LÖGREGLUMAÐURINN

22//22000055•• LLííffaalldduurr llööggrreegglluummaannnnaa•• HHlluuttaassttaarrff íí vveeiikkiinndduumm•• AAfflleeyyssiinnggaammeennnn,, vviiððhhoorrff

22, Laugavegi 22

Aðföng, Skútuvogi 7

Altex ehf. (Margaretha), Kringlunni 7

AM PRAXIS sf, Sigtúni 42, box 5189

Ari í Ögri , Ingólfsstræti 3

Austursel ehf., Höfðabakka 9

Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins, Stuðlahálsi 2

B.M. Vallá hf., Bíldshöfða 7

Bakarameistarinn hf., Stigahlíð 45-47

Barónspöbb ehf., Laugavegi 72

Beyki ehf., Tangarhöfða 11

Bifreiðabyggingar sf., Ármúla 34

Bifreiðastjórafélagið Frami, Fellsmúla 24-26

Bílaleigan AKA ehf., Vagnhöfða 25

Bílamálun Pálmars ehf, Vagnhöfða 20

Bílamálun Sveins Sævars, Tangarhöfða 6

Bílasmiðurinn hf., Bíldshöfða 16

Bílfang ehf, Malarhöfða 2

Björn og Ísak ehf., Vogalandi 2

Björnsbakarí sf., Klapparstíg 3 v/Skúlagötu

Blái Turninn, Háaleitisbraut 66

Blue Cargo, Héðinsgötu 1-3

Borgarnesti ehf, Grjóthálsi 8

Brynjólfur Eyvindsson hdl, Kringlunni 7,

Carpe diem, Rauðarárstíg 18

Cyrus ehf., Grandavegi 45

DAC ehf., Skeifunni 11d

Dagskrá vikunnar, Skúlagötu 32-34

Dóms- og kirkjumálaráðuneytið, Arnarhvoll

Dreifing ehf., Vatnagörðum 8

Dynjandi ehf., Skeifunni 3h

E.T. Einar og Tryggvi ehf., Klettagörðum 11

Efnalaugin Glitra hf., Rauðarárstíg 33

Efnalaugin Úðafoss sf., Vitastíg 13

Egilshöll, Fossaleyni 1

Esso á Íslandi, Guðríðarstíg 6-8

Fasteignafélagið Stoðir hf., Kringlunni 8-12

Faxaflóahafnir, Tryggvagötu 17

Feró sf., Steinaseli 6

Ferskar kjötvörur hf., Síðumúla 34

Félagsbústaðir hf., Hallveigastíg 1

Flytjandi , Klettagörðum 15

Fraktlausnir ehf., Skútuvogi 12e

Framsóknarflokkurinn, Hverfisgötu 33

Fönix ehf, Hátúni 6a

G.G. Gunnar Guðmundsson hf., Dugguvogi 2

G.S.K. ehf., Laugavegi 46a, box 1737

Gagnaeyðing ehf., Skútuvogi 13

Gallerí Fold, Rauðarárstíg 14

Gamlhús ehf., Höfðabakka 9

Gerpir ehf., Laugavegi 22

Gjögur ehf., Kringlunni 7

Glóbus hf., Skútuvogi 1f

Góðar - lausnir hf., Síðumúla 35

Grant Thornton endurskoðun,

Suðurlandsbraut 20

Guðmundur Jónasson ehf., Borgartúni 34

Gunnar Eggertsson hf.,

Sundagörðum 6, box 4242

Gústaf Þór Tryggvason hrl.,

Tjarnargötu 10d, Box 1067

Hafrós ehf., Vaðlaseli 4

Hafrót ehf, Armúla 5

Hamborgarabúlla Tómasar ehf., Geirsgötu 1

Happahúsið, Kringlunni 4-12

Harley Davidson Íslandi ehf., Grensásvegi 16

Hereford steikhús, Laugavegi 53b

Héraðsdómur Reykjavíkur,

Dómshúsinu v/ Lækjartorg

Hitastýring hf., Þverholti 15a

Hljóðfæraverslun Pálmars Árna, Ármúla 38

Hlöllabátar - Ingólfstorgi, Ingólfstorgi 1

Hrafnista D.A.S., Laugarási

Húsaklæðning ehf., Kaplaskjólsvegi 93

Hverfisbarinn, Hverfisgötu 20

Hýsing, vöruhótel, Skútuvogi 9

IB/Nýja Bílahöllin ehf, Eirhöfða 11

Innheimtustofan Höfðabakka 9,

Höfðabakka 9 - 6.hæð

Innheimtustofnun sveitarfélaga,

Lágmúla 9, 2.hæð

Inter ehf, Sóltúni 20

Internet á Íslandi hf. - ISNIC, Dunhaga 5

Ísbúðin Álfheimum ehf, Fákafeni 9

Jón Egilsson lögmannsstofa, Knarrarvogi 4

JP Lögmenn ehf., Lágmúla 5

Kaffi Sólon, Bankastræti 7a

Kemis ehf., Breiðhöfða 15, box 9351

Kjörgarður, Laugarvegi 59

Knattborðsstofan Klöpp, Faxafeni 12

Knattspyrnusamband Íslands, Laugardal

Körfuberg ehf., Holtaseli 20

Lagastoð ehf., Lágmúla 7

Lagaþing sf Þorbjörg I. Jónsdóttir hrl.,

Túngötu 14

Landssamband íslenskra verzlunarmanna,

Kringlunni 7

Langholtskjör, Langholtsvegi 176

Listasafnið Hótel Holt ehf., Bergstaðastræti 37

Lækjarbrekka, Bankastræti 2

Lögmannsskrifstofan Fortis ehf, Laugavegi 7

Lögmál ehf., Skólavörðustíg 12

Lögreglustjórinn í Reykjavík, Hverfisgötu 113

Lögskil ehf., Suðurlandsbraut 48

Markaðsnefnd Mjólkuriðnaðarins, Bitruhálsi 2

Mjólkursamsalan, Bitruhálsi 1

Morgunblaðið Árvakur hf., Kringlunni 1

Múr- og málningarþjónustan Höfn ehf.,

Réttarhálsi 2

Nesradíó ehf., Síðumúla 19

Nítró ehf, Járnhálsi 2

NTC hf., Laugavegi 91

Nýi ökuskólinn ehf., Klettagörðum 11

Næsti bar, Ingólfsstræti 1a

Offsetfjölritun ehf., Mjölnisholti 14

Olíudreifing ehf., v/Kleppsmýrarvegi

Pizza 67, Tryggvagötu 26

Plúsmarkaðurinn Hátúni 10b ehf., Hátúni 10b

Poulsen ehf., Skeifan 2

Prikið, Bankastræti 12

Profilstál, Smiðshöfða 15

Pústþjónustan Ás ehf, Nóatúni 2

Rafmiðlun ehf., Dugguvogi 2

Raförninn ehf., Suðurhlíð 35

Rannsóknastofa í lyfja- og eiturefnafræði,

Hofsvallagötu 53

Reki hf., Fiskislóð 57-59

Ríkið myndbandaleiga og söluturn,

Snorrabraut 56

Ríkislögreglustjórinn, Skúlagötu 21

Rossopmodoro, Laugavegi 40a

Rúmmeter ehf, Suðurlandsbraut 4a

S.Í.B.S., Síðumúla 6

Securitas hf., Síðumúla 23

Seðlabanki Íslands, Kalkofnsvegi 1

Sesarvídeó, Grensásvegi 14

Sjávargallerí ehf, Háaleitisbraut 58-60

Sjólagnir ehf., Stórhöfða 27

Skólabrú, Skólabrú 1

Skýrr hf., Ármúla 2

Slippfélagið Litaland ehf., Egilsgötu 3

Smith & Norland hf., Nóatúni 4

Smur-, bón- og dekkjaþjónustan sf., Sætúni 4

Spark ehf, Brautarholti 8

Sportvörugerðin hf., Skipholti 5

Steingrímur Þormóðsson - Lögm. Árbæ,

Nethyl 2

Stilling hf., Kletthálsi 5

Suzuki bílar hf., Skeifunni 17

Svarta kaffið - Kaffibaunin ehf., Laugavegi 54

Sælkerabúðin ehf., Suðurlandsbraut 6

Söluturninn Aðalhornið, Barónstíg 27

Tollstjórinn í Reykjavík,

Tryggvagötu 19, box 5029

Trausti ehf., Hverfisgötu 103, box 4211

Uppdæling ehf., Fosshálsi 1

Utanríkisráðuneytið, Rauðarárstíg 25

Vaka hf., Eldshöfða 6

Varahlutaverslunin Kistufell ehf., Brautarholti 16

Veiðarfærasalan Dímon ehf., Austurbugt 5

Veiðihúsið Sakka ehf., Hólmaslóð 4

Veitingahúsið Hornið, Hafnarstræti 15

Verðbréfastofan hf., Suðurlandsbraut 18

Vesturröst ehf., Laugavegi 178

Vélaleiga A.A. ehf., Smárarima 37

Vélar og verkfæri ehf., Skútuvogi 1c

Vélasalan ehf., Ánanaustum 1

Vélaver hf., Lágmúla 7

Vélsmiðjan Járnverk hf., Bildshöfða 18

Vélvík ehf., Höfðabakka 1

Vitabar, Langagerði 116

Þrír frakkar - Hjá Úlfari, Baldursgötu 14

Auðunn og Hafsteinn ehf., Sævargörðum 4

Bæjarins bezta ehf, Bollagörðum 11

Nesdekk ehf., Suðurströnd 4

Rauða Ljónið, Eiðistorgi 13-15

Eggjabúið Nesbú, Vatnsleysuströnd

Steinhreinsun ehf., Aragerði 8

Toggi ehf., Akurgerði 12

V.P. Vélaverkstæðið ehf., Iðndal 6

AFA JCDecaux Ísland, Vesturvör 30b

Arnardalur sf., Þinghólsbraut 58

Arnarverk ehf, Kórsölum 5

Axis húsgögn hf., Smiðjuvegi 9d

ÁF-hús ehf., Hæðarsmára 6

Átak ehf.- bílaleiga, Smiðjuvegi 1

Baader Ísland ehf., Hafnarbraut 25

Bakaríið Kökuhornið, Bæjarlind 1 - 3

Baltik ehf., Smiðjuvegi 14

Barkasuða Guðmundar ehf., Vesturvör 27

Bifreiðastillingin ehf., Smiðjuvegi 40d, rauð

Bifreiðaverkstæði Björns Pálmasonar,

Smiðjuvegi 40, rauð

Bifreiðaverkstæðið Lada-þjónustan,

Auðbrekku 4

Bifreiðaverkstæðið Toppur,

Skemmuvegi 34, bleik gata

Bíla áttan, Smiðjuvegi 30, gul gata

Bílaverkstæði Bubba sf., Skemmuvegi 18, blá

Bílaverkstæði Kjartans og Þorgeirs sf.,

Smiðjuvegi 48, rauð

Bílaverkstæðið Skúffan ehf,

Smiðjuvegi 11, græn

Bíljöfur ehf., Smiðjuvegi 34

Bílstál ehf, Askalind 3

Bílvogur ehf., Auðbrekku 17

Bjartur, vinnuföt, Smiðjuvegi 6

Blikkás - Funi ehf., Skemmuvegi 36, blei k

Blikksmiðja Einars ehf., Smiðjuvegi 4b, græn

Borgarvirki ehf., Hjallabrekku 22

Brimgljái ehf., Vallartröð 5

Byggðavík ehf., Lækjasmára 17

Café Borg, Kaffibar, Hamraborg 10

Egill Vilhjálmsson ehf., Bröttutungu 9

Elnet tækni ehf., Auðbrekku 16

G.T. Óskarsson ehf., Vesturvör 23

Hagblikk ehf., Smiðjuvegi 4c, box 281

Húseign, fasteignamiðlun, Hlíðasmára 15

Innviðir -Valdberg ehf., Smiðjuvegi 36

Íslandsspil sf., Smiðjuvegi 11a

Íslenska pökkunarfélagið ehf, Bakkabraut 2

Jarðkraftur ehf., Akralind 2

Jarðvélar ehf, Bakkabraut 14

Járnsmiðjan, Dalvegi 24

Júmbó ehf., Kársnesbraut 112

KB ráðgjöf, Hlíðasmára 17

Knastás hf., Skemmuvegi 4 blá gata

Kópavogsnesti , Nýbýlavegi 10

Kríunes ehf., Kríunesi v/Vatnsenda

Krókur, Skeljabrekku 4

Kynnisferðir - Flugrútan, Vesturvör 6

Panelofnar ehf., Smiðjuvegi 1

Partasalan, Skemmuvegi 32 bleik gata

Rafvirkni ehf., Fjallalind 137

Reykofninn hf., Skemmuvegi 14 bleik

Reynir bakari ehf., Dalvegi 4

Réttingaverkstæði Jóa ehf., Dalvegi 16a

Réttir bílar ehf, Kársnesbraut 98

S.M. verktakar sf., Skemmuvegi 12

Sérverk ehf., Akralind 6

Smári söluturn, Dalvegi 16c

Smurstöðin Stórahjalla ehf., Stórahjalla 2

Sýslumaðurinn í Kópavogi, Dalvegi 18

Verkfræðistofa Snorra Ingimarssonar ehf.,

Hamraborg 11

Vélaleiga Auberts, Hlíðarhjalli 7

Þvegillinn, Fífuhjalla 3

Þyrluþjónustan ehf., Hlíðarvegi 3

Stimpill, Akralind 9

Sýslumaðurinn í Kópavogi, Dalvegi 18

Tölvumyndir hf., Holtasmára 1

Tölvuvirkni ehf., Hlíðasmára 13

LÖGREGLUMAÐURINNRIT UM STÉTTAR- OG STARFSMÁLEFNI LÖGREGLUMANNA

Íljósi þeirrar umræðu sem verið hefur í fjölmiðlum landsins að undanförnum varðandiBaugsmálið svonefnda hef ég velt fyrir mér breyttu vinnuumhverfi okkar lögreglumannaá Íslandi í dag. Lögreglan er í auknu mæli knúin til andsvara vegna gagnrýni fjölmiðla,sakborninga, lögmanna og síðast en ekki síst fulltrúa löggjafavaldsins.

Að mínu mati var tóninn fyrst gefinn í tengslum við hið svokallaða líkfundarmál á Nes-kaupsstað í ársbyrjun 2004. Vart var vinnufriður fyrir ágangi fjölmiðlamanna, vandaðra oghinna líka. Flestir sem að þeirri rannsókn komu fengu að heyra að fólkið í landinu ætti rétt áað fá að vita út á hvað rannsókn lögreglu gengi og hvernig rannsóknin miðaði. Það sem lög-reglan gat ekki upplýst í upphafi, eðli máls samkvæmt, birtist engu að síður fréttir af málinuog þá stundum farið rangt með staðreyndir. Þegar rannsókninni virtist stefnt í voða var loksboðað til blaðamannafundar og eftir þann fund urðu flestir fjölmiðlamenn umburðarlyndarigagnvart rannsókninni og menn fengu loks vinnufrið.

Sú umræða og sú gagnrýni sem nú dynur yfir lögregluna varðandi Baugsrannsóknina er aðmínu mati hálfu verri en sú sem ég upplifði fyrir meira en ári síðan. Ekki veit ég hvort þaðstafar að því að nú er um annars konar brot að ræða, sakborningar úr efri þrepum samfélags-ins og eigendur flestra þeirra fjölmiðla sem um málið hafa fjallað, en fjölmiðlafyrirtæki keyptusakborningar þegar um ár var liðið af rannsókninni. Einhvers konar áróðursstríð og leit að„öðrum“ sakborningum fer fram á forsíðum blaða og fyllir hvern spjallþáttinn af fætur öðrum.Kannski er það liðin tíð að menn sækist eftir sýknu fyrir dómstólum.

Gagnrýni sem er rökstudd telst bæði vera sanngjörn og réttmæt. Það vakti því furði grein-arhöfundar þegar fulltrúar löggjafavaldsins hafa stigið fram á sjónarsviðið af dómhörku oggagnrýni á vinnuaðferðir og embættisstörf yfirmanna jafnt sem undirmanna við embætti Rík-islögreglustjórans. Vegið hefur verið að starfsheiðri lögreglumanna, krafist afsagna þeirrahæst settu og kvatt hefur verið nýjan tón í umræðu um lögreglurannsóknir. Fara nú rannsókn-ir fram í pólitísku andrúmslofti ! Huglæg gagnrýni fulltrúa löggjafavaldsins er verulegtáhyggjuefni og kemur þá tvennt til. Gagnrýnin kemur frá þeim sem setja okkur leikreglurnarog hitt að hún kemur fram þegar enn er óráðið með framhald málsins, hvort það verði tekið tilefnislegrar meðferðar eður ei. Það er miður að verða vitni að því þegar háttvirtir fulltrúar lög-gjafavaldsins misstíga sig svona hraparlega. Hætt er við að maður missi tiltrú á þá sem stjórn-málamenn. Í raun er það alvarlegt þegar embættismenn eru ásakaðir opinberlega um afglöp ístarfi og dómstólar ekki búnir að segja sitt. Verður maður ekki að gæta orða sinna og hagaþeim í samræmi við þá stöðu sem maður gegnir hverju sinni eða er ekki sama hver á í hlut?

Breyttir tímar, breytt vinnuumhverfi og breytt andrúmsloft ríkir á Íslandi í dag. Við lög-reglumenn hljótum að endurskoða vinnuaðferðir okkar við rannsóknir stærri mála. Kannskistundin sé runnin upp að ráða til okkar fjölmiðlafulltrúa sem tengilið og talsmann. Hugmynd-in er ekki ný af nálinni, kannski verið spurning um útfærslu og hvenær viðeigandi o.þ.h.Starfsfélagar okkar á Englandi eru framalega hvað fjölmiðlasamskipti varðar og gætum viðhorft til þeirra hvað þau mál varðar. Eitthvað verðum við að gera. Það er ólíðandi að þurfaað leggjast í skotgrafirnar gagnvart fjölmiðlum, fulltrúum löggjafans og nánast hverjum semer, þegar upp kemur mál sem kallar á umfangsmikla rannsókn. Við eigum að getað einbeittokkur að rannsóknum, við eigum að fá vinnufrið og hafa til þess tiltrú almennings, sama hvaðandrúmsloftinu líður hverju sinni.

Ragnar Jónsson,rannsóknarlögreglumaður

Forsíðan: Lögreglumaður aðfjarlægja mótmælaborða viðKárahnjúkastíflu.

Ljósmynd: Arnþór Davíðsson

Prentvinnsla: Íslandsprent

Útgefandi: Landssamband lögreglumanna.Umsjón: Guðmundur Fylkisson (g.fylkis.fml@ris.is)Ábyrgðarmaður: Óskar BjartmarzRitnefnd: Erna Sigfúsdóttir, Jón Svanberg Hjartarson,

Þórhallur Árnason, Stefanía Vigfúsdóttir, Guðmundur Fylkisson.

Netfang: ll@bsrb.isPróförk: Atli Steinn Guðmundsson

EfnisyfirlitFormannshornið

Sveinn I. Magnússon 4

Viðtalið

Ragnar Jónsson 5

Tallahasse

Jóhannes Sturla

Guðjónsson 6

Lífaldur lögreglumanna

og starfsumhverfi

Páll E. Winkel 8

Rán á Íslandi

Auðbjörg Björnsdóttir 11

Ridealong í Daytona Beach

Eiríkur, Kjartan,

Húnbogi, Hörður 14

Topscpoc

Sigríður B. Guðjónsdóttir 15

Kárahnjúkar, ljósmyndir 18

Sumarferð

lífeyrisþegadeildar LL

Stefanía Vigfúsdóttir 20

Hlutastarf í veikindum

Svavar G. Svavarsson 22

Hugleiðing, Formannamál,

kjarasamningar, menntun

Eiríkur Hreinn Helgason 24

Viðhorf yfirmanna á Ísafirði

Sigríður Björk og

Önundur 27

Íþróttaefni 28

Ímynd lögreglu

Páll E. Winkel 34

Akstur torfærutækja,

löglegur eða ólöglegur

Ástríður Grímsdóttir 35

Formannafundur /

Kjararáðstefna 35

Launatafla 38

Dagpeningar og

akstursgjald 39

Leiðarinn

Sveinn I. Magnússon

FormannshorniðOfbeldi og hótanir gegn lögreglu ervaxandi vandamál. Í viðhorfskönn-un sem gerð var meðal lögreglu-manna á síðasta ári kom fram að 64 % lög-reglumanna hafa orðið fyrir ofbeldi eða hót-unum sem þeir hafa tekið alvarlega. Er þarbæði átt við hótanir í starfi og utan vinnu-tíma. Yfir helmingur lögreglumanna eða54% hafa orðið fyrir líkamsmeiðingum ístarfi sínu. Af þeim lögreglumönnum erhöfðu orðið fyrir árás eða hótunum munu37% hafa kært tilvikin.

Það eru fjölmörg atriði er varða vinnu-umhverfi lögreglumanna sem LL hefuráhyggjur af. Ein af þeim eru refsingar fyrirárásir á lögreglumenn sem eru afar vægarm.t.t. refsiramma hegningarlaga og dóma-framkvæmd.

LL telur að þetta sé með öllu óþolandiástand og afar brýnt að þessu verði breytt.Er það ekki síst vegna þess að það er mat LLað með þungum refsingum fyrir árásir á lög-reglumenn verði rétt skilaboð send út í þjóð-félagið, þ.e. að það sé ekki liðið að ráðist ségegn handhöfum framkvæmdarvalds. Erumvið þess fullvissir að með þyngri refsingummuni draga úr ofbeldi gagnvart lögreglu-mönnum. Í ofannefndri könnun kom framað 46 % þeirra lögreglumanna er kært höfðubrotin voru mjög eða frekar ósáttir viðhvernig tekið var á málinu.

Lengi vel var framkvæmdin sú að eflögreglumenn urðu fyrir árás í starfi þurftuþeir sjálfur að leggja fram formlega kærueins og almennur borgari. Lögreglumönn-um hefur þótt það óeðlilegur framgangurmáls að þeir þurfi sjálfir að beita sér fyrir þvíað rannsókn hefjist og gefin sé út ákæra íslíkum tilvikum. Í almennum hegningarlög-um eru ákvæði um brot gegn valdstjórninniþar sem gert er ráð fyrir að lögregla þurfiekki og eigi ekki að búa við slíkt ástandheldur verði ákært fyrir slíkan verknað ántillits til afstöðu viðkomandi lögreglumanns.Þá verður eina aðkoma lögreglumanns aðsetja fram hugsanlega bótakröfu og beravitni í málinu. LL hefur beitt sér fyrir því aðkoma þessu í þennan rétta og löglega farveg.

Annað vandamál er tengist vinnuum-hverfi lögreglumanna eru kærur á hendur

lögreglumönnum í starfi. Á síðustu árumhefur það færst í vöxt að borgarar sem verðafyrir afskiptum lögreglu kæri viðkomandilögreglumenn. Í langflestum þeirra mála erniðurstaða rannsóknar sú að ekki þykirástæða til útgáfu ákæru þar sem ekkert brothafi verið framið. Þrátt fyrir að ekki sé hægtað koma í veg fyrir slíkar kærur höfum viðaf því áhyggjur, hve margir lögreglumennmega búa við það að fá á sig kæru og þarmeð réttarstöðu grunaðs manns. Getur þaðvaldið hugarangri þeirra lögreglumanna er íhlut eiga hverju sinni. Í þeim tilvikum þarsem enginn fótur er fyrir kæru á hendur lög-reglumönnum hefur LL velt fyrir sér hvortréttast væri að aðstoða lögreglumenn við aðkoma að kæru á hendur þeim aðilum fyrirrangar sakargiftir, en við teljum ljóst að meðþví muni draga úr slíkum ósönnum kærum.

Þá hefur þeim tilvikum fjölgað þar semlögregluembætti hafa sjálfstætt ákveðið aðkæra lögreglumenn vegna gruns um brot ístarfi, án þess að utanaðkomandi kæra hafiborist. Ekki eru til skýrar verklagsreglur umhvernig staðið skuli að slíku og oft hefjastslík mál sem starfsmannamál en þróast út írannsókn á refsilagabroti þar sem viðkom-andi lögreglumaður hefur jafnvel ekki notiðréttarstöðu sakbornings í upphafi máls. LLhefur verið í samskiptum við ríkissaksókn-ara, dómsmálaráðuneytið og yfirmenn lög-regluembætta til þess að reyna að komaþessu í fastan farveg þannig að málsmeðferðí slíkum málum sé öllum ljós, í samræmi viðlög og réttarfarslegir hagsmunir lögreglu-manna verði ekki fyrir borð bornir.

Forystumenn allra landssambanda lög-reglumanna á Norðurlöndum hittust í Stokk-hólmi 15. september s.l. til að ræða hótanirog ofbeldi gegn lögreglumönnum. Þar semþróunin hefur verið mjög neikvæð að þessuleyti hvað félagsmenn okkar snertir var sam-þykkt eftirfarandi ályktun sem send var rík-islögreglustjórum og dómsmálaráðherrumþjóðanna:

Hótanir og ofbeldi gegn lögreglumönn-um er ógn við allt samfélagið

„Þær hótanir og grófa ofbeldi gegn lög-reglumönnum, sem við höfum orðið vitni aðí öllum norrænu ríkjunum að undanförnu,

mega aldrei líðast í nútímalegu, opnu réttar-ríki. Þetta snertir ekki aðeins einstaka lög-reglumenn heldur þjóðfélagið allt. Þessvegna verðum við að láta baráttuna gegnþeim, sem draga úr getu réttarríkisins tilberjast gegn glæpum, fá forgang og skapaverður fjárhagsleg skilyrði fyrir því að súbarátta beri árangur.

Við teljum tímabært að við eigum einsfljótt og kostur er fund með ríkislögreglu-stjórum landa okkar til að leita lausna. Til aðdraga úr glæpum og auka öryggi samborgaraokkar er mikilvægt• að áfram verði hægt að fá lögreglu

menn til starfa á erfiðum vinnusvæðum• að áfram verði hægt að berjast gegn

grófri glæpastarfsemi• að láta ekki glæpamenn stjórna sam-

félagsþróuninni• að verja hið lýðræðislega, opna sam-

félag áframLögreglan verður að vera sýnileg á

hverjum stað. Lögreglan verður að vera tilstaðar á vafasömum stöðum til að halda trú-verðugleika sínum og til að sýna að henni séalvara í því að berjast gegn glæpum. For-sendan er að við getum ráðið við hótanir ogofbeldi sem á sinn þátt í því að lögreglu-menn skipta um starfsvettvang með tíman-um.

Lögreglan er útvörður öryggis samfé-lagsins. Hótanir og ofbeldi gegn lögreglu-mönnum er árás á allt samfélagið.“

Með kveðju,Sveinn I. Magnússon,

formaður

4

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Dagur í vinnunni: Vinnu-dagurinn á að vera frá08:00 til 16:00 eins oghjá flestum rannsóknardeildumLR en ég er búinn að læra það á4 árum í Tæknideildinni að þaðer ekkert sjálfgefið. Vinnuálag-ið er mikið og eykst með hverjuárinu. Það er viss áskorun semog þau verkefni sem deildinni erfalið að vinna hverju sinni.Þetta er fjölbreytt starfssvið ogkrefjandi sem mér finnst veraviss forréttindi. Deildin starfará landsvísu sem óneitanlegastækkar vinnustaðinn nokkuðog maður fær tækifæri til aðkynnast félögunum á lands-byggðinni og heimsækja ólík-legustu staði við hvaða aðstæð-ur sem er ! Spennandi.

Framtíðarsýnin: Ég sé fyr-

ir mér stóra ogöfluga tækni-deild semstendur jafn-fætis tækni-deildum ná-grannaþjóðaokkar, hvaðvarðar aðbún-að, menntun-arstig og færnitil að afgreiðaþau mál seminn á borð kunna að koma.

Hlynntur eða andvígursameiningu lögregluembættaá þínu svæði: Mjög hlynntur.Allar stofnanir/embætti þurfa aðganga í gegnum naflaskoðun.Þjóðfélagið tekur sífelldumbreytingum og lögreglan þarf aðvera í stakk búin að mæta þeim.

Kjarasamningarnir: Sátturenda nægjusamur.

Einkennisbúningurinn:Spenntur fyrir hugmyndumfatanefndarinnar og vona aðþær fái framgang.

Annað: Fá lögregluembætt-in ekki einhverjar krónur fyrirsöluna á símanum ?

5

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005Viðtal

Nafn:

Ragnar Jónsson Staða: Rannsóknarlögreglumaður við Tæknideild LR

Lögregluembætti: Reykjavík Lögreglumaður síðan: maí 1991 (samfellt) en byrjaði í

afleysingum vorið 1990.

Fréttir af skrifstofu LLSamningur við ríkislögreglustjóraHinn 19. júlí sl. undirrituðu formaður og framkvæmdastjóri LL samning við ríkislögreglustjóra umlaunakjör, aðbúnað og vinnutíma lögreglumanna vegna starfa við Kárahnjúka og annars staðar áAusturlandi. Samningurinn felur í sér góða þóknun til handa lögreglumönnum er sendir verða ávirkjanasvæði á Austurlandi sem hluti af skipulögðum viðbúnaði vegna mannfjöldastjórnunar. Þeirsem áhuga hafa á að kynna sér efni samningsins er bent á að hafa samband við skrifstofu LL.

Ný merki Líknar- og hjálparsjóðsGefin hafa verið út tvö ný merki Líknar- og hjálparsjóðs Landssambands lögreglumanna. Hægt er aðkaupa merkin á skrifstofu LL. Verð merkis er 500 kr. Hvetjum við lögreglumenn til að kaupa merkinog styrkja þannig mikilvægt starf sjóðsins.

Nýr formaðurSveinn Ingiberg Magnússon tók hinn 1. ágúst við formennsku hjá Landssambandi lögreglumanna. Ásama tíma lét Óskar Bjartmarz af embætti en mun áfram eiga sæti í framkvæmdastjórn sambandsins.Óskar hefur tekið við embætti yfirlögregluþjóns við embætti sýslumannsins á Seyðisfirði. Um leiðog honum eru þökkuð vel unnin störf sem formaður LL er honum óskað farsældar á nýjum starfsvett-vangi.

Tæknideildarmenn þurfa líka að matast.

Hlýleg minningargrein ísíðasta hefti Lögreglu-mannsins, er Geir JónÞórisson skrifaði um RonSteverson, skólameistara íTallahassee, varð mér tilefni tilnokkurra hugleiðinga.

Það eru nú rúm tuttugu ár fráþví er ég hafði fengið áhuga á þvíað ganga í lögregluna hér heimaog taldi mig standa betur að vígief ég aflaði mér nokkurrar mennt-unar áður. Ég hóf að kynna mérlögregluskóla víða um Bandaríkinog staðnæmdist loks við skólann íTallahassee, höfuðborg Florida.Sá skóli hét þá „The LivelyAcademy of Law Enforcement“.Nafnið virtist vera út í hött enreyndist vera tilkomið vegna þessað landspildan sem skólinn stóð áhafði verið gefin skólanum afmanni sem hét Mr. Lively. Síðanhefur nafni skólans verið breyttog nú heitir hann „Pat ThomasLaw Enforcement Academy“.

Skólinn er staðsettur rétt utanvið Tallahassee, byggingarnarhýsa hina hefðbundnu skólastarf-semi svo sem kennslustofur, skrif-stofur o.þ.h. Hins vegar er þarekki heimavist og við nemendurn-ir leigðum úti í bæ. Á landinuumhverfis skólabyggingarnarvoru skotæfingasvæði, svæði tilökukennslu, köfunar og ýmissarlíkamsþjálfunar. Þar var líka hægtað sviðsetja slys og alls kyns at-vik.

Nemendur voru um 30 og all-ir, nema ég, frá Florida og allirstarfandi lögreglumenn. Ég vareini útlendingurinn þarna og ef tilvill hefur það hjálpað mér til aðkomast inn í skólann.

Skólastjóri var Ron Steverson,sem þá þegar var margreyndurlögreglumaður en hafði verið hættkominn við skyldustörf, svo sem

segir frá í minningargrein GeirsJóns. Ron Steverson var allt í ölluí skólanum og það má með sannisegja að hann hafi verið og orðiðá sínum tíma kennari minn, vinurog lærifaðir. Hann átti engan sinnlíka, en hann hafði sinnt flestumstörfum innan lögreglunnar, yfir-heyrslum og morðrannsóknum,víkingasveit, verið með hunda viðleit og störf, almenn störf lög-reglumanns, mótorhjóla/umferð-armálum, köfun fyrir lögreglunaog síðan skólastjóri Lögregluskól-ans.

Kennt var alla daga. Náms-efni var eins og í hefðbundnumlögregluskólum, almenn lögreglu-fræði, afbrotafræði, lög ríkisins(Florida) og landsins (USA),fingrafarafræði, vettvangsathuguno.þ.h. Tímar byrjuðu venjulegakl. 8 á morgnana og var haldiðáfram til kl. 16 eða 18 að kvöldi.Talsvert var um heimalestur ogundirbúningsvinnu, a.m.k. hjámér, þar sem allt miðaðist viðöðruvísi vinnuumhverfi en viðbúum við.

Verklegt nám var samhliðahinu bóklega og var mikil áherslalögð á slysahjálp, akstur lögreglu-

bíla en ekki síst skotfimi og allameðferð skotvopna. Kennt var áallar byssur en þó lögð mestáhersla á skammbyssur og þá sér-staklega það ákveðna skotvopnsem hver maður fékk úthlutað erhann/hún hóf störf sem lögreglu-maður, Smith og Wesson 238 cal.og haglabyssur nr. 12, þriggjaskota pumpa. Skotfimi var bæðiæfð í birtu og að næturlagi viðmismunandi aðstæður. Viðbrögðvoru þjálfuð með hreyfanlegumhlutum, sem ýmist átti að skjóta áeða ekki. Þannig gat skyndilegabirst vopnaður maður sem var aðskjóta á mann eða kona með barn.Kennarar voru margir og ekki all-ir lögreglumenn en þá sérmennt-aðir hver í sínu fagi. FBI var af-gerandi í kennslunni, einkum í þvísem sneri að alríkinu.

Skyndipróf voru tíð og nám-inu lauk með prófum í öllumgreinum. Það kann að hafa ergtsuma nemendurna að stúlka varefst á prófum og útlendingurnæstur. A.m.k. hafði Steversongaman af því.

Á kvöldin var mér stundumgefinn kostur á að fara með lög-reglunni í Tallahassee í eftirlits-

6

Jóhannes Sturla að taka við prófskírteini.

Jóhannes Sturla Guðjónsson

Tallahasse

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

ferðir. Lögreglumenn þar eru aðjafnaði einir á ferð í bílum sínum.Fyrir bragðið eru helmingi fleiribílar í umferð og svæðið, sem far-ið er um þá helmingi stærra. Þeirtelja mikið gagn að því, að lög-reglan sé sýnileg og hafi með þvífyrirbyggjandi áhrif. Hins vegareru bílarnir í stöðugu sambandisín á milli og þurfi lögreglumennað fara út úr bíl til að sinna kallieru samstundis komnir 2 - 3 aðrirtil aðstoðar. Skýrslur eru svogerðar í bílnum á staðnum. Lög-reglumenn báru alltaf vopn oghaglabyssur er voru í öllum bíl-um.

Í námslok fór fram útskrift ogvar talsverð viðhöfn. Nokkrir ætt-ingja minna voru staddir þarna ogmættu við útskriftina, þ.á m.Matthías Johannessen, frændiminn, kona hans og synir.

Í framhaldi af þessari upprifj-un má geta þess, að eftir að höf-undur lenti í hremmingum viðskyldustörf árið 1992, kom Melv-in Tucker lögreglustjóri í Talla-hassee hingað til lands í heimsóknog síðar, árið 1994, Ron Stever-son skólastjóri. Báðir dvöldusthér um skeið og stofnuðu til vin-áttu og tengsla milli lögregluum-dæma sinna og okkar. Félagáhugamanna innan lögreglunnarvar stofnað í framhaldi af því ogvinnur að því að styrkja faglegasamvinnu og tengsl á milli. Tværheimsóknir hafa verið farnar tilTallahassee undir forystu GeirsJóns Þórissonar og stendur til aðfara aftur í haust.

Höfundur er starfsmaðurlögreglustjórans í Reykjavík.

7

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

AALBORG PORTLAND ÍSLAND HF

Skilti ofan við inngang í skólann.

Fyrri hluta þessa árs vannLandssamband lögreglu-manna hörðum höndumað kröfugerð vegna kjaravið-ræðna. Í tengslum við það varnauðsynlegt að kanna ýmsaþætti er tengjast beint eðaóbeint kjörum lögreglumanna.Greinarhöfundi var m.a. faliðað kanna hver meðallífaldurlögreglumanna er í nágranna-löndum okkar þar sem gerðarhafa verið ítarlegar rannsóknir.Niðurstaða samanburðar í þess-um löndum er afar sláandi oglögreglumönnum í óhag.

Í Noregi hefur lögreglusam-bandið gert úttekt á lífaldri lög-reglumanna þar sem rökstutt er ít-arlega að meðalævi lögreglu-manns er töluvert styttri en geristmeðal annarra stétta. Meðal-lífaldur lögreglumanna í Noregier u.þ.b. 71 ár. Munur á lífaldrilögreglumanna og annarra stéttaer rúmlega 10 ár. Upplýsingarþessar eru fengnar frá hagstofuNoregs. Skal tekið fram að í sam-anburði þessum var haldið utanbeggja hópa einstaklingum er lét-ust vegna óhappa eða vegna sjúk-dóma á unga aldri. Í skýrslu lög-reglusambandsins í Noregi segirjafnframt að niðurstöðurnar séusláandi í ljósi þess að miklar kröf-ur séu gerðar til lögreglumannahvað varðar líkamlegt og andlegtatgervi og ættu þeir því að hafaumtalsvert forskot umfram aðrarstéttir varðandi líflíkur. Talið erljóst að erfitt vinnuumhverfi ogstreita í starfi lögreglumanna sémeginorsök þessarar þróunar.

Í Danmörku hefur lögreglu-sambandið einnig miklar áhyggj-ur af lágum meðallífaldri lög-reglumanna. Samanburður ámeðalævilengd lögreglumanna og

annarra stétta kemur afar illa útfyrir lögreglumenn. Þá hafa for-svarsmenn danskra lögreglu-manna sérstakar áhyggjur af þeirristaðreynd að sífellt fleiri lögreglu-menn látast langt um aldur fram,eða á aldrinum frá 45 til 55 ára.

Á síðustu árum hefur ekki ver-ið gerð formleg rannsókn hérlend-is varðandi lífaldur lögreglu-manna annars vegar og annarrastétta hins vegar. Miðað við rann-sóknir annarra Norðurlandaþjóðavirðist ekki vera vanþörf á. Árið1985 var þó gerð slík könnun.Kom í ljós að meðallífaldur lög-reglumanna á þeim tíma var 5 - 7árum skemmri en annarra Íslend-inga. Þá hefur LL fengið aðgengiað gagnagrunni sem fyrrum for-menn sambandsins, Einar Bjarna-son og Jónas Magnússon, gerðu.

Í grunni þessum eru upplýs-ingar um dánaraldur 268 lög-reglumanna sem látist hafa á síð-ustu áratugum. Þrátt fyrir að slíksamantekt sé ekki tæmandi rann-sókn gefur hún vissulega til kynnaalvarlegt ástand hér á landi. Sam-kvæmt samantektinni er meðal-lífaldur þeirra lögreglumanna semúrtakið nær til rúm 67 ár. Sam-kvæmt upplýsingum frá HagstofuÍslands lifa Íslendingar u.þ.b. 78(kk) og 82 (kvk) ár en þar er áttvið meðallífaldurslíkur barnafæddra á árinu 2004 en vissulegadeyr hluti þess hóps ungur og ger-ir því samanburðinn enn frekarlögreglumönnum í óhag þar semenginn getur orðið lögreglumaðurfyrr en 20 ára aldri er náð.

Þessar niðurstöður eru vissu-lega sláandi og nauðsynlegt aðbregðast við með viðeigandihætti. Frekari lækkun lífeyrisald-urs lögreglumanna skiptir auðvit-að miklu í þessu tilliti. Þá er ljóstað huga þarf að fleiri atriðum til

að bæta starfsumhverfi lögreglu-manna. Það er óumflýjanleg stað-reynd að lögreglustarfið er erfittbæði líkamlega og andlega.Tryggja verður lögreglumönnumöruggan starfsvettvang í víðumskilningi. Er þar að mörgu aðhyggja.

Mikilvægt er í þessu tilliti aðþeir aðilar er ráðast að lögreglu-mönnum vegna starfs þeirra hljótiviðeigandi refsingu. Má færa fyr-ir því rök að svo sé ekki í dag.Nýlega var einstaklingur dæmdurí óskilorðsbundna fangelsisrefs-ingu fyrir að ráðast á tvo lögreglu-menn, slá nokkrum sinnum tilannars, hrinda hinum í götuna,sparka í andlit hans og slá ítrekaðí höfuð. Þrátt fyrir langan af-brotaferil, m.a. sex dóma vegnalíkamsárása, þótti hæfileg refsingvera 6 mánaða óskilorðsbundinfangelsisrefsing. Refsirammi106. gr. almennra hegningarlaganr. 19/1940 sem hér á við er 6 ár.Erfitt er að átta sig á hvað þurfi tilað koma þannig að dómstólarákveði að nýta refsirammann tilfullnustu eða í það minnsta meiraen raunin var í þessu tilviki. Sér-staklega er þetta athyglisvert íljósi þess að um er að ræða svo-nefnt samhverft brot. Í því felstað brot telst fullframið án tillits tilafleiðinga, þ.e. ákvæðið á viðþrátt fyrir að sá er varð fyrirárásinni hafi ekki slasast eðameiðst. Má fastlega gera ráð fyr-ir að fælingarmáttur refsingarinn-ar nái ekki tilskildum árangrinema brotamenn hljóti þyngrirefsingu en raunin hefur verið oglöggjafinn hefur heimilað. Ljóster að til þarf að koma hugarfars-breyting í samfélaginu þannig aðþetta verði fært til betri vegar. Tilað gera sér betur grein fyrir af-stöðu dómstóla til árása á lög-

8

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Páll E. Winkel

Lífaldur lögreglumanna og starfsumhverfi

reglumenn er eðlilegt að bera of-angreindan dóm saman við aðradóma sem fallið hafa nýlega þarsem brotamenn hafa sambærileg-an brotaferil.

Á síðasta ári dæmdi Hæstirétt-ur Íslands einstakling til óskil-orðsbundinnar fangelsisrefsingarfyrir þrjár líkamsárásir er allarvörðuðu við 1. mgr. 217. gr. al-mennra hegningarlaga nr.19/1940, minni háttar líkamsárás-ir. Maðurinn átti nokkurn saka-feril og hafði fjórum sinnum ver-ið gerð refsing fyrir líkamsárásir.Taldi Hæstiréttur hæfilega refs-ingu vera 8 mánaða óskilorðs-bundna fangelsisrefsingu.

Árið 2002 dæmdi Hæstirétturmann til 6 mánaða óskilorðsbund-innar fangelsisrefsingar fyrirþjófnað á fartölvu en maðurinnhafði fimm sinnum áður hlotiðdóm fyrir þjófnað þar sem þjófn-aðarandlag var í flestum tilvikumafar lítið, t.d. áfengisflaska, mat-arpottur, sælgæti og myndband-spóla. Fjölmarga aðra dómamætti nefna til samanburðar ensvo virðist sem árásir á lögreglu-menn þyki léttvæg brot í þessumsamanburði.

Fjölmörg önnur atriði mættinefna sem hyggja þarf að til aðgera lögreglustarfið öruggara ogdraga úr því álagi sem því fylgir.Hlúa verður vel að lögreglumönn-um í kjölfar erfiðra verkefna.Þrátt fyrir að áfallahjálp sé tísku-fyrirbrigði samtímans er ljóst aðslík aðstoð er nauðsynleg fyrirstarfsgrein eins og lögreglustarfiðþar sem verkefni geta verið afarerfið andlega. Tryggingar skiptamiklu máli en þær eru nokkuðvíðtækar í dag þótt lengi megigott bæta. Má í raun segja að meðþví að lækka eftirlaunaaldur lög-reglumanna enn frekar og tryggjaað einstaklingum er ráðast gegnlögreglumönnum verði gerð við-eigandi refsing verði stórt skreftekið í þá átt að bæta starfsum-hverfi lögreglumanna. LL munleggja mikla áherslu á að ná ár-angri á þessum sviðum auk ann-arra sem eru líkleg til að bætastarfsumhverfi lögreglumanna.

Höfundur erframkvæmdastjóri LL.

9

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Júmbó ehf., Kársnesbraut 112

KB ráðgjöf, Hlíðasmára 17

Knastás hf., Skemmuvegi 4 blá gata

Kópavogsnesti , Nýbýlavegi 10

Kríunes ehf., Kríunesi v/Vatnsenda

Krókur, Skeljabrekku 4

Kynnisferðir - Flugrútan, Vesturvör 6

Panelofnar ehf., Smiðjuvegi 1

Partasalan, Skemmuvegi 32 bleik gata

Rafvirkni ehf., Fjallalind 137

Reykofninn hf., Skemmuvegi 14 bleik

Reynir bakari ehf., Dalvegi 4

Réttingaverkstæði Jóa ehf., Dalvegi 16a

Réttir bílar ehf, Kársnesbraut 98

S.M. verktakar sf., Skemmuvegi 12

Sérverk ehf., Akralind 6

Smári söluturn, Dalvegi 16c

Smurstöðin Stórahjalla ehf., Stórahjalla 2

Sýslumaðurinn í Kópavogi, Dalvegi 18

Verkfræðistofa Snorra Ingimarssonar ehf.,

Hamraborg 11

Vélaleiga Auberts, Hlíðarhjalli 7

Þvegillinn, Fífuhjalla 3

Þyrluþjónustan ehf., Hlíðarvegi 3

Ásgeir Einarsson ehf., Garðaflöt 37

Dísarhóll ehf., Ásbúð 63

Dráttarbílar, Skeiðarási 4

Eðalvagnaþjónustan ehf., Hegranesi 23

Elektra ehf., Lyngási 11

Hafnasandur hf., Birkiás 36

High & Mighty, Hrísholti 13

Ísafoldarprentsmiðja ehf., Suðurhrauni 3

Nýbarði hjólbarðaverkstæði ehf., Goðatúni 4

Rásin sf., Hegranesi 21

Ris ehf, Skeiðarási 12

Sælgætis og Videóhöllin, box 333

Vistor hf., Hörgatúni 2

Öryggisgirðingar ehf, Suðurhrauni 2

Ás - fasteignasala ehf., Fjarðargötu 17

Bílaleigan Atlas Europcar, Flatahrauni 31

Bílaspítalinn ehf., Kaplahrauni 1

Bókhaldsstofa Vals, Dalshrauni 14

Byggingafélagið Sandfell ehf, Helluhrauni 14

Bæjarbakarí ehf., Bæjarhrauni 2

Feðgar ehf. - Byggingaverktakar, Fjóluhlíð 13

Fínpússning ehf., Íshellar 2

Fjarðargrjót ehf, Furuhlíð 4

Fleygtak ehf, Hvaleyrarbraut 22

Flói ehf., Fjóluhvammi 6

Fura ehf., Hringhellu 3, box 491

G.H. Guðmundssynir ehf., Sléttahrauni 19

Glerborg ehf., Dalshrauni 5

Hafdal hf., Hvaleyrarbraut 2

Hafnarbakki hf. v/ Suðurhöfnina,

Óseyrarbraut 8

Holtanesti, Melabraut 11

Hópbílar hf., Melabraut 18

Hurðir og gluggar hf., Kaplahrauni 17

Hvalur hf., Reykjav.veg 48, Box 233

Íslandsprent ehf, Steinhellu 10

Kvikmyndahúsið ehf., Trönuhrauni 1

Námsflokkar Hafnarfjarðar-Miðstöð

Símenntunnar, Brekkugötu 2

Nýsir hf., Flatahrauni 5

Oddur bakari ehf, Stekkjarhvammi 1

smurning.is, Hjallahrauni 4

Spennubreytar, Trönuhrauni 5

Steinsteypusögun ehf., Stapahrauni 6

Suzuki umboðið ehf, Kaplahrauni 1

Sýslumaðurinn í Hafnarfirði, Bæjarhrauni 18

Tilveruveitingar, Linnetstíg 1

Trégaur ehf., Suðurgötu 31

Útfararþjónusta Hafnarfjarðar, Stapahrauni 5

Vélaverkstæði Hjalta Einarssonar ehf.,

Melabraut 23

Viking björgunarbúnaður, Hvaleyrarbraut 27

Vör ehf., Hvassabergi 2

Þórsafl ehf., Skútahrauni 15

A. Óskarsson ehf., Heiðargerði 8

Brunavarnir Suðurnesja, Hringbraut 125

Eggert og Laufey ehf. - Ungó, Hafnargötu 6

Fasteignasalan Stuðlaberg ehf., Hafnargötu 29

Frístund, Faxabraut 27

Guðdís ehf, Vesturgötu 37

Hjólbarðaþjónusta Gunna Gunn., Hafnargötu 86

Húsagerðin ehf., Hólmgarði 2c

Húsanes ehf., Hafnargötu 20

Ísfoss ehf, Hafnargötu 60

Japanskir Jeppar, Iðavöllum 10

Langbest, Hafnargötu 62

Málverk sf., Skólavegi 36

Nesprýði ehf, Vesturbraut 10-12

Ósk ehf, Óðinsvöllum 6

Plastgerð Suðurnesja ehf., Framnesvegi 21

Reykjanesbær, Tjarnargötu 12

RV ráðgjöf, Efstaleiti 75

Smurstöð og hjólbarðaþjónusta

Björns og Þórðar, Vatnsnesvegi 16

Soho Keflavík, Hafnargötu 61

Sólbaðs- og þrekmiðstöðin Perlan,

Mávabraut 8b

Sparisjóðurinn í Keflavík, Tjarnargötu 12

Sýslumaðurinn í Keflavík, Vatnsnesvegi 33

Trésmíðaverkstæði Stefáns og Ara sf.,

Brekkustíg 38

Umbrot ehf., Víkurbraut 13 box 162

Verslunarmannafélag Suðurnesja,

Vatnsnesvegi 14

Flugmálastjórn á Keflavíkurflugvelli,

Íslenskur markaður ehf., Flugstöð Leifs Eiríkss.

Suðurflug ehf., Keflavíkurflugvelli

Sýslumaðurinn á Keflavíkurflugvelli, Grænási

Sjómanna- og vélstjórafélag Grindavíkur,

Hafnargötu 9

Þorbjörn Fiskanes hf., Hafnargötu 12

Nesmúr sf, Holtsgötu 26

Nesfiskur ehf., Gerðavegi 32

Raflagnavinnustofa Sigurðar Ingvarssonar,

Heiðartúni 2

Sveitarfélagið Garður, Melbraut 3

Bílar og hjól ehf, Njarðarbraut 11d

R. H. Innréttingar, Skipabraut 1

Radióvík ehf., Brekkustíg 14

Renniverkstæði Jens Tómassonar ehf.,

Fitjabakka 1c

Sparri ehf., Bolafót 9

Stapinn, Njarðvík

Toyota salurinn, Njarðarbraut 19

Bílaverkstæði Sigurbjörns Árnasonar,

Flugumýri 2

Grillvagninn ehf, Melgerði

Gunnar og Kjartan, Bjargartanga 16

Hjólbarðaverkstæðið Bæjardekk ehf.,

Langatanga 1a

Nýja bílasmiðjan hf, Flugumýri 20

VGH Mosfellsbær ehf, Flugumýri 36

Bifreiðastöð Þ.Þ.Þ. ehf., Dalbraut 6

Bílaröst ehf., Kalmansvöllum 3

Hjólbarðaviðgerðin sf., Dalbraut 14

Lögfræðistofa Vesturlands ehf.,

Sunnubraut 21

Sandblástur Sigurjóns ehf., Furugrund 39

Skagaverk ehf., Skarðsbraut 11

Smurstöðin Akranesi sf., Smiðjuvöllum 2

Sýslumaðurinn á Akranesi, Stillholti 16-18

Vélsmiðja Ólafs R. Guðjónssonar ehf.,

Smiðjuvöllum 6

Geirabakarí, Sólbakka 11

Lögfræðistofa Inga Tryggvasonar ehf.,

Borgarbraut 61

Shellstöðin Borgarnesi, Brúartorgi 6

Völundur Sigurbjörnsson, Fálkakletti 8

Ragnar og Ásgeir ehf., Sólvöllum 7

Sægarpur ehf, Sæbóli 34

Grímsi ehf., Hjallabrekku 5

Útgerðarfélagið Smyrill ehf., Brautarholti 26

Skarðsvík hf, Munaðarhóli 10

Snævélar ehf, Laufási 1

Sýslumaðurinn í Búðardal, Miðbraut 11

Akstur og löndun ehf, Kleifarvegi 8

Brattur ehf, Góuholti 8

Félag opinberra starfsmanna á Vestfjörðum,

Hafnarstræti 6

Frystikerfi ehf., Suðurgötu 9

Hamraborg ehf., Hafnarstræti 7

Hópferðabílar - Stjörnubílar ehf, Suðurgötu 9

Ísfang hf., Suðurgötu 12

KNH ehf., Grænagarði

Mjólkursamlag Ísfirðinga, Sindragötu 2

Orkubú Vestfjarða, Stakkanesi 1

Pizza 67 Ísafirði, Hafnarstræti 12

Rörtækni hf., Sindragötu 12b

Sýslumaðurinn á Ísafirði, Hafnarstræti 1

Trésmíðaverkstæðið Ágúst og Flosi,

Árnagötu 3

Úlfar ehf., Drafnargötu 2

Eik ehf. - trésmiðja, Strandgötu 37

Garra útgerðin, Strandgötu 40

Hraðfrystihúsið á Tálknafirði, Borg

Skip ehf, Skógum

Þórsberg ehf., Pósthólf 90

Vélaverkstæði Sveins Karlssonar, Borðeyri

Sýslumaðurinn á Hólmavík, Hafnarbraut 25

B. Ástvaldur Benediktsson, Melavegi 2

Stígandi ehf., Húnabraut 29,

GARÐABÆR

KÓPAVOGUR

KEFLAVÍK

GRINDAVÍK

SANDGERÐI

GARÐUR

NJARÐVÍK

MOSFELLSBÆR

AKRANES

BORGARNES

KEFLAVÍKURFLUGVÖLLUR

HAFNARFJÖRÐUR

Eftirtaldir aðilar óska lögreglumönnum velfarnaðar í starfi:

GRUNDARFJÖRÐUR

ÓLAFSVÍK

HELLISSANDUR

BÚÐARDALUR

ÍSAFJÖRÐUR

FLATEYRI

TÁLKNAFJÖRÐUR

BRÚ

HÓLMAVÍK

HVAMMSTANGI

BLÖNDUÓS

Hugmyndin að því að fjallaum rán í lokaritgerðminni í mastersnámi í fé-lagsfræði kviknaði í janúar 2004eftir að vera búin að velta því fyr-ir mér í nokkra mánuði hvertlokaverkefni mitt ætti að vera.Vegna áhuga míns á afbrotafræðiog annarri frávikshegðun langaðimig að finna eitthvert verkefnitengt glæpum. Sú umræða umaukningu á ránum sem átti sérstað í fjölmiðlum um það leytisem ég var að velja rannsóknar-efnið átti stóran þátt í því að égákvað að rannsaka einmitt rán.Einnig spilaði sú staðreynd þónokkuð hlutverk að ég vissi að éggæti útvegað nokkra viðmælendurán mikillar fyrirhafnar og að lítiðer búið að rannsaka rán á Íslandi.

Þegar ég hóf rannsóknarvinnumína lék mér m.a. forvitni á þvíað vita hvað það er sem fær fólktil þess að fremja rán en ekki eitt-hvert annað afbrot. Það sem mérfannst áhugaverðast við rán er súógnun sem á sér stað þegar rán erframið. Þannig langaði mig aðvita hvað það er sem fær fólk tilþess að framkvæma rán og hvortþað sé meðvitað um ógnina sem íverknaðinum felst.

Vinnan við verkefnið hófststrax í janúarlok 2004. Í byrjunátti rannsóknin einungis að veraviðtalsrannsókn en fyrir tilstilliRannveigar Þórisdóttur félags-fræðings hjá embætti ríkislög-reglustjóra fékk ég styrk til þessað gera ítarlega úttekt á öllumránum sem tilkynnt höfðu verið tillögreglu á Íslandi á tímabilinu1999 til 2004. Í júní 2005 komsvo afrakstur þeirrar vinnu út þeg-ar embætti ríkislögreglustjórabirti skýrsluna Rán á Íslandi 1999til 2004 (skýrslan í heild sinnihttp://www.logreglan.is/displa-yer.asp?cat_id=691 ). Sú skýrsla

er unnin að mestu leyti upp úrlokaritgerð minni sem verður til-búin í október 2005.

Úttektin sem gerð var fyrirembætti ríkislögreglustjóra byggirá öllum skýrslum sem til voru umtilkynnt rán á tímabilinu 1999 til2004. Þegar búið var að taka þaumál frá sem höfðu átt sér stað er-lendis eða töldust ekki vera eigin-leg rán skv. skilgreiningunni, varum 217 aðskild mál að ræða. Úrskýrslunum voru dregnar framupplýsingar sem þóttu skipta málií sambandi við ránin, eins og t.d.vopnategund eða fjöldi ræningja.Gögnin voru slegin inn í SPSS-tölfræðiforritið og þannig var bú-inn til gagnagrunnur sem auðvelter að bæta upplýsingum við íframtíðinni. Í úttektinni var m.a.fjallað um eðli rána, hverjirfremja þau, fjöldi handtek-inna/kærðra, ástand og tegundræningja, framkvæmd ráns ogfórnarlömb rána.

Rán eru afbrot sem er einstak-lega þægilegt að rannsaka þar semí flestum tilfellum eru þau þesseðlis að þau eru tilkynnt til lög-reglu. Í langflestum tilfellum eruvitni að brotunum eða fórnarlömbsem geta gefið vitnisburð semeykur aftur á þær upplýsingar semtil eru um rán.

Gengið var út frá þeirri skil-greiningu á ránum sem er að finnaí 252. grein almennra hegningar-laga á Íslandi sem er:

Hver, sem með líkamlegu of-beldi eða hótun um að beita þvíþegar í stað tekur af manni eðaneyðir út úr manni fjármuni eðaönnur verðmæti, kemur undanhlut, sem verið er að stela, eðaneyðir mann til þess að gera eitt-hvað eða láta eitthvað ógert, semhefur í för með sér fjárhagstjónfyrir þann mann eða aðra, skalsæta fangelsi ekki skemur en 6

mánuði og allt að 10 árum. Hafimjög mikil hætta verið samfararáninu, getur refsingin þó orðiðallt að 16 ára fangelsi (almennhegningarlög nr. 19/1940).

Stundum er litið á rán sem ýktform af þjófnaði en í þeim glæp eraðalástæðan þjófnaður og valdi eraðeins beitt til þess að fylgjaþjófnaðinum sjálfum eftir. Ránvekja oft sterkari viðbrögð en aðr-ir glæpir því að í ráni er um tvoógnandi hluti að ræða, sem báðirvekja mikinn ótta hjá fólki, ífyrsta lagi notkun valds gegnfórnarlambi og í öðru lagi erstolið af fórnarlambinu sjálfu.Rán valda líka óróleika því aðvanalega fremja ókunnugir þauóvænt og oft með ofbeldi. Fórnar-lambinu líður þá oft eins og þaðhafi verið skotmark af eintómritilviljun en það að rán eru svoófyrirsjáanleg gerir þau oft og tíð-um meira ógnandi en ella(Conklin, 1972).

Rán hafa verið rannsökuð affræðimönnum og þá einna helst íBandaríkjunum og Bretlandi.Þessar rannsóknir hafa flestar ver-ið í formi viðtalsrannsókna ogniðurstöður þeirra mismunandimilli fræðimanna. Rannsóknir íBandaríkjunum hafa meðal ann-ars þótt sýna að ræningjar upplifaþað að hafa ekki val á öðru en aðfremja rán. Þannig eru rán þeirraoft framin án mikils undirbúningsog í miklum flýti (Wright ogDecker, 1997). Í þessu ljósi eráhugavert er að skoða ræningja áÍslandi og hvernig þeir standa aðránum sínum og hvort þeir erusvipaðir öðrum ræningjum.

Helstu niðurstöður voru þærað tíðni rána á Íslandi seinustu sexár hefur haldist frekar stöðug.Flest rán voru framin árið 1999 enfæst árið 2002. Á Íslandi voruframin um 36 rán að meðaltali á

11

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Auðbjörg Björnsdóttir

Rán á Íslandi

ári tímabilið 1999 til 2004. Eðli rána er það sem hefur

helst breyst en bankarán komu viðsögu á seinustu tveimur árum ogþað dró úr pizzasendlaránum ogránum á opnum svæðum (rán áeinstaklingum) á tímabilinu.

Alls stóðu um 388 einstak-lingar að þessum 217 ránum semframin voru. Konur voru átta afþessum aðilum eða rétt um 2%.Meðalaldur þeirra sem handteknirvoru og höfðu réttarstöðu grun-aðra um rán var 23,3 ár. Flestirhinna handteknu voru undir 20ára, eða 69% að meðaltali allraræningja á tímabilinu.

Fjárþörf var aðalástæðan fyrirþví að menn ákváðu að fremja ránþegar ástæða var gefin upp. Þar áeftir kom sú ástæða að ræninginnvar drukkinn eða undir áhrifumfíkniefna. En meirihluti þeirraræningja sem gáfu upp ástand sittvar undir áhrifum vímuefna(áfengis eða annarra) þegar þeirfrömdu rán sín, eða 64,6%. Áseinustu tveimur árum hefur þaðaukist að fíkniefnaskuld sé nefndsem ástæða en hún var nefnd í

rúmlega einum þriðja tilvika átímabilinu 2003 til 2004, þegarástæða kom fram.

Sjötíu og tvö prósent ránavoru framin án þess að ræningjarnotuðust við hótanir. Í 51%ránstilvika á tímabilinu 1999 til2004 var ofbeldi beitt (hér er ekkiátt við ofbeldisbeitingu meðvopni). Almennt virtust ræningjarnota vopn til að ná stjórn á að-stæðum án þess þó að notast viðhótanir. Vopn voru meðferðis í56% mála af þeim 217 ránsmálumsem komu fyrir á tímabilinu, fráárinu 2002 hefur vopnanotkun áÍslandi aukist.

Eins og áður hefur komið framtók ég líka viðtöl við aðila semframið hafa rán. En með því aðnotast bæði við lögreglugögn ogviðtöl er hægt að fá heildstæðariog skýrari mynd af því hvað þaðer sem einkennir rán og ræningjaá Íslandi.

Tekin voru viðtöl við 13 ein-staklinga sem framið hafa rán,eina konu og 12 karla. Með við-tölunum var reynt að fá aukið inn-sæi í rán og reynt að svara spurn-

ingum eins og af hverju að fremjarán? Allir þátttakendurnir höfðueinhverja reynslu af afbrotumáður en þeir frömdu rán sitt/sín, súreynsla var misjöfn milli viðmæl-enda en innbrot, fíkniefnabrot ogskjalafölsun voru algengustu brot-in sem nefnd voru í því sambandi.Tólf af 13 viðmælendum voru ífíkniefnaneyslu á þeim tíma semþeir frömdu rán sín og 11 af þeimhöfðu viðurkennt fíkniefnavanda-mál.

Samkvæmt því sem þátttak-endur sögðu er peningaþörfin þaðsem knúði þá áfram til þess aðfremja rán. Aðrir þættir léku líkastórt hlutverk í ástæðu fyrir ránieins og gott ránstækifæri, sem er ítakt við það sem aðrar rannsóknirhafa sýnt (Wright og Decker,1997, Matthews, 2002 og Gills,2000). Flestir viðmælendur ætl-uðu sér að eyða peningunum úrráninu í fíkniefni.

Sú ákvörðun að fremja rán varfyrir stóran hluta viðmælendaekkert rosalega erfið þar sem þeirhöfðu allir einhvern tímann veltmöguleikanum fyrir sér áður og í

12

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

41 4036 34

3234

05

1015202530

354045

1999 2000 2001 2002 2003 2004

Fjöld

i

F jöldi rána Meðaltal á t ímabilinu

0

20

40

60

80

100

1999 2000 2001 2002 2003 2004

%

Hótun Ofbe ldisbeiting Vopn meðferðis

Fjöldi rána samkvæmt málaskrá 1999 til 2004.

Rán þar sem fórnarlömbum var hótað, ofbeldi var beitt og vopn voru með í för samkvæmt málaskrá 1999 til2004, hlutfallsleg dreifing.

sumum tilvikum skipulagt ránáður. Fyrir suma þessara viðmæl-enda var eins og það hefði baraverið tímaspursmál hvenær þeirlétu verða af því að fremja rán ogþegar tækifærið kom skelltu þeirsér því á það. Fyrir suma semaldrei höfðu hugsað út í það aðfremja rán tók það þá í raunnokkra daga að átta sig á hvaðhefði gerst, það er að segja að þeirhefðu raunverulega framið rán.En þessir aðilar voru undir mikl-um áhrifum fíkniefna þegar þeirfrömdu rán sín sem hafði án vafamikil áhrif á ákvarðanatökuþeirra.

Ástand í ráni var mjög ólíktmilli þátttakenda en það var hægtað tala um að viðmælendurnirskiptust upp í þrjá meginhópa íþví tilliti. Það voru í fyrsta lagiþeir sem frömdu rán sín alsgáðir. Íöðru lagi þeir sem rændu vegnaþess að það var að renna af þeimog þeir ætluðu sér að útvega meirifíkniefni með ráninu. Í þriðja lagisá hópur sem rændi undir áhrif-um, en margir í þeim hóp segja aðþeir hefðu líklegast ekki ræntnema sökum þess að þeir vorueinmitt undir áhrifum.

Misjafnt var á milli viðmæl-endanna hvernig þeir báru sig aðþegar rán var framkvæmt. Þanniglentu tveir aðilar í því að fórnar-lömbin áttuðu sig ekki á því straxað rán væri að eiga sér stað, þósvo að í báðum tilvikanna værium vopnað rán að ræða og meiraað segja um haglabyssur að ræða íöðru tilvikinu.

Mesta mildi þykir að ekki hafiorðið nein alvarleg líkamlegmeiðsli í þeim ránum sem þátttak-endurnir sem talað var við hafaframið, því fram kom að hugsan-leg mótspyrna hefði ekki stoppaðstóran hluta viðmælendanna viðrán sín og að þeir hefðu ekki hik-að við að beita ofbeldi við fram-kvæmd þeirra. Þetta gefur tilkynna að það að beita ofbeldi íráni sé ekki mikil hindrun fyrir þáog að margir þeirra víli ekki fyrirsér að beita ofbeldi ef til þesshefði komið.

Áhugavert var að allir við-mælendurnir könnuðust við þaðað hafa hugsað aftur út í það aðfremja rán, þó svo að sumir þeirrahefðu verið teknir fyrir rán sín,

þegar þeir voru spurðir út í það.Misjafnt var milli viðmælendahversu mikið þeir höfðu spáð í aðfremja aftur rán. Þannig vorunokkrir sem greinilega höfðuíhugað annað rán talsvert og vorumeðal annars með hugsanlegaránsstaði í huga. Greinilegt var aðrán voru enn þá fyrir suma við-mælendur raunhæfur möguleikitil fjáröflunar, óháð því hvort þeirhefðu verið handteknir fyrir fyrrirán sín eða ekki. Þannig töldunokkrir viðmælendur ekki ólík-legt að þeir myndu fremja rán eðaönnur afbrot í nánustu framtíð.

Hér gefst ekki tími til að faraítarlega í helstu niðurstöður enþegar þær eru skoðaðar er m.a.áhugavert að velta fyrir sér þeirribreytingu sem hefur orðið á eðlirána, þ.e.a.s. að dregið hafi úr rán-um á opnum svæðum og á pizza-sendlum. En að bankarán hafikomið til í auknum mæli seinustuár bendir til þess að einhvers kon-ar tilfærsla hafi orðið. Hægt er aðbúast við því að bæði pizzasendl-ar og vegfarendur á opnum svæð-um séu ekki með eins mikla pen-inga á sér í dag eins og þeir vorumeð fyrir nokkrum árum, meðalannars vegna aukinna kortavið-skipta. Hér verður þó að hafa var-ann á því að ekkert í gögnunumbendir til þess að þeir sem áðurrændu pizzasendla og fólk á opn-um svæðum séu þeir sömu ogræna banka í dag.

Það sem stendur þó helst uppúr er fíkniefnaneysla þeirra semfremja rán en greinilegt er aðfíkniefnaneysla kemur mönnumoft í það ástand að það að fremjarán verður raunhæfur möguleikitil þess að halda neyslunni áfram.Fíkniefni skerða dómgreind ogtengsl við raunveruleikann oggeta þar af leiðandi haft skelfileg-ar afleiðingar bæði fyrir þann semneytir þeirra, þ.e.a.s. ræningjann,og svo ekki sé minnst á fórnar-lömb hans.

Ef skoðaðar eru helstu niður-stöður rannsóknarinnar út frábæði lögreglugögnunum og við-tölunum er dæmigerður íslenskurræningi ungur karlmaður um 23ára sem hefur reynslu af afbrotumog fíkniefnum. Hann er í fíkni-efnaneyslu og telst til fíkla- ogdrykkjuræningja, þ.e.a.s. hann

fremur rán til þess að fjármagnaneyslu sína. Hann er undir vímuá-hrifum þegar hann fremur rániðsem er vanalega illa skipulagt ogframið í miklum flýti með mjöglitlum fyrirvara. Hann er með hul-ið andlit, oftast lambhúshettu.Hann notast ekki við hótanir en ervopnaður, oftast með hníf, ogbeitir ofbeldi ef þarf. Ef hann erhandtekinn og dreginn fyrir dóm-stóla er líklegt að fíkniefnanotkunhans sé notuð sem ástæða fyrirráni.

Með tilkomu ritgerðarinnar oggagnagrunns sem útbúinn var ítengslum við hana er nú hægt aðhalda áfram að skoða tilkynnt rántil lögreglu og fylgjast þannigmeð hugsanlegum breytingum áránum á Íslandi sem gætu orðiðþegar til langs tíma er litið oghjálpað þannig lögreglu að bregð-ast við þeim. Einnig sést mikil-vægi þess að lögreglumenn skráiskýrslur af nákvæmni svo að hægtsé að nýta þær upplýsingar íáframhaldandi rannsóknir í nán-ustu framtíð.

Upplýsingarnar sem nú liggjaframmi um rán er nú hægt að nýtatil þess að bregðast við ránummeð hugsanlegum forvörnum eðaöðru sem myndi þá vonandifækka ránum.

Auðbjörg Björnsdóttiraudbjob@hi.is

Heimildaskrá:Gill, Martin. (2000). Commercialrobbery. Offenders’ perspectiveson security and crime prevention.London: Blackstone press limited.

Matthews, Roger. (2002). Armedrobberies. Crime and societyseries. England: Willan publis-hing.

Wright, Richard T. og ScottDecker.(1997). Armed robbers inaction: stickup and street culture.Boston: Northeastern universitypress.

13

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

14

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Við fórum á næturvakt meðmerktum lögreglumönnum fráDaytona Beach. Hver og einnokkar fór með einum lögreglu-manni í sér bíl. Vaktinni varstjórnað af Sgt. Craig „Spike“Capri.

Í Daytona búa 60.000 mannsog eru þar 240 lögreglumenn.Lögreglumenn á almennri vaktganga 12 tíma vaktir 16 - 4 og 4 -16.

Fjórum til fimm sinnum á árifjölgar íbúum í hátt í 500.000 enþað er á Bikeweek í mars og októ-ber, Springbreak er haldið í marsog margt ungt fólk kemur tilDaytona til að skemmta sér. Þáeru haldnar stórar kappakstur-skeppnir, til dæmis Daytona 500,og sækja þessa keppni um250.000 áhorfendur og aðalgötur íDaytona liggja að kappaksturs-brautinni. Craig sagði okkur aðþað tæki um 7 - 8 tíma að komafólkinu á og frá keppnisstað meðkeppninni sjálfri.

Það sem kom upp á nætur-vaktinni á meðan við vorum við-staddir;

Þrír menn sektaðir fyrir aðhafa opnar áfengisumbúðir í bif-reið sinni. Sleppt að viðræðumloknum.

Aðili sem braut hurð áskemmtistað, hann fékk tækifæritil þess að borga hurðina eða fang-elsisvist. Hann kvaðst vilja borgafrekar en að fara í fangaklefa.Hafði samband við móður sínasem kom og greiddi fyrir hurðina.

Aðili handtekinn fyrir aðdrekka úr opinni bjórdós á göt-unni. Honum sleppt að viðræðumloknum og áfenginu hellt niður.

Farið var inn á tvo skemmti-

staði í verri hluta bæjarins semblökkumenn sækja. Farið var innmeð látum og hlupu lögreglu-mennirnir og við inn. Þar fannstkrakk og maríhúana, tveir aðilarhandteknir með efni. Nokkrir að-ilar hlupu í burt frá staðnum.

Höfð afskipti af grunuðuminnbrotsþjófi sem var með verk-færi, grímu og vasaljós. Sá aðilivar nýkominn úr 15 ára fangelsifyrir innbrot og fíkniefni. Sögðulögreglumenn að þessi aðili ættiekki heima í þessu hverfi og værihann því í leyfisleysi þarna.Þannig er það að hverfin í USAeru skipt og mega menn ekki veraí hverfunum nema með sérstökuleyfi. Þessi aðili var skráður nið-ur, ljósmyndaður og ef eitthvaðkæmi upp í hverfinu yrði hanngrunaður um verknaðinn. Honumsleppt að viðræðum loknum.

Þegar við vorum að fara frágrunaða innbrotsþjófnum var ölv-aður ökumaður að reyna að kom-ast undan á fæti skammt frá okk-ur. Þegar við komum á staðinnsáum við þegar lögreglumaðurskaut manninn með straumbyssu,„tazer“, þar sem hann streittist ámóti. Gífurleg virkni var í þessuvopni og lagðist maðurinn niður ígötuna. Fengum við að skoðastraumbyssuna og önglana semvoru fastir í holdi mannsins.

Farið var inn á vinsælustuskemmtistaðina á Daytona Beach,Razzles, Oyster Club, Lollipopsog Fuel, þar voru lögreglumennvið sýnilegt eftirlit og ræddu viðgesti og starfsmenn. Það vakti at-hygli okkar hve mikillar virðingarlögreglumennirnir njóta hvar semþeir koma. Þá veittum við þvíeinnig athygli að þeir taka hart áöllum málum og gefa ekkert eftir.

Dyravörður á einum skemmti-stað vísar lögreglumönnum á bif-reið sem líklega væri verið aðreykja maríhúana í. Farið að bif-reiðinni og megn kannabislyktkom frá bifreiðinni. Þegar dyrbifreiðarinnar voru opnaðar steigút reykur og aðilar handteknirgrunaðir um fíkniefnamisferli.Leituðum við í bifreiðinni og viðleit fannst ætlað kannabisefni.

Þegar skemmtistöðum varlokað var allri umferð lokað viðskemmtistaðina og nærliggjandigötum og fólki nánast smalað íburtu. Allir leigubílar voru settirupp í röð og fólki þéttraðað í bíl-ana. Margt var af fólki á þessumskemmtistöðum en tók það furðu-lítinn tíma að smala því burtu.Enginn hópamyndun var leyfð,það er að segja að fólk fékk ekkiað hanga fyrir utan staðina eftirlokun. Einn aðili var eitthvaðósáttur við lögregluna og var hanntekinn föstum tökum við einnstaðinn. Sá aðili fékk að dúsa ífangageymslu.

Eftir lokun skemmtistaða ogsmölun lauk okkar vakt með lög-reglunni í Daytona Beach.

Höfundar eru starfandi rann-sóknarlögreglumenn í ÁFD.

Eiríkur Ragnarsson, Kjartan Ægir Kristinsson,Húnbogi Jóhannsson, Hörður Lilliendahl.

16.03.2005 „Ridealong“ í Daytona Beach

Íkjölfar stjórnunarnáms viðLögregluskóla ríkisins sum-arið 2004 gafst mér kostur áað taka þátt í svokölluðu TOP-SPOC (Top Senior PoliceOfficers´ Course) verkefni ávegum CEPOL. Þátttakendurkomu frá 24 Evrópulöndum ogvoru ýmist lögfræðingar eðalögreglumenn en áttu það sam-eiginlegt að vera yfirmenn í lög-reglu og að hafa einhvers konarframhaldsnám að baki. EiríkurHreinn Helgason, yfirlögreglu-þjónn í Lögregluskólanum, tókþátt í sams konar verkefni 2003- 2004.

Verkefnið fólst í rauninni íþrennu; a. Að leysa verkefni meðhópi þátttakenda og skila afurðum samstarf lögreglu í Evrópu, b.

Að efla samvinnu og tengsl með-al þátttakenda, með áherslu á fjöl-þjóðlegt samstarf og lausn ávandamálum, c. Að læra með sér-stakri aðferð, þ.e. svokallaðri Act-ion-learning-aðferð, þar semgengið var út frá að þátttakendurhefðu mismunandi námsaðferðir.

Verkefnið var útfært með fjór-um fundalotum sem hver um sigstóð í eina vinnuviku, en þess ámilli var mikil vinna við að formaog móta verkefni, þar sem fjögurmismunandi verkefni voru unnin íhópastarfi án þess að hópurinnhittist að neinu gagni á millifundalota.

Fyrsta lotan var haldin íWarnsveld í lögregluskólanum íHollandi í september 2004, næstavar í lögregluskólanum í Lyon íFrakklandi í desember 2004, sú

þriðja var haldin í apríl 2005 ílögregluskólanum í Bramshill íBretlandi og lokalotan var íStokkhólmi í júní sl., en þar vorulokaverkefnin kynnt.

Hvert land kynnti sína lög-reglu fyrir þátttakendum, með er-indum og kynnisferðum og aðöðrum ólöstuðum var alvegmagnað að sækja bresku lögregl-una heim - það er gríðarleg gróskaog framsækni í þeirra starfi oggott að leita fyrirmynda um marg-vísleg verkefni og ekki síst að-ferðafræði við lögreglustörf.

Ég mun reifa mjög stuttlega þádagskrá sem fram fór í hverri lotufyrir sig og einnig gera stuttlegagrein fyrir verkefnunum sem unn-in voru af þátttakendunum.

Yfirskrift Topspoc-verkefnis-ins 2004 - 2005 var „hlutverk lög-

15

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Sigríður Björk Guðjónsdóttir.

TOPSPOC

TOPSPOC 2004-2005, Sigríður er í næst efstu röð, lengst til hægri.

reglu í almannaöryggi, með sér-stakri vísan til ímyndar, stefnu-mótunar, samstarfs og ábyrgðar“(„the role of the police in publicsafety with particular reference toimage, strategic communication,partnerships and accountability“)og mótast dagskráin af þeirri yfir-skrift.

WarnsweldÍ Warnsweld var námskeiðiðkynnt, hugmyndafræðin að bakiog lögð áhersla á að þátttakendurkynntu sig, land sitt og þjóð. Heil-mikið púður fór í námstækni ogað kenna mönnum að vinna með„action-learning“-aðferð, sem varað mínu mati eins konar félags-fræðileg nálgun á mismunandimanngerðum og vinnubrögðumþeirra. Þannig var ein námstækninsvokölluð hugsuðar-aðferð (ref-lectors) og önnur athafna-aðferðin(activists), en of langt mál er aðfjalla um það frekar hér. Kynntvoru til sögunnar fjögur verkefniog þátttakendum skipt upp í hópasem héldust allan tímann. Einnábyrgðarmaður var með hverjuverkefni og héldu þeir erindi umefni sem tengdust verkefnunumog voru jafnframt prófdómarar ílokalotunni í Svíþjóð. Verkefninvoru eftirfarandi: 1. Cospol, 2.Europol, 3. The Luxembourg Tr-eaty og 4. The gap. Ég var í síð-asta hópnum með mönnum afýmsum þjóðernum; Frakka semstarfar hjá Europol, afar háttsett-um Belga með 5.000 undirmenn,einni skærustu lögreglustjörnuþeirra Breta, tölvuglæpasnillingifrá Rúmeníu, slóvenskum lög-reglumanni og efnahagsbrotalög-fræðingi frá Ítalíu. Samstarfið varkrefjandi en skemmtilegt og stað-festi hugmyndir mínar um sam-starf almennt í Evrópusamband-inu og þátt Íslands í því, en sú um-fjöllun á ekki heima hér eða nú.Umfjöllunarefnið var annars veg-ar hvort gjá væri á milli pólitískravæntinga til lögreglu og þessraunveruleika sem lögreglan íEvrópu stæði frammi fyrir og efsvo væri hvernig bæri að brúa þágjá. Hitt umfjöllunarefnið varhvaða eiginleikum og hæfni lög-reglustjórar ættu að búa yfir, þarsem starfsumhverfi þeirra væri íraun alþjóðlegt og síbreytilegt.

Við fórum í vettvangsferð þarsem fjallað var meðal annars umaðferðir Hollendinga við að berj-ast gegn fíkniefnavandanum (aðleyfa neyslu að ákveðnu marki)og vandamálin tengd samstarfivið nágrannaþjóðir. Lotan íWarnsweld vakti upp óteljandispurningar en svaraði fáum.

Lyon 6. - 10. desember 2004Í Lyon var fjallað um mismunandimenningu og samskipti, þar ámeðal við fjölmiðla. Frakkar hafagerólíkt viðhorf til fjölmiðla ogsamskipta en við eigum að kynn-ast hérlendis, að minnsta kosti efmarka má framsetningu fyrirles-aranna, þar sem gengið var út fráað lögreglan væri ávallt viðstjórnvölinn og afhenti fjölmiðl-um upplýsingar eftir geðþótta.Franskur fjölmiðlamaður fluttieinnig erindi og talaði um traustafjölmiðla og ótrúverðuga ogkönnuðust allir þátttakendur viðgulu pressuna í sínum heimalönd-um, þar á meðal íslenski fulltrú-inn.

Farið var í heimsókn í höfuð-stöðvar Interpol í Lyon og var þaðafar áhugavert og skemmtilegt.Michael Rose, yfirmaður upplýs-ingaskrifstofu Interpol, fluttistutta ræðu þar sem hann lagðiríka áherslu á að starfsemi Inter-pol væri þekkt og notuð af öllumlögreglumönnum í öllum þátttök-ulöndum og að brýna bæri mikil-vægi upplýsingamiðlunar í hverjulandi. Nokkur umræða spannstum gildi upplýsinga og hvernighægt væri að fá lögregluna til aðvera duglegri við að deila upplýs-ingum. Heimsóknin til Interpolvar alveg frábær og flestir þátttak-endur fóru með heim í farteskinuað vilja starfa þar um lengri eðaskemmri tíma.

Hóparnir unnu áfram í verk-efnunum og farin var ógleyman-leg skemmtiferð á ljósanótt umLyon. Maturinn í þessari ferð varólýsanlegur og flestir sátu uppimeð afleiðingar þessa langt framá nýtt ár.

Bramshill 8. - 22. apríl 2005Helstu umfjöllunarefnin í Brams-hill voru hryðjuverk og skipulögðglæpastarfsemi og aðferðir til aðstemma stigu við þeim. Reynt var

að tengja umfjöllunina við þau tólsem lögregla í Evrópu hefur yfirað ráða í þessari baráttu. Bretarkynntu sín áherslumál og nýjung-ar, m.a. sérstakan trúarlögreglu-mann sem er nýjung í löggæslu oghefur strax sannað gildi sitt viðrannsóknir mála og forvarnir. Far-ið var í heimsókn í HampshireConstabulary, en það lið þjónarHampshire sem er með um tværmilljónir íbúa um vetur, en íbúa-fjöldinn tvöfaldast á sumrin. Lög-regluliðið telur tæplega 3.800 lög-reglumenn og tæplega 2.300 aðrastarfsmenn lögreglu.

Það markverðasta við heim-sóknina var að mínu mati það, aðáhersluatriði í Bretlandi eru aðfækka glæpum með mælanlegumhætti og að gera þjónustumiðaðalögreglu sem bregst við þörfumsamfélaga og einstaklinga og eyk-ur traust almennings til lögreglu,sérstaklega meðal minnihluta-hópa. Sérstök áhersla er lögð ásamstarf til að kljást við andfé-lagslega hegðun og bæta refsi-vörslu, til þess að minnka áhyggj-ur fólks af glæpum og andfélags-legri hegðun. Lögð er áhersla á aðberjast gegn alvarlegri og skipu-lagðri glæpastarfsemi, án tillits tilumdæma. Þessum markmiðumhyggst breska lögreglan ná fyrstog fremst með upplýsingamiðaðrilögreglu, eða „intelligence-ledpolicing“ sem stefnt er að að lög-regla í öllum Evrópuríkjum sam-einist um og hefur meðal annarsverið í þróun hjá ríkislögreglu-stjóranum hérlendis. Þá er örygg-istilfinning borgaranna í sérstakriskoðun hjá bresku lögreglunni,enda hefur ótti almennings viðglæpi aukist stöðugt, þrátt fyrir aðglæpum hafi fækkað verulega íBretlandi undanfarin ár.

Nefna má að eitt atriðið í Bret-landi var að þátttakendur kæmumeð þjóðlegan mat eða drykk ogdeildu með félögum sínum. Meðsönnum þjóðernisrembingi fluttiég reiðinnar ósköp af hákarli ogíslensku brennivíni með mér íþessu skyni. Í stuttu máli sagtvakti þessi matur ekki sérlegalukku en þeim mun meiri athygliog umtal, ekki endilega jákvætt.

Solna 13. - 17. júní 2005Lokalotan var í lögregluskólanum

16

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

í Solna, sem er rétt fyrir utanStokkhólm. Áhersla var góð ágegnsæi og ábyrgð lögreglunnar,þ.e. hver gætir varðanna. Um-boðsmaður þingsins kynnti sínastarfsemi og helstu kvartanirvegna lögreglu, lögreglustjóri álandsbyggðinni gerði grein fyrirsinni afstöðu og fjallað var uminnra eftirlit og lögreglunefndir.

Mesta púðrið fór samt í verk-efnavinnuna og kynningar á verk-efnum, en hver hópur hafði þrjárklukkustundir til að gera greinfyrir sinni afurð.

VerkefninEnginn hópanna hafði fundiðheildarlausn eða frábæra aðferð tilað bæta samvinnu lögreglu í Evr-ópu. Flestir höfðu þá reynslu aðþað væri ekki einungis alþjóðleglögreglusamvinna sem værivandamál, heldur einnig sam-vinna mismunandi lögregluein-inga og -stofnana innanlands íhverju landi. Gerð var grein fyrirþeim tækjum og tólum sem þegareru til í formlegu Evrópusam-starfi, þ.e. Cospol (Comprehensi-ve Operational Strategic Plan forthe Police) og ekki síst var fjallaðum Europol, kosti þess og gallaog umræðuna um það hvortEuropol eigi að vera eiginlegt evr-ópskt lögreglulið sem sjái um að-gerðir, eða einungis stuðningurvið lögregluna í aðildarlöndumESB, með því að reka upplýsinga-þjónustu og einstök samstarfs-verkefni. Fjallað var um nýlegansamning, Lúxemborgarsamning-inn, sem gefur vonir um fleiri tækiog tól, en samningurinn fjallar umsamstarf á milli landa við raun-verulega löggæslu. Niðurstaðamíns hóps var að vissulega værigjá í lögreglusamstarfi, en að þaðværu til aðferðir við að brúa hana.Þá týndum við upp helstu eigin-leika sem við töldum góðan oggegnan lögreglustjóra eiga aðvera búinn.

Það sem eftir situr hjá mér erþó fyrst og fremst einföld tillagasem umsjónarmaður Cospol-hópsins, Jan Wiarda, fyrrum lög-reglustjóri í Haag, setti fram áhógværan máta, en hún var sú aðlögreglustjórar í Evrópu mynduðustjórn Europol, með svipuðumhætti og gert er í nýlegri

landamærastofnun Evrópu semJóhann Benediktsson, sýslumaðurá Keflavíkurflugvelli, á sæti í.Einföld og áhrifarík lausn til aðfæra raunveruleika lögreglunnarinn í evrópskt lögreglusamstarf!

Fleira markvertFyrir utan þann fróðleik sem þeg-ar hefur verið nefndur var samfé-lagið við þátttakendur afar lær-dómsríkt, en mikið var lagt upp úrhópastarfi og voru oft eins konarvinnukvöldverðir, þar sem unniðvar við ýmis verkefni eða mark-viss skoðanaskipti undir borð-haldinu á kvöldin. Unnið var í rút-um þegar ferðast var á milli staðaog allir urðu að taka virkan þátt.

Í ljós kom að um helmingurþátttakenda hafði nýverið veriðhluti af breytingum á umhverfilögreglu eða átti von á breyting-um á umdæmum eða verkefnum.Mikið var rætt um miðstýringulögreglu, breytt hlutverk lögreglu,auknar menntunarkröfur ogsveigjanleika og betur skilgreind-ar óskir og þarfir viðskiptamannaokkar. Framganga fjölmiðla ogímynd lögreglu var mönnum ofar-lega í huga og krafa stjórnmála-manna og peningavaldsins ummælanlegan árangur. Töluverðurmunur var á aðbúnaði og menn-ingu lögreglunnar í hinum ýmsulöndum og var bersýnilegt aðNorðurlöndin voru fyrirmyndfyrrum Austur-Evrópu í mörgumþáttum. Suðurevrópsku fulltrúun-um var ekki eins umhugað umlýðræði og opið samfélag og tókuharðari afstöðu til lögregluvalds-ins. Löggæsluáætlun er gerð tilnokkurra ára í senn í mörgumEvrópulöndum, oftast gefin út afviðkomandi ráðuneyti en unnin ísamstarfi við lögreglu. Út fráþeirri áætlun gera lögregluliðinstaðfærða áætlun fyrir sitt um-dæmi og með þessu móti eru allirað stefna markvisst í sömu átt.

Almennt kom þó í ljós, að ántillits til þjóðernis, stöðu, verk-efna, aldurs, kynferðis eða mennt-unar sló lögguhjartað eins í okkuröllum - já, líka í stjórnendum lög-reglu með lögfræðibakgrunn.

Um eitt voru allir þátttakendursammála; að það væri krafa hinsalmenna borgara að lögreglangætti þess að nánasta umhverfi

borgarans væri öruggt og tryggt,en að lögreglan ætti samt ekki aðhafa afskipti af honum!

Að lokumÉg tel að með stjórnunarnámiLögregluskólans og þeirri gerjunsem er á málefnum lögreglunnarhérlendis, til dæmis með þátttökuokkar fólks í erlendu samstarfi, ségóður jarðvegur fyrir umræðurum lögreglustarfið, þróun þess ogfyrirmyndir og hægt að leita fangavíðs vegar, innan kerfis sem utan.Ég auglýsi hér með eftir vettvangitil slíkra umræðna, til dæmis meðmálþingi um lögreglustarfið, meðþví að opna hugmyndabanka álögregluvefnum eða með því aðnota vettvang Lögregluskólans tilþess að eiga skoðanaskipti umstörf okkar og framtíðarsýn.

Ég vil að lokum nota þettatækifæri til að þakka stjórnendumLögregluskólans fyrir að hafa gef-ið mér þetta dýrmæta tækifæri tilað taka þátt í evrópsku lögreglu-verkefni. Jafnframt vil ég þakkastarfsmönnum ríkislögreglustjór-ans, þeim Þóri Oddssyni, SmáraSigurðssyni, Sigurgeiri xxx ogStefáni Eiríkssyni fyrir mikla oggóða aðstoð við verkefnavinnutengda Topspoc. Ítarlegri greinar-gerð um Topspoc verður gerð að-gengileg á vefnum í byrjun næstamánaðar.

Höfundur er lögreglustjóri áÍsafirði

17

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Þetta hljóta að vera mikilviðbrigði, kominn á mölinaog félagsmálin með öðrumhætti.

,,Auðvitað eru það viðbrigðiað skipta um starfsvettvang og égtala nú ekki um þegar maður ferlandshlut á milli til þess.“

Er ekki erfitt að kúppla sigsvona út úr félagsmálunum ogfara að vinna lögreglustarfið írúmlega fullu starfi.

,,Ég kippi mér ekkert upp viðþað að halda áfram að vinna lög-reglustarfið í fullu starfi en aðalbreytingin verður hins vegar í þvíað minnka við mig félagsstörfin.Ég er ekki alveg hættur félags-málum ennþá en tel reyndar aðþað að fara burtu úr hringiðjunnisamhliða því að draga sig í áföng-um úr félagsmálunum, geri þettaauðveldara. Það hefur líka veriðnóg að gera hér í umdæminu eftirað ég kom þannig að lítill tímihefur verið til að hugsa um ann-að.“

Hvað verður með stjórnarsetuí LL og eins í ÍSL, hefurðu áhugaá að sitja áfram í stjórn LL eftirþetta kjörtímabil.

,,Eins og þú veist þá hætti ég

sem formaður LL þann 01. ágústs.l. en sit í stjórninni í dag semgjaldkeri. Ég mun hætta í stjórnLL á næsta þingi og hef ekki leitthugann að öðru en að hætta þá.Varðandi ÍSL þá mun ég haldaáfram sem formaður til næstaþings ÍSL sem verður á næsta árien tíminn mun leiða í ljós meðhvað tekur við að loknu þingi.“

Viðhorf til héraðslögreglu-manna og óskólagenginna afleys-ingamanna

,,Að mínu mati eru héraðslög-reglumenn alveg bráðnauðsynleg-ir þar sem þeirra er þörf vegnasmæðar lögregluliðs en ég tel hinsvegar að þeir eigi aðeins að veratil aðstoðar en eigi ekki að berauppi löggæsluna. Staðreyndir eruhins vegar þær og m.a. hér ástarfssvæði lögreglustjórans áSeyðisfirði, að vegna smæðarliðsins þurfa þeir að bera hitannog þungann af ýmsum verkefn-um. Þeir sem hér starfa hafa stað-ið sig mjög vel, reyndar afburða-vel en það breytir ekki þeirri stað-reynd að okkar ,,kúnnar“ eiga réttá því að fá þjónustu fagmenntaðramanna. Varðandi óskólagengnaafleysingamenn þá er það mínskoðun að meðan þeirra er þörf

vegna skorts á skólagengnu fólkiþá eigi þeir eins og héraðslög-reglumenn, aðeins að vera til að-stoðar.“

Hvernig er aðstaða og búnað-ur. Sérðu fram á að þurfa aðvinna að miklum breytingum,heldurðu að fjölskyldutengslin viðtækja- og búnaðarstjórann eigieftir að koma að gagni.

,,Aðstaðan er ágæt, hér hjáembættinu eru þrjár lögreglu-stöðvar, á Egilsstöðum, á Seyðis-firði og Vopnafirði, fyrirgefðufjórar ég má ekki gleyma Kára-hnjúka ,,stöðinni“. Það eru fjórarlögreglubifreiðar, ný SantaFe semkom í sumar, nýr jeppi er á leið-inni og síðan er önnur nýlegSantaFe bifreið og Patrol jeppisem verður á Vopnafirði. Það erljóst að það verða nokkrar breyt-ingar hér hjá embættinu þó ekkisé nema vegna þess að hér erkominn yfirlögregluþjónn semekki hefur verið áður.

Varðandi búnaðinn sýnist mérað þar þurfi að bæta úr. Varðandifjölskyldutengslin við tækja- ogbúnaðarstjórann og gagnsemiþess er því til að svara að ég erviss um að ég fæ sömu þjónustunahjá honum og aðrir.“

18

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Tölvupóstviðtal við

Óskar Bjartmarz

Óskar sagði að hann fengi vonandi sömu þjónustu og aðrir hjá tækja-og búnaðarstjóranum. Hér er nýji bíllinn sem hann var að fá.

Óskar á þeim tíma þegar hannvar formaður LR.

Hvað með fjölda lögreglu-manna, þarf að fjölga þeim á þínusvæði. Hvað ertu með af mann-skap og hvernig skiptist hann.

,,Hér hjá embættinu eru 8 lög-reglumenn, auk mín, rannsóknar-lögreglumaður, þrír varðstjórar og3 lögreglumenn. Á Vopnafirðistarfar einn varðstjórinn en hér áEgilsstöðum eru tvær vaktir meðsitthvorum varðstjóranum og hef-ur annar þeirra með sér einn lög-reglumann en hinn tvo. Frá Egils-stöðum er löggæslu á Seyðisfirðisinnt. Mér sýnist í fljótu bragði aðþað þyrfti a.m.k. einn lögreglu-mann til þannig að það væru hér áEgilsstöðum tvær, þriggja mannavaktir.“

Hvernig var þér tekið afheimamönnum.

,,Mjög vel, það er ekkert ann-að um það að segja.“

Nú var þér skellt inn áður enskipun tók gildi og þurftir að faraað stjórna ,,friðargæslu“. Þettavar nú ekki alveg róleg byrjun.Síðan tók við alvarlegt umferðar-slys og banaslys þar sem tveir er-lendir ferðamenn létust. Þú hefurnú ekki verið alveg tilbúinn í þettaí fyrstu.

,,Það er rétt, þetta byrjaði meðlátum og satt best að segja voruþetta gífurleg viðbrigði. Þetta varekki alveg það sem ég átti von áen nú er farið að róast og ég búinnað taka út mína eldskírn.“

Þú hefur alla tíð verið í lög-reglunni í Reykjavík, með smáundantekningum þó. Þar er alltdeildarskipt og stundum hafastörf lögreglumanna þar snúistum að koma þessu á einhverjaaðra deild. Nú er ekki því aðskipta hjá þér.

,,Eins og þú þekkir sjálfur erþað þannig í ,,sveitinni“ að þarganga menn til þeirra verka semliggja fyrir hverju sinni og sinnaþeim, verkunum verður ekkikomið annað.“

Hvað með okkur Bjartmarz,,klíkumenn“, hvað eigum við aðgera þegar þú ert farinn svonalangt frá okkur.

,,Bjartmarz „klíkan“ er ein af

þínum hugarsmíðum Guðmundur.Ég hef reyndar ekki hugmynd umhverjir eru í henni ef það eru þánokkur nema kannski þú. Og þúheldur bara áfram að vera í sam-bandi við mig eins og áður.“

Þegar þú lítur yfir farinn veghjá LL hvað ertu ánægðastur meðað hafa náð í gegn og hverjuhefðir þú viljað ná í gegn en erekki orðið.

,,Þessi rúmu þrjú ár sem ég varformaður eru tvö atriði helst sember að nefna, þ.e. breytingar áuppbyggingu og lögum LL ásamtnýja kjarasamningnum. Þá vil égeinnig nefna þá breytingu semgerð var á skrifstofunni að ráðautanaðkomandi aðila sem fram-kvæmdastjóra. Sú breyting var afhinu góða og í dag höfum viðmjög góðan mann í stöðunni semég bind miklar vonir við. Ég hefðigjarnar viljað ná fram frekarilækkun á eftirlaunaaldri en þaðvar kannski borin von eftir aðhafa náð fyrsta áfanga í kjara-samningunum 2001 eftir um 40ára baráttu margra mætra forystu-manna LL.“

Hvað með LR-FÍR togstreit-una. Heldurðu að hún sé búin.

,,Ég nefndi hér að framanbreytingar á uppbyggingu og lög-um LL sem ég held að hafi veriðmikið framfaraskref. Að taka uppeinstaklingsaðild að LL og skiptalandinu upp í svæðisdeildir varhin eina rétta ákvörðun þegar til

framtíðar er litið fyrir stéttarsam-tök lögreglumanna. Þess vegnaheld ég að togstreita milli ein-stakra félaga sé úr sögunni en tog-streita milli einstakra starfsheitainnan lögreglunnar verður tiláfram. Í framtíðinni takast menn áum hana á grundvelli mismunandiþarfa starfsheitanna en ekki ágrundvelli einhvers annars.“

Hvað með nefndarsetu þína ínefndinni um breytingar á skipanlögreglunnar, hvernig ganga þaustörf, breytist viðhorf þitt þar, ertuvanhæfur orðinn yfirlögreglu-þjónn á því svæði þar sem segjamá að breytingar ættu að vera.

..Nefndastörfin ganga hægt enörugglega. Viðhorf mitt hefurekkert breyst það er ennþá þaðsama, fækka og stækka lögreglu-umdæmin í landinu. Ég tel migekki orðin vanhæfan í málinu enþað er ljóst að tillaga nefndarinn-ar gæti sett mína stöðu í uppnámen það verður tíminn að leiða íljós.“

Viðtal þetta var tekið af ritstjórablaðsins, Óskari er óskað vel-

farnaðar í nýju starfi.

19

LÖ

GR

EG

LU

MA

ÐU

RIN

N 2

• 2

005

Hér er Óskar í góðum hópi annarra landsbyggðarmanna.

Sumarferð lífeyrisþega-deildar LL var farin 29.júní sl. og var nú ákveðiðað láta ferð um Reykjanesiðverða að veruleika en þettasvæði hefur oft verið í umræð-unni þegar ákveða hefur áttáfangastaði.

Það voru 64 ferðalangar semlögðu af stað frá lögreglustöðinnivið Hverfisgötu og haldið var semleið liggur um Vatnsleysuströnd-ina og komið við í Vogunum semer ört vaxandi byggð. Síðan varkomið við í Sandgerði og ekið aðHvalsneskirkju en reyndar hafðiekki tekist að ná í kirkjuvörð til aðopna hana fyrir okkur en samt átt-um við þarna ágæta stund. Að þvíloknu var farið í Garðinn og gerð-ur stans við Garðskagavita þar

sem Ásgeir Hjálmarsson, mikilláhugamaður um sögu þessa svæð-is og safnari, tók á móti hópnumog opnaði vitann fyrir þá semáhuga höfðu á að fara upp í hannog síðan opnaði hann nýjabyggðasafnið fyrir okkur en þaðvar opnað formlega helgina eftirað við vorum �