Libro akkuyujpa ap Nunyajiyi Anmaypa i anjaypa anichpik E ... · Queda prohibido su uso para fines...

DISTRIBUCIÓN GRATUITAAKKUXAJTAP

tananmatyi • nuntaj2yi’ • jomxuk • popoluca

Este programa es público, ajeno a cualquier partido político. Queda prohibido su uso para fines distintos a los establecidos en el programa.

Leo

y es

crib

o en

mi l

engu

a. P

opol

uca

Yçp yoxakuy’yuku impatpa juptam anmatyi miyoxpatpa iga wçaiñ iñjodon’a jutypçk mijaypa i immaypa yçp pempçk anmatyi. Yçp yoxakuy ixunpa iga inkusunçyiñ iniktsçy jayan ta ichpçk tananmatyç.

Jeyuku mikjodon’atamtap iga’ iñ çxpçktamiñ yçp yoxakuy jaynçtawçb.

Libro akkuyujpa'ap

Libro del adulto

tananmatyi • nuntaj2yi' • jomxuk • popoluca

Leo y escribo en mi lengua.

Popoluca.

Anmaypa i anjaypa anichpik

anmatyi. Nuntajiyi.

En este material encontra-rá actividades de gran utili-dad que le ayudarán a poner en práctica el conocimiento que tiene sobre la lectura y la escritura de nuestra len-gua mediante el trabajo con diferentes tipos de textos. La finalidad de este material es que siga interesándose por aprender más sobre la lectu-ra y escritura en su lengua.

Lo invitamos a que descubra todo lo que puede conocer por medio de este módulo.

Anm

aypa

i an

jayp

a an

ichp

ik a

nmat

yi. N

un

yajiy

i

Ann2yi:

Xutyut2ganjom iñ2yi:

W2tyt2ganjom iñ2yi:

DIRECTORIO Mtro. Aurelio Nuño Mayer Secretario de Educación Pública Lic. Héctor Mauricio López Velázquez Director General del INEA

Créditos a la presente edición

Coordinación general Celia del Socorro Solís Sánchez Coordinación académica Sara Elena Mendoza Ortega Elisa Vivas Zúñiga Margarita de la Cruz Hernández Autoría Guillermina Duarte Hernández Elisa Vivas Zúñiga Adaptación para la población hablante en lengua indígena Dionicia Márquez Pascual Crescencia Cruz Pascual Asesoría académica Eric Job Torrescano Valle Revisión técnica Maribel Eloisa Morales Hidalgo

Coordinación gráfica y cuidado de la edición Greta Sánchez Muñoz Adriana Barraza Hernández Seguimiento editorial María del Carmen Cano Aguilar Revisión editorial Laura de la Torre Rodríguez Alicia Naves Merlín Samantha Sainz Alvarez Diseño Ricardo Figueroa Cisneros Diagramación Ricardo Figueroa Cisneros Silvia Platas Garibo Norma García Manzano

Ilustración de portada Ricardo Figueroa Cisneros Ilustración de interiores Ricardo Figueroa Cisneros Ernesto Arce Ortega Stephania Hawley Suárez Claudia Esmeralda Ríos Rodríguez Nora Millán Jaramillo Irvin Richard Zela Vázquez Ricardo Pérez Rovira Alejandro Villalobos González Vanessa Hernández Gusmão Juan Jesús Sánchez Muñoz Ismael David Nieto Vital Fotografía Pedro Hiriart y Valencia Lizeth Arauz Velasco Greta Sánchez Muñoz

` Leo y escribo en mi lengua. Popoluca. MIBES 3. Libro del adulto. D. R. 2016 ©Instituto Nacional para la Educación de los Adultos, INEA. Francisco Márquez 160, Col. Condesa, Ciudad de México, C.P. 06140. Esta obra es propiedad intelectual de sus autores y los derechos de publicación han sido legalmente transferidos al INEA. Prohibida su reproducción parcial o total por cualquier medio, sin autorización escrita de su legítimo titular de derechos. ISBN Modelo Educación para la Vida y el Trabajo. Obra completa: 970-23-0274-9 ISBN MEVyT Indígena Bilingüe con Español como Segunda Lengua: 970-23-0500-4 ISBN Leo y escribo en mi lengua. Popoluca. MIBES 3. Libro del adulto: En trámite Impreso en México

Tyityam impat’pa yçm

layjom

Nawiñkejtaaji’ 4 Tyiam inwatpa’ iga iniktsçyiñ immay i iñjay 6 Antumianmatyi 1 11

Ankejo’oyi 1 12 Ankejo’oyi 2 30 Ankejo’oyi 3 47 Anwçixpçkpa tyiam ankuyujka’ 64 Antumianmatyi 2 72

Ankejo’oyi 1 74 Ankejo’oyi 2 98 Ankejo’oyi 3 117

Anwçixpçkpa tyiam ankuyujka’ 137

Tootikçpinpa’ ap jutsan minjagoyñe inçktsçy 141

Nawiñkejtaaji’

J e’m libro minkejaytyapap mijçxkimne’ jesçk nawatta, yçm impatpa tum tum jaayiyaj i yoxakuyyaj mi yoxpatpabçk i ipçmichiiba je’m iñmayooyi’ i iñjayooyi’.

Miyoxpatpatyim yçp jaayiyaj iga wçaiñ iniktsçy jobitytyim i jempçktyim inkuampa tyiam mityogoy’ap, iñixpçkpatyim tum tum jçxiyaj je’m jaayiyaj iñmaypabçk, impçkpa wçbçk ankejo’oyi iga iñwçtsakpa jempçk iñjaykampa iñmatyimç, jempçktyim mojpa iñkujçs je’m anmatyi iñjçypabçk i iñpçkpabçk.

Je’m libro iñaity wçsna’antumianmatyiyaj. Tum tum antumianmatyi iñaity tukuten ankejo’oyiyaj i yçpyaj wçsnawekneyaj; tum weki mayooyi’; yçmum juty inikjçypa je’m mayooyi’ tooto’ anmatyi nuntajçyi, i je’m wçsnaweki jayooyi’, juty iniktsçypaininçk je’m jayooyi’, iñjaykampaininçk yçp pem jaayiyaj.

4

Iga miyoxpadyiñ iniitypatyim je’m Libro ankuyujkapa’ap anmay, jeyuku mannçmaytyampa iga tum tum jaama’ naityç inkçyuku, iga iniity jayan jaayiyaj, i inwatpa je’m xuxutyooxakuyyaj jempçk inkejpa yçp libro. Iñaitytyim tum Antuma’ anmatyi juty wçap iñamkoñwçy tungak anmatyiyaj dyapçk inkutçyçypa inmay.

¡Dyakeman tsuyç iga takuyujpa!

55

Tyiam inwatpa’ iga iniktsçyiñ immay i iñjay

Yçptam tyiam inwatpa’ iga iniktsçyiñ immay i iñjay impatpa libroanjom; jeyaj miñçyçyaypa tyiam inwatpa je’m yoxakuyanjom jempçktyim miñçyiyap tyityam iniity je’m mçjpçk yoxakuy.

Mayooyi’

Jutytyam mijçypa. Yçp jaykamooyi’ miñçmaypa iga iñwçamkoñwçyiñ je’m kuwiñyaj u jaayiyaj i ininmatpatyim juchix nasuntap je’m mayooyi’ u jayooyi’ jaayi’.

Wiñtyiapa’ap mayooyi’. Yçp jaykamooyi’ mityçppa’ iga inkujçxiñ u inwiñjodonaiñ tyiam iniitypa je’m anmatyi wiñkejpa’ap jesçk amkoñwçytyap je’m tumjaka jaayi’ i mayooyi’.

Jaayi’ mayooyi’. Yçp jaykamooyi’ miñçmaypa iga inmayiñ je’m jaayi’ mayooyi’ iñtyumpçy iñjçxçmç. Iñjamneba iga dya inmaypa tunkçy je’m jaayi’; iga wçaiñ inkujçspa je’m anmatyi, inwakpa u inmaaypa watykçy je’m mayooyiyaj.

6Anmaypa i anjaypa ançchpçk anmatyi. Nuntajçyi

Kutççyçyoyi’ jaayi’. Tum jaykamooyi’ mityçppa inkujçxiñ i iñixpçgçñ je’m jçxiyaj inmayñewçppçk.

Tyityam iniity jaayi’. Yçmum iñixpçkpa tyiam iniity jaayi’ i ityumpçy iayanjoom.

Mayooyi’ pççmi’ anmatyi

Pççmi’ mayooyi’ tumjaka’ anmatyi• Ankejtabjutypçkmaytyaptumjakaanmatyiiga

wça’iñ iñjçy, pççmianjçyiñ i inwçmayiñ juty tsukumpa i kuyajpa tun anmatyi.

• Ankejtabyooxakuymayooyi’igainwçkutçyçyiñigaje’m yagatsanmatyi iniitypa watyi ixpçgoyi siga immaypa jutypçktyimkej.

Pççmi’mayooyi’anmatyi jaayi’• Wagaytyapjempçkkuyujpaigaopçmiwan’iñimaay

je’m jaayi’.• Iñmadyiñtyiamnçmtoobaiwatpa’apyçpjaayi’.• Maykimçpççmi’iñmayooyi’iankejaytyamçityumpçyyaj.• Ankejtabyooxakuyyajigainkujçxiñje’mmayooyi’

iga inwçamkoñwçyiñ: je’m jççyi’, matonoyi’, wçanjçyiñ je’m jaayi’ mayooyi’ iñmayñewçb i wçaptyim iñjçxi’ anchioytyam iga iñwçmayiñ.

Libro akkuyujpa’ap7

Yçp yooxakuyanjom impatpa yçp jaykamooyi’ miñçmaypa juchix impçkpa je’m Libro ankuyujkapa’ap anmay iga iñmaypa tum mayooyi’.

Jayooyi’

Jutytyam mijçypa. Yçp jaykamooyi’ miñçmaypa jutypçk iñwçampa je’m kuwçñyaj u jaayiyaj, i minmatpa jutytyam wç tankukom yçkspçk jayooyi’.

Tyityam iniity jaayi’. Yçmum iñixpçkpa juten tobooyi’ iniity je’m jaayi’ i jutypçgam wekpa iayanjom.

Miñpabçk jayooyi’. Yçp jaykamooyi’ mityçppa iga miñçmiñ i’am iñjayñçgaypa, tyiam iññçmaypa, jutypçk iññçmaypa i jutypçk ininkejpa je’m jaayi’ jutypçgam mçch nçmpa iñanmaj je’m jaayianjom.

Jayooyi’ jaayi’. Yçp jaykamooyi’ miñçmaypa jutytyam inikkampa je’m watnasooyi’ u iñjaykunukpa tyiam wiñtyi miñçmne’ i inxunpa iñjaykunukpa je’m jaayianjom.


Iwçtsagooyi’ i kççpin’oyi jaayi’. Je’m jaykamooyi’ mikujçstçgçypa iga jesçk yajum iñjay iñamkoñwçyiñ siga nçmpa tyiam mich miñçmtoba, kççpin i iwçtsakç’ je’m jayooyi’ jaayñewçb, siga jexam ityogoyap.

Ankujçspa tananmatyimç

Jaayi’ mayooyi’ i ixpçgoyi’ tyityam iniity tannuntaanmatyiIñmaytyampa tum mayooyi’ iga je’m kuyujkç’çwiñ ikunugiñ je’m jçxi tyityam iniity tannuntaanmatyi.

Kutççyçyoyi’ tyityam iniity tannuntaanmatyi• Miwçñkejaytyaptumtumyooxakuyjutyje’m

kuyujkç’çwiñ ipçkpa jempçk iniity tannuntaanmatyi.• Imaypakujçtsedooyi’anmatyinçmpap“Jampakne’ç

iga…”, i iñamkoywçypa iga je’m iñyoxakanewçbam inikkapspa je’m iñiyçypa’ap jempçk iniity tannuntaanmatyi.

Minkejaytyap je’m anmatyi tungak jayiyaj Yoxakuyyaj, iga inwadyiñ tyiam iniktsçy jempçk iniity tannuntaanmatyi i juts inmadayoyi’.


AntumianmatyiAktsçytyatopa’apYçp antumianmatyijom je’m traytyi’pççxiñ i tsampççxiñ:

• Wçamç’je’mtumtumjakajaayi’iga inkujjçspa tyiam impatpa je’m jayijom.

• Iamkoñwçypa je’m yoxakuy i je’m jaayi’ wiñtyipçk ijçxi.

• Mojpa imay pççmi je’m anmatyi.

• Iamkoñwçypa juchix i jutytyam pçktap je’m jaayiyaj.

• Inwatpa je’m jaykamooyi’: juutsam jaykunuknita, ijayooyi’ i iwçtsagooyi’ jesçk jaytyogoyñçmpa.

• Iamkoñwçypa jutten jempçk iniity tannuntaanmatyi je’m jaykamooyi’.

1

Ankejo’oyi 1Aktsçytyatopa’ap:•Iamkoñwçypa kun je’m kuwiñyaj je’m watyi jçxiyaj

najçyooyi’.

•Imaypa pççmi’ je’m jaayi’ inwçjçykipspa je’m anmatyiyaj.

•Ijaykampa tum jçymççchi’.

•Ikççpinpa i wçtsakç’ je’m jçymççchi’, kuixç iga inwçjaykunugiñ je’m anmatyi.

•Iamkoñwçypa je’m ikwiñkejpa’ap je’m vocales: yokotampçk i yagatstampçk iga iñixpçgiñ juts je’m ijayooyi’.

Wçamç je’m kuwçñ i anmatç je’m akuagoyiyaj kun iñtyiwçtam i je’m akkuyujkç’çwiñ.

¿Tyi s p iñam, kumanij?

S p ammay iga antumayajiñ tsytyam ijatunyaj.


¿Jutypçk iñçyi yçp jaayi’?¿Tyiga pçktap?¿Jutytyam iñixñe yçp jaayi’?

Wçamç je’m kuwçñyaj i anmatç je’m akuagoyiyaj kun iñtyiwçtam i je’m akkuyujkç’çwiñ.

Antumayajiñ tsçytyam ijatunyaj

Akjodon’ayajtap ityumpçyyaj tsçxtyam ijatunyaj iga je’m kuyujkuytçk wiñtyipçk Cándido Donato Padua antumayajjiñ je’m domingo 3 marzo yçppçk amtyçy, iga akjodonayajtap iga kukagaytyap je’m tsçxtyamy ijatunyaj i anjagoyi’, minjoktamtap iga miñçktamiñ.


¿Tyi ininjam nçmtoba yçp tum tum jçxiyaj najçyooyi’?

Maayç ityumpçy yçp tukuten najçyooyi’.

¿Tyi iñjom kutçyçy jesçk immay je’m najçyooyi’?

MaytyapJaapi’ i piijpappçk añi’


Mastçk

Tsoyçyoykuytyçk

Kuyyanjuj

Kuyujkuytçk wiñtyipçk

Añwatkuytçkmç’

Jçtnukç jutytyam nçkpa yçpyaj najçyooyiyaj.

Akjodonatap iga antumawatyajtap tsçxtyam

ijatunyaj je’m tumpçk amtyçy kuyujyajpabçk ixçyaj.

Odoy akkataiñ kuyyanjuj yçm.

Yçptyim martes jupyajtap tsçxtyam 4 iamtyçypçk iga odoy ikmçmneyajjiñ influenza.

Maytyap añi

wottapabçk.

Je’m misaj wattap tum tum jaama’ a las 8 tsuytyim.


Jçdayç ikukçm je’m wçputnewçbçk najçyooyi’ jupçgam miwagayñita.

Mich mityogoyap… Je’m najçyooyi’ yçksaneb itsçy

Inçkjodonayajpa juchçx

antumayajpa tantçwitam

tomipçk ityyaj.

a) Yçptyim sábado nawattap je’m tantçwçtam antumaji’ tomipçk ityyaj a laj 12:00 tantçwç María ityçkkçm.

ch) Nawattap je’m antumaji’ di tantçwçtam tomipçk ityyaj.

Immaypa kaxtyanañi’.

a) Maytyap kaxtyanañi’. ch) Maytyap kaxtyanañi’ tantçwç Pedro

ityçkkçm, tsuytyim a laj 6, lunespçk kukeja.

Inçkjodonayajpa iga anaytyap tum jommaykuymaayi’.

a) Yçm anaytyap tum jommaykuymaayi’. ch) Je’m jueves 16 mayoj ijaama’

anaytyap tum jommaykuymaayi’ jemçk maymayoykuytyçkmç’ tyomi’ tsçypa ju tçpmayñçmpa.

Tum yoxpadoypap iga chiktap mañmok.

a) Atogoyap tum traytyipççxiñ iga a yoxpadyiñ.

ch) Atogoyap tum pççxiñ iga ayoxpadyiñ anchik mañmok, ijodonatoba akuakç Miguel Hernández.


Jçdayç ikukçm je’m wçputnewçbçk. 1. Tum najçyooyi’ yçks:

a) Yagats

ch) Ñoko’

2. Tum najçyooyi’ akkamtap:

a) Juty ityumpçy iamyajpa

ch) Juty dya ityumpçy iamyajpa

3. Tum najçyooyi’ pçktap iga:

a) Akjodonoyñçmpa, maymayoyñçmpa u

jçypudoyñçmpa

ch) Jaayç tum anmatyi

4. Tum najçyooyi’ inmatpa:

a) Tyiam tum pççxiñ iwattoba

ch) Tyi, juty i juchix naspa iduntyi

Jampakne’ç iga…

Je’m najçyooyiyaj pçktap iga akjodonoyñçmpa, maytyap tyityimkej, ankejtap tumyoxakuy u jçypudoyñçmpa iga naspa iduntyi u iga odoy jodonataiñ, dya tanka’ i wçap tankutçyçy jobitytyim. Yçpyaj akkamyajtap jutyim keyajpa i iamyajpa ityumpçyyaj.



Maayç pççmi’ je’m jaayi’ i iñjamaktsçypa je’m jççyi wç pudyiñ.

Wiñtyimannçmaytyampaigaiñmaayiñje’mmayooyi’inkutyum iñjçximi i, ininmatpa tyiam iñjamaktsçy.

Anmatç.

¿Juptam tankayaj impat jesçk immay je’m mayooyi’?¿Tyi anmatyiyaj dya wça’ inçkjçy? ¿Tyiga?¿Juts minikutçn je’m jaayi’?

Wçnatçwç

Jesçk dyatyi ijampa iñanmaj namaymayajç i’am iñtyoypa, nçmayç iga ity je’m maymayaji, i jesçk ipatpa: iixpçkpa je’m toyooyi.

Iwatpa’ap: Celia Méndez GuillermoIkakpa’ap anmatyi: Dionicia Márquez Pascual


Libro akkuyujpa’ap

Iñjodon’am iga…

Wiñtyi jesçk tsukumpa je’m mayooyi’ pççmi’anmatyi, wç iga iñkutçyçypa tyiam nçmtoba je’m iwatpa’ap, iga je’m anmatyi nukyajiñ pççmi i wçtampçk ijçxkimyajiñ jemyaj kuyujkç’çwiñ.

Maayç je’m jaayi’ “Je’m xiktyiñ i je’m jajtsuk”, iñlibro ankuyujkapa’ap anmay, i nawçtsaktajç iga immaypa pççmi’.

Nayoxpattajç kun yçpyaj jçxiyaj iga wçaiñ immaykips inmayooyi.• Maayç je’m jaayi’ iñjçximç i amkoñwçyi tyi nçmtoba.• Wçkumaton’çje’mjççyianmatyi.• Tçne’ç uxan jexçk iñixpa tum xutyujaayi’, tum tççmi’,

tukuten tççmi’ i mçjpçk jaayi.• Akwçjççyi jemyaj anmatyiyaj akuagoypap, jesçk

yçmtyim michçypa i jesçk dyaoypa iñam.• Naityi iñjçxianjoom je’m jaayi’ iñçyi, iayjom

juty itypa i ije’ iwatpa’ap i ikukakpa’ap. Yçp anmatyi wç iga mojiñ immay wiñtyi inmayooyi’.

19

Wçamç je’m kuwçñyaj i maayç je’m muruji.

¿Jutypçk iñiyç yçp jaayi’? ¿Juchix pçktap yçp jaayi’?¿Iñçxpçkpa tum? Anmatç’.

¿Jup je’m oojo’ maytyapa’ap i dyap k tsow y?Je’m oojo’ imaypap ansaki’.


Maayç je’m jaayi’ i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

¿Tyi mejkuy je’m jçymççchi’?¿Tyi anmattap je’m jçymççchijom?¿Ityam putyajpa je’m jçymççchianjom?¿Tyi je’ ichçkmaywatpa?

Tum kachtyi’ p xiñ ikkuakpa tum kuxujp xiñ: ¿Jutyp k mix ba? I je’m

kuxujp xiñ ikutsonpa: ¡Jux miixixoypam!


Maayç je’m jaayi’ i jçdayç ikukçm je’m ikwiñkejpa’ap je’m jçymççchi’.

Jçymççchi’: Je’ tum tsobçy jççyi u wçñçk anmatyi ñokopçk iniitywçb mççchi anmatyiyaj wçapappçk ichikxigoy. Ikotkumpa pççxiñyaj i tyityam nasnewçbçgam chikxigoyyajpa. Yçp pçktap iga ichikmaymaywatpa tan tçwitam.

Iga tanwatpa tum jçymççchi’ wçtanjodon’ane jutsanep iñçk i tyi nçmtoba je’m anmatyi, iga jesçk anmattap ichikxigiñ je’m tan tçwitam.

Akkamç’ je’m anmatyi ityogoyaypa’ap juty janne je’m jityi.

Tum jçymççchi’ je’ tum wiñçk anmatyi ,

iniity tum mççchi anmatyi wçapappçk

.

Tum jçymççchi’ iniity I nasnewçbçgam

.


Tum jçymççchi’ pçktap iga .

Anmatç’ kun iñtyiwçtam.

¿Juptam jçymççchi’ iñjodontam? Anmattam jutten.

Kupin’ç je’m jçymççchi’ pççmipçk inkusunçywçb i akkapssç’ je’m cuadro kun jempçgam miwagaytyap.

¿Ityam putyajpa yçm?

¿Juty nasnewçbçgam chikxigoypa?

¿Tyityam nçmyajpa jempam putyajpa?

¿Jup annaka tsçkxigoypa je’m jçymççchi’?


Jaykamç’ je’m jçymççchi’ kun je’m iñjodonpçgam inikamwçb maktyim.

Kççpin’ç je’m jçymççchi’:• Iniidyiñ ityam jçykimyajtap.• Inmadyiñ juty I juchix tsukumne’ je’m watwadoyi.• Ityumpçy iam jçykimyajtap nçmiñ tyiam çktsçyñe

iñçmyaj.• Iniidyiñ ityumpçy agixpçgoypa’ap ijaykunukwçb

kun je’m pçmçyoyi jaayi’.



Maayç yçp jaayi’ i wçamç je’m anmatyiyaj pççmi’ yçktampçk.

Wiñikjaama’, Xutyu’ Chinkoom nay, tum tsçxi’ kun je’m I tyooto I xakkç’ ku kççm.

Jesçk mçjjaa, moj i ninmat animatyaj, je’m jonyaj, kuyanju. Moj tsoyçyooyi’, i mojtyim i ni jçy majjçywiñ, tuj I oomi’, sawa’ I oomi’, chanij I tan jatun itywçb sçnyukmç’. Nuk tum jaama tum paanij, moj i ñçma’y iga’ dya wç tyi sç’ i wat.

• ¿Tyiga jextyim tanamyaj je’m anmatyiyaj pççmi’ yçktampçk?

• ¿Tyiga kakne’ ijçxi’ je’m anmatyiyaj jempçk iniity aa, oo i iniitywçb a, o?


Jaykamç je’m kuwiñ ikukçm tyiam iñççyi.


Watç tum yagatsanmatyi kun tum tum yçp anmatyiyaj.

1. Tsuñi’

2. Jajtsuk

3. Kotsçk

4. Jaama’

5. Tsççxi’

6. Pççxiñ


Maayç je’m jaayi’ i kuwoyjçtsetç je’m anmatyiyaj impatpa’ap kun wçstenpçk vocales.

Kooya’ put ijosjoom I nçk jooyi. Nçktyim wiki’. Jesçk kusum wiki’, seetum ijosjoom. Jesçgam iñimaypa ijos:

—ixutsoy!, wçbçk manjos.

Jesçk dya jçypa je’m jos. Eybçktyim jçypa kooya’ idiuschiiba, nçmpa:

—ixutsoy!, manjos.

Jesçgam jçypa tsañ nçmpa:

—ixutsoy!


Maayç yçp anmatyiyaj i wçtsakç je’m dyapçk wçputniwçb ijaykamnita.

Ikxi’

Jesik

Tsççxi’

Piixiñ

Anjagoyi’

Tçganjuj

Wçnatçwç


Ankejo’oyi 2Aktsçytyatopa’ap:•Maayçanmatyiyajigaiñixpçgiñtyije’je’mtaachianmatyi.

•Amkoñwçytyityamtaachianmatyiyaj wçab inwat.

•Maayçpççmije’manmatyiyajnçmçinikkunipçmiyoyiijupçgam mi jçxianchiñeta.

•Jaykamçtumtaachianmatyi.

•Kçpinç’iwçtsakçkapsneiñjemtaachianmatyiyaj.

•Amkoñwçyçjutypçkwçaptyiminwattumtaachianmatyi i jempçk ikwiñkejpa’ap.

Wçamç je’m kuwçñyaj i anmatç je’m akuagoyiyaj kun iñtyiwçtam i je’m akkuyujkç’çwiñ.

"¡Wçbçck chipiñ i

dya tsowçy, juyç!"

chiipiññiiwi’papajtsootso

patan


¿Jutypçk iñçyi yçp jaayi’ ipçkpa’ap inisç’ je’m yoomo’?¿Tyiga pçktap?

¿Jutytyam oypa iñix?

Maayç je’m anmatyi yçktampçk.

Taachianmatyi 1Kuyujkçwç’çwiñ iyoxaoykoy•Jayoykuypççmikçnoypa’ap•Jayoykuy•Aktogoyoykuy•Kçnoykuy•Totjaykuy•Anwçsoykuy

Taachianmatyi 2Sçnaoykoy•Globoj•Wikkuy•Koñkoyyaj•Wçkkuycheesyaj•Añanmonkoyaj•Jçpkujichayoykoyaj•Refrescojyaj


Anmatç kun iñtyiwçtam i je’m akkuyujoykç’çwiñ je’m akuagoyiyaj ikutson’oyi.

¿Tyi akjodonoypa je’m taachianmatyi 2?¿Tyi wçaptyim impat je’m taachianmatyi 1? ¿Tyi sçp mejkuy je’m taachianmattyi 3?

Maayç je’m taachianmatyi iñçyiyaj i jaykamç juchix pçktap tum tum yçpyay.

Kuyujkç’çwiñ iyoxaoykoy taachianmatyi

Tumiñantumkuy taachianmatyi

Taachianmatyi 3 Verduraj•1kgchiipiñ•1kgcebollaj•3kuypaasun•Tum kg de papaj•½kgtsusñiiwi•¼kgmañpaasun•5zanahoriaj•1romanitaj


Je’m akkuyujuykç’çwiñ iwakpa iga jaykamtaiñ tyiam yoxakatap.

Marcos ijodonatoba ityam ityumyaj tumiñ jesçk antumançm.

Guadalupe dya ikujamaytyoba ityumpçy jempçk ijuypa maymayoykuytçkmç.

Juana ijodonam tyityam ininçkpa iwçkkuy, ijaykamtoba tyityamam ininçkpa.

Juyjuyoyi taachianmatyi

Nçyi taachianmatyi

Wikkuychoytaachianmatyi


Jçtnukç tum tum yçpyaj tyikej u tyityinkej kun je’m taachianmatyi iktsçypap.

Nunoykoy

Tekxe’

Woñmichkuy

Ujuyaj

Nokkoyyaj

Tsa’potyi

Cebollaj

Carritoj

Ñiiwiyaj

Pelotajyaj

Puysuyi’

Gravaj

Alambrej

Yotyiyaj

Koxiyaj

Blusaj

Valeroj

Watyi block

Taachianmatyi tsatçk wattapappçk

Puktuku itaachianmatyi

Mçchkuy itaachianmatyi


Akkamayç tum N jesçk je’m yagatsanmatyi numa’ i jesçk mçgoyi M.

Yagatsanmatyi N M

Je’m jaykamoyi yçm jexçk itypa.

Je’m jaykamoyi numaj pçktap iga jaykamtap nçyiyaj.

Je’m jaykamoyi je’ imaybaininçk tyityinkej tayoxpatpa tanwçtsak.

Je’m jaykamoyi kenam imaybaininçk yoxakuyyaj tanwatpabçk.


Je’m taachianmatyiyaj kenam tum nantsan antachi’ iniitypap pçxiñ nçyiyaj, tyityinkej u wçkkuychoy, wintyi jayñçmpa yukmç i okmçm ñaxwçñ. Pçktap iga kuammechoypa i ikçpinba je’m akjodonoyiyaj i ta yoxpatpa tan wçtsak tanyoxakuy.



Maayç je’m jçxiyaj jutypçgam miwagaytyap.

Witsakçininçk: a) Juyç’ jemyaj totjaka tçgçyoykoy.

ch) Taam, iga iñjodona’iñ .

Chokoy anmatyi: e) Taam, iga iñjodona’iñ.

i) Juyç’jemyaj totjaka tçgçyoykoy.

¿Tyi iñçytyoba je’m jçxi a kun je’m i?

¿Siga immaypa jemyaj wiñtyi jçxiyaj jempçktyim, iniityyajpatyim tumtyi jçxi?


¿Tyiga tanakjçypa jutypçgam tanmaypa je’m jaayi’?

Iñjodo’nam iga…

Yçp pem anmatyi ikejkaba je’m chokoy u pççmi jççyi anmatyi u maayi tum jayi, iga jempçk wçayajpa iñçmyaj je’m i jçxiyaj u tyiam nçmtoba je’m iwatpa’ap.Je’m jçyi u jutypçgam mijçypa wçap nankejta jemyaj kuyujkç’çwiñ iam iyoxpatyajpa, jutykej u mayoyiyaj jutypçgam nçmpa je’m pekka anmatyi.


Pççmi’ maayç yçp jaayi’.

Mannimaytyampa iga wiñtyi iñmayiñ je’m mayooyi iñjçximi iga inkupçgçñ je’m jaayi’.

Confucio nçm:

”Nçmi tyi iñjodon. Dya ininjampa iñixpçk jempçk dya iñjodon, jeam je’m nuntaiñjodonpçk.”

”Jesçk impatpa iam wç ianma, mich inwatpa tyiam wçap miidyiñ yukmi. Iñixpçkpa iam

dya wçianma nakuaktajç siga iniityim je’m dyapçk wçbik jçxi.”

”Jexçk iñjçyaypa iñwçnatçwç iñwatpa tyiam iñjçykunukpa.”

Eybçk maayç je’m jaayi jutypçgam miñçyiytyap.Tumpçkjçxi: jutypçk iñtyçppa.

Wçsnajçxi:

- Tumpçkjçxi jutypçgam pççmi mijçypa.

-Wçsnajçxijutypçkiñtyiippa.

Tukuna jçxi: jutypçgam iñtyippa.


Ankujçspa anmayooyi’

Anmatç:

¿Tyi ijçxiyaj je’m iwatpa’ap wça iññçm?¿Wçaiññçmje’mwiñtyijçxiyajjaayijom?

Maayç je’m jaayi’ “Je’m tyuuki i je’m nuupu”, iñ Libro ankuyujkapa’ap anmay, I nawçtsaktajç iga pççmi’ immaypa.

Amkoñwçyi yçpyaj jçxiyaj iga immayiñ iñmayooyi:• Maayç je’m jaayi iñjçximç u ixpçkç tyi nçmtoba.• Wçkumatoniñje’manmatyiyaj.• Chiç iñjçyi kumatoniñ jutypçgam nçmtoba je’m

wçbçkjçxi.• Naityi iñkobakjoom je’m jaayi iñçyi, iayjoom juty

tanpatpa i iam iwatpa’ap i ikakpa’ap anmatyi. Yçp anmatyi nankejtab i wiñtyi mojpa miñçmay jutypçk iñmaypa.


Wçamç je’m kuwçñyaj i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

¿Jup jaayi’ ijaypa je’m yoomo’?¿Jup taachianmatyi o taachianmatyiyaj iwatpa?¿Tyiga wç ipçkta je’m taachianmatyiyaj?

Anjaykamtoba tyityam nasuntap

anyoman k Francisca imaknamostenamty y

iga ikus nakaba.


Akkamayç tum je’m ikwçñkejpa’ap je’m taachianmatyi.

Pçktap iga imaybaininçk jempam tatogoyap jesçk tanwatpa tum yoxakuy.Tayoxpatpa tanwçtsak tyikej juptam wintyipçk mojpa tanwat.Pçktap iga akjodonoyñçmpa jupçk tsçyba tum jçxi jesçk antumançmpa.

Pçktap iga akjodonoyñçmpa iga iduntyi maytyap.

Tayoxpatpa tan amkoñwçy tyityamnam tayoxakuy tatogoyap tan wat.

Jçtnukç kun je’m çkwiñkejpap je’m taachianmatyi.

Je’m taachianmatyi

Ñokotam.

Iamkoñwçb i inmatpa ijodonanewçb.

Yagatstam je’m jaayiyaj.

Ityatspa, nçyiyaj, pççxiñtyam i tyityimkej.

Ixunpa ijodonaneiñ je’m mayoyi iga wçaiñ iamkoñwçy juchixam

jaykamnita, i je’m yoxakuy wattawçbam.



Je’m taachianmatyiyaj kenam tum nantsan antachi’ pççxiñ nçyiyaj, wçkkuychoy u tyityimkej. Pçktap iga akkamoypa i amkoñwçyoypa wiñtyipçk akjodonoyi anmatyi.

Ityyaj taachianmatyiyaj insunyajpa’ap anmatyi jutsan mayoyi jaykamnita i tyita yoxakuy wattaj.

Akkamç je’m anmatyiyaj jutyim ityçkspa.

tyityimkej ankoñwçyoypa

taachi’ akkamoypa mayoyi

akjodonoyi nçyiyaj

Je’m taachianmatyi pçktap iga

.


Kenam tum nantsan

,

u .

Je’m taachianmatyiyuku wiñtyi wç iga tanakkampa

je’m , iga jesçk

tanjodonap juchix jaykamnita.

Maayç yçp nasnewçb i anmatç je’m kutsonoyiyaj kun intyçwçtam i je’m akkuyujkç’çwiñ.

Je’m yomakkuyujuykç’çwiñ’ ikkuyujpap mosnatumpçk amtyçy iwagay je’m tsçxtyam ijatunyaj iga ikuwikkayajiñ jesçk putyajpa je’m kuyujkuytçk wintyipçk. Je’ ijodonatoba: ¿I nçkpa? ¿Tyi nasuntap iga wattap wikkuy? ¿Tyi nasuntap iga wattap misaj?

¿Tyita taachianmatyiyaj inwattampa?¿Tyita akjodonoyiyaj ininçkpa je’m taachianmatyiyaj?


Taachianmatyi 1:

Taachianmatyi 2:

Taachianmatyi 3:


Jaykamç je’m akjodon’oyi tyiam ininçkpa tum tum je’m Taachianmatyiyaj.

Taachianmatyi 1

Taachianmatyi 2


Taachianmatyi 3

Kççpin’ç iga je’m taachianmatyi:

• Tsugumiñ je’m yagatsanmatyi kun mijpçk jayooyi’. • Iniidyiñ ityumpçy tyiam pçktap: pççxiñtyam,

yooxakuy i mayoyi.• Wçtatsniyajiñjemyoxakuyyaj.• Tanakkampa ityumpçy je’m anmatyi.

Watsetç yukmçpçk siga dya miwçpuday.


¿Juchix je’m s n, kumpanij?

Y p septiembrej a 15 i tsukumpa a las

8:00 tsuytyim.Septiembrej ix+n

Attebet

Ankejo’oyi 3Aktsçytyatopa’ap:•Wçixpçkçjempçkwçapiniityje’mkuwiñnajçyoyi i

amñokwçyç je’m kuwiñyaj.

•Kuamçje’makjodon’oyikuwiñnajçyoyi.

•Maayçpççmije’myagatsanmatyiiñmaykipspamaymayimçi anyakimç.

•Akkapsçje’makjodon’oyitotwakkuytumiñ je’m tumiñakkaykuytyçk.

•Amkoñwçyi’Iwatsetçje’manmatyiyaj.

Wçamç je’m kuwiñyaj i kutson’ç’ je’m akuagoyiyaj. Nanmatç iñtyiwçtam kuyujkç’çwiñyaj.

47Libro akkuyujpa’ap

47

• ¿Jutypçk iñçyi je’m jaayi’ jempçk sçp iamyaj je’m pççxiñtyam?

• ¿Tyiga pçktap?• ¿Jutytyam oypa iñix?

Wçamç je’m kuwiñ i maayç je’m anmatyiyaj jempçk pççmi’ yçkyaj.

Kutson’ç’ je’m akuagoyiyaj.

¿Tyi inijam sç’ ichitya je’m woñi’?¿Tyi nçmtoba je’m anmatyiyaj jempçk pççmi’ yçkyaj?

Maayç’ je’m kuwiñnajçyooyi.48

Anmaypa i anjaypa ançchpçk anmatyi. Nuntajçyi

Maayç’ je’m yagatsanmatyi i akkamay tum kunus siga Nunta’ o Mçgoyi.

Yagatsanmatyi Nunta’ Mçgoyi

Siga Teresa ixunpa ijuptoba imançk, ¿wçap iñçk yçp 30 mayojpçk jaama’?SigaRomanijuptobaimançk,¿nçkyajjiñkuyujkuytyik? Siga Carlos nçkpa ijup imançk, ¿ininçkyajjiñ je’m ityotjuboykoy jaykamoyi?

Wçamç je’m wiñtyipçk kuwiñnajçyooyi i jçdayi’ ikukçm wçbçk kutson’oyi.

Je’m kuwiñnajçyoyi iñçyi’ nçmpa iga…

a) Tumpçk mayoyi iga amkoñwçytyap tanmçjtay

ch) Wçstenpçkmayoyiigaamkoñwçytyaptanmçjtay

Jesçk juptab tsççxtyam ininçkpa…

a) Ityotjaykamoyi amkoñwçyoykoy

ch) Ityotjuboykoy jaykamoyi

Jesçk juptab tsçxtyam…

a) Iñyojpa

ch) Dya iñyojpa


Anmatç kun iñtyçwçtam i kutson’ç’ je’m akuagoyiyaj.

¿Tyityam wçap iniity tum kuwiñnajçyooyi?•¿Tyiga pçktap je’m kuwiñyaj?•¿Je’m akjodon’oyi wçap tanwat yagats u ñoko?

Jaykamç’ jup iñçyi’ je’m tum tum jaka iniitywçb je’m kuwiñnajçyooyi i maayç tyi nçmtoba tum tum weki.

Tseɨ inkɨ tum tum yɨkxan.

Ankutmoki iñkiñi i iñjɨp jesɨk mixukspa u mijetyixpa, kun tum xutyu jɨpkujɨchaykuy (tum tootmɨ wɨapabɨk impatsay) u ikuwiñ iñxutkuy (kun iñjanku).

50


Tum kuwiñnajçyooyi je’ tum jaayi’ inkuampabçk miñçmaypa u mikjodonap, iga maymayoyñçmpa, iga yoxpadoyñçmpa u iniitypa tum wçbik akjodonoyi yççm tçganjom.

Iytyaj watyi yçp kuwiñnajçyoyi, uxantyi ityumpçy inityyaj yçp tukuten anmatyi:

Iwçtyi. Iniitypa uxan anmatyi i ñokopçk jçxi.

Akjodonoyi. Nçmpa tyi inkejpa u imay’pa; juty ankejtab u may’tyab; iniitypa iñçyi jempçk akjodonoypa.

Tyityam ikuwiñjajçyoyi inkusunçypa. Wç iga je’m kuwiñnajçyoyiyaj iniityyajjiñ tyityam inwejaypa je’m pççxiñtyam, juts je’m kuwiñyaj u jçxiyaj iga wça’iñ jobity iñjçskimyaj.



Maayç je’m jçxiyaj jutypçgam miwagaytyap

Maymayçmi: a) Je’ wçbik ianmaj.

ch) Inimiñ ityumpçy tyiam pçktap iga pujayajpa.

Anyakimç: e) Dyajaya wanpa jesçk anmatmaneyajpa.

i) Anwçanjam manyoxpatpaidyçk.

¿Tyi nçmtoba je’m jçxi a kun i?

¿Siga immaypa je’m wiñtyi jçxiyaj tumtyipçk jçximç, nçmpatyim jempçk?


¿Tyiga wç tanchi je’m jçyi iga wan’iñ je’m maay’jaayç?

Iñjodon’am iga…

Jesçk pççmi iñmaypa, mich wçab iñmay jutypçgam miwagaypa je’m mayooyi. Iga jesçk naityi iñkobakjoom: tumpçk jçxi, inkupçgçñ je’m wçbik jçxi, iga inkutçyçyiñ tyiam miñçmaytyoba je’m iwatpa’ap u jayoypa’ap. Wçsna jçxi, maymayñeç iga iñchiba iñjçyi pççmi matoniñ, wçmatoniñ, wçanjçyiñ i iñjamiñ iñamnaj, je’m anmatyiyaj u jçxiyaj tyiam iññçmaytyoba je’m kuyujkç’çwiñ.

Yçp miyoxpatpa iñwçkupçgçñ je’m jaayç iga immayyayyajpa i je’m mayooyi iwçikumatonyajpa.


Pççmi maayç je’m jaayi’ i kuixi’ iga imwçjçykimiñ je’m anmatyiyaj.

Wiñtyimannçmaytyampaimmayiñtummayooyiinkutyum iñjçximç i, ininmatpa tyiam inkutçyçy.

Ankimoykoy jutypçk tawçkpa

Pekka anjatunwewej chioypa wçbçk ankimoykoy. AnjatunwewejiñçyiidyçkTiburcio.Wejpaidyçkjesçk achiiba ankimoykoy. Tsamiam i dyaidyçk anjaya matonpa jesçk ajçyaypaidyçk. Tanjçyaypa pççmiiwçmatonpa.Wçbikankçmtero.çch axutunamidyçk je’m mayoyi.

—Dya inkutpa je’m pija añçyaj —animaypa je’ikoññewçbam.

—Wintyiinkutpamakkupagagajç,jempçytyimpijyajpa. Jempçk inijay’pa iñtyits. Dya jobity tukpa. Dya inkutpa tyikej pijpa’ap.

54

Ankujçspa anmayooyi

Anmatçt.

¿Tyi nçmtoba je’m iwatpa’ap wça’ ininmat?¿Wça’ininmatjempçknçmtobaje’mjaayi?

Maayç je’m jaayi’ “Je’m chiiji’ i je’m paaju’”, iñ Libro ankuyujkapa’ap anmay, I nawçtsaktajç iga immaypa pççmi.

Miyoxpatpa yçpyaj jçxiyaj iga immaypa iñmayooyi:

• Maayç je’m jaayi iñjçximç i kuixç tyi nçmtoba.• Wçkumaton’çje’manmatyiyaj.• Kuixç je’m jçxi u jçxiyaj juptam inkusunçy i mayyajç

pççmi anjçyiñ, sejkçytyi’, joyñewçbam i pççmi inkusunçyiñ iñ jçyi iga ininmadyiñ tyiam inkutçyiyyay je’m jaayi.

• Naityi iñkobakanjoom je’m jaayi iñçyi, iayjom juty tanpatpa i ije’ je’m iwatpa’ap i ikakpa’ap anmatyi. Yçp anmatyi amputpap wiñtyi jçykimtamç iga mojpa iñmayooyi.


Wçamç je’m kuwiñyaj i kutson’ç’ je’m akuagoyiyaj.

Carac.T.

Ansunpa anaknukxiñ $5, 000.00 pesoj.

J , inkompa y p tooto. Inw maypa’.

¿Jup jaayi’ ijaykunukpa u ikompa je’m yoomo’?¿Tyi mejkuy yçp jaayi’?¿Impçkne tunkçy yçp jaayi’?


Instituto de Seguridad y Servicios Sociales de los Trabajadores del Gobierno y Municipios del Estado de Baja California

TOOTWAKKUYTUMIÑ

Agixpiguypa’ap jempçk iwakpa tumiñ

Kapsneiñ iñçyi’ jempçk iwakpa:

Juty miity:

Jutsan inwakpa: $ Jesçk iñyojpa: Juptam jama iñyojpa

, Baja California, Mayoyi

Juty nçkpa je’m nuksoyi (akkamay tum “x”)

inwçtsakpa u iñyojoykap tçk Miyojoypa iga miniwçdyatap

tungak

Inkutsatpa incredencial icopia

Inikkampa iññçyç’ i iñfirma

Iññçyi’

Ijatunpçk iwçsnançyi’ Iapapçk iwçsnançyi’

Wçtytun juty miity

Iñbarrioj inumeroj Iñçyç iñtyçganjom juty miity

Numeroj juty manjçyñçgaypa

Numeroj

Wçamç’ yçp jaayi’ i kutson’ç’ je’m akuagoyiyaj.


Jaykamç je’m jaayi’ iñçyi.

Akkamç je’m wiñtyipçk anmatyi jubam nçkpa.

Kççpin’ç eybçk je’m totjaayi’ i akkapsç’ tyiam miwagaytyab.

Jesçk mikuakmetsap iñtyodanjuj nimtoba…

Jutsan inwakpa nimtoba…

Jesçk nçmpa yojoykuy, nçmtoba iga…


4. Juty nçkpa je’m nuksoyi’tumiñ nçmtoba…


Tum tootwakkuytumiñ je’ tum tooto wiñtyipçk aktsçytyatopa’ap iga iññçmayiñ tyiga iññuksaytyoba tumiñ iga iniksedaypa je’m mayoyi juxan miñçyiyayñe’. Wiñtyipçk jempçk ininçkpa je’m tootnuksoykoy i tumiñakkaykuytyik iwakpa yçp akjodonoyi:

• Kapsneiñ iññçyi’• Jutsan iññukspa• Jutsan mayoyi impçkpa iga miyojoypa • Iñçyi juty miity


Akkamay kunus siga je’m yagatsanmatyi nunta’ o mçgoyi.

Je’m totwakkuytumiñ Nunta’ Mçgoyi

Akkamtab ininçkta jesçk miyojoypa.

Dya wçap tanakkamay iñçyi jempçk nuksoypa.

Dyatyi ijo siga dya kampa iñçyi jempçk iñukspa tumiñ.

Jaykampa tyiga iññukspa je’m tumiñ.

Maayç yçmpçk ñaswiñpçk’ity naspa’ab i anmatç kun iñtyçwçtam i akkuyujkç’çwiñ je’m kutson’oyiyaj.

Impçkpa tumiñ iga wça’iñ inwat tum xutyumonkoytyik iñtyikom juty mompa immançk yomçypabçk. Iñttyçganjom ity tum tumiñakkaykuytyik, inwakpa tum nuksoyi $3000.00 pesoj inxunpa miyojoypa tum tum magna mosten jaama iñugçñ tukuna mesej; michityap tum jaayi’ u tooto miwagaypa jayan anmatyi.


Jaykamç tyiam miwagaytyap.

¿Ije’ ixunpa je’m nuksoyi?

Tyi mejkuy je’m nuksoyi.

¿Jutsan inxunpa?

¿Jutsan mayoyi wçap iga iñyojpa?

¿Juptam jaama’ wçab iñyoj?


Instituto de Seguridad y Servicios Sociales de los Trabajadores del Gobierno y Municipios del Estado de Baja California

TOOTWAKKUYTUMIÑ

Agixpiguypa’ap jempçk iwakpa tumiñ

Kapsneiñ iñçyi’ jempçk iwakpa:

Juty miity:

Jutsan inwakpa: $ Jesçk iñyojpa: Juptam jama iñyojpa

, Baja California, Mayoyi

Juty nçkpa je’m nuksoyi (akkamay tum “x”)

inwçtsakpa u iñyojoykap tçk Miyojoypa iga miniwçdyatap

tungak

Inkutsatpa incredencial icopia

Inikkampa iññçyç’ i iñfirma

Iññçyi’

Ijatunpçk iwçsnançyi’ Iapapçk iwçsnançyi’

Wçtytun juty miity

Iñbarrioj inumeroj Iñçyç iñtyçganjom juty miity

Numeroj juty manjçyñçgaypa

Numeroj

Akkapsç je’m totwakkuytumiñ kun je’m akjodonoyi iñyoxakanewçbigam mak.


Kççpin’ç jesçk inkompa je’m totwakkuytumiñ, dya iñjamannotpa:

1. Inkompa ityumpçy je’m jççtyi.

2. Inikkampa je’m iññçyi kapsneiñ, mojpabçk iññçyi u nçyiyaj i nçyiikapsoykuy.

3. J’em nçyiyaj i iñçyiikapsoykuy tsukumyajpa kun wçdyay’jaykamooyi.

4. Iñjaykampa iñnçykujçttachi.

Wçtsakseti siga mçsane’ inwat je’m totwakkuytumiñ.


Anwçixpçkpa tyiam ankuyujka’

Akkamay tum jempam iwçkutsonpa je’m akuagoyi.

1. ¿Jup tooto’ maj pçktap iga akjodon’oyñçmpa, maymayoyñçmpa u jçypudoyñçmpa iga naspa iduntyi?

a) Kuwiñnajçyoyi

ch) Tottukutenpçk anpaxi iniity

e) Najçyooyi

2. Tum wçñçk anmatyi ñokopçk iniitywçb mççchi anmatyiyaj wçapappçk ichikxigoy ixpçktap iga je’ tum:

a) Wçñçkanmatyi

ch) Jçymççchi’

e) Novelaj


3. Siga akjodon’oytyoba iga maytyap añi’, ¿tyita tooto wçap ampçk?

a) Najçyooyi

ch) Akjodonoyi

e) Citatorio

4. Siga anjodon’atoba jutsan wçkkuychoy ininçkpa iga anwatpa tum pozolej, wçap anwat tum:

a) Tum najçyooyi

ch) Tum taachianmatyi

e) Tum kuwiñnajçyoyi

5. I ga tanwakpa tumiñ je’m tumiñakkaykuytyçkkçm wçap ankom tum:

a) Kutsaatyijaayi

ch) Totwakkuytumiñ

e) Citatorio


65

Jçtnukç je’m tooto kun je’m ikwiñkejpa’ap.

Totwakkuytumiñ a tum

Tumiñakkaykuytyçk

Pçktap iga Akjodonoyñçmpa, maytyap tyikej, ankejtap tumyoxakuy u jçypudoyñçmpa iga naspa iduntyi.

TaachianmatyiJe’ wçñçk anmatyi ñokopçk iniitywçb mççchi anmatyiyaj wçapappçk ichikxigoy.

Najçyooyi

Kenam tum nantsan antachi’ iniitypap pçxiñ nçyiyaj, tyikej, wçkkuychoy, pçktap iga kuammetsoypa akjodonoyiyaj.

KuwiñnajçyooyiJe’ tum jaayi’ inkuampabçk mikjodonap, iniitypa uxan anmatyi i pçkpa kuwiñyaj iga wçamtaiñ.

Jçymççchi’Je’ pçktap jesçk nukstap tumiñ i siga iñjodon’atoba juchix i jutstam iñjoypa ininçk.


Watç je’m kujçtsedoyijom tyiam miwagaytyap.

Watçtumtaachianmatyityiammityogoyyapjesçkputyajpa tsçxtyam di kuyujkuytyçkmç.


67

Jaykamç tum jçymççchi’ ijçypappçk animatyaj.

Watçtumtaachianmatyikunje’makjodon’oyiininçkpap je’m tootwakkuytumiñ a tum tumiñakkaykuytyçk.


Akkamç je’m jçtyiyuku je’m letraj kutson’oypap.

1. Mayooyi’ pççmi’ anmatyi, iga tyiam nçmtopap kunajneiñ i pççmi nugiñ wç iga: .

a) Wiñtyitanjodon’aneiñamtyiamje’miwatpa’ap

tanmadaytyoba.

ch) Oyñebam tanmay i tanamkoñwçy watykçy je’m

jaayi.

e) Tançxpçgayiñ watyi ilibro je’m iwatpa’ap.

2. Je’m tyiñtaymç wçap tananmat tyiam ijçxkimpa u injampap je’m inmattopa’ap je’m iwatpa’ap. a) Je’m watkçpxi’.

ch) Wçanjçyiñuwçakjçytyaiñ.

e) Anmajijçximç.

3. Jesçk tanmayba pççmi’ anmatyi wçap tanchi’ tum çchpçk.

a) Kuixoyi’.

ch) Jutsam immaypa mich.

e) Iñkçñi chiiba.


Taatsç’ ininçk jempçk iñiyçypa jupçk wçap tanwat je’m mayooyi’ pççmi’ anmatyi akkamay je’m inumeroj iñçyiypap’pçk.

( ) Pççmianjçyiñ i wçanjçyiñ.

( ) Watkipsç.

( ) Kutçyiytyaiñ je’m nçmtopa’ap.

( ) Maayç iñjçximç.

( ) Iamkoñwçypa tyi nçmtoba je’m iwatpa’ap.

( ) Iniidyiñ ijçxianjom wiñtyipçk iñçyi je’m jaayi, iayjom juty ity i iñçyi je’m iwatpa’ap.


Akkamay tum woyopçk jççtyi yçp anmatyiyaj iniitywçb wçsten aa,oo, çç.

jaama’

chimpa

sawa’

pixtyçk

anmatyiyoomo’

pççxiñkooya

tçganjom


AntumianmatyiAktsçytyatopa’apYçp antumianmatyijom je’m traytyi’pççxiñ i tsampççxiñ:

• Wçamç’ je’m tum tum jaka jaayi’ iga inkujjçspa tyiam impatpa je’m jayijom.

• Iamkoñwçypa je’m yoxakuy i je’m jaayi’ wiñtyipçk ijçxi.

• Mojpa imay pççmi je’m anmatyi.

• Iamkoñwçypa juchix i jutytyam pçktap je’m jaayiyaj.

• Inwatpa je’m jaykamooyi’: juutsam jaykunuknita, ijayooyi’ i iwçtsagooyi’ jesçk jaytyogoyñçmpa.

• Iamkoñwçypa jutten jempçk iniity tannuntaanmatyi je’m jaykamooyi’.

2


Ankejo’oyi 1Aktsçytyatopa’ap:• Iku’ampaakjodon’oyiiniitywçbje’mtotpçmçyoykuy

iga miwçdyap i odoy mçmimne’iñ.

• Maayç’pççmi’je’myagatsanmatyiyajijçykimyajç’kunantçnei’ i jooya’.

• Iwatpatumtaachianmatyikunje’makjodon’oyiiniitypa’apje’mxutyukutsaatyijaayi’.

• Jaayç’tumxutyukutsaatyijaayi’.

• Ikççpçnpaiiwçtsakpa’je’mxutyukutsaatyijaayi’, iktsukumpa’apje’mtaachianmatyi.

• Amakoñwçyçjutypçkpçktabje’msustantivos singulares i pluralesjesçkiñixpçkpajutsaptanjaykam.

8 di mayoj 2014

Lupita:

Jçsne’ç iga yçp jaama’ miñçkpa inkuix

iñchomo’. Antsak wçkkuy estufajyukmç,

nançkç ityçkkçm i waganawikç.

Asetpa pççchkçmum kumu a las 8.

Imwatpa iñyoxakuy.

Iñapa’

74


Akyumç je'm nç

Wçamç je’m kuwçñyaj i kutson’ç je’m akuagoyiyaj. Nanmatç kun iñtyiwçtam kuyujkç’çwiñ.

Yukw bam dius ankompa.

¿Jutypçk iñçyi je’m jaayi ikçankotwçb je’m yoomo?¿Tyiga pçktap?¿Juttyamnam iñamne’ yçp jaayi?

Iga w aiñ michoy ytya’ inkompa y p tooto.


Maayç je’m anmatyiyaj pççmi’ yçktampçk i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

76


¿Tyi iñjçspa jesçk immaypa je’m anmatyiyaj Totpçmçyoykuy iga miwçdyap i odoy mimçmne’çñ?¿Tyi akjodon’oyi inijam impatpa jesçk immaypa agixpçguypa’ap iomi’?¿Tyi akjodon’oyi ininjam impatpa jesçk immaypa taachianmatyi nçyiyaj ipçktsonyajpa’ap je’m wçdyaji?

Maayç ityumpçy je’m jaayi’.

¿Tyi akkjodon’oyi jomipçk impat jesçk immaypa tumtum jaka’ je’m jaayi’?


Jçtnukç juty nçkyajpa je’m akjodon’oyi ityyajwçb.

Iññçyi Wçtytun iñçyi juty miity

Iñçyiyaj iñtyçwçtam antumjompçk iniityyaj

Jaykamoyi ipçktsonyajpa’ap je’m wçdyaji

Juty miity Juchix miñaayñe

Iñfirma Iñjunçmixi

Juchix nayñiyaj je’m iñtyçwçtam antumjompçk iniityyaj

Akkamç iñfirma iga tumtyijççximç tsçyyaj i michityap iñtyoto

Iñtyçwçtam antumjompçk ityyaj

Agixpçguypa’ap iomi’

78


Kuwoyjitsetç’ je’m kuwiñ kun je’m akjodon’oyi miwagaytyapa’ap.


1. Juty ity je’m mayoyi inkejpa’ap jutsan jaypa je’m totpçmçyoykuy.

2. Juptam wçdyaoykoy mikpçktsonpa’ je’m totpçmçyoykuy.

3. Juchixam wattaj je’m totpçmçyoykuy.

4. Je’m tsoykuytyçk iñçyi.

5. Juty kampa’siga yoomo’ u pççxiñ.

Maayç tum tum jaka je’m totpçmçyoykuy.

a) Folioj: Numeroj iktsçypa’ap i akkamaytyapa’ap

je’m totpçmçyoykuy.

ch) Mayoyi iniputpa’ap: Juchixam nawattaj je’m

totpçmçyoykuy.

e) Juty pçktsontap todanjuj: Juty wattap je’m

totmayoyi iniputpa’ap je’m totpçmçyoykuy.

i) Iñçyi nuntakunusnas: Inççyi Juam nayñe jempçk

ipçktsonpa je’m totpçmçyoykuy.

ç) Jutsan amtyçy jaypa: Jutsam amtyçy wçap impçk

je’m totpçmçyoykuy.

j) Tsoyçyoykuytyçk: Xutyu tsoyçyoykuytyçk u wçty

tsoyçyoykuytyçk juty tum pççxiñ wçap iñatsoyçytyaj.

80


k) Agixpçguypa’ap iomi’: Akjodon’oyi iapa’ap pççxiñ

chityawçb je’m totpçmçyoykuy: nççyi’, iwçsnanççyi’

iñjatunyaj, wçtytun iñççyi’ juty miity, iñamtyçy,

miiapa’ap.

m) Jaykamoyi ipçktsonyajpa’ap je’m wçdyaji: Imançktam, iwçchomo u iapa ipçktsonyajpa’ap

tsoyçyoyi iganam je’m iomi’.

n) Firmaj iga tumtyijççximç tsçyyaj: Firmaj u nççyi’ i

je’m iwçsnançyi’ je’m iomipçk.

Kuamç’ je’m tooto’anpaksnewçb je’m totpçmçyoykuy iga miwçdyap iodoy mimimne’iñ i kuwoyjçtsetç’ yçpyaj wekniyajtawçb.

1. Agixpçguypa’ap iomi’

2. Tsoyçyoykuytyçk

3. Firmaj iga tumtyijççximç tsçyyaj


Jampakne’çiga…

Je’m totpçmçyoykuy iga miwçdyap i odoy mçmimne’iñ je’m Seguro Popular tum totjaayi inkejpa’ap jutsam amtyçy jaypa juptam wçdyaoykoy mikpçktsonpa’ iga michoyçytyap, yçp miyoxpatpa iga mich i je’m ipçktsonyajpa’ap je’m wçdyaji, iniityam je’m wçdyaji i tsoyyaj michipabçk je’m tsoyçyoykuytyçk, jutsan’am amtyçy iñiyçypa jempam iwatpa’ap je’m totpçmçyoykuy.Iga wça’iñ tanaity yçp wç iga tanjodon’aneiñ tyitanjaykampa, juty wçap tanwat i tyiga tanpçkpa.


Maayç je’m jçxiyaj jutypçk miwagaytyap.

Yçmtyim michçypa: a) ¡Xutsoy, ankusunçy man ixpa!

ch) ¡Agç wç tanix yçb ankç!

Jooyimç:

a) Ançmay jutypçk nas.

ch) Ajoypa tyiga mijex.

Kujçsi tungan jçxiyaj ijçykimi ikuistçk watkips.

82


Iñjodon’amiga…

Jesçk immaypa wç inkuixpa jutypçk ijaykam: joyimç, yçmtyim michiypa, jutypigam yaj immay u mçchi anmatyi, pççmi mijçypa i miñuntaanmatpa.

Je’m wiñçkanmatyiyaj u jutyjçyyajpa animatyaj wçap impat tyikej jçxiyaj, nçmi iñmayooyi iga ininmatpa iñkuyujkç’çwiñ.

Maayç pççmi yçpyaj inkujçspa’ap tyi’ je’.

a) Tsus jesçk tsoko’,

chi’i’ jesçk titsne’,

jesçk jipspa

tsabatsaneb,

nçmç mich tyi’ je’,

iga’nam agç’ jo’gane’.

(Je’m kuy)

ch) Poypa’ poypa’,

poypa’ iñçk,

kekpa’ kekpa’,

kekpa’ ixi’,

jayan juktç’,

ichçkpujne’,

iñjo’ tyi’ kej’.

(Je’m sawa’)

e) Kekpa’ kekpa’,

kekpa’ iñçk,

dyaje’ tum yçkjon,

ikççspa je’m pañçk,

ikutugap xixyaj,

iñjo’ tyi je’.

(Je’m wojnç)


Ankujçspa anmayooyi’

Anmatç.

¿Mitankaa immay tum inkujçspa’ap tyi’ je’?¿Jup anmatyi tanka’a anmay?¿Jutytyam wçap tanjodon’a tanmay pççmi?

¿Ankumaton je’m akkuyujpabçk inkççmiyaj iga wça’iñ anmay je’m mayooyi?

Maayç je’m jaayi’ “Je’m kaan i je’m tsuñi’ anmatyi”, iñ Libro je’m ankuyujkapap anmay, I nawçtsaktajç iga immaypa pççmi.

Nayoxpattajç kun yçpyaj jçxiyaj iga immaykipspa iñmayooyi’:

• Maayç je’m jaayi’ iñjçximç i amkoñwçyi tyi nçmtoba.• Wç najçyi je’m anmatyiyaj.• Amkoñwçyi yçp pem jaayi’ ijçxiyaj i watkçpsi tungak

maayi.• Naityi iñkobakyuku je’m jaayi’ iñçyi, iayjoom juty

tanpatpa i iwatpa’ap i ikakpa’ap anmatyi. Yçp anmatyi wçikejç wiñtyi iga mojpa iñmayooyi.

84


Wçamç je’m kuwiñyaj i maayç je’m jaayi’.

¿Jutypçk nçyçytyap yçp jaayi’? ¿Juchix pçktap yçp jaayi’?

Maayç tum tum jaka’ je’m xutyukutsaatyijaayi’.

a) Mayoyi’

ch) Ipçktsonpa’ap u iñççyi’ je’m pççxiñ jempam

kutsadaytyap je’m xutyukutsaatyijaayi’

e) Nçmtopa’ap je’m xutyukutsaatyijaayi’

i) Iñççyi’ jempçk iwatpa je’m xutyukutsaatyijaayi’

Ricardo:Mantsagay wçkkuy wçkkuychexmç, jesçk miñçkpam wçanpajtsakç tantçk...


Maayç je’m jaayi’ i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

¿Ikutsadaytyap je’m xutyukutsaatyijaayi’?

¿Tyi nçmtoba?

8 di mayoj 2014Lupita:

Jçsne’ç iga yçp jaama’ miñçkpa inkuix iñchomo’. Antsak wçkkuy estufajyukmç, nançkç ityçkkçm i waganawikç.

Asetpa pççchkçmum kumu a las 8. Imwatpa iñyoxakuy.

Iñapa

86


¿Jutsan imayoyi?

¿I ijaypa je’m nçmtopa’ap?

Akkamay tum je’m ikwiñkejpa’ap je’m xutyukutsaatyijaayi’.

Pçktap iga akknasoypa tyiam tançmtoba.

Yagats i inmatpa ityumpçy tyiam iñsunpa akjodonoyiñ.

Juchixkej ininçkpa inççyi jempam ijaykamnewçb.

Uxan ñoko’.

Jaykampa iñççyi jempam kutsadaytyap.

Dyatyi ijo’ siga dya kampa imayoyi.


Jampakne’çiga…

Tum xutyukutsaatyijaayi’ ñoko’ je’m nçmtopa’ap, wçap ijaykunukta u jççpnçm, pçktap iga akknasoypa tyiam tannçmaytyoba ikej.

Tum xutyukutsaatyijaayi’ wç’ iga jaykampa iñççyi jempam kutsadaytyap, tyiam tannçmaytyoba i ininçkpa inççyi jempam ijaykamnewçb. Wçtyim tanakkamay je’m imayoyi.

Maayç tum jaka’ tyinasne’yçp jaayijom i jçxkimç tyiam iñjaykamaytyoba.

Iñyommançk setpa kukgapap jaama i mich iniity watyi yoxakuy. Iñnçmaytyoba iga iñtsagay verduraj i maayi’ juty miwikkuywatpa i iwadyiñ wikkuy iga ijayuktam setyajpa iga oy kuyujiyaj. Agi tsuyim idyam michiop ininmat ityumpçy ijeyuku iñchagap tum xutyukutsaatyijaayi’.¿Tyiidyçk iñjaykunukpa?

88


Iga anjaykampa tum xutyukutsaatyijaayi’ wç iga:

Anakkamap imayoyi.

1.

Anjaykampa iankutsadap.

2.

Anjaykampa tyiam ançmtopa’ap.

3.

Anakkampa iijaywçb.

4.


Jaykamç tum xutyukutsaatyijaayi’, kun je’m jçxiyaj iñamnewçbçgam.

90


Kççpin’ç iga je’m xutyukutsaatyijaayi’ iniidyiñ:

• Iniity jempam ininçkpa jem xutyukutsaatyijaayi’.• Wç kutçyçytyap je’m nçmtopa’ap.• Je’m nçmtapa’ap u mojpap tsukumpa kun

mayúscula, je’m nççyiyaj itsukumkayajpa mayúscula.

Siga nasuntap jayxetç’ tum xutyukutsaatyijaayi’.


Kujçsi tananmatyimç

Maayç je’m jaayi’ i akkamay tum jçtyi woyopçk je’m anmatyiyaj impatpabçk pççmipçk yiktam.

¿Jesçk tampçkpa je’m anmatyiyaj kuyajpabçk juts yçptam yaj, juj, tam, tyam?

Okmç meex tsokayaj moj ikujçyyaj, okmç’ ityumyaj anmatyi, çchçkpoyyaj Mattyix Xiwan. Tum jaama’ ket di tan kootsçganjuj kun ityumpçy je’m animatyaj i jonyaj, nas kuk Attebet tum tsu’u jesçk agi pççmi’ wçtyxawa i kutujkç’. Nçgunsç’ ityi’ Miixi’ Kootsçganjoom. Pekka’am ikutsat tum tooto, je’ i jay, nçmpa iga’ seettoobam eybitytyim yçp Attebet.

92


Meetsç yçpyaj anmatyiyaj judyity Sopaj letraj:

Kuyanjuj ukxiyaj, jonyaj tçganjuj yoomtam pççxintyam tçwçtam tsççxtyam

t k u y a n j u j

ç u w o s t t ts p

w y ç o x p a ç ç

ç a ñ m t g m ç ç

t n o t t a p x x

a j o a x n s ty i

m u ch m m j m a n

x j o n y a j m ty

w w k k k j a k a

ch y ç e x ç l o m

u t u k x i y a j


Jaykamç je’m yagatsanmatyi kun je’m anmatyiyaj impatwçb judyity je’m sopaj letraj.

1.

2.

3.

4.

94


5.

6.

7.

8.


Jçtnukç je’m yagatsanmatyi kun je’m wçbçk anmatyi jempçk ikkapspa.

Yoomo’

Kuyanjuj

Pççxiñ

Piyu’apa’

Kuy

Piyu’apayaj’

Pelotaj

Pççxiñtyam

Pelotajyaj

Yoomtam

1. Yçp annaka tçganjom ity jayan

manzanajpçk.

2. Je’m

antçganjompçk agi yoxayajpa.

3. Anapa’ inity jayan

ikyojpa kanpuyaj.

4. Je’m tsççxtyam

kuyujkuytyçkpçk imçchkayajpa

.

5. Antçganjom je’m

yoxayajpa kamjom.

96


Jçtnuki je’m anmatyiyaj kun jempam ijayanwatpa i wati tun yagats anmatyi.

Kawaj

Tsççxi’

Chomo’

Chimpa

yaj

Yagatsanmatyiya

tam

tyam

wanjuj


Ankejo’oyi 2Aktsçytyatopa’ap:• Iwçixpçkpajempaminiitywçbje’mtodanjujjubam

pçkyajtapa’apiganukstaptumiñ bancoj.

• Ikuampaakjodon’oyiiniitywçbje’mtodanjujjubampçkyajtapa’apiganukstaptumiñ bancoj.

• Imaypapççmi’je’myagatsanmatyiyajijçykimpa’kunnumjçykimçijçykimmçchkaç.

• Iwatpatumjaykamoyikunje’makjodon’oyiiniitypa’apje’mtotwakkuy.

• Ijaykampa’tumtotwakkuy.

• Ikççpinpaiiwçtsakpa’je’mtotwakkuy,iktsukumpa’apje’mtaachianmatyi.

98


Wçamç je’m kuwçñyaj i kutson’ç je’m akuagoyiyaj. Nanmatç kun iñtyiwçtam kuyujkç’çwiñyaj.

Iga w aiñ mannaknuks tumiñ ansuntampa iga

inkomtamiñ y p todanjuj. W , ¿tyi anakkampa?

¿Jutypçk nçyçytyap yçp jaayi jempçk kçankodaytya je’m yoomo’?¿Tyiga pçktap?¿Jutytyam pçktap yçp jaayi’?


Wçamç je’m anmatyiyaj puuchpçk kçnnitawçb, kutson’ç je’m akuagoyiyaj i nanmatç kun iñtyiwçtam kuyujkç’çwiñyaj.

¿Tyi iñjçspa jesçk immaypa je’m anmatyiyaj puuchpçk kçnnitawçb?¿Oyñe iñam yçxpçk jaayi tumaneymç?

100


Maayç ityumpçy je’m jaayi’.

¿Tyiga impçkpa yçp jaayi’?¿Tyi akjodon’oyi nasuntap iga tankompa yçp tooto’?


Kuwoyjçtsetç tyiam miwagaytyap.

1. Juty kampa’ je’m pççxiñ iñççyi jempam iñukspa tumiñ.

2. Juty kampa’ je’m witytun iñççyi juty ity je’m tumiñkakpa’ap.

3. Juty kampa’ jutsan nukstap tumiñ.

4. Juty kampa’ tyiga nukstap je’m tumiñ.

5. Juty nçmpa jutsan jaama’ miyojop.

6. Juty kampa’ ifirmaj jempçk iñukspa tumiñ.

102


Inkujçspa iga mich jempçk inwakpa’ap tumiñ, jaykamç tyiam miwagaytyap juam nçkpa.

a) Jaykamç iññçyi.

ch) Jaykamç iñwçtytun iñçyi juty miity.

e) Jaykamç jutsan tumiñ iññukspa.

i) Jaykamç tyiga iññukspa tumiñ.

ç) Jççtç juty inkijpa’ kada jutsan mayoyi nçkpa miyojoyi’.


Akkamç tum juty janne’ “Jç” jesçk je’m yagatsanmatyi numa’ i “Dya” jesçk migoyi’.

Yagatsanmatyi Jç Dya

Kun tum totwakkuy tumçñ je’m iñukspa’ap tumiñ imçchi je’m bancoj.

Jutsan tumiñ nukstap mayoyi yojtap.

Jutsan mayoyi yojkettap je’m tumiñ nukstawçb.

Tyiyuku nçkpa je’m tumiñ nukstapa’ap.

Jutsan mayoyi iñyojpa ininçk je’m bancoj (mes, semestral, anual).

Jampakne’çiga…Tum tootwakkuy tumiñ bancoj je’ tum tooto’ juty tanwagap tumiñ bancoj jutsanam tanpçktoba.

Je’m akjodon’oyi waktapa’ap igixpçgoypa je’m iñukspap tumiñ, jutsan tumiñ iñukspa, jutsan mayoyi iyojketpa i jutsan mayoyi iñyojpa ininçk (amortización). Wç iga iñjodonane’iñ iga je’m bancoj miwagap tum Garantía jempam, ikjodonane’iñ iga mich immçchi’, initsçypa’ap siga dya iñyojpa.

104



Maayç i maymayñeç je’m jçxiyaj jutypçgam miwagaytyap.

Wçbik anmatyi a) Je’m tsuu’ dyanam nukpa, i je’m maatsa tançmaypa

iga miñiam.

ch) Siga miity juty dya wçkoom, nçkç juty miwçitypa.

e) Tankoñwçy iga moj tanuki yçp amtyçy.

Anmogçyoyi a) Iam wçbçk ianmaj.

ch) ¿Miyoxatampanam iñxçtam?

e) Tsam mantoytyampa.

Kujçxç i nçmç tungak jçxiyaj ikuistçk anmatyiyaj yukmçpçk.


Jampakneçiga…

Jesçk immaypa je’m mayooyi pççmi naityi inkobakjoom, ityam iam mikumatonyajpa siga tsççxtyam, traytyi pççxiñtyam u jamuyñewçbam, siga iixpçkyajpa u dya tyiam immaypa, siga ikusunçyyajpa u dya, yçptam miyoxpatpa inkujçxiñ jutypçk immaypa; wçap iniktsçgoy inkç u iñamooyç, u, tum tum jaka jçxi wçap iñamyaj iga ikupçkyajiñ je’m jçxi u anmatyi siga ikumatonneyaj.

Jempçktyim tanjodonap iga jutypçk tanmaypa je’m jaayç, iniitypa imçchipçk je’m imaypa’ap, jempçk wçap tannaknas je’m jçxç.

Maayç pççmi je’m jaayç, kuixç iñjçykim wç pudyiñ je’m anmatyiyaj.

Je’m wçty utsu’ i je’m nak

Wiñçk jaama’, je’m kootsikanjoom jay ityi tum kaan. Jeidyçk je’m ityumpçy animatyaj ityyajwçppçk ianjagooyi’.

106


Tum jaama’, kaan anjagooyi put nçk iam iwçnatçwçtam ityyajwçb je’m kootsçkanjoom, i mojyaj ityujyaj wçsten pççxiñtyam. Tsam idyçk jçkskçy, jempçgam dya wça akkata. Jesçk poyñeiñçk pççmi, nakotsta kun tumjaka kuy i aktçn ichakximç, tsam jçkskçya michukum i eybçk moj poyç pççmi, iga nukpa ityçkkçm.

Iwatpa’ap: Gerónimo Ricardo Can Tec

Ankujçspa anmayooyi’.

Anmatç.

¿Tyi nçmtoba je’m iwatpa’ap wça’ iññçm?¿Wça’ iññçm je’m jçxiyaj ankejoykoy jaayç?


Maayç je’m jaayç “Je’m akkuyujokç’çwiñ sufi”, iñ Libro je’m ankuyujkapap anmay, I nawçtsaktajç iga immaypa pççmi.

Miyoxpatpa yçpyaj jçxiyaj iga immayiñ je’m mayooyi:• Maayç je’m jaayç iñjçximç i amkoñwçyç tyi nçmtoba.• Wç najçyi je’m anmatyiyaj.• Amkoñwçyç je’m wintyi jçxiyaj i okmçpçk jaayç,

maymayñeç juptan wçap tan nçm je’m jçxiyaj, i amç tum tum jaka jçxi jempçk mimatonyajpa, i dya mityogoypa juty miñçki immay i eybçk maayç.

• Naityi inkobakjoom je’m jaayç iñçyi, iayjoom juty impatpa i iwatpa’ap i ikakpa’ap anmatyi. Yçp anmatyi wç tan kumaton wiñtyi mojpa’ap iñmayooyi.

108


Maayç’ je’m muruji i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

Kumpanij, ansunpa iga ayoxpadyiñ tungak anan kpa je’m pooy ant kk m, i dya anaity

tumiñ iga anyojpa je’m kamiun. J , kumpanij, ¿tyiga dya inwatpa tum

tootkamiunwakkuy yim t kanjagoyik m?

¿Jup jaayi’ iwatppa ijaypa je’m pççxiñ iga iwakpa yoxpattaiñ?¿Tyi ianmatyi iniitypa je’m tooto’?¿Mich inwatne’ tum tooto’ juts yçp?


Maayç’ je’m totwakkuy i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

110


¿Ikutsadaytyap çp totwakkuy?

¿I iwatpa yçp totwakkuy?

¿Tyiga wattab yçp totwakkuy?

¿Tyityam nçmpa yçp totwakkuy?


Maayç je’m jaayç’ i jçdayç ikukçm je’m akuagoyiyaj iwçbçk kutson’ç.

Tum totwakkuy je’ tum jaayi’ impçkpabçk iga iñjçykunukpa tum anjagoyi, juty inwakpa miyoxpattaiñ inwat tyiam iñxunpa.

Je’m totwakkuy iniitypa yçpyaj wekiyaj:

• Mayoyi: Miñçmaypa je’m jaama’, mes i amtyçy.

• Tyiam inwakpa: Iñjaypa uxantyi tyiam inwakpaiñxç, iñjaypa annaka juty numapçk inkç.

• Iam ipçktsonpa: Jempçk jçykunuktab je’m totwakkuy, jaykampa okmç nçkpa tyiam inwakpa, akkamtap je’m tegedçyi iñçyi iam ipçktsonpa.

• Jaayi’ u wagoykuy: Jeem iñjaypa tyiam inwaktoba.

• Jesçk yajpa iñjay: Yçm miñçmpa iga iñdyuschiba iga miwç pçktsonap je’m totwakkuy.

• Iwakpa’ap: Je’m tantçwçtam iwatpa je’m wagoykuy tyiam ixunyajpa, ikkampa iñçyi’ i ifirma je’m totwakkuykukçm.

112


Jçdayç ikukçm je’m wçbçk kutson’oyi:

Je’m pççxiñ jempçk inwakgaypa tyiam iñsunpa iñçyppatpa…

a) Iam ipçktsonpa

ch) Iwakpa’ap

Jesçk anwakpa tyiam ansunpa yçp tootmç anwatpa…

a) Joyimç

ch) Man numnçmaypa

Je’m iwakpa’ap…

a) Je’m pççxiñ jempçk ikutsonpa je’m totwakkuy

ch) Je’m pççxiñ jempçk iwatpa je’m totwakkuy

Anmatç michpçk ininmatyimç tyityam iniity je’m totwakkuy.


Maayç tum jaka jaayi’ i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

Micham iñtyeget iga iñkuwçñkejyajpa jemyaj tsççxtyam ijatunyaj kuyujkuytçkanjom “Miguel Hidalgo”, je’m antumaji’ wattawçb sçpnam tsçy tumtyijçxiyaj iga kçntap je’m kuyujkuytçk, isuntap anjagoyi wça’ñ tayoxpat iga tachityaiñ nçkçnoykuy. Mich inwatpa je’m totwakkuy.

¿Iñçyi iñjaykunukpa je’m totwakkuy?

¿Tyi miñçmtoba inikkampa je’m totwakkuy?

114


¿Tungakpçk anmatyi iniitypa yçp totwakkuy?

Jaykamç je’m totwakkuy iñkuixñewçbam tyityam iniity yukmipçk ankejta.


Kççpin’ç iga iñtotwakkuy:

1. Je’m totwakkuy mojpa jaayç je’m jaama’ imayooyi.

2. Iniitypa iñçyi iam ipçktsonpa je’m totwakkuy.

3. ¿Tyiam miñçmpa wçkutçyçyiñ iñwak?

4. Je’m pççxiñtyam iñççyiyaj mojpa kun mayúsculas.

Wçtsakç je’m totwakkuy siga jempçgam mityogoyay.

116


Ankejo’oyi 3 Aktsçytyatopa’ap:• Maayç’iwiñtyipçknçyiyajiiwçsnançyiyajiga

iñamkoñwçypatyimiñçmaytyobaje’mtottukutenpçk anpakxi iniity.

• Anmatçtyinçmtobaje’mtoottukutenpçk pakxi iniity.

• Maayçpççmi’je’myagatsanmatyiiñkutyiñmaypaiiñanmajchiiba.

• Akkapsçje’makjodonoykuytotwakkuy yoxakuy.

• Kççpin’çiwçtsakçixpçguypa’ap.

TYIAM MIG£XP£GOYPA’AP

TODANJUJ

JUTSANE’ IÑITYI’ I TYITYAM INWATPA’ TUM TUM JAAMA’

AGIXP£GUYPA’AP TANT£W£TAM T£KJOMP£K ITYYAJ


Jomkuwiñ

Iwçsnançyi’ iñjatunpçk Iwçsnançyi’ iñapapçk Nçyi’ e-mail

Wçtytun iñçyi juty miity tumjakaiñtyçganjuj C.P. Numero juty wçap Mich iapa’ap Pççxiñ Yoomo’

Juty miñayñe’ Amtyçy Mayoy’nayi’ Nacionalidad

Kun i miity Ijatunyaj iñtyçwçtamtçkjompçk achiyaj ikutyum

Jutsan iñyonnei’ Jutsan iñtsakxi’

Kun i miity Mançktam Wçdyaya u wçchomo tungakyaj

Jupçk Ikutyunam Yomçyñeum Tungakmiity ity u jayçyñeum (anmatç)

Registro Federal de Contribuyentes Afiliación al seguro social No. Cartilla de servicio militar No.

Tooto iga wça’iñ imput iñtyçganjom

¿Iniity iñtyoto iga iniktsçgoypa carroj? Jç Dya

Credencial de elector

CURP AFORE

¿Jutsane ininjam sççbam? Wç Dya jaya wç Dya wç

¿Imiity tum mçmne´ç tum tum jaamapçk mimatspa’?

Dya Jç (Anmatç)

¿Mich mimançkkomkane’? Dya Jç

¿Mich inikwadçypa iniktsçgoypa inmçjtay? ¿Inikpoypa’ tum kunum atumaji’? ¿Tyi inkusunçp inwat jesçk dya miyoxap?

¿Tyi iniktsçytyoba’ inityijoom?

TOTWAKKUY YOXAKUY

Mayoyi’ Jup iñteguedçypa Jutsan iñkoñwçytyoba

Nçyi’ Juty miity Kaneum Wçtytun iñçyi’ juty miity Tyi iñyoxakuy inwatpa

Jatun

Apa’

Wçdyaya’ (wçchomo’)

Inmançktam iñçyi’ i iamtyçy

Kuyujkuytyçk iñçyi’ Wçtytun iñçyi’ juty ity Mayoyi’ Amtyçy Jup título ipçktsonne’Primaria

Secundaria

Preparatoria o vocacional

Profesional

Comercial u otros

Tyi sçp inkuyujka’ sççbamKuyujkuytyçk

Horario Curso o Carrera Grado


Maayç je’m muruji i anmatç je’m akuagoyiyaj kun iñtyiwçtam kuyujkçwiñyaj i akkuyujuykç’çwiñ.

Y m impatpa je’m anmatyi ixpgoypa’ap iga anwatpa i akjodona’iñ siga tum tant w ikm mne’ influenza.

Yuk w bam.

¿Jutypçk iññçyçypa je’m jaayi’ jempçk sçp iwçam je’m pççxiñ?¿Jutytyam oypa iñix?¿Tyi ankejo’oyi minkejaypa?

118


Meetsç’ je’m tooto’ anpaksnewçb ijojmç je’m tottukutenpçk anpakxi iniity “Ankimoyiyaj” iga odoy mimçmneç’ i odoy pujiñ je’m influenza (H1N1). Wçamç je’m kuwiñyaj itywçb je’m tottukutenpçk anpakxi iniity.

¿Tyi akjodon’oyi inimiñpa juty impatpa je’m kuwiñyaj?Je’m wiñtyipçk ankejo’oyi iñçyi’, ¿tyi akjodon’oyi iñjampa impatpa yçp tottukutenpçk anpakxi iniity?

Maayç’ je’m tottukutenpçk anpakxi iniity i anmatç kun iñtyiwçtan kuyujkç’çwiñyaj i akkuyujuykç’çwiñ.


¿Tyi ankimoyiyaj jempçk nçmpa je’m tottukutenpçk anpakxi iniity inwatpa iga odoy mikmçmneaktçniñ influenza?¿Tyiga dyawç iñjçximç michoyukpa?

Tseɨ tum tum yɨkxan inkɨ kun nɨ i xapun, wɨap nɨxapun u kamampɨk tum tum jaka xututampɨk, jempɨk juts je’m mɨmneɨ.

Anmonɨ iñkiñi i iñjɨp jesɨk mi xukspa u mijetyixspa kun tum xutu puktuku patsaytyapa’ap u kun iwiñjom iñxutkuy, jesɨk impɨkpa jɨpanmonkuy.

Patsay je’m xutu puktuku patsaytyapa’ap i je’m jɨpanmonkuy tum nailojom i tsenyajɨ.

Wekyajɨ je’m wikkuyyaj, nɨɨyaj, chimayaj, nɨkkuyyaj i jepsoykuy imɨchipɨk iam mɨmne’; tseeyajɨ nɨmɨ i xapunmɨ, i dyatyi inwaga pɨktampa.

Kakɨ iñpuktuku michpɨk tum tum jaama’ i je’m inmonkoy tseex tukuna jaama’; tseɨ nɨmɨ i xapunmɨ i aktɨtsɨ jaamjom.Dyai iñdiuschiba inkɨmɨ, tsuchimɨ u nuximɨ.Dya iñchɨkpa iñixkuyyaj, iñkiñi u jɨp iganam dya iñcheene’ inkɨyaj.

Wɨnanɨgayɨ je’m doctor inmatyiyaj i iñtsoyokuytyɨk.

Idyiñ je’m mɨmneɨ icheexyuku i tyumtyi iwɨdyaiñ.

Odoy mijooyaytyaiñ.

Tum tum jaama’ iñkutpa jɨgakuyyaj i ayyaj i mosnatukuten nɨkkuy

Kuixi jutsap iñɨk je’m kakuy i wɨjampakneɨ siga iñixpa pɨmkimpa iam mɨmne’.Siga pɨmkimpa nanɨkɨ je’m mɨmnei’ juty ity je’m wɨty tsoyokuytyɨk tomipɨk.

Pɨkɨ jɨpanmonkuy.

120


Kutson’ç yçpyaj akuagoyiyaj.

¿Tyi inkujçspa je’m tsççxi ikuwiñ juty monpa?

¿Tyi virus ijçykimpa yçp jaayi’?

¿Jutypçk takyajpa yçp virus?


Anmatç tyiga wç tampçktam yçpyaj ankimoyiyaj iga odoy tamimne’iñ.

Patsaykuy je’m xutupuktukuyaj i

jçpanmonkuy.

Odoy mijooyaytyaiñ.

Inkujçmpa iñjçp.

Akkamay tum je’m akjodon’oyi tyiam iniitypa je’m tottukutenpçk anpakxi iniity.

Iamoyi’ i ityuñç.

Iwiñtyipçknçyi i iwçsnançyiyaj.

Jup annaka maaytyap.

Kuwiñyaj.

Je’m iñçyi’ iam iwekpa.

iñçyi akjodon’oyi yçp ankejo’oyi.

Ixpçgoyi juty wçap inwak tungak akjodon’oyi.

Kuwiñyaj tyityam maaytyap’ap.

122


Jampakne’çiga…

Tum tottukutenpçk anpakxi iniity je’ tum tooto tyiam wiñtyipçk miñçmaytyoba tum wçbçk ankejo’oyi iixpçkpa ityumpçy tantçwçtam.

Je’m ankejo’yiyaj ankejayyajtapa’ap jutypçk tanawçdyatap, juty wçap iñwç’ity i jutypçk tawçdyap anjagoyi jesçk itypa pççmi’ tuj, poypasawa’ i nasyççxi, jutypçk takupujtap, tukgakyaj.

Je’m xututootmaykuy initypa tum iwiñtyipçknçyi i iwçsnançyiyaj, jutytyam wçap michityaj jayan akjodon’oyi, je’m tçkyaj jutytyam wattab i akkusajtab.



Maayç je’m jçxiyaj jutypçgam miwagaytyap.

Oanmajchiç a) Dya ampat.

ch) Jemum miñçyaj je’m tungakyaj.

Anmajchiç e) Nukyajum tujyaj.

i ) ¿Jutsane’ iñityi?

Kuamç tungak jçxiyaj i maykçpsç ikuçstçk anmatyiyaj yukmçpçk.

Iñjodonamiga…

Yçp pççmi mayooyi, siga, iñanmaj chiiba uxan je’m anmatyiyaj, iñchiiba je’m pççmi je’m jçxiyaj anmatyiyaj wçñçkpçk nasne, ininkejpa je’m wçbik iñanmaj nçmtogakpa i inwçnançgaypa je’m ijakpa’ap jçxi, iñkoñwçypa iga iam mikumatonpa i wç kutçyçypa.

124


Maayç pççmi je’m jaayi’.

Wiñtyi mojpa inwat yçptam: maayç inkutyum i iñjçximi je’m jaayç. Amkoñwçyç je’m wiñtyipçk jçxç i wçixpçkç tyi i toyoyi najçypattab. Maykçpsi je’m jaayç i nawçtsaktajç iga immaypa pççmi.

Je’m mañanjagooyi(Tum jaka anmatyi: Napattajç kun je’m wçty chimpa)

Iñçmay je’m wçty chimpa je’m mañanjagooyi: ityumpçy jaama jex anityi: anmatspa piyu’apayaj i je’m pççxiñtyam ich akkayajpa. Ityumpçyyaj je’m pçyu’apayaj jexyaj i ityumpçy je’m pççxiñyaj ikujexyaj. I jeyuku, asopspa uxan. Siga mich anankejaypa, wçbik anityi an pçktsonpa.

Anixpçkpa tungak wççtyi dyayoypa anmaton i pççmimç ansunpa a tçgçyiñ antçkoom. Michpçk, akputpa antçkoom; kenampçk tum waañç. I ¿iñampa je’m kamayaj de trigo? çch dya ankutpa kastyan añi’ i je’m trigo dyawç ankçs,


je’m kamayaj de trigo dyatyi ançmaypa. ¡Ity pççmi anyakne!

Mich ini’ity inway puuchpçk. I siga anakejaypa, ¡awç itypa!, je’m kamayaj de trigo ankujçskçmpa iñway’yaj puuchpçk, i antoypaidyçk je’m sawa’ iñjçyi ayanjom…

Iwatpa’ap: A. de Saint-ExupéryEl principito. Editores Mexicanos Unidos, México, 1996, pp. 74-75.

Anmatç kun iam mikumatonyaj.

¿Tyi nçmtoba je’m jaayç?¿Ityamyaj jempçk jçykçmtab?¿Jutypçk iñjçspa iga kuyajpa je’m wiñçk anmatyi?

126



Anmatç.

¿Tyi nçmtoba je’m iwatpa’ap wça’ iññçm?¿Wça’ iññçm je’m wiñtyipçk jaayç ijçxi?

Maayç je’m jaayç “Je’m chimpa’ i je’m pixtyçk” iñ Libro je’m ankuyujkapap anmay, I nawçtsaktajç iga immaypa pççmi.

Miyoxpatpa yçpyaj jçxiyaj iga immaypa immayooyi:

• Maayç je’m jaayç iñjçximç i amkoñwçyç tyi nçmtoba.• Wç jçykçmç je’m anmatyiyaj.• Ixpçkç je’m kumatonoyi je’m jçxiyaj miyoxpatpa

iñwçmayiñ je’m jaayç immaypa’ap.• Naityç inkobakjoom je’m jaayç iñçyi, iayjoom juty

impatpa i ije’ iwatpa’ap i ikakpa’ap anmatyi. Yçp anmatyi wç tanjçykçm wiñtyi mojpa’ap iñmayooyi.


Wçamç’ je’m kuwiñyaj i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.

¿Tyi ijaayç ijaaypa je’m traytyi’pççxiñ?¿Tyi ipçktsonpa iga ikçankotpa je’m jaayç?¿Oypa inwat tum jaayi’ juts yçp?

Iga w a’iñ mity g y iga miyoxap inkompa y p

tooto.

Ity w . ¿Tyityam anamiñpa?

128


Wçamç’ yçp jaayi’ i kutson’ç je’m akuagoyiyaj.


TODANJUJ




Jomkuwiñ












CURP AFORE



Dya Jç (Anmatç)




TOTWAKKUY YOXAKUY



Jatun

Apa’




Secundaria


Profesional

Comercial u otros




Jaykamç’ je’m jaayi’iwiñtyipçknçyi’.

¿Jutsan weki inity yçp jaayi’?

¿Juptam anmatyi akkamtap yçp jaayijom?

130


Jçtnukç juty nçkpa yçpyaj anmatyi

agixpçguypa’ap.

An curp Taichpçk tak’ixpçkpa’apAn amtyçy

An cartilla de servicio militar Todanjuj

Primariaj i secundaríaj

Ityam inwaga naity

Kaapxi iñkuyujçInwçdyaya’ i inwçchomo’ iñççyi’

Wçtytun iñçyi’ juty miityIxpçguy’ap tantçwçtam antumjompçk ityyaj


Jampakne’çiga…

Tum totwakku yoxakuy je’ tum tooto wiñtyipçk miñçmaypa je’m akjodon’oyi inwakpa’ap iga wça’iñ mityigçy iñyoxa tum aneymç.

Wiñtyipçk mojpa inikkam michpçk mikixpçkpa’ap (iññçyi’, iñamtyçy, wçtytun juty miity), je’m tooto iñçyi’ jempçk impçkpa iga iniktsçgoypa karroj, jutsan mikuyujne’, ityumpçy tyiam inkuyujkane’, tungakyaj.

Akkamç tum yçkspçk “Jç” jesçk je’m yagatsanmatyi numa i “Dya” jesçk migoyi:

Je’m totwakkuy yooxakuy… Jç Dya

Akkamtap je’m jatunnçyiyaj.

Dya mixunaypa inikkamiñ iññçyi’.

Akkamtab jutsan iñkoñwçytyoba.

Akamtap jutsan kaps mikuyujç.

Akkamtap iñchimpa iñçyi’.

Akkamtap jutytyam miyoxane’.

Akkamtap tyityam iñjuypa iñtyumçñmç.

132


Maayç yçp xutu jaayi’ tyi miñçmaypa i anmatç je’m kutson’oyiyaj kun iñtyçwçtam kuyujkç’çwiñyaj.

Jesçk ayoxatoba çch ançkpa anam tum tçkmaykuy, juty miwagaytyap inkomiñ tum totwakkuy yoxakuy i inkçankotpa tungak todanjuj.

Jaykamç je’m ixpçgoypa’ap jempçk miwagaytyap tum tum weki.

Taçchpçk tak’ixpçkpa’ap

1.

2.

3.

4.

5.


Todanjuj 1.

2.

3.

4.

5.

Jutsan mikuyujne’

1.

2.

3.

4.

5.

Ityumpçy tyiam inkuyujkane’

1.

2.

3.

4.

5.

134


Meetsç je’m tooto’ anpaksnewçb je’m totwakkuy yooxakuy i inkompa.


TODANJUJ




Jomkuwiñ












CURP AFORE



Dya Jç (Anmatç)




TOTWAKKUY YOXAKUY



Jatun

Apa’




Secundaria


Profesional

Comercial u otros




Kççpin’ç jesçk inkompa iñtyotwakkuy yoxakuy, dya iñjamannotpa:

1. Maayç’ tyiam miwagaytyap juty janne’.

2. Akkamç iññçyi’ mojpa’ap iñjaykam kun mçjpçk jayoyi kapsne’iñ iññçyi’.

3. Dya iñchakpa nitum popjannei’.

4. Akkamtap ityumpçy tak’ixpçkpa’ap jutytyam suntap.

5. Dya iñjamannotpa inikkampa iñfirma je’m tootyukmç.

Wçtsaksetç je’m totwakkuy yoxakuy siga jempçgam ixunpa’.

Que Idiomas domina

Tiempo que prestósus serviciosNombre de laCompañía

Dirección

Teléfono

Puesto que desempeñaba

Sueldos:

Si No ¿Porqué?

InicialFinal

Motivo de suseparación

Nombre de sujefe directoPuesto de sujefe directo

¿Cómo se enteró de este empleo?

Podríamos solicitarinformes de usted

Máquinas de oficina o taller que sepa manejar

Que funciones de oficina domina

Software que domina

Otras funciones que domine

CONOCIMIENTOS GENERALES

EMPLEO ACTUAL Y ANTERIORES

REFERENCIAS PERSONALES

DATOS GENERALES

CONCEPTO EMPLEO ACTUAL O ULTIMO EMPLEO ANTERIOR EMPLEO ANTERIOR EMPLEO ANTERIOR

Anuncio Otro medio (anótelo)

Suma asegurada$

¿Algún pariente trabaja en esta empresa?No Si (nómbrelos)

¿Ha sido afianzado?

¿En que fecha podría presentarse a trabajar?

No Si (nombre de la Cía.)

¿Podría viajar?Si No (razones)

¿Estaría dispuesto a cambiar su lugar de residencia?Si No (razones)

¿Tiene seguro de vida?No Si (nombre de la Cía.)

¿Ha estado afiliado a algún sindicato?No Si ¿a cuál?

¿Tiene Usted otros ingresos?DATOS ECONÓMICOS

Marca Modelo

Importe mensual$

Percepción mensual$Valor aproximado$

Renta mensual$

Importe$

¿Su cónyuge trabaja?No Si (¿dónde?)

No Si (descríbalos)

¿Vive en casa propia?

¿A cuánto asciende sus gastos mensuales?

No Si

¿Tiene deudas?

¿Cuánto abona mensualmente?

¿Posee automóvil propio?No Si

No Si (¿con quién?)

¿Paga renta?No Si

NOMBRE

Observaciones del entrevistador

Firma del solicitante

Hago constar que mis respuestas son verdaderas AutorizaciónSueldo mensual autorizado

DIRECCIÓN TELÉFONO OCUPACIÓN TIEMPO DE CONOCERLO

diciembre de 2007 afebrero de 2008

Albañil

Se acabó la obra

Maestro de obra

Pablo Hernández Arenal No. 36-9 Albañil 8 años

$220.00$250.00

Campesino

JOSÉ SALGADO GARCÍA

136

Anwçixpçkpatyiamankuyujka’

Jçtnukç je’m tooto kun je’m ikwiñkejpa’ap.

Totwakkuy tumiñ bancoj

Ñoko’ je’m nçmtopa’ap pçktap iga akknasoypa tyiam tannçmaytyoba ikej.

Tottukutenpçk anpakxi iniity

Je’m tootjaayi mikwiñankejpa iga iniity iñ seguro popular.

Xutyukutsaatyijaayi’Pçktap iga kun jemmç wçab tanwak uxan tumiñ bancoj.

Totwakku yoxakuyPçktap iga wçaiñ tanwagay tum anjagooyi’ tum yoxpadoyi’.

TotwakkuyPçktap iga yçp ikjodon’ap ininçk pççxiñtyam tyikej, kumu iga tsoyçyoyñçmpa.

Totpçmçyoykuy iga miwçdyap iodoy mimimne’iñ

Pçktap iga yçp akjodon’oypa tyiam mikkuaktap jesçk mityçgçykumpa iga miyoxatoba.


Akkamay tum je’m anmatyi Jç siga tyiam nçmnçmpa nunta i Dya siga tyiam nçmnçmpa mçgoyi.

Je’m totpçmçyoykuy iga miwçdyap iodoy mimimne’iñ jdyatyi naspa siga dya kamyajpa iñçyiyaj je’m ipçktsonyajpa’ap je’m wçdyaji.

Jç Dya

Tum xutyukutsaatyijaayi’ ñokotyi. Jç Dya

Je’m tootwakkuytumiñ suntap iga akkamtaiñ je’m wçtytun iñççyi juty miity.

Jç Dya

Tum tottukutenpçk anpakxi iniity wçab michiitya inkçjom jemçk tsoyçyoykuytyçkkçm.

Jç Dya

Tum totwakkuy dya tyi ijo siga dya kampa iñççyi jempam iwakpa’ap je’m yoxpadoyi’.

Jç Dya

Jçdayi’ ikukçm jempam ikkapspa je’m xutyu jaayi.

1. Kun je’m mayooyi’ pççmi anmatyi, wçab tanamkoñwçy…

a) Mçsanebtyim je’m iwatpa’ap jesçmu’ jay.

ch) Juts idyçk injam jesçk, jux joyñe i tçneanjakneidyçk.

e) Tumjakajaayoyi, jçtyiyaj i anmatyiyaj.


2. Je’m mayooyi’ pççmi’ anmatyi tatsakpa…

a) Iwatkipspa jutsam injam je’m iwatpa’ap siga

jempam je’m nçmtopap.

ch) Tanamkoñwçyiñ iga watykçy tamçsap tanjaykunuk

je’m anmatyiyaj.

e) Iga dya tanixpçkpa tyi nçmtoba je’m anmatiyyaj.

3. Jesçk tanmaypa pççmi anmatyi...

a) Wçab tanaktsçgoy tanamooyi, tan kççyaj i

tanmçjtay.

ch) Dya tanjçspa wotyiyaj i tççmiyaj.

e) Tsam tajçxityogoypa.

4. Iga tanwçwatpa tum mayooyi’ pççmi anmatyi…

a) Dya tanmaypa je’m jaayi’.

ch) Dya wç tanmaymayñe’.

e) Tanwç akjçyiñ jesçk tanmaypa.

5. Je’m mayooyi’ pççmi’ anmatyi...

a) Wçab inikwadçyay / inwatkipspa uxan je’m

murujiyaj.

ch) Jesk tanmaypa dya tatsçgoypa.

e) Dyatyi jçxi tanaitypa siga tamatuntap.


Jaykamç tum yagatsanmatyi ikuyajkapabçk jayan yçpyaj anmatyiyaj.

Tsççxi’

Yoomo’

Piyu

Kawaj

Kuy

Tçk



Notas


Notas

142

TOO

TIK

£PIN

PA’A

P J

UTS

AN

M

INJA

GO

YÑ

E IN

£KTS

£YA

nmay

pa

i anj

ayp

a an

çchp

çk

anm

atyi

. Nun

tajçy

i

Je’m

tra

ytyi

pççx

iñ u

je’m

tsa

mçp

çk iñ

çyi

AIw

çsna

nçyi

’ iñj

atun

pçk

Iwçs

nanç

yi’ i

ñjat

unp

çkIñ

nçyi

’(yaj

)

RFC

o C

UR

P

Ant

umia

nmat

yi 1

Ant

umia

nmat

yi 2

• W

iam

i’ je

’m t

um t

um ja

ka ja

ayi i

ga

inku

jjçsp

a ty

iam

imp

atp

a je

’m ja

yijo

m.

• Ia

mko

ñwçy

pa

je’m

yo

xaku

y i j

e’m

jaay

i wiñ

tyip

çk

ijçxi

.

• M

ojp

a im

ay p

ççmi j

e’m

anm

atyi

.

• Ia

mko

ñwçy

pa

juch

ix i

juty

tyam

pçk

tap

je’m

ja

ayiy

aj.

• In

wat

pa

je’m

jayk

amo

oyi

: juu

tsam

jayk

unuk

nita

, ija

yoo

yi i

iwçt

sakg

oyi

jesç

k ja

ytyo

go

yñçm

pa.

• Ia

mko

ñwçy

pa

jutt

en je

mp

çk in

iity

tann

unta

anm

atyi

je’m

ijay

kam

oo

yi.

Anj

çyku

nukp

a ig

a ik

kap

s ik

uyuj

ka y

çp a

ntum

ianm

atyi

.

May

oyi

Akk

uyuj

kç’çw

iñ iñ

çyi’

i ifir

maj

Anj

çyku

nukp

a ig

a ik

kap

s ik

uyuj

ka y

çp a

ntum

ianm

atyi

.

May

oyi

Akk

uyuj

kç’çw

iñ iñ

çyi’

i ifir

maj

• Ia

mko

ñwçy

pa

yçp

akj

od

on’

oyi

intu

maw

atni

wçb

je

’m ja

yiya

j.

• In

mat

pa

je’m

jçxi

yaj p

utya

jpa’

ap je

sç’ w

atta

p

je’m

wiñ

tyip

çk w

çbçk

yo

xaku

y.

• M

aayç

pççm

i’ je

’m ja

yiya

j.

• Ia

mko

ñwçy

pa

juch

ix i

juty

tyam

pçk

tap

je’

m

jayi

yaj.

• In

wat

pa

je’m

jayk

amo

oyi

: jut

sam

jayk

unuk

nita

ija

yoyi

i iw

çtsa

go

yi je

sçk

jayt

yog

oyñ

çmp

a.

• Ia

mko

ñwçy

pa

jutt

en je

’m in

wiñ

kejp

a’ap

ta

nanm

atyi

ijay

kam

oo

yi.

Akk

amay

tum

yçk

spçk

ank

ejo

oyi

kap

snew

çb

inku

yujk

a je

’m t

um t

um a

ntum

ianm

atyi

.

TOO

TIK£P

INPA

’AP

JUTSA

N

MIN

JAG

OY

ÑE

IN£K

TS£YA

nmayp

a i anjaypa ançchp

çk anm

atyi. Nuntajçyi

AN

W£IX

P£K

PA TY

IAM

AN

KU

YU

JKA

’ JES£K

YAJU

M A

KU

YU

J£

Je’m traytyi p

ççxiñ u je’m tsam

ipçk ifirm

aj

Ag

ixpçg

oyi juchis iñjaykam

Mao

yi

Jup tçg

anjom

iñjaykam

Jem ichio

ypa’ap

je’m kuyujkç’çw

iñ iñçyi i ifirmaj

DISTRIBUCIÓN GRATUITAAKKUXAJTAP

tananmatyi • nuntaj2yi’ • jomxuk • popoluca

Este programa es público, ajeno a cualquier partido político. Queda prohibido su uso para fines distintos a los establecidos en el programa.

Leo

y es

crib

o en

mi l

engu

a. P

opol

uca

Yçp yoxakuy’yuku impatpa juptam anmatyi miyoxpatpa iga wçaiñ iñjodon’a jutypçk mijaypa i immaypa yçp pempçk anmatyi. Yçp yoxakuy ixunpa iga inkusunçyiñ iniktsçy jayan ta ichpçk tananmatyç.

Jeyuku mikjodon’atamtap iga’ iñ çxpçktamiñ yçp yoxakuy jaynçtawçb.

Libro akkuyujpa'ap

Libro del adulto

tananmatyi • nuntaj2yi' • jomxuk • popoluca

Leo y escribo en mi lengua.

Popoluca.

Anmaypa i anjaypa anichpik

anmatyi. Nuntajiyi.

En este material encontra-rá actividades de gran utili-dad que le ayudarán a poner en práctica el conocimiento que tiene sobre la lectura y la escritura de nuestra len-gua mediante el trabajo con diferentes tipos de textos. La finalidad de este material es que siga interesándose por aprender más sobre la lectu-ra y escritura en su lengua.

Lo invitamos a que descubra todo lo que puede conocer por medio de este módulo.

Anm

aypa

i an

jayp

a an

ichp

ik a

nmat

yi. N

un

yajiy

i

Libro akkuyujpa ap Nunyajiyi Anmaypa i anjaypa anichpik E ... · Queda prohibido su uso para fines...

Documents

Transcript of Libro akkuyujpa ap Nunyajiyi Anmaypa i anjaypa anichpik E ... · Queda prohibido su uso para fines...