LECTIONTJM - uni-rostock.derosdok.uni-rostock.de/data/Preview-PuV/PDF/1882_WS_IL.pdf · perspexit,...

INDEX

L E C T I O N T J M IX

ACADEMIA ROSTOCHIENSI

SEMESTRI HIBERNO A. MDCCO^fff^

AB DIE XVI M. OCTOBEIS

PUBLICE PK I VATI M QUE HABEND ARU M.

MISCELLANEA NOVA

F. V. FRITZSCHIUS

P E A E M I S Í T .

TYPIS ACADEMICIS ADLERIANIS.

1 of 12Preview: Personal- u. Vorlesungsverzeichnisse, © Universitätsbibliothek Rostock 2010

i


I. Lucianus.

Lucianus sat.y rio us quibus quantisque virtutibus excellat, doctis omnibus notissimum est. Sed de virus ejus majorem paulo animadvertas dissensionem, de quibus rebus sententiam meam non celabo. Ulo igitur tempore plebes adbuc in gentilium super-stitione secure acquiescebat, cultiora autem ingenia mira quadam animorum fluctuatione solebant jactari. Pudebat religionem patriam ejurare et parentes, consanguíneos amicos-que omnes deserere, pigebat autem ea diutius credere, quae prorsus erant incredibilia. Ad christianam vero religionem transiré ac rem tanti periculi plenum adgredi admodum pauci audebant, caeteri autem quos fugerent habebant non item, quos postea sequerentur. In hac dubitatione plerique Marci Antonini imperatoris exemplum imitati gentilium dogmatis quae ad speciem retinebant dogmata suffecerunt philosophorum, quibus videbatur fides baberi posse. Quod etiam Luciano diu contigit, ut tanquam ipse gentilis gentiles nihil laederet, re autem vera philosophus esset Platonicus. Pesteaquam vero ad Epicuri sectam ab gentilium religione alienam transfugit, subito mutaie ooepit omnia, personam religiosi deponere ausus est, postremo ipsos gentilium déos palam inridere non dubitavit. Exinde sicut ipse vir moribus fuit optimis, ita alios etiam virtutem solam quasi (man-dam deanl colere jussit atque interim credere vel non credere, quidquid ipsis placuisset. Quas res quum alii exponere studuerunt, tum nemo quisquam melius certiusque de-raonstravit, quam lector Luciaiii adsiduus, Photius in Bibliotheca cod. 128: soixsv avcó; TÚJV ¡jiTjOsv oXw; Tcpsaj-tsuovrtuv s ivar Ta; •yap aXXiov xmp-opotov xa! Siairaí'wv Bó;a;, aÜTÓ; r(v Osta'si ou TÍOTjOi, TCXT,V SI TI; auToo oó$av spsl TÓ p.Y¡3sv 8o;d'siv. Et mox ibidem Photius etiam ex epigrammate Lucianeo concludit, OTI aiko; TUW pv/¡osv T,V 2XU>; ooSa'óvTtuv. Attamen quod hie scriptor gentilium superstitiones tam feliciter impugnavit, id christianis omni tempore valde probatum est. Hinc tot numero codices Lucianoi aetatem tulerunt, bine ipsum imitari Byzantini quídam conati sunt, hinc jam antiquitus patres nonnulli ecclesiae nostrae legendum sibi esse Lucianum existimarunt. Quicunque enim, ut hoc uno utaniur, F. Lactantii JJivinas Institutiones' maximeque librum primum .Be falsa religione' cum Lueianeis dialogis Zsu; Tpaywoó;, Zsu; sXs-f/ópsvo;, Bituv Tcpaat; bene contulerit, fatebitur aut Lactantium hos diálogos adsiduo lectitasse, aut hosce duumviros ex fönte hausisse communi: tam constanter ab ambobus res eaedem eodem fere modo traditae sunt. Quid, quod uno quodam loco ab Lactantio Lucianus honoris causa nominatus est. Post renatas vero literas multi philologi, in his religiosi viri ac vere clnistiani, ut is qui h. 1. unus mihi instar omnium est, J. Th. Lehmannus turn in edendo Luciano magnam operam posuerunt, turn plurimorum ejus operum sese amatores esse professi sunt. Quorum in loco etiam meum nomen repono neque infitior, quod ad religionem atque fidem adtinet, mihi semper Lehmanni exemplum propositum esse, discípulo magístri. Quo melius autem jam puerorum in literas incumbentium animis purissimac religionis hoc est nostrae amor


4

insinuar" posset: egregii viri, ut Fr. Aug. Wohras, Aug. Matthiae, J. Th. Lehmannus, C. Jacobitius, Jul. Sommerbrodtius ' totque alii, ad scholarum usum adeommodatas editiones divulgarunt, quibus Lucianeorum partem haud exiguam comprehenderent. Quin etiam, ut de catbolieorum gymnasiis taceam, me adolescente vix ullum in Germania Lutheranorum fuit lyceum, in quo non Lucianus quoque soleret pertractari. Docuerat enim Lutherus, neque ad paganorum migas ullo pacto relabendum esse et biblia ipsa tan quam Dei verbum nos cito amissuros, si literae graecae un quam amissae essent. At nostra tempore in gymnasiis Lucianum multo rarius, quam per tria ferme saeeula legi videmus atque exponi. Quid ergo est, aut quid tandem mali facinoris hie unus scriptor tarn subito commisit? Quod ille quidem penes populum esse summam imperii deberé ubique pernegavit, quodque principis rcgnum per totam vitam adeo constanter défendit: idem prefecto nos quoque omnes ex animo sentimus atque tuemur, ut vel hoc nomine Lucianus collaudandus sit, neo temeré abjiciendus esse videatur sed magno studio evol-vendus. Quae hoc in genere Q. Horatius Flaccus verus ille Principis sui amicus in Epist. I, 2, 69 olim praecepit, ea nunc quoque valent plurimum : ,nunc adbibe, inquit, puro I pectore verba puer, nunc te melioribus offer. | quo semel est imbuta recens ser-vabit odorem | testa diu.' Atqui diu puer eorum non meminit, quae a plagoso quodani acceperit Orbilio, praesertim si nimis difficilia sint et valde tristia, quorum miser (sat scio) mox obliviscetur. Ac tarnen legum obedientiam et amorem Principis tan quam prima bene beateque vivendi elementa pueras in schola ita discere convenit, ut postea eorum nullo tempore sint immemores. Quamobrem ejusmodi scriptor maxime commendandus est, qui delectet potius discentes quam torqueat, denique cujus doctrinam in posterum quoque discipnli teneant, id est, qui pueris det crustula et nunc castigando nunc ridendo verum dicat, qualis scriptor est Lucianus. Ergo iterum require, cur iliac gymnasiorum per tria amplios saeeula deliciae nunc subito coeperint sordera. An forte poenitet puri (ut illo tempore) atticismi, obviae facilitatis, quae illius sermonem ubique ornat et amicitiae cum ipsis Gratiis conflatae? At subdifficilis scriptor, qualis Plutarchus, aut quales sunt alii, horridus et eluctantium verborum in schola Luciano minime anteponendus est. Immo, inquit, Lucianus nuper domo hoc est schola prope exulare coepit ideo quod dogmata certa fidei et religionis nusquam profitetur. Quasi vera dogmata alii scriptores graeci latinique professi sint, qui quotidie in scholis leguntur. Hi enim omnes aut ante Christum natura aut paulo post floruerunt, quum religio nostra nondum publice recepta esset. Nuni hac de causa gymnasiis Caesare relegato expulsoque ipso Cicerone Africana barbaries obtrudenda est Tertulliani? Itaque spero equidem atque confido, Lucianum in Scholas mox postliminio rediturum esse. Nam ille mihi videtur solo opinionis en-ore de prístina sede sua adhuc dejectus esse veritate invita, quae quamvis interdum laboret, semper tamen postremo victoriam reportât. Corte Luciani interpretatio scholastica apud alias gentes nunquam videtur intermissa esse, velut in Batavia, Britannia, Austria, adde etiam in (rallia, ubi vel optimae Lucianeorum editiones F. Duebneri olim nostratis banc rem testantur. Ceterum Luciani lectio et in integrum restitutio quo magis apud • nos adpropinquare videtur, eo minus contingere debet ex improviso. Quas quidem nunc habeamus edd. hujusmodi scholasticas, ex earum numero duabus tantum uti recte licebit, J . Sommerbrodti omnibus et paucis C. Jacobiti: caeterae autem ut Wolfii, Matthiae ipsiusque Lebmanni jam obsoleverunt. Nimirum per bos annos X L demum tot codices Samosatensis recto excussi sunt, tot alii praeter me et C. G. Cobetum critici diligenter in eo elaborarunt, ut nunc tandem textus lectione dignus in lucem editus sit. Quem textum haudquaquam invidere licet discipulis, quorum interest Lucianum genuinum legere, non toties adulteratum. Hinc ego ipse saepius Lucianeorum editionem scholasticam inchoavi cum explicatione latina, quae non solum in Germania verum etiam apud alias


5

gentes usurpari commode posset. Sed quoniam me ab hoc consilio senectus detemiit, alios philologos rolo regatos, at rem gravissimam ne diutius procrastinent, sivo eis latina interpretatio magis placuerit sive germanica. Attamen amorem Luciani ne ab sene quidem depositum esse liber ostendit his ipsis diebus divulgatus, editionis nostrae mere criticae pars altera voluminis tertii. Possum de Luciano alia addere plurima, quam rem in aliud tempos malo differre : nam nunc labor longius.

II. Aristophanes.

Postquam diu in Luciano haesi, jurat me apud Aristophanem, vcterem hospitem meum paulum deverti. Et unde paucis abhinc mensibus profectus sum, eodem nunc rodeo deque Nubibus disputare pergo. Incipiam autem non ab fabula nostra sed a prioris reran longe difficillimo apud Photium Lex. p. 398, 11 fla'pvr,;: TO opo; fhjXoxw;. ' E ; TT ( V Ilápvrjf>' ¡QrnaBtSan cppoôoat xarà TÔV Aoxa3r,TTov.' 'Apt3T0'.sávT¡; NstpsXai; xal á;f¡;. Codex SOTIV exhibet compendio scriptum, cujus loco s; TT ( V bene correxit Porsonus ad A r . Ranas v. 1088, audacius autem xopà TÍJV Naekius in Choeril. p. 54. Hie multum negoti facessunt opYisDsïaai et i l lud xci-à quod subsequitur. Etenim ,iratae' sunt Nubes in ultima demum hujus fabulae parte (v. 1458 r,p.sîî uoioopisv —), ex quo loco huncce versum fluxisse ego juvenis in Quaestt. Arist. p. 160 conjeceram. Et hoc quidem judice G. Teuffelio in edit. Nubium Praefat. p. 13 maxime credibile esset, nisi alia prorsus obstarent. Ceterum ego ipse ab hac conjectura jam ante Teuffelium (De fabulis retractatis V p. 11) dixeram abstinendum fuisse. Minime vero id probari potest, quod C. Beerio (Zahl der Schauspieler p. 126) in mentem venit, ex parabasi hunc anapaestum sumtum esse videri. Equidem de hac re nunc me ita sentiré profiteor. G. Hermannus in edit. Nubium altera (Praefat. p. X V I ) et ipsius metri indicio et Photii verborura ,xal á;i¡;' commotus primum perspexit, hunc versum in priore fabula paulo ante v. 323: 2u>. 3Xá-í vov osopl irpo; Tifjv I l opv^D ' — positum fuisse, quem versum jam in prima editione scriptum fuisse Hermanno hodie adsentior. Sane in nostris Nubibus unicus mous Parnés memoratur, sed in priore editione plures Atticae montes nominan potuisse chorus ipse v. 279 testatur, ubi se ex mari canit emersisse ó'}r¡Xuiv ¿pswv xopotpà; s~l Ssvop., ubi observa pluralem. At quid tandem participio ópyioosiaai fiet, quod circa v. 323 ab Socrate de Nubibus dici non potuit nisi absurdissime ? Nec vero in altera editione quae aetatem tulit universa oeconomia totius fabulae penitus mutata est. Quo magis laudo ununi fere Naekium, qui 1. 1: ,non valde, inquit, placet ôpyts&sîaar sed nunc non suppetit, quod melius sit'. Quare si tamen Socrates anapaestum Photii pronuntiavit, defendo hodie conjecturam antea (De fabb. retract. V p. 2) rejectam opp.r,&sÎ3ai pro ópytsílsísai, ut coelestes nubes veutorum v i in montes agitatae dicantur: certe nubes in jugis montium soient sedere. Attamen circa v. 323 de Nubium chori adventu cum Socrate colloquitur Strepsiades, cujus verba ubique absurda sunt. Ergo si forte Strepsiades anapaestum Photii pronuntiavit, retineamus oportet ¿pyisíteísai ea ipsa de causa, quod nihil hoc participio absurdius est. Haud minor dubitatio est de verbis xa-à TOV Aoxá3?¡TTov, quae nihil aliud significant nisi ,Lyeabettum versus' (in der Richtung nach — ), sicut est apud Lucianum in D . D. X X , 5: où/ ópi; 3oiôia xaxà TOV spóv oÚTtoal oa'xtuXov ; quod Dindorfius quum ab situ horum montium abhorrere vidisset, xal TOV Auxá3r¡TTov scribi voluit, melius Th. Kockio (in Fragni. Com. I, p. 491), cui x a ; TOV A. arrisit. At xà; et xarà nusquam in ullo códice confunduntur, ubi potius vocum xal et xarà frequens confusio est. Quodsi Kockius de bac re diutius cogitasset, prefecto abstineret injusta G. Hermanni insectatione, qui criticus de Photii anapaesto unus optime meritus est. Nam xarà servari utique potest nunieris longe melioiïbus


6

quam si xa! substituas. Nihil enim credi vetat huncce versum in primis Nubibus pro-nuntiatum fuisse ab Strepsiade, quern hoc ipsum ubique juvat ,loqui absurde' sine ullo etiam acumine. Quanquam autem omissos versus non licet certo restituere, tamen ipse sententiarum nexus suadet, ut in prima editione paulo post v. 321 àvxiXopîssi tale quiddam secutirm fuerit.

2TP. si yàp oùy\ raíXai Tcapayiyvovtai ; püiv ouv izáhv auôi; s3aivov te "Í^V IlápvT(&' èpiftaftstoat «ppoùôai xaxà xôv AOXGÍ3T¡XXOV ;

Continuo Socrates responderat (ut opinor) Nubes deas baud sane ira tas esse et mox adventuras. Turn sequi omnia poterant inde ab v. 322 si modo à)X pro &r¿ scriptum erat hoc modo:

ZTP. oW', si TCO>; soxiv, lôsïv aùxà; rfirt tpavspùi; èrciikipuà

Jim. SXSÎTS vov Ssupl Tcpô; xijv ^ápvy |') ,. — x. x. s.

Liquet vero etiam, cur Aristophanes haec et in priore editione addiderit et postea judicarit delenda esse. Addideret ideo, ut difficilis esse videretur Nubium in terram descensus ex tanta altitudine difficilior Ule paene quam earum in midieres metamorphosis: postea autem optime ut parum necessaria delevit, quum vidisset sic quoque chorum paene sero i . e. non ante v. 326 tandem in orchestram pervenire: nam priora v. 275 sqq. intus ab choro cantata erant. Adde quod verba per se mira et Strepsiadi uni condonanda ôpyia-Osîsai atque xaxà xèv AUXÓ3T (TTOV poetae jure adeo displicuerunt, ut ea postea omitteret. Haec hactenus de Photii fragmento. Venio ad necessitudinem, quae inter primas comici ,Nubes' et nostras intercessit, de qua re minium diu criticorum variae fuerunt et discrepantes sententiae. Olim enim tres potissimum conjecturae propositao sunt et paulo post bene refutatae, quas infra ordine adtingam. *) Quae conjecturae id profecto habuerunt, ut tandem ad solvendum omnis haec quaestio poneretur, cui primi editores Aristophanis secure indormiverant. Postea recordari coeperunt, de his rebus ab scholiastis multa, non-nulla etiam ab aliis antiquitus tradita esse, quae vix illi primis labris gustarent aut prorsus négligèrent. Quid, quod vel G. Hermannus, cui nota erat Reisigi conjectura da qua in Praefat. edit, secundae disseruit, hoc certe in loco nemini potest satisfácele. Quum enim leviter totam rem ageret neqne ad banc noriuam ,Nubes' superstites exegisset: accidii, ut omnia paene quae hie momentum faciunt, Hermannum fugerent. Hinc fieri posse negarit, ut ,Nubes' nostrae habeantur pro tali àiasxsof,, quae e prioribus et e nostris mire permixta sit turpiterque confusa. Atqni haec ipsa confusio longe verissima esse et certissima roperitur. Hoc tamen unum fere laudandum est, quod Hermannus non ut antea factum erat, hypothesin VII in edit. Bekkeri: xoùxo xaóxóv saxt — r, oiaxpipr 2«oxpáxoo; temeré sprevit, sed ei jure suo nmltum tribuit. Quodsi quis banc hypothesim cum fabula nostra et cum fragnientis ,Nubium ; bene contulerit, rem inveniet ita so habere. Quicunque paulo post Aristophanis mortem NvpiXa; 3', postumum opus idque semiplenum in lucem emisit in difficili conatu non omni laude fraudandus est. Nam et cavit, ne N t f é t a t ¡í' funditus périrent, et interpolatione abstinuit neque de suo addidit quidquam, sed ubi chorus ab Aristophane nondum scriptus erat, signo Xo. sive Xopoo

*) Priinum C. Eeisigius probuta Kssori oiiinione Nubes nostras ilium ipsam voluit fabulam esse, quam poëta Athenis docuit ideoijue fragnientum aliquod Nubium I nostris post v. 192 non dubitavit intrudere (in Praef. ad Xub. p. X X et p. 13). Deinde ego juvenis in Quaestt. Ar. p. I l l maie eonjeci Nubes priores et alteras duas fuisse fabulas videri [lenitus inter se diversas. Postremo E . AV. Brentuno (in 1: Untersuchungen ttber das grioeliisehe Drama I p. 87) Nubes défendit .tertias', quas ego inmquam oxstitisse arbitrar.


7

indicavit aliquld subesse defecti. At sic quoque in maximos incidit errores. Quum enim non comoediani semirefectam sed paene integram edere cuperet, quae ab Aristophane nondum retractata erant, ea ex primis ,Nubibusl supplevit, in qua re cum incredibili quadam socordia versatus est. Modo enim non vidit aliquem locum jam ab Aristophane retractatum esse ideoque turn hanc SiopOcaoiv turn primum textum una edidit et duplicem scenae partem pro simplici propagavit. Modo justum rerum et sententiarum ordinem male turbavit et quos versus Aristophanes arete conjunxerat, eos ipse violenter coepit dirimere. Atque haec vitia non ab librariis demum, qui NscpsXa; 3' accurate descripserunt sed a primo editore commissa patet et posthac quoque retinenda esse. Plura hujus generis protuli in commentationibus quinque ,de fabulis ab Aristophane retractatis' (Rostochii a. 1849). Hie ego primum conjecturam meam pristinam ipse redargui, turn harum rerum omnium non equidem partes singulas, summam tamen earum, qualis re vera fuerit tarn certo demonstravi, ut nidlus locus relictus sit dubitationi. Paulo post 6. Teuffel de hoc argumento disputavit quum in Mus. Rhen. X p. 227 sq. turn ad ipsas ,Nubes', quae editio etiam ideo instituta est, ut meam sententiam defenderet novisque rationibus con-firmaret. Mox autem de hac re Th. Kockius in Praefat. ,Nubium' ed. tert. haud absimili solertia disseruit. Eodemque pertinent commentationes A. Kochlyi et F. Buecheleri, quae deinceps insecutae sunt. Tot et tales viri, quorum in odorandis scripturae vitiis scriptorumque fraudibus nota est sagacitas, mecum consenserunt, neque omnino quisquam inventus est, qui mihi auderet repugnare. Nam quo melius consensio aliis extorqueri posset, hoc maxime egeram, ut dubias res ne adtingerem poneremque ea fere sola, quae certo essent certiora. Itaque ab his criticis tota quaestio inprimis hoc modo adjuta est, ut ea quoque quae ego quasi dubia praeterieram, certa esse demonstrarent. Satis est, uno hie loco defungi. De parabasi scholiastes ad v. 526 haec habet: ot>/ i) aizr] eoxtv oooi xoo aoxoo u.stpou x<j> sv xat; NscplXai; Tcptixat; —. Prior parabasis haud dubie ut plerumqne fit ex anapaestis tetrametris constiterat et antea commatium ex anapaestis dimetris sicut in Equit. v. 498 sqq. Contra in nostris Nubibus parabasis Eupolideo metro composita est et commatium choriambico (eutu^ta — eTcaaxsi). Itaque v. 510 aXX' — xaoxr,« sane in prioribus ,Nubibus' initium fuerat commatii, verum Aristophanes si alteras ipse docuisset, versus hos: dXX' iflt aEpoov irj; ivopsia; | oovexa xaoxT); nimirum expunxisset et novum commatium ab v. 512 ziviyia. exorsus esset, uti Teuffehus in Praef. p. 8 et Buecheler bene viderunt. Ego idcirco dubitaram, quod commatium alibi quoque e metris constat duobus neque adtenderam, easdem plane res uno loco repeti non posse. Ipse autem docueram, aliis locis primum editorem prorsus eodem modo erravisse. In universum tamen quae a. 1849 scripsimus hodieque teneamus oportet, ubicunque vel SiaoxeoTj vel oiopDtosi; certo ostendi nequeat, illud unice probandum esse, quod in hypothesi VII ab initio legitur: T O U T O xaoxov I S T I x<j> rtpoxsptp. Sumus enim critici, seeptici non sumus neque omnibus de rebus sine causa dubitare nostrum est aut in luce ultro caecutire. Quia enim finis erit opinationum? Quae quum ita sint, ,Nubes' nostras patet referendas esse ad dramata dStoaxxa, cujus generis plura exstiterunt. Testimonio sunt praeter alios Athenaeus VI p. 270, a: oloa o' b'xi xal oi SoopioTcspaxi xal xo xoo Ntxo'.pu>vxo; opap.a aoioaxxa eoxiv et schol. Ven. ad Eurip. Androm. v. 446, qui de Andromache Euripidis ita scribit: oo osotSaxxai (ita Cobetus pro Ssosixxai) yap A&rjVTjaiv. Non igitur ut UXooxo; 3' ita etiam Ns'fsXat 3' cum aliis fabulis in theatro unquam commissae sunt. Ac ne potuerunt quidem committi, quum fabula nostra non absoluta sit sed inchoata tantummodo. Itaque Ns<p!Xai p' non xu>u.°u>§ia potius fuit quam oiaoxsuTJ, sicut alia dramata plurima. Uno alteroque exemplo simus contenti quod est ap. Athenaeum X p. 429, e: xal vAXs£t? Ss sv XT] X O U puytoo 5iaaxsuTj tprjolv — et apud eundem III p. 110, b: xouxo Ss xo 6pap.a 5taoxso7j soxi xoo irpoxsip-svoo. De hisce oiaoxsoai; vide Casaubonum ad


8

Athen. L. II p. 201 sqq. ed. Schweigh., me ad A r . Thesmophor. p. 584 et Meinekium in Hist. Com. p. 31 sqq. Ex omni tamen antiquitate unica dramatici generis oiaaxsoTj, quae quidem nondum finita fuerit, nobis servata est, NstpsXai 3', unde facilius erit statuere, quid de caeteris judicandum sit, quae ad nos non perrenerunt. (Habeo tamen longe plura, quae de oiaaxsoaT; dici baud incommode possint. Primum nonnulla conlegi alibi (De fabb. retract. I p. 8 sq.). Deinde ap. Suidan s. Ataxxsoa^svo; pro EonoXi; malini Eu3<oXo;, millies enim id in media novaque factum est, raro in vetere comoedia. Suidae verba Meinekius in Hist. Com. p. 118 adu. bene explicavit. Sed quae supra dixi, omnia spectant ad comicos. Jam de Homeri oiaaxsoaoTai; quaecunque traduntur, ea sic explicanda sunt, ut ego ad Arist. Banas p. 437 docui. Postrenio de tragoediarum otooxso^

baud ita multa accepimus. Praeter Yalckenarium in Praefat. ad. Eurip. Hippol. p. 18 vide inprimis hypotbesin Eur. Medeae: -b opotp.a ooxst ujrojtaXsaOai itapa NsoVppovo; oiaaxsoa'aa;

UK Aixaiapyo; — xal 'Aptsto-sXr,; — , cui Naukius (in Fragm. trag. p. 565) addit Diog. L. II, 134 et Suidan s. Nsotpptov. De duobus Medeae actoribus optime judicavit Elms-lejus ad Medeam p. 58 ed. Lips, itemque idem ad A r . Acharn. v. 10 ibique in ,Auctario' de Euripidis Medea utpote oiaaxsof, Medeae ab Neophrone scriptae. Contra de universa bac re Hartungius ad Medeam (Einleitung p. 18) post Boettigerum vebementer ineptit. Ex Addendis.) De mutuo nexu Ns^sXuiv a et ¡5' satis dictum est, quae res omnem prope orationem meani absorbuit. Yolueram conjecturas quoque de multis Xubium versibus addere, quos animadverteram nondum bene correctos esse. Sed haec interim sufficiant.


INDEX LECTION UM.

In ordine theologico. Dr. F r i d e r i c u s A d o l p h u s P h i l i p p i , P . P. 0., 1) privatim Apostolorum

Joannis et Petri cpistolas interpretabitur quinquies p. Ii. Ii. X I ; 2) privatim Evangelium Matthaei explicabit quinquies p. h. Ii. XII .

Dr. J o a n n e s B a c h m a n n , P. P . 0., 1) privatim historiam Veteris Foederis enarrabit, quinqnies p. Ii. hora III; 2) privatim librum Jobi interpretabitur, die Martis, Mercurii, Jovis et Veneris hora I V ; 3) privatissime sed gratis homileticas in Scminario exercitationes moderabitur, die Lunae hb. V I — V I I I vesp.

Dr. A u g u s t u s G u i l i c l m u s D i e c k h o f f , P. P. 0., 1) privatim historiae ccclesiasticae partem secundam quinquies p. Ii. h. IX, 2) privatim historiam dogmatum quinquies p. h. h. X tradet, et 3) exercitationes catecheticas in Scminario die Sat. h. X I et X I I moderabitur.

D r . L u d o v i c u s S c h u l z e , P. P . 0., Ii. t. Decanus, 1) privatim theologiam biblicam veteris et novi testamenti quinquies p. Ii. hora V I I I — I X tradet; 2) privatim theologiam dogmaticam quinquies p. h. hora I X — X et 3) publice introductionem in theologiam dogmaticam binis p. h. scholis, die Mercurii, hb. V — V I I docebit; 4) privatissime sed gratis exercitationes dogmaticas binis p. h. scholis die Jovis hb. V I — V I I I instituet.

In ordine jurídico. Dr. C a r o l u s B i r k m e y e r , P . P. 0., h. t. Decanus, 1) theoriam processus

civilis Imperii Germanici docebit senis p. Ii. scholis h. X I — I ; 2) processus suinmarios nee non procedendi in coneursu creditorum modum biui8 per h. scholis tractabit hh. X I — I ; 3) conversatorium offert de processus civilis praeeeptis binis p. h. scholis hh. X I — I .

Dr . F r a n c i sc il s B e r u h oft, P . P . 0 . , 1) pandectarum partem I (praeeepta generalis et jura in re) senis p. h. scholis b. c. tradet; 2) pandectarum partem III (jus hereditarium) quaternis p. Ii. scholis h. X I docebit; 3) Gai institutionum librum IV binis p. h. scholis h. c. interprttandum proponet.

Dr . G u i l i c l m u s K a h l , P. P. O., quiñis p. h. scholis docebit 1) processus criminalem Germanicum h. I X ; 2) jus ecclesiasticum nee non juris et ecclesiastici et civilis de matrimonio praeeepta h. X .

Dr. J o a n n e s M e r k e l , P. P. 0., 1) historiam et instiiutiones juris Roroani explicabit octonis per hebd. scholis, die Lunae, Martis, Mercuiii, Jovis hh. X — X I I ; 2) exercitationes juris civilis practicas instituet binis p. h. scholis h. c.

Dr. V i c t o r E h r e n b e r g , P. P. 0., 1) jus privatum Germanicum docebit quiñ i s p. h. scholis h. I V ; 2) juris feudalis tarn communis quam Mecklen-burgici praeeepta ter p. h. tradet die Lunae, Martis, Mercurii h. V ; 3) jus maritimum exponet bis p. h. die Jovis et Veneris h. V .


In ordine medico. Dr. H e r m a n n u s Stannius , P. P. O., adversa valetudine impeditus lectiones

nullas babebit. Dr. T h e o d o r u s T h i e r f e l d e r , P . P. 0 . , 1) pathologiam et therapiam spe

cialem diebus Martis, Jovis et Saturni h. I X docebit; 2) de aegrotis poli-clinicis disseret horis definiendis; 3) exercitationes practicas in clínico medico quiñis diebns h. X moderabitur.

Dr . H e r m a n n u s R u d o l p h u s A u b e r t , P . P . 0., 1) publice encyclopaediam et methodologiam scientiae medicae diebus Lunae et Jovis hora III—IV, 2) publice generationis et evolntionis historiara diebus Mercurii et Satnrni hora III—IV, 3) privatim physiologiae partem alterara (funetiones animales) quotidie hora I X — X docebit; 4) privatissime exercitationes physiologicas habebit bis per hebdomadem ternis horis.

D r . G u i l i e l r a u s de Z e h e n d e r , P . P . O., 1) ophthalmologiam diebus Martis, Jovis et Satnrni hora I X — X docebit; 2) exercitationes practicas in clínico ophthalmiatrico diebus Lunae, Mercurii et Veneris hora XII—II, 3) exercitationes ophthalraoscopicas horis definiendis moderabitur.

Dr. F r i der i c u s S c h a t z , P . P . 0., h. t. Decanus, 1) in clínico gynae-cologico exercitationes practicas quater p. h. moderabitur hora VIII ; 2) de partubu8 et aegrotis policlinicis disseret bis p. h. hora VIII ; 3) mulierum morbos ter p. h. hora IX, 4) medicinam forensem ternis horis p. h. docebit.

Dr. F r i d e r i c u s S i g m . M e r k e l , P . P. O., h. t. Rector, privatim 1) anatomes c. h. partem priorem sexies p. Ii. hora XII—I docebit; 2) privatim anatomiam topographicam ter p. h. tractabit; 3) privatissime exercitationes anatómicas quotidie horis I X — I moderabitur.

D r . A l b e r t u s T h i e r f e l d e r , P . P . 0. , 1) anatomiam pathologicam specialem quotidie hora VIII docebit; 2) cursum anatomiae et histologiae pathologicae habebit additis demonstrationibus et exercitationibus cadavera rite dissecandi diebus Lunae, Mercurii, Veneris hora XII—I et dira.; 3) exer-citatiorum studia inquisitionibus microscopicis et experimentis pathologicis dicata una cum Dr. Neelsen moderabitur.

Dr. O t t o N a s s e , P. P. 0., 1) chemiara physiologicam et pathologicam docebit die Ven. hh. I V — V I ; 2) pharmacologiam diebus Lunae et Jovis hh. I V — V I tractabit; 3) exercitationes chemicas et ex physiologia et ex pathologia in laboratorio quotidie horis definiendis moderabitur.

Dr. O t t o M a d e l u n g , P. P. 0., 1) chirurgiam specialem tradet diebus Lunae, Mercurii, Veneris h. I X — X ; 2) exercitationes practicas in clínico chirurgico moderabitur diebus Lunae, Mercurii, Veneris h. X I — X I I , diebus Martis, Jovis, Saturni h. X I et dimid.—I;

Dr. J u l i u s U f f e l m a n n , P. P. E . , 1) infantium morbos quater p. h. privatim, 2) hygienem ter p. h. privatim, 3) disciplinan), quae diaetam spectat tarn sanorum, quam aegrotorum bis p. h. privatim tractabit.

Dr. Gu i l i e l raus Bruramerstaedt , cursum operationum, quae in arte obstetricia adhibentur, bis p. h. horis definiendis moderabitur.

Dr. P a u l u s S e l i i e f f e r d e c k e r , 1) ostologiam et syndesmologiam docebit ter p. h. privatim; 2) histologiam specialem una cum exercitationibus practicis tractabit quater p. h. privatim.

Dr. F r i d e r i c u s N e e l s e n , 1) tumorum pathologiam et histologiam explicabit bis p. h. privatim; 2) exercitatiorum studia inquisitionibus microscopicis et experimentis pathologicis dicata una cum Prof. Alb. Thierfelder moderabitur.

Dr. T h e o d o r u s G i e s . morbos oraranorum uroarenitalium masculini creneris bis


In online philosophico. Dr. F r a n c i s c u s V o l c m a r u s F r i t z s c h e , P . P . 0., Academiae Senior,

privatim ternis diebus h. X I acholas métricas et rhythmicas habebit. Praeterea in Seminario philologico sodales docebit T . Lucreti Cari librum sextum et d iá logos aliquot Lucianeos bene interpretan.

Dr. J o a n n e s R o e p e r , P. P. O., adversa valetudine impeditns lectiones nullas habebit.

Dr. F r i d e r i c u s G u i l i e l m u s S c h i r r m a c h e l * , P. P. 0., 1) privatim histo-riam saeculi X V I I et X V I I I narrabit quiñis diebus h. X I I ; 2) privatim historiam reipublicae Romanae ab anno 133 ante Chr. nat. usque ad annum 14 post Chr. n. binis diebus h. X I , 3) publice exercitationibus historiéis methodam historiae et disciplinas tradet binis diebus.

Dr. H e n r i cus de S t e i n , P. P. 0., 1) historiam philosophiae antiquae quater per hebd. diebus Lunae, Martis, Mercurii, Veneris bor. I V — V , 2) Logicen et Methaphysicen ter per hebd. diebus Mercurii, Jovis, Veneris bor. III—IV, 3) Aestheticen ter per hebd. diebus Lunae, Martis, Mercurii hör. V — V I docebit.

Dr. R e i n h o l du s Be ch s t e i n , P . P. 0., 1) privatim historiam literarum germanicarum antiquiorum narrabit ter per hebd. diebus Martis, Jovis et Veneris hora X ; 2) privatim tertiam partem grammaticae linguarum roma-narum tradet, quae pertmet ad verborum formationem bis per hebd. diebus Martis et Jovis hora X I ; 3) privatissime exercitationes instituet de lingua theodisca medii aevi nec non recentioris temporis bis per hebd. diebus Martis et Jovis hora I X ; 4) exercitationes Seminarii Germano-philologici moderari perget, in quo „ F r a u e n d i e n s t " poema Ulrici ab Liechtenstein cleinde Martini Opitzii Prosodia germanica tractabuntur, diebus Mercurii et Saturni horis I X — X L

Dr. O s c a r u s J a c o b s e n , P. P . 0., privatim 1) chemiam organicam quin-quies p. hebd. docebit h. X ; 2) exercitationes experimentales in laboratorio chemico quinquies p. hebd. moderabitur; 3) de metallis bis per hebd. d¡8seret.

Dr. L u d o v i c u s M a 11 h i e s s e n, P. P . 0., privatim 1) physices experimentalis partem alteram docebit quinquies p. h. h o r a V ; 2) dioptricam lentis cry-stallinae in oculis sive hominis sive animalium vertebratorum nonnullorum sitae explicabit bis p. h.; 3) exercitationes physices practicae sól ito more instituet; 4) publice: exercitationes Seminarii physicalis moderari perget.

Dr. M a r t i n u s K r a u s e , P. P. 0., 1) privatim theoriam curvarum linearum et superficierum docebit diebus Lunae, Martis, Jovis, Veneris hora X I ; 2) privatim introductionem in analysin infinitorum leget iisdem diebus hora XII . ; 3) exercitationes seminarii mathematici moderabitur publ. die Mercurii hora X I et XII .

Dr. F r i d e r i c u s G u i l i e l m u s M a r t i n u s P h i l i p p i , P . P. 0., ex itinere redux lectiones indicabit.

Dr. H e r r n a n n u s P aas c h e , P. P. 0., h. t. Decanus, 1) privatim oeco-nomiae politicae partem primam docebit quinquies per hebd. hora V — V I ; 2) privatim artem statisticam explicabit et exercitationibus illustrabit ter per hebd. hora V I I I — I X ; 3) privatissime et gratis exercitationes oeco-nomopoliticas moderabitur die Lunae horis VI—VIII .

Dr. E u g e n i u s G e i n i t z , P. P. 0., 1) mineralogiae elementa tractabit, sexies per hebd. privatim, hora I X — X ; 2) geognosim Germaniae septem-trionalis bis p. h. privatim leget; 3) societatem mineralogicam ac geo-logicam instructionibus habebit bis p. h. gratis; 4) exercitationes mine-


D r . G e o r g i u s K a i b e l , P. P. O., 1) privatim Pindari carmina explicabit quaternis boris dierum Liuiae, Martis, Jovis, Veneris Ii. V I — V I I ; 2) privatim Taciti dialogum interpretabitur exercitationesque graece ver-tendi instituet ternis boris dierum Lunae, Martis, Jovis b. VII—VIII ; 3) privatissime semiuarii pbilologici studia moderabitur binis boris postea definiendis.

D r . A l e x a n d e r G ö t t e , P . P . O., 1) privatim vertebratorum bistoriam naturalem tractabit quinquies h. I V — V ; 2) privatim de evertebratorum evolutionis historia disseret quaternis horis, diebus Mercurii et Saturn i hora X I — I ; 3) privatissime instructiorum studia in instituto zoo lóg ico curabit quotidie.

Dr . R e i n h o l d u s H e i n r i c h , P. P. E . , privatim practicum agrario-chemico-pby8iologicum quinquies p. h. reget.

D r . G u s t a v u s K ö r t e , P . P. E . , 1) de Graecoruni cyclo cpico disseret et artium monumenta, quae ad eum spectant, illustrabit quater per bebdom. hora I X diebus Lunae, Martis, Jovis, Veneris; 2) Graecorum antiquitates sucras docebit quater p. h. diebus Lunae, Martis, Jovis, Veneris bora V; 3) exercitationes archaeologicas moderari perget binis scliolis, die Jovis Ii. V I privatissime sed gratis.

Dr. K a r o l u s G o e b e l , P. P. E . , 1) systema plantarum quiñis per hebd .hör . diebus Lunae, Maitis, Mercurii, Jovis tradet: 2) phytotomiam quaternis per hebd. bor. diebus Martis et Veneris docebit; 3) exercitationibus in laboratorio botánico praecrit.

D r . C a r o l u s W e i n h o l t z 1) scientiae ideisticac elementa enucleabit; 2) principia juris metbodo ideistica evolvet.

Dr. J u l i u s R o b e r t 1) privatim quater p. h. de linguagallica Scholas practicas habebit; 2) privatim bistoriam literaruin franco-gallicarum docebit quater p. b.; 3) privatim de variationibus linguae gallicae a sacculo XII disseret quater p. h.

Dr. F e l i x L i n d n e r 1) gratis: exercitationes linguae Anglicae moderabitur semel p. h. bor. defin ; 2) gratis Beovulf, epos anglo-saxonicura cursim ex editione Heyne tractabit semel p. h. bor. defin.; 3) privatim: carmen illud franco-gallicum Aucassin et Nicolete tradet ex editione Suchier, bis p. h. bor. defin.

Dr. H e r m a n n u s K r et zs c h m a r 1) exercitationes l i túrgicas moderabitur; 2) bistoriam dramatis musici docebit.

Bibliotheca A c a d é m i c a diebus et boris lege constitutis, conclave secretarii offieiis destinatum h. X I — X I I quotidie patebit, museum autem die Lunae h. II—IV commilitonibus nostris aliisque aperietur. Peregrinas linguas ut Anglicam discendi facultas data est. Sunt etiam magistri, qui alias artes liberales veluti gymnasticen publice profiteantur.

Summo academiae magistratu nuue fungitur

Fridericus Merkel, M . Dr. Praesidet ordini Theologorum Ludovicus Schulze, Th. Dr.

Jurisconsultorum Carolus Birkmeyer, J. U. Dr. Mediconun Fridericus Schatz, M. Dr. Philosophoriim Hermannus Paasche, Ph. Dr.


LECTIONTJM - uni-rostock.derosdok.uni-rostock.de/data/Preview-PuV/PDF/1882_WS_IL.pdf · perspexit,...

Documents

Transcript of LECTIONTJM - uni-rostock.derosdok.uni-rostock.de/data/Preview-PuV/PDF/1882_WS_IL.pdf · perspexit,...