LOCOM Magazine over onafhankelijke politiekOTIEbinden van de onafhankelijke politiek in politieke...
Transcript of LOCOM Magazine over onafhankelijke politiekOTIEbinden van de onafhankelijke politiek in politieke...
51 juni 2013
LOCOMOTIEMagazine over onafhankelijke politiek
Lunteren5 oktober 2013
Congres OSF / VPPG
2 Locomotie 51
Politiek 3
Colofon 3
Detoekomstvandeonafhankelijkepolitiek 4
Vooronafhankelijkepolitiekdichterbijhuis 8
Eersteregiobijeenkomstgrootsucces 10
Wetenschappelijkcatern
Column:WetenschappelijkBureau 11
“VisieenmissieOSFliefstsamenvatteninéénzin!” 12
KritiekVPPGopfunctionerenSenaat 16
Betermentaleprestatiesdankzijtweetaligheid 19
Spotlight 23
PvhNbetreurtgeringeactiebereidheid 24
Dagboekvaneenvoorzitter 28
Hoogeloonvultzelfdezorgin 29
Inhoudsopgave
AgendaAlgemeneLedenVergaderingOSF
Zaterdag24augustus 12.30uur
Zaterdag19oktober 12.30uur
AlgemeenBestuurOSF
Zaterdag21september 11.30uur
Zaterdag16november 11.30uur
DagelijksBestuurOSF
Zaterdag24augustus 11.30uur
Zaterdag19oktober 11.30uur
Zaterdag14december 11.30uur
WetenschappelijkBureauOSF
Zaterdag21september 10.30uur
Zaterdag16november 10.30uur
Zaterdag14december 10.30uur
SteunfractieSenatorOSF
Zaterdag16november 12.30uur
CongresOSF/VPPG
Zaterdag05oktober 09.30uur
Detoekomstvande
onafhankelijkepolitiek
BijeenkomstenVPPG
Maandag01juli Oosterhout
Zeeland,Brabant(West)
Zaterdag06juli Woerden
Utrecht,Flevoland
Zaterdag31augustus Urmond
Limburg
Zaterdag07septemberDordrecht
Zuid-Holland
3
Politiekiseenzaakvanpersoonlijkeeigenschappen.Deene
politicusishelemaalzichzelf,deanderspeeltnadrukkelijkeen
rol.
Daarnaastlijkthetvreemddateenpoliticuszonderlastof
ruggespraakzijnwerkmoetdoen,terwijlhijaanhandenen
voetengebondenisdoorzijnpolitiekepartij.Natuurlijkzijn
ookhiergroteverschillenmerkbaar.Detegenstellingtussen
dewensenvanuitdepartijendepersoonlijkeovertuigingen
vaneenpoliticusmaakthetaltijdmoeilijk.
Tegendezeachtergrondmaghetvreemdlijkendatnogzoveel
mensenpolitiekactiefzijn.Hetiseenvormvankoorddansen,
maardanzondernet.Alsjevaltzuljejebehoorlijkbezeren!
Ubegrijptdatikzelfalgeruimetijdpolitiekactiefben.Ookik
bemerkdatikmezelfregelmatigineenspagaatbevind.Enmet
mijnlichaamsbouwisdatgeenpretje.
HoeanderslijkthetonzeSenatortevergaan.KeesdeLange
straaltuitdathijzichalseenvisinhetwatervoelt.Endatis
geensinecure,wetendedatdeachterbanvandeOSFopvele
terreinenuiteenlopendewensenengedachtenheeft.
SenatordeLangelijktditallesniettederen.Hijwerktzijn
bijdrageaandedebattenindeEersteKamerminutieusuit
enbrengtzijnverhalenopmeerdanovertuigendewijze.
Indecolumn‘Spotlight’geeftKeesdeLangeinditnummer
eenhumoristische,ietwatzelfkritischevisieopdehedendaagse
politiekindeEersteKamer.Ikkanwerkelijkgenietenvandit
soortteksten.Zezettenmijaanhetdenkenendatwasnujuist
debedoelingvanonzeSenator.
IkhoopdatKeesdeLangenogvelejarenSenatorvoordeOSF
magblijvenendathijzichalseen‘buitenbeentje’blijft
gedragen.
Chris Tiekstra
Politiek!
Ik weet niet of het stoer is om trots te zijn op je politieke leider,maar ik vind dat onze Senator het prima doet.
Uitgever
WetenschappelijkBureauOSF
HendrikTenHoeve
Redactieraad
HendrikTenHoeve
JabikvandeBij
ChrisTiekstra
Hoofdredacteur
ChrisTiekstra
Oplage:3.700exemplaren
ColofonLocomotieiseenuitgavevanhetWeten-
schappelijkBureauvandeOnafhanke-
lijkeSenaatsFractie(OSF)enverschijnt
gemiddelddriemaalperjaar.
Locomotiebiedtvertegenwoordigersuit
deonafhankelijkepolitiekeenpodium
omhunmeninguittedragen.
Daarnaastwordtregelmatigverslag
gedaanvandeactiviteitenvandeOSF
Senatorendeontwikkelingeninde
provincies.
Vasteredacteuren
MaartenBrorens
FransHermans
DickvanNiekerk
Columnisten
Prof.dr.KeesdeLange
HendrikTenHoeve
JabikvanderBij
Gastredacteuren
FonsZinken,VPPG
Fotografie
TopShotsPhotoAgencyBV
T-ForceCommunicatieburo
StudioCyril
Opmaakenvormgeving
T-ForceCommunicatieburo
Drukwerk
Holbox
©Nummer51,juni2013
Nietsuitdezeuitgavemagwordengereproduceerden/ofopenbaarwordengemaaktdoormiddelvandruk,fotokopie,filmofopwelkeanderewijzedanook,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.
4 Locomotie 51
“Allevoorwaardenvooreenvruchtbaarcongreszijnaanwezig”,
kijktHendrikTenHoeve,voorzitterWetenschappelijkBureau
OSF,vooruit.“Eenschitterendelocatie-Conferentiecentrumde
WereltinLunteren-centraalgelegenindebosrijkeomgeving
vandeVeluwe,uitstekendbereikbaarenvoorzienvaneen
ruimegratisparkeerplaats.Metgastsprekersdieongetwijfeld
eenboeiendeninformatiefverhaalvertelleneneenprogramma
opzetdiegenoegruimtelaatvoorinteressanteworkshopsende
mogelijkheidomintensieftenetwerken.”Endatnetwerkenals
bindmiddelheeftdeOSFongetwijfeldhardnodigindeaanloop
naardeStatenverkiezingen.HendrikTenHoeveformuleerde
hetaleensoverduidelijkineenvanzijncolumns.“DeOSFis
nogteklein.Webeseffenblijkbaarnogteweinigdatweookals
zelfstandigepartijenopdiversebestuurlijkeniveausveelaan
elkaarkunnenhebben,vanuithetgezamenlijkeuitgangspunt
datweiedereigenbaaswillenlatenzijn.”
OnderdagvoorzitterschapvanhoofdredacteurLocomotie,Chris
Tiekstra,zijndeochtendureningeruimdvooreenaantalpresen-
taties.ZoalsvanvoorzitterOSF,JabikvanderBij,dieeen
toelichtinggeeftopdeOSFnieuwestijl.VoorzitterVPPG
FonsZinkenspreektaansluitendoverdewijzewaaropde
VPPGstreeftnaarmeerinvloeddoordeburgers-leeskiezers-
opdepolitiekebesluitvorming.OSFsenatorKeesdeLange,
laatzijnlichtschijnenoverdetoekomstvandelokalepolitiek.
Hetzoutevervoerenomvooruitlopendophetcongresdeze
sprekersnualuitgebreidaanhetwoordtelaten,maareentipje
vandesluierlichtenzegraagop.
JabikvanderBijuithetFrieseUitwellingergaisnietalleenfervent
beschermervanhetFrieseerfgoed,maaronderandereooksinds
2007voorzitterOSF.Depraeses:“Onzeopdrachtisineenvisie-
documentvastgelegd.Wezienonafhankelijkepolitiekalseen
uitvloeiselvanhetsubsidiariteitsbeginsel.
De toekomst van de onafhankelijke politiek
OSF/VPPG congres zaterdag 5 oktober in Lunteren
“Wij zien als belangrijkste opdracht voor het OSF bestuur om onze positie in de verschillende provincies te versterken. Richtpunt daarbij zijn de Statenverkiezingen in 2015.”
Het zijn de woorden van OSF voorzitter Jabik van der Bij in Locomotie, eind 2012. In die missie past het aanstaande congres nauwgezet. Het is onderdeel van een plan de campagne om dedoelstellingen van de OSF beter over het voetlicht te brengen.Om samen met de Vereniging van Plaatselijke Politieke Groeperingen (VPPG) aan de slag te gaan met het verder samen binden van de onafhankelijke politiek in Nederland.
De toekomst van de
We zien onafhankelijke politiek als een uitvloeisel van het subsidiariteits-beginsel.
5
Ofwel,jeneemtbeleidsbeslissingendaarwaardathetmeest
passendis;jelaatdushogereinstantiesnietietsdoenwatdoor
lagereinstantieskanwordenafgehandeld.Zocreëerjeeen
garantiedatnietoverdehoofdenvandebevolkingbeslissingen
wordengenomendiezezelfnooithebbenbedacht.”
VoorzitterVPPG,FonsZinkenuithet
LimburgseEchtzietdelokalepolitiekals
de‘eersteoverheid’.“Erisveelteweinig
aandachtvoorhetlokaleniveau.Terwijl
diehetbelangrijkstis.Lokaledemocratie
staatheelkortbijdemensen.Ineenechte
democratiekandebevolkingbetermeepratenalshetklein-
schaligis.”
SenatorKeesdeLangeisgeenmandie
eenbladvoordemondneemt.“DeOSF
bezitnuéénschamelezetelindeEerste
Kamer.Dandoejehetdusnietgoed
genoeg.Helaasbespeurikindierichting
overhethelelandechtonvoldoende
beweging.Wiealsprovincialepartijeensteminhetkapittel
ambieert,moetwetenwelkeproblematiekerspeeltbinnende
gemeentenindeeigenprovincie,enopietshogerniveau,hoe
devraagstukkenzichverhoudenbinnendeprovincie.Wiljeje
standpuntenuitdragendanvereistdatondermeereen
uitstekendnetwerkmetlokalebestuurders.
Provincialepartijenmoeteninhuneigenprovinciesbepaalde
kwestiesanalyseren.Envandaaruitmetelkaarookplatform-
mogelijkhedenbenutten.Omgezamenlijkeproblemen,
bijvoorbeeldkrimpregio’s,gecoördineerdinkaarttebrengen
endaaropteanticiperen.Ikbespeurdatveelprovinciale
partijeninditopzichtnogeenhéélgroteslagdienentemaken.
Provincialepartijenmoetenalsdewiedeweergainactiekomen.
Dehandenuitdemouwensteken,datnetwerkgaanopbouwen.
Helaasbemerkikindierichtingnauwelijksenigebeweging.
Datisniethoopgevend,hetisnogniettelaat,maarhetiswel
vijfvoortwaalf.Indiezinhoopikdathetaanstaandecongres
ookeenwake-upcallis.Datdeaanwezigenervandoordrongen
rakendatprovincialepartijenvoortdurendennietalleenrondom
verkiezingstijdeenveelactievererolmoetenvervullenwillenwe
deboodschapdieweuitdragenverzilvereninklinkende
electoraleresultaten.”
Nadezedrieonafhankelijkecoryfeeën
sluitsociaalgeograafWillemvander
Veldenhetochtendprogrammaaf.
VanderVeldenheeftinopdrachtvan
deOSFeenonderzoekgedaannaarde
succesfactorentijdensdeprovinciale
verkiezingenin2011.Hijzalondermeerderesultatenvanzijn
onderzoekaandeordestellen,maarookingaanopvragenover
provincialepolitiekepartijenenelectoralegeografie.
“Daarmeezitheteerstedagdeel(9.30-12.00uur)erop”,aldus
HendrikTenHoeve.“Dehongerigemagenkunnenonderhet
genotvaneenmuzikaalintermezzotijdenseengezamenlijke
brunchwordengestild.
Diebrunchisbewustgeplandtot13.30uurzodatereeneerste
momentisomtenetwerken,elkaarbetertelerenkennen.
Belangrijk,wantalleaanwezigenmoetenhierruimschootstijd
voorkunnenvrijmaken.
Vanaf13.30uurvervolgenweonsprogrammamethoogleraar
UniversiteitTwente,MarcelBoogers.Daarnavinden
ertussen14.30-15.30uureendrietalworkshopsplaatsenom
15.30uursluitpoliticoloogAndréKrouwelhetsprekers-gedeelte
officieelafmeteenpresentatieonderdenoemer:
‘Detoekomstvandeonafhankelijkepolitiek’.
Vanaf16.30maaktdagvoorzitterChrisTiekstradebalansop
vanhetcongreswaarbijhijiedereenzekernogzaluitnodigen
totgezellignapratenennaborrelen.”
De toekomst van de
Het congres ‘De toekomst van de
Onafhankelijke Politiek’ wordt
gehouden op
in conferentiecentrum
De Werelt in Lunteren.
Het programma duurt van
10.00 tot 16.30 uur.
Daarna is er gelegenheid
tot napraten en borrelen.
Leden van politieke groeperingen
die zijn aangesloten
bij de OSF of de VPPG betalen
€ 25,00 per persoon.
Niet-leden betalen € 45,00.
kan via de site
www.osfractie.nl
Pas na betaling van het
inschrijfgeld is de inschrijving
definitief en ontvangt u een
bevestiging met routebeschrijving.
Dit congres wordt georganiseerd
door de OSF en de VPPG.
De OSF richt zich op de onafhankelijke
politieke partijen in de provinciale politiek
en heeft een zetel in de Senaat (Senator
prof. dr. Kees de Lange).
De VPPG behartigt de belangen van lokale
politieke groeperingen en hun raadsleden.
In 2012 is besloten om veel meer gezamen-
lijk op te trekken en om de krachten optimaal
te bundelen.
Hierdoor ontstaat een front van
onafhankelijke politiek in Nederland.
De OSF wil de komende jaren, samen met
de VPPG, werken aan het verder samen
binden van de onafhankelijke politiek in
Nederland.
De filosofie van de onafhankelijke politiek
Elkaar versterken door samen te werken
en streven naar het nemen van politieke
besluiten op het laagst mogelijke niveau,
dicht bij de burgers.
De toekomst van de
UITNODIGINGDE FILOSOFIE VAN DE ONAFHANKELIJKE POLITIEK
ZATERDAG5 OKTOBER 10.00 TOT
16.30 UUR
CONFERENTIECENTRUM
DE WERELT IN LUNTEREN
INSCHRIJVEN
AANMELDEN
ZATERDAG 5 OKTOBER
6 Locomotie 51
MarcelBoogers,hoogleraarInnovatieen
RegionaalBestuur,aandeUniversiteit
Twentedeedonderzoeknaarhetprofielvan
lokalegroeperingenennaarachtergronden
vanstemgedragbijgemeenteraads-
verkiezingen.“Landelijkepolitiekepartijen
hebbeneenveelsterkeremerknaamdanlokalepartijen.
MaarindelokalepolitiekbiedensterkemerkenalsVVD,D’66
ofPvdAmeestalweinighouvast.Metalsgevolgdatkiezerszich
latenleidendoordelandelijkepolitiekofgewoonthuisblijven.
Ofzestemmenvooreenlokalegroeperingdiezichvaakveel
duidelijkerweetteprofilerenoplokalethema’s.”
PoliticoloogAndréKrouwelpromoveerde
cumlaudemeteenproefschriftover
politiekepartijeninWest-Europa.
Hijontmoettetijdenseenstudienaarlokale
verkiezingeninAmerika,presidentClinton
enreisdeinnaamvandepoliticologische
wetenschapafnaarlandenalsBrazilië,Roemenië,Nicaragua
enPolen.Krouwelheeftdepolitiekookindepraktijkervaren,als
gemeenteraadslidinAmsterdam.Voorhetgrotepubliekwerd
hijbekendtoenhijhetKieskompaslanceerde,de
‘wetenschappelijketegenhanger’vandeStemwijzer.
Hijverschijntregelmatigalscommentatorinopiniërendetelevisie-
programma’s.Waarstemmenkiezerseigenlijkop?,vraagtKrouwel
zichaf.“Alsindsdegemeenteraadsverkiezingenvan1994behalen
deonafhankelijkelokalepartijengezamenlijkdemeesteraadzetels.
Kennelijkzijnburgerswanneerhetpolitiekebesluitenoverde
omgevingbetreft,eerdergeneigddelokalepartijenhun
vertrouwenteschenken.Datroeptvragenop.Wantnietalle
politiekepartijenzijnhetzelfde.”Krouwelzaltijdenshetcongres
antwoordopdezeenanderevragenformuleren.Waarbijhij
zekernietdevraagnaardetoekomstvandeonafhankelijkepolitiek
uitdewegzalgaan.
WorkshopsJeprofilerenindemedia.VoormaligPvdApoliticusWouterBos
leerdetijdenszijnmediatrainingalseerstevaneenoud-journalist
dathijvooralgeenantwoordopdevraagmoestgeven,maarzijn
eigenverhaalmoestafsteken.
EllenVogelaardeederhetzwijgentoe,hetwerddedoodsteekvoor
haarpolitiekecarrière.Wilderstwitterdeonzinoverdehoofddoek
vanBeatrixengingdemistin.Kortom,bijhetomgaanmetpers
enpubliciteitligteenuitglijdersnelopdeloer.Ineendrietal
workshopsleidtPietBakker,producentenprogrammamaker,
deaanwezigeninindeeerstebeginselenvanmediacratie.
Demachtomviademediadepubliekeopinietebeïnvloeden.
Dedriedecentraleworkshopsbehandelen:de(na)bespreking
vaninterviews,eenworkshopgemeenteraadsverkiezingenen
mediaeneenworkshop(top-10)tipsomgaanmetdemedia.
Eenboeiendemateriedie(aspirant)politicihandvatenaanreikt
omiedereuitgestokenmicrofoonmetzelfvertrouwentegemoet
tetreden.
VoorHendriktenHoeveishetklipenklaar.“Vijfoktober
wordteendagmetvolopafwisseling.Metinteressantesprekers
eninteractieveactiviteiten.
In2012hebbenwebeslotenomveelmeergezamenlijkopte
trekkenendekrachtentebundelen.Tijdensonscongres
kunnenweconcreetervarenwatwedekomendejarenwillen
enhoewedaaruitvoeringaanwensen
tegeven.Dekoersuitzettenomeenfronttevormenvan
onafhankelijkepolitiekinNederland.Elkaarversterkendoor
samentewerkenentestrevennaarhetnemenvanpolitieke
besluitenophetlaagsteniveau,dichtbijdeburgers.”
Opvijfoktobera.s.wetenwehoedevlagvandeonafhankelijke
politiekinNederlandervoordenabijetoekomstbijhangt.Wiedat
wilwetenendaarzelfbijwilzijnnoteert5oktoberinLunteren
alvastinzijnofhaar-digitale-agenda.
Frans Hermans
HendriktenHoeve(Foto:Topshots)
De toekomst van de
7
Zaterdag 5 oktober a.s. congres ‘De Toekomst van de Onafhankelijke Politiek.’
Locatie: ConferentiecentrumdeWerelt
inLunteren.
Ruimegratisparkeerplaats
beschikbaar.
Aanvang: Inloop9.30uur-10.00uur.
Programma: Van10.00uur-16.30uur.
Daarnagelegenheidtot
napraten/naborrelen.
Congresorganisatie: OSFenVPPG.
Kosten: Ledenvanpolitiekegroeperingen
diezijnaangeslotenbijdeOSFof
deVVPGbetalene25,00perpersoon.
Overigebezoekersbetalene 45,00
perpersoon.
Kosteninclusiefbrunch.
Aanmelden: Aanmelden/inschrijvenkanviade
site:www.osfractie.nl.
Nahetbetalenvanhetinschrijfgeld
isdeinschrijvingdefinitiefen
ontvangtueenbevestigingmet
routebeschrijving.
De toekomst van de
Programma in vogelvlucht
09.30uur Ontvangstgasten/sprekers
10.00uur Welkomstwoorddagvoorzitter
ChrisTiekstraenuitlegprogramma
10.10 uur ToelichtingOSFnieuwestijl,
JabikvanderBij,voorzitterOSF
10.30 uur PresentatieFonsZinken,voorzitterVPPG
10.50 uur Presentatie,Toekomstvandelokale
politiek,SenatorKeesdeLange
11.20 uur PresentatieWillemvanderVelden,
Onderzoekstemgedragprovinciale
verkiezingen2011
11.50 uur Afsluitingdoordagvoorzittereerstedagdeel
12.00 uur Pauzemetbrunchenmuzikaalintermezzo
13.30 uur Startmiddagprogramma,uitlegdagvoorzitter
13.40 uur PresentatieMarcelBoogers,
Onderzoekstemgedrag
gemeenteraadsverkiezingen2010
14.30 uur Workshops
15.30 uur PresentatieAndréKrouwel,‘Detoekomst
vandeonafhankelijkepolitiek’
16.30 uur Samenvattingdoordagvoorzitter.
Naborrelen.
De toekomst van de
8 Locomotie 51
Elenbaasweetwaarhijoverpraat.Inzijnwerkzameleven
-enooknazijnpensionering-washijwerkzaamindereclame,
handelendistributie.Jarenlangwashijondermeeralstraffic
managerverbondenaanhetgerenommeerdeAmerikaanse
reclameadviesbureauTedBatesmeteenvestiginginAmsterdam.
“TedBatesCompanyiseenpioniergeweestophetgebiedvan
tvcommercials”,legtElenbaasuit.
In1946verschenenuitdekokervanditbureaualdeeerste
tvcommercialsindeVerenigdeStaten.InNederlandmoesten
wewachtentot1967toendeeerstetvcommercial-Koopmeer
kranten!-opdebuisverscheen.Maarditterzijde.
Herkenbare uitstralingTerugnaardeactualiteitvandedag,despotvandeOSF.
“Detv-spotpastindelijndiewehebbenuitgezetvoordeOSF”,
vervolgtElenbaas.“Hetbestuurkiestervooromophetgebied
vanalonzeuitingeneenheldere,duidelijkherkenbareuitstraling
overhetvoetlichttebrengen.Wezijngestartmetdeontwikkeling
vaneennieuwehuisstijl,vervolgenszijnweaandeslaggegaan
meteenupgradingvanonsmagazineLocomotieenhetrestylen
vanonzenieuwsbrieven.Datpakketaanmaatregelenisbegin
ditjaarafgerond.Watnogontbrakwasdetv-spot.Samenmet
onzecommunicatieadviseurChrisTiekstrazijnwealsbestuur
aantafelgaanzittenenuiteindelijkisdezetv-spotalseindresultaat
uitdebusgekomen.”Tiekstrakniktinstemmend.“WatRobhier
ineennotendopschetst,geeftpreciesweerwaarweophetgebied
vancommunicatiedelaatsteanderhalfjaardeschoudersonder
JabikvanderBij(Foto:Topshots)
Eenfragmentuitdetvspot
Met bovenstaande pay-off besluit Jabik van der Bij, voorzitter Onafhankelijke Senaatsfractie, de nieuwe tv-spot van de OSF die sinds 2 mei regelmatig op Nederland 1 en Nederland 2 te zien is rond de klok van 13.00 uur en 18.00 uur. “Het is de volgende stap op weg naar verdere profes-sionalisering van onze communicatie-uitingen”, zegt Rob Elenbaas, penningmeester van zowel de OSF als de Ouderenpartij Noord-Holland.
‘Voor onafhankelijke politiek dichter bij huis’
9
hebbengezet.HetisvanbelangdatdeOSFzichheelduidelijk
profileert,datmensenwetenwaardeOSFvoorstaatenwatwe
willenuitdragen.Degemeenteraadsverkiezingen,dieinmaart
2014gehoudenworden,zijneenbelangrijkmomentomdelokale
politiekonderdeaandachttebrengen.”
Dichter bij de burgerHetisduidelijk.Indeogenvanhetbestuurenindevisievan
decommunicatieadviseurdraaithetomdeboodschap;
deinhoudvandetv-spotterichtenopdeonafhankelijkepolitiek
enhetstrevenvandeonafhankelijkepolitiekomdichterbijde
burgertestaan.“Watweindespotwillenbenadrukken”,vervolgen
ElenbaasenTiekstra,“isduidelijkmakendatdeOSFonafhankelijk
opereertenovereenSenaatszetelbeschikt,(senatorKeesdeLange,
red.).Zoleggenwedeverbindingtussenhetbegriponafhankelijke
politiekendeOSF.”
“Endatishardnodig.Veelmensenzijnbestgeïnteresseerd
inonafhankelijkepolitiek,maarkunnendaargeengezichten
enpartijenbijbedenken,medeomdathetverspreiddoorheel
Nederlandplaatsvindt.Metdezespotproberenwedaaropeen
laagdrempeligewijzeinformatieovertegeven.”
Provinciale zaken regel je provinciaalMetdezeopdrachttoogRobElenbaasnaarStugVideoprodukties
inArnhem.“DitbedrijfisallangeractiefvoordeOSFenheeft
inhetverledenmeermaalsbewezendeboodschapopeenuiterst
professionelemanierovertekunnenbrengen.Wantgaermaar
aanstaan.Omaldieinformatiediewijbijhenophetbureau
droppeninnoggeendrieminutenpakkendsamentevatten.”
“OnderdenaamOSFzijnlokaleenregionalepolitiekegroepe-
ringenactiefdieinhunregiobelangrijkedoelennastreven”,zegt
YvonneLinders,programmamakerbijStug.Dathebbenwekern-
achtigeninformatiefinbeeldgebracht.”Indespotwordtbewust
gewerktmeteenvoice-over,dieopeenbondigewijzeeenaantal
belangrijkeitemsverteltoverdeOSF.Debedoelingisdatdeze
informatiedekijkersprikkeltommeertewetentekomenvan
deOSF.
DebeeldenuitdiversestrekenvanNederlandwillenduidelijk
makendatdeeneregiototaalverschiltvandeandereregio.
Elkmeteeneigenaanpak,eeneigenproblematiek;eeneigen
oplossing.Dieoplossingligtuiteraardbijdetienonafhankelijke
provincialepartijendiebinnendeOSFactiefzijn.VoorzitterOSF,
JabikvanderBij,verwoordthetindespotkernachtigmetde
woorden:“Hetgemeenschappelijkevanaldezepartijenisdat
zijvindendatzakendienietperseoplandelijkniveaubesloten
hoeventewordenindeprovinciewordengeregeld.
Provincialezakenregeljeprovinciaal.”
Identificatie RobElenbaasisblijmethetuiteindelijkeresultaat.
“Eenprimatv-spot.Devisieenfilosofiezijnduidelijkverwoord.
Complimentookaanonzevoorzitter.Mensenindeprovincie
kunnenzichinmijnogenidentificerenmethuneigenprovincie
enpartij.”
Hetblijftoverigensnietbijdezeenetv-spot.“Hetisdeeerstein
eenreeks”,constateertElenbaas.“Indetweedehelftvanditjaar
lancerenweeennieuwetv-spotdiegerichtzalzijnopdeaan-
staandegemeenteraadsverkiezingeninmaart2014.
Deboodschapzalduidelijkzijn:Weroepenkiesgerechtigden
uiteraardopomvoorallokaalonafhankelijktestemmen.
Methetversterkenvandeonafhankelijkelokalepolitiekleg
jenietalleendelinknaardepositioneringvandeOSF,maar
wordenwealsOSFooksterkernaarmateermeerlokalepoli-
tiekegemeenteradenaandeknoppendraaien.”
Bekijk de OSF spot op: Woensdag 26juni (Ned2,12,53u)
Vrijdag 05juli (Ned1,17,55u)
Kijkoponzesitewww.osfractie.nlvoormeerinformatie.
Frans Hermans
‘Zaken die lokaal spelen hoef je niet in Den Haag of Brussel te besluiten.’
‘Provincies worden teveel als wingewesten beschouwd. Dat Randstedelijk denken heeft direct gevolgen voor de provincies.’
RobElenbaas(Foto:Topshots)
10 Locomotie 51
Zaterdag20aprilomeenuuroftienhebbenzichruim40wet-
houdersenraadsledenvanpolitiekepartijenuitOverijsselinhet
stadhuisvanNijverdal(gemeenteHellendoorn)verzameld.
DeburgemeestervanHellendoorn,mevrouwA.Ravenheetiedereen
welkomenwijstdirectophetbelangvanonafhankelijkepolitiek.
Ookzijziethetverschilmetdelandelijkepartijen.Deburgemeester
weethetzeerbeeldendteverwoordendoortestellendatlokalepar-
tijenvooralveelzelfmoetendoenenzelfmoetenbetalen.Ookziet
zijveelverschiltussendediverselokalepartijen.Vanlokaleprotest-
partijtotgesetteldepartijenmeteenvaste,groteachterban.
Maarhetraadswerkiseenvakvolgensdeburgemeester.Jemoet
lerenwatverantwoordelijkheidinhoudt,wiejevertegenwoordigt
enhoehetpolitiekespelgespeeldwordt.Daaromgeeftzijaanhet
eindevanhaarinleidingeenwelgemeendadvies:“Omdatjealles
zelfmoetontdekkenalsonafhankelijkpoliticusishetdestebelang-
rijkeromzoveelmogelijksamentewerkenmetandereplaatse-
lijkepolitiekegroeperingen.Alstegenwichtvoordevoordelen
dielandelijkepartijenbinnenhunpartijstructuurkennen.”
VPPGvoorzitterFonsZinkenkoptedezevoorzetnatuurlijkdirect
binnen.Juistindezetijdvangraaiers,bankencrises,dubbelepetten
enincapabelemediciwildeVPPGdepolitiekweerdichtnaarde
burgerstoebrengen.Datisinzijnvisiedetaakvandeonafhan-
kelijkepolitiek.VolgensZinkenzijnwijallemaalnogteinactief.
“Delokalepartijenstaanerbijenkijkenernaar!Ditlandheeft
samenwerkingnodig,DenHaagzoubruggenmoetenbouwen.”
DuidelijketaaldiehetbelangvandeVPPGalsdebelangen-
behartigervandeonafhankelijkegemeentelijkepolitiekalleen
maaronderstreept.Zinkenwildelokalepolitiekversterkenen
zieteenaanpassingvandeWetfinancieringpolitiekepartij-
enalsbelangrijkstehulpmiddel.Nukrijgenalleenlandelijke
partijensubsidie,binnenkortmoetdatookvoordeonafhankelijke
partijengelden.FonsZinkenbelooftzijngehooromlandelijk
campagnetegaanvoerenenburgersaantezettenomoponaf-
hankelijkekandidatentestemmen.
HoemeerledendeVPPGtelt,desteluiderdegezamenlijkestem
straksklinkenzal.
IndebijdragevanOSFvoorzitterJabikvanderBijklonkvooral
doordatVPPGenOSFgezamenlijkstrijdenomhetbestuurzo
dichtmogelijkbijdeburgerstekrijgen.Datkanalsdeonafhanke-
lijkensamenwillenwerken,waarbijzeooghebbenvooronderlinge
verschillen,maarvooralookrespectvoorelkaar.
OokmoetDenHaagduidelijkgemaaktkrijgendatdeRandstad
nietdenormis.Ergebeurtsteedsmeerindediverseregio’sen
datiseenpositieveontwikkeling.Naastdeprovincialeoverheid
moetookdelandelijkeoverheidbeterkijkennaardekansendie
degewestenbieden.“Onafhankelijkepolitiekdientdaaromde
norminNederlandteworden!”
Naeenkortepauzewerdernogsteviggediscussieerdoverde
kansenvoordeonafhankelijkepolitiekinTwente.Deorgani-
satoren,VPPG,OSFendeplaatselijkepartijGemeentebelan-
genHellendoornkunneniniedergevalterugkijkenopeen
geslaagdebijeenkomst.Decontactenvoornaderesamenwerk-
ingzijngelegdenerkomtzelfseenvervolggesprekmetenkele
enthousiastepoliticiomverdertepratenoverdeopzetvaneen
provincialeonafhankelijkepartij.
Chris Tiekstra
Eerste regiobijeen-komst groot succes
VPPG en OSF trekken samen het land in
Lokale onafhankelijke partijen, maar ook provinciale groeperingen zijn niet betrokken bij de Haagse besluit-vorming. Dit terwijl de onafhankelijken de grootste politieke stroming in Nederland vormen.Deze aantasting van de democratische besluitvorming is voor de VPPG en de OSF aanleiding om het land in te trekken. Tijdens deze regiobijeenkomsten wordt getracht om tot meer samenwerking tussen de onafhankelijke politieke partijen te komen. Om samen sterker voor de dag te komen.
11
Wet
ensc
happ
elijk
Bur
eau
Zelfbeschikking
‘Zelfbeschikking’,datklinktalsietsvan
buitenhetdagelijksebestaan,maarinfeite
ishetnatuurlijkeenheelbredetermdievoor
vanallesgebruiktkanworden.Vanbaasin
eigenlandtotbaasineigenbuik.Indegrote
politiekishetvooralhet‘zelfbeschikkings-
rechtdervolken’dat(zonuendan)eenrol
speelt,vaakinsituatiesvanconflicten.Enin
dekleinepolitiekzoujekunnenzeggendat
deroepomdecentralisatievangemeenten
enprovinciesookdevraagnaar‘zelfbeschik-
king’weergeeft.Indatlaatstegevalgaat
hettrouwensaltijdomeengevecht,niet
alleenombevoegdheidmaarvooralook
omfinanciën.Wathebjeimmersaan
uitgebreidebevoegdhedenalsdebelasting-
inkomsteninDenHaagblijven?
Het‘grote’zelfbeschikkingsrechtisde
laatstejarenhaastongemerktnogalwatvan
karakterveranderd.Wantwerdhettotvoor
kortdoorbijv.deVN,alleenvantoepassing
geachtop(voormalige)koloniën(niet-
zelfstandigegebieden!),tegenwoordig
blijkenerookdelenvanallangbestaande
statentocheenberoepophetzelfbeschik-
kingsrechttekunnendoen.
NietalleenSintMaartenendeWestelijke
Saharahebbenrechtopzelfbeschikking,
maarookKosovo(geenvoormalig-Joego-
slavischerepubliek,maargewooneen
provincievanServië),endezuidelijkehelft
vanSoedan,enSlowakije.Delenvanlanden
kunnenredenhebbenhetzelfbeschikkings-
rechtteclaimenendatrechtwordtin
toenemendemateookerkend.
VoorSchotlandwordtalerkenddatheteen
onafhankelijksreferendummaghouden,
SpanjeaarzeltnogmaarCataloniëen
Baskenlandwillenookeenreferendum.
Belgiëgaatonvermijdelijkvanfederatienaar
confederatie.Conclusie:Alsdebevolking
hetwil,danishetrechtopzelfbeschikking
moeilijkmeerteontzeggen.
Ondankshetfeitdatderoepomdecentra-
lisatiedusookeenvormisvanvragenom
zelfbeschikking,wordtdetermalszodanig
bijonseigenlijknooitgebruikt.Datkomt
natuurlijkomdathetvoordemeestemensen
vooralassociatiesoproeptmet‘onafhankelijk-
heidsstreven’.Maarhetkangeenkwaadom
ookhierinNederlandeensgoedtekijken
oferniethierofdaarbehoefteisaan‘zelf-
beschikking’,ookalswedatwoordnietwillen
gebruikenvoor‘gewone’decentralisatie.
DoordeFryskeNasjonalePartij(degrootste
deelnemerindeOSF)iskortgeledeneen
visiestukaangenomendatmoetdienenals
antwoordopdekabinetsplannenvoor(heel)
grotegemeentenenlandsdeleninplaats
vanprovincies.Inhetstukwordtverwoord
datinveelgevallenhetopdeRandstadgeënte
beleidonvoldoenderekeninghoudtmetaard,
schaalencultureleidentiteitvanFriesland
endusnegatiefuitwerkt.Endaaromvraagt
deFNPinhaarheldergeformuleerdestuk
omvanFrieslandeen‘autonomeprovincie’
temaken,datwilzeggen,eenprovinciedie
hetrechtheeftomNederlandsewetgeving,
waardatnodigis,tevervangendooreigen
wetgeving.Enwaarbinnendeprovinciezelf
uitgemaaktkanwordenhoedebevoegdheden
verdeeldmoetenzijntussenprovincieen
gemeenten.Eenprovinciedusdieophet
eigengrondgebiedvrijwelonbeperkte‘zelf-
beschikking’krijgt,endusookdefinanciën
dieerwordenopgebrachtindevormvan
belastingenopbrengstenvandelfstoffen,
inhoofdzaakzelfmoetkunnenbeheren.
Hierwordtdushetrechtvanzelfbeschikking
geclaimd,nietomonafhankelijkheidte
bereiken(wantFriezenhorenbijNederland),
maaromopbescheidenerschaalwelzelf
tekunnenregelenwateenanderblijkbaar
nietgoedkanregelen.Zijnernietmeer
provinciesofregio’sinNederlanddieeen
grote(re)matevan‘zelfbeschikking’goed
zoudenkunnengebruiken?Devraagligt
indiepartijendiehelemaalgerichtzijnop
DenHaagnatuurlijkmoeilijk.Maarinde
OSFkandiewelgesteldworden,dunkt
mij.Daargaathettochnietallereerstom
DenHaagmaarjuistomwatindeeigen
regionodigis?
Hendrik ten Hoeve
Column (Wb)
Locomotie wetenschappelijk bureau 51
(Foto:Topshots)
12 Locomotie 51
Dr. Jabik (Jaap) van der Bij (71) is sedert 2007 voorzittervan het Dagelijks Bestuur van de OSF.Hij heeft een langdurigeloopbaan in het onderwijsachter de rug, welke hij beëindigde als voorzittervan het College van Bestuurvan de Christelijke Hoge-school Nederland (nu: Stenden Hogeschool).Jabik is Fries in hart en nieren -hij promoveerde opeen onderzoek naar de effec-ten van een project Fries in het voortgezet onderwijs-en woont in Uitwellingerga (Twellingea). Bij de FryskeNasjonale Partij is hij in verschillende functies actief.
“Visie en missie OSF liefst samenvatten
in één zin!”Het zal de oplettende lezer van Locomotie niet ontgaan zijn dat steeds vaker gerefereerd wordt aan de noodzaak van een duidelijke visie en missie van de OSF. Zo merkte senator Kees de Lange op -na een warm pleidooi voor de bottum-op benadering (“Besturen begint op het niveau van de burger en bouwt stap voor stap op tot landelijk niveau.”)- dat het lastig is om alle provinciale partijen op één lijn te krijgen. Hij stelde: “Onafhankelijk binnen de OSF is je óók binden aan gemeen-schappelijke uitgangspunten.” En: “We streven ernaar uitgangspunten te formuleren die provinciale partijen meer binden dan in het verleden het geval was. Dus ook dat, wanneer dat beginsel, die visie met voeten wordt getreden, de mogelijkheid bestaat afscheid van elkaar te nemen.”Dan moet die visie natuurlijk wel glashelder opgesteld zijn.
OSF-voorzitter Jabik van der Bij verwees nog eens naar het ´Visiedocument´(omvang: 10 pagina’s A4) dat twee jaar geleden gepubliceerd is en voegde daar aan toe dat er behoefte bestaat aan een ´beknoptere formulering´. Die is inmiddels verschenen, maar beslaat toch nog vier kantjes.
Ter wille van de ‘eenheid binnen de gelederen’ van de OSF wordt nog steeds gezocht naar een aansprekende en voor iedereen begrijpbare formulering van missie en visie, als handvat èn kompas voor alle aan-gesloten partijen. “Het liefst één zin.”
JabikvanderBij(Foto:Topshots)
Voorzitter Jabik van der Bij vraagt om actief meedenken
Locomotie wetenschappelijk bureau 51
13
OSF-praesesJabikvanderBijisnahettien
pagina´stellende´VisiedocumentOSF´
(januari2011)enderecentverschenen,
totvierA4tjesingedikteversiemetdetitel
´VisieenMissievandeOnafhankelijke
SenaatsFractie´noggeentevredenman.
Deroepomeenkorteenpuntige
formuleringvanalhetgeenwaardeOSF
voorstaatisluid.Meedenkenvanuitalle
OSF-gelederenisgewenst.
Eenburgemeestervroegeensop
geïrriteerdetoon-nahetlezenvaneen
lijvigrapportdatbolstondvanambtelijke
volzinnen-aandeverantwoordelijkwet-
houder:“Hadditnietwatkortergekund?”
Hetantwoordluidde:“Sorryburgemeester,
maardaarwashelaasgeentijdvoor.”
Laatdezewaargebeurdeanekdoteillu-
stratiefzijnvoorhetfeitdatkort,bondig
enhelderformulerennieteenvoudigis.
Inhetmissie/visie-verhaalwordtdeOSF
numetditprobleemgeconfronteerd.
JabikvanderBij:“Deformuleringmoet
kortzijn,hetliefstéénzin!”
Hijgrijpteventerugnaardetijdwaarin
hijwerkzaamwasinhetonderwijs.
“DetoenmaligeChristelijkeHogeschool
Nederlandhadaanvankelijkalsslogan
´DeCHN,eenbijzonderehogeschool´.
Laterwerddat:´Blijvendbijzonder´.
Daarmeewildenwehetchristelijke
elementbenadrukken,maartevensdatwe
´andersdananderen´waren.Alseenvan
deeerstenintroduceerdenwehet´probleem-
gestuurdonderwijs´inNederland.
Wewaren-doordatwehetconceptzelfstot
overdegrenzenuitdroegen-internationaal
geöriënteerd,haddenleerlingenuit
Indonesië,ChinaenJapanenkregenregel-
matigbuitenlandsedeputatiesopbezoek.
Diediepereladingtrachttenwetevangen
inonzeformuleringvandemissie.”
DeOSFisbijmondevanhaarvoorzitter
“nogsteedsopzoeknaareenkorteen
puntigerformulering”.Hijbenadrukt:
“Naallevoorbereidingenzullenwenu
delaatsteslagmoetenmaken!”
MissieInhetrecenteOSF-documentwordtde
´missie´alsvolgtomschreven:“DeOSF
iseenpolitiekfederatiefplatformvoorde
onafhankelijkepolitiek.Senaatsfractieen
provincialepolitiekegroeperingenstreven
naarsynergieopbasisvanrespectvoor
iedersverantwoordelijkheid.DeOSFis
eenpolitiekeorganisatiediewerktvanuit
degrondgedachtedatdepolitiekbestaat
omdeburgerstedienen,nietandersom.
Onafhankelijkepolitiekisdèmanierom
deburgersbetertebetrekkenbijdepolitieke
besluitvorming.Vanuithetbelangvande
burger,zotransparantmogelijkpolitiek
bedrijven.Doornietalleenzelfdeze
gedachteuittedragen,maarookanderen
teondersteunenomvanuitditprincipe
politiektebedrijven,wildeOSFde
invloedvandeonafhankelijkepolitiekin
Nederlandvergroten.”
VisieDe‘visie’isietsbondigerweergegeven:
“DeOSFstreeftnaareenpolitiekklimaat
waarineenzogrootmogelijkdeelvande
burgerszichvertegenwoordigdvoeltdoor
deonafhankelijkepolitiek.Ditbetreftin
eersteinstantievertegenwoordigingin
provinciaalbestuurenEersteKamer.
DeOSFwilhierbijeeninitiërende,
coördinerendeenenthousiasmerende
organisatiezijnensamenwerkingzoeken
metgelijkgestemden.”
ZoekendnaardeessentievandeOSF-
filosofiehaaltVanderBijdevervreemding
aandieontstaatdoordesteedsverderom
zichheengrijpendegrootschaligheidin
onsland.“Wijwillennujuistdemenselijke
maatbenadrukken.
Nutsbedrijven,woningcorporaties,
verzekeringsmaatschappijen.Alleswordt
grootschaliger.Woningverenigingenzouden
weerechtecoöperatiesmoetenzijnwaarin
dehuurdershetvoorhetzeggenhebben.
Veelmensenhebbenhetvertrouwenin
depolitiekverlorenenuitendatdoorniet
testemmen.Depoliticimoetenhiervoor
dehandineigenboezemsteken.
Degrootschaligheideistzijntol.”
14 Locomotie 51
Iedereorganisatie-ofhetnueencommer-
cieelbedrijfofeenideëleinstellingbetreft-
heefteenstrakgeformuleerdemissieen
visienodigomdoelgerichttekunnen
functioneren.
Hetontbrekenvaneenmissieenvisieleidt
toteen´stuurloosronddobberendschip´.
Bibliothekenzijnerinmiddelsovervol-
geschreven,hetgeentekenendisvoorhet
belangdataandezethema´swordtgehecht.
Eengoedfunctionerendeorganisatieis
immersgefundeerdopeenhelderemissie
envisie.
Vooraleerintegaanopdedefiniëringvan
endeverschillentussen´missie´en´visie´
eerstterillustratieeenvoorbeeld,tevinden
opdewebsitevanHetNederlandseRode
Kruis:
Missie Rode Kruis:“Onzemissieishet
voorkomenenverzachtenvanmenselijk
lijdenwaardanook,hetbeschermenvan
levensengezondheidenhetwaarborgen
vanrespectvoordemens.Onzebijzondere
aandachtgaatdaarbijuitnaarhendiehet
meestkwetsbaarzijn:mensendiezonder
onzehulpnietofslechtzoudenoverleven,
ofvanwiedegezondheidzonderhulpver-
leningingevaarzoukomen.”
Visie Rode Kruis: “Metonzevrijwilligers
enviaonzelokaleaanwezigheidleveren
weeenactievebijdrageaanhetversterken
vangemeenschappen,zodatintijdvan
degrootstenoodniemandalleenstaat.
Viaonzehulpverleningwillenwede
zelfredzaamheidvandiegemeenschappen
dusdanigversterken,datmensendiedaarin
levenzichzelfenanderenkunnenhelpen.
Opbasisvanrespectenmedemenselijkheid.”
Kortenkrachtig.Heldergeformuleerd,
geenspeldtussentekrijgen.
Duidelijkheidkenmerktdezinnen.
Geenvagebewoordingendieruimte
latenvooruiteenlopendeinterpretaties.
Debuitenstaanderdieditleestweetexact
waarhetRodeKruisvoorstaatenwathet
doet.MedewerkersvanhetRodeKruisweten
opbasisvandezetekstenwatvanhen
verwachtwordt.
Datiswateenmissieenvisiebeogen:
zowelin-alsexternduidelijkheidverschaffen.
Hetkanechternógkorter.Eenvaakgeciteerd
goedvoorbeeldisdemissievanApple:
“Wijwillenwerkenmakkelijkermaken.”
Microsofthanteerdelangetijddevisie:
“OpelkbureaueenPCmetMicrosoft-
software.”
VerschillenKortgezegdishetverschiltussenmissie
envisiealsvolgtsamentevatten:eenmissie
iswaarvoormenstaat,eenvisieiswaarvoor
mengaat.Demissie,het´missionstatement´
endevisie,de´corporatevision´zijntwee
afzonderlijkefenomenen,dieechteronlos-
makelijkmetelkaarverbondenzijn.
Demissieisstriktgenomendatgenedat
eenorganisatienaarbuitenwiluitdragen,
terwijldevisiehetbeeldofde‘gedroomde’
verwachtingdiemenvandetoekomstheeft
weergeeft.Hetbelangvandeorganisatie
wordtweergegevenindemissie,die
dientengevolgealseersteopgestelddient
tewordenomvervolgensdevisiete
bepalen.Bijhetopstellenvaneenmissie
dientnagedachttewordenoverwerkterrein
enkernactiviteiten,bestaansrecht,belang
voorallein-enexternebetrokkenen,
intentiesenambities,normen,waarden
enovertuigingen.Ineenvisiemoeten
antwoordenopdevolgendevragenvervat
worden:waarwillenwestaan,watwillen
webereikenenhoegerakenwedaar?
Niet eenvoudigIndepraktijkblijkthetnieteenvoudig
omalsvanzelfsprekendgeachteuitgangs-
puntenheldereneenvoudigteverwoorden.
Hetzalduidelijkzijndatformulerenvan
missieenvisiegeenexercitiesvanéén
persoonzijn.Uiteenlopendebetrokkenen
binnendeorganisatiezullenergeruime
tijdindringendovermoetennadenken
enbrainstormen,waarbijdoorgaansblijkt
datdeopvattingenuiteenkunnenlopen.
Juistdátkanervervolgensweertoeleiden
-eenvalkuildus-datgekozenwordtvoor
vageenbreedsprakigeformuleringendie
voorvelerleiuitlegvatbaarzijn.
Veelalwordtgeadviseerdomnadeeerste
onderzoekeneninventarisatieseengroeps-
gesprektehouden,opbasiswaarvaneen
conceptwordtopgesteld.Datwordtdaarna
ineentweedediscussiegeëvalueerd,waarna
eenvoorlopigemissieenvisiehetlichtzien,
hetgeenvervolgensineengroterekringter
beoordelingwordtverspreid.Daarnaisde
tijdrijpvoorvaststellingvaneendefinitieve
versie.
Missie en visie opstellen:absoluut géén sinecure
Locomotie wetenschappelijk bureau 51
15
KleinschaligheidIndeOSF-spotinhetkadervanZendtijd
voorPolitiekePartijendiemomenteelmet
regelmaatopTVtezienis,breektJabik
danookeenlansvoordekleinschaligheid:
“Watjelokaalofprovinciaalkuntbesluiten
hoeftnietoplandelijkofEuropeesniveau
tegebeuren.”
“Natuurlijkzijnerookzakendienujuistwèl
centraalgeregeldmoetenworden”,benadrukt
Jabik.“Zoherinnerikmedatdevervoersver-
goedingenvoorgehandicaptenenouderen
voorheenpergemeenteverschilden.”
KleinschaligheidenOSF.Demeningen
kunnenuiteenlopen,wathetformuleren
vaneengezamenlijkemissieenvisieniet
vergemakkelijkt.ZoisdePartijvoorhet
Noordenvoorstandervaneennoordelijk
landsdeel(Groningen,FrieslandenDrenthe),
terwijlJabiks´eigen´FryskeNasjonalePartij
daarmordicustegenis.
“Missieenvisiezijnnuvastgesteld,maar
tochmoetenwehetwatpregnanterformu-
leren.Hetgeenernustaatkloptwel,maar
hetisnietpakkend.Jewordternietwarm
van.”,paktJabikdedraadweerop.
Omuiteindelijknahetnodigeschrappen
enschavenwatbetreft‘missie’uittekomen
op:“DeOSFisvoorstandervaneenbestuurs-
vormdieburgerszoveelalsmogelijkde
bevoegdhedenenmiddelengeeftomzelf
vormtegevenaanhunindividueleen
socialeleven,alsookhunleefomgeving.”
“Endankunjealsvervolghieropnogwel
uitleggenwatonafhankelijkepolitiekis”,
aldusdevoorzitter.
SuggestiesWatbetreftdevisieglimlachtdevoorzitter:
“Danhebjehetovereendroomdiejekoes-
tertmetbetrekkingtotde´hemelopaarde´.
Inditgevalzegikdateenvandepunten
isdathetnietzokanzijndatDenHaag
deProvinciekanterugfluiten,behalve
natuurlijkalserafsprakenzijngemaakt.”
Maardatisnoggeenformuleringvaneen
visie.Daarvoorisméérnodig.Jabikspreekt
dewensuitdatvanuitallegeledingenvan
deOSFmeegedachtwordtenhoudtzich
aanbevolenvoorsuggestiesdiedeformu-
leringenvanmissieenvisieaanscherpen.
“Wedoenhetsamen,metelkaar.Hetis
nietzodatdevoorzittermaarmoetzeggen
hoehetmoet.”
Wellichtwordtditthemaonderwerpvan
gesprektijdensdeOSF/VPPG-conferentie
opzaterdag5oktoberinLunteren.
TotdietijdwilJabikvanderBijgraag
verder´brainstormen´:
Maarten Brorens
Onafhankelijke politiek is dè manier om de burgers beter te betrekken bij de politiekebesluitvorming.
16 Locomotie 51Locomotie wetenschappelijk bureau 51
Kritiek VPPG opfunctioneren Senaat
Fons Zinken is voorzitter van de VPPG. Hij begon zijn carrière als gemeenteambtenaar in de gemeente Echt (Limburg) en heeft zich later op de politiek toe-gelegd.
Zinken is een bekend publicist van allerlei actuele politiekbestuur-lijke aangelegenheden en staat bekend als voorvechter van de onafhankelijke politiek.
“Als de Eerste Kamer het politiek primaat van de Tweede Kamer continu gaat ondermijnen, dan krijg je een dubbeling van rollen. Dan heeft de Eerste Kamer geen toegevoegde waarde”, aldus Zijlstra, fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. Zijlstra geeft nog blijk van enige kennisvan ons staatsrecht. Maar hypocriet is het wel. Vanwaar pas nu deze kritiek? De VPPG ageert al decennia tegen het disfunctioneren van de Eerste Kamer. Uit de reactie van Roemer (SP)1 op de uitlating van Zijlstra blijkt dat hij nog heel veel bijscholing nodig heeft. Hij schrijft: “Wat Zijlstra nu voorstelt is dat oppositiepartijen in de Eerste Kamer van hun geloof afvallen en hun steun geven aan voorstellen die hun fracties aan de overkant van het Binnenhof onthouden hebben”.
De senaat wordt niet door het volk gekozen maar door leden van de Provinciale Staten. Zij heeft een onafhankelijke en controlerende taak zoals blijkt uit de tekst bij de invoering.2
“Hettweekamerstelselwerddoordegrondwetscommissievoorgesteld,teneinde
alleoverijlinginderaadplegingtevoorkomen,inmoeilijketijdenaandedriften
heilzamepalentestellen,detroonteomringendooreenbolwerk,waartegen
allepartijenafstuitenenaandenatieeenvolkomenzekerheidtewaarborgen
tegenallewillekeurigeuitbreidingvangezag.”
FonsZinken(Foto:StudioCyril)
Halbe Zijlstra is medestander
17
Deparlementairebehandelingvaneen
wetsontwerpbegintbijdevolksvertegen-
woordigingindeTweedeKamer.
Alvorenshetookwetkanworden,moet
eenonafhankelijkeEersteKamerzich
daaroveruitspreken.
Zonderpartijpolitiekebelangenenonaf-
hankelijkvandepolitiekeladingmoeten
desenatorendewetgevingtoetsenophet
democratischgehalte,opdezorgvuldig-
heid,opdestrijdigheidmetderechten
vandemensenophetvoldoenaande
grondwet.
Dieonafhankelijkheidvandesenaatzou
dusmoetenwordengerealiseerdviade
autonomeenonafhankelijkeProvinciale
Staten.Doordatdelandelijkepartijende
machtinalleProvincialeStatenhebben,
wordtdeEersteKamerbepaalddoorde
landelijkepartijen.
Metalsgevolgdathetpartijbelangdomi-
neertenniethetlandsbelang.
Hetisdaaromeenoudedagsvoorziening
voorex-ministers,-staatsecretarissen,
-kamerledenen-voorzitters.Datditin
strijdismetdeGrondwetdeertkennelijk
maarweinigen.
Behandeling Wfpp in de Eerste Kamer HetdisfunctionerenvandeEersteKamer
bleekmaarweereensoverduidelijkbijde
behandelingvandeWetfinancieringpoli-
tiekepartijen(Wfpp).NadatdeTweede
KamerdeWfpphadvastgesteld,boogde
senaatzichop26februarioverdezewet.
EenwetdieinstrijdismetdeEuropese
regels3enmetonzeGrondwet4,zoalseen
overgrotemeerderheidindeEersteKamer
openlijkerkent.Eenkleineselectieuitde
bijdragentijdensdebehandelingdiedeze
conclusieonderstrepen.
SenatorHoldijk(SGP)vroegzichafof
zulkewetgevingnoodzakelijkzouzijn
indieniederevolksvertegenwoordigerop
elkniveauartikel67,lid3vandeGrond-
wet,tewetenhetstemmenzonderlasten
metdezuiveringseedserieuszounemen.
Koole(PvdA)gafaandathetstelselvan
subsidiëringvanpolitiekepartijenook
gebaseerdmoetzijnophetbeginselvan
gelijkheidvankansen(artikel4Grond-
wet).Thissen(GL)vindthetongelofelijk
belangrijkdatpoliticienpolitiekepartijen
volstrektonkreukbaarzijn,integriteitals
nietteonderhandelenwaardehooginhun
vaandelhebbenstaan,verreblijvenvan
belangenverstrengelingenheldereverant-
woordingafleggenoverdegeldstromendie
zebinnenkrijgen.
Koffeman(PvdD)isvanmeningdathet
wenselijkisomvooraloplokaalniveau
éénlijntetrekkenvoordefinanciering
vandepolitiek.ThomdeGraaf(D66)
verwerptvooralsnoghetmotiefvanhet
gelijkespeelveldvoorpartijen,de
zogenaamdekansengelijkheidvanartikel4
Grondwet.Schouwenaar(VVD)zougraag
ziendatdelokalepartijenvolledigworden
betrokkenbijdefinancieringvanpolitieke
partijen.Datgeldtvoorzowelde
verplichtingtotopenbaarheidalsvoorhet
rechtopfinancieringvanrijkswegeen
vraagtdeministeromdaartoestappente
ondernemen.
Vliegenthart(SP):“Alswijvoorliggend
voorstelaannemen,voldoenwijnogniet
aandenieuwsteeisendiedeRaadvan
Europasteltaanwetgevingmetbetrekking
totdefinancieringvanpolitiekepartijen.
Evenminishetvoorliggendewetsvoorstel
inlijnmetdevoorstellendiedeEuropese
Commissieindemaakheeft.
DesondanksstemdedeEersteKamer,
metuitzonderingvandePVV,inmet
dezeWfpp.Hetbelangvandelandelijke
partijengaatboveneendemocratische
rechtstaat.
Het belang van de landelijke partijen gaat boven een democratische rechtstaat.
18 Locomotie 51Locomotie wetenschappelijk bureau 51
Minister Plasterk erkent de ongelijkheid bij de gemeenteraads-en statenverkiezingen.Inzijnantwoordzegthij:”Aandeene
kantiserdevrijheidvanburgersom
doorgifteneenpolitiekepartijvanhun
voorkeurteondersteunen.Dieisnatuur-
lijkgekoppeldaandevrijheidvaneen
politiekestromingomtetrachtenom
viahetverwervenvansteunineenbetere
positietekomenomverkiezingscampagnes
tewinnen.Aandeanderekantiserde
sterkeovertuigingdathetnietzokan
enmagzijndatmeninonzedemocratie
politiekemachtkoopt.
Hetisonmiskenbaarzodathetcampag-
nebudgetvooreendeelvaninvloedkan
zijnopdeverkiezingsuitslag.
Ikformuleerhetmetopzetvoorzichtig,
wanterzijnpartijenmetheelweinig
budgetdietocheenheelgoedever-
kiezingsuitslagbehalen.
Dathetcampagnebudgetechterinprincipe
eenpositieveuitwerkingkanhebbenop
deuitslag,isonmiskenbaarzo.Hetis
meteenookderedenomtebekijkenwat
ermoetgebeurenomtevoorkomendat
politiekemachtwordtgekocht”.
Hijzegtdusdathetcampagnebudget
datdelandelijkepartijenkrijgenviade
rijkssubsidievaninvloedisopdever-
kiezingsuitslagbijdegemeenteraads-
enprovincialestatenverkiezingen.
DeWfpp5verplichtookdelokalepartijen
omeengiftenreglementoptestellen.
DeingangsdatumkanbijKBvastgesteld
worden.MinisterPlasterkbeloofdede
EersteKameromdaarovernogoverleg
tevoerenmetdepolitiekepartijen.
HetbestuurvandeVPPGiszeerbenieuwd
hoehijdatregeltmetallelokalepartijen.
Fons Zinken
1.PlanZijlstravoorafschaffingEersteKameriskinderachtig;briefopdesiteSP.
2.Prof.Mr.P.J.Oud:HetConstitutioneelRechtvanhetKoninkrijkderNederlanden1967blz.507:AantekeningenvanhetverhandeldeoverdeGrondwetvan1815blz.XXXIV.
3.Groupd’Étatscontrelacorruption(GRECO)vandeRaadvanEuropa.
4.Artikel4vandeGrondwetovergelijkekansenvankandidaten.
5.Wetfinancieringpolitiekepartijen:StaatscourantPublicatiedatum:02-04-2013t/m02-05-2013
19
Dick van Niekerk is neerlandicus en gaf jarenlang les op HAVO/ VWO/Gymnasium. Sinds oktober 1987 is hij gevestigd als zelfstandig journalist met Midden-Brabant als uitvalsbasis. Hij verzorgt journalistieke artikelen, tekstproducties en voorlichtingsbrochures voor de niet-commerciële sector.
Betere mentale prestaties dankzij
tweetaligheidNa de Tweede Wereldoorlog is er een bijna onuitroeibare mythe in de taalopvoeding
geslopen. Je kinderen thuis tegelijk dialect en standaard Nederlands leren zou niet
goed zijn. De schoolprestaties zouden er onder lijden en de beheersing van het
Nederlands zou onder de maat blijven. Maatschappelijk zouden de kinderen later
minder kansrijk zijn. Actuele onderzoeken doen die mythe echter volledig verdampen!
De taalleerresultaten van tweetalig opgevoede kinderen zijn beter dan die van
eentalige leeftijdgenoten! Tweetaligen kunnen later in hun leven de symptomen van
Alzheimer gemiddeld vijf jaar vertragen. Daarnaast kunnen zij zich van jongs af aan
beter concentreren en kunnen zij beter “multitasken” dan eentaligen.
Men verdedigt zelfs de boude stelling dat tweetaligen gezondere hersenen hebben.
Kortom: twee- of meertaligheid is niet langer een handicap maar een weldaad
waardoor je langer leeft!
DickvanNiekerk
20 Locomotie 51
EllenBialystok,hoogleraarcognitieve
psychologieinhetCanadeseToronto,kon
tienjaargeledennietbevroedendatzemet
haaronderzoekennaartweetaligheid1wereld-
wijdeenlawinevanreactieszouveroorzaken.
WatdeedBialystokprecies?Zeselecteerdein
eengeriatischcentrum200duidelijkegeval-
lenvandeziektevanAlzheimerenstelde
vastwieeen-oftweetaligwas.Vervolgenskeek
zenaarhetmomentdatdefamiliesigna-
leerdedaterietsnietgoedgingenwanneer
depatiëntenformeeldediagnoseAlzheimer
kregen.Inallebeidegevallenwarende
tweetaligenbijnavijfjaarouder!
Zeherhaaldehaaronderzoekbij200andere
patiëntenenhetresultaatwashetzelfde.
Mogelijkdatjehieruitalkonconcluderen
dattweetaligheiddehersensbeschermten
kunnenaanmerkelijkbetermetdeziekte
omgaan!Zekunnendesymptomenveel
langeronderdrukken.
Tweetaligen kweken reservesWelkaspectvantweetaligheidzorgtnu
voorditeffect?Alseentweetaligeineen
taalspreektisookdeanderetaalinzijn
geestactief.Datroepteenprobleemop:
hoeselecteerjedetaaldiejenodighebt
enzorgjeervoordatdeanderetaalniet
indewegzit.
VolgenshetCanadeseonderzoekmaakje
jedoorzo’nsituatieeencognitiefsysteem
eigendatdetaakheeftomwedijvertussen
detweetalenuittesluitenendeaandacht
eenpuntigterichtenopeenvanbeidetalen.
Alsjetweetaligbent,gebruikjeditsysteem
altijdendaardoorwordthetalleenmaar
krachtiger.
datzedaardoordeziektevanAlzheimer
nietzosnelkrijgen.MaarBialystokbetwij-
feldeofhetzoeenvoudigligt.Zedeedeen
vervolgonderzoekjemettwintigeentaligen
entwintigtweetaligen,allemaalongeveer
75jaaroud.ZehaddenallenAlzheimeren
zatenpreciesophetzelfdecognitieveniveau.
Jezoudusveronderstellendatzedezelfde
matevan“hersenbeschadiging”zouden
hebben.WatbleeknutoenBialystokc.s.
naardehersenfunctiekeken?
Detweetaligenhaddensignificantmeer
beschadiging2dandeeentaligen.Zehadden
duseenverdergevorderdstadiumvande-
mentiemaarzefunctioneerdenniettemin
ophetzelfdeniveau!
DatisvolgensdeCanadeseonderzoeker
eenonweerlegbareconclusie:tweetaligen
Luiheid van tongDemaatschappelijkeentaalkundige
benaderingvanhetdialectissinds1945
ingrijpendveranderd.Leesdaarvoormaar
inhetindertijdgezaghebbendetaalboek
vanfraterVictorvanNispen‘Verkenningen
ophetgebiedvantaalentaalonderwijs’.
(Tilburg1946).Defraterheefthetover
‘onbeschaafde’dialectsprekers.
Nadathijheeftvastgestelddatbeschaving
encultuurzichmanifestereninbeheersing,
houdthijzijnlezershetvolgendevoor.
“Anderenkennenditzelfbedwangniet;
hetzijndeonbeschaafden.Hunlevensmilieu,
hunverschijning,hunoptredentegenover
medemensengetuigtvangebrekaan
controleentucht.Gemakzucht,zelfzucht
missenbijhenderemvandezelfbeheersing.
Datopenbaartzichinhunlevensuitingen.
Ookinhuntaaleninhundialect.Eriseen
luiheidvantongenlippen.Klankenworden
nietafgewerktoftotaalverwaarloosd.
Denivellerendetendentiesdieeengevolg
zijnvandeinertievandespraakorganen,en
dieoverigensinelketaalwerkzaamzijn,
hebbenbijhendevrijeteugel.”
DialectlijktVanNispenvooralalseenhinder-
lijkverschijnseltezien:“Twee-ofmeertalig-
heidisaltijdeenobstakelvoordeculturele
ennationalesaamhorigheidvaneenvolk.”
Tochblijktdialectookdezachtekantenvan
defraterteraken:”Alsweonzegeboorte-
streekvoorgoedhebbenverlaten,roepthet
geluidvandeheemtaalweerdielievebeelden
vooronsopvanvoorheenenwekerenons
meteenzachtheimweenaardestreekwaar
onzejeugdzozorgeloosverstreek.Zowerd
destreektaalvoorveeldialectsprekerseen
kostbaarbezit!”
StreektaleninNederland
Locomotie wetenschappelijk bureau 51
21
Alles is te gemakkelijk voor ons eentaligen
DeEngelseauteurPaulBindingwijstinhet
boek‘OvereindinBabel’(Rekkem2007)
ophetlotvandeeentaligedieeenwereld-
taalspreekt.Hetlezenvaneenwerkineen
anderetaal–watEngelstaligenamperhoeven
tedoen-vereisteenmentalereisnaareen
anderdenkkader,steltdezeschrijver.
“Hetisjuistdezereisdiedereceptie
vaneenwerkineenanderetaaltoteen
uitdagingmaakt.Endezeuitdagingniet
aangaan,betekenteenverarmingvande
culturelebeleving,omnogmaartezwijgen
overdeverminderdeappreciatieophet
menselijkevlak.”(…)“VooronsEngelsen
ishetfunestopinternationalebijeenkomsten
waarEngelsdevoertaalis,datwesteeds
verstokenblijvenvandeprikkeldiezo
essentieelisvoorelkeserieuzeintellectuele
onderneming.Allesistegemakkelijkvoor
ons.
Erisaltijddatstemmetjedatzegt:
‘Jemoetjenietechtbezighoudenmetdie
ofdietaalmoeilijkheid.’Jekunteraltijdop
rekenendatdeanderenjetegemoetkomen
metvaakmeerdanacceptabelEngels.
En‘zij’zijnblijEngelstekunnengebruiken
eninhunnopjesmetjouwvriendelijke,
beleefdereactie.Ditisallemaalzoduidelijk
datikhetgevoelhebdatheteensituatie
isdiewemoetendoorstaan.”
Jekweektalshetwarekrachtige‘cognitieve
reserves’3diehetoptredenvandementie
uitstellen.Inonstaalgebiedkregende
bevindingenuitCanadaaanvankelijk
amperaandacht.Opeensymposiumin
Hengelovierjaargeledenbijvoorbeeld
werderwatlacherigovergedaan.
Daarwasalminderredentoetoeneen
vergelijkbaaronderzoekindeVerenigde
Statenpreciesdezelfderesultatenopleverde.
Tweetaligheid als medicijnErvolgdensteedsnieuweontdekkingen
overderelatietussentweetaligheiden
mentaleprestaties.Tweetaligenbleken
zichbeterteconcentrerenenkunnen
beterrelevantevanonbelangrijkeinfor-
matieonderscheiden.Zezijndaardoor
ookbeterinstaatomtweeofmeertaken
tegelijkuittevoeren,temultitaskendus.
Deafnamevancognitievevaardigheden
ophogereleeftijdisbijtweetaligen
aanmerkelijklager.InhetOostenrijkse
onderwijsvraagtmenaandachtvoorhet
feitdatdecognitievevoordelenvanmeer-
taligheidaloptweejarigeleeftijdinzetten.
Tweetaligekinderenvantweejaaroud
kunnenzichbeterconcentrerendan
eentaligeenontwikkelentijdenshun
leveneenaanmerkelijkbeterconcentratie-
vermogen!
InSpanjedeedmendeopzienbarende
ontdekkingdattweetaligendelinksekwab
vanhethersengebiedvanBroca-het
motorischeensensorischspraakcentrum-
gebruiken,terwijleeneentaligederechtse
kwabgebruikt.Daarmeelijkendeverschillen
inmentaleprestatiestussenmeertaligen
eneentaligennuookneurologischeen
fundamenttehebben.
JacomineNortier(universiteitUtrecht)
istotdusverredeenigeNederlandstalige
taalkundigedieuitvoerigingaatophet
buitenlandseonderzoek.Zijsteltvast
dat“ervooralsnoggeenmedicijnentegen
Alzheimeropdemarktzijndienetzo
gunstigwerkenalstweetaligheid.”
Ondanksenigvoorbehoudlijkthethaar
beterommeertaligheidbijmensente
stimulereninplaatsvanteontmoedigen,
zoalslanggebeurdis.
Veranderende taalhoudingHetismerkwaardigdatdenieuwsteweten-
schappelijkeinzichteninonstaalgebiednog
ampereenrolspeleninhetdebatover
tweetaligeopvoeding,devraagdusofjeje
kinderenvanjongsafaaninhetdialect
eninhetNederlandsgrootbrengt.
TonvandeWijngaard,streektaalfunctionaris
inLimburg,beaamtdatmaariswèlblijdat
deconclusiesdeLimburgsebenadering
bevestigen.Voortweetaligopvoedenwaren
inLimburgnamelijkaleerderandere
argumentenbovenwatergekomen.
Uitgebreidonderzoekopbasisscholenbracht
naarvorendatkinderendieLimburgsspreken
StreektaleninNederland
tweetaligen kunnen aanmerkelijk beter met de ziekte omgaan!
22 Locomotie 51
1. Tweetaligheidishetdagelijksgebruikvantweetalenofvaneendialecteneenstandaardtaalvankindsafaan.
2. EenCanadeseonderzoekersteldeonlangsvastdattweetaligenzelfstwee(!)keerbetertegenAlzheimerbeschermdzijndaneentaligedementiepatiënten.
3.BijhetvernemenvandezeconclusiesstartteeeneentaligeAlzheimer–patiëntonmiddellijkmethetlerenvaneentweedetaal:Frans.Indetweejaardaarna
warenzijnsymptomennietslechtergeworden:“Ikhebditheelhardnodig.AlsikstopmetdestudievanFrans,hebikhetideedatikhetnietlangmeerzalmaken.”
4.Hollandsmetbultjes
entegelijkNederlandsveelhogerscoren
voorNederlandsdandekinderendieeen-
taligopgevoedworden.Ingroep8wordt
hetverschilzelfsheelgroot.
Tervergelijking:deLimburgsekinderen
overtreffenbijNederlandszelfsruimde
prestatiesvanhunFrieseleeftijdgenoten
dietweetaligwordengrootgebracht.
VoorVandeWijngaardc.s.wasdit
onderzoeksresultaathetseinomeen
grootscheepse,oudergerichtecampagne
optezettenwaarindeLimburgseouders
werdenaangemoedigdomtochvooral
Limburgsmethunkinderentepraten!
Erverschenenpostersenpaginagrote
advertentiesmetdeveelzeggendetekst
‘GeerkalttochouchLimburgsmitdekienjer’.
“Datheeftzijneffectnietgemist!
Hetleverdeheelveelaandachtopinde
kranten,opradioentelevisie.
Iedereenpraatteerover.DeLimburgse
dialectenkregeneenkrachtigevitaliteits-
impuls.Somswashetnetdeomgekeerde
wereld.
Tijdenseenlezingvoordekatholieke
plattelandsvrouweninhetZuid-Limburgse
heuvellandbegonnendedamesmijerzelfs
vanteovertuigendathetzobelangrijkwas
datdekinderentweetaligwerdenopgevoed!
Enjuistmetdiéboodschapwasiknaar
hentoegekomen!”
Hetbesefdattweetaligheideenweldaad
isvoordekinderenheeftinLimburgsnel
verbreidinggevonden,vertellenrecente
onderzoekscijfers.Hetaantaloudersdat
Limburgsmetdekinderenspreekt,groeit
sterk.Limburgisdaarmeedeenigeregio
inditlandwaarhetaantaloudersdatde
streektaalmetdekinderenspreektaan
hetstijgenis.InbijvoorbeeldNoord-
BrabantenZeelandneemtditaantaljuist
zienderogenaf.
GeuzentaalDeveranderendetaalhoudingvandejonge
Limburgseouderslijkteenolievlekwerking
tehebben.VandeWijngaard:“Bijde
jongerenisersteedsmeerinteresseom
Limburgstegebruiken.Datziejeook
terugaandeveledialectuitingenopfacebook
eninhetsms-verkeer.Limburgsisvoor
jongereneensoortgeuzentaalgeworden.
JongerenzijnertrotsopomLimburgerte
zijn.”VeelLimburgsedialectenherleven.
VerrassendisdeommekeerinHeerlen
(90.000inwoners).“OverhetHeerlens
dialectisinLimburgvaaklacheriggedaan.
HetAlgemeenNederlandsheefteraltijd
eenhogestatusgehadendaardoorontstond
ereendialectdatnochNederlandsnoch
Limburgswas.HollesjofHuillandsmit
knoebele4werdhetvaakbesmuiktgenoemd.
Jekuntnuduidelijkeenontwikkelingwaar-
nemendieteruggaatnaarhetoriginele
Heerlens!”
Geraadpleegd:
• Canada-E.Bialystok,ReshapingtheMind:
TheBenefitsofBilingualism,CanadianJournal
ofExperimentalPsychology2011,vol.65,229-235;
E.Bialystoke.a.,Bilingualism,AgingandCognitive
Control:EvidenceFromtheSimonTaskPsycho-
logyandAging2004,vol.19,290–303;
VerenigdeStaten–BrianT.Golde.a.Lifelong
BilingualismMaintainsNeuralEfficiencyfor
CognitiveControlinAging,TheJournalofNeuro-
science2013vol.33,387–396;CharlotteHoffmann,
AnIntroductiontoBilingualism,Londonand
NewYork1991;Oostenrijk–Gombos,G.,Mehr
sprachigkeitzwischenBildungschanceund
Bildungsrisiko,Erziehung&Unterricht2008,158,
10–20;Spanje–GarbinG.e.a.,Bridging
languageandattention:Brainbasisoftheimpact
ofbilingualismoncognitivecontrolInternet:
Neurolmage2010
•Nederland–JacomineNortier:NederlandMeer-
talenland,Amsterdam2009;SjaakKroon&Ton
Vallen(red.)DialectenSchoolinLimburg,
Amsterdam2004;HansVandeVeldee.a.,Lim-
burgskalle,wiesjteit’td’rmit?,in:Veldeke
Jaarboek200756–73,Roermond2008
Dit is de 30e aflevering in de serie Streek-
talen in Nederland door Dick van Niekerk.
StreektaleninNederland
Jongeren zijn er trots op om Limburger te zijn.
Locomotie wetenschappelijk bureau 51
23
SpotlightNaeenlevenlangwerkzaamgeweesttezijnindenatuurkunde
belandjedannogalonverwachtindepolitiek.Ikhoefdenkik
niemandervanteovertuigendatditeenheelanderewereldis,
maarhoeanders?Enheeftdatgevolgenvoordemanierwaarop
jenaardewereldkijkt?
Indenatuurwetenschappenhebbenwewetmatighedendie
opbasisvanuitgebreideexperimententotstandzijngekomen.
HetmooievandienatuurwettenisdatzegeldenvanTokiotot
Amsterdam,endatiedereendieerdemoeitevoorneemt,die
wettenookkantoetsen.Datismooi,wantdatmaaktdeverworven-
hedenvannatuurwetenschappengrotendeelsonafhankelijkvan
cultuur,vanpersoonlijkeopvattingen,vanlobbyistenofvande
belangenvanbepaaldegroeperingen.Erbestaatkennelijkzoiets
alseentoetsbarewaarheidenjemoetvangoedenhuizekomen
omdaardestoelpotenonderuittezagen.
Alsnatuurwetenschapperindepolitiekbeginje,endatis
gezienbovenstaandebegrijpelijk,meteenidealistischen
waarschijnlijkenigszinsnaïefmensbeeld.Maaralsnelleerje
datpolitiekechtgeennatuurkundeis.Indepolitiekgaathet
erommensenteovertuigen,endaarbijishetvertellenvande
waarheidsimpelwegéénvandemogelijkestrategieën.
Somslijktheterindepolitiekdanookvooralomtegaan
omdoormiddelvanretoriekonzinalswaarheidteverkopen.
Tecynisch?Ikdenkhetniet.
Uitzelfbescherminghebikgeleerdom,zodraiemandiets
debiteert,mezelfdriesimpelevragentestellen:
1.WIEzegthet?
2.WAAROMzegthijhet?
3.WaaromzegthijhetNU?
Datblijktbuitengewoonverhelderendtewerkenenikvertelu
graagwaarom.
Deeerstevraagdwingtjeertoenatedenkenoverdeonafhan-
kelijkheidvandespreker.Ishijdespreekbuisvaneenbelan-
gengroep,vaneenorganisatie,vaneenlobbygroep?
Detweedevraagdwingtjeomnatedenkenoverwatdespreker
wilbereiken.Waarishijopuit,waarombeginthijoverditonder-
werp?Tenslottelegteenantwoordopdederdevraageventueel
opportunismemeestalgenadeloosbloot.Decombinatievan
dezedrievragenblijkttedienenalseenvlijmscherpfileermesdat
verborgenbedoelingenfeilloosindeschijnwerperplaatst.
IndeEersteKamerbeniktemiddenvaneenovermaataan
juristeneneconomenéénvandezeerzeldzamenatuurweten-
schappers.Deredeneertrantdieikmeebrengnaardedebatten
isnietaltijdgebruikelijkenvalthetniet-wetenschappelijk
geschooldevolkvaakwatrauwophetdak.Vroegerevakgenoten
uitdenatuurkundevertellenmijregelmatigheteenverademing
tevindendaterindepolitiekiemanddenktzoalszij.Ikhebniet
deillusiedatikeigenhandigdewereldkanveranderen.Ikdenk
weldatmijnmaniervandingenbenaderenmensenaanhet
denkenzet.Endatisaltijdeengoedbegin.
Kees de Lange
Senator OSF
Zo maar wat vragen
(Foto:Topshots)
24 Locomotie 51
AlruimeenhalveeeuwwordtinGroningengasvanhogekwaliteit
gewonnen.Bewonersvanhetnoordelijkdeelvandeprovincie
hebbeninmiddelstemakenmetaardbevingen.Hetgrootstedeel
vandeaardgasbatengaatechterrichtingDenHaag.
DePartijvoorhetNoorden(PvhN)concludeertdatGroningen
weldelasten,maarnietdelustenkrijgt.Immers,werkgelegenheid
voorderegionalebevolking,daarzorgtdegaswinningnauwelijks
voor.
Vreemdgenoegconstateertdepartijtevensdateronderde
Groningersgeenbredebereidheidistotstevigeactie.
Blijkbaargaan‘nuchterenoorderlingen’nietsneldebarricadenop.
EengesprekhierovermetJanLambersenLeendertvanderLaan
vandePvhN.
“Deboerenzienhetmaaivelddalen,opdenduurzullendijken
verhoogdengemalenaangepastmoetenworden,aardbevingen
bedreigendedijkenengebouwen.”,constateertLeendert.
“Wijalspolitiekepartijzijngeendirectbelanghebbende
Jan Lambers (70) uit het Groningse Eelde is van huis uit econoom en werkte jarenlang in diverse functies bij onder meer de Gasunie. Voor de Partij voor het Noorden doet hij onderzoeken en hij vervult er de functie van webredacteur.
PvhN betreurt geringe actiebereidheid
Aardgasbaten gaan volledig naar Den Haag; kans op aardbevingen blijft
Leendert van der Laan (41) uit de stad Groningen -financieel dienstverlener en huisvader- was in 2002 mede-oprichter van de Partij voor het Noorden, waar hij woordvoerder is. Tevens is hij actief voor de Lokale Stadspartij Groningen.
LeendertvanderLaan(Foto:Topshots)
JanLambers(Foto:Topshots)
25
-webezittengeenonroerendgoedenondervindendusookzelf
geenschade-maarzienhetwelalsonzetaakomjuridischverzet
doorburgersenbedrijventegendeNederlandseAardolie
MaatschappijendeNederlandseoverheidmedeteinitiërenen
ondersteunen.Maarhelaasishetvoordeweinigeactievoerders
inGroningenheellastigommedestanderstevinden.
TijdenseenvandebezoekenvanministerHenkKampvan
EconomischeZaken-hijkwaminLoppersumvoorlichtinggeven
enwerekendenopeenflinkeprotestbijeenkomst-werdzelfsnog
massaalhetWilhelmusgezongenomdatBeatrixnethaarabdicatie
bekendhadgemaakt…”
SchadeTochzijnerinmiddels-naastdeVerenigingEigenHuis-twee
actiegroepenactief:VerenigingGroningerBodemBeweging
enActiegroepSchokkendGroningen.VerderisdoorDeHaan
Advocaten&NotarissendeStichtingWAG(Waardevermindering
doorAardbevingenGroningen)opgericht.Dezewileigenarenvan
onroerendezakenbijstaaninhetverhalenvanschadeopdeNAM
en/ofdestaat.DatisnamelijkwaarhetdemeesteGroningersom
gaat:geledenschadedoorbevingenengrondverzakkingenterug-
betaaldkrijgen.EndaarkomtdeNAMaantegemoet.
“Maarwemoetenooknaardetoekomstkijken”,uitLambers
zichopbezorgdetoon.“Erisgeenenkelegarantiedatnieuwe
bevingenvoorkomenkunnenworden.Zekunnenwellichtin
hevigheidtoenemenenwatalserdodenvallen?”
Beidengevenaandatde30-jarigeexportcontractenrond2000
zijnvernieuwd,terwijltoenallangbekendwasdatbijverdere
gaswinninghetrisicovanaardbevingenzoutoenemen.
“IniedergevalhaddeNAMdatalmediotachtigerjarentoegegeven.
Blijkbaarnammendatrisicovoorlief,wantdeproductiewerd
zelfsnogopgevoerd”,aldusLeendert.Jan:“In2000heeftmen
dusdekansomdegaswinningstoptezettenweggegeven.”
Turf versus gas“TijdensdeeerstekeerdatKampinGroningenwasennaderonder-
zoekbeloofde,voerdehijaandatdegaswinningdeGroningers
ookveelheeftopgeleverd.Hijhadzichechterslechtlatenvoorlichten
doorzijnambtenaren”,betoogtVanderLaan,hetgeenonderschreven
wordtdoorLambers,dieuitvoerigonderzoekdeednaardeecono-
mischeeffectenvandegaswinning.Ondermeerschreefhijin
opdrachtvandePvhN´Turf&aardgasinGroningen;eenwereld
vanverschil´enmomenteellegthijdelaatstehandaaneenrapport
metalstitel:´ZwartWitboekGroningenGaswinning´.
Ineerstgenoemdeuitgaveconstateerthijdatdewinningvan
turfofwelhoogveenontginningtotopdedagvanvandaagnuttig
rendementoplevert.“ZoalsbijvoorbeeldhetWinschoterdiepdat
indeeerstehelftvande17eeeuwwerdaangelegdtenbehoeve
vandeafvoervanturf,netalsanderekanalen,bruggenensluizen.
Ookdescheepsbouwbloeide.
Landdatnadeturfwinningoverbleefwerdvervolgensmet
behulpvanveelmankrachtgeschiktgemaaktvoordelandbouw.
Vergelijkditeensmetdeinvesteringenindeaardgasinfrastructuur.
AlshetaardgasuithetNoordenverdweneniskanhetaangelegde
transportnetsneltotoudroestvervallen.”
InstallatiesNAM(Foto:Topshots)
26 Locomotie 51
‘Kwart opbrengsten naar het Noorden’Zorgdedeexploitatievanhethoogveenvoorveeldirectewerk-
gelegenheid,degaswinningdoetdatniet,luidteenconclusieuit
hetrapport.Eencitaat:“Eenboorploegbestondvoornamelijk
uitzwaarmateriaaleneenpaaroperators.Alsdeputeenmaal
geslagenwasvertrokdeboorploegenverliepdewinningbijna
zonderpersoneleinzet.Transportvangasgeschiedtdoorbuizen
endiewerdengeproduceerddoorfabriekendiedoorgaansniet
inhetNoordengevestigdwaren.”
“DevestigingvanproductiemaatschappijNAMendeNederlandse
Gasunie(belastmettransportenverkoop)zorgden,samenmet
deaanlegvandeinfrastructuur,overigensaanvankelijkwelvoor
enigeduizendenarbeidsplaatsen”,voegtLamberseraantoe,
“waarvanechtereendeelwerdingevulddoorwerknemersuit
anderedelenvanhetlandofhetbuitenland.”
VoornaamsteconclusievanhetrapportisdathetNoordenvan
develemiljardenaanaardgasbaten-ondermeerafkomstiguit
deexport-slechtseenfractieterugziet.RedenwaaromdePvhN
nuervoorstrijdtdatstructureel25%vandeopbrengstnaarhet
Noordengaat.EndaarmeebedoeltmennietalleenGroningen,
maarookFrieslandenDrenthe.
Risico’sInhetandererapporttrachtLambersaantetonendathet
geleidelijkstopzettenvandegaswinninginGroningenvoor
zoweldezeprovinciealsderestvanhetlandeconomischgeen
grotegevolgenzalhebben,medeomdatgasookvanelders,
bijvoorbeeldRuslandtebetrekkenis.“Wekunnenonsgasbeter
alsreservelatenzitten.”
Beslotenwordtmet:“Voortzettingvandegasproductiezoude
indeaardbevingsgebiedenwoonachtigebevolkingnietalleen
aanonaanvaardbarepersoonlijkerisico´sblootstellen,maarzou
ooktoteeneconomischeencultuurhistorischerampvoorhet
desbetreffendedeelvanGroningenleiden,omdatspookdorpen
kunnenontstaan.”
LeendertvanderLaan:“DatistocheengevolgvandeNederlandse
machtspolitiek,dievollediginDenHaagisgeconcentreerdende
verderweggelegenprovinciesletterlijkleegzuigt.”
HijberijdtdaarmeemeteenhetstokpaardjevandePvhN,die
immersvooreenzelfstandigelandsregioGroningen-Friesland-
Drenthepleit.“HetprobleemgebiedbetreftvooralNoord-Groningen,
dattochalmetkrimpenleegloopwordtgeconfronteerd.Alsdie
bevingenblijvenaanhouden,gaatechtniemanddaarmeerwonen!
Hetistrouwenssowiesobizardateenoverheid,dieeigenlijk
huisenhaardvandeburgerzoumoetenbeschermen,aande
NAMtoestemminggeeftomdoortegaan,indewetenschap
datdekansgrootisdathuizenvanburgersbeschadigd
worden.Erwordtdanweliswaargeldbeschikbaargesteldvoor
schadeherstelenpreventievemaatregelen,maarhetvoeltheel
vreemd.”
7000 schadegevallenVooralsnogzietheternietnaaruitdatdegaswinningwordt
teruggeschroefdofstopgezet.Dekansopnieuwebevingen,
ookzwaarderemeteenkrachttot5opdeSchaalvanRichter,
zijnnietuitgesloten.“HetStaatstoezichtopdeMijnenheeft
alberekenddatalsdegasproductiewordtverminderd,inieder
gevaldezwaartevandebevingenzalafnemen”,weetLeendert.
“KampheeftinLoppersumbeloofddezaakteonderzoeken.”
Erzijninmiddelsbijna7000gevallenvanmateriëleschade
gemeld.Jan:“VreemddatdeGroningersnietmassaalinactie
komen,temeerdaarhetaardgaséénvandegrootsteinkomsten-
postenvanhetRijkis.ZoheeftGroningerBodemBeweging
slechts1000leden.Groningerszijnmoeilijkinbewegingte
krijgen.Ikkrijgdeindrukdatzenietkritischzijn.Wijzijndat
wel,maarkondennooiteenvolkspartijworden.Hetislastigom
nieuweledentewinnen,deGroningerslijkenwelhorig.”
Leendertvermoedt:“Misschienheefthetwelietstemakenmet
deprotestanteachtergrondvanderegio,waarintrouwaankerk
enoverheidvooropstaat.”
JanLambersenLeendertvanderLaan(Foto:Topshots)
AardbevingsschadeinGroningen
27
‘Onbehoorlijk bestuur’MaardePvhNblijftstrijdbaar,isaltwaalfjaarmetdezekwestie
bezigenkondigdeeerderditjaaraanjuridischeprocedureste
willenstartentegendelandelijkeoverheidendeNAM.
Leendert:“Datkunnenwenietdoenalspartij,dusdaaromzoeken
wemedestanders,belanghebbendendiedeprocedurekunnen
voeren.Ikdenkaanactiegroepen,waterschap,provincieofbij-
voorbeelddeStichtingOudeGroningerKerken.
WewillenondermeerhetministerievanEconomischeZaken
enpremierRutteaanklagenwegens‘onbehoorlijkbestuur’omdat
zijophetstandpuntblijvenstaandatNederlandnietzonderhet
Groningsegaskan.”
RechtsprocedureInhetrapport-in-wording´ZwartWitboekGroningenGaswinning´
schrijftJanLambersalsvervolgdaarop:“Ookzijnwesamenmet
anderenmomenteelaanhetonderzoekenofenhoeeenrechts-
proceduretegenminsterKampkanwordenaangespannenten
eindedezeterugtelatenkomenopzijnbesluitomdeproductie
vanGroningengasnietstoptezettenoftevermindereneneerst
deresultatenvannaderonderzoekaftewillenwachten.Datzou
betekenendatpasopzijnvroegstvanaf1decembervanditjaar
maatregelenzoudenkunnenwordenoverwogen.”
VerderisdePartijvoorhetNoordenvoorstandervandeoprichting
vaneencompensatiefondszoalsvoorgestelddoordeGroningse
CommissarisvandeKoningMaxvandenBerg,datruimeen
miljardeurozoumoetenkunnenbeherenvoorinvesteringen
teneindederegioteversterkenenomtoekomstigeschadesop
tevangen,ookniet-zichtbareschadesenwaardevermindering.
Ditdanbovenopde100miljoeneuroschadevergoedingdieKamp
reedshadtoegezegd.“Veelteweinig,daaromblijftdePartijvoor
hetNoordendaarnaastdie25%vandejaarlijkseaardgasbaten
eisen”,besluitJanLambers.“Diedanbelegdzoudenmoeten
wordenineenfondsopvergelijkbarewijzealsdatinNoorwegen
metdebatenvandeolie-enaardgaswinninggebeurt.Alleenop
diewijzelijkthetNoordennogduurzamebatenuithetaardgas
uithaarbodemteverkrijgen.”
Maarten Brorens
HethoofdkantoorvandeGasunie(Foto:Topshots)
“In 2000 heeft men dus de kans om de gaswinning stop te zetten weggegeven.”
28 Locomotie 51
In haar kracht ligt haar zwakteOpeenzaterdagochtendinaprilontmoetteneenvijftigtallokale
politicielkaaropeenregiobijeenkomstvandeVPPGinNijverdal.
Ikwasuitgenodigdomdeaanwezigenietstevertellenoverde
OSF.Wijwerdenwelkomgehetendoordeburgemeestervan
Nijverdal,mevr.AnnekeRaven.Zijhadzichgoedverdieptin
hetwelenweevandelokalepolitiekepartijen.Haarquote:
‘Lokalepartijenmoetenveelalzelfhetwieluitvinden.’
Aanheteindvandeochtendkwamdestellingvandeburge-
meesternogeensuitgebreidaandeorde.
Metelkaarconstateerdendeaanwezigendatdekrachtvande
onafhankelijkepolitiekligtinhetnietgebondenzijnaan
centraal-landelijkepartij-organen,maardatdaartegelijkhaar
zwakteligt.Zehebbendanweliswaargeenlastvanlandelijke
politicidiehenvoordevoetenlopen,maarbuitendeeigen
gemeentekunnenzenietofampereenvuistmaken.
Deconclusiewaseenvoudig.Lokalepartijenopererennogveel
tegeïsoleerd.DeVPPGkandoorhetgebrekaanmiddelenhier
maargedeeltelijkietsinbetekenen.
Voordeprovincialepartijenisdesituatieietsgunstiger.
Zijhebbenkansgezienzichaanheteindvandevorigeeeuw
zoteorganiserendatzevoordevijfdekeereensenatorvoorde
EersteKamerhebbenkunnenleveren.Hetstreven/deopdracht
vandeOSFishetomdeprovincialeonafhankelijkepolitiekte
versterken.Eenmogelijkheiddaartoeisommeerlokalepolitici
teinteresserenvoordeprovincialepolitiek.Alseenkwartvan
allestemmennaardelokalepartijengaat,danmoetervoorde
provincialepolitiekookmeerinzittendanernuuitkomt.
NietvoornietshebbenOSFenVPPGdaaromdebandennauwer
aangehaald.HetwasmijvergundombijdeVPPG-aanhangdie
ochtendeenoproeptedoendekrachtentebundelenenzichsterk
temakenvooreeneigengeluidindeProvincialeStaten.Van
diversekantenwerdhierinstemmendopgereageerd.
WijhopendatdevoornemensinSallandenTwenteindaden
wordenomgezet,wantookvoordeonafhankelijkepolitiek
geldt:Eendrachtmaaktmacht.Hetzoueengoedezaakzijn
wanneerindeProvincialeStatenvanOverijsselindetoekomst
destemvandeonafhankelijkepolitiekzoudoorklinken.
HetbestuurvandeOSFisbereidomditstreventeonder-
steunen.
Jabik van der Bij
VoorzitterOSF
DaGBOEK VaN EEN VOORZITTER
(Foto:Topshots)
28
29
DeeetgroepvormteenvandeveleactiviteitenvandeZorg-
coöperatieHoogeloon.Iederedinsdagscharenzichtwintig
totdertigseniorenuitHoogeloonaantafelvoordewarme
maaltijdinhetzaaltjeD’nHerd.Gekooktwordtersteedsdoor
viervrouwelijkevrijwilligers.Zijzittenineenpoolvantwintig
‘jongeouderen’dievoordezeklusoproepbaarzijn.Datmaakt
datdedriegangenmaaltijd-metuitsluitendgerechtendiein
hetdorpzelfzijningekocht-tegeneenmildeprijskanworden
aangeboden.Ledenvandecoöperatiebetalene5,50;niet-leden
eeneuromeer.
HeteetmomentisvoorMariaWaalenheelgeschiktombij
sommigeouderenevennaardegezondheidssituatieteinfor-
merenenvoordeouderenzelfishetvaakeenaanleidingom
debijhenlevendevragenenbehoeftennaarvorentebrengen.
“Zo’nvraagoverhetalarmziterregelmatigbij,maarmensen
komenookmetvragenoverdeverzekering,overzorgvoorzie-
ningenthuisofovereenrollator.Maarsomszittenzealleen
maarevenomeenpraatjeverlegen,”zegtMariaWaalendie
tweekeerperweekspreekuurhoudtinD’nBogerd.
Wat kunnen we zelf nog?OphetoogisHoogeloon(2000inwoners,gemeenteBladel)
eenprobleemlozekleinekern.Hetdorpisomringddooruniek
Zoeklicht op kleine kernenIn de serie ‘Zoeklicht op Kleine Kernen’ besteden wij aandacht aan de problematiek en de specifieke eigenheid van de kleinere dorps-
gemeenschappen. Nu de steden in dit land volgens de jongste regeringsplannen opgeschaald gaan worden tot minimaal 100.000 inwoners,
dreigen kleine kernen geruisloos van de politieke agenda te verdwijnen. Wij richten ons vooral op de leefbaarheidsperikelen binnen de kernen
en op de talrijke burgerinitiatieven die landelijk een voorbeeldwerking kunnen hebben. Bij kleine kernen denken we aan dorpsgemeenschap-
pen tot maximaal 6.000 inwoners. Suggesties voor deze rubriek kunt u sturen naar het e-mailadres van de auteur: [email protected]
Hoogeloon vult zelf de zorg in
MariaWaalen-coördinator(Foto:DickvanNiekerk)
Dinsdagmiddag 13.00 uur. De senioren van de eetgroep uit Hoogeloon hebben hun warme maaltijd in steunpunt “D’n Bogerd” er net op zitten. De mannen zijn al opgestaan en complimenteren de vier leden van de vrijwilligerskookploeg met Brabantse uitbun-digheid voor het ondervonden culinaire genot. De dames blijven langer natafelen. Een van hen schiet Maria Waalen aan, de coördinator zorgactiviteiten die net even binnen-loopt. “Maria, het wordt nu wel tijd dat ik thuis een alarm krijg. Kun jij dat niet snel in orde laten maken?” Zonder enige aarzeling krijgt de vragenstelster de toezegging dat het binnen een paar dagen voor elkaar is.
30 Locomotie 51
natuurgebiedenheelruimengroenaangelegdrondomde
imposantePancratiuskerk,ookwelde‘kathedraalvandeKempen’
genoemd.Erstaandegelijkeeensgezinswoningen,maarook
prachtigevilla’s,jazelfseentotwoonruimteomgebouwde
zuivelfabriekenditobierbrouwerij.Hetdorpheefteen
goedgeoutilleerdontmoetingscentrum.D’nAnloôpbeschikt
over-nietonbelangrijk-eenpinautomaateneriseenkleine
supermarkt.Ogenschijnlijkniksomjezorgenovertemakendus!
Maarin2005aldachtendebewonersdaarandersover.
Devergrijzingbegontoeteslaanenveelseniorenmeteen
beperkingdreigdenhunfraaiedorp,waaraanzezogehecht
waren,temoetenverlatenomdatzeergensandersverzorging
nodighadden.“Datnooit!”hebbendeHoogeloonerstoenen
massebeslotenenalraswashetideevaneenzelfopterichten
zorgcoöperatiegeboren.Solidariteit,eigenverantwoordelijkheid
enzelfwerkzaamheidzijndaarvandesleutelwoordengeworden.
“Watkunnenwezelfblijvendoen?”isdeeerstevraagdieieder-
eenzichzelfstelt.Vooralleswatdaarnakomthebbendeburgers
vanHoogeloonzelfhetheftinhandengenomenzodatwonen,
welzijnenzorgopdegewenstewijzevormkunnenkrijgen.
Onderhetmotto‘métzorgenzónderzorgeninHoogeloon
blijvenwonen’heeftdeonvermoeibareanimatorenhuidige
voorzitterAdPijnenborginkortetijddeorganisatiedaarvoor
vormkunnengeven.
Menbegonmetdeeetgroependiedeeddemensenvan
zorgcoöperatiebeseffendaterbehoeftewasaandagbesteding.
Voorheenwerdendeouderendieinaanmerkingkwamenvoor
dagbestedingpertaxibusjenaareldersvervoerd,nukunnenze
daarvoorterechtinHoogeloonzelf.Kortdaaropvolgdenhet
spreekuur,deuitleenvan‘rollendmaterieel’zoalsscootmobiel
enrollatoren-typischvoorHoogeloon-detuinservice.
“Veelouderenwillengraaginhunhuisblijven,maarzijnniet
meerbijmachtedetuinhelemaalbijtehouden.Datwordtte
zwaar,terwijlzetochdagelijksvankleinedingetjesinhuntuin
willenblijvengenieten.Viaonskunnenzedantegengereduceerd
uurtariefprofessionelehoveniersoproepenomdetuinoporde
tehouden,”aldusMariaWaalen.
Dementievriendelijke gemeenteIn2007gingdecoöperatieoverophetaanbiedenvanzorg
aanhuis.Hetwerdeendoorslaandsucces.Dezeafdelingvande
coöperatieheeftmomenteelvijfmenseninloondienst.Maarde
ontwikkelinggingverder:In2012zijntegenoverdePancratius-
kerktweezorgvilla’singebruikgenomen.Stijlvollehuizenmet
eenonderlingeverbindingdiegebouwdzijnopinitiatiefvan
decoöperatie.Indewoningenisplaatsvoorveertienmensen:
dementerendeouderenenpersonenmeteenverstandelijke
beperking.
Voortaankunnenookzijinheteigendorpblijvenwonenende
zorgkrijgendiezenodighebben.Bijdezorgverleningaande
veertienbewonerswordendepartner,familieendeomgeving
zoveelmogelijkbetrokken.Dezorgdiezijnietkunnenbieden,
wordtaangebodendoordecoöperatie.
“Hetaardigevanonzeaanpakvandementieisdatdegemeente
Bladelhelemaalomisgegaanenzichheeftontwikkeldtoteen
dementievriendelijkegemeente.Datbetekentonderanderedat
alhetbaliepersoneelgeschooldisindebenaderingvandementie-
patiëntenendatiedereendiebijdeuitvoeringvandeWetMaat-
schappelijkeOndersteuningisbetrokken,eencursusfamiliezorg
heeftgevolgd.”
Dezorgcoöperatieiseengrootsuccesgeworden.Erzijn240
mensentegeneenjaarlijksecontributievane20,00lid.
Vanuithethelelandkomenerwekelijksvragenoferkomennaar
coöperatieveideeënhongerendebezoekersomzichinHoogeloonte
oriënteren.MariaWaalen,dieeenlangecarrièreindereguliere
zorgachterderugheeft,isdaarovernietverbaasd.“Zoalswijhet
doen,datisdezorgmaniervandetoekomst!Wijbrengeneen
heelnieuwemaniervandenken.Indetraditionelezorgmaakt
meneenaanbodengaatmendaarmeenaardemensen:
Ditkunnenwijvoorudoen.Maaktumaareenkeus.
(Foto:DickvanNiekerk)
Detweezorgvilla’s(Foto:DickvanNiekerk)
Zoals wij het doen, dat is de zorgmanier van de toekomst
31
De zorgpioniers van HelenaveenDezorgcoöperatieHoogeloonlijktinditlandsnelschooltemaken.
Steedsmeerkleinekernenwillenstapsgewijsdecoöperatieve
zorggedachteinpraktijkbrengen.Eenvandeeerstewashet
nietigePeeldorpHelenaveen(862inwoners,gemeenteDeurne).
DatHelenaveenhiermeevooropliep,daarvankeekinOost-
Brabantniemandop.DeHelenaveenerswarenertienjaar
geledenookalalsdekippenbijtoenuitlektedatdeprovincie
eenbedragvan800.000euroklaarhadliggenvoordeintegrale
ontwikkelingvandedorpskern.Eensplinternieuwgemeenschaps-
huisverrees.Depleinenvoordithuisenvoordebasisschool
kregenzo’ningrijpendeopknapbeurtdathetdorpsgezicht
aanmerkelijkverfraaidwerd.Tevenswerdeennieuwezorgvleugel
aanhetgemeenschapshuisvastgebouwd,dienudoordezorg-
coöperatieHelenaveenbenutwordt.
Debesluitvormingbijenhetdraagvlakvoordergelijkeaange-
legenhedenzijninhetPeeldorpjeheeloverzichtelijk,omdat
iedereinwonerinprincipedeeluitmaaktvandedorpsraad.Elke
dorpelingkandaaromaltijddebijeenkomstenbijwonen.En
omdatHelenaveenvanoudshereenondernemenddorpis,wil-
lendeinwonersgraageerstzèlfdeoplossingenbedenkenvoor
alleproblemendieindedorpsraadoptafelkomen.
Daarnaschakeltmendeoverheidpasin.Inzo’nminidoe-demo-
cratiewasdestapnaarhetcoöperatievezorgdenkennietzogroot.
DeWerkgroepZorgstarttein2008.Aanvankelijkwasdegedachte
datdeseniorenminstenstienjaarlangerinhetdorpzouden
moetenkunnenblijvendantotdantoe;gemiddeldminstenstot
hun75e.Maardoordezorgcoöperatiezijndiemogelijkheden
nogmeeropgerekt.
VoorzitterJanGerritserkentgrifdatdegekozenopzetineerste
instantieis‘afgekeken’vandievanHoogeloon.“Devoorzitter
uitHoogeloon,AdPijnenburg,isonszelfseenjaarlangeendag
indeweekprodeokomenbegeleiden.Daarvanhebbenweheel
veelopgestoken.”
“Wijhebbeneerstdedorpsgenotengevraagdwelkeprioriteiten
zehadden.Datwasallereerstdagbesteding,vervolgensklusdiensten,
daarnaeenalgemeeninformatiepuntendeverstrekkingvan
hulpmiddelen.Begin2010zijnwemettweedagen‘dagactivi-
teiten’begonnen.Wehaddendaardooralmeteenvijftigleden
endataantalisondertussenopgelopentotzeventig.
Diebetalentweeeurocontributiepermaand.Hetgeheelwordt
gedragendoor27vrijwilligers.”Gerritsen:“Momenteelzijnwe
inoverlegmetdegemeenteoverhetaantrekkenvaneencoördinator
voorvieruurindeweek.Diekangerichtersturinggevenenveel
vandeactiviteitenverderuitdiepenenuitbreiden.”
OndertussenheeftdeHelenaveensezorgverenigingeenpaviljoen
gebouwd-‘HetHofje’.“Datdoetdienstalseenopenkeuken
maartevensalseenrust-envergaderruimte.Metdebouwvan
ruimtesenvoorzieningenligthetbijonstenopzichtevanHoog-
eloonwatgecompliceerder.Wijzijnalsdorptekleinomsubsidie
tekrijgenvoorruimtesenaccommodatieszondermeer.Pasals
weeenruimteaantoonbaarmultifunctioneelkunnenendaad-
werkelijkgaangebruiken,komtergeldlos.”
PioniersfaseIsdepioniersfaseinhetgroenePeeldorpnuachterderug?
“Welnee,jepioniertnogsteedselkedag.Jehebtgeenblauwdruk
hoejedingenmoetdoen,jemoetzelfsteedsallesuitvindenmaar
weltrouwblijvenaanhetbottomup-denken.Datwerktwel
aanstekelijkoponzeinwonersdievoorvanallesklaarstaan.
Daardoorkomjeeraltijdweluit.LaatsthoordeikHermanWijffels
sprekenenhijverwoorddepreciesdedenkwijzewaaropons
coöperatiewerksteunt:‘Demensenwordensteedsmondiger.
Zehebbengenoegvanaldieduredirecteuren.Weregelenhet
zelfwelenwevoerenhetookzelfuit.Datisdenieuwetrend.’”
Gerritsen:“Hetiseenprachtigeervaringomhetnieuwecoöperatieve
denkeninpraktijktebrengen.Daarbijishetzekernietverwonder-
lijkdatjuistBrabantsedorpendaarmeevooroplopen,want
rond1900laginBrabantdebakermatvandecoöperatieve
gedachte.”Develereactieszijneenpermanentestimulansvoor
Gerritsendezijnen:“In2009heeftHelenaveendewedstrijdom
hetgroenstedorpvanNederlandgewonnen.Toenwasiedereen
blij.Nubespeurikzelfsdatiedereensupertrotsisopdezorg-
coöperatie.Jehoortoveraldatwijditalskleindorptochmaar
weermooivoorelkaarhebbengekregen.”
Wijdraaienhetom.Watisuwbehoefteenwatkuntuzelfnog?
Voorderestzoekenwijeenoplossing.Daarbijhoudenweer
ooknogeensrekeningmeedatdemensenopdewerkvloerals
eerstezienhoehetwelmoet!”
VoormeerinformatieInternet:
www.zorghelenaveen.nlenwww.zorgcooperatie.nl(Hoogeloon)
Dick van Niekerk
(Foto:DickvanNiekerk)
32 Locomotie 51
Partij voor het NoordenGroningen/Friesland/Drenthewww.partijvoorhetnoorden.nl
Fryske Nasjonale PartijProvincieFrieslandwww.fnp.nl
Onafhankelijke Partij DrentheProvincieDrenthewww.opd.nl
Partij voor ZeelandProvincieZeelandwww.partijvoorzeeland.nl
Provinciaal Belang FrieslandProvincieFrieslandwww.provinciaalbelangfriesland.nl
Ouderenpartij Noord-HollandProvincieNoord-Hollandwww.ouderenpartij-nh.nl
Platform Lokale Partijen UtrechtProvincieUtrechtwww.p-l-u.nl
Partij Nieuw LimburgProvincieLimburgwww.partijnieuwlimburg.nl
Drents BelangProvincieDrenthewww.drentsbelang.nl
Platform Lokale PartijenProvincieZuidHollandwww.platformlokalepartijenzh.nl
(Foto:Topshots)