Rapor Etme StandartlarıStandartları
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden Arama Sonuçlarını Rapor Etme Maden Arama Sonuçlarını Rapor Etme StandartlarıStandartları
““JORCJORC” Benzeri Düzenlemelerde; ” Benzeri Düzenlemelerde;
SaydamlıkSaydamlık (Transparency) (Transparency)
Bilgiler, açık seçik anlaşılır şekilde sunulmuş olmalıdır.Bilgiler, açık seçik anlaşılır şekilde sunulmuş olmalıdır. Somutluk Somutluk (Materiality)(Materiality)
Makul olarak beklenen ve gerekli olan tüm bilgiler Makul olarak beklenen ve gerekli olan tüm bilgiler sunulmalıdır.sunulmalıdır.
UzmanlıkUzmanlık (Competence)(Competence)
Uzmanlar tarafından yapılmış çalışmalara dayanmalıdırUzmanlar tarafından yapılmış çalışmalara dayanmalıdır..
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
““JORCJORC” Benzeri Düzenlemeler; ” Benzeri Düzenlemeler;
Uluslararası maden kaynak/rezerv tanımlarını Uluslararası maden kaynak/rezerv tanımlarını esas alıresas alır..
Maden arama sonuçları, maden kaynak ve rezervlerini halka Maden arama sonuçları, maden kaynak ve rezervlerini halka rapor etmek için gereklirapor etmek için gerekli
asgari standartları (kalite kontrol / kalite güvence asgari standartları (kalite kontrol / kalite güvence sistemi) sistemi) saptarsaptar,,
uygulama kılavuzları (best practice guidelines) uygulama kılavuzları (best practice guidelines) tavsiye tavsiye edereder..
Projede izlenecek yolu yordamı (prosedürleri) Projede izlenecek yolu yordamı (prosedürleri) saptamaz,saptamaz,projeye uygun yol ve yöntemin seçimi ve uygulanması projeye uygun yol ve yöntemin seçimi ve uygulanması
uzmanın takdir ve sorumluluğundadır.uzmanın takdir ve sorumluluğundadır.
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
JORC Benzeri Düzenlemeler;JORC Benzeri Düzenlemeler;
Kamuya (Public) açık raporları Kamuya (Public) açık raporları düzenlerdüzenler, kurum içi , kurum içi rapor etme sistemlerini rapor etme sistemlerini düzenlemezdüzenlemez..
Yönetmeliğe uymayanlarla ilgili yaptırım Yönetmeliğe uymayanlarla ilgili yaptırım uygulamazuygulamaz..ŞirketlereŞirketlere düzenleyici kurumlar düzenleyici kurumlar ((MİGEM, borsa, MİGEM, borsa,
vbvb)) yaptırım uygular. yaptırım uygular.BireylereBireylere ilgili meslek örgütlerininilgili meslek örgütlerinin (Odalar vb) (Odalar vb)
etik/disiplin yönetmeliği uygulanır. etik/disiplin yönetmeliği uygulanır.
JORC ilkelere dayanan bir düzenlemedir, katı bir JORC ilkelere dayanan bir düzenlemedir, katı bir reçete değildirreçete değildir..
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Kurum/şirket içi raporlarKurum/şirket içi raporlar-Kamu kurumları: MTA, Etimaden, TKİ…-Kamu kurumları: MTA, Etimaden, TKİ…-Madencilik şirketleri: …-Madencilik şirketleri: …-Danışmanlık şirketleri: …-Danışmanlık şirketleri: …
Mevzuata göre düzenlenen ve kurumlara verilen raporlarMevzuata göre düzenlenen ve kurumlara verilen raporlar-MİGEM-MİGEM-Çevre Bakanlığı (ÇED)-Çevre Bakanlığı (ÇED)
Kamuya açıklanan raporlarKamuya açıklanan raporlar-Bankalar-Bankalar-Borsalar-Borsalar
Maden Arama Raporları: Kurum ve KişilerMaden Arama Raporları: Kurum ve Kişiler
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
ÖN ARAMAÖN ARAMA
(Reconanaissance (Reconanaissance Surveys)Surveys)
Amaç: Hedef saha seçmeAmaç: Hedef saha seçme
Sonuç: Sonuç: Hedef Hedef BelirlemeBelirleme
Jeolojik prospeksiyonJeolojik prospeksiyonUydu görüntüsü analiziUydu görüntüsü analiziGenel JeokimyaGenel JeokimyaHavadan jeofizikHavadan jeofizikTahkik JeokimyaTahkik JeokimyaTahkik JeofizikTahkik Jeofizik
İSTİKŞAFİSTİKŞAF
(Prospecting)(Prospecting)Amaç: Hedef tanımlama Amaç: Hedef tanımlama ve sınamave sınama
Sonuç: Sonuç: Maden YatağıMaden Yatağı
Ayrıntılı JeolojiAyrıntılı JeolojiAyrıntılı JeofizikAyrıntılı JeofizikAyrıntılı JeokimyaAyrıntılı JeokimyaYer altı JeolojisiYer altı Jeolojisi
(sondaj, galeri, yarma, (sondaj, galeri, yarma, kuyu)kuyu)
BULUŞ SONRASI BULUŞ SONRASI ARAMAARAMA
(Exploration)(Exploration)
Amaç: Rezerv belirleme Amaç: Rezerv belirleme ve ekonomiklikve ekonomiklik
Sonuç: Sonuç: İşletilebilir Yatakİşletilebilir Yatak
Yer altı JeolojisiYer altı Jeolojisi
(sondaj, galeri, yarma, (sondaj, galeri, yarma, kuyu)kuyu)FizibiliteFizibilite
Çalışma Aşamaları ve Yöntemler-1Çalışma Aşamaları ve Yöntemler-1
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden Maden AArama rama SSonuçlarıonuçları
Maden KaynaklarıMaden Kaynakları
Maden Maden RRezervleriezervleri
Rapor İçerik TürleriRapor İçerik Türleri
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Kaynaklar - RezervlerKaynaklar - Rezervler
Artan jeolojikArtan jeolojikbilgi vebilgi ve
güvenirlilikgüvenirlilik
ÇıkarsanmışÇıkarsanmış
BelirlenmişBelirlenmiş
ÖlçülmüşÖlçülmüş
MuhtemelMuhtemel
GörünürGörünür
Maden RezervleriMaden RezervleriMineral KaynaklarıMineral Kaynakları
Arama SonuçlarıArama Sonuçları
Madencilik, metalurjik, ekonomik, Madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel, sosyal pazarlama, yasal, çevresel, sosyal
ve idari faktörlerve idari faktörler(“Dönüştürücü Faktörler”)(“Dönüştürücü Faktörler”)
Maden arama sonuçları, arama çalışmalarıyla Maden arama sonuçları, arama çalışmalarıyla derlenen/türetilen ve yatırımcılar için yararlı olabilen derlenen/türetilen ve yatırımcılar için yararlı olabilen verileri ve bilgileri içerir.verileri ve bilgileri içerir.
Maden arama sonuçları, Maden Kaynakları veya Maden Maden arama sonuçları, Maden Kaynakları veya Maden rezervlerinin resmi olarak açıklanmasında kullanılabilir rezervlerinin resmi olarak açıklanmasında kullanılabilir veya kullanılmayabilir. veya kullanılmayabilir.
JORC Madde 16JORC Madde 16
Maden Arama SonuçlarıMaden Arama Sonuçları(Exploration Results)(Exploration Results)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden KaynaklarıMaden Kaynakları
(Mineral Resources)(Mineral Resources)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Çıkarsanmış Maden KaynağıÇıkarsanmış Maden Kaynağı(Inferred Resources)(Inferred Resources)
Maden kaynağının tonajı, tenörü ve mineral içeriği düşük Maden kaynağının tonajı, tenörü ve mineral içeriği düşük güvenilirlik düzeyinde tahmin edilebilen bir bölümüdür.güvenilirlik düzeyinde tahmin edilebilen bir bölümüdür.
Varlığı Varlığı jeolojik kanıtlardan çıkarsanmıştırjeolojik kanıtlardan çıkarsanmıştır ya da dolaylı olarak ya da dolaylı olarak anlaşılmıştır, fakat jeolojik ve/veya tenör devamlılığı anlaşılmıştır, fakat jeolojik ve/veya tenör devamlılığı doğrulanmamıştırdoğrulanmamıştır..
Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj kuyuları gibi sınırlı sayıda lokasyondan uygun teknikler kuyuları gibi sınırlı sayıda lokasyondan uygun teknikler kullanılarak elde edilmiş, kullanılarak elde edilmiş, kalitesi ve güvenirliliği belirsizkalitesi ve güvenirliliği belirsiz bilgilere dayanır.bilgilere dayanır.
JORC Madde 20JORC Madde 20
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Bir maden kaynağının tonajı, yoğunlukları, şekli, fiziksel Bir maden kaynağının tonajı, yoğunlukları, şekli, fiziksel özellikleri, tenörü ve mineral içeriği makul bir güvenirlilik özellikleri, tenörü ve mineral içeriği makul bir güvenirlilik seviyesinde seviyesinde tahmin edilmiştahmin edilmiş bir bölümüdür. bir bölümüdür.
Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj kuyuları gibi lokasyonlardan uygun tekniklerle elde edilmiş kuyuları gibi lokasyonlardan uygun tekniklerle elde edilmiş arama, örnekleme ve sınama bilgilerine dayanır.arama, örnekleme ve sınama bilgilerine dayanır.
Lokasyonlar, jeolojik ve/veya tenör devamlılığı kanıtlamaya Lokasyonlar, jeolojik ve/veya tenör devamlılığı kanıtlamaya yeterli olmayan şekilde aralıklı veya çok aralıklı olmakla yeterli olmayan şekilde aralıklı veya çok aralıklı olmakla birlikte, böyle bir devamlılığı birlikte, böyle bir devamlılığı varsayabilmeye yeterlivarsayabilmeye yeterli yakınlıkta yakınlıkta kabul edilebilir.kabul edilebilir.
JORC Madde 21JORC Madde 21
Belirlenmiş Maden KaynağıBelirlenmiş Maden Kaynağı(Indicated Resources):(Indicated Resources):
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Bir maden kaynağının tonajı, yoğunlukları, şekli, fiziksel Bir maden kaynağının tonajı, yoğunlukları, şekli, fiziksel özellikleri, tenörü ve mineral içeriği özellikleri, tenörü ve mineral içeriği yüksek güvenirlilikyüksek güvenirlilik seviyesinde tahmin edilmiş bölümüdür.seviyesinde tahmin edilmiş bölümüdür.
Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj Mostralar, yarmalar, açık ocaklar, yer altı ocakları ve sondaj kuyuları gibi lokasyonlardan uygun tekniklerle elde edilmiş kuyuları gibi lokasyonlardan uygun tekniklerle elde edilmiş arama, örnekleme ve sınama bilgilerine dayanır.arama, örnekleme ve sınama bilgilerine dayanır.
Lokasyonlar jeolojik ve tenör devamlılığını kanıtlamaya Lokasyonlar jeolojik ve tenör devamlılığını kanıtlamaya yetecek kadar yetecek kadar yakın aralıklıdıryakın aralıklıdır..
JORC Madde 22JORC Madde 22
Ölçülmüş Maden KaynağıÖlçülmüş Maden Kaynağı(Measured Resources)(Measured Resources)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden RezervleriMaden Rezervleri
(Ore Reserves)(Ore Reserves)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden Rezerv/leriMaden Rezerv/leri
Maden Rezervi, ‘Ölçülmüş’ veya ‘Gösterilmiş’ Maden Maden Rezervi, ‘Ölçülmüş’ veya ‘Gösterilmiş’ Maden Kaynaklarının Kaynaklarının ekonomik olarak ekonomik olarak işletilebilir-çıkarılabilir işletilebilir-çıkarılabilir bölümüdür.bölümüdür.
Cevher çıkarılması sırasında oluşabilecek Cevher çıkarılması sırasında oluşabilecek seyrelme (tenör seyrelme (tenör azalması) ve kayıplarıazalması) ve kayıpları kapsar. kapsar.
Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel ve sosyal faktörlerin çevresel ve sosyal faktörlerin dönüştürücü etkisidönüştürücü etkisi hesaba hesaba katılmıştır.katılmıştır.
Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher çıkarmanın çıkarmanın onaylanabilironaylanabilir (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır. (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır.
Maden Rezervleri, artan güvenirliğe göre, “Muhtemel Maden Maden Rezervleri, artan güvenirliğe göre, “Muhtemel Maden Rezervleri” ve “Görünür Maden Rezervleri” diye alt sınıflara Rezervleri” ve “Görünür Maden Rezervleri” diye alt sınıflara ayrılır.ayrılır.
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
‘‘Belirlenmiş’ ve bazen de ‘Ölçülmüş’ bir Maden Kaynağının Belirlenmiş’ ve bazen de ‘Ölçülmüş’ bir Maden Kaynağının ekonomikekonomik olarak işletilebilir kesimidir. olarak işletilebilir kesimidir.
Cevher çıkarımı sırasında meydana gelebilecek Cevher çıkarımı sırasında meydana gelebilecek seyrelme ve seyrelme ve cevher kayıplarınıcevher kayıplarını kapsar. kapsar.
Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel ve sosyal faktörlerin çevresel ve sosyal faktörlerin dönüştürücü etkisidönüştürücü etkisi hesaba hesaba katılmıştır.katılmıştır.
Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher çıkarmanın çıkarmanın onaylanabilironaylanabilir (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır. (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır.
JORC Madde 29JORC Madde 29
Muhtemel Maden RezerviMuhtemel Maden Rezervi(Probable Reserve)(Probable Reserve)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Görünür Maden RezerviGörünür Maden Rezervi(Proved Reserve)(Proved Reserve)
Bir ‘Ölçülmüş’ Maden Kaynağının Bir ‘Ölçülmüş’ Maden Kaynağının ekonomik ekonomik olarak işletilebilir olarak işletilebilir bölümüdür.bölümüdür.
Cevher çıkarımı sırasında meydana gelebilecek Cevher çıkarımı sırasında meydana gelebilecek seyrelme ve seyrelme ve kayıplarıkayıpları kapsar. kapsar.
Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak Gerekli değerlendirmeler ve çalışmalar yapılmış, gerçekçi olarak öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, öngörülen madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel ve sosyal faktörlerin çevresel ve sosyal faktörlerin dönüştürücü etkisidönüştürücü etkisi hesaba hesaba katılmıştır.katılmıştır.
Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher Bu değerlendirmeler sonucu, raporlama tarihinde cevher çıkarmanın çıkarmanın onaylanabilironaylanabilir (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır. (ekonomik) olduğu kanıtlanmıştır.
JORC Madde 30JORC Madde 30
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Kaynaklar - RezervlerKaynaklar - Rezervler
Artan jeolojikArtan jeolojikbilgi vebilgi ve
güvenirlilikgüvenirlilik
ÇıkarsanmışÇıkarsanmış
BelirlenmişBelirlenmiş
ÖlçülmüşÖlçülmüş
MuhtemelMuhtemel
GörünürGörünür
Maden RezervleriMaden RezervleriMineral KaynaklarıMineral Kaynakları
Arama SonuçlarıArama Sonuçları
Madencilik, metalurjik, ekonomik, Madencilik, metalurjik, ekonomik, pazarlama, yasal, çevresel, sosyal pazarlama, yasal, çevresel, sosyal
ve idari faktörlerve idari faktörler(“Dönüştürücü Faktörler”)(“Dönüştürücü Faktörler”)
Kaynaklar - RezervlerKaynaklar - Rezervler
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Görünür&MuhtemelGörünür&MuhtemelRezervlerRezervler
ÇıkarsanmışÇıkarsanmışKaynakKaynak
Arama PotansiyeliArama Potansiyeli
Maden Kanununda Rezerv KavramlarıMaden Kanununda Rezerv Kavramları
MADDE 3MADDE 3(Uygulama Yönetmeliği 4. Madde)(Uygulama Yönetmeliği 4. Madde)(1a Yönetmeliği 4. Madde)(1a Yönetmeliği 4. Madde)
Görünür Rezerv:Görünür Rezerv:Boyutları, tenörü belirlenmiş üretilebilir kesin cevher miktarı. Boyutları, tenörü belirlenmiş üretilebilir kesin cevher miktarı.
Ekonomik Cevher:Ekonomik Cevher:Günün teknik ve ekonomik şartlarında karlı olarak Günün teknik ve ekonomik şartlarında karlı olarak değerlendirilebilecek cevher.değerlendirilebilecek cevher.
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
THE SME GUIDE FOR REPORTINGTHE SME GUIDE FOR REPORTINGEXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES,EXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES,
AND MINERAL RESERVESAND MINERAL RESERVES
(The 2007 SME Guide)(The 2007 SME Guide)
APPROVED BYAPPROVED BYTHE BOARD OF DIRECTORSTHE BOARD OF DIRECTORS
OFOFTHE SOCIETY OF MINING, METALLURGY AND EXPLORATION INC.THE SOCIETY OF MINING, METALLURGY AND EXPLORATION INC.
September 29, 2007September 29, 2007
ColoradoColorado
[email protected]@smenet.org
SME - 2007SME - 2007
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
PAN-EUROPEAN RESERVES-RESOURCESPAN-EUROPEAN RESERVES-RESOURCESREPORTİNG COMMITTEEREPORTİNG COMMITTEE
(PERC)(PERC)
Institute of Materials, Minerals and Mining (IoM3),Institute of Materials, Minerals and Mining (IoM3),Geological Society of London (GSL),Geological Society of London (GSL),European Federation of Geologists (EFG),European Federation of Geologists (EFG),Institute of Geologists of Ireland (IGI),Institute of Geologists of Ireland (IGI),
PERC - 2008PERC - 2008
PAN‐EUROPEAN CODE FOR REPORTING OFPAN‐EUROPEAN CODE FOR REPORTING OFEXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES AND RESERVESEXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES AND RESERVES
("THE PERC REPORTING CODE")("THE PERC REPORTING CODE")17 December 200817 December 2008
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
THE SOUTH AFRICAN CODE FOR THETHE SOUTH AFRICAN CODE FOR THEREPORTING OF EXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES REPORTING OF EXPLORATION RESULTS, MINERAL RESOURCES
AND MINERAL RESERVESAND MINERAL RESERVES
(THE SAMREC CODE)(THE SAMREC CODE)
2007 EDITION2007 EDITION
www.samcode.co.za
Prepared ByPrepared By
The South African Mineral Resource Committee (SAMREC)The South African Mineral Resource Committee (SAMREC)Working Group under the Joint Auspices of theWorking Group under the Joint Auspices of the
Southern African Institute of Mining and MetallurgSouthern African Institute of Mining and Metallurg
SAMREC - 2007SAMREC - 2007
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
1. GENEL1. GENEL
2. PROJE VERİLERİ2. PROJE VERİLERİ
3. ÖRNEKLEME3. ÖRNEKLEME
4. YORUM / MODELLEME4. YORUM / MODELLEME
5. TEKNO-EKONOMİK ÇALIŞMA5. TEKNO-EKONOMİK ÇALIŞMA
6. RİSK ANALİZİ6. RİSK ANALİZİ
7. KAYNAK VE REZERV SINIFLAMA KRİTERLERİ7. KAYNAK VE REZERV SINIFLAMA KRİTERLERİ
8. KAYNAK VE REZERV VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ8. KAYNAK VE REZERV VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
9. İNCELEME VE KONTROLLER9. İNCELEME VE KONTROLLER
10. DİĞER KONULAR10. DİĞER KONULAR
11. UZMAN KİŞİ/LERİN VE DİĞER TEKNİK ELEMANLARIN 11. UZMAN KİŞİ/LERİN VE DİĞER TEKNİK ELEMANLARIN VASIFLARI. TARİH VE İMZA SAYFASIVASIFLARI. TARİH VE İMZA SAYFASI
Rapor için örnek: SAMREC CodeRapor için örnek: SAMREC Code
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-1Rapor formatı-1
Değerlendirme Değerlendirme KriterleriKriterleri
Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden Maden RezervleriRezervleri
1.1. GENEL GENEL
1.11.1 Raporun Amacı Raporun Amacı XX XX XX
1.21.2 Proje Özeti Proje Özeti XX XX XX
1.31.3 Tarihçe Tarihçe XX XX XX
1.41.4 Anahtar Plan, Anahtar Plan, harita, şekil ve harita, şekil ve grafiklergrafikler
XX XX XX
1.51.5 Projenin yeri ve Projenin yeri ve tanımıtanımı
XX XX XX
1.61.6 Topografya ve iklim Topografya ve iklim XX XX XX
1.7 1.7 Yasal durum ve Yasal durum ve kullanım hakkıkullanım hakkı
XX XX XX
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor Formatı-2Rapor Formatı-2
Değerlendirme Değerlendirme KriterleriKriterleri
Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden RezervleriMaden Rezervleri
2.2. PROJE VERİLERİ PROJE VERİLERİ
2.12.1 Proje yönetimi ve Proje yönetimi ve veritabanıveritabanı
XX Temel/ham Temel/ham verilerin verilerin modellenmesimodellenmesi
Modellenmiş Modellenmiş verilerin tanım ve verilerin tanım ve yorumuyorumu
2.22.2 Konum verileri Konum verileri XX XX XX
2.32.3 Jeolojik veriler Jeolojik veriler XX Maden Maden kaynağına kaynağına esas verilerin esas verilerin yorumuyorumu
Maden rezervine Maden rezervine esas verilerin esas verilerin yorumuyorumu
2.42.4 Özgül ağırlık ve Özgül ağırlık ve kaba tonaj verilerikaba tonaj verileri
XX Yöntemlerin Yöntemlerin tanımı ve tanımı ve yorumuyorumu
Cevherin yanısıra Cevherin yanısıra atık, pasa, atık, pasa, dekapaj vbdekapaj vb
2.52.5 Genel bilgiler Genel bilgiler XX XX XX
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-3Rapor formatı-3
Değerlendirme Değerlendirme KriterleriKriterleri
Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden Maden RezervleriRezervleri
3.3. ÖRNEKLEME ÖRNEKLEME
3.13.1 Örnekleme Örnekleme yönetimiyönetimi
XX
3.23.2 Örnek alım Örnek alım yöntemi, doğrulama, yöntemi, doğrulama, arşivlemearşivleme
XX Cevher Cevher işleme ve işleme ve metalurjik metalurjik testlerin testlerin yorumuyorumu
Cevher Cevher işleme ve işleme ve metalurjik metalurjik testlerin testlerin yorumuyorumu
3.33.3 Örnek hazırlama Örnek hazırlama XX XX XX
3.43.4 Örnek analizi Örnek analizi XX XX XX
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-4Rapor formatı-4
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel Genel AramaArama
Maden KaynaklarıMaden Kaynakları Maden Maden RezervleriRezervleri
4.4. YORUM / MODELLEME YORUM / MODELLEME
4.14.1 Jeolojik model ve Jeolojik model ve yorumyorum
XX Jeolojik verilerin Jeolojik verilerin değerlendirimesi değerlendirimesi ve yorumlanmasıve yorumlanması
Jeolojik Jeolojik verilerin verilerin değerlendirimedeğerlendirimesi ve si ve yorumlanmasıyorumlanması
4.24.2 Tahmin ve Tahmin ve modelleme tekniklerimodelleme teknikleri
XX Hacim, yoğunluk, Hacim, yoğunluk, tenör, tenör, mineralojik, mineralojik, jeoteknik, jeoteknik, jeohidrolojik, jeohidrolojik, jeometallurjik jeometallurjik verilerin verilerin tartışılması ve tartışılması ve gözden gözden geçirilmesigeçirilmesi
Hacim, Hacim, yoğunluk, yoğunluk, tenör, tenör, mineralojik, mineralojik, jeoteknik, jeoteknik, jeohidrolojik, jeohidrolojik, jeometallurjik jeometallurjik verilerin verilerin tartışılması ve tartışılması ve gözden gözden geçirilmesigeçirilmesi
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-5Rapor formatı-5
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden RezervleriMaden Rezervleri
5.5. TEKNO-EKONOMİK TEKNO-EKONOMİK ÇALIŞMA ÇALIŞMA
5.15.1 Resmi konular Resmi konular XX XX XX
5.25.2 Çevre konuları Çevre konuları XX Yasal izinler, Yasal izinler, çevreye olası çevreye olası etkiler ve etkiler ve önlemlerönlemler
Yasal izinler, Yasal izinler, çevre düzenleme çevre düzenleme fonları, ÇED fonları, ÇED raporuraporu
5.35.3 Sosyal boyut Sosyal boyut Varsa, sosyal Varsa, sosyal yönetim programıyönetim programı
5.4 5.4 Madencilik boyutuMadencilik boyutu XX Olası işletme Olası işletme yöntemi, yöntemi, boyutu, ömrüboyutu, ömrü
Modelleme Modelleme yöntemi, yöntemi, değiştirici değiştirici faktörler, faktörler, optimizasyonoptimizasyon
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-5 Rapor formatı-5 (devam)(devam)
Değerlendirme Değerlendirme KriterleriKriterleri
Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden RezervleriMaden Rezervleri
5.55.5 Arıtma / işleme Arıtma / işleme XX Olası cevher Olası cevher kazanım yöntemi, kazanım yöntemi, metalurjik metalurjik testlerin testlerin sonuçlarısonuçları
Cevher kazanım Cevher kazanım yöntemi, yöntemi, ekipman, ekipman, kapasite, akım kapasite, akım şemasışeması
5.65.6 Altyapı Altyapı Tesisler, atık Tesisler, atık depoları, yol, su, depoları, yol, su, enerji, güvenlik, enerji, güvenlik, lojistiklojistik
5.75.7 Ekonomik kriterler Ekonomik kriterler Maden Maden kaynağından kaynağından tenör ve kütle tenör ve kütle beklentisi, beklentisi, varsayımlar, varsayımlar, faktörler ve faktörler ve kabullerkabuller
Tüm mühendislik Tüm mühendislik çalışmaları, çalışmaları, değişkenler, değişkenler, finansal analizler, finansal analizler, ürün satış ürün satış fiyatlarıfiyatları
5.85.8 Pazarlama Pazarlama XX XX Ürünün Pazar Ürünün Pazar durumudurumu
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-6Rapor formatı-6
Değerlendirme Değerlendirme KriterleriKriterleri
Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden Maden RezervleriRezervleri
6.6. RİSK ANALİZİ RİSK ANALİZİ
6.16.1 Risk analizi Risk analizi Olası somut Olası somut risklerriskler
Teknik, Teknik, ekonomik, ekonomik, politik ve diğer politik ve diğer riskleri riskleri değerlendirmekdeğerlendirmek, riskleri , riskleri azaltmak veya azaltmak veya yönetmek için yönetmek için önlemlerönlemler
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-7Rapor formatı-7
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden RezervleriMaden Rezervleri
7.7. KAYNAK VE REZERV KAYNAK VE REZERV SINIFLAMA KRİTERLERİSINIFLAMA KRİTERLERİ
7.17.1 Kaynak ve rezerv Kaynak ve rezerv sınıflama kriterlerisınıflama kriterleri
XX Sınıflamanın Sınıflamanın dayanak, kriter dayanak, kriter ve yöntemleri, ve yöntemleri, istisnalar, istisnalar, tenör/kalite tenör/kalite dağılımı ve dağılımı ve jeolojik jeolojik modellemeye modellemeye güven, Uzman güven, Uzman kişinin (QP) kişinin (QP) kararıkararı
Sınıflamanın Sınıflamanın dayanak, kriter ve dayanak, kriter ve yöntemleri, tüm yöntemleri, tüm değiştirici değiştirici faktörlerin faktörlerin dikkate alınması, dikkate alınması, ölçülmüş ve ölçülmüş ve belirtilmiş maden belirtilmiş maden kaynaklarının kaynaklarının muhtemel muhtemel rezervlere rezervlere dönüşme dönüşme olasılıkları,olasılıkları,
Uzman kişinin Uzman kişinin (QP) kararı(QP) kararı
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-8Rapor formatı-8
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel Genel AramaArama
Maden KaynaklarıMaden Kaynakları Maden RezervleriMaden Rezervleri
8.8. KAYNAK VE REZERV KAYNAK VE REZERV VERİLERİNİN VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİDEĞERLENDİRİLMESİ
8.1.8.1. Kaynak Ve Rezerv Kaynak Ve Rezerv Verilerinin DeğerlendirilmesiVerilerinin Değerlendirilmesi
XX Kaynaklar ve Kaynaklar ve rezervlerin cinsi rezervlerin cinsi (eski üretim, atık, (eski üretim, atık, pasa, stok, topuk) pasa, stok, topuk) tenör ve tenör ve miktarları.miktarları.
Jeolojik model ve Jeolojik model ve kaynak modelin kaynak modelin uyumlulaştırılmasıuyumlulaştırılması
Uzman kişi (QP) Uzman kişi (QP) hazırlamalı ve hazırlamalı ve imzalamalıimzalamalı
Kaynaktan rezerve Kaynaktan rezerve dönüştürme dönüştürme kriterleri, kriterleri, Çıkarsanmış Çıkarsanmış kaynakların kaynakların durumu, maden durumu, maden rezervinin cinsi rezervinin cinsi (cevher, stok, atık, (cevher, stok, atık, pasa, topuk),pasa, topuk),
Yasal sürede Yasal sürede işletilecek rezerv işletilecek rezerv miktarı,miktarı,
Cevherin küresel Cevherin küresel pazarda geçmişteki pazarda geçmişteki durumudurumu
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-9Rapor formatı-9
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel Genel AramaArama
Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden Maden RezervleriRezervleri
9.9. İNCELEME VE İNCELEME VE KONTROLLERKONTROLLER
9.19.1 İnceleme ve kontroller İnceleme ve kontroller XX Kontrol ve Kontrol ve incelemelerin incelemelerin somut sonuçları, somut sonuçları, eksikleri giderici eksikleri giderici öneriler,öneriler,
İncelemenin tipi İncelemenin tipi ve ve inceleyenlerin inceleyenlerin mesleki ehliyetimesleki ehliyeti
Kontrol ve Kontrol ve incelemelerin incelemelerin somut somut sonuçları, sonuçları, eksikleri eksikleri giderici giderici öneriler,öneriler,
İncelemenin tipi İncelemenin tipi ve ve inceleyenlerin inceleyenlerin mesleki ehliyetimesleki ehliyeti
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-10Rapor formatı-10
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel AramaGenel Arama Maden Maden KaynaklarıKaynakları
Maden Maden RezervleriRezervleri
10.10. DİĞER KONULAR DİĞER KONULAR
10.110.1 Diğer konular Diğer konular Projenin Projenin ekonomik ekonomik potansiyelinpotansiyelini olumlu i olumlu veya veya olumsuz olumsuz yönde yönde etkileyebilecetkileyebilecek somut ek somut bilgiler,bilgiler,
Terimler Terimler sözlüğüsözlüğü
Projenin Projenin ekonomik ekonomik potansiyelini potansiyelini olumlu veya olumlu veya olumsuz yönde olumsuz yönde etkileyebilecek etkileyebilecek somut bilgilersomut bilgiler
Projenin Projenin ekonomik ekonomik potansiyelini potansiyelini olumlu veya olumlu veya olumsuz yönde olumsuz yönde etkileyebilecek etkileyebilecek somut bilgiler, somut bilgiler, engel hiçbir engel hiçbir nokta nokta kalmamalıkalmamalı
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Rapor formatı-11Rapor formatı-11
Değerlendirme KriterleriDeğerlendirme Kriterleri Genel AramaGenel Arama Maden KaynaklarıMaden Kaynakları Maden RezervleriMaden Rezervleri
11.11. UZMAN KİŞİ/LERİN VE UZMAN KİŞİ/LERİN VE DİĞER TEKNİK ELEMANLARIN DİĞER TEKNİK ELEMANLARIN VASIFLARI. TARİH VE İMZA VASIFLARI. TARİH VE İMZA SAYFASISAYFASI
11.111.1 Uzman kişi/lerin ve diğer Uzman kişi/lerin ve diğer teknik elemanların vasıfları. teknik elemanların vasıfları. Tarih ve imza sayfasıTarih ve imza sayfası
Uzman kişinin (QP) Uzman kişinin (QP) adı, adresi, sicil adı, adresi, sicil no’su, ve no’su, ve üyesi üyesi olduğu meslek olduğu meslek örgütüörgütü..
Uzman kişi ve Uzman kişi ve rapordan sorumlu rapordan sorumlu diğer kişilerin diğer kişilerin deneyimleri.deneyimleri.
Uzman kişinin Uzman kişinin raporu yayınlayan raporu yayınlayan şirket ile ilişkisi.şirket ile ilişkisi.
Uzman kişinin Uzman kişinin imzası, tarih,imzası, tarih,
raporun geçerlilik raporun geçerlilik süresisüresi
Uzman kişinin (QP) Uzman kişinin (QP) adı, adresi, sicil adı, adresi, sicil no’su, ve no’su, ve üyesi üyesi olduğu meslek olduğu meslek örgütüörgütü..
Uzman kişi ve Uzman kişi ve rapordan sorumlu rapordan sorumlu diğer kişilerin diğer kişilerin deneyimleri.deneyimleri.
Uzman kişinin raporu Uzman kişinin raporu yayınlayan şirket ile yayınlayan şirket ile ilişkisi.ilişkisi.
Uzman kişinin imzası, Uzman kişinin imzası, tarih,tarih,
raporun geçerlilik raporun geçerlilik süresisüresi
Uzman kişinin (QP) Uzman kişinin (QP) adı, adresi, sicil adı, adresi, sicil no’su, ve no’su, ve üyesi üyesi olduğu meslek olduğu meslek örgütüörgütü..
Uzman kişi ve Uzman kişi ve rapordan sorumlu rapordan sorumlu diğer kişilerin diğer kişilerin deneyimleri.deneyimleri.
Uzman kişinin Uzman kişinin raporu yayınlayan raporu yayınlayan şirket ile ilişkisi.şirket ile ilişkisi.
Uzman kişinin Uzman kişinin imzası, tarih,imzası, tarih,
raporun geçerlilik raporun geçerlilik süresisüresi
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Ülkemizdeki bazı KAVRAM ve TANIMLAR uluslararası kavram ve Ülkemizdeki bazı KAVRAM ve TANIMLAR uluslararası kavram ve tanımlardan tanımlardan FARKLIDIRFARKLIDIR..
Ulusal mevzuat uluslararası mevzuata ve standartlara Ulusal mevzuat uluslararası mevzuata ve standartlara UYUMLU UYUMLU hale getirilmelidir.hale getirilmelidir.
Uluslararası mevzuat ve standartlara uyum için bir ‘Uluslararası mevzuat ve standartlara uyum için bir ‘ULUSAL ULUSAL KOMİTEKOMİTE’ kurulmalıdır.’ kurulmalıdır.
ÖNCELİKLEÖNCELİKLE Maden ruhsat başvurularında ‘Maden ruhsat başvurularında ‘ARAMA PROJESİARAMA PROJESİ’ zorunlu ’ zorunlu
olmalıdır.olmalıdır. Arama Faaliyet Raporları Arama Faaliyet Raporları PERİYODİKPERİYODİK olarak düzenlenmelidir. olarak düzenlenmelidir. Arama Arama AŞAMALARIAŞAMALARI sonunda idareye (standartlara uygun); sonunda idareye (standartlara uygun);
Maden Arama Sonuçları RaporuMaden Arama Sonuçları Raporu Maden Kaynak RaporuMaden Kaynak Raporu Maden Rezerv Raporu verilmesi zorunlu olmalıdır.Maden Rezerv Raporu verilmesi zorunlu olmalıdır.
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Sonuç ve ÖnerilerSonuç ve Öneriler
ÜLKEMİZDE DURUMÜLKEMİZDE DURUM
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
MTA Genel MüdürlüğüMTA Genel Müdürlüğü
MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜMADEN ETÜD VE ARAMA DAİRESİ
MADEN JEOLOJİSİ RAPORUHAZIRLAMA KILAVUZU
(Bu rapor standartları 3213 sayılı Maden Kanununun uygulanmasına dair yönetmelikle istenilen Arama ve Ön İşletme
Faaliyet raporları doğrultusunda hazırlanmıştır)
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden İşleri Genel MüdürlüğüMaden İşleri Genel Müdürlüğü
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Arama Faaliyet Raporu: Arama Faaliyet Raporu: EK FORM-5EK FORM-5
Maden Kanunu MADDE 17Maden Kanunu MADDE 17(Uygulama Yönetmeliği 13, 14. Maddesi)(Uygulama Yönetmeliği 13, 14. Maddesi)
İşletme Projesi: İşletme Projesi: EK FORM-6EK FORM-6
Maden Kanunu MADDE 24Maden Kanunu MADDE 24(Uygulama Yönetmeliği 18, 19. Maddesi)(Uygulama Yönetmeliği 18, 19. Maddesi)
Terk RaporuTerk RaporuMaden Kanunu MADDE 32Maden Kanunu MADDE 32(Uygulama Yönetmeliği 73. Maddesi)(Uygulama Yönetmeliği 73. Maddesi)
TMMOB-Jeoloji Mühendisleri OdasıTMMOB-Jeoloji Mühendisleri Odası
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
ÇALIŞTAYÇALIŞTAY
Maden Arama Maden Arama Sonuçlarını Rapor Sonuçlarını Rapor Etme StandartlarıEtme Standartları
5-6 Eylül 20095-6 Eylül 2009
Maden Mevzuatında DeğişikliklerMaden Mevzuatında Değişiklikler
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası
Maden Kanunu:Maden Kanunu:
10 haziran 201010 haziran 2010
Uygulama Yönetmeliği:Uygulama Yönetmeliği:
6 Kasım 20106 Kasım 2010
Mevzuatta Önemli Yeni KavramlarMevzuatta Önemli Yeni Kavramlar
Aşamalı aramaAşamalı arama
Proje kavramıProje kavramı
Rezerv ve KaynakRezerv ve Kaynak
İmza yetkisiİmza yetkisi
Jeoloji Mühendisleri OdasıJeoloji Mühendisleri Odası