Àñèíõðîí ìàøèí

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí á¿òýö, õèéö

Öàõèëãààí ìàøèíóóäààñ õàìãèéí ýíãèéí õèéöòýé íü áîëîõ àñèíõðîí

õºäºëã¿¿ð íü áóñàä á¿õ ìàøèíû àäèë ñòàòîð áà ðîòîð õýìýýõ õî¸ð ¿íäñýí

õýñãýýñ òîãòîíî.

Ñòàòîð íü õºíãºí öàãààí õàéëø, øèðýì áóюó ãàí èõ áèå - 1 (çóðàã 1), ò¿¿íèé

äîòîð áýõëýãäñýí õºíäèé öèëèíäð õýëáýðòýé ñîðîíçîí äàìæóóëàã÷ (ç¿ðõýâ÷)-2

ç¿ðõýâ÷èéí äîòîð ãàðãàñàí õîâèëóóäàä áàéðëàñàí îðîîìîã-3 çýðãýýñ á¿ðäýíý. Èõ

áèå áà ç¿ðõýâ÷èéí õîîðîíä õºðãºëòèéí àãààð íýâòðýõ çàâñàð ¿ëäýýíý. Õóéëàðñàí

ã¿éäëèéí àëäàãäëûã áàãàñãàõûí òóëä ç¿ðõýâ÷èéã 0.5 ìì çóçààíòàé öàõèëãààí

òåõíèêèéí ãàí õóóäñàà𠺺ð õîîðîíä íü òóñãààðëàí øàõàæ öóãëóóëíà.

Ñòàòîðûí 3 Ôàçûí îðîîìîã á¿ðýí òýãø õýìòýé: áèå áèåýñ 120 öàõèëãààí ãðàäóñààð

îðîí çàéä øèëæèæ áàéðëàñàí àäèë àëõàì, àäèë îðîîäñûí òîîòîé àâ àäèë 3

îðîîìãîîñ (Ôàçààñ) á¿ðäýõýýð õèéãääýã. Îðîîìîã íü õîâèëä øààíòãààð áýõëýãäýíý.

Ðîòîðûí ç¿ðõýâ÷ ãîë äýýð ñóóõ áºãººä ìºí íèìãýí ãàí õóóäñóóäààð

öóãëóóëàãääàã. Ðîòîðûí ãàäíà õèéãäñýí õîâèëóóäàä ðîòîðûí áîãèíî õîëáîãäñîí

áóюó Ôàçûí îðîîìîã ñóóñàí áàéíà. "Õýðýìíèé òîð" ìàÿãèéí áîãèíî õîëáîîò

îðîîìãèéã çóðàã 6 äýýð ¿ç¿¿ëýâ. Èéì îðîîìîã õî¸ð ¿ç¿¿ðýýðýý áîãèíî õîëáîã÷

öàãèðàãààð õîëáîãäñîí ñàâàà õýëáýðèéí äàìæóóëàã÷äààñ òîãòîõ áà çýñ áóюó

õºíãºí öàãààíààð õèéãäñýí áàéäàã. Èéì îðîîìîã ç¿ðõýâ÷ýýñ

òóñãààðëàãäàõã¿é. Èõýíõ õºäºëã¿¿ðèéí ðîòîðûí îðîîìãèéã õàéëìàë õºíãºí

öàãààíûã ðîòîðûí õîâèëä öóòãàõ òºõíîëîãèîð õèéäýã.

Ðîòîðûí Ôàçûí îðîîìòéã ñòàòîðûí îðîîìîãòîé àäèëààð õèéãýýä

¿ç¿¿ð¿¿äèéã íü êîíòàêòûí 3 öàãèðàãòàé ãàãíàæ ñîéçîîð äàìæóóëàí àñààëò

òîõèðóóëãûí ðåîñòàòòàé õîëáîíî. Çýñ áóюó ãóóëèàð õèéãäñýí êîíòàêòûí 1

öàãèðàãóóäûã òóñãààðëàã÷ æèéðãýâ÷òýéãýýð ãîë äýýð áýõëýíý. Í¿¿ðñýí áóюó

çýñ-áàëçí 2 ñîéç áóõèé ñîéç áàðèã÷äûã õîëõèâ÷èéí áàìáàéä

(ïîäøèïíèêîâûé щèò) áýõýëñýí áàéäàã. Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí åðºíõèé

áàéäëûã çóðàã 5- äýýð ¿ç¿¿ëýâ

Çóðàã 2

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí áîãèíî õîëáîãäñîí (à) áà Ôàçûí (á) îðîîìîãòîé

ðîòîðûí åðºíõèé áàéäàë

Çóðàã 3

"Õýðýìíèé òîð" ìàÿãèéí

îðîîìîãòîé áîãèíî

õîëáîîò ðîòîðûí åðåíõèé

áàéäàë

Çóðàã 4

Ôàçûí ðîòîðòîé

àñèíõðîí

õºäºëã¿¿ðèéí

á¿ä¿¿â÷ 1-

êîíòàêòûí

öàãèðãóóä, 1 2-

ñîéçóóä, 3-ðåîñòà

Çóðàã 5

Áîãèíî õîëáîîò (à) áè |.)àçûí (á) ðîòîðòîé àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí

åðºíõèé áàéäàë.

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæèëëàõ çàð÷èì

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí ñòàòîðûí îðîîìãèéã 3 Ôàçûí ñóëæýýíä

õîëáîõîä (5) èëýðõèéëëýýð òîäîðõîéëîãäîõ ñèíõðîí õóðäòàé ýðãýëäýõ

ñîðîíçîí îðîí àãààðàí ýàâñàðò ¿¿ñíý. Ýíý ñîðîíçîí îðíû õ¿÷íèé

øóãàìóóä ñòàòîðûí áîëîí ðîòîðûí îðîîìãèéí äàìæóóëàã÷äûã îãòîëæ

òýäãýýðò öàõèëãààí ñîðîíçîí èíäóêöèéí õóóëü ¸ñîîð Å, 6à Å-, Ö X Õ-èéã

èíäóêöëýíý. Å2 Ö.Õ.Õ.-íèé ¿éë÷èëëýýð ðîòîðûí áèò¿¿ îðîîìîã I; ã¿éäýë áóé

îîëíî.

Ñîðîíçîí îðîí äàõü ã¿éäýëòýé äàìæóóëàã÷äàä Àìïåðèéí õóóëü ¸ñîîð

ìåõàíèê õ¿÷ ¿éë÷ëýõ áà òýäãýýð õ¿÷ Ëåíöèéí äóðýì ¸ñîî𠺺ðèé㺺 áèé

áîëãîñîí øàëòãààí áîëîõ I, ã¿éäëèéã áóóðóóëàõ, ººðººð õýëáýë, ðîòîðûí

îðîîìãèéí äàìæóóëàã÷äûí ññðîíçîí õ¿÷íèé øóãàìààð îãòëîãäîõ õóðäûã

ñààðóóëàõûã ýðìýëçýíý. Èéíõ¿¿ ¿¿ññýí ìåõàíèê õ¿÷í¿¿ä ðîòîðûã ñîðîíçîí

îðíû ýðãýëòèéí ÷èãëýëä N õóðäòàéãààð ýðã¿¿ëíý.

Ðîòîðûí õóðä áîäèò íºõöºëä ñîðîíçîí îðíû àäèë (N=N,) áîëáîë

ñîðîíçîí õ¿÷íèé øóãàìóóä ðîòîðûí äàìæóóëàã÷äûã îãòëîõîî áîëüñíîîñ

Å2=0, 12=0 ýðã¿¿ëýõ ìîìåíò Ì=0 áîëæ ðîòîðûí õóðä ñààðàí N<N, áîëíî.

Èéíõ¿¿ ðîòîð íü ñîðîíçîí îðîíòîé ñèíõðîí áóñààð (àñèíõðîíîîð)

ýðãýëääýã ó÷ðààñ ýäãýýð õºäºëã¿¿ðèéã àñèíõðîí õâäâëãóóð ãýæ íýðëýäýã.

Ýðãàëäýã÷ ñîðîíçîí îðíû ðîòîðòîé õàðüöàõ õóðäûã ãóëñàëò ãýíý

1

1

nnnS −

=

Ãóëñàëòûí óòãà õºäºëã¿¿ðèèí ãîë äýýðõ ìåõàíèê à÷ààëëààñ

õàìààðíà. Õýâèéí à÷ààëëûí ¿åä ãóëñàëò Sõýâ =0.02+0.06 áàéõ áà áàãà

óòãà íü èõ ÷àäëûí. Õºäºëã¿¿ðò õàðãàëçàíà. Àñààëòûí ¿åä N=0 ó÷èð S=1,

õîîñîí ÿâàëòûí ¿åä ãóëñàëò òýã ð¿¿ òýì¿¿ëñýí áàãà óòãàòàé áàéíà Èéíõ¿¿

õºäºëã¿¿ðèèí ãîðèìä 0<S<1 áàéíà.

Àñèíõðîí ìàøèí áóñàä áóõ öàõèëãààí ìàøèíóóäûí íýã àäèë

õºðâºõ ÷àíàðòàé ó÷èð ðîòîðûã õºòëºã÷ õºäºëã¿¿ðýýð N>N, õóðäòàé

ýðã¿¿ëýõýä -∞‹Ś≤1 áîëæ ìàøèí ãåíåðàòîðûí ãîðèìä àæèëëàíà. Ýíý ¿åä

õºòëºã÷ õºäºëã¿¿ðèèí ìåõàíèê ýíåðãè öàõèëãààí ýíâðãè áîëîí õóâèðíà.

Ïðàêòèêò àñèíõðîí ãåíåðàòîð áàðàã õýðýãëýãääýãã¿é.

Àæèëëàæ áàéãàà àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèèí ñòàòîðûí Ôàýûí

äàðààëëûã ýñðãýý𠺺ð÷ëºõºä ñîðîíçîí îðîí íü ðîòîðûí ýñðýã ýðãýæ

ò¿¿íèéã òîðìîñëîí çîãñîîíî Ýíý ¿åä 1 <S<+∞ áàéõ áà èéì ãîðèìûã

öàõèëãààí ñîðîíçîí òîðìîçûí ãîðèì ãýíý Ðîòîð çîãñîíãóóò òýæýýëèéã

ñàëãàõã¿é áîë ðîòîð ýñðýã ÷èãëýëä ýðãýæ ýõýëíý Èéíõ¿¿ àñèíõðîí ìàøèí

àæëûí 3 ¿íäñýí ãîðèìòîé áàéäàã áàéíà.

Òîãòâîðæñîí ãîðèìä àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèèí öàõèëãààí ñîðîíçîí

(ýðã¿¿ëýõ) ìîìåíò ãîë äýýðõ à÷ààëëûí ìîìåíòòîé òýíö¿¿ ó÷èð N=ñîNSt

áàéíà.

Ãîë äýýðõ à÷ààëàë ºñºõºä ðîòîðûí õóðä áóóð÷ (ãóëñàëò ºñºæ)

ðîòîðûí ã¿éäýë ºñíº. ¿¿íèé óëìààñ öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò ºñºæ

óðüäûíõààñ áàãà ÿìàð íýã õóðäûí ¿åä ãîë äýýðõ à÷ààëëûí ìîìåíòòîé

òýíöýí ìîìåíòûí òýíöâýð ñýðãýñíýýð õºäºëã¿¿ð òîãòâîðæñîí ãîðèìä îðíî.

À÷ààëàë áóóðàõàä ýñðýã ïðîöåññ ÿâàãäàíà.

(6) áà (5) èëýðõèéëë¿¿äèéã àøèãëàí ðîòîðûí õóðäíû òýãøèòãýëèéã

áè÷èæ áîëíî:

)1(60 1 S

pfn −=

Æèøýý 2: Ñîðîíçîí îðíû ýðãýëòèéí õóðä 3000 ýð/ìèí. Ðîòîðûí ýðãýëòèéí õóðä

2940 ýð/ìèí. Ãóëñàëòûã îë.

Áîäîëò (6) èëýðõèéëëèéã àøèãëàâàë :

02.03000

29403000 −=S áóþó 2%

Æèøýý 3: 6 òóéëòàé àñèíõðîí õåäåëãóóðèèí ðîòîðûí õóðäûã 3 = 0.05,

7,=50 Ãö óåä îë.

Áîäîëò (7) èëýðõèéëýë ¸ñîîð :

950)05.01(

35060 1 =−⋅

=n

Ðîòîðûí îðîîìãèéí Ö.Õ.Õ áà ã¿éäýë

Òðàíñôîðìàòîðûí áîëîí àñèíõðîí ìàøèíû îðîîìãóóäàä Ö.Õ.Õ.

èíäóêöëýãäýõ íºõöºë àäèë áàéäàã. Òðàíñôîðìàòîð äàõü ñîðîíçîí îðîí îðîí

çàéí áàéðøëàà ººð÷ëºõã¿é çºâõºí õóãàöààíààñ õàìààð÷ õóâüñäàã áîë

àñèíõðîí ìàøèíû îðîîìãóóä ýðãýëäýæ áóé òîãòìîë ñîðîíçîí óðñãàëààð

îãòëîãäîæ áàéäàã. Öàõèëãààí ñîðîíçîí èíäóêöèéí õóóëèéí ¿¿äíýýñ àâ÷ ¿çâýë

àëü ÷ òîõèîëäîëä îðîîìãèéí îðîîäîñ á¿ðèéã íýâòðýõ ñîðîíçîí óðñãàë

õóãàöààíààñ ñèíóñûí õóóëèàð õàìààðíà. Èéìýýñ àñèíõðîí ìàøèíä

òðàíñôîðìàòîðûí Ö.Õ.Õ-íèé òîìъ¸îã àøèãëàæ áîëíî.

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí ðîòîð õºäºë㺺íã¿é áàéõàä îðîîìîã íü ñîðîíçîí

óðñãàëààð ï, õóðäòàé îãòëîãäîõ ó÷èð ö.õ.õ - èé äàâòàìæ íü áàéíà.

δôkwfE 2212 44.4=

Ýíä w2 -ðîòîðûí îðîîìãèéí íýã Ôàçûí îðîîäñûí òîî

K2 - ðîòîðûí îðîîìãèéí êîýÔÔèöèåíò f1 - òýæýýã÷ ñ¿ëæýýíèé äàâòàìæ, Ôã

àãààðûí

çàâñàð äàõü ýðãýëäýã÷ ñîðîíçîí îðíû óðñãàë

Îð÷èí ¿åèéí õóâüñàõ ã¿éäëèéí ìàøèíóóäàä îðîîìãèéí êîýÔÔèöèåíò 0.85 -

0.95 áàéäàã áºãººä ýíý íü îðîîìãèéí îðîîäñóóä ñòàòîðûí äîòîîä òîéðãîîð

òàðõàæ áàéðëàäàã, îðîîìãèéí àëõàì òóéëûí õóâààðèàñ áîãèíî õèéãääýã

çýðãýýñ øàëòãààëñàí Ö.Õ.Õ-íèé áóóðàëòûã òîîöäîã áàéíà.

Ðîòîð ýðãýëòýä îðæ õóðä àâàõûí õýðýýð ðîòîðûí äàìæóóëàã÷äûí

ñîðîíçîí óðñãàëààð îããëîãäîõ (N,-N) õóðä ò¿¿íýýñ óëàìæëàí Ö.Õ.Õ-íèé

äàâòàìæ áóóðíà.

( )601

2nnp

f−

=

Èëýðõèéëëèéí õ¿ðòâýð õóâààðèéíã N 1 –ýýð ¿ðæâýë:

( )

Îäîî ýðãýëäýæ áàéãàà

ðîòîðûí ÖÕÕ-íèé èëýðõèéëëèéã áè÷èæ áîëíî.

SôkwfùôkwfE δδ 2212212 44.444.4=

Áóþó SEE S 22 =

Ýðãýëäýæ áóé ðîòîðûí Ö.Õ.Õ-íèé õºäºë㺺íã¿é ðîòîðûí Ö.Õ.Õ-èéã

ãóëñàëòààð

¿ðæ¿¿ëñýíòýé òýíö¿¿ áºãººä ãóëñàëòòàé øóóä ïðîïîðöèîíàëü áàéíà.

Äàâòàìæ ººð÷ëºãäºõºä èíäóêòèâ ýñýðã¿¿öýë ìºí ººð÷ëºãäºíº.

22222 2 LfLwX S π== áóþó

122 SXX S =

Ðîòîðûí èäçâõèò ýñýðã¿¿öýë äàâòàìæààñ õàìààðàõã¿é ãýæ ¿çýæ áîëíî.

Òýãâýë ðîòîðûí õýëõýýíèé ã¿éäýë:

22

22

22

XREI S

+=

Å2S áà X2S õîäí-.ã¿¿ðèéí õóðäíààñ õàìààðàí ººð÷ëºãäºõ ó÷èð òýäãýýðèéã

õºäºë㺺íã¿é ðîòîðûí E2, X2 õýìæèãäýõ¿¿í¿¿ä áà S ãóëñàëòààð èëýðõèéëýõ íü

ç¿éòýé.

22

22

22

)( SXRSEI S

+=

Ýíäýýñ ¿çýõýä õîäºë㺺íã¿é ðîòîð (S=1) ã¿éäýë õàìãèéí èõ óòãàòàé áàéõ

íü èëýðõèé:

22

22

22

XREI+

=

Sfnnnpn

nnnnpf 1

1

11

1

112 60

:60

=−

=−

=

Èéì (N=0, S=1) ãîðèìûã àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí áîãèíî õîëáîëòûí ãîðèì

ãýíý.

Ðîòîð õóðä àâàõûí õýðýýð ãóëñàëò áóóð÷ òýã ð¿¿ òýì¿¿ëýõ ó÷èð ã¿éäýë

ìºí áóóð÷ ñèíõðîí õîîñîí ÿâàëòûí (N=N1, S=0) ¿åä òýãòýé òýíö¿¿ (è¿¿

(I=0) áîëíî.

Æèøýý 1: Õºäºë㺺íã¿é ðîòîðûí îðîîìãèé Ôàçûí èäýâõèò ýñýðã¿¿öýë

R2 =10Îì, èíäóêòèâ

ýñýðã¿¿öýë Õ2=100 Îì, Ö.Õ X Å2=100 2  áîë àñèíõðîí õºäºëã¿¿ð

S=10% ãóëãàëòòàé àæèëëàæ áàéõ ¿åèéí ðîòîðûí ã¿éäëèéã îë.

Áîäîëò S=0.1 ¿åä R =10 Îì, 2 101.010022 =⋅== SXX Îì,

BSEE S 2101.0210022 === áîëîõ ó÷èð (10.14) ¸ñîîð :

AXR

EI 1100100210

22

22

22 =

+=

+=

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí îðóóëãûí á¿ä¿¿â÷

Àñèíõðîí õºäºëã¿¿ðèéí àæëûí ïðîöåññûã ñóäëàõ áîëîí òîîöîî

õèéõýä òîãòìîë ïàðàìåòðòýé èäýâõèò áîëîí èíäóêòèâ ýëåìåíò,

õºäºëã¿¿ðèéí ãîë äýýðõ ìåõàíèê à÷ààëëûã òºëººëñºí ãóëñàëòààñ

õàìààð÷ õóâüñäàã èäýâõèò ýñýðã¿¿öëýýñ òîãòñîí òðàíñôîðìàòîðûíõòàé

òºñººòýé îðëóóëãûí á¿ä¿¿â÷èéã ºðãºí àøèãëàäàã. Ýõëýýä ðîòîðûí

õýëõýýíèé îðëóóëãûí á¿ä¿¿â÷èéã çóðüÿ. (Çóðàã 6) Ýíý á¿ä¿¿â÷èä

õàðãàëçñàí I2 ã¿éäëèéã (14) ¸ñîîð áè÷ýýä õ¿ðòâýð õóâààðèéã S-ä

õóðààÿ.

22

22

22

222

22

)/()( XSRE

SXRSEI S

+=

+=

÷àíà𠺺ð÷ëºõã¿é õóâèðãàëò õèéõ ýàìààð áè÷ñýí 12 ã¿éäëèéí øèíý

(10.16-1 èëýðõèéëýë (15)-ààñ îãò ººð Ôèçèê óòãàòàé áîëñîí íü õàðàãäàæ

áàéíà. Îäîî R /S 6à Õ2 ýñýðã¿¿öýëòýé ðîòîðûí õýëõýýíä f , 2 1

äàâòàìæòàé Å2 Ö.Õ.Õ-íèé ¿éë÷èëëýýð I2 ã¿éäýë áèé áîëæ áàéíà. ªºðººð

õýëáýë ðîòîðûí õýëõýýíèé äàâòàìæ f2 =f 11 fS = áîëæ ñòàòîðûí õýëõýýíèé

äàâòàìæòàé òýíö¿¿ áîëæýý. Ýíý íü ãóëñàëò S=1, ðîòîðûí ýðãýëò N = 0 áîëæ

ðîòîð çîãññîíûã õàðóóëæ áàéíà (Çóðàã 7). Ãýõäýý I2 ã¿éäýë ðîòîð S

ãóëñàëòòàé ýðãýæ áàéõ ¿åèèíõòýé õýìæýýãýýðýý òýíö¿¿

ó÷èð Ôàçààðàà ìºí àäèë áàéãààãààñ óçâýë áèä ýíýõóó

õóâèðãàëòààðàà òîäîðõîé õóðäòàé ýðãýëäýæ áàéñàí ðîòîðûã

õºäºë㺺íã¿é ýêâèâàëåíò ðîòîðîîð ñîëüæ ÷àäæýý.

Çóðàã 8; Ðîòîðûí èäýâõèò Ê2/3 ý ã òîãòìîë R2 áà ãóëñàëòààñ ñýðã¿¿öëèé

õàìààðäàã

íýìýãäýõóóíóóä áîëãîí çàäëààä ðîòîðûí áóõ õýìæèãäýõóóíèéã ñòàòîðûí

îðîîìîãò õºðâ¿¿ëáýë çóðàã 8-ò ¿ç¿¿ëñýí á¿ä¿¿â÷èéã çóðæ áîëíî. Ýíä

Å =Å ê =Å , áîëæ ñòàòîðûí Ö.Õ.Õ -òýé òýíöýíý. Ñòàòîð áà ðîòîðûí 2 2 E 1

õýëõýýíèé Ö Õ.Õ.- òýíö¿¿, äàâòàìæ òýíö¿¿ ó÷èð áèä òðàíñôîðìàòîðûíõòàé

SRX

RXtg

/2

2

2

22 =ϕ =

àäèë Ò-ìàÿãèéí îðëóóëãûí á¿ä¿¿â÷ çóðæ áîëíî (çóðàã 9). Ýíä: R 1 , X, -

ñòàòîðûí îðîîìãèéí

идэвхит ба индуктив эсэргуүцал, R - соронзон зүрхэвчийг төлөөлж буй m mX

соронзлогч салааны идэвхит ба индуктив эсэргүүцэл, - роторын '2

'2 , XR

ороомгийн хөрвүүлэгдсэн эсэргүүцлүүд , SSR −1'

2 -гол дээрх бүрэн мөханик

ачааллыг төлөөлсөн эсэргүүцэл, U - сүлжээний хучдэл, - статор ба 1'21 , II

роторын хөрвүүлэгдсэн гүйдлүүд, – хөдөлгүүрийн соронзлогч гүйдэлтэй 0I

бараг тэнцүү хоосон явалтын гүйдэл.

Çóðàã9

Асинхрон хөдөлгүүрийн энергийн тэнцэл

Гурван фазын аоинхрон хөдвлгүүрийн бүрэн чадал:

11111111 33 ϕϕ SinIvjCosIvjQPS +=+=

энд Р,- идэвхит чадал, Q, - реактив чадал,

Хөдөлгүүрийн идэвхит Р, чадал нь хөдөлгүүрт мөханик, дулаан ба

бусад энергид буцалтгүй хувирч байгаа цахилгаан энергийн дундач чадлыг

тодорхойлно.

Хөдөлгүүрийн реактив чадал нь үүсгэгч ба хөдөлгүүрийн соронзон 1Q

орны хоорондох энерги солилцооны максималь чадлыг тодорхойлно.

Çóðàã 10.

Хөдөлгүүрийн актив чадал ба а.ү.к Хөдөлгүүрийн чадал

хувиргалтын диаграммыг эураг10 дээр үзүүлэв. Хөдөлгүүр 3 фазын

сүлжээнээс 1111 3 ϕCosIUP = чадал авна. Энэ чадлын хэсэг нь 1211 3 rIpцах =Δ

статорын ороомоп дупаан болж алдагдах учир цахилгаан алдагдал гэнэ. Үлдсэн Рс.о чадал эргэлдэгч соронзон орны чадал болно. Энэ чадпын

mcop rIp 203=Δ хэсэг нь статорын эүрхэвч дэх соронзон алдагдал болно.

Роторын давтамж f2 хэвийн горимд маш бага (1-3 Гц) байдаг учир роторын

зүрхэвч дэх соронзон алдагдлыг тооцохгүй байж болно. Үлдсэн

( )сороссц PPP цахсор PPP Δ+Δ−= 11Δ−= .. чадал соронзон замаар агааран эавсрыг

нэвтэрч роторт орох цахилгаан соронзон чадал болно. Энэ чадал орлуулгын

бүдүүвч дээрх эсэргүүцэл дээр хэрэглэгдэх чадалтай тэнцүү : SR /'2

SрSRIP цахсц //3 2'2

2'2. Δ==

Хөдөлгүүрийн бүрэн механик чадал :

SSRIRISRIpPP цахцвстех

−=−=Δ−=

133/3 '2

'2

'2

2'2

'2

2'22

Энэ чадлын үйлчиллээр ротор эргэлтэд орох учир үрэлт ба агаарын

эсэргүүцлээс шалтгаалах механик техpΔ алдагдал гарна. Дээр

тоочсон алдагдлуудад оруулан тооцох боломжгүй алдагдлуудыг нэмэлт

нэмpΔ алдагдал гэж нэрлээд хэвийн ачааллын үөд хөдөлгүүрийн хэрэглэх

чадлын 0.5 хувьтай тэнцүүгээр тооцно:

хэвнэм Pp 1005.0=Δ

Хөдөлгүүрийн гол дээр ашигтай механик чадал :

( )нэммехмех ppPP Δ+Δ−=2

Хөдөлгүүрийн а.ү.к. :

1

2

PP

=η

Орчин үеийи асинхрон хөдөлгүүрүүдийн а.ү.к. хэвийн горимад 0.8 - 0.95

байна. Реактив чадал ба чадлын коэффициент. Хөдөлгүүрийн

сүлжээнээс хэрэглэх 1111 3 ϕSinIUQ = чадал, түүний энерги хувиргах процесст

зайлшгүй шаардлагатай соронзон орон буй болгох үүрэгтэй.

Хөдөлгүүрийн хэрэглэх идэвхит ба бүрэн чадлын харьцааг чадлын

коэффициент илэрхийлнэ:

21

21

11

QPPCos+

=ϕ

Асинхрон хөдөлгүүрийн эргэлдэгч соронзон орны урсгал

трансформаторынхтай нэгэн адил сүлжээний хүчдлээр тодорхойлогдох 1U

учир ачааллаас үл хамаарах тогтмол хэмжигдэхүүн юм.

constkwf

UФб ==111

1

44.4

Энэхүү соронзон урсгалыг буй болгож байгаа реактив чадал бас 1Q

ачааллаас хамаарахгүй тогтмол байдаг. Ачаалал өсөхөд хөдөлгүүрийн

идэвхит чадал өсдөг учир хөдөлгүүрийн чадлын коэффициент мөн өснө. 1P

Хоосон явалтын үед чадлын коэффициент 0.1-0.15 байснаа хэвийн

ачааллын үед 0.8-0.9 болж өсдөг байна.

Эцэст нь дүгнэхэд асинхрон хөдөлгүүрийн эрчим хүчний үзүүлэлтүүдийг

(а.ү.к ба ϕCos ) өндөр байлгахын тулд түүнийг аль болох бүрэн ачаалах

шаардлагатай байдаг.

Жишээ 1: Гурван фазын 4 туйлтай асинхрон хөдөлгүүрийн үндсэн өгөгдлүүд:

ВтрВтp

BтpCosОмRSAIBU

нэммех

сорхэвхэвхэвхэв

40,94

,170,86.0,64.0%,3,14,2200175

1111

=Δ=Δ

=Δ===== ϕ

бол хэвийн ачаалалтай үөийн а.ү.к. -ийг ол.

Бодолт. Статорын ороомог дахь алдагдал хэвийн ачааллын үед

37664.01433 21751

211

0

=⋅⋅==Δ RIP хэвцах Вт

Сүлжээнээс хөдөлгүүрийн хэрэглэх чадал хэвийн ачааллын үөд

86.01422033 0175111 ⋅⋅⋅== RCosIUP хэвхэвхэвхэв ϕ =7900Вт

Хөдөлгүүрийн цахилгаан соронзон чадал:

( ) ( ) =+−=Δ+Δ−= 37617079001.1 цахсорхэвцвс ррPP 7354 Вт

Роторын ороомог дахь алдагдал:

735403.0.2. ⋅==Δ сццах sPр = 220Вт

Нийлбэр алдагдал:

= 170+376+220+94+40=900 Вт ∑ Δ+Δ+Δ+Δ+Δ=Δ нэммехцахцахсор pppppр 2.1.

Хөдөлгүүрийн гол дээрх ашигтай механик чадал:

∑Δ−= pРР хэвхэв 12 = 7900-900 =7000 Вт

Ашигт үйлийн коэффициент:

89.079007000

1

2 ===PPη

Эргүүлэх момент. Механик хамаарамж

Асинхрон хөдөлгүүрийн эргүүлэх буюу цахилгаан соронзон момент

роторын гүйдэлтэй дамжуулагч болон эргэлдэгч соронзон орны харилцан

үйлчлэлээр үүсэх бөгөөд цахилгаан соронзон чадалтай пропорционал

байдаг :

1

.

Ω= оцPM

Энд 60/2 11 nπ=Ω соронзон орны өнцөг хурд.

ppfучир

pfn 11

11

16060 ω

==Ω= болно.

(17)-ийг (.22)-т орлуулбал:

1

'2

1'21 /ω

SRpImM =

Асинхрон хөдөлгүүрийн оруулгын бүдүүвчийг соронзлогч салааны rm,

хm эсэргүүцэл нөгөө хоёр салааныхаас олон дахин их байдаг учир гэж 00 ≅I

үзээд роторын шилжүүлэгдсэн гүйдлийг дараах илэрхийллээр тодорхойлж

болно :

( )⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡++⎟⎟

⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

=2'

21

2'2

1'2

xxSRR

UI

(25)-ийг (24)-т орлуулъя:

( )⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡++⎟⎟

⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛+

=

21

2'2

11

211 /

xxSRR

SpUmM

ω

constU =1 үед байгуулсан ( )SfM = хамаарлыг асинхрон хөдөлгүүрийн

механик хамаарамж гэнэ. (зураг 11).

Момент максималь утгаа авах гулсалтын сэжигтэй утгыг олохын kS

тулд функц шинжлэх аргыг ашигладаг. Үүний тулд (26) -г ашиглан

моментоос гулсалтаар авсан dSdM уламжлалыг тэгтэй тэнцүүлж уг

тэгшитгэлээ бодно. Эндээс :

( )2121

21

'2

xxR

RSk++

±=

Энэхүү (27) илэрхийллээ (26)-д оруулах замаар Ммакс утгыг олно:

( ) ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ +++±

±=2'

212111

211

2 xxRR

UmMтакс

ω

Хөдөлгүүрийг асаах үед n=0; S=1 байдаг учир асаалтын Мас моментын

илэрхийллийг бичвэл:

( ) ( )[ ]2'21

2'211

'2

211

xxRRRVmMтакс

+++±=ω

Асинхрон хөдөлгүүрийн статорын ороомгийн идэвхит эсэргүүцэл

( )211 xxR +<< байдаг учир (27) ба (23) илэрхийллүүдийг хялбарчилж болно:

( )

( )[ ]22111

21

2'21

21

'2

2 xxRmVM

xxR

RS

ac

k

++±±=

++±=

ω

Энд (+) тэмдэг хөдөлгүүрийн горимд (-) тэмдэг генераторын горимд

харгалзана. Ихэнх асинхрон хөдөлгүурийн хувьд

8.17.0/5.27.1/,2.01.0 −=−=−= хэвacхэвмаксk MMMMS байдаг.

Асинхрон хөдөлгүүрийн механик хамаарамжийг хэд хэдэн онцлог хэсэгт

хуваан үзэж болно (зураг 12). Үүнд:

1. байхад хэвSS ≤<0 хэвMM ≤<0 -харгалзах учир ажлын горим

2. Sхэв<S<Sк байхад Мхэв<М<Ммакс- хэт ачаапал

Дээрх 2 хэсэгт хөдөлгүүрийн гол дээрх ачааллын моментын дурын

өөрчлөлтөд эргүүлэх моментын тохирсон өөрчлөлт (өсөхөд өсөх, буурахад

буурах) харгалзаж хурдын өөр утгын үед моментын тэнцвэр сэргэж байдаг

учир 0<S< байх завсарт хөдөлгүүрийн ажиллагаа тогтвортой, харин kS

kSS < завсарт завсарт гол дээрх ачаалал өсөхөд эргүүлэх момент буурах

учир тогтворгүй байна. Иймээс хөдөлгүүрийг максимал моментоос

хэтрүүлэн ачаалж болохгүй. Хөдөлгүүрийн Ммакс хүртэл ачаалж болох

боловч хөдөлгүүр хэт халахаас сэргийлэн ийм горимд удаан ажиллуулж

болохгүй.

Çóðàã 11 Çóðàã 12

Жишээ 2: Зүйл 6 дахь жишээний өгөгдлийг ашиглан уг хөдөлгүүрийн хэвийн

моментыг ол.

1,2 ==хэв

ac

хэв

макс

MM

MM бол хүчдэл 10%-аар буурсан тохиолдолд

максимал болон асаалтын моментуудыг бодож ол.

Бодолт Хөдөлгүүрийн эргүүлэх момент

84.46502

27354/2 1

.

1

. =⋅⋅

==Ω

=ππ pf

PPM сцсц

хэв Нм

Максималь ба асаалтын момент хэвийн хүчдлийн үед

68.932 == хэвмакс МM Нм

84.46== хэвac MM Нм

Момент хүчдэлийн квадратаас хамаардаг учир хүчдэл 10%-аар буурсан үед:

( ) ( )( ) ( ) НмUUM

НмMUUM

хэвас

максхэвмакс

9.3784.469.0/

9.7568.939.0/22

1'1

'

221

'1

'

=⋅==

=⋅==

Асинхрон хөдөлгүүрийн асаалт

Хөдөлгүүрийг асааж явуулахаар сүлжээнд залгах агшинд {n=0, S=1)

хөдөлгүүр богино холболтын горимд (оруулгын бүдүүвчийн гулсалтаас

хамаарсан эсэргүүцэл 01'2 =−SSR болох учир) орж хэвийнхээс 5-7 дахин их

гүйдэл хэрэглэх учир хязгаарлагдмал чадалтай сүлжээний хүчдэл буурч

бусад хэрэглэгчдийн ажиллагаанд муугаар нөлөөлөх, энергийн ихээхэн

нэмэлт апдагдал гарах, хөдөлгүүрийн найдваржилт буурах зэрэг сөрөг үр

дагавар гарч болох юм. Иймээс асаалтын гүйдлийг бууруулах шаардлагатай

болдог.

Асинхрон хөдөлгүүрийн асаалтын шинж чанарыг тодорхойлох гол

үзүүлэлтуүд нь: асаалтын гүйдэл асаалтын момент Мас, асаалт ,acI

үргэлжлэх хугацаа, хэмнэлттэй болон зөөлөн явагдах байдал эдгээр болно.

Каталогиудад асаалтын гүйдэл болон моментын хэвийнхтэй харьцуулсан

утгуудыг ( ) заасан байдаг. хэвacхэвac UUII /,/

Фазын ротортой хөдөлгүүрийн асаалт. Роторын ороомогт нэмэлт реостат

залгаж (зураг 13а) роторын идэвхит эсэргүүцлийг болгоно.

Ингэхэд =1 болсноор хөдөлгүүрийн асаалтын момент максималь

моменттой тэнцүү ( ) болно. (зураг 13б) Ийнхүү хөдөлгүүр

асаалтын бага гүйдэлтэй, хангалттай их моменттойгоор эргэлт авч эхэлнэ.

Хөдөлгүүрийн хурд өсч, асаалтын гүйдэл буурахын хэрээр реостатын

эсэргүүцлийг бууруулна. Энэ үед S, буурч максималь моментын байрлал

зүүн тийш шилжинэ.

'21

''2 xxRR хэв +=+

kS

максac MM =

«Ûð‡„ 13 ‡,·

Ингэснээр хөдөлгүүр 2,3,4-р хамаарамжуудад дараалан шилжиж

ажилласаар Rнэм=0 болоход жинхэнэ механик хамаарамжид (5 муруй)

шилжин хурд нь өссөөр М=Мач болоход асаалт дуусна. (а цэг). Цаашид

хөдөлгүүр гулсалтад харгалзах тогтмол хурдтайгаар ажиллана. aS

Богино холбогдсон ротортой хөдөлгүүрийн асаалт Ийм хөдөлгүүрийн роторт нэмэлт реостат залгах боломжгүй учир

хөдөлгүүрийн хэвийн чадал тэжээгч сүлжээнийхээс олон дахин бага байвап

шууд асаалтын аргыг өргөн хэрэглэнэ. Хөдөлгүүрийн хэвийн чадал

сүлжээний чадалтай ойролцоо байвал асаалтын гүйдлийг бууруулахын тулд

хүчдэл бууруулах аргуудыг ашиглана. Үүнд:

1. Одоос гурвалжинд шилжих асаалт;

2. Реакторын асаалт;

3. Автотрансформаторын асаалт зэрэг орно.

Ийнхүү асаалтын гүйдлийг бууруулах үед асаалтын момент

сүлжээний хүчдлийн квадраттай пропорционалиар буурах учир

хөдөлгүүрийг ачаалалгүйгээр асаах шаардлагатай болдог.

Хөдөлгүүрийн паспортод өгөгдсөн хүчдэл 380/660 В сүлжээний

шугаман хүчдэл 380 В байвал статорын ороомгийн холболтын ажлын

бүдүүвч гурвалжин байдаг. Энэ тохиолдолд одоос гурвалжинд шилжих

асаалт хийнэ (Зураг 14). Үүний тулд хөдөлгүүрийг сүлжээнд эалгахаас өмнө

2 сэлгэгчийг “Ү” байрлалд тавиад 1 салгуурыг залгана.

Энэ үед хөдөлгүүрийн фаз дахь хүчдэл 3 дахин буурах ба сүлжээнээс

хэрэглэх асаалтын гүйдэл нь 3 дахин буурна.

Çóðàã 14

Роторын хурд хэвийн утгатайгаа ойролцоо болоход 2 сэлгэгчийг "Δ "

байрлалд нь тавьсанаар асаалт дуусна.

Үлдсэн 2 аргыг их чадлын хөдөлгүүрийг асаахад хэрэглэдэг. Практикт

асаалтын сайжруулагдсан шинж чанартай (асаалтын момент ихтэй,

асаалтын гүйдэл багатай) хөдөлгүүрүүд өргөн ашиглагддаг. Эдгээр

хөдөлгүүрийн ротор гүн ховилтой {ховилын гүн ба өргөний харьцаа 10 буюу

түүнээс их) эсвэл давхар (бие даасан хоёр) ороомогтой хийгдсэн байдаг.

Асаалтын эхний үед (n=0 байхад) роторын давтамж 112 fSff ≈= их байдаг

учир ийм хөдөлгүүрийн роторт гүйдэл түрэх үзэгдэл (давтамжаас хамааран

ховилын гүн дэх индуктив эсэргүүцэл их байх учир роторын гүйдэл ховилын

амсар руу түрэгдэж нягт нь өсөх үзэгдэл) хүчтэй илэрнэ. Үүний улмаас

роторын идэвхит Р2 эсэргүүцэл өсөх учир асаалтын момент өсч, асаалтын

гүйдэл буурна. Ротор хурд авахын хэрээр Sff 12 = буурах учир х2 мөн буурч

асаалт дуусахад гүйдэл ховилын хөндлөн огтлолын талбайгаар жигд

хуваарилагдаж гүйдлийн нягт нь буурах учир Р2 буурч хөдөлгүүр хэвийн

ажиллагаанд орно.

Асинхрон хөдөлгүүрийн хурдны тохируулга

Асинхрон хөдөлгүүрийн хурдны (7) тэгшитгэлээс үзэхэд л хурдыг

тохируулахын тулд 3 гулсалт, хос туйлын р тоо, тэжээгч хүчдэлийн f

давтамж зэргийг өөрчлөх аргуудыг ашиглаж болно.

Гулсалтын өөрчлөлтөөр хурд тохируулах аргыг фазын ротортой

хөдөлгүүрт ашигладаг. Зураг 13,б -ээс үзэхэд ачааллын тогтмол моментын

үеийн гулсалт ( )...,, ' naaa SSS роторын ороомгийн актив эсэргүүцлээс хамаарч

байна. Иймээс контактын цагираг, сойзын тусламжаар роторын ороомогт

тохируулгын реостат холбоод эсэргүүцлийг нь өөрчлөх замаар

хөдөлгүүрийн хурдыг намуухан тохируулдаг. Гэхдээ энэ үед тохируулгын

реостатад ихээхэн дулаан ялгарч алдагдал гардаг муу талтай байдаг.

Хөдөлгүүрийн тэжээгч хүчдэлийг өөрчлөх эамаар гулсалтыг өөрчилж

хурдыг бага хязгаарт тохируулж бас болно.

Хос туйлын тоог өөрчлөх замаар хурд тохируулахын тулд

хөдөлгүүрийн статорт 2 өөр туйлын тоотой 2 ороомог хийх, ороомгийн

секцүүдийг сэлгэн холбох аргыг дагнаж, эсвэл хослуулж хэрэглэнэ. Энэ

зарчмаар хийгдсэн олон хурдтай (Жишээ нь: 3000/1500/1000/750 эр/мин)

хөдөлгүүрүүд практикт өргөн ашиглагддаг. Энэ аргын дутагдалтай тал нь

хурдыг намуун бус шатлан өөрчилдөгт оршино.

Давтамжийн өөрчлөлтөөр хурд тохируулах аргыг орчин үед өргөн хэрэглэж

эхэлж байна. Энэ нь орчин үеийн хүчний хагас дамжуулагчдын хөгжилтэй

уялдан харьцангуй хямд үнэтэй, хангалттай өндөр чадалтай давтамжийн

тиристорт хувиргуур буй болсонтой холбоотой. Энэ аргаар хурдыг өргөн

хязгаарт маш намуун тохируулах болсноор цахилгаан дамжлагад редуктор,

хурдны хайрцаг ашиглах шаардлагагүй боллоо.

Зураг 15 Зураг 16

Давтамж хувиргуураар тоноглогдсон богино холбогдсон ротортой

асинхрон хөдөлгуүр хурд тохируулах талаар тогтмол гүйдлийн хөдөлгүүртэй

өрсөлдөж эхэлж байна.

Зарим үед хөдөлгүүрийн эргэлтийн чиглэлийг өөрчлөх шаардпага

гардаг. Үүнийг реверс гэдэг. Хөдөлгүүрт реверс хийхийн тулд статорын

соронзон орны эргэлтийн чиглэлийг өөрчлөх хэрэгтэй. Соронзон орны

эргэлтийн чиглэлийг өөрчлөхийн тулд статорын ороомгийн фазын

дарааллыг өөрчлөх хэрэгтэй гэдгийг 1-р бүлэгт тэмдэглэсэн билээ. Реверс

хийх бүдүүвчийг зураг 15 дээр үзүүлэв. С сэлгэгчийг сэлгэх замаар реверс

хийнэ.

Асинхрон хөдөлгүүрийн ажлын хамаарамж

Асинхрон хөдөлгүүрийн эргэлтийн хурд -n, эргүүлэх момент-М,

чадлын коэффициент - ,1ϕCos а.ү.к.-η ), статорын гүйдэл- гулсалт-S болон 1I

хөдөлгүүрийн гол дээрх ашигтай механик-Р2 чадлын хоорондын хамаарлыг

ажлын хамаарамж гэнэ. Ажлын хамаарамжийг хэвUU =1 хүчдэл, хэвff =

давтамжийн үед авч байгуулна (зураг 16).

Хурдны хамаарамж ( )Mfn = механик хамаарамжийн адил хатуу

байна. Учир нь Ω=≈ PP мех ,2 MPмех (Ω -роторын өнцөг хурд).

Хөдөлгүүрийн эргүүлэх момент

М=М2+М0 ,

энд М2 - гол дээрх ашигтай момент, Мо - хоосон явалтын момент (соронзон

болон механик алдагдлаас үүсэх моментыг давахад эарцуулагдана). Голын

өнцөг хурд бага зэрэг буурдаг учир ( )PfM = хамаарал дээш хазайж байна.

Хоосон явалтын үед Р2=0 учир η =0 байна. Гол дээрх ачаалал өсөхөд

η өссөөр хэвийн ачааллын 75% ачаалалтай байхад максималь утгаа аваад

хэвP2 хүртэл бараг тогтмол байна.

Хоосон явалтын үед 1ϕ өнцөг их учир 1ϕCos бага (0.1-0.15) байна. Гол

дээрх ачаалал өсөхөд I, гүйдлийн актив бүрдүүлэгч өснө Энэ үед сүлжээний

хүчдэлээр тодорхойлогддог үндсэн соронзон урсгал өөрчлөгдөхгүй учир

реактив гүйдэл бараг өөрчлөгдөхгүй. Ачаалал өссөөр хэвийнхээс их

болоход сарнилтын соронзон урсгал хүчтэй өссөнөөс рвактив гүйдэл өсч

1ϕCos буурна. Иймээс ачаалал өсөхөд 1ϕ өнцөг буурч 1ϕCos өснө. Чадлын

коэффициентийн хамгийн их утга ( 98.0 .0÷ ) хэвийн ачааллын үед байдаг

учир асинхрон хөдөлгуүрийн чадлыг зөв сонгох шаардлагатай.

Нэг фазын асинхрон хөдөлгүүр

Нэг фазын хөдөлгүүрийн статор дээр синуслэг гүйдлээр тэжээгдэж

агааран завсарт лугших соронзон орон үүсгэдэг ганц ороомог байрласан

байна.

Зураг 17

Зураг 17 дээр лугшигч tSinm ωΦ=Φ соронзон урсгалыг харилцан эсрэг

чиглэлд ω өнцөг хурдтай эргэж буй constm =Φ

=Φ=Φ221 модультай хоёр

соронзон урсгал болгон задалж болохыг харуулав.

Ротор хөдөлгөөнгүй үед Ф, ба Ф2 соронзон урсгалуудын үйлчлэлээр

харилцан эсрэг чиглэсэн шууд Мш ба урвуу Му эргүүлэх момент үүсч

ерөнхий момент тэгтэй тэнцэх учир бие даан эргэлтэд орж чадахгүй.

Роторыг гаднын хүчээр n хурдтай эргүүлье. Тэгвэл роторын гулсалт

шууд соронзон орны хувьд

( ) 11 / nnnSШ −=

урвуу соронзон орны хувьд

( )Ш

Шу S

nnSn

nnnS −=

−+=

+= 21

1

11

1

1

Роторт шууд болон урвуу соронзон орноор индукцлэгдэх гүйдлийн

давтамж болно. Ийнхүү хэрэв сүлжээний гүйдлийн ( ШШ SfбаSf −211 )давтамж =50Гц, =0.021 гэвэл 1f ШS

102.0501 =⋅== fSf ШШ Гц

( Шy Sff −= 21 )=50(2-0.02)=99 Гц болно.

22 2 LfX yy πРоторын ороомгийн урвуу гүйдэлд үзүүлэх индуктив эсэргүүцэл =

шууд гүйдэлд үзүүлэх индуктив 22 2 LfX ШШ π= эсэргүүцлээс олон дахин

(бараг 100 дахин) их байна. Үүний улмаас шууд гүйдэл болон шууд Мш

момент урвуу гүйдэл болон урвуу Му моментоос давуу их болох учир ротор

тогтвортой эргэлдэх болно.

Асаалтын момент үүсгэхийн тулд нэг фазын хөдөлгүүрийн статорт

нэмэлт асаалтын ороомог байрлуулдаг. Энэ ороомгийг конденсатораар

дамжуулан тэжээх учир гүйдэл нь үндсэн ороомгийн гүйдлээс фазын

шилжилттэй байна.

Зураг 18

Үүссэн 2 фазын эргэлдэгч соронзон орон роторыг эргэлтэд оруулна. Асаалт

дууссаны дараа асаалтын ороомгийг салгах хэрэгтэй.

Зарим хөдөлгүүрийн туслах ороомог байнга залгаатай ажилладаг

бөгөөд тэдгээрийг конденсаторт хөдөлгүүр гэнэ.

Нэг фазын асинхрон хөдөлгүүрүүд ахуйн хэрэгслүүдэд (хөргүүр,

угаалгын машин г.м) өргөн хэрэглэгдэнэ. Тэдгээр хөдөлгүүр 500Вт хүртэл

чадалтай байдаг.

Заримдаа гурван фазын хөдөлгүүрийг нэг фазын сүлжээнээс тэжээн

ажиллуулах шаардлага гардаг (зураг 20)

Од холболтын үед асаалтын кондөнсаторын багтаамж, мкФ:

2

9

31410U

PC ⋅=

энд Р- хөдөлгүүрийн чадал, кВт, V- сулжээний хүчдэл, В.

Гурвалжин холболтын үед асаалтын багтаамж дээрхээс 3 дахин их байна.

фазын горимд 3 фазын хөдөлгүүр хэвийн чадлынхаа 60 - 70% ачаалалтай

ажиллаж чадна. Эдгээр бүдүүвчийн дутагдалтай тал нь гурвалжин

холболтын үед чадлын 100Вт бүрд 10 мкФ ноогдох их багтаамжтай

кондөнсатор шаардагддагт оршино.

Зураг 19

Жишээ 1: Асинхрон хөдөлгүүрийн ротор 50Гц давтамжтай лугшиж буй

соронзон орон дотор 2850 эр/мин хурдтай эргэлдэж байна. Шууд ба урвуу

соронзон орны гулсалтыг ол.

Бодолт. n=2850 эр/мин учир =3000 эр/мин болно. 1n

Тэгвэл: 95.10167.022

05.03000

285030001

=−=−=

=−

=−

=

Шy

Ш

SSnnnS