Leren in en door organisaties

Robert de HoogProgrammagroep SWI

Kennis en leren 18 april 2002 2

Onderwerpen Van individu naar organisatie Kenniscreatie: componenten Kenniscreatie: processen Aansturen: management en

condities Bewijs?

Kennis en leren 18 april 2002 3

Van individu naar organisatie Leren veronderstelt een lerende

“agent” In principe een individu Hoe kan je individueel leren en een

“lerende organisatie” koppelen? Omvat ook informeel leren! Veel auteurs: Senge, Argyris, Schon Hier vanuit kennis management

perspectief

Kennis en leren 18 april 2002 4

Van individu naar organisatie Meestal probeert men de volgende

aspecten in kaart te brengen: Wat wordt er geleerd Hoe wordt er geleerd Hoe bevorderen we leren

Nonaka & Takeuchi: theorie Reinhardt: theorie + toetsing

Kennis en leren 18 april 2002 5

Kenniscreatie: componenten

Nonaka & Takeuchi (epistemologie) Onderscheid tussen impliciete en

expliciete kennis (zie ook Sveiby, p.69-71)

Kennis en leren 18 april 2002 6

Kenniscreatie: componenten Nonaka & Takeuchi (ontologie): Organisatienivo’s

Individu Groep Organisatie Inter-organisatie

Kennis en leren 18 april 2002 7

Kenniscreatie: componenten Reinhardt (zie fig. 8.2):

Leer nivo’s (individu, team etc.) Leer modi (cognitief, cultureel, actie

georienteerd) Leer typen (single loop, double loop) Leerprocessen (identificatie/creatie,

diffusie, integratie/modificatie, actie) NB: geeft 144 perspectieven!

Kennis en leren 18 april 2002 8

Kenniscreatie: processen

Spiraal wordt gedreven door continueinteractie tussen impliciete en expliciete kennis

Nonaka & Takeuchi: conversieproces tussen typen

Kennis en leren 18 april 2002 9

Kenniscreatie: processen

GroepsprocessenCultuur

Apprenticeship

Informatieverwerking

Instructie

???

Metaforen, analogie,dialoog

Lerende organisatie

Leren door tedoen

Nonaka & Takeuchi

Kennis en leren 18 april 2002 10

Kenniscreatie: processen

Reinhardt:•Meer objectmodel voor KM•Pijlen?•Leervormen?

Kennis en leren 18 april 2002 11

Aansturen: management en condities Uitgangspunt is dat processen niet

“vanzelf” verlopen Management vs condities Nonaka & Takeuchi geven condities:

Intentie: doelgerichtheid van de organisatie Autonomie: zelfstandig handelen Fluctuatie en creatieve chaos: “opschudden” Redundantie: meer weten dan direct nodig “Requisite variety”: fit met dynamiek

omgeving

Kennis en leren 18 april 2002 12

Aansturen: management en condities Reinhardt: Management probleem:

Formuleren van doelen Waarde bepalen Acties/interventies ondernemen Barrieres: zie table 8.3!

Kennis en leren 18 april 2002 13

Aansturen: management en condities Sveiby, Hoofdstuk 7 Verzameling “losse” opmerkingen over

interne structuur: Spanning beheersen tussen groepen in de

organisatie Afstemming met klanten Structuren voor kennisoverdracht

(kantoortuin e.d.) Kangoeroemethode Simulatie (Tango!)

Kennis en leren 18 april 2002 14

Bewijs? Nonaka & Takeuchi: beperkt aantal

case studies, Japan wel zo goed (zie ook nieuwe boek)

Sveiby: anecdotisch Reinhardt: systematich opgezet

onderzoek in een organisatie