Lunchgesprek: ‘Armoede in Gent’ lunchgesprek.pdf · Armoede kan de dag van vandaag worden...
Transcript of Lunchgesprek: ‘Armoede in Gent’ lunchgesprek.pdf · Armoede kan de dag van vandaag worden...
Lunchgesprek: ‘Armoede in Gent’
Armoede in Gent
1. Kadering armoederapporten
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
3. Armoede in Gent
4. Besluit
1. Kadering armoederapporten
2009: oprichting cel armoedebestrijding, eerste indicatorenrapport
armoede:In 2012: eerste update van het
indicatorenrapport
1. Kadering armoederapporten
Het belang van het kwalitatieve:
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
Armoede definiëren:
Een probleem van lage inkomens, waarbij een leefbaar inkomen een noodzakelijke
(doch niet de enige) voorwaarde is om minimaal te kunnen participeren aan het
maatschappelijk leven (Storms & Van den Bosch, 2009; Van Lancker, 2013).
Armoede kan de dag van vandaag worden omschreven als (Bouverne-De Bie, 2003;
Roets, 2013):
1. Een gebrek aan middelen
2. Sociale uitsluiting
3. Een socialisatie in een cumulatie van uitsluitingen
Armoede verwijst in deze definitie naar het gebrek aan zowel materiële als
immateriële (of sociale) maatschappelijke hulpbronnen (Lister, 2004).
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
2 centrale concepten: de armoedegrens en het armoederisico.
Armoedegrens: 60% van het mediaan inkomen op individueel
niveau. Uitgedrukt in Euro’s.
Armoederisico: is hier enkel op basis van het inkomen. Is het risico
dat je onder de armoedegrens leeft. Uitgedrukt in percentages.
Beiden gebaseerd op de EU-SILC enquête
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
EU-SILC: Statistics on income and living conditions, enquête naar
inkomens en levensomstandigheden.
• Jaarlijkse enquête bij 6000 gezinnen (11.000 personen)
• Mensen zonder wettig verblijf, dak- en thuislozen en collectieve
huishoudens zijn niet opgenomen (omdat ze ontbreken in het
Rijksregister)
• In 2010: Steunpunt tot bestrijding van armoede,
bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting initieert project om EU-
SILC af te nemen bij 275 dak- en thuislozen en bij 170 mensen
zonder wettig verblijf.
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
Armoedegrens:
Eigenschappen: ieder jaar wijzigt deze grens, en de grens is aangepast
aan de gezinssituatie
13.023 € netto per jaar of afgerond 1.085 € netto per maand voor een
alleenstaande (EU-SILC 2014)
27.348 € netto per jaar of afgerond 2.279 € netto per maand voor een
huishouden bestaande uit twee volwassenen en twee kinderen (jonger
dan 14 jaar). (EU-SILC 2014)
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
Armoederisico: Eigenschappen: ieder jaar wijzigen deze percentages.
Traditioneel wordt het armoederisico voor een aantal vooraf
gedefinieerde groepen berekend. Bekend voor België en de gewesten.
Zo wordt het armoederisico berekend voor:• m/v
• 5 leeftijdscategorieën
• 14 huishoudtypes (alleenstaand, koppel met en zonder kinderen, enz)
• Eigenaars / huurders
• Werkenden / werklozen
• Gepensioneerden
• Naar opleidingsniveau
• Naar werkintensiteit (zie verder)
België: 15,5% in 2014
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
• Voornaamste vaststelling bij het armoederisico en de
armoedegrenzen: enkel financieel!
• Europa: samengestelde maat: de AROPE indicator:
At Risk Of Poverty and/or Social Exclusion of
Risico op armoede en sociale uitsluiting
• Bestaande uit 3 deelindicatoren:
1. Armoederisico (monetaire armoede)
2. Materiële deprivatie
3. Lage Werkintensiteit (LWI)
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
Materiële deprivatie: (Bron: EU-SILC)
Mensen met een 'ernstige materiële deprivatie' missen minstens 4
van de 9 volgende elementen en zijn niet in staat om:
1) huur of courante rekeningen te betalen
2) hun woning degelijk te verwarmen
3) onverwachte uitgaven te doen
4) om de twee dagen vlees, vis of een proteïnerijk alternatief te eten
5) een week vakantie per jaar te nemen buiten hun huis
6) zich een eigen wagen,
7) wasmachine,
8) kleurentelevisie of 9) telefoon aan te schaffen.
België: 5,9% in 2014
2. Wat is armoede en hoe wordt het gemeten?
Lage werkintensiteit: (Bron: EU-SILC)
Een persoon met een zeer lage werkintensiteit is een persoon van 0
tot 59 jaar, wonende in een huishouden waarin volwassenen
(studenten niet meegerekend) tijdens het referentiejaar gemiddeld
minder dan een vijfde van hun tijd aan het werk waren.
België: 14,6% in 2014
België: 21,2% in 2014
Totaal AROPE indicator voor de Belgische bevolking:
3. Armoede in Gent
Aan de hand van kwantificeerbare indicatoren
• Set van indicatoren, opgedeeld in:• bevolkingsgroepen met een (verhoogd) armoederisico (20)
• bevolkingsgroepen met een expliciete armoedeproblematiek (8)
• Doel is realiteit vereenvoudigen en overzichtelijk maken
• Niet de maatregelen van het Gentse armoedebeleid
worden in beeld worden gebracht, maar wel de
armoedetoestand waar het Gentse beleid iets aan wil
veranderen.
• Voortbouwend op het Indicatorenrapport 2009 en 2012
• Voornamelijk voor de periode 2010-2014
3. Armoede in Gent
Deze actualisering moet ons in staat stellen om een antwoord te
bieden op de volgende vragen:
• Welke evoluties zien we in de bevolkingsgroepen met een
verhoogd armoederisico en de bevolkingsgroepen met een
expliciete armoedeproblematiek?
• Stijgt of daalt de armoede in Gent?
3. Armoede in Gent
• Demografie
• Inkomen en arbeid
• Moeilijk te registreren kansengroepen
• Onderwijs, gezondheid en huisvesting
• Budget- en schuldhulpverlening
• Energie
• Kinderarmoede
3. Armoede in Gent: Demografie
Alleenstaanden
Aandeel alleenstaande huishoudens binnen het bevolkings- en wachtregister (%), Gent
30,0%
32,0%
34,0%
36,0%
38,0%
40,0%
42,0%
44,0%
46,0%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Bron: Bevolkings- en wachtregister Stad Gent, 2015
AR alleenstaanden: tot 28%
voor alleenstaande vrouw
<65 jaar (EU-SILC 2014)
3. Armoede in Gent: Demografie
Eenoudergezinnen
Aandeel eenoudergezinnen binnen het bevolkings- en wachtregister (%), Gent
Bron: Bevolkings- en wachtregister Stad Gent, 2015
6,0%
6,5%
7,0%
7,5%
8,0%
8,5%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
AR alleenstaande ouder met
minstens 1 afhankelijk kind:
36,4%
3. Armoede in Gent: Demografie
Herkomst
Bevolking naar herkomst, verschillende categorieën (%), Gent
Bron: Kruispuntbank Sociale Zekerheid, 2015
0
5
10
15
20
25
30
35
buitenlandse
herkomst
Turkse en
Maghrebijnse
herkomst
buitenlandse
herkomst -
andere landen
(nietEU en
niet-Turk en
Maghrebijn)
EU15 herkomstEU13 herkomst
2010
2011
2012
2013
AR Turkse herkomst: 33%
Marokkaanse herkomst: 54%
Oost-Europese herkomst: 36%
Niet-Europese herkomst: 37%
(Data EU-SILC 2009!)
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Geïndexeerde fiscale inkomens
Aandeel belastingplichtigen met hun netto inkomen, Geïndexeerde fiscale inkomens (%), Gent
Bron: Algemene Directie Statistiek, 2015
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
meer dan 100 000 €
tussen 90 001 en 100 000 €
tussen 80 001 en 90 000 €
tussen 70 001 en 80 000 €
tussen 60 001 en 70 000 €
tussen 50 001 en 60 000 €
tussen 40 001 en 50 000 €
tussen 30 001 en 40 000 €
tussen 20 001 en 30 000 €
tussen 15 001 en 20 000 €
tussen 10 001 en 15 000 €
tussen 5 001 - 10 000 €
tot 5 000 €
0 € netto inkomen
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Geïndexeerde fiscale inkomens
Aandeel belastingplichtigen met een netto inkomen tot 15.000 €, Geïndexeerde fiscale inkomens
(%), Gent
Bron: Algemene Directie Statistiek, 2015
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Aandeel personen met overmatige schuldenlast
Aandeel personen met overmatige schuldenlast, Gent
Bron: Stadsmonitor 2014
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
2010 2011 2012 2013
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Werkloosheidsdruk Europese, Turkse en Marokkaanse herkomst
Werkloosheidsdruk Europese, Turkse en Marokkaanse herkomst (%), Gent
Bron: VDAB, bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2015
0
5
10
15
20
25
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Werkloosheidsdruk bij personen
van EU15 herkomst (inclusief
personen van Belgische herkomst
[%]
Werkloosheidsdruk bij personen
van EU13 herkomst [%]
Werkloosheidsdruk bij personen
van Marokkaanse herkomst [%]
Werkloosheidsdruk bij personen
van Turkse herkomst [%]
AR werklozen: 42,9% (2014)
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Begunstigden op RMI en RMH (zonder medische kaart)
Aandeel begunstigden op RMI en RMH (zonder medische kaart) per 1000 inwoners, Gent
Bron: OCMW Gent, 2015
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Bedragen
leefloon:
Cat1: € 555,81
Cat2: € 833,71
Cat3: € 1.111,62
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden (GIB) en de
Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO)
Aandeel gerechtigden (>= 65 jaar) op een Gewaarborgd Inkomen voor Bejaarden (GIB) en de
Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO) per 1000 inwoners >= 65 jaar, Gent
Bron: Lokale Statistieken, Bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2015
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
AR 65+: 16,1%
(EU-SILC 2014)
3. Armoede in Gent: Inkomen en arbeid
Gerechtigden op gelijk welke tegemoetkoming aan personen
met een handicapAandeel gerechtigden op gelijk welke tegemoetkoming aan personen met een handicap per 1000
inwoners, Gent
Bron: Lokale Statistieken, Bewerking: Data en Informatie Stad Gent, 2015
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
3. Armoede in Gent: Moeilijk te registreren
kansengroepen
Mensen zonder wettig verblijfAantal personen met minstens 1 medische kaart, Gent
Bron: OCMW Gent, 2014
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2009 2010 2011 2012 2013
3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en
huisvesting
OnderwijsAandeel (%) van de leerlingen met schoolse vertraging in het vierde leerjaar van het gewoon
lager onderwijs, Gent
Bron: Stadsmonitor 2014
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014
AR volgens opleidingsniveau:
Laag 25,8%
Midden 13,3%
Hoog 6,7%
3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en
huisvesting
Gezondheid
Slechte psychische gezondheid:
2010: 6,4%
2014: 3,7%
Middelmatige psychische gezondheid:
2010: 9,9%
2014: 7,9% (niet significant)
Bron: Leefbaarheidsmonitor Stad Gent, 2014
3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en
huisvesting
Gezondheid
Subjectieve gezondheid:
2011: 25,8%
2014: 24,2%
Bron: Stadsmonitor 2014
3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en
huisvesting
GezondheidAandeel rechthebbenden op een verhoogde tegemoetkoming (%), Gent
Bron: IMA Atlas, 2015
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
3. Armoede in Gent: Onderwijs, gezondheid en
huisvesting
HuisvestingAandeel uithuiszettingen per 1000 huishoudens, Gent
Bron: Jaarverslag OCMW Gent, 2015
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
3. Armoede in Gent: Hulp
Budget- en schuldhulpverlening
Aandeel gezinnen in budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldbemiddeling, Gent
2012 2013
3,4% 3,6%
Bron: Vlaams Centrum Schuldenlast, verwerking: Data en Informatie, 2015
3. Armoede in Gent: Energie
Afgesloten toegangspunten elektriciteit en gas
Aandeel afgesloten toegangspunten elektriciteit en aardgas per 1000 toegangs-
punten, op 31/12
Bron: Stadsmonitor 2014
Elektriciteit Aardgas
2011 2013 2011 2013
4 5 12 13
3. Armoede in Gent: Kinderarmoede
Aandeel geboorten in kansarme gezinnen (%), Gent
Bron: Kind en Gezin, 2015
0,
5,
10,
15,
20,
25,
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Aandeel kansarme geboorten t.o.v. van het aantal geboorten
4. Besluit
• Welke evoluties zien we in de bevolkingsgroepen met een verhoogd
armoederisico?
• Stijgt of daalt de armoede in Gent?
Bevolkingsgroepen met een verhoogd armoederisico:
• 5 van de 20 kennen een daling
• 5 zijn stabiel gebleven
• 10 zijn er toegenomen
Bevolkingsgroepen met expliciete armoedeproblematiek
• 3 daling
• 5 toegenomen
Armoede neemt toe
Links:
De powerpoint-presentatie vindt u onder:
http://www.ocmwgent.be/OCMW/armoedebes
trijding/Armoede-in-cijfers.html
Het rapport vindt u via deze link:
http://gent.buurtmonitor.be/jive/jivereportcont
ents.ashx?report=ind_armoede
Bedankt voor uw aandacht!