Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 –...
Transcript of Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 –...
![Page 1: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/1.jpg)
LaxalúsVarnir og viðbrögð
Sigríður Gísladóttir
19. mars 2018
Strandbúnaður 2018
![Page 2: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/2.jpg)
Efnahagslegt samhengi lúsar og lax• 2016 – Noregur
• 1,2 milljón tonn lax• 60 milljarðar NOK verðmæti• Kostnaður vegna lúsar: 7-8 milljarðar NOK.. Jafnvel meira
• 2017 – Ísland • 11.000 tonn lax• Verðmæti 12 milljarðar ISK • Kostnaður vegna lúsar: ?
![Page 3: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/3.jpg)
Lúsin og eldið
• Náttúrulegar aðstæður eða eldisaðstæður• Fjöldi smitbera getur vegið upp á móti
óhentugum umhverfisaðstæðum.• Smit berst utan frá, í kvíastæðuna• Smithringrás verður innan
kvíastæðunnar/svæðisins• Stór fiskur = meiri lús• Hvað gerist ef ekkert er að gert?
![Page 4: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/4.jpg)
Ef ekkert er aðhafst
![Page 5: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/5.jpg)
Hernaðurinn gegn lúsinni• Setja mörk (meðaltal kynþroska kvenlýs)
• Verndun villta fisksins; lægri mörk að vori.
• Svæðaskipting• Hvíldartímar • Samráð í meðhöndlun
• Meðhöndlanir með lyfjum• Samspil við aðra sjúkdóma = • Ónæm lús
• Kemískar lausnir• Heitt vatn• Ferskt vatn
• Mekanískar lausnir• Hreinsifiskur• Pils• Vatn• Leysigeisli
• Annað: Ræktun, fóður
![Page 6: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/6.jpg)
Lúsatalning
• Réttar og staðlaðar aðferðir• Tölfræðin
• Hversu oft á að telja?• Hvað á að telja á mörgum fiskum? Í mörgum kvíum?
• Með réttum aðferðum er hægt að fækka meðhöndlunum/aflúsunum um allt að 30%.
• Mikilvægt að kunna skil á stigum og tegundum lúsa.
![Page 7: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/7.jpg)
Að greina lús
![Page 8: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/8.jpg)
Lyf og efni• Sníkjudýralyf – skordýraeitur?
• Sníkjudýralyf = sníkjudýralyf.
• Vetnisperoxíð• Böðun í kví eða brunnbát• Lyfjafóður• Óæskileg áhrif á umhverfið• Algjört ónæmi er ný áskorun.
• Sögulegur samdráttur í lúsatölum og lyfjanotkun 2017• Neyðin kennir naktri konu að spinna…
![Page 9: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/9.jpg)
Lyf: Böðun og fóður
Baðlyf:• Azametifoz• Cypermetrin• Deltametrin• VetnisperoxíðLyfjafóður:• Emamektin• Teflubenzuron• Diflubenzuron
Virkni: Hefur ýmist áhrif á taugakerfi lúsarinnar eða einhverja sérhæfða eiginleika eins og kítínmyndun (skelskipti).
![Page 10: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/10.jpg)
Virknitími lyfjaEfni Sjávarhiti yfir 10 °C Sjávarhiti undir 10 °C.
Slice 7-14 dagar 21-28 dagar (vetur)
Alphamax 5-7 d 7-14 d
Betamax 5-7 d 7-14 d
Salmosan 2-4 d 4-7 d
Ektobann 7-14 d 14-21 d
Releeze 7 d 7-14 d
Vetnisperoxíð 0-3 d 0-3 d
• Lyfin hafa mismunandi áhrif á mismunandi stig lúsa.• Skiptir máli m.t.t. talningar fyrir og eftir notkun.
![Page 11: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/11.jpg)
Hreinsifiskur• Um 60 milljón fiskar notaðir 2017 í Noregi• Rúmlega helmingur alinn – tæpur helmingur villtur• Leppefisk /Snapparar
• Nokkrar tegundir, suðlægar.
• Hrognkelsi• Hentar vel á norðlægum slóðum• Styttri reynslutími á notkun og eldi
• Hafa mismunandi þarfir og hegðun.• Fóður• Skjól Þekkingarskortur:
Velferð, sjúkdómar
![Page 12: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/12.jpg)
Pathogens:
Detected in wild-caughtbroodfish in quarantine
Detected in Stofnfiskur(juveniles/on-
growing
Detected in the Marine Research
Institiute -HAFRÓ -
(wild broodfish, juveniles/on-growing)
Known to be in Icelandic wild
lumpfish
BACTERIAL:Aeromonas salm. sp.
achromogenes √
Vibrio anguillarumVibrio ordalii
Vibrio splendidus √ √Vibrio logei
Vibrio wodanisVibrio pseudoalteromonas √
Pseudomonas anguillisepticaMoritella viscosa √ √
Tenacibaculum sp. √ √ √Pasteurella sp.
Piscirickettsia salmonisFlexibacter sp./Flavobacter sp. √ √
VIRAL:VHS √VNN
Rana-virus (Iridio) √ √ √
PARASITE:Neoparamoeba perurans
Kudoa islandica √ √ √Myxobolus aeglefini (albi) √
Nucleospora cyclopteri √ √ √Apicomplexa (coccidia) √ √
FUNGI:Tetramicra brevifilumExophiala angulosporaExophiala psychrophila √ √ √ √Ichthyophonus hoferi √
![Page 13: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/13.jpg)
Einnota dýr…?
![Page 14: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/14.jpg)
IMM – LLA • „Ikke medikamentelle metoder“ lyfjalausar aðferðir• Tæknilausnir í bland við hreinsifisk• Tæknilausnir sem snerta ekki fiskinn („pils“, leysigeisli
o.fl)• Tæknilausnir sem hantera fiskinn með misgóðum
árangri• Mikið um tilraunastarfsemi sem samræmist ekki
dýravelferðarkröfum!• Fóður og kynbætur
![Page 15: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/15.jpg)
Midtnorsk ringen og pils
![Page 16: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/16.jpg)
Heitt vatn og ferskt vatn
![Page 17: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/17.jpg)
Misöruggar aðferðir• Aðferðir sem ekki hafa verið vel rannsakaðar m.t.t.
afleiðinga fyrir laxinn• Óleyfilegar tilraunir á dýrum?
• Hver ber þá ábyrgð?
• Öll „hantering“ á fiski er slæm, sama í hvaða tilgangi.
![Page 18: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/18.jpg)
Thermolicer:
![Page 19: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/19.jpg)
Ísland• Frumvarpsdrög um breytingar á lögum er varða fiskeldi
• Innra eftirlit með sníkjudýrum• Reglugerð?
• Yfirvöld setja lágmörk – á við um flestallt!• Lágmarkskröfur um velferð, heilbrigði dýra, gæði matvæla o.s.frv.• Fyrirtækin setja yfirleitt strangari kröfur á sig, til að fá hærra verð eða
betri viðskiptavini.
• Vörumst að endurtaka mistök annarra.• Helgar tilgangurinn meðalið?
![Page 20: Laxalús Varnir og viðbrögð · 2018-03-21 · Efnahagslegt samhengi lúsar og lax • 2016 – Noregur • 1,2 milljón tonn lax • 60 milljarðar NOK verðmæti • Kostnaður](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062219/5f437ab2db3e1678c87b9869/html5/thumbnails/20.jpg)
www.mast.is
Takk fyrir!