Slayt 1

LPDLER

YA ASTLERYa asitleri, hidrokarbon zincirli monokarboksilik organik asitlerdir. Yaplarnda, 4-36 karbonlu hidrokarbon zincirinin ucunda karboksil grubu bulunur. DOYMU VE DOYMAMI YA ASTLER OLARAK KYE AYRILIR. GENEL FORMLLER: R-COOHTIR Radikal grup Karboksil grubu

1-DOYMU YA ASTLER:

Doymu ya asitleri, hidrokarbon zincirleri ift ba iermeyen ve dallanmam olan ya asitleridirler.Karbon zincirleri arasnda daima tek ba ieren ( C-C-C-C-.) ya asitleri olup doymu yalarn yapsnda bulunur.rn: Plamitik asit. Doymu yalar oda scaklnda kat halde bulunur. rnein: Tereya, ya (hayvansal yalarda)

Tek BalarDOYMU YA ASTLER

2-DOYMAMI YA ASTLER:

Hidrokarbon zincirinde bir veya daha fazla ift ba ieren ya asitleridirler. Doymam yalarn yapsna katlrlar. rnein Oleik asit. Bu tr ya asitlerinin katld doymam yalar oda scaklnda sv halde bulunurlar. rnein: Zeytin ya,Ayiek ya, Pamuk ya, balk ya gibi.

DOYMAMI YA ASTLERFT BA Karboksil grubu

YALARIN VCUDUMUZA YARARLARI

Yalar insan vcudu iin gerekli olan enerjinin en nemli kaynaklarndan biridir. her bir gram yada 9 kalori bulunur. Dier kalori kaynaklar olan karbonhidrat ve proteinlerin bir gramnda 4 kalori, alkoln ise bir gramnda 7 kalori bulunur.

Vcudumuz beslenme ile ald ya depolar , (vcudun ya depolama kapasitesi snrszdr) enerjiye gereksinimi olduu zaman bu depolar kullanr.

Yalar ayrca A, D, E, K vitamini gibi yada eriyen vitaminlerin emilimini salar, vcut ssnn korunmasn ve organlarn d darbelerden korunmasn salar.

YALARIN VCUDUMUZA YARARLARI

Ancak yan fazlas obezite, kalp hastalklar ve kansere neden olabilir. nerilen gnlk ya alm gnlk gereksinim duyulan kalorinin % 25-35 ini karlayacak miktarlarda olmaldr.YALARIN VCUDUMUZA YARARLARI

YALARIN VCUDUMUZA YARARLARI*Yalar ya asitleri denilen temel nitelerden oluur. Yalarn tipleri eitli farkl zellikleri olan ya asitlerinin deiik karm ile oluur.Hassas organlarmz (Bbrek, Barsak gibi) ya dokusu ii gml olarak bulunur. Mekanik darbelere kar bu organlarmz korur.

Yalarn en fazla enerji veren molekl olmalarnn sebebi : karbonhidrat ve proteinlere oranla ok fazla oranda Hidrojen atomu tamalarndan dolaydr. nk Hidrojenin Protonu ve elektronu yksek enerji tar.( H 1p+ + 1e- ) Yalar oksijenli solunumda ykldnda ok fazla ATP enerjisinin kmasnn nedeni ile ok fazla metabolik suyun aa kmasnn da nedeni budur.

Buna gre k uykusuna yatan hayvanlar ile gmen kularn nceden vcutlarnda bol miktarda ya depolamalarnn sebebi de budur. Hayvan hem enerji ihtiyacn hem de su ihtiyacn uyku veya g annda hcrelerinde oksijenli solunumla yalar ykarak elde ederler.

DER LPTLER YAPIYA KATILIRLAR. Bunlar : Steroitler, Fosfolipitler, Glikolipitler.(Grevleri ilk slaytta belirtilmitir.)Enerji veren Lipitler ,daha nce bahsettiimiz ntral yalardr (Trigliserit).

*

BESN MADDELERNN VCUTTA EN FAZLA ENERJ VERENDEN EN AZ ENERJ VERENE DORU SIRALANMASI:

YA > PROTEN > KARBONHDRAT

BESN MADDELERNN VCUTTA VE HCREDE YAPIYA KATILMA NCELNE GRE SIRALANMASI:

PROTEN > YA > KARBONHDRAT

BESN MADDELERNN VCUTTA VE HCREDE KULLANILMA NCELNE GRE SIRALANMASI:

KARBONHDRAT >YA > PROTEN ( Proteinler en son enerji verici besin trdr. Alk ve ktlk anlarnda)

Btn renciler iektir.Sevgi ile aar.Yreinizde sevgi eksik olmasn .Baarlar diler,Teekkr ederim.HAZIRLAYAN :

AL HSAN KIRTA

UZMAN BYOLOJ RETMEN

AYDIN SBL

MERKEZ-AYDINLPDLER

*