1

Statinlerin Pleiotropik Etkilerine Klinikten BakışStatinlerin Pleiotropik Etkilerine Klinikten Bakış

Dr. Meral KayıkçıoğluDr. Meral KayıkçıoğluEge Üniversitesi Tıp FakültesiEge Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kardiyoloji Anabilim DalıKardiyoloji Anabilim Dalı

Ölüme çare arayan insanoğlu...Ölüme çare arayan insanoğlu...

Kalp Kalp hastalıklarıhastalıklarıStatinlerStatinler

2

4S’den itibaren Büyük Statin Çalışmaları ile 13 Yıl

İkinci dönem çalışmalar

• Diğer yüksek-riskli gruplar– AKS, yaşlı, DM, HT

• Plasebo dışı karşılaştırmalar– olağan tedaviye karşı (ALLIANCE,

ALL-HAT)– aktif ilaca karşı (PROVE IT, A to Z)

Erken dönem çalışmalarplaseboya göre morbidite ve

mortalitede rölatif risk azalması

1994 4S1995 WOSCOPS1996 CARE1998 AFCAPS/TexCAPS

LIPID

2001 MIRACL2002 HPS

PROSPERALL-HAT LLT

2003 ASCOT-LLA2004 PROVE IT

ALLIANCECARDSA to Z

2005 TNTIDEAL

2006 ASTEROİD

Güncel tedavi uygulanan stabil KKH hastalarında statin tedavisinin

yoğunluğu

ÇalışmaÇalışma Yayın Yayın İzlemİzlem İlaçİlaç n:n:yılıyılı yılıyılı

4S4S 19941994 5.25.2 S20S20--40/40/plpl 44444444WOSCOPSWOSCOPS 19951995 4.84.8 P40/P40/plpl 65956595CARECARE 19961996 4.84.8 P40/P40/plpl 41594159PostPost--CABGCABG 19971997 4.24.2 L40L40--80/L2.580/L2.5--55 13511351AFCAPS/AFCAPS/TexCAPSTexCAPS 19981998 5.35.3 L20L20--40/40/plpl 66056605LIPIDLIPID 19981998 5.65.6 P40/P40/plpl 90149014GISSI(GISSI(PrPr)) 20002000 1.91.9 P20/P20/-- 42714271LIPSLIPS 20022002 3.13.1 F80/F80/plpl 16771677HPSHPS 20022002 5.05.0 S40/S40/plpl 2053620536PROSPERPROSPER 20022002 3.23.2 P40/P40/plpl 58045804ALLHATALLHAT--LLTLLT 20022002 4.84.8 P40/P40/ 1035510355ASCOTASCOT--LLALLA 20032003 3.23.2 A10/A10/plpl 1030510305ALERTALERT 20032003 5.15.1 F40/F40/plpl 21022102CARDSCARDS 20042004 3.93.9 A10/A10/plpl 28382838Toplam:Toplam: 4.74.7 9005690056

CholesterolCholesterol TreatmentTreatment TrialistsTrialists’ (CTT) ’ (CTT) CollaboratorsCollaborators

Lancet 2005; 366: 1267Lancet 2005; 366: 1267––7878

3

4S özet sonuçları4S özet sonuçlarıScandinavianScandinavian SimvastatinSimvastatin SurvivalSurvival StudyStudy

(çift kör, (çift kör, randomizerandomize, , plaseboplasebo kontrollü)kontrollü)

50

40

30

20

10

0

-%30*

-%42*-%37* -%37*

Ris

k az

alm

ası

4S Group. Lancet 1994

Totalmortalite

KAHmortalitesi

CABG/PTCA

Non-fatalMI

LDL de %35 azalma

-%29*

SVO

Bazal lipid düzeylerinden bağımsız.

Primer ve sekonder klinik statin çalışmalarıPrimer ve sekonder klinik statin çalışmaları

*Nonfatal MI veya KAH a bağlı ölüm - WOSCOPS, CARE, LIPID; nonfatal veya fatal MI, unstable angina, veya ani kardiyak ölüm- AFCAPS; nonfatal MI, koroner ölüm, veya Kardiyak arrest- 4S; major vaskuler olaylat (total KAD, total inme, revasküularizasyon) - HPS; **vs Plasebo.ARR = absolute risk azalması; NNT = number needed to treat; RRR = relative risk azalması.

Gotto. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):34F.

50502.02.037375.55.53.53.5115 (25)115 (25)150150AFCAPS AFCAPS

46462.22.229297.57.55.35.3159 (26)159 (26)192192WOSCOPS WOSCOPS

18185.55.5242425.425.419.919.9~89 (29~89 (29****))~126~126HPS HPS

34343.03.0242413.213.210.210.298 (32)98 (32)139139CARECARE

28283.63.6242415.915.912.312.3112 (25112 (25****))150150LIPIDLIPID

12128.68.6343428.028.019.419.4122 (35)122 (35)1881884S 4S

NNTNNTARRARR(%)(%)

RRRRRR(%)(%)

olaseboolaseboolayolay oranoranıı

(%)(%)

Statin Statin olayolayoranoranıı(%)(%)

LDLLDL(% (% azalmasazalmasıı))

bazalbazal LDLLDL(mg/dL)(mg/dL)ÇÇalalışışma ma

4

Statinler,Statinler,

1.1. MMajorajor koronerkoroner olaylarıolayları2.2. KAH KAH mortalitemortalitesini sini 3.3. KoronerKoroner girişimleri girişimleri (PTCA/CABG)(PTCA/CABG)4.4. TotalTotal mortalitemortalite

Yararlı etkinin mekanizması?Yararlı etkinin mekanizması?

Statinler

Lipid mekanizmaları

Ölçüt = düşük LDL

Lipid dışı mekanizmalar?

Ölçüt = ????

Net klinik yarar

5

WOSCOPS da benzer LDL düzeyleri elde edilen ilaç ve WOSCOPS da benzer LDL düzeyleri elde edilen ilaç ve plaseboplasebo gruplarında KVO oranıgruplarında KVO oranı

(risk faktörlerine göre düzeltilmiş)(risk faktörlerine göre düzeltilmiş)

10

8

6

4

4,4 yılKVOoranı

PlaseboLDL :170mg/dl

PravastatinLDL :159mg/dl

%9,6

%6,3

N=2191LDL düzeyi:140- 180 mg/dl

WOSCOPS group. Circulation 1998

Risk %36 dahadüşüktü.

klinikklinik olaylarolaylar tedavideki tedavideki LDL LDL düzeyidüzeyi ile ile doğrudan ilişkilidoğrudan ilişkili

P = plasebo; S = statin.O'Keefe et al. J Am Coll Cardiol. 2004;43:2142,

KAH olaylar(%)

109876543210

-155 75 95 115 135 155 175 195

LDL (mg/dL)

y = 0.0599x - 3.3952R2 = 0.9305P=.0019

AFCAPS-S

WOSCOPS-S

ASCOT-S

ASCOT-P

AFCAPS-P

WOSCOPS-P

6

LDLLDL azalmasıazalması ve KVO rve KVO riskiskii

Liao and Laufs. Annu Rev Pharmacol Toxicol. 2005;45:89, Liao. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):24F.

% LDL azalması

10

0

20

40

70% R

isk

azal

mas

ı

Pravastatin

LRC-CPPTWOSCOPS

CARE

POSCH 4S (Simvastatin)

13 26 35 60

• Statin dışı çalışmalar (LRC-CPPT - POSCH) ve statin çalışmaları (WOSCOPS, CARE, 4S) değerlendirildiğinde :

• En fazla etki en fazla LDL azalması ile elde ediliyor!

Statinlerin etki mekanizmasıStatinlerin etki mekanizması

PP = pirophosphate.Ray and Cannon. Curr Opin Lipidol. 2004;15:637,

Ray and Cannon. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):54F.

Statin

Preniation

Hc membranına yansıma

yavaşGeç yarar

hepatikLDL azalması

X

Asetyl-CoA + Asetoscetil-CoA

HMG-CoA

Mevalonate

Isopentanil PP

Geranil PP

Geranil Geranil PPFarnesil PP

Squalen

kolesterol

Erken/geç yarar(pleiotropik etki)

önemliVasküler hücre yanıtında

Rho

7

StatinlerStatinlerLipid Lipid düzeyinidüzeyini azaltmanınazaltmanın ötesindeötesinde olasıolası mekanizmalarmekanizmalar

TrombüsTrombüsoluşumuoluşumu

EndotelEndotelhücrelerihücreleri

TrombositlerTrombositler

Aterom plağının stabilizasyonu

Endotel işlevinin normalizasyonu

Trombüs oluşumunun inhibisyonu

Anti-inflamatuvar etki

İİncencefibrözfibröz kılıfınkılıfınyırtılmasıyırtılması

DüzDüz kaskashücrelerihücreleri

LipidLipidçekirdekçekirdekİİnflamatuvarnflamatuvar hücrelerhücreler

pleiotropipleiotropi

KKolesterololesterolden bağımsız etkileriden bağımsız etkileri

Takemoto and Liao. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2001;21:1712, Liao. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):24F.

Statins

8

Pleiotropi Pleiotropi

1.1. Gerçek mi?Gerçek mi?2.2. Sanayinin yönlendirmesi mi?Sanayinin yönlendirmesi mi?3.3. Klinik önemi var mı?Klinik önemi var mı?

Statinler, tüm çalışmalarda KVO gelişimini Statinler, tüm çalışmalarda KVO gelişimini ↓↓

pleiotropik etkilerin klinik yansımalarıpleiotropik etkilerin klinik yansımaları

9

Pravastatin

Plasebo

%37.8(P=0.002)

0.30

0.32

0.34

0.36

0.38

0.40

0.42

0.44

Başlangıç 5 Yıl

Ridker ve ark. Circulation 1999

orta

lam

aCR

P ko

nsan

tras

yonu

(mg/

dl)

1. Anti1. Anti--imflamatuarimflamatuar etki;etki;StatinlerinStatinlerin CRPCRP üzerine uzun süreli üzerine uzun süreli etkisietkisi--CARECARE çalışmasıçalışması

Sonuç: Sonuç: PravastatinPravastatin lipidlerlipidler üzerindeki üzerindeki etkilerinden bağımsız olarak CRP düzeylerini etkilerinden bağımsız olarak CRP düzeylerini düşürmektedir.düşürmektedir.

**PP < 0.05< 0.05Dupuis et al. Dupuis et al. J Am J Am CollColl CardiolCardiol. 1998. 1998

22

33

44

55

66

77

88““FlowFlow--Mediated” Mediated” DilatasyonDilatasyon ((EndotelEndotel bağımlıbağımlı))

SüreSüre ((haftahafta))

PravastatinPravastatin

PlaseboPlasebo

%

% D

üzel

me

Düz

elm

e

00 66

PravastatinPravastatin

**

2. Endotel2. Endotel fonksiyonu üzerine etki:fonksiyonu üzerine etki:

10

Lacoste et al. Circulation. 1995

Trom

büs

oluş

umu

(µm

2 /m

m)

2.0

Hiperlipidemik hastalarda pravastatinBazal Tedavi

(n=16)

0

1

2

3

4

5 4.8P< 0.05

3. Antitrombositer3. Antitrombositer etki:etki:

11

Kayikcioglu et al. Eur Heart J. 2003:1999-2005.

Kayikcioglu et al. Eur Heart J. 2003:1999-2005.

12

Kayikcioglu et al. Eur Heart J. 2003:1999-2005.

Kayikcioglu et al. Eur Heart J. 2003:1999-2005.

13

Pravastatinin etkileri (n=11)Parametre vs kontrol (n=13) PLipid içeriği < 0.05Okside LDL < 0.001Makrofaj sayısı < 0.05T hc sayısı < 0.05Hücre ölümü < 0.05Düz kas hc sayısı NS

( )

Crisby et al. The Lancet Conference. The Challenge of Stroke, October 1998

*3 aylık pravastatin tedavisi sonrasında karotis endarterektomi örnekleriApoB, ICA MI, VCA MI ve TNF-κB arasında 2 grupta fark yoktu.

4. Plak4. Plak stabilizanstabilizan etkietki

14

İyileşmiş plak Yırtılmış plak:Fibrinolizsonrasında

Akut koroner sendromlarda statin kullanımıAkut koroner sendromlarda statin kullanımı

Günler

Sekonder koruma

0 6Aylar

32

PTT

LAMIL

L-CAD

RECIFE

CARE

LIPID

24Saatler

106 8 1212 18 4

4S

6

AtorvastatinPravastatinSimvastatin

PROVE IT

WOSCOPS

Primerkoruma

AKS

Fluvastatin

FLORIDA

AKS sonrası AKS sonrası statinstatin tedavisine başlama tedavisine başlama zamanları: En son klinik çalışmalarzamanları: En son klinik çalışmalar

15

AKS geçiren hastalar (%)

0

10

20

30

Non-fatal Mİ ** Rekürranangina **

Hastanede ölüm

Pravastatin (n=72)

Kontrol (n=78)

#

Kayıkçıoğlu ve ark Circulation (1999)

Türk Türk PravastatinPravastatin Çalışması (PTT)Çalışması (PTT): :

*Mİ’den sonraki 6 saat içinde**6 ay izlem.#p=0.01, ##p=0.03

Acta Cardiol 2002

16

AMI da erken dönemde başlanan AMI da erken dönemde başlanan statinstatintedavisinin geç potansiyel sıklığına etkisitedavisinin geç potansiyel sıklığına etkisi

Kayıkçıoğlu ve ark, ACC 2001-J Am Coll Cardiol2001;37(Suppl.A):267A

.Kayıkçıoğlu M et al. Int J Cardiol 90 (2003):63-72Kayıkçıoğlu M et al. Int J Cardiol 90 (2003):63-72

AKS’deAKS’de Erken Dönemde Erken Dönemde StatinStatin KullanımıKullanımıRetrospektifRetrospektif Çalışmalar Çalışmalar –– GUSTO GUSTO IIbIIb

Aronow HD. Circulation 102(18):II-435.

Günler

Mor

talit

eor

anı(

%)

4

3

2

1

00 30 60 90 120 150 180

Lipid düşürücü tedavikullanılmayan hastalar

n=10.170

n=1.460

p<0.009

Lipid düşürücü tedavikullanılan hastalar

17

AKS’deAKS’de Erken Dönemde Erken Dönemde StatinStatin Kullanımı Kullanımı MortaliteyiMortaliteyiAzaltır (Azaltır (retrospektifretrospektif))

Mor

talit

eol

asılığı

(%)

Mİ sonrası günler

100 200 300 400

Hastaneden taburcu edilirken statin başlanan hastalarda 1 yıllık mortalite riski azalmıştır

İsveç çalışması

Stenestrand U, Jama 2001, 285: 430-436

p=0.001Statinkullanılmayan

(n=14071)

Statinkullanılan(n=5528)

1

2

3

4

0

5

AKS da AKS da Randomize Randomize StatinStatin çalışmalarıçalışmaları

Çalışma Çalışma tedavi tedavi süresüre hasta sayısı hasta sayısı

MIRACL (2001)MIRACL (2001) plaseboplasebo vsvs atorvastatin 80 mgatorvastatin 80 mg 4 ay4 ay 30863086

FLORIDA (2002)FLORIDA (2002) plaseboplasebo vsvs fluvastatin 80 mgfluvastatin 80 mg 1 1 yılyıl 540540

PROVEPROVE--IT (2004)IT (2004) Pravastatin 40 mg Pravastatin 40 mg vsvs atorvastatin 80 mgatorvastatin 80 mg 2 2 yılyıl 41624162

A to Z (2004)A to Z (2004) plaseboplasebo 4 ay 4 ay ardındanardından 2 2 yılyıl 44964496simvastatin 20 mg simvastatin 20 mg vsvs simvastatin 40 mg simvastatin 40 mg 1 1 ay ardından ay ardından simvastatinsimvastatin 80 mg80 mg

PACT (2004)PACT (2004) plaseboplasebo vsvs pravastatin 20pravastatin 20--40 mg40 mg 1 1 ayay 34083408

PRINCESSPRINCESS plaseboplasebo vsvs cerivastatin 0.4 mgcerivastatin 0.4 mg 3 ay*3 ay* 36053605( 2004)( 2004)

Schwartz and Olsson. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):45F

18

00 33 1818 2121 2424 2727 303066 99 1212 1515

Ola

y gö

züke

n ha

sta

oranı

Ola

y gö

züke

n ha

sta

oranı %%

İİzlemzlem aylarıayları

Pravastatin 40mgPravastatin 40mg((%%26.3)26.3)

Atorvastatin 80mgAtorvastatin 80mg((%%22.4)22.4)

%%16 RR16 RR(P = 0.005)(P = 0.005)

3030

2525

2020

1515

1010

55

00

PROVE IT birincil son nokta görülme PROVE IT birincil son nokta görülme sıklığı,sıklığı,AMİ da 3-14 günde başlanan statin tedavisi

LDL-K(mg/dL

)

20

40

60

80

100

120

Rand. 30 gün 4 ay 8 ay 16 ay Final

Pravastatin 40mg

Atorvastatin 80mg%49 ↓

%21↓

P<0.001

Medyan LDL-K

95 mg/dl

62 mg/dl

<24s

PROVE IT başlangıç ve sonundaki ortanca LDL değişimi

19

REVERSAL: REVERSAL: LDL ve CRP düzeylerindeki düşüşLDL ve CRP düzeylerindeki düşüş

Nissen et al. N Engl J Med. 2005;352:29.Reproduced from Nissen. Am J Cardiol. 2005;96(suppl):61F, with permission.

Aterom plağındaki Hacim azalması

(%)

0.0

0.2

0.4

0.6

0.8

1.0

1.2

1.4

1.6

1.8

2.0 LDL↓↓ - CRP ↓↓

LDL↓ - CRP ↓

LDL↓ - CRP ↓↓

LDL↓↓ - CRP ↓

1.82

1.21

0.81

0.24

0

10

20

30

40

Trombolitik Antromb Beta-B. ACEİ Statin

Post- MI hastalarda total mortalite riski azaltımı(%)

%10-50

%23 %20

%7-27 %22-30

20

AscotAscot--Birincil Son NoktaBirincil Son Nokta: : Nonfatal MNonfatal Mİ ve İ ve Fatal Fatal KKHKKH

Sever PS, Sever PS, DahlöfDahlöf B, B, PoulterPoulter N, N, WedelWedel H, et al, for the ASCOT Investigators. H, et al, for the ASCOT Investigators. Lancet. 2003;361:1149Lancet. 2003;361:1149--5858

%%3636

HR = 0.64 (0.50HR = 0.64 (0.50--0.83)0.83)

AtorvastatinAtorvastatin 10 mg10 mg Olay sayısıOlay sayısı 100100PlaPlasseboebo Olay sayısıOlay sayısı 154154

p=0.0005p=0.0005

00

11

22

33

44

0,00,0 0,50,5 1,01,0 1,51,5 2,02,0 2,52,5 3,03,0 3,53,5

YYııllarllar

KKüü mm

üü lat

ifla

tifİİ n

sida

nsns

idan

s(%

) (%

) Statinler, hipertansiflerde de etkiliStatinler, hipertansiflerde de etkili

Statinler, ACEStatinler, ACE--İ ne eklenince kan basıncı kontrolü daha İ ne eklenince kan basıncı kontrolü daha kolaylaşıyor. kolaylaşıyor.

0.60.65050±±13134646±±883rd month3rd month

0.90.96161±±996161±±1111Pulse pressurePulse pressure

bazalbazal

0.090.0980.880.8±±997676±±6.26.23rd month3rd month

0.600.60101.5101.5±±8899.299.2±±9.29.2Diastolic BP Diastolic BP

bazalbazal

0.170.17130.8130.8±±18.318.3122.2122.2±±9.29.23rd month3rd month

0.650.65162.3162.3±±10.910.9159.7159.7±±10.510.5Systolic BPSystolic BPbazalbazal

0.610.61112.1112.1±±34.234.2101101±±30.530.53rd month3rd month

0.200.20105.5105.5±±23.923.9117.5117.5±±14.914.9LDL LDL

bazalbazal

P value P value LisinoprilLisinopril OnlyOnly(n = 13)(n = 13)

SimvastatinSimvastatin + + LisinoprilLisinopril(n = 21)(n = 21)

Danaoglu Z, Kultursay H, Kayikcioglu M, Can L, Payzin S.

Anadolu Kardiyol Derg. 2003

21

ASCOTASCOTFatalFatal ve ve Nonfatal Nonfatal İnmeİnme

%%2727azalmaazalma

HR=0.73 (0.56HR=0.73 (0.56--0.96)0.96) p=0.0236p=0.0236

Atorvastatin Atorvastatin 10 mg10 mg OlayOlay sayısısayısı 8989PlaPlasseboebo OlayOlay sayısısayısı 121121

00

11

22

33

0,00,0 0,50,5 1,01,0 1,51,5 2,02,0 2,52,5 3,03,0 3,53,5

YYııllarllar

KKüü mm

üü lat

ifla

tifii n

sida

nsns

idan

s(%

) (%

)

Sever PS, Sever PS, DahlöfDahlöf B, B, PoulterPoulter N, N, WedelWedel H, et al, for the ASCOT Investigators.H, et al, for the ASCOT Investigators. Lancet. Lancet. 2003;361:11492003;361:1149--5858

StatinlerStatinler İnme Riskini Azaltır İnme Riskini Azaltır HPS çalışmasıHPS çalışması

Heart Protection Study Collaborative Group, Lancet 2002; 360: 7-22

HPS çalışması, HPS çalışması, koronerkoroner hastalığı, tıkayıcı arter hastalığı ya da diyabeti bulunan 20.5hastalığı, tıkayıcı arter hastalığı ya da diyabeti bulunan 20.536 hastada 36 hastada 40 40 mgmg/gün /gün simvastatininsimvastatinin mortalitemortalite, , fatalfatal ve ve nonfatalnonfatal vaskülervasküler olaylar üzerindeki etkisini olaylar üzerindeki etkisini plaseboplaseboile karşılaştıran, 5 yıl süreli bir çalışmadır. ile karşılaştıran, 5 yıl süreli bir çalışmadır.

İlk in

me

sıkl

ığı (

%)

0

Plasebo

20

40

Simvastatin

%5.7

%4.3

%25 risk azalması

p<0.0001

n=444n=585

60

22

Statinler, dStatinler, diyabetiyabet ggelişimielişimini de azaltır.ni de azaltır.

Freeman DJ et al. Circulation 2001;103:357-362.Freeman DJ et al. Circulation 2001;103:357-362.

Diy

abet

geliş

imi(

%)

İzlem yılları

%30 RRAp<0.036

0

1

2

3

4

0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 5.5

Pravastatin

Plasebo

Bu kadar mı?Bu kadar mı?

–– Osteoporoz Osteoporoz Statin kullananlarda kırık riski %20 Statin kullananlarda kırık riski %20 ↓↓İİnflamasyon ? Kemik rezorpsiyonu nflamasyon ? Kemik rezorpsiyonu ↓↓

–– Demans, Alzheimer insidansDemans, Alzheimer insidansıı ↓↓Amioloid B birikimi Amioloid B birikimi ↓↓Endotel fonk, inflamasyon ?Endotel fonk, inflamasyon ?Lipid dLipid düüzeylerinden bazeylerinden bağığımsmsıızz

–– Anksiyete de Anksiyete de ↓↓, kendini daha iyi hissetme, kendini daha iyi hissetme

23

devamdevam

–– Tumor hc de regresyonTumor hc de regresyon–– Allograft reddini Allograft reddini ↓↓–– Renal hastalığın ilerlemesini Renal hastalığın ilerlemesini ↓↓–– Glomerül hasarını Glomerül hasarını ↓↓

–– Kalp yetm de ventrikül fonksiyonlarının Kalp yetm de ventrikül fonksiyonlarının korunmasıkorunması

–– Aort darlığında darlık derecesinin ilerlemesini Aort darlığında darlık derecesinin ilerlemesini ↓↓......

Sonuç:Sonuç:

1.1. Statinler etkin antiStatinler etkin anti-- aterosklerotik ajanlardır.aterosklerotik ajanlardır.

2.2. LDL düşürücü etkilerinden bağımsız olası pleiotrpik LDL düşürücü etkilerinden bağımsız olası pleiotrpik etkileri vardır.etkileri vardır.

3.3. KAH, yüksek riskli olgular, diyabetikler, KAH, yüksek riskli olgular, diyabetikler, hipertansifler, yaşlılar, AKS lu hastalar fayda hipertansifler, yaşlılar, AKS lu hastalar fayda görmekte.görmekte.

4.4. Ama inflamasyonla giden hastalıkların tedavisinde Ama inflamasyonla giden hastalıkların tedavisinde ek yarar sağlayabilirler. ek yarar sağlayabilirler.

24

Statinler her derde deva!Statinler her derde deva!O halde herkese verelim mi?O halde herkese verelim mi?

–– Yanıt: hayır Yanıt: hayır –– Kılavuzların eşliğinde Kılavuzların eşliğinde

–– LDL yi düşürmek üzereLDL yi düşürmek üzere–– Yüksek riskli olguda lipid düzeyinden bağımsızYüksek riskli olguda lipid düzeyinden bağımsız

–– BUT gölgesindeBUT gölgesinde

–– Gelecekte ???Gelecekte ???–– Belki içme sularına katabiliriz. Belki içme sularına katabiliriz.

Teşekkürler