Liseler Havacılık Birliği Genel

Başkanlığı

“T-34 Mentorları Koruma ve Yaşatma Topluluğu”

Projesi

İçindekiler: 1.Uçağın Genel Özellikleri

2.Ülkemizde Kullanılmış T-34 Uçakları a. Hava Kuvvetleri Dönemi

b. Sivil Dönemi

3.Topluluğumuz ve Amaçları a. Yapmakta Olduğumuz Çalışmalar

b. Planladığımız Çalışmalar

c.Mentorların Şuanki Durumu

4.Liseler Havacılık Birliği

1. Uçağın Genel Özellikleri

T-34A USAF tarafından 1950’li yıllarda temel eğitim uçağı olarak

kullanılmıştır. Orijinali Beechcraft Moel 45 olup aynı firmanın ilk

uçuşunu 1948 Aralık’ında yapan “Bonanza” uçağından

geliştirilmiştir. Askeri modelin ilk uçuşu 1950 Mayıs’ında

yapılmıştır.

Yapılan uzun deneylerden sonra USAF T-34A adını verdiği uçağın

siparişini 1953’ün başlarında vemiştir. İlk ürün, değerlendirme

için, Edwards Hava Üssü’ne 1953 Ekim’inde teslim edilmiştir.

Hava Eğitim Komutanlığı’na teslimatlar 1954’de başlamıştır.

1950’lerin sonlarına doğru Cessna T-37’ler devreye girene kadar

T-34A USAF’ın temel eğitim uçağı olarak hizmet görmüştür. T-

37’ler ile değiştirilince büyük bir kısmı havacılık klüplerine

verilmiştir. USAF için 450 adet üretilmiştir. Bunların 350’si

ABD’de, 100 adedi Kanada’da üretilmiştir. ABD Donanması (USN)

için de iki model geliştirilmiş ve üretilmiştir: T-34B ve turboprop

motorlu T-34C. “Mentor”lar içlerinde Türkiye’nin de bulunduğu en

az 10 ülke için de üretilmiştir.

Mürettebat: 2, Motor: 1 x 0-470-13A Continental , Kanat açıklığı:

32.8ft(9.99m), Uzunluk: 25.9(7.87m), Yükseklik: 9.6ft(2.92m), Boş

ağırlığı: 1340.9kg, Azami kalkış ağırlığı: 1537kg, Azami

hızı:437km/h, Havada kalış süresi: 3 saat, Servis tavanı:6120m

2.Ülkemizde Kullanılmış T-34 Uçakları

a)Hava Kuvvetleri Dönemi

T-34A’lar Türk Hava Kuvvetleri’nin jet devrine geçişten

sonra pilot eğitimini kendi üzerine alması nedeniyle Kanada’dan

hibe olarak gelmiştir. 24 uçağın tamamı iki parti halinde 1956’da

gelmiş ve tamamı Hava Okulu’na tahsis edilmiştir. 1974’e kadar

burada görev yapan uçaklar aynı yıl 123. Filo’ya devredilmiştir.

1974’de T-41’lerin gelişinden itibaren 1993 yılına kadar

müştereken temel eğitim görevini üstlenmişlerdir. Aynı yıl Türk

Hava Kurumu’na devredilmişlerdir.

THKv seri no Geliş tarihi

Notlar

54-5201/2-201/OK-1 25.08.1956

54-5202/2-202/OK-2 25.08.1956

54-5203/OK-3 25.08.1956

54-5204/2-204/OK-

04 10.06.1956

54-5205/OK-05 10.06.1956

54-5206/OK-06 25.08.1956

54-5207/OK-07 25.08.1956

54-5208/OK-08 25.08.1956

54-5209/OK-09 25.08.1956

54-5210/OK-10 10.06.1956

54-5211/OK-11 10.06.1956

54-5212/OK-12 10.06.1956

54-5213/OK-13 10.06.1956

54-5214/OK-14 25.08.1956

54-24215/OK-15 10.06.1956

54-5216/OK-16 10.06.1956

54-5217/OK-17 25.08.1956

54-5218/OK-18 25.08.1956

54-5219/2-219/OK-

19 25.08.1956

54-5220/2-220/OK-20

10.06.1956

54-5221/2-221/OK-

21 10.06.1956

54-5222/2-222/OK-22

10.06.1956

54-5223/2-223/OK-

23 10.06.1956

54-24224/OK-24 10.06.1956

b)Sivil Dönemi

THK ile yapılan anlaşmalar ile 1995 yılında 2 , 1998 yılında

yapılan anlaşma ile 9 uçak İHK(İstanbul Havacılık

Klübü)bünyesine katılmıştır. 17 Aralık 2000 tarihinde TC-IHL(54-

24222)tescilli sarı renkli T-34A uçağı İzmit Körfez’de

gerçekleştirdiği gösteride motor arızası yaşamış ve kısa süre

sonra düşmüştür.T-34 lerin sivil dönemindeki tek kazadır.

Aynı yıl içerisinde Amerikan Lima Lima

Flight Team adını taşıyan ve tamamı T-34 Mentor’lardan oluşan

akrobasi takımına ait bir uçak havadakanat katlamış ve

düşmüştür.Kazanın ardından dünya çapında T-34 uçaklarının

uçuşları durdurulmuştur. yılında Beechcraft firması sorunun kanat

profilinden kaynaklandığını saptamış ve gerekli modifikasyonların

yapılması için T-34 kullanıcılarına çağrıda bulunmuştur.

2 adet T-34 uçağının tamamen sökülmek suretiyle 6 aylık bir

çalışma sonucu baştan aşağı yenilenmiştir.

T-34’ler Hava Kuvvetlerimiz tarafından geri alınarak, bir kısmı

sergilenmek üzere havacılık müzelerine gönderilmiştir.

3.Topluluğumuz ve Amaçları

Topluluğumuzun temelleri 2013 yılının Kasım ayında Kokpit

Havacılık Programı’nın gündeme getirdiği T-34 Mentor’un

korunması ile ilgili haberin ardından atılmıştır.Yapılan haberin

üzerine müze yönetimi tarafından ilgili uçağın(54-24218) koruma

altına alınmasının ardından topluluğumuz sosyal medya üzerinden

faaliyetlerine başlamış ve derneğimiz(Liseler Havacılık Birliği)

çatısı altında resmiyet kazanmıştır.Topluluğumuzun sosyal

medya üzerinden aktif olarak 550-600 kişi arasında üyesi

bulunmaktadır.

Üyelerimizin bir çoğu T-34 Mentor ile uçmuş ve halen uçmak

isteyen kişilerdir.

Asıl amacımız ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün biz gençlere

emanet ettiği ülkemizi , “İstikbal Göklerdedir!” sözünü parola

bilerek havacılık alanında ülkemizi geliştirmek , genç

arkadaşlarımıza havacılık ve tarih sevgisi kazandırmak , tarihi

objeleri korumaktır.Bu sebeple bizlere her zaman kişi kurum ve

kuruluşlara çok teşekkür ediyoruz.

(54-24218 kuyruk numaralı uçak 2011 de düzenlenen Türkiye

Hava Gösterisi için Kayseri 2.Hava İkmal Bakım Merkezi

tarafından restore edilerek açılış uçuşu yapmıştır.)

a)Yapmakta Olduğumuz Çalışmalar

Amaçlarımız doğrultusunda yapmakta olduğumuz çalışmalar şunlardır:

T-34 uçağının tanıtılması ve insanların bilinçlendirilmesi.

Bu uçağı seven insanları ve bu uçağa asker veya sivil olarak yıllarca

çalışmış kişileri bir araya getirmek.

Uçakların yerlerinin güncel resimleriyle ve kuyruk numaralarıyla tespit

edilmesi.

T-34 hakkında her türlü bilgi, belge, resim ve videoların toplanması.

Ülkemizde kullanılmış T-34 uçakları 1954 yılında üretildiğinden

şuanda(2014) 60 yaşındalar.60 yaşında olmalarının anısına peç tasarımcısı

Martien Heijmen’a 2 farklı tasarım yaptırılmıştır.

b) Planladığımız Çalışmalar

İlgili makamlardan gerekli izinler alındığı taktirde yapmayı planladığımız

Çalışmalar :

Türkiye Hava Gösterisi için restore edilen 54-24218’in aktif tutulması

ve korunması.

Yerleri bulunan uçakların(c Mentorların şuanki durumu bölümünde

güncel listesi mevcuttur) incelenerek, uçar hale veya motor çalıştırıcak

hale getirilmesi.

Ülkemizde ki T-34 uçaklarının 60.yaşının kutlanması amacıyla,bu yıl

düzenlenecek olan Türk Hava Kuvvetleri’nin 103.Kuruluş Yıl Dönümü

Etkinlikleri’nde uçuş gösterisi yapması veya sergilenmesi.

c)T-34 Mentorların Şuanki Durumu

Kuyruk

Numarası

Bulunduğu

Yer

Özel Not: Fotoğrafı

54-24206/

OK-06/2-

206

Ankara

Havacılık

Müzesi

Uçağın üzerinde

2-218 yazmakta ancak

bu hatalıdır.

54-24208/

OK-08

Eskişehir

Havacılık

Parkı

Uçağın üzerinde A-80

yazmaktadır ve

araştırmalarımız

sonucu 54-24208

olduğunu tespit

edilmiştir.

54-24212/

OK-12

Rahmi Koç

Müzesi

İstanbul

54-24216/

OK-16

İstanbul

Havacılık

Müzesi

54-24217/

OK-17

İzmir

Ödemiş

Teyyare

Parkı

54-24215/

OK-15/

TC-CCG

(54-24218)

İstanbul

Havacılık

Müzesi

2011 de Türkiye hava

gösterisinde uçmuştur.

Ve müzeye uçarak

gitmiştir.Halen aktif

olarak tutulmaktadır

ve Türkiyedeki tek

aktif Mentordur.

(Not 1 e bakınız)

54-24220/

OK-20

İstanbul

Havacılık

Müzesi

Müzeye uçarak

gelmiştir ve son kez

orda motor

çalıştırrmıştır.

54-24223/

OK-23

TC-CCF

Türk Hava

Kurumu

Müzesi

Ankara

Üzerinde TC-CCE

yazan ancak

incelemelerimiz

sonucu uçağın TC-

CCF olduğu tespit

edilmiştir

54-24202/

OK-02

Eskişehir

Anadolu

Üniversitesi

MYO

2-001/OK-

001

2. Anajet

Üssü Girişi

İzmir

Bu uçak daha

sonradan 2. Hava

İkmal Bakım

Komutanlığınca ,

kırım geçirmiş

T-34 lerin parçalarıyla

üretmiştir. Asıl OK-01

kırım geçirmiş ve

günümüze

ulaşmamıştır

54-24214/

OK-14/

TC-CCE

Hava teknik

Okullar

Komutanlığı

İzmir

Bu uçak Askeri bölge

içerisinde bulunduğundan

resmi mevcut değildir.

Not-1:Ole Nikolajsen arşivine göre TC-CCG hava

kuvvetlerine geri verilerek 54-24218 olarak geçmiştir.

Ancak TC-CCG 54-24215 tir.Bu Hatanın 34-18 olan Üretim

numarasından kaynaklı olduğunu düşünmekteyiz.

Kayıp Uçaklar Listesi:

Uçak Not Fotoğrafı

54-24207/OK-07/

TC-CCB

54-24211/OK-11/

TC-CCC

54-24221/OK-21/

TC-IHK

2007 yılına kadar Sabiha

Gökçen Havalimanında ,

TC-CCG ve TC-CCC ile

bulunduğu tespit

edilmiştir.

Not-2

54-24207/OK-07/TC-CCB sivil dönemdeyken parçalanarakyedek parça olarak kullanıldığını

düşünmekteyiz.

Uçakların Özeti

54-5201/2-201/OK-1 Kaza/Kırım

54-5202/2-202/OK-2 Anadolu Üni. Siv.Hv. MYO

54-5203/OK-3 Kaza/Kırım

54-5204/2-204/OK-04 Kaza/Kırım

54-5205/OK-05 Kaza/Kırım

54-5206/2-206/OK-06 (TC-CCA) Mu.Ank

54-5207/2-207/0K-07 (TC-CCB) Yedek Parça

54-5208/2-208/OK-08 Mu.Esk

54-5209/2-209/OK-09 Kaza/Kırım

54-5210/2-210/OK-10 Kaza/Kırım

54-5211/2-211/OK-11 (TC-CCC) Kayıp

54-5212/2-212/OK-12 (TC-CCD) Mu.RMK

54-5213/OK-13 Kaza/Kırım

54-24214/2-214/OK-14 (TC-CCE) İzmir Gaziemir HAMYO

54-24215/2-215/0K-15 (TC-CCG) (Nuri Bey) Mu.İst

54-5216/2-216/OK-16 (TC-CCH) Mu.İst

54-5217/2-217/OK-17 (TC-CCI) Ödemiş T.P

54-5218/2-218/OK-18 Yedek Parça

54-5219/2-219/OK-19 Kaza/Kırım

54-5220/2-220/OK-20 Mu.İst

54-5221/2-221/OK-21 (TC-IHK) Kayıp

54-24222/2-222/OK-22 (TC-IHL) Kaza/Kırım

54-24223/2-223/OK-23 (TC-CCF) Mu.THK

54-24224/OK-24 Kaza/Kırım

2-001/OK-01 (Toplama Uçak) 2.AJÜ

4.Liseler Havacılık Birliği

Derneğimiz 27 Temmuz 2013 tarihinde Gümüşhane Valisi

Sn.Yusuf MAYDA Bey’in destekleri ile Gümüşhane ilinde

kurulmuştur.İlk ve orta öğretim kurumlarında havacılık kulübü

kurmayı,okullarda ki havacılık faaliyetlerinin

yürütülmesi,faaliyetlerde öncülük edilmesi ve havacı genç bir

nesilin kazandırılması amacı ile kurulmuştur.Kurulduğu andan

itibaren 8 ay içerisinde toplam 15 üye okul sayısına ulaşmış, aynı

zamanda Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile birlikte faaliyetler

gerçekleştirilmiştir. Halen Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile

koordineli bir şekilde okul faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz.

Derneğimiz 2014 yılının Mayıs ayında merkezini İstanbul’a

taşıyarak yönetimini İstanbul İli’nden sağlayacaktır.