MADDE VE ISI

Isı Yalıtımı

Isı yalıtımı iki farklı ortam arasında ısı alış-verişinin engellenmesine denir. Bu genelde özel malzemelerle yapılır örneğin iki duvar arasına yerleştirilen yalıtım malzemeleri ses, ısı vb. yalıtımı yapabilir. Basit bir ısı yalıtımı örneği verirsek bu yanı zamanda günlük hayattaki yeridir, örneğin termoslara bir şey koyduğumuzda bu cismin ısısı uzun süre sabit kalır. Bunun en önemli nedeni termosun iki tabakadan oluşuyor olmasıdır.

Bu iki tabaka arasında durgun hava hapsedersen bu hava tabakası yalıtım malzemesi etkisi yapar. Aynı şekilde bunun bir örneği de kar memleketine gittiğimizde belki başka bir yere kar götürmek isteriz. Bunun için bir poşetin içine kar koyarız ve poşeti bağlarız ama o şekilde bırakmayız o bağladığımız poşeti de başka bir poşetin içine koyarak o poşetide bağlarız. Bu sayede iki poşet arasındaki durgun hava yalıtım malzemesi yaparak karı dışarının ısısından yalıtır. Olayın mantığı budur…

Isının Yayılma Yolları

Isı bir enerji transferidir. Isının bir maddeden diğerine aktarılması 3 farklı yöntemle gerçekleşir. Bunlar konveksiyon, ışıma ve iletim yöntemleridir.

İletim:Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine çarparak ısıyı yaymaları iletim yoluyla yayılmaya örnektir.İletim yoluyla yayılma dokunmayla gerçekleşir. Kızgın demire dokunduğumuzda demirin ısısı elimize iletim yoluyla geçer. Şekilde tavanın sapının sıcaklığını hissetmemiz bu yolla gerçekleşir.

Isının iletim yoluyla iletilmesi

Işıma:Isının ışınlar yoluyla yayılmasıdır. Örneğin güneğin dünyayı ısıtması ışıma yoluyla ısıtmaya örnektir. Gece havanın soğuması güneş ışığının enerjisinin olmayışındandır.Ateşin karşına geçtiğimizde ısınmamızın bir kısmı ışıma yoluyla olur. Piyasada yaygınlaşan infraret ısıtma sobaları da ışıkla ısıtmaktadır.

Isının ışıma yoluyla iletilmesi

Konveksiyon:Sıcak taneciklerle soğuk taneciklerin yer değiştirmesi yoluyla gerçekleşen ısınma konveksiyon yoluyla ısınmadır. Soba yandığında önce sobanın çevresindeki hava ısınır. Isınan hava soğuk havanın içinde dağılarak bir süre sonra tüm oda ısının. Bu yöntem konveksiyon yöntemine örnek verilebilir.kalorifer peteklerinin odayı ısıtması da aynı şekilde gerçekleşir.

Isının konveksiyon yoluyla iletilmesi

Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı

Madde: Hacmi ve kütlesi olan her şeyMolekül: Aynı ya da farklı cins atomlardan oluşmuş, bir maddenin tüm özelliğini taşıyan en küçük parçasıMolekül yığını: Çok sayıda molekülden oluşan molekül topluluğuIsı: Bir enerji türüTanecik: Maddeleri oluşturan moleküller,parçacıklar

***Bütün maddeler tanecikli yapıdadır.Bu katı,sıvı veya gaz halindeki maddelerin ortak özelliklerindendir***Maddenin tanecikli yapısı nedeniyle ısıtılan maddedeki tanecikler sıcaklığın etkisiyle enerji kazanarak hızlanırlar,birbirlerine daha çok çarparlar***Maddelerde ısıttığımızda hareketini gözlemlediğimiz şeyler tek molekül değil,molekül yığınlarıdır Çünkü molekül gözle görülemeyecek kadar küçüktür

Sera Etkisi ve Küresel Isınma

Dünya atmosferi çeşitli gazlardan oluşur Ayrıca küçük miktarlarda bazı asal gazlar bulunmaktadır Güneşten gelen ışınlar (ısı ışınları/kısa dalgalı ışınlar), atmosferi geçerek yeryüzünü ısıtır Atmosferdeki gazlar yeryüzündeki ısının bir kısmını tutar ve yeryüzünün ısı kaybına engel olurlar (CO2, havada en çok ısı tutma özelliği olan gazdır)

Atmosferin, ışığı geçirme ve ısıyı tutma özelliği vardır Atmosferin ısıyı tutma yeteneği sayesinde suların sıcaklığı dengede kalır Böylece nehirlerin ve okyanusların donması engellenmiş olur Bu şekilde oluşan, atmosferin ısıtma ve yalıtma etkisine sera etkisi denir. Dünya atmosferi cam seralara benzer bir özellik gösterir

• Son yıllarda atmosferdeki CO2 miktarı hava kirlenmesine bağlı olarak hızla artmaktadır Metan, ozon ve kloroflorokarbon (CFC) gibi sera gazları çeşitli insan aktiviteleri ile atmosfere katılmaktadır Bu gazların tamamının ısı tutma özelliği vardır

• CO2 ve ısıyı tutan diğer gazların miktarındaki artış, atmosferin ısısının yükselmesine sebep olmaktadır Bu da küresel ısınma olarak ifade edilir Bu durumun, buzulların erimesi ve okyanusların yükselmesi gibi ciddi sonuçlar doğuracak iklim değişmelerine yol açmasından endişe edilmektedir

İnsanların çeşitli faaliyetlerinin küresel ısınmaya katkısı

şöyledir: • Enerji kullanımı %49, • Endüstrileşme %24, • Ormansızlaşma %14, • Tarım %13′tür