Llojet e Transportit

TRANSPORTI NE SHQIPËRI


TABELA E PERMBAJTJES

Llojet e Transportit.................................................................................................................................................... 3

Transporti Rrugor...................................................................................................................................................... 4

Transporti Ujor............................................................................................................................................................ 6

Portet Detare..................................................................................................................................................................7

Portet Shqiptare...........................................................................................................................................................8

Transporti Hekurudhor.........................................................................................................................................10

Transporti Ajror ......................................................................................................................................................11

2 Punoi: OLTI SHERJA


Llojet e Transportit


Transporti Rrugor

Transporti Ujor

Transporti Hekurudhor

Transporti Ajror


eri në vitin 1945, rrjeti i përgjitshëm rrugor ishte 2800 km, prej të cilave vetëm 400 km ishin asfaltuar.Mbas këtij viti deri në vitin 1990, rrjeti rrugor arriti në 7450

km, prej të cilave 2850 km ishin asfaltuar. DTirana ndodhet rreth 40 km larg portit më të rëndësishëm të vendit, që ndodhet në Durrës. Qysh prej vitit 2000 dy qytetet lidhen me autostradë. Nga Tirana udhëtojnë përditë autobusë për në qytetet më të rëndësishme të vendit. Tirana ndodhet rreth 40 km larg portit më të rëndësishëm të vendit, që ndodhet në Durrës. Qysh prej vitit 2000 dy qytetet lidhen me autostradë. Nga Tirana udhëtojnë përditë autobusë për në qytetet më të rëndësishme të vendit. Autobusë të rinj, sipas të gjitha standardeve evropiane dhe me të gjitha kushtet e një shërbimi cilësor urban. Ashtu siç është premtuar, Bashkia e Tiranës fillon ndërhyrjen në mjetet e transportit publik si pjesë e paketës së masave të përmirësimit të shërbimit, hartuar në kuadër të strategjisë së transportit, në të cilën u konsiderua parësore përmirësimi i kushteve të komoditetit dhe të lëvizjes në shërbimin e Transportit Publik. E konsideruar si një revolucion i madh në standardet e transportit të Tiranës, ky rinovim do të shtrihet në të gjitha linjat urbane të kryeqytetit, me vënien në funksionim të autobusëve të niveleve më të larta bashkëkohore.



Mjete Njesia Viti2009 2010

Mjete te rregjistruara Nr. 397,983 419,893Mjete sipas kontrrollit teknik Nr. 220,950 245,609Mjete te rregjistruara per here te pare Nr. 52,324 40,157

Aksidente rrugore Njesia Viti2009 2010

Aksidente gjithsej Nr. 1465 1564Fatale Nr. 327 305Plagosje te lehta Nr. 308 280Plagosje te renda Nr. 830 979



Shqipëria është e vendosur në një pozicion shumë të favorshëm gjeografik, në pjesën Jug-Lindore të Ballkanit, ku 1/3-ën e kufirit e ka det, rreth 440 km, për të cilën vlerësohetsi një vend bregdetar, me kushte të favorshme natyrore të cilat nuk i ka vlerësuar si duhet, për zhvillimin e Sektorit Detar. Gjatë periudhës pas luftës së dytë botërore, si një vend i mbyllur edhe Sektori Detar, si gjithë ekonomia e vendit, ishte mjaft e prapambetur, mjetet e transportit konsistonin kryesisht në mjete lundruese druri të një tonazhi të vogël dhe që përdoreshin, për transportin e brendshëm. Ligjshmëria detare ndërkombëtare ishte e varfër. Transporti detar ndërkombëtar ishte i përqendruar thuajse tërësisht në Portin e Durrësit dhe në ndonjë rast dhe në Portin e Vlorës, me infrastructure, superstrukturë të varfër dhe kapacitete përpunuese të kufizuara. Flota Detare Tregtare Shqiptare e organizuar sindërmarrje shtetërore, ishte e amortizuar fizikisht dhe moralisht, me një kapacitet prejrreth 90.000 TDË dhe transportonte rreth 33 % të volumit të mallrave të eksport -importit. Transporti ujor ishte i kufizuar kryesisht në zonën e veriut dhe më aktiv në liqenin e Komanit.Trafiku detar dhe çështjet detare duhet të konsiderohen shumë të rëndësishme, për veprimtarinë ekonomike të vendit tonë, ashtu siç janë më të rëndësishmet dhe për zhvillimin ekonomik dhe social të botës moderne.Për të gjitha vendet bregdetare deti ka qenë burim i mirëqenies, për zhvillimin e mëtejshëm ekonomik dhe të reputacionit ndërkombëtar. Infrastruktura e rrugëve detare nuk kërkon fonde për tu ndërtuar dhe mirëmbajtur, por duhen ndërtuar dhe pasur portet,si pikat e nisjes dhe të mbërritjes në rrugët detare, si pikat e lidhjes së transportit detar me atë tokësor.

Të gjitha veprimtaritë që kryhen në detari, përfshijnë një fushë të gjerë të aktiviteteve tëndryshme si:

1. Transporti detar i pasagjerëve dhe mallrave2. Transporti i brendshëm (kabotazhin)3. Lundrimet turistike e sportive4. Monitorimi i trafikut detar dhe hidrografinë.5. Industria e ndërtimit të anijeve6. Porte detare



PORTET DETARE

Porti detar i Durresit eshte porta kryesore e Korridorit 8.Ne kete port ka filluar investimi i nje shume prej 23 milion dollare, ku Banka Boterore mbulon pjesen me te madhe me 17 milion dollare, Fondi i OPEC-ut per Zhvillimin Nderkombetar 5 milion dollare dhe qeveria shqiptare 1 milion dollare. Punimet perfshijne ndertimin e tre kalatave te reja, rikonstruksionin e kater kalatave ekzistuese, rikonstruksionin e shesheve dhe rrugeve brenda portit, blerjen e vincave te rinj dhe pjeseve te kembimit per to, blerjen e paisjeve teknologjike, etj.Gjithashtu, jane orfuar edhe 34 milione dollare per modernizimin dhe zgjerimin e tij, nga te cilat 11 milion dollare jane kredi te dhena nga Programi PHARE i Komunitetit Europian dhe Banka Europiane e Investimeve. Projekti perfshin ndertimin e terminalit te ri te trageteve dhe rikonstruksionin e atij ekzistues.90 % e volumeve te transportit detar ne Shqiperi kryhen nepermjet portit te Durresit dhe kapaciteti vjetor i perpunimit te mallrave eshte rreth 3 milion ton. Ne port aktualisht perpunohen anije deri ne 15 mije ton, ndersa me thellimin e akuatoriumit hyres te portit pritet qe ne te, te perpunohen anije deri ne 40 mije ton. Rehabilitimi i kalatave, murit dallgethyes, kthimi i zones doganore ne zone fiskale, do ta beje portin detar shume te fuqishem dhe shpejtesia e perpunimit te anijeve do te rritet 2-3 here. Me krijimin e zones fiskale, kapaciteti i portit do te arrije ne 5 milion ton mallra te perpunuara ne vit.Aktualisht, ne portin e Durresit eshte dyfishuar numri i trageteve krahasuar me nje vit me pare. Cdo jave ne kete port akostohen rreth 40 tragete dhe katamarane, qe lidhin Durresin me porte te tjera te Mesdheut. Nga 2-3 tragete ne dite qe perpunoheshin ne kalatat e portit, tashme numri i tyre eshte dyfishuar.Nderkohe, edhe ne Portin e dyte te vendit per nga rendesia, ai i Vlores po kryhen, si dhe pritet te kryhen investime te konsiderueshme. Keshtu, per vitin 2000, ne kuadrin e programit te bashkepunimit nderkufitar Shqiperi-Itali, do te financohet faza e dyte e ndertimit te Portit te Vlores, financim i cili arrin ne vleren 9.4 milione ECU. Ky financim do te mbuloje investimet per realizimin e punimeve te germimit sistemimit dhe ndertimit te rrugeve te brendshme te portit.



Portet Shqiptare


Porti i

Shengjinit

Porti i

Durresit

Porti i

Vlores

Porti i

Sarandes

Porti i

Himares


Porti i Shëngjinit



Porti i Shëngjinit ndodhet në veriperëndim të Shqipërisë, rreth 8 km nga qyteti I Lezhës. Nga

qershori i vitit 2009 është aktivizuar linja e tragetit Shëngjin - Bari i Italisë. Ky fakt e shndërron

portin edhe në vendkalim kufitar duke bërë të nevojshme ndërtimin e terminalit për trajtimin e

udhëtarëve dhe trageteve, stacionimin e policisë kufitare dhe doganave. Qeveria shqiptare e ka

caktuar atë të Shëngjinit si portin preferencial për Republikën e Kosovës.

Porti Durrës

Porti i Durrësit ndodhet në Shqipërinë e mesme. Ky është porti me i madh dhe i rëdësishëm i

vendit dhe shërben si vendkalim kufitar që në kohë të hershme. Ka lidhje trageti të përditshme

me portin e Barit dhe lidhje disa ditë në javë me portet e Ankonës dhe Triestes në Itali.

Porti Vlorë

Porti i Vlorës është porti i dytë më i madh në Shqipëri dhe ndodhet në jug të Shqipërisë. Ka

lidhje trageti të rregullta me portin e Brindizit në Itali.

Porti Sarandë

Porti i Sarandës është porti i katërt në Shqipëri dhe ndodhet në jug të vendit. Ka lidhje trageti me

ishullin e Korfuzit në Greqi.

Porti Himarë

Porti i Himarës ndodhet në jug të Shqipërisë në rrethin e Vlorës. Ndonjëherë shërben si

vendkalim kufitar pasi aty mbërrijnë dhe nisen anije turistike nga Korfuzi i Greqisë.



Vlora 1 Porto Romano

Porti Durres Porti Vlore Porti Shengjin

Porti Sarande0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

20092010

Fluksi I pasagjereve sipas porteve

Viti Njesia Durres Vlore Sarande Shengjin

2009 Nr. 876,026 176,167 101,792 4,595

2010 Nr. 834,040 165,229 116,069 4,467

Volumi i mallrave sipas porteve

Viti Njesia Durres Vlore Sarande Shengjin2009 Ton 3,039,613 634,005 81,314 367,195

2010 Ton 3,406,012 408,204 70,903 375,186

11 Punoi: OLTI SHERJATransporti hekurudhor ze vendin e dyte ne transportin e mallrave dhe te udhetareve. Sistemi hekurudhor eshte ndertuar terresisht mbas luftes se dyte boterore, duke filluar me hekurudhen e pare Durres-Peqin, ne vitin 1947, 42 km te gjate. Gjatesia e pergjitshme e rrjetit hekurudhor arin ne 447 km.


Pas vitit 1990 volumi i trafikut hekurudhor pati një rënie të ndjeshme ashtu si në të gjithavendet e Europës Lindore. Arsyet më kryesore për uljen e transportit të mallrave janë simë poshtë :

Reduktimi i theksuar i aktiviteteve prodhuese të minierave, uzinave kimike emetalurgjike, përpunimit te metaleve, të cilat më parë ishin partnerët kryesore përtransportin hekurudhor;

Liberalizimi dhe privatizimi i transportit rrugor Ndërprerja disa vjeçare e transportit ndërkombëtar hekurudhor me Malin e Zi.Transporti i udhëtarëve ka

patur ulje për arsyet e mëposhtme : Importi masiv i autoveturave; Përmirësimi i vazhdueshëm i infrastrukturës rrugore; Konkurenca me kompanitë private të autobusëve.

Ndërkohë, për arsye sigurie, shpejtësia maksimale e trenave ne rrjet është reduktuar nenivelin 30-40 km/orë bile ne disa zona ne 25 km/orë, gjë që bën qe shërbimet e transportit te udhëtarëve të jenë jo konkurruese. Një arsye kryesore e uljes se shpejtësisë është se 20 vjetët e fundit nuk ka patur fonde të mjaftueshme për të mirëmbajtur dhe riparuar linjën hekurudhore dhe veprat e artit. Gjithashtu ne vitet 1991dhe 1997 sistemet e sinjalizimit dhe të ndërlidhjes janë shkatërruar e për rrjedhojë trenat lëvizin me tregues te ulet sigurie.Ne vitin 1995 është kryer rikonstruksioni i linjës hekurudhore Tirane – Durrës, ndërsa nevitin 2002 është kryer riparimi i linjës me Malin e Zi. Megjithatë pamja e përgjithshmeështë një rrjet hekurudhor me tregues te ulet teknike e shfrytëzues. Për vitin 2008 investimet buxhetore për hekurudhat janë planifikuar ne nivelin 240 milionë lekë, fond icili nuk mund të sigurojë mirëmbajtjen dhe të riparimin minimal të rrjetit dhe të mjete velëvizëse. Shërbimi aktual i udhëtarëve nuk është adekuat për tregun e sotëm. Trenat janë mjaft të ngadalshëm, mjetet janë të vjetra dhe te pa mirëmbajtura, stacionet janë gjysmë të shkatërruara dhe sistemi i shërbimit nuk reflekton ndryshimet qe kane ndodhur ne Shqipëri. Sot transporti hekurudhor i udhëtarëve është tërheqës kryesisht nga çmimi shumë i ulët i udhëtimit dhe nuk është konkurrues me transportin rrugor. Shërbimi hekurudhor i udhëtarëve subvencionohet nga buxheti i shtetit.Transporti hekurudhor i mallrave, në vitet e fundit ka qene në nivele të ulta, por në vitin2007 ka patur përmirësime, sepse është rritur aktiviteti industrial në miniera, industrinëmekanike dhe të çimentos. Një tjetër rritje e ndjeshme e tregut është transporti ndërkombëtar hekurudhor. Qe nga rihapja e linjës ne vitin 2003, volumet e transportit janë rritur në masë të kënaqshme. Kjo do të thotë se qe kur Shqipëria është lidhur përsëri me rrjetin evropian transporti hekurudhor është më i vlerësuar.

Transporti Ndërkombetar i Mallrave me hekurudhë


Transporti hekurudhor ze vendin e dyte ne transportin e mallrave dhe te udhetareve. Sistemi hekurudhor eshte ndertuar terresisht mbas luftes se dyte boterore, duke filluar me hekurudhen e pare Durres-Peqin, ne vitin 1947, 42 km te gjate. Gjatesia e pergjitshme e rrjetit hekurudhor arin ne 447 km.


Janar

Shku

rtMars Prill Maj

Qershor

Korrik

Gusht

Shtat

orTe

tor

Nentor

Dhjetor

0.00

5,000.00

10,000.00

15,000.00

20,000.00

25,000.00

30,000.00

35,000.00

40,000.00

20062007200820092010



Transporti Ajror Civil në Shqipëri shënon

fillimet e tij në Nëntorin e vitit 1924, kur u

nënshkrua Marrëveshja Qeveritare ndërmjet

Republikës së Shqipërisë dhe Shoqërisë

Ajrore Gjermane “Lufthansa”. Në bazë të

kësaj marrëveshje konçensionare, 10

vjeçare, u krijua shoqëria ajrore shqiptare

me emrin “Adria Aero Lloyd”. Në

pranverën e vitit 1925, mbasi u ndërtua një

fushë me bar 400 200 m në Tiranë ( në

zonën e shallvareve), në këtë pistë të gjelbër

filluan fluturimet e para ajrore të brendshme

me destinacion Shkodrën e Vlorën.

Në Gusht 1927 shoqëria “Adria Aero Lloyd”

u ble prej zyrës së Aviacionit Civil të

Trafikut të Ministrisë së Ajrit të Italisë, e

cila zgjeroi fluturimet dhe në qytetet e tjera

në drejtim të Elbasanit, Korçës, Peshkopisë

e Gjirokastrës dhe u hapën linja

ndërkombëtare me Romën, Milanon,

Selanikun, Sofjen, Beogradin, Podgoricën.

Në vitin 1934 filluan punimet për ndërtimin

e Aeroportit të Tiranës ( Laprakë ), të cilat

përfunduan në fund të vitit 1935. Ky

aeroport , i cili mori emërtimin zyrtar

Aeroporti i Tiranës, u ndërtua sipas

parametrave optimalë teknologjikë të kohës,

me pistë asfalto-betoni me dimensione 1200

400 m, shoqëruar me pajisje teknike e

ndërtesa të përshtatshme. Në vitin 1955-

1957, u ndërtua Aeroporti i Rinasit, për

qëllime ushtarake, i cili më vonë iu kalua

nën administrim Ministrisë së Transporteve.

Më 25 Janar 1957, u krijua “ Ndërmarrja Shtetërore e Transportit Ajror me Jashtë (Albtransport), me qendër në Tiranë. Shoqëritë Ajrore që kanë operuar deri në vitin 1960 kanë qenë Aeroflot, Jat, Malev, Tarom e Interflug. Në vitet 1960-1978 ndodhën ndërprerje të disa linjave ajrore si


Shqiperia ka sot vetem nje aeroport nderkombetar civil.Aereporti i Rinasit, i ndertuar pas Luftes se Dyte Boterore, ka nje kapacitet perpunimi prej rreth 250 mije persona ne vit. Ne kete aeroport jane bere disa investime nga kompania gjermane Siemens per permiresimin e pistes dhe vendqendrimit te avioneve. Gjithashtu, po diskutohet per ndertimin e terminalit te ri te pasagjereve, i cili do te mundesoje rritjen e kapacitetet me deri 600 mije persona ne vit. Vlera e ndertimit te terminalit parashikohet te jete rreth 30 milione dollare. Ne aeroportin e Rinasit kryejne fluturime 12 shoqeri ajrore, ku nga keto 10 shoqeri jane te huaja dhe 2 jane te perbashketa me kompani shqiptare.Shume shpejt do te perfundoje dhe ndertimi i aeroportit te Kukesit me financues kryesor Emiratet e Bashkuara Arabe.


pasojë e ndikimit të politikës, pra për rrjedhojë u ul fluksi i fluturimeve dhe i pasagjerëve.

Në vitet 1980-1990, u bënë disa investime në Aeroport për plotësimin e kërkesave të çastit dhe jo investime me vlefshmëri në afate kohore të gjata.

Gjatë viteve 1989, 1991 si rrjedhojë e ndryshimeve politike në vendet lindore, u bë aderimi i Republikës së Shqipërisë në ICAO ( Organizata Ndërkombëtare e Aviacionit Civil), u hap hapësira ajrore e Republikës, u përcaktuan detyrat e Kontrollit të Trafikut Ajror.

Si premisë të këtyre zhvillimeve u krijuan kushtet e ndarjes së aktivitetit të kontrollit të trafikut ajror nga Albtransporti. Po në këto vite u lidhën disa Marrëveshje Qeveritare të Transportit Ajror Civil me Bullgarinë, R.F. Gjermane, Slloveninë, Italinë, Rusinë, Austrinë, Maqedoninë etj.

Në fillim të vitit 1992 nga Albtransporti u shkëput aktiviteti i kontrollit të trafikut ajror dhe u krijua Agjencia Nacionale e Trafikut Ajror (ANTA) si ndërmarrje më vehte.

Për të përballuar zhvillimin që kërkonte koha, u ngrit Drejtoria e Përgjithshme e Aviacionit Civil (DPAC) më 3 Shkurt 1991.


http://sq.wikipedia.org/wiki/Drejtoria_e_P%C3%ABrgjithshme_e_Aviacionit_Civil

http://sq.wikipedia.org/wiki/Drejtoria_e_P%C3%ABrgjithshme_e_Aviacionit_Civil

http://sq.wikipedia.org/wiki/Agjencia_Nacionale_e_Trafikut_Ajror

http://sq.wikipedia.org/wiki/Agjencia_Nacionale_e_Trafikut_Ajror


2009 20101,150.00

1,200.00

1,250.00

1,300.00

1,350.00

1,400.00

1,450.00

1,500.00

1,550.00

1,600.00

Transporti Ajror i Pasagjereve (2009, 2010)


Ulja-Ngritja e Avioneve

Njesia Vitit2009 2010

Linja te rregullta Nr. 18,085 18,548Charter Nr. 2,174 2,257

Transporti Ajror

NjesiaViti

2009 2010

Pasagjere Nr. 1,394,688 1,536,822Cargo Ton 1,869 1,785Mail Ton 402 409


BIBLIOGRAFIA

1. Wikipedia2. Drejtoria e Pergjithshme e Avacionit Civil3. Ministria e Transporteve4. Instituti i TRansporteve


Llojet e Transportit

Documents

Transcript of Llojet e Transportit