LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T113 pbdtk-luantap3.pdf LINH...

www.daitangkinh.org

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH

TAÄP 113

LUAÄN TAM DI ÑEÅ BOÄ

SOÁ 1649 ( QUYEÅN THÖÔÏNG - TRUNG - HAÏ)

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH

www.daitangkinh.org

SOÁ 1649

LUAÄN TAM DI ÑEÅ BOÄ Haùn dòch: Maát teân ngöôøi dòch, nay caên cöù theo baûn sao cheùp ñôøi Taàn

QUYEÅN THÖÔÏNG

Quy maïng ñaáng Nhaát thieát trí. Noùi nhö theá thì luùc ngöôøi naøy laâm chung, thaønh taâm voâ kyù, laø do

nghieäp gì maø vaõng sinh? Ñaùp: Neáu taâm laø höõu nghieäp kyù, nghieäp hoaëc thì ñi tôùi coõi aùc. Neáu

taâm laø voâ hoaëc kyù nghieäp baïch thì sinh vaøo coõi thieän. Neáu taâm laø theå taùnh kyù thì cuõng tuøy haønh nghieäp maø vaõng sinh. Do taâm voâ kyù khôûi ra nghieäp voâ kyù, vì nghieäp chieâu caûm neân vaõng sinh ôû caùc nôi nhö theá. Do vaäy, haønh nghieäp khoâng giaùn ñoaïn, hoaëc cheát hoaëc luùc nguû, hoaëc luùc meâ ngaát, hay trong luùc voâ taâm, thì haønh nghieäp cheá phuïc neân vaõng sinh theo nghieäp ñaïo.

Hai ñoaïn naøy neâu roõ söï töông öng, ñoaïn thöù ba noùi veà haønh nghieäp töï taïo khoâng bao giôø maát.

Nghieäp aáy do töï taùc roài töï chieâu caûm. Töï taùc laø nghóa gì? Nghóa laø thoï nhaän. Töï chieâu caûm laø nghóa gì?

Ñoù laø phaân chia. Vì sao phaûi thoï nhaän? Vì khoâng vaõng sinh ôû ñaâu khaùc. Vì sao phaûi sinh? Vì phöông tieän, vì haønh xöù. Taïi sao vaäy? Vì nghieäp kia khoâng maát, neân phaûi thoï nhaän. Nay xin giaûi thích roõ. Ñôøi naøy taïo nghieäp, nghieäp aáy khoâng maát, do nghieäp baùo chieâu caûm neân phaûi thoï sinh trong boán nôi. Neáu cheát trong coõi Duïc naøy thì sinh trong Höõu xöù cuûa coõi Duïc, vaõng sinh qua Trung gian Höõu xöù thì thoï nhaän Trung gian

4 BOÄ LUAÄN TAÄP 3

höõu. Nhö vaäy, duø coõi Duïc xöù, hay coõi Saéc xöù, Ñeä nhaát xöù, Ñeä tam xöù, vieäc thaùc sinh moãi nôi moãi khaùc. Vì theá, töø Trung gian höõu cuûa coõi Duïc thoï nhaän Trung gian höõu cuûa coõi Duïc, töø Trung gian höõu cuûa coõi Duïc thoï nhaän Trung gian höõu cuûa coõi Saéc. Nhö theá, cheát trong coõi Duïc naøy thì thoï sinh Trung gian höõu, cöù theá leân ñeán Ñeä tam xöù, töø Trung gian höõu cuûa coõi Saéc thoï sinh Trung gian höõu cuûa coõi Saéc. Chuùng ta cheát ñi, thoï nhaän Trung gian höõu cuõng nhö theá. Neáu vaäy taïi sao Ñöùc Theá Toân noùi: Thanh vaên töø Trung gian höõu thoï Trung gian höõu, khoâng phaûi phaøm phu. Vì töø Tu-ñaø-hoaøn baûy laàn sinh baûy laàn cheát, thoï Trung gian höõu coõi Trôøi, truï ôû ñoù tu chöùng ñeán Tö-ñaø-haøm, töø Trung gian höõu coõi Trôøi thoï Trung gian höõu coõi ngöôøi, truï ôû coõi ngöôøi tu chöùng haïnh chaùn ngaùn coõi Duïc, roài töø Trung gian höõu coõi ngöôøi naøy thoï Trung gian höõu cuûa coõi saéc, töø Trung gian höõu aáy vaøo thaúng Nieát-baøn, töø ñoù thoï nhaän Trung gian höõu ôû coõi khaùc. Tuy ôû nôi naøy nhöng kyø thöïc laø Baùt Nieát-baøn, neân Thanh vaên phaûi traûi qua boán Trung gian Höõu.

Coù caùc boä phaùi noùi, Tö-ñaø-haøm töø xöù Trung gian Höõu coõi ngöôøi leân ñeán Nhaát gian Ñòa xöù, qua Trung gian Höõu coõi ngöôøi, töø trôøi coõi Duïc thoï nhaän trôøi coõi Duïc nhö vaäy ñuû bieát. Coù ngöôøi xaû xöù naêm aám Sinh höõu, thoï naêm aám Trung gian höõu, nhö vaäy cho ñeán taát caû. Xin hoûi: Vaäy taïi sao coù ngaõ vaø ngaõ xaû boû? ÔÛ ñaây coù thaät nhaän coøn coõi kia coù nhö theá naøo khoâng?

Hoûi: Taïi sao oâng nghi nhö vaäy. Ñaùp: Vì thaáy yù cuûa caùc baäc Tieân ñöùc traùi ngöôïc nhau neân sinh nghi.

Ñaùp: Coù caùc Boä khaùc noùi: Thaät ra khoâng coù ngaõ, chæ coù aám, xöù laø ngaõ. Vì sao? Vì coù khoå. Do ñaáy, Ñöùc Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Ca-chieân- dieân: Chæ coù khoå sinh sinh, chæ coù khoå dieät dieät. Hoï chæ thaáy coù khoå sinh ra, do ñoù phaûi bieát, caùc Boä khaùc noùi khoâng coù ngaõ laø theá.

Laïi nöõa, döïa vaøo ñaâu maø noùi khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì khoâng noùi. Ñöùc Theá Toân laïi noùi vôùi Phaïm chí Tieân Ni: Phaùp maø oâng thaáy ñoù,

roõ raøng laø noùi veà khoâng coù ngaõ. Thaáy ñöôïc nhö vaäy goïi laø Thaày, coøn goïi Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri. Ñieàu naøy ta noùi, caùc Boä khaùc cho khoâng noùi veà ngaõ, neân noùi khoâng coù ngaõ.

Laïi nöõa, döïa vaøo ñaâu maø noùi khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì töï thaáy nôi thaân mình. Ñöùc Theá Toân noùi: Haøng phaøm phu khoâng nghe khoâng bieát, thaáy

saéc laø ngaõ, ngaõ cuõng laø saéc, saéc ôû trong ngaõ, ngaõ ôû trong saéc. Nhö theá boán chuûng boán aám cuõng vaäy. Neáu coù ngaõ thì khoâng neân töï xaû, thaân mình

SOÁ 1649 - LUAÄN TAM DI ÑEÅ BOÄ - Quyeån Thöôïng 5

www.daitangkinh.org

thaáy naêm aám laø theå cuûa mình. Ví nhö coù ngöôøi, töï boû thaân mình, chaáp giöõ laáy thaân Ñeà-baø-ñaït-ña thaáy laøm thaân cuûa mình, thaáy thaân mình laø Ñeà-baø-ñaït-ña, trong thaân mình coù Ñeà-baø-ñaït-ña, trong Ñeà-baø-ñaït-ña coù thaân mình, nhö boû nhaõn caên cuûa mình, chaáp giöõ nhaõn caên cuûa Ñeà-baø- ñaït-ña, thaáy ngaø voi cho laø thaáy bieát con voi, nhöng thaät söï khoâng phaûi. Do vaäy, noùi khoâng coù ngaõ laø theá.

Laïi nöõa, do ñaâu maø noùi khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì ngaõ vaø ngaõ sôû ñeàu khoâng theå chaáp giöõ coù ñöôïc.

Ñöùc Theá Toân baûo caùc Tyø-kheo: Neáu coù ngaõ, töùc laø coù ngaõ sôû, neáu coù ngaõ sôû, töùc laø coù ngaõ. Ngaõ vaø ngaõ sôû thaät söï ñeàu khoâng theå chaáp giöõ laø coù ñöôïc. Do vaäy, neân khoâng coù ngaõ. Caùc Boä khaùc thaáy ngaõ vaø ngaõ sôû ñeàu khoâng chaáp giöõ ñöôïc, neân noùi khoâng coù ngaõ.

Laïi nöõa, vì sao noùi khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì khoâng thaät maø noùi laø coù.

Nhö Toân giaû Phuù-laâu-na noùi vôùi caùc Tyø-kheo Tröôûng Laõo: Phaùp Phaät giaûng noùi thaät laø khoù löôøng, nhöng ôû trong vaät laïi khoâng coù ngaõ.

Ñöùc Phaät töï noùi: Ta cuõng ñaõ noùi nhö vaäy vôùi caùc Tröôûng laõo, chæ bieát lôøi noùi aáy khoâng löôøng ñöôïc yù nghóa saâu xa neân chæ giaû noùi laø coù. Caùc Boä khaùc thaáy nghóa khoâng thaät neân noùi khoâng coù ngaõ.

Laïi nöõa, caùc Boä khaùc noùi: Khoâng theå noùi laø coù ngaõ, khoâng theå noùi laø khoâng coù ngaõ. Taïi sao? Ñaùp: Vì töôùng cuûa ngaõ khoâng theå noùi ñöôïc. Neáu coù ngaõ thì coù theå noùi ñöôïc, nhö haønh töôùng cuûa haønh thì noùi ñöôïc, nhö töôùng voâ vi cuûa voâ vi thì noùi ñöôïc, nhö töôùng ngaõ cuûa ngaõ cuõng noùi ñöôïc. Caùc Boä khaùc thaáy töôùng cuûa ngaõ khoâng theå noùi ñöôïc, neân coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ ñeàu khoâng theå noùi ñöôïc.

Laïi nöõa, taïi sao khoâng theå noùi ñöôïc laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì boû qua caâu hoûi vaø ghi nhaän. Vì sao? Vì hoûi ghi nhaän coù boán loaïi:

1. Vöøa hoûi ghi nhaän ngay. 2. Tröôùc hoûi roài sau môùi ghi nhaän. 3. Hoûi laïi roài môùi ghi nhaän. 4. Chæ boû qua maø khoâng ghi nhaän.

Nay hoûi ngaõ töùc laø boû qua caâu hoûi aáy maø khoâng ghi nhaän. Theá neân khoâng theå noùi laø coù ngaõ, cuõng khoâng theå noùi laø khoâng coù ngaõ.

Laïi nöõa, taïi sao khoâng theå noùi ñöôïc laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì khoâng nhaát ñònh. Neáu coù ngaõ thì lieàn noùi noù laø haønh hay

khaùc haønh? Laø voâ vi hay khaùc voâ vi? Hai loaïi naøy ñaõ khoâng nhaát ñònh, neân khoâng theå noùi coù ngaõ, cuõng khoâng theå noùi laø khoâng coù ngaõ.


Laïi nöõa, taïi sao khoâng theå noùi laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì thöôøng, voâ thöôøng. Neáu coù ngaõ thì noùi laø thöôøng hay voâ

thöôøng? Hai kieåu noùi naøy ñaùng ra phaûi nhaát ñònh nhöng nay thì khoâng nhaát ñònh, neân khoâng theå noùi laø coù ngaõ, cuõng khoâng theå noùi laø khoâng coù ngaõ.

Laïi nöõa, taïi sao khoâng theá noùi laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ? Ñaùp: Vì döïa vaøo “coù” vaø khoâng?

Phaät baûo Toân giaû Ca-chieân-dieân: Theá gian döïa vaøo hai thöù, vöøa döïa vaøo “coù”, vöøa döïa vaøo “khoâng”, do chaáp “coù” chaáp “khoâng”, neân khoâng theå noùi coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ.

Caùc Boä khaùc noùi: Thaät coù ngaõ laø vì sao? Ñaùp: Vì chaáp treân ngoân ngöõ.

Phaät noùi: Saéc thoï töôûng haønh thöùc aáy troùi buoäc töø ñôøi naøy sang ñôøi khaùc. Caùc Boä khaùc chaáp chaët treân ngoân ngöõ, neân noùi coù ngaõ.

Laïi nöõa, vì sao coù ngaõ? Ñaùp: Vì chaùnh kieán. Phaät noùi: Coù ngöôøi thaáy coù Hoùa sinh, ñoù laø chaùnh kieán. Caùc Boä

khaùc thaáy theo chaùnh kieán, neân noùi coù ngaõ. Laïi nöõa, vì sao coù ngaõ? Ñaùp: Vì Phaät noùi boán nieäm. Phaät noùi: Quaùn

thaáy thaân thoï taâm phaùp, neáu khoâng coù ngaõ thì khoâng theå thaáy ñöôïc boán phaùp. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi boán nieäm, neân thaáy coù ngaõ.

Laïi nöõa, vì sao coù ngaõ? Ñaùp: Vì Phaät noùi Thanh vaên. Phaät noùi: Coù ngöôøi thôø löûa, töï ñoát chaùy thaân mình, khuyeân ngöôøi

khaùc ñoát thaân, do vaäy neân Phaät noùi coù ngöôøi. Neáu khoâng coù con ngöôøi thì khoâng coù töï ñoát thaân, ñoát thaân ngöôøi khaùc. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi coù ngöôøi neân thaáy coù ngaõ.

Laïi nöõa, vì sao caùc Boä khaùc noùi coù ngaõ? Ñaùp: Vì moät ngöôøi xuaát theá thì nhieàu ngöôøi ñöôïc an laïc.

Phaät baûo caùc Tyø-kheo: Heát thaûy coâng ñöùc cuûa moät ngöôøi sinh ôû theá gian, nhieàu ngöôøi khaùc cuõng ñöôïc an laïc, neáu khoâng coù con ngöôøi thì ai taïo taùc coâng ñöùc!

Caùc Boä khaùc thaáy moät ngöôøi sinh neân noùi coù ngaõ. Laïi nöõa, caùc Boä khaùc noùi naêm aám laø nhaân laø ngaõ. Xin hoûi: Vì sao?

Ñaùp: Vì noùi ñeán moân giôùi. Phaät baûo Tyø-kheo: Saùu moân giôùi, saùu xuùc laø ngöôøi. Caùc Boä khaùc

thaáy Phaät noùi saùu moân giôùi, saùu xuùc laø ngöôøi, neân cho ñoù laø ngöôøi. Laïi nöõa, vì sao ngöôøi khoâng khaùc ngöôøi? Ñaùp: Vì Phaät noùi: Nöôùc

khaùc coù ngöôøi nöõ toái thöôïng laø Tu-ña-la. Phaät noùi: Ngöôøi nöõ toái thöôïng ta noùi ñoù laø duø traéng, ñen, xanh,


www.daitangkinh.org

vaøng, duø vuoâng, daøi, ngaén, oám, maäp ñeàu laø con ngöôøi chöù khoâng phaûi khaùc ngöôøi.

Laïi nöõa, Phaät baûo Tyø-kheo: Coù ngöôøi thaáy moät Tyø-kheo lieàn gheùt, duø vò aáy coù luøn, oám, cao, maäp cuõng vaäy.

Laïi nöõa, Phaät noùi: Ta duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh ñaùng thöông cuõng nhö ñaùng gheùt.

Laïi nöõa, noùi con ngöôøi ôû ñòa nguïc kia nhö ñoát ñoáng cuûi, ngöôøi thieâu ñoát ñòa nguïc cuõng nhö vaäy.

Ñoaïn tröôùc noùi ngöôøi nöõ toái thöôïng, thaáy Tyø-kheo ñaùng gheùt, Phaät noùi thaáy chuùng sinh ñaùng thöông ñaùng gheùt, cho ñeán ngöôøi thieâu ñoát ñòa nguïc gioáng nhö ñoát ñoáng cuûi v.v.. chæ cho naêm aám laø con ngöôøi chöù khoâng phaûi khaùc ngöôøi. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi aám laø con ngöôøi neân cho laø ngöôøi.

Laïi nöõa, caùc Boä khaùc noùi con ngöôøi khaùc naêm aám laø sao vaäy? Ñaùp: Nhö ngöôøi gaùnh gaùnh naëng. Phaät noùi: Gaùnh naëng laø naêm aám, gaùnh laø con ngöôøi. Vì vaäy con

ngöôøi khaùc vôùi naêm aám. Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi khaùc aám? Phaät noùi: Con ngöôøi laáy aùi laøm ñoái töôïng thöù hai, neân cöù maõi luaân

hoài, vì vaäy con ngöôøi khaùc vôùi aùi, neân con ngöôøi vaø aám khaùc nhau. Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi khaùc aám? Ñaùp: Vì thoï nghieäp quaû. Phaät noùi keä:

Ñôøi naày vui, hoan hyû Ñôøi khaùc cuõng vui möøng Laøm phöôùc hai ñôøi vui Töï thaáy nghieäp mình tònh. Nghieäp baùo ñôøi naøy heát Ñôøi sau laïi phaûi chòu AÁm hoaïi theo nghieäp ñi Laïi thoï thaân aám khaùc.

Caùc Boä khaùc thaáy coù thoï nghieäp baùo, neân noùi ngöôøi vaø aám khaùc nhau.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi khaùc vôùi aám? Ñaùp: Vì ta noùi. Phaät noùi: Ñôøi tröôùc, luùc ta laøm Chuyeån Luaân Thaùnh Vöông coù teân

laø Thieän Kieán, coøn goïi laø Ñaïi Thieân, aám môùi ta thoï trong ñôøi naøy khoâng khaùc ñôøi tröôùc, do vaäy con ngöôøi vaø aám khaùc nhau.


Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi khaùc vôùi aám? Ñaùp: Vì noùi ôû nôi voâ kyù. Phaät noùi: Noùi aám voâ thöôøng, khoâng noùi ngöôøi voâ thöôøng. Coù luùc

noùi aám laø töôùng voâ thöôøng, aám laø töôùng thöôøng. Vì töôùng thöôøng khaùc töôùng voâ thöôøng, do ñoù con ngöôøi vaø aám khaùc nhau.

Laïi nöõa, vì sao caùc Boä khaùc noùi con ngöôøi laø thöôøng. Ñaùp: Vì khoâng coù nguoàn goác. Con ngöôøi chaúng neân löu chuyeån

trong sinh töû. Nhö Phaät ñaõ noùi, sinh töû khoâng nguoàn goác, chuùng sinh bò löu

chuyeån, nguoàn goác sinh töû khoâng bieát ñöôïc, neân con ngöôøi khoâng coù nguoàn goác. Neáu con ngöôøi khoâng coù nguoàn goác thì cuõng chính laø khoâng coù ngoïn ngaønh, neân con ngöôøi laø thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi laø thöôøng? Ñaùp: Vì nhôù nhöõng ñôøi quaù khöù. Phaät noùi: Nhôù moät ñôøi, cho ñeán nhôù nhöõng ñôøi trong voâ soá kieáp

veà quaù khöù, aám tan hoaïi, tuy löu chuyeån trong sinh töû nhöng con ngöôøi khoâng tan hoaïi.

Caùc Boä khaùc thaáy: Nhôù moät ñôøi, cho ñeán nhôù nhöõng ñôøi trong voâ soá kieáp veà quaù khöù, neân noùi con ngöôøi laø thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi laø thöôøng? Ñaùp: Vì noùi ñeán xöù. Phaät noùi: Qua ñöôïc bôø beân kia, truï ôû ñaát aáy thì goïi laø Baø-la-moân.

Phaät laïi noùi: Ñaõ qua ñeán bôø beân kia, truï ôû nôi aáy, khoâng coøn trôû laïi, ñaõ ñeán ñöôïc beân aáy roài thì khoâng coøn saàu naõo. Neáu ngöôøi thaáy: Qua bôø beân kia, truï beân aáy, khoâng coøn ñoïa laïc, khoâng coøn saàu naõo, thì thaáy con ngöôøi laø thöôøng. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi veà xöù, neân noùi con ngöôøi laø thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi laø thöôøng? Ñaùp: Vì ñöôïc caùi vui baát ñoäng. Ñöùc Phaät noùi keä:

Chính giaûi thoaùt nhö vaäy Vöôït qua doøng aùi duïc Ngöôøi trí ñaâu theå löôøng Ñöôïc caùi vui chaúng ñoäng.

Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi ñöôïc caùi vui chaúng ñoäng, neân noùi con ngöôøi laø thöôøng. Con ngöôøi ñaït ñeán caùi vui chaúng ñoäng thì khoâng coù aám, con ngöôøi khoâng theå bieát ñöôïc xöù sôû, neân con ngöôøi laø thöôøng.

Laïi nöõa, caùc Boä khaùc noùi: Con ngöôøi voâ thöôøng. Vì sao? Ñaùp: Vì


www.daitangkinh.org

coù nguoàn goác. Phaät baûo Tyø-kheo: Coù moät ngöôøi sanh ra, ñem laïi an laïc cho taát

caû ngöôøi khaùc. Neáu coù sanh taát coù nguoàn goác, neáu coù nguoàn goác aét coù ngoïn ngaønh,

do vaäy con ngöôøi voâ thöôøng. Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi voâ thöôøng? Ñaùp: Vì Phaät noùi môùi sanh.

Phaät noùi: Môùi sanh leân coõi trôøi coù hình dung ñeïp ñeõ, töôùng maïo uy nghieâm. Môùi sanh töùc laø phaùp voâ thöôøng, neân goïi laø môùi sanh, vì vaäy con ngöôøi laø voâ thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi voâ thöôøng? Ñaùp: Vì phaùp ñaûo ngöôïc. Phaät noùi: Vua Ba-tö-naëc tuy laø vua cuûa con ngöôøi, nhöng trong ñôøi

khaùc thì ngöôïc laïi. Neáu coù phaùp ñaûo ngöôïc thì thaønh ra voâ thöôøng, vì vaäy con ngöôøi laø voâ thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi voâ thöôøng? Ñaùp vì ñoïa laïc vaø sanh. Nieát-baøn laø thöôøng, vì chaúng ñoïa laïc, chaúng sanh. Nhö Phaät töøng

noùi: Ta thaáy chuùng sinh ñoïa laïc, thoï sanh. Döïa treân lôøi Phaät, neân con ngöôøi laø voâ thöôøng.

Laïi nöõa, vì sao con ngöôøi voâ thöôøng? Ñaùp: Vì phaùp sanh, laõo, beänh, töû.

Phaät noùi: Vì voâ soá boán boä chuùng Thieän tri thöùc, vì vieäc sanh töû neân ta ñeán ñaây. Ta ñaõ thoaùt ly sanh töû. Sanh laõo bònh töû laø phaùp voâ thöôøng, vì vaäy con ngöôøi laø voâ thöôøng. Do ñoù, laáy kinh ñieån naøy laøm neàn taûng, coù luùc noùi: Khoâng coù thaät ngaõ, coù luùc noùi: Khoâng theå noùi laø coù ngaõ, coù luùc noùi: Coù ngaõ. Vì theá chuùng ta sinh nghi, maëc duø ñöông thaät söï coù ngaõ nhöng, ñoù chæ laø giaû thieát maø thoâi. Do vaäy, coù luùc noùi: Naêm aám laø ngaõ, coù luùc noùi: Ngaõ khaùc naêm aám, coù khi noùi laø thöôøng, coù khi noùi laø voâ thöôøng, vì vaäy chuùng ta sinh nghi.

Hoûi: Vì sao con ngöôøi xaû höõu naøy laïi thoï höõu khaùc? Ñaùp: Theo yù cuûa kinh thì, söùc giaùo hoùa coù theå bieát naêm thaïnh aám

hình thaønh con ngöôøi, roài cho laø con ngöôøi thaät. Do naêm thaïnh aám hình thaønh con ngöôøi laø con ngöôøi thaät, neân khoâng theå noùi laø thöôøng hay voâ thöôøng.

Hoûi: Chöông tröôùc cho voâ ngaõ laø chính, moïi ngöôøi ñeàu coù choã chaáp, vaäy laøm theá naøo giaûi thích khieán cho moïi ngöôøi thoâng suoát?

Ñaùp: Nhö tröôùc ñaõ noùi: Vì do coù khoå, neân noùi voâ ngaõ laø theá. Nay chuùng ta noùi: Khoå laø khoå; sanh dieät laø taùnh khoå, Phaät muoán hieån baøy taùnh khoå, neân baûo Toân giaû Ca-chieân-dieân: Khoå sanh sanh, khoå dieät dieät, töôùng ngaõ sanh dieät khoâng theå noùi ñöôïc, neân Phaät noùi voâ ngaõ.


Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc ñaõ noùi: Vì khoâng noùi neân khoâng coù ngaõ. Nay chuùng ta noùi: Töôùng cuûa chuùng ta, nhö vaäy phaûi coù tín taâm môùi chaáp nhaän. Nhö Phaät noùi vôùi ngoaïi ñaïo, tuy coù ngaõ nhöng ñoù laø giaû danh, chöù khoâng noùi coù ngaõ thaät, ñoù laø döïa treân aám höõu laäu maø noùi Phaät thaáy, xöa nay noùi phaùp laø ngaõ khoâng phaûi ngaõ thaät. Nhö Phaät noùi, döïa vaøo haønh haønh neân noùi laø thoï, vì vaäy neân Phaät môùi noùi ngaõ nhö theá.

Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc ñaõ noùi: Töï thaáy thaân mình, neân khoâng coù ngaõ. Nay chuùng ta noùi: Do voâ minh che laáp, naêm aám voán khoâng coù ngaõ laïi baûo laø coù ngaõ. Nhö treû con môùi sanh chaúng bieát gì caû, thaáy meï ngöôøi khaùc laïi cho laø meï mình. Cuõng vaäy, naêm aám khoâng coù ngaõ, chuùng ta laïi baûo laø coù ngaõ, do vaäy neân Phaät noùi voâ ngaõ.

Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc ñaõ noùi: Ngaõ, ngaõ sôû ñeàu khoâng theå thuû ñaéc. Nay chuùng ta noùi: Phaät döïa vaøo thaät taùnh khoâng theå thuû ñaéc cuûa ngaõ vaø ngaõ sôû khoâng töï taïi bò ngöôøi khaùc cheá phuïc, ñoù khoâng theå goïi laø töï cheá phuïc. Neáu laø töï cheá phuïc thì khoâng theå goïi laø ngöôøi khaùc cheá phuïc, vì vaäy chæ ñoaïn mình cheá phuïc, ngöôøi cheá phuïc maø khoâng ñoaïn ngaõ.

Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc noùi: Vì khoâng thaät maø noùi laø coù, cho neân voâ ngaõ. Nay chuùng ta noùi: Khoâng thaät coù. Khoâng thaät vaø khoâng coù cuøng hoøa hôïp töông öng laø khoâng coù; maø noùi laø coù thì khoù tin. Theá neân ñoaïn chaáp “khoâng” noùi “coù” khoâng ñoaïn ngaõ.

Nhö caùc Boä khaùc noùi trong ñoaïn tröôùc: Töôùng aáy khoâng theå noùi ñöôïc, khoâng theå noùi laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ. Nay chuùng ta noùi: Töôùng thöôøng, töôùng voâ thöôøng cuûa ngaõ khoâng theå noùi ñöôïc, coù ngaõ v.v.. coù theå noùi ñöôïc.

Nhö Phaät noùi: Coù ngöôøi töï ñoát thaân mình v.v.. Laïi nöõa, nhö Phaät noùi: Phaøm phu khoâng nghe khoâng bieát, laáy

nghieäp aùc laøm töôùng, ngöôøi thoâng minh laáy nghieäp thieän laøm töôùng, vì vaäy, caùc Boä khaùc noùi khoâng theå caên cöù laø theá.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ, khoâng coù ngaõ laø boû qua caâu hoûi maø khoâng ghi nhaän. Nay chuùng ta noùi vì hoûi khoâng töông öng, cho neân boû qua, coøn noùi töông öng, thì khoâng boû qua.

Nhö Phaät noùi: Phaøm phu khoâng bieát laø ngöôøi baát thieän, ngöôøi thoâng minh laø thieän, do vaäy caùc Boä khaùc noùi khoâng theå döïa vaøo.

Nhö caùc Boä khaùc noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ khoâng theå noùi vì khoâng nhaát ñònh. Nay chuùng ta noùi, neáu ngaõ laø ñuùng thì noù laø haønh hay khaùc haønh, vì chính thöùc phaûi noùi laø haønh hay khaùc haønh. Vì vaäy neân khieán cho caùc Boä khaùc khoâng theå y cöù.


www.daitangkinh.org

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ, khoâng coù ngaõ, khoâng theå noùi laø thöôøng, voâ thöôøng. Nay chuùng ta noùi, ôû trong “coù, khoâng” maø noùi ñöôïc ngaõ thì thaønh Ñoaïn kieán, Thöôøng kieán. Neáu döïa vaøo hai caùi thaáy aáy thì Phaät khoâng cho pheùp. Neáu noùi khoâng coù ngöôøi thì rôi vaøo loãi chaúng ghi nhaän, ñieàu naøy khoâng ñöôïc. Vì sao? Vì neáu noùi khoâng coù ngöôøi thì goïi laø taø kieán, neáu noùi coù ngöôøi goïi laø chaùnh kieán, do vaäy coù theå noùi laø coù ngöôøi.

Nhö trong kinh cheùp: Neáu noùi khoâng coù ngöôøi thì goïi laø taø kieán, neáu noùi coù ngöôøi thì goïi laø ngaõ kieán. Neáu noùi coù thì noù laø thöôøng, voâ thöôøng, neáu vaäy thì haønh aáy trôû thaønh thöôøng, voâ thöôøng. Neáu ñoàng vôùi höõu, thì haønh voâ thöôøng, voâ vi thöôøng, maø con ngöôøi thì khoâng nhö vaäy, neân bieát con ngöôøi ñoàng vôùi coù maø khoâng ñoàng vôùi thöôøng, voâ thöôøng.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Khoâng theå noùi laø coù ngaõ hay khoâng coù ngaõ, vì döïa vaøo trong coù, khoâng. Nay chuùng ta noùi, neáu khoâng coù ngaõ thì Phaät khoâng neân noùi “coù” ñeå ngöôøi ta döïa vaøo, nay Phaät ñaõ noùi coù ñeå ngöôøi ta döïa vaøo, neân coù theå noùi laø coù ngaõ.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ laø do chaáp chaët treân ngoân ngöõ. Nay chuùng ta noùi: Khoâng coù ngöôøi nhöng coù troùi coù buoäc, nhö coù daây thì coù troùi, khoâng daây thì khoâng troùi. Vì vaäy, khoâng coù ngaõ nhöng coù ngoân ngöõ troùi chaët.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ vì Phaät noùi boán nieäm. Phaät baûo Toân giaû Ca-chieân-dieân: Chæ do taâm maø thoâi. Vì neâu baøy Thaân Thoï Taâm Phaùp, neân noùi chæ do taâm maø coù caùc phaùp, chöù khoâng do caùi gì khaùc.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ vì Phaät noùi Thanh vaên. Noùi Thanh vaên töùc laø döïa treân phaùp Thanh vaên maø noùi chöù khoâng phaûi döïa vaøo caùi gì khaùc.

Nhö caùc Boä noùi trong ñoaïn tröôùc: Coù ngaõ vì coù noùi. Phaät noùi coù ngöôøi chæ laø giaû danh, ñoù chæ laø baïn. Neáu quaû thaät khoâng coù ngaõ thì khoâng coù saùt sinh. Ngöôøi gieát ñaõ khoâng thì ñoái töông bò gieát cuõng khoâng coù. Troäm cöôùp, taø daâm, voïng ngöõ, uoáng röôïu cuõng nhö vaäy. Neáu khoâng coù ngaõ thì toäi naêm nghòch cuõng khoâng toàn taïi, caùc caên khoâng khôûi thieän aùc thì khoâng coù troùi buoäc, khoâng coù môû troùi thì khoâng bò troùi, khoâng taïo taùc thì khoâng coù nghieäp, khoâng coù quaû baùo. Nghieäp ñaõ khoâng thì quaû baùo cuõng khoâng, nghieäp quaû baùo ñaõ khoâng thì khoâng coù sinh töû, theá nhöng chuùng sinh vì nghieäp quaû baùo neân löu chuyeån trong sinh töû. Neáu khoâng coù sinh töû thì caùc nhaân sinh töû cuõng khoâng. Neáu nhaân ñaõ khoâng thì dieät caùc nhaân cuõng khoâng, dieät nhaân ñaõ khoâng thì höôùng ñeán ñaïo


cuõng khoâng, nhö vaäy Töù ñeá cuõng khoâng coù. Neáu Töù ñeá khoâng coù thì khoâng coù Phaät noùi Töù ñeá. Neáu khoâng coù Phaät thì khoâng coù Taêng, nhö vaäy laø khoâng coù con ngöôøi. Khoâng coù con ngöôøi thì Tam baûo, Töù Ñeá cuõng khoâng coù, ñaõ vaäy thì caùc thuyeát treân ñeàu khoâng hôïp lyù. Do ñoù, khoâng coù con ngöôøi thì rôi vaøo loãi tröôùc, maéc phaûi loãi sau. Neáu coù con ngöôøi, coù ngaõ thì nhöõng ñieàu vöøa noùi ôû treân khoâng loãi. Nhö Phaät thuyeát kinh laø chaân thaät, do vaäy thaät coù ngaõ.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Naêm aám laø nhôn laø ngaõ laø moân giôùi. Nay chuùng ta noùi, thaân maïng, con ngöôøi khaùc vôùi ngaõ, ñieàu naøy trong

kinh khoâng noùi. Coù ngaõ thì aám laø ngaõ, ngaõ laø aám, neáu aám laø ngaõ thì aám noùi ñöôïc maø ngaõ cuõng noùi ñöôïc. Neáu ngaõ laø aám thì chæ coù theå noùi ngaõ

maø khoâng theå noùi aám, cuõng coù theå noùi caû hai ñeàu khoâng phaûi naêm aám. Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Ngöôøi khaùc naêm aám, nhö ngöôøi gaùnh

gaùnh naëng. Nay ta noùi, döïa vaøo gaùnh neân noùi coù gaùnh, neáu ngaõ khaùc vôùi aám, thì luùc tan hoaïi, luùc khôûi thì ngaõ cuõng khôûi cuõng dieät. Nhö chaët moät phaàn cô theå, thì ngaõ cuõng coù moät phaàn. Nhö vaäy moät phaàn thaønh nhieàu phaàn, moät phaàn nhieàu phaàn laïi thaønh moät cô theå. Luùc thaân coøn thì maïng coøn, luùc maïng coøn thì thaân coøn, do vaäy aám töùc laø ngaõ, ñieàu naøy hôïp lyù.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi khaùc vôùi aám vì nhaän aùi laøm ñoái töôïng thöù hai. Nay ta noùi, neáu con ngöôøi coù chaùnh kieán thì khoâng sao, coøn nhö ngöôøi bò aùi troùi buoäc, löu chuyeån trong sinh töû thì Phaät môùi chæ baøy. Phaät noùi: Con ngöôøi nhaän aùi laøm ñoái töôïng thöù hai neân löu chuyeån maõi trong sinh töû, neáu ñoaïn ñöôïc aùi thì khoâng coøn löu chuyeån nöõa, do ñoù ngaõ khoâng khaùc aám.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi khaùc vôùi aám vì phaûi thoï nghieäp quaû. Nay ta noùi, döïa vaøo Höõu laäu sinh töû neân ñôøi naøy ñôøi sau ñeàu chòu quaû baùo, do vaäy con ngöôøi khaùc vôùi aám.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi khaùc vôùi aám vì ta noùi theá. Nay ta noùi, ñoù laø döïa vaøo nhöõng gì ñaõ qua maø noùi. Phaät noùi: Trong voâ soá A-taêng-kyø nôi quaù khöù, ta töøng laøm vua Ñaûnh sinh. Do vaäy con ngöôøi khoâng khaùc aám.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi khaùc vôùi aám vì noùi ôû nôi baát kyù (khoâng ghi nhaän). Nay ta noùi, khoâng theå noùi aám khaùc hay khoâng khaùc vôùi ngaõ. Do vaäy khoâng theå noùi, phaùp töôùng laáy thöôøng, voâ thöôøng laøm chính, vaø ngaõ cuõng khoâng theå noùi ñöôïc laø khaùc aám.

Phaät noùi: Ngaõ khaùc aám, thaân khaùc aám, ñieàu naøy Phaät khoâng noùi, kinh khoâng cheùp, neáu ngaõ khaùc vôùi aám, thì ngaõ coù theå ôû trong aám, cuõng coù theå ôû khaép moïi nôi. Neáu ôû trong aám thì luùc chaët thaân, luùc thaân hoaïi,


www.daitangkinh.org

ngaõ cuõng phaûi thaáy. Nhö con muoãi ôû trong traùi Öu-ñaøm-baø-la, luùc cheû traùi naøy ra thì phaûi thaáy con muoãi. ngaõ ôû trong aám cuõng gioáng nhö theá. Neáu ngaõ khaùc thaân, thì thaân noùng hay laïnh ngaõ cuõng phaûi bieát. Laïi nöõa, nhö luùc nhöôùng maét thì phaûi thaáy, vaäy luùc caùc caên hoaïi thì ngaõ cuõng phaûi bieát saéc, thanh, höông, vò xuùc.

Laïi nöõa, neáu ngaõ khaùc thaân, thì töø thaân naøy vaøo thaân kia, roài trôû laïi nhaäp vaøo thaân naøy. Nhö ngöôøi töø nhaø naøy qua nhaø kia roài trôû veà laïi, neáu ngaõ khaùc thaân thì phaûi nhö vaäy.

Laïi nöõa, neáu ngaõ khaùc aám thì ngaõ khoâng phaûi thoï sinh ôû moïi nôi, neáu thoï sinh ôû moïi nôi thì moät nieäm lieàn thoï sinh khaép, do vaäy ngaõ khoâng neân thöôøng ôû trong thaân, vaø giaûi thoaùt cuõng khoù ñöôïc. Neáu noù ñi khaép moïi nôi thì phaûi khoâng taïo nghieäp, neáu khoâng coù nghieäp quaû, thì cuõng khoâng coù nghieäp löïc, khoâng coù troùi môû, khoâng coù haønh Thieàn, maø lieàn ñöôïc giaûi thoaùt. Neáu noùi vaäy thì khoâng ñuùng. Cho neân con ngöôøi khaùc vôùi thaân, lôøi naøy ñaùng tröø boû.



QUYEÅN TRUNG

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi laø thöôøng, vì khoâng coù nguoàn goác. Nay ta noùi; neáu khoâng coù nguoàn goác thì thaønh ra thöôøng, vaäy sinh töû khoâng coù nguoàn goác thì phaûi thaønh ra thöôøng. Ñieàu naøy khoâng ñuùng, neân khoâng theå noùi con ngöôøi khoâng coù nguoàn goác.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi laø thöôøng vì nhôù ñöôïc ñôøi quaù khöù. Nhö vaäy, nay ta noùi: neáu ngaõ chaéc chaén khaùc aám, thì luùc aám hoaïi, con ngöôøi khoâng maát vaø phaûi nhôù ñöôïc ñôøi quaù khöù, chæ coù ngöôøi naøy maø khoâng phaûi coù ngöôøi khaùc; nhöng laïi coù löu chuyeån khoâng ngöøng trong sinh töû, vì vaäy ñieàu naøy khoâng ñuùng.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi laø thöôøng vì noùi ñeán xöù. Nay ta noùi, ñoaïn saïch doøng khoå, ñaït ñeán Nieát-baøn Höõu dö, thaân vaãn coøn truï nhöng ñöôïc goïi laø truï ôû bôø beân kia. Baø-la-moân ñeán Nieát-baøn Voâ dö vì ñaõ ñaït ñeán ñöôïc Nieát-baøn Voâ dö, ñoù laø Phaät noùi, do vaäy khoâng noùi con ngöôøi laø thöôøng.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi laø thöôøng vì ñaït ñöôïc caùi vui baát ñoäng. Nay ta noùi, ñaït ñeán Nieát-baøn Voâ dö töùc laø ñaït ñöôïc caùi vui baát ñoäng. Neáu con ngöôøi laø thöôøng thì phaûi nhö Nieát-baøn khoâng sinh khoâng dieät, vaø thaân con ngöôøi cuõng nhö theá, trí tueä cuûa hoï ôû baát cöù nôi naøo cuõng nhö vaäy. AÊn hay khoâng aên, khoå vui ñeàu nhö nhau vì laø thöôøng. Vieäc trong ñôøi quaù khöù khoâng queân, vì laø thöôøng, khoâng thay ñoåi, cuõng khoâng troùi buoäc, khoâng giaûi thoaùt. Vì vaäy noùi con ngöôøi laø thöôøng, lôøi naøy neân boû.

Nhö caùc Boä noùi ôû ñoaïn tröôùc: Con ngöôøi laø thöôøng, vì coù nguoàn goác. Nay ta noùi, do höõu laäu daáy khôûi neân teân goïi aáy noùi laø con ngöôøi. Vì vaäy, khoâng theå noùi aám khaùc con ngöôøi. Cuõng vaäy khoâng theå noùi con ngöôøi daáy khôûi, do ñoù giaû laäp ra noùi töùc ñeå traû lôøi giaûi thích phaàn tröôùc. Tieáp ñeán Phaät noùi môùi sanh v.v...

SOÁ 1649 - LUAÄN TAM DI ÑEÅ BOÄ - Quyeån Trung 15

www.daitangkinh.org

Neáu con ngöôøi voâ thöôøng thì chuùng sinh löu chuyeån, nghieäp thieän nghieäp aùc ñaõ taïo tan hoaïi, khoâng taïo nghieäp thieän nghieäp aùc, xöa nay khoâng coù caùi nhaân taïo nghieäp, taát caû chuùng sinh ñoàng nhau moät loaïi, khoâng taïo nghieäp, phaûi giaûi thoaùt, khoâng phaûi do nghieäp maø töï thaønh. Ñaõ khoâng do nghieäp maø töï thaønh thì coâng ñöùc cuõng khoâng phaûi do taïo taùc maø coù, ñôøi soáng kieáp tröôùc cuõng khoâng theå nhôù. Theá neân con ngöôøi voâ thöôøng, lôøi noùi naøy neân boû. Duøng giaû laäp naøy ñeå traû lôøi tuaàn töï ôû phaàn tröôùc vaø phaàn sau noùi phaùp ñaûo ngöôïc, ñoïa laïc, thoï sinh, phaùp sinh laõo beänh töû, giaûi thích con ngöôøi laø voâ thöôøng cuõng vaäy.

Hoûi: Taïi sao noùi coù ngöôøi? Ñaùp: Phaät noùi coù ba loaïi ngöôøi. Hoûi: Ba loaïi aáy laø ai? Ñaùp: Laø Y thuyeát nhaân, Ñoä thuyeát nhaân, vaø Dieät thuyeát nhaân

(Thuyeát coøn goïi laø An, laø Cheá, laø Giaû danh). Hoûi: Theá naøo laø Y thuyeát nhaân? (Vì nöông töïa ñeå noùi con ngöôøi). Ñaùp: Nhö lôøi Phaät noùi vôùi Baït-baø-da: Haønh aáy laø choã döïa ñeå

thuyeát, coøn goïi laø An. (an laäp) Goïi laø Y thuyeát, duï nhö löûa. Nhö Phaät noùi vôùi Toân giaû Xaù-lôïi-phaát:

Coù ngöôøi teân laø Töôïng Baïch Tònh raát khaû aùi. Boán ñaïi hình thaønh goïi laø ngaõ, nhö vaäy taát caû ñeàu duï nhö söõa. Döïa vaøo nhöõng gì kinh ñieån ñaõ cheùp goïi laø Y thuyeát.

Nhö saéc nhaän ñöôïc saéc, con ngöôøi nhaän ñöôïc saéc ngöôøi, ñeàu khoâng theå noùi ñöôïc, saéc cuûa saéc khaùc cuõng khoâng noùi ñöôïc. Caùi khaùc nhaän ñöôïc saéc, con ngöôøi döïa vaøo saéc maø nhaän ñöôïc, ñaây goïi laø Y saéc nhaân. Neáu con ngöôøi noùi laø saéc laø ngaõ, laø saéc ñoù thì trôû thaønh kieán chaáp ngaõ. Neáu ngöôøi noùi saéc laø ngaõ thì rôi vaøo loãi con ngöôøi laø naêm aám, vaäy nhöõng gì ñoaïn tröôùc noùi ñeàu rôi vaøo loãi.

Laïi nöõa, neáu noùi con ngöôøi nhaän ñöôïc saéc ñoù khaùc vôùi saéc thì ñaây laø kieán chaáp ngaõ khaùc, neáu noùi khaùc vôùi ngaõ thì rôi vaøo loãi con ngöôøi khaùc vôùi naêm aám.

Ngöôøi nhaän ñöôïc saéc chæ laø leä thuoäc maø thoâi, khoâng phaûi laø thaät noùi. Neáu ngöôøi noùi saéc vaø ngöôøi nhaän ñöôïc saéc chæ laø leä thuoäc thì thaønh ra taø kieán. Neáu laø taø kieán töùc laø cho khoâng coù ngaõ, vaäy thì nhöõng gì ñoaïn tröôùc noùi ñeàu rôi vaøo loãi. Ñaây laø ba loãi.

Do vaäy ñoái vôùi thaät, khaùc vaø taø kieán, chuùng ta khoâng theo thaät, khaùc, khoâng theo Taø kieán thì ngöôøi döïa vaøo saéc maø nhaän ñöôïc saéc coù theå noùi ñöôïc, neân coù theå noùi, ngöôøi nhaän ñöôïc saéc gioáng nhö saéc. Do ñoù luùc saéc khôûi, thì ngöôøi nhaän ñöôïc saéc cuõng khôûi; luùc saéc dieät, ngöôøi


nhaän ñöôïc saéc cuõng dieät, ñieàu naøy khoâng phaûi laø khoâng noùi ñöôïc. Nhö vaäy, naêm aám, möôøi hai moân vaø naêm neûo, coõi A-tu-la, Trung

aám laø baûy neûo (ñaïo). Sanh höõu cuûa ngöôøi ôû Ca-la-la, A-phuø-ñaø-na, Nhuïc ñoaøn chi, vöøa môùi sinh, ñoàng töû, thieáu nieân, trung nieân, giaø, taâm thieän, aùc, voâ kyù, giôùi, phaïm giôùi v.v.. taát caû hôïp, khoâng hôïp ôû treân, nöông vaøo caùc phaùp aáy goïi laø Y thuyeát nhaân.

Hoûi: Theá naøo laø Ñoä thuyeát nhaân? (Vì hoùa ñoä noùi laø con ngöôøi) Ñaùp: Duøng luùc naøy ñoä luùc khaùc, nhö Phaät noùi ñoä chuùng sinh. Vì

sao noùi ñoä chuùng sinh? Vì coù noùi trong quaù khöù, noùi trong vò lai vaø noùi trong hieän taïi. Theá naøo laø noùi trong quaù khöù? Nhö trôøi sai Thieân söù ñem kinh do Phaät noùi xuoáng khai thò cho Dieâm La. Ngöôøi naøy voán khoâng bieát cha meï anh em, khoâng bieát coâng ñöùc, khoâng bieát thieän aùc v.v.. neân phaûi daïy hoï.

Nhö Phaät noùi: Trong ñôøi quaù khöù ta töøng laøm vua Ñaûnh Sinh. Ñoù goïi laø noùi veà quaù khöù.

Theá naøo laø noùi veà vò lai? Nhö Phaät noùi: Luùc Chuyeån Luaân Thaùnh Vöông coøn trong thaân Trung aám, tröôùc tieân vaøo thai meï nhö vaøo ñieän ñöôøng. Hay Phaät noùi vôùi Boà-taùt Di Laëc: A-daät-ña! Veà sau oâng seõ thaønh Phaät hieäu laø Töø Thò. Ñoù goïi laø noùi veà vò lai.

Theá naøo laø noùi trong hieän taïi? Ñaùp: Nhö Phaät noùi: Ngöôøi An Giaø ñeo tai cuøng voâ soá vaät quí trang

söùc ôû caùnh tay. Hay nhö Phaät noùi: Tröôûng giaû Ñaïi Phuù coù raát nhieàu cuûa baùu, coù haït chaâu Ñaïi nhö yù. Ñoù laø laø noùi trong hieän taïi. Phaät döïa vaøo ba ñôøi maø ñaët ra ba caùch noùi nhö theá. Vì vaäy, neân bieát duøng coâng haïnh maø ñoä, neân goïi laø Ñoä thuyeát.

Theá naøo laø Dieät thuyeát nhaân? Ñaùp: Theo Y thuyeát nhaân vaø Ñoä thuyeát nhaân maø Phaät noùi Dieät

thuyeát nhaân. Nhö noùi: Luùc thaân trong quaù khöù hoaïi dieät, ñoù goïi laø Dieät thuyeát. Nhö Phaät noùi: Haøng Tyø-kheo laäu döùt heát, naêm aám voâ thöôøng ñaõ dieät. Ñoù goïi laø Dieät thuyeát. Nhö Phaät noùi keä:

Ngöôøi trí ñaâu theå löôøng Ñöôïc caùi vui chaúng ñoäng.

Ñoù goïi laø Dieät thuyeát. Vì vaäy, do thaáy Y thuyeát, Ñoä thuyeát, neân noùi. Coù ngöôøi xaû xöù sinh höõu naêm aám thoï Trung gian höõu naêm aám. Thaáy Dieät thuyeát, neân Phaät noùi: Khoâng thoï laïi aám xöù.

Hoûi: Xaû naêm aám heát saïch, sao vaãn coøn? Vì sao laïi nghi nhö vaäy? Ñaùp: Vì thaáy yù cuûa Tieân ñöùc traùi ngöôïc nhau neân sinh nghi. Caùc

Boä khaùc thaáy naêm aám töø Höõu naøy qua Höõu kia, vì sao laïi nhö vaäy? Vì


www.daitangkinh.org

bieát seõ sinh leân. Phaät noùi: Ngöôøi bieát höông thôm cuûa giôùi cuûa ñònh töùc laø bieát seõ

sinh leân nôi thuø thaéng. Phaät laïi noùi keä: Hai loaïi nghieäp thieän aùc Ñeàu do ngöôøi ñôøi taïo Nghieäp naøo thì vaät naáy Töï naém töï ñi theo. AÁm thoâ laø nghieäp aùc AÁm teá laø haïnh thieän Taïo caû nghieäp thieän aùc Phaûi tuøy nghieäp thoï thaân.

Ngöôøi naøy vaõng sinh nhöng coøn thoï nghóa caên, do ñoù coøn phaûi ñoä. Ngöôøi coù Thieân nhaõn seõ thaáy vieäc ñoä hoï.

Nhö Phaät baûo Tyø-kheo: Ta thaáy chuùng sinh ñoïa laïc, thaùc sinh taát caû ñeàu nhö theá. Do vaäy, caùc Boä khaùc thaáy chæ coù naêm aám töø Höõu naøy sinh qua Höõu kia laø theá.

Laïi nöõa, caùc Boä thaáy con ngöôøi töø Höõu naøy sinh qua Höõu kia maø khoâng phaûi aám. Vì sao? Vì nhö Phaät noùi keä:

Ñôøi naøy thích hoan hyû Ñôøi sau cuõng vui möøng Laøm phöôùc hai ñôøi vui Töï thaáy nghieäp mình tònh Giöõ caên, sinh ñöôøng thieän Khoâng giöõ, ñoïa ñöôøng aùc.

Phaät laïi noùi, do cheát, ñoïa laïc, thaùc sinh nhö vaäy, neân caùc Boä khaùc thaáy con ngöôøi töø Höõu naøy sinh qua Höõu kia maø khoâng phaûi laø aám.

Laïi nöõa, Caùc Boä khaùc noùi: Khoâng coù con ngöôøi töø Höõu naøy ñeán Höõu kia. Vì sao? Vì nhö Phaät noùi vöøa môùi sinh trôøi ngöôøi, con ngöôøi thaáy nhö vaäy.

Phaät laïi noùi: Haønh naøy laø Haønh nöông döïa, cöù theá maø coù teân goïi. Nhö löûa döïa vaøo cuûi maø coù teân laø löûa.

Phaät laïi noùi: Taát caû ngöôøi coù ñöùc sinh xuoáng theá gian coù raát nhieàu ngöôøi nhaän ñöôïc söï an laïc. Nhö vaäy ñôøi tröôùc sinh roài khoâng coøn sinh nöõa, neân noùi khoâng coù con ngöôøi xaû Höõu naøy qua Höõu kia, vì vaäy sinh nghi xaû naêm aám heát saïch taïi sao vaãn coøn.

Nay noùi xaû naêm aám töùc laø khoâng coøn soùt naêm aám. Töø Höõu naøy qua Höõu kia, nhö Phaät noùi keä:

Xaû boû hình ngöôøi naøy


Thoï ñuû thaân trôøi kia. Nhö Phaät noùi: Con ngöôøi khoâng coù cuûa caûi, xaû boû taát caû, tuøy yù maø

ñi. Nhö Phaät noùi: Luùc saép cheát, xaû thaân aáy, moät mình ra ñi. Luùc coøn soáng thì ñeàu thaáy coù ngaõ, coù sôû höõu, luùc saép cheát thì xaû boû taát caû, moät mình ra ñi. Giôùi, ñònh thaám vaøo taâm, nhôø nghieäp thieän naøy maø sinh leân coõi treân. Vì vaäy, Phaät noùi: Nhôø taâm thieän maø sinh vaøo nôi thuø thaéng. Do ñoù, xaû naêm aám heát saïch thì sinh qua nôi thuø thaéng. Do nghieäp chöa heát, nhö Phaät noùi keä:

Nghieäp naøo thì vaät naáy Töï naém töï ñi theo.

Do coù caên cuûa naêm aám neân vaõng sinh nôi aáy, nhaän thoï nghóa caên, qua laïi trong Trung aám. Thieân nhaõn thaáy ñöôïc saéc cuûa Trung aám.

Nhö caùc Boä khaùc chæ thaáy Trung aám töø Höõu naøy sinh qua Höõu kia, neân khoâng chaáp nhaän ñieàu naøy. Nhö tröôùc ñaõ noùi: Con ngöôøi töø Höõu naøy sinh qua höõu kia, chæ coù con ngöôøi maø thoâi, vaäy thì chæ ñeán ñaïo quaû maø khoâng vaõng sinh ñaâu khaùc. Neáu thaät coù khaùc, thì duø laø thöôøng, voâ thöôøng ñeàu thaønh taø kieán. Do vaäy khoâng theå noùi con ngöôøi chaéc chaén khaùc vôùi aám. Neáu chæ coù con ngöôøi maø thoâi, thì cuõng khoâng theå noùi ñöôïc nôi vaõng sinh.

Hoûi: Vì sao luùc thaân con ngöôøi dieät thì Trung aám cuûa naêm aám khôûi?

Ñaùp: Luùc con ngöôøi saép cheát, cuõng laø luùc Trung höõu khôûi Trung höõu döïa vaøo naêm aám, coù theå noùi con ngöôøi Trung höõu naêm aám. Noùi veà quaù khöù, thì döïa vaøo Ñoä thuyeát nhaân. Cho neân khoâng theå nöông töïa ñeå noùi ngöôøi, khoâng laø nghóa, nöông töïa khoâng ñuùng laø con ngöôøi maø noùi ñöôïc. Nhö vaäy, thaáy phaùp nieäm nieäm dieät maát, nhöng haønh chaúng nieäm nieäm dieät maát, ñoù goïi laø Phaät thuyeát. Vì theá maø noùi: Xaû saïch thaân naêm aám, con ngöôøi töø Höõu naøy qua Höõu kia, neân ñoaïn tröôùc noùi: Coù ngöôøi xaû xöù sinh höõu naêm aám thoï trung gian höõu naêm aám laø theá.

Hoûi: Coù phaûi tröôùc thoï naêm aám xöù roài sau môùi xaû naêm aám cuûa con ngöôøi?

Ñaùp: Khoâng phaûi! Vì neáu hoûi nhö vaäy thì sinh thaønh ra coù khoaûng caùch. Neáu sinh maø coù khoaûng caùch thì Thaùnh nhaân nhaäp dieät phaûi thoï Höõu nöõa, maø khoâng phaûi laø dieät caû boán thuû. Neáu aám vaø con ngöôøi khaùc nhau laø khoâng ñuùng.

Hoûi: Coù phaûi tröôùc xaû naêm aám cuûa con ngöôøi roài môùi thoï thaân Trung aám?

Ñaùp: Khoâng phaûi! Vì neáu hoûi nhö vaäy, thì trong moät nieäm, moät


www.daitangkinh.org

ngöôøi thaønh ra hai loaïi. Ñieàu naøy khoâng ñuùng. Hoûi: Vaäy xaû thaân ngöôøi, thoï thaân naêm aám laø trong moät luùc hay

khoâng phaûi moät luùc? Ñaùp: Cuøng moät luùc. Hoûi: Vì sao? Ñaùp: Con ngöôøi khi saép cheát, luùc taâm cuûa moät nieäm sau cuøng hieän

khôûi thì taâm Trung aám chöa khôûi. Luùc taâm cuûa moät nieäm sau cuøng dieät thì taâm Trung aám môùi khôûi. Luùc taâm Trung aám khôûi töùc laø thaønh ngöôøi Trung aám, vì vaäy neân noùi: Xaû aám con ngöôøi thoï Trung aám. Vì sao? Vì luùc taâm cuûa Trung aám khôûi leân thì ngöôøi ñoù töø coõi ngöôøi rôi vaøo Trung gian Höõu xöù (coõi Trung aám). Luùc taâm truï nôi naøy roài thì goïi laø sinh xuoáng, vì vaäy phaûi bieát noù xaûy ra cuøng moät luùc laø theá. Do ñoù ngay luùc töông öng, thì xaû xöù sinh höõu naêm aám, thoï Trung gian höõu naêm aám.

Hoûi: AÁm coù nguoàn goác khoâng? Töø thöù lôùp cuûa aám thaùc sinh ñeán nay coù goác hay khoâng coù goác?

Hoûi: Vì sao laïi nghi nhö vaäy? Ñaùp: Vì Phaät baûo Tyø-kheo: Sinh töû khoâng coù nguoàn goác, chuùng

sinh löu chuyeån trong sinh töû, nhöng ngoïn nguoàn cuûa noù khoâng theå bieát ñöôïc. Noù khoâng coù thaät cho neân khoâng bieát, hay laø coù thaät nhöng khoâng bieát? Nhö noùi möôøi hai moân, neáu noùi möôøi ba moân thì khoâng coù thaät neân khoâng bieát, hay khoâng coù trí neân khoâng bieát? Vì sao vaäy? Vì ngöôøi trong coõi Voâ saéc, hai giôùi kia khoâng coù trí neân khoâng bieát. Nhö theá giôùi thaønh, chaúng thaønh, thì boû qua khoâng traû lôøi. Neáu noù coù ngoïn nguoàn laàn löôït thì phaûi noùi ñöôïc ñieåm khôûi ñaàu cuûa noù, vì theá maø chuùng toâi sinh nghi.

Hoûi: Nguoàn goác ñôøi tröôùc cuûa con ngöôøi, khoâng theå bieát ñöôïc laø thaät coù hay thaät khoâng, neáu coù thì phaûi thaáy, phaûi bieát, phaûi noùi ñöôïc?

Ñaùp: Thaät coù nhöng khoâng bieát ñöôïc. Vì Sao? Vì ví nhö thaät coù vaät maø bò che khuaát neân khoâng bieát, laïi nhoû nhö maûy vi traàn neân khoâng bieát, laïi lôùn nhö ñaïi ñòa neân khoâng bieát, laïi nhö da cuûa con maét quaù gaàn con maét neân khoâng bieát, laïi nhö bôø bieån meânh moâng neân khoâng bieát, laïi nhö nhaõn caên quaù yeáu neân khoâng bieát. Laïi nhö ñaàu sôïi loâng, nhö ñem moät haït caûi boû vaøo trong ñoáng haït caûi, do maøu saéc gioáng nhau neân khoâng nhaän bieát ñöôïc. Laïi nhö nöôùc soâng Haèng ñang chaûy, caàm moät haït muoái neùm vaøo trong aáy, do nöôùc quaù nhieàu neân chaúng bieát vò maën laø bao nhieâu. Laïi nhö cuûa baùu naèm trong vaùch, do bò ngaên che neân khoâng thaáy. Nhö quyû thaàn aån hình neân khoâng thaáy. Nhö khoâng bieát ngöôøi, khoâng bieát dieän maïo hình daùng v.v.. neân khoâng nhaän ra. Vaät baùu naèm trong vaùch laø coù thaät nhöng do bò ngaên caùch neân chuùng ta khoâng bieát ñöôïc. Töø


nguoàn goác naøy, duø nhoû nhö vi traàn, ñaàu sôïi loâng v.v.. ñeàu coù thaät nhöng khoâng theå bieát ñöôïc. Theá nhöng, ngöôøi khaùc thaáy ñöôïc, chaúng haïn nhö ngöôøi coù Thieân nhaõn thaáy ñöôïc ñaàu sôïi loâng. Laïi nhö bôø meù cuûa ñaïi ñòa chæ ngöôøi coù Thieân nhaõn môùi thaáy ñöôïc. Laïi nhö da cuûa con maét quaù gaàn con maét neân con maét khoâng nhìn thaáy, nhöng ngöôøi beân caïnh thaáy ngay. Nhö ñaàu sôïi loâng, ngöôøi saùng maét seõ nhìn thaáy. Laïi nhö boû moät haït caûi vaøo trong ñoáng haït caûi, ngöôøi saùng maét seõ nhaän ra. Nhö neùm haït muoán vaøo nöôùc soâng Haèng, chæ coù con caù bôi gaàn ñoù bieát. Nhö cuûa baùu bò che khuaát, ngöôøi coù Thieân nhaõn nhìn thaáy. Nhö quyû thaàn aån hình, chæ coù ñoàng loaïi noù nhìn thaáy. Nhö ngöôøi duøng pheùp thuaät thaáy ngöôøi khaùc nhöng khoâng bieát ñöôïc, nhöng ngöôøi coù Tha taâm trí seõ thaáy roõ. Taát caû nhöõng ñieàu vöøa neâu treân ñeàu noùi laø khoâng theå bieát, khoâng theå thaáy, theá nhöng taát caû ñeàu ñöôïc nhìn thaáy, ñeàu bieát ñöôïc. Con ngöôøi khoâng bieát ñöôïc nguoàn goác cuõng vaäy. Nhö cuûa baùu bò che khuaát v.v.. cuûa baùu coù thaät nhöng ta laïi khoâng bieát. Noù coù thaät nhöng vì sao ta khoâng bieát? Vì khoâng theå suy löôøng. Cuõng nhö Tuyeát Sôn coù thaät, nhöng khoâng theå löôøng tính, khoâng theå caân ño ñöôïc.

Hoûi: Neáu caân ño ñöôïc Tuyeát Sôn thì bieát ñöôïc khoâng? Ñaùp: Neáu ñaát ñaù treân Tuyeát Sôn maø caân ño, tính toaùn ñöôïc thì khoái

löôïng, troïng löôïng cuûa noù seõ ñöôïc bieát ngay. Coøn nhö nay thì khoâng theå ño löôøng ñöôïc neân khoâng theå bieát.

Hoûi: Neáu caân ño maø bieát ñöôïc thì ñaâu theå goïi laø bieát? Ñaùp: Neáu caân ño maø bieát, ñoù khoâng phaûi laø caùi bieát nhö thaät suy

löôøng, cho neân môø mòt khoâng nhaän ra. Hoûi: Coù phaûi vì khoâng thaät, neân khoâng bieát haïn löôïng cuûa noù? Ñaùp: Khoâng thaät thuaàn thuïc thì khoâng theå bieát. Vì sao? Vì nhö

trong kinh ghi: Phaät noùi: Vaät khoâng coù nôi choán thaät thì khoâng nhaän bieát ñöôïc tieáng cuûa noù.

Nhö Phaät baûo Tyø-kheo: Gioáng nhö ñeøn daàu taét roài, chuùng ta khoâng bieát ñöôïc khoùi ñeøn, baác ñeøn. Laïi nhö luùc kieáp hoûa thieâu saïch caû nuùi Tu- di, ñaïi ñòa, bieån caû, taát caû ñeàu thaønh tro buïi, nhöng tu ñaâu theå bieát ñöôïc caùi maøu ñen cuûa noù.

Phaät noùi: Con ngöôøi khoâng bieát ñöôïc nguoàn goác cuõng vaäy. Nhö ñeøn daàu taét roài, buïi ñen cuûa noù khoâng coù thaät neân ta khoâng bieát.

Hoûi: Nhö vaät coù thaät, coù xöù sôû, taïi sao Phaät noùi khoâng theå bieát ñöôïc tieáng noù?

Ñaùp: Nhö trong Luaät ghi: Nhö ngöôøi uoáng röôïu, tay caàm ñoà ñöïng röôïu boû ñaày thöùc aên, roài daâng cho Tyø-kheo. Tyø-kheo aên xong nhöng


www.daitangkinh.org

khoâng bieát mình aên baèng ñoà ñöïng röôïu, neân khoâng coù toäi. Do vaäy, ñaây khoâng phaûi laø nguyeân nhaân.

Hoûi: Khoâng thaät neân khoâng bieát, neáu nguoàn goác coù thaät, thì Phaät duøng Thaät trí khai môû ngay trong nguoàn goác chöù khoâng neân noùi khoâng bieát. Nhöng Phaät noùi khoâng theå bieát neân nguoàn goác aáy laø khoâng coù thaät.

Ñaùp: Ñieàu naøy khoâng phaûi nhö vaäy. Thaät trí cuûa Phaät khoâng baét buoäc phaûi noùi töø nguoàn goác. Chaúng haïn khi theá gian hoûi veà thöôøng, voâ thöôøng v.v.. Phaät khoâng traû lôøi, vì ñoù khoâng phaûi laø nguyeân nhaân, neân Phaät noùi khoâng theå bieát ñöôïc nguoàn goác cuûa noù. Neáu Phaät noùi thaúng khoâng coù nguoàn goác, thì thaønh ra Ñoaïn kieán; neáu noùi coù nguoàn goác thì thaønh ra Thöôøng kieán, do vaäy Phaät khoâng noùi theo hai loaïi naøy, maø noùi khoâng theå bieát.

Hoûi: Neáu sinh töû coù nguoàn goác thì thaønh Thöôøng kieán, neáu khoâng coù nguoàn goác thì thaønh Ñoaïn kieán, nhö vaäy goác sinh töû cuûa Thaùnh nhaân ñaõ ñoaïn xong, goác khaùc khôûi nöõa. Phaûi bieát, goác khaùc, neáu khoâng khôûi nöõa nhö vaäy töùc thaønh ra Ñoaïn kieán. Nguoàn goác sinh töû khoâng coù thaät, khoâng theå bieát. Vì sao? Vì sinh töû löu chuyeån voâ cuøng. Phaät baûo Tyø- kheo: Coù nöông goác aùi maø khoâng bieát, töø ñoù khôûi ra aùi roài maát trong quaù khöù, cuõng töø ñoù khôûi ra aùi trong vò lai, cöù theá maø dieät roài khôûi, do vaäy khoâng coù goác aùi, neân sinh töû khoâng thaät, khoâng theå bieát ñöôïc goác sinh töû. Laïi nöõa, sinh töû thöôøng khôûi, neáu khoâng coù sinh töû thì cuõng khoâng coù Nieát-baøn, nhö Phaät baûo Toân giaû A-nan: Luùc naêm aám höõu laäu ñoaïn dieät saïch, thì ñoù goïi laø dieät, hay coøn goïi laø Nieát-baøn. Phaät laïi baûo Toân giaû A-nan: Nieát-baøn tuy laø dieät taän nhöng khoâng phaûi laø khoâng coù nguoàn goác. Vì vaäy sinh töû heát vaãn coù goác. Nhöng goác cuûa sinh töû khoâng thaät, neân khoâng theå bieát ñöôïc.

Laïi nöõa, do nhaân laàn löôït hoøa hôïp. Taát caû moïi ngöôøi khoâng laáy ngaõ laøm goác cuûa nhaân, neáu laáy ngaõ laøm goác cuûa nhaân thì sinh töû khoâng bao giôø döùt, vì vaäy noùi khoâng coù goác laø theá.

Laïi nöõa, vì nhôù bieát voâ soá theá giôùi trong quaù khöù. Nhö Phaät noùi: Muoán bieát ñöôïc caùc phaùp trong thôøi quaù khöù, thì theo Thöùc daáy khôûi, bieát do ñoù Thöùc voâ soá, caûnh giôùi cuõng voâ soá, neân ñieàu mình bieát cuõng voâ soá, do vaäy neân noùi: Sinh töû khoâng coù goác.

Laïi nöõa, vì sinh töû khoâng coù nguoàn goác, neáu sinh töû coù nguoàn goác thì goác trong ñôøi quaù khöù cuõng phaûi coù, cho neân quaù khöù khoâng thaät coù, nguoàn goác aáy cuõng khoâng theå bieát ñöôïc.

Laïi nöõa, do AÙi laàn löôït xoay vaàn. Phaät noùi goác trong ñôøi quaù khöù


khoâng theå bieát ñöôïc, neáu goác sinh töû khoâng coù thì teân goïi naøy cuõng khoâng, vaäy khoâng coù phaùp thì phaûi khoâng coù teân goïi.

Ñaùp: Khoâng coù phaùp thì khoâng coù teân goïi, khoâng coù teân goïi thì teân goïi aáy khoâng thaät. Tuy khoâng coù teân goïi, nhöng cuõng vì khoâng coù teân goïi cho neân môùi ñaët ra teân goïi. Töø ñoù coù teân goïi nhöng teân aáy khoâng thaät. Nhö noùi: Teân goïi nguoàn goác cuûa quaù khöù laø thaät, thì nguoàn goác cuõng phaûi thaät. Ñieàu naøy khoâng ñuùng. Nhö noùi: Khoâng coù phaùp, nhöng coù teân goïi. Neáu coù thaät laø coù phaùp coù teân goïi thì cuõng neân khoâng coù teân goïi laø khoâng thaät. Vì sao? Vì khoâng coù teân goïi. Neáu theá, khoâng coù phaùp laø khoâng thaät teân goïi aáy cuõng phaûi khoâng thaät. Phaùp thaät coù thì teân goïi cuõng thaät coù; khoâng coù phaùp thì teân goïi cuõng khoâng thaät. Do vaäy goác sinh töû khoâng thaät coù laø ñuùng.

Hoûi: Neáu laø thaät, khoâng thaät, thì thaønh ra khoâng nhaát ñònh. Ñaõ vaäy thì, khoâng thaät thaønh ra thaät, thaät thaønh ra khoâng thaät.

Ñaùp: Ñieàu naøy khoâng ñuùng. Laïi nöõa, coù phaùp laø ngaên chaáp noùi, khoâng coù phaùp khoâng coù phaùp

môùi hieån baøy söï haøng phuïc toái thaéng nôi thaät vaø khoâng thaät ñöôïc thaáy. Vì choã aáy noùi “khoâng” laø ñeå ngaên chaáp “coù” ñoù goïi laø thaät, nhö ñaùnh vaøo vaät thì phaùt ra aâm thanh. AÂm thanh naøy khoâng coù goác. Cho neân nhö vaäy nguoàn goác sinh ra coù theå noùi gioáng nhö söøng thoû. Vì theá sinh töû laø nguoàn goác.

Hoûi: Neáu sinh töû khoâng coù nguoàn goác, thì cuõng khoâng coù ngoïn, nhö vaäy, khoâng coù goác khoâng coù ngoïn thì ñoàng vôùi Nieát-baøn. Ñieàu naøy cuõng khoâng ñuùng.

Ñaùp: Quaû thaät laø khoâng coù goác, chæ do naêm aám xoay vaàn roài sinh ra thoâi, theá neân noù voâ thöôøng, caùi nhaân ñaõ xoay vaàn thì caùi quaû cuõng xoay vaàn.

Hoûi: Neáu sinh töû khoâng coù goác thì ñoaïn giöõa, vaø ngoïn cuõng khoâng. Ñoaïn giöõa vaø ngoïn ñaõ khoâng thì sinh töû cuõng khoâng, gioáng nhö caây khoâng coù goác, khoâng coù ngoïn, khoâng coù ñoaïn giöõa, nhö vaäy laø khoâng coù caây, vì vaäy khoâng sinh töû.

Ñaùp: Khoâng ñuùng! Vì sao? Vì nhö vaät hình troøn, noù khoâng coù goác, khoâng coù ñoaïn giöõa, khoâng coù ngoïn nhöng khoâng phaûi khoâng coù vaät troøn? Sinh töû cuõng gioáng nhö vaäy.

Hoûi: Neáu vaät hình troøn khoâng coù goác, khoâng coù ñoaïn giöõa, khoâng coù ngoïn, coù nhöng maø khoâng, thì ñoái töôïng thöù hai chöa theå hoaïi dieät, sinh töû cuõng nhö theá.

Ñaùp: Sôï neáu vaäy thì sinh töû chaúng dieät, nhö chaáp nguoàn goác khoâng


www.daitangkinh.org

coù, taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng, ñaây laø haï chaáp vì cho raèng caùi Nhaân ñôøi tröôùc xoay vaàn, neân khoâng coù nguoàn goác. Nhaân hoaïi dieät thì sinh töû môùi döùt, sinh töû hoaïi dieät thì Nhaân cuõng döùt. Do nhôù bieát voâ soá theá giôùi trong quaù khöù, neân Phaät noùi khoâng coù nguoàn goác. Neáu sinh töû khoâng coù nguoàn goác, aám xoay vaàn khoâng coù nguoàn goác thì thaønh thöôøng kieán. Döïa vaøo aám vaø ñoä maø Phaät noùi coù chuùng sinh. Nhö vaäy noùi, aám xoay vaàn khoâng coù nguoàn goác nghóa laø chuùng sinh xoay vaàn cuõng khoâng coù nguoàn goác, chuùng sinh khoâng phaûi xoay vaàn. Vì sao? Vì Phaät ñaõ noùi sinh töû khoâng coù nguoàn goác.

Hoûi: Neáu sinh töû khoâng coù nguoàn goác thì taïi sao Phaät noùi khoâng theå bieát maø khoâng noùi thaúng laø khoâng coù?

Ñaùp: Neáu Phaät noùi thaúng laø khoâng coù thì hoï seõ khoâng khôûi leân ba thöù Taø kieán. Ba thöù aáy laø: 1. Tieàn thaân ta töøng sinh chöa? 2. Sau naøy phaûi sinh nöõa khoâng? 3. Nay coù phaûi laø ta sinh chaêng? Phaûi ñeå hoï sanh nghi, neân Phaät noùi khoâng theå bieát, vaø Phaät noùi: Ñoù laø ñieàu chuùng ta caàn bieát.

Phaät thuyeát phaùp coù hai loaïi: Moät laø vì phaùp. Hai laø vì chuùng sinh. Hoûi: Theá naøo laø vì phaùp? Ñaùp: Nhö Phaät noùi: Nguoàn goác sinh ra khoâng theå bieát, Höõu aùi laø nguoàn goác khoâng theå bieát, ñoù laø vì phaùp, neân noùi khoâng coù nguoàn goác sinh töû ñeå noùi.

Hoûi Theá naøo laø vì chuùng sinh? Ñaùp: Do voâ minh che laáp neân chuùng sinh löu chuyeån trong sinh töû, Phaät vì thöông chuùng sinh neân thuyeát phaùp. Do chuùng sinh löu chuyeån trong sinh töû neân Phaät môùi noùi. Nhö noùi: Luùc phaùp ñeán ñöôïc taâm hoï, hoï nhôø ñoù maø ñöôïc ñoä thoaùt. Khi Phaät noùi nhö vaäy, laø Phaät vì chuùng sinh.

Hoûi: Vì sao Phaät noùi coù phaùp, maø nguoàn goác sinh ra khoâng theå bieát ñöôïc?

Ñaùp: Phaät khoâng Phaät vì chuùng sinh noùi khoâng coù nguoàn goác. Nhö theá, phaùp luùc aáy ñeå chuùng sinh nöông töïa maø ñöôïc giaûi thoaùt,

luùc aáy laø Phaät noùi chuùng sinh, phaùp luùc aáy coù theå noùi laø voâ thöôøng, chöù khoâng phaûi noùi chuùng sinh laø thöôøng, voâ thöôøng. Nguoàn goác sinh ra nhö vaäy laø coù theå noùi vaø khoâng theå noùi. Ñuû bieát sinh töû khoâng coù nguoàn goác laø ñuùng.



QUYEÅN HAÏ

Vì vaäy neân noùi: Coù ngöôøi sinh trong aám xöù, xaû naêm aám thoï naêm aám cuûa Trung aám.

Hoûi: Do ñaâu bieát coù Trung aám? Vì sao laïi nghi nhö vaäy? Ñaùp: Vì sao Boä khaùc noùi khoâng coù Trung aám. Vì sao? Vì ñaïo

khoâng noùi ñeán. Phaät baûo Toân giaû Xaù-lôïi-phaát: Ta bieát ñòa nguïc. Chuùng sinh ñoïa

trong ñòa nguïc, ta cuõng bieát. Ai seõ ñoïa trong ñòa nguïc, ta cuõng bieát cho ñeán chuùng sinh theå nhaäp trong Nieát-baøn, ta cuõng bieát. Phaät khoâng noùi, ta bieát Trung gian Höõu. Khoâng noùi ta bieát chuùng sinh sinh trong Trung gian Höõu, khoâng noùi ai seõ sinh trong Trung gian Höõu.

Caùc Boä khaùc thaáy trong kinh naøy Phaät khoâng noùi, nhö vaäy neân cho khoâng coù Trung aám.

Laïi nöõa, Phaät khoâng noùi ñeán sinh xöù, nhöng Phaät noùi ñeán naêm xöù sinh. Nhö Phaät noùi: Ñieàu-ñaït phaûi ñoïa ñòa nguïc, Baø-la-moân Ñoâ-ñeà seõ sinh trong loaøi suùc sinh, Coâ-la-kha seõ sinh trong loaøi ngaï quyû, oâng Caáp- coâ-ñoäc seõ sinh thieân, vua Nhöông Khö seõ sinh trong loaøi ngöôøi. Phaät noùi nhöõng nôi nhö vaäy, nhöng khoâng noùi ngöôøi naøo sinh trong Trung gian Höõu.

Caùc Boä khaùc thaáy Phaät noùi naêm nôi thoï sinh aáy (Naêm sinh xöù) neân cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, Phaät noùi veà nghieäp. Nghieäp naøy phaûi vaøo Ñòa nguïc, ng- hieäp naøy phaûi vaøo suùc sinh, ngaï quyû, trôøi, ngöôøi caû thaûy naêm nôi, nhöng Phaät khoâng noùi Trung gian Höõu, khoâng noùi nghieäp gì thì thoï sinh trong Trung gian Höõu, neân caùc Boä khaùc cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, Phaät noùi nhaát ñònh sinh, naêm ñöôøng aáy coù thaät, laø ñòa nguïc, suùc sinh, ngaï quyû, trôøi, ngöôøi, chöù khoâng noùi nhaát ñònh sinh trong

SOÁ 1649 - LUAÄN TAM DI ÑEÅ BOÄ - Quyeån Haï 25

www.daitangkinh.org

Trung gian Höõu. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät khoâng noùi ñeán Trung gian Höõu neân cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa vì sinh trong ñòa nguïc Voâ giaùn. Phaät noùi: Ngöôøi taïo toäi Nguõ nghòch, thaân hoaïi thì ñoïa thaúng vaøo ñòa nguïc Voâ giaùn. Neáu coù Trung gian Höõu thì Phaät khoâng noùi ñoïa thaúng vaøo Ñòa nguïc Voâ giaùn. Vì vaäy caùc Boä khaùc cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, vì khoâng coù ñònh. Sinh höõu, Töû höõu ñeàu coù xöù sôû, khoaûng giöõa cuûa sinh vaø töû ñöôïc goïi laø Trung gian Höõu, Trung gian Höõu ôû trong xöù sinh höõu thì trong aáy laïi coù theâm Trung gian Höõu nöõa. Vì vaäy caùc Boä khaùc cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, vì voâ duïng. Nhö noùi coù Trung aám, nhöng thaønh ra voâ duïng. Vì sao? Vì Trung gian Höõu xöù khoâng coù thoï maïng daøi ngaén, beänh vaø khoâng beänh cuõng khoâng, chòu khoå hay khoâng chòu khoå nghieäp cuõng khoâng, AÙi hay khoâng aùi saéc thanh höông vò xuùc phaùp cuõng khoâng, phuïc söùc trang nghieâm cuõng khoâng, neân neáu noùi coù Trung gian Höõu thaät ra cuõng voâ duïng.

Laïi nöõa, vì cuøng phaùp sinh vaø khoâng cuøng phaùp sinh. Neáu Trung gian Höõu cuøng sinh vôùi moät phaùt nöõa, thì ñaây laø sinh höõu maø khoâng phaûi laø Trung gian Höõu. Neáu khoâng cuøng sinh vôùi phaùp thì thaønh ra teân goïi cuûa ñaïo khaùc, nhö taùm chaùnh ñaïo chaúng haïn. Nhö vaäy cuøng phaùp sinh hay khoâng cuøng phaùp sinh ñeàu rôi vaøo loãi, neân noùi, khoâng coù Trung gian Höõu laø theá.

Laïi nöõa, vì khoâng noùi ñeán töôùng. Phaät noùi töôùng cuûa naêm ñöôøng nhöng khoâng noùi ñeán töôùng cuûa Trung gian Höõu. Caùc Boä khaùc thaáy Phaät khoâng noùi ñeán töôùng neân cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, do töï thaân sinh ra. Phaät noùi coù chuùng sinh töø thaân aáy ñoïa vaøo Voâ giaùn, chæ trong moät nieäm lieàn thoï sinh. Phaät noùi chæ trong moät nieäm lieàn thoï sinh maø khoâng noùi sinh trong xöù Trung gian Höõu. Caùc Boä thaáy, moät nieäm töø thaân aáy ñoïa laïc roài thoï sinh, neân cho khoâng coù Trung gian Höõu.

Töø nhöõng nguyeân nhaân ñoù, neân caùc Boä cho khoâng coù Trung gian Höõu. Nay noùi thoï naêm aám Trung gian Höõu xöù thì caùc Boä chaáp chaët phaûi dieät Trung gian Höõu.

Hoûi: Vì tröø boû choã chaáp, hay vì nguyeân nhaân hình thaønh Trung gian Höõu?

Ñaùp: Laéng nghe nay noùi: Caùc Boä khaùc chaáp chaët phaûi dieät Trung gian Höõu, neân muoán laøm cho nhaân aáy trôû laïi thaønh coù Trung gian Höõu.

Hoûi: Nhö caùc Boä khaùc noùi: Do khoâng noùi ñeán naêm neûo thoï sinh


neân khoâng coù Trung gian Höõu phaûi khoâng? Ñaùp: Do khoâng noùi ñeán phöông tieän, con ñöôøng ñi tôùi naêm neûo neân

Phaät khoâng noùi Trung gian Höõu, chöù khoâng phaûi laø khoâng coù Trung gian Höõu. Nhö töø thaønh naøy qua thaønh kia khoâng noùi phöông tieän caàn ñeán ñöôïc nôi ñoù. Khoâng theå vì khoâng noùi phöông tieän ñeå ñeán ñöôïc nôi aáy neân goïi laø khoâng coù phöông tieän, Trung gian Höõu cuõng nhö vaäy.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Phaät khoâng noùi sinh xöù neân khoâng coù Trung gian Höõu, do khoâng phaûi truï xöù neân Phaät khoâng noùi Trung gian Höõu. Vì maïng caên cuûa chuùng sinh, khoå, vui, phaùp, phi phaùp v.v.. ôû xöù naøy coù quan heä maïnh hôn xöù Trung gian höõu kia, neân Phaät khoâng noùi Trung gian Höõu.

Laïi nöõa nhö caùc Boä noùi: Phaät noùi nghieäp cho neân khoâng coù Trung gian Höõu. Ngöôøi naøy tích chöùa nhieàu nghieäp, neân phaûi thoï sinh trong saùu ñöôøng, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc laø con ñöôøng hoï höôùng tôùi. Do ng- hieäp naøy thaønh Trung gian Höõu di chuyeån ñeán choã thoï sinh. Do ñoù Phaät khoâng noùi nghieäp cuûa Trung gian höõu. Cho neân noùi khoâng coù Trung gian höõu laø khoâng ñuùng.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Phaät noùi naêm ñöôøng aáy laø coù thaät neân khoâng coù Trung gian Höõu. Ñoù laø vì caàn noùi maø khoâng noùi. Nhö Phaät noùi: ÔÛ nöôùc Dieäp Ba coù nhieàu ñieàu caàn baûo nhöng ta khoâng noùi. Khoâng theå vì Phaät khoâng ñònh noùi, maø cho laø khoâng coù phaùp ñeå noùi. Do ñoù, Phaät khoâng quyeát ñònh noùi Trung gian Höõu; theá neân khoâng theå noùi laø khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Do sinh Voâ giaùn neân khoâng coù Trung gian Höõu. Vì ñoaïn sinh caùc neûo khaùc neân Phaät noùi ñeán Voâ giaùn. Vì vaäy, khoâng theå noùi laø khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa vì khoâng coù Ñònh neân khoâng coù Trung gian Höõu. Nhö Phaät noùi: Coù Trung gian thieàn, khoâng phaûi laø khoâng coù ñònh, nhö giöõ thieàn thöù nhaát vaø thieàn thöù hai. Phaät noùi coù Trung gian thieàn nhöng trong Trung gian thieàn Phaät khoâng noùi laø coù theâm Trung gian thieàn nöõa. Vì theá neân bieát, Trung gian Höõu khoâng phaûi laø khoâng coù ñònh.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Vì voâ duïng neân khoâng coù Trung gian Höõu. Phaûi ñeán choã kia roài thì môùi höõu duïng. Duøng Trung gian Höõu neân môùi qua ñoù thoï sinh, vì vaäy Trung gian Höõu khoâng phaûi laø voâ duïng.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Vì cuøng phaùp sinh vaø khoâng cuøng phaùp sinh, neân khoâng coù Trung gian Höõu. Vì hai choã sinh neân sinh ra xöù Trung gian Höõu, qua xöù thoï sinh. Hai xöù naøy laø cuøng phaùp sinh vaø khoâng cuøng phaùp sinh. Theá naøo laø cuøng phaùp? Ñoù laø cuøng moät coõi. Theá naøo laø


www.daitangkinh.org

khoâng cuøng phaùp. Ñoù laø phöông tieän vaø nôi thoï sinh khaùc nhau. Do vaäy khoâng theå noùi laø khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Khoâng noùi veà töôùng neân khoâng coù Trung gian Höõu. Nhieàu choã ñeå luaän khoâng caàn noùi lôøi naøy. Neáu Phaät noùi coù Trung gian Höõu taát phaùt sinh nhieàu nôi tranh luaän ôû nhöõng nôi aáy khoâng neân noùi laø coù Trung gian Höõu hay khoâng coù Trung gian Höõu, vì vaäy khoâng theå noùi laø khoâng coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, nhö caùc Boä noùi: Do töï thaân sinh neân khoâng coù Trung gian Höõu. Chöa sinh ra coõi aáy neân thaân phaûi töï sinh ra, nhöng chöa sinh ñeán Trung gian Höõu maø chæ theo chuûng loaïi ñoïa laïc vaø thoï sinh trong Trung gian Höõu cuûa Khoâng xöù, töï thaáy thaân mình xuùc voâ cuøng vi teá, vaãn ôû ngay coõi naøy chöù khoâng coõi naøo khaùc, do aùi daãn daét, do nguyeän maø thaáy thích thaân mình. Vì vaäy ôû ñaây khoâng phuû ñònh Trung gian Höõu maø laø coù Trung gian Höõu. Vì sao? Vì ñoaïn xöù trung gian.

Nhö Phaät baûo Ma-laâu-kha-töû: Luùc aáy, oâng thaáy nghe hieåu bieát; luùc aáy oâng khoâng ôû theá giôùi naøy cuõng khoâng ôû theá giôùi kia, cuõng khoâng ôû coõi trung gian. Ñoù goïi laø khoå döùt heát. Chuùng ta thaáy Phaät noùi ñeán coõi trung gian, neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, coù Trung gian Höõu. Nhö Phaät noùi trong kinh Baït Sa Da Na: Luùc ñoù, Phaät baûo Baït Sa Da Na: Boû thaân naøy nhöng chöa ñeán coõi kia, luùc aáy yù sinh thaân hoøa hôïp vôùi aùi, thuû, ta goïi ñoù laø chuùng sinh. Chuùng ta thaáy Phaät noùi kinh Baït Sa Da Na, neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, coù Trung gian Höõu vì ngay trung gian nhaäp Nieát-baøn. Phaät baûo Tyø-kheo: Coù naêm haïng ngöôøi ñöôïc meänh danh laø Long

caâu maõ. 1. Trung gian nhaäp Nieát-baøn. 2. Sinh nhaäp Nieát-baøn. 3. Haønh nhaäp Nieát-baøn. 4. Baát haønh nhaäp Nieát-baøn. 5. Thöôïng haønh nhaäp Nieát-baøn.

Chuùng ta thaáy Phaät noùi ñeán trung gian nhaäp Nieát-baøn, neân coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, vì thaân khoâng ñeán ñöôïc. Thöùc khoâng coù thaân thì khoâng ñeán ñöôïc coõi kia. Chuùng ta thaáy thaân khoâng ñeán ñöôïc coõi kia, neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, vì söùc cuûa Thieân nhaõn. Nhö Phaät noùi: Ta duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh ñoïa laïc thoï sinh, taát caû ñeàu nhö vaäy. Neáu khoâng coù Trung gian Höõu thì Phaät khoâng noùi Ta duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng


sinh ñoïa laïc thoï sinh. Chuùng ta thaáy Phaät noùi: Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh ñoïa laïc thoï sinh neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, vì Phaät noùi ñeán xöù Caøn-thaùt-baø. Phaät noùi: Luùc ba xöù hoøa hôïp, sau ñoù môùi vaøo thai. Ba xöù hoøa hôïp nghóa laø gì? Ñoù laø cha meï hoøa hôïp vaø Caøn-thaùt-baø ñeán ñöùng tröôùc ñoù. Luùc ba vieäc naøy xaûy ra nhö vaäy, sau ñoù môùi vaøo thai. Ñoù goïi laø ba xöù hoøa hôïp. Neáu khoâng coù Trung gian Höõu thì Phaät khoâng noùi ñeán xöù Caøn-thaùt-baø. Chuùng ta thaáy Phaät noùi ñeán xöù Caøn-thaùt-baø, neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, do coù töông quan, laáy Kha-la-la laøm goác cho ñeán laõo, khoâng coù trung gian saéc töông quan. Chuùng ta thaáy coù töông quan, ñöông nhieân phaûi coù choã traûi qua. Töø Töû Höõu thoï Trung gian Höõu, taát nhieân phaûi coù söï töông quan.

Laïi nöõa, duï nhö maàm luùa. Töø luùa sinh ra maàm, maàm sinh ra luùa. Phaùp nhaát ñònh cuûa saéc aáy nhöõng gì laø luùa? Ñoù laø Höõu ñôøi tröôùc. Caùi gì laø maàm? Ñoù laø Trung gian Höõu. Laïi nöõa Sinh höõu (ñoái laïi vôùi Töû höõu) cuõng laø luùa. Chuùng ta thaáy duï nhö maàm luùa, neân noùi coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa do aùnh saùng chieáu theá gian. Nhö Toân giaû A-nan noùi: Toâi nghe luùc Ñöùc Theá Toân coøn laøm Boà-taùt, töø coõi trôøi Ñaâu Suaát, nhôù ñeán Boà-taùt Trí Minh lieàn haï phaøm thaùc thai. Luùc aáy, taát caû theá giôùi coù aùnh saùng chieáu khaép, Boà-taùt ñang ôû trong xöù Trung gian Höõu, aùnh saùng chieáu khaép, sau ñoù môùi nhaäp thai. Chuùng ta thaáy do aùnh saùng chieáu khaép theá gian, neân noùi coù Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, do con ngöôøi saép chuyeån bieán thoï sinh. Ngöôøi naøy coù theå ñaõ ñi gaàn saùt ñöôøng roài, taâm muoán thoï sinh chuyeån bieán, vì khoâng chuyeån bieán thì khoâng thoï sinh. Cuõng nhö moät ngöôøi töø nöôùc Ban-truø- ma-thaâu-la laïi sinh ngay trong nöôùc naøy. Vì sao? Vì khoâng thaáy con ñöôøng khaùc ñeå sinh, thì khoâng coù chuyeån bieán. Neáu khoâng coù Trung gian Höõu thì khoâng thaønh chuyeån bieán, khoâng neân thaáy con ñöôøng ngöôøi aáy vaõng sinh. Phaûi nôi xöù sôû ngöôøi aáy gaù nöông choã ñoù thaáy con ñöôøng hoï vaõng sinh. Nhö Thieân nhaõn thaáy ñi treân hö khoâng, nhö thaàn thoâng. Chuùng ta thaáy con ngöôøi saép chuyeån bieán thoï sinh, neân thaáy coù Trung gian Höõu.

Nhö ñoaïn tröôùc ñaõ noùi, vì ñoaïn xöù trung gian neân coù Trung gian Höõu. Do ñoaïn ba thöù troùi buoäc neân coù Trung gian Höõu. Luùc ñoù, ôû trong ba xöù (Ba xöù hoøa hôïp) maø ñoaïn ba thöù troùi buoäc neân khoâng coù coõi naøy.

Hoûi: Theá naøo laø khoâng coù coõi naøy? Ñaùp: Laø khoâng chaáp beân trong, khoâng chaáp coõi kia.


www.daitangkinh.org

Hoûi: Theá naøo laø khoâng coù coõi kia? Ñaùp: Laø khoâng chaáp beân ngoaøi, khoâng chaáp khoaûng giöõa. Hoûi: Theá naøo laø khoâng chaáp Trung gian Höõu? Ñaùp: Laø khoâng chaáp saùu thöùc. Nhöõng ñieàu Phaät noùi khoâng phaûi

laøm roõ Trung gian Höõu. Laïi nöõa, nhö tröôùc ñaõ noùi: Vì Phaät thuyeát kinh Baït Sa Da Na, vì

Phaät ñaõ noùi ñeán ba coõi. Hoûi: Theá naøo laø xaû thaân naøy? Ñaùp: Laø xaû coõi Duïc. Hoûi: Theá naøo laø chöa sinh coõi kia? Ñaùp: Laø chöa sinh vaøo coõi Saéc. Hoûi: Noùi luùc ñoù coù nghóa laø gì? Ñaùp: Laø yù sinh thaân, sinh vaøo coõi Saéc. Hoûi: AÙi thuû hoøa hôïp nghóa laø gì? Ñaùp: Laø ñaém chaáp vò thieàn, thích töôùng hoøa hôïp. Nhöõng ñieàu Phaät

noùi khoâng phaûi neâu roõ Trung gian Höõu. Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc noùi, vì Trung gian nhaäp Nieát-baøn. Haønh

trong quaù khöù, neáu noùi Trung gian nhaäp Nieát-baøn thì thaønh ra sinh trong Trung gian Höõu. Nhö vaäy sôï haønh nhaäp Nieát-baøn trôû thaønh sinh coäng löïc duõng maõnh, cho neân ôû ñaây khoâng ñuùng, khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi nöõa nhö ñoaïn tröôùc noùi: Vì thaân khoâng ñeán ñöôïc, ñoù chæ laø boùng hieän, nhö ngöôøi soi maët vaøo gieáng, gieáng hieän leân khuoân maët, nhö cheát roài thoï trong xöù sinh. Vì theá ôû ñaây khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc noùi: Vì söùc Thieân nhaõn, vì con ñöôøng aáy raát vi teá. Coù nhöõng con ñöôøng raát vi teá, ngöôøi khaùc khoâng theå thaáy ñöôïc, chæ coù söùc Thieân nhaõn môùi thaáy. Neân ôû ñaây noùi ñeán söùc Thieân nhaõn maø khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi nöõa, nhö ñoaïn tröôùc noùi: Vì xöù Caøn-thaùt-baø laø con ñöôøng hoï höôùng tôùi. Ngöôøi naøy do tröôùc taïo nghieäp thieän aùc, ñeán luùc laâm chung tuøy nghieäp thieän aùc maø coù ñöôøng ñeå höôùng tôùi. Cho neân ôû ñaây Phaät noùi ñeán xöù Caøn-thaùt-baø maø khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi nhö ñoaïn tröôùc noùi: Do coù töông quan. Vì sao? Vì nhö lôøi oâng noùi, töø Töû höõu naøy sinh trong Trung gian Höõu, noù töông quan nhö ta cheát ñi roài thoï sinh. ÔÛ ñaây chæ noùi ñeán töông quan maø khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi ñoaïn tröôùc noùi: Duï nhö maàm luùa. Con ñöôøng naøy khoâng deã daøng. Vì sao? Vì duï nhö maàm luùa neân con ñöôøng naøy thaønh ra khoâng deã


daøng. Vì sao? Vì taùnh cuûa luùa sinh ra maàm, sinh ra maàm roài laïi coù theå trôû thaønh luùa. Töø con ngöôøi rôi vaøo Trung gian Höõu thì khoâng theå sinh laïi con ngöôøi, Cho neân ôû ñaây duï cho caùi raát khoù chöù khoâng noùi roõ Trung gian Höõu.

Laïi nhö ñoaïn tröôùc noùi: Vì aùnh saùng chieáu theá gian. Ñieàu naøy Toân giaû A-nan ñaõ töøng noùi roài, Toân giaû noùi: Toâi thaáy luùc Theá Toân coøn laøm Boà-taùt chöùng ñaéc ñaïo quaû Boà-ñeà voâ thöôïng, quang minh chieáu saùng taát caû theá gian. Sôï aùnh saùng naøy laø quang minh trong khoaûng Boà-taùt thaønh Phaät, chöù khoâng phaûi quang minh luùc thaønh Phaät. Cho neân ôû ñaây khoâng ñuùng, khoâng noùi roõ veà Trung gian Höõu.

Laïi nhö ñoaïn tröôùc noùi: Do con ngöôøi saép chuyeån bieán thoï sinh. Ñaây laø thaáy trong moäng. Nhö ngöôøi trong nöôùc Ban Truø Ma Thaâu La thaáy Ma Thaâu La bò caùc nöôùc phöông Baéc cai trò. Nhö vaäy laø khoâng coù Trung gian Höõu. Con ngöôøi saép chuyeån bieán thoï sinh cuõng nhö theá. neân ôû ñaây khoâng noùi roõ veà Trung gian Höõu.

Do vaäy, neáu khoâng coù Trung gian Höõu, thì Phaät khoâng neân noùi vôùi caùc Tyø-kheo: Nhö hai ngoâi nhaø coù raát nhieàu cöûa soå, nhöng chæ coù moät cöûa chính. Coù moät ngöôøi ñöùng giöõ cöûa chính aáy nhìn thaáy ngöôøi ra vaøo. Ta duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh ñoïa laïc thaùc sinh cuõng nhö vaäy. Neáu khoâng coù Trung gian Höõu, thì roõ raøng traùi ngöôïc vôùi nhöõng gì Kinh ñaõ cheùp. Neáu duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh tôùi lui, leõ ñaâu laïi khoâng coù chuùng sinh?

Laïi nöõa, neáu khoâng coù Trung gian Höõu thì khoâng coù vieäc töø con ngöôøi thoï sinh trong ñöôøng khaùc. Vì sao? Vì luùc ñôøi naøy dieät thì ngöôøi aáy thoï sinh vaøo nôi khaùc. Neáu khoâng coù Trung gian Höõu, thì Thieân nhaõn khoâng neân bieát ngöôøi naøy taïo nghieäp thieän aùc thoï sinh trong ñöôøng thieän ñöôøng aùc. Theá nhöng nhö Phaät ñaõ noùi: Ta duøng Thieân nhaõn thaáy chuùng sinh ñoïa laïc, thoï sinh, taát caû ñeàu nhö vaäy. Töø ñoù, ta thaáy töø con ngöôøi ñoïa laïc coù choã coù theå döïa vaøo thoï sinh, vì theá chaéc chaén phaûi coù Trung gian Höõu.

Hoûi: Nhö treân vöøa noùi: Coù ngöôøi xaû xöù sinh höõu naêm maá thoï xöù Trung gian Höõu naêm aám, ngöôøi kia coù laøm nhö vaäy khoâng?

Ñaùp: Haïng phaøm phu thöù nhaát chöa chaùn naêm aám cuûa Duïc gôùi, mang ñuû naêm giôùi thoï sinh trong xöù Kha-la-la. Xöù Kha-la-la aáy khoâng coù “khoâng” giôùi maø coù hai moân laø moân thaân moân yù. Xöù hoùa sinh kia taïi saùu giôùi saùu moân. Xöù hoùa sinh aáy khoâng ñieác khoâng ñui, neân coù theå nhaän bieát. Coù chín thieän caên vaø baát thieän caên, trong ba coõi coù baûy phieàn naõo, cuûa Kieán ñeá baûy phieàn naõo cuûa Tö duy toång coäng laø möôøi boán.


www.daitangkinh.org

Chín möôi taùm kieát söû phieàn naõo ñöôïc phaân thaønh naêm loaïi nôi ba coõi. Haïng phaøm phu thöù hai lìa coõi Duïc sinh ôû coõi trôøi Voâ Töôûng thoï

hai aám, naêm giôùi, naêm moân. coõi ñoù khoâng coù hôïp aám, nöông vaøo moân yù giôùi maø sinh xuoáng. Coõi ñoù chaùn lìa coõi Duïc nhö theá.

Haïng phaøm phu thöù ba chaùn lìa coõi Saéc, töø coõi Saéc sinh xuoáng coõi Duïc.

Hoûi: Nhö töø coõi Voâ saéc ñoïa laïc, nghieäp vaø thieàn ñònh do hoï taïo töø tröôùc hôïp vôùi coõi Saéc, sinh ôû trôøi Höõu töôûng, taïi sao khoâng hôïp vôùi nghieäp hoï ñaõ taïo, hôïp vôùi Tam-ma-ñeà Voâ töôûng, töø coõi Voâ saéc thaùc sinh trong trôøi Voâ töôûng?

Ñaùp: Khoâng coù coù theå noùi, töø coõi Voâ saéc thaùc sinh trong trôøi Voâ Töôûng, vaäy phaûi tö duy. Töôùng trong coõi Duïc hoaïi roài thì sinh leân coõi trôøi Voâ Töôûng vaø coõi Saéc, nhö vaäy coù moät coõi rieâng bieät huûy hoaïi duïc, giaùc, hyû, laïc, töø coõi Voâ saéc thaùc sinh xuoáng trôøi höõu töôûng trong coõi Saéc, nhö vaäy cuõng rieâng coù xöù huûy töôùng. Töø coõi Voâ saéc sinh xuoáng trôøi Voâ töôûng laø trong coõi Saéc, thì nhö ñaõ noùi ngöôøi khaùc sinh vaøo moät nôi thuø thaéng thì coù caûnh giôùi ñeå noùi, coøn nhö töø coõi Voâ saéc sinh xuoáng trôøi Voâ töôûng trong coõi Saéc thì khoâng coù coõi ñeå noùi.

Nghieäp töôùng trong Tam-ma-ñeà höõu töôûng khaùc nhau, nghieäp töôùng trong Tam-ma-ñeà voâ töôûng khaùc nhau, neân phaûi tìm xöù sôû ñeå noùi.

Thöù tö laø A-la-haùn. Hoûi: Noùi nhö vaäy thì ngöôøi saép chuyeån bieán thoï sinh khoâng coù

ñöôøng ñeå sinh, khoâng coù ngöôøi thì chaúng thoï sinh. Vì sao? Vì noùi nhö vaäy laø ñoaïn chín möôi taùm kieát söû, khoâng coù ngöôøi thoï nhaän khoå keát söû sinh?

Ñaùp: Coù ba Höõu, laø Sinh höõu, Töû höõu vaø Nghieäp höõu. Ñoù goïi laø ba Höõu. Trong ñaây noùi sinh höõu.

Thöù naêm: Coù hai ngöôøi. Moät ngöôøi laø Tu-ñaø-hoaøn goàm baûy laàn cheát, baûy laàn taùi sinh. Moät ngöôøi laø Tö-ñaø-haøm.

Thöù saùu: Coù moät ngöôøi laø Trung gian Höõu nhaäp Nieát-baøn. Thöù baûy: Coù hai ngöôøi : Moät ngöôøi sinh xong thì nhaäp Nieát-baøn,

moät ngöôøi laø haønh nhaäp Nieát-baøn. Thöù taùm: Laø baát haønh nhaäp Nieát-baøn. ÔÛ ñaây chæ noùi sô veà coõi Voâ saéc, khoâng noùi ñaày ñuû. Nhö vaäy, noùi

theo coõi ng thì taát caû phaøm phu khoâng chaáp, möôøi ba haïng ngöôøi döôùi ñaây laø coù theå laøm ñöôïc. Nhöõng gì laø möôøi ba ?

- Thöù nhaát: Phaøm phu chöa chaùn coõi Duïc.


- Thöù hai: Phaøm phu ñaõ chaùn coõi Duïc. - Thöù ba: Phaøm phu chaùn coõi Saéc. - Thöù tö: Baûy laàn sinh baûy laàn töû (Tu-ñaø-hoaøn). - Thöù naêm: Tö-ñaø-haøm. - Thöù saùu: Gia gia Tö-ñaø-haøm (Höôùng Nhaát lai). - Thöù baûy: Nhaát giaùn Tö-ñaø-haøm (coøn thoï sinh moät ñôøi). - Thöù taùm: A-na-haøm thöôïng sinh chaùn coõi Duïc. - Thöù chín: Coù ba ngöôøi: Sinh xong lieàn nhaäp Nieát-baøn, Haønh nhaäp

Nieát-baøn vaø Baát haønh nhaäp Nieát-baøn. - Thöù möôøi: Trung gian nhaäp Nieát-baøn. - Thöù möôøi moät: Chaùn coõi Saéc sinh leân treân. - Thöù möôøi hai: Sinh haønh nhaäp Nieát-baøn. - Thöù möôøi ba: A-la-haùn. Phaøm phu thöù nhaát coù hai loaïi: Sinh coõi thieän vaø sinh coõi aùc. Phaøm phu thöù hai coù hai loaïi: Sinh coõi Duïc vaø sinh coõi Saéc. Phaøm phu thöù ba coù ba loaïi: Sinh nôi coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ

saéc. Thanh vaên cuûa Ñöùc Theá Toân chöa chaùn coõi Duïc coù hai loaïi: Sinh

coõi trôøi vaø coõi ngöôøi thuoäc coõi Duïc. Chaùn coõi Duïc coù hai loaïi : Sinh coõi Duïc vaø coõi Voâ saéc. Chaùn coõi Saéc coù ba loaïi : Sinh coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc. A-la-haùn coù ba loaïi: Sinh coõi Duïc, coõi Saéc vaø coõi Voâ saéc. Phaøm phu chöa chaùn naêm aám xöù cuûa coõi Duïc kia coù ñuû taùm loaïi

naêm aám giôùi xöù. Hoûi: Vaäy laø theá naøo ? Ñaùp: Heát thaûy xöù trung gian höõu cuûa coõi Duïc, naêm aám, saùu giôùi,

saùu moân. theá neân taïo trung gian thaønh töïu xong. Sinh höõu, chuùng ta nay noùi : 1. Coù ngöôøi xaû saùu giôùi xöù sinh höõu, thoï saùu giôùi xöù sinh höõu. 2. Xaû naêm giôùi xöù sinh höõu, thoï saùu giôùi xöù sinh höõu. 3. Xaû saùu giôùi xöù sinh höõu, thoï naêm, saùu giô�

LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T113 pbdtk-luantap3.pdf LINH...

Documents

Transcript of LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHdaitangkinh.org/images/dtk-pdf/T113 pbdtk-luantap3.pdf LINH...