Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.
-
Upload
edelhart-y-kempeneers -
Category
Education
-
view
1.461 -
download
6
description
Transcript of Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.
![Page 1: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/1.jpg)
LangdorpPlaatsnamen en hun geschiedenis
Dr. Paul Kempeneers30 maart 2011
![Page 2: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/2.jpg)
Overzicht van de lezing
• Deel I: Mijn werkgebied: het Hageland
• Deel II: Verzameling van het materiaal– 1. Gedrukte werken– 2. Archiefonderzoek
» onuitgegeven doorlopende teksten» cartografisch materiaal
– 3. Historische atlas met thesaurus
• Deel III: Verwerking van het materiaal– 1. Synthese: Toponiemen in rubrieken– 2. Illustraties: Historische documenten, prenten en kaarten
![Page 3: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/3.jpg)
DEEL I
Mijn werkgebied: het Hageland
![Page 4: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/4.jpg)
Kaart van Oost-Brabant, adm. kaart 1973
• Bewerkte gemeenten
• Onvoldoende toponymische gegevens
![Page 5: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/5.jpg)
Langdorp: kaart van de fusiegemeente
![Page 6: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/6.jpg)
DEEL IIVerzameling van het materiaal
![Page 7: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/7.jpg)
GEDRUKTE WERKEN
Deel II – Verzameling van het materiaal
![Page 8: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/8.jpg)
• Degelijke studies, zoals Wolfsdonk door germanist A. Peeters.• Soms niet altijd betrouwbaar, vb. over de bruggen.
1597 Il souloit auoir audit Langdorp deux pontz ... Lesquels deux pontz sont presentement rompus et ruines par le commandement des estatz de Brabant pour empescher les excuersions des ennemis (Ar 133, f. 126v).
Beschrijving van de bruggen, 1597
![Page 9: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/9.jpg)
ARCHIEFONDERZOEK
Deel II – Verzameling van het materiaal
![Page 10: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/10.jpg)
Oudste vermelding van Langdorp, 1217
![Page 11: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/11.jpg)
Klokken gieten, 1653
![Page 12: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/12.jpg)
Toelating om molen te bouwen, kopie Van
Mieghem, 1662
![Page 13: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/13.jpg)
Toelating om molen te bouwen, kopie Van Mieghem, 1662
![Page 14: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/14.jpg)
Genealogisch interessant.
Stamboom Jan Willems, 1617
![Page 15: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/15.jpg)
Zeldzamer is iconografisch materiaal, vb. Ar 2413, met de oorsprong van de Venloop. Verklaring van Ertborn.
De Sint-Huibrechtskapel, 1596
![Page 16: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/16.jpg)
Mouthoren en Wandeleerstraat
Resultaat van de opzoekingen: alfabetische lijsten met attestaties chronologisch gerangschikt.
Mouthoren- 1627 een halff dachmael landts gheheeten den mouthoren (SG 2572, f. 114).- 1627 opden mouthooren, den mouthooren (SG 2552, p. 58 en 223).- 1642 (Wolfsdonk) het lant den mouthoren (SG 2546).- 1717 (Reepvoordt oft Savel) inde mouthoren (SG 2572, f. 318).- 1775 den Mout Horen (k. Joris, 6).- 1822 Den Mauthoren (k. Meyers, B). - omgeving B 2, 8-9- 1845 De Mouthooren, De Mauthooren (ABu, dp 13). B 39, C 248- 1860 Mauthoren (k. Popp).Mooie uitleg van onderwijzer Louis Heylen, "blazen op de horen dat de mout klaar was om verkocht te
worden", maar andere aanwijzingen ter staving heeft P niet gevonden (Peeters 1985, 20).
![Page 17: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/17.jpg)
Mouthoren en WandeleerstraatWandeleerstraat [43]• 1577 opde steengroeue rgt. de wisserler straete / wandeleers straet (SG 6911, f. 68).• 1627 (weyde) te bosch regh. het wandelaer straetken (SG 2572, f. 78v).• 1627 te bosch rgt. het wandelaer straetken oost (SG 2552, p. 43).• 1669 de hoeue oft gichte vande Sauelpoelen onder steen groot achtien dachmaelen rgt. die heghstrate ten suyden,
die wisselaer oft wandelaer straete ten westen, die heirbane naer Aerscot ten noorden, die eeckelhoeffsche gichte voors. ten oosten (SG 7620, f. 44).
• 1688 (Tafel) onderhalff dachmael bosch opde steengroeff geleghen rgt. Die wanderlaerstraet ten westen (K 3318, f. 3). = F 324
• 1690 (H. Geest) (land) onder Langdorp ontrent die bospleyn ende de wandelaerstraet, bouen de lange schouwe (SG 6654, f. 15v).
• 1761 aen de wandelaerstraet (K 3323/28).• 1821 Wandelaersstraet, du Dorenberg au Gymel (Tab).• 1822 Wandelaars straat (k. Bast, F).• 1845 Chemin de celui dit: Capittelstraet à celui d'Aerschot à Hersselt, Wandeleers straet (ABu).• 1860 Wandeleers straet (k. Popp).• 1970 Wandeleerstraat (k. VdBroele).• 2007 Wandeleerstraat (k. Geo).• Voor de verklaring, vgl. 1313 Beatre wandelaerts (SG 6967, f. 4v); 1368 beatris appelle wandelarts (Ar 365, f. 10v).
Attestaties alfabetisch = voorheen gebruikelijk als eindresultaat, uitleg komt na de attestatie, soms eens een synthese achteraan
Nadeel: geen vlotte leesbaarheid
![Page 18: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/18.jpg)
HISTORISCHE ATLAS MET THESAURUS
Deel II – Verzameling van het materiaal
![Page 19: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/19.jpg)
De secties van Langdorp in 1822
![Page 20: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/20.jpg)
Kopieën van prekadastrale kaarten in Brussel
Voor KCTD belangrijke korting! 13,75 Euro per kaart, ipv. 55 Euro
![Page 21: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/21.jpg)
De kopieën van de prekadastrale kaarten
![Page 22: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/22.jpg)
Prekadastrale kaart van Meyers, sectie A
Meyers behandelde A (1-2) en B.
![Page 23: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/23.jpg)
Prekadastrale kaart van Bastendorff
Bastendorff behandelde sectie C tot I
![Page 24: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/24.jpg)
Werkkaart met verkleinde secties
Foto met burgemeester Peeters.
![Page 25: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/25.jpg)
Opstellen van een thesaurus, legger Popp
![Page 26: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/26.jpg)
Kaarten en plans 774, jaar 1664, noordkant
Tekening van den Ouden Stok!
![Page 27: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/27.jpg)
Kaarten en plans 774, jaar 1664, noordkant
Tekening van den Ouden Stok!
![Page 28: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/28.jpg)
Kaarten en plans 774, jaar 1664, zuidkant
Palingsteert, Handboog.
![Page 29: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/29.jpg)
Kaarten en plans 774, jaar 1664, zuidkant
Palingsteert, Handboog.
![Page 30: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/30.jpg)
Voorbeeld van ThesaurusE 297b: 3,00. Huis. Het Papegaaiken. - 1602 Jan Willems; 1635 Jan Willems erfgenaemen; 1637 Jan Couwenberchs; 1860
Bries, Appolinaris, schoolmeester, Langdorp (b).E 298. Bestaat niet meer rond 1860. - 1602 Jan Willems; 1635 Jan Willems erfgenaemen; 1637 Jan Couwenberchs.E 299b: 16,00. Land. - 1602 Peeter Syelis of Deelis; 1860 Bries, Appolinaris, schoolmeester, Langdorp (b).E 299c: 1,04,20. Land. - 1602 Peeter Syelis of Deelis; 1860 Vandeneynde, Anna Theresia Isabella Josepha, rentenierster,
Langdorp (c).E 300: 6,90. Hof. - 1602 Librecht van Cortebosse; 1624 Anna de Caerl; 1860 Daems, Franciscus Ludovicus, radenmaker,
Langdorp.E 301: 1,20. Huis. - 1602 Librecht van Cortebosse; 1624 Anna de Caerl; 1860 Daems, Franciscus Ludovicus, radenmaker,
Langdorp.E 302: 40 ca. Huis. E 302-303-304 De Bruine Baard. - 1602 Librecht van Cortebosse; 1624 Anna de Caerl; 1860 Baplu,
weduwe Norbert en hare dochter, winkelierster, Langdorp.E 303: 8,40. Hof. - 1602 Librecht van Cortebosse; 1624 Anna de Caerl; 1860 Baplu, weduwe Norbert en hare dochter,
winkelierster, Langdorp.E 304: 80 ca. Huis. - 1602 Librecht van Cortebosse; 1624 Anna de Caerl; 1860 Baplu, weduwe Norbert en hare dochter,
winkelierster, Langdorp.E 305: 1,00. Huis. - 1860 Baplu, Guillelmus Franciscus, schoenmaker, Langdorp.E 306: 2,40. Hof. - 1860 Baplu, Guillelmus Franciscus, schoenmaker, Langdorp.E 307: 2,20. Hof. - 1860 Meynckens, erfgenamen Jacobus, landb., Langdorp.E 308: 1,90. Huis. - 1860 Meynckens, erfgenamen Jacobus, landb., Langdorp.E 309: 40 ca. Huis. - 1860 Daems, Jacobus, landbouwer, Langdorp.E 310: 50 ca. Huis. - 1860 Daems, Jacobus, landbouwer, Langdorp.E 311: 1,50. Hof. - 1860 Daems, Jacobus, landbouwer, Langdorp.E 312: 14,60. Land. - 1627 pastor van Langdorp; 1860 Langdorp, de kerk.E 313: 30 ca. Gebouw. Plaats van de (oude) Pastorie. - 1627 pastor van Langdorp; 1860 Langdorp, de kerk.E 314: 25,40. Land. - 1602-1627 pastor van Langdorp; 1860 Langdorp, de kerk.E 315: 23,10. Bosch. - 1602-1627 pastor van Langdorp; 1860 Langdorp, de kerk.E 316: 33,50. Land. - 1602-1627 pastor van Langdorp; 1860 Langdorp, de kerk.
![Page 31: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/31.jpg)
DEEL III
Verwerking van het materiaal
![Page 32: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/32.jpg)
VERWERKING VAN DE TOPONIEMEN
Deel III – Verwerking van het materiaal
![Page 33: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/33.jpg)
Overzicht van de waterlopen
![Page 34: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/34.jpg)
Voorbeeld van rubriek
![Page 35: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/35.jpg)
Huizen op de Plaats in 1822
• Afbakening van de huizen, vb. Papegaaiken, deel van E 299 gaat naar E 297, huis gesplitst.
• Huis + Bruine Baard: 2 cijnzen worden verenigd.
• Schutterspad.• Schuttershuis en
Schuttershof.
![Page 36: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/36.jpg)
Schutterspad als merkpunt
![Page 37: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/37.jpg)
De Bruine Baard naast het Schutterspad
![Page 38: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/38.jpg)
Plaats van het Schuttershuis
![Page 39: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/39.jpg)
De Plaats in 1918
![Page 40: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/40.jpg)
De toestand in augustus 2010
![Page 41: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/41.jpg)
Linkerdeel Papegaai, 1900 In den nieuwen
Sint-Pieter
![Page 42: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/42.jpg)
Rechterdeel Papegaai, 1900 Het Hof van Vlaanderen
![Page 43: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/43.jpg)
ILLUSTRATIES: HISTORISCHE DOCUMENTEN, PRENTEN EN KAARTEN
Deel III – Verwerking van het materiaal
![Page 44: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/44.jpg)
Het Groot Broek kaart 15 = niet ingekleurd
Lokalisering van de Palingsteert, de Ruin, de Sint-Sebastiaansplek, het Hansken Verlaeckpleksken
![Page 45: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/45.jpg)
Langdorp, zelfde omgeving, ingekleurd
Laatste katernen van het boek ingekleurd (weiden groen, bossen donkergroen, akkers geel, beken en vijvers blauw, huizen rood)
![Page 46: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/46.jpg)
Synthese: een boek over de Toponymie van Langdorp
Eerste deel: ingedeeld in rubrieken
• 1. Het Lange Dorp• 2. Langdorp en zijn gehuchten• 3. Vloeiend en stilstaand water• 4. Hoogten en laagten• 5. Bossen, hagen en heide• 6. Graslanden• 7. Bouwland• 8. Kerkelijke gebouwen• 9. Burgerlijke bouwwerken• 10. Wegen en voetpaden
Tweede deel: volgende hoofdstukken
11. Bibliografie 12. Bewijsteksten 13. Langdorpse families 14. Klapper 15. Illustraties 54 prentkaarten en foto's 16. Atlas 32 kaarten
![Page 47: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/47.jpg)
Fine coronato nobilitatur opus (Verinus).
Van een begonnen werk is 't licht wat lof te halen,Maar als 't voltrokken is, mag men eerst zegepralen.
Naar: Frans T'Serstevens, Schat van zedespreuken en lessen. Brussel, 1755.
![Page 48: Langdorp. Plaatsnamen en hun geschiedenis.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081513/556c037ad8b42a6d768b5278/html5/thumbnails/48.jpg)
Dank u voor uw aandacht
Meer informatie: www.kempeneers.org