İLKEL TOPLULUK VE DÜŞÜNÜŞ€¦ · İLKEL İNSAN YAŞAMI Kadınlar daha çok toplayıcılık...
Transcript of İLKEL TOPLULUK VE DÜŞÜNÜŞ€¦ · İLKEL İNSAN YAŞAMI Kadınlar daha çok toplayıcılık...
Siyasi DüşüncelerTarihi
İLKEL TOPLULUK VE DÜŞÜNÜŞ
Yaşamın Başlangıcı
1- Ambiyogenez- Canlı cansızda kendi kendine oluşmuştur. Aristocu yaklaşım
2-Biogenez- Bir canlı kendine benzer bir canlıdan oluşmuştur. Ama nasıl
3- Panspermia- Uzaydan gelen tohum ve sporlarla. Ya orası?
4- Ototorf- ilk canlı kendi besinin kendi üreten bir canlıdır. Nasıl oluşmuştur?
5-Hetetorf- ilk canlı uzun süren “kimyasal” bir evrimden ortaya çıkan inorganik maddelerden oluşmuştur.
6-Evrim- hetetorf görüşü benimser tüm canlılar tek bir türden gelişmiş tür sayısı artıyor ve doğal seleksiyonla değişmiştir.
7-Yaradılış görüşü- her canlı türü ayrı bir tür olarak yaratılmıştır.
Her nasıl gelişirse gelişsin insan türü bir noktada birleşmiş ve toplumsal yapıyı oluşturmaya başlamışlardır.
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Eski taş Çağında İnsan Yaşamı
İnsan yaşamını etkileyen etmenlerin en önemlileri
Beslenme
Korunma
Üreme
Diğer canlılar????
Önceleri toplayıcılık ile beslenildi. Çoğunlukla bitkisel veya
kolay bulunur börtü böcekle.
Sonra avcılık başladı
Silahları önce savunma amacıyla sonra da saldırı amacıyla kullanabildiler
Bunu anlayınca sadece bitkilerle beslenme yerine etoburluk da başladı
İLKEL İNSAN YAŞAMI Kadınlar daha çok toplayıcılık yaparken erkekler avcılık
yapıyordu (1. Toplumsal işbölümü)
Önceleri aynı türden (türdeş) iş yapan kadın-erkek farklılaşmıştır
Avcılık faaliyetini en önemli toplumsal sonucu : avlanma ve geçim için takım örgütlenmesi tarzı işbölümünün başlamasıdır
Kavgayla değil işbirliğiyle üretim yoluna gidilmiştir denebilir
Takımların kurulması ve toplumsallaşma beraberinde ne getirmiştir.???
İletişimde dilin ve düşünmenin gelişmesi demek
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Uzman avcılıkla birlikte toplayıcılık 2. plana itilmiş
Büyük hayvanların avlanabilmesiyle beslenme sıkıntısı azalmış
Uzman avlanma besin stoklanması ve boş zaman anlamına
gelir.
Kadınların topladıkları sebzeler ve erkeklerin avladıklarıyla
oluşan menüler
Boş zaman da düşünüşü etkilemiş, siyasi düşünüşgelişmiştir
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Erkeğin avcılıkta artan önemi kadının üremedeki önemiyle
dengelenmiş (Venüs heykelleri)
Uzmanlaşmamış yapısı var
Eşitlikçidir
Farklılaşma yok
Ortak çalışma ve ortak bölüşme ilkesi hakim
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Yeni taş çağıyla birlikte üretime geçilmiş
Doğadan edilgen beslenen insan tipi yerini üreten insana
bırakmış
Sulama tarımı başlamış
Bitkiler evcilleştirilerek
Tohumlar taşınarak farklı yerlerde ekimler başlamış
Edilgen ekonomi yerini üretici ekonomiye bırakmış (Neolitik
Devrim)
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Neolitik devrimle göçebelik bırakılmış ve yerleşik hayata
geçilmiş.
Ürün toplanacak, hasat yapılacak, toprağı nasıl taşıyacaksın
Mal birikimi ve mülkiyet ortaya çıkmaya başlamış
Bu da savaşlara davetiye çıkarmış
Bitkilerin evcilleştirilmesi sonrası hayvanlar evcilleştirilmiş
Ekimle kadınlar, hayvanlarla erkekler uğraşmış
Bazı topluluklar hayvanları toplayıp çobanlıkla yaşamaya
çalışırken bazıları tarıma ağırlık vermiş (2. Toplumsal
İşbölümü)
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Çoban topluluklar kendine yeter değildir
Bu da onları saldırgan yapmış
Tarımcılara karşı savaşa başvurmuşlar
Çiftçiler barışçı ve kendine yeterken çobanlar tersine olmuş
İbn-i Haldun bedevi ve hazari toplulukları
İLKEL İNSAN YAŞAMI
Su kenarlarında yapılan küçük sulama tarımından büyük
sulama tarımına geçince tarım erkeklere geçmiş
Böylece “toplumsal artı” üretme kapasitesi ortaya çıkmıştır
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
DÜŞÜNCENİN DERECELERİ (somut düşüncenin
aşamaları) Edilgin düşünce (kızla tanışması)
Etkin (bir daha nasıl görüşürüm)
Sentezci düşünce (geçmiş tecrübelerden çıkarımlar)
Bunlar somut yani görülür nesnelere ilişkin düşünme biçimi
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
Soyut düşüncenin aşamaları Sistemli düşünce (kategorik hale getirme)
Kuramsal düşünce (teori geliştirme)
İdeolojik düşünce (belli bir sınıfın yaklaşımıyla olaylara bakma)
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
İlkel insanın düşünüşü somut idi
Ayı beni yiyecek (edilgen)
Sopayla kendimi savunayım (etkin)
Sivri taş ile sopayı bir araya getireyim (sentezci)
Somut (maddeci) düşünce
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ İlkel insan benzetmeci düşünüş yapıyordu (analojik)
Ölen şefle beraber hizmetçilerinin, bineğinin, yiyeceklerin gömülmesi
Somut doğadan aldıkları simgeler toplumsal ilişkilerini belirtmede kullanıyorlar
Nuerler ve ikizler
Mağara resimleri İlkel insanın düşünüşünün merkezinde geçim, savunma ve üreme
olduğunu gösteriyor İnsan doğaya hakim değil (üretim yok), tahmin edilebilirlik yok, her şey rastlantısal görünüyor
Bu nedenle de düşünce de rastlantısal yani düşüne dayalı bir çıkarım yok. Gölge tavşan olayı
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
Sihirsel düşünüş de yaygın
Gerçek nedenlerle değil gölge nedenlerle uğraşır sihirsel
düşünüş
Sihre inanış fazlaydı zira eğer uygun sonuç varsa sihir başarılı
deniyordu
Uygun sonuç yoksa “daha güçlü bir sihir nedeniyle” başarısız
olunduğuna inanılıyordu.
Heykeller, savaş dansı, kurbanlar
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
Totemci düşünüş vardı Klan bir totem ata ile özdeşleştirilir
O totemin soyundan gelindiğine inanılır
Öteki topluluklar başka totemlerin soylarıdır
İlişkiler totemler ararsı ilişki olarak değerlendirilir
Bu toteme göre kurallar, tabular konur
Aynı totemden olanlar kardeş sayılır
Diğer totemlerdekiler avlanan hayvandan çok da farklı değil
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
Tarımın başlamasıyla insan ile doğa arasında tahmin
edilebilirlik arttı
İnsan artık edilgen değil, etkin
Sihirsel düşünüşten uzaklaşıp dinsel düşünüşe doğru geçiş
Mitolojilere bakıldığında toplulukların yaşantılarının
mitolojileri de şekillendirdiği görülür Her doğa olayı için tanrıların tespit edilmesi
İLKEL İNSAN DÜŞÜNÜŞÜ
Kadınlar “ana tanrıça” olarak saygı duyulur. Neden ???
Dinsel düşünüş görülür
Nasıl bizim köyün işlerini biri görüyor bir bekçisi var aynı
şekilde dünyanın da bir şefi bekçisi var. Ama bu somut
(güneş, ay, yıldız)
Kadın yavaş yavaş 2. plana itilir zira çoban toplumu ve büyük
sulama toplumları 2 ana toplum yapısı olarak karşımıza çıkar
UYGAR TOPLUMA GEÇİŞ
Uygar toplumda farklılaşma başlamış, farklı işler yapılmış
Uzmanlaşma başlamış
Eşitliksizlik ortaya çıkmış
Sınıflar zümreler oluşmuş
UYGAR TOPLUMA GEÇİŞ
Eşitlikçi toplumsal yapı nedeniyle “toplumsal artı” ihtiyacı
duyman ilkel insan sonrası
Eşitsiz yapılı uygar toplumda “toplumsal artı” ihtiyacı ortaya
çıkmıştır
Toplumsal artı, tarım dışı olma imkanı sundu
Bir kısım insanlar üretim dışı istihdam edilebildi
Bir kısmı koruma ve yönetimle görevlendirildi
Bunların bakımı toplumsal artı ile sağlandı
UYGAR TOPLUMA GEÇİŞ
1.göçebe çoban topluluğun tarım toplumu üzerinde
egemenlik kurması
2. küçük sulamadan büyük sulama tarımına geçilmesi (ırmak
kenarlarında)
Bu 2 etmen uygar topluma geçişi sağlıyor
Egemenler ortaya çıkmış
Egemenlerin toplumsal artı için kendilerini çalıştırmasına
halk neden ses etmemiş Çünkü kendileri de fayda sağlamışlar
Yani genel yarar ile bireysel yarar örtüşüyor
UYGAR TOPLUMA GEÇİŞ Toplumsal artılar genelde tapınaklarda toplanmış
Tapınağın bulunduğu köylerde nüfus artmış her birinin görevi farklı olan bireyler var
Bunlar birbirinin ürünlerine ve hizmetlerine bağımlı hale gelmişler
Böylece bütünleşik bir toplum ortaya çıkmış
Yani devlet (kent devletinin ortaya çıkışı bu şekilde) Toplumsal artı üreten katmanlı bir yapı
Artıyı denetleyip yöneten egemen sınıf
Düzeni içten ve dıştan koruyan ordu
Herkesin nasıl davranacağını gösteren yasalar
Bu yasaları uygulayan memurlar
Bir de insanları yönlendirecek ideoloji (çoğunlukla dinsel)