Lesson - 13

Çfare eshte Programimi?

Programimi eshte arti dhe shkenca e krijimit te programeve kompjuterike

Çfare eshte Gjuha e Programimit? Programet e kompjuterit

shkruhen duke perdorur nje gjuhe te veçante te quajtura gjuhe programimi te cilat mund te kuptohen nga kompjuteri ose aplikacionet e tij.

Gjuha e programimit eshte çdo gjuhe artificiale e cila mund te perdoret per te shkruajtur instruksione (udhezime) per komputerin.

Çfare eshte Kodimi dhe Kodi i Programit?

Proçesi i shkrimit te programeve duke perdorur nje gjuhe programimi quhet Kodim.

Rezultati i ketij proçesi quhet Kodi i Progamit.

Çfare eshte Kompilatori dhe Kompilimi? Zakonisht gjuhet e

programimit kane nevoje per programe special te quajtur kompilatore (compilers) te cilat perkthejne instruksionet ne nje kod te kuptueshem i cili mund te perpunohet nga CPU-ja dhe Hardware.

Proçesi i perkthimit te kodit te programit ne kod makine quhet Kompilim.

Llojet e gjuheve te Programimit Zakonisht gjuhet e

programimmit ngahen ne dy nivele:

Gjuhe programimi te nivelit te ulet (A low-level language)

Gjuhe programimi te nivelit te Larte (A high-level language)

Gjuhe Programimi e Nivelit te Ulet

Gjuha e programimit e nivelit te ulet eshte nje gjuhe programimi qe: Shkruhet per nje grup te caktuar

Hardware ose Procesoresh,

Qe perdor pak instruksione kontrolli dhe lloje te dhenash.

Ç’do komande e shkruajtur ne gjuhe programimi te nivelit te ulet pergjithesisht konrespondon me nje instruksion makine.

Ka vetem nje gjuhe programimi te nivelit te ulet e quajtur Assembly.

Gjuha e Programimit te nivelit te Larte Gjuha e programimit te nivelit te

larte eshte gjuhe me abstrakte (larg) se gjuha e makines.

Komandat ne gjuhen e programimit te nivelit te larte pergjithesisht perdorin fjale te ngjashme me Anglishten, dhe i korespondojne me shume se nje instruksioni makine.

Ne praktike çdo gjuhe programimi mbi nivelin e gjuhes se programimit Assembly eshte gjuhe programimi e nivelit te larte.

Gjuha e Programimit te nivelit te Larte

Disa nga gjuhet e programimit te nivelit te larte me te pergjithshme jane:

Basic, Pascal, Java, Cobol C++ Etj…

Gjuhet e programimit te nivelit te larte mund ti ndajme ne:

Gjuhe Funksionale

Bacis, C, Pascal, Fortrant, Cobol

Gjuhe te orientuara nga objekti

C++, Java

Gjuhe Vizuale (Window Based Programming Language)

Delphi, Visual C++, C#

Gjuhe per programimin ne Web

HTML, MySQL, etj…

Assembly Gjuha Assembly

eshte gjuhe programimi e nivelit te ulet qe perdor komanda dhe kode per te perfaqesuar instruksionet e makines.

Basic Basic eshte shkurtim i: Beginner’s

All-purpose Symbolic Instruction Code.

Eshte nje gjuhe programimi e nivelit te larte e cila u zhvillua ne mesin e viteve 1960 nga John Kemeny dhe Thomas Kurtz ne kolegjin Dartmouth.

Shume njerez mendojne se Basic eshte nje nga gjuhet e programimit me te thjeshta sepse instruksionet ne Basic jane te thjeshta dhe te ngjashme me Anglishten.

FORTRAN

Fortran eshte shkurtim i fjaleve: formula translation.

Fortran eshte gjuha e pare e programimit e nivelit te larte.

Pascal Gjuha e programimit

Pascal u zhvillua midis viteve 1967 – 1971 nga Niklaus Wirth.

Ajo u krijua me qellimin per te ndihmuar njerzit per te mesuar programimin e kompjuterit.

C U quajt C sepse u zhvillua

nga nje version pararendes i quajtur B.

Edhe pse shume njerez mendojne se C eshte me shume si gjuha e programimit Assembly ajo ne fakt eshte gjuhe programimi e nivelit te larte.

Ajo u be shume popullore ne programimin ne zyra.

C++ C++ eshte nje gjuhe e

orientuar nga objekti (object-oriented).

Programimi i orientuar nga objekti nenkupton se pjese te ndryshme te programit jane si objektet te cilat mund te krijohen, ndryshohen, ndreveprojne me njera tjetren ose shkaterohen.

Java Java eshte nje gjuhe

programimi e nivelit te larte e cila u zhvillua nga Sun Microsystems.

Ajo eshte nje gjuhe e orientuar nga objekti si C++ e ngjashme me te por ne te cilen jane shmangur shume gabime te C++.

ASP (Active Server Pages) Eshte nje teknologji

speciale e zhvilluar nga Microsoft e cila lejon programuesit te shtojne veçori ne faqet Web.

COBOL COBOL eshte shkurtim i

fjaleve: Common Business-Oriented Language.

COBOL u zhvillua midis viteve 1959 – 1961 dhe vazhdon te perdoret edhe ne ditet e sotme ne aplikacionet e biznesit ne kompjuterat mainframe.

Visual Basic

Visua Basic eshte nje gjuhe programimi e nivelit te larte.

Ajo eshte version visual i Basic.

U zhvillua nga firma Microsoft per te ndertuar aplikacione te bazuara ne dritare (Window).

Delphi Delfi eshte version

grafik i Pascal dhe u zhvillua nga Borland Inc.

Delfi u dizenjua veçanerisht per ndertimin e aplikacioneve te bazuara ne dritare.

Visual C++ Visual C++ eshte nje

gjuhe programimi e nivelit te larte.

Ajo eshte version visual i C++.

U zhvillua nga firma Microsoft.

C#

Fundi i Mesimit 13